integraal dorpsontwikkelingsplan (idop) nuland

60
integraal Dorpsontwikkelingsplan (iDOP) | Nuland

Upload: jan-bellemakers

Post on 18-Dec-2014

258 views

Category:

Documents


9 download

DESCRIPTION

Opgesteld in 2009.

TRANSCRIPT

Page 1: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

integraal Dorpsontwikkelingsplan (iDOP) | Nuland

Page 2: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland
Page 3: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

3

Documentatiepagina

Titel: integraal Dorpsontwikkelingsplan (iDOP) NulandProjectnummer: 2.1671.001Opdrachtgever: Gemeente Maasdonk, Dorpsraad Nuland, Contactpersonen gemeente Maasdonk: Jan Bellemakers,

Mirjam Krijnen, Paul van DongenContactpersonen Dorpsraad Nuland: Roos van der Kallen,

Gerry van der SchootProjectgroep LOS Stadomland en Buro Cement: Roelof Goodijk,

John Lonink (LOS), Jeroen Pijnenburg (Cement).Datum: 2 december 2009

LOS stadomland B.V.Postbus 142 5201 AC ’s HertogenboschVeemarktkade 85222 AE ’s HertogenboschTel: 073 – 7113770 5222 AE ’s [email protected]

Buro CementStrohulzen 35 5282 NZ BoxtelTel: 06 – [email protected]

Dit dorpsontwikkelingsplan is mede tot stand gekomen dankzij de financiële steun van de Gemeente Maasdonk en de Provincie Noord-Brabant.

Page 4: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland
Page 5: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

2 december 2009LOS stadomland B.V.Postbus 1425201 AC ‘s HertogenboschVeemarktkade 85222 AE te ‘s Hertogenbosch.

Tel: 073 - [email protected]

Inhoudsopgave1 Inleiding 7Het doorlopen proces 9

2 Huidige situatie 112.1. Landschap, dorpsopbouw en openbare ruimte 112.2. De inwoners en het sociale leven 132.3. Voorzieningen 162.4. Wonen 192.5. Werkgelegenheid 212.6. Buitengebied en toerisme & recreatie; 21

3 Wensbeeld 25

4 Visie 314.1. Visie op hoofdlijnen 314.2. Landschap, dorpsopbouw en openbare ruimte 354.3. Inwoners en sociale leven 394.4. Voorzieningen 414.5. Wonen 454.6.Werkgelegenheid 464.7. Buitengebied en recreatie 474.8. Verkeer en infrastructuur 49

5 Leefbaarheidsagenda 515.1. Inleiding 515.2. Leefbaarheidsagenda 52

Bijlage: Beleidsopgave Nuland 57

Page 6: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

Woensdagavond 15 juli 2009 De Meent 19:30 uur

[email protected]

WWW.DORPSRAADNULAND.NL

Page 7: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

7

1 Inleiding

Voor u ligt het integraal dorpsontwikkelingsplan (iDOP) Nuland. Het integraal dorpsontwikkelings-plan Nuland is de visie van en voor het dorp en is uitgewerkt in een praktische agenda waarin voor de middellange termijn is aangegeven hoe de visie vol-gens de bewoners kan worden uitgevoerd. Samen met de bewoners is gewerkt aan een wensbeeld voor de toekomst en is nagedacht over mogelijke op-lossingen en projecten. Het meest kenmerkende van Nuland is de zelfstandige en ondernemende houding van de bewoners. Bovendien hebben zij een bijzonder sterke gemeenschapszin, waarmee zij zelf al veel pro-jecten van de grond hebben gekregen. Toch leeft de overtuiging dat samen met de gemeente opgetrokken moet worden om met Nuland in te kunnen spelen op de toekomstige leefbaarheid. Iets, waar de bewoners

graag zelf aan meewerken. Er is dan ook levendig ge-discussieerd tijdens de bewonersavonden met een mooie opkomst. De uitkomsten van de dorpsgesprekken zijn een be-langrijke input geweest voor het dorpsontwikkelings-plan en hebben geleid tot een agenda voor de toe-komst. De gemeente, de bewoners en andere partijen kunnen op basis van de agenda afspraken maken; het startsein voor het werken aan de leefbaarheid. Het wer-ken aan de leefbaarheid is echter een doorlopend pro-ces. Contact tussen de gemeente en dorpsbewoners blijft belangrijk om de doelen te bereiken. Daarom zal de gemeente ook via een gericht communicatietraject de bewoners op de hoogte houden van de stand van zaken en hen zoveel mogelijk betrekken bij de uitvoe-ring van de punten uit de leefbaarheidsagenda.

Figuur 1. Een dorpsontwikkelingsplan voor een kleine kern is een integraal plan. Alle onderwerpen, die met het wonen, werken en leven in het dorp te maken hebben worden besproken en behandeld en zoveel mogelijk met elkaar in verband gebracht. De meest waardevolle omgeving wordt in de visie van LOS Stadomland gevonden in het optimum mens, ruimte en gebruik.

Page 8: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland
Page 9: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

9

Het doorlopen proces

Het dorpsontwikkelingsplan Nuland is interactief tot stand gekomen in de periode vanaf mei 2009 en zal naar verwachting in december 2009 worden afgerond. De volgende procesmomenten hebben plaatsgevonden:

1. Op 19 mei heeft het startoverleg plaatsgevonden. Daarna heeft de veld- en beleidsanalyse plaats-gevonden. Ook is in juni een aantal bewoners in Nuland geïnterviewd. Gesproken is met men-sen die op verschillende wijze actief zijn in en zich betrokken voelen bij het dorp, zoals enkele ondernemers, de KBO, bestuursleden van ver-enigingen en de beheerder van ‘t Heike. Op deze wijze is, gecombineerd met een veldbezoek en een bureauonderzoek, een globaal beeld verkregen van de problematiek in Nuland. Dit vormde een goed startpunt voor een dorpsgesprek.

2. Op 15 juli heeft het eerste dorpsgesprek plaatsge-vonden. Hierbij waren ongeveer 70 dorpsbewo-ners aanwezig. In een workshopachtige setting is in zes groepen gediscussieerd over de toekomst van het dorp. De reeds geformuleerde problemen zijn aangevuld. Daarna is samen met de bewoners ingezoomd op het wensbeeld dat Nuland heeft voor 2025.

3. Op 28 september heeft het tweede dorpsgesprek plaatsgevonden, waarbij ongeveer 40 dorpsbewo-ners aanwezig waren. In vier groepen is gediscus-sieerd over verschillende onderwerpen, waarbij de oplossingen centraal stonden.

4. n oktober heeft een bijeenkomst plaatsgevonden met enkele jongeren en hebben aanvullend enkele interviews plaatsgevonden met doelgroepen, die betrokken zijn bij de uitwerking en mogelijke

uitvoering van projecten in het iDOP. 5. Naast deze procesmomenten hebben regelmatig

overleggen plaatsgevonden met de projectgroep. De werkgroep bestond uit de werkgroep iDOP van de dorpsraad van Nuland en enkele vertegenwoor-digers van de gemeente.

6. De eindpresentatie van het dorpsontwikkelings-plan Nuland is gepland op 7 december 2009.

7. De leefbaarheidsagenda vormt de basis voor het toekomstige overleg tussen het dorp, de dorps-raad (namens hen) en de gemeente.

In dit rapport vindt u in de inleiding (hoofdstuk 1), de achtergrond en het proces voor de tot standko-ming van het project. In hoofdstuk 2 wordt kort de huidige situatie beschreven. In hoofdstuk 3 staat het wensbeeld beschreven. Dit beeld is op basis van de inbreng van bewoners gemaakt. Het wensbeeld heeft op basis van de inbreng van de bewoners, de project-groep en (geïntegreerd door) LOS Stadomland en Buro Cement geleid tot een visie op Nuland in de toe-komst (hoofdstuk 4). Om de visie te realiseren wordt een aantal concrete projecten voorgesteld. Deze staan in hoofdstuk 5 overzichtelijk beschreven in de leefbaarheidsagenda.

Page 10: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

Figuur 2, opbouw van Nuland in de loop der jaren. Na 1991 is Heikamp nog gebouwd.

Page 11: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

11

2 Huidige situatieaan. Hiermee ontstond de dijk, die van de Kruisstraat via het Heeseind en de Zomerdijk naar Geffen loopt1.De overgang van hoog naar laag zorgde voor een re-delijk goed vestigingsmilieu voor mensen. De oude bouwlanden werden gebruikt voor akkerbouw, terwijl de nattere delen van de polders ruimte boden voor hooilanden en weidegronden. Evengoed kwam er eeu-wenlang grote armoede voor op de Nulandse Hei. Er woonden veel kleinere boeren en landarbeiders in Nuland, waarvan er enkele geen huis konden beta-len en in hutjes op de hei woonden . Tot de 17e eeuw was dit een desolaat gebied, hoewel de heidegronden (woeste gronden) van groot belang waren voor het boerenbedrijf.

In het begin van de 19e eeuw was het landschap als resultante van het agrarisch gebruik van dat land-schap kleinschalig door de aanwezigheid van kleine landschapselementen als houtwallen, boomgaarden en singels. Dit is gedeeltelijk aan de westzijde van Nuland nog terug te zien.Rondom de dekzandrug, waarop Nuland is gelegen, komen gleygronden voor. Dit waren vroeger de lager gelegen moerasgebieden. Op de hoger gelegen dro-gere zandgronden zijn zandverstuivingen ontstaan, die deels nog altijd in stand is. Deze combinatie van stuifzanden, bossen en lager gelegen moerasachtige gebieden zorgt tegenwoordig voor bijzonder hoge natuurwaarden.Vooral naar aanleiding van landbouwkundige ontwik-kelingen (waaronder diverse ruilverkavelingen) is veel beplanting in het gebied verdwenen en is het land-schap meer open geworden. Dit geldt vooral voor de jonge ontginningen. De oude bouwlanden rondom

In dit hoofdstuk wordt de huidige ruimtelijke en sociale structuur van Nuland beschreven. Achtereenvolgens worden de volgende thema’s behandeld:1. Landschap, dorpsopbouw en openbare ruimte2. De inwoners en het sociale leven;3. Voorzieningen;4. Wonen;5. Werkgelegenheid 6. Buitengebied en toerisme & recreatie;7. Verkeer en infrastructuur.

2.1. Landschap, dorpsopbouw en openbare ruimte

Nuland is ontstaan op een dekzandrug op de grens tussen zand en klei. Dit vormde voor de vroegere be-woners van ons land een aantrekkelijke vestigingsplek, omdat men relatief veilig kon wonen ten opzichte van overstromingen van beken en rivieren. Anderzijds had men wel het voordeel van de vruchtbaarheid van de nattere gronden. Rondom Nuland zijn oude bouwlanden ontstaan. De akkercomplexen zijn vaak eeuwenlang opgehoogd met potstalmest, die hierdoor soms enkele tiental-len centimeters tot anderhalve meter zijn opgehoogd. Andere delen van de hoge gronden zijn, nadat de hei-de ontgonnen is, vaak lange tijd bebost geweest. Rond 1100 begonnen de bewoners met het bouwen van dijken, zodat men beter beschermd was tegen overstromingen van de Maas. Het betrof zowel dijken langs de rivier als dijken vlak tegen de dekzandrug

Page 12: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

Figuur 4, Geomofologische kaart van Nuland en omgeving

Figuur 5; geromantiseerd beeld van het wonen op de Nulandse Hei (schilderij van A.Frensen, ongedateerd).

Figuur 3; Uitsnede van de bodemkaart met rondom Nuland de oude bouwlanden (donkerbruin met aandui-ding zEZ)), ten westen de oude stuifzandgronden (geel met aanduiding Zd), ten zuiden de vroegere moerassige gebieden (groen met aanduiding pZg).

Page 13: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

13

Nuland, die gekenmerkt werden door kleinere kavels met houtwallen en singels werd een opener gebied. In een deel aan de oostkant van Nuland is dit kleinschalige karakter echter nog altijd voelbaar. Het natte karakter van de polders ten noorden van Nuland is eveneens niet overal meer zichtbaar. Zo is de smalle verkaveling ten noorden van de zomerdijk, die op historische kaarten zichtbaar is, verdwenen.

Nuland zelf is ontstaan langs de oude as Hoogstraat, Dorpstraat, Kerkstraat, waarbij het zwaartepunt eeu-wenlang rond de huidige kerk heeft gelegen. Voor die tijd lag de kerk zelfs verder naar het noorden. De loca-tie van deze ‘Polderkerk’ is recent met een stenencon-structie weer aangegeven in het landschap. In de loop van de 20e eeuw is met de bouw van de wijken aan weerszijden van de Dorpstraat, het accent meer naar het zuiden verschoven. Hier is het Prins Bernhardplein ontstaan met verschillende winkels. Een deel van deze winkels is intussen gestopt.

2.2. De inwoners en het sociale leven

Nuland heeft een bevolkingsopbouw, die vergelijk-baar is met die van de andere kernen in de gemeente Maasdonk, hoewel Nuland relatief de meeste ouderen van de drie kernen herbergt. Toch ligt het percentage jongeren tot 15 jaar met 20% nog iets hoger dan veel andere kernen in de nabije omgeving (Middelrode, Loosbroek, Vorstenbosch). De populatie 65 plus is in Nuland wel vrij hoog.

In figuur 4 is een indicatie gegeven van de toename of afname van de bevolking in Nuland per leeftijds-klasse . Het vormt een indicatie, omdat exacte gege-

vens voor Nuland niet voorhanden zijn. Het heeft de discussie in Nuland gevoed over de globale richting van de bevolkingsopbouw. Opvallend is dat meerdere leeftijdsgroepen de eerste 7 jaar nog toenemen, om daarna af te nemen. De komende jaren is er nog een groot aantal inwoners in de leeftijd van de gezinnen (25-45 jaar). Deze groep zal volgens de prognoses na 2016 sterk afnemen, waardoor ook het aantal jonge kinderen zal afnemen. Opvallend is de zeer sterke toe-name van het aantal ouderen, zowel op korte als lange termijn. Voor het aandeel 25 tot 45 jarigen en het aandeel 0 tot 15 jarigen (dit zijn over het algemeen jonge gezinnen met kinderen) is op korte termijn een dalende trend waar te nemen. Echter lijkt het er wel op dat deze ne-gatieve trend vanaf 2018 weer ombuigt. Het aantal huishoudens blijft wel stijgen over deze gehele peri-ode. Met name het percentage eenpersoonshuishou-dens neemt toe. Dit ligt in lijn met de afname van het aantal jonge gezinnen en de toename van senioren. In deze ontwikkeling ligt tegelijk ook een huisvestings-opgave. Voor de periode tot 2025 zullen er namelijk naar schatting 287 extra senioren gehuisvest moeten worden.

Uit het Woonwensen onderzoek (2003) blijkt dat slechts 8% van de huishoudens in de gemeente Maasdonk een (huishoudens)inkomen van 2 maal modaal heeft. Dit is relatief laag vergeleken met ande-re gemeenten in de regio. Daarnaast is de aandachts-groep van het volkshuisvestingsbeleid omvangrijk. Deze groep bestaat voornamelijk uit alleenstaanden en ouderen.

Nuland dopt zijn eigen boontjesTyperend voor Nuland is het actieve verenigingsleven. Nuland telt volgens eigen zeggen ongeveer 100 vereni-

Page 14: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

Figuur 6; Indicatie van de toename of afname van leeftijdsgroepen op basis van gemeentebrede cijfers.

Figuur 7; Verdeling van de bevolking over leeftijdsklassen, vergeleken met enkele andere dorpen.

Figuur 8; leeftijdsopbouw van meerdere kernen in de nabijheid van Nuland.

Figuur 9; historische ontwikkeling van het aantal huishoudens in Nuland.

Page 15: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

15

gingen. Dankzij de actieve inzet van vele dorpsbewo-ners kan men in Nuland gerust spreken van een ster-ke gemeenschapszin. Dat is de kracht van Nuland. De ruggengraat van het verenigingsleven wordt gevormd door de vele (12) buurtverenigingen, de sportclubs, de KPJ, het Gilde, de harmonie en de carnaval.

JeugdactiviteitenVoor de jeugd van het dorp is er voldoende aanbod aan activiteiten. De sportclubs bieden diverse mogelijkhe-den. Daarnaast wordt er regelmatig in het gebouw van de Hazenkamp voor de kinderen een kinderdisco (Ons Honk) georganiseerd. Voor sommige jeugdigen vormt het jaarlijkse zomerkamp een hoogtepunt van het jaar. De Stichting Jeugdbelangen Nuland is bij de organisatie van de bovengenoemde activiteiten ac-tief betrokken. Deze club beheert het gebouw van de Hazenkamp (zie paragraaf 2.3.).Ondanks het grote aanbod van activiteiten en voor-zieningen zijn er toch enkele groepen jongeren die uit het zicht van ouders en andere dorpelingen elkaar in ongedwongen niet georganiseerde sfeer willen ont-moeten in de openbare ruimte: de zogenaamde hang-jeugd. Eén van deze groepen wordt ook wel de ‘drie koningen’ genoemd, refererend aan de locatie waar zij zich tot voor kort altijd ophielden. Zij hebben in eerdere gesprekken met de gemeente aangegeven dat zij graag een JOP (jongerenontmoetingspunt) gerea-liseerd zouden zien. De gemeente heeft al een loca-tie op het oog: de Oude Rijksweg. Het daadwerkelijk aanleggen van deze voorziening laat nog even op zich wachten.

Gemeenschapszin en saamhorigheid wordt in Nuland al vroeg met de paplepel ingegeven. Vriendenclubjes ontstaan al op jonge leeftijd. In de carnavalsperiode (‘t Waoterrijk) wordt er niet alleen gebouwd aan de

carnavalswagens (30 carnavalsgroepen) maar ook aan de sociale cohesie. Binnen de traditie van het carnaval worden volgens de jeugdigen de eerste vriendschap-pen gesmeed. Deze vormen een solide basis voor de toekomst en dragen bij in het ontwikkelen van nieuwe initiatieven. Jeugdigen worden niet alleen met elkaar verbonden maar bouwen ook een relatie op met het verenigingsleven. Nu het moeilijker wordt om in de gezamenlijkheid te bouwen aan de carnavalswagens, dreigt ook de basis voor de betrokken en actieve jeugd weg te vallen.

Activiteiten voor ouderenWat voor de jeugd geldt, gaat ook in hoge mate voor het aanbod voor de doelgroep senioren. Er zijn op dit terrein diverse organisaties in Nuland actief die er-voor zorgen dat het plezierig wonen en leven is voor deze doelgroep.Zo organiseert de KBO (met 600 leden) diverse activi-teiten in het gemeenschapshuis De Meent.Vanuit het Martinushuis worden naast het zorgaanbod ook diverse activiteiten voor de doelgroep aangebo-den zoals kienen, biljarten, kaarten, koken, handwer-ken en schilderen. Deze worden in de ontmoetings-ruimte dankzij de inzet van de vrijwilligers Stichting Ontmoetingsruimte Martinushuis mogelijk gemaakt.De belangen van de doelgroep worden behartigd door de organisaties Rigom, KBO, de RGOM (Regionaal Gecoördineerd Ouderenwerk Maasdonk) en het SVMO (Stichting Verankering Maasdonk Ouderenproef). De laatste twee genoemde organisaties zullen wellicht op zeer korte termijn samengaan en verder gaan als Seniorenraad Maasdonk.

Sluitend ZorgaanbodNuland kent een zo goed als sluitend aanbod als het gaat om de ouderenzorg. Dat is bijzonder te noemen

Page 16: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

gezien de grootte van het dorp.Belangrijke aanbieders zijn Brabantzorg en Sint Jozefoord. Het Martinushuis gelegen aan de Kloosterstraat is onderdeel van Brabantzorg en biedt voor 22 mensen plaats in het verzorgingshuis (zorg categorie 1 t/m 4). Het heeft geen verpleeghuisfunctie. Er zijn wel aanleunwoningen, De Rank genaamd, van Mooiland Maasland waarvanuit zorg aangeboden kan worden. Voor de mensen van het verzorgingshuis is er iedere dag een eetpunt waar ook mensen uit het dorp ge-bruik van kunnen maken. Op diverse ochtenden zijn er prikdiensten en is de fysio op afroep beschik-baar. Daarnaast worden er vanuit de Bezorgservice Maasdonk recepten van de apotheek bezorgd. De Rank kent een wijkcentrum die ook fungeert als uitgifteloket van recepten. In samenwerking met het Rigom is er een ontmoe-tingsruimte voor ouderen voor zowel intramurale als extramurale cliënten. Deze wordt wel eens zo goed bezocht dat de ruimte te klein is.In de toekomst wil Brabantzorg graag de woningen van het verzorgingshuis moderniseren en koop en huurappartementen bouwen voor senioren die niet hulpbehoevend zijn. Bij deze ontwikkelingen zijn de gemeente Maasdonk, Brabant Zorg, Brabant Wonen (onderdeel Brabant Zorg) en Mooiland Maasland be-trokken. Op die manier wordt het wonen om de zorg georganiseerd. Vanuit Brabantzorg maken 25 inwo-ners gebruik van het thuiszorgaanbod. Er werd ook dagbehandeling (dementerenden, somatische patien-ten) aangeboden vanuit een zorgboerderij. Deze func-tie gaat per 1 januari 2010 verdwijnen.Een andere zorgaanbieder is Sint Jozefoord gelegen aan de Duyn en Daelseweg. Sint Jozefoord is een kleinschalige verzorgings en verpleeghuis voor -tot voor kort- uitsluitend vrouwelijke religieuzen van veer-

tien verschillende congregaties en ordes. In 2009 wo-nen er naast de 115 religieuzen ook 20 niet religieuze bewoners. Door de vergrijzing van deze groep komen er steeds meer plaatsen in de verpleeghuiszorg en verzorgingshuis vrij voor “ leken”, de niet kloosterlin-gen/inwoners in de regio.In de toekomst wil Sint Jozefoord binnen de bestaan-de muren van het complex kleinschalige verpleeghuis-zorg (dementie, somatisch)aanbieden. Dagopvang voor de laatstgenoemde categorie zit nog niet in het aanbod. De zorginstelling volgt de ontwikkelingen van Brabantzorg met belangstelling.

Dorpsraad Nuland: “ Laten we het nu eens over Nuland hebben!” Is in het voorjaar van 2009 opgericht en probeert de belangen van de dorpsbewoners zo goed mogelijk te behartigen. Het bestuur wordt gevormd door bewo-ners die hun sporen ruimschoots hebben verdiend binnen het vrijwilligersleven van Nuland. Een van de eerste acties van de dorpsraad is het opstellen van een IDOP voor Nuland. Het is de dorpsraad gelukt om in een relatief korte tijd het dorp te bewegen tot deel-name aan dit proces. Het draagvlak voor het IDOP en de dorpsraad is groot. Dit bleek wel uit de goede opkomst tijdens de twee dorpsavonden.

2.3. Voorzieningen

Het voorzieningenniveau van Nuland is behoorlijk hoog te noemen. Het dorp kent een supermarkt, di-verse winkels, horecavoorzieningen, bankfaciliteiten, zorgvoorzieningen, een sportpark, een basisschool met peuterspeelzaal, kinderopvang , een jeugdge-bouw en een gemeenschapshuis. Ook is er een bus-verbinding (lijn 61). Opvallend is dat deze voorzienin-

Page 17: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

17

gen verspreid zijn over het dorp. Het dorp kent als het ware meerdere sociale harten. Dit vormt geen belemmering voor de bereikbaarheid en toegankelijk-heid. Sterker nog; juist door de verspreiding van deze voorzieningen blijven de inwoners en de wijken met elkaar verbonden. Ontmoeting vindt hier plaats. Het Prins Bernhardplein wat juist die ontmoetingsfunctie zou moeten hebben, voldoet hier onvoldoende aan. Een aantal voorzieningen die op het sociaal terrein be-palend zijn worden hieronder uitbelicht.

Hazenkamp Is het jeugd en verenigingsgebouw van Nuland. De Hazenkamp biedt onderdak aan verschillende or-ganisaties zoals Jong Nederland, tafeltennisclub NTTV, Street en Breakdance, Buitenschoolse opvang, Jeugdsoos Ons Honk, ritmiek en Dorpsblad De Klepel.Het gebouw wordt beheerd door en is in eigendom van de Stichting Jeugdbelangen Nuland en staat op grond van de Parochie. Het naburige Martinushuis, onderdeel van de zorgorganisatie Brabantzorg, heeft plannen om richting het gebouw van de Hazenkamp uit te breiden met woningbouw. In afwachting van deze ontwikkelingen wordt er weinig onderhoud aan het pand gepleegd. Het gebouw ziet er nu verwaar-loosd uit en vertoont gebreken. Het dak lekt zodat het voor de verenigingen bijna onmogelijk wordt op hun (sport) activiteiten voor te zetten. Vooral de tafelten-nisclub ondervindt grote nadelen. De peuterspeelzaal, die in de Hazenkamp gevestigd was, is inmiddels ver-huisd naar de basisschool.

Gemeenschapshuis De MeentIs gelegen aan het Prins Bernhardplein en biedt on-derdak aan diverse verenigingen en activiteiten. De Heemkundewerkgroep Nuwelant heeft hier haar wer-

kruimte en archief in ondergebracht.De KBO biedt hier biljart, kaarten, dansen, koersbal, zangkoor en meer bewegen voor ouderen aan. Andere gebruikers zijn de KPJ, de Volksdansgroep, Koren, de Harmonie, Line-dance, Majorettes en diverse soorten muziekonderwijs.

‘t HeikeDe kinderboerderij ‘t Heike is een bijzondere en mooie voorziening die Nuland rijk is met een regionale aan-trekkingskracht. Naast de boerderij met speeltuin is er een zwembad waar kinderen uit de hele regio naar hartenlust kunnen spelen en zwemmen. De voorzie-ning wordt goed bezocht door de kinderen uit de ker-nen van de gemeente Maasdonk. De Stichting wil in de toekomst een educatief centrum oprichten. Binnen dit centrum wil de organisatie een tentoonstelling in-richten met educatieve spelletjes voor de kinderen.In de toekomst wil ‘t Heike voldoen aan het kwaliteits-keurmerk voor kinderboerderijen: ‘ Goed voor elkaar’. Hiervoor moet ‘t Heike aan vele eisen voldoen. Een gestelde minimumeis is dat er te allen tijde een ver-antwoordelijke op de kinderboerderij aanwezig is die beschikt over de opgestelde beroepscompetenties. ‘t Heike is daarom van plan om in de nabije toekomst een professionele beheerder aan te stellen. In 2008 werd door de NCRV een landelijke wedstrijd uitgeschreven: Het Beste Buurtplan. In deze wedstrijd streden 35 ambassadeurs tegen elkaar om een geld-bedrag van € 25.000, -. Dit bedrag moest worden be-steed aan een plan om de leefomgeving te verbeteren. Uiteindelijk heeft de Nulandse ambassadeur Roos van der Kallen met haar plan in samenwerking met men-sen uit Geffen en Vinkel deze wedstrijd gewonnen. Het plan was om de gezonde rivaliteit die er bestaat tussen de kernen Nuland, Geffen en Vinkel om te zet-ten in een positieve strijd. Van het geld dat bij deze

Page 18: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland
Page 19: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

19

wedstrijd gewonnen is werd een stichting opgericht: De Stichting Maasdonk Helpt. Deze stichting heeft al aangegeven een gedeelte van het geld beschikbaar te stellen voor het inrichten van het educatieve centrum. Verder wordt geldelijke steun geboden bij het organi-seren van activiteiten die open staan voor deelnemers uit Nuland, Geffen en Vinkel. De Kerk H. Johannes OnthoofdingDe Pastorie is in 1859 gebouwd. In de tweede wereld-oorlog is de kerktoren opgeblazen die daarna instortte en de kerk zelf vernielde. Na de oorlog is in 1950 een nieuwe (de huidige) kerk gebouwd en twee jaar later is er een nieuwe toren voorgeplaatst. De kerk neemt nog steeds een belangrijke plaats in binnen het dorp. Veel kinderen doen hier nog de hei-lige communie en het heilig vormsel. In de activiteiten voorafgaand aan de ceremonie komen ouders en kin-deren bij elkaar. Tijdens deze avonden wordt er ook over normen en waarden gesproken. De kerk draagt zo bij aan een stukje opvoedingsondersteuning. Dit wordt er gewaardeerd en belangrijk geacht ook voor de vorming van de identiteit van de kinderen en de gemeenschapszin.

PraatpaalDe kerk vervult op dit moment ook een belangrijke rol als het gaat om het behoud van de identiteit (normen en waarden) van het dorp en het bevorderen van het contact tussen jong en oud. De zogenaamde Praatpaal activiteit is vanuit de parochie ontstaan. Het doel van Praatpaal is dat de jeugd van het voortgezet onderwijs gezellig kunnen samenzijn en in contact worden ge-bracht met onderwerpen die voor de verdere ontwik-keling van belang kunnen zijn.

SportvoorzieningenIn Nuland is het goed sporten. Het aanbod is groot: de voetbalvereniging RKVV Nulandia, Korfbalvereniging DKV Be Quick, Tennisvereniging LTV Nuland. Zij zijn met de Handbalvereniging KPJ Nuland geves-tigd in het sportpark Duyn&Dael. Daarnaast is er een Wandelclub, Toerwielerclub, Paarden en ponyclub, Tafeltennisvereniging NTTV en een Fietscrossclub Nuland. Deze laatste heeft een eigen terrein aan de Schotsheuvel. Er wordt momenteel gewerkt aan een nieuwe locatie voor de fietscrossclub.

2.4. Wonen

In Nuland staan binnen de bebouwde kom 1290 wo-ningen. In het buitengebied behorende tot Nuland, staan verspreid nog eens 225 woningen. De huizen-prijs is vrij hoog, maar niet uitzonderlijk in vergelijking met andere dorpen in de omgeving. De woningen in de bebouwde kom hebben een gemiddelde WOZ waarde van € 305.000,-. In het buitengebied ligt de WOZ waarde met gemiddeld € 423.000,- per woning een stuk hoger.De gemiddelde woningbezetting in de bebouwde kom is 2,7, wat voor een dorp van deze omvang re-delijk hoog is. Dit wordt mede verklaard door het hoge aantal gezinnen in Nuland. Ongeveer 46% van de huishoudens in Nuland betreft gezinnen. Gezien de te verwachten vergrijzing en ontgroening zal deze bezettingsgraad verder afnemen. Het aantal van 20% eenpersoonshuishoudens zal daarmee naar verwach-ting gaan toenemen. Mede hierdoor zal de woningbe-hoefte minder snel dalen dan de bevolkingsaantallen.Veel mensen in Nuland hebben een eigen woning. In de bebouwde kom is 71% van de woningen een koop-woning tegenover 29% huurwoningen. De huurwo-

Page 20: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland
Page 21: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

21

ningen zijn voor een groot deel in bezit van Mooiland Maasland. Momenteel is er een achterstand in de bouw van nieuwe woningen.

Uit de Woningmarktmonitor (2004) blijkt dat 40% van de betaalbare huurwoningen wordt bewoond door huishoudens die duurder zouden kunnen wo-nen. Daarnaast bestaat er een enorme vraag naar bouwkavels. De helft van de potentiële doorstromers heeft aangegeven graag een nieuwbouwwoning te be-trekken, waarvan zo’n 70% deze graag zelf zou willen bouwen. Tijdens de dorpsgesprekken is aangegeven, dat de werkelijke behoefte mogelijk iets lager ligt, om-dat voor veel mensen zelfbouw te duur kan blijken. Voor de werkelijke behoefte aan zelfbouw en de wijze waarop is een aanvullend woonwensenonderzoek noodzakelijk.

2.5. Werkgelegenheid

De werkgelegenheid in Nuland is zeer gevarieerd en ontstijgt het niveau van dorpse werkgelegenheid. Veel bedrijven beginnen, zoals kenmerkend voor veel dor-pen, achter het huis. Maar door de aanwezigheid van het bedrijventerrein De Terp hebben veel bedrijven zich ook weten door te ontwikkelen binnen het dorp. Zo zijn er bijvoorbeeld meerdere autobedrijven (ver-koop, reparatie of herstel), bedrijven in de industrie (chemische grondstoffen, zuivelproducten), in de am-bachtelijke sectoren (bouwbedrijven, dakbedekking, metselaars, schilders, timmerwerken en loodgie-ters), een drukkerij en dienstverlening en advisering (makelaar, reclamebureau, uitzendbureau, technisch ontwerpbureau). Verspreid in het dorp komen diver-se vormen van detailhandel voor. Aan de entree van Nuland vanaf de snelweg ligt een Van der Valk Hotel.

Uit de toekomstvisie blijkt dat de bouwnijverheid in Maasdonk, welke een substantiële bijdrage levert aan de werkgelegenheid, over voldoende ruimtelijke ontwikkelingsmogelijkheden beschikt. Voor lokale on-dernemers is er voldoende kwalitatief hoogwaardige bedrijfsgrond beschikbaar op het bedrijventerrein in Nuland. Grotere bedrijven dienen uit te wijken naar regionale bedrijventerreinen, zoals het regionale be-drijventerrein Heesch-West. De mogelijkheden voor ontwikkelingen of uitbreidingen van bestaande ter-reinen zoals in Nuland zijn beperkt. Daarom kiest de gemeente hier voor revitalisering waarbij een duurza-me inrichting en een intensiever ruimtegebruik wordt nagestreefd.

2.6. Buitengebied en toerisme & recreatie;

Het buitengebied van Nuland kent meerdere gezich-ten. Aan de westzijde komen bijzondere natuur- en bosgebieden voor. Hier ligt het vroegere heidegebied, waar veel bewoning van de arme plattelandsbevol-king voorkwam. Natuurgebieden als de Karreput en Hei en Wei aan weerszijden van de spoorweg vor-men bijzondere heide, bos en stuifzandgebieden. Het gebied tussen de Bergstraat en Nuland betreft een groen overgangsgebied met groene kamers en diverse wandelroutes. Ten zuiden van de Elzenstraat / Waterleidingstraat ligt het landgoed Sint Jozefoord, gebouwd rond 1951 voor vrouwelijke kloosterlingen, die aan de westkant wordt begrensd door het water-wingebied. Dit bosgebied is grotendeels afgesloten voor bezoekers. Rondom het grondwaterwingebied ten westen van Nuland ligt een 25 jaarszone. Dit be-

Page 22: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland
Page 23: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

23

tekent dat een waterdeeltje vanaf de grens van deze grondwaterbeschermingszone er tenminste 25 jaar over doet om de putten te bereiken.

De oostkant van Nuland maakt deel uit van het oude bouwlandgebied, maar is door landbouwkundige ont-wikkelingen in de loop van de tijd veel grootschaliger geworden. Via de structuurvisie Groene Schil is een deel van dit gebied intussen een zoekgebied voor wo-ningbouwontwikkeling. Het gebied is nog altijd gro-tendeels in beheer bij landbouwbedrijven, waaronder een aantal veehouderijbedrijven (varkenshouderijen, rundveehouderij) en akkerbouwbedrijven. Het aantal bedrijven in de landbouw is in Nuland de afgelopen decennia afgenomen. Dit past in de landelijke trend voor de landbouw, waarin een proces van schaalver-groting plaatsvindt. Als gevolg van de reconstructie en diverse beëindigings- en sloopregelingen en strengere eisen op het vlak van dierenwelzijn zijn kleinere vee-houderijbedrijven gestopt. Naast enkele agrarische bedrijven, komen er ook andersoortige functies in het buitengebied voor. Binnen het gebied Schotsheuvel ligt o.a. een dierenpension.

Nuland heeft geen toeristisch profiel. Alleen het Van der Valk Hotel heeft deze rol en wil deze nog verder uitbouwen, zodat ze een sterker welness profiel krijgt. Voor recreanten zijn er wel enkele cafés, cafetaria met een eetcafé en speeltuin (met zwembad) ’t Heike. Een goede horecagelegenheid op het centrale Prins Bernhardplein wordt ten behoeve van recreanten wel gemist.

2.7. Verkeer en infrastructuur

Nuland ligt aan de zuidzijde goed ontsloten aan de snelweg A59, terwijl de infrastructuur aan de noord-zijde via de Kerkdijk overgaat in plattelandswegen richting Lith en Maren Kessel. De Hoogstraat / Dorpstraat / Kerkstraat vormen sa-men de centrale route door het dorp. Naast de lokale ontsluitingsfunctie wordt de route ook gebruikt voor doorgaand verkeer. Dit levert volgens veel bewoners regelmatig onnodig drukke en onveilige situaties op. Belangrijke oost – west ontsluitingswegen zijn de Duijn en Daelseweg / Elzenstraat in de richting van Rosmalen en de Zandstraat en de Wolfdijk in de rich-ting van Geffen. Daarnaast loopt er een parallelweg (de Rijksweg) langs de snelweg in oost westrichting.Knelpunten in de verkeerssituatie zijn het doorgaande verkeer richting Lith en Maren Kessel en mogelijk ook richting Kruisstraat en Rosmalen. Ook de ontsluiting van bedrijventerrein De Terp levert soms knelpun-ten op. Vrachtauto’s benaderen het bedrijventerrein vaak via de Molenstraat en de Schotsheuvel, die beiden niet geschikt zijn voor zwaarder verkeer. De Molenstraat is zo ingericht dat zwaar verkeer elkaar niet kan passeren. Belangrijk voor de verkeersveiligheid in Nuland is de veilige bereikbaarheid van voorzieningen. De sport-velden kunnen worden bereikt via de Heiweg en de Duijn en Daelseweg. Voor de basisschool is het halen

Page 24: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

Historische beelden uit Nuland. (1) 350 jaar bestaan van ’t Gilde, (2) de eerste steen legging van St. Jozefoord (1951), de aanmel-ding van de 2000’ste inwoner van Nuland in 1951 (Bron: BHIC).

Page 25: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

25

3 WensbeeldIn dit hoofdstuk staat het wensbeeld van de bewoners van Nuland verwoord. Hier staan dus de doelen, die de bewoners de komende jaren willen bereiken. De oplossingen om de doelen te bereiken staan in hoofd-stuk 4.Algemeen wensbeeldIn het wensbeeld voor 2025 is Nuland uitgegroeid tot een compleet en ondernemend dorp. Men komt ster-ker voor zichzelf op en met het ondernemerschap en de goede samenwerking met de gemeente is er een evenwichtige situatie ontstaan met andere dorpen. Nuland is in 2025 (sterk) gegroeid en daarin liggen de kansen om uit te groeien tot een compleet en aan-trekkelijk woondorp op het vlak van voorzieningen en woningen voor doelgroepen. Hiermee wil Nuland op termijn een evenwichtige bevolking behouden. In het wensbeeld sluiten de nieuwe wijken feilloos aan op het dorpse weefsel van Nuland en is de sterke band met het platteland verder uitgebouwd. Nuland behoud haar organische groei. Op het platteland wordt geïnvesteerd in een duurzame inrichting en ge-bruik, waarbij goed wordt aangesloten bij de histori-sche kenmerken.In het wensbeeld zijn ruimtelijke inrichting, accom-modaties en verenigingsleven volop gericht op het elkaar blijven ontmoeten in het dorp.

Herkenbaar dorp in het groen In het wensbeeld blijft de toekomstige inrichting zo-veel mogelijk gericht op de historische structuur van bebouwingslinten en wordt de relatie tussen het dorp en het omliggende platteland versterkt. Nuland wil

het groene karakter van het buitengebied nog sterker inzetten als een belangrijke woonkwaliteit. Samen met Geffen wenst Nuland in de toekomst de groene buffer te blijven tussen Den Bosch en Oss.

Een wens is om natuurgebieden zoals de Karreput en het heide en stuifzandgebied (Hei en Wei) meer met elkaar te verbinden. Zo wordt het buitengebied ver-sterkt. Nu doorkruist de spoorlijn deze twee prachti-ge zones. In dit gebied zouden dan ook wandelroutes ontwikkeld kunnen Worden met inachtneming van de natuurwaarde.. Met name aan de oostkant liggen kansen om betere relaties te leggen door een mooier overgangsgebied. Met een nieuwe inrichting wil het dorp dat het gebied meer waarde krijgt voor bewoners en natuur, zodat het op lange termijn een groene buffer kan zijn voor Geffen en Nuland.

Zichtbare geschiedenis In het wensbeeld heeft Nuland haar historische ken-merken beter zichtbaar weten te maken. Hoewel niet alle kenmerken zichtbaar zijn, is er wel veel over be-kend. Hiermee wil Nuland het historische bewustzijn, ook van nieuwe bewoners vergroten. Men wenst hier-mee de inwoners sterker aan het dorp te binden. Een betere zichtbaarheid en hieraan gekoppelde routes en informatie kan ook recreanten aantrekken.

Sterk verweven sociale levenNuland wenst de sterke gemeenschapszin en de so-ciale samenhang te behouden. Een dorp waarbij de inwoners nog steeds zelf de handen uit de mouw steken. Het rijke verenigingsleven vormt hier de ba-sis voor. Nuland wenst dan ook de vrijwillige inzet op peil te houden. Nu vormt dit totaal geen probleem en wordt er zelfs een groei gezien. Het dorp is ook trots op de spontane acties zoals de dartmarathon. Dit be-

Page 26: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland
Page 27: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

27

vestigt de mentaliteit van “samen de schouders eron-der”. Deze houding als onderdeel van de identiteit van Nuland wenst men te behouden. Maar Nuland is ook niet blind voor de sociaal maatschappelijke ontwikke-lingen zoals de individualisering van de samenleving. Nuland wil hierop anticiperen en nu al inzetten op het behouden van de betrokkenheid.Nuland wil graag dat de verbindende rol van de kerk in de toekomst blijft bestaan en dat het aanbod bin-nen de gemeenschap wordt verankerd.

Actieve en betrokken jeugdNuland wil graag de carnavalscultuur en de daarbij behorende voorzieningen overeind houden of op peil brengen. In het wensbeeld blijft de mogelijkheid om in de gezamenlijkheid aan de carnavalswagens te wer-ken bestaan. Op die manier wenst Nuland de jeugd betrokken en actief te houden. Dan is er nog een klein clubje, dat opvalt door het niet actief meedoen aan de samenleving en die het liefst in ongeorganiseerd verband bij elkaar komt: de hang-jeugd. Het dorp wil deze groep niet uitsluiten en stig-matiseren. Sterker nog, de wens is er dat er ook voor deze groep aandacht is en dat zij uiteindelijk wordt opgenomen binnen het reguliere aanbod van activi-teiten en voorzieningen. Hier ziet het dorp meer heil in dan in de fysieke oplossing van een zogenaamde hangplek of Jongeren Ontmoetings Plaats(JOP), zoals deze gepland is op een locatie aan de oude Rijksweg.

Woonkansen voor ouderen en jongerenIn 2025 wil Nuland een breed samengestelde bevol-king hebben. Dat betekent dat ouderen moeten kun-nen blijven wonen. Met het in evenwicht houden van de bevolkingssamenstelling willen de bewoners ook de voorzieningen en het verenigingsleven in stand houden.

Bewoners wensen gevarieerde woonmilieus te creë-ren met een ontspannen sfeer en voldoende gebruiks-groen. Voor nieuwe woongebieden is een mix van de doelgroepen jong en oud het meest wenselijk, met voldoende doorstroommogelijkheden. Het woning-bouwprogramma moet doorstroming en het zo lang mogelijk kunnen blijven wonen in het dorp mogelijk maken. Het accent moet echter liggen in het bereik-baar houden van woningen voor starters. Veel bewo-ners vrezen dat de huizenprijzen door de beoogde grondprijzen te hoog zullen worden, waardoor star-ters op de woningmarkt te weinig kansen krijgen. Voor ouderen wenst men specifieke projecten in de nabij-heid van voorzieningen. Door de vergrijzing is daar-aan in de toekomst een toenemende behoefte.

Gemoderniseerde voorzieningen In 2025 wil Nuland een breed samengestelde bevol-king hebben. Naast voldoende woningen is het van belang, dat het voorzieningenniveau op peil blijft of wordt verbeterd. De groei van het aantal woningen is een kans om hierop in te zetten en nu al te investeren in de toekomst. Op het gebied van de jeugd en bin-nensport zou volgens het dorp geïnvesteerd moeten worden in een nieuw Hazenkamp gebouw. De wens is om deze voorziening te moderniseren en op een andere locatie te huisvesten. Over de locaties lopen de meningen nog uiteen. Belangrijk is dat de locatie bijdraagt aan de sociale samenhang in het dorp en sterke voorzieningen op lange termijn. In ieder geval wil het dorp dat er een adequate binnensport zaal wordt gerealiseerd in slimme combinatie met andere functies.De wens is dat door deze update het ook voor de niet georganiseerde jongeren (hangjeugd) aantrekkelijk wordt om van deze voorziening gebruik te maken. Dit sluit naadloos aan op het eerder geschetste wens-

Page 28: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland
Page 29: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

29

beeld van een actieve en betrokken jeugd!Voor de doelgroep ouderen is het voorzieningenni-veau op peil en zijn er volop mogelijkheden om het zorgaanbod sluitend te maken. Zeker omdat Sint Jozefoord zich steeds meer gaat richten op de doel-groep niet-kloosterlingen -de zogenaamde ‘leken’- in de regio.

Tijdens het Idop traject heeft een fysiopraktijk aan-gegeven zich te willen vestigen in of nabij Nuland. Bewoners hebben aangegeven dat deze voorziening een welkome aanvulling is op het huidige aanbod. In combinatie met een huisarts zou er een gezondheids-centrum gerealiseerd kunnen worden.

Op het gebied van bereikbaarheid wil het dorp be-ter verbonden zijn met de andere nabijgelegen dor-pen of steden. Dit geldt voor zowel de jongeren die naar school gaan als voor ouderen die van de overige medische voorzieningen in de regio gebruik moeten maken.

Dorp met sociale harten Nuland wenst in de toekomst in te zetten op meerdere sociale harten. Door de verspreide ligging en de bin-ding met het verenigingsleven blijft het dorp juist in contact met elkaar en met de voorzieningen. Hiermee wordt voortgeborduurd op de huidige situatie, waarin de wijken via de voorzieningen onderling verbonden zijn. Ook nieuwe woonbuurten wil men via voorzie-ningen aan Nuland binden.

De grootste wens voor de toekomst voor Nuland is een echt dorpsplein. Het Prins Bernhardplein is hier-voor de meest voor de hand liggende plek. Het is wenselijk dat het plein aantrekkelijker wordt ingericht en dat hier de winkels worden geclusterd (winkelcen-trum) zodat dit het sociale hart van het dorp wordt

waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en festivitei-ten kunnen beleven.

Ruimte voor ondernemerschap In het wensbeeld is Nuland in de toekomst een echt ondernemend dorp met volop doorgroeimogelijkhe-den voor startende bedrijven. Bedrijvigheid is belang-rijk voor het dorp. Het biedt niet alleen werkgelegen-heid maar stimuleert ook het verenigingsleven ( via sponsoring van activiteiten). In de toekomst moet er vooral plaats zijn voor kleine industrie. Zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers ) zullen naar verwachting steeds meer ruimte vragen. Een bedrijfsverzamel-gebouw zou in deze behoefte kunnen voorzien. Het dorp ziet mogelijkheden om deze te realiseren op het huidige industrieterrein. De Terp zou kwalitatief ver-beterd moeten worden qua uitstraling en bereikbaar-heid. Voor de middenstand is het wenselijk dat het winkelaanbod wordt uitgebreid en geoptimaliseerd.

Veilige bereikbaarheidMet de toenemende automobiliteit in een groeiend dorp is de veilige bereikbaarheid een belangrijke wens. Men wenst een heldere verkeersstructuur, die zoveel mogelijk aansluit op de historische structuur, gericht is op rustig rijden en ruimte geeft aan ontspannen fietsroutes. Een grote wens die wordt gedeeld is het weren van vrachtwagenvervoer en agrarisch vervoer uit het dorp. Deze zouden via een alternatieve route de weg naar bestemming moeten vinden. Voor de nieuwe woonge-bieden wordt een snelle afwikkeling richting snelweg voorzien.

De recreatieve toegankelijk van en naar het dorp moet aantrekkelijk worden. Het aantal ommetjes kan nog worden uitgebreid, waarmee de recreatieve aantrekke-lijkheid van Nuland tevens wordt vergroot.

Page 30: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland
Page 31: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

31

In dit hoofdstuk wordt het wensbeeld van Nuland uit-gewerkt in een visie op de toekomst. Om de visie over-zichtelijk te maken is deze themagewijs uitgewerkt. Er worden dwarsverbanden gelegd tussen de thema’s om de integraliteit van onderwerpen te laten zien.

• Openbare ruimte; • De inwoners en het sociale leven;• Voorzieningen;• Wonen;• Werkgelegenheid; • Buitengebied en toerisme & recreatie;• Verkeer en infrastructuur.

4.1. Visie op hoofdlijnen

Nuland blijft boeien!In de visie voor de toekomst blijft Nuland een her-kenbaar dorp, dat mensen blijft binden. Zowel oude als nieuwe bewoners moeten geboeid raken door de herkenbare geschiedenis van Nuland en het sterke so-ciale leven. Nuland ontwikkelt zich in de toekomst tot een dorp waar altijd wat te doen is. De hele inrichting van het dorp zal dit in de toekomst uitstralen.In de visie hangen de wijken in Nuland nog altijd sterk met elkaar samen. Toch is er wel wat te kiezen. Alle wijken krijgen hun eigenheid, maar ook typische Nulandse kenmerken, die uitkomt in de openbare ruimte van Nuland. Openbare ruimte wordt zo inge-

richt, dat meer informele ontmoetingen plaatsvinden. Zo zijn er groene ontmoetingsplekken in de wijk, maar daarnaast zet de visie zich in voor verspreid liggende sociale harten, waaronder een sterk dorpscentrum. Zo is het sociale leven overal zichtbaar, maar kunnen elkaar verder versterken.In de visie zien we kansen voor Nuland om een dek-kend zorgaanbod en een sterker voorzieningenni-veau te realiseren. Ook hier draagt het bundelen van functies in meerdere verspreid liggende clusters toe bij. Functies versterken elkaar, maar de wijken wor-den op deze manier ook onderling zo veel mogelijk verbonden. Een compleet dorp brengt alle functies van wonen, re-creatie en werken bij elkaar. Nuland blijft investeren in ruimte voor ondernemerschap,die sterker afgestemd en verweven is met de woonomgeving. Er komt ruimte voor nieuw ondernemerschap, waarmee Nuland zich ook wil kunnen presenteren. In de visie wordt ook in-gezet op een sterke binding tussen de wijken en een aantrekkelijk buitengebied om de aantrekkelijkheid van het wonen te versterken en een blijvende band te houden met het landelijke gebied.De belangrijkste opgaven voor Nuland zijn:

• Bundelen van functies in de sociale harten• Verder versterken van samenwerking tussen

verenigingen• Uitwerken van een dekkend woon- en zorgaanbod. • Duurzaam inrichten van het buitengebied

4 Visie

Page 32: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

zoekzone wonen in het groen orientatie van der valk orientatie van der valk nieuwbouw Pelgrimshoeve met groen hart VISIEKAART I.D.O.P. NULAND

st Jozefoord huisvesting senioren educatie/ kinderopvang creëren groene bufferzone

Zorg en seniorenhuisvesting cluster Kans binnensportaccommodatie creëren terpen met kans nieuwe functies

zoekgebied ecologische verbindingbedrijven/ gebouwen in het groen hoofdonsluiting nieuwbouwwijk scheiden van secundaire ontsluiting

Herwaardering/ reconstructie zomerdijk goede overgang bedrijventerrein naar wijk en sterke uitstraling naar Rijksweg

instandhouden overgangsgebied

‘t heike

sportvelden

waardevol groen

Page 33: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

33

zoekzone wonen in het groen orientatie van der valk orientatie van der valk nieuwbouw Pelgrimshoeve met groen hart VISIEKAART I.D.O.P. NULAND

st Jozefoord huisvesting senioren educatie/ kinderopvang creëren groene bufferzone

Zorg en seniorenhuisvesting cluster Kans binnensportaccommodatie creëren terpen met kans nieuwe functies

zoekgebied ecologische verbindingbedrijven/ gebouwen in het groen hoofdonsluiting nieuwbouwwijk scheiden van secundaire ontsluiting

Herwaardering/ reconstructie zomerdijk goede overgang bedrijventerrein naar wijk en sterke uitstraling naar Rijksweg

instandhouden overgangsgebied

‘t heike

sportvelden

waardevol groen

zoekzone wonen in het groen orientatie van der valk orientatie van der valk nieuwbouw Pelgrimshoeve met groen hart VISIEKAART I.D.O.P. NULAND

st Jozefoord huisvesting senioren educatie/ kinderopvang creëren groene bufferzone

Zorg en seniorenhuisvesting cluster Kans binnensportaccommodatie creëren terpen met kans nieuwe functies

zoekgebied ecologische verbindingbedrijven/ gebouwen in het groen hoofdonsluiting nieuwbouwwijk scheiden van secundaire ontsluiting

Herwaardering/ reconstructie zomerdijk goede overgang bedrijventerrein naar wijk en sterke uitstraling naar Rijksweg

instandhouden overgangsgebied

‘t heike

sportvelden

waardevol groen

zoekzone wonen in het groen orientatie van der valk orientatie van der valk nieuwbouw Pelgrimshoeve met groen hart VISIEKAART I.D.O.P. NULAND

st Jozefoord huisvesting senioren educatie/ kinderopvang creëren groene bufferzone

Zorg en seniorenhuisvesting cluster Kans binnensportaccommodatie creëren terpen met kans nieuwe functies

zoekgebied ecologische verbindingbedrijven/ gebouwen in het groen hoofdonsluiting nieuwbouwwijk scheiden van secundaire ontsluiting

Herwaardering/ reconstructie zomerdijk goede overgang bedrijventerrein naar wijk en sterke uitstraling naar Rijksweg

instandhouden overgangsgebied

‘t heike

sportvelden

waardevol groen

zoekzone wonen in het groen orientatie van der valk orientatie van der valk nieuwbouw Pelgrimshoeve met groen hart VISIEKAART I.D.O.P. NULAND

st Jozefoord huisvesting senioren educatie/ kinderopvang creëren groene bufferzone

Zorg en seniorenhuisvesting cluster Kans binnensportaccommodatie creëren terpen met kans nieuwe functies

zoekgebied ecologische verbindingbedrijven/ gebouwen in het groen hoofdonsluiting nieuwbouwwijk scheiden van secundaire ontsluiting

Herwaardering/ reconstructie zomerdijk goede overgang bedrijventerrein naar wijk en sterke uitstraling naar Rijksweg

instandhouden overgangsgebied

‘t heike

sportvelden

waardevol groen

zoekzone wonen in het groen orientatie van der valk orientatie van der valk nieuwbouw Pelgrimshoeve met groen hart VISIEKAART I.D.O.P. NULAND

st Jozefoord huisvesting senioren educatie/ kinderopvang creëren groene bufferzone

Zorg en seniorenhuisvesting cluster Kans binnensportaccommodatie creëren terpen met kans nieuwe functies

zoekgebied ecologische verbindingbedrijven/ gebouwen in het groen hoofdonsluiting nieuwbouwwijk scheiden van secundaire ontsluiting

Herwaardering/ reconstructie zomerdijk goede overgang bedrijventerrein naar wijk en sterke uitstraling naar Rijksweg

instandhouden overgangsgebied

‘t heike

sportvelden

waardevol groenFiguur 10; visiekaart iDOP Nuland

Legenda

Page 34: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland
Page 35: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

35

4.2. Landschap, dorpsopbouw en openbare ruimte

De opgave voor de ruimtelijke inrichting is een inrich-ting die bijdraagt aan de veiligheid en aantrekkelijk-heid van de wijken, de wijken verbindt met elkaar en aan de groene kwaliteiten in de omgeving. Met deze uitgangspunten kan Nuland een herkenbaar dorp in het groen worden. In de visie worden deze uitgangspunten vertaald in de volgende maatregelen:

• Beterzichtbaarmakenvanhistorischekenmerkenin de openbare inrichting.• Creërenvaneendorpshartmetuitstraling.• Realiserenvanmooiere,maarfunctioneleentrees.

Zichtbaar maken historische kenmerkenDe herkenbaarheid van cultuurhistorische elemen-ten draagt bij aan de identiteit van een dorp. Met het toevoegen van historische kenmerken volgt Nuland het gerealiseerde voorbeeld van de Polderkerk. De visie kent enkele concrete voorstellen om deze te versterken. • Hetdoortrekkenvandezomerdijkleidttotbegripover de historische ligging van Nuland langs de vroe-gere poldergebieden en het inlaatgebied. Door het contrast tussen de dijk en het open landschap ten noorden daarvan en de aanleg van sloten of poelen wordt deze situatie goed zichtbaar. Verder dient er aandacht te zijn voor het cultuurhistorisch onderhoud en herstel van de zomerdijk. Voor een toelichting op de voorstellen voor het overige buitengebied wordt verwezen naar paragraaf 4.7. • De historische bebouwingslinten zoveel mogelijkherkenbaar houden en versterken. De inrichting van de Hoogstraat, Dorpstraat en Kerkstraat als centrale

route heeft hier door het profiel, de beklinkering en de bomenlaan al sterk aan bijgedragen. Belangrijk voor de oude bebouwingslinten is dat het bebouwingslin-ten blijven. De bebouwing, die bij voorkeur een ste-vige uitstraling heeft, moet op deze weg georiënteerd blijven. Ook mogen enkele plekken verbijzonderd worden. Zo mag het ‘vroegere dorpshart’, bij de kerk en het Martinushuis een bijzondere uitstraling hou-den. Hetzelfde geldt voor het oude gemeentehuis.• Door de aanleg van routes aan dewestzijde vanNuland in de overgangszone tussen het dorp en de Nulandse Heide met informatiepanelen over het ont-staan van de plek, de vroegere bewoning en de hui-dige natuurwaarden wordt de geschiedenis van de Nulandse Hei voor Nuland verteld.

Creëren van een dorpshart met uitstralingDe opgave voor het centrum van Nuland is om een aantrekkelijk dorpshart op het Prins Bernhardplein te creëren, die een meer centrale rol kan vervullen in het dorpse leven en bijdraagt aan het dekkende voorzie-ningenaanbod in Nuland. Uitgangspunten voor het nieuwe dorpsplein zijn:

• Hetmoetuitnodigendzijn,gezelligenknus.• Het moet functioneel zijn, zoals voor parkeren,evenementen en ontmoeting.• Hetmoetnieuwefunctiesuitlokken.

Het Prins Bernhardplein moet het centrale plein wor-den voor ontmoetingen, functies en evenementen. In de visie is een herinrichting van het plein noodzake-lijk. Bij de inrichting moet worden gekozen voor ma-terialen, die het plein een meer authentieke uitstraling geven. Het plein is feitelijk te groot en te open om een knusse uitstraling te krijgen. Toch is de grootte volgens de bewoners essentieel voor het functionele

Page 36: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

Figuur 11, impressie van de westzijde van het plein.

Page 37: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

37

gebruik van het plein. Daarom gaat de visie uit van de mogelijkheid om de pleinwanden te verhogen tot minimaal 3 of 4 hoog rondom het plein. Een en ander dient uitgewerkt te worden in een centrumplan voor Nuland.

Door te werken met nieuwe bebouwing (nieuwe plein-wanden) is de plaatsing van nieuwe functies mogelijk maar ook noodzakelijk voor de financiële haalbaar-heid van de projecten. Met een nieuwe pleinwand kunnen winkels (bakker, slager, supermarkt) worden aangetrokken. Een impressie van wat het werken met nieuwe pleinwanden kan opleveren is weergegeven in figuur 11 en 12.

Uitgangspunten voor de nieuwe inrichting van het plein zijn:

• Hetpleinmoetvoldoendegrootzijnenomdiere-den ongeveer de huidige contouren behouden.• De pleinwandenmoetenmeer dan nu onderdeelvan het plein worden. Dit geldt met name voor de winkelplint aan de westzijde van het plein. Hier wordt voorgesteld om de insteekparkeerplaatsen te verwij-deren en mogelijk de doorgaande weg hiernaar te verplaatsen. De insteekparkeerplaatsen worden nu onhandig en onveilig gevonden. Bovendien nemen ze het zicht op de winkels weg. Hierdoor wordt het plein zelf iets groter, waardoor in principe geen par-keerplaatsen verloren hoeven te gaan. Voor de winkels blijft een brede wandelstrook beschikbaar, maar de bebouwingswand presenteert zich door de inrichting wel aan het plein. • Voordeverblijfsfunctievanhetpleinishetwense-lijk dat er zich een horeca onderneming aan het plein vestigt. Aangezien de noordoostzijde de meest aan-trekkelijke zonzijde is, is dit de handigste locatie.

• MogelijkkanDeMeenteenmeercentraleplekaanhet plein krijgen, hetzij door voor een meer extrover-te voorzijde van het pand te kiezen, danwel door de functie te verplaatsen naar de oostzijde van het plein. • Dekioskmoeteenmeercentraleplekophetpleinkrijgen. Hiermee ontstaat de mogelijkheid om bij op-tredens rondom de kiosk plaats te nemen. Ruimtelijk gezien draagt een meer centrale plek ertoe bij, dat het plein ook aan de zuidzijde een zwaartepunt krijgt.• Deinrichtingvanhetpleinmoetgroenzijn,maargeen belemmering vormen voor evenementen en de vaak noodzakelijke parkeerbehoefte op het plein. Een reguliere mogelijkheid is om te werken met een ba-sisgrid van bomen met daaromheen (verplaatsbare) bakken.• Waarmogelijkwordteenrelatiegelegdmethetou-derencluster. In paragraaf 4.5. wordt op de behoefte aan ouderenwoningen ingegaan. Daarnaast kunnen bij herontwikkeling van gebieden in het centrum ook nieuwe routes tussen de Kloosterstraat en het cen-trum worden gelegd.

OnderzoeksvragenDe nieuwe inrichting van het plein en de mogelijke verplaatsing van functies is een groot en ingewik-keld project met mogelijk grote financiële gevolgen en veel betrokken partijen, waarbij nog veel onder-zoeksvragen openstaan. Zo dient de parkeersituatie goed onderzocht te worden in relatie tot de huidige en mogelijk nieuwe functies op het plein, maar ook in de omgeving (denk daarbij aan winkels buiten het centrum, de basisschool en de Rabobank). Ook dient een beeldkwaliteitskader te worden opgesteld om de hoogte en vorm van nieuwe bebouwing te bepalen en moet het mogelijk hergebruik van vrijkomende pan-den worden onderzocht.

Page 38: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

Figuur 12, impressie van de inrichting van het Prins Bernhardplein als er veranderingen plaatsvinden in de hoogte van bebouwing.

Page 39: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

39

Realiseren van mooiere, maar functionele entrees.De opgave voor Nuland is om de entrees mooier vorm te geven. Deze verbetering kan worden opge-pakt tegelijk met de uitvoering van nieuwe woning-bouw- en andere ontwikkelingsprojecten in Nuland, die de gemeente in de structuurvisie ‘Groene Schil’ heeft opgenomen. Zo wordt voorgesteld om de entree van de Hoogstraat te verbeteren door:• Detussenzonegroeninterichten,gecombineerdmet enkele gebouwen (b.v. in de vorm van lage pavil-joens, zoals beschreven in de structuurvisie Groene Schil’.• HetaanzichtvanhetVanderValkHotelteverbete-ren en het achtergebied bij deze functie te betrekken.• Debenzinepompoptermijnteverplaatsen.• Eenbetererandmetgebouwenterealiserenopdehoek van de Hoogstraat en de Rijksweg tot aan bedrij-venterrein De Terp.

De entree bij de Zandstraat wordt verbeterd door:• Eenbetereweginrichtinggerichtopdeontsluitingvan de nieuwe wijk Pelgrimshoeve t.b.v. zowel auto-verkeer als fietsverkeer.• Hetzichtbaarmakenvanhetoudetracévandezo-merdijk (zie paragraaf 4.7.)• Een goede vormgeving van de nieuwe wijk naarde Zandstraat. Een goede uitstraling kan b.v. worden bereikt door zelfbouwprojecten aan de weg te situe-ren. Hiermee kan een stevig maar gevarieerd beeld ontstaan.• VandeZandstraateengroenelaantemaken.

4.3. Inwoners en sociale leven

De opgave voor het sociale leven van Nuland is om ook bij een groeiende bevolking de gemeenschapszin en zelfwerkzaamheid in stand te houden. Hierin is het van belang om de inwoners te kunnen blijven binden aan verenigingen en de daarbij behorende clusters van voorzieningen. Het behoud van vrijwilligers en jongeren voor het ver-enigingsleven is essentieel voor de sociale cohesie in de toekomst. Nuland wil hier nu al op inspelen, om hiermee de gevolgen van een veranderende bevol-kingssamenstelling en de veranderende maatschap-pij (met meer keuze mogelijkheden op het gebied van vrijetijd) voor te zijn. Om de doelstelling sociale samenhang en cohesie te kunnen blijven realiseren in de toekomst, zet Nuland in op het stimuleren van de samenwerking en afstem-ming tussen de diverse organisaties, het betrekken en activeren van de jeugd, het verankeren van het aan de kerk gelieerde activiteitenaanbod, het professionalise-ren van vrijwilligerstaken en het bevorderen van het informele contact in de openbare ruimte.

Samenwerking en afstemming tussen verenigingenSamenwerking kan de kwaliteit van het verenigings-leven versterken. Gezamenlijke knelpunten op het gebied van beheer, het behoud van vrijwilligers of jon-geren kunnen worden gedeeld. De mogelijkheid om te komen tot gezamenlijke oplossingen wordt vergroot. Nuland ziet in de toekomst goede mogelijkheden dat de sportclubs op het gebied van beheer, onderhoud en uitbreiding (veld) een samenwerkingsverband aangaan. Op dit moment zijn deze organisaties via een gemeentelijke website met elkaar verbonden. In de toekomst zou de oprichting van een sportraad uitkomst kunnen bieden voor de aanpak van de ge-

Page 40: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

zamenlijke knelpunten of wensen van de sportclubs voor de toekomst. De Dorpsraad zou hier een stimu-lerende rol kunnen vervullen. In Nuland wordt veel georganiseerd; van kleinschalige buurtactiviteiten tot en met grote evenementen zoals het ‘Rondje Nuland’. Ook spontane acties hebben in het verleden geleid tot grote deelname van het dorp. Het aanbod is niet altijd goed op elkaar afgestemd. Voor de toekomst ziet Nuland de oplossing in het ver-vaardigen van een jaarkalender. Ook zouden de verenigingen de handen ineen kun-nen slaan om het evenementen aanbod te versterken. Dit aanbod heeft namelijk een sterk bindend karakter. Ook hier zou de dorpsraad een rol van betekenis kun-nen zijn naast de huidige Stichting Jeugdbelangen die al op dit terrein actief is. Professionalisering vrijwilligerswerkOok vrijwilligersorganisaties ontkomen niet aan de veranderende wet en regelgeving. Dit maakt het werk er niet altijd gemakkelijker en leuker op. De taken en verantwoordelijkheden voor bestuurders van vrijwilli-gersorganisaties worden steeds zwaarder. Maar ook aan de kwaliteit van de voorzieningen worden ho-gere eisen gesteld. In het geval van ‘t Heike zou dit betekenen dat zij een professionele beheerder in huis gaan halen om het gewenste kwaliteitslabel te kunnen behalen.

Een professionele beheerder is een oplossing om de kwaliteit en de continuïteit van de voorziening te kun-nen waarborgen. Dit is een groot voordeel voor de organisatie die zich dan wat meer kan richten op de leuke kanten van het vrijwilligerswerk, maar is niet het enige voordeel. Ook komt hiermee de stap naar het behalen van het kwaliteitskeurmerk Kinderboerderijen dichterbij . Wat voor ’t Heike geldt, kan in de toekomst

ook voor andere clubs een oplossing zijn om het vrij-willigerswerk kwalitatief op peil te kunnen houden. Dit lijkt haaks te staan op de mentaliteit ‘wij pakken het samen aan’, maar bevordert juist de aantrekkelijkheid van het vrijwilligerswerk. Betrokken jongerenVoor de toekomst is het van belang dat de jongeren worden behouden voor het dorp. Naast voldoende ge-schikte woningen (zie paragraaf 4.5.) gaat de visie uit van het betrekken van jongeren bij diverse activiteiten en voorzieningen.De Praatpaal, die vanuit de kerk is ontstaan, krijgt in de visie een bredere betekenis . Gezorgd moet worden dat deze functie in stand blijft, ook als de belangstel-ling voor de kerkelijke activiteiten verder af zou ne-men. Nuland streeft ernaar de functie iets op zichzelf te laten zijn. In de toekomst wordt de oplossing ge-zien om deze activiteiten te verankeren in het huidige aanbod van jeugdactiviteiten. Op dit moment kan al aansluiting worden gezocht bij de Centra voor Jeugd en Gezin (opvoedingsondersteuning). Andere oplossingen voor het erbij betrekken van de jeugd worden gezien in het realiseren van een nissen-hut (zie paragraaf 4.4.) maar ook in het actief contact leggen met de hangjeugd en hen proberen te moti-veren om mee te doen aan activiteiten of gebruik te maken van de nieuwe te realiseren voorzieningen. Het professionele jongerenwerk kan hier de eerste stappen in zetten. Het realiseren van een JOP is en blijft voor het dorp slechts een middel voor contact maar kan niet gezien worden als doel of definitieve oplossing.Het uitbreiden van het activiteitenaanbod met een jongerendisco wordt ook als oplossing aangedragen. Ook al is het moeilijk om te concurreren met het uit-gaansleven, toch zien inwoners kansen om in samen-werking met de andere kernen een maandelijks aan-bod hierin te ontwikkelen. Een idee, dat samen met de

Page 41: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

41

andere dorpen in de gemeente Maasdonk uitgewerkt kan worden, is om een wisselende disco te organise-ren tussen de drie dorpen.Door het uitbreiden van het activiteitenaanbod en de voorzieningen kunnen jongeren betrokken blijven bij het dorp. Maar hoe blijven ze ook als vrijwilliger behouden voor de toekomst? De oplossing is door jongeren al zelf aangedragen: “verdeel de vrijwilli-gerstaken in kleine blokjes”. Met andere woorden de Nulandse vrijwilligersorganisaties zullen in sommige gevallen de uitvoering van de vrijwilligerstaken op een meer projectmatige manier gaan inrichten. Zodat de jongeren blijven behouden voor de club en het dorp!

Sociale hartenOm de sociale samenhang nog meer te kunnen be-houden of te bevorderen in de toekomst is het van belang dat de inwoners verbonden blijven met elkaar maar ook met het verenigingsleven en de voorzie-ningen. Wat het laatste betreft wordt de oplossing gezien in het behouden van de verschillende sociale harten zoals deze al in het dorp zijn ontstaan: om-geving ‘t Heike, Sportpark Duyn&Dael , de Meent, Martinushuis en Hazenkamp. Op deze manier blij-ven de inwoners in contact met de diverse wijken en buurten en blijven de contacten niet beperkt tot de ontmoeting in het centrum. Het Prins Bernhardplein zou dan nog wel die ontmoetingsfunctie moeten gaan krijgen! Hier wordt in de paragraaf openbare ruimte al volop aandacht aan besteed. De Hazenkamp zou ook kunnen worden verplaatst (zie voorzieningen) naar een andere locatie zodat ook hier weer interactie gaat ontstaan tussen de voorziening en de inwoners van het dorp.

Positioneren dorpsraadDe dorpsraad is zelf ook nog op zoek naar een pas-sende vorm om de belangen van de diverse groepen goed te kunnen behartigen. Het is voor hen nog niet helemaal duidelijk wat nu precies de rol en positie is binnen het gemeentelijk beleid. Aangezien de dorps-raad na het Idop traject erop moet toezien dat de leefbaarheidsagenda met de opgevoerde projecten worden uitgevoerd is het raadzaam dat de organisatie hiertoe is uitgerust. Ondersteuningsorganisaties zo-als stichting ZET uit Tilburg zouden de dorpsraad en de gemeente hierin kunnen begeleiden. Ook een op te stellen convenant met afspraken tussen gemeente en dorpsraad is wenselijk.

4.4. Voorzieningen

De opgave voor Nuland is om het voorzieningenaan-bod mee te laten groeien met de groei van de bevol-king. Door een sterke bundeling en samenwerking liggen er kansen om een dekkend zorgaanbod en een goed pakket aan winkelvoorzieningen te behouden en mogelijk uit te breiden. In Nuland dienen zich nu kan-sen aan om een compleet dorp te kunnen worden, die bewoners kunnen binden en die nieuwe doelgroepen kunnen aantrekken zoals de recreanten van vakantie-park Dierenbos (oude Vinkeloord) en andere bezoe-kers uit de regio. De oplossing voor het ontwikkelen van een compact en een goed winkelaanbod ligt voornamelijk in de ont-wikkeling van het nieuwe Prins Bernhardplein. In de vorige paragraaf is hier al uitvoerig bij stilgestaan.

Uitgangspunten Zorgcluster MartinushuisNuland kent door de aanwezigheid van twee zorg-voorzieningen, Het Martinushuis (van zorgaan-

Page 42: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland
Page 43: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

43

bieder Brabantzorg) en Sint Jozefoord, en de inzet van een groot aantal vrijwilligers van de Stichting Ontmoetingsruimte Martinushuis al bijna een 100% dekkend aanbod van zorg. Voor het behalen van de doelstelling om een breed samengestelde bevolking (behoud van de doelgroep ouderen) is dit een gunsti-ge ontwikkeling. Om het aanbod in de toekomst dek-kend te houden of te maken ziet het dorp de oplossing in een samenwerkingsverband tussen de zorgaanbie-ders, de gemeente en de belangengroeperingen. Op dit moment volgt men elkaars ontwikkelingen met belangstelling. In een samenwerkingsverband zou-den de kosten van bepaalde voorzieningen die nog te realiseren zijn zoals een dagopvang voor demen-terenden en ouderen met somatische aandoening, gedeeld kunnen worden. Ook de doorstroom van het verzorgingshuis (Martinushuis) naar verpleeghuis (Sint Jozefoord) zou meer gestroomlijnd kunnen worden. Een nog grotere uitdaging voor samenwer-king en afstemming ligt in het bouwen van (aanleun)woningen in de nabijheid van de functie zorg. Beide instellingen hebben plannen hiervoor. Ook hier zou-den de instellingen zich samen met de corporaties als ontwikkelaar kunnen optrekken. De gemeente zou dit proces van samenwerking in gang kunnen zetten. Het Martinushuis zou kunnen moderniseren voor wat betreft de functie wonen. Hiervoor zijn er al plannen gemaakt en wordt er volop overleg gepleegd met de betrokken partijen als gemeente, Mooiland Maasland, Brabantzorg, de Parochie (eigenaar grond) en de Hazenkamp. Afstemming en samenwerking met andere zorgaanbieders zoals Brabantzorg (het Martinushuis) is hier gewenst.

Moderne en nieuwe accommodatiesVoor zowel het realiseren van de doelstelling sociale samenhang als de breed samengestelde bevolking

is het van belang dat het voorzieningenaanbod op peil wordt gebracht. Voor Nuland betekent dit dat de voorzieningen dienen mee te groeien met het ver-enigingsleven. Concreet dient hiervoor een nieuwe Hazenkamp, binnensportaccommodatie en ruimte voor carnavalsverenigingen te worden gerealiseerd.

HazenkampHet dorp ziet oplossingen in het combineren van de jeugdvoorziening De Hazenkamp met een nieuwe bin-nensportaccommodatie zodat er als het ware een nieu-we multifunctionele accommodatie gerealiseerd gaat worden die voldoet aan de eisen van deze tijd. Binnen deze nieuwe Hazenkamp zou naast binnensport en jeugdactiviteiten (Jong Nederland, Jeugddisco) ook de Buitenschoolse Opvang (BSO) onderdak kunnen krijgen. De meest geschikte locatie is die van de ge-meentewerf aan de Zandstraat. Deze plek is gunstig voor de nieuwe inwoners van de Pelgrimshoeve. Zij worden door deze voorziening ook meer verbonden met het dorp (zie paragraaf 4.3.).

NissenhutNaast de noodzaak van een nieuwe Hazenkamp is het onoverkomelijk dat ook voor de carnavalsbeweging een adequate voorziening wordt gebouwd. Als gevolg van ruimtegebrek zijn nu al clubjes genoodzaakt om de bouwactiviteiten te beëindigen. Een goede oplos-sing wordt gezien in de realisatie van een zogenaam-de nissenhut zoals andere Brabantse kernen dit ook hebben gerealiseerd. Goede mogelijkheden worden gezien om deze in samenwerking met de andere ker-nen Vinkel en Geffen te realiseren. Het dorp, de on-dernemers en de gemeente zouden samen hierover van gedachte kunnen wisselen. Nuland denkt genoeg te hebben aan de financiering van het materiaal. Met zelfwerkzaamheid zijn de kernen in staat om een der-gelijke voorziening zelf te bouwen. Dit zou binnen

Page 44: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

Foto’s; referenties voor het groene hart in de Pelgrimshoeve. Boven: 3 foto’s van Newtonplein te Boxtel. Onder: Voor veel bewoners vormt ook het groene hart in heicamp een goed voorbeeld

Page 45: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

45

enkele jaren gerealiseerd kunnen zijn. De Stichting Maasdonk Helpt zou ook hier een duit in het zakje kunnen doen.

Voorzieningen met een duidelijk profiel versterken de sociale harten

Bij het optimaliseren van het voorzieningenaanbod horen niet alleen de stenen de boventoon te voeren maar is het voor Nuland ook de kans om de sociale harten als het ware beter te profileren. Het ligt voor de hand dat het Martinushuis als zorg-cluster wordt geprofileerd en de nieuwe Hazenkamp als jeugd en binnensport cluster. Gemeenschapshuis de Meent zou zich meer kunnen ontwikkelen als de ontmoetingsplek van Nuland. Een nieuw ingericht plein zou deze functie kunnen versterken. Maar wel-licht ook een andere inrichting. Dan zou de basis-school zich ten slotte meer kunnen opstellen als cluster voor onderwijs, educatie en opvang. Niet alle functies zijn hierin ondergebracht. De kinderopvang wordt nu in de nabijheid van de school aangeboden. Het is een uitdaging om deze binnen de schoolmuren te positioneren. Op deze manier wordt de school een moderne voorziening met meerdere functies zoals in Brede School concepten in de regio het geval is.

4.5. Wonen

De opgave is om het woningaanbod zo te realiseren, dat jongeren behouden kunnen worden voor het dorp maar dat ook de ouderen er zo lang mogelijk kunnen blijven wonen. Dit draagt bij aan de sociale samen-hang van het dorp.Om de woonwensen van de doelgroepen optimaal te faciliteren en tegelijk een bijdrage te leveren aan het sociale leven is het belangrijk om gebiedsgerichte

keuzes te maken. In de woonwijken wordt ingezet op een mix van doelgroepen, terwijl in het centrum extra ruimte wordt gemaakt voor seniorenwoningen en woningen gekoppeld aan de zorgvoorzieningen. Dit brengt extra levendigheid in het centrum, het versterkt de aanwezige en toekomstige (zorg)voor-zieningen en geeft extra bouwmogelijkheden in het centrumgebied. De vraag naar woningen voor een-persoonshuishoudens, die voor een groot deel op het conto van de ouder wordende bevolking komt, zal gezien de bevolkingsprognoses fors toenemen (zie paragraaf 2.2.). Het is daarom raadzaam om nog verder te zoeken naar mogelijkheden om ouderen-woningen, eventueel geclusterd, aan te bieden. Dit kan in de vorm van appartementen of in de vorm van clusters met gezamenlijke buitenruimte. Indien deze behoefte op termijn blijkt en niet afdoende kan wor-den gefaciliteerd in het centrum en in Pelgrimshoeve, dan is het overgangsgebied tussen de Heiweg en de Rijksweg hiervoor een zoekzone.Het zorgaanbod in combinatie met seniorenwonin-gen wordt behandeld in paragraaf 4.4.

Uitgangspunten voor de ontwikkeling van Pelgrimshoeve

Pelgrimshoeve wordt in de visie in hoofdzaak een gemixte, maar relatief jonge wijk. Nuland zet in op een gevarieerd aanbod van woningtypen, die hieraan bijdragen en doorstroming op wijkniveau mogelijk maken. Het gaat om een combinatie van vrijstaande woningen en geschakelde woningen, patiowoningen en huur en koop. Daarnaast moeten er zeker ook mo-gelijkheden zijn voor zelfbouw. Uit de Woningmarktmonitor (2004) blijkt ook dat er een enorme vraag bestaat naar bouwkavels. Daarnaast is er veel behoefte aan doorstroming op de woningmarkt. Tijdens de dorpsgesprekken in

Page 46: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

Nuland is dit beeld bevestigd.De visie gaat uit van het aanwijzen van een aantal lo-caties, waarbij gebruik kan worden gemaakt van CPO (collectief particulier opdrachtgeverschap). Het ste-denbouwkundig plan moet een mooie, verrassende wijk opleveren. Een bijzonder idee voor de nieuwe wijk is het realiseren van enkele hofjes, met gemeenschap-pelijke (al dan niet openbare) tuinen. Dat is leuk voor kinderen en geschikt voor ouderen die wel de ruimte van een dorp willen, maar geen tuin willen of kunnen onderhouden.

Belangrijke uitgangspunten voor de wijk zijn:

• Dewijkmoeteengroenhartkrijgen,diekandie-nen als ontmoetingsplek. Het kan deels een parkach-tige sfeer krijgen. Ook moet er ruimte zijn voor een kinderspeelplaats. Door het plaatsen van bankjes kan het een plek voor ontspanning zijn, of een plek waar buurtfeestjes kunnen worden georganiseerd. • Dewijkontsluitingrichtzichopeen(gedeeltelijke)scheiding van snel- en langzaam verkeer. Het doel

hiervan is de veiligheid te verbeteren en te zorgen voor een goede verweving met omliggende wijken. De verkeersontsluiting is gericht op een snelle ontsluiting voor auto’s (snelverkeer) aan de noord, zuid en oost-zijde en een veilige en vrijliggende ontsluiting voor fi etsers en wandelaars, vooral aan de westzijde. Deze langzaam verkeersontsluitingen dragen direct bij aan de verweving van de nieuwe wijk met de aanliggende wijken rond de Pelgrimsstraat, Gaff el en Rijf.• Dewijkmoeteengroeneuitstralingkrijgenengoe-de verbindingen hebben met het buitengebied.

4.6.Werkgelegenheid

De opgave is om ruimte te blijven bieden aan het dorpse ondernemerschap van Nuland, maar een betere samenhang te realiseren met het dorp. Het bedrijventerrein komt minder los van het dorp te lig-gen en er worden oplossingen aangedragen voor de verkeerskundige confl icten. Tegelijk met de bouw van Pelgrimshoeve moeten deze confl icten worden opgelost.

zoekzone wonen in het groen orientatie van der valk orientatie van der valk nieuwbouw Pelgrimshoeve met groen hart VISIEKAART I.D.O.P. NULAND

st Jozefoord huisvesting senioren educatie/ kinderopvang creëren groene bufferzone

Zorg en seniorenhuisvesting cluster Kans binnensportaccommodatie creëren terpen met kans nieuwe functies

zoekgebied ecologische verbindingbedrijven/ gebouwen in het groen hoofdonsluiting nieuwbouwwijk scheiden van secundaire ontsluiting

Herwaardering/ reconstructie zomerdijk goede overgang bedrijventerrein naar wijk en sterke uitstraling naar Rijksweg

instandhouden overgangsgebied

‘t heike

sportvelden

waardevol groen

Figuur 13; uitsnede uit de visiekaart.

Page 47: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

47

Het dorpse ondernemerschap bestaat in Nuland uit kleinschalige industrie, die vaak is ontstaan vanuit kleine bedrijfjes aan huis en ZZP’ers. In de visie wordt ruimte gecreëerd om deze startende on-dernemers te blijven faciliteren, maar worden ook doorstroommogelijkheden gecreëerd. Daarnaast gaat de visie uit van het creëren van ruimte voor nieuwe werkgelegenheid, die kan bijdragen aan toekomstige behoeften. Bovendien kan Nuland zo haar uitstekende ligging aan en ontsluiting op de snelweg benutten. Tenslotte kan nieuwe (extensie-ve) bedrijvigheid bijdragen aan de ruimtelijke kwa-liteit van het dorp, door de ruimte die er langs de randen van de Rijksweg zijn ontstaan zorgvuldig in te richten.

Bedrijventerrein De terp wordt in de visie gezo-neerd. Aan de noordzijde, wordt een zone ge-creëerd met combinaties wonen en werken of kleinschalige bedrijvigheid. Een hele ‘dorpse’ over-gangszone kan worden gecreëerd door een groene strook aan de voorzijde van de bedrijfspanden (b.v. een grasstrook).

Het bedrijventerrein zelf kan blijvend ingezet wor-den op bedrijven in de industrie (tot maximaal mi-lieucategorie 3). Voor de zuidzijde van het bedrij-venterrein, die nu nog een gevarieerde bouwmaat en opbouw en bedrijfstypen kent, mag op termijn uitgroeien tot een bedrijvenwand met bedrijven, die zorgen voor een goede uitstraling.

Het tussengebied (tussen de Rijksweg en de A59) dient een groen gebied te worden en bij te dragen aan een representatieve entree van Nuland. Door de ligging van de 25 jaarszone van het waterwinge-bied kan dit gebied niet zondermeer bij het stedelij-

ke gebied worden betrokken. De oplossing die wordt aangedragen is het toelaten van bebouwing, die niet te massaal is. Deze gebouwen moeten zo veel als mo-gelijk in het groen worden ingebed. Een mogelijkheid is het bouwen van enkele kleine lage paviljoens in dit gebied. Hiermee sluit de visie geheel aan bij de struc-tuurvisie Groene Schil van de gemeente Maasdonk.

4.7. Buitengebied en recreatie

De opgave voor het buitengebied is het creëren van aantrekkelijke, toegankelijke, groene overgangsgebie-den rond het dorp, waar mogelijk met een sterk agra-risch beheer en ruimte voor natuur en aansluitend op de historische kenmerken, die het gebied rijk is. De inrichting van het landelijke gebied en het vergro-ten van de gebruikswaarde en toegankelijkheid van het landelijke gebied moet bijdragen aan een ‘eigen Nulandse’ woonkwaliteit.

Er liggen verschillende opgaven voor de deelgebieden rondom Nuland:

• Creërenvaneengroeneentoegankelijkebufferzo-ne (de oostzone) tussen Nuland en Geff en.• Creërenvanovergangszonestussenstadenland.

Groene en toegankelijke oostzoneIn de visie ontstaat een groen overgangsgebied tus-sen Nuland en Geff en. Nuland maak daarbij gebruik van de natuurlijke gegevenheden en cultuurhistori-sche kenmerken van dit gebied. Ten noordoosten van Nuland wordt de zomerdijk verder verlengd volgens het oorspronkelijke tracé. Ten noorden van de zomer-dijk wordt het van oudsher natte gebied, als onderdeel van het Overlaatgebied weer zichtbaar gemaakt. De

Page 48: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

openheid van het gebied als contrast ten opzichte van de zomerdijk wordt geaccentueerd. Het oorspronke-lijke natte milieu wordt hier teruggebracht, bij voor-keur door smalle watergangen, maar mogelijk door poelen. Om het overige ‘droge’ tussenliggende tus-sengebied waardevol te maken in cultuurhistorisch, cultuurlandschappelijk, ecologisch en in recreatief opzicht, is herstel van de oude blok- en kavelstructuur met tussenliggende bomenrijen en houtwallen aanbe-velenswaardig. Genoemd structuurherstel geeft een blijvend open karakter van het tussengebied, is visu-eel een aantrekkelijk landschap, biedt de agrariër de kans voor kleinschalig extensief beheer van de akkers, maar heeft vooral een enorme meerwaarde voor de biodiversiteit welke uitstekend past in het Europees actieplan ‘Countdown 2010’. De randzone van het te ontwikkelen gebied leent zich uitstekend voor recre-atief gebruik (wandelen,picknicken, observatieplek). De zomerdijk zelf wordt toegankelijk en geschikt voor ommetjes rondom Nuland. Ten oosten van dit open gebied, ter hoogte van de Loonsestraat / Hoolstraat ligt een zoekgebied om een ecologische verbinding te realiseren. In het gebied ligt nog een aantal boerenerven, met deels functioneren-de boerderijen. Waar mogelijk blijven de agrarische bedrijven het beheer van het landelijke gebied op zich nemen. Ook kunnen andere functies worden toege-staan in voormalige boerderijpanden of kunnen func-ties worden toegevoegd door nieuwbouw. In de visie worden de boerenerven op terpen gesitueerd, waar-mee ze als eilanden in het ‘overlaat’ gebied liggen. In feite kunnen meerdere functies passen in dit ‘ver-stedelijkte’ stukje landelijk gebied. Waar mogelijk wordt een relatie gelegd met het dorp of met de kwali-teiten van het landelijke gebied. Gedacht kan worden aan zorgboerderijen of recreatieve activiteiten.

Overgangszones tussen stad en landOp enkele plaatsen kan in de visie ruimte worden ge-maakt voor overgangsgebieden tussen dorp en plat-teland. Het betreft gebieden die nu geen sterke functie kennen en een rol kunnen vervullen voor de toekom-stige woningenbehoefte van de gemeente, maar tege-lijk het aanzicht van Nuland verbeteren. Oostelijk van de Papendijk wordt een groen overgangs-gebied tussen dorp en platteland gecreëerd, met mo-gelijkheden voor groene woonmilieus. Zuidelijk van de Heiweg kan in het min of meer besloten gebied tussen het sportcomplex en ’t Heike enerzijds en de snelweg anderzijds een soortgelijk gebied ontstaan. De toegankelijkheid van dit gebied is geen noodzaak hier. Maar nieuwe functies, die zorgen voor een groe-ne overgang, vormen geen belemmering. Functies in het groen op het gebied van sport of extensieve woon-functies kunnen bijdragen aan een goede presentatie naar buiten toe.

Page 49: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

49

4.8. Verkeer en infrastructuur

De opgave voor Nuland is het zorgen voor een her-kenbare veilige verkeersstructuur in de kern met mooie entrees en het omleiden van doorgaand ver-keer. Uit paragraaf 2.7. blijkt dat veel wegen al op deze manier zijn ingericht. De opgave richt zich daarom op een goede inrichting van wegen ten behoeve van de nieuwbouw in de Pelgrimshoeve.In de visie wordt een duidelijk onderscheid gemaakt in de ontsluitingen voor snelverkeer en langzaam ver-keer. Dit is uitgewerkt in paragraaf 4.5. Het doorgaande verkeer, dat richting Maren Kessel en Lith reist, kan worden omgeleid via de Klompstraat ten noordwesten van Geffen. Hiervoor is het noodza-kelijk om een goede aansluiting te creëren tussen de Rijksweg en de Klompstraat. De exacte route kan via verschillende routes verlopen:

• EendoorsteekvanafdeRijksweginhetverlengdevan de Molengraaf. Deze route heeft als nadeel dat

het mooie zicht op de molen bij Geffen kan worden aangetast.• Eendoorsteek vanaf deRijksweg, dieuitkomtopde Groenstraat. Van hieruit kan de route lopen via de Molengraaf of mogelijk een nieuwe weg, die aansluit op de Klompstraat.• Indien de Schotsheuvel dient te worden op-gewaardeerd om als ontsluiting te dienen voor Pelgrimshoeve, dan kan deze ook dienen als insteek voor doorgaand verkeer, mits van hieruit een route richting de Klompstraat wordt geleid. • Bijeenvergaandeherstructureringvanhettussen-gebied Geffen / Nuland kan ook worden overwogen een nieuwe rechtstreeks lopende weg aan te leggen tussen Groenstraat (of Rijksweg) en de Klompstraat.De mogelijkheden en betaalbaarheid van deze ont-sluitingen hangt in grote mate af van de wijze waarop dit gebied betrokken zal worden bij herstructurering en functiewijziging.

Page 50: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland
Page 51: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

51

5.1. Inleiding

Om de visie voor Nuland te realiseren moeten con-crete projecten worden uitgevoerd. In dit hoofdstuk wordt de visie uit hoofdstuk 4 uitgewerkt in agenda-punten. De agendapunten worden per thema in een tabel opgesomd in de leefbaarheidsagenda (zie pa-ragraaf 5.2.). De integrale visie is ontleed naar secto-rale agendapunten, bedoeld als checklist voor de uit-voering. Het kan worden gezien als vinkenlijst voor betrokkenen. Veel agendapunten kunnen echter inte-graal worden opgepakt. Een projectmatige aanpak bij de uitvoering is dus essentieel.De leefbaarheidsagenda heeft een dynamisch karakter. Er kunnen de komende jaren projecten worden uitge-voerd, gewijzigd, afvallen en bijkomen. Belangrijk is dat de doelen voor de leefbaarheid, waartoe de uit-voering van de projecten dient, worden behaald. De leefbaarheidsagenda wordt daarom na een bepaalde tijd herzien en opnieuw opgemaakt en zal zich gelei-delijk los van het eindrapport verder ontwikkelen. Zij kunnen altijd worden geverifieerd aan de doelen, die zijn benoemd in hoofdstuk 3, het wensbeeld.De leefbaarheidsagenda bestaat uit de volgende onderdelen:1. Het thema2. Het project (het agendapunt)3. Uitwerking van het project in actiepunten4. Benoemen van betrokken partijen 5. Prioritering

Starten met de uitvoeringBij de uitvoering van projecten is de projectorganisa-tie van groot belang. Alle betrokken partijen moeten in een vroeg stadium betrokken worden. Met een geza-menlijke verantwoordelijkheid is de druk op projecten het grootst. Ondanks dat de gemeente vaak als trekker van projecten geldt, dient de projectorganisatie vaak breder te worden ingezet. Maatschappelijke betrok-kenheid en de betrokkenheid van partijen in de markt zijn vaak essentieel voor het slagen van projecten.Bij de verschillende partijen moet overeenstemming zijn over het probleem. Als een probleem te smal wordt ingestoken, kunnen partijen mogelijk vroegtij-dig afhaken. Als elke betrokken partij in een project zijn eigen probleem kan oplossen, blijft de betrokken-heid het beste gegarandeerd. Anderzijds moet ook worden voorkomen, dat partijen, die feitelijk geen pro-bleem ervaren te nadrukkelijk worden betrokken. Elk proces begint daarom bij een heldere probleem-analyse, het formuleren van een centrale opgave en het betrekken van de juiste partijen. Met partijen die het probleem (de opgave) delen, dient een projector-ganisatie te worden opgezet, met een heldere regierol en taakverdeling. Gezamenlijk worden randvoorwaar-den opgesteld en uitgewerkt en wordt een concreet plan van aanpak gemaakt voor het project.

5 Leefbaarheidsagenda

Page 52: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

Nr. Thema Agendapunt Uitwerking in actie / plan Participanten Prioriteit1. Openbare ruimte Herinrichting centrum en

centrumdeel Kerkstraat.• Concreet uitvoeringsproject• Afstemming en overleg met

grondeigenaren en ondernemers bij herontwikkeling.

• Gemeente (trekker)• Ondernemers• Dorpsraad

1.

2. Verbeteren entrees dorpen (inpassing bedrijvigheid)

• Oppakken gelijk met ontwikkelingen Pelgrimshoeve en De Terp

• Maken inrichtingsvoorstellen• Overleg betrokken partijen• Afstemming met VCP /

verkeersstructuurplan gemeente• Uitvoeringsproject

• Gemeente• Dorpsraad• Ondernemersvereniging• Andere betrokken partijen

3. Doortrekking Zomerdijk via oud tracé.

• Concreet uitvoeringsproject• Afstemming en overleg met

grondeigenaren en ondernemers bij herontwikkeling

• Opstellen ontwerp inrichting

• Gemeente

4. Sociale leven Ondersteuning vrijwilligers / verenigingen

• Overleg verenigingen over (gezamenlijke) vragen.

• Opstellen ondersteuningsaanvraag door verenigingen

• Overleg Portaal Maasland (steunpunt Maasdonk) mogelijkheden vrijwilligerssteunpunt en.

• Overleg verenigingen over opstellen gezamenlijke projectvraag.

• Indienen projectvraag.• Individuele contacten tussen

verenigingen en Welzijnsorganisatie voor gebruikmaking reguliere diensten (o.a. vrijwilligersteunpunt).

• Portaal• Verenigingen • Dorpsraad• Gemeente

5. Versterken samenwerking verenigingen

• Project in relatie met project 4.• Afstemming activiteitenaanbod/

programma (Jaarkalender Nuland) • Gezamenlijke (verenigingsoverstijgende)

acties op touw zetten (werkgroep evenementen)

• Verenigingen • Stichting Jeugdbelangen• Dorpsraad

6. Tot volledige wasdom brengen van de dorpsraad m.b.t. organisatiestructuur, rol en positie, status e.d

• Overleg tussen dorpsraden binnen gemeente over gezamenlijke doelen en wensen

• Overleg gemeente en toewerken naar gezamenlijke afspraken.

• Afspraken met verenigingen over samenwerking tussen dorpsraad en verenigingen

• Dorpsraad• Gemeente• Welzijnswerk • ZET (Tilburg)

5.2. Leefbaarheidsagenda

Page 53: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

9. Opstarten jongerenactiviteiten i.s.m. andere kernen omgeving

• Inventarisatie wensen jeugd Nuland• Contactlegging andere kernen en

verkennen draagvlak• Inrichten organisatie• Voorbereiden en organiseren

jongerendisco

• Stichting Jeugdbelangen• Gemeente• Welzijnswerk

10. Opstarten activiteiten voor hangjongeren

• Contactlegging met hangjeugd door jongerenwerk

• Inventarisatie wensen, interesse• Ontwikkelen aanbod in samenwerking

met de jongeren

• Dorpsraad• Gemeente• Welzijnswerk

11. “ Praatpaal” activiteit verankeren

• Inventarisatie wensen organisatie (ondersteuning, accommodatie, organisatie)

• Onder de aandacht brengen activiteit bij Centra voor Jeugd en Gezin (opvoedingsondersteuning)

• Verkennen samenwerkingsmogelijkheden met CJG

• Maken afspraken met Kerk en CJG

• Kerk• Gemeente (CJG)• Dorpsraad

12. Voorzieningen Realisatie nieuwe Hazekamp • Onderzoeken financiele mogelijkheden voor nieuwbouw

• Onderzoek geschikte bouwlocaties, te verwerven gronden

• Oprichten werkgroep toekomstige gebruikers

• Opstellen plan van eisen• Ontwerpschets nieuwe gebouw maken• Exploitatie en beheer opzet of

constructie vaststellen• Bouwen

• Stichting Jeugdbelangen• Gebruikers Hazekamp• Gemeente• Dorpsraad• Mooiland Maasland• Sportraad

2.

13. Realisatie Nissenhut • Onderzoeken draagvlak kernen Geffen en Vinkel

• Overleg starten met zowel de carnavalsorganisaties als de ondernemers met dorpsraad en gemeente

• Vaststellen locatie en begroting• Inrichten organisatie (koepel)• Verwerven financien voor aankoop

materiaal• Bouwen

• Caranavalsverenigingen• Gemeente• Ondernemersvereniging

3.

Nr. Thema Agendapunt Uitwerking in actie / plan Participanten Prioriteit7. Samenwerking Sportclubs

Sportpark stimuleren op het gebied van gezamenlijk beheer, ruimtegebruik en onderhoud (Sportraad)

• Inventarisatie knelpunten sportclubs door dorpsraad

• Overleg met sportclubs, gemeente en dorpsraad en verkennen mogelijkheden voor draagvlak

• Inrichten en oprichten Sportraad• Opstellen actie en/of projectprogramma

• Dorpsraad• Sportclubs• Gemeente

8. Professionaliseren voorziening ’t Heike met beheer

• Onderzoeken financiele mogelijkheden• Inrichten organisatie • Werving, selectie aanstelling beheerder• Werken aan kwaliteitskeurmerk

• ’t Heike• Welzijnswerk• Gemeente

Page 54: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

15. Herinrichten de Meent tot ontmoetingsruimte voor alle doelgroepen. Uitbreiden horecafunctie met terras direct aansluitend op vernieuwde Prins Bernhardplein.

• Onderzoek bezettingsgraad, eigendom en gebruik van de accommodatie

• Opstellen plan van aanpak met beheer en exploitatie van de plek.

• Opstellen samenwerkingsovereenkomsten of projectplan.

• Bestuur de Meent• Gemeente

16. Samenhangend en sluitend zorgaanbod Nuland • Overleg tussen Brabantzorg, gemeente,

Sint Jozefoord en Mooiland Maasland in relatie tot uitbreidingsplannen zorgaanbod in combinatie met woningaanbod

• Gezamenlijk ontwikkelen van dagopvang (dementie, somatische aandoening) functie

• Gezamenlijke afspraken maken m.b.t. doorstroom verzorgingshuis naar verpleeghuis

• Gezamenlijke vastgoedontwikkeling woningen appartementen in de buurt van zorg

• Martinushuis (Brabantzorg),

• St. Jozefoord• Stichting

ontmoetingsruimte Martinushuis

• Gemeente• Mooiland Maasland• Brabant Wonen

17. Wonen Realiseren huisvesting voor doelgroepen, mix van woningen

• Woningbouwprogramma afstemmen op behoefte

• Opnemen in programma van eisen woningbouwlocaties.

• Afspraken tussen gemeente en projectontwikkelaar

• Invulling gemeentelijke instrumenten.• Onderzoek mogelijkheden bouw

starterswoningen als CPO of via koopgarantregelingen.

• Gemeente• Projectontwikkelaars• Mooiland Maasland

18. Vernieuwen of verbeteren seniorenwoningen

• Project in samenhang met project 15.• Woonwensenonderzoek van ouderen• Ontwikkeling Kloosterstraat

(appartementen en aanleunwoningen) in samenhang met centrumontwikkelingen.

• Kloosterstraat• Mooiland Maasland• Gemeente• KBO

4.

19. Gevarieerd stedenbouwkundig plan voor de Pelgrimshoeve

• Project in samenhang met project 16.• Opstellen Masterplan• Opnemen woonwensen bewoners in de

inrichting• Mogelijk aanvullend

woonwensenonderzoek uitvoeren

• Gemeente• Mooiland Maasland• Projectontwikkelaars• Particulieren (ihkv

zelfbouw of CPO)

4.

Nr. Thema Agendapunt Uitwerking in actie / plan Participanten Prioriteit14. Realisatie functie

kinderopvang in basisschool • Verkenning mogelijkheden en

onmogelijkheden bij zowel school als de huidige aanbieder

• Verkennen financiele mogelijkheden• Maken plan en ontwerp• Inrichten organisatie• Start realisatie

• Basisschool• Gemeente• Kinderopvangorganisatie

Page 55: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

22. Zonering van het bedrijventerrein voor sturing toekomstige bedrijvigheid

• Opnemen in masterplan Pelgrimshoeve en bestemmingsplan gemeente.

• Nieuwe ontwikkelingen in samenhang met uitvoering structuurvisie Groene Schil en Pelgrimshoeve.

• Mogelijke inzet van parkmanagement.

• Gemeente• Ondernemersvereniging• Dorpsraad• Grondeigenaren23. Inzet bedrijvigheid voor

goede overgangen naar de omgeving (uitstraling panden Rijksweg, groenstroken)

24. Buitengebied en recreatie

Nieuwe wandelpaden in het landelijk gebied (toegankelijkheid vanuit het dorp)

• Concrete uitvoeringsacties• Koppeling leggen tussen

ontwikkelingsprojecten en de toegankelijkheid van het buitengebied

• IVN / Heemkundekring• Kerncommissie• Particulieren

25. Beleidsmatige mogelijkheden voor nieuwe economische activiteiten op het platteland.

• Ruime mogelijkheden verbrede functies opnemen in bestemmingsplan in beoogde gebieden.

• Bestemmingsplanmogelijkheden met een koppeling tussen projecten en maatschappelijke investeringen (b.v. beoogde groen voor rood regeling bestemmingsplan)

• Particulier initiatief.

• ZLTO• Gemeente• IVN / Heemkundekring• Particulieren

26. Ontwikkeling tussengebied Geffen – Nuland (oude verkaveling en natte structuren ten noorden van de zomerdijk).

• Overleg met eigenaren• Onderzoek en overleg naar

mogelijkheden opzetten grondwater en/of herstel kavelstructuur 1895.

• Project in samenhang met herstellen oud tracé zomerdijk

• Inrichtingseisen opnemen in bestemmingsplan

• Onderzoeken subsidiemogelijkheden voor (agrarisch) natuurbeheer (LNV, OC&W en prov. NB).

• Gemeente• Waterschap• Eigenaren• IVN / Heemkundekring

Nuland• Natuurbeherende

organisaties.

5.

27. Verrijken natuurgebied aansluitend op het natte gebied

• Herstel van oude strook- en blokverkaveling uit het verleden.

28. Professionele jongerenwerk • Hulpverlening t.b.v. ondersteuning in samenwerking jeugd / bevolking

29 Realisatie Educatief Centrum ’t Heike

• Bouwkundige aanpassingen• Inrichting ruimte• Draaien van thema’s

• Basisscholen• ’T Heike • Natuur- en

milieustichtingen / verenigingen

• SKBN

20. Werken Behoud of verbeteren beleidsmatige mogelijkheden voor woon-werkcombinaties.

• Mogelijkheden opnemen in het bestemmingsplan

• Gemeente• Particulieren

21. Realiseren bedrijfsverzamelgebouw bij gebleken behoefte.

• Periodieke behoeftepeiling naar kleine bedrijfsruimtes.

• Locatie onderzoek naar mogelijke locatie bedrijfsverzamelgebouw

• Ondernemersvereniging• Gemeente

Nr. Thema Agendapunt Uitwerking in actie / plan Participanten Prioriteit

Page 56: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland
Page 57: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

57

Ruimtelijke ontwikkelingen t.a.v. toekomstige ontwikkellocaties

Voor het gebied tussen Den Bosch en Oss is in het uitwerkingsplan

Waalboss een duurzaam ruimtelijk structuurbeeld en programma

vastgesteld. In dit streekplan wordt de behoefte naar woonfuncties

en bedrijventerreinen tot 2020 uiteengezet. De uitwerking van dit

plan heeft ook voor Nuland gevolgen. De gemeente Maasdonk

heeft als doel 400 woningen tot 2015 te realiseren en 200 wonin-

gen voor de periode 2015-2020. De vastgestelde Toekomstvisie

Maasdonk 2009-2021 biedt een kader op gemeentelijk niveau waar-

binnen deze opgave getoetst moet worden.

Om invulling te geven aan het uitwerkingsplan Waalboss is een aan-

tal locaties in Nuland onderzocht als potentiële ontwikkelingsloca-

tie. Het gaat hier over de Noordzijde, de Westzijde, de Tussenstrook

en de locatie aan de Oostzijde van Nuland. De gemeente heeft de

structuurvisie “Groene Schil Nuland” opgesteld met betrekking tot

deze locaties. Er wordt getracht te komen tot een groene afronding

van de kern en een geleidelijke overgang van de bebouwde kom

naar het buitengebied. Daarnaast geeft de structuurvisie ook invul-

ling aan de aanduiding “integratie stad – land” uit het uitwerkings-

plan Waalboss.

Uit de structuurvisie ‘Groene Schil’ blijkt dat, door de aanwezig-

heid van kwetsbare natuurlijke- en landschappelijke kwaliteiten aan

de noordzijde van Nuland, de gemeente hier ontwikkelingen onge-

wenst acht.

Het gebied ten westen van Nuland dat ingeklemd ligt tussen de

rijksweg en het waterwingebied is rommelig van opzet en heeft

geen eenduidig karakter.

In dit gebied wordt gestreefd naar een integratie tussen stad en land.

Door incidenteel woningbouw toe te passen wordt het financieel

mogelijk om hier de natuur te versterken en landschappelijke waar-

den veilig te stellen. Woningbouw op deze locatie is niet een doel

op zich maar slechts een middel om natuur en landschap te verster-

ken. Hierbij is het belangrijk om de zichtrelatie tussen de Nulandse

kom met de bosrand ten westen van Nuland te behouden.

Rondom het grondwaterwingebied ten westen van Nuland ligt een

25jaars zone. Dit betekent dat een waterdeeltje vanaf de grens van

deze grondwaterbeschermingszone er tenminste 25 jaar over doet

om de putten te bereiken. Binnen deze zone zijn geen grootschalige

stedelijke uitbreidingen toegestaan. Ruimte voor incidentele wo-

ningbouw met een dorps karakter of intensieve recreatie is op som-

mige plaatsen wel mogelijk. Hierbij dient rekening te worden gehou-

den met eventuele verboden uit de Provinciale Milieuverordening

waarvoor ontheffing dient te worden aangevraagd.

Met de provincie is in een reactie op de structuurvisie per memo

afgesproken dat de sportvelden niet verplaatst zullen worden ten

behoeve van woningbouw. Het behoud van deze waardevolle open

plek is stedenbouwkundig en landschappelijk gezien wenselijk.

Voor het IDop ligt hier een opgave in de integratie van de bebouwde

rand met het aangrenzende landschap. Door middel van het toe-

staan van selectieve woningbouw kunnen landschappelijke kwali-

teiten toegevoegd worden in dit gebied.

De Tussenstrook tussen de oude Rijksweg en de A59 heeft behoeft

aan een duidelijke inrichting en kan met groene accenten een land-

schappelijke verbinding vormen aan de rand van de kom. Eventuele

bebouwing dient hier wel gepaard te gaan met aanvullende geluids-

beperkende maatregelen. Naast de 25-jaarszone speelt hier ook de

Bijlage: Beleidsopgave Nuland

Page 58: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

100-jaarszone voor de grondwaterbescherming.

De Schotsheuvel, ten oosten van Nuland, ligt buiten de bescherm-

de grondwaterzone en biedt ruimte voor woningbouw. Het open

landschap van de ecologische zone die gelegen is tussen Nuland en

Geffen maakt een sterke stedelijke rand vanaf de Papendijk richting

het landschap wenselijk. Het streefbeeld van de gemeente is een

mozaïek van middelgrote kavels, gescheiden door houtwallen, waar

het mogelijk is tot het houden van hobbyvee.

De opgave voor het IDop is het inpassen van 400 woningen aan

de Oostzijde van Nuland waarvan 300 woningen in het gebied de

Pelgrimsche Hoeve. Uit de Toekomstvisie (2009) blijkt dat hierbij

met name gericht moet worden op het faciliteren van woningzoe-

kende starters en jonge gezinnen.

Detailhandel

In de Ruimtelijk-economische visie detailhandel (2003) wordt ge-

steld dat het huidige winkelaanbod van Nuland ook in de toekomst

kan blijven bestaan. Het verzorgingsgebied beperkt zich primair tot

de eigen bewoners van het dorp. Om het aanbod zo lang mogelijk

op peil te houden zal het beleid gericht moeten worden op het zo

maximaal faciliteren van ondernemers. Hierbij kan gedacht worden

aan uitbreidingswensen van winkeliers, parkeren etc.

De peiler van de detailhandel in Nuland is de kwalitatief goede su-

permarkt. Daarom adviseren Droogh Trommelen & Broekhuis om

een concentratiegebied van detailhandel aan te wijzen in de nabij-

heid van de Albert Heijn en de winkels aan het Prins Bernhardplein.

Hierdoor verbetert de structuur en is Nuland beter in staat het aan-

bod te behouden.

De opgave voor het IDop in het scheppen van een gezond onder-

nemersklimaat voor winkeliers. Daarnaast ligt er een opgave in de

winkelstructuur van Nuland. Een actief verplaatsingsbeleid is niet

mogelijk door de hoge kosten die dit met zich meebrengt voor de

huidige winkeliers. Echter verruiming van de bestemming voor

leegstaande winkelpanden buiten het concentratiegebied kan ook

de gewenste sturende werking bewerkstelligen.

Verkeer

Het Gemeentelijk VerkeersVeiligheidsPlan (2007) stelt dat het ver-

keerssysteem in Maasdonk naast het opvangen van extra verkeer

veroorzaakt door ruimtelijke ontwikkelingen, ook ruimte moet

houden om nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen te faciliteren. De ge-

meente streeft naar een goede interne en externe bereikbaarheid

met een zo kort mogelijke reisafstand tot het provinciale en natio-

nale wegennetwerk.

Het concept ‘Duurzaam veilig’ is afgelopen jaren erg effectief geble-

ken en de gemeente wil daarom verder met dit concept. Met name

in het buitengebied en rondom scholen kan de herkenbaarheid van

de wegenstructuur en de bundeling van gemotoriseerd verkeer nog

verbeterd worden. Gebiedsvreemd en doorgaand verkeer moet in

dit kader uit Nuland geweerd worden.

De fiets moet op korte afstanden concurrerend worden. In het uit-

voeringsplan (2003) voor het regionale fietspadennetwerk wordt

een gebiedsgerichte aanpak gehanteerd om de rol van de fiets te

versterken. Ook zullen ontbrekende schakels in de samenhang tus-

sen het lokale- en regionale fietsnetwerk ingevuld moeten worden

om zo een compleet netwerk te krijgen.

Opgave voor Nuland is het verder doorzetten van de veilige bereik-

baarheid van wijken en voorzieningen en een goede toegankelijk-

heid van het buitengebied vanuit de kern.

Sociaal Maatschappelijke thema’s

De gemeente Maasdonk beschikt over een aantal beleidsnota’s die

voor de uitvoering van de leefbaarheidsagenda voor Nuland van be-

lang kunnen zijn. In deze paragraaf is gekeken hoe de oplossingen

van het dorp kunnen bijdragen aan het realiseren van de beleids-

doelstellingen van de gemeente Maasdonk.

Page 59: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

59

Beleidsplan Wet Maatschappelijke Ondersteuning Gemeente Maasdonk 2007-2010

In deze beleidsnota die is vastgesteld door de gemeenteraad in mei

2007, worden de 9 prestatievelden van de WMO , de doelstellingen

en de gewenste resultaten per prestatieveld beschreven.

Hieronder worden de prestatievelden belicht die voor de verdere

uitwerking van het IDOP van belang kunnen zijn. Wat betreft pres-

tatieveld 1, leefbaarheid en sociale samenhang, wordt gemeld dat

er budget beschikbaar wordt gesteld voor het ontwikkelen van

dorpsontwikkelingsplannen in Nuland en Geffen. Voor Nuland is

dit nu een feit. Ook wordt er als actiepunt de uitbreiding van het

Martinushuis te Nuland genoemd in combinatie met kleinschalige

woonvoorzieningen voor gehandicapten.

Ten aanzien van prestatieveld 4, ondersteuning mantelzorgers en

vrijwilligers, dient er ingezet te worden op zowel het ontwikkelen van

nieuw beleid voor wat betreft de mantelzorg als het daadwerkelijk

ondersteunen van deze groep informele dienstverleners. Tevens zet

de gemeente in op het continueren van het vrijwilligersbeleid met

daarin als belangrijkste speerpunt het zo veel en zo gericht mogelijk

inzetten van het Vrijwilligersteunpunt Maasdonk. Voornamelijk op

het gebied van deskundigheidsbevordering, informatie en advies.

De opgave voor Nuland is om in de toekomst het Martinushuis

zodanig uit te breiden dat hierin ook plaats is voor de doelgroep

gehandicapten (woonvoorzieningen). Daarnaast zouden de vrijwil-

ligersorganisaties kunnen overwegen of en hoe zij gebruik denken

te maken van de ondersteuning die de gemeente hen biedt in de

vorm van een Vrijwilligerssteunpunt.

Toekomstvisie Maasdonk 2009-2021, april 2009

Is in een interactief proces met burgers tot stand gekomen. Deze

toekomstvisie biedt kader waarbinnen de politiek keuzes kan ma-

ken om de geformuleerde doelen te bereiken. Aan de hand van een

aantal thema’s is de visie uitgeschreven.

Met betrekking tot het thema plattelandskwaliteit staat vermeld:

kernen zijn goed bereikbaar per openbaar vervoer. Halteplaatsen

worden in de nabijheid van de (centrum) voorzieningen gesitueerd

en er is aandacht voor alternatieve vormen van openbaar vervoer

zoals treintaxi, buurtbus, en collectief vraagafhankelijk vervoer.

Op het gebied van participatie ziet de gemeente een belangrijke

rol weggelegd voor het verenigingsleven. Zij wil hen hierin actief

ondersteunen door aandacht te hebben voor de beschikbaarheid

van voldoende accommodaties voor het ontwikkelen van de ver-

enigingsactiviteiten. Clustering van voorzieningen wordt hierin

nagestreefd.

Voor jongeren in de leeftijd van 13 tot 18 jaar is het van belang dat

zij voldoende mogelijkheden hebben om hun vrije tijd in Maasdonk

te besteden.

Op het gebied van ouderen wil de gemeente in het kader van extra-

muralisering van de zorg de realisatie van woon-zorgcombinaties

bevorderen .

De opgave voor Nuland is om het voorzieningenniveau (accom-

modaties) zodanig op peil te brengen dat clustering van voorzie-

ningen wordt nagestreefd.

Voor de doelgroep 13 tot 18 jarigen dient er een passend aanbod

ontwikkeld te worden. En voor de doelgroep senioren zou het wo-

nen meer in de nabijheid van de zorg georganiseerd kunnen wor-

den. Bovendien zal Nuland op het gebied openbaar vervoer beter

bereikbaar moeten zijn.

Page 60: integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

LOS stadomland B.V.

Postbus 1425201 AC ‘s Hertogenbosch

Veemarktkade 85222 AE te ‘s Hertogenbosch.

Tel: 073 - 7113770

[email protected]

integraal Dorpsontwikkelingsplan (iDOP) | Nuland