İnŞaat teknolojİsİ Çelİk yapi dÖŞeme kİrİŞ ve...

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

İNŞAAT TEKNOLOJİSİ

ÇELİK YAPI DÖŞEME-KİRİŞ VE MERDİVEN ÇİZİMLERİ

582YIM398

Ankara, 2012

• Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olarak öğrencilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmış bireysel öğrenme materyalidir.

• Milli Eğitim Bakanlığınca ücretsiz olarak verilmiştir.

• PARA İLE SATILMAZ.

i

AÇIKLAMALAR ................................................................................................................... iiiGİRİŞ ....................................................................................................................................... 1ÖĞRENME FAALİYETİ–1 .................................................................................................... 31. ÇELİK DÖŞEMELER ......................................................................................................... 3

1.1. Çelik Döşeme Malzemeleri ........................................................................................... 31.1.1. Özel Saclar ............................................................................................................. 31.1.2. Kesme Bağlayıcıları ............................................................................................... 4

1.2. Çelik Özel Saclı Döşeme Sistemi ................................................................................. 41.2.1. Yapım İlkeleri ........................................................................................................ 41.2.2. Çizimleri .............................................................................................................. 11

1.3. Çelik Beton Döşeme Sistemi ...................................................................................... 211.3.1. Yapım İlkeleri ...................................................................................................... 211.3.2. Çizimleri ............................................................................................................. 22

1.4. Çelik Özel Saclı Bileşik Döşeme Sistemi ................................................................... 311.4.1. Yapım İlkeleri ...................................................................................................... 311.4.2. Çizimleri .............................................................................................................. 32

UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 43ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 46

ÖĞRENME FAALİYETİ–2 .................................................................................................. 472. ÇELİK KİRİŞLER ............................................................................................................. 47

2.1. Çelik Kiriş Yapım İlkeleri ........................................................................................... 472.2. Çelik Kiriş Çeşitleri .................................................................................................... 47

2.2.1. Çelik Normal Profil Tali Kiriş ............................................................................. 472.2.2. Çelik Normal Profil Ana Kiriş ............................................................................. 502.2.3. Çelik Normal Profil Mütemadi Kiriş ................................................................... 522.2.4. Çelik Takviyeli Kiriş ........................................................................................... 532.2.5. Çelik Dolu Gövdeli Kiriş ..................................................................................... 552.2.6. Çelik Petek Kiriş .................................................................................................. 58

2.3. Çelik Kiriş Birleşimleri ............................................................................................... 622.3.1. Bulonlu Kiriş Birleşim Çizimleri ......................................................................... 622.3.2. Perçinli Kiriş Birleşim Çizimleri ......................................................................... 642.3.3. Kaynaklı Kiriş Birleşim Çizimleri ....................................................................... 65

UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 67ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 69

ÖĞRENME FAALİYETİ–3 .................................................................................................. 703. ÇELİK MERDİVENLER ................................................................................................... 70

3.1. Çelik Merdiven Yapım İlkeleri ................................................................................... 703.2. Çelik Merdiven Çeşitleri ............................................................................................. 70

3.2.1. Düz Kollu Merdivenler ........................................................................................ 703.2.2. Çeyrek Döner Merdivenler .................................................................................. 733.2.3. Yarım Döner Merdivenler ................................................................................... 773.2.4. Elips merdivenler ................................................................................................. 80

3.3. Çelik Merdiven Kesit Çizimleri .................................................................................. 833.3.1. Düz kollu merdivenler ......................................................................................... 833.3.2. Çeyrek Döner Merdivenler .................................................................................. 89

İÇİNDEKİLER

ii

3.3.3. Yarım Döner Merdivenler ................................................................................... 963.3.4. Elips Merdivenler .............................................................................................. 101

3.4. Çelik Merdiven Birleşim Detayları Çizme ............................................................... 1073.4.1. Basamak Detayı ................................................................................................. 1073.4.2. Merdiven Kirişi Sahanlık Kirişi Birleşim Detayı .............................................. 1073.4.3. Korkuluk Detayı ................................................................................................ 1083.4.4. Sahanlık Döşemesi Detayı ................................................................................. 108

UYGULAMA FAALİYETİ ............................................................................................ 109ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................. 117

MODÜL DEĞERLENDİRME ............................................................................................ 118KAYNAKLAR ..................................................................................................................... 122

iii

AÇIKLAMALAR KOD 582YIM398

ALAN İnşaat Teknolojisi

DAL/MESLEK Çelik Yapı Teknik Ressamlığı

MODÜLÜN ADI Çelik Yapı Döşeme-Kiriş ve Merdiven Çizimleri

MODÜLÜN TANIMI Çelik yapı konstrüksüyon çizimleri uygulamalarını kapsayan öğretim materyalidir.

SÜRE 40/32 (+40/32 Uygulama tekrarı yapmalı)

ÖN KOŞUL

YETERLİK Çelik yapı konstrüksüyonlarını çizmek

MODÜLÜN AMACI

Genel Amaç Okul içi gerekli ortam sağlandığında, okul dışı araştırma yapabileceğiniz kuruluşlar belirtildiğinde; çelik döşeme, kiriş ve merdiven çizimlerini standartlara uygun olarak yapabileceksiniz. Amaçlar

1. Çelik döşeme kesit ve birleşim detaylarını çizebileceksiniz.

2. Çelik kiriş kesitlerini ve birleşim detaylarını çizebileceksiniz.

3. Çelik merdiven kesitlerini ve birleşim detaylarını çizebileceksiniz.

EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

Ortam: Meslek ile ilgili kuruluşlar Donanım: Eskiz kâğıdı, aydınger kâğıdı, cetvel, kurşun kalem, silgi, çizim masası, izole bant, temizlik fırçası, çini kalemleri ve çini mürekkebi, imar yönetmelikleri, genel ve teknik şartnameler

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Modül içinde yer alan her öğrenme faaliyetinden sonra verilen ölçme araçları ile kendinizi değerlendireceksiniz. Öğretmen modül sonunda ölçme aracı (çoktan seçmeli test, doğru-yanlış testi, boşluk doldurma, eşleştirme vb.) kullanarak modül uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek sizi değerlendirecektir.

AÇIKLAMALAR

1

GİRİŞ Sevgili Öğrenci, İnşaat teknolojisi, içinde bir çok meslek barındıran geniş bir alandır. Gelişmiş

ülkelerde daha çok gökdelenlerde ve sanayide kullanılan çelik yapılar, ülkemizde yaşanan depremlerin ardından son yıllarda adını daha sık duyduğumuz yapım teknolojisi olmuştur. Şimdiye kadar ülkemizde taşıyıcı sistem olarak çoğunlukla betonarmenin kullanılması sebebiyle daha çok bu yönde teknik eleman yetiştirilmiştir. Çelik yapılar konusunda bilgi ve tecrübeyle donatılmış teknik elemanlara ihtiyaç vardır. Özellikle çelik yapıların projelendirilmesinde bu eksiklik kendini göstermektedir.

GİRİŞ

3

ÖĞRENME FAALİYETİ–1

Çelik döşeme kesit ve birleşim detaylarını standart ve yönetmeliklere uygun olarak çizebileceksiniz.

Çevrenizde bulunan çelik yapıları gezerek inceleyiniz.

Yapının döşeme sistemini inceleyiniz.

Çelik döşemelerle ilgili internet ortamında araştırma yapınız. Gerekli notları

alınız.

1. ÇELİK DÖŞEMELER 1.1. Çelik Döşeme Malzemeleri 1.1.1. Özel Saclar

Döşeme sacları kaymayı engellemek ve dayanıklılığı artırmak için tırtırlı imal edilir.

Genel olarak döşemede kullanılan saclar, tırtırların şekline göre baklava dilimli ve göz yaşı biçimli olmak üzere ikiye ayrılır (Resim 1.1).

a

b

Resim 1.1: Sac yüzey şekilleri a: Baklava dilimli, b: Göz yaşı

ARAŞTIRMA

AMAÇ


4

1.1.2. Kesme Bağlayıcıları Döşemeler kirişe ankraj elemanları yardımıyla bağlanır. Ankraj elemanlarının boyut

ve aralıkları hesap sonucu tayin edilir (Resim 1.2).

Resim 1.2: Ankraj elemanı

1.2. Çelik Özel Saclı Döşeme Sistemi 1.2.1. Yapım İlkeleri

Çelik özel saclı döşemeler, çerçeve kirişleri ile bunların arasındaki döşeme kirişleri ve

yatay çaprazların üzerine kaynaklanan saclar ile oluşturulur. Bu tür döşemeler ses yalıtımını gerektirmesi nedeniyle konut, iş yeri vb. yapılar yerine daha çok endüstri yapılarında kullanılmaktadır (Resim 1.3).

Resim 1.3: Özel saclı döşeme

Çelik yapılarda sıklıkla kullanılan profil boyutları ve kesit özellikleri Tablo 1.1, Tablo

1.2, Tablo 1.3, Tablo 1.4, Tablo 1.5, Tablo 1.6’da verilmiştir.

5

Tablo 1.1: Normal U profili

6

Tablo 1.2: Dar I profili

7

Tablo 1.3: Orta genişlikli I profili

8

Tablo 1.4: Geniş hafif I profili

9

Tablo 1.5: Geniş I profili

10

Tablo 1.6: Eşit kollu köşebent

11

1.2.2. Çizimleri Döşeme kirişi eksenleri çizilir (Şekil 1.1).

32

3880

3650

B

A

ÇK1

l=36

50

l=3450ÇK4HEB 200ÇS1

32

B

A

3880

3650

HE

B 2

00

ÇK1

l=36

50

l=3450ÇK4

Şekil 1.1: Döşeme kirişi eksenlerinin çizilmesi

12

Eksenlerin sağ ve sol tarafına döşeme profil genişliğinin yarısı kadar çizilerek profil genişlikleri oluşturulur (Şekil 1.2).

32

3880

3650

B

A

ÇK1

l=36

50


32

B

A

3880

3650

HE

B 2

00

ÇK1

l=36

50

l=3450ÇK4

Şekil 1.2: Döşeme kirişinin oluşturulması

13

Çerçeve profili ekseni ile döşeme kirişi ekseni ölçülendirilir (Şekil 1.3).

32

3880

3650

730 730 730 730 730

B

A

ÇK1

l=36

50


32

B

A

3880

3650

730 730 730 730 730

HE

B 2

00

ÇK1

l=36

50

l=3450ÇK4

Şekil 1.3: Ölçülendirme yapılması

14

Kesit yerleri işaretlenir. Döşeme kiriş pozları ve uzunlukları yazılır (Şekil 1.4).

32

3880

3650

730 730 730 730 730

B

A

ÇK

1l=

3650


32

B

A

3880

3650

730 730 730 730 730

AA

HE

B 2

00

I 160

L= 3

860

L= 3

860

L= 3

860

L= 3

860

I 160

I 160

I 160

ÇK

1l=

3650

l=3450ÇK4

Şekil 1.4: Döşeme ozlarının yazılması

15

Plandan yapı dış hatları kesit düzlemine taşınır. Uygun bir yerden döşeme üst seviyesini temsil edecek yatay çizgi çizilir. Yapı dış hattı ile döşeme üst seviyesinin kesiştiği yerlere çerçeve kirişi profil

kesiti çizilir (Şekil 1.5).

32

3880

3650

730 730 730 730 730

B

A

ÇK1

l=36

50


32

B

A

3880

3650

730 730 730 730 730

AA

HEB

200

I 160

L= 3

860

L= 3

860

L= 3

860

L= 3

860

I 160

I 160

I 160

ÇK1

l=36

50

l=3450ÇK4

Şekil 1.5: Kenar profillerin çizilmesi

16

Döşeme profili eksenleri döşeme üst seviyesine taşınır (Şekil 1.6).

32

3880

3650

730 730 730 730 730

B

A

ÇK

1l=

3650


32

B

A

3880

3650

730 730 730 730 730

AAH

EB

200

I 160

L= 3

860

L= 3

860

L= 3

860

L= 3

860

I 160

I 160

I 160

ÇK

1l=

3650

l=3450ÇK4

Şekil 1.6: Döşeme profil izinin taşınması

17

Döşeme profilinin kesiti döşeme üst seviyesinin kesiştiği yerlere çizilir (Şekil 1.7).

32

3880

3650

730 730 730 730 730

B

A

ÇK1

l=36

50


32

B

A

3880

3650

730 730 730 730 730

AA

HEB

200

I 160

L= 3

860

L= 3

860

L= 3

860

L= 3

860

I 160

I 160

I 160

ÇK1

l=36

50

l=3450ÇK4

Şekil 1.7: Döşeme profillerinin çizilmesi

18

Bağ levhaları çizilir. Çerçeve kirişinin görünüşe giren kısımları çizilir. Kolon görünüşleri belirli bir yüksekliğe kadar çizilir. Kolonların devam ettiğini gösteren kesik çizgiler çizilir (Şekil 1.8).

380

Şekil 1.8: Bağ levhası ve görünüşe giren kısımların çizilmesi

Döşeme sacı kalınlığı çizilir (Şekil 1.9).

döşeme sacı

Şekil 1.9: Döşeme sacının çizilmesi

19

Döşeme kaplaması çizilir (Şekil 1.10).

kaplama

Şekil 1.10: Döşeme kaplamasının çizilmesi

Kaplama kalınlığını ve çerçeve kirişi yüksekliğini gösteren ölçülendirme yapılır

(Şekil 1.11).

6020

0

Şekil 1.11: Çizgisel ölçülendirmenin yapılması

Sac kesiti, kiriş kesitleri ve kaplama taranır. Malzeme açılımı, kesit adı, detay adı yazılır (Şekil 1.12).

Sac (5mm)Kaplama (5cm)

I 160HEB 20060

200

A - A Kesiti

Şekil 1.12: Tarama ve yazıların yazılması

20

Son kontroller yapılarak kesit tamamlanır (Şekil 1.13).

32

3880

3650

730 730 730 730 730

B

A

ÇK

1l=

3650


32

B

A

3880

3650

730 730 730 730 730

AA

HE

B 2

00

I 160

L= 3

860

L= 3

860

L= 3

860

L= 3

860

I 160

I 160

I 160

ÇK

1l=

3650

l=3450ÇK4

Sac (5mm)Kaplama (5cm)

I 160HEB 20060

200

A - A Kesiti

Şekil 1.13: Kontrollerin yapılarak çizimin tamamlanması

21

1.3. Çelik Beton Döşeme Sistemi

1.3.1. Yapım İlkeleri Çerçeve ve döşeme kirişlerinin genişletilen alt veya üst başlıkları üzerinde yerinde

dökme donatılı beton ile oluşturulan döşemelerdir. Döşeme kirişleri altına kalıp yerleştirilir. Döşeme kirişleri arasına donatı yerleştirildikten sonra beton dökümü yapılır. Daha çok konut yapılarında tercih edilir. İşçilik ve inşaat süresi bakımından diğer döşeme tiplerine göre ekonomik değildir (Resim 1.3).

Resim 1.3: Çelik beton döşeme sistemi

Betonarme ile döşeme ve çerçeve kirişleri arasındaki bağlantı, ankraj elemanlarıyla

sağlanır (Şekil 1.14).

Şekil 1.14: Ankraj elemanı

Şekil 1.15’te örnek bir ankraj elemanı detayı görülmektedir.

Şekil 1.15: Ankraj elemanı detayı

22

1.3.2. Çizimleri Döşeme profil eksenleri çizilir (Şekil 1.16).

A

1

1

B

A

B

2

2

HEB200

HEB200

HE

B20

0

HE

B20

0

2U200 2U200

2U2002U200

Şekil 1.16: Döşeme profil ekseninin çizilmesi

Döşeme profilleri çizilir (Şekil 1.17).

A

1

1

B

A

B

2

2

HEB200

HEB200

HE

B20

0

HE

B20

0

2U200 2U200

2U2002U200

Şekil 1.17: Döşeme profilinin çizilmesi

23

Çerçeve profili eksenleri ölçülendirilir (Şekil 1.18).

A

1

1

B

A

B

2

2

HEB200

HEB200

HE

B20

0

HE

B20

0

2U200 2U200

2U2002U200

20 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 20

2033

020

Şekil 1.18: Döşeme profil eksenlerinin ölçülendirilmesi

Kesit yerleri çizilir (Şekil 1.19).

A

1

1

B

A

B

2

2

HEB200

HEB200

HE

B20

0

HE

B20

0

2U200 2U200

2U2002U200

20 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 20

A A

B

B

2033

020

Şekil 1.19: Kesit yerlerinin çizilmesi

24

Plandan yapı dış hatları çizilerek taşınır. Uygun bir yerden döşeme üst seviyesini temsil edecek yatay çizgi çizilir. Yapı dış hattı ile döşeme üst seviyesinin kesiştiği yerlere çerçeve kirişi çizilir

(Şekil 1.20).

A

1

1

B

A

B

2

2

HEB200

HEB200

HE

B20

0

HE

B20

0

2U200 2U200

2U2002U200

20 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 20

A A

B

B

2033

020

Şekil 1.20: Çerçeve kiriş profillerinin çizilmesi

25

Döşeme profili eksenleri döşeme üst seviyesine taşınır (Şekil 1.21).

A

1

1

B

A

B

2

2

HEB200

HEB200

HE

B20

0

HE

B20

0

2U200 2U200

2U2002U200

20 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 20

A A

B

B

2033

020

Şekil 1.21: Döşeme profil ekseninin kesit düzlemine taşınması

26

Döşeme profilleri, eksenlerin kesiştiği yerlere çizilir (Şekil 1.22).

A

1

1

B

A

B

2

2

HEB200

HEB200

HE

B20

0

HE

B20

0

2U200 2U200

2U2002U200

20 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 20

A A

B

B

2033

020

Şekil 1.22: Döşeme profillerinin çizilmesi

27

Taşıma çizgileri silinir. Döşeme üst ve alt seviye çizgileri çizilir (Şekil 1.23).

A

1

1

B

A

B

2

2

HEB200

HEB200

HEB

200

HEB

200

2U200 2U200

2U2002U200

20 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 20

A A

B

B

2033

020

Şekil 1.23: Döşeme üst ve alt seviyelerinin çizilmesi

28

Kolon görünüşleri belirli bir yüksekliğe kadar çizilir. Kiriş görünüşü çizilir. Kolonların devam ettiğini gösteren kesik çizgiler çizilir (Şekil 1.24).

A

1

1

B

A

B

2

2

HEB200

HEB200

HE

B20

0

HE

B20

0

2U200 2U200

2U2002U200

20 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 20

A A

B

B

2033

020

Şekil 1.24: Kolon ve kirişlerin görünüşe giren kısımlarının çizilmesi

29

Döşeme profillerinin içi taranır (Şekil 1.25).

Şekil 1.25: Döşeme profillerinin taranması

Betonarme kısımlar taranır (Şekil 1.26).

Şekil 1.26: Betonarme kısımların taranması

Döşeme kalınlığı ve kiriş yüksekliği ölçülendirilir (Şekil 1.27).

12 20

Şekil 1.27: Ölçülendirmenin yapılması

Döşeme profil pozları, malzeme açılımı ve kesit adı yazılır (Şekil 1.28).

HEB120Çerçeve kiriþi (HEB200)

A - A Kesiti

12 20

B.A. Döseme (12 cm)

Şekil 1.28: Poz ve yazıların yazılması

30


A

1

E

B

A

B

2

E

A A

B

B

HEB200

HEB200

HE

B20

0

HE

B20

0

HE

B12

0

HE

B12

0

HE

B12

0

HE

B12

0

HE

B12

0

HE

B12

0

HE

B12

0

2U200 2U200

2U2002U200

20 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 62,5 20

2033

020

HEB120Çerçeve kirisi (HEB200)

A - A Kesiti

12 20

B.A. Döseme (12 cm)

I

Şekil 1.29: Kontrollerin yapılarak çizimin tamamlanması

31

1.4. Çelik Özel Saclı Bileşik Döşeme Sistemi

1.4.1. Yapım İlkeleri Çelik çerçeveli yapılarda yaygın olarak kullanılan döşeme sistemi, sac ve üzerine

şantiyede dökülen donatılı betondan oluşmaktadır (Resim 1.4).

Resim 1.4: Özel saclı bileşik döşeme sistemi

Sac, aderans ve dayanımı yükseltmek için genellikle trapez kesitli yapılır. Yeterli

kalınlık ve aderans için yüzey şekli uygun olduğunda çekme donatısı görevini görür. Dolayısıyla betonarme kısımdaki donatı miktarı azalmaktadır. Saclar çeşitli boyut ve kesitlerde üretilmektedir (Şekil 1.30).

Şekil 1.30: Trapez kesitli sac

32

1.4.2. Çizimleri

Çerçeve kirişinin eksenleri çizilir (Şekil 1.31).

32

3880

3650

B

A

ÇK1

l=36

50


32

B

A

3880

3650

HE

B 2

00

ÇK1

l=36

50

l=3450ÇK4

Şekil 1.31: Döşeme ızgara ekseninin çizilmesi

33

Profil genişlikleri çizilir (Şekil 1.32).

32

3880

3650

B

A

ÇK1

l=36

50


32

B

A

3880

3650

HE

B 2

00

ÇK1

l=36

50

l=3450ÇK4

Şekil 1.32: Izgara profillerinin çoğaltılması

34

Çerçeve profili eksenleri ölçülendirilir (Şekil 1.33).

32

3880

3650

730 730 730 730 730

B

A

ÇK1

l=36

50


32

B

A

3880

3650

730 730 730 730 730

HE

B 2

00

ÇK1

l=36

50

l=3450ÇK4

Şekil 1.33: Ölçülendirme yapılması

35

Kesit yerleri çizilir. Döşeme kiriş pozları ve uzunlukları yazılır (Şekil 1.34).

32

3880

3650

730 730 730 730 730

B

A

ÇK1

l=36

50


32

B

A

3880

3650

730 730 730 730 730

AA

HE

B 2

00

I 160

L= 3

860

L= 3

860

L= 3

860

L= 3

860

I 160

I 160

I 160

ÇK1

l=36

50

l=3450ÇK4

Şekil 1.34: Döşeme pozlarının ve yazıların yazılması

36

Plandan yapı dış hatları taşınır. Uygun bir yerden döşeme üst seviyesini temsil edecek yatay çizgi çizilir. Yapı dış hattı ile döşeme üst seviyesinin kesiştiği yerlere kenar profilleri çizilir

(Şekil 1.35).

32

3880

3650

730 730 730 730 730

B

A

ÇK

1l=

3650


32

B

A

3880

3650

730 730 730 730 730

AA

HE

B 2

00

I 160

L= 3

860

L= 3

860

L= 3

860

L= 3

860

I 160

I 160

I 160

ÇK

1l=

3650

l=3450ÇK4

Şekil 1.35: Çerçeve kirişi kesitlerinin yerleştirilmesi

37

Döşeme profil eksenleri döşeme üst seviyesine taşınır (Şekil 1.36).

32

3880

3650

730 730 730 730 730

B

A

ÇK

1l=

3650


32

B

A

3880

3650

730 730 730 730 730

AAH

EB

200

I 160

L= 3

860

L= 3

860

L= 3

860

L= 3

860

I 160

I 160

I 160

ÇK

1l=

3650

l=3450ÇK4

Şekil 1.36: Döşeme profil ekseninin kesit düzlemine taşınması

38

Eksenle döşeme üst seviyesinin kesiştiği yerlere döşeme profilleri çizilir. Taşıma çizgileri silinir (Şekil 1.37).

32

3880

3650

730 730 730 730 730

B

A

ÇK1

l=36

50


32

B

A

3880

3650

730 730 730 730 730

AA

HEB

200

I 160

L= 3

860

L= 3

860

L= 3

860

L= 3

860

I 160

I 160

I 160

ÇK1

l=36

50

l=3450ÇK4

Şekil 1.37: Döşeme profillerinin çoğaltılması

39

Trapez levha çizilir (Şekil 1.38). 42

27.5

16126

674

32

3880

3650

730 730 730 730 730

B

AÇ

K1l=

3650


32

B

A

3880

3650

730 730 730 730 730

AA

HEB

200

I 160

L= 3

860

L= 3

860

L= 3

860

L= 3

860

I 160

I 160

I 160

ÇK1

l=36

50

l=3450ÇK4

Şekil 1.38: Trapez levhaların çizilmesi

40

Bağ levhaları çizilir. Kolon görünüşleri belirli bir yüksekliğe kadar çizilir. Kolonların devam ettiğini gösteren kesik çizgiler çizilir (Şekil 1.39).

380

220

Şekil 1.39: Bağ levhalarının ve görünüşe giren kısımların çizilmesi

Betonarme döşeme kalınlığı çizilir (Şekil 1.40).

Şekil 1.40: Betonarme döşemenin çizilmesi

Çelik hasır çizilir (Şekil 1.41).

Şekil 1.41: Çelik hasırın çizilmesi

41

Betonarme döşeme kalınlığını ve çerçeve kirişi yüksekliğini gösteren ölçülendirme yapılır (Şekil 1.42).

8020

0

Şekil 1.42: Ölçülendirmenin yapılması

Kiriş kesitleri ve betonarme kesiti taranır (Şekil 1.43).

8020

0

Şekil 1.43: Tarama yapılması

Malzeme açılımı, kesit adı, detay adı yazılır (Şekil 1.44).

Trapez levha (27/200 formu)Çelik hasirli taping betonu (8cm)

I 160HEB 200

HEB 200

ÇK1

A - A Kesiti

8020

0

Şekil 1.44: Yazıların yazılması

42


32

3880

3650

730 730 730 730 730

B

A

ÇK1

l=36

50


32

B

A

3880

3650

730 730 730 730 730

AA

HEB

200

I 160

L= 3

860

L= 3

860

L= 3

860

L= 3

860

I 160

I 160

I 160

ÇK1

l=36

50

l=3450ÇK4

Trapez levha (27/200 formu)Çelik hasýrlý taping betonu (8cm)

I 160HEB 200

HEB 200

ÇK1

A - A Kesiti80

200

Şekil 1.45: Kontrollerin yapılması ve çizimin tamamlanması

43

UYGULAMA FAALİYETİ Verilen döşemeyi özel saclı bileşik döşeme sistemine göre oluşturarak A – A kesitini

aşağıda verilen işlem basamakları ve önerileri dikkate alarak çiziniz.

Verilenler:

Döşeme kirişi: I 120 Döş. kiriş aralığı : 80 cm Sac: Trapez Trapez üstü 8 cm betonarme Donatı: 188/188 Hasır

21

4000

5000

B

A

ÇK

1l=

3650


21

B

A

4000

5000

HE

B 2

00ÇK

1l=

3650

l=3450ÇK2

AA

İşlem Basamakları Öneriler Çerçeve kirişinin eksenlerini çiziniz. Profil genişliklerini çiziniz. Çerçeve profil eksenlerini ölçülendiriniz. Kesit yerlerini çiziniz. Döşeme kiriş pozları ve uzunluklarını

yazınız. Plandan yapı dış hatlarını taşıyınız. Döşeme üst seviyesini temsil edecek

yatay çizgiyi çiziniz. Kenar profillerini çiziniz. Döşeme profil eksenlerini döşeme üst

seviyesine taşıyınız. Döşeme profillerini çiziniz. Trapez levhayı çiziniz.

İş önlüğünüzü giyiniz. Çizim araç gereçlerinizi temiz olarak

hazırlayınız. Çerçeve kiriş eksen çiziminde aralıkları

verilen ölçülerde seçiniz. Profil genişliklerini ölçüye uygun

çizmelisiniz. Kesit yerlerini işaretlerken bakış

yönünüzü göstermeyi unutmayınız. Döşeme üst seviye çizgisini çizerken

yeteri kadar boşluk bırakmayı unutmayınız.

Sacın aderans ve dayanımı yükseltmek için trapez kesitli yapıldığını

UYGULAMA FAALİYETİ

44

Bağ levhalarını çiziniz. Kolon görünüşlerini belirli bir

yüksekliğe kadar çiziniz. Kolonların devam ettiğini gösteren kesik

çizgileri çiziniz. Betonarme döşeme kalınlığını çiziniz. Çelik hasırı çiziniz. Ölçülendirmeyi yapınız. Kiriş kesitleri ve betonarme kesitini

tarayınız. Malzeme açılımı, kesit adı, detay adını

yazınız.

unutmayınız. Sac ve üzerine şantiyede dökülen

donatılı betondan oluştuğunu unutmayınız.

Taşıma çizgilerini silmeyi unutmayınız. Malzeme açılım ve kesite ait bilgileri

eksiksiz olarak yazmayı unutmayınız. Çizim bitiminde son bir kontrol

yapmanız faydalı olacaktır.

45

KONTROL LİSTESİ

Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız beceriler için Evet, kazanamadığınız beceriler için Hayır kutucuğuna (X) işareti koyarak kendinizi değerlendiriniz.

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır 1. Çerçeve kirişinin eksenlerini çizdiniz mi? 2. Profil genişliklerini çizdiniz mi? 3. Çerçeve profil eksenlerini ölçülendirdiniz mi? 4. Kesit yerlerini çizdiniz mi? 5. Döşeme kiriş pozlarını ve uzunluklarını yazdınız mı? 6. Plandan yapı dış hatlarını taşıdınız mı? 7. Döşeme üst seviyesini temsil edecek yatay çizgiyi çizdiniz mi? 8. Kenar profillerini çizdiniz mi? 9. Döşeme profil eksenlerini döşeme üst seviyesine taşıdınız mı? 10. Döşeme profillerini çizdiniz mi? 11. Taşıma çizgilerini sildiniz mi? 12. Trapez levhayı çizdiniz mi? 13. Bağ levhalarını çizdiniz mi? 14. Kolon görünüşlerini belirli bir yüksekliğe kadar çizdiniz mi? 15. Kolonların devam ettiğini gösteren kesik çizgileri çizdiniz mi? 16. B.A döşeme kalınlığını çizdiniz mi? 17. Çelik hasırı çizdiniz mi? 18. Ölçülendirmeyi yaptınız mı? 19. Kiriş kesitleri ve betonarme kesitini taradınız mı? 20. Malzeme açılımını, kesit ve detay adını yazdınız mı?

DEĞERLENDİRME

Değerlendirme sonunda “Hayır” şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz.

Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız “Evet” ise “Ölçme ve Değerlendirme” ye geçiniz.

46


Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.

1. Özel saclı döşeme sisteminin kullanıldığı yer, aşağıakilerden hangisidir? A) Endüstri yapılarında B) Okul yapılarında C) Konut yapılarında D) Hastanelerde

2. Özel saclı döşeme sisteminin dezavantajı aşağıdakilerden hangisidir? A) Ağır olması B) Isı yalıtımı gereksinimi olması C) Ses yalıtımı gereksinimi olması D) Dayanımının düşük olması

3. Aşağıakilerden hangisi özel saclı döşemlerde kullanılan saclardandır? A) Trapez sac B) Tırtırlı sac C) Oluklu sac D) Baklava dilimli sac

4. Çelik döşemelerde kullanılan ankraj elemanının görevi aşağıdakilerden hangisidir? A) Sacı kirişe bağlamak B) B.A. döşemeyi kirişlere bağlamak C) Döşeme kirişini çerçeve kirişine bağlamak D) Sacı döşemeye bağlamak

5. Çelik beton döşeme sistemininkullanıldığı yer, aşağıdakilerden hangisidir? A) Konut yapılarında B) Yol yapılarında C) Endüstri yapılarında D) Hafif yapılard

6. Çelik özel saclı bileşik döşemelerde ne tür sac kullanılır? A) Göz yaşı sac B) Baklava dilimli sac C) Trapez sac D) Tırtırlı sac

7. Çelik özel saclı bileşik döşemelerde kullanılan sacın en büyük avantajı, aşağıdakilerden hangisidir? A) Hafiftir B) Donatı miktarını azaltır. C) Döşeme yüksekliğini azaltır. D) Daha fazla yük taşır.

DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız. Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz.


47


Çelik kiriş kesit ve birleşim detaylarını standart ve yönetmeliklere uygun olarak

çizebileceksiniz.

Çevrenizde bulunan çelik yapıları gezerek inceleyiniz.

Yapının döşeme sistemini inceleyiniz.

Çelik döşemelerle ilgili internet ortamında araştırma yapınız. Gerekli notları

alınız.

2. ÇELİK KİRİŞLER 2.1. Çelik Kiriş Yapım İlkeleri

Kirişler, iskelet sistemlerini oluşturan çerçevelerin kolon ya da duvar gibi düşey

elemanlarını bağlayacak şekilde yatay ya da eğik düzenlenen taşıyıcı elemanlardır. Çelik yapıda kirişler, üzerlerine etkiyen yüke, geçtikleri açıklıklara, yapı içindeki tesisatın geçirilme şekline bağlı olarak dolu, boşluklu ya da kafes gövdeli olarak düzenlenir.

2.2. Çelik Kiriş Çeşitleri

2.2.1. Çelik Normal Profil Tali Kiriş

Döşemeden aldığı yükü çerçeve kirişlerine aktaran kirişlere tali kiriş denir. Bu

kirişlere döşeme kirişi de denmektedir (Şekil 2.1).

Tali kiris

Şekil 2.1: Tali kiriş

ARAŞTIRMA

AMAÇ


48

Kat yüksekliği sınırlı değilse tali kirişler çerçeve kirişlerine bindirmeli olarak bağlanabilir (Resim 2.1).

Resim 2.1: Tali kirişin bindirmeli bağlanması

Kat yüksekliğinin sınırlı olması durumunda tali kiriş çerçeve kirişine yandan bağlanır

(Resim 2.2).

Resim 2.2: Tali kirişin yandan bağlanması

2.2.1.1. Tali Kiriş Çizimi İşlem Sırası

Tali kiriş kesiti çizilir (Şekil 2.2).

82

5.7

168.

55.

7

180

6.9

8°

Şekil 2.2: Tali kiriş kesitinin çizilmesi

49

Ana kiriş üst ve alt seviyeleri çizilir. Bağlantı elemanları çizilir. Eksenler ve ana kirişin devam ettiğini gösterir kesik çizgiler çizilir (Şekil 2.3).

Şekil 2.3: Ana kiriş üst ve alt seviyesi ile bağlantı elemanlarının çizimi

Profil kesiti ve kaynak yerleri taranır. Ölçülendirme yapılır. Poz numaraları yazılır (Şekil 2.4).

4

75x20x1204

Şekil 2.4: Tarama, ölçülendirme ve poz numaralarının yazılması

50

2.2.2. Çelik Normal Profil Ana Kiriş Tali kirişlerden ve döşemelerden aldığı yükü taşıyarak kolonlara ileten kirişlere ana

kiriş denir. Bu kirişlere çerçeve kirişi de denmektedir (Şekil 2.5).

Ana kiris

Şekil 2.5: Ana kiriş

2.2.2.1. Ana Kiriş Çizimi İşlem Sırası

Ana kiriş kesiti çizilir (Şekil 2.6).

300

125

9

10.8

291

9

8°

Şekil 2.6: Ana kiriş kesitinin çizilmesi

51

Tali kiriş üst ve alt seviyeleri çizilir. Bağlantı elemanları çizilir. Bulon delikleri çizilir. Eksenler ve tali kirişin devam ettiğini gösterir kesik çizgiler çizilir (Şekil 2.7).

Şekil 2.7: Ana kiriş üst ve alt seviyesi ile bağlantı elemanlarının çizimi bulon deliklerinin çizimi

Profil kesiti taranır. Ölçülendirme yapılır. Poz numaraları yazılır (Şekil 2.8).

2535

6035

25

45 35

80

20

Ø20

4

Şekil 2.8: Tarama ve ölçülendirme yapılması

52

2.2.3. Çelik Normal Profil Mütemadi Kiriş

Mesnetlerde özellikle kiriş üst bölgesine ek bağlantı yapılarak sürekliliği sağlamış kirişlerdir. Mesnetlerdeki bağlantı genel olarak levhalarla sağlanır (Şekil 2.9).

Mütemadi Kiriş

Şekil 2.9: Mütemadi kiriş

2.2.3.1. Çelik Normal Profil Mütemadi Kiriş Çizimi İşlem Sırası

Çizimde kullanılacak işlem sırası ana kiriş ve tali kiriş kesit çizimindeki sıra ile

aynıdır. Mütemadi bir kirişe ait en ve boy kesiti aşağıda gösterilmiştir (Şekil 2.10 a, b).

Mütemadi kiriş en kesiti

180

L 50x50x5

I 180

I 300

62x10x80

4

3

Şekil 2.10 a: Mütemadi kiriş en kesiti

53

Mütemadi kiriş boy kesiti

2535

6035

25

Ø2062x10x80

2L 80x130x8

Şekil 2.10 b: Mütemadi kiriş boy kesiti

2.2.4. Çelik Takviyeli Kiriş

Mevcut profillerin yeterli olmaması ve ihtiyaca uygun profillerin bulunamaması

hâlinde profiller başlıklarına konulan takviye levhalarıyla atalet momentleri artırılarak kullanılır. Takviye levhaları perçin veya kaynakla birleştirilebilir (Şekil 2.11).

Şekil 2.11: Takviyeli kiriş

54

2.2.4.1. Çelik Takviyeli Kiriş Çizimi İşlem Sırası Ana kiriş kesiti çizilir. Kiriş üst ve alt takviye levhaları çizilir (Şekil 2.12).

Şekil 2.12: Ana kiriş kesiti ve takviye levhalarının çizilmesi

Görünüşe giren kiriş çizilir. Bağlantı elemanları çizilir. Bulon delikleri çizilir. Eksenler ve tali kirişin devam ettiğini gösterir kesik çizgiler çizilir. Profil kesiti taranır (Şekil 2.13).

Şekil 2.13: Görünüşe giren kısımların ve bağlantı elemanlarının çizimi

Ölçülendirme yapılır. Poz numaraları yazılır (Şekil 2.14).

47

Ø142035

20

22.5

22.5

75

L 60x60x6

140x8

Şekil 2.14: Tarama ve ölçülendirmenin yapılması

55

2.2.5. Çelik Dolu Gövdeli Kiriş

Dolu gövdeli çelik kirişler, hadde mamulü profiller, levhalı yapma enkesitler ya da profil ve levhalarla oluşturulmuş bileşik enkesitlerle düzenlenir.

Hadde mamülü dolu gövdeli kirişler genellikle geniş başlıklı I profillerle yapılır. Bu

profillerin başlıklarında malzeme yoğunluğu olduğu için basit eğilme etkisindeki kirişler için uygun bir kesittir. Geniş başlıklı profillerin gövdeleri levhalarla desteklenerek dolu gövdeli kiriş elde edilir (Şekil 2.15).

Şekil 2.15: Dolu gövdeli kiriş

Levhalı yapma enkesitli kirişler, hazır profil ve takviyeli profil enkesitlerinin

yetmediği büyük açıklıkların geçileceği durumlarda kullanılır. Genellikle kiriş, iki başlık levhasının tek gövde lavhasına eklenmesiyle oluşturulur (Şekil 2.16).

Şekil 2.16: Levhalı yapma enkesitli kirişler

Levhalı yapma enkesitli kirişler gövdeye dik belirli aralıklarla yerleştirilen levhalarla

desteklenebilir (Şekil 2.17).

Şekil 2.17: Levhalı yapma enkesitli kirişlerin desteklenemesi

56

2.2.5.1. Çelik Dolu Gövdeli Kiriş Çizimi İşlem Sırası

Gövde levhası kesiti çizilir. Üst ve alt başlık levha kesiti çizilir (Şekil 2.18).

120

12

12

324

Şekil 2.18: Gövde, alt başlık ve üst başlık levhalarının çizimi

Köşe profilleri çizilir (Şekil 2.19).

Şekil 2.19: Köşe profillerinin yerleştirilmesi

Görünüşe giren kiriş çizilir. Kaynak yeri çizilir. Eksenler ve kirişin devam ettiğini gösterir kesik çizgiler çizilir (Şekil 2.20).

Şekil 2.20: Kiriş görünüşe giren kısımarının çizilmesi

57

Profil kesiti ve kaynak bölgesi taranır. Yardımcı çizgiler silinir (Şekil 2.21).

Şekil 2.21: Kaynak bölgelerinin taranması

Ölçülendirme yapılır. Poz numaraları yazılır (Şekil 2.22).

120

12

12

324

7

140x8

L 60x60x6

Şekil 2.22: Ölçülendirme ve poz numaralarının yazılması

58

2.2.6. Çelik Petek Kiriş

I profilin gövdesi boyunca zikzaklı olarak kesilmesiyle elde edilen kirişlerdir. İki parçanın kaydırılıp uç bölgelerinden istenildiğinde ek parça kullanılarak kaynakla yeniden birleştirilmesi sonucu oluşturulur (Şekil 2.23).

Şekil 2.23: Petek kirişler

Petek kirişler, daha çok düzgün yayılı yüklerin taşınmasında ve aktarılmasında

kullanılmaktadır (Resim 2.3).

Resim 2.3: Petek kirişler

Zikzaklı kesim ekseni belli bir açıda olursa eğimli kiriş elde edilebilir. Bu tür kirişler

daha çok çatı makası olarak kullanılmaktadır (Şekil 2.24).

Şekil 2.24: Eğimli petek kiriş

59

Zikzaklı kesim belli ölçü ve oranlarda yapılır. Kesimden sonra kiriş yüksekliğini artırmak için araya parça yerleştirilebilir. Bu durumda kiriş yüksekliği parça yüksekliği kadar artırılmış olur (Şekil 2.25).

Şekil 2.25: Petek kiriş kesim oranları

Tablo 2.1’de sık kullanılan profillere göre kesim değerleri verilmiştir. Çizim yaparken

bu değerler kullanılır.

NPI EKSİZ PETEK KESİTLERİN SAYISAL ÖZELLİKLERİ

D/H (mm)

V/E/C (mm)

Gn-p (kg/m)

Artış %

Wxn-p (mm3

Artış % )

Ixn-p (mm4

Artış % )

140/210 35/250/140 14.3-14.3 0.0 82-96 17.1 573-1010 076

160/230 45/250/140 17.9-17.9 0.0 117-180 53.8 935-2070 121

200/280 60/360/160 26.2-26.2 0.0 214-316 47.7 2140-4430 107

240/320 80/416/160 36.2-36.2 0.0 354-499 41.0 4250-7990 088

260/360 80/416/200 41.9-41.9 0.0 442-648 46.6 5740-11660 103

300/420 90/500/240 54.2-54.2 0.0 653-968 48.2 9800-20350 108

Tablo 2.1: Profil kesim oranları

60

2.2.6.1. Çelik Petek Kiriş Çizimi İşlem Sırası

Kiriş yüksekliğine göre kesim oranı değerleri hesaplanarak zikzak çizilir (Şekil 2.26).

Şekil 2.26: Zikzak çizilmesi

Kiriş eksenine göre kiriş alt kısmının simetrisi çizilir (Şekil 2.27).

Şekil 2.27: Kiriş üst kısmının oluşturulması

Kiriş kesiti çizilir (Şekil 2.28).

Şekil 2.28: Kiriş kesitinin çizilmesi

61

Kesit yeri belirlenir. Petek boşluğu kesitte taşınır (Şekil 2.29).

Şekil 2.29: Kesit yeri belirlenerek petek boşluğunun kesit düzlemine taşınması

Eksenler çizilir. Profil kesiti taranır. Ölçülendirme yapılır. Poz numaraları yazılır (Şekil 2.30).

I 280

6032

060

440

Şekil 2.30: Eksenlerin çizilmesi, tarama ve ölçülendirme yapılması

62

2.3. Çelik Kiriş Birleşimleri

2.3.1. Bulonlu Kiriş Birleşim Çizimleri Bulonlu kiriş birleşim çizimlerinde dikkat edilecek en önemli noktalardan biri de

bulon aks merkezlerinin doğru bir şekilde belirlenmiş olmasıdır. Bulon delik ve gövde çapı standart tablolarda belirtilen ya da hesaplamalar sonucu bulunan çaplar dikkate alınıp aksların üzerine oturtularak çizilir. Kiriş birleşim yerlerinde gösterilmesi gereken ayrıntılı nokta detayları 1/1, 1/2, 1/5 ve 1/10 ölçekleri kullanılarak çizilir.

2.3.1.1. Bulonların Projelerde Gösterilişi

Bulonlar projelerde çaplarına göre belirli sembollerle gösterilir (Tablo 2.2).

Cıvata M10 M12 M16 M20 M22 M24 M27 M30 M33

Cıvata İşaretleri Delik Çapı D (mm) 11 13 17 21 23 25 28 31 34

Ham cıvata gövde çapı 10 12 16 20 22 24 27 30 33

Tablo 2.2: Bulon sembolleri

2.3.1.2. Bulon Aralıkları ve Sınır Değerleri Bulonların yerleştirilmesi; kendi aralarındaki ve kenarlara olan mesafeleri belli

standartlara göre yapılır (Tablo 2.3).

e1 e

e2e

e2

e

Ara Mesafe Minimum Maksimum

e 3d 8d veya 15t

e1 2d 3d veya 6t

e2 1.5d 3d veya 6t

Tablo 2.3: Bulonların yerleştirilmesi Şekil 2.31’de yükseklikleri aynı I profil tali ve ana kiriş bulonlu birleşimlerine ait

izometrik perspektif görülmektedir. Şekil 2.32’de ise bu birleşime ait görünüşler görülmektedir.

63

Şekil 2.31: Tali ve ana kiriş bulonlu birleşimi izometrik görünüşü

5060

50

55

35 35

5060

50

1212

IPE 160

Şekil 2.32: Tali ve ana kiriş bulonlu birleşim görünüşleri

64

2.3.2. Perçinli Kiriş Birleşim Çizimleri

2.3.2.1. Perçinlerin Projelerde Gösterilişi Perçinler projelerde çaplarına göre belirli sembollerle gösterilir (Tablo 2.4).

Perçin 10 12 16 20 22 24 27 30 33

Perçin İşaretleri Delik Çapı D (mm) 11 13 17 21 23 25 28 31 34

Ham perçin gövde çapı 10 12 16 20 22 24 27 30 33

Tablo 2.4: Perçin sembolleri

2.3.2.2. Perçin Aralıkları ve Sınır Değerleri Perçinlerin yerleştirilmesi; kendi aralarındaki ve kenarlara olan mesafeleri belli

standartlara göre yapılır (Tablo 2.5).

e1 e

e2e

e2

eç

Ara Mesafe Minimum Maksimum

e

Yük taşıyan perçinler 3d 8d veya 15t

Tespit Perçinleri

Çekme 3d 12d veya 25t

Basınç 3d 12d veya 15t

e1 2d 3d veya 6t

e2 1.5d 3d veya 6t

Tablo 2.5: Perçinlerin yerleştirilmesi

65

Şekil 2.33’te yükseklikleri farklı I profil tali ve ana kiriş birleşimlerine ait izometrik perspektif görülmektedir. Şekil 2.34’te ise bu birleşime ait görünüşler görülmektedir.

Şekil 2.33: Tali ve ana kiriş perçinli birleşimi izometrik görünüş

IPE 120 12 12

5

6060

5

40 40

5

60

150

Ø 21-20

Ø 21-20

Şekil 2.34: Tali ve ana kiriş perçinli birleşimi görünüşleri

2.3.3. Kaynaklı Kiriş Birleşim Çizimleri

Şekil 2.35’te U ve I profillerinden meydana gelen kiriş kaynaklı birleşimlerine ait

izometrik perspektif görülmektedir. Şekil 2.36’da bu kaynaklı birleşime ait görünüşler görülmektedir.

66

Şekil 2.35: U – I profili kiriş kaynaklı birleşimi izometrik görünüş

12 12

5

5

35

5

5

5 16014

0

Şekil 2.36: U – I profili kiriş kaynaklı birleşimi görünüşleri

67


Verilen tali kiriş ana kiriş bulonlu bağlantı detayının ön görünüşünü çiziniz.

Verilenler: Birleşim: Blonlu (M20 x 6) Ana kiriş: IP240 Tali Kiriş: IP240 Bağ levhası: 170x230x12

İşlem Basamakları Öneriler Tali kiriş kesitini çiziniz. Ana kiriş üst ve alt seviyeleri çiziniz. Bağ levhasını çiziniz. Bulon deliklerini çiziniz. Eksenler ve ana kirişin devam ettiğini

gösterir kesik çizgiler çiziniz. Görünmeyen kısımları çiziniz. Profil kesiti tarayınız. Ölçülendirme yapınız. Poz numaraları yazınız.


hazırlayınız. Devam eden çizgilerin kesik çizgi ile

gösterilmesi gerektiğini unutmayınız. Ölçülendirmeyi eksiksiz olarak

yapmalısınız. Poz numaraları ve çizime ait bilgileri




68

KONTROL LİSTESİ Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız beceriler için

Evet, kazanamadığınız beceriler için Hayır kutucuğuna (X) işareti koyarak kendinizi değerlendiriniz.

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır 1. Tali kiriş kesitini çizdiniz mi? 2. Ana kirişi çizdiniz mi? 3. Bağ levhasını çizdiniz mi? 4. Bulon deliklerini çizdiniz mi? 5. Eksenler ve ana kirişin devam ettiğini gösterir kesik çizgileri

çiziniz mi?

6. Görünmeyen kısımları çizdiniz mi? 7. Profil kesiti taradınız mı? 8. Ölçülendirme yaptınız mı? 9. Poz numaralarını yazdınız mı?

DEĞERLENDİRME



69


Aşağıdaki soruları okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.

1. Tali kiriş tanımı aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir ? A) Yükü ana kirişe aktarır. B) Yükü kolonlara aktarır. C) Yük taşımayan kirişlerdir. D) Yükü döşemeye aktarır.

2. Mütemadi kirişin tanımı aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir ?

A) Yüksek mukavemetli kirişlerdir. B) Tali kirişin ana kirişe dik bağlanmasıyla elde edilen kirişlerdir. C) Ek bağlantı yapılarak sürekliliği sağlayan kirişlerdir. D) Düşük mukavemetli kirişlerdir.

3. Takviyeli kiriş nasıl oluşturulur ?

A) Kirişler yan yana eklenerek B) Kirişler uç uca eklenerek C) Kirişler üst üste eklenerek D) Başlık levhaları kullanılarak

4. Birleşime ait yan görünüş, aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) B)

C) D) DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız. Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz.


70


Çelik merdiven kesit ve birleşim detaylarını standart ve yönetmeliklere uygun olarak

çizebileceksiniz.

Çevrenizde bulunan yapılardaki çelik medivenleri inceleyiniz.

Birleşim sistemini inceleyiniz.

İnternet ortamında çelik merdivenlerle ilgili araştırma yapınız.

3. ÇELİK MERDİVENLER 3.1. Çelik Merdiven Yapım İlkeleri

Yan kirişler üzerine oturtulan basamaklardan oluşturulur. Basamaklar özel sac, lama demiri (özellikle endüstri yapılarında) veya kutu profil üzerine ahşap, taş kaplama olarak yapılabilir. 3.2. Çelik Merdiven Çeşitleri 3.2.1. Düz Kollu Merdivenler

Düz kollu merdivenler yan kirişlerden ve basamaklardan meydana gelir. Genellikle yan kirişler I ve U profillerinden yapılır. Basamaklar sac levhalarla yapılır. Resim 3.1’de düz kollu ortada sahanlıklı çelik merdiven görülmektedir.

Resim 3.1: Düz kollu çelik merdiven

ARAŞTIRMA

AMAÇ


71

3.2.1.1. Düz Kollu Merdiven Çizimi İşlem Sırası

Merdiven kol genişliği, kol uzunluğu ve sahanlık genişliği belirlenir (Şekil 3.1).

Şekil 3.1: Merdiven kol genişliği, uzunluğu ve sahanlık genişliğinin oluşturulması

Kolon profilleri çizilir (Şekil 3.2).

Şekil 3.2: Kolon profilinin çizilmesi

Ana ve tahliye kirişleri çizilir. İlk basamak çizilir. Yardımcı çizgiler silinir (Şekil 3.3).

Şekil 3.3: Merdiven kol genişliği, uzunluğu ve sahanlık genişliğinin oluşturulması

72

Basamaklar çizilir (Şekil 3.4).

Şekil 3.4: Basamaklar, sahanlık döşemesi kirişlerinin oluşturulması

İç ve dış çizgisel ölçülendirme yapılır. Kotlu ölçülendirme yapılır. Kesit yeri belirlenir. Çıkış hattı çizilir. Basamak numaraları yazılır. Poz numaraları yazılır. Son kontroller yapılarak çizim tamamlanır (Şekil 3.5).

2525 2525 2525 2525 2525 2525 25 2515

20 225 20350

9515

615

125

28.2

7.5

110

7.5

26.5 26.5

47.5

62.5

7.5

7.5

615

2080350 2028.2 60 85

+3.00±0.00

A A

1 2 3 4 5 6 7 8 13 14 151211109

Şekil 3.5: Ölçülendirmenin yapılması, çıkış hattının çizilmesi, yazıların yazılması

73

3.2.2. Çeyrek Döner Merdivenler 3.2.2.1. Çeyrek Döner Merdiven Çizimi İşlem Sırası

Merdiven kol genişliği, kol uzunluğu belirlenir (Şekil 3.6).

Şekil 3.6: Merdiven kol genişliği ve uzunluğunun belirlenmesi


Şekil 3.7: Kolonların profillerinin çizimi

74

Yan kirişler çizilir. İlk ve son basamak çizilir. Çıkış hattı çizilir (Şekil 3.8).

Şekil 3.8: İlk ve son basamakların çizilmesi

Düz basamaklar çizilir (Şekil 3.9).

Şekil 3.9: Düz basamakların oluşturulması

75

Dönen kısımdaki basamak dengelendirilir (Şekil 3.10).

Şekil 3.10: Dönen basamakların çizilmesi

Sahanlık döşemesi kirişleri çizilir. İç ve dış ölçülendirme yapılır. Kesit yeri çizilir (Şekil 3.11).

812

08

3030

3030

3030

30 30 30 30 30 30

R10

1531

015

490

20 3107,5

337,5

1528

3030

3024

,5

135

15

20 120 20

160

Şekil 3.11: Sahanlık kirişlerinin çizilmesi, ölçülendirme yapılması

76

Poz numaraları yazılır. Son kontroller yapılarak çizim tamamlanır (Şekil 3.12).

812

08

3030

3030

3030

30 30 30 30 30 30

R10

1531

015

490

20 310 7.5

337.5

1528

3030

3024

,5

135

15

20 120 20

160


77

3.2.3. Yarım Döner Merdivenler 3.2.3.1. Yarım Döner Merdiven Çizimi İşlem Sırası

Merdiven kol genişliği, kol uzunluğu belirlenir (Şekil 3.13).

Şekil 3.13: Merdiven kol genişliği ve uzunluğunun belirlenmesi


Şekil 3.14: Kolonların çizilmesi

78

Kirişler çizilir. İlk ve son basamaklar çizilir. Çıkış hattı çizilir. Düz basamaklar çizilir (Şekil 3.15).

Şekil 3.15: Kirişlerin ve basamakların çizilmesi

Dönen kısımdaki basamaklar dengelendirilir. Sahanlık döşemesi kirişleri çizilir (Şekil 3.16).

Şekil 3.16: Dönen kısımdaki basamakların ve sahanlık kirişlerinin oluşturulması

79

İç ve dış ölçülendirme yapılır. Kesit yeri çizilir. Poz numaraları yazılır. Son kontroller yapılarak çizim tamamlanır (Şekil 3.17).

20 260 20

300

3030

3028

1511

0,5

1531

015

465,

5

1530

3030

3030

30 R10

Şekil 3.17: Ölçülendirmenin yapılması yazıların yazılması

80

3.2.4. Elips merdivenler 3.2.4.1. Elips Merdiven Çizimi İşlem Sırası

Basamak sayısına göre çıkış hattı uzunluğu hesaplanır. Çıkış hattı uzunluğu ile ilk ve son basamak arasındaki açıya göre yarıçap

hesaplanır. Çıkış hattı yayı çizilir (Şekil 3.18).

60°

Şekil 3.18: Çıkış hattı yayının çizilmesi

Merdiven kol genişliği oluşturulur (Şekil 3.19).

60°

Şekil 3.19: Merdiven kol genişliğinin oluşturulması

81

Çıkış hattı basamak sayısı kadar eşit parçalara bölünür. Bölüntüler merkezle birleştirilerek basamaklar oluşturulur (Şekil 3.20).

60°

Şekil 3.20: İlk basamağın çizilmesi

Çıkış hattı başlangıç ve bitiş noktaları çizilir (Şekil 3.21).

Şekil 3.21: Basamakların ve çıkış hattının oluşturulması

82

Kolonlar çizilir (Şekil 3.22).

Şekil 3.22: Kolonların çizilmesi

Kolonlar arasına kiriş çizilir (Şekil 3.23).

Şekil 3.23: Kirişin çizilmesi

Ölçülendirme yapılır. Kesit yeri çizilir. Poz numaraları yazılır. Son kontroller yapılarak çizim tamamlanır (Şekil 3.24).

5

120

5

R10

32

Şekil 3.24: Ölçülendirmenin yapılması, yazıların yazılması

83

3.3. Çelik Merdiven Kesit Çizimleri

3.3.1. Düz Kollu Merdivenler Düz kollu merdivenlerde belirlenmiş bir hat üzerinde çıkış hattı belirlenerek merdiven

kol genişliği, sahanlık, korkuluk, rıht ve basamaklar tasarlanarak plan çizimi yapılır. Plan çizimi yapıldıktan sonra kesit çıkarılacak bölgeden kesit çizgisi geçirilir.

3.3.1.1. Düz kollu merdiven kesit çizim işlem sırası

Kesit çizgisinin kestiği basamaklar, kolonlar ve sahanlık kesit düzlemine taşınır. Zemin çizgisi çizilir. Sahanlık seviyesi belirlenir. Basamak yükseklikleri belirlenir (Şekil 3.25).

2525 2525 2525 2525 2525 2525 25 25

15

20 225 20350

9515

615

125

28.2

7.5

110

7.5

26.5 26.5

47.5

62.5

7.5

7.5

615

2080350 2028.2 60 85

+3.00±0.00

A A

1 2 3 4 5 6 7 8 13 14 151211109

Şekil 3.25: Basamakların kesit düzlemine taşınması ve yerlerinin tespit edilmesi

84

Sahanlık kirişleri çizilir. Basamak kesitleri çizilir (Şekil 3.26).

2525 2525 2525 2525 2525 2525 25 25

15

20 225 20350

9515

615

125

28.2

7.5

110

7.5

26.5 26.5

47.5

62.5

7.5

7.5

615

2080350 2028.2 60 85

+3.00±0.00

A A

1 2 3 4 5 6 7 8 13 14 151211109

Şekil 3.26: Basamak ve sahanlık kirişi kesitinin çizilmesi

85

Yan kirişler çizilir. Döşeme kiriş kesiti çizilir. Görünüşte kalan döşeme kısımları çizilir. Görünüşte kalan kolonlar çizilir (Şekil 3.27).

2525 2525 2525 2525 2525 2525 25 25

15

20 225 20350

9515

615

125

28.2

7.5

110

7.5

26.5 26.5

47.5

62.5

7.5

7.5

615

2080350 2028.2 60 85

+3.00±0.00

A A

1 2 3 4 5 6 7 8 13 14 151211109

Şekil 3.27: Basamaklar, sahanlık döşemesi kirişlerinin oluşturulması

86

Korkuluk düşey elemanları çizilir. Küpeşte çizilir (Şekil 3.28).

2525 2525 2525 2525 2525 2525 25 25

15

20 225 20350

9515

615

125

28.2

7.5

110

7.5

26.5 26.5

47.5

62.5

7.5

7.5

615

2080350 2028.2 60 85

+3.00±0.00

A A

1 2 3 4 5 6 7 8 13 14 151211109

Şekil 3.28: Korkulukların oluşturulması

87

Kotlu ölçülendirme yapılır. Çizgisel ölçülendirme yapılır (Şekil 3.29).

2525 2525 2525 2525 2525 2525 25 25

15

20 225 20350

9515

615

125

28.2

7.5

110

7.5

26.5 26.5

47.5

62.5

7.5

7.5

615

2080350 2028.2 60 85

+3.00±0.00

A A

1 2 3 4 5 6 7 8 13 14 151211109

2028

090

Şekil 3.29: Doğrusal ve kotlu ölçülendirmenin yapılması

88

Poz numaraları yazılır. Detay yerleri işaretlenir. Detay adları yazılır. Plan ve kesit adı yazılır. Son kontroller yapılarak çizim tamamlanır (Şekil 3.30).

2525 2525 2525 2525 2525 2525 25 25

15

20 225 20350

9515

615

125

28.2

7.5

110

7.5

26.5 26.5

47.5

62.5

7.5

7.5

615

2080350 2028.2 60 85

+3.00

±0.00

A A

1 2 3 4 5 6 7 8 13 14 151211109

2028

090

PLAN ÖLÇEK:1/20

A - A KESÝTÝ ÖLÇEK:1/20

32

11

4

Şekil 3.30: Detay yerlerinin işaretlenmesi ve yazıların yazılması

89

3.3.2. Çeyrek Döner Merdivenler 3.3.2.1. Çeyrek Döner Merdiven Kesit Çizimi İşlem Sırası

Zemin çizgisi çizilir. Sahanlık seviyesi belirlenir (Şekil 3.31).

812

08

3030

3030

3030

30 30 30 30 30 30

R10

1531

015

490

20 310 7.5

337.5

1528

3030

3024

,5

135

15

20 120 20

160

Şekil 3.31: Zemin çizgisi ve sahanlık seviyesinin belirlenmesi

90

Kesit çizgisinin kestiği basamaklar kesit düzlemine taşınır. Görünüşte kalan kolonlar kesit düzlemine taşınır (Şekil 3.32).

812

08

3030

3030

30

30 30 30 30 30 30

R10310

15

490

20 310 7.5

337.5

Şekil 3.32: Basamakların kesit düzlemine taşınması, kolon görünüşlerinin çizilmesi

91

Basamak kesitleri çizilir (Şekil 3.33).

812

08

3030

30

30 30 30 30 30 30

R10310

15

20 310 7.5

337.5

Şekil 3.33: Basamakların çizilmesi

92

Taşıma çizgileri silinir. Merdiven kolu kiriş kesiti çizilir. Görünüşte kalan merdiven kolu kirişi çizilir (Şekil 3.34).

812

08

3030

3030 30 30 30 30 30

R10310

15

20 310 7.5

337.5

Şekil 3.34: Görünüşte kalan merdiven kolu kirişinin çizilmesi

93

Basamak mesnet profilleri çizilir (Şekil 3.35).

Şekil 3.35: Basamaklar mesnet profillerinin çizilmesi

Basamakların görünüşte kalan kısımları çizilir. Kolon pabuçları çizilir (Şekil 3.36).

Şekil 3.36: Basamakların görünüşte kalan kısımları ve kolon pabuçları

94

Korkuluk düşey elemanları çizilir. Küpeşte çizilir (Şekil 3.37).

Şekil 3.37: Korkulukların çizilmesi


255

90

345

30

17

+.272

Şekil 3.38: Ölçülendirmelerin yapılması

95


255

90

345

30

17

+.272

Şekil 3.39: Detay yerlerinin çizilerek yazıların yazılması

96

3.3.3. Yarım Döner Merdivenler 3.3.3.1. Yarım Döner Merdiven Kesit Çizimi İşlem Sırası

Zemin çizgisi çizilir. Sahanlık seviyesi belirlenir. Görünüşte kalan kolonlar kesit düzlemine taşınarak çizilir (Şekil 3.40).

2026

020

300

30 30 30 28

15 110,5 15 310 15

465,5

15 30 30 30 30 30 30

R10

Şekil 3.40: Zemin çizgisi ve sahanlık seviyesinin belirlenmesi kolon görünüşlerinin çizilmesi

97

Kat kirişleri kesiti çizilir. Görünüşte kalan kat kirişleri çizilir (Şekil 3.41).

2026

020

300

30 30 30 28

15 110,5 15 310 15

465,5

15 30 30 30 30 30 30

R10

Şekil 3.41: Kat kirişi kesit ve görünüşünün çizilmesi

98

Kesit çizgisinin kestiği ve görünüşte kalan basamaklar kesit düzlemine taşınır. Zemin çizgisi rıht yüksekliği kadar çizilerek basamak yerleri belirlenir. Basamak kesitleri çizilir. Görünüşte kalan merdiven kolu kirişi çizilir (Şekil 3.42).

2026

020

300

30 30 30 28

15 110,5 15 310 15

465,5

15 30 30 30 30 30 30

R10

Şekil 3.42: Basamak kesiti ve merdiven kol kirişinin çizilmesi

Taşıma çizgileri silinir. Basamak mesnet profilleri çizilir. Basamakların görünüşte kalan kısımları çizilir.

99

Kolon pabuçları çizilir (Şekil 3.43).

Şekil 3.43: Basamakların görünüşe giren kısımlarının çizilmesi

Döşeme profilleri çizilir. Korkuluk düşey elemanları çizilir. Küpeşte çizilir (Şekil 3.44).

Şekil 3.44: Döşeme profil kesitlerinin ve korkulukların çizilmesi

100


2023

5255

17

30

1518,5 30 30 32 15

15 110,5 15

Şekil 3.45: Ölçülendirmelerin yapılması


2023

5255

17

30

1518,5 30 30 32 15

15 110,5 15

Şekil 3.46: Detay yerlerinin işaretlenmesi ve yazıların yazılması

101

3.3.4. Elips Merdivenler

3.3.4.1. Elips Merdiven Kesit Çizimi İşlem Sırası

Kolon görünüşü ve kat yüksekliği çizilir. Sahanlık kirişi, kesit ve görünüşü ile çizilir (Şekil 3.47).

5

120

5

R10

32

Şekil 3.47: Kat yüksekliğinin belirlenmesi ve sahanlık kirişinin çizilmesi

Kesite giren basamaklar kesit düzlemine taşınır (Şekil 3.48).

5

120

5

R10

32

Şekil 3.48: Basamakların kesit düzlemine taşınması

102

Kesite giren basamaklar çizilir (Şekil 3.49).

5

120

5

R10

32

Şekil 3.49: Basamak kesitlerinin çizilmesi

Basamakların görünüşte kalan kısımları plandan taşınarak çizilir (Şekil 3.50).

5

120

5

R10

32

Şekil 3.50: Basamakların görünüşte kalan kısımlarının çizilmesi

103

Basamakların üst ve alt seviyeleri plandan kesit düzlemine taşınarak işaretlenir (Şekil 3.51).

5

120

5

R10

32

Şekil 3.51: Basamak alt ve üst seviyelerinin işaretlenmsi

İşaretlenen noktalar birleştirilerek helisel sacın yan görüntüsü çizilir (Şekil

3.52).

Şekil 3.52: Helisel sacın çizilmesi

104

Helisel yan sac alt ve üst taraftan genişletilerek görünüşü tamamlanır (Şekil 3.53).

Şekil 3.53: Helisel sacın genişletilmesi

Helisel yan sacın görünmeyen kısımları silinir (Şekil 3.54).

Şekil 3.54: Görünmeyen kısımların budanması

105

Korkuluk yüksekliği çizilir (Şekil 3.55).

Şekil 3.55: Korkuluk çubuklarının çizilmesi

Küpeşte çizilir (Şekil 3.56).

Şekil 3.56: Küpeştenin çizilmesi

106

Taramalar yapılır. Ölçülendirme yapılır (Şekil 3.57).

2223

3255

17

1785

5

+.255

Şekil 3.57: Taramaların ve ölçülendirmenin yapılması

Kesit yeri çizilir. Poz numaraları yazılır. Son kontroller yapılarak çizim tamamlanır (Şekil 3.58).

2223

3255

17

1785

5

+.255


107

3.4. Çelik Merdiven Birleşim Detayları Çizme

3.4.1. Basamak Detayı Merdiven plan ve kesitinde işaretlenen basamak detayları büyük ölçekli olarak çizilir.

Basamak detaylarında genişlik, yükseklik, birleşim şekilleri, kullanılan malzeme pozları gibi bilgiler yer alır.

Basamak detayı plan ve kesit üzerinden elde edilir (Şekil 3.59).

Şekil 3.59: Basamağın izometrik görünüşü

3.4.2. Merdiven Kirişi Sahanlık Kirişi Birleşim Detayı

Şekil 3.60’ta merdiven kirişi basamak ve sahanlık kirişi birleşimini gösteren detay görülmektedir.

Şekil 3.60: Merdiven ve sahanlık kirişi birleşim detayı

108

3.4.3. Korkuluk Detayı Şekil 3.61’de merdiven kirişi ile korkuluk birleşimini ve korkuluk elemanlarını

gösteren detay görülmektedir.

Şekil 3.61: Merdiven kirişi ve korkuluk birleşim detayı

3.4.4. Sahanlık Döşemesi Detayı

Şekil 3.62’de merdiven sahanlık elemanlarını gösteren detay görülmektedir.

100 100

Şekil 3.62: Merdiven sahanlık döşemesi detayı

109

UYGULAMA FAALİYETİ Aşağıda planı verilen düz kollu merdiveni çiziniz.

303030303030

15190

355

15 28 30 30 30 24,5

135 15

2012

020

160

İşlem Basamakları Öneriler Kolon profil kesitlerini çiziniz. Kolon akslarını çiziniz. Kolonları çiziniz. Merdiven kolu ve sahanlık kirişlerini

çiziniz. Basamakları çiziniz. Sahanlık döşeme kirişlerini çiziniz. İç ve dış ölçülendirmeyi yapınız. Kesit işaretini oluşturunuz. Çıkış hattını çiziniz. Poz numaralarını yazınız.



gösterilmesi gerektiğini unutmayınız. Çıkış hattı ile kesit yeri gösterme

çizgilerini unutmayınız. Ölçülendirmeyi eksiksiz olarak





110



Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır 1. Kolon profil kesitlerini çizdiniz mi? 2. Kolon akslarını çizdiniz mi? 3. Kolonları çizdiniz mi? 4. Merdiven kolu ve sahanlık kirişlerini çizdiniz mi? 5. Basamakları çizdiniz mi? 6. Sahanlık döşeme kirişlerini çizdiniz mi? 7. İç ve dış ölçülendirmeyi yaptınız mı? 8. Kesit işaretini oluşturdunuz mu? 9. Çıkış hattını çizdiniz mi? 10. Poz numaralarını yazdınız mı?

DEĞERLENDİRME



111

Planı verilen düz kollu merdivenin A – A kesitini çiziniz.

303030303030

15190

355

15 28 30 30 30 24,5

135 15

2012

020

160

İşlem Basamakları Öneriler

Kesit çizgisinin kestiği basamakları, kolonları ve sahanlığı kesit düzlemine taşıyınız.

Zemin çizgisini çiziniz. Sahanlık seviyesini belirleyiniz. Basamak yerlerini belirleyiniz. Sahanlık kirişlerini çiziniz. Basamak kesitlerini çiziniz. Yan kirişleri çiziniz. Döşeme kiriş kesitlerini çiziniz. Görünüşte kalan döşeme kısımlarını

çiziniz. Görünüşte kalan kolonları çiziniz. Korkuluk düşey elemanlarını çiziniz. Küpeşteyi çiziniz. Kotlu ölçülendirmeyi yapınız. Çizgisel ölçülendirmeyi yapınız. Poz numaralarını yazınız. Plan ve kesit adını yazınız.



gösterilmesi gerektiğini unutmayınız. Kesite giren kısımları kalın çizgilerle

göstermeyi unutmayınız. Taşıma çizgilerini siliniz. Kotlu ölçülendirmeyi eksiksiz olarak


eksiksiz olarak yazmayı unutmayınız. Detay yerlerini işaretleyiniz. Detay adlarını yazınız. Çizim bitiminde son bir kontrol



112

KONTROL LİSTESİ


Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır 1. Kesit çizgisinin kestiği basamakları, kolonları ve sahanlığı

kesit düzlemine taşıdınız mı?

2. Zemin çizgisini çizdiniz mi? 3. Sahanlık seviyesini belirlediniz mi? 4. Basamak yerlerini belirlediniz mi? 5. Sahanlık kirişlerini çizdiniz mi? 6. Basamak kesitlerini çizdiniz mi? 7. Taşıma çizgilerini sildiniz mi? 8. Yan kirişleri çizdiniz mi? 9. Döşeme kiriş kesitlerini çizdiniz mi? 10. Görünüşte kalan döşeme kısımlarını çizdiniz mi? 11. Görünüşte kalan kolonları çizdiniz mi? 12. Korkuluk düşey elemanlarını çizdiniz mi? 13. Küpeşteyi çizdiniz mi? 14. Kotlu ölçülendirmeyi yaptınız mı? 15. Çizgisel ölçülendirmeyi yaptınız mı? 16. Poz numaralarını yazdınız mı? 17. Detay yerlerini işaretlediniz mi? 18. Detay adlarını yazdınız mı? 19. Plan ve kesit adını yazdınız mı? DEĞERLENDİRME



113

Planı verilen çeyrek döner merdiveni çiziniz.

2

C

365

245

113,732,37339,733,373

113,

7513

1,25

3

B

İşlem Basamakları Öneriler Kolon profil kesitlerini çiziniz. Kolon akslarını çiziniz. Kolonları aks kesişimlerine çiziniz. Çerçeve ve sahanlık kirişlerini çiziniz. Basamakları çiziniz. Dönen kısımdaki basamak genişliklerini

çıkış hattı üzerinde işaretleyiniz. Dönen kısımlardaki basamakları çiziniz. Sahanlık döşeme kirişlerini çiziniz. İç ve dış ölçülendirmeyi yapınız. Kesit işaretini çiziniz. Çıkış hattını çiziniz. Poz numaralarını yazınız.



gösterilmesi gerektiğini unutmayınız. Çıkış hattı ile kesit yeri gösterme

çizgilerini unutmayınız. Ölçülendirmeyi eksiksiz olarak





114



Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır 1. Kolon profil kesitlerini çizdiniz mi? 2. Kolon akslarını çizdiniz mi? 3. Kolonları aks kesişimlerine çizdiniz mi? 4. Çerçeve ve sahanlık kirişlerini çizdiniz mi? 5. Basamakları çizdiniz mi? 6. Dönen kısımdaki basamak genişliklerini çıkış hattı üzerinde

işaretlediniz mi?

7. Dönen kısımlardaki basamakları çizdiniz mi? 8. Sahanlık döşeme kirişlerini çizdiniz mi? 9. İç ve dış ölçülendirmeyi yaptınız mı? 10. Kesit işaretini çizdiniz mi? 11. Çıkış hattını çizdiniz mi? 12. Poz numaralarını yazdınız mı?

DEĞERLENDİRME

Değerlendirme sonunda “Hayır” şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız “Evet” ise “Ölçme ve Değerlendirme” ye geçiniz.

115

Planı verilen çeyrek döner merdivenin A – A kesitini çiziniz.

2

C

365

245

113,732,37339,733,373

113,

7513

1,25

3

B

İşlem Basamakları Öneriler Zemin çizgisini çiziniz. Sahanlık seviyesi belirleyiniz. Görünüşte kalan kolonları çiziniz. Kat kirişi kesitlerini çiziniz. Görünüşte kalan kat kirişlerini çiziniz. Kesit çizgisinin kestiği ve görünüşte

kalan basamakları kesit düzlemine taşıyınız.

Basamak yerlerini belirleyiniz. Basamak kesitlerini çiziniz. Görünüşte kalan merdiven kolu kirişini

çiziniz. Basamak mesnet profillerini çiziniz. Basamakların görünüşte kalan

kısımlarını çiziniz. Kolon pabuçlarını çiziniz. Döşeme profillerini çiziniz. Korkuluk düşey elemanlarını çiziniz. Küpeşteyi çiziniz. Kotlu ölçülendirme yapınız. Çizgisel ölçülendirmeyi yapınız. Poz numaralarını yazınız. Kesit adını yazınız.



gösterilmesi gerektiğini unutmayınız. Kesite giren kısımları kalın çizgilerle

göstermeyi unutmayınız. Taşıma çizgilerini siliniz. Kotlu ölçülendirmeyi eksiksiz olarak


eksiksiz olarak yazmayı unutmayınız. Detay yerlerini işaretleyiniz. Detay adlarını yazınız. Çizim bitiminde son bir kontrol



116

KONTROL LİSTESİ


Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır 1. Zemin çizgisini çizdiniz mi? 2. Sahanlık seviyesi belirlediniz mi? 3. Görünüşte kalan kolonları çizdiniz mi? 4. Kat kirişi kesitlerini çizdiniz mi? 5. Görünüşte kalan kat kirişlerini çizdiniz mi? 6. Kesit çizgisinin kestiği ve görünüşte kalan basamakları kesit

düzlemine taşıdınız mı?

7. Basamak yerlerini belirlediniz mi? 8. Basamak kesitlerini çizdiniz mi? 9. Görünüşte kalan merdiven kolu kirişini çizdiniz mi? 10. Taşıma çizgilerini sildiniz mi? 11. Basamak mesnet profillerini çizdiniz mi? 12. Basamakların görünüşte kalan kısımlarını çizdiniz mi? 13. Kolon pabuçlarını çizdiniz mi? 14. Döşeme profillerini çizdiniz mi? 15. Korkuluk düşey elemanlarını çizdiniz mi? 16. Küpeşteyi çizdiniz mi? 17. Kotlu ölçülendirme yaptınız mı? 18. Çizgisel ölçülendirmeyi yaptınız mı? 19. Poz numaralarını yazdınız mı? 20. Detay yerlerini işaretlediniz mi? 21. Detay adlarını yazdınız mı? 22. Kesit adını yazdınız mı?

DEĞERLENDİRME



117

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyarak doğru seçeneği işaretleyiniz.

1. Kesit çizerken yapılması gereken ilk iş aşağıdakilerden hangisidir?

A) Zemin çizgisinin çizilmesi B) Poz numaralarının yazılması C) Kat yüksekliğinin çizilmesi D) Ölçülendirme yapılması

2. Kesit üzerinde detay yerleri işaretlenirken aşağıdakilerden hangisine dikkat

edilmelidir? A) Detayın kolay olmasına B) Detayın zor olmasına C) Yazı ve çizgilerin çok olduğu yerlerin seçilmesine D) Yapım sırasında özel ölçü ve bilgi gerektiren yerlerin seçilmesine

3. Aşağıda verilenlerden hangisi önce yapılır? A) Kesit adı B) Görünüşe giren kısımların çizimi C) Kesite giren kısımların çizimi D) Taramalar ve yazılar

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız. Cevaplarınızın tümü doğru ise “Modül Değerlendirme” ye geçiniz.


118

MODÜL DEĞERLENDİRME Aşağıda verilen montaj planını, A – A ve B – B kesitini çiziniz.

Döşeme sacı: Trapez Trapez üstü 8 cm betonarme Donatı: 188/188 hasır

[ 200

[ 200

2 [ ]

300

2 [ ]

300

[ 200

[ 20

0 BBI 1

80

ÇS1HEB200

ÇS1HEB200

ÇS1HEB200

ÇS1HEB200

A

A

I 180

I 180

I 180

MODÜL DEĞERLENDİRME

119

Bu modül kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız beceriler için Evet, kazanamadığınız beceriler için Hayır kutucuğuna (X) işareti koyarak kendinizi değerlendiriniz.

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır Montaj Planı Çizimi

1. Kolon profil kesitlerini çizdiniz mi? 2. Kolon akslarını çizdiniz mi? 3. Kolonları çizdiniz mi? 4. Merdiven kolunu ve sahanlık kirişlerini çizdiniz mi? 5. Basamakları çizdiniz mi? 6. Döşeme kirişlerini çizdiniz mi? 7. İç ve dış ölçülendirmeyi yaptınız mı? 8. Kesit işaretini oluşturdunuz mu? 9. Çıkış hattını çizdiniz mi? 10. Poz numaralarını yazdınız mı?

A – A Kesiti Çizimi 11. Kesit çizgisinin kestiği basamakları, kolonları ve sahanlığı kesit


12. Zemin çizgisini çizdiniz mi? 13. Sahanlık seviyesini belirlediniz mi? 14. Taşıma çizgilerini sildiniz mi? 15. Yan kirişleri çizdiniz mi? 16. Döşeme kiriş kesitlerini çizdiniz mi? 17. Görünüşte kalan döşeme kısımlarını çizdiniz mi? 18. Görünüşte kalan kolonları çizdiniz mi? 19. Korkuluk düşey elemanlarını çizdiniz mi? 20. Küpeşteyi çizdiniz mi? 21. Kotlu ölçülendirmeyi yaptınız mı? 22. Çizgisel ölçülendirmeyi yaptınız mı? 23. Poz numaralarını yazdınız mı? 24. Detay yerlerini işaretlediniz mi? 25. Detay adlarını yazdınız mı? 26. Plan ve kesit adını yazdınız mı?

B – B Kesiti Çizimi 27. Kesit çizgisinin kestiği basamakları, kolonları ve sahanlığı kesit


28. Zemin çizgisini çizdiniz mi? 29. Sahanlık seviyesini belirlediniz mi? 30. Basamak yerlerini belirlediniz mi? 31. Sahanlık kirişlerini çizdiniz mi? 32. Basamak kesitlerini çizdiniz mi? 33. Taşıma çizgilerini sildiniz mi? 34. Yan kirişleri çizdiniz mi?

120

35. Döşeme kiriş kesitlerini çizdiniz mi? 36. Görünüşte kalan döşeme kısımlarını çizdiniz mi? 37. Görünüşte kalan kolonları çizdiniz mi? 38. Korkuluk düşey elemanlarını çizdiniz mi? 39. Küpeşteyi çizdiniz mi? 40. Kotlu ölçülendirmeyi yaptınız mı? 41. Çizgisel ölçülendirmeyi yaptınız mı? 42. Poz numaralarını yazdınız mı? 43. Detay yerlerini işaretlediniz mi? 44. Detay adlarını yazdınız mı? 45. Plan ve kesit adını yazdınız mı?

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız. Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki modüle geçmek için öğretmeninize başvurunuz.

121

CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİYETİ-1’İN CEVAP ANAHTARI

1 A 2 C 3 D 4 B 5 A 6 C 7 B

ÖĞRENME FAALİYETİ-2’NİN CEVAP ANAHTARI

1 A 2 C 3 D 4 D

ÖĞRENME FAALİYETİ-3’ÜN CEVAP ANAHTARI

1 A 2 D 3 C

CEVAP ANAHTARLARI

122

KAYNAKLAR COŞKUN Ali İhsan, Serpil IRK, Abdullah KAYHAN, Feride AŞIK, İbrahim

ERİM, Yapı Resamlığı X. Sınıf İş ve İşlem Yaprakları Temel Ders Kitabı,

Devlet Kitapları, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul, 2005.

KUTLU Şahin, Çelik Yapılar Temel Ders Kitabı, SHÇEK Basımevi, Ankara,

2001.

OYMAEL Sabit, Yapı Bilgisi III Temel Ders Kitabı, Millî Eğitim Basımevi,

İstanbul, 2003.

SARI Abdullah, Düşey Sirkülasyon Araçları Merdivenler, YEM Yayınevi,

İstanbul, 1996.

KAYNAKLAR

İnŞaat teknolojİsİ Çelİk yapi dÖŞeme kİrİŞ ve...

Documents