InnovatIetoppers

Mobiele 3D scan versnelt aanmeten kroon of brug

DentalCamsamenwerken

InspIreren

Digitalisering slaat stappen over

Mobiele 3D scan versnelt aanMeten kroon of brug

Patiënten die kronen of bruggen nodig heb-ben, hoeven niet langer in pasta te happen en krijgen hun gebitsaanpassing sneller en beter aangemeten. “Onze software op basis van 3D printtechnologie zorgt ervoor dat een flink aantal handelingen wordt over-geslagen’’, vertelt Roland Delmonte. “De scan is mobiel en kan rouleren tussen de behandelkamers. We werken aan een handzaam type, dat meegenomen kan worden naar onder meer verzorgingshuizen. Via Jack zijn we met deze innovatie bij het

IPC-traject gekomen.’’ Cees Duvekot: “De foutkans is met deze techniek vrijwel nihil, wat ons tijd en kosten scheelt. En met één handeling per onder- of bovenkaak staat alle benodigde informatie in ons systeem. Ook dat scheelt tijd.’’

De mondscan staat op het punt om in de markt gezet te worden waarbij Delmonte een omzetgroei verwacht van vijf tot tien procent.

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Ketensamenwerking, ICT, 3D printing Innovatie : Mobiele 3D mondscan voor kronen en bruggen Bedrijven : DentalCam, Oosterhout – Roland Delmonte, Dental Point, Goes – Cees Duvekot, Tandtechnisch Laboratorium Hendriksen Tandtechniek, Goes – Chris Hendriksen (foto: midden) en Nancy Hendriksen (foto: rechts) Syntens innovatieadviseur : Jack Hoogenboom (foto: links)

®®

Insteek integrale dienstverlener is lichtend voorbeeld

Duurzaam Zeeuws Lichtsamenwerken

InspIreren

Als gesprekspartner de regie nemen

Insteek Integrale dIenstverlener Is lIchtend voorbeeld

Gemeenten hebben doorgaans onvoldoende zicht op de staat van het verlichtingsnet. Ook DE NOOD Buitenverlichting uit Middelburg had te weinig regie over de door hen geplaatste lantaarns. Met die constatering is Duurzaam Zeeuws Licht (DZL) opgericht. Marcel van Wersch: “Bij het vernieuwen van de gemeentelijke verlichting neemt DZL de regie over het gehele traject. DZL inventariseert het verlichtingsnet en adviseert de gemeente over vernieuwing en

onderhoud. DE NOOD maakt de benodigde armaturen waarna wij deze installeren en zo nodig het onderhoud verzorgen. Hiermee positioneren wij ons als integrale dienstverlener en daarmee als gespreks-partner. Van alle orders die nu bij DE NOOD binnenkomen, heeft ruim de helft inmiddels een DZL-component. Met behulp van het Syntensnetwerk kunnen wij deze keten verder versterken en daarmee onze concurrentiepositie verstevigen.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Open innovatie, ketenmanagement Innovatie : Integraal dienstverlener geworden Bedrijf : Duurzaam Zeeuws Licht, Middelburg – Marcel van Wersch Syntens innovatieadviseur : Willy Reijniers

®®

Het geheim van een heerlijke kop koffie

Barista Technologysamenwerken

Kwaliteit door hightech tampen

Het geHeim van een Heerlijke kop koffie

Het op correcte wijze tampen (aandrukken)van de gemalen koffiebonen voorkomt de bittere smaak en zorgt voor een romig aroma. Laurens Pluimers, TU Delft student en eigenaar van Barista Technology, bedacht een hightech automatische koffietamper – de Puqpress – die de koffie altijd met de juiste en constante kracht aandrukt. Syntens ondersteunde Pluimers en zijn compagnon Tom Leenders in de succesvolle octrooiaanvraag voor de Puqpress. In de

Syntens strategiesessie om de Puqpress effectief in de markt te zetten, werd duidelijk dat behalve Barista Technology ook de koffiemachinehandelaren en koffie-bonenleveranciers belang hebben bij goed getampte koffiebonen. Door te focussen op de kwaliteitsgarantie zijn de eerste orders via koffiebonenhandelaar Single Estate Coffee uit Maasdijk geplaatst en zijn meerdere spelers in de koffieketen tevreden.

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Keteninnovatie Innovatie : Hightech automatische koffietamper Bedrijf : Barista Technology, Delft – Laurens Pluimers (foto: links) en Tom Leenders Syntens innovatieadviseur : Michiel Poppink (foto: rechts)

®®

Samen met toeleveranciers slimmer produceren

Bronnebergsamenwerken kennis

delen

inspireren

Eigen productie recycle-machines overstijgt prognoses

Samen met toeleverancierS Slimmer produceren

De verkoop van in eigen beheer ontwikkelde en geproduceerde recyclemachines voor schroot, metaal, auto’s, kabels en karton van Bronneberg gaat harder dan voorzien. Onder de hoede van Syntens zocht Bronneberg samenwerking met zijn toeleve-ranciers om gezamenlijk de winstgevend-heid te vergroten. Maarten van der Sande: “Intern namen we zowel de organisatie als de productie onder de loep waarbij we van Syntens als onafhankelijke partij een kriti-

sche terugkoppeling hebben gevraagd en gekregen. Ook onze toeleveranciers hebben we uitgedaagd mee te denken in het proces. Diverse contacten met hen zijn omgezet naar daadwerkelijke verbindingen, die leiden tot strategische partnerschappen.We hebben nog wat tijd nodig, elke machine heeft zes tot zeven toeleveranciers. Sinds de start van onze deelname aan Topketen-Impuls maken we sprongen vooruit.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Open innovatie, keteninnovatie, organisatie en processen, samenwerking Innovatie : Toeleveranciers in de productieketen worden partners Bedrijf : Bronneberg, Helmond – Maarten van der Sande (foto: rechts) Syntens innovatieadviseur : Jo van de Put (foto: links)

®®

Samenwerking moet je goed regelen

Daviottensamenwerken

InspIreren

Ook kleine ondernemer heeft baat bij TopketenImpuls

Samenwerking moet je goed regelen

Daviotten produceert innovatieve, en levert exclusieve producten voor de horeca. De nieuwste ontwikkeling is een professio-nele, snelle glazenspoelhulp. Deze bestaat uit een aantal draaiende borstels met een geïntegreerd zeepdoseersysteem dat een waterbesparing tot 70 procent kan opleveren. Bij de productie zijn veel mensen in de keten betrokken: een industrieel ontwerper, leverancier van metalen en kunststofonderdelen, ontwikkelaar voor

de elektronische besturing en sensoren. Dat maakte de Speedy bij uitstek geschikt voor TopketenImpuls. Gerrit Timmermans: “Het is voor de kleine MKB ondernemer met een beperkt budget niet gemakkelijk om de juiste partners te vinden. Bovendien moet je de samenwerking heel goed regelen, heb ik inmiddels geleerd. Syntens heeft mij daarin goed geholpen. Inmiddels zijn de eerste exemplaren van de Speedy verkocht, ook vanuit Amerika is al interesse getoond.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Keteninnovatie Innovatie : Geautomatiseerde glazenspoelhulp voor horeca Bedrijf : Daviotten, Den Bosch – Gerrit Timmermans (foto: rechts) Syntens innovatieadviseur : Cor Westerbaan van der Meij (foto: links)

®®

Ketenintegratie verbetert concurrentiepositie

Klava

Kennisdele

n

inspireren

Van onderdelenleverancier tot partner

Ketenintegratie verbetert concurrentiepositie

Het full service engineering- en productie-bedrijf voor aluminium gietproducten Klava heeft de cultuuromslag gemaakt van onder-delenleverancier tot volwaardige partner van opdrachtgevers. Frans Bogaerts: “Klanten zien ons als een verlengstuk van hun bedrijf. Dat hebben we weten te bereiken door bewerkingen toe te voegen aan onze onder-delen en de productielocaties naar het buitenland te verplaatsen. Vervolgens hebben we de stap naar engineering en

assemblage van complete producten opgepakt, zoals de armaturen van LED-straatverlichting. Ook complexe logistiekevraagstukken, voortkomend uit het verzoek om armaturen rechtstreeks op het werk te leveren, wisten we – met behulp van Syntens – op te lossen. Door te ontzorgen, onderscheiden we ons van de concurrentie; onze klanten raken verbonden. Het resultaat is, dat onze omzet jaarlijks met 10 procent groeit.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Keteninnovatie, samenwerking, organisatie en processen Innovatie : Omslag van productiebedrijf tot full service partner Bedrijf : Klava, Rotterdam – Frans Bogaerts (foto: links) Syntens innovatieadviseur : Quirien Verbakel (foto: rechts)

®®

Nieuw product dankzij Kennisbruggen

MOBILE Containing

Kennisdele

nsamenwerKen

valo

riseren inspireren

Bruikbare uitwerkingen door studenten

Nieuw product daNkzij keNNisbruggeN

MOBILE Containing is fabrikant van stapel- en uitgifteautomaten voor serviesgoed en het bedrijf draait goed. Zo goed, dat het ontwikkelen van vernieuwende producten al enige tijd op de achtergrond was geraakt. Aanleiding voor Leo Marinissen om deel te nemen aan Kennisbruggen van Syntens en de Kennisalliantie. Met als succesvol resul-taat dat MOBILE Containing op de Horecava 2013 een nieuw product gaat presenteren.Marinissen: “Syntens helpt om je gedachten op een ontwikkeling te concentreren en de kennisuitwisseling met andere onder-

nemers werkt stimulerend. Studenten van de Haagse Hogeschool kwamen met bruik-bare uitwerkingen van productideeën en voorstellen om deze in de markt te zetten. Zulke samenwerkingsverbanden brengen innovatieve ideeën in een succesvolle stroomversnelling.’’

Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling.

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Kennisvalorisatie, samenwerking Innovatie : Stapelautomaten voor horeca Bedrijf : MOBILE Containing, Dordrecht – Leo Marinissen (foto: rechts) Syntens innovatieadviseur : Jolanda van Gemeren (foto: 2e van rechts) Partner : Kennisalliantie

®®

Kenniskring schokdempers zet in op innovatieve initiatieven

Shock Absorber Valley

Kennisdele

n

inspireren

Shock Absorber Valley vergroot innovatiekracht

KennisKring schoKdempers zet in op innovatieve initiatieven

Nederland beschikt internationaal gezien over veel specialistische kennis op het zeer brede terrein van schokdempers, de export is wereldwijd. Die gespecialiseerde kennis en grote variatie in soorten schokdempers hebben echter ook tot gevolg dat veel ont-wikkelaars en producenten vooral gefocust zijn op hun eigen niche. Samenwerking en kennisdeling zijn voor deze branche niet gebruikelijk. Tot voor kort.

“De oprichting van de kenniskring Shock Absorber Valley is een doorbraak’’, zegt Albert de Graaf. “Negen ondernemers zijn geïnteresseerd in, en bereid tot kennis-deling.” Ook de merkfabrikant Koni ziet veel mogelijkheden: “De samenwerking kan leiden tot gemeenschappelijke nieuwe projecten of ontwikkelingen en we kunnen onze productiecapaciteit gebruiken wanneer de kleinere spelers tijdelijk hulp nodig hebben voor grote orders”, aldus Koni.

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Syntens innovatieadviseur : Albert de Graaf (foto: rechts) Partners : TNO, TU Eindhoven

®®

Combinatie versleutelde biometrie en gecertificeerde smartcard ijzersterk

QPaZz en ESG

Kennisdele

nsamenwerKen

inspireren

Authenticatie gegarandeerd

QPaZz heeft software ontwikkeld die uit biometrische gegevens (vingerafdruk, irisscan) via wiskundige toepassingen unieke kenmerken destilleert en omzet naar een sleutel. ESG is een van de vier Nederlandse bedrijven die door de overheid geborgde smartcards, gekoppeld aan een specifiek persoon, mogen uitgeven. Syntens zorgde voor de verbinding tussen de directeuren van de ondernemingen, waarna beide technieken werden aangepast om samen te voegen. Will Kamminga:

“De combinatie van de versleutelde bio-metrische gegevens en de gecertificeerde persoonsgebonden smartcard leidt tot de onlosmakelijke koppeling tussen mens en gecertificeerde smartcards; passend binnen de juridische kaders van de privacy-wetgeving. De verbinding met QPaZz zorgt voor een enorme voorsprong op onze concurrenten.” Frans Bolk: “De mogelijk-heden zijn legio. Daarom zijn we bezig partnernetwerken voor de internationale introductie op te zetten.’’

®®

Combinatie versleutelde biometrie en geCertifiCeerde smartCard ijzersterk

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Samenwerking, open innovatie Innovatie : Software die uit biometrische gegevens unieke kenmerken destilleert Bedrijf : QPaZz, Maastricht – Frans Bolk (foto: rechts) en ESG, Weert – Will Kamminga (foto: links) Syntens innovatieadviseur : Pieter Hovens

MKB chemie gaat voor intensievere samenwerking

MKB technologieclusters

Kennisdele

nsamenwerKen

valo

riseren inspireren

MKB technologieclusters in de maak

mkb chemie gaat voor intensievere samenwerking

Intensievere samenwerking – resulterend in innovatieve kruisbestuivingen – komt zowel MKB ondernemers in de chemische industrie als de Topsector Chemie ten goede. Daarom organiseerde Syntens met TNO en ISTP in september 2012 de aftrap voor MKB technologieclusters binnen de chemie; er waren 45 chemische producenten aanwezig.Zes thema’s werden besproken: analyse &controle, innovatie in apparatuur, scheidings-technologie, samenwerking in de keten, efficiency en biobased economy. Monique Wekking: “Naar aanleiding van de uitkomsten

gaat het MKB cluster Scheidingstechnologie van start. Samen met TNO en ISPT brengen wij onze kennis, ervaring en netwerken in. Aanvullend organiseren we twee master-classes over ontsluitingstechnieken voor de biobased economy en over efficiëntie en het beheersen van het proces. MKB boegbeeld bij Topsector Chemie Bert Jan Lommerts: “Er is behoefte aan gestruc-tureerde samenwerking binnen de chemie-sector van het MKB. De uitkomsten van de MKB technologiecluster zou de Topsector Chemie kunnen versterken.’’

Event : Bijeenkomst MKB technologieclusters in de chemie Sector : Chemie Syntens innovatieadviseurs : Monique Wekking en Bob Weehuizen Partners : TNO en Institute for Sustainable Process Technology (ISTP)

®®

Zonnecel geeft Derde Wereld licht

Power Research Electronicssamenwerken

valo

riseren inspireren

Innovatieve vermogenselektronica helpt idealistische organisatie

Zonnecel geeft DerDe WerelD licht

Anderhalf miljard mensen hebben geen elektriciteit, maar wel behoefte aan verlichting. De WakaWaka Light, een LED lamp op zonne-energie, voorziet in die behoefte. Power Research Electronics (PRE), ontwikkelaar van innovatieve ver-mogenselektronica en LED drivers, stond mede aan de basis van de innovatieve kleine zonnecel die dit technisch en economisch haalbaar maakt. Erik van Beusekom: “Op advies van Syntens hebben wij ons getransformeerd van een toeleverancier op

projectbasis tot ketenpartner op basis van duurzame relaties. Een van die duurzame relaties is Intivation, gespecialiseerd in mobiele oplossingen voor het omzetten van licht naar volt via PV-cellen. Samen met Intivation hebben we een chip ontwikkeld die het vermogen van een kleine zonnecel maximaal benut. Deze zonnecel gebruikt de WakaWaka Foundation voor zijn LED lamp. Inmiddels ligt er een contract voor twee miljoen lampen tot 2015, voor ons een mooie business case.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) en Energie Innovatiethema : Open innovatie, samenwerken Innovatie : LED lamp op zonne-energie Bedrijf : Power Research Electronics, Oosterhout – Erik van Beusekom (foto: rechts) & Menno Kardolus (foto: links) Syntens innovatieadviseur : Roland van de Pas (foto: 2e van links)

®®

Nederlandse hightech-industrie presenteert zich internationaal

High-Tech Systems

Kennisdele

n

inspireren

Succesvol event wordt jaarlijks herhaald

NederlaNdse hightech-iNdustrie preseNteert zich iNterNatioNaal

De Nederlandse hightechindustrie is inter-nationaal bekend (Philips, ASML en FEI) maar ontbeerde tot 2013 een structureel event om zich internationaal te presenteren. Dat was aanleiding voor Syntens om samen met Brainport Industries en DSPE het initia-tief te nemen. Rim Stroeks: “In april hebben we een beurs met een internationale con-ferentie georganiseerd, High-Tech Systems (HTS). De doelen van HTS zijn: Nederland te steunen in zijn ambitie als exportland van hoogwaardige technologie, buitenlandse

OEM’s en andere samenwerkingspartners te matchen met de Nederlandse hightech industrie en Nederland te promoten bij internationale kenniswerkers.” HTS trok ruim 2380 bezoekers uit twaalf landen en 106 exposanten, evenals delegaties van Europese hightech clusters. Het succes en de positieve reacties hebben de partners doen besluiten HTS jaarlijks te organiseren; in 2014 zal dat op 7 en 8 mei in Den Bosch zijn.

Event : Eerste editie van internationale beurs High-Tech Systems en conferentie Syntens innovatieadviseur: Rim Stroeks Partners: Techwatch, Brainport Industries, DSPE, FMTC

®®

Nederlandse expertise elektrisch rijden zoekt buitenlandse partners

Ecomobielsamenwerken

InspIreren

Matchmaking event Ecomobiel succesvol

NederlaNdse expertise elektrisch rijdeN zoekt buiteNlaNdse partNers

Mede door de goede infrastructuur - vlakke wegen, veel fietspaden en onder-grondse bekabeling - is Nederland gidsland geworden voor elektrische mobiliteit. Syntens herkende al in een vroeg stadium de grote marktpotentie voor het MKB op dit gebied. Inmiddels zijn veel van de circa drie-honderd bedrijven door Syntens geadviseerd of ondersteund in hun ontwikkelingen voor elektrisch rijden. Innovatieadviseur Ruben van der Horst: “Het is nu tijd om ook te gaan verbinden met buitenlandse partners

en de kennis internationaal te vermarkten. Vandaar dat we op de jaarlijkse vakbeurs Ecomobiel een matchmaking event hebben georganiseerd. Er waren 28 bedrijven die onderling tot 35 gesprekken zijn gekomen. Zij hebben zich eerst op de site geprofileerd waarna zij hun interesse voor anderen kenbaar maakten. Wij zorgden voor de gespreksafspraken en inhoudelijke bege-leiding. Gezien het succes van deze eerste editie gaan we volgend jaar doorpakken.’’

Event : Matchmaking event tijdens Ecomobiel Syntens innovatieadviseur : Ruben van der Horst Partner : Enterprise Europe Network

®®

Geruisloos bezorgd

Domino’s Pizza Nederland samenwerken

valo

riseren inspireren

Elektrische scooters zijn uitkomst

Geruisloos bezorGd

De tweetakt benzinescooters die bijvoor-beeld door pizzabezorgers worden gebruikt, produceren veel geluidsoverlast, stank en fijnstof. Reden voor Syntens om in samenwerking met TNO en Domino’s Pizza Nederland een proefproject met elektrisch rijden uit te voeren. Dennis van Dalfsen: “De pilot toont aan dat de huidige generatie elektrische scooters sterk genoeg is voor het bezorgen van pizza’s. Studenten van de TU Delft, Industrieel Ontwerpen, hebben

tijdens het project ook het rijgedrag van onze bezorgers onder de loep genomen. Met de inzet van een serious game – waarbij per rit via een smartphone, een 3G-verbinding en een webinterface zichtbaar wordt hoe iemand heeft gereden – kunnen we goed rijgedrag belonen. Dat komt ons imago ten goede. Vanaf januari 2014 willen wij zoveel mogelijk vestigingen voorzien van elektrische scooters.’’

Sector : Energie Innovatiethema : Milieuvriendelijker bezorgen gecombineerd met beter rijgedrag Innovatie : Elektrische mobiliteit voor bezorgdiensten Bedrijf : Domino’s Pizza Nederland, 120 vestigingen – Dennis van Dalfsen Syntens innovatieadviseur : Ruben van der Horst

®®

Precisietechnologie zoekt schijnwerpers

Etchformsamenwerken

InspIreren

Herpositionering voor meer rendement

Precisietechnologie zoekt schijnwerPers

Etchform – specialist in precisie-etsen en elektroformeren – is toeleverancier voor diverse industrieën. Het bedrijf wil zich graag herpositioneren als partner in de keten. René de Vries: “Wij kunnen vaak meer voor de eindgebruiker betekenen dan nu bekend is. Om die nieuwe positie te bereiken, heb ik deelgenomen aan de Propositiehuis-workshop van Syntens. De elementen die daar naar voren zijn gekomen, met de adviezen van Mariëlle,

pas ik waar nodig toe. Ook heeft zij haar brede netwerk voor ons ingezet. Als keten-partner kunnen wij (latente) vragen verderop in de keten identificeren en onze klant duidelijk maken dat hij met onze ets- en/of elektroformeertechnieken boven verwach-ting zal voldoen aan de vraag van zijn klant. Zo positioneren wij ons als vernieuwende partner in de keten en genereren we hiermee blijvende omzet.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Kennisdelen, open innovatie, samenwerken Innovatie : Etstechniek van tralieplaat Bedrijf : Etchform, Hilversum – René de Vries (foto: rechts) Syntens innovatieadviseur : Mariëlle Vermunt (foto: links)

®®

Innovatieve drukregelaar zorgt voor stabiliteit

Minerva Meettechnieksamenwerken kennis

delen

valo

riseren inspireren

Van reparaties naar eigen ontwikkeling

InnovatIeve drukregelaar zorgt voor stabIlIteIt

Minerva Meettechniek heeft een goede reputatie in het kalibreren en repareren van meetapparatuur. Om minder afhankelijk van de reparatiemarkt te zijn, zet de ondernemer in op eigen ontwikkelingen. Carel Adolfse: “Op basis van laboratorium-technieken van een Engelse universiteit heb ik een geautomatiseerd systeem ontwikkeld voor het kalibreren van druksensoren. Met deze sensoren worden inspuitdrukken tot 4000 bar gemeten van pompdruk-

verstuiversystemen voor dieselmotoren. De automotive is zeer geïnteresseerd, want hoe hoger de druk, des te fijner de brandstofverneveling kan zijn waardoor de verbranding sneller verloopt. Op advies van Mariëlle onderzoek ik of octrooieren mogelijk en zinvol is. Als we tot serie-productie overgaan, zal het Syntensnetwerk nuttig zijn. Ook heb ik me op advies van Syntens aangesloten bij het High Tech Cluster Utrecht.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM), Energie Innovatiethema : Internationale innovatie, samenwerking Innovatie : Geautomatiseerd systeem voor het kalibreren van druksensoren Bedrijf : Minerva Meettechniek, Amersfoort – Carel Adolfse (foto: rechts) Syntens innovatieadviseur : Mariëlle Vermunt (foto: links)

®®

Slijtvaste hockeysticks leveren het bewijs

Minus9

valo

riseren inspireren

Co-creatie met klanten

SlijtvaSte hockeyStickS leveren het bewijS

De koolstof nano netwerkjes die Minus9 heeft uitgevonden, versterken zowel de thermische en elektrische geleiding als de mechanische sterkte bij synthetische en natuurlijke materialen. Het is echter lastig om een dergelijke platform technologie te valoriseren; afnemers willen eerst bewijs zien. Rutger van Raalten: “Met onder-steuning van Liesbet werken we nu aan de opbouw van een eigen waardeketen om aan te tonen dat onze technologie werkt. Dat is

de ontwikkeling van 4000 hightech, slijtvaste hockeysticks geworden. In 2013 gaan we opschalen tot 10.000 sticks die we in co-branding uitzetten. We willen echter onderzoeker en ontwikkelaar blijven, geen producent, daarom zetten we in op co-creatie met de klanten. Parallel doen we binnen de ruimtevaarttechnologie een haalbaarheidstest naar verbetering van de warmtegeleiding in composiet satelliet onderdelen.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Open innovatie, samenwerken, keteninnovatie Innovatie : Koolstof nano netwerkjes Bedrijf : Minus9, Delft – Rutger van Raalten (foto: links), Krishna Kowgli (foto: midden) Syntens innovatieadviseur : Liesbet Oosterveld (foto: rechts)

®®

Industrieel MKB heeft baat bij Productiviteitsplatform

Productiviteitsplatform Zuid-Holland

Kennisdele

n

inspireren

Productiviteitsplatform gaat uitbreiden

IndustrIeel MKB heeft Baat BIj ProductIvIteItsPlatforM

Vier keer per jaar wisselen circa twaalf industriële MKB-ers in Zuid-Holland kennis en ervaringen uit en inspireren zij elkaar op het gebied van productiviteitsverbetering. Dit zijn vooral toeleveranciers, maar ook enkele merkfabrikanten. Seph Lottman van ALLinPLAST uit Oud-Beijerland is een van de deelnemers. “We stoeien allemaal met vergelijkbare vraagstukken rondom productiviteit en organisatie. Dit Produc-tiviteitsplatform biedt aanknopingspunten om tot oplossingen te komen. Je komt bij elkaar kijken, kan vragen stellen en ver-

beterpunten aangeven; ik leer er altijd van.In het verlengde van deze kring helpt Niklaas ons bij ons organisatorisch verbetertraject.’’

Niklaas van Hylckama Vlieg: “Toeleve-ranciers hebben meer toegevoegde waarde voor hun klanten als ze hun productiviteit verder verhogen door een slimmere organi-satie. De formule van dit Productiviteitsplat-form werkt uitstekend, deelnemers hebben er echt wat aan. In 2013 gaan we dergelijke kringen ook in andere regio’s opzetten.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Regionale kennisdeling Innovatie : Productiviteitsverbetering Syntens innovatieadviseur : Niklaas van Hylckama Vlieg

®®

Innovatiekring stimuleert gezamenlijke innovatieve business

Innovatiekring Internet of Things

Kennisdele

n

inspirerenvalo

riseren

‘Get smart and connected’

InnovatIekrIng stImuleert gezamenlIjke InnovatIeve busIness

De grote belangstelling voor de Innovatie-kring Internet of Things – met vijf clusters geheel bezet en twee clusters op de wacht-lijst – bevestigt de stimulerende rol van Syntens als het gaat om samenwerking tussen bedrijven onderling en met kennis-instellingen. “Ondernemers herkennen de potentie van de innovatiekring, namelijk om gezamenlijk versneld nieuwe business te genereren’’, vertelt Joris Castermans. “Zij brengen zowel een innovatieve, complexe vraagstelling in, als ketenpartners om in

co-creatie kennis te delen en tot een oplos-sing te komen. In sommige gevallen zitten zelfs concurrenten met elkaar rond de tafel en worden grote bedrijven en overheidspar-tijen als ‘lead user’ bij de sessies betrokken. Dat Syntens als onafhankelijke partij een verbindende rol vervult en garant staat voor een goede organisatie en ondersteuning, wekt vertrouwen.’’ De clustervraagstukken betreffen de zorg, beveiliging, retail, verlich-ting (openbare ruimte) en groene gevels.

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Syntens innovatieadviseur : Joris Castermans Partner: TNO, TU Delft, Booreiland, The Incredible Machine

®®

Oxidatietechniek leidt tot verlaging reinigings-kosten afvalwater

4Q-AIRsamenwerken

InspIreren

Terug naar de kernkwaliteiten

Oxidatietechniek leidt tOt verlaging reinigings-kOsten afvalwater

4Q-AIR heeft jarenlange ervaring in klant-specifiek onderzoek, advies en product-ontwikkeling voor industriële afgasreiniging en geurreductie. Coby Blom: “Wij zijn super-goed in het bedenken en oplossen van specifieke en zeldzame vraagstukken. Veel tijd ging echter zitten in de standaard-productverkoop. Samen met Johan hebben we onze kernkwaliteiten besproken. Nu ligt onze aandacht weer bij het ontwikkelen en in de markt zetten van eigen maatproducten

voor de (petrochemische) industrie. Onze HYCOX is een goed voorbeeld. Die reinigt – op basis van oxidatie – het met koolwaterstoffen vervuilde spuiwater dat overblijft na afgasreiniging met onze Hydro Carbon Buster. De industrie heeft grote belangstelling. Er loopt een proef bij Koppers en binnenkort ook bij Shell. Ik verwacht hier veel werk door te krijgen en dat gaan we vooral uitbesteden. We blijven ontwikkelaar, geen producent.’’

Sector : Chemie, Water Innovatiethema : Kennisvalorisatie, samenwerken Innovatie : Oxidatietechniek ontdoet afvalwater van koolwaterstoffen Bedrijf : 4Q-AIR, Heesch – Coby Blom (foto: links) Syntens innovatieadviseur : Johan de Jong (foto: rechts)

®®

‘Wij bouwen de monumenten van morgen’

Innovatiekring Duurzame Businessversneller

Kennisdele

nsamenwerKen

valo

riseren inspireren

Duurzaamheid als onderdeel van groeistrategie

‘Wij bouWen de monumenten van morgen’

Duurzaamheid in je bedrijf is meer dan energie besparen. Deelnemers aan de Syntens Innovatiekring Duurzame Business-versneller hebben in 2012 tijdens vier bij-eenkomsten gewerkt aan duurzaamheid als onderdeel van hun groeistrategie. Elk bedrijf heeft wel een hefboom waarmee duurzaam-heid onderscheidend wordt, ook voor de klant, en doorwerkt in de keten. Peter Thun van de BRS Groep uit Moerkapelle: “Het was

prettig om een aantal keren zo te focussen op duurzaamheid. Vooral de sessie van FreeKick Strategy, met de duurzaamheid thermometer, opende toch weer mijn ogen. We zijn bewust met duurzaamheid bezig in onze materiaalkeuze, productieprocessen en producten. Maar het kan dus nog ge-structureerder en vooral beter in de externe communicatie. Wij bouwen de monumenten van morgen, dat dragen we nu uit.”

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Inspireren, kennisdelen Bedrijven : BRS Groep – Peter Thun (foto), Vitotherm, Gröninger Cleaning Systems, Van Rijsoort Buigwerk, Nevima Syntens innovatieadviseur : Quirien Verbakel Partner : TU Delft Industrieel Ontwerpen, FreeKick Strategy

®®

Winst door slimme invang-methode mosselsector

West 6

valo

riseren

samenwerken

inspireren

Alternatief voor traditionele zaadvisserij

Winst door slimme invang-methode mosselsector

De traditionele bodemvisserij voor mossel-zaad zal in 2020 verboden zijn. Kees Groot is sinds 2000, lang voordat de mosselsector oog had voor alternatieve invangmethoden, bezig met het ontwikkelen van een geschikte mosselzaadinvanginstallatie (mzi) voor de Waddenzee. De mzi levert ook mosselzaad als het bodemzaad door vraat en storm verdwenen is en zorgt zo voor continue aanvoer in het seizoen. “De stroming is erg sterk, er zijn dus wel wat proeven

gesneuveld’’, vertelt Groot. “Maar inmiddels heb ik, mede dankzij de nautische kennis en het brede netwerk – machinebouwers, TNO, Rijkswaterstaat – van Syntens, een systeem dat stormbestendig is. We hebben goede dagopbrengsten die we aan de mosselsector verkopen en waardoor we uit de rode cijfers zijn. Alle winst gaat naar West 6 voor nieuwe innovaties, zoals het zelfreinigende bermpaaltje.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Open innovatie Innovatie : Mosselzaadinvanginstallatie Bedrijf : West 6 BV, Den Helder – Kees Groot (foto: links) Syntens innovatieadviseur : Peter Tol (foto: rechts)

®®

Gestructureerde processen versnellen marktintroductie

NRGTEQ

Kennisdele

nsamenwerKen

inspireren

Toeleveranciers op één lijn

Gestructureerde processen versnellen marktintroductie

Bij de omschakeling van het prototype van de traploos modulerende warmtepomp naar externe serieproductie, liep NRGTEQ tegen knelpunten aan in de samenwerking met toeleveranciers. Jochem van Haaren: “Ik heb rondgekeken naar mogelijkheden voor ondersteuning, zowel in de product-ontwikkeling als bij de contacten met toeleveranciers. Jo was de eerste die dit pragmatisch oppakte. Zijn aanpak vanuit de

ketenintegratie kwam als geroepen. Want voor een marktintroductie moet alles goed in de startblokken staan. Jo was katalysator in de gesprekken met de toeleveranciers en nu zitten we versneld op de goede weg. De basisversies zijn klaar; de range wordt verbreed. We hebben minder faalkosten en kunnen voluit gaan. We staan op het punt om te gaan exporteren, dat zou ik een half jaar geleden niet aangedurfd hebben.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Ketensamenwerking, open innovatie Innovatie : Volledig traploos modulerende warmtepomp Bedrijf : NRGTEQ, Rosmalen – Jochem van Haaren (foto: rechts) Syntens innovatieadviseur : Jo van de Put (foto: links)

®®

Procesvernieuwing zet onderneming beter in de markt

Espero

Kennisdele

nsamenwerKen

valo

riseren inspireren

Onafhankelijk rapport zorgt voor draagvlak

Procesvernieuwing zet onderneming beterin de markt

Efficiëntere productie en organisatie moeten de levertijden, voorraad- en faalkosten ver-minderen en de materiaalstroom verbeteren bij mobiele wandenfabrikant Espero. De rapportage van Syntens over de organisatie en het productieproces met aanbevelingen heeft zijn eerste vruchten afgeworpen. Johan Wolters: “Het is prettig om een onafhanke-lijke partij als Syntens het bedrijf te laten doorlichten. Het rapport toont de noodzaak aan van de verbeterslag en zorgde voor de

bereidheid bij alle geledingen om zaken aan te pakken. Via Syntens heeft TNO ons op weg geholpen in een efficiëntere productie-proces. Zo hebben we de productielijn heringericht tot een logischer geheel, is de voorraad efficiënter en lopen foutmeldingen in verzendingen terug. Nu komen we op het punt dat we daadwerkelijk moeten gaan investeren, bijvoorbeeld in een verspanings-machine die bewerkingen combineert.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Procesinnovatie Innovatie : Herijking processystemen en organisatie Bedrijf : Espero, Waalwijk – Johan Wolters (foto: rechts) Syntens innovatieadviseur : Cees Hogendoorn (foto: links)

®®

Dankzij partners altijd de beste legering en bewerking

Hoefnagel Special Alloys & Servicessamenwerken

InspIreren

Partnernetwerk op topniveau

Dankzij partners altijD De beste legering en bewerking

Hoefnagel Special Alloys & Services levert hoogwaardige materialen en legeringen die doorgaans moeilijk verkrijgbaar zijn. Het bedrijf werkt uitsluitend via internet. Herman Hoefnagel: “Inkoop, bewerking en aflevering gebeuren zonder dat de materialen bij ons aankomen. Dit is mogelijk dankzij ons grote netwerk van gespeciali-seerde toeleveranciers dat de vaak inge-wikkelde en specialistische bewerkingen kan uitvoeren. Vragen en behoeftes van onze klant - van lokale smid tot Boeing, Audi

en Shell – beantwoorden wij dankzij deze slimme waardeketen snel en adequaat met hoogwaardige onderdelen. Met als resultaat dat onze omzet van 2012 naar verwachting verdubbelt ten opzichte van 2011.”

Hoefnagel bouwt dit vertrouwde partner-netwerk met steun van Syntens verder uit en weet met zijn werkwijze de meest bijzondere aanvragen en opdrachten binnen te halen. Ze zijn genomineerd voor de FD Gazellen Award 2012.

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Keteninnovatie Innovatie : Slimme waardeketen uitsluitend via internet Bedrijf : Hoefnagel Special Alloys & Services, Sprang-Capelle – Herman Hoefnagel (foto) Syntens innovatieadviseur : Jo van de Put

®®

MKB Loket verbindt MKB met topsector HTSM

MKB Loket HTSMsamenwerken

valo

riseren inspireren

Kennis en ervaring Syntens inzetten

MKB LoKet verBindt MKB Met topsector HtsM

Een van de taken van het Topconsortium Kennis en Innovatie (TKI) HTSM is het inrichten van een MKB Loket HTSM. Dit MKB Loket richt zich op netwerk-vorming, kennisopbouw en kennisversprei-ding onder het MKB. Daarnaast worden behoeften van het MKB naar het TKI HTSM doorgeleid. TKI HTSM heeft Syntens gevraagd het MKB Loket HTSM in te vullen. Tom Bouws: “Er zijn verschillende functio-naliteiten benoemd. Primair staat een toegankelijke vraagbaak over de topsector

voor het MKB. Daarnaast koppelt het loket een kennisvraag van het MKB aan de juiste kennispartij (makelen en schakelen). Bovendien gaat het loket het MKB pro-actief stimuleren om onderzoeksresultaten toe te passen in nieuwe ontwikkelingen (kennis-valorisatie). Syntens heeft veel ervaring in dit type werkzaamheden en is mede op die grond gevraagd om uitvoering aan het loket te geven. Op 3 september 2012 is de samen-werkingsovereenkomst ondertekend.”

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Syntens innovatieadviseurs : Tom Bouws en Mariëlle Vermunt Partner : TKI HTSM

®®

Eigen productie grote series dankzij injectietechniek

D&M Hollandsamenwerken kennis

delen

inspireren

Nieuwe productietechniek transportwielen

EigEn productiE grotE sEriEs dankzij injEctiEtEchniEk

De gebruikelijke compressietechniek voor de productie van transportwielen van D&M Holland is te arbeidsintensief om grote series van het succesvolle Arbowiel® te produceren. “Wij wilden weten of de injectie-techniek wel geschikt is om die productie te automatiseren’’, vertelt Lex Kneppers. “De tijd die de rubbercompound nodig heeft om uit te harden, is zeer bepalend. Daarnaast zochten we een machine die het werk aankan en zochten we ook geschikte matrijzen. Peter heeft, mede door zijn

betrokkenheid bij de Noord-Hollandse Materialenkring, een enorm netwerk waar ik dankbaar gebruik van heb gemaakt. De doorverwijzing naar Hes Silicones, specialist in rubberproductenmatrijzen en conceptontwikkelaar, was cruciaal. Inmiddels zijn proefbatches gemaakt en is de productiehal in Boxtel met een derde vergroot. Naar verwachting neemt de productie de komende twee jaar met dertig procent toe.”

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Open innovatie, samenwerken Innovatie : Geautomatiseerde productietechniek Bedrijf : D&M Holland, Zaandam/Boxtel – Lex Kneppers (foto: links) Syntens innovatieadviseur : Peter Tol (foto: rechts)

®®

MKB krijgt wind mee

Kennisdele

n

TKI Wind op ZeesamenwerKen

inspireren

Consortia ontwikkelen nieuwe technologie

MKB Krijgt wind Mee

Na een succesvolle (circa honderd deel-nemers) en inspirerende ‘matchmaking day’ in mei 2012, die FLOW en Syntens samen organiseerden, hebben elf consortia hun projecten aangemeld voor de tender TKI Wind op Zee. “Uit die dag alleen al kwamen dertig innovatieve ideeën’’, vertelt Van Zuijlen. “Die zijn, met ondersteuning van Syntens en FLOW, van de zomer uitgewerkt tot elf concrete projectvoorstellen. Tijdens de ‘matchmaking day’ hebben het MKB,

grote bedrijven en kennisinstellingen elkaar kunnen ontmoeten. Dat is voor het MKB belangrijk. Een dergelijke tender is voor het MKB niet eenvoudig. Daarom krijgen projectvoorstellen van consortia waar een MKB bedrijf in meedoet, voorrang in de toekenning en het MKB bedrijf krijgt extra subsidie toegekend.’’

Half december zijn de subsidies toegekend; in 2013 gaan de projecten van start.

Sector : Energie Innovatiethema : Samenwerking, open innovatie, kennisdeling Inovatie : Kostenreductie opwekking windenergie op zee Syntens innovatieadviseur : Stefan Morssink Partner : Far and Large Offshore Wind (FLOW), Utrecht – Ernst van Zuijlen

®®

Robot verwerkt ent snel, hygiënisch en efficiënt

ISO Group

Kennisdele

nsamenwerKen

Meer dan 99% slaat aan

Robot veRweRkt ent snel, hygiënisch en efficiënt

Het enten van groenten en planten op een onderstam is een complexe taak. Voor de bediening van de eerste entmachine gold dat ook. “We hebben in 2010 een mechanisch verbetertraject voor bestaande machines ingezet’’, vertelt Piet Oomen. “Vervolgens hebben we het prototype voor een nieuwe ent-robot ontwikkeld die heel eenvoudig te bedienen is. Dat is inmiddels doorontwikkeld en werkt fantastisch, snel en hygiënisch, ongeacht de vorm van de ent.

Die kostbare ontwikkeling was mede moge-lijk dankzij een subsidietoekenning. Andreas heeft ons daarop gewezen en ons begeleid in de aanvraagprocedure. Bovendien hebben we dankbaar gebruikgemaakt van zijn net-werk. We verwachten 100 tot 300 machines te gaan bouwen. Bovendien maken we met deze ent-robot de slag van regionale naar mondiale speler, met bijkomende vraag-stukken. Hopelijk kan Andreas ons daarin ook ondersteunen.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Automatisering, robotisering Innovatie : Nauwkeurige, betrouwbare automatische methode voor enten Bedrijf : ISO Group, Gameren – Piet Oomen Syntens innovatieadviseur : Andreas Hofland

®®

Nooit meer vergeten het licht uit te doen

DSP Innovationsamenwerken kennis

delen

inspireren

Schakelprofiel voor elk elektrisch apparaat

Nooit meer vergeteN het licht uit te doeN

Elektrische apparaten kunnen ook als ze uit staan, energie verbruiken. Samen met de stand-by leidt dat tot onnodig energie-verbruik. René Riemens: “Met ons web-based systeem maken we per apparaat het stroomverbruik op afstand inzichtelijk. We kunnen voor elk apparaat een schakel-profiel opstellen. Voor woningcorporaties en (horeca)bedrijven levert dit enorme be-sparingen op. We zijn inmiddels Rabobank NL gecertificeerd en mogen aan lokale

vestigingen leveren. Syntens ondersteunt ons sinds het eerste idee uit 2008. Zo zijn we via Robert Bakker bij een Zeeuwse hardware ontwikkelaar uitgekomen. Ook helpt hij ons in onze samenwerking met BeerTec, onze wederverkoper voor de horeca. We zijn genomineerd voor de Emergo 2012 en de Innovatieprijs Toerisme 2012. Eind 2013 zal onze omzet vervijfvoudigd zijn, hebben we vijf mensen erbij en gaan we exporteren naar Duitsland.’’

Sector : Energie, Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Kennisdeling, samenwerking, ICT Innovatie : Webbased energiebesparing op apparaatniveau Bedrijf : DSP Innovation, Middelburg – René Riemens (foto: rechts) Syntens innovatieadviseur : Robert Bakker (foto: links)

®®

Milieuwinst Waddenzee door innovatief afmeersysteem

MoorMastersamenwerken

MoorMaster voor het eerst in Nederland

Milieuwinst waddenzee door innovatief afMeersysteeM

Veerdienst TESO vervoert jaarlijks 3,5 miljoen passagiers van en naar Texel. Er zijn telkens slechts 10 minuten om de passagiers en maximaal 300 voertuigen van en aan boord te krijgen; de veerboot blijft dan in de fuik op zijn plaats door de voor-stuwing van de motoren. “Rijkswaterstaat gaat in 2013 de fuik van Den Helder vervan-gen’’, vertelt Cees de Waal. “En wij mogen ons innovatieve automatische afmeer-

systeem MoorMaster hierbij introduceren. Zuignappen houden straks onze schepen met vacuüm vast aan de afmeerconstructie, in vijftien seconden zijn ze weer los. Voor de Waddenzee is dit goed nieuws. De CO2 uit-stoot vermindert, het brandstofverbruik en de bodemerosie nemen af. Er zijn veel par-tijen bij dit project betrokken, onder meer het Waddenfonds; Dirk Jan heeft ons daarbij ondersteund en zijn netwerk ingezet.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM), Water Innovatiethema : Maritiem, duurzaam innoveren Innovatie : Automatisch afmeersysteem Bedrijf : TESO, Den Hoorn – Cees de Waal (foto: links) Syntens innovatieadviseur : Dirk Jan Hummel (foto: rechts)

®®

LEDtalks verbinden onderzoek met praktijk

LEDtalks

InspIreren

samenwerken kennIsdele

n

valo

rIseren

Stimulans innovaties LED-technologie

LEDtaLks vErbinDEn onDErzoEk mEt praktijk

De LED industrie is booming en gaat een enorm effect hebben op de verlichtings-industrie, maar er is nog weinig kennis bij ondernemers. De samenwerking tussen Syntens en ILI in de vorm van LEDtalks aan de TU/e moet kennisuitwisseling tussen onderzoekers en het MKB bevorderen. Voor de eerste bijeenkomst in november 2012 was veel belangstelling. De LEDtalks zullen in 2013 elk kwartaal gehouden

worden. “Het is hoog tijd dat er wat gebeurt’’, vindt Yolanda Coolen van Smart2Led uit Duiven. “De techniek van LED is rijp voor de zakelijke markt, maar er is chronisch gebrek aan kennis. Kennis delen, bijvoorbeeld met installateurs, is een noodzaak. Het zou mooi zijn als de TU/e daadwerkelijk de ideeën die er leven, oppakt. Zet in op kennis en wetenschap en houd commercie buiten de LEDtalks.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Samenwerken, open innovatie, kennisbenutting Syntens innovatieadviseur : Roland van de Pas (foto: rechts) Partner : TU/e Intelligent Lighting Institute (ILI)

®®

Merkfabrikanten en MKB ontdekken elkaar

Packaging Eventsamenwerken kennis

delen

valo

riseren inspireren

Packaging Event voorziet in behoefte

Merkfabrikanten en Mkb ontdekken elkaar

In september 2012 organiseerden Syntens en het NVC het tweede Packaging Event, in samenwerking met Mars Nederland. Zes merkfabrikanten legden het aanwezige MKB acht innovatieve uitdagingen voor. Jan Post van Fast & Fluid uit Sassenheim bijvoor-beeld, zoekt een gesloten verpakkings-systeem voor kleurpasta’s voor verfmeng-machines. “De interesse en het enthou-siasme van de ondernemers verraste me. Innovatieadviseur Niklaas van Hylckama Vlieg en ik hebben vier bedrijven nader gesproken; met een van hen ga ik verder.

Wij hadden elkaar zonder die bijeenkomst nooit gevonden.’’ Een artikel over het event in het Packaging Magazine leverde Post nog twee contacten op. “Zij komen met interes-sante proposities. Het MKB heeft duidelijk onvermoede mogelijkheden voor merk-fabrikanten.’’ Ook voor MKB-er Jeroen Op ten Berg van GBO Design (Helmond) was de bijeenkomst succesvol. Hij ging met drie in-teressante matches naar huis en inmiddels zijn de eerste zakelijke gesprekken gevoerd. “Zo’n dag is ideaal om met de juiste bedrijven en mensen in contact te komen.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : samenwerken, open innovatie Syntens innovatieadviseur : Niklaas van Hylckama Vlieg Partners : Nederlands Verpakkingscentrum NVC, Mars Nederland

®®

Innovatief voortstuwings-systeem geeft binnen-vaartschip vleugels

samenwerken

O-foil wing propulsion

InspIreren

Zwembeweging dolfijn is voorbeeldInnovatIef voortstuwIngs-systeem geeft bInnen-vaartschIp vleugels

Stille voortstuwing van schepen op basis van de zwembewegingen van dolfijnen, O-foil maakt het mogelijk door de schroef te vervangen door een op-en-neer bewegende vleugel. Daarmee wordt tot 50% op de brandstofkosten bespaard. Patrick Heuts: “Dit is geen innovatie die je in een paar jaar realiseert. Een goed strategisch plan bij de start is essentieel om de aanlooptijd te over-leven. Niklaas heeft ons al die tijd onder-

steund, meegekeken naar onder meer het verdienmodel, geadviseerd en zijn netwerk ingezet. Mede dankzij dat netwerk hebben we de ontwikkeling van de vleugel steeds naar een hoger plan kunnen tillen. Niet alleen de technologie is een uitdaging, de markt moet het voortstuwingsysteem ook accepteren. We bouwen nu het eerste binnenvaartschip volgens dit principe.’’

Sector : Water Innovatiethema : Maritieme innovatie, kennisdeling Innovatie : Brandstofbesparende voortstuwing (binnen)schepen Bedrijf : Oscillating Foil Development B.V, Rotterdam – Patrick Heuts (foto: rechts) Syntens innovatieadviseurs : Niklaas van Hylckama Vlieg (foto: links) en Harald Feijth

®®

Extreem nauwkeurige koeling interessant voor lasermarkt

ACS B.V.

Kennisdele

nsamenwerKen

Geen milieubelastende koelvloeistoffen

ExtrEEm nauwkEurigE koEling intErEssant voor lasErmarkt

Dankzij een aanvraag voor een kennis-voucher voor patentonderzoek maakte Eric Vaessen kennis met Syntens. Cor Westerbaan van der Meij wees hem ver-volgens op de mogelijkheden tot expertise-uitwisseling en productontwikkeling van het Nederlands-Duitse samenwerkings-project ‘Mechatronica voor MKB’. Met als resultaat dat ACS binnen een jaar over twee productierijpe thermo-elektrische koel-apparaten beschikt. “Ons systeem kan heel snel en extreem nauwkeurig koelen. Dat maakt het uitermate geschikt voor

laser- en computerapparatuur. De uitvoering is compact en gemakkelijk te integreren. De gepatenteerde techniek, die werkt op water in plaats van milieubelastende koelvloeistoffen, verkrijgen wij op basis van exclusiviteit van de firma Top-Cool uit Maasbree. Wij hebben een mechatronisch regelsysteem toegevoegd, die de techniek geschikt maakt voor meerdere toepas-singen. De komende twee jaar verwacht ik een verdubbeling van het aantal fte’s en een navenante omzetgroei.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Robotica, open innovatie Innovatie : mechatronisch regelsysteem voor thermo-elektrische koeling Bedrijf : ACS B.V., Venlo – Eric Vaessen (foto: rechts) Syntens innovatieadviseur : Cor Westerbaan van der Meij (foto: links)

®®

Veilig innoveren met nanotechnologie

Nanocentre.nl

Kennisdele

n

valo

riseren

Platform biedt voorlichting en kennisdeling

Veilig innoVeren met nanotechnologie

Nanodeeltjes veranderen de structuur van materialen om zo tot vernieuwende eigenschappen te komen. Bekende voor-beelden zijn zelfreinigende coatings en bacteriedodende muurverven. Steeds meer werknemers werken (dagelijks) met nanomaterialen. Er is behoefte aan actuele informatie om veilig te kunnen werken en te innoveren. Ook willen bedrijven onder-ling kennis delen. Daarom heeft TNO, in samenwerking met Syntens en het RIVM, het platform Nanocentre.nl opgericht, met de gelijknamige website. Het platform voorziet

in een vraagbaak en organiseert in 2013 masterclasses en voorlichtingsbijeenkom-sten. Wim Savonije is directeur-eigenaar van Nanotech Solutions uit Goes. “Goede voorlichting aan consumenten en bedrijven is heel belangrijk, evenals onderzoek, zodat men weet wat de toegevoegde waarde is. De nanotechnologie heeft in Nederland een negatief imago gekregen door onduidelijk-heid over veiligheid. Wij produceren onze multifunctionele nanocoating inmiddels vooral voor het buitenland omdat nano-technologie daar meer geaccepteerd is.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : nanotechnologie Syntens innovatieadviseur : Ruud Meijvogel Partners : TNO – RIVM

®®

Eiwitrijke larven duurzaam alternatief voor dierlijke eiwitten

Jagransamenwerken kennis

delen

valo

riseren inspireren

Gft-afval voedsel voor larvenkweek

EiwitrijkE larvEn duurzaam altErnatiEf voor diErlijkE EiwittEn

Om te achterhalen of grootschalige productie van eiwitten uit insecten haal-baar is, riep Walter Jansen de hulp in van Bob Weehuizen. “De kweek van huisvlieg-larven heeft enorme potentie door de hoge proteïnewaarde’’, vertelt Jansen. “Dier-voederproducenten zijn zeer geïnteresseerd mits de kostprijs niet boven die van vismeel of soja uitkomt. Samen met Bob heb ik twee breed opgezette sessies belegd met onder meer insectenkwekers, de WUR, installatie-bedrijven, bankiers en vormgevers.

Die sessies gaven aan dat mijn plannen haalbaar zijn.’’ De resultaten uit de proef-locatie waren succesvol. Recentelijk zijn een afvalverwerker en een diervoeder-producent projectpartners geworden. Daarmee is Jansen voorzien van voedings-stoffen voor de larven en van afname van de geproduceerde eiwitten. Het afvalbedrijf verzekert zich van een goedkope en milieu-vriendelijke afvalverwerking, de diervoeder-producent van een goedkope, duurzame grondstof.

Sector : Chemie (BBE) Innovatiethema : Biobased economy, samenwerken Innovatie : Industriële productiemethode insecteneiwitten Bedrijf : Jagran, Hillegom – Walter Jansen (foto: links) Syntens innovatieadviseur : Bob Weehuizen (foto: rechts)

®®

Automatische orderpicking bespaart tijd en menskracht

i-Collectorsamenwerken

valo

riseren

Snelle e-fulfilment

AutomAtische orderpicking bespAArt tijd en menskrAcht

Het arbeidsintensieve werk van orderpicking heeft i-Collector robuust en compact ge-automatiseerd. “E-commerce verandert de werkwijze van distributiecentra”, legt Fred Bokhorst uit. “Er zijn meer handelingen nodig, dat verhoogt de operationele kosten. Vanuit het moederbedrijf Ferdar Auto-mation, een robot system integrator, hebben we in vier jaar i-Collector ontwikkeld; sinds januari 2012 is het een apart bedrijf. Dries en ik kennen elkaar al jaren. Hij heeft ons onder meer succesvol doorverwezen naar

het Octrooicentrum en naar diverse kennisinstellingen.’’ Er staat een testopstelling bij een grocery internet retailer in Engeland. In november 2012 won i-Collector de Logistica Award 2012. Bokhorst: “De i-Collector is zo uniek op het gebied van item picking, dat de markt wat afwachtend was. Dat verandert nu snel. Via Dries’ netwerk hopen we een bouwer voor maatwerkproducties te vinden. Ook werken we aan een geautomatiseerd pick-up-point.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Logistieke automatisering Innovatie : Intelligent buffer- en orderverzamelsysteem Bedrijf : i-Collector, Almere – Fred Bokhorst (foto: rechts) Syntens innovatieadviseur : Dries Stoel (foto: links)

®®

Gelderse productiebedrijven zoeken elkaar op

PING

Kennisdele

n

valo

riseren inspireren

Leren van elkaar

Gelderse productiebedrijven zoeken elkaar op

De Productie Innovatie Netwerk Gelderland (PING) bijeenkomsten worden altijd goed bezocht. Twee tot drie keer per jaar komen 25 tot 50 Gelderse ondernemers van pro-ductiebedrijven bij elkaar voor een bedrijfs-bezoek, een presentatie en het uitwisselen van ervaringen op het gebied van technolo-gie, productie en innovaties. Thema’s, vaak aangedragen door de deelnemers, betreffen lastechnieken, robottechnieken, leanpro-ductie. Daarbij is samenwerking in de keten

een speerpunt. Jan van Eldik, productie-manager bij Schellekens & Schellekens uit Beuningen, bezoekt elke bijeenkomst. “Het gezelschap is heel gemêleerd. Samen met de diversiteit aan onderwerpen maakt dit de bijeenkomsten inspirerend. Want al is iedereen op zijn eigen manier met productie bezig, er is altijd wel een overlap die interessant is. En door de uitleg die ge-geven wordt, kan ik er weer wat van leren.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Samenwerking, keteninnovatie, automatisering Syntens innovatieadviseur : Hans de Weerd Partner : Koninklijke Metaalunie Gelderland

®®

Schokdemper bepaalt zelf demping en veervoorspanning

Tractive Suspension

Kennisdele

nsamenwerKen

Veilig en comfortabel

Schokdemper bepaalt zelf demping en veervoorSpanning

Cor Westerbaan van der Meij, die namens Syntens de aanscherping van het project-plan ondersteunde, attendeerde Tom Glazemakers op het Nederlands-Duitse samenwerkingsproject ‘Mechatronica voor MKB’. Dit Euregioproject bood het jonge, hoogtechnologische Tractive Suspension de mogelijkheid tot expertise-uitwisseling en samenwerking met Duitse voertuigbouwers en gebruikers van schokdempers. Op basis van het projectplan kon Glazemakers een ontwikkelingsfinanciering aanvragen. “De prototypes werken’’, vertelt Glazemakers.

“Ons semi actieve systeem regelt tot maxi-maal vier schokdempers en is dus geschikt voor auto’s en motoren. Al naar gelang de conditie van de weg, de sensorinformatieuit het voertuig en een door de rijder ge-kozen programma, worden de demping en de veervoorspanning per schokdemper in milliseconden elektronisch geregeld om optimale veiligheid en comfort te bereiken. De internationale markt is zeer geïnteres-seerd, van aftermarket-klanten tot kleine en OEM voertuigbouwers.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Open innovatie, grensoverschrijdende samenwerking Innovatie : Elektronische schokdemperregeling Bedrijf : Tractive Suspension, Cuijk – Tom Glazemakers (foto: links) Syntens innovatieadviseur : Cor Westerbaan van der Meij (foto: rechts)

®®

Heet water alleen als je het nodig hebt

Ferro Technieksamenwerken

valo

riseren

Voorraadvat heet water overbodig

Heet water alleen als je Het nodig Hebt

De Flow Through Heater (FTH) mkII van Ferro Techniek verwarmt water in enkele seconden tot 95°. Een roestvast stalen spiraal geleidt het water in hoge snel-heid over een vlak verwarmingselement waardoor het heel snel verwarmt tot aan het kookpunt. De FHT verwarmt alleen als er vraag is - er is geen voorraadvat - en is daardoor heel energiezuinig. “Na verschil-lende prototypes is de FTH nu zo ver dat we de markt op kunnen’’, vertelt Mark Wessels. “Syntens ondersteunt dit ontwikkelproces,

onder andere door universitaire studentenerbij te betrekken en TNO heeft een levenscyclusanalyse gedaan met positieve resultaten. Potentiële klanten zijn zeer geïnteresseerd. De FTH is geschikt voor verkoopmachines van warme dranken, espressomachines en koffiezetapparaten voor de consumentenmarkt. De eerste orders worden in 2013 geplaatst. We ver-wachten een substantiële omzetgroei die ook in de organisatie doorwerkt.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Open innovatie, kennisdeling, samenwerking Innovatie : Energiezuinige instant verwarmer van water Bedrijf : Ferro Techniek, Gaanderen – Mark Wessels (foto: links) Syntens innovatieadviseur : Hans de Weerd (foto: rechts)

®®

Drukkers en grafici bundelen krachten

De geNetwerkte MKB-drukker

Kennisdele

nsamenwerKen

inspireren

Vertrouwen en gunnen

Drukkers en grafici bunDelen krachten

Dertien drukkerijen hebben zich verenigd in een netwerkcluster. Klanten doen hun bestelling bij hun vaste drukkerij of grafisch bureau dat de uitvoering zo nodig aan een collega uitbesteedt. “Hiermee creëren we schaalgrootte om te overleven’’, zegt John Post van BakkerBaarn Drukkerij, Uitgeverij, Communicatie uit Baarn. “We kunnen nu ad-viseren in de wetenschap dat we een breed pakket kunnen aanbieden. Via ons samenwerkingsplatform is duidelijk wie welke machines, capaciteit en expertise

heeft. De onderlinge transacties zijn verlaagd zodat we scherp concurrerend zijn met behoud van kwaliteit, service en klantvertrouwen. Zo’n samenwerking gaat overigens niet vanzelf. Henk Walhout van Syntens heeft ons als onafhankelijke partij ondersteund in de gesprekken en mee-gedacht over de uitvoering. Intussen werkt het platform prima, de volgende stap is de koppeling met het managementinformatie-systeem dat de aanvragen automatisch kan verwerken.”

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Landelijke samenwerking Bedrijf : 13 MKB-drukkerijen verenigd in Printass CV – John Post (foto: rechts) Syntens innovatieadviseur : Henk Walhout (foto: links)

®®

Geavanceerde machines ook geavanceerd inzetten

High Voltage Engineering

Kennisdele

n

Efficiënter produceren

Geavanceerde machines ook Geavanceerd inzetten

High Voltage Engineering liep tegen beper-kingen van de eigen capaciteit aan en riep de hulp in van Syntens adviseur Mariëlle Vermunt. Zij bracht Hilco Mulder in contact met het Utrechtse High Tech Cluster om mogelijke toeleveranciers te ontmoeten. Vervolgens keek collega Jo van de Put kritisch en gedetailleerd naar de bedrijfs-processen van het ontwikkelbedrijf voor deeltjesversnellers. Door manarm te pro-

duceren kan de eigen capaciteit beter benut worden. “Eigenlijk wisten we de meeste zaken wel, Jo zette de puntjes op de i”, zegt Mulder. “Door in de toekomst te gaan inves-teren in decentrale software en gestandaardi-seerd gereedschap gaan onze machines veel efficiënter draaien. De manarme productie gaat naar verwachting een hogere productie-marge van 7.000 uur opleveren.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Sociale innovatie, regionale samenwerking Innovatie : Manarm produceren Bedrijf : High Voltage Engineering, Amersfoort – Hilco Mulder (foto: midden) Syntens innovatieadviseur : Mariëlle Vermunt (foto: links), Jo van de Put (foto: rechts)

®®

Nieuwe gestroomlijnde productiewijze doet wonderen

BrimaPack

Kennisdele

n

inspireren

Clusteren en logisch opbouwen

Nieuwe gestroomlijNde productiewijze doet woNdereN

BrimaPack en Syntens hebben een lang-lopende relatie en daaruit kwam de sug-gestie om de productiewijze onder de loep te leggen. “Daar bleek veel winst te behalen’’, constateert Ron van de Pavert. “In samen-werking met TNO hebben we een leantraject opgezet voor de productielijn voor onze machines die groenten oogsten en inpakken. Er was wat scepsis onder de medewerkers,maar ze hebben het goed opgepakt en komen geregeld nog met verbeteringen.

De montagetijd is inmiddels met de helft verkort en de capaciteit is vertienvoudigd. Ingehuurde werknemers kunnen we bij productiepieken gemakkelijk toevoegen. We hebben ruim twee jaar deelgenomen aan een lean manufacturinggroep van Syntens. Dat werkte inspirerend en leverde nieuwe contacten op.’’ BrimaPack en Syntens den-ken nu na over samenwerking in de keten en over elektrisch aangedreven oogstmachines.

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Productie-innovatie, regionale samenwerking Innovatie : Gestroomlijnde productiewijze Bedrijf : BrimaPack, Ulft – Ron van de Pavert (foto: links) Syntens innovatieadviseur : Hans de Weerd (foto: rechts)

®®

Toeleveranciers op zoek naar onderscheidende kwaliteiten

Kennisdele

n

Studiereis Toeleveranciers

inspireren

Studiereis werkt verhelderend

Toeleveranciers op zoek naar onderscheidende kwaliTeiTen

De toeleverindustrie staat onder druk, terwijl een aantal Nederlandse hightech bedrijven het ondanks de crisis goed doet. Reden voor 21 toeleveranciers om deel te nemen aan de studiereis van Syntens en de Metaalunie naar DAF Trucks, MCB Nederland en NTS Mechatronics. De deel-nemers kregen inzicht in hoe zij zich voor deze groeimarkten kunnen kwalificeren en hun toegevoegde waarde kunnen vergroten met sectorkennis, dienstverlening en klant-

kennis. Enkele reacties van deelnemers: “Meedenken met je klant nog voordat er een probleem is, zoals MCB dat doet, is mijn grootste inzicht van vandaag.” “Zodra de techniek geregeld is, kun je je alleen nog onderscheiden op excellente logistiek zoals we bij DAF hebben gezien.” “QLTC (quality, logistics, technical and cost) als de vier indicatoren van performance, zoals NTS die hanteert, kan ik ook in mijn bedrijf toepassen om te verbeteren.”

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Inspireren, kennisdelen Bedrijven : 21 bedrijven uit de Zuid-Hollandse metaalindustrie Syntens innovatieadviseur : Quirien Verbakel Partner : Koninklijke Metaalunie

®®

Met eigen merk de inter-nationale top veroveren

Formanisamenwerken

valo

riseren

Van distributeur tot kwaliteitsproducent

Met eigen Merk de inter-nationale top veroveren

De afgelopen jaren heeft Formani zich ontwikkeld van nationale distributeur van deurbeslag naar producent van hoogwaardig deur- en raambeslag en exclusieve bad-kameraccessoires. “De kennis en het netwerk van Syntens hebben ons enorm geholpen, ook op het gebied van het door-verwijzen naar subsidies’’, vertelt Pim Aarts. “Met een kennisvoucher hebben we innova-tieve producten kunnen ontwerpen, waarna we een eigen R&D-man in dienst hebben genomen. In de complexe omschakeling van verkooporganisatie naar producent heeft

Kim ons doorverwezen naar een bureau dat onze organisatie heeft doorgelicht.’’Voor de internationale positionering van FORMANI® heeft Kim Rekko de onder-nemer gewezen op Prepare 2 Start en Aarts heeft een traject rond waardepropositie doorlopen. Vervolgens zijn de huisstijl en catalogus vernieuwd, passend bij de inter-nationale ambities die dit jaar gestalte gaan krijgen; onder meer door deelname aan BAU 2013 en in de samenwerking met vaste internationale partners.

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Exporteren, internationaliseren, organisatieproces Innovatie : Eigen productie met eigen, internationale merk FORMANI® Bedrijf : Formani, Maastricht-Airport – Pim Aarts (foto: links) Syntens innovatieadviseur : Kim Rekko (foto: rechts)

®®

De levensduur van tractie-batterijen verdubbelen

REGBAT

Kennisdele

n

valo

riseren

Goed, groen, goedkoop

De levensDuur van tractie-batterijen verDubbelen

Het op- en ontladen van een tractiebatterij of loodaccu veroorzaakt sulfaataanslag op de loodplaten. Die sulfaataanslag vormt een isolerend laagje waardoor de batterij capaciteit verliest en uiteindelijk vervangen moet worden. Theo de Wit: “Via een bewe-zen techniek – een machine met hoog-laag frequentie en een katalysator – verwijderen wij het loodsulfaat van de loodplaten en winnen de verloren capaciteit terug. De tractiebatterij krijgt zo een verlengde, duur-

zame levensduur van circa vijf jaar, tegen een fractie van de kosten van een nieuwe batterij.’’ De Wit kent Robert Bakker al enige jaren en vroeg hem om advies toen het Franse moederbedrijf failliet ging. “Robert heeft TNO ingeschakeld om analyses uit te voeren en bracht me in contact met moge-lijke producenten en NL Octrooicentrum. REGBAT heeft regionaal een goede positie, landelijk ga ik de techniek in 2013 gecon-troleerd als franchise uitzetten.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM), Energie Innovatiethema : Organisatieontwikkeling, procesoptimalisatie Innovatie : Accuregeneratie Bedrijf : REGBAT, Hoofddorp – Theo de Wit (foto: links) Syntens innovatieadviseur : Robert Bakker (foto: rechts)

®®

Interactief aan de slag met flow assemblage

Workshop Flow Assemblage

Kennisdele

n

valo

riseren inspireren

Wanneer welk concept flow assemblage?

InteractIef aan de slag met flow assemblage

Efficiënt produceren om de kosten te ver-lagen; assemblagebedrijven hebben grote belangstelling voor flow assemblage. In oktober en november 2012 heeft TNO daarom samen met Syntens enkele work-shops georganiseerd, waar veel onder-nemers op af kwamen. TNO presenteerde zijn kennis over de verschillende concepten voor flow assemblages en Syntens benader-de de juiste bedrijven. Zo maakte een grote groep ondernemers kennis met de laatste ontwikkelingen over efficiënt produceren.“De interactieve workshop was zeer inspire-

rend en uitnodigend om direct mee aan de slag te gaan’’, vertelt Kees van Giersbergen van Rioned uit Tilburg (foto: 4e van rechts), ontwikkelaar en producent van kwaliteits-apparatuur op het gebied van hogedruk-reiniging, inspectie en opsporing van rioleringen. “Syntens stimuleert dergelijke kennisverbreding en kennisoverdracht. Wij werken nu enkele van de gepresenteer-de methoden nader uit om die vervolgens in een interne projectgroep op haalbaarheid te beoordelen. Deze workshop heeft ons echt iets nieuws gebracht.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Optimaliseren productieprocessen Syntens innovatieadviseur : Jo van de Put Partner : TNO Arbeidsproductiviteit

®®

MKB helpt grootbedrijf ‘de grote schoonmaak’ slim aan te pakken

Maasvlakte Olie Terminal

Kennisdele

nsamenwerKen

inspireren

Reiniging reusachtige olieopslagtanks

MKB helpt grootBedrijf ‘de grote schoonMaaK’ sliM aan te paKKen

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Open innovatie Bedrijf : Maasvlakte Olie Terminal Syntens innovatieadviseur : Stefan Morssink

®®

De Maasvlakte Olie Terminal (MOT), een samenwerkingsverband van vijf internatio-nale oliemaatschappijen en VOPAK, worstelt met de vraag hoe het zijn 39 gigantische olieopslagtanks schoonmaakt. In deze tanks parkeer je met gemak een Boeing 747.Syntens organiseerde vanuit Innovatie Ontketend maintenance in de Rotterdamse haven, een matchmakingevent dat de in-novatiekracht van het MKB aan innovatie uitdagingen van het grootbedrijf koppelde.Jorn van der Schaaf, manager iTanks – de innovatiestichting die zich specifiek met

open innovatie voor de natte bulk industrie bezighoudt: “In vervolg op het evenement hebben we met een selectie van MKB-ers in februari 2012 een kennismakingsdag gehouden. Daarna zijn, samen met Syntens, de aandeelhouders van MOT en TNO, via brainstormsessies de ideeën geconcre-tiseerd. Uit 125 ideeën hebben we er 80 geselecteerd. Drie ideeën zijn uiteindelijk in een businesscluster uitgewerkt en met twee daarvan worden nu succesvol proeven gedaan. Deze aanpak is bekroond met de Maintenance Award 2012.’’

Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project is mede mogelijk gemaakt met steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling van de Europese Unie.

Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project is mede mogelijk gemaakt met steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling van de Europese Unie.

Introductie medische innovaties kostbaar en tijdrovend

Med-IP

Kennisdele

nsamenwerKen

Kwaliteitsverbetering zorg

IntroductIe medIsche InnovatIes kostbaar en tIjdrovend

Regelgeving, certificering, een testperiode in een topziekenhuis en vooral ook kost-bare investeringen; Lieuwke de Jong van Med-IP kent inmiddels de obstakels die bij de introductie van een medische innovatie horen. “Met onze easy-Stitch kunnen artsen hechtingen met minder assistentie sneller en preciezer plaatsen en de kwaliteit is beter. We hebben een conceptprototype. We hebben ook veel gesprekken met specialisten ge-houden. Zij zijn positief over de toegevoegde

waarde, als wij kunnen waarmaken wat we stellen. De kosten voor de laatste ontwikke-ling en de validatie zijn echter hoog. Het kost veel tijd om investeerders te vinden die bereid zijn het volledige traject te finan-cieren. Simone staat ons van het begin met raad en daad bij. Ze zet haar netwerk en collega’s in waar mogelijk, wijst ons op bijeenkomsten en denkt mee over problemen die zich voordoen.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Health care Innovatie : Nieuwe generatie hechtinstrument Bedrijf : Med-IP, Den Haag – Lieuwke de Jong (foto: rechts) Syntens innovatieadviseur : Simone Vermeulen (foto: links)

®®

Waterkanonnen of 10.000 volt, alle twee zijn effectief

Ecotax Beveiligingstechnieksamenwerken

valo

riseren

Innovatie in de beveiliging

Waterkanonnen of 10.000 volt, alle tWee zijn effectief

Zijn eerste terreinbeveiliging met hoogspan-ningspulsen maakte Henk Moerland bijna twintig jaar geleden voor het autobedrijf van zijn vader. Dat succes zorgde voor een nieuwe onderneming die inmiddels ook ge-renommeerd is om zijn anti piraten systeem. “We hebben diverse anti piraten systemen ontwikkeld’’, vertelt Moerland. “Vooral de waterkanonnen die vanaf het dek en de brug op afstand onder hoge druk water spuiten, slaan aan bij de koopvaardij.’’

Het schrikdraadsysteem, met 50 pulsen per minuut van maximaal 10.000 volt, heeft Ecotax doorontwikkeld van analoog naar digitaal met software om op afstand aanpas-singen uit te voeren. “Als trendsetter maak ik graag gebruik van Syntens. De onafhan-kelijke adviseurs hebben goede adviezen, een frisse kijk op zaken en hun netwerk is enorm. Zonder Gert en zijn collega’s waren we met beide ontwikkelingen niet zo ver gekomen. We groeien momenteel jaarlijks met 10 procent.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM), Water Innovatiethema : Beveiliging, keteninnovatie Innovatie : Anti piraten systeem en doorontwikkeling schrikdraadbeveiliging Bedrijf : Ecotax Beveiligingstechniek, Willemstad – Henk Moerland (foto: links) Syntens innovatieadviseur : Gert van Staalduinen (foto: rechts)

®®

Bundeling expertise leidt tot nieuw bedrijf én meer zekerheid

Metis Plastics

Kennisdele

nsamenwerKen

valo

riseren inspireren

Nieuw bedrijf, nieuwe markten

Bundeling expertise leidt tot nieuw Bedrijf én meer zekerheid

Soms ligt het antwoord op een vraag naast de deur. Recair produceert innovatieve, kunststof warmtewisselaars. Voor de kunst-stof componenten zocht Recair een tweede producent. Buurbedrijven EZolution en STS Techniek, gespecialiseerd in gereedschap-penbouw en projectmanagement, waren geïnteresseerd. De ondernemers besloten hun expertise te bundelen in Metis Plastics. “We hebben ons georiënteerd op het ther-movormproces inclusief machines en ma-terialen, zaken die ons toen nog onbekend waren’’, vertelt Erwin Zwetsloot. “Voor on-

dersteuning keek Alain Dirven van Syntens mee naar de risico’s en strategie en stelde vooral de juiste vragen. Inmiddels levert Metis jaarlijks zes miljoen producten. We zijn toe aan een tweede machine, waarmee we voor uitbreiding van het assortiment ook nieuwe materialen en vormen gaan testen. Voor Recair biedt Metis als tweede produ-cent extra leverbetrouwbaarheid en innova-tiekracht en voor mijn broer en mij geeft de productie van Metis een financiële basis om parallel nieuwe projecten te initiëren.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Ketenintegratie, open innovatie Innovatie : Nieuwe productie kunststof componenten warmtewisselaar Bedrijf : Metis Plastics, Waalwijk – Erwin Zwetsloot (foto: midden) Syntens innovatieadviseur : Alain Dirven (foto: rechts)

®®

Innovatieve elektrische buitenboordmotor klaar voor Nederland en Europa

De Stille Boot

Kennisdele

nsamenwerKen

valo

riseren

Trillingsvrij, stil, compact, licht

InnovatIeve elektrIsche buItenboordmotor klaar voor nederland en europa

De Stille Boot uit Heeg ontwerpt, bouwt en importeert elektrische boten. De Torque-Jet, de elektrische ringmotor waarbij schroef en motor een geheel zijn, is een Duitse vinding die het Friese bedrijf test en doorontwikkelt. “De primeur was tijdens de HISWA van 2012, de Torque-Jet werd direct genomineerd voor de innovatieprijs’’, vertelt Anton van Wijk. “Inmiddels zijn de eerste motoren verkocht en draaien ze goed, ook in de verhuur. We werken nu onder andere aan Europese

export. We doen telkens dankbaar beroep op het Syntensnetwerk van Geert Roorda en we sparren geregeld met hem. Hij weet altijd verbindingen te leggen, ook voor onze nieuwe productinnovaties. We doen mee aan de IPC duurzame toepassingen in de jachtenbouw en we hebben een Design Pressure Cooker gedaan. De marktpotentie is enorm, binnen drie jaar zijn we vier tot vijf keer zo groot.’’

Sector : Water Innovatiethema : Elektrificering, internationalisering Innovatie : Asloze, ringvormige elektromotor voor zeil- en motorboten Bedrijf : De Stille Boot – Anton van Wijk (foto: rechts) Syntens innovatieadviseur : Geert Roorda (foto: links)

®®

Eigen productie voldoet beter aan klantwensen en kwaliteit

Lion Lasers

Kennisdele

nsamenwerKen

valo

riseren

Slimme industriële lasersystemen

EigEn productiE voldoEt bEtEr aan klantwEnsEn En kwalitEit

Begonnen als verkoper van industriële lasersystemen, richtte Lion Lasers zich al snel op eigen ontwikkelingen. Eerst door bestaande laserapparaten te verbeteren, maar inmiddels met eigen series. Zoals de supersnelle LionFiber of de compacte BabyLion. “Onze sterke kant is het ontwik-kelen van slimme lasergestuurde apparaten voor het bedrijfsleven’’, vertelt Robert van Teeffelen. “We zorgen voor kwaliteit, be-trouwbaarheid en bouwen de apparaten zelf

zodat we kunnen inspelen op klantvragen en specificaties. Onze omzet, die jaarlijks met 30 tot 50 procent groeit, komt vrijwel alleen van eigen productie. Toch kunnen onze verkoop en marketing beter, dat ligt ons minder. Gelukkig ondersteunt Syntens ons op allerlei manieren. Alain en ik sparren geregeld, ik doe mee aan diverse projecten en hij zet zijn netwerk in. Zoals voor een traject over open source lasersturing waar ik enorm voorstander van ben.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Van verkoper naar eigen productontwikkeling Innovatie : Supersnelle, lasergestuurde industriële graveermachine Bedrijf : Lion Lasers, Breda – Robert van Teeffelen (foto: rechts) Syntens innovatieadviseur : Alain Dirven (foto: links)

®®

Snelle groeier borgt innovatie-vermogen en creativiteit

YourSurprise.comsamenwerken kennis

delen

valo

riseren

Cadeauwebshop blijft groeien

Snelle groeier borgt innovatie-vermogen en creativiteit

Het begon in 2005 met een liedje dat naar wens gepersonaliseerd (naam, kleur ogen en haren, hij/zij) kon worden. Twee MBA-studenten lieten het inzingen en verkochten het via internet. Nu beschikt YourSurprise.com over ruim duizend gepersonaliseerde cadeaus en websites voor Oostenrijk, Duitsland, België, Frankrijk en natuurlijk Nederland. Syntens volgt YourSurprise.com vanaf het begin. “Via Jack hebben studenten van Erasmus Universiteit vorig jaar een scan

uitgevoerd naar het innovatievermogen en de creativiteit van onze organisatie’’, vertelt Wouter de Vries. “Dat was leuk en waardevol. Sindsdien houden we elke ochtend ‘stand-up meetings’ op de afdelingen, waarbij medewerkers kort de lopende zaken bespreken.’’ De Vries waardeert de inzet van Syntens voor starters. “De expertise, het netwerk en doorverwijzingen naar subsidies, daar heb je als starter veel steun aan.’’

Sector : Hightech Materialen en Systemen (HTSM) Innovatiethema : ICT, organisatie en processen Innovatie : Gepersonaliseerde cadeaus via internet Bedrijf : YourSurprise.com, Zierikzee – Wouter de Vries (foto: midden) Syntens innovatieadviseur : Jack Hoogenboom (foto: rechts)

®®

Kabelmanagement rond het ziekenhuisbed

Litsanosamenwerken

hygiënisch, veilig & kostenbesparend

Kabelmanagement rond het zieKenhuisbed

Oud-fysiotherapeut Hans Simmelink ont-wikkelde, samen met producent Hemabo, enkele basissystemen met diverse accessoires om alle kabels en slangen die rond een ziekenhuisbed gebruikt worden, te bundelen. Daarmee blijven kabels en slangen van de vloer, wat hygiënisch is en waardoor ze niet kapot gereden worden door de bedwielen. “Het ondernemerschap was mij geheel onbekend’’, vertelt Simmelink. “Gelukkig krijg ik begeleiding van Hans van Geffen. Vooral door het stellen van de

juiste vragen helpt hij mij stap voor stap met marketingconcepten, acquisitie en andere ondernemerszaken. Zonder hem was dit niet gelukt.’’ De innovatieadviseur wees Simmelink op het Shell LiveWIRE project voor innovatieve starters en via de Syntens-bijeenkomst ‘Health meets Technology’ ontmoette Simmelink zijn eerste concrete opdrachtgever. Inmiddels tonen ook twee Duitse firma’s en een Amerikaanse serieuze belangstelling.

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Open innovatie, zorginnovatie Innovatie : Kabelbevestigingssysteem bij ziekenhuisbed Bedrijf : Litsano, Enschede – Hans Simmelink (foto) Syntens innovatieadviseur : Hans van Geffen

®®

Boekingsplatform kappers- en beautysalons voorziet in behoefte

BeautyBookers

Kennisdele

nsamenwerKen

Lean Startup bevordert bedrijfsgroei

boekingsplatform kappers- en beautysalons voorziet in behoefte

In minder dan driekwart jaar is Beauty-Bookers van een idee uitgegroeid tot een online boekingsplatform voor beauty- en kapsalons met een groeiende landelijke dekking met navenante aantallen boekingen en bezoekers. “De eerste aansporing was het startersweekend in Rotterdam waar mijn idee transformeerde tot een bruikbaar bedrijfsconcept’’, vertelt Ingrid Sloots.Haar deelname aan de Advanced Lean Startup Table onder leiding van Leon van der

Sande, draagt bij aan de snelle bedrijfsgroei. “Het sparren met vijf ondernemers met jonge bedrijven en hun terugkoppeling inspi-reert en houdt me scherp. Omdat je elkaar elke maand spreekt, blijf je in beweging om iets met die adviezen te doen. De methodiek stimuleert nieuwe ideeën, die ik bij de juiste klantgroep toets op hun meerwaarde. Dat werkt heel effectief omdat ik daarmee onge-fundeerde aannames voorkom.’’

Sector : Creatieve sector Innovatiethema : Lean startup Innovatie : Online boekingsplatform Bedrijf : BeautyBookers, Rotterdam – Ingrid Sloots Syntens innovatieadviseur : Leon van der Sande

®®

Innovatieve, ecologische stortelementen voor natuurgebieden

Anome Projectssamenwerken kennis

delen

Spuitgietproces aangepast

InnovatIeve, ecologIsche stortelementen voor natuurgebIeden

Ground Consolidators (GC) van Anome Projects zijn draadvormige stortelementen die sterk in elkaar haken. Mogelijke toepas-singen zijn luwtedammen, kunstmatige riffen en bodem- en taludbescherming. “We hebben diverse deelprojecten lopen’’, vertelt Lieuwe Boskma. “Jan Gerbrand ondersteunt ons onder andere in het IPC traject waarin we het complexe spuitgietproces voor biokunststoffen hebben onderzocht. Door verduurzaming kunnen we onze markt verbreden. Via het Syntensnetwerk heb-

ben we diverse nieuwe contacten gelegd. Samenwerkingen zijn voor ons belangrijk; we hebben een innovatief product voor een conservatieve markt. Ook kom je als kleine onderneming er niet tussen bij Europese aanbestedingen, daarom hebben we met Boskalis de joint venture GeoHooks opge-richt. Momenteel leggen we met Boskalis en Witteveen+Bos, in opdracht van Rijkswater-staat, een kunstmatig rif in het Markermeer aan met 65.000 GC’s van een biocomposiet. Dat laat zien waar we toe in staat zijn.’’

Sector : Water, Chemie Innovatiethema : Productinnovatie Innovatie : Toepassen biocomposieten Bedrijf : Anome Projects, Noordlaren – Lieuwe Boskma (foto) Syntens innovatieadviseur : Jan Gerbrand Krol

®®

Kennisdeling biopolymeren bevordert verduurzaming

Cluster biopolymeren spuitgietproducten

samenwerken kennisdele

n

Grootbedrijf vindt oplossing bij MKB

Kennisdeling biopolymeren bevordert verduurzaming

Om de kennis van biopolymeren in spuitgiet-producten te vergroten, nam 3D4Everyone het initiatief om samen met Syntens een kunststofcluster samen te stellen. Als 3D printer, en daarmee ‘voorloper’ van het spuitgieten, zit het bedrijf voor in de keten. Werktuigbouwkundige Estelle Arnaud (foto: rechts) nam voor Neopost, de OEM vestiging in Drachten, deel aan de cluster. “Vooral de tweede bijeenkomst was door de bedrijfs-presentaties en de uiteenlopende meningen interessant. Deelnemers uit de groep heb-

ben onze vraag – kunnen we mechanische componenten uit onze postvouwmachines op basis van biopolymeren produceren – positief beantwoord. Er is nog onderzoek naar de spuitgietbaarheid van de onderdelen nodig en het gaat om kleine aantallen. Dat maakt de ontwikkeling en productie vooralsnog kostbaar. Biopolymeren kun-nen wel het duurzame antwoord zijn voor bepaalde kunststofonderdelen in onze apparaten. De leveranciers uit deze cluster kunnen ons daarbij helpen.’’

Sector : Chemie, Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Biobased kunststoffen, open innovatie Deelnemers : 3D4Everyone, Protyp, Neopost, medical2market, Rodenburg, Colorex, T&M Kunststoffen, Promolding. Syntens innovatieadviseur : Rik Voerman (foto: links)

®®

Duurzame verpakkings-oplossingen voor verse producten

Depronsamenwerken kennis

delen

Hogere omzet, breder marktaandeel

Duurzame verpakkings-oplossingen voor verse proDucten

De verpakkingsmarkt, zeker die voor supermarkten, staat onder druk. Reden voor Depron om zich te onderscheiden met eigen, duurzame ontwikkelingen op basis van geschuimd PLA (Polylactic Acid). Vooral voor de versmarkt heeft Depron praktische verpakkingen ontwikkeld die langere houdbaarheid en goede hygiëne voorstaan. Een onlangs aangestelde productontwik-kelaar gaat de technische oplossingen van klantvragen praktisch en aantrekkelijk vormgeven en vermarkten. “Het is soms

lastig om ingangen in nieuwe markt-gebieden te vinden, dan maak ik graag gebruik van het netwerk van Syntens’’, vertelt Peter Pleunis. Kim Rekko: “We heb-ben een Design Pressure Cooker gedaan om tot vernieuwende ontwerpen te komen en er loopt een Innovatie Prestatie Contracten-traject. Nu Depron onder leiding van Peter duurzame verpakkingen ontwikkelt en werkt aan klantvragen, heeft het bedrijf een betere positie in de keten gekregen.’’

Sector : Chemie Innovatiethema : Biobased productontwikkeling, keteninnovatie Innovatie : Geschuimde PLA verpakkingen Bedrijf : Depron, Weert – Peter Pleunis (foto: midden) Syntens innovatieadviseur : Kim Rekko (foto: links) en Alain Dirven (foto: rechts)

®®

Grote foto snel en strak aan de muur

Xpozer

InspIreren

Van idee tot bedrijf

Grote foto snel en strak aan de muur

Omdat zij zelf geen goed systeem konden vinden, ontwierpen twee studenten Werk-tuigbouwkunde in 2007 een lichtgewicht spansysteem om grote foto’s strak op te hangen. Met hun idee kwamen ze bij het Syntensproject ‘NLGroeit’ terecht. “Xpozer is een goede vinding, daarom heb ik hen afgeraden er een laagwaardig product in grote volumes van te maken’’, vertelt Quirien Verbakel. “Als je hoger in de markt zit, creëer je meer waarde en de rust om te

groeien. Ook adviseerde ik hen verkennende gesprekken met grote, potentiële zaken-partners te houden.’’

“Voor starters is dergelijke ondersteuning prettig’’, vult Ivan van der Veld aan. “Quirien heeft ons in allerlei ondernemerszaken bij-gestaan en ons doorverwezen naar interes-sante partijen. Inmiddels is Xpozer te koop bij de Hema, Prenatal en Kamera Express en hebben we een vestiging in Rusland.’’

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Propositie, strategie, ondernemerschap Innovatie : Spansysteem voor grote foto’s Bedrijf : Xpozer, Delft – Ivan van der Veld (foto: midden) en Clemens van Os ( foto: rechts) Syntens innovatieadviseur : Quirien Verbakel (foto: links)

®®

Nederlands ontwerp geeft internationale voorsprong

Dyslexionsamenwerken

lettertype helpt dyslectici bij lezen

NederlaNds oNtwerp geeft iNterNatioNale voorsproNg

Dyslexion geeft bestaande (jeugd)boeken opnieuw uit in het lettertype Dyslexie. Dit lettertype is zo ontwikkeld, dat mensen die woordblind (dyslectisch) zijn, de individuele letters beter herkennen en daar-door gemakkelijker lezen. Werner Bartelds: “Als partner in een uitgeverij voor grote letterboeken kreeg ik vaak de vraag of deze boeken ook geschikt zijn voor dyslectici, maar dat is niet zo. Iemand tipte mij over dit nieuwe lettertype en na overleg met de

(Nederlandse) ontwerper heb ik Dyslexion opgericht; het gaat immers om een heel andere, vooral jonge doelgroep. Nu wil ik internationaal gaan, vooral de Engels-talige markt is met zijn grote taalgebied en uitstekende jeugdboeken interessant. Via Jos en LiveWIRE hoop ik te leren hoe ik dat bedrijfstechnisch, strategisch en juridisch moet aanpakken. Ik ben de eerste met dit lettertype en die voorsprong wil ik graag behouden.’’

Sector : Dienstensector Innovatiethema : Internationalisering, bedrijfsstrategie Innovatie : Toepassen nieuw lettertype Bedrijf : Uitgeverij Dyslexion, Deventer – Werner Bartelds (foto: rechts) Syntens innovatieadviseur : Jos Borsboom (foto: links)

®®

Metalen afdekkap sneller, goedkoper en fraaier geproduceerd

JOZ

Kennisdele

nsamenwerKen

inspireren

Rubberperstechniek nog (te) onbekend

Metalen afdekkap sneller, goedkoper en fraaier geproduceerd

JOZ zocht een nieuwe, mooiere, degelijkere en goedkopere productiemethode voor de metalen afdekkap van hun nieuwste mestro-bot. Via de Noord-Hollandse Materialenkring van Peter Tol kwam Rob Elling in contact met Phoenix 3D Metaal uit Eindhoven. De rubber-perstechniek van Phoenix was precies wat Elling zocht. “We volgen de materialenkring van Peter sinds jaar en dag en we halen er geregeld goede ideeën en nieuwe technieken uit. De presentatie over rubberpersen kwam

op het juiste moment. We hebben met Phoenix contact gezocht en na een half jaar ontwikkelen en enkele prototypes produ-ceert Phoenix nu seriematig 500 tot 600 kappen per jaar voor ons. Overigens hebben we voor de productie van de mestrobot ook een lean & mean traject met Syntens door-lopen. Dat heeft zulke positieve resultaten opgeleverd, dat we dit nu voor het gehele bedrijf doen.”

Sector: Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema: Productontwikkeling, uitbesteden nieuwe productietechniek Innovatie: Mestrobot met toegepaste rubberperstechniek Bedrijf: JOZ B.V., Westwoud – Rob Elling (foto: links) Syntens innovatieadviseur: Peter Tol (foto: rechts)

®®

Innovatieve installaties zetten lokaal afval om in groene energie

The Waste Transformers

Kennisdele

nsamenwerKen

inspireren

Afval wordt grondstof

InnovatIeve InstallatIes zetten lokaal afval om In groene energIe

Beschouw afval als grondstof voor nieuwe, groene energie en er ontstaan nieuwe mogelijkheden. The Waste Transformers heeft drie innovatieve technologieën omarmd die kleinschalig, decentraal en met een hoog rendement afval verwerken tot gas of brand-stof. “In Europa liggen veel kansen, maar ontwikkelingslanden hebben ook een groot afvalprobleem én een groeiende vraag naar energie”, weet Lara van Druten. “Met onze installaties verbinden we beide ketens. Het afval hoeft niet over grote afstanden vervoerd

te worden en onze oplossingen maken een regio zelfvoorzienend. Monique heeft ons al vroeg in het proces geholpen met onze strategie. Zo benadrukte zij het belang van de wetenschappelijke onderbouwing. En via het Syntensnetwerk hebben we ons kunnen oriënteren op diverse technische leveran-ciers. Inmiddels hebben we de concessie voor Kameroen binnen. We gaan daar met drie ministeries en twee steden aan de slag.”

Sector: Energie, Chemie Innovatiethema: Internationalisering, procesoptimalisatie, technologiestarter Innovatie: Decentraal afval slim omzetten tot energie Bedrijf: The Waste Transformers, Haarlem – Lara van Druten (foto: rechts) Syntens innovatieadviseur: Monique Wekking (foto: links)

®®

Maximaal zicht en alleen daar waar het nodig is

AAA-LUXsamenwerken kennis

delen

Energiezuinig systeem sportveldverlichting

MaxiMaal zicht en alleen daar waar het nodig is

Syntens als adviseur en klankbord, en advies- en ingenieursbureau LED Expert als kennisleverancier, maken sinds 2005 over en weer gebruik van elkaars expertise. In 2009 besloot LED Expert tot eigen productie over te gaan; een jaar later was AAA-LUX als productiebedrijf voor sport-veldverlichting een feit. “Met inmiddels onze vierde generatie verlichting kunnen we het licht daar laten schijnen waar nodig en in de gewenste sterkte’’, vertelt Joost Verhoeks. “Gecombineerd met energiezuinige LED

lampen betekent dat een enorme besparing voor de clubs. De flexibele verlichting is eenvoudig te bedienen via een gebruiks-vriendelijke schakelbox of touchscreen. Een management systeem maakt onder meer inzichtelijk of de verlichting goed wordt toegepast.’’ De productie en assem-blage gebeuren in Nederland. AAA-LUX werkt nu aan een value added resellers (VAR) netwerk voor de export naar onder andere België, Duitsland, UK en Frankrijk.

Sector : Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema : Duurzaamheid, energiebesparing Innovatie : Op afstand bedienbare LED sportparkverlichting Bedrijf : AAA-LUX, Eindhoven – Joost Verhoeks (foto: links) Syntens innovatieadviseur : Cor Westerbaan van der Meij (foto: rechts)

®®

aeroScope® vereenvoudigt en versnelt pollendetectie

a.e.r.o. medi

Kennisdele

n

valo

riseren

samenwerKen

Grensoverschrijdend mechatronica project helpt

aeroScope® vereenvoudigt en verSnelt pollendetectie

a.e.r.o. medi heeft een methode ontwikkeld om de uitvoering van zijn eigen vinding - een detectievloeistof die de biologische activiteit van onder meer pollen en huis-stof bepaalt - te automatiseren. Het is nu mogelijk om op een snelle en betrouwbare manier luchtmonsters te analyseren. “Ons systeem kan ook toegepast worden bij onder-zoek naar sporenelementen in de lucht”, vertelt Wolfgang Schallmey. “Weerstations en onderzoeks- en behandelinstituten voor allergieën hebben veel belangstelling voor onze methode die gebruikmaakt van beeld-

herkenningssoftware (microscope image analysis system). Jan heeft mij gewezen op het Nederlands-Duitse samenwerkings-project ‘Mechatronica voor MKB’. Ook heeft hij ons bij de haalbaarheidsfase van dat project begeleid en zijn netwerk ingezet. Inmiddels zijn de eerste systemen verkocht en staat alles in de startblokken voor de serieproductie.’ Bij de ontwikkeling zijn onder meer eXScience uit Bochum en indus-trieel ontwerper Stevens idé partners uit Enschede betrokken.

Sector: Hightech Materialen en Systemen (HTSM) Innovatiethema: Medische technologie Innovatie: Beeldherkenningssoftware voor pollendetectie Bedrijf: a.e.r.o. medi, Oldenzaal – Wolfgang Schallmey (foto: links) Syntens innovatieadviseur: Jan Scholten (foto: rechts)

®®

Met respect voor de kwaliteiten van de medewerkers

Ferro-Fix

Kennisdele

nsamenwerKen

inspireren

Sociale werkplaats commercieel succesvol

Met respect voor de kwaliteiten van de Medewerkers

Om transportkosten te verlagen, liet Ron Broeders de Oost-Europese productie van ondergrondse afvalcontainers voor zijn firma BroNij ombuigen naar bouwpakketten. Deze werden door de Rotterdamse sociale metaal-werkplaats in elkaar gezet. In mei 2012 namen hij en zijn compagnon op verzoek van de gemeente deze verliesgevende werkplaats over. Inmiddels zorgt Ferro-Fix als zuster-bedrijf van BroNij voor vrijwel de volledige productie van de afvalcontainers. De mede-werkers (met psychische en/of lichamelijke

handicap) hebben een volwaardige baan gekregen gericht op hun capaciteiten; er is inmiddels sprake van een bescheiden winst. “We hebben ons aangesloten op de Onder-nemerskring Snelle Groeiers van Syntens’’, vertelt Broeders. “Met vijf andere onder-nemers bespreken we knelpunten, tips en ervaringen. Wij hebben behoefte aan het verbeteren van onze marketing en verkoop en een grotere naamsbekendheid, daar gaat Raoul ons bij adviseren.’’

Sector : Metaal Innovatiethema : Sociaal ondernemerschap, duurzaamheid Innovatie : Sociale innovatie Bedrijf : Ferro-Fix, Rotterdam – Ron Broeders Syntens innovatieadviseur : Raoul Rossou

®®

MKB en technische studenten vinden elkaar in de automotive

Solar Team Eindhoven

Kennisdele

n

valo

riseren

samenwerKen

Specialistische MKB kennis voor zonneauto

MKB en technische studenten vinden elKaar in de autoMotive

Met automotive als kennisgebied bood innovatieadviseur Hermie Heijnen het Solar Team Eindhoven aan om mee te denken over mogelijke verbeteringen aan de vierpersoons auto op zonne-energie en om vervolgens zijn netwerk in te zetten. “Dat grote netwerk van Hermie heeft ons al een samenwerking opgeleverd met twee bedrijven”, vertelt Lex Hoefsloot. “YSS Suspension uit Schijndel kan ons veerdempers leveren, zij zijn specialist

in schokbrekers voor speciale toepassingen. En Harperink Automotive uit Sint-Oedenrode doet hetzelfde voor de kabelboom.” “De crux zit ‘m in de wisselwerking”, legt Heijnen uit. “Door de productvraag van de TU Eindhoven ontstaat een praktisch contact met MKB ondernemers. Zij hebben op hun beurt toe-gang tot de juiste mensen binnen de uni-versiteit om hun kennisvraag uit te zetten. En dit alles gebeurt met gesloten beurzen.”

Sector: Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema: Automotive Innovatie: Praktische wisselwerking MKB en kennisinstituut Bedrijf: Solar Team Eindhoven, Eindhoven – Lex Hoefsloot (foto: rechts) Syntens innovatieadviseur: Hermie Heijnen (foto: midden)

®®

Humanoïde assemblage robot pakt het juiste gereedschap

Robomotive B.V.

Kennisdele

nsamenwerKen

inspireren

Inzetbaar bij hoge productiemix en lage series

Humanoïde assemblage robot pakt Het juiste gereedscHap

“Het bijzondere aan deze robot is, dat hij net als een mens twee armen tegelijkertijd aanstuurt en zelf het juiste gereedschap in zijn handen pakt ”, zegt Michael Vermeer, directeur van Robomotive. Ook heel bijzonder is de samenwerking die Vermeer direct aanging met gespecialiseerde (internatio-nale) toeleveranciers: Beltech uit Eindhoven zorgde voor de intelligente 3D Vision aan-sturing voor ‘bin-picking’, Yaskawa Motoman (Duitsland) voor de basisrobot en RobotiQ (Canada) voor de vele adaptieve grijpers. Vermeer maakte zelf de software, ontwik-

kelde de gereedschapskist en verzekerde zich van opschaalbare projectcapaciteit van Robomotive partners Viro en Sotec. Arnout Appelo, ten slotte, ondersteunde met een waardepropositietraject en een marketing-plan voor een efficiënte marktintroductie van dit baanbrekende systeem. Kort daarna werd de eerste order genoteerd. Appelo: “De samenwerking met ervaren partners brengt Robomotive niet alleen middelen, maar vooral ook de legitimiteit en betrouw-baarheid voor klanten.”

Sector: Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema: Robotisering, samenwerking Innovatie: Humanoïde productierobot Bedrijf: Robomotive B.V., Roermond – Michael Vermeer (foto: links) Syntens innovatieadviseur: Arnout Appelo (foto: rechts)

®®

Internationale partijen biobased economy ontmoeten elkaar

GreenLab International

Kennisdele

n

valo

riseren

samenwerKen

inspireren

GreenLab International zet eerste stap

InternatIonale partIjen bIobased economy ontmoeten elkaar

Wageningen was in april 2013 hét ont-moetingspunt voor ondernemers en kennis-leveranciers die (internationaal) actief zijn in de biobased economy. Inspirerende inleidingen, pitches, themasessies en bedrijfsprofielen met biobased gerelateerde vraag en aanbod uit het Enterprise Europe Network zorgden voor veel nieuwe, internationale en sector overstijgende contacten. Niet zozeer de taal of cultuur waren een barrière voor de tachtig deelnemers uit negen landen, wel de kenniskloof tussen de diverse vakgebieden

en tussen producenten en onderzoekers. De innovatieadviseurs speelden daar een verbindende rol in en met effect. Zo zijn naar aanleiding van GreenLab verschillende bedrijven en kennisleveranciers met elkaar in gesprek geraakt, zijn er bedrijfsprofielen uitgezet op Enterprise Europe Network met reacties uit diverse landen en hebben twee bedrijven een aanvraag voor de MIT regeling Chemie aangevraagd. Inmiddels wordt serieus nagedacht over een vervolg in 2014.

Sector: Chemie, Energie, Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Syntens innovatieadviseur: Alain Dirven en Monique Wekking Partners: Enterprise Europe Network, Agentschap NL, Wageningen UR, Climate-KIC

®®

Stekelig oppervlak scheepswand houdt organische aangroei tegen

Micanti

valo

riseren

samenwerken

Mosselen, algen en zeepokken krijgen geen kans

Stekelig oppervlak ScheepSwand houdt organiSche aangroei tegen

Organische aangroei op de scheepsromp onder de waterlijn maakt een schip minder snel en verhoogt het brandstofverbruik. Micanti heeft een milieuvriendelijke oplos-sing ontwikkeld, vrij van toxische stoffen die de huidige generatie antifoulings nodig heeft om effectief te zijn. Tegen de scheepswand wordt folie met bewegende haartjes aan-gebracht. De vibrerende vezels verhinderen de hechting van organismen. Rik Breur: “Niklaas wees ons op het Enterprise Europe Network en ondersteunde ons in het aan-

maken van een profiel dat leidde tot contacten met een Franse toeleverancier voor energiecentrales. Koelwater inlaat-kasten hebben ook last van aangroei. Het contract is inmiddels getekend en daarmee wordt het Franse bedrijf onze wereldwijde distributeur voor deze markt.” Micanti is via de innovatieadviseur ook een samenwerking aangegaan met een Nederlands bedrijf om de folie met robots op zeer grote scheeps-wanden aan te brengen.

Sector: Maritiem Innovatiethema: Duurzaamheid Innovatie: Milieuvriendelijke bestrijding aangroei scheepsromp Bedrijf: Micanti, Amsterdam – Rik Breur (foto: te water) Syntens innovatieadviseur: Niklaas van Hylckama Vlieg (foto: aan boord)

®®

Innovatief ontwerp vistuig kost minder energie

Ensis

Kennisdele

n

valo

riseren

samenwerKen

Duurzame vangst mesheften

InnovatIef ontwerp vIstuIg kost mInder energIe

Het opvissen van mesheften uit de zand-bodem gebeurt met water en lucht. Dat kostte tot voor kort veel energie van drie onderhoudsgevoelige compressoren die het scheepsruim in beslag namen. De opgeviste schelpen bleven op dek staan. Samen met John Kramer ontwikkelde Adri Bout een nieuw vistuig dat de druk en het volume om de mesheften op te vissen, aanzienlijk terug-bracht. Samen met een nieuwe pomp wordt 73% energie bespaard. In het vrijgekomen

ruim is een verwerkingslijn opgezet die de schelpen verantwoord en in grotere hoeveel-heden verwerkt. Bout maakte op advies van Willy Reijniers gebruik van de kennis van onderzoeksinstituut Deltares, dat erva-ringscijfers uit de baggerindustrie leverde. Bout: “Als ik bij Willy mijn ideeën ventileer, analyseert hij het probleem en zoekt er vervolgens mensen bij die kunnen helpen. Meestal kent hij ook nog een passende regeling of subsidie.”

Sector: Water, Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema: Energiebesparing, verduurzaming visserij Innovatie: Energiezuinig vistuig Bedrijf: Ensis B.V., Kamperland – Adri Bout (foto: rechts), Kramer Machines, Colijnsplaat – John Kramer (foto: links) Syntens innovatieadviseur: Willy Reijniers (foto: midden)

®®

Hergebruik PU afval moet verbranding voorkomen

Cluster Duurzaam Polyurethaan

Kennisdele

n

valo

riseren

samenwerKen

inspireren

Cluster leidt tot nieuwe inzichten

Hergebruik Pu afval moet verbranding voorkomen

De lange gebruiksduur van polyurethaan (PU) is duurzaam, maar de productie en het afval van PU zijn minder milieuvriendelijk. Naar aanleiding van vragen van zijn eindgebruikers ‘hoe groen is Herikon?’ wilde Henk Zengerink met collega’s kennis delen over alternatieven voor PU afval. Nu wordt het vaak als beste alternatief verbrand. Rik Voerman pakte dit op en de cluster Duurzaam Polyurethaan was geboren. Zengerink: “Na de cluster-bijeenkomst over hergebruik van soorten

PU, kwam Rik bij Henk Uitslag en mij voor een vervolg. We gaan nu onderzoeken of PU afval dat overblijft bij onze productie van boeien voor Rijkswaterstaat wellicht in zijn dorpels kan worden verwerkt. Deze vraag leggen we ook voor aan de andere cluster-deelnemers. Ik ben heel blij met Rik en zijn collega’s als aanjagers van deze cluster en innovaties in het algemeen; dat stimuleert en werkt perfect.”

Sector: Chemie Innovatiethema: Sluiten van de keten Innovatie: Herverwerking duurzaam polyurethaanafval Bedrijf: Herikon, Almelo – Henk Zengerink (foto: derde van rechts), Kreunen Kunststoffen, Lochem – Henk Uitslag (foto: derde van links) Syntens innovatieadviseur: Rik Voerman (foto: rechts)

®®

Dakgeïntegreerde glas-glasmodules vormen esthetisch energiedak

AERspire

valo

riseren

samenwerken

Het oog wil ook wat

DakgeïntegreerDe glas-glasmoDules vormen esthetisch energieDak

De innovatieve frameloze glas-glasmodules van AERspire vormen een geïntegreerd esthetisch energiedak. Deze gepatenteerde technologie heeft zich in een proefopstel-ling bewezen op onder meer waterdichtheid, bouwtoleranties en bevestigingsprincipes. Het systeem is toepasbaar voor elk daktype en dakconstructie, voor zowel nieuwbouw als renovatie. Dit najaar rondt AERspire, in samenwerking met SEAC (Solar Energy Application Centre), een vergelijkend onderzoek af tussen conventionele (glas-folie) modules en het AERspire glas-glas

concept. “Deze performance tests moeten aantonen dat ons concept minimaal hetzelfde en bij voorkeur beter presteert”, vertelt Esther Philipse. “Ondertussen voltooien we ons businessplan om te kunnen pitchen bij potentiële investeerders. Winus heeft ons, vooruitlopend op deze fase, het afgelopen jaar scherp gehouden op het verdienmodel. Hij legt verbindingen, onder meer met potentiële samenwerkingspartners en straks ook met investeerders. Eerste helft 2014 presenteren we ons esthetische energie- dak commercieel aan de markt.”

Sector: Energie Innovatiethema: Zonne-energie, energiebesparing in gebouwde omgeving Innovatie: Gebouwgeïntegreerd energiedak Bedrijf: AERspire, Heerlen – Esther Philipse (foto: rechts) Syntens innovatieadviseur: Winus Koolen (foto: links)

®®

Met de Motorman wil je gezien worden

Meijsmotor

valo

riseren

samenwerken

Elektrisch rijden als lifestyle

Met de MotorMan wil je gezien worden

De Motorman is een trendy lifestyle vervoermiddel voor in de stad, dat tegelijker-tijd duurzaam is. De elektrische motor, geïntegreerd in het achterwiel, is via elk stopcontact op te laden. Het bereik varieert van 50 tot 110 kilometer, afhankelijk van de soort accu (brommer of snorfiets). Ronald Meijs heeft op advies van Kim Rekko Meijsmotor B.V. opgericht om de productie en verkoop in eigen hand te houden. “Kim heeft mij enorm ondersteund bij het productie-

rijp maken van het prototype door onze klankbordsessies en haar verwijzingen naar mogelijk relevante contacten. Dankzij een Kennischeque kon ik extra technische kennis inkopen. De meeste tijd is echter gaan zitten in de Europese keuring voor gemotoriseerd wegverkeer. Het modemerk Scotch & Soda heeft inmiddels een tweede partij van de customized versie besteld. Tijdens de komende Dutch Design Week presenteer ik de Motorman officieel.”

Sector: Energie, Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema: Cross-over creatieve en maakindustrie Innovatie: e-brommer en e-snorfiets Bedrijf: Meijsmotor B.V., Maastricht – Ronald Meijs (foto: links) Syntens innovatieadviseur: Kim Rekko (foto: rechts)

®®

Productie portemonnee 2.0 blijft Nederlands

Secrid

Kennisdele

nsamenwerKen

Katalysator leidt tot strategische samenwerking

Productie Portemonnee 2.0 blijft nederlands

De Secrid wallet is een doorslaand succes en Secrid maakt een stormachtige groei door. Die groei moeten ook de Nederlandse toe-leveranciers kunnen bijbenen. Robin Foolen, verantwoordelijk voor de productiecoördinatie, schakelde Syntens in voor ondersteuning bij deze groeistuipen. “We willen expliciet een Nederlands product maken, ‘Made in Holland’ doet het bij export goed”, vertelt Foolen. “Dat is alleen financieel haalbaar als een leer-werkbedrijf als DZB de assemblage

doet. Niklaas werkt als katalysator om het groeiproces in de keten in goede banen te leiden. Zijn brede netwerk en kennis versnellen processen evenals de waarde-keten innovatiescan die DZB en wij gedaan hebben. Met als resultaat dat we ons weder-zijds verbonden hebben en nu strategisch samenwerken, gericht op groei in de keten-toelevering. We kunnen de verdubbeling in productiecijfers voortzetten.”

Sector: Creatieve Industrie, Hightech Systemen en Materialen (HTSM) Innovatiethema: Keteninnovatie Innovatie: Ketenoptimalisatie om productie in Nederland te houden Bedrijf: Secrid, Den Haag – Robin Foolen (foto: rechts), DZB, Leiden – Feiko Mulder (foto: midden) Syntens innovatieadviseurs: Niklaas van Hylckama Vlieg (foto: links) en Stefan Morssink

®®