İNSAN HAKLARI İNSAN HAKLARI KAPSAMINDAKAPSAMINDA

KADIN HAKLARIKADIN HAKLARIProf. Dr. RECEP AKDURProf. Dr. RECEP AKDUR

TÜRKİYE’ GÜNLÜĞÜTerörTürbanYolsuzlukTrafik kazalarıAvrupa BirliğiIMF-Özelleştirmeİnsan HaklarıKadın Hakları

AKDUR 08.03 2008 3

“Genel Hukuk” kuramına göre;*Hak; adalet ve hukukun bireylere

kazandırdığı şey *Bir ilişkinin iki ucunda bulunan taraflar

karşılıklı hak ve ödevlere sahiptir, taraflardan birisi için hak olan diğer taraf için ödevdir

*Haklar genellikle egemen olanın ödev ve sorumluluklarından yola çıkarak belirlenir

AKDUR 08.03 2008 4

Herhangi bir yerde, ya da ilişkide egemenlik var ise; orada üst-ast / buyuran - buyurulan,

yani eşitsizlik var demektir.Eşitsizlik ise yokluk, yoksunluk, çatışma ve

savaş demektir.

AKDUR 08.03 2008 5

TANIM İnsanları egemenlere, onların

zorbalık ve baskısına karşı koruyan moral, etik ve toplumsal değerler ile bunlardan türetilmiş yasal düzenlemelere insan hakları denir.

AKDUR 08.03 2008 6

BİRİNCİL / TEMEL EGEMENLİK HALKALARI

1. İnsanın bedenine egemenliği2. Ailenin egemenliği3. Klanın, sülalenin egemenliği4. Ulusun /devletin egemenliği5. Ulusların, uluslara ve kişiye

egemenliği

AKDUR 08.03 2008 7

EVRENSEL /TEMEL/ KLASİK İNSAN HAKLARI

İnsanları temel egemenlik halkalarına karşı koruyan; yaş, cins, statü, ırk, din ulus ve düşünce farkı gözetmeksizin tüm insanlar için geçerli olan haklara evrensel /temel / klasik insan hakları denir.

Metin haline gelmiş şekli 10 aralık 1948 İnsan Hakları Bildirgesi

AKDUR 08.03 2008 8

İKİNCİL EGEMENLİK HALKALARIErkek egemenliği; KADIN HAKLARIErgin egemenliği: ÇOCUK HAKLARIİşveren/kapital egemenliği ;İŞÇİ HAKLARIÖğretmen egemenliği; ÖĞRENCİ HAKLARIÜretici egemenliği; TÜKETİCİ HAKLARISağlam egemenliği; ÖZÜRLÜ HAKLARISağlık çalışanı egemenliği; HASTA HAKLARI

AKDUR 08.03 2008 9

ÜÇÜNCÜL EGEMENLİK HALKALARI

İnsanların hayvanlara egemenliği; HAYVAN HAKLARI

İnsanların doğaya / küreye egemenliği; ÇEVRE HAKKI KÜREYE ORTAKLIK HAKKI

AKDUR 08.03 2008 10

8 MART DÜNYA KADIN HAKLARI VE ULUSLARARASI BARIŞ GÜNÜ

• 8 Mart 1857 New York tekstil işinde çalışan kadınların grevi

• 1908 New York büyük kadın yürüyüşü• 1909 Kopenhag’da düzenlenen Kadın

Sosyalist Enternasyonal’de 8 Martın, Kadın Günü olarak kutlanması kararlaştırıldı.

BM Kadın Hakları Süreci• 1946 Kadının Statüsü Komisyonu• 1.Dünya Kadın Konferansı 1975, Mexico City “Eşitlik, Kalkınma ve Barış” İstihdam, sağlık ve

eğitim• 1975 yılı BM tarafından Uluslararası Kadınlar Yılı

olarak kutlandı. Bu etkinlikler içinde 8 Mart Dünya Kadınlar Günü olarak kutlandı.

• 1977'de, Birleşmiş Milletler genel kurulunda, 8 Mart “Kadın Hakları ve Dünya Barışı Günü” olarak kabul edildi.

• 2.Dünya Kadın Konferansı 1980, Kopenhag • Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan

Kaldırılması Sözleşmesi (CEDAW) BM Genel Kurulu tarafından kabul edilmiş ve 1980 yılında üye ülkelerin imzasına açılmıştır.

• 3. Dünya Kadın Konferansı 15-26 Temmuz 1985 Nairobi’de

157 ülkenin resmen temsil edildiği, pek çok hükümetler arası organizasyon ve kuruluşun katıldığı bu Konferansta

1) Birleşmiş Milletler Kadın On Yılının Başarılarının Gözden Geçirilmesi ve Değerlendirilmesi yapıldı

2) “Kadının İlerlemesi İçin Nairobi İleriye Yönelik Stratejileri” kabul edilmiştir. Üçüncü Dünya Kadın Konferansı kararları bağlamında alınacak önlemler üç kategoride toplanmıştır; a)kurucu ve yasal adımlar, b)sosyal katılımda eşitlik, c)siyasi katılım ve karar almada eşitlik konularını ekledi ve hedefledi

AKDUR 08.03 2008 13

4. Dünya Kadın Konferansı 4-15 Eylül 1995’de Pekin

Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konsey’in kararıyla Pekin’de bir ‘taahhütler konferansı’ olarak cereyan etti.

AKDUR 08.03 2008 14

11 Haziran 1985 tarih ve 3232 sayılı “Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesine (CEDAW) Katılımın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun”

1 Temmuz 1985 tarih ve 85/9722 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile onaylanmış,

14 Ekim 1985 tarih 18898 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 19 Ocak 1986 tarihinde yürürlüğe girmiştir

Türkiye, o tarihten geri CEDAW Sözleşmesine taraf devletlerden biridir

TÜRKİYE’nin KATILIMI

AKDUR 08.03 2008 15

KADIN EŞİTSİZLİK ALANLARI

1. Anne karnında / dünyaya gelmede eşitlik

2. Çocuklukta /bakımda eşitlik3. Eğitimde eşitlik a)eğitime katılma b)eğitim süreçlerinde eşitlik

AKDUR 08.03 2008 16

KADIN EŞİTSİZLİK ALANLARI

4.Topluma katılımda eşitlik a) kadından arındırılmış bölgeler b) kadından arındırılmış işlerc) Cinsel taciz/fiziksel taciz-şiddetd) Politik faaliyetlerde eşitsizlike) Bilimsel faaliyetlerde eşitsizlik

AKDUR 08.03 2008 17

KADIN EŞİTSİZLİK ALANLARI5.Aile biriminde eşitlika) Eş seçiminde eşitlikb) Aile yönetiminde eşitlikc) İş bölüşümünde eşitlikd) Mülkiyet ve mirasta eşitlik

AKDUR 08.03 2008 18

KADIN EŞİTSİZLİK ALANLARI6. İş yaşamında eşitlika) İstihdamda eşitsizlikb) Emeğin ücretlenmesinde

eşitsizlik c) İş yönetiminde eşitsizlik

AKDUR 08.03 2008 19

TÜM EŞİTSİZLİKLER KÖTÜDÜRTÜM HAKLAR ÖNEMLİDİR

• İNSANLAR TEMEL EĞİTMENİ ANNEDİR• İNSANLARIN TEMEL ÖRNEĞİ ANNEDİR• DEMOKRASİYE KADIN KATKISI ÖNEMLİDİR• TOPLUMDA, ÜLKEDE, DÜNYADA İNSAN

HAKLARININ YERLEŞMESİ KADIN HAKLARININ YERLEŞMESİNDEN GEÇER

AKDUR 08.03 2008 20

KADIN SORUMLULUĞUAYDIN SORUMLULUĞU

• Konuyu ve yasaları bilmek• Kendisini korumak, kadın

haklarına saygılı bir birey olmak• Etrafını eğitmek /uyarmak• Görevini ve yasal

sorumluluklarını yerine getirmek

Güzel günleri anneler kuracak