instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

40
ROK LXII (62) STYCZEÑ 2006 – GRUDZIEÑ 2006 INSTYTUT JÓZEFA PI£SUDSKIEGO W AMERYCE POŒWIÊCONY BADANIU NAJNOWSZEJ HISTORII POLSKI JÓZEF PI£SUDSKI INSTITUTE OF AMERICA FOR RESEARCH IN THE MODERN HISTORY OF POLAND, INC. (English Summary – page 28) BIULETYN

Upload: buidung

Post on 11-Jan-2017

228 views

Category:

Documents


3 download

TRANSCRIPT

Page 1: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

ROK LXII (62) STYCZEÑ 2006 – GRUDZIEÑ 2006

INSTYTUT JÓZEFA PI£SUDSKIEGO W AMERYCE

POŒWIÊCONY BADANIU NAJNOWSZEJ HISTORII POLSKI

JÓZEF PI£SUDSKI INSTITUTE OF AMERICAFOR RESEARCH IN THE MODERN HISTORY OF POLAND, INC.

(English Summary – page 28)

BIULETYN

Page 2: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of
Page 3: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

180 SECOND AVENUE, NEW YORK, NY 10003tel. 212 505-9077, fax 212 505-9052, e-mail [email protected]

ROK LXII (62) STYCZEÑ 2006 – GRUDZIEÑ 2006

POŒWIÊCONY BADANIU NAJNOWSZEJ HISTORII POLSKI

A NOT-FOR-PROFIT EDUCATIONAL INSTITUTION(CONTRIBUTIONS ARE DEDUCTIBLE FOR INCOME TAX PURPOSES – 501(c)(3)

Page 4: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

– 4 – BIULETYN LXII (62)

Rada Instytutu Pi³sudskiego

Ewa Babiarz (do marca 2008)Andrzej Beck (do marca 2010)Dr Iwona Dr¹g Korga (do marca 2008)Jacek Ga³¹zka (do marca 2009)Dr Janusz Jachowicz (do marca 2008)Ewa Jêdruch (do marca 2010)Dr Maria Kapuœciñska (do marca 2009)Janusz Krzy¿anowski (do marca 2010)Prof. John Micgiel (do marca 2010)Dr Stanis³aw Milewski (do marca 2008)Stanis³aw Œwiderski (do marca 2009)Prof. Piotr Wandycz (do marca 2008)Dr Marek Zieliñski (do marca 2009)

Kadencja cz³onków Rady Instytutu wynosi 3 lata, potem mog¹ przyst¹piæ do reelekcji.

Zarz¹d Instytutu

Prezes – Jacek Ga³¹zkaWiceprezes – Andrzej BeckWiceprezes – Dr Stanis³aw Milewski

Sekretarz Zarz¹du – Ewa BabiarzCz³onek Zarz¹du – Dr Marek Zieliñski

Dyrektor Wykonawczy i Skarbnik – Dr Iwona Dr¹g Korga

WolontariuszeDr Ronald Domañski, Anna Maciejewska Dyba, Krzysztof Langowski,Ryszard Ostrzycki, Agnieszka Petka, Jadwiga Pietraszewska, BeataPociask, Anita Œwi¹tczak, Andrzej i Alicja Ziobroñ.

Instytut jest otwarty dla korzystaj¹cych w poniedzia³ek, wtorek i œrodê od 10 rano do 5 po po³udniu. Biuro czynne od poniedzia³ku do pi¹tku w godzinach od 9 rano do 5 po po³udniu.

Page 5: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

Akcja Fundraising

Rada Dyrektorów Instytutu J. Pi³sudskiego zatwierdzi³a na 2007 rok, przepro-wadzenie szeroko zakrojonej akcji zbierania funduszy, na cele modernizacji

i komputeryzacji istniej¹cych kolekcji. Dziêki wspó³pracy z Naczeln¹ Dyrekcj¹Archiwów Pañstwowych i Biblioteki Narodowej w Warszawie, Instytut korzy-sta z pracy sta¿ystów z Polski: archiwistów i bibliotekarzy, którzy zajmuj¹ siêopracowywaniem i konserwacj¹ zasobów archiwalnych, bibliotecznych i zgro-madzonych eksponatów historycznych. Instytut szuka finansowego wsparcia dlaprzeprowadzanych prac modernizacyjnych. Zwracamy siê wiêc z apelem do œro-dowisk profesjonalistów, profesorów, œwiata biznesu polonijnego, jak równie¿do indywidualnych cz³onków Polonii o wiêksze zaanga¿owanie siê w prace In-stytutu, jak równie¿ zwiêkszenie swojej pomocy finansowej oraz do wstêpowa-nia w szeregi cz³onków Instytutu. Formularz cz³onkowski odnaleŸæ mo¿na naostatniej stronie naszego biuletynu.

Dziêkujemy i zapraszamy do wspó³pracy.

Rada DyrektorówInstytut J. Pi³sudskiego

* * *

The Board of Directors has authorized a major membership and fundraisingdrive in 2007 for the Institute, which is now engaged in extensive modern-

ization of its collections. With growing support from the Polish NationalArchives and the Polish National Library in Warsaw, the Institute is benefitinggreatly from the technical assistance of expert archivists and librarians workingat the Institute on the restoration, preservation and computerization of itsdocuments, artifacts and books. The Institute needs to widen its base of supportto pay for the materials and equipment needed in the modernization by specialappeals to professionals in the business community and to Polish and PolishAmerican academics.

We urge our members to increase the level of their membership; we ask oursympathizers and friends receiving this Bulletin to become members by fillingout the membership declaration at the back of the booklet. Thank you very much.

Board of DirectorsThe Pilsudski Institute of America

– 5 –STYCZEÑ 2006 – GRUDZIEÑ 2006

Page 6: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

– 6 – BIULETYN LXII (62)

Drogi Przyjacielu Instytutu,Kolejny rok dzia³alnoœci Instytutu dobieg³ koñca. Poœwiêciliœmy go na

opracowywanie i udostêpnianie zbiorów. Jednoczeœnie zdaliœmy sobiesprawê, ¿e pomoc, jak¹ otrzymujemy z Polski w osobach wysokiej klasy sta-¿ystów – archiwistów jest ogromna, ale niewystarczaj¹ca. Modernizacja zbio-rów wymaga tak¿e sporego wk³adu materialnego. Aby móc w pe³ni realizowaænasz¹ misjê naukowo – badawcz¹, musimy pozyskaæ nowych cz³onków na te-renie Ameryki oraz zdobyæ granty i dotacje finansowe.

W tym dziele pragniemy wykorzystaæ nowowydany, pierwszy Katalog Zbio-rów Instytutu. Jest on nasz¹ wizytówk¹ pokazuj¹c¹ zasoby tej instytucji. Mamy na-dziejê, ¿e pomo¿e nam w zdobyciu nowych cz³onków, wolontariuszy i donatorów.

Kolejny etap modernizacji naszych zbiorów zwi¹zany by³ z pobytem FilipaKwiatka, archiwisty z Archiwum Dokumentacji Mechanicznej w Warszawie. FilipKwiatek w okresie szeœciu miesiêcy rozpocz¹³ konserwacjê i reorganizacjê fotogra-fii zgromadzonych w Instytucie (zbiór licz¹cy oko³o 20,000 sztuk). Szczegó³owesprawozdania z tych prac znajdziecie Pañstwo w dalszej czêœci Biuletynu. FilipKwiatek wykona³ ogromn¹ czêœæ prac, ale ich nie zakoñczy³. To, co pozosta³o jesz-cze do zrobienia ocenia na oko³o pó³ roku. Liczymy wiêc na jego szybki powrót!

Od kilku lat informujemy Pañstwa o trwaj¹cym przedsiêwziêciu konserwacji imikrofilmowania kolekcji z archiwum Instytutu – Powstania Œl¹skie (1919-1921). Projekt ten realizuje Naczelna Dyrekcja Archiwów Pañstwowych, Biblio-teka Œl¹ska wspó³pracuj¹c z Województwem Œl¹skim. Obecnie po³owa tej kolek-cji jest ju¿ po konserwacji i na mikrofilmach. Instytut wraz z Naczeln¹ Dyrekcj¹Archiwów Pañstwowych zainicjowa³ pracê nad dodatkow¹ baz¹ danych, którapozwoli badaczom z ca³ego œwiata odszukaæ na naszej stronie internetowej danepersonalne indywidualnych powstañców. Polecam raporty dr Marka Zieliñskiego– inicjatora projektu oraz Agnieszki Petki – wolontariuszki realizuj¹cej projekt.Biuletyn 2006 pokazuje, jak wiele zawdziêczamy naszym wolontariuszom.

Grant Senatu Rzeczpospolitej Polskiej na nagrody dla uczniów szkó³ polonij-nych pozwoli³ Instytutowi nawi¹zaæ bli¿szy kontakt z Central¹ Polskich Szkó³Dokszta³caj¹cych. Instytut zaprasza uczniów wraz z nauczycielami na “¿ywe”lekcje historii w swojej siedzibie po³¹czone z ogl¹daniem zbiorów. Otwiera tonowe pole dzia³ania dla Instytutu jako centrum nauczania historii Polski.

Mówi¹c o zbiorach muzealnych, polecam bardzo raport naszego kustosza,wieloletniego wolontariusza Andrzeja Ziobronia, który podsumowa³ nasze zbio-ry, jakie w du¿ej mierze sam przez lata zebra³ i opracowa³. Panie Andrzeju, bar-dzo dziêkujemy i czekamy na ponown¹ wizytê!

Rok 2007 zapowiada siê równie dobrze. Z ponown¹ pomoc¹ Senatu RP, gran-tami Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego mamy szansê utrzymaæpozycjê wa¿nej placówki polonijnej.

Z powa¿aniemJacek Ga³¹zka – Prezes

Page 7: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

Dzia³alnoœæ Instytutu od 1 stycznia do 31 grudnia 2006

Katalog Zbiorów Instytutu Pi³sudskiego– Renata Siuzdak

Instytut Józefa Pi³sudskiego w Nowym Jorku pragnie Pañstwu przedstawiæ,wydany po raz pierwszy, Katalog Zbiorów Instytutu. Katalog powsta³ dziêki

pomocy finansowej udzielonej przez Senat Rzeczpospolitej Polskiej, a koordy-natorem ca³ego przedsiêwziêcia by³a Fundacja SEMPER POLONIA. Publikacjama na celu przybli¿enie dzia³alnoœci Instytutu Józefa Pi³sudskiego, przedewszystkim wœród Polonii Amerykañskiej.

Instytut jest oœrodkiem naukowo-badawczym, szeroko dostêpnym dla korzy-staj¹cych z niego osób. Instytut, w swojej dzia³alnoœci, k³adzie szczególny na-cisk na prostowanie b³êdów historycznych powsta³ych podczas kolejnych oku-pacji: niemieckiej i sowieckiej oraz rz¹dów komunistycznych. Funkcjonowaniei rozwój Instytutu zawdziêczamy pomocy i aktywnoœci Polonii Amerykañskiej.

Archiwum, za³o¿one w 1943 r., jest najwiêkszym archiwum poœwiêconym wy-³¹cznie najnowszej historii Polski w Ameryce, licz¹cym ponad 200 metrów bie-¿¹cych akt. W siedzibie Instytutu znajduje siê równie¿ biblioteka, z ponad 23,000

– 7 –STYCZEÑ 2006 – GRUDZIEÑ 2006

Ok³adka Katalogu Zbiorów Instytutu Pi³sudskiego

Page 8: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

– 8 – BIULETYN LXII (62)

pozycjami, galeria obrazów z ponad 200 pracami uznanych polskich malarzy, atak¿e zbiory: fotografii (20,000), map, pocztówek, znaczków, medali, itd.

Archiwum Instytutu jest na dzieñ dzisiejszy jednym z najnowoczeœniejszycharchiwów polonijnych. Zawdziêczamy to rozpoczêtej w 2001 r. modernizacji,mo¿liwej dziêki pomocy Naczelnej Dyrekcji Archiwów Pañstwowych (NDAP),Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, Senatowi RP we wspó³pracy z Fundacj¹SEMPER POLONIA oraz Fundacji Koœciuszkowskiej w Nowym Jorku. Stwo-rzenie komputerowej ewidencji zbiorów i umieszczenie jej na naszej stronie in-ternetowej www. pilsudski.org spowodowa³o, ¿e korzystaj¹ z niej naukowcy ibadacze nie tylko ze Stanów Zjednoczonych i z Polski ale równie¿ z wielu in-nych krajów (5, 000. wizyt miesiêcznie). Obecnie, wspólnie z NDAP, Instytut re-alizuje kolejny projekt, maj¹cy na celu konserwacjê i zmikrofilmowanie jednejz najwa¿niejszych kolekcji, tj. Powstania Œl¹skie.

Dziêki ofiarnoœci Polonii Amerykañskiej Instytut stale powiêksza swojezbiory: archiwalne, biblioteczne, numizmatyczne i obrazów. Od lat pozostaje-my placówk¹ promuj¹c¹ kulturê polsk¹ poprzez spotkania z historykami, pre-zentacje ksi¹¿ek, wystawy, lekcje dla m³odzie¿y szkó³ polonijnych oraz co-roczne kiermasze ksi¹¿ek.

Pragniemy aby Katalog Zbiorów przyczyni³ siê do promocji Instytutu JózefaPi³sudskiego i zachêci³ do korzystania z jego zbiorów oraz do wspierania dzia-³alnoœci w ró¿nych formach: jako darczyñca lub wolontariusz. Na ostatniej stro-nie katalogu znajdziecie Pañstwo deklaracjê cz³onkowsk¹, do wype³nienia któ-rej serdecznie zapraszamy. Katalog mo¿na otrzymaæ za z³o¿eniem dowolnej do-nacji lub poprzez cz³onkostwo w Instytucie.

Prosimy o kontakt:

180 Second Ave. (miêdzy 11. i 12. ulic¹), Nowy Jork, NY 10003,

tel: 212-505-9077, fax: 212-505-9052,

e-mail: [email protected],

www.pilsudski.org

Instytut Pi³sudskiego sk³ada serdeczne podziêkowanie

Panu Ludwikowi Wnêkowiczowi w³aœcicielowi DOMA Export

za transport i dostarczenie Katalogu Zbiorów Instytutu do siedziby Instytutu.

Page 9: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

Rola Instytutu Pi³sudskiego w edukacjim³odego pokolenia– Iwona Dr¹g Korga

Instytut Pi³sudskiego od kilku lat realizuje program nauczania dzieci i m³odzie-¿y polonijnej. Szerzenie wiedzy historycznej o Polsce, Marsza³ku Józefie Pi³-

sudskim i polskiej sztuce jest podstaw¹ tego programu. Nauczanie odbywa siê poprzez lekcje historii, które realizowane s¹ w siedzi-

bie Instytutu w Galerii. Tu w otoczeniu obrazów najlepszych polskich artystów zprze³omu XIX i XX wieku odbywaj¹ siê zajêcia w czasie których dzieci i m³o-dzie¿ zapoznaj¹ siê z wybranymi zagadnieniami z historii Polski. Uczniowie ma-j¹ szansê zobaczyæ orygina³y dokumentów, zdjêcia z pocz¹tku XX wieku, mapy,medale, znaczki i mundury ¿o³nierskie bêd¹ce czêœci¹ archiwum Instytutu.

Z programu tego korzystaj¹ szko³y polonijne, w których w sobotni dzieñ, od-bywaj¹ siê zajêcia szkolne. Szko³y mog¹ w³aœnie w ten dzieñ skorzystaæ z ofer-ty Instytutu.

W ubieg³ym roku odby³y siê dwie takie lekcje historii podczas których dzie-ci i m³odzie¿ z Polskiej Szko³y Konsularnej mia³y okazjê poznaæ historiê Insty-tutu, Patrona i zwiedziæ galeriê Instytutu.

Instytut nawi¹za³ kontakty z Central¹ Polskich Szkó³ Dokszta³caj¹cych(CPSD) i p. Dorot¹ Andrak¹, prezesem tej organizacji. Instytut dziêki grantowiz Senatu RP koordynowanemu przez Fundacjê SEMPER POLONIA wspar³fundusz nagród IX edycji Konkursu CPSD pt. “Jan Pawe³ II w oczach dzieci”.

– 9 –STYCZEÑ 2006 – GRUDZIEÑ 2006

Og³oszenie wyników konkursu pt. Jan Pawe³ II w oczach dziecka, zorganizowanego przez Centralê Polskich Szkó³Dokszta³caj¹cych. 2 kwietnia 2006. Instytut Pi³sudskiego by³ sponsorem tego konkursu dziêki grantowi Senatu RP.

Page 10: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

– 10 – BIULETYN LXII (62)

2 kwietnia 2006 w pierwsz¹ rocznicê œmierci Papie¿a Jana Paw³a II odby³ siêfina³ konkursu. Udzia³ wziê³o 92 uczniów z 30 szkó³ polonijnych ze stanu No-wy Jork, New Jersey, Pennsylwania, Connecticut i Massachusetts. Uczestnicykonkursu walczyli o tytu³ najlepszego w nastêpuj¹cych kategoriach: konkurskrasomówczy, recytatorski, wokalno-muzyczny i quiz dotycz¹cy biografii JanaPaw³a II. M³odzie¿ i dzieci wykaza³y siê du¿¹ wiedz¹ i talentami artystyczny-mi. To by³ bardzo piêkny i wzruszaj¹cy konkurs.

Instytut zaprasza tak¿e rodziców z dzieæmi na zwiedzanie ekspozycji sta³ychi zapoznanie siê ze zbiorami przechowywanymi w siedzibie naszej organizacji.Rada Instytutu jest przekonana, ¿e edukacja m³odego pokolenia w duchu warto-œci i kultury polskiej jest bardzo wa¿nym elementem w kszta³ceniu nowego po-kolenia polsko-amerykañskiego, które w przysz³oœci przejmie stery organizacjipolonijnych.

Zapraszamy wszystkich rodziców, m³odzie¿ i dzieci do wybrania siê na wy-cieczkê do siedziby Instytutu na spotkanie z histori¹ Polski.

Prace modernizacyjne w archiwum Instytutu– Filip Kwiatek

Wokresie 27.10.2006-27.04.2007 odbywa³em sta¿ w Instytucie Józefa Pi³-sudskiego w Nowym Jorku. Zosta³ on zorganizowany dziêki wspó³pracy

Instytutu, Naczelnej Dyrekcji Archiwów Pañstwowych, Fundacji Koœciuszkow-skiej oraz Archiwum Dokumentacji Mechanicznej. Moim zadaniem by³o opra-cowanie kolekcji fotografii Instytutu, przygotowanie nowego uk³adu tematycz-nego, opracowanie pomocy ewidencyjnych, nadanie jej kszta³tu umo¿liwiaj¹ce-go korzystaj¹cym jak najlepszy dostêp do materia³ów.

Swoj¹ pracê rozpocz¹³em od przejrzenia i spisania zawartoœci kolekcji. Pano-wa³ w niej doœæ spory nie³ad, wiele fotografii znajdowa³o siê w kilku teczkach na-raz, ³¹cznie z du¿¹ iloœci¹ dubletów, by³y one te¿ przemieszane z rysunkami, gra-fik¹, fotokopiami obrazów, wycinkami prasowymi. Czêœæ teczek by³a podarta, atak¿e b³êdnie opisana. Równie¿ warunki przechowywania pozostawia³y wiele do¿yczenia. Zbiory rozmieszczono w kilku pomieszczeniach, gdzie wystêpuj¹ czê-ste wahania wilgotnoœci i temperatury. Kolekcja by³a podzielona na 5 dzia³ów: in-deks osobowy, indeks tematyczny, Józef Pi³sudski i Legiony, architektura, “Soli-darnoœæ”. Podzia³ ten ze wzglêdu na ogólnikowoœæ nie spe³nia³ w³aœciwie swojejfunkcji, wiêc w porozumieniu z kierownictwem Archiwum Dokumentacji Me-chanicznej opracowa³em nowy uk³ad. Wygl¹da on nastêpuj¹co:1. Indeks osobowy (tylko portrety i fotografie sytuacyjne osób w bli¿ej nieroz-poznanych okolicznoœciach)

2. Józef Pi³sudski (portrety, rodzina, ¿ycie prywatne, pogrzeb, uroczystoœci po-œmiertne, w Legionach)

Page 11: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

3. Wydarzenia do 1918 r. – konspiracja, Legiony, inne formacje wojskowe

4. II Rzeczpospolita

5. II wojna œwiatowa

6. Wydarzenia po 1945 r.

7. Polonia na œwiecie

8. Architektura

Nastêpnie zacz¹³em uk³adaæ fotografie zgodnie z nowym uk³adem tematycz-nym. Z powodu zbyt du¿ej iloœci fotografii w stosunku do pó³rocznego czasusta¿u (kolekcja liczy ponad 20 tys. fotografii) uda³o siê nadaæ nowy uk³ad dlapkt. 1-5, przy czym pkt 5, czyli II wojna œwiatowa nie zosta³ ukoñczony. Kolej-nym punktem pracy by³o przepakowanie ju¿ pouk³adanych fotografii w nowekoperty i pude³ka, które zakupiono ze szczególnym uwzglêdnieniem parame-trów bezkwasowoœci, które konsultowa³em z Centralnym Laboratorium Konser-wacji Archiwaliów. Wreszcie przyst¹pi³em do nadawania sygnatur oraz wykona-nia pomocy ewidencyjnych w postaci inwentarza i bazy danych w programie

Access. Wygospoda-rowano tak¿e miej-sce w archiwum nakolekcjê fotografii,zbiory oddalono odkaloryferów i scalo-no w jednym miejscuna regale. Na koniecpozosta³o mi spisaniei pouk³adanie mate-ria³ów, których niezd¹¿y³em opraco-waæ. Czas potrzebnydo zakoñczenia opra-cowywania kolekcjiszacujê na przynaj-mniej pó³ roku.

Ogó³em opraco-wano 5671 j.a., którezinwentaryzowano w3103 j.inw., do bazyAccess wprowadzo-no 854 rekordy (pkt.1 i 2 uk³adu tema-tycznego).

– 11 –STYCZEÑ 2006 – GRUDZIEÑ 2006

Józef Pi³sudski z córkami Wand¹ i Jadwig¹ w Sulejówku.

Page 12: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

– 12 – BIULETYN LXII (62)

Strona internetowa Instytutu – internetowyprojekt kolekcji Powstania Œl¹skie– dr Marek Zieliñski

Ambicj¹ Instytutu jest otwarcie jego unikalnych zbiorów historycznych dlawszystkich. Niezale¿nie od tego, czy to jest historyk pisz¹cy rozprawê na-

ukow¹, uczeñ przygotowuj¹cy wypracowanie czy ktoœ poszukuj¹cy informacjio swoim dziadku który s³u¿y³ w Armii Andersa, ka¿dy powinien móc znaleŸæ warchiwum to, co go interesuje, niezale¿nie od tego, czy mieszka w Polsce czy wAustralii. W tym celu uruchomiliœmy stronê Internetowa, na której mo¿na zna-leŸæ katalog wszystkich zbiorów archiwalnych, i informacje o innych zbiorach(pami¹tek, medali, znaczków itp). Strona ta cieszy siê du¿ym zainteresowaniemi ci¹gle rosn¹c¹ liczb¹ odbiorców. Pocz¹tkowe poszukiwania na stronie czêstozwiêkszaj¹ zainteresowanie i g³ód wiedzy, i ich wynikiem s¹ dalsze proœby okwerendy, które wykonywane s¹ przez pracowników i wolontariuszy Instytutu.

W nastêpnym etapie planujemy udostêpnienie kompletnych kolekcji doku-mentów archiwalnych, w postaci dostêpnej przez Internet. Wspólnie z Archi-wum Pañstwowym w Katowicach pracujemy nad przygotowaniem i zindekso-waniem zbiorów dokumentacji Powstañ Œl¹skich. W tym celu przygotowaliœmyprogram do indeksowania i kategoryzacji dokumentów, dziêki któremu mo¿emyprzygotowaæ dane do umieszczenia na stronie Internetowej. Agnieszka Petka,wolontariuszka Instytutu, prowadzi ten temat, zajmuj¹c siê nie tylko obróbk¹ da-nych, ale tak¿e rekrutacj¹ nowych woluntariuszy i zarz¹dzaniem ca³a grup¹.Pierwsza czêœæ dokumentów jest ju¿ opracowana i wkrótce bêdziemy urucha-miali stronê internetow¹ z dostêpem do zbiorów.

Instytut rozsy³a równie¿ biuletyny informacyjne w postaci e-mail, które ma-j¹ obecnie 2488 odbiorców. Biuletyny informuj¹ o bie¿¹cej dzia³alnoœci i cie-sz¹ siê du¿ym zainteresowaniem, czemu daje wyraz obfita korespondencjaelektroniczna.

Wolontariat w Instytucie– Agnieszka Petka

Moja wspó³praca z Instytutem rozpoczê³a siê w lipcu 2006 roku. Wtedy te¿sta³am siê czêœci¹ bardzo ambitnego w swych za³o¿eniach projektu, któ-

rego celem jest cyfrowe opracowanie istniej¹cej dokumentacji dotycz¹cej Po-wstañ Œl¹skich.

Pierwszym moim krokiem by³o zapoznanie siê z dokumentami, a w³aœciwieskanami oryginalnych dokumentów Powstañ Œl¹skich. Cel tego pos³u¿y³ nastworzenie ró¿nych kategorii danych dokumentów, a w konsekwencji jednej

Page 13: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

wspólnej bazy danych do zapisywania i uporz¹dkowania ich w systemie. W tymmomencie nale¿y wspomnieæ, i¿ ta baza zaistnia³a dziêki Dr. Markowi Zieliñ-skiemu, który nie tylko stworzy³ ca³y program komputerowy na którym pracuje,ale równie¿ jest nieodzown¹ pomoc¹ w ka¿dej chwili, gdy pojawia siê problemz systemem komputerowym Instytutu.

Dziêki programowi komputerowemu praca nad kolekcj¹ Powstañ Œl¹skichruszy³a z miejsca. Moim zadaniem jest zapoznawanie siê z danym dokumentem,a nastêpnie zapisywanie go do g³ównej bazy danych. Kolejnym krokiem jestnadawanie dokumentowi odpowiedniej kategorii, nazwy, daty o ile jest to mo¿-liwe oraz sprawdzanie wszelkich nazwisk i uzupe³nianie danych dotycz¹cychosób i ich miejsca urodzenia i wszelkich dodatkowych informacji – w miarê ichdostêpnoœci, które mog¹ byæ w jakikolwiek sposób pomocne do wszelkich ba-dañ czy te¿ projektów historycznych na temat Powstañ Œl¹skich.

Digitalizacja historii Powstañ Œl¹skich wychodzi na przeciw potrzebom ludzizawodowo zajmuj¹cych siê histori¹, a tak¿e amatorów szukaj¹cych mo¿liwoœciposzerzenia w³asnej wiedzy, jak równie¿ u³atwi rodzinom poszukiwañ wszel-kich informacji na temat przodków, którzy brali udzia³ w Powstaniach.

Praca nad tego typu projektem jest dla mnie zupe³nie nowym doœwiadczeniem ijestem bardzo dumna, ¿e mogê byæ tego czêœci¹. Ka¿dy moment poœwiêcony opra-cowywaniu danych wnosi zupe³nie coœ nowego, a przede wszystkim uczy mnie hi-storii mojego kraju. Zrozumia³am, ¿e ten bardzo wa¿ny fragment w naszej przesz³o-œci jest bardzo czêsto pomijany. Mam wiêc nadziejê, ¿e moja praca w jakimœ stop-niu przyczyni siê do zwrócenia wiêkszej uwagi na temat Powstañ Œl¹skich i zrozu-mienia wszelkich aspektów historycznych zwi¹zanych z tym okresem.

Nad projektem indeksacji skanów dokumentów z kolekcji PowstaniaŒl¹skie pracuje od maja 2007 w ramach wolontariatu Joanna Rozpedowski,poœwiêcaj¹c tej pracy d³ugie godziny.

Kalendarium wydarzeñ 1 stycznia – 31 grudnia, 2006

17 stycznia – wyk³ad dr Jana Stanis³awa Ciechanowskiego i dr Rafa³a Wnukapt. “Rola Polskiego wywiadu w czasie II Wojny Œwiatowej”. Wyk³adoparty na ksi¹¿ce: The Report of the Anglo-Polish Historical Committee– Intelligence Co-operation between Poland and Great Britain duringWorld War II”.

8 luty – wizyta cz³onków Klubu Seniora Krakus dzia³aj¹cego przy Centrum Pol-sko-S³owiañskim wraz z opiekunem p. Januszem Skowronem

12 kwietnia – lekcja historii w Galerii Instytutu uczniów III klasy Szko³y Kon-sularnej w Nowym Jorku z wychowawc¹ Mart¹ Brzóstek

– 13 –STYCZEÑ 2006 – GRUDZIEÑ 2006

Page 14: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

– 14 – BIULETYN LXII (62)

30 kwietnia – lekcja historii w Galerii Instytutu uczniów klasy IX i X Szko³yKonsularnej w Nowym Jorku z wychowawc¹.

17 maja – spotkanie w Galerii Instytutu z pos³em RP Paw³em Zalewskim

24 maja – udzia³ Jacka Ga³¹zki, prezesa Instytutu w spotkaniu Rady Dziedzic-twa Archiwalnego, Warszawa

9/10 czerwca – stoisko informacyjne Instytutu podczas 64 Zjazdu Polskiego In-stytutu Naukowego na Hunter College

10 czerwca – udzia³ dr Iwony Korga w panelu o II Wojnie Œwiatowej z odczy-tem pt. “Polish Intelligence in the United States during Second WorldWar”

PaŸdziernik – Instytut w³¹czy³ siê do akcji zbierania ksi¹¿ek dla Akademii Ja-na D³ugosza w Czêstochowie, któr¹ z inicjatywy Romualda Dymskiegopodj¹³ siê “Nowy Dziennik” przekazuj¹c pe³ne roczniki wydawanej wPary¿u “Kultury”, “Polish Review”, wybrane roczniki “Slavic Review”,“American Slavic and Eastern European Review” i “Quarterly Journal ofWorld Affairs”.

7 listopada – Instytut obj¹³ Patronat Honorowy nad imprez¹ organizowan¹przez Bibliotekê Narodow¹ w Warszawie pt. “Dzieñ Jana Lechonia”.

12 listopada – spotkanie z okazji Rocznicy Œwiêta Niepodleg³oœci z prelekcj¹Piotra Gajdy pt. “Krzy¿ i Medal Niepodleg³oœci”

12 listopada – Kiermasz Ksi¹¿ek – dublety z biblioteki Instytutu

9 grudnia – Tradycyjna Gwiazdka Instytutu

Kwerendy naukowe– Jadwiga Pietraszewska

W2006 roku Archiwum Instytutu Józefa Pi³sudskiego wykona³o 31 kwerendzleconych korespondencyjnie. By³y to kwerendy dla absolwentów i pra-

cowników naukowych wy¿szych uczelni w Polsce.Najobszerniejsz¹ z nich by³a kwerenda wykonana dla dr Henryka Walczaka

ze Szczecina, dotycz¹ca stosunków polsko-rumuñskich w okresie miêdzywojen-nym. Przy realizacji kwerendy wykorzystane zosta³y materia³y z Zespo³u Adiu-tantura Generalna Naczelnego Wodza (# 2) oraz z Archiwum p³k. Romana Mi-cha³owskiego (# 72).

Dla korzystaj¹cego ju¿ ze zbiorów Instytutu, dr Marka Siomy z Uniwersyte-tu Marii Curie Sk³odowskiej w Lublinie wykonane zosta³y kopie “Biuletynu In-

Page 15: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

formacyjnego” ukazuj¹cego siê w okresie II Wojny Œwiatowej w Palestynie.Dla dr Idy Sadowskiej i dr Gra¿yny Legutko z Akademii Œwiêtokrzyskiej w

Kielcach przes³aliœmy materia³y do powstaj¹cej ksi¹¿ki na temat kontaktówMarsza³ka Józefa Pi³sudskiego z pisarzami Wac³awem Sieroszewskim i Gusta-wem Dani³owskim. Przy realizacji tej kwerendy wykorzystane zosta³y zespo³y:Legiony Polskie (#28), Archiwum Micha³a Sokolnickiego (# 91) oraz ArchiwumOsobowe.

Kontakt z Instytutem nawi¹za³ dr Krzysztof Ruchniewicz z UniwersytetuWroc³awskiego, prowadz¹cy badania na temat odszkodowañ niemieckich dlaPolaków pokrzywdzonych przez III Rzeszê. Przebadane zosta³y pod tym k¹temzespo³y: UchodŸcy polscy w Niemczech (# 24); Kongres Polonii Amerykañskiej(# 17) oraz prasa. Przekazane zosta³y streszczenia artyku³ów dziennika “NowyŒwiat” (zbiór mikrofilmów) z okresu grudzieñ 1959 – luty 1960 o pobycie wUSA na leczeniu Polek, by³ych wiêŸniarek obozu Ravensbrück, ofiar doœwiad-czeñ medycznych.

Dla Dariusza Fabisza z Uniwersytetu Zielonogórskiego wykonaliœmy kwe-rendê dotycz¹c¹ gen. Lucjana ¯eligowskiego i jego dzia³alnoœci w Komisji Li-kwidacyjnej (zespó³: Komisja Likwidacyjna gen. Lucjana ¯eligowskiego # 4).

Dr Zdzis³aw Zasada zainteresowany osob¹ Jana Giergielewicza, otrzyma³materia³y z zespo³u: Archiwum Wojskowe (# 119).

Przygotowuj¹cemu biografiê Adama Koca – Januszowi Mierzwie przes³ali-œmy materia³y z archiwum J. I. Paderewskiego (# 79) oraz Archiwum Osobowe-go..

Dla Biblioteki Narodowej w Warszawie, która w listopadzie 2006 zorganizo-wa³a Dzieñ Lechonia przekazaliœmy materia³y o Janie Lechoniu, g³ównie z Ar-chiwum Osobowego (Patronat Honorowy imprezy obj¹³ Instytut Józefa Pi³sud-skiego w Ameryce).

W oparciu o zasoby Archiwum Osobowego zosta³o wykonanych kilkanaœcieinnych kwerend. By³y to miêdzy innymi kwerendy dotycz¹ce Zygmunta Graliñ-skiego, W³adys³aw Jaworskiego, Kazimierza Œwitalskiego i W³adys³awa Gi-zberta-Studnickiego – ta ostatnia wykonana zosta³a na zlecenie dyrektora Archi-wum Pañstwowego w Piotrkowie Trybunalskim.

Zespó³ Sprawy S¹dowe i Honorowe Genera³ów i Wy¿szych Dowódców (# 5)zosta³ wykorzystany do kwerendy dotycz¹cej p³k. Ignacego I Matuszewskiego.

Zespo³y Wojny Polskie (# 25) i Legiony Polskie (# 28) zosta³y wykorzystaneprzy realizacji kwerend dotycz¹cych stosunków polsko-litewskich w latach1918-1921.

Z zespo³u Kongres Polonii Amerykañskiej (# 17) zrobiliœmy kopie materia-³ów z obrad KPA z lat 1944-1945. Wykorzystane by³y tak¿e: Archiwum Micha-³a Sokolnickiego (#91) i Profesora Wac³awa Jêdrzejewicza (# 53).

Zespó³ archiwalny Wojskowe Biuro Historyczne (# 6) zosta³ wykorzystanydo realizowania kwerendy dotycz¹cej kariery wojskowej majora dyplomowane-go Jana Kosiny. Kwerendê wykonaliœmy dla syna majora, sêdziego Paw³a Kosi-

– 15 –STYCZEÑ 2006 – GRUDZIEÑ 2006

Page 16: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

– 16 – BIULETYN LXII (62)

ny opracowuj¹cego biogram ojca. Przes³ane materia³y okaza³y siê bardzo cenneo czym œwiadczy list przes³any przez P. Kosinê do Instytutu:

“Jak najserdeczniej dziêkujê za przes³ane mi materia³y o moim Ojcu (...)Wielka to dla mnie radoœæ.”

Na miejscu ze zbiorów Instytutu w okresie od 1 stycznia – 31 grudnia 2006korzysta³y nastêpuj¹ce osoby:

Dr S³awomir Cenckiewicz (Polska) – komunizm i polscy komuniœci w USA;

Polonia amerykañska i emigracja 1939-1989

Krzysztof Kania (Polska) – Edward Raczyñski, Prezydent RP na UchodŸstwie

Magda Mazan (Polska) – materia³y dotycz¹ce Pulaski Day

Anna Napiontek (Polska) – Polacy w Peru i Chile 1850-1939

Prof. Taisija Zametska (Ukraina) – stosunki polsko-ukraiñskie 1918-1939

Marek Kedzierski (Polska) – Archiwum Józefa Jaklicza

Prof. George Urbaniak (Kanada) – Wojsko Polskie 1912-1940

Prof. Marian Wolañski (Polska) – organizacje polonijne w USA

Joanna Niemiec (Polska) – zdjêcia Polskich Si³ Zbrojnych Na Zachodzie

Bill Auerbach (USA) – zdjêcia niemieckich wozów pancernych

Lee Archer (Wielka Brytania) – historia 1944-1945

Dr Janusz Wróbel (Polska) – dzieje polskich uchodŸców po II wojnie œwiatowej

Rados³aw Œwiês (Polska) – polska sztuka w USA

Ewa Cytowska-Siegrist (Polska) – stosunki polsko-amerykañskie 1939-1945

Prof. Janusz Cisek (Polska) – archiwum Adiutantury Generalnej

Imre U. Komarnicki (Wenezuela) – archiwum Tytusa Komarnickiego

Dr Beata Dorosz (Polska) – fotografie przedstawicieli emigracji wojennej

Grzegorz Nawrot (Polska) – archiwum W³adys³awa Poboga-Malinowskiego

Robert Podgursky (USA) – fotografie dotycz¹ce Armii gen. W. Andersa

Olivia Suchan (Polska) – Oficyna Wydawnicza “Rój”

Mirek Rosó³ (USA) – nobliœci polscy

Damian Wojtkowski (Polska) – biografia Henryka Floyar-Rajchmana

Wojciech Trembliñski (USA) – fotografie, ryciny, ilustracje

Prof. Jan Grabowski (Kanada) – archiwum Konsulatu Generalnego w NY

1939-1945

Dr S³awomir Kablarczyk (Polska) – biografia Kazmierza Bartla

Prof. Karol Olejnik (Polska) – wojsko polskie 1918-1939

Prof. Tadeusz Œwiêtochowski (USA) – historia Kaukazu

Page 17: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

Wykorzystanie zbiorów Instytutu1. Materia³y do The YIVO Encyclopedia of Jews in Eastern Europe, scany ok³a-dek ksi¹¿kowych:S³onimski, Antoni, Artyku³y pierwszej potrzeby, Warszawa 1959Brzechwa, Jan, Imiê wielkoœci: wiersze o Józefie Pi³sudskim, Warszawa, 1938

2. Zdjêcia do filmu dokumentalnego przygotowanego przez Arthura Siegal pt.“Escape from the Holacaust”.

3. Materia³y archiwalne i zdjêcia do filmu dokumentalnego pt. “The world wasours: The Jewish legacy of Vilna” wyprodukowanego przez Mirê Jedwabnik VanDoren.

4. Zdjêcia do ksi¹¿ki: “Mieczys³aw Grydzewski – Jan Lechoñ listy 1923-1956”,opr. Beata Dorosz, 2 t., Warszawa 2006

5. Fotografie do nowego filmu dokumentalnego o II Wojnie Œwiatowej w re¿y-serii Slawomira Grunberga i Roberta Podgurskiego.

6. Udostêpnienie wystawy Instytutu pt. “General Anders Army” autorstwaGra¿yny Jonkajtys-Luba Fundacji “Golgota Wschodu” ks. Zdzis³awa J. Peszkowskiego.

Prezentujemy wybrane materia³y z archiwum Instytutu Józefa Pi³sudskiego– Jadwiga Pietraszewska

Zespó³ # 76 zbiorów archiwalnych Instytutu Józefa Pi³sudskiego stanowi Ar-chiwum W³adys³awa Neumana, dyplomaty II Rzeczypospolitej. Wybuch II

Wojny Œwiatowej zasta³ Neumana w Norwegii, po jej zajêciu przez wojska nie-mieckie zosta³ akredytowany przy królu Haakonie IV w Londynie a w 1942 ro-ku zosta³ pos³em RP w Meksyku. Czêœæ zespo³u stanowi korespondencja, gdzieznajduj¹ siê dwa interesuj¹ce i nieznane dot¹d listy znanych polskich pisarzy.

Pierwszy z nich datowany w Londynie 19 sierpnia 1943 roku jest autorstwaArkadego Fiedlera obracaj¹cego siê wœród polskich lotników, uczestników Bi-twy o Angliê.

– 17 –STYCZEÑ 2006 – GRUDZIEÑ 2006

Page 18: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

– 18 – BIULETYN LXII (62)

Drugi, z 25 grudnia 1944 roku to list Teodora Parnickiego. Autor, AecjuszaOstatniego Rzymianina (1937) wyszed³ z ZSSR z Armi¹ Andersa i w 1943 rokuznalaz³ siê w Jerozolimie i w³aœnie w Jerozolimie w oparciu o polonica zgroma-dzone na Uniwersytecie Hebrajskim powsta³a bardzo znacz¹ca pozycja w jegodorobku, powieœæ historyczna “Srebrne Or³y” ukazuj¹ca formowanie siê pañ-stwa polskiego w okresie panowania Boles³awa Chrobrego. Ostatnie dwa latawojny Teodor Parnicki spêdzi³ w Meksyku jako przedstawiciel Rz¹du Londyñ-skiego. Obok obowi¹zków dyplomatycznych Parnicki zajmowa³ siê staraniami(uwieñczonymi sukcesem) o angielskie wydanie “Srebrnych Or³ów”. W³aœnie otym pisze do W³adys³awa Neumana, odpowiadaj¹c na zaproszenie do wziêciaudzia³u w spotkaniu Bo¿enarodzeniowym. Pisarz t³umaczy, ¿e zabiegi wydaw-nicze przyczyni³y siê do jego zmêczenia i nie najlepszego nastroju. Uwa¿a, ¿ejego z³e samopoczucie psu³oby œwi¹teczny nastrój pozosta³ym uczestnikomprzyjêcia.

Tu tekst z listu od s³ów... “Chcê wierzyæ, ¿e Pan Minister mi wybaczy, Pan ty-le rozumie, a “tout comprendre – tout pardonner”. Oddany Teodor Parnicki

W Post Scriptum natomiast donosi .. “Przed chwil¹ dosta³em dobr¹ wiado-moœæ (proszê to jednak zachowaæ w tajemnicy); Erdman pisze, ¿e Kister jest za-chwycony “Srebrnymi Or³ami”, ¿e mówi, i¿ jest to” powieœæ jakich ma³o w lite-raturze polskiej” – planuje wydanie angielskie. O szczegó³ach i pewnych innychrzeczach pomówiê z panem Ministrem po jego powrocie.”

List Arkadego Fiedlera do Rz¹du Polskiego w Londynie z 19 sierpnia, 1943 r.

Page 19: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

Wspomniany Jan Erdman, dziennikarz Polskiej Agencji Telegraficznej (PAT), wostatnich latach wojny by³ pracownikiem Polskiego Centrum Informacji w NowymJorku. Natomiast major Marian Kister utworzy³ w Nowym Jorku oficynê wydaw-nicz¹ “Roy” zajmuj¹c¹ siê publikowaniem i propagowaniem polskiego pisarstwa.

Filatelistyka, kartofilia, numizmatyka,medalierstwo i falerystyka– Andrzej Ziobroñ

Podobnie jak w latach ubieg³ych Instytut mo¿e siê poszczyciæ uzyskaniem no-wych i licznych materia³ów pozyskanych w formie darowizny do zbiorów

muzealnych od swoich cz³onków, sympatyków i kolekcjonerów. W rozbiciu naposzczególne dzia³y, przedstawia siê to nastêpuj¹co:

Filatelistyka: Karty pocztowe, koperty okolicznoœciowe, polonica – A.Szebel; koperty okolicznoœciowe, karty, polonica, foldery z wystaw, bloczki –L. Smolik z Kanady; koperty i bloczki – H. Romano; karty, koperty, biuletynyfilatelistyczne i inne materia³y – R. Owczarz z Kanady.

Znaczki pocztowe: polskie i amerykañskie, karty Cp – R. Winter, T.Sulimirska i P. Anc; kopie swoich zbiorów dotycz¹cych znaczków Solidarnoœci –K. Aulak; karty, koperty wydane przez Solidarnoœæ – A. Belka (z zespo³u

– 19 –STYCZEÑ 2006 – GRUDZIEÑ 2006

Fragment listu Teodora Parnickiego z 25 grudnia, 1944 r.

Page 20: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

– 20 – BIULETYN LXII (62)

SolidarnoϾ Instytutu);

Kartofilia: widokówki – E. Babiarz, karty ró¿ne, widokówki – H. Romano,widokówki z Wroc³awia – A. Belka (ze zbiorów archiwalnych); karta z poci¹-giem pancernym – K. Margasiñski.

Falerystyka: znaczki plastykowe okolicznoœciowe – E.Babiarz, znaczki me-talowe i plastykowe Solidarnoœci i inne – M. Kapuœciñska, znaczki metaloweró¿ne – J. Ga³¹zka.

Numizmatyka: monety ró¿ne – J. Ga³¹zka, monety polskie – A. Misiewicz.

Banknoty: polskie – J. Ga³¹zka, PRL – H. Romano, zagraniczne – A. Ziobroñ.

Medalierstwo: medale polskie, medale z papie¿em, medalion – J. Ga³¹zka,medal “1000-lecia monety polskiej” – H. Romano; medal pami¹tkowy wybity zokazji wystawy – R. Owczarz.

Pami¹tki patriotyczne: statuetka J. Pi³sudskiego i fotografia Marsza³ka – P.Anc; odbitki zdjêæ, artyku³y, karty – W. Wagner; makatka, miniatura arrasu wa-welskiego, wydania albumowe – H. Romano; fotografia (powiêkszona) statku“J. Pi³sudski”, kopie dokumentów osobistych, nadania odznaczeñ itp. – K.Aulak; obraz z wizerunkiem Marsza³ka, albumy, materia³y ró¿ne rocznicowe itp.– A. Szebel; Paul Cole; statuetka “Prymusa” nadana Towarzystwu Filatelistycz-nemu “Polonus” w Chicago, przekazana do zbiorów Instytutu przez cz³onka Za-rz¹du Jana Niebrzydowskiego.

Z przekazanych materia³ów nale¿y wyró¿niæ wiêksze zespo³y kart i kopertwydanych przez Kluby Polonijne w Kanadzie przekazane przez p. LeszkaSmolika, materia³y dotycz¹ce Polish-Canadian Coin & Stamp Club “Troyak”,karty, koperty – sekretarz klubu Robert Owczarz; wybrane pozycje znaczkówamerykañskich przekazane do zbioru Instytutu przez p. Piotra Anca, oraz du-¿¹ iloœæ ró¿norodnych materia³ów przekazywanych corocznie przez p. AlfredaSzebla z Chicago.

Szczegó³owy wykaz wszystkich otrzymanych materia³ów, znajduje siê w pro-wadzonej od lat “Historii zbiorów Instytutu”.

W zwi¹zku z (miejmy nadziejê) czasow¹ przerw¹ w pracy wolontariusza zaj-muj¹cego siê zbiorami muzealnymi, dokonano zakoñczenia i podsumowaniailoœciowego poszczególnych zbiorów na dzieñ 30 wrzeœnia 2006 r. Przedstawiasiê on nastêpuj¹co:

Zespó³ 125 Filatelistyka1. Poczta Polska okres dwudziestolecia miêdzywojennego (1918-1939), znaczki

Page 21: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

nie kasowane, specjalny album szt. 1 - znaczków 3152. Zbiór znaczków poczty polskiej od 1918 roku do chwili obecnej, kasowane,na specjalnych kartach, 5 tomów - znaczków 17383. Koperty FDC, Ck, lotniczne, stanu wojennego, okolicznoœciowe - szt. 4194. KartyCp, korespondencyjne, wydane przez Dyrekcje, Rejony Poczt i Organi-zacje - szt. 4435. Poczta podziemna Solidarnoœci, obejmuj¹ca znaczki, karty, koperty, naklejki,z podzia³em na zbiory tematyczne na specjalnie opracowanych kartach, 5 tomów

- szt. 19386. Polonica – zbiór pt. “65 lat Polonusa”, Towarzystwa Filatelistycznego zChicago, kompletny, obejmuj¹cy wszystkie pozycje od roku 1940-2005, 3 tomy - kart 1867. Poczta USA, znaczki w specjalnym albumie uzupe³niane na bie¿¹co, kasowa-ne, 3 tomy - szt. 15938. Zbiór “Presidents of the America”, koperty FDC - kart 429. Karty, koperty FDC USA - szt. 281

Zespó³ 126 Kartofilia1. Zbiór pocztówek polskich obejmuj¹cy tematy “Miasta, wioski, krajobrazypolskie oraz Warszawê”, 4 tomy - szt. 7022. Kresy Wschodnie, 1 tom - szt. 1173. Pami¹tkowo-patriotyczne, 2 tomy - szt. 3954. Artystyczne, 2 tomy - szt. 3325. Œwi¹teczne, okres wojny i póŸniejszy - szt. 356. Legiony i ich twórca (J. Pi³sudski), 2 tomy - szt. 7167. Pocztówki zagraniczne, nie ewidencjonowane - du¿y pakiet

Zespó³ 127 Medalierstwo1. Medale - szt. 1812. Medaliony - szt. 233. Plakiety - szt. 254. Pami¹tki patriotyczne (opracowanie nie zakoñczone) 5. Zbiory rzeŸby - szt. 12

Zespó³ 128 Numizmatyka1. Zbiór obejmuj¹cy monety polskie, zagraniczne – polonica, ¿etony - szt. 99

Zespó³ 129 Banknoty1. Zbiór obejmuj¹cy banknoty polskie, banknoty NZZS Solidarnoœæ, cegie³ki,bony ró¿ne, banknoty obce - szt. 154

Zespó³ 130 Falerystyka1. Ordery i odznaczenia umieszczone w 8 gablotach - szt. 166

– 21 –STYCZEÑ 2006 – GRUDZIEÑ 2006

Page 22: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

– 22 – BIULETYN LXII (62)

2. Znaki uczestnictwa, obejmuj¹ce znaczki z marszów, rajdów, pielgrzymek - szt. 44 + album

3. Znaki poparcia, obejmuj¹ce znaczki patriotyczne, solidarnoœciowo-rocznico-we i ró¿ne - szt. 220

Zespó³ 136 Sfragistyka1. Odbitki pieczêci w laku i tuszu XIX-XX w. - szt. 142. Stemple poczt polowych 2 Korpusu (zbiór na kartach wystawowych) - szt. 353. Stemple Szkó³ i Organizacji Polskich UchodŸców w Niemczech - szt. 364. Stemple lokalnych organizacji i zwi¹zków - szt. 185. Wykaz t³oków pieczêtnych znajduj¹cych siê w zbiorach - szt. 54

Ka¿da jednostka w zbiorach jest szczegó³owo opisana (za wyj¹tkiem zbiorówznaczków pocztowych, gdzie podawana jest tylko iloœæ). W okresie sprawoz-dawczym zakoñczono opracowanie zbiorów sfragistycznych na kartach wysta-wowych z wykonaniem odbitki ka¿dej pieczêci i jej opisem. Wykonano zdjêciawszystkich medali, medalionów i plakiet oraz pami¹tek patriotycznych do posia-danych ju¿ opisów z myœl¹ docelowego umieszczenia ich w Internecie.

Wykonano skany zbioru “65 lat Polonusa” do ewentualnego umieszczenia ichna stronie internetowej lub udostêpnienia zainteresowanym osobom.

Polonijny Klub Kolekcjonerów

Wroku 2006 klub obchodzi³ ju¿ czwart¹ rocznicê swego istnienia i od po-cz¹tku korzysta³ z goœcinnoœci Instytutu Józefa Pi³sudskiego, organizuj¹c

tam swoje spotkania. Zawsze Dyrekcja Instytutu udostêpnia³a salê i s³u¿y³a po-moc¹ w organizacji spotkañ za co nale¿¹ siê s³owa serdecznych podziêkowañ.

Klub organizowa³ swoje spotkania co dwa miesi¹ce z przerw¹ wakacyjn¹, wroku 2006 odby³o siê 5 spotkañ na których wyg³oszono nastêpuj¹ce prelekcje:“Okres napoleoñski przedstawiony na pocztówkach” – Krzysztof Langowski,“Daguerrotype czyli pocz¹tki fotografii” przygotowany przez Monikê Dyba awyg³oszony przez d³ugoletni¹ wolontariuszkê Instytutu Annê Dyba, “Medalier-stwo – historia, metody wykonywania, medal Merentibus” Andrzej Ziobroñ,“Fa³szerstwa i fa³szerze” ogólna dyskusja na ten temat, “Krzy¿ i Medal Niepod-leg³oœci” wyg³oszony przez Piotra Gajdê na wspólnym, organizowanym z Insty-tutem spotkaniu z okazji œwiêta odzyskania Niepodleg³oœci Polski.

Tematyka spotkañ klubowych jest bardzo ró¿norodna, korzystaj¹ z niej nietylko cz³onkowie klubu lecz równie¿ cz³onkowie Instytutu i osoby zaproszone,przyczyniaj¹c siê tym samym do zwiêkszenia popularnoœci Instytutu wœród no-wojorskiej polonii i wzbogacania jego zbiorów.

Page 23: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

KLUB FILMOWY “KINO ZIUK”PRZY INSTYTUCIE PI£SUDSKIEGO W NOWYM JORKU

Dzia³aj¹cy przy Instutucie Klub Filmowy “Kino Ziuk” zorganizowa³ w 2006roku jedno spotkanie. Pokazano najnowszy film Krzysztofa Zanussiego

“Persona non grata” ze Zbigniewem Zapasiewiczem w roli g³ównej. Film tenotrzyma³ g³ówn¹ nagrodê na Festiwalu Polskich Filmów 2007 w Nowym Jorku,a wiêc Kino “Ziuk” niejako wyprzedzi³o jury festiwalowe w swojej ocenie i pro-jekcji. Podobnie nasza publicznoœæ, która przyby³a licznie do siedziby Instytutu.

Przed filmem pokazano kilka starych Polskich Kronik Filmowych z lat 50-tych,przedstawiaj¹cych polsk¹ rzeczywistoœæ z tego okresu. Dla starszych widzów by-³o to przypomnienie siermiê¿nej propagandy komunistycznej jak¹ karmionomieszkañców Polski w okresie budowy socjalizmu.

Publikacje i dary ofiarowane Instytutowi– Ewa Babiarz

Wroku 2006 Instytut otrzyma³ wiele cennych darów, ksi¹¿ek, wydawnictw idokumentów, które wzbogaci³y istniej¹ce kolekcje. Poni¿ej drukujemy li-

stê ofiarodawców.IPN nades³a³ tom 4 z serii “Polacy i Ukraiñcy pomiêdzy dwoma systemami to-talitarnymi 1942-1945”.

Witold Swianiewicz ofiarowa³ ksi¹¿kê swojego ojca Stanis³awa Swianiewiczapt: “In the Shadow of Katyn. Stalin’s Terror”.

Józef Witold ¯urawski vel Grajewski podarowa³ swoja pracê pt.:”Sowieckieznaki pocztowe na okupowanych ziemiach polskich w latach 1939-1941”

Dr David Kahn przekaza³ ksi¹¿kê w³asnego autorstwa pt.:”Enigma. Z³amanieKodu U-Bootów 1939-1943”.

Elena Siddall przekaza³a ksi¹¿ki J. U. Niemcewicza i Bernarda Singera.

Jerzy Kowalczyk przes³a³ swoj¹ pracê zatytu³owan¹ “Teoria nieantagonistycz-nego rozwoju – Zarys Ontologii – Niebyt”.

Timothy Snyder ofiarowa³ ksi¹¿kê swego autorstwa pt.:”Sketches from aSecret War”.

Henryk Walczak podarowa³ ksi¹¿kê Macieja Koz³owskiego “Sprawa premieraLeona Koz³owskiego”.

Œwiatowy Zwi¹zek ¯o³noerzy Armii Krajowej przes³a³ Materia³y historycz-ne: Wileñszczyzny, Polskiego Pañstwa Podziemnego i Armii Krajowej OkrêguWileñskiego.

– 23 –STYCZEÑ 2006 – GRUDZIEÑ 2006

Page 24: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

– 24 – BIULETYN LXII (62)

Artur Wardzyñski przes³a³ ksi¹¿kê pt.:The Report of the Anglo-Polish HistoricalCommittee. Volume 1.

Roman Rybicki ofiarowa³ ksi¹¿kê pt.: Refleksje z Powstania 1944. ZofiaKorboñska œwiadek historii.

Prof. Wieñczys³aw Wagner podarowa³ cenne materia³y filatelistyczne.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przekaza³o ksi¹¿ki i perio-dyki.

Zwi¹zek Kombatantów RP i By³ych WiêŸniów Politycznych – Ko³o w No-wym S¹czu przes³a³o sprawozdanie z dzia³alnoœci dotycz¹cej odnowy miejscpamiêci narodowej.

Dr Wies³aw Gogan ofiarowa³ ksi¹¿kê swojego autorstwa pt.: Szwole¿erowieRokitniañscy.

J. Kleszczyñski przes³al 12 taœm VHS z filmem Pogranicze w ogniu, oraz ksi¹¿-ki o tematyce historycznej.

Polski Instytut Spraw Miêdzynarodowych z Warszawy przes³a³ ksi¹¿kê prof.Piotra Wandycza pt.: Aleksander Skrzyñski. Minister spraw zagranicznych IIRzeczypospolitej.

Centralna Biblioteka Wojskowa przekaza³a szereg cennych materia³ów i ksi¹-¿ek.

Kancelaria Sejmu RP Wydawnictwo Sejmowe przekaza³o ksi¹¿eki: Pos³owiei Senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939, Volumina Constitutionum.Tom II 1550-1609.

Piotr Anc ofiarowa³ materia³y pami¹tkowe i filatelistyczne do naszych zbiorów.

Marian Wojtas ofiarowa³ S³ownik Biograficzny ¯o³nierzy Batalionów Ch³op-skich IV Okrêgu Lublin.

Dr Grzegorz Nowik przekaza³ swoj¹ pracê pt.: Zanim z³amano “Enigmê”...

Jerzy Kirszak ofiarowa³ swoj¹ publikacje pt.: Kazimierz Sosnkowski – ¿o³-nierz, humanista, m¹¿ stanu w 120 rocznicê urodzin.

Dr Magda Kapuœciñska przekaza³a kolekcjê znaczków “Solidarnoœci”.

Ks. Dr hab. Józef Wo³czañski ofiarowa³ ksi¹¿kê pt.: Eksterminacja narodu pol-skiego i Koœcio³a Rzymskokatolickiego w Ma³opolsce Wschodniej przez Ukra-iñskich Nacjonalistów w latach 1939-1945. Materia³y Ÿród³owe.

Jakub Brodacki przes³a³ pracê pt.: Pro³u¿. Akademicki Zwi¹zek Przyjació³£u¿yc. Historia Wewnêtrzna Organizacji (1945-1949).

Kazimierz Latuch przekaza³ ksi¹¿kê Historia Polski w liczbach.

Andrzej Kenda ofiarowa³ portret Marsza³ka Polski Edwarda Rydz-Œmig³ego.

Hanna Romano ofiarowa³a pami¹tki historyczne, wydawnictwa i banknoty donaszych kolekcji.

Andrzej Beck przekaza³ kilka egzemplarzy ksi¹¿ki Wac³awa Jêdrzejewicza pt.:Polonia Amerykañska w Polityce Polskiej.

Page 25: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

Osrodek “Wo³anie z Wo³ynia” przes³a³ ksi¹¿kê Tomasza Kempy Akademia iDrukarnia Ostrogska.

Krystyna Paw³owicz z Florydy przekaza³a kopie “Galerii Bojowników Niepod-leg³oœci Polski”.

S³aw Milewski przes³a³ publikacjê pt.: Dzie³a Jana Paw³a II – Bibliografia pu-blikacji wydanych poza Polsk¹.

Alice Tarnowski z Waszyngtonu ofiarowa³a archiwalne dokumenty swojegomê¿a.

Tadeusz Œwiêtochowski przes³al swoj¹ ksi¹¿kê pt.: Russia and Azerbaijan. ABorderland in Transition.

Dr Jacek Jakubowski ofiarowa³ swoja ksi¹¿kê pt.: Polacy w Estonii. Przesz³oœæi teraŸniejszoœæ.

Aleksander Koproski przekaza³ 100th Anniversary Centennial Album 1903-2003.

Paul Cope ofiarowa³ ma³¹ statuetkê Marsza³ka Józefa Pi³sudskiego do naszejGalerii.

Ks. Dr Krzysztof Wieliczko z Amerykañskiej Czêstochowy przekaza³ ksi¹¿kêpt.: Matka Odkupiciela.

Dr Tadeusz Kisielewski przes³al kilka cennych publikacji swojego autorstwa.

Jerzy Maciejewski podarowa³ ksi¹¿kê swojego autorstwa oraz materia³y histo-ryczne.

Alfred Szebel przekaza³ szereg materia³ów o tematyce historycznej i patriotycznej.

Dr Jacek Arkadiusz Goclon ofiarowa³ dwie publikacje w³asnego autorstwa.

Dr Grzegorz Ostasz przes³a³ swoj¹ ksi¹¿kê pt.: Okrêg Rzeszowski Zrzeszenia“Wolnoœæ i Niepodleg³oœæ. Model konspiracji. Struktura, dzieje”.

Frank Gubernat ofiarowa³ zbiór plakatów.

J. J. Wiêckowski przekaza³ wiele cennych materia³ów i publikacji dotycz¹cychprof. Dr Heleny Wiêckowskiej.

Helena Rozycka Ziemba przes³a³a materia³y i publikacje o tematyce historycz-nej i patrotycznej.

George Blagowidow z Hippocrenie Books ofiarowa³ na aukcjê ksi¹¿ek kilka-dziesi¹t cennych pozycji.

Kendall Merriam przekaza³ kilka ksi¹¿ek z dziedziny historii.

Dr med Andrzej Perzanowski przes³al dla Instytutu kilka pozycji ksi¹¿ko-wych.

Dr Anna Kubajak podarowa³a ksi¹¿kê Romualda Warakomskiego pt.: Wileñ-skie dramaty w czasie wojny i w PRL.

Otrzymaliœmy tak¿e wiele periodyków i czasopism od naszych sta³ych wspó³-pracowników i korespondentów.

– 25 –STYCZEÑ 2006 – GRUDZIEÑ 2006

Page 26: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

– 26 – BIULETYN LXII (62)

Jan Niebrzydowski,wieloletni cz³onek Instytutu przekaza³cenny pastel przypi-sywany AlexandrowiKucharskiemu,(1741-1819) oraz niezwykle rzadk¹Kartê pocztow¹ z Obozu w Ostaszkowie z 27 grudnia, 1939 r.

Wszystkimofiarodawcom

serdeczniedziêkujemy!

Pro Memoria

Œp. Prof. Jerzy Herburt Krzywicki(1917 – 2005)

Zmar³ 3 paŸdziernika, 2005 r. w New Canaan, CT. D³ugoletni, zas³u¿ony cz³o-nek Instytutu. ¯o³nierz Kampanii Wrzeœniowej, lata wojenne spêdzi³ w Ofla-gach. Studiowa³ filozofiê na brukselskim uniwersytecie, tam te¿ obroni³ dokto-rat. Od 1951 r. pracowa³ w polskiej sekcji Radia Wolna Europa, które dzia³a³o wNowym Jorku. Nastêpnie wyk³ada³ w Boston University a nastêpnie wyk³ada³na City University of New York, Queens College gdzie wyk³ada³ do 1987 r. Spe-cjalizowa³ siê w filozofii nauki. Przez d³ugie lata 1964-1998 dzia³a³ w Komite-cie Doradczym Fundacji Alfreda Jurzykowskiego maj¹c du¿y wp³yw na wybórkandydatów do nagród Fundacji .

Œp. W³adys³aw ¯eleñski Zmar³ 26 czerwca 2006 roku w Pary¿u. Zas³u¿ony cz³onek i donator Instytutu.Przed II wojn¹ œwiatow¹ prokurator, a na emigracji autor prac historycznych. Pi-sa³ o zamordowaniu przez Niemców we Lwowie w lipcu 1941 roku polskichprofesorów. Zapocz¹tkowa³ akcjê uczonych z ca³ego œwiata, popieraj¹c¹ prowa-dzone w Niemczech i Holandii procesy sprawców masakry we Lwowie.

Jan Niebrzydowski cz³onek Zarz¹du Towarzystwa Filatelistycznego “Polonus”przekazuje na rêce dr Iwony Dr¹g Korga statuetkê “Prymusa” nadan¹ TowarzystwuFilatelistycznemu “Polonus”, która na sta³e pozostanie w Instytucie.

Page 27: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

Œp. Halina z RogoyskichJaniszewska

(1909 – 2006)Ur. 1 maja 1909 r. w Witkowicach na Mora-wach, absolwentka Royal Academy of Musicw Londynie i Uniwersytetu Warszawskiego.Podczas II wojny Œwiatowej pracowa³a wstrukturach Rz¹du Polskiego na Emigracji weFrancji i w Londynie. Po wojnie zamieszka³aw Nowym Jorku, gdzie w³¹czy³a siê w dzia³al-noœæ organizacji polonijnych. Przez ostatnie 30lat bardzo czynnie wspomaga³a dzia³alnoœæ In-stytutu pracuj¹c honorowo w biurze oraz dzia-³aj¹c jako Sekretarz Zarz¹du i cz³onek RadyDyrektorów. Przez ca³e ¿ycie wspiera³a spra-wy polskie i pozosta³a wierna Polsce.Zmar³a 17 listopada, 2006 w Forest Hills.

Œp. Dr. Witold SaskiZas³u¿ony cz³onek i darczyñca Instytutu. Urodzi³ siê 4 grudnia 1909 w Polsce itam ukoñczy³ w 1933 roku farmacjê na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wil-nie.W okresie wojny zosta³ zes³any w g³¹b Zwi¹zku Sowieckiego i tam wst¹pi³do Armii Polskiej pod wodz¹ gen. Andersa. Po wojnie przebywa³ we W³oszechgdzie otrzyma³ tytu³ doktora farmacji, potem w Wielkiej Brytanii.. Do USAprzyby³ w 1952 i przez d³ugi czas (do 1975 r.) wyk³ada³ w University of Nebra-ska College of Pharmacy.

Œp. W³adys³aw WantulaD³ugoletni, zas³u¿ony cz³onek Instytutu i darczyñca oraz cz³onek Rady Dyrek-torów. Zas³u¿ony w sprawach Polski i Polaków.

Mjr. Ryszard Barnaba RudczyñskiUr. 11 czerwca 1914 r., syn Mariana S. Rudczyñskiego i Marii z Lorensów.Zmar³ w Sarasocie, Floryda, 13 marca 2007 r. O¿eniony z Krystyn¹ Zofi¹Stachlewsk¹ (córk¹ p³k. Bogdana Dan-Stachlewskiego, dowódcy 25 Pu³ku U³a-nów Wielkopolskich 1938-1939, ¿o³nierza I Kadrowej).

Absolwent Podchor¹¿ówki Artylerii w Toruniu. Oficer 10 PACU (Pu³k Arty-lerii Ciê¿kiej) w Przemyœlu, walcz¹cy w szeregach tego pu³ku od pierwszych dni

– 27 –STYCZEÑ 2006 – GRUDZIEÑ 2006

Halina Janiszewska, 1993 r.

Page 28: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

– 28 – BIULETYN LXII (62)

wrzeœnia 1939 r. Dosta³ siê do niewoli na okres piêciu lat, by³ jeñcem oflagu VIIA Murnau. Po uwolnieniu oficer 9 Pu³ku Artylerii Ciê¿kiej we W³oszech. Absol-went Nottingham College, Anglia.

Nastêpnie migrowa³ z ¿on¹ i synem do Stanów Zjednoczonych. In¿ynier za-trudniony przez General Dynamics w Rochester, NY. Cz³onek Ko³a Kombatan-tów # 4, wielokrotny Prezes. Po przejœciu na emeryturê, w 1990 r. osiad³ z ¿on¹w Sarasocie.

Przyjaciele i Rodzina mjr. Ryszarda Rudczyñskiego z³o¿yli donacje tzw.Memorial Gift na sumê $1050.00.

Bulletin 2005 – ENGLISH SUMMARY

After an extraordinary 2005, the Institute had a busy year consolidating itsmany gains, and planning a membership and fundraising drive for 2007.

The cornerstone of our drive will be the new Catalog of Collections, our veryfirst, funded in 2005 by the Polish Senate.

The bilingual catalog has 48 pages in full color. It is a fitting showcase of theInstitute’s history, archives, museum collections, the library of some 23,000volumes, and the gallery of over 200 Polish paintings. The catalog costs $10 butis free to members and donors. It is also available in pdf format on the Institute’sbilingual web site: www.pilsudski.org, now attracting over 5,000 visits a month.This bilingual web site and bilingual catalog reflect the Institute’s increasingeffort to engage the attention of English-speaking Americans of Polish descent.

Special grants from the Polish Senate in 2005 had addressed the need to reachout to the children of Polonia who are studying Polish history. In closecollaboration with teachers of history, the Institute has funded special prizes forhistorical essays, and organized visits by groups of children and teachers to seethe museum collections. This pilot scheme will continue in 2007, limited only bythe realities of financing and staffing such an effort. The major help we receivefrom Poland – extended visits by expert archivists and librarians (partly financedby the Institute and the Kosciuszko Foundation) and the seed money for piloteducational projects, including conferences – are supplemented by additionalfinancing from Polish American sources. Materials needed to modernize ourarchives and collections are not covered by grants from Poland.

Mr. Filip Kwiatek, an expert archivist of photographs and documents, spent sixmonths at the Institute on a grant from the Polish National Archives and theInstitute. His assignment was to organize the photo collection of the Institute(20,000 photographs) for better access for historians and researchers. Mr. Kwiatekhas made great strides with this pioneering work and estimates the assignmentcould be completed in another six months. We sincerely hope that he, or a worthycolleague, will be able to finish the project that Mr. Kwiatek so ably began.

Page 29: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

ExpensesOccupancy and repairs $42,689Insurance $17,842Salary and Taxes $33,716Conferences and Meetings 368Grants and Donations $17,070Printing and Publications $3,974Professional fees $11,550Postage and shipping $2,957Telephone $2,496Office Expenses $8,417Advertising $1,474Total for 2006 $142,553Total for 2005 $157,254

Donations 2006 January 1, 2006 – December 31, 2006:

$100-$500Ewa M. Thompson, Theodore M. Sysol, prof. & Mrs. John S. Micgiel,Julian E. Kulski, Christine Nagorski, Jan Kurdwanowski, JacekGalazka, Christine B. Kuskowski, Barbara Wierzbiañski

$500-$5000Smith Richardson Foundation, Inc.

Eleonora Jedrysek

Felix Smigiel

Zofia Wirszyllo Trust

Adamba Imports International

Powy¿ej $5000Zdzislaw M. Bobrowicz

Julian Z. Starostecki

The Estate of Anne B. Farman

– 29 –STYCZEÑ 2006 – GRUDZIEÑ 2006

Page 30: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

– 30 – BIULETYN LXII (62)

Memory Gift from family and friends of major Richard Rudczynski

Old soldiers never die, they just fade away. This was my grandfather, RichardBarnaba Rudczynski, retired major of the Polish Army. He graduated from

artillery officer school in Torun, Poland. He served in the 10th Heavy ArtilleryRegiment in Przemysl, Poland, and fought with his regiment during the invasionof Poland in 1939. He was taken captive and was sent to an officers’ prisoner ofwar camp, Oflag VII A in Bavaria, Germany, near Munich, where he spent 5-1/2yrs., until liberation by American division forces in 1945. General Zabkowski,commanding officer of the artillery group of the II Polish Corps, brought himimmediately by car to Italy, where he was assigned to the 9th Heavy ArtilleryRegiment. In 1946 all Polish Forces fighting under the British Command weremoved to England. Upon recognition of the Communist regime in Poland by theBritish Government, my grandfather attended and graduated from NottinghamCollege and then made the decision to emigrate to U.S.A., instead of going backto Poland and the communist ways. He always wanted to be free.

In the United States, he became one of the pioneers and experts of the printedcircuit industry. He was employed by General Dynamics in Rochester as aSenior Manufacturing Engineer until his retirement. But his love was always hismilitary service and Poland. In the last couple of years of his life, he would talkand reminisce about his youth in the Polish Army, his war experiences and oftenhe shared with his friends, but also with me, whenever I visited my grandparents.

Last year I spent lots of time in their house and learned a lot about his past,his love for his country of birth, his great pride of being a Pole, and how hewaited daily for the Polish newspaper, which brought him the latest news of hisbeloved land. We also knew that our grandfather loved us, always encouragedus, and was tremendously proud of us, and will miss him sorely.

Dziadziusiu, œpij spokojnie w ciemnym grobie niech siê Polska przyœniTobie. So, Granddaddy, dream about Poland and watch over us.

Tom Rudczynski

In Memory of Ryszard Rudczynski, Floryda – total contriubions: $1050

Page 31: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

– 31 –STYCZEÑ 2006 – GRUDZIEÑ 2006

Prof. Zbigniew BrzeziñskiMr. E. J. DerwiñskiMr. J. D. DingellMr. Edward E. DyklaMrs. Barbara Piasecka Johnson

Sen. Barbara A. MikulskaMr. Henryk J. NowakMr. R. C. PucinskiMr. D. D. RostenkowskiMrs. Helen V. Wójcik

Mrs. Jadwiga Pi³sudska-JaraczewskaMrs. Halina JaniszewskaMr. W³adys³aw Jêdrych

Mec. Jan OlszewskiProf. Zbigniew Wójcik

Mr. Adam Bak, NYMr. Chester Baldowski, CTMr. Andrzej Beck, CTMr. Jan T. Bisiñski, CADr. Christopher Boreyko, CTThe Honorable Hank Brown, DCMr. Joseph Burzañski,Mr. Andrzej Cisek, PolandMrs. Danuta Cisek, PolandMr. John Conrad, FLMr. Mieczys³aw M. Dutkowski, CAMr. Romuald Dymski, NYMr. Andrew Forest, FLMr. Aleksander Frejszmidt, CanadaMr. Jacek Ga³¹zka, CTMr. Adam M. Golas, CTMr. Stanis³aw W. Grebski, NYMr. Franciszek Herzog, CT

Mr. Tomasz Jêdrzejewicz, CAMr. Roman M. KabaraMr. Alojzy Kondracki, FLMrs. Elizabeth Kondracki, FLMr. Henryk Kudliñski, ARMrs. Janina Kulikowska, NJMrs. Wanda Kulpiñska-Dezwol, PAMrs. Irena S. Kupferwasser, MIMr. Boles³aw £aszewski, NYMrs. Caroline E. F. Matecki, NYDr. Stanis³aw Milewski, CTMrs. Halina Paw³owicz, FLMr. Tadeusz A. Paw³owicz, FLProf. Micha³ A. Peszke, RIMr. Micha³ Polewko, CAMrs. Irene Prime, NYMrs. Maria Rasiej, NJDr. Izabela Roman, NJ

LISTA CZ£ONKÓW INSTYTUTUP A T R O N I I N S T Y T U T U

H O N O R O W I C Z £ O N K O W I E I N S T Y T U T U

Mr. Andrew BeckDr Piotr ChomczynskiDr Stanis³aw Milewski

Mr. Edward PinkowskiMr. Leszek Wolfram

L E G I O N H O N O R O W Y

C Z £ O N K O W I E D O ¯ Y W O T N I

Page 32: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

– 32 – BIULETYN LXII (62)

Dr. Eduvigia Ancaya, FLEwa i Stanis³aw Babiarz, NYMrs. Dorothy Bajak, NYProf. Anthony J. Bajdek, MAMrs. Ada Bajor, MAMr. Eugene B¹k, OHMrs. Zarema Bau, NYMrs. Barbara Beck-Bliven, CAMr. Romuald Bulas, NJLawrence M. Du Buske, M.D., MAHelena Z. i Stanis³aw Ch¹dzyñski, PolandMr. & Mrs. Pawe³ Chadzynski, MAMs. Stanis³awa Chowaniec, NYMr. & Mrs. Antoni Chroœcielewski, NYProf. Anna Ciencia³a, KSMr. John D. Czop, NJDr. Zbigniew Darzynkiewicz, NYDr. El¿bieta Darzynkiewicz, NYMr. John D. Dingell III, MIMr. Karol Dokurno, NYMr. L. B. Domanski, IDMr. Zbigniew Dybczak, ALDr. Zdzis³aw Fiutowski, MIMrs. Danuta Futyna, PAMs. Christine M. Golaszewski, FLMr. Jan Góral, PolandDr. & Mrs. Ronald J. Hagadus, NYMr. Bronis³¹w Idasiak, NJMr. Tomasz Jaworski, MDMr. Jack S. Jordanowski, NJDr. Maria Kapuœciñska, PolandMr. Walter Kenworthy, NYMr. Joseph E. Kleszczynski, CTDr. Julian E. Kulski, VA

Mr. Piotr Kumelowski, NYDr. Jan Kurdwanowski, NYProf. Juliusz £ukasiewicz, ON CanadaRev. Msgr. Joseph Marjanczyk, NJMr.&Mrs. Krzysztof Matyjaszewski, PAProf. John Micgiel, NYMr. Ryszard Mossin, PAMs. Christine Nagorski, NYDr. & Mrs. Karol Pilarczyk, NYMs. Krystyna PiórkowskaMr. Mirek Rosol, NJMr. & Mrs. Ryszard Rudczyñski, FLMr. & Mrs. Stanis³aw Ryœ, NYMs. Barbara W. Rzadca, MIMs. Joanna M. Sawruk, NYDr. & Mrs. Simon Schochet, NYMr. Frank J. Serfas, CanadaMr. Felix Smigiel, INMr.& Mrs. Zdzis³aw Julian StarosteckiMr. Ben S. Stefanski II, OHMr. & Mrs. Witold Sulimirski, NYDr. Alina S. Szczesniak, NYMr. Jerzy Œwi¹tkowski, NYMr. Jan Tomczycki, CTMr. Eugene J. Trela, OHMr.& Mrs. Edward Walsh, CTMr. John Wiernicki, MDMr. & Mrs. Jan J. Wiêckowski, PAProf. Józef Wieczerzak, NJDr. & Mrs. Stefan P. Wilk, CAMrs. Wanda Woliñska, NYDr. Aldona Wos, NCProf. Janusz K. Zawodny, WA

C Z £ O N K O W I E W S P I E R A J ¥ C Y

Mr. Andrzej T. Romer, BelgiumMrs. Janina Skarbowicz, CAMr. John F. Skibiski, MAMr. Leon Sliwiñski, SpainMr. Henryk Sokolowski, Canada

Mr. Zygmunt Staszewski, NYMr. Edmunt Su³kowski, PolandMr. Andrzej Szczotka, MIMr. & Mrs. Richard TolœcikDr. Leszek J. Wolfram, CA

Page 33: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

– 33 –STYCZEÑ 2006 – GRUDZIEÑ 2006

C Z £ O N K O W I E Z W Y C Z A J N IMr. Zbigniew Adamski, MIProf. Jan Adler, NYMr. Jerzy Arndt, NJDr. Irena Balawajder, NYMrs. Zofia Ba³czewska, NYMrs. Bogus³awa Barnesson, WAMr. Zdzis³aw Baran, NJRichard Baranski, OFM. OHMr. Janusz Bartkiewicz, MADr. & Mrs. George Bellak, NYProf. Mieczys³aw Biskupski, CTMr. Jan B³aszczyna, NYMr. Stanley P. Bosse, PAProf. & Mrs. Andrzej Brzeski, CAMrs. Marta BrzóstekMrs. Beata Buhl-Tatka, NYMr. Walter Cebulski, ILDr. John Cetnarowski-Cetner, NYMr. Bogdan Charlam, CTMr. Charles Chotkowski, CTMrs. Jadwiga Chruœciel, NYMs. Elizabeth Ciezkowski, ILDanuta Cimoch, DDS, NYMr. Eugene Ciszewski, NYMs. Bogumila Cornell, NYMr. Mieczys³aw Czapla, MIMr.& Mrs. Jan Czapliñski, NYPrince Alexander Czartoryski, BrasilMrs. Jolanta Dalewska, NYMr. Mirek Denisiewicz, NYDr. Iwona Dr¹g Korga, NYDr. Ronald Domañski, AustriaMr. Richard J. Dreszer, VAProf. Walter Drzewieniecki, NYMr. Mieczys³aw Duszny, CTMr. George Dybicki, NJ Mr. Edward K. Dzieleñski, MAMr. David J. Dziuba, IL

Mr. Janusz A. D¿ugaj, CAMr. John Edwards, NYDr. Andrew S. Ehrenkreutz, AustraliaMrs. Wanda Eysymontt, NYMs. Patricia A. Faulkner, CTDr. Francis Filipowicz, VAProf. Aleksander Gella, NYDr. Czes³aw Gieniewski, NJMrs. Ewa Gierat, CTMr. Stefan Ginilewicz, CAMrs. Zofia G³odowska, NYMr. Wojciech J. G³odowski, NYMr. John J. Gmerek, NYRev. Kazimierz J. Grotnik, PAMr. Edward S. Gryczyñski, VAMr. Frank Hajduga, NJDr. Dorota Halicka, NYMr. & Mrs. Z.&L. Haszlakiewicz, FLDr. Jerzy Hauptmann, MOMr. Andrzej Hempel, PAMr. Józef A. Holdyk, OHMr. Jerzy Z. Hubert, FLMr. Richard Hunter, Jr., NJMr. Jan Jachniewicz, NYBrig. Gen. Walter Jajko, USAF, VAMr. Zbigniew Janczur, CADr. Anna Jaroszyñska-Kirchmann, CTMrs. Alina Jeannopoulos, NYMr. Stanis³aw Jêdrysek, NYMrs. Eva Jêdruch, NJMrs. Gra¿yna Jonkajtis-Luba, ILMr. Gerald Jozwiak, MIMr. John Kaczmarek, NJMr. Eugene Kaleniak, NYMr. Ryszard Kaleta, NYMrs. Gra¿yna Kamiñska-McNamara, NJMr. Eugene Karol, Jr., RIMrs. Janina Katelbach, NY

Page 34: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

– 34 – BIULETYN LXII (62)

Dr. Witold Kawecki, CTMs. Jadwiga Kessler, NYMr. Henryk Kitaszewski, AustraliaMr. Stephen Klimczuk, VAMr. Zbigniew K. Kobus, ILMrs. Barbara Kochaniak, PAMrs. Zofia Koper, VADr. Francis Kopernik, PAMr. Alexander R. Koproski, CTMrs. Irene M. Korsak, MDProf. Wallace J. Kosiñski, OHMr. Stefan Kowalik, ILMr. J.W. Kozina, Alb.Mr. Kazimierz Kramczyñski, ILMr. Henry Krawczyk, NYMrs. Joanna Kranc, NYMr. Leszek Kropiwnicki, PolandMrs. Jadwiga Krzy¿anowska, MAMr. Janusz Krzy¿anowski, NJDr. Jerzy W. Ksiê¿niak, NJProf. John J. Kulczycki, ILMr. & Mrs.Walter Kuskowski, NYBronis³awa & Jan Kwaœniccy, NYMr. Edward Kwiatkowski, MIMr. Max A. Kubicki, NYDr. Teofil Lachowicz, NYMr. Krzysztof Langowski, NYMr. Pawel A. Latos, PADr. Eugeniusz Lazowski, ILMr. W³adys³aw Leszczyñski, NYMr. Roman Leszczyñski, NYMr. Jan Litmanowicz, BrasilMrs. Alexandra G. Lloyd, NJDr. Katarzyna Luba, ILMr. Albert W. Luczak, NYMr. Aleksander MacDonald, NYMrs. Anna Maciejewska Dyba, NYMr. Jerzy J. Maciuszko, OHMr. Walter Madura, CT

Mr. Chester Majewski, NJMrs. Janina S. Matthews, OHMr. Zbigniew Matczynski, MADr. El¿bieta Matynia-Adams, NYBo¿ena & Lukasz Mellerowicz, NYMrs. Irena Micha³owska, NYMr. Frank Milewski, NYMr. Stanley A. Miskura, WVMr. & Mrs. Kajetan Morawski, FLMr. George L. Morgan, WYMr. Bronek Mysak, NYMrs. Anna Nabelek, TNCol. C.A. Namiesniowski, CanadaMr. George Narbut, CARev. Peter Paul Narkun, NYMr. Jan Natkaniec, NYMrs. Stanis³awa Natkaniec, NYMr. Jan Niebrzydowski, CTDr. Chester M. Nowak, MAMrs. Aleksandra Nowakowska, CTRev. Edward Nowakowski, WIMr. Richard Oblak, NJMr. Peter E. Ollen, NYMr. Stefan Orzechowski, FLDr. Stefan Pagowski, CanadaMr. Mieczys³aw Paj¹k, NYMrs. Krystyna Paw³owicz, NYDr. Danuta Pi¹tkowska, NYMs. Jadwiga Pietraszewska, NYMr. Rick E. Pierchalski, PAMrs. Ró¿a Pi³sudska-Ekimov, TXMr. Józef Piotrowski, NJMr. Bernard Pitsvada,VAMr. W³odzimierz J. Pisarski, MAMrs.Beata PociaskMr. Iwo Cyprian Pogonowski, VAMrs. Irena Pol, NYMr. Andrzej Pomian, DCMr. Matthew Pomykala, ME

Page 35: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

– 35 –STYCZEÑ 2006 – GRUDZIEÑ 2006

Mr. Tadeusz Przedpelski, CTMr. Wojciech M. Przezdziecki, NYMs. Sophie B. Quay, FLJerzy & Anna Radziejowski, NJMr. Antoni Rogoziñski, WIDr. Andrew B. Rudczyñski, PAMr. Marek A. Rudzki, NYMr. Zbigniew Rurak, DCMr. Anatol Rychalski, PADr. Witold Saski, NEMr. Paul Seiden, CADr. Piotr Sierant, CTMrs. Barbara Sikora, NYMr. William Sikorski, MAMrs. Izabela Siuta, NYMr. Piotr Skarbowicz, CAMrs. Malina Stadnik-Nealis, NYDr. Stanley B. Skora, NJProf. Zofia A. Soroka, WIMr. Tadeusz Szprengiel, NYMr. Andrzej Stachowiak, CTDr. Janina Stadnik, NYMr. Philip Stanson, PAMrs. Krystyna Stafiej, PolandProf. W.Z. Stepniewski, PAMr. Lukas Stobierski, NYMr. Stanis³aw H. Szuttenbach, NYMr. Carl S. Stoy, Jr., MAMr. Carol Suplicki, AZMr. Stanis³aw Œwiderski, NYMr. Peter Œwiêcicki, MIMr. Jan M. Œwiêcicki, CTDr. Jerzy Œwierbutowicz, NYMrs. Franciszka Szczygielska, NYMr. George R. Szymañski, PAMr. Richard J. Talaska, WIMrs. Maria Targowska, BrasilMr.& Mrs. Andrew Tarnowski, CTMr. Zbigniew Tazbir, CT

Dr. Nina Thiessen, NYMr. Jerzy P. Tumaniszwili, ORMr. Wies³aw Turlejski, CanadaMr.& Mrs. Stanis³aw Tyszkiewicz, MIMr. W³adys³aw Tyszkiewicz, MIMrs. Bo¿ena Urbanowicz-Gilbride, NYDr. Andrzej Vorbrodt, NYMr.& Mrs. Wojciech WalczakProf. Piotr Wandycz, CTMr. W³adys³aw Wantula, NYMrs. Elizabeth Wasiutyñska, CTMr. Hipolit Wawelberg, BrasilMr. Peter Wendolski, NYAcybiskup Szczepan Weso³y, ItalyDr. Ryszard Winter, NYMrs. Gabriela Wis-Surel, CTMs. Irena Wolicka, NYMrs. Maria Wieckowski Mercer, VAMrs. Barbara Wierzbiañska, NYMrs. Mary J. Wiesen-Kosinski, SCMr. John Wisniewski, CTMr. Edward Witanowski, NYMr. K.C. Witczak, NYMr. Rafa³ Wojczulanis, NYProf, Bronis³aw Wojtun, TNMr. Mark Wolfram, WADr. Jadwiga Wo³ek, CTMr. Walter Zacharasiewicz, MDMr. John H. Zadarnowski, MOMr. Edward Zadworny, CTMrs. Alicja Zadro¿na-Fiszman, INDr. Jan Zaprawa-Ostromêcki, NJMr. W³adys³aw ¯eleñski, FranceMr. Stanley J. Ziemianski, OHMr. Andrzej Ziobroñ, NYMr. William Zoltowicz, OHMs. Angela Zubrzycki, NYProf. Józef Zwis³ocki, NY

Page 36: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

– 36 – BIULETYN LXII (62)

Adam BidasMiros³aw BorutaDr Henryk Bu³hakAndrzej GwiazdaGrzegorz HajdarowiczEugeniusz C. KrólDr Antoni LenkiewiczAntoni MacierewiczLeszek MoczulskiDr Kornel Morawiecki

Dr Wojciech MyœleckiDr Piotr NaimskiWies³aw OchmanDr Maria PestkowskaDr S³awomir RadoñTadeusz StañskiIzabela SzeremetiewDr Romuald SzeremetiewDr Bohdan Urbanowski

C Z £ O N K O W I E K R A J O W I

Church of St. Stanislaus, NYFriends of Wilno Association, ILFundacja Koœciuszkowska, NYHoover Institution, CAPolish Air Force Veterans Association, CAPolish American Congress, FLPolish American Club of Sarasota, FLPolish American Library, OHSPK Branch No 6, CanadaPolish Home Army AK VeteransAssociation, ILPolish National Alliance, Lodge 53, ILPolish Veterans of WWII, No. 53, ILPolish Veterans Association of B.C., CanadaPolonus Philatelic Society, ILPolstar Publishing Corp., NYSPK No. 13 - Utica, NYSPK No 15 - Chicago, ILSPK No 19 - Boston, MASPK No. 32 - Chicago, ILSPK No 32 - Baltimore, MD

SPK No.35 - Newark, NJSPK No. 39 - Brooklyn, NYSPK No. 43 - Los Angeles, CASPK No. 49 - San Francisco, CASPK No. 53 - Chicago, ILSPK No. 13 - Manitoba, CanadaSWAP No. 2, ILSWAP No. 12, PASWAP No. 36, NJSWAP No. 37, MASWAP No. 51, NJSWAP No. 74, OHSWAP No. 81, NJSWAP No. 103, CTSWAP No. 111, CTSWAP No. 119, CTSWAP No. 149, WISWAP No. 173, CAZNP Gmina 118, MAZNP Grupa 433, ILZNP Grupa 31, WI

C Z £ O N K O W I E I N S T Y T U C J E

Page 37: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

– 37 –STYCZEÑ 2006 – GRUDZIEÑ 2006

Prof. Karol Olejnik, PolandMr. Michal Rzepecki, PolandMr. Walter Orlowski, NJDr Janusz Jachowicz, CTDr Maria Klonowicz-Wisniewski, NYMr. Michal Galazka, MEDr Piotr Chomczynski, OHMr. Wallace West, FLMs. Louise Pacholik, WIMs. Kasia Malendowicz, NYMr. Ludomir Kitajewski, CAMr. Kendall Merriam, MEMs. Marianna W. Jachimczyk, NYMs. Joanna Leszczynska, NJMr. Witold Waberski, CTMr. S. Wierzbicki, NJMrs. Monika Jaworski, NYMr. Stanley Kozaczka, NYMr. Tadeusz Oblak, PolandMrs. Helena Zolkowski, ILMrs. Roma Pilarczyk, NYMrs. Margaret Kostrzewski, PAMr. Andrzej Buæko, NYKarol Pilarczyk Foundation Inc., MAMrs. Zofia Slabyk, NYDr Janusz Gorzynski, NYMr. Andrzej Grzegorzewski, NYMr. Czeslaw WeissMr. Krzysztof Rostek, NYMr. Adam Rudzki, NJ

Lista nowych cz³onków, którzy wst¹pili do Instytutu w okresie 1 stycznia 2006 - 31 maja 2007

Page 38: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

– 38 – BIULETYN LXII (62)

DEKLARACJA

Proszê o przyjêcie mnie na cz³onka Instytutu Pi³sudskiego. Za³¹czam czek lub Money Order tytu³em rocznej sk³adki cz³onkowskiej:

........... $ 50.00 cz³onkowie zwykli

........... $ 25.00 studenci i niezasobni emeryci

........... $ 100.00 cz³onkowie wspieraj¹cy

........... $1000.00 cz³onkowie do¿ywotni

........... $ 100.00 cz³onek Instytucja (Organizacje Non-Profit)

........... $ 250.00 cz³onek Instytucja (Firmy)

Imiê i nazwisko ......................................................................................................

Adres ......................................................................................................................

Miasto ............................................ Stan ........... Kod poczt. .........................

Telefon (...........) ............................

Data .................................... Podpis ...............................................

Tytu³em darowizny na rzecz Instytutu Pi³sudskiego za³¹czam czek lub Money

Order na sumê ...........

Czeki lub Money Orders proszê wystawiaæ na:PI£SUDSKI INSTITUTE OF AMERICA

Prosimy o pamiêæ o Instytucie podczas sporz¹dzania testamentu.Sk³adki cz³onkowskie, darowizny oraz zapisy testamentowe s¹ zwolnione od podatków (tax deductible).

APPLICATION

I hereby apply for membership in the Pi³sudski Institute of America. I enclose my check or Money Order for my annual membership fee:

........... $ 50.00 Regular Members

........... $ 25.00 Students and Retired

........... $ 100.00 Sustainig members

........... $1000.00 Life Members

........... $ 100.00 Associate Membership (Non-Profit Organization)

........... $ 250.00 Associate Membership (Corporations)

Name.....................................................................................................

Street..................................................................................................................

City................................................... State ........... Zip Code .........................

Telephone (...........) ............................

Date .................................... Signature .............................................

I would like to make a donation $................

Please make check or Money Order payable to:PI£SUDSKI INSTITUTE OF AMERICA

Membership fees as well as any donations to the Institute are tax deductible.

Page 39: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

– 39 –STYCZEÑ 2006 – GRUDZIEÑ 2006

Page 40: instytut józefa pi£sudskiego w ameryce józef pi£sudski institute of

180 SECOND AVENUE, NEW YORK, NY 10003tel. 212 505-9077, fax 212 505-9052, e-mail [email protected]

A NOT-FOR-PROFIT EDUCATIONAL INSTITUTION(CONTRIBUTIONS ARE DEDUCTIBLE FOR INCOME TAX PURPOSES - 501(c)(3)

WWW.PILSUDSKI.ORG