instituti gjyqësor i kosovës kosovski institut za tabela e përmbajtjes 1. hyrje...

Instituti Gjyqësor i KosovësKosovski Institut za PravosudjeKosovo Judicial Institute

2014-2015PROGRAMI KORNIZË I TRAJNIMEVE

2014-2015PROGRAMI KORNIZË I TRAJNIMEVE

Publikuar nga Instituti Gjyqësor i Kosovës

© IGJK 2013, Të gjitha të drejtat e rezervuara

Përmbajtja e këtij materiali nuk mund të rishtypet, shumëzohet ose përcjellët në çfarëdo forme tjetër

elektronike, mekanike, të fotokopjohet ose regjistrohet pa miratimin me shkrim të Institutit

Gjyqësor të Kosovës (IGJK).

Design and Layout: Berat Ymeri / [email protected]

Printed: www.blendi-ks.com


Tabela e përmbajtjes

1. Hyrje 6.2.20 Shkrimi dhe Arsyetimi Gjyqësor2. Qëllimi i Programit Kornizë 6.2.21 Ekspertiza mjekoligjore dhe 3. Objektivat e programit forenzike4. Prioritetet trajnuese 6.2.22 Etika profesionale dhe deontologjia5. Llojet dhe metodat e trajnimit 6.2.23 Teknologjia informative6. Programi i Trajnimit të Vazhdueshëm 6.2.24 Komunikimi6.1. Objektivat e PTV 6.2.25 Terminologjia ligjore dhe gjuhët e 6.2 Përmbajtja e programit huaja6.2.1 Drejtësia penale 6.2.26 Menaxhimi i stresit6.2.2 Drejtësia civile 7.Programi i Trajnimit Fillestar6.2.3 Drejtësia për Fëmijë 8.Programi i Trajnimeve për Avancim6.2.4 Krimet e rënda 8.1 Qëllimi6.2.5 Ngritja e shkathtësive profesionale dhe 8.2 Objektivat e përgjithshme ndërpersonale kundër korrupsionit 8.3 Struktura e PTA-së6.2.6 Krimi ekonomik dhe financiar 8.3.1 Gjyqtarët/prokurorët e sapoemëruar6.2.7 Bashkëpunimi Juridik Ndërkombëtarë në 8.3.2 Gjyqtarët/prokurorët e avancuar nga një çështjet penale dhe civile nivel në tjetrin dhe/apo që ricaktohen nga 6.2.8 Konfiskimi, Sekuestrimi, Ngrirja dhe një departament në tjetrin si dhe ata që Administrimi i Aseteve te Fituara me Vepër ndryshojnë profilin Penale 9. Kurset trajnuese për profesionistët tjerë6.2.9 Mbrojtja e mjedisit 10. Administrimi i gjykatës dhe prokurorisë6.2.10 Kundërvajtjet 11. Programi për Hulumtime dhe Publikime6.2.11 E drejta tregtare 12. Programet e përbashkëta me partner 6.2.12 E drejta financiare strategjik6.2.13 Pronësia intelektuale 13. Trajnimi për Trajnues6.2.14 Drejtësia administrative 14. Mësimi në distancë6.2.15 E drejta e punës dhe politikat sociale 15. Plani për zbatim të programit6.2.16 Të drejtat dhe liritë e njeriut 16. Përfundimi6.2.17 Aktet dhe standardet ndërkombëtare me fokus në të drejtën e BE-së6.2.18 Menaxhimi i Gjykatës dhe Prokurorisë6.2.19 Menaxhimi i rasteve

6810111213131414151516

1616

17

171818191920202021

21

2222

......................................................................................................

......................................................................................

...............................................

......................................................................................

...............................................................................................

.........................................................................................

..........................................

................................

.......................................................................................................

...........................................................................................

..............................................................................

.............................................

...........................

............................

.........................................................................................

..................

...............................................................

..............................................................................

...............................................................................................

..................................................

............................................................................................

......................................................

......................................................................

.................................................................................................

....................................................................

.......................................................

23

23232424

2425262828282929

29313233

3536373839

Programi Kornizë i Trajnimeve për periudhën dy (2) vjeçare 2014-2015 është një përmbledhje e fushave kryesore të punës së gjyqtarëve, prokurorëve dhe profesionistëve tjerë të identifikuar nga IGJK i cili do të orientoj hartimin e kurrikulave dhe organizimin e trajnimeve në një dokument të vetëm nga i cili rezulton Plani për Zbatimin e Programit Kornizë të trajnimeve për dy vitet e ardhshme.

Ky program është quajtur kornizë sepse do të përmbajë programin trajnues për gjyqtarë, prokurorë, kandidatët për gjyqtarë e prokurorë, por jo vetëm, brenda kufijve të përcaktuar nga nevojat e gjyqtarëve, prokurorëve dhe kategorive tjera përfituese, legjislacionit në fuqi strategjisë legjislative, strategjive për zbatim të legjislacionit, raporteve të ndryshme të brendshme e ndërkombëtare, rekomandimet për përmirësimin e gjendjes në gjyqësor si dhe dokumente tjera strategjike për zhvillimin e sistemit gjyqësor të pavarur, të paanshëm, efektiv dhe efikas.

Në programin kornizë janë përcaktuar prioritetet në të cilat do të fokusohet IGJK gjatë dy viteve të ardhshme në fushën e zhvillimit të shkathtësive profesionale, ndërdisiplinore dhe personale të gjyqtarëve dhe prokurorëve.

Programi Kornizë përcakton strukturën e trajnimeve për periudhën 2014-2015 e cila do të jetë si më poshtë:

- Kompetencat profesionale - Kompetencat ndërdisiplinore - Kompetencat lidhur me personalitetin

1. Hyrje

6

PROGRAMI KORNIZË I TRAJNIMEVE 2014-2015


Kompetencat profesionale përfshijnë trajnimet e Komponentët kryesore të Programit Kornizë janë;organizuara me qëllim të zbatimit të legjislacionit gjatë punës së rregullt të gjyqtarëve, prokurorëve dhe - Trajnimet e Vazhdueshme kategorive tjera përfituese nga aktivitetet e IGJK-së, - Trajnimet për Avancim duke përfshirë shkrimin e opinioneve dhe arsyetimeve - Trajnimet Fillestaregjyqësore, zhvillimin e procedurës gjatë shqyrtimit - Hulumtimet dhe Publikimetgjyqësor, vlerësimin e provave dhe dëshmive, zbatimin - Trajnimet për Trajnuese metodave për zgjidhjen alternative të rasteve dhe - Trajnimet për profesionistët tjerë nga fusha e çështje tjera të karakterit profesional. gjyqësisë të identifikuar nga IGJK

Kompetenca ndërdisiplinore përbëhet nga trajnime lidhur me çështjet e etikës gjyqësore, konfliktin e interesit, menaxhimin e gjykatave dhe prokurorive të shtetit, menaxhimin e rasteve, komunikimin, gjuhët e huaja, përdorimin e teknologjisë informative si dhe fushat tjera komplementare që kërkojnë ekspertizë të veçantë.

Pjesë e kompetencës lidhur me personalitetin do të jenë trajnimet për gjyqtarë e prokurorë me qëllim të mbështetjes së tyre në çështjet e karakterit personal siç është menaxhimi i stresit si dhe çështje tjera të kësaj natyre.

Nga kjo rezulton se gjatë zbatimit të programit të trajnimeve IGJK duhet të marrë parasysh këtë strukturë duke përfshirë trajnime nga fusha profesionale, ndërdisiplinore dhe personale me qëllim të përmbushjes së qëllimeve që ka përcaktuar programi kornizë.

7


Programi Kornizë është hartuar me qëllim të përcaktimit të fushave të përgjithshme të cilat IGJK duhet t'i marrë parasysh gjatë hartimit dhe zbatimit të programit trajnues për vitin 2014-2015.

Qëllimet kryesore, por jo të vetmet, të programit kornizë mund të përmblidhen si më poshtë;

- Trajnimi gjithëpërfshirës i gjyqtarëve dhe prokurorëve;

- Adresimi më i plotë dhe i saktë i nevojave të gjyqtarëve e prokurorëve për trajnime;

- Përditësimi më i lehtë i programit trajnues duke e përshtatur me zhvillimet legjislative;

- Përcaktimi për trajtim në kohë më të shpejtë i temave me interes për trajnime;

- Lehtësimin e përcaktimit të pjesëmarrjes së gjyqtarëve dhe prokurorëve në trajnime;

- Ofrimin e trajnimeve adekuate për gjyqtarët dhe prokurorët e sapoemëruar dhe atyre që avancohen apo ndryshojnë pozitat e tyre;

- Organizimin e programit trajnues për kandidatët për gjyqtarë e prokurorë;

- Menaxhimi më i mirë i projekteve të përbashkëta me donatorë;

- Planifikimi dhe shpenzimi më i saktë i buxhetit;

Zbatimi i programit kornizë mundëson përcaktimin e temave të trajnimit konform nevojave të shprehura për trajnim të gjyqtarëve, prokurorëve dhe përfituesve tjerë të IGJK-së e cila arrihet përmes planit për zbatim të trajnimeve që do të përgatitet për një periudhë 6 mujore dhe do të përfshij temat e trajnimit të cilat janë aktuale

2.Qëllimi i Programit Kornizë

8



në kohën e përgatitjes së planit për zbatim të periudhën 2 vjeçare dhe si janë përcaktuar prioritetet e trajnimeve. trajnimit në fazën e zbatimit të programit trajnues.

Hartimi i këtij programi kornizë ndihmon të gjitha Ky plan ka për qëllim po ashtu që të ndihmoj trajnuesit strukturat e IGJK-së në përgatitjen e infrastrukturës për tu përgatitur me kohë duke ditur se cilat janë fushat adekuate për ngritjen e cilësisë në organizimin dhe e përfshira në Programin Kornizë të Trajnimit për zbatimin e trajnimeve.

9


Nëpërmjet programit kornizë synohet:

- Ngritja e vazhdueshme profesionale e gjyqtarëve, prokurorëve, kandidatëve për gjyqtarë e prokurorë dhe profesionistëve tjerë nga lëmi i gjyqësisë dhe prokurorisë të identifikuar nga IGJK;

- Zbatimi i trajnimeve të specializuara për gjyqtarë dhe prokurorë;

- Zhvillimin e shkathtësive të posaçme për gjyqtarët e prokurorët e sapoemëruar apo që janë avancuar;

- Përgatitjen profesionale të kandidatëve për gjyqtarë e prokurorë para emërimit të tyre;

- Zhvillimi i trajnimeve të nevojshme për stafin e gjykatave dhe prokurorive;

- Zbatimi i fushës hulumtuese kërkimore dhe botimi i publikimeve;

- Zgjerimi i bashkëpunimit dhe koordinimit me partnerët vendor dhe ndërkombëtar;

- Zhvillimi i një metodologjie moderne gjatë zbatimit të programeve trajnuese;

- Pjesëmarrja në aktivitete të ndryshme për trajnim gjyqësor të karakterit ndërkombëtarë;

3. Objektivat e programit

10



Për arritjen e qëllimeve kryesore të Programit Kornizë, gjatë hartimit të planit për zbatim merren parasysh nevojat imediate për trajnime dhe kapacitetet e IGJK-së, kryesisht ato buxhetore nga të cilat duhet të përcaktohen edhe fushat të cilat kanë prioritet gjatë zbatimit të trajnimeve.

Nisur nga kjo që u tha më lartë IGJK përcakton se fushat me prioritet më të lartë gjatë hartimit dhe zbatimit të trajnimeve do të jenë; krimi i organizuar, pastrimi i parave, korrupsioni, trafikimi me njerëz, trafikimi me substanca narkotike, institute të ndryshme nga Kodi Penal dhe Kodi i Procedurës Penale, mbrojtja e ambientit, kontratat, çështjet familjare, drejtësia për fëmijë, e drejta tregtare, konkurrenca, prona intelektuale, mbrojtja e konsumatorit, të drejtat e njeriut, e drejta e BE-së, procedura civile, çështjet administrative, dhuna në familje si dhe të gjitha çështjet tjera të cilat do të përcaktohen si raste me prioritet për gjykatat dhe prokuroritë e shtetit.

Po ashtu në këtë kuadër me rëndësi janë edhe çështjet si; organizimi i tryezave, konferencave dhe seminareve me karakter studimor, organizimin e trajnimeve lidhur me shkathtësitë ndërdisiplinore, zbatimi i programeve të ndryshme të praktikës në institucionet gjyqësore e prokuroriale në vendet e regjionit si dhe ato ndërkombëtare, veçanërisht për gjyqtarët dhe prokurorët e sapo e emëruar, organizimi i trajnimeve që kanë të bëjnë me shkathtësitë personale, shkathtësitë gjuhësore për gjuhët e huaja, teknologjisë informative dhe çështje tjera me interes për zhvillimin profesional të një sistemi të pavarur të paanshëm dhe efikas.

4. Prioritetet trajnuese

11



Mënyrat më të shpeshta sipas të cilave do të organizohen trajnimet, por nuk do të kufizohen janë si më poshtë;

• Trajnime të centralizuara (në hapësirat e trajnimit në IGJK);

• Trajnime të decentralizuara (në regjione më afër gjykatave dhe prokurorive);

• Trajnime të realizuara sipas sistemit të mësimit në distancë (e-learning);

• Trajnimet 1 ditore dhe 2 e më shumë ditore;• Trajnime modulare (bazuar në module

trajnuese);• Konferenca;• Seminare;• Tryeza pune dhe tryeza diskutimi;

Metodat e trajnimit që do të përdoren për realizimin e këtij programi trajnues janë;

• diskutimet interaktive; • studime të rasteve nga praktika gjyqësore; • simulime të gjykimeve;• diskutime në grupe të vogla;• materialet audio- vizuale;

5. Llojet dhe metodat e trajnimit

12



Programi i Trajnimit të Vazhdueshëm (PTV) i dedikohet gjyqtarëve dhe prokurorëve. Në disa raste, varësisht nga tema, në trajnime të PTV-së marrin pjesë edhe profesionist tjerë funksioni i të cilëve lidhet me punën e gjyqtarëve dhe prokurorëve.

Përmbajtja e PTV për vitin 2014-2015 shpreh jo vetëm nevojat e gjyqtarëve dhe prokurorëve për zbatim të strukturës ligjore në fuqi, përfshirë edhe risitë legjislative, por edhe strategjitë e ndryshme të vendit në fushën e gjyqësorit që kanë të bëjnë veçanërisht me procesin e integrimeve.

6.1. Objektivat e PTV

Në përmbushje të nevojave dhe pritjeve për një sistem gjyqësor e prokurorial me integritet të lartë profesional, etik, të paanshëm, të pavarur dhe bashkëkohor PTV synon realizimin e këtyre objektivave:

• Zhvillimi i kompetencave profesionale, ndërdisiplinore dhe personale të gjyqtarëve dhe prokurorëve për zbatim të legjislacionit veçanërisht reformës legjislative si dhe zhvillimet e praktikës gjyqësore;

• Zhvillimi i shkathtësive të gjyqtarëve dhe prokurorëve për pozitat menaxhuese dhe promovimi i një kulture për menaxhim të mirë të rasteve;

• Nxitja e shkëmbimit të njohurive, metodave dhe praktikave të mira profesionale;

• Mbajtj e gjyqtarëve dhe prokurorëve të informuar për zhvillimet në lëmin ekonomik, social dhe kulturorë;

6. Programi i Trajnimit të Vazhdueshëm

13



• Ngritja e njohurive të gjyqtarëve dhe Përmbajtja e Programit Kornizë është e paraqitur më prokurorëve rreth të drejtës Evropiane, të poshtë me një përshkrim gjithëpërfshirës për secilën d r e j t a v e t ë n j e r i u t d h e t ë d r e j t ë s fushë të trajnimit, nga i cili rrjedh Plani për Zbatimin e ndërkombëtare; Trajnimeve që përmban detajet dhe përshkrimin

• Ofrimi i një qasje multidisiplinare për temat specifik të secilës temë që do të përfshihet në trajnimet apo çështjet e adresuara nga nevojat për e IGJK-së gjatë periudhës 2 vjeçare 2014-2015.trajnim të gjyqtarëve dhe prokurorëve (përfshirë trajnimet për gjuhë të huaja). 6.2.1. Drejtësia penale

• Zhvil l imin e kapaciteteve në fushën hulumtuese dhe ofrimin e qasjes në burime Zhvillimet e fundit në strukturën legjislative penale në ligjore; Kosove, të shoqëruara me reformim të strukturës se

• Promovimi i unifikimit të praktikës gjyqësore. gjykatave dhe prokurorive kanë shtruar nevojën e identifikimit të risive sfiduese të cilat më parë nuk ishin

6.2. Përmbajtja e programit pjesë e kulturës sonë juridike. Ndryshime të vogla ndodhen në tablonë parimore të fushës, mirëpo serioze

Përmbajtja e Programit të Trajnimeve të Vazhdueshme janë risitë dhe ndryshimet në një pjesë të strukturës së përfshin trajnimet në fushën e kompetencave veprave penale dhe ato të procedurës penale. Këto profesionale, ndërdisiplinore dhe personale të ndara në zhvillime kërkojnë një trajtim serioz nga ana e 26 kapituj, të cilët përfshijnë kryesisht trajnimet nga profesionisteve gjyqësorë, ndërsa përmbajtja e fusha penale, civile, administrative, tregtare, temave për trajtim do të përfshihet si pjesë e financiare, drejtësia për fëmijë, krimet e rënda, trajnimeve të vazhdueshme nga lëmi i drejtësisë bashkëpunimi juridik ndërkombëtarë, të drejtat dhe penale. Në këtë kuadër, me rëndësi permanente është liritë e njeriut, e drejta ndërkombëtare me fokus në të përfshirja në diskutim e parimeve dhe legjislacionit drejtën e BE-së, mbrojtjen e mjedisit si dhe fusha tjera ndërkombëtarë, në frymën e praktikave regjionale dhe specifike. me gjerë.

Programi Kornizë përmban edhe trajnime tjera nga Në kuadër të drejtësisë penale me interes për trajtim sfera e ndërdisiplinore si menaxhimi i Gjykatës dhe për gjyqtarët e prokurorët do të jenë çështjet nga Kodi Zyrës së Prokurorisë, menaxhimi i rasteve, shkrimi dhe Penal i Republikës së Kosovës, Kodi i Procedurës arsyetimi gjyqësor, etikë profesionale, komunikimi, Penale, Ligji për Ekzekutimin e Sanksioneve Penale, e gjuhët e huaja, menaxhimi i stresit, teknologji drejta penale ndërkombëtare, zhvillimi i shkathtësive informative dhe trajnime tjera nga fusha të ngushta të përfaqësimit në gjykim si dhe ligjet e aktet tjera që profesionale në të cilat kërkohet ekspertizë e veçantë. rregullojnë çështjet e aspektit penal. Po ashtu në

14


trajnime do të trajtohen të gjitha ndryshimet trashëgimore do të ketë trajnime me fokus te kontrata legjislative përfshirë ligjet e reja apo ndryshimin e për mbajtjen e përjetshme, rendet e trashëgimisë dhe ligjeve ekzistuese në fushën penale gjatë periudhës procedura trashëgimore. E drejta e detyrimeve paraqet 2014-2015. pjesën ku do të organizohen trajnime për kontratat dhe

sfidat në zbatim të ligjit të ri për marrëdhëniet e 6.2.2Drejtësia civile detyrimeve. Nga procedura e përmbarimit do të

trajtohen veçanërisht ndryshimet e strukturës ligjore Vet kompleksiteti i fushës civile e bën specifik edhe lidhur me kompetencën dhe strategjia për ekzekutimin hartimin e zbatimin e programit trajnues për gjyqtarë e lëndëve – sfidat, çështjet që lidhen me privatizimin si pasi që kjo fushë ka një shtrirje të gjerë në kuptimin e dhe probleme të praktikës gjyqësore nga aspekte tjera marrëdhënieve civile juridike, por edhe të legjislacionit të fushës civile.material dhe procedural që rregullon këtë fushë.

6.2.3. Drejtësia për FëmijëNë këtë drejtim është orientuar edhe ky program trajnues synimi i të cilit është të identifikoj fushat Fëmijët si kategori e veçantë shoqërore janë kryesore të së drejtës civile në të cilat gjyqtarët kanë vazhdimisht potencial për të qenë në kontakt me ligjin. nevojë të ndjekin trajnime, e në kuadër të kësaj të Duke qenë se personaliteti i tyre kërkon një trajtim të zhvillohen kurrikula të posaçme të trajnimit lidhur me veçantë sa herë që ata bien ndesh me normat ligjore ato fusha me qëllim të zhvillimit të shkathtësive apo janë pjesë e procedurave pranë autoriteteve praktike të gjyqtarëve. gjyqësore, vazhdimisht ndërmerren iniciativa e

veprime, miratohen ligje apo krijohen institucione të Në kuadër të programit trajnues kryesisht janë të veçanta të cilat zbatojnë këtë trajnim. Në frymën e përfshira aspekte nga pronësia ku do të trajtohen të trajtimit të veçantë të fëmijëve edhe në nivelin drejtat pronësore dhe të drejtat tjera sendore, ndërkombëtarë janë zhvilluar standarde specifike. Në legjislacioni vendor dhe ndërkombëtar lidhur me mesin e shteteve të cilat aplikojnë standarde të veçanta pronësinë, struktura institucionale në mbrojtje të për trajtimin e fëmijëve në konflikt apo në kontakt me pronës, praktika gjyqësore dhe mbrojtja e pronës si një ligjin është edhe vendi ynë. Megjithatë zbatimi i këtyre nga të drejtat themelore të njeriut. Nga e drejta standardeve, ligjeve dhe mekanizmave kërkon ngritje familjare do të përfshihet për trajtim struktura të vazhdueshme të kapaciteteve për trajtimin adekuat legjislative në të drejtën familjare – praktika gjyqësore, të fëmijëve. Struktura e gjykatave dhe prokurorive në marrëdhëniet pasurore të bashkëshortëve, dhuna në Kosovë kërkon zbatim të trajnimeve të veçanta për familje – urdhrat për mbrojtje, adoptimi përfshirë gjyqtarë, prokurorë dhe profesionist tjerë të fushës. adoptimin me element ndërkombëtarë. Nga e drejta

15


Andaj vëmendje parësore brenda periudhës së këtij 6.2.5. Ngritja e shkathtësive profesionale dhe programi trajnues do ti kushtohet Kodit të Drejtësisë ndërpersonale kundër korrupsionitpër të Mitur veçanërisht procedurës, masave, dënimeve ndaj të miturve si kryerës të veprave penale Me vite të tëra korrupsioni si koncept është duke u dhe ekzekutimit të tyre, pastaj të miturit si dëshmitar përdorur shpesh në diskutime të ndryshme, ndërsa dhe viktima, rrëmbimi ndërkombëtarë i fëmijëve, lufta efikase kundër korrupsionit konsiderohet si pozitës së fëmijëve në relacion me procedurat dhe parakusht kryesor për sundimin e ligjit dhe shprehje e kontestet e ndryshme civile si dhe instrumentet një qeverisjeje të mirë. Përveç se i caktuar si prioritet, ndërkombëtare në fushën e mbrojtjes së fëmijëve. lufta kundër korrupsionit është edhe kusht për

zhvillimin dhe integrimin e vendit tonë në strukturat 6.2.4. Krimet e rënda euroatlantike. Dobësitë aktuale të sistemit shtetëror,

institucioneve dhe shoqërisë sonë, në luftimin e Organizimi i ri gjyqësor e prokurorial në Kosovë ka korrupsionit janë bërë objekt i paraqitjeve ditore në krijuar edhe departamentin e posaçëm i cili merret me raporte dhe forume të ndryshme. Ngritja e trajtimin e një varg veprash penale të përcaktuar me shkathtësive profesionale në zbulimin, hetimin dhe Ligjin për Gjykatat, Ligjin për Prokurorinë Speciale të gjykimin efikas dhe efektiv të rasteve të korrupsionit Kosovës si dhe Kodin Penal, gjë e cila shtron është pjesë përbërëse e programeve tona trajnuese për domosdoshmërinë e trajnimeve në këtë fushë për gjyqtarë, prokurorë dhe profesionistë të tjerë që janë shkak të kompleksitetit të kryerjes, hetimit dhe në shërbim të luftës kundër kësaj dukurie negative. gjykimit të këtyre veprave penale. Ndërsa promovimi i pavarësisë, paanshmërisë dhe

integritetit në gjyqësor, përfshirë edhe shërbimin e Në kuadër të këtij kapitulli do të organizohen trajnime administratës gjyqësore janë përfshirë të trajtohen me lidhur me trafikimin me qenie njerëzore, krimin e qëllim të ngritjes së integritetit personal dhe forcimit të organizuar, prodhimin, shpërndarjen apo përpunimin besimit të publikut. Përfundimisht pjesë e agjendave paautorizuar të drogave dhe substancave hipnotike, trajnuese do të jetë edhe forcimi i mekanizmave dhe veprat penale kundër detyrës zyrtare, krimin bashkëpunimit ndërinstitucional në luftimin e kibernetikë, financimin e terrorizmit si dhe aktiviteteve korrupsionit.tjera të kundërligjshme që janë në kompetencën e krimeve të rënda. Gjithashtu rëndësi do t'i kushtohet 6.2.6. Krimi ekonomik dhe financiaredhe legjislacionit vendor dhe ndërkombëtar për krimet e luftës, hetimi dhe gjykimi i krimeve të Zhvillimi i ekonomik i vendit mbështetet në masë të luftës/efekti kohor, efekti praktik i Gjykatës se Hagës madhe edhe nga hartimi dhe zbatimi i legjislacionit ( ICTY) në praktikën vendore dhe drejtësia dhe masave adekuate në luftimin e krimit ekonomik tranzicionale. dhe atij financiar. Nëpërmjet këtyre masave mbrohen

16


investimet e brendshme dhe të jashtme dhe krijohet trajtohen gjatë trajnimeve kanë të bëjnë kryesisht por një klimë e përshtatshme për rritjen ekonomike dhe jo të kufizohen në, njohjen dhe ekzekutimin e mirëqenien qytetare. Në këtë drejtim roli i gjykatave vendimeve të huaja gjyqësore, urdhër-arrestin dhe prokurorive është krucial në zbatimin e ndërkombëtar, ekstradimin, funksionimin e rrjeteve legjislacionit i cili sanksionon këto veprime si vepra n d ë r k o m b ë t a r e p ë r b a s h k ë p u n i m j u r i d i k penale. Prandaj organizimi i trajnimeve lidhur me ndërkombëtarë.krimin ekonomik dhe financiar posaçërisht shpëlarja e parave, shmangia nga tat imi, mashtr imi i Bashkëpunimi juridik ndërkombëtarë do të trajtohet konsumatorit, kontrabandimi i mallrave dhe ekonomia edhe në aspektin civil si njohja e vendimeve të huaja joformale do të ndikoj në ngritjen e kapaciteteve dhe gjyqësore, mbledhja e provave si dhe do të përfshijë të shkathtësive të gjyqtarëve e prokurorëve në trajtimin e gjitha çështjet tjera që prek kjo fushë në aspektin e çështjeve lidhur me këto tema. bashkëpunimit juridik ndërkombëtarë.

6.2.7. Bashkëpunimi Juridik Ndërkombëtarë në 6.2.8. Konfiskimi, Sekuestrimi, Ngrirja dhe çështjet penale dhe civile Administrimi i Aseteve te Fituara me Vepër Penale

Kriminaliteti zakonisht shtrihet në një territor të Cenimi apo dëmtimi i vlerave të ndryshme me veprime caktuar i cili në pikëpamje gjeografike mbulon një ose kriminale në shumicën e rasteve kanë për pasojë më shumë shtete, ndërsa grupet kriminale përfitime të ndryshme pasurore. Në shumë raste ky bashkëpunojnë pa marrë parasysh përkatësinë etnike është edhe ndër motivet kryesore të kryerësit të veprës dhe jashtë kufijve shtetëror të një vendi. Prandaj penale. Në mënyrë që reagimi i autoriteteve shtrohet nevoja për koordinim dhe bashkëpunim përgjegjëse të jetë përgjigje adekuate kundër ndërshtetëror në procedurat hetimore dhe gjyqësore kryerësve të veprave penale që rezultojnë me përfitime p ë r l u f t i m i n e k r i m i n a l i t e t i t m e e l e m e n t pasurore, nuk mjafton vetëm shqiptimi i dënimit. Mbi ndërkombëtarë. Fusha e bashkëpunimit juridik këtë fakt janë mbështetur edhe dispozitat ligjore të ndërkombëtarë është e rregulluar me akte cilat parashohin edhe marrjen e pasurisë dhe aseteve të ndërkombëtare, marrëveshje multilaterale por edhe fituara me vepër penale. Zbatimi i ligjeve të tilla ka jo bilaterale të cilat janë në funksion të zbatimit të vetëm efekt parandalues, por paraqet edhe një lloj procedurave sa i përket ndihmës reciproke në hetimin satisfaksioni për viktimat, të dëmtuarit dhe opinionin dhe gjykimin e rasteve kriminale me element publik. Kjo qasje do të ishte efektive sidomos tek veprat ndërkombëtarë, gjë e cila jo rrallë vështirëson punën e penale me elemente korruptive të cilat shpesh herë organeve kompetente në zbatimin e procedurave përfshijnë përfitime të mëdha financiare për kryerësit e ligjore. Aspektet specifike të kësaj fushe që do të veprave penale. Aktualisht përvojat e gjyqtarëve dhe

17


prokurorëve vendor në zbatim të ligjeve që kanë të mjedisit si dhe bashkëpunimi ndërinstitucional do të bëjnë me konfiskimin, sekuestrimin, ngrirjen dhe jenë ndër temat kyçe për diskutim përgjatë këtyre administrimin e pasurisë së fituar me vepër penale, trajnimeve.janë të pamjaftueshme. Në këtë drejtim organizimi i trajnimeve për ngritjen e nivelit të zbatimit praktik të 6.5.10. Kundërvajtjetligjeve që rregullojnë këto aspekte është në mesin e prioriteteve programore të IGJK-së. Në strukturën ligjore të shteteve të sotme jo të gjitha

veprimet e ndaluara të personave fizik dhe juridik, 6.2.9. Mbrojtja e mjedisit cilësohen si shkelje të rënda. Në cilësimin e një veprimi

si më pak apo më shumë i rrezikshëm dhe i dëmshëm Mjedisi ku jetojmë përmban vlera, mbrojtja e të cilave determinues është vlera e të mirës e cila rrezikohet apo kërkon përkushtim gjithëpërfshirës. Politikat e BE-së, dëmtohet. Tek masa e këtyre vlerave qëndron edhe në mbrojtje të mjedisit, promovojnë zhvillimin dhe dallimi në mes atyre veprimeve që cilësohen si mbrojtjen e një ambienti për gjeneratat e tashme dhe kundërvajtje dhe veprimeve të përcaktuara si vepra të ardhme. Këto politika bazohen në preventivë dhe penale apo delikte të tjera. Një ndarje të tillë e bënë veprime konkrete kundër dëmtimeve të mjedisit. edhe legjislacioni i vendit tonë dhe atë në shumë fusha Shprehja e këtyre politikave është bërë përmes rreth të rregullimit normativ duke përcaktuar si kundërvajtje 200 akteve ligjore kyçe të cilat mbulojnë mbrojtjen e shkelje të ndryshme të akteve normative. Në anën ujit, ajrit, natyrës, kontrollin e zhvillimit industrial, tjetër edhe struktura e gjykatave të vendit tonë zhurmës, pyjeve etj. përmban divizione të veçanta ku trajtohen kryerësit e

shkeljeve të tilla. Në këtë drejtim gjyqtarët për Veprimi i autoriteteve të vendit tonë në pajtim me kundërvajtje do të kenë rastin të përfshihen në trajnime legjislacionin e BE-së dhe rregullat l igjore të vazhdueshme nga kjo fushë. Pjesë e programit ndërkombëtare, paraqet një sfidë dhe investim të trajnues pritet të jenë diskutimet për strukturën e re madh. Në këtë drejtim nuk mungojnë përparimet në ligjore lidhur me procedurën kundërvajtëse, aktet ndërtim të një strukture ligjore të cilën e ka bërë edhe normative të cilat rregullojnë vepra të ndryshme vendi ynë. Megjithatë perspektiva e zbatimit të kësaj kundërvajtëse si dhe procedura kundërvajtëse ndaj të normative mbetet për tu diskutuar në trajnime të miturve.ndryshme të gjyqtarëve dhe prokurorëve me qëllim të ngritjes së nivelit të zbatimit të legjislacionit vendor dhe ndërkombëtar për mbrojtje të mjedisit. Praktikat vendore dhe ndërkombëtare në mbrojtje të mjedisit, sfidat në hetimin dhe gjykimin e veprave penale kundër

18


6.2.11. E drejta tregtare 6.2.12. E drejta financiare

E drejta tregtare përfshin kryesisht rregullat për Qarkullimi financiar dhe procedurat tatimore në vendin regjistrimin, përgjegjësinë, parimet e qeverisjes, tonë janë të rregulluara me një numër relativisht të menaxhimit, bashkimin, ndarjen dhe shpërbërjen e madh të akteve ligjore dhe nënligjore, duke shtuar këtu shoqërive tregtare. Këtu bën edhe e drejta e edhe standardet dhe aktet ndërkombëtare të kësaj konkurrencës e cila përmban masat që synojnë nxitjen natyre. Zbatimi i këtyre akteve normative dhe e një ambienti konkurrues në ekonominë kombëtare, funksionimi i një numri të madh institucioneve bankare mbështetë konkurrencën në tregje, sigurimin e tregtisë dhe mikrofinanciare shtron nevojën që kjo fushë të së lirë për të gjithë pjesëmarrësit në treg si dhe për të trajtohet në planin profesional mes gjyqtarëve dhe penguar praktikat anti-konkurrencë. Burimet ligjore të zyrtarëve kompetent për zbatim të legjislacionit në drejtës së mbrojtjes së konsumatorit, mbrojtja civile, këtë fushë. Nga këndvështrimi i përgjithshëm me publike e penale e konsumatorëve, të drejtat gjatë dhe interes për gjyqtarët dhe prokurorët në këtë fushë do të pas lidhjes së kontratës do të trajtohen gjithashtu. jetë legjislacioni për funksionimin e bankave, Pjesë e programit trajnues është edhe e drejta e institucioneve mikrofinanciare, institucioneve falimentimit e cila ka për qellim të maksimizojë kthimin financiare jo bankare, legjislacionit mbi tatimet dhe te kreditorët, të krijojë një sistem të drejtë e të akcizat. Gjithashtu do të mund të trajtohen edhe barabartë në renditjen e kërkesave dhe ndarjen e aspekte nga Ligji për Menaxhimin e Financave Publike aseteve ndërmjet kreditorëve dhe në krijimin e dhe Përgjegjësisë, funksionet e Auditorit të mekanizmave për identifikimin e arsyeve të dështimit. Përgjithshëm, procedurat lidhur me prokurimin publik Njohja dhe zbatimi i vendimeve të arbitrazhit vendor si dhe Kodin Doganor, taksat doganore, kontrolli dhe të huaj, procedura për të kërkuar shqyrtimin doganor dhe aspekte tjera të doganave në kuptim të gjyqësor dhe arsyet për të anuluar një vendim të legjislacionit vendor dhe të acquis communautaire.arbitrazhit, zbatimi i konventave ndërkombëtare në fushën e arbitrazhit do të zënë vend adekuat në Në kuadër të të drejtës financiare do të trajtohet edhe trajnime nga kjo fushë. kontabiliteti financiar. Kontabiliteti financiar ka të bëj

me informacionin kontabël, i cili përveç që përdoret Trajnimet në fushën e të drejtës tregtare do të nga drejtimi i njësisë ekonomike, kryesisht u fokusohen në çështjet e lartpërmendura por nuk do të komunikohet edhe përdoruesve të jashtëm të kufizohen vetëm aty, pasi që me vëmendje do të informacionit. Matja dhe raportimi i gjendjes financiare përcillen zhvillimet e legjislacionit dhe të praktikës dhe rezultatit të biznesit gjatë një periudhë të caktuar, gjyqësore me qëllim të mbështetjes së gjyqtarëve të në përputhje me parimet e përgjithshme të pranuara të Departamentit për Çështje Ekonomike edhe me kontabilitetit, siguron informacion në lidhje me trajnime nga fusha tjera. marrëdhëniet e njësisë ekonomike me personat fizikë

19


apo juridik, jashtë saj, si p.sh. me furnitorët, kreditorët, referohen jo vetëm të drejtës vendore por edhe asaj investitorët, shtetin etj. Aftësia për të kuptuar dhe të ndërkombëtare.n d ë r t o j n ë b e s i m r e c i p r o k , ë s h t ë e v a r u r drejtpërsëdrejti në standardizimin e parimeve dhe 6.2.14. Drejtësia administrative praktikave që shfrytëzohen ne përgatitjen e këtyre raporteve. Deklarimi i tatimeve të rregullta bazuar në Funksioni administrativ ushtrohet nga pushtetit legjislacionin tatimor, mbajtja e rregullt e librave të ekzekutiv nëpërmjet administratës publike, ku shteti kontabilitetit sipas standardeve të kontabilitetit, realizon funksionet e tij themelore. Kjo bën që shteti të planifikimi, mbikëqyrja dhe analiza kontabël e nxjerrë dhe zbatojë një sërë ligjesh dhe akte tjera pasurisë, e detyrimeve dhe e kapitalit, përkatësisht e nënligjore me të cilat bëhet i mundur funksionimi i rezultatit financiar të ndërmarrjes si dhe shmangiet administratës shtetërore dhe vet shtetit. Mirëpo jo nga evazioni fiskal janë çështje të cilat duhet trajtohen gjithherë zbatimi i këtyre akteve dhe procedurave të në trajnimin e gjyqtarëve dhe prokurorëve brenda përcaktuara bëhet në mënyrën e duhur, prandaj ligjet e periudhës që mbulon ky program. vendit kanë paraparë kontrollin gjyqësor të

administratës, duke u njohur e drejta qytetarëve që për 6.2.13. Pronësia intelektuale vendimet e caktuara të organeve të administratës

shtetërore të kërkojnë mbrojtje gjyqësore tek gjykatat. Pronësia intelektuale i referohet krijimeve të mendjes Ligji për Gjykata i cili ka filluar të zbatohet nga janari si: shpikjeve, veprave letrare dhe artistike, simboleve, 2013 ka përcaktuar se për trajtimin e çështjeve emrave, imazheve, dhe dizajneve. Pronësia administrative kompetent është Departamenti për intelektuale ka për qëllim mbrojtjen e krijuesve dhe Çështje Administrative, gjyqtarët e të cilit është prodhuesve të tjerë të të mirave dhe shërbimeve vlerësuar se kanë nevojë për trajnime me fokus në; intelektuale duke i siguruar atyre të drejtat e kufizuara procedurën administrative, konfliktin administrativ, të për përdorimin për një kohë të caktuar. Këto të drejta drejtën e azilit, mbrojtjen e të dhënave personale, nuk i referohen objekteve fizike por krijimeve prokurimin publik, gjendjen civile dhe shtetësinë si dhe intelektuale. Pronësia intelektuale ndahet në pronën çështje tjera të cilat janë në kompetencë të këtij industriale dhe të drejtën e autorit. Në pronën departamenti.industriale bëjnë pjesë shpikjet (patentat), markat tregtare, dizenjot industriale, ndërsa e drejta e autorit 6.2.15. E drejta e punës dhe politikat socialepërfshin veprat letrare dhe artistike si romanet, poezitë dhe dramat, filmave, veprave muzikore, punëve Punësimi dhe politikat sociale gjithmonë janë sfidë në artistike si vizatime, piktura, fotografi dhe skulptura. vendet në zhvillim. Marrëdhëniet e punës, parimet e Trajnimet nga fusha e pronësisë intelektuale do t'i përgjithshme për organizimin e punës dhe rregullimin e

20


marrëdhënieve të punës, themelimin dhe ndërprerjen përfshirjen e trajtimit të konventës në programin e e marrëdhënies së punës, mbrojtjen në punë, obligimet trajnimeve të vazhdueshme për gjyqtarë, prokurorë dhe të drejtat që dalin nga puna, si dhe institute te tjera dhe profesionistë të tjerë gjyqësor. Ndër temat ne lidhje me punën në mes punëdhënësve të sektorit kryesore në këto trajnime pritet të jenë: e drejta për liri publik dhe privat dhe punëmarrësve janë të rregulluara dhe siguri, e drejta për një proces të rregullt gjyqësor, e me Ligjin e Punës. Ndërsa marrëdhëniet e punës të drejta për respektimin e jetës private, ndalimi i krijuara në shërbimin civil rregullohen me Ligjin për torturës, liria e shprehjes, mosdiskriminimi dhe barazia Shërbimin Civil të Kosovës. Pavarësisht faktit se ligjet gjinore. Me një vëmendje dhe metodologji të veçantë, kanë rregulluar këto raporte juridike, megjithatë në gjatë trajnimeve pritet të diskutohet veçanërisht praktikë paraqiten raste në të cilat nga të punësuarit praktika e Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut kërkohet mbrojtje gjyqësore në realizimin e të drejtave dhe refleksioni i saj në praktikën gjyqësore të vendit që garanton ky ligj siç janë zbatimi i kontratës së punës, tonë. Vendimet e Gjykatës Kushtetuese kur kërkohet sigurimi në punë, mosdiskriminimi në punë dhe politika mbrojtja e të drejtave dhe lirive të njeriut pas vendimit të punësimit, kontrata kolektive etj. Në të njëjtën kohë të gjykatave të rregullta do të jenë pjesë e trajnimeve të si probleme në praktikë paraqitet edhe zbatimi i rregullta gjithashtu.legjislacionit që ka të bëj me të drejtat që lidhen me pensionin dhe ndihmën sociale, gjë e cila shtron 6.2.17. Aktet dhe standardet ndërkombëtare me nevojën që gjyqtarët të zhvillojnë shkathtësitë fokus në të drejtën e BE-sëspecifike për zbatimin e legjislacionit nga kjo fushë.

Zbatimi i të drejtës ndërkombëtare është obligim i të 6.2.16. Të drejtat dhe liritë e njeriut gjitha institucioneve në vend veçanërisht sistemit

gjyqësor e prokurorial në vend, i cili në të njëjtën kohë Të drejtat dhe liritë e njeriut të garantuara me paraqitet edhe si sfidë për faktin se një numër i marrëveshje dhe instrumente ndërkombëtare, janë të gjyqtarëve dhe prokurorëve nuk kanë pasur mundësi garantuara edhe me Kushtetutën e Republikës së që të ndjekin programe specifike trajnimi lidhur me të Kosovës. Ky garancion kushtetues shkon deri në nivel drejtën ndërkombëtare, veçanërisht të drejtën e BE-së. të dhënies së prioritetit të këtyre marrëveshjeve dhe Njohja e institucioneve dhe e të drejtës së Bashkimit instrumenteve, në rast konflikti ndaj ligjeve dhe akteve Evropian është shumë e rëndësishme për proceset e të institucioneve publike të Kosovës. Në mesin e akteve integrimit të Kosovës edhe pse ende jo anëtare e ndërkombëtare me prioritet për zbatim është edhe Bashkimit Evropian. Përveç procesit të harmonizimit të Konventa Evropiane për Mbrojtjen e të Drejtave dhe ligjeve nacionale me acquis communautaire, Lirive Themelore të Njeriut dhe Protokollet e saj perspektivë e rëndësishme për autoritetet përgjegjëse (konventa). Ky fakt e bënë edhe më të domosdoshëm është procesi i zbatimit praktik të këtij legjislacioni. Në

21


këtë proces është sfidues ngritja e kapaciteteve, menaxhimin e rasteve, resurset njerëzore, përkatësisht trajnimi i gjyqtarëve, prokurorëve dhe komunikimin me publikun dhe teknologjinë profesionistëve të tjerë gjyqësor në drejtim të zbatimit informative. Pjesë e pandashme e këtij procesi është të këtij legjislacioni, për arsye se kjo e drejtë përfshin në edhe zhvillimi i programeve trajnuese për ngritje të vete shumë disiplina juridike. Përfshirja në mesin e shkathtësive menaxhuese të cilat do të vihen në prioriteteve programore e trajtimit të së drejtës së funksion të shërbimeve të drejtësisë. Trajtimi i temave Bashkimit Evropian është bërë duke pasur parasysh si dhe zbatimi i programeve të praktikës që kanë të kompleksitetin e kësaj të drejte dhe rëndësinë për të bëjnë me menaxhimin në fjalë është pjesë e trajnimit të ardhmen e gjyqësorit të vendit tonë. Përmbajtja vazhdueshëm për gjyqtarët dhe prokurorët e emëruar programore e periudhës dy vjeçare pa u kufizuar në për t'i ushtruar përgjegjësitë menaxhuese në gjykatë mënyrë strikte, përfshinë; bashkëpunimin gjyqësor në apo prokurori.çështjet penale në Bashkimin Evropian, instrumentet e n j o h j e s r e c i p r o ke , ç ë s h t j e t n d ë r - k u f i t a r e , 6.2.19. Menaxhimi i rastevetransmetimin mbledhjen dhe pranueshmërinë e provave, Urdhrit Evropian për Ngrirje, Urdhrit Evropian Menaxhimi dhe vendosja e rasteve nga gjyqtarët dhe të Provave dhe Urdhrit Evropian të Hetimeve, roli, prokurorët vazhdimisht përcillet me sfida të cilat janë organet e BE, burimet e së drejtës së BE-së, që duhet të gjithnjë në rritje. Proceset reformuese që kanë implementohen nga Kosova aktet ligjore të BE-së, përcjellë sistemin tonë gjyqësor dhe prokurorial e kanë karakteristikat kryesore të ligjeve të BE-së dhe bërë këtë proces sfidues edhe më kompleks. Ndërtimi i marrëdhëniet e tyre me ligjet vendore, mbrojtja e të një sistemi adekuat për menaxhimin e rasteve do të drejtave themelore, roli i Gjykatës së Drejtësisë së BE- duhej përqendruar në parimet dhe teknikat e zhvillimit së, bashkëpunimin gjyqësor në çështjet civile si dhe të procedurave moderne, efektive, të barabarta dhe aspekte tjera nga e drejta ndërkombëtare. transparente, ndërsa zbatimi i një sistemi të tillë kërkon

zbatimin e programeve për trajnimin e vazhdueshëm 6.2.18. Menaxhimi i Gjykatës dhe Prokurorisë të gjyqtarëve, prokurorëve dhe stafit të administratës

gjyqësore. Në kuadër të këtyre trajnimeve do të Menaxhimi i gjykatës dhe prokurorisë është një proces trajtohen tema si: parimet dhe praktikat më të mira të mjaft sfidues dhe kompleks suksesi i të cilit varet nga menaxhimit të rasteve, metodat dhe sistemet më të shumë faktorë praktik. Këta faktorë ndikojnë njohura në menaxhimin e rasteve, përgatitja dhe drejtpërdrejtë në formimin e një sistemi dhe mënyre të planifikimi i gjykimit, zhvillimi dhe zbatimi i planit për caktuar menaxhimi dhe udhëheqjeje. Punët kryesore menaxhim të rasteve, ndikimi i teknologjisë në rreth menaxhimit të gjykatës dhe prokurorisë kanë të menaxhimin e rasteve dhe efektiviteti i stafit bëjnë me; udhëheqjen, planifikimin strategjik, mbështetës në menaxhimin e rasteve.

22


6.2.20. Shkrimi dhe Arsyetimi Gjyqësor aplikojnë njohuritë mjekësore dhe metodologji për zgjidhjen e çështjeve ligjore të cilat përfshijnë

Që të jenë të suksesshëm gjatë komunikimit ligjor grumbullimin, vlerësimin dhe interpretimin shkencor gjyqtarët, prokurorët apo profesionistët tjerë ligjor, të dëshmive mjekësore. Kjo shtron nevojën e një nuk mjafton që vetëm ta kuptojnë dhe analizojnë kombinimi të njohurive mjeko-ligjore, forenzike dhe problemin nga këndvështrimi i tyre i ngushtë ligjore për për të provuar faktet dhe të vërtetën profesional, por duhet të bëjnë të mundur nëpërmjet provave shkencore dhe për të ndihmuar në komunikimin e analizave dhe përfundimeve hetimin dhe procedimet gjyqësore e cila mund të profesionale në një mënyrë sa më efektive dhe të qartë arrihet nëpërmjet organizimit të trajnimeve të për publikun. Shkrimi dhe arsyetimi gjyqësor është i përbashkëta për gjyqtarë, prokurorë dhe ekspert nga domosdoshëm sepse elementët e tij në radhë të parë fusha e mjekësisë ligjore dhe forenzikës.janë kërkesë e ligjit. Shkrimi jo i saktë dhe jo i qartë e pengon statusin e të drejtës si dhe e bënë të vështirë 6.2.22. Etika profesionale dhe deontologjiaapo të pamundur analizën dhe përfundimin e drejtë e të bazuar në ligj. Duke vlerësuar rëndësinë e shkrimit Etika dhe deontologjia e gjyqtarëve dhe prokurorëve gjyqësor në procesin e komunikimit në mes gjyqtarëve, janë çështje kyçe të një reflektimi bashkëkohor me prokurorëve dhe profesionistëve të tjerë gjyqësor me ndikim në rolin e drejtësisë. Të gjitha vendet e botës publikun, diskutimi në trajnime i temave si: janë të preokupuara me atë se si ta bëjnë sistemin e tyre karakteristikat dhe kategoritë e shkrimit të mirë gjyqësor vërtetë të pavarur, si ti bëjnë gjyqtarët dhe gjyqësor, formulat më të njohura dhe praktike të prokurorët e tyre sa më të pa anshëm dhe si ta forcojë shkrimit, arsyetimit dhe analizës gjyqësore do të jetë integritetin e tyre. Në kuadër të përpjekjeve për të pjesë e pandashme e ngritjes së shkathtësive ndër zbatuar parimet dhe rregullat bazë të etikës të njohura disiplinore të tyre. në mbarë botën, edhe në Kosovë janë hartuar kode të

etikës për gjyqtarë, prokurorë dhe profesionist tjerë të 6.2.21. Ekspertiza mjekoligjore dhe forenzike gjyqësisë. Diskutimi i veprimtarive gjyqësore dhe

jogjyqësore për gjyqtarë i përcaktuar në përmbajtjen e Gjatë punës së tyre gjyqtarët dhe prokurorët Kodit të Etikës dhe Sjelljes Profesionale për Gjyqtarë si ballafaqohen me aspekte të ndryshme të cilat dhe sjellja e prokurorëve në pajtim me parimet, tejkalojnë kufijtë e njohurive ligjore dhe kërkojnë veprimtaritë prokuroriale dhe joprokuroriale, të njohuri shtesë nga fusha dhe shkenca tjera në mënyrë përcaktuara me Kodin e Etikës dhe Sjelljes Profesionale që të mund të kryejnë me sukses rastet me të cilat për Prokurorë, janë bazë e trajnimeve të vazhdueshme ballafaqohen. Kështu ndodh veçanërisht në rastet kur për gjyqtarë dhe prokurorë. Me këtë rast do të nevojitet ekspertiza mjekoligjore dhe forenzike të cilat trajtohen ndryshimet e fundit të këtyre dy kodeve dhe

23


praktikat e mira në funksion të ngritjes së besimit të qartë nga një numër i madh i njerëzve me nivele të publikut në gjyqësor. ndryshme arsimore dhe kulturore. Ky komunikim

përfshinë komunikimin mes gjyqtarit e prokurorit dhe 6.2.23. Teknologjia informative udhëheqësve të gjykatave/prokurorive apo të

sistemimit gjyqësor e prokurorial, komunikimin Këto trajnime kanë për qëllim ofrimin e informacioneve kolegial, komunikimin me palë, komunikimin në në lidhje me teknologjinë informative që do të haset gjykatore, komunikimin me opinionin publik si dhe nga ana e gjyqtarëve dhe prokurorëve gjatë punës së forma tjera të komunikimit që kanë gjyqtarët e tyre dhe ofron një pasqyrë të aspekteve relevante të prokurorët gjatë punës së tyre.teknologjisë informative dhe rëndësinë e saj në sistemin gjyqësor e prokurorial. Përveç kësaj, futja e Për këtë qëllim do të organizohen trajnime në të cilat sistemit online të trajnimeve për gjyqtarë e prokurorë do të ftohen gjyqtarë e prokurorë të cilët dëshirojnë të (e-learning), dhe përdorimi i sistemit të kompjuterizuar ngritin shkathtësitë e tyre të komunikimit duke për menaxhimin e rasteve kërkon edhe programe të përfshirë këtu edhe shkathtësitë për të shprehur qartë veçanta trajnimi në teknologji informative për idetë e tyre duke i përshtatur kategorive të ndryshme të gjyqtarët dhe prokurorët. Këto trajnime do të ndikojnë palëve si fëmijët apo personat me aftësi të kufizuara. në ngritjen e shkathtësive të gjyqtarëve e prokurorëve Çështje me rëndësi të cilat do të trajtohen gjatë në mënyrë që ata të jenë më efektiv në zbatimin të ligjit trajnimit do të jenë zhvillimi i shkathtësive për të lidhur me zbulimin e veprave penale të kryera përmes dëgjuar, menaxhimi i komunikimit me palët teknologjisë dhe kryesve të tyre. ndërgjyqëse, marrja e një vendimi të vështirë në

ambient emocionues në gjykatore, komunikimin Çështjet kryesore që do të trajtohen në këto trajnime ndërkulturor, përgjigjet në deklaratat e papritura të janë; ndikimi teknologjisë informative në kryerjen e palëve si dhe shumë aspekte tjera të komunikimit krimeve, pjesët përbërëse të një sistemi kompjuterik, profesional.llojet e ndryshme të pajisjeve për ruajtjen e të dhënave, sistemet e ndryshme operative kompjuterike, 6.2.25. Terminologjia ligjore dhe gjuhët e huajafunksionimi i rrjeteve të internetit, kryerja e krimeve nëpërmjet internetit etj. Perspektivat lidhur me integrimin e gjyqësorit dhe

ngritja e nivelit të respektimit të legjislacionit 6.2.24. Komunikimi ndërkombëtarë kërkojnë hulumtim dhe zbatim të

praktikave gjyqësore ndërkombëtare. Në këtë drejtim Komunikimi i gjyqtarëve dhe prokurorëve është çështje kyçe është njohja e gjuhëve të huaja. Bazuar në esencial në punën e tyre pasi që ata duhet të kuptohen nevojat e shprehura nga gjyqësori dhe vizionin për

24


shfrytëzim të përvojave të mira, shkëmbim të Nga ky trajnim pjesëmarrësit do të mësojnë se si të kapaciteteve, realizim të bashkëpunimit në lëmin njohin stresin dhe ndikimin e tij, si të komunikojnë në gjyqësor dhe organizim të programeve praktike jashtë mënyrë më efikase me bashkëpunëtorët, si të punojnë vendit është e pa mohueshme përgatitja e moduleve nën presion me qetësinë më të madhe dhe qartësinë e trajnuese për gjuhë të huaja si çelës i këtij komunikimi. mendjes, si të zvogëlojnë stresin me teknika klinikisht Fokusi i përmbajtjes së këtyre moduleve do të jetë i të provuara, të arrihet lehtësim nga dhimbjet kronike, përqendruar në terminologjinë ligjore ndërsa zbatimi tension të lartë të gjakut, dhe pagjumësi, fokusimin e do të bëhet në faza të caktuara duke përfshirë nivelin mendjen ku ata dëshirojnë të shkojë, për të arritur bazik, mesatar dhe të avancuar. Marrë parasysh se rezultate më shpejt dhe në mënyrë efektive, si të rrisin përfitues do të jenë gjyqtarët dhe prokurorët, ndërsa aftësinë për t'u përqendruar, të zbatojnë teknikat e natyra e këtyre trajnimeve mbetet mjaft specifike, IGJK f r y m ë m a r r j e s , s i t ë m e n a x h o j n ë k o h ë n do të hartojë një plan të detajuar për zbatim përfshirë dhe çështje tjera të rëndësishme lidhur me kohën dhe trajnuesit e këtij programi. menaxhimin e stresit.

6.2.26. Menaxhimi i stresit

Me rritjen e intensitetin të punës, zhvillimet në shoqëri sidomos ato në teknologji, aktiviteteve të shumta në punë, koha e pamjaftueshme për t'i përfunduara të gjitha kërkesat që dalin nga detyrat e përcaktuara, marrja e vendimeve të rëndësishme, kanë ndikim të konsiderueshëm si në aspektin profesional edhe në atë personal duke krijuar një presion të lartë e cila krijon pasiguri dhe paqartësi në mënyrën e të vepruarit duke krijuar stres tek gjyqtarët dhe prokurorët.

Ky trajnim ka për synim që të ndihmoj gjyqtarët dhe prokurorët që të përballojnë në mënyrë më efikase stresin dhe për të rregulluar problemet specifike lidhur me situatat stresuese, duke përdorur teknikat e ndryshme për përballimin e stresit për të krijuar situata relaksuese në rrethanat sfiduese.

25


Sipas ligjit, IGJK-ja është institucioni kryesor përgjegjës për aftësimin bartësve potencial të funksionit në gjyqësi si dhe ka obligim që të bëj vlerësimin dhe organizimin e provimit përgatitor për gjyqtarë dhe prokurorë. Nisur nga kjo IGJK zhvillon Programin e Trajnimit Fillestar për kandidatët potencial për gjyqtar dhe prokuror.

Ky program trajnues përfshinë trajnimet nga të gjitha degët e së drejtës dhe ligjet pozitive vendore, Acquis communautaire, Konventa Evropiane për të Drejtat e Njeriut dhe aktet tjera ndërkombëtare, si dhe pjesën praktike të trajnimit e cila zhvillohet në gjykata apo prokurori ku kandidatët kryejnë punë praktike në mbështetje të mentorit i cili është gjyqtar apo prokuror.

Ky program trajnues zbatohet i ndarë në faza përmbajtja dhe kohëzgjatja e të cilave përcaktohen me planin për zbatim të tij. Këto faza do kanë për qëllim t'iu ofrojnë kandidatëve:

- Program trajnues përmbajtja e të cilit do të reflektoj nevojën e përbashkët për trajnim të kandidatëve për gjyqtarë dhe prokurorë;

- Program trajnues përmbajtja e të cilit do të reflektoj nevojën specifike të trajnimit varësisht nga profili gjyqtar apo prokuror.

- Program trajnues përmbajtja e të cilit do të reflektoj nevojën e kandidatëve për zhvillim të shkathtësive praktike gjatë kohës sa do të ndjekin trajnimin praktik në gjykata përkatësisht prokurori, nën mbikëqyrjen e mentorit gjyqtarë apo prokurorë.

Planin e Zbatimit të Programit Kornizë për trajnimet në

7. Programi i Trajnimit Fillestar

26



Programin e Trajnimit Fillestar për gjeneratën e pestë e trajnimit të kësaj gjenerate.ka miratuar Këshilli Drejtues i IGJK-së, plan i cili është Trajnimet në Programin Fillestar kanë të drejtë t'i në fazën e parë të zbatimit në kohën e hartimit të ndjekin kandidatët që kanë përfunduar me sukses Programit Kornizë dhe është në përputhje të plotë me Provimin Përgatitor, në pajtim me rregullat për objektivat e këtij programi. Realizimi i Programit për organizimin e provimit. Struktura e provimit dhe Trajnim Fillestar bëhet bazuar në strukturën dhe dokumentet përcjellëse për zbatim të tij miratohen nga hartimin e moduleve trajnuese të përcaktuara për këtë Këshilli Programor.gjeneratë pavarësisht kohës së fillimit dhe mbarimit të

27


28

8. Programi i Trajnimeve për Avancim

8.1. Qëllimi

Programi i Trajnimeve për Avancim (PTA) i dedikohet gjyqtarëve dhe prokurorëve të sapoemëruar dhe atyre të cilët janë avancuar apo kanë ndërruar nivelet dhe funksionet brenda gjykatave dhe prokurorive.

Qëllimi i PTA-së është mbështetja e gjyqtarëve dhe prokurorëve në ngritjen dhe aftësimin e tyre profesional ndërdisiplinor dhe personal për zbatimin efektiv dhe të drejtë të dispozitave ligjore dhe praktikave më të mira për standardizim dhe unifikim.

PTA është program i veçantë trajnimi i cili konsiderohet si komplementar i PTV-së, në kuadër të të cilit organizohen trajnime specifike në mbështetje të kategorive përfituese të përcaktuara sipas ligjit.

Kurrikula e PTA-së do të përmbajë përveç moduleve që trajtojnë tema profesionale duke iu përshtatur nevojave të departamenteve të strukturës së re të gjykatave dhe prokurorive, legjislacionit vendor dhe ndërkombëtar edhe module të cilat mbështesin ngritjen e shkathtësive të veçanta të gjyqtarëve dhe prokurorëve.

8.2. Objektivat e përgjithshme

Objektivat e përgjithshme të PTA-së janë:

- Zhvill imi i kompetencës profesionale, ndërdisiplinore dhe personale të gjyqtarëve dhe prokurorëve të sapoemëruar, të avancuar apo që kanë ndërruar funksionet.

- Njoftimi i gjyqtarëve dhe prokurorëve (që



kanë përfunduar trajnimet në PTF) të 8.3.1. Gjyqtarët/prokurorët e sapoemëruarsapoemëruar me detyrat specifike të departamentit ku janë emëruar. Gjyqtarët dhe prokurorët e sapoemëruar në këto

- Avancimi i shkathtësive të përgjithshme dhe funksione janë kategori specifike, të cilës IGJK do t'i specifike në përshtatshmëri me funksionin ku kushtoj vëmendje të posaçme. Varësisht nga kategoria emërohen. përfituese do të organizohen trajnime adekuate me

qëllim të përmbushjes së nevojave/kërkesave të tyre të karakterit profesional, ndërdisiplinor dhe personal.

8.3. Struktura e PTA-sëPër këtë kategori fokusi i programit trajnues do të jetë

Hartimi i përmbajtjes së programit trajnues në kuadër tek; fusha penale materiale/procedurale, civile të PTA-së do të marrë parasysh kategoritë përfituese të materiale/procedurale, administrative, drejtësia për përshkruara si më poshtë. fëmijë, e drejta ekonomike, shkrimi dhe arsyetimi

gjyqësor, menaxhimi i rastit, shkathtësitë e 1. Gjyqtarët/prokurorët e sapoemëruar përfaqësimit në gjykim, etikë profesionale, e drejta

ndërkombëtare (Acquis communautaire) dhe të drejtat a. Gjyqtarët/prokurorët që emërohen në këto e njeriut.

pozita për herë të parë (të cilët nuk kanë ndjekur trajnimet në PTF). Gjatë zbatimi të programit lidhur me përcaktimin e

b. Gjyqtarët/prokurorët që emërohen në këto moduleve trajnuese kujdes i veçantë do t'i kushtohet pozita për herë të parë (pasi që kanë faktit se gjyqtarët dhe prokurorët e sapoemëruar kanë përfunduar trajnimet ne PTF). përfunduar apo jo Programin e Trajnimit Fillestar.

2. Gjyqtarët/prokurorët e avancuar nga një nivel 8.3.2. Gjyqtarët/prokurorët e avancuar nga një nivel në tjetrin dhe/apo që ricaktohen nga një në tjetrin dhe/apo që ricaktohen nga një

departament në tjetrin. departament në tjetrin si dhe ata që ndryshojnë profilin

a. Gjyqtarë/ prokurorë nga niveli themelor në atë të Apelit, Avancimet e gjyqtarëve dhe prokurorëve nga një nivel

b. Gjyqtarë/prokurorë nga një departament në në nivelin tjetër të gjykatave apo prokurorive si dhe tjetrin në kuadër të njëjtit nivel lëvizjet e mundshme nga një departament në tjetrin në

c. Nga pozita e gjyqtarit në atë prokurorit dhe të njëjtin institucion si dhe nga pozita e gjyqtarit në atë anasjelltas të prokurorit dhe anasjelltas shtrojnë nevojën që këto

29


30


ndryshime të shoqërohen edhe me ndjekjen e disa trajnim të cilat do të organizohen në varësi të trajnimeve specifike nga ana e gjyqtarëve dhe ndryshimeve kadrovike që do të ndodhin si; prokurorëve, të cilat do t'i përshtaten veçorive të tyre. kompetencat e përgjithshme nivelit ku avancohen

g j y q t a r ë t a p o p r o k u r o r ë t , ko m p e t e n c a t e Në këtë drejtim IGJK do të përgatis një program përgjithshme të departamentit të përgjithshëm, për trajnimi për secilën nga këto kategori, i cili do të jetë i çështje administrative, për çështje ekonomike, për të gatshëm për zbatim në çdo kohë kur ndodhin mitur si dhe modulin për punën e gjyqtarit për rastet ku ndryshimet në avancim apo ndryshim tjetër. prokurorët kalojnë në gjykata dhe atë të prokurorit kur

gjyqtari kalon në prokurori.Programi do të përmbajë kryesisht këto fusha për

9. Kurset trajnuese për profesionistët tjerëMbështetur në përgjegjësitë ligjore IGJK organizon kurse trajnuese edhe për profesionistët tjerë në kuadër të sistemit gjyqësor e prokurorial, me qëllim të ngritjes së shkathtësive praktike në zbatimin e ligjit.

Në këtë drejtim IGJK do të zhvilloj kurse adekuate trajnimi për gjyqtarët porotë, bashkëpunëtorët profesional, zyrtarët përmbarues të gjykatave si dhe personelin administrativ të gjykatave dhe prokurorive në fushat në të cilat IGJK ka kompetencë dhe mund të ofroj ekspertizë.

Temat në të cilat do të ofrohen trajnime për këto kategori varësisht nga detyrat të cilat përfituesit i kryejnë do të jenëi; roli i gjyqtarit porotë në rastet gjyqësore penale dhe civile, etika profesionale, dënimet, veprat penale kundër lirive dhe të drejtave të njeriut, aktakuza, provat, shqyrtimi kryesor, vendimi gjyqësor (hartimi dhe arsyetimi i vendimeve), konfidencialiteti, pronësia, masat e përkohshme dhe të sigurisë, e drejta e autorit-botuesit, procedura përmbarimore, zbatimi i përmbarimit nga ana e personit zyrtar, pengu gjyqësor, kolaterali-sekuestrimi, përmbarimi i kolateralit dhe hipotekës, përmbarimi i borxheve, përmbarimi në sendet e luajtshme, përmbarimet sipas dokumentit autentik, përmbarimi për zbrazjen dhe dorëzimin e palujtshmërisë.


31


32


10. Administrimi i gjykatës dhe prokurorisë

Administratorët e gjykatave e prokurorive dhe shërbimet e tyre duhet të jenë në pajtim me të gjitha ndryshimet të cilat janë jo pak komplekse dhe në rritje në kuadër të ambientit të administrimit të gjykatës dhe prokurorisë. Proceset e përcjella me reforma legjislative të strukturës së gjykatave dhe prokurorive si dhe ndryshimet ligjore të cilat kanë të bëjnë me detyrat e stafit administrativ, kërkojnë ngritje të vazhdueshme të kapaciteteve të tyre. Moduli me trajnimet e kësaj kategorie do të fokusohet në parimet dhe teknikat për zhvillimin e një administrate moderne, efektive, profesionale dhe transparente nga perspektiva e administratorëve. Trajnimet e këtij moduli përfshijnë prezantime për menaxhimin e dokumenteve në dosje rreth rasteve praktike të administratës për të krijuar një procedim efektiv në gjykata dhe prokurori. Struktura e trajnimeve në kuadër të këtij moduli do të përbëhet nga temat si në vijim: sistemi gjyqësor dhe prokurorial-struktura e gjykatave dhe prokurorive, parimet themelore të administrimit të gjykatave dhe prokurorive, roli i gjyqësisë dhe prokurorisë së pavarur nga perspektiva e administratës së tyre, integriteti i stafit administrativ gjyqësor - etika dhe kodi i mirësjelljes, komunikimi në funksion të ngritjes së besimit të publikut, planifikimi afatgjatë dhe zhvillimi i strategjive, teknologjia informative dhe menaxhimi efikas i rasteve, efikasiteti i zyrës së administratës (sistemet efikase).


33


11. Programi për Hulumtime dhe Publikime

Programi për Hulumtime dhe Publikime (PHP) synon që përfituesve të IGJK-së t'i ofrojë mbështetje praktike dhe teknike për hulumtim, qasje në burime të ndryshme ligjore pa përjashtuar dhe mundësinë e publikimit të rezultateve të hulumtimeve të tilla. Kjo komponentë mundëson që gjyqtarët dhe prokurorët t'i zhvillojnë më tutje njohuritë e fituara në trajnimet e organizuara nga IGJK.

Programi Kornizë i Trajnimeve për periudhën dy vjeçare përcakton që në kuadër të PHP-së të realizohen aktivitete si në Njësinë e Bibliotekës ashtu edhe në Njësinë për Hulumtime përfshirë edhe publikimet.

Në kuadër të këtij programi, do të funksionalizohet Njësia e Bibliotekës sipas standardeve bashkëkohore të bibliotekave ligjore. Pjesë e bibliotekës do të jenë si librat dhe burimet tjera ligjore në kopje fizike po ashtu edhe librat dhe burimet tjera ligjore në formë elektronike. Për këtë qellim do krijohet edhe një bazë e të dhënave si dhe do të ketë abonime në bazat e të dhënave të bibliotekave ligjore ndërkombëtare. Me qëllim të funksionimit të kësaj biblioteke do të organizohen trajnime për stafin e IGJK-së.

Në anën tjetër fokusi i Njësisë për Hulumtime do të jetë në zhvillimin e një moduli të trajnimeve për hulumtim ligjor dhe organizimi i trajnimeve në këtë fushë. Hartimi dhe publikimi i doracakëve (bench books) për procedurën penale dhe atë civile është një aktivitet tjetër që do të kryhet brenda kësaj periudhe. Brenda periudhës së zbatimit të këtij programi do të nxjerrët një revistë shkencore për drejtësi që do të publikohet në mënyrë periodike dhe do të trajtojë aspekte të drejtësisë


si të karakterit praktik po ashtu edhe të karakterit mbështetje nga ky program si për analiza ashtu dhe për akademik. Gjithashtu në kuadër të kësaj njësie do të rifreskim të moduleve dhe publikim të moduleve të mbikëqyrën publikimet tjera të IGJK-së siç janë reja.Justicia, buletini dhe broshurat e ndryshme.

Në kuadër të këtij programi do të hartohet plani për Po ashtu varësisht prej nevojave të IGJK-së për zbatim të programit i cili do të përmbajë detajet tjera zhvillimin e programeve trajnuese të tij do të ofrohet rreth funksionimit të tij.

34


12. Programet e përbashkëta me partner strategjikNjë kontribut të madh në ngritje të kapaciteteve të gjyqësorit dhe prokurorisë së vendit tonë janë duke luajtur partnerët dhe donatorët e IGJK-së. Mbështetja e programeve praktike dhe vizitave studimore jashtë vendit paraqesin një aspekt të veçantë të zhvillimit profesional, ngritjes së shkathtësive menaxhuese dhe vetive ndërpersonale të gjyqtarëve, prokurorëve dhe profesionistëve të tjerë gjyqësor. Shkëmbimi i përvojave në ngritje të performancës së tyre mbetet njëri nga elementet kyçe e këtyre programeve me karakter ndërkombëtarë. Ky shkëmbim sot mbetet preferencë parësore qoftë përmes pjesëmarrjes në iniciativa, forume dhe rrjete me karakter regjional e më gjerë, qoftë përmes sjelljes së ekspertizave që mbulojnë fusha me deficit eksperience në vendin tonë. Për shkak të përfitimeve nga kjo mbështetje e donatorëve, përveç zbatimit të projekteve aktuale IGJK do të ketë si prioritet edhe përfitimin e projekteve të cilat mbështesin iniciativat dhe shërbimet tona në funksion të zhvillimit të gjyqësisë.

Në kuadër të këtij bashkëpunimi IGJK do të vazhdoj të jetë pjesë aktive e angazhimeve në projekte të përbashkëta për zhvillim të gjyqësorit si nga institucionet vendore, dhe ato ndërkombëtare që veprojnë në Kosovës e po ashtu edhe nismave të ndryshme rajonale e më gjerë të cilat kanë mision kryesor zhvillimin e praktikave më të mira për ndërtimin e një sistemi gjyqësor profesional.


35


36


13. Trajnimi për TrajnuesZbatimi i programeve trajnuese kërkon një vëmendje të veçantë e cila mund të përqendrohet në disa aspekte. Së pari ajo mund të orientohet në ndërtimin e një plan programi për trajnimin e trajnuesve, ndërsa pas kësaj fokusi do të jetë në pajisjen e trajnuesve me shkathtësi prezantuese të avancuara të trajnimit për të rritur. Përvojat e IGJK-së janë përcjellë me zhvillime pozitive në këtë drejtim dhe përveç caktimit të kritereve për trajnues janë hartuar edhe manuale për trajnues dhe mentor. Megjithatë sfidë në vete, gjithnjë mbetet zbatimi i këtyre manualeve dhe kritereve të cilat kanë vendosur standarde të avancuara l idhur me metodologjinë trajnuese. Në këtë proces një rol të rëndësishëm e ka edhe trajnimi i trajnuesve të cilët zbatojnë programet trajnuese të IGJK-së. Të gjitha idetë dhe investimet për këtë periudhë programore do të orientohen në dizajnimin dhe zbatimin e trajnimeve permanente për trajnues në funksion të përmirësimit të metodologjisë së tyre dhe realizim të trajnimeve atraktive, praktike dhe efektive.

Vëmendje e posaçme do t'i kushtohet përgatitjes së trajnuesve për zbatim të trajnimeve nga distanca si dhe trajnuesve nga fushat ku kërkohet ekspertizë e veçantë.


Mësimi në distancë (e-learning) është të mësuarit interaktiv nga distanca duke shfrytëzuar teknologjinë elektronike online, jashtë një salle trajnimi tradicionale.

IGJK ka zhvilluar një platformë të mësimit në distancë e cila do të përmbushë të gjitha kërkesat për trajnime, përparësitë kryesore të së cilës janë kursimi dhe përshtatja e kohës si dhe cilësia e lartë e trajnimeve.

Kjo metodologji trajnimi e cila tani gjen zbatim të gjerë në institucionet trajnuese më të zhvilluara, do të sigurojë përfshirje të gjerë të pjesëmarrësve në trajnimet online si dhe do të jetë në dispozicion të përfituesve të IGJK-së për një kohë të gjatë, me synim rritjen e efikasitetit të trajnimeve.

Kjo platformë do të bëjë të mundur realizimin e disa programeve trajnuese pa pjesëmarrje direkte, por duke ia përshtatur kohën e mësimit agjendës së gjyqtareve dhe prokurorëve.

Me qëllim të zbatimit të trajnimeve sipas kësaj metode secili program trajnues në kuadër të IGJK-së do të parasheh në planin për zbatim numrin dhe llojin e trajnimeve që do të organizohen nga distanca.

14. Mësimi në distancë

37



Me qëllim të zbatimit të plotë të këtij programi kornizë do të hartohen planet për zbatim në kuadër të secilit program trajnues duke respektuar strukturën, përmbajtjen dhe prioritetet e programit trajnues.

Plani për zbatim do të hartohet për një periudhë 6 mujore, me përjashtim të Programit të Trajnimit Fillestar i cili për shkak të specifikave hartohet për të gjithë periudhën sa zgjat programi trajnues.

Plani për zbatim do të përmbajë së paku këto elemente;

- Numrin e trajnimeve- Temat konkrete të trajnimeve, (përshirë një

përshkrim të shkurtër, nën-temat, objektivat, përfituesit etj.)

- Trajnuesit - Kalendarin trajnues- Datën e trajnimit- Formularin për aplikim për trajnime

Programi Kornizë i Trajnimeve mund të rishikohet, ndryshohet dhe plotësohet nga Këshilli Drejtues i IGJK-së me kërkesën e Drejtorit, , Këshillit Drejtues apo Këshillit Programor , në rast të zhvillimeve të reja në sistemin gjyqësor e prokurorial apo kërkesa që dalin si pasojë e ndryshimeve të mëdha legjislative.

15. Plani për zbatim të programit

38



Krijimi i një sistemi gjyqësor të pavarur të paanshëm dhe efikas është i një rëndësie të madhe. Paanshmëria, integriteti dhe një standard i lartë i gjykimit nga ana e gjykatave janë thelbësore për ruajtjen e sundimit të ligjit. Kjo kërkon një angazhim të madh në drejtim të ngritjes së shkathtësive profesionale, ndërdisiplinore dhe personale të gjyqtarëve dhe prokurorëve.

Ky program trajnimi është në funksion të përmbushjes së kritereve të përcaktuara për zhvillimin e kapaciteteve profesionale të gjyqtarëve e prokurorëve, kandidatëve për gjyqtarë e prokurorë si dhe profesionistëve tjerë të identifikuar nga IGJK, drejt rrugës jo pak të mundimshme për zhvillimin e sistemit gjyqësor e prokurorial sipas standardeve bashkëkohore.

Me këtë rast shprehim falënderimin tonë të veçantë për të gjithë ata që kanë kontribuar në hartimin e tij si dhe ata që do të zbatojnë dhe mbështesin zbatimin e tij gjatë këtyre 2 viteve të ardhshme.

16. Përfundimi

39




Instituti Gjyqësor i Kosovës

Tel. +381 38 200 18 670web: http://igjk.rks-gov.net

e-mail adresa: [email protected]

instituti gjyqësor i kosovës kosovski institut za tabela e përmbajtjes 1. hyrje...

Documents