11

İNSAN SAĞLIĞI ve İŞ İNSAN SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞİGÜVENLİĞİ

Ders Öğretmeni Ders Öğretmeni Ali KANDEMİRAli KANDEMİR

22

DERS BİLGİ FORMUDERS BİLGİ FORMU DERS BİLGİ FORMU DERS BİLGİ FORMU Dersin AdıDersin Adıİnsan Sağlığı ve İş Güvenliğiİnsan Sağlığı ve İş Güvenliği AlanAlanTüm AlanlarTüm Alanlar Meslek / DalMeslek / DalTüm DallarTüm Dallar Dersin Okutulacağı Sınıf / DönemDersin Okutulacağı Sınıf / Dönem SüreSüre32 Ders Saati32 Ders Saati Dersin AmacıDersin AmacıBu ders ile öğrenciye; iş kazası, yangın, ilk yardım, meslek hastalıkları, iş Bu ders ile öğrenciye; iş kazası, yangın, ilk yardım, meslek hastalıkları, iş

güvenliği mevzuatı ve iş güvenliği hukuku ile ilgili yeterlikler kazandırılacaktır.güvenliği mevzuatı ve iş güvenliği hukuku ile ilgili yeterlikler kazandırılacaktır.Dersin TanımıDersin TanımıBu Bu ders, iş kazası, yangın, ilk yardım, meslek hastalıkları, iş güvenliği mevzuatı ve iş güvenliği ders, iş kazası, yangın, ilk yardım, meslek hastalıkları, iş güvenliği mevzuatı ve iş güvenliği hukuku bilgi ve becerilerinin verildiği derstir.hukuku bilgi ve becerilerinin verildiği derstir.

Dersin Ön KoşullarıDers İle Kazandırılacak YeterliliklerDersin Ön KoşullarıDers İle Kazandırılacak YeterliliklerÖğrenci bu ders ile;İş yerinde Öğrenci bu ders ile;İş yerinde çalışma güvenliğini sağlayacak tedbirleri alabilecektir. Sorumluluk ve mesuliyetlerini iş güvenliği çalışma güvenliğini sağlayacak tedbirleri alabilecektir. Sorumluluk ve mesuliyetlerini iş güvenliği hukukuna göre yerine getirebilecektir.hukukuna göre yerine getirebilecektir.Dersin İçeriğiDersin İçeriğiÇalışma Güvenliğiİş Güvenliği HukukuÇalışma Güvenliğiİş Güvenliği Hukuku

Yöntem ve TekniklerYöntem ve TekniklerBireysel öğretimi destekleyecek şekilde; gösteri, anlatım, tartışma, Bireysel öğretimi destekleyecek şekilde; gösteri, anlatım, tartışma, uygulama, araştırma, problem çözme, grup çalışması, beyin fırtınası, gözlem, inceleme, proje uygulama, araştırma, problem çözme, grup çalışması, beyin fırtınası, gözlem, inceleme, proje hazırlama vb. yöntem ve teknikler uygulanabilir.hazırlama vb. yöntem ve teknikler uygulanabilir.

Eğitim Öğretim Ortamı ve DonanımEğitim Öğretim Ortamı ve DonanımOrtam: Sınıf, işletme, kütüphane, ev, bilgi teknolojileri Ortam: Sınıf, işletme, kütüphane, ev, bilgi teknolojileri ortamı vb. kendi kendinize veya grupla çalışabileceğiniz tüm ortamlar.Donanım: Televizyon, ortamı vb. kendi kendinize veya grupla çalışabileceğiniz tüm ortamlar.Donanım: Televizyon, VCD, DVD, tepegöz, projeksiyon, bilgisayar ve donanımları, sınıf kütüphanesi, dijital kayıt VCD, DVD, tepegöz, projeksiyon, bilgisayar ve donanımları, sınıf kütüphanesi, dijital kayıt cihazı, öğretim materyalleri vb.cihazı, öğretim materyalleri vb.

Ölçme ve DeğerlendirmeÖlçme ve DeğerlendirmeModül ve ders sonunda ölçme araçları kullanılarak ölçme ve Modül ve ders sonunda ölçme araçları kullanılarak ölçme ve değerlendirme yapılacaktır. değerlendirme yapılacaktır. Öğretmen ve EğiticiÖğretmen ve EğiticiAlan öğretmenleri ile sektör deneyimi olan usta Alan öğretmenleri ile sektör deneyimi olan usta öğretici, teknisyen ve meslek elemanlarından yararlanılabilir.öğretici, teknisyen ve meslek elemanlarından yararlanılabilir.

İşbirliği Yapılacak Kurum ve Kuruluşlarİşbirliği Yapılacak Kurum ve KuruluşlarÖğrencinin konuyla ilgili olarak iletişim, araştırma, Öğrencinin konuyla ilgili olarak iletişim, araştırma, gözlem, uygulama yapabileceği; diğer alan öğretmenleri, üniversiteler, sosyal ortaklar, sivil gözlem, uygulama yapabileceği; diğer alan öğretmenleri, üniversiteler, sosyal ortaklar, sivil toplum kuruluşları, çevrede bulunan işletmeler, özel, kamu kurum ve kuruluşlarıdır.toplum kuruluşları, çevrede bulunan işletmeler, özel, kamu kurum ve kuruluşlarıdır.

3

MODÜL BİLGİ SAYFASI DERS : İnsan Sağlığı ve İş Güvenliği MODÜL : Çalışma Güvenliği GENEL AMAÇ : Öğrenci bu modül ile iş yerinde çalışma güvenliğini sağlayacak tedbirleri

alabilecektir. AMAÇLAR: Öğrenci; İş kazası ve meslek hastalıklarının ekonomiye etkilerini açıklayabilecektir. Çevrede güvenliği tehdit eden

unsurları tespit ederek gerekli önlemleri alabilecektir. İş yerinde meydana gelen kaza ve yaralanmalara karşı gerekli tedbirleri alabilecektir. Yangına karşı gerekli

önlemleri alarak, çıkabilecek yangına göre kurtarma tekniklerini uygulayabilecektir. Kaza ve yaralanma şekline göre ilk yardım tekniklerini uygulayabilecektir. Çalışma ortamında meslek

hastalıklarına karşı koruma tedbirlerini alabilecektir. İÇERİK:

İş güvenliği İş güvenliğinde geçen kavramlar

Meslekî ve teknik eğitim İnsan sağlığ İş güvenliği İş kazası Yaralanma Meslek hastalıkları İlkyardım

İş güvenliğinin tarihi gelişimi Dünyada iş güvenliğinin tarihi gelişimi Türkiye’de iş güvenliğinin tarihi gelişimi

İş güvenliğinin önemi ve amacı İş güvenliğinin amacı İş güvenliğinin kapsamı İş güvenliğinin sosyal düzene etkisi Kazaların ve meslek

hastalıklarının sebep olduğu kayıplar Kazaların ve meslek hastalıklarının ekonomiye etkileri

Çevrede güvenliği tehdit edici unsurlar Biyolojik tehditler Kimyasal tehditler Tahriş edici kimyasal maddeler (gazlar) Boğucu kimyasal

maddeler (gazlar) Anestetik ve narkotik kimyasal maddeler (gazlar)Sistemik zehirler Partiküler maddeler (Tozlar)

4

• Fiziki tehditler Işık ve aydınlatma bozuklukları Güneşle (Tabiî) aydınlatma Suni aydınlatma Renkler ve insanlar üzerindeki etkileri Ses ve gürültü Tanımı Ses ve gürültünün insan sağlığına etkisi Alınması gereken tedbirler

– Kaza ve yaralanma• Kaza ve yaralanmanın tanımı Kazaların oluş nedenleri Kaza ve

yaralanmanın analizi Mesleğe göre analiz Tezgâh, makine ve avadanlıklara göre analiz

• İş ve işlemlere göre analiz Yaralanma şiddetinin belirtilmesi Kaza tekrarlama oranı Kaza şiddet (ağırlık) oranı İnsanların en çok yaralanan uzuvları

• Kazaların ülke ekonomisine etkileri İş kazalarının görünen zararları İş kazalarının görünmeyen zararları Kazalara karşı alınabilecek tedbirler İş kazaların azaltılmasında eğitimin önemi İkna ve teşvik metotları Kişisel uygunluğun sağlanması Fiziki ve zihni yapının sebep olduğu kazalar İşe uygun insan ve insana uygun iş prensibi Fiziki şartların insana göre ayarlanması Tehlikesiz kurtarma teknikleri Kaza raporları

– Yangın• Yangının tanımı Yangına karşı alınması gereken önlemler Yapısal

olarak alınabilecek önlemler Organizasyon açısından alınabilecek önlemler Ev ve işyerlerinde alınması gerekli önlemler İş yerinde çıkabilecek yangınlar Yangında kurtarma

– İlk yardım• İnsan vücudu İskelet Kaslar ve hareket Dolaşım sistemi Solunum

sistemi Sindirim sistemi İlk yardımın temel ilkeleri Kesikler ve kanamalarda ilk yardım Yanıklarda ilk yardım Kırıklarda ilk yardım Boğulmada ilk yardım

5

Zehirlenmede ilk yardımZehirlenmede ilk yardım Bayılma ve şokta ilk yardımBayılma ve şokta ilk yardım Elektrik çarpmasında ilk yardımElektrik çarpmasında ilk yardım Göze yabancı cisim kaçtığında ilk yardım Göze yabancı cisim kaçtığında ilk yardım İlkyardım araç ve gereçleriİlkyardım araç ve gereçleri Yaralı taşımanın genel kurallarıYaralı taşımanın genel kuralları

Meslek hastalıklarıMeslek hastalıkları Meslek hastalıklarının tanımıMeslek hastalıklarının tanımı Meslek hastalıklarının meydana gelme nedenleriMeslek hastalıklarının meydana gelme nedenleri Beslenme kurallarıBeslenme kuralları Yeterli, dengeli ve düzenli beslenme Yeterli, dengeli ve düzenli beslenme Fiziki (bedensel) çalışmanın gerektirdiği enerji tüketimiFiziki (bedensel) çalışmanın gerektirdiği enerji tüketimi Gürültü ve titreşimin olumsuz etkileriGürültü ve titreşimin olumsuz etkileri Gürültü ve titreşimin insan sağlığı üzerindeki etkileriGürültü ve titreşimin insan sağlığı üzerindeki etkileri Gürültüden korunma teknikleriGürültüden korunma teknikleri Meslek hastalıklarından korunma yollarıMeslek hastalıklarından korunma yolları Meslek hastalıklarının toplum üzerindeki etkileriMeslek hastalıklarının toplum üzerindeki etkileri Meslek hastalıklarının önlemenin önemiMeslek hastalıklarının önlemenin önemi Meslek hastalıklarında erken teşhisin önemiMeslek hastalıklarında erken teşhisin önemi Ferdi korunma tedbirleriFerdi korunma tedbirleri İş yerinde çalışma çevresine ait koruma ilkeleriİş yerinde çalışma çevresine ait koruma ilkeleri Tıbbi koruma önlemleriTıbbi koruma önlemleri Meslek hastalıklarının önlenmesinde eğitimin önemini Meslek hastalıklarının önlenmesinde eğitimin önemini

6

• Makine üzerinde alınabilecek tedbirler• Sorumluluk alanı dışındaki çalışmanın

yarattığı tehlikeler• İş yerinde şakalaşmanın yarattığı tehlikeler• İş güvenliği ile ilgili kanun, tüzük, yönetmelik

ve talimatlara uyma • Sendikaların mesuliyeti• İş güvenliği ile ilgili görev ve mesuliyeti• Kazaların önlenmesindeki aktif rolü• Çalışanlara ve iş yeri sahibine yapabilecekleri

yardımlar• İş kazalarında hukuki işlemler• İş kazasının işveren veya SSK’ya bildirilmesi• İş kazasının işveren tarafından SSK’ya

bildirilmesi• İş kazası raporları

7

İŞ GÜVENLİĞİİŞ GÜVENLİĞİ Günümüzde üretimin en önemli faktörü olan insan, teknolojik Günümüzde üretimin en önemli faktörü olan insan, teknolojik

gelişmelere paralel olarak, işyerlerinde çeşitli problemlerle gelişmelere paralel olarak, işyerlerinde çeşitli problemlerle karşılaşmaktadır. Bu problemler önce insan sağlığına, sonra karşılaşmaktadır. Bu problemler önce insan sağlığına, sonra işletmeye ait her türlü mala yönelik tehditler oluşturmaktadır. işletmeye ait her türlü mala yönelik tehditler oluşturmaktadır. sanayiinin bugünkü,gibi gelişmemiş olduğu çağlarda durum, (İş sanayiinin bugünkü,gibi gelişmemiş olduğu çağlarda durum, (İş Güvenliği) haliyle bir problem olarak görülmemiştir. Faaliyet Güvenliği) haliyle bir problem olarak görülmemiştir. Faaliyet alanlarının artması, işlemlerin karmaşıklaşması, bunların alanlarının artması, işlemlerin karmaşıklaşması, bunların neticesinde tehlikelerin çoğalması, bazı kuralların konulmasını, neticesinde tehlikelerin çoğalması, bazı kuralların konulmasını, kanunların çıkarılmasını gerektirmiştir.kanunların çıkarılmasını gerektirmiştir.

İşte bütün bunlardan dolayı konu ile ilgili bilimsel İşte bütün bunlardan dolayı konu ile ilgili bilimsel araştırmalar başlamış, tıbbın, tekniğin, diğer bilim dallarının ortak araştırmalar başlamış, tıbbın, tekniğin, diğer bilim dallarının ortak bir çalışma alanı olarak,İş Güvenliği kavramı ortaya çıkmıştır. bir çalışma alanı olarak,İş Güvenliği kavramı ortaya çıkmıştır. Hipokrat’ın kurşun zehirlenmesini tespiti ile başlayan alana ait Hipokrat’ın kurşun zehirlenmesini tespiti ile başlayan alana ait çalışmalar, günümüzde pek çok çalışmanın yanında ,sadece çalışmalar, günümüzde pek çok çalışmanın yanında ,sadece meslek hastalıkları ile ilgilenen hastanelerin kurulmasını gerekli meslek hastalıkları ile ilgilenen hastanelerin kurulmasını gerekli hale getirmiştir. hale getirmiştir.

İş Güvenliğinin Tanımıİş Güvenliğinin Tanımı::İş yerlerinde işin yapımı İş yerlerinde işin yapımı sırasında,sağlığa, işe ve işyerine, zarar verebilecek olan, sırasında,sağlığa, işe ve işyerine, zarar verebilecek olan, çeşitli sebeplerden kaynaklanan,olumsuz şartlardan çeşitli sebeplerden kaynaklanan,olumsuz şartlardan korunmak amacı ile yapılan planlı çalışmaların hepsine İş korunmak amacı ile yapılan planlı çalışmaların hepsine İş Güvenliği denir.Güvenliği denir.

8

MODÜL BİLGİ SAYFASI• DERS : İnsan Sağlığı ve İş Güvenliği• MODÜL : İş Güvenliği Hukuku• KODU : • GENEL AMAÇ : Öğrenci bu modül ile sorumluluk ve mesuliyetlerini iş güvenliği

hukukuna göre yerine getirebilecektir.• AMAÇLAR :• Öğrenci;• İş güvenliği ve iş sağlığı ile ilgili kanun, tüzük ve yönetmeliklerden doğan

sorumluluklarını yerine getirebilecektir.• Kaza sonrası gerekli hukuki işlemleri yapabilecektir.• İÇERİK :• İş güvenliği mevzuatı• İş güvenliğinin tarihi gelişimi Tanzimattan önceki dönem Tanzimat ve meşrutiyet

dönemi Cumhuriyet dönemi İş güvenliği ile ilgili kanunlar, tüzükler ve yönetmelikler

• Kanunlar T.C. Anayasası Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu İş Kanunu Umumî Hıfzıssıhha Kanunu Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu Belediyeler Kanunu Tüzükler Yönetmelikler İş güvenliği ile ilgili kuruluşlar

• İş kazalarında mesuliyet ve yapılacak hukuki işlemler• İş kazalarında mesuliyet Devletin mesuliyeti İş güvenliği konusunda devletin rolü

Vatandaşın can ve mal güvenliğinde devletin görevleri İş güvenliği ile ilgili yasaların çıkartılması İlgili yasa ve yönetmeliklerin uygulanıp uygulanmadığının denetlenmesi

• İş güvenliği müfettişliği teşkilatı İş güvenliği ile ilgilenen diğer kamu kurum ve kuruluşlarının görevleri İş yeri sahibinin mesuliyeti İş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesinde iş yeri sahibi ya da sorumlusunun fonksiyonu Yönetim hatalarının iş kazalarına etkileri Çalışanların mesuliyeti Çalışanların iş kazalarına etkileri İş kazalarının önlenmesinde güvensiz davranış ve şartların etkileri

9

İŞ GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ MEVZUATIN ÖZETİİŞ GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ MEVZUATIN ÖZETİ - T.C. Anayasasının, - T.C. Anayasasının, 50.55.56. maddeleri,50.55.56. maddeleri,-- - Hafta tatili Kanunu,-Borçlar kanunu- Hafta tatili Kanunu,-Borçlar kanunu:İş sahiplerinin tehlikelere karşı :İş sahiplerinin tehlikelere karşı

gereken tedbirleri alacağını,gereken tedbirleri alacağını, - Belediyeler Kanunu- Belediyeler Kanunu:İşyerlerinde sağlık kurallarına uyulacağını,:İşyerlerinde sağlık kurallarına uyulacağını, -1475 sayılı İş Kanunu-1475 sayılı İş Kanunu:5. bölümü işçi sağlığı ve iş güvenliğine ait :5. bölümü işçi sağlığı ve iş güvenliğine ait

hükümleri. 73. maddesi işvereninhükümleri. 73. maddesi işverenin işyerinde sağlık ve güvenlikle ilgili her türlü tedbiri alacağını,anlatır.Bu işyerinde sağlık ve güvenlikle ilgili her türlü tedbiri alacağını,anlatır.Bu

kanuna dayalı olarak kanuna dayalı olarak çıkarılan bazı tüzükler de vardır.çıkarılan bazı tüzükler de vardır. -Umumi Hıfzısıhha Kanunu, -Umumi Hıfzısıhha Kanunu, -506 sayılı SSK Kanunu-506 sayılı SSK Kanunu: : -Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı-Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı:1946 yılından beri iş ve :1946 yılından beri iş ve

çalışma hayatınıçalışma hayatını - 3308 Sayılı Çıraklık Mesleki Eğitim Kanunu - 3308 Sayılı Çıraklık Mesleki Eğitim Kanunu geliştirmek,çalışma barışını korumak amacıyla faaliyetlerini yürütmektedirgeliştirmek,çalışma barışını korumak amacıyla faaliyetlerini yürütmektedir Özet bir şekilde verdiğimiz iş güvenliğine ait mevzuatta, borçlar Özet bir şekilde verdiğimiz iş güvenliğine ait mevzuatta, borçlar

kanunun konumuzla yakın ilgisi olan bazı bölümleri vardır. Örnek; kanunun konumuzla yakın ilgisi olan bazı bölümleri vardır. Örnek; İşçi İşçi taahhüt ettiği şeyi ihtimam ile ifaya mecburdur. taahhüt ettiği şeyi ihtimam ile ifaya mecburdur. Diyor kanun, bir Diyor kanun, bir başka yerinde, başka yerinde, zarar kasten ağır bir ihmal veya tedbirsizlikle zarar kasten ağır bir ihmal veya tedbirsizlikle yapılmamış olduğu ve tazmini de borçluyu ödemeye (müzayakaya) yapılmamış olduğu ve tazmini de borçluyu ödemeye (müzayakaya) maruz bıraktığı takdirde hakim hakkaniyete tevfikan zarar ve maruz bıraktığı takdirde hakim hakkaniyete tevfikan zarar ve ziyanı tenkis edebilirziyanı tenkis edebilir. .

10

İŞ GÜVENLİĞİNİN ÖNEMİ

• İş güvenliği kavramında,çalışanların can güvenliği,(yani sağlık)makine araç ve gerecin ,işyerinin,çevrenin,üretilen malın güvenliği yer almaktadır.Bu kapsamdan,iş dünyasında çalışan çok sayıda insan,büyük miktarlar tutan malzeme,makine ,araç ve gereçler,(yani para)çevre,ekoloji, iş dünyası ile ilgisi olmayan milyonlarca insanın hayatı ve mutluluğu anlaşıldığına göre iş güvenliğinin önemi kendiliğinden ortaya çıkmaktadır.

• Bu nedenle denilebilir ki,bir iş yerinde değil, bir ülkede İş Güvenliği varsa orada sağlık ve mutluluk vardır. İş güvenliği yoksa,can kaybı,sakatlık, hastalık, para ve zaman kaybı vardır..O halde sözün burasında o sloganı hatırlamada fayda vardır. .”önce iş güvenliği.”

11

İŞ GÜVENLİĞİNİN AMAÇLARI

İş Güvenliğinin tanımı ve öneminden anlaşıldığı gibi amaçları şunlardır: 1-Çalışanları korumak, 2-Üretimin güvenliğini korumak, 3-İşletmenin güvenliğini sağlamak, 4-Ekolojik çevreye zarar vermemek.

12

İŞ GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ İş Güvenliğinin sağlanması ve iş kazalarının

önlenmesi için,en etkili tedbirlerin başında eğitim gelir. Çalışmalar sırasında ve her fırsatta İş Güvenliği eğitiminin yapılması mümkündür. Usta, Ustabaşı, Teknisyen gibi teknik elemanlar, işçilere gerekli açıklamaları yapar, muhtemel tehlikeler hakkında bilgi verirler, iş güvenliğine ait araçlarını kullanmaları hakkında bilgi verirlerse kazaların azaltılması ve önlenmesi mümkün olur. Ancak bu şekilde verilecek eğitim yeterli değildir. Bunun için,bir eğitim programının hazırlanması gerekir.

Bu programla:

13

• a-İşe yeni girenlerin eğitimi,• b-Tecrübeli işçilerin eğitimi,• c-Usta, ustabaşı ve teknisyenlerin eğitimi sağlanır. • İşyeri büyükse ve çok sayıda eleman çalışıyorsa,”İş

Güvenliği Birimi “ kurulur.Bu birim:• a-İş Güvenliği planlaması yapar,• b-Kaza analizi yapar, istatistikleri tutar,• c-İşçileri kazalardan korumak için eğitir,• d-Koruyucu araç ve gereçleri temin eder bunların

kullandırılmasını sağlar,• e-İş yerine ait muhtemel tehlikeleri tespit eder,

tedbirleri alır.

14

15

16

17

18

19

20

• Word sayfasından iş güvenliği

21

İŞ KAZALARIİŞ KAZALARI• İş kazaları: Belli bir zarar ve arızaya sebep

olan, umulmayan, beklenmeyen ve planlanmamış olaylardır.

• Kazalar günlük hayatın çeşitli yerlerinde görülebilirler, iş kazaları, spor kazaları, ev kazaları, trafik kazaları sıkça görülüp duyulanlardır Hepsindeki ortak özellik, beklenilmemeleri, umulmamaları ve planlanmamış olmalarıdır.

• Ülkemizde iş kazaları ve Meslek Hastalıklarından dolayı her yıl; 1500 kişi ölmekte, 4000 kişi sakat kalmakta 2 Milyon saat iş kaybı olmaktadır. Bu istatistik bilgilere ayrıca , kayıp malzeme ve ekonomik değerler eklenmelidir.

22

Kaza ÇeşitleriKaza Çeşitleri• Kaza sonucu düşmeler • Makinelerin neden olduğu kazalar • Sıcak maddeler,koroziv sıvılar,buhar ve radyasyonla

oluşan kazalar • Motorlu taşıt kazaları

Kaza sonucuoluşan hasarlar• Yüzeyel travma, deri yüzeyini bozmayan kontüzyon ve

çürükler • Yırtık ve yaralar • Eklem ve adale burkulması ve incinmesi • Yabancı cisim yaralanmaları • Yanıklar

23

• Dünyanın En Komik KazasıSayın şantiye şefim; İş kazası tutanağına planlama hatası diye yazmıştım. Bunu yeterli görmeyerek ayrıntılı anlatmamı istemişsiniz. Su anda hastanede yatmama neden olan olaylar aynen aşağıda anlattığım gibi olmuştur:Bildiğiniz gibi ben bir duvar ustasıyım. İnşaatın altıncı katındaki işimi bitirdiğim zaman biraz tuğla artmıştı. Yaklaşık 250 kg kadar olduğunu tahmin ettiğim bu tuğlaları aşağıya indirmek gerekiyordu. Aşağı indim, bir varil buldum, ona sağlam bir ip bağladım, altıncı kata çıktım. İpi bir çıkrıktan geçirip ucunu aşağıya saldım. Tekrar aşağıya indim ve ipi çekerek varili altıncı kata çıkardım. İpin ucunu sağlam bir yere bağlayıp tekrar yukarı çıktım. Bütün tuğlaları varile doldurdum. Aşağı indim, bağladığım ipin ucunu çözdüm. İpi çözmemle birlikte birden kendimi havalarda buldum. Nasıl bulmayayım? Benyaklasik 70 kiloyum. 250 kilogramlık varil süratle aşağıya düserkenbeni yukarı çekti. Heyecan ve şaşkınlıktan ipi bırakmayı akil edemedim. Yolun yarısında dolu varille çarpıştık. Sağ iki kaburgaminbu sırada kırıldığını sanıyorum. Tam yukarı çıkınca, iki parmağım iple beraber çıkrığa sıkıştı. Parmaklarım da bu sırada kirildi. Bu esnada yere çarpan varilin dibi çıktı ve tuğlalar etrafa sacildi.Varil hafifleyince, bu sefer ben aşağı inmeye varil yukarı cikmayabasladi ve yolun yarısında yine varille çarpıştık. Sol bacağımın kavalkemiği de bu sırada kirildi. Can havli ile ipi bırakmayı akil ettim.Basimi yukarı kaldırdığımda bos varilin süratle üzerime geldiginigordum. Kafatasımın da böyle çatladığını sanıyorum. Bayılmışım, gözümü hastanede açtım. Cenab-i Hak tan tüm kullarını böyle görünmez kazalardan korumasını diler, hürmetle ellerinizden öperim.duvarcı ustanız ...

24

KAZALARIN OLUŞ KAZALARIN OLUŞ SEBEPLERİSEBEPLERİ

İş kazalarının meydana gelmesine, teknik, sosyal, psikolojik,fizyolojik, etkenler neden olabilir. Çalışan kişinin kendisi, çalıştığı işyeri, iş yeri arkadaşları, çevresi, kullandığı makine ve malzemeler, araç gereçlerin her biri iş kazasının nedenidir. Bu sayılanların hepsi birbiri ile etkileşim içinde olan faktörlerdir.

• Bu faktörleri aşağıdaki şekilde sınıflandırmak mümkündür.

25

26

27

28

29

1-Malzeme

• a-Malzemenin kimyasal ve fiziksel özelliklerinden kaynaklanan faktörler,

• b-Kullanılan maddelere göre uygun üretim sisteminin seçilmemiş olması,

30

2-Makine ve teçhizat• a-Malzeme yorgunluğu,• b-Koruyucu tedbirlerin alınmaması• c-Makinelerin yanlış seçilmesi

veya yanlış kullanılması,

31

3-Çevre

• a-Sıcaklık,nem,aydınlatma,gürültü gibi fiziki faktörler,

• b-Mekanik etkiler,• c-Sağlık şartları,

32

4-insan4-insan• a-Eğitim ve bilgi eksikliği• b-Dalgınlık, dikkatsizlik,• c-İlgisizlik,düzensizlik,• d-Bedenin iş uyumsuzluğu,• e-Meleke(beceri) noksanlığı,• f-Aile düzeni,• g-Beslenme yetersizliği• Bu faktörler incelendiğinde, iş kazasının kazadan

hemen önceki durumla yakından ilgili olduğu görülür. Bu nedenle kazaların emniyetsiz durum veya emniyetsiz hareketlerden kaynaklandığını söylemek mümkündür.

• Sayılanların dışında bazı durumların da iş kazalarına sebep olduğunun unutulmaması gerekir Bu durumlar: Fazla mesai,fazla iş yorgunluğu,Mantıksız iş rejimi,sürekli fazla güç harcama,sürekli gece vardiyası,kişinin ruhsal yapısına uymayan işlerin verilmesi.

33

Kaza Videoları

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

• 05/12/2006

47

KAZALARIN ÖNLENMESİ İÇİN KAZALARIN ÖNLENMESİ İÇİN İŞYERİNDE ALINACAK PRATİK İŞYERİNDE ALINACAK PRATİK

TEDBİRLERTEDBİRLER• 1-Çalışma ortamının bütün yönleri ile çalışanlara tanıtılması,• 2-Ortamın fiziki şartlarının incelenmesi ve düzeltilmesi,

(ısı,nem,gürültü,titreşim,ışın gibi )• 3-Zararlı maddelerin değiştirilmesi, (zehirli,hastalık yapıcı, vb.)• 4-Gerekli işlemlerin değiştirilmesi, (boya tiner yayan havalı

tabanca yerine, havasız tabanca kullanılması)• 5-Toz için ıslak yöntemlerin uygulanması,• 6-Uygun havalandırma sistemi kullanılması,• 7-İşyerinde sürekli bakım ve temizlik yapılması (bozuk makine ve

araçların tamiri ve arızalı levhası asılması)• 8-Kişisel korunma cihazları kullandırılması (gözlük,

maske,eldiven,baret gibi)• 9-İşyerinde yangından korunma araç ve gereçleri

bulundurulması,ilgili talimatların asılması• 10-Basit yaralanmalar için ecza dolabı ve malzemeleri

bulundurulması,acil durumlar için çalışanların kan gruplarının önceden emin bir kuruluştan tespit edilmesi

48

İLK YARDIM BİLGİSİİLK YARDIM BİLGİSİ• İlk Yardım: Hasta ya da yaralı kişiye,

hastalanması veya yaralanmasından hemen sonra doktor gelinceye kadar, hayatını kurtarmak için zamanında ve yerinde yapılan yardıma ilk yardım denir.

• İLK YARDIMIN ÖNEMİ• Yaşamı boyunca insan, ilk yardımı gerektiren

durumlarla karşılaşabilir. Zamanında yapılacak basit ve etkili bir ilk yardımla hasta veya yaralının hayatı kurtarılabilir.

• Kaza ve ani hastalıklarda, hasta ya da yaralının doktora veya hastaneye sağ olarak götürülebilmesi, bilgili ilk yardımın anında yapılmış olmasına bağlıdır.

49

İLK YARDIMDA TEMEL İLKELER

T – T• Teşhis – Tedavi• Taşıma• T• 3T FORMÜLÜ

50

3T FORMÜLÜ3T FORMÜLÜ• Teşhis: Teşhis için önce hastanın veya

yaralının hikayesi (anamnez) öğrenilir. Sonra belirtiler (semptom) ve bulgular saptanır.

• Tedavi: Temel ilk yardım kuralları hatırlanarak yaralı ya da hasta için en uygun ilk yardım, zamanında ve zarar vermeden uygulanır.

• Taşıma: Teşhis ve Tedavi yapıldıktan sonra gerekli bakım ve muayenesinin yapılacağı sağlık kurumuna uygun koşullar içinde taşınır.

51

HASTA VE YARALIYI İLGİLENDİREN İLK HASTA VE YARALIYI İLGİLENDİREN İLK YARDIM KURALLARIYARDIM KURALLARI

• 1 – Kanama varsa durdurunuz,• 2 – Şok durumu önleyip, kişiyi ayakları kalp

seviyesinin yukarısında meyilli olarak yatırınız, • 3 - Dikkatli muayene ediniz, gerekli ilk yardımı

gecikmeden yapınız, • 4 - Hasta veya yaralı kişiyi yatırınız,

dinlendiriniz,• 5 - Solunum yolunu açık tutunuz, gerekirse

ağız yoluyla yapay solunum yapınız, • 6 - Şuursuz olanlara sulu ya da katı yiyecek

vermeyiniz,• 7 - Gerekirse hastaneye ya da doktora telefon

ediniz, ettiriniz,

52

BUNLARI ÖĞRENİNİZBUNLARI ÖĞRENİNİZ

• 1 - Kanamalarda ilk yardım• 2 - Dolaşım sistemi ile ilgili ilk yardım,• 3 - Solunum sistemi ile ilgili ilk yardım,• 4 - Şok durumunda ilk yardım,• 5 - Yaralanmalarda ilk yardım,• 6 - Yanıklarda ve haşlanmalarda ilk

yardım, • 7 - Kırık ve çıkıklarda ilk yardım,• 8 - Şuur kaybında ilk yardım,• 9 - Zehirlenmelerde ilk yardım.

53

lastikci1.wmv

54

55

MESLEK HASTALIKLARI

506 sayılı S.S.Kanunu meslek hastalıklarını aşağıdaki şekilde tanımlamaktadır.

Meslek Hastalığı:Sigortalının çalıştırıldığı işin niteliğine göre, tekrarlanan bir sebepten dolayı, ve işin yürütülmesi şartları yüzünden, uğradığı geçici veya sürekli hastalık, sakatlık ya da ruhi arıza halleridir.

Hastalığın meslek hastalığı olup olmadığı,ortaya çıkış zamanı ve ilgili diğer özellikleri Sosyal Sigorta Sağlık İşlemleri Tüzüğünde belirtilmektedir.

56

MESLEK HASTALIKLARINI SINIFLANDIRILMASI Meslek Hastalıkların aşağıdaki gruplarda toplamak

mümkündür. 1-Kimyasal maddelerden meydana gelen hastalıklar a-Kurşun zehirlenmeleri, akü yapımı, kurşun oksit

imalatı, kuruşun kaynağı, oksi-gaz ile hurda kesimi işlerinde görülür.

b-Gaz zehirlenmeleri,karbon monoksit, Klor, Amonyak gibi ani etki yapan gazların neden olduğu zehirlenmelerdir.

c-Diğer zehirlenmeler, Krom Kadmiyum ve nikel etkilenmeleri ve bu metallerle yapılan kaplama işlerinden kaynaklanır,

d-Fosforlu Bileşiklerin Zehirlenmeleri,tarım işlerinde çalışanlarda görülen zehirlenmelerdir.

57

2-Mesleki Deri Hastalıkları,

Sanayileşmiş ülkelerde Meslek Hastalılarının % 60 ı deri hastalıklarıdır. Cilt dış etkenle sürekli temas halinde olduğundan, çeşitli kimyasal maddeler, ilaçlar, boyalar, deri hastalıklarına neden olurlar.

-Galvano plastik işlerinde, -Madeni eşya imalatında, -Kömür damıtma işlerinde, -Çimento, yapı malzemesi imalatında, -Radyoaktif maddelerin kullanıldığı iş

kollarında deri hastalıkları görülür.

5858

3-Solunum Sistemi Hastalıkları3-Solunum Sistemi Hastalıkları:: İşyerlerinde çeşitli nedenlerle oluşan tozlar soluma yolu ile hastalıklara İşyerlerinde çeşitli nedenlerle oluşan tozlar soluma yolu ile hastalıklara

neden olurlar. Bunlar;neden olurlar. Bunlar; a-Akciğer dokusunda değişiklik yapanlar: Silis, Kömür, Asbest, Talk,a-Akciğer dokusunda değişiklik yapanlar: Silis, Kömür, Asbest, Talk, b-Kana geçerek zehirlenme yapanlar: Kurşun, Kadmiyum, Krom, Manganez,b-Kana geçerek zehirlenme yapanlar: Kurşun, Kadmiyum, Krom, Manganez, c-Kanserojen etki gösterenler: Asbest. Arsenik, Kromatlar, Nikel,c-Kanserojen etki gösterenler: Asbest. Arsenik, Kromatlar, Nikel, d-Radyoaktif etki yapanlar: Uranyum ve tuzları, Toryum, Radyum ve tuzları,d-Radyoaktif etki yapanlar: Uranyum ve tuzları, Toryum, Radyum ve tuzları, e-Allerji yapanlar: Pamuk, Kendir, Saman ve yün,e-Allerji yapanlar: Pamuk, Kendir, Saman ve yün, 4-Bulaşıcı Mesleki Hastalıklar4-Bulaşıcı Mesleki Hastalıklar: Deri, Hayvancılık, kanalizasyon işlerinde : Deri, Hayvancılık, kanalizasyon işlerinde

çalışanlarda görülen şarbon, ruam, brusella gibi parazit ve bakterilerin çalışanlarda görülen şarbon, ruam, brusella gibi parazit ve bakterilerin neden olduğu hastalıklarıdır.neden olduğu hastalıklarıdır.

5-Işınlar,5-Işınlar, aa-İyonlaştırıcılar, röntgen ışını gibi alanlarda, ciltte kanda,kemiklerde -İyonlaştırıcılar, röntgen ışını gibi alanlarda, ciltte kanda,kemiklerde

hastalıklara neden olurlar,hastalıklara neden olurlar, b-b-Enfraruj ışınları, cam sanayi, karpit imalatında, izabecilikte, görülen gözde Enfraruj ışınları, cam sanayi, karpit imalatında, izabecilikte, görülen gözde

katarakt meydana getiren ışınlardırkatarakt meydana getiren ışınlardır

5959

6-Fiziki Şartlardan meydana 6-Fiziki Şartlardan meydana gelen hastalıklargelen hastalıklar

a-a-İş yerinin ısı, ışık, havalandırma yönlerinden İş yerinin ısı, ışık, havalandırma yönlerinden uygun olmaması,uygun olmaması,

b-b- Gürültü, Havalı çekiç, Testere, Planya, Kırma Gürültü, Havalı çekiç, Testere, Planya, Kırma makinelerini kullananlarda, rahatsızlık, dikkatin makinelerini kullananlarda, rahatsızlık, dikkatin dağılması, ilerleyen aşamalarda duyma kaybı dağılması, ilerleyen aşamalarda duyma kaybı meydana getirir.meydana getirir.

6060

BESLENME BİLGİSİBESLENME BİLGİSİ Beslenme: Beslenme: İnsanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun İnsanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun

süre yaşaması için gerekli olan enerji, protein, vitamin ve madenlerin ihtiyaç süre yaşaması için gerekli olan enerji, protein, vitamin ve madenlerin ihtiyaç duyulan oranlarda alınmasına beslenme denir.duyulan oranlarda alınmasına beslenme denir.

Beslenme insan sağlığını etkileyen en önemli faktördür. Yetersiz ve dengesiz Beslenme insan sağlığını etkileyen en önemli faktördür. Yetersiz ve dengesiz beslenme büyüme, gelişmeyi engeller, çalışma gücünü azaltır, sağlık beslenme büyüme, gelişmeyi engeller, çalışma gücünü azaltır, sağlık harcamalarını arttırır, ömrü kısaltır.harcamalarını arttırır, ömrü kısaltır.

İnsan tükettiği enerjiyi aldığı besinlerle karşılar, harcadığı ölçüde enerji İnsan tükettiği enerjiyi aldığı besinlerle karşılar, harcadığı ölçüde enerji alamayan bir kişinin büyümesi yavaşlar, dikkatinde, hareketlerinde, çalışma alamayan bir kişinin büyümesi yavaşlar, dikkatinde, hareketlerinde, çalışma gücünde yavaşlamalar olur. gücünde yavaşlamalar olur.

Harcanan enerjinden daha çok miktarda besin alındığında da vücutta yağ Harcanan enerjinden daha çok miktarda besin alındığında da vücutta yağ birikir, şişmanlama ve harekette kısıtlılık görülür.birikir, şişmanlama ve harekette kısıtlılık görülür.

Aşağıda yazılı 4 besin gurubundan dengeli olarak alınması gerekir.Aşağıda yazılı 4 besin gurubundan dengeli olarak alınması gerekir. Gurup : Süt, yoğurt, peynir vb.Gurup : Süt, yoğurt, peynir vb. “ “ : Et, yumurta, kuru baklagiller,: Et, yumurta, kuru baklagiller, “ “ : Sebzeler, meyveler,: Sebzeler, meyveler, “ “ : Ekmek, tahıl, : Ekmek, tahıl, Her öğünde 4 gurup besinden alınmalıdır. Dengeli beslenmenin Her öğünde 4 gurup besinden alınmalıdır. Dengeli beslenmenin

pahalı yemek olmadığı bilinerek, guruplarda gösterilen yiyeceklerden biri pahalı yemek olmadığı bilinerek, guruplarda gösterilen yiyeceklerden biri yoksa onun görevini gören diğer besin alınmalıdır. Örnek: Et yoksa kuru yoksa onun görevini gören diğer besin alınmalıdır. Örnek: Et yoksa kuru baklagil yenilmeli böylece ucuz ama dengeli beslenilmeli “yemek seçme” de baklagil yenilmeli böylece ucuz ama dengeli beslenilmeli “yemek seçme” de den vazgeçilmelidir. den vazgeçilmelidir.

6161

GÜRÜLTÜ VE TİTREŞİMGÜRÜLTÜ VE TİTREŞİM Gürültü: Gürültü: Genel olarak arzu edilmeyen sestir. Ses şiddetinin Genel olarak arzu edilmeyen sestir. Ses şiddetinin

ölçü birimi Desibel’dir. Sıfır desibel duyma eşiği, 90 desibel’in ölçü birimi Desibel’dir. Sıfır desibel duyma eşiği, 90 desibel’in üstü sağlığa zararlı ses olarak kabul edilir.üstü sağlığa zararlı ses olarak kabul edilir.

Gürültü; Sinir, ruh sistemi ve işitme duyusu üzerinde Gürültü; Sinir, ruh sistemi ve işitme duyusu üzerinde olumsuz etkiler yapar, dikkat eksikliği, yorgunluk, uyku olumsuz etkiler yapar, dikkat eksikliği, yorgunluk, uyku bozukluğu, baş ağrısı, dolaşım sistemi bozukluğu, gibi etkileri bozukluğu, baş ağrısı, dolaşım sistemi bozukluğu, gibi etkileri görülür. İşitme duyusu üzerinde ise, gürültünün şiddeti, görülür. İşitme duyusu üzerinde ise, gürültünün şiddeti, frekansı, kesintili olması gibi durumlara göre geçici sağırlık frekansı, kesintili olması gibi durumlara göre geçici sağırlık zamanla tam işitme bozukluğuna yol açabilir.zamanla tam işitme bozukluğuna yol açabilir.

Titreşim: Titreşim: İşyerlerinde makine, tezgah kurulu düzenler ve İşyerlerinde makine, tezgah kurulu düzenler ve binalarda meydana gelen vibrasyon ve salınımlardır. binalarda meydana gelen vibrasyon ve salınımlardır.

Delme işlemlerinde, elle çalışan elektrikli iş aletlerinde, Delme işlemlerinde, elle çalışan elektrikli iş aletlerinde, kompresörlerde, un fabrikalarındaki yüksek devirli makinelerde, kompresörlerde, un fabrikalarındaki yüksek devirli makinelerde, titreşim fazladır. titreşim fazladır.

Titreşimli zemin ve makinelerde çalışmak çalışanı yorar ve Titreşimli zemin ve makinelerde çalışmak çalışanı yorar ve sinirli hale getirir. Elle çalışan aletlerin titreşimleri zamanla elin sinirli hale getirir. Elle çalışan aletlerin titreşimleri zamanla elin hassasiyetinin kaybolmasına ve parmaklarda iltihaplanmaya hassasiyetinin kaybolmasına ve parmaklarda iltihaplanmaya neden olur. neden olur.

6262

MESLEK HASTALIKLARINDAN MESLEK HASTALIKLARINDAN KORUNMAKORUNMA

İş ve üretim alanının özellikleri nedeni ile meslek İş ve üretim alanının özellikleri nedeni ile meslek hastalıklarını yapan şartları tamamen ortadan kaldırmak hastalıklarını yapan şartları tamamen ortadan kaldırmak mümkün olmayabilir. Bu nedenle meslek hastalıklarından mümkün olmayabilir. Bu nedenle meslek hastalıklarından korunmak bunların insan sağlığı üzerindeki etkilerini en aza korunmak bunların insan sağlığı üzerindeki etkilerini en aza indirmek için korunma yöntemlerinin uygulanması gerekir.Bu indirmek için korunma yöntemlerinin uygulanması gerekir.Bu korunma yöntemleri: korunma yöntemleri:

Tıbbi korunma yöntemleri: İşe girişte ve çalışma esnasında Tıbbi korunma yöntemleri: İşe girişte ve çalışma esnasında düzenli aralıklarla yapılacak olan tıbbi muayene ve tedaviler, düzenli aralıklarla yapılacak olan tıbbi muayene ve tedaviler, çalışanların yaptıkları işlerin tehlikeleri hakkında eğitilmeleri ve çalışanların yaptıkları işlerin tehlikeleri hakkında eğitilmeleri ve uyarılmaları, uyarılmaları,

İş yeri ve çevresinde meslek hastalıkları ile ilgili tedbirler İş yeri ve çevresinde meslek hastalıkları ile ilgili tedbirler alınması: İş yerinin havalandırılması, zararsız kimyasallar alınması: İş yerinin havalandırılması, zararsız kimyasallar kullanılması vb.kullanılması vb.

İşçiye ait korunma önlemlerinin alınması: Şahsi koruyucular İşçiye ait korunma önlemlerinin alınması: Şahsi koruyucular kullanılması kullanılması

6363

İŞ GÜVENLİĞİNDE İŞ GÜVENLİĞİNDE SORUMLULUKSORUMLULUK

İş kazaları ve meslek hastalıklarından korunmak, işçi, iş veren ve devletin İş kazaları ve meslek hastalıklarından korunmak, işçi, iş veren ve devletin işbirliği ile mümkündür. işbirliği ile mümkündür.

İşçi:İşçi: Kendi sağlığı söz konusu olduğundan mesleğine ait bilgi ve beceriler Kendi sağlığı söz konusu olduğundan mesleğine ait bilgi ve beceriler yönünden kendini yetiştirmesi, iş güvenliği kurallarına uyması işçinin hem sağlığını yönünden kendini yetiştirmesi, iş güvenliği kurallarına uyması işçinin hem sağlığını koruyacak hem de mali sorumluluk altına girmesini önleyecektir. Yapılan araştırmalar koruyacak hem de mali sorumluluk altına girmesini önleyecektir. Yapılan araştırmalar iş kazalarının % 80-90 oranının çalışanların hatasından ve kurallara uymamalarından iş kazalarının % 80-90 oranının çalışanların hatasından ve kurallara uymamalarından kaynaklandığını göstermektedir. Sendikaların işçi kuruluşu olmaları neden ile konu ile kaynaklandığını göstermektedir. Sendikaların işçi kuruluşu olmaları neden ile konu ile ilgili hassasiyeti göstermeleri gerekir.ilgili hassasiyeti göstermeleri gerekir.

İşveren: İşveren: İş yeri sahipleri, iş görenlerin yapılan işin özelliklerine uyan şartları İş yeri sahipleri, iş görenlerin yapılan işin özelliklerine uyan şartları oluşturmak, işçilerin kendi başlarına alamayacakları eğitimleri kendilerine gördürmek, oluşturmak, işçilerin kendi başlarına alamayacakları eğitimleri kendilerine gördürmek, işçiye ve çevreye karşı kanunların kendilerine yüklediği yükümlülükleri yerine işçiye ve çevreye karşı kanunların kendilerine yüklediği yükümlülükleri yerine getirmek durumundadırlar. İş kazalarının % 10 – 20 si yönetim hatalarından meydana getirmek durumundadırlar. İş kazalarının % 10 – 20 si yönetim hatalarından meydana gelmektedir.gelmektedir.

Devlet: Devlet: Devlet iş ve çalışma dünyasında kanunlara dayanan gücü ile Devlet iş ve çalışma dünyasında kanunlara dayanan gücü ile yaptırımcı özelliğe sahiptir. Anayasamızın ilgili hükümleri ve buna dayanarak yaptırımcı özelliğe sahiptir. Anayasamızın ilgili hükümleri ve buna dayanarak çıkarılmış olan yasa ve yönetmeliklere ilgili olan herkes uymak mecburiyetindedir. çıkarılmış olan yasa ve yönetmeliklere ilgili olan herkes uymak mecburiyetindedir. Devletin yasal yükümlülükleri uygulatması yanında, Çalışma bakanlığı, çalışma Devletin yasal yükümlülükleri uygulatması yanında, Çalışma bakanlığı, çalışma hayatını düzenleyici, rehberlik edici ve eğitici çalışmaları da yerine getirir. İş ve hayatını düzenleyici, rehberlik edici ve eğitici çalışmaları da yerine getirir. İş ve çalışma hayatında gerek iş barışı gerekse iş güvenliği açısından ilgili kuruluşların çalışma hayatında gerek iş barışı gerekse iş güvenliği açısından ilgili kuruluşların elbirliği içinde çalışmaları, olumlu sonuçlar verir.elbirliği içinde çalışmaları, olumlu sonuçlar verir.

64

İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARINDA ;GÖRÜNEN – GÖRÜNMEYEN ZARARLAR

Görünen zararlar; Bir ülkenin gelişmesini etkileyen temel faktörler; İnsan gücü, sermaye, hammadde, makine araç ve gereçlerdir. İş kazalarından dolayı insan sağlığına yönelik, ölüm, geçici veya kalıcı arızalar yanında, meydana gelen mali zararlar, görünen zararlardır.

Görünmeyen zararlar; Kaza anı ve sonrasında işçinin zaman kaybı, iş arkadaşlarının zaman kaybı, iş yerindeki bütün personelin moral bozukluğu ve iş veriminin düşmesi, makinelerin çalışmaması, arızalanmaları, yenilenmesi için masraflar, SSK müfettiş ve personelinin zaman kayıpları, hastane personelinin zaman kayıpları diğer maddi ve manevi kayıplar görünmeyen zararlardır

65

1- Aşağıdakilerden hangisi iş güvenliğinin amacı değildir? a) İşçi güvenliğini sağlamak b) Çalışanların ekonomik durumlarını düzeltmek c) İş yeri güvenliğini sağlamak d) Üretim güvenliğini sağlamak 2- İş güvenliğinin sağlanmasında aşağıdakilerden hangisinin mesuliyeti yoktur? a) Devletin b) Sendikaların c) İşyeri sahibi ve çalışanların d) Makina

ve techizatlar 3- İşveren iş kazasını Sosyal Sigortalar Kurumuna kazadan sonra en geç kaç tam işgünü

içerisinde yazı ile bildirmek zorundadır? a) Bir gün b) İki günc) Üç günd) Dört gün 4- İş kazalarının önlenmesinde aşağıdakilerden hangisinin görevi yoktur? a) İşçi b) İşveren c) Dernek d) Devlet 5- Kaza olduktan sonra konuyu ele alan değil, kaza ihtimallerini ortadan kaldırmaya

yönelik çalışmalar yapan teknik bir bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir? a) Psikoloji b) Çalışma hukuku c) İstatistik d) İş Güvenliği 6- Aşağıdakilerden hangisi güvensiz davranış sayılmaz? a) Yetersiz ışıklandırma ve havalandırma b) Emniyet sınırını aşan bir hızla

çalışmak c) Koruyucu aletleri kullanmamak d) Yetkisiz olduğu bir işi yapmak 7- Yaralının iç kanama geçirdiği nasıl anlaşılır? a) Yüzü sararır b) Nabzı hızlanır c) Sıkıntı içinde kalır d) Hepsi 8- Bayılmış birisine aşağıdakilerden hangisi yapılmaz? a) Bayılan yatırılır b) Üzerindekiler gevşetilir c) Kalp masajı yapmak d)

Suni teneffüs yapmak 9-Aşağıdaki zehirlenmelerden hangisinde hasta kusturulmayıp bol bol su içirilmelidir? a) Kimyasal madde içmesi b) Gazlı ortamda soluması c) Yılan sokması

d) Hepsi 10- İnsan sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili çalışmalar yapan kuruluş aşağıdakilerden

hangisidir? a) Kooperatifler b) Çalışma Bakanlığı c) Turizm Bakanlığı d)

Dershaneler

66

11-İşyerinde iyi bir aydınlatmanın olabilmesi için pencerelerin toplam yüzeyi, oda tabanının en az ne kadarı olmalıdır?

a) Üçte biri b) Üçte ikisic) Dörtte biri d) Yarısı 12-Aşağıdakilerden hangisi iş kazalarının meydana gelmesini etkileyen faktörlerdendir? a) Çevre b) Belediyeler c) Üniversiteler d) Okul 13-İş kazaları nasıl önlenebilir? a) Gündüz çalışmakla b) Yalnız çalışmakla c) Çok çalışmakla d) Teknik araştırmayla 14-Aşağıdakilerden hangisi işyerlerinde kazalarının olmasına neden olan emniyetsiz durumlardandır? a) Temiz çalışmama b) Bilgi eksikliği c) Koruyucu kullanmamak d) Ekonomik

durum 15-Pansuman aşağıdaki hallerden hangisinde kullanılmaz? a) Kırıkları sabitlemede b) Yaranın kapatılmasında c) Enfeksiyonu önlemede d)Kanamanın

durdurulmasında 16-Ağız yolu ile zehirlenmelerde mukozaların tahrişini azaltmak için aşağıdaki yumuşatıcılardan hangisi

içirilebilir? a) Limon suyu ile un b) Sabunlu su veya sirke c) Ilık tuzlu su d) Patates püresi

veya süt 17-Aşağıdakilerden hangisi ilkyardımın hedeflerindendir? a) Şoka engel olmak b) Beden ısısını arttırmak c) İlaçlarını vermek d) Hiçbiri 18-Ellerin, ayakların, baş, göz ve kulakların korunması hangi grup koruyucu araçlardır? a)Araçların korunması b) Vücudun korunması c) İş yerinin korunması d) Solunum sisteminin

korunması 19- Aşağıdakilerden hangisi meslek hastalıklarının vücuda giriş yollarındandır? a) Kaşıntıyla b) Kusmayla c) Deri yoluyla d) Hepsi 20- Aşağıdakilerden hangisi fizik ve mekanik etkilerden meydana gelen meslek hastalığındandır? a) Şarbon b) Romatizma c) mide bozukluğu d) Kronik bronşit 21-İnsanın büyüme ve gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması için gerekli olan enerjiyi,

proteini, vitaminleri ve madenlerin her birini ihtiyaç duyulan miktarda almasına ne denir? a) Yemek b) Besin c) Beslenme d) Enerji 22-İş güvenliği ile ilgili kanun ve yönetmeliklerin uygulanıp uygulanmadığını denetlemek kimin görevidir? a) Devletin b) İşvereninc) Çalışanların d) Sendikaların 23- Aşağıdakilerden hangisi iş kazaları ve meslek hastalıklarında görünen zararlardandır? a)Zaman kaybı b) Moral bozukluğu c)Geç teslimatta prim kaybı d) Adli

(mahkeme) masrafları 24-Sinir - ruh sistemi ve işitme duygusu üzerinde etki eden faktör nedir? a) Meslek hastalığı b) Kaza ve yaralanma c) İşçi hastalığı d) Gürültü 25-En az 50 işçi çalıştıran işyerlerinde işyeri hekimi bulundurma mecburiyeti hangi kanun hükümlerinde yer alır? a) Belediyeler Kanunu b) İş Kanunuc) Umumi Hıfzısıhha kanunu d) Borçlar Kanunu

67

• Ders konuları bitmiştir.Tekrar konuları gözden geçiriniz.