Osmanlı Devletini Kurtarma Çabaları

• Osmanlıcılık (Eşitlik)• Ümmetçilik (İslam Birliğini Sağlamak)• Türkçülük (Dil, Tarih, bağımsızlık ve ortak

kültür)• Batıcılık (Batı kültür ve medeniyetini

benimsemek)• Adem-i Merkeziyetçilik (Merkezi otoriteyi

zayıflatarak yerel yönetimleri güçlendirmek)

1

1908-1918II. Meşrutiyet

• Bulgaristan çıkan iç karışıklıklardan yararlanıp bağımsızlığını ilan etti.

• Avusturya-Macaristan Bosna’yı ilhak etti.

• Yunanistan Girit’i ilhak etti.

• Osmanlı Devleti ilk defa çok Partili hayata geçti.

• 1909’da Meşrutiyet’e karşı 31 Mart İsyanı çıktı.

• Bu isyan Hareket Ordusu tarafından bastırıldı.

• Osmanlı Ahali Fırkası• Ahrar Fırkası• İttihat ve Terakki

Fırkası• Hürriyet ve İtilaf

Fırkası• Halk İştirak Fırkası

II. Meşrutiyetle Kurulan Siyasi Partiler

4

1908 II. Meşrutiyet

1909 31 Mart İsyanı

1913 Bab-ı Ali Baskını

İttihat ve Terakkinin Etkinliğini Artırması

5

Sol baştan Emanuel Karaso (Yahudi), Aram Efendi (Ermeni), Esat Toptani Paşa(Arnavut), Arif Hikmet Paşa (Gürcü). Aram Efendi'nin tehditkar bir biçimde beline giden elinin aksi bir durumda Abdülhamid Han'ı öldürmek için silahına davranmak için olduğu yorumlanmaktadır

6II. Abdülhamit Döneminde yapılan Sirkeci Garı

7II. Abdülhamit Döneminde yapılan Haydar Paşa Garı

8Hicaz Tren Garı

1909 Racconigi Antlaşması ile Rusya ve İtalya, Trablusgarp ve Boğazlar üzerindeki menfaatlerini karşılıklı olarak tanımayı taahhüt ettiler.

Derne

Tobruk Bingazi

Rodos

Avusturya-Macaristan Çarlık Rusya

Tunus

11

12

13

Trablusgarp Savaşı 1911-1912Sebepleri; İtalya’nın siyasi birliğini kurması ve sömürgeciliğe başlaması Büyük Devletlerin İtalya’yı kendi yanlarına çekmek için

Trablusgarp’ın işgaline izin vermesi Osmanlı Devletinin siyasi ve askeri açıdan zayıflaması Trablusgarp’ın İtalya’ya yakın olmasıSonuçları; İtalya askerinin Derne ve Tobruk’da başarısız olması İtalya’nın 12

ada ve Rodos’u işgal etmesine sebep olmuştur. İtalya Çanakkale Boğazını ablukaya aldı. Balkan Devletleri de savaş

hazırlıklarına başladı. Bunun üzerine Osmanlı Devleti barış istemek zorunda kaldı.

14

Atlas Okyanusu

Karadeniz

Atlas OkyanusuAtlas OkyanusuAtlas OkyanusuAtlas OkyanusuAtlas Okyanusu

Karadeniz

15

16

17

Osmanlı Devleti İtalya ile Uşi Antlaşmasını imzaladı.Trablusgarp İtalya’ya verildi.Halkı dinen halifeye bağlı kaldı.Rodos ve 12 ada Yunan tehdidine karşı geçici olarak İtalya’ya verildi.

Trablusgarp Savaşının Sonuçları

18

19

Balkan Savaşı Öncesi Osmanlı Sınırları

I. Balkan Savaşında Osmanlı Sınırları

Balkan Savaşları 1912-1913

SebepleriRusya’nın Panslavizm politikasıFransız İhtilalinin yaydığı milliyetçi-lik akımıOsmanlı Dev-letinin zayıfla-masıBalkan Devlet-lerinin sınırlarını genişletmek istemesi

20

Savaşın çıkacağı esnada Osmanlı askerinin terhis edilmesiDış politik gelişmelerin iyi takip edilememesiSiyasetin orduya bulaşması ile alaylı-mektepli çatışmasının ortaya çıkmasıAynı anda dört devletle birlikte savaşa girilmesiAvrupalı devletlerin savaşta Osmanlı’nın galip gelmesi durumunda kazanacakları toprakları kabul etmemesiDışişleri bakanı Asım Bey’in ‘Savaşın çıkmayacağın-dan vicdanım kadar eminim’ açıklamasını yapması

Balkan Savaşlarının Kaybedilmesinin Nedenleri

21

1910 yılında çıkarılan kiliseler Kanunu ile Balkanlardaki azınlıklar arasında sorunlar kilise ve mektep ayrılığının ortadan kaldırılması bu

sorunun çözümlenmesi Balkan ülkelerinin birleşmesine neden

olmuştur.

23

I. Balkan Savaşı’nın SonuçlarıOsmanlı tüm cephelerde yenildi.Kavala,İşkodra,Makedonya,Selanik,Edirne,Ege Adaları (Gökçeada ve Bozcaada hariç) kaybedildi.Arnavutluk Osmanlı Devleti ile toprak bağı kalmadığından bağımsızlığını ilan etti.Osmanlı Devletinin batı sınırı Midye-Enez Hattına çekildi.Balkan Devletleri içinde en fazla Bulgaristan topraklarını genişletti.Siyasetin ordu içinde olmasının zararları görüldü.İttihat ve Terakki Cemiyeti Bab-ı Ali Baskını yaparak yönetimi tamamen ele geçirdi.Savaş sonunda Londra Antlaşması imzalandı.

24

30 Mayıs 1913 Londra Antlaşması

1. Osmanlı Devletinin batı sınırı Midye Enez Hattı olacak.2. Yunanistan Selanik, Güney Makedonya ve Girit’i

alacak.3. Sırbistan Orta ve Güney Makedonya'yı alacak.4. Arnavutluk ve Ege Adalarının geleceği büyük devletlerin kararına bırakılacak.

26

I. Balkan Savaşı ve Midye-Enez Hattı

Avusturya-Macaristan

Karadeniz

Balkan Savaşları

27

28

29

II. Balkan Savaşı 1913

Bulgaristan’ın I. Balkan Savaşında sınırlarını genişletmesi diğer balkan devletlerini rahatsız etti.Sırbistan ve Yunanistan daha fazla toprak kazanmak istiyordu.Yunanistan ve Sırbistan savaş hazırlığı yaparken Bulgaristan bu iki devlete saldırdı ve II. Balkan Savaşı başladı.

Kaybettiği toprakları geri almak isteyen Osmanlı Devleti Bulgaristan’a savaş ilan etti.Osmanlı Devleti Edirne ve Kırklareli’ni alarak sınırlarını Meriç Nehrine kadar genişletti.Savaş sonunda Bükreş Antlaşması imzalandı.Bulgaristan kazandığı toprakların bir kısmını geri vermek zorunda kaldı.

30

II. Balkan Savaşı

32

Azınlıklar Sorunu

Bulgaristan29 Eylül 1913

İstanbul Antlaşması

Sırbistan13 Mart 1914

İstanbul Antlaşması

Yunanistan14 Kasım 1913

Atina Antlaşması

Balkan Savaşlarının Genel SonuçlarıOsmanlı Devleti balkanlarda kalan Türklerin hakları için Sırbistan ile İstanbul, Bulgaristan'la İstanbul, Yunanistan ile Atina Antlaşmasını imzaladı. Osmanlı Devleti Almanya ile ilişkilerini geliştirdi. Orduyu modernize etmek için Alman subaylar getirildi. Silah satın alındı.Balkanlarda sınır sorunlarının devam etmesi I. Dünya Savaşının çıkmasına sebep olmuştur.Atina Antlaşması ile Osmanlı Devleti Girit’i resmen Yunanistan’a verdi.Balkan Savaşlarının günümüze kadar getirdiği sorun azınlıklar sorunudur.

33

Osmanlı ve Müttefikleri

İspanyaOsmanlı Devleti

Bloklaşmalar

Almanya

Arabistan

Mısır

İran

Çarlık Rusya

Fransa Tunus

FransaAvusturyaMacaristan

35

Bulgaristan

36

I. Dünya Savaşı 1914-1918

Genel SebeplerFransız İhtilalinin yaydığı milliyetçilik akımıDevletler arasında yaşanan bloklaşmalarSömürgecilik yarışıEkonomik rekabetin devletler arası rekabete dönüşmesiSilahlanma yarışı

Özel SebeplerAlman-İngiliz rekabetiBalkanlarda Panslavizm ve pangermenizm politikalarının çatışmasıSırplı öğrencinin Bosna’da Avusturya Arşidükünü öldürmesiAlmanya’nın Fransa’dan Sedan Savaşı ile Alsas-Loren’i alması

37

Avrupalı Devletlerin Politikalarıİngiltere, Almanya’nın sömürgecilik politikasına karşı korunmaya çalışıyordu. Bu yüzden Fransa ve Rusya ile üçlü itilaf birliğini kurdu.Almanya ve İtalya sömürge elde etmek istiyordu. Almanya, İtalya ve Avusturya Macaristan devletleri ile üçlü ittifak birliğini kurdu. İtalya savaş başladığında daha fazla toprak veren üçlü itilaf safına geçti.Osmanlı Devleti muhtemel bir savaşta yalnız kalmamak için Almanya ile ittifak kurdu.Bulgaristan, Büyük Bulgar Krallığını arzuluyordu. Çanakkale Savaşından sonra Almanya yanında savaşa girdi.Yunanistan Megalo İdea (Büyük Yunanistan) ile Ege Adaları, Trakya, Batı Anadolu’yu ele geçirmek istiyordu.Rusya, Boğazları ele geçirmek sıcak denizlere inmek istiyordu.Avusturya-Macaristan Rusya’nın Panslavizm politikasından çekindiği için Almanya yanında yer aldı.

38

ABD önce Monreo Doktrini gereği Avrupa'nın içişlerine karışmıyordu. Ama ABD başkanı Wilson bu politikayı terk etti. Ortadoğu politikasının çıkarlarına uygun olduğunu düşünüyordu.

39

Osmanlı-Alman Yakınlaşmasının Nedenleri

Almanya’nın halifeliği kullanarak İngiltere ve Fransa’yı sömürgelerinde rahatsız etmek istemesiSavaşta askeri yükünü azaltmak savaşı geniş alanlara yayma düşüncesiOsmanlı Devletinin jeopolitik yapısından yararlanmak istemesiOsmanlı Devletinin yalnızlık siyasetinden kurtulmak istemesiAlmanya’nın savaşı kazanacağı kanısıAlmanya’nın Osmanlı toprak bütünlüğünü koruma politikası izlemesiBazı devlet yöneticilerinin Alman hayranlığı

40

Karadeniz

İtalya

Osmanlı ve Müttefikleri

İspanyaOsmanlı Devleti

Bloklaşmalar

Almanya

Arabistan

Mısır

İran

Çarlık Rusya

Fransa Tunus

FransaAvusturyaMacaristan

41

I. Dünya Savaşının BaşlamasıAvrupa’da bu gerginliği savaşa dönüştürecek bir kıvılcım beklenmektedir. Avusturya-Macaristan veliahdının Saraybosna’yı ziyareti sırasında bir Sırplı tarafından öldürülmesi ile beklenen bu kıvılcım çıkmıştır. I. Dünya Savaşı Avusturya-Macaristan ile Sırbistan arasında başlamıştır. Rusya’nın Sırbistan’ı yalnız bırakmamak amacıyla savaşa katılması, Almanya’nın da Avusturya-Macaristan’ın yanında savaşa girmesini kaçınılmaz kılmıştır.

Bütün bu gelişmeler yaşanırken, Almanya’nın Avrupa’da savaşması, Uzakdoğu da yayılmacı bir politika izleyen Japonya’nın işine yaramıştır. Almanya’ya 23 Ağustos 1914’de savaş ilan eden Japonya, Almanya’nın Uzakdoğu’daki sömürgelerini ele geçirmiş ve Kasım 1914’de savaşı kendi açısından sonuçlandırmıştır.

Almanya, Avusturya ordusunu Rusya’yı oyalamak için kullanacak ve Fransa’yı kısa sürede yenecekti. Ama plan tutmadı.

42

Öldürülen Avusturya Arşidükü FerdinandSırp Katil Gavrillo Princip

AvusturyaMacaristan

Rusya

Karadeniz

Akdeniz

Atlantik

I. Dünya Savaşının Başlaması

44

Osmanlı Devletinin Savaşa GirmesiI. Dünya Savaşı başlayınca Osmanlı Devleti tarafsızlığını ilan etti.İngiltere, Fransa ve Rusya ile ittifak kurmak istedi ise de bu istek kabul görmedi.2 Ağustos 1914 gecesi İstanbul’da üst düzey İttihat ve Terakki yöneticileriyle gizli bir ittifak görüşmesi yapmış ve bu görüşme sonunda Osmanlı Devleti ile Almanya arasında gizli bir ittifak anlaşması yapılmıştır. Osmanlı Devleti kapitülasyonları tek taraflı kaldırdığını ilan etti.İngiltere ve Fransa Osmanlı Devletinin tarafsız kalmasını istiyordu. Osmanlı Devletinin savaşa girmesi demek savaşın geniş alanlara yayılması anlamına geliyordu.Akdeniz’de İngiliz donanmasından kaçan iki Alman gemisi Goben ve Breslav (Yavuz ve Midilli) Osmanlı’ya sığındı. Bu iki gemi Rusların Sivastopol limanını bombalayınca Osmanlı resmen savaşa dahil oldu. İngiltere 1878’de geçici olarak elinde bulundurduğu Kıbrıs’ı resmen işgal ettiğini açıkladı.

45

46

Osmanlı Devleti 1914

İstanbul ve Anadolu

Bağdat

Kafkas

Kanal

Rusya

İran

47

Osmanlı Devleti’nin Savaştığı CephelerKafkas Cephesi (Taarruz)

AmaçlarAlmanya’nın yükünü hafifletmekOrta Asya Türkleri ile birliktelik kurmakTurancılık siyaseti izlemekBakü petrollerini ele geçirmekRusya’yı doğudan ve güneyden kuşatma altına almak

SonuçlarSavaşmadan 90 bin asker açlık,hastalık ve soğuk sebebiyle şehit oldu.Ruslar, Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu’yu işgal etti.Doğu Anadolu’da Ermeniler savaş bahanesi ile birçok Türk’ü katletti.Osmanlı Devleti Türk soykırımını engellemek için 1915’te Tehcir Kanunu çıkardı. Ermenileri Irak ve Suriye’ye gönderdi.1916’da Mustafa Kemal Muş ve Bitlis’i Ruslardan geri aldı.1917’de başlayan Bolşevik İhtilali nedeniyle Ruslar işgal ettikleri yerleri terk etmeye başladı. 3 Mart 1918’de imzalanan Brest-Litowsky Antlaşması ile Ruslar Kars,Ardahan ve Batum’u Osmanlı Devletine verdi. Ruslar Savaştan çekilerek gizli antlaşmaları dünyaya ilan etti.

48

Kafkas Cephesi

49

Lawrence

Savaşa Neden Olan Üç Devlet Adamı

Enver Talat Cemal Paşa Paşa Paşa

51

ArabistanMısır

Osmanlı

Devleti

İran

Kars

İstanbul

Çanakkale

İskenderiye

KıbrısAkdeniz

52

Kanal (Mısır) CephesiAmaçlar

İngiltere’nin sömürgelerle olan bağlantısını kesmekMısır’ı İngiltere'den geri almakCihad-ı Ekber ile Müslüman Arapların İngilizlere karşı desteğini almak (Ümmetçilik)Almanya’nın yükünü hafifletmek

SonuçlarAraplar İngilizlerle işbirliği yaparak Osmanlı Devletine karşı savaştı.Osmanlı Devleti yenildi. Ümmetçilik anlayışına karşı milliyetçilik anlayışı galip geldi.İngilizler Osmanlı Devletine iki cephe birden açtı. Irak ve Suriye-Filistin CephesiIrak Cephesinde 1916 Kut-el Amara’da 18.000 İngiliz esir alındı. Ama Çanakkale Cephesi nedeniyle Irak’a gereken önem verilemedi. Osmanlı Musul’a kadar çekildi. Irak cephesinde İngilizlerin bir amacı da Doğu Anadolu’daki Ruslara yardım etmekti.Suriye’de İngiliz askerleri Halep’e kadar ilerledi. 7. Ordu komutanı Mustafa Kemal İngiliz ilerleyişini durdurdu.

53

54İngilizlerin Bağdat’a girmesi

Çanakkale Cephesi (Savunma)Amaçlar• İtilaf Donanması 2 hafta içinde boğazları ele geçirmek istiyordu.• Osmanlı Devletini savaş dışında bırakmak• Zor durumdaki Çarlık Rusyasına yardım etmek• Balkan Devletlerini savaşa sokmak

Sonuçlar• İtilaf Donanması 18 Mart 1915’te denizden boğazı geçemeyeceğini anladı.• I. Dünya Savaşı 2 sene uzadı.• Rusya’ya yardım gönderilemedi. Rusya’da Bolşevik İhtilali patlak verdi.• Bulgaristan Almanya yanında savaşa girince Osmanlı Devletinin müttefikleri ile

kara bağlantısı sağlanmış oldu.• Mustafa Kemal’in askeri başarıları onun Kurtuluş Savaşında lider olmasına etki

etti.

55

OCEAN ZIRHLISI

İRRESİSTABLE ZIRHLISI

BOUVET ZIRHLISI

56

ÇANAKKALE ANZAK ÇIKARTMASI

57

ÇANAKKALE SAVAŞININ SONU 1916

1917 Bolşevik İhtilali

Hicaz-Yemen CephesiOsmanlı cihat ilan ettiği Arap yarımadasında beklenen ilgiyi göremedi.İngilizlerin izlediği milliyetçilik akımı başarılı oldu. Araplar İngilizlerle işbirliği yaptı.Osmanlı 1517’de aldığı toprakları 1918’de kaybetti.Ümmetçilik siyaseti iflas etti.

Makedonya-Romanya Galiçya CephesiOsmanlı Devleti müttefiklerine yardım etmek için bu cepheye asker gönderdi.Bu cephelerde de başarı elde edilemedi.

60

I. Dünya Savaşının Sona ErmesiRusya’nın savaştan çekilmesiyle İtilaf devletleri önemli bir gücü kaybetmiştir.1917’de, Almanların sivil gemilerini batırması gerekçesiyle ABD savaşa katılmıştır.Almanya cephelerde ağır yenilgiler aldı. Savaştan çekildiğini ilan etti.ABD diğer devletlerin savaşı bırakması için Wilson İlkelerini 1918’de ilan etti. İngiltere ve Fransa bu ilkeleri kabul ederken amaçları ABD desteğini kaybetmemekti. Yoksa Wilson Prensipleri çıkarlarına aykırıydı.

61

Savaşı Bitiren AntlaşmalarAteşkes Antlaşmaları• Bulgaristan-Selanik Ateşkes Antlaşması(29 Eylül 1918)• Osmanlı-Mondros Ateşkes Antlaşması(30 Ekim 1918)• Avusturya-Villa Gusti Ateşkes Antlaşması(3 Kasım 1918)• Almanya-Redhandes Ateşkes Antlaşması(11 Kasım 1918)Barış Antlaşmaları (18 Ocak 1919 Paris Konferansı)• Almanya-Versay Antlaşması• Avusturya-Saint Jermen Antlaşması• Macaristan-Triyanon Antlaşması• Bulgaristan-Nöyyi AntlaşmasıNOT: Osmanlı topraklarının paylaşılmasında sorun yaşandığı için

Osmanlı Devleti ile daha sonra antlaşma imzalan- mıştır.

62

Wilson İlkeleri1) Avrupa’da siyasi harita milliyet esasına göre düzenlenecektir.2) İşgal edilen yerler hemen boşlatılacak, küçük devletlerin bağımsızlıkları

büyük devletlerin teminatı ile sağlanacaktır.3) Osmanlı Devleti’nin Türklerle mesken kısımlarında Türk hakimiyeti

sağlanacaktır. Ancak; Türk olmayan milletlere muhtar gelişme imkanı sağlanacaktır.

4) Çanakkale Boğazı devamlı olarak bütün milletlerin gemilerine açık tutulacak ve bu durum uluslar arası garanti altına alınacaktır.

5) Açık diplomasi uygulanacak gizli antlaşma imzalanmayacaktır.6) Dünya barışını sağlamak için Cemiyet-i Akvam (Milletler Cemiyeti)

oluşturulacaktır.7) Bağımsız Polonya Devleti kurulacaktır.8) Azınlıklar çoğunlukta oldukları bölgede bağımsız devlet kurabilecektir. 9) Ekonomik engeller kaldırılmalıdır.10) Rusya,İtalya,Belçika,Romanya,Sırbistan,Karadağ ve Polonya devletlerinin

sınırları yeniden belirlenmelidir.

63

I. Dünya Savaşı’nın Sonuçları• 1815 Viyana Kongresi ile kurulan siyasi dengeler yıkıldı.• Çok uluslu devletler yıkıldı. (Osmanlı ve Avusturya-Macaristan)• Yeni rejimler ortaya çıkmıştır.(Sosyalizm, Cumhuriyet)• İngiltere savaştan en karlı çıkan devlet oldu. Dünyada 1 numaralı

devlet haline geldi.• Yapılan barış antlaşmaları ağır hükümlerden dolayı yeni sorunlar

doğurdu. Bu da II. Dünya savaşının çıkmasına sebep oldu.• Yeni devletler ortaya çıkmıştır. (Yugoslavya, Macaristan,Çekoslovakya)• 10 milyon insan hayatını kaybetmiştir.• Ekonomiler iflas ettiğinden Avrupa’da enflasyon ortaya çıkmıştır.• Türk milleti esareti kabul etmediğinden Milli Mücadeleyi başlatmıştır.

64

I. Dünya Savaşı Sonrası Avrupa65

• Osmanlıyı Paylaşma Tasarıları:

• 1915 Boğazlar Antlaşması: Rusya’yı kendi yanlarında tutabilmek için İngiltere ve Fransa tarafından İstanbul, Boğazlar ve Marmara kıyıları Rusya’ya vaat edilmiş.

• 1915 Londra Antlaşması: 12 Ada ve Güneybatı Anadolu, İtalyanlara vaat edilerek İtilaf devletlerinin yanına geçtiği antlaşmadır.

• 1916 Sykes-Picot Antlaşması: İngiltere ve Fransa’nın Osmanlı topraklarını paylaştıkları antlaşmadır. Çukurova, G.Doğu Anadolu, Musul ve Suriye çevresi Fransızlara, Irak İngilizlere bırakılacak. Diğer bölgelerde ise bir Arap devleti kurulacak.

• 1916 Petrograd Antlaşması: D.Anadolu ve Trabzon’a kadar olan Karadeniz kıyıları daha önceki bölgelere ek olarak Rusya’ya bırakılmıştır.

• 1916 Mac-Mahon Antlaşması: İngilizlerin Mısır valisi Mac-Mahon ile Hicaz Emiri Şerif Hüseyin arasında yapılmıştır. Arapların Osmanlı Devletine isyan etmelerine karşılık bağımsız bir Arap devleti vaat edilmiştir.

• 1917 Saint Jean De Mauriuenne Antlaşması: İtalya’ya İzmir ve çevresi verildi. • 1917 Balfour Deklerasyonu: İsrail devletinin kurulması amaçlanmıştır.• Not: Rusya’da Bolşevik ihtilali sonunda kurulan yeni rejim tarafından gizli antlaşmalar

dünya kamuoyuna duyurulmuş, böylece uygulama alanı bulamamışlardır. 66

1916 Sykes-Picot Antlaşması

67

30 Ekim 1918 Mondros Ateşkes Antlaşması İstanbul ve Boğazlar İtilaf Devletlerinin denetimine bırakılacak.

(Sovyet Rusya buna tepki göstermiştir) İstanbul hariç tüm haberleşme araçları Anlaşma devletlerinin

denetimine bırakılacak. Osmanlı askeri terhis edilecek. Silahlar toplanacak. Ermeni esirler serbest bırakılacak Türk esirler bırakılmayacak. Toros tünelleri demir yolları limanlar itilaf devletlerinin kontrolüne

bırakılacak. Osmanlı Devletinin akaryakıt yatakları İtilaf devletlerine verilecek. İtilaf Devletleri güvenliklerinin tehlikeye düştüğü stratejik bölgeleri

işgal edebilecek.(7. madde- İşgal gerekçesi-Wilson İlkelerine aykırı) Vilayet-i Sitte’de karışıklık çıkarsa itilaf devletleri bu bölgeleri de işgal

edebilecek. (Erzurum, Sivas, Van,Elazığ, Bitlis, Diyarbakır) Ermeni Devleti kurulmak istenmiştir.(24. Madde)

68

69

Mondros Ateşkes

Antlaşmasından

Sonra Kurulan

Cemiyetler

Milli Varlığa Düşman Cemiyetler

1. Sulh ve Selamet-i Osmaniye

2. İslam Teali Cemiyeti

3. Kürt Teali Cemiyeti

4. İngiliz Muhipler Cemiyeti

5. Wilson Prensipler Cemiyeti

6. Nigehban Cemiyeti

7. Hürriyet ve İtilaf Fırkası

Zararlı (Azınlık) Cemiyetler

1. Mavri Mira

2. Etnik-i Eterya

3. Pontus Rum

4. Taşnak ve Hınçak

5. Alyans İsrailit

6. Kordos

Yararlı Cemiyetler

1. Trakya Paşaeli Müd. Huk.

Cemiyeti

2. İzmir Müd. Huk. Cemiyeti

3. Redd-i İlhak Cemiyeti

4. Vilayet-i Şark Müd. Hukuk

Cemiyeti

5. Milli Kongre Cemiyeti

6. Kilikyalılar Cemiyeti

7. Trabzon Muhafaza-i Milliye

Cemiyeti

70

Mondros Ateşkes Antlaşması Sonrası İşgaller

• 3 gün sonra İngilizler Samsun, Batum ve Mu-sul’u işgal etti.

• Güneydoğu Anadolu Bölgesini Fransızlar,• Güneybatı Anadolu Bölgesini İtalya, • İstanbul ve Boğazları, anlaşma devletleri işgal etti.• 1919 Paris Barış Konferansından sonra İzmir ve

çevresini Yunanistan işgal etti.• Osmanlı yönetiminin işgallere sessiz kalması Türk

milletinin örgütlenmesine sebep oldu.

71

72

Tarihlerini iyi biliyorlar! Ya biz…

Beyaz bir atın üzerinde Fatih Sultan Mehmet'ten intikam alırcasına İstanbul’a giren Fransız General ESPEREY 8 Şubat 1919

73

74

75

1919 Paris Barış Konferansı ve İzmir'in 15 Mayıs 1919’da Yunanlılar tarafından işgal edilmesi

• İzmir’in Yunanlılar tarafından işgalinde İngiltere etkili olmuştur.• Sömürgelerine giden yolda güçlü bir İtalya yerine zayıf bir

Yunanistan’ı tercih etmiştir.• İtalya bu karar üzerine Paris Konferansını terk etmiştir.• İtilaf Devletleri arasındaki ilk ayrılıklar başlamıştır. • İzmir’in işgalini haklı göstermek için Rum nüfusunun daha fazla

olduğunu ileri sürmüştür.• Ayrıca Rumların soykırıma uğradığını iddia etmiştir.NOT: Paris Barış Konferansında Osmanlı Devletiyle herhangi bir

antlaşma imzalanmamıştır. Osmanlı Devleti ile imzalanan Sevr Antlaşması San Remo Konferansında görüşülmüştür.

76

Soldan sağa, Britanya başbakanı David Lloyd George, İtalya başbakanı Vittorio Orlando, Fransa başbakanı Georges Clemenceau, ABD başkanı Woodrow Wilson, Paris Barış Konferansı'nda

• İzmir’in işgalinde Yunanistan’ın Megalo İdeası etkili olmuştur.

• İzmir’in işgali Kuvva-i Milliyenin kurulmasına sebep olmuştur.

• Türkler soykırıma uğramıştır.• 1919’da olayları tespit etmek için Amiral Bristol araştırma

ekibi kurdu.• Yayınladığı raporda Türklerin soykırıma uğradığını

vurgulamıştır. Türklerin haklılığını belirten ilk belgedir.• Ancak rapor uygulanmamıştır.• İzmir’in işgali milli bilinci daha da uyandırmıştır.• Diğer işgallere göre İzmir daha fazla dikkat çekmiştir. Çünkü

İzmir’in işgali geçici değildi. Ayrıca işgaller İzmir’le sınırlı kalmayacaktı.

78

Yunan askerinin İzmir’e girişi

79

Amiral Bristol Raporu (11 Ekim 1919) : 1. Katliamlardan Yunanistan sorumludur.2. Mondros’tan sonra İzmir ve dolaylarında Rum halkın hayatının tehlikede olduğuna ilişkin Paris Barış Konferansı’na yanlış bilgi verilmiştir.3. Yunan askerlerinin bu bölgeden derhal çekilmesi ve yerine İtilaf Devletleri’ne ait askerlerin gönderilmesi gerekir.4. İzmir ve dolaylarının Yunanistan’a verilmesi söz konusu olamaz, çünkü burada Türk çoğunluğu vardır.

İngiliz Askerinin Türk Direnişçiyi Kurşuna Dizmesi

81

Milli Cemiyetler Kuvva-i Milliye• 1918 Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra kuruldu.• Türklerin haklılığını savundular.• Çoğu İstanbul merkezli kuruldu.• Silahlı mücadelede bulunmamışlardır.• Kuruluşunda bağımsızlık ve milliyetçilik fikri etkili olmuştur.• Çalışmalarını bölgesel olarak yürütmüşlerdir.• Sivas Kongresinde tek çatı altında birleştirilmiştir.• Kuruluşlarında Mustafa Kemal’in etkisi yoktur.• Reddi İlhak Balıkesir ve Alaşehir Kongrelerini tertip etti.• Vilayet-i Şark Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Erzurum Kongresini toplamıştır.

• 1919 İzmir’in işgali sonrasında ortaya çıkmıştır.• Silahlı direniş örgütleridir.• Bölgesel amaçlı kurtuluş mücadelesi yapmışlardır.• Aralarında emir komuta zinciri yoktur.• Kuruluşlarında Mustafa Kemal’in etkisi yoktur.• Kuruluşlarında milliyetçilik ve bağımsızlık düşünceleri vardı.• Kuvva-i Milliye düşman ilerleyişini yavaşlatmıştır.• Kuvva-i Milliye milli bilinci artırmıştır.• Mustafa Kemal bölgesel olan Kuvva-i Miliyeyi düzenli orduya çevirerek orduyu

ulusallaştırmıştır.• Kuvva-i Milliyenin kaynağı Türk halkıdır.

serdarcinel@windowslive.com

İngiltere başbakanı Lloyd George, kanlı savaşlara neden olacak projesini “Osmanlı İmparator-luğunun mirasçısı Yunanistan’dır.” şeklinde açıklamıştır.

83

Kurtuluş Savaşının Hazırlık Dönemi• Mustafa Kemal savaş bitiminde Suriye’de 7. ordu

komutanıydı. Ateşkes imzalanınca İstanbul’a döndü.• İstanbul’da İtilaf (Anlaşma) Devletlerini görünce ‘geldikleri

gibi giderler’ sözünü sarf etmiştir.• Mustafa Kemal İstanbul’a geldiğinde arkadaşları ile Milli

Mücadeleyi görüşmüştür. Bu faaliyetlerden rahatsız olan İstanbul Hükümeti onu Samsun’a 9. ordu müfettişi olarak göndermiştir.

• Mustafa Kemal İstanbul’da bulunurken üç farklı görüşle karşılaştı:

1. Manda ve Himayeyi savunanlar2. Bölgesel Kurtuluşu savunanlar3. Mücadelenin mümkün olamayacağını savunanlar

84

İşgal Altında İstanbul

Osmanlı İmparatorluğu ve 1918 Mondros

Geldikleri gibi giderler İngilizler

İngiltereİtalya

Fransa

85

Mustafa Kemal’in 9. Ordu Müfettişi Olarak Görevleri

• Samsun’da meydana gelen Türk-Rum çatışmalarını engellemek

• Samsun’da orduyu terhis edip silahları toplamak

• Samsun ve Karadeniz’in Mondros Ateşkes Antlaşmasının 7. maddesine dayanılarak işgal edilmesini engellemek.

• Anadolu’daki bütün valilere gerekirse emir vermek.

• Mustafa Kemal İstanbul’a çektiği telgrafta çatışmanın çıkmasında Rumların etkili olduğunu rapor etmiştir.

86

28 Mayıs 1919 Havza Genelgesi

İzmir’in işgali tüm yurtta protesto edilmelidir.Protesto ve mitinglerde azınlıklara zarar verilmemelidir.Bu belge milli bilinci uyandırma noktasında yayınlanan ilk belgedir.M. Kemal bu belgeden sonra İstanbul Hükümeti tarafından geri çağırılmıştır.NOT:Mustafa Kemal’e Havza’daki faaliyetlerinin sonucu olarak; İngilizlerin baskısıyla, 8 Haziran 1919’da İstanbul hükümetinden, kendisini İstanbul’a geri çağıran bir telgraf geldi.

M.Kemal’in Havza’da kaldığı

Otel

15 Mayıs 1919 İzmir’in İşgali19 Mayıs 1919 Mustafa Kemal’in Samsun’a Çıkışı

88

Amasya Genelgesi 22 Haziran 1919

• Vatanın bütünlüğü milletin bağımsızlığı tehlike altındadır.

• İstanbul hükümeti üzerine aldığı görevi yerine getirememek-tedir.

• Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.

• Her türlü etki ve denetimden uzak milli bir kurul oluşturulmalıdır.

• Sivas’ta her ilden 3 delegenin katılacağı ulusal bir kongre toplanmalıdır.

89

Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.• Milli Egemenlik ve milli

(Ulusal) bağımsızlık kavramları ortaya çıkmıştır.

• Mustafa Kemal ileride Cumhuriyete dayalı bir devlet kurmak istemiştir.

• Mustafa Kemal milli mücadeleyi halka maletmeye çalışmıştır.

• Kurtuluş savaşının amaç ve yöntemi belirtilmiş-tir.

• Kurtuluş savaşının evrensel değerlere sahip olduğu görülmektedir.

• Milli Mücadelenin ihtilalci yönü ortaya çıkmıştır.

• NOT: Mustafa Kemal, 9. ordu müfettişliğinden alındı. Mustafa Kemal askerlik görevinden istifa etti.

90

Amasya Genelgesi'nin hazırlanarak telgraf yolu ile tüm Türkiye'ye iletildiği Amasya Saraydüzü

• Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür. Parçalanamaz. Bölünemez.

• Manda ve himaye kabul edilemez.

• Kuvva-i Milliyeyi etkin irade-i Milliyeyi hakim kılmak esastır.

• Mebusan meclisi derhal toplanmalıdır.

• Azınlık hakları kabul edilemez.• Adli,mali ve sosyal haklar kabul

edilemez.• Padişah da kurtulacaktır.• Geçici bir hükümet kurulmalıdır.• Temsil heyeti oluşturuldu.• Doğu Anadolu’daki cemiyetler

birleştirildi.

23 Temmuz-7 Ağustos Erzurum Kongresi

91

Erzurum Kongresi bir okul salonunda

Bitlis, Erzurum, Sivas, Trabzon ve

Van vilayetlerinden

gelen 56 delege ile toplanmıştır

Trabzon/ Merkez Kazası: Abanoszade Hüseyin Avni Bey Trabzon/Merkez Kazası: Hacısalihoğlu Servet Siret (SALİHOĞLU) Akçaaabat (Polathane) Kazası: Serdarizade Hasan Remzi (SERDAROĞLU) Giresun Kazası: Kitapçızade İbrahim Hamdi (Muhsin ELGEN) Giresun Kazası: Duydukzade Dr.Ali Naci DUYDUK Gümüşhane Merkez Kazası: Kadirbeyoğlu Zeki Bey (KADİRBEYOĞLU) Kelkit Kazası: Müderris ve Müftü Hafız Osman Nuri Efendi Maçka Kazası: Eyyübizade Mehmet İzzet Bey Of Kazası: Müfti-Müderris Hafız Yunus Sıdkı (BULUT) Ordu Kazası: Avukat Hasan Hilmi (KORAL) Rize Merkez Kazası: Gençağaoğlu Abaza Hafız İsmail Hakkı (GENÇ) Rize Merkez Kazası: Mehmed Necati MEMİŞOĞLU Sürmene Kazası Eyyübizade Ömer Fevzi EYÜBOĞLU Sürmene Kazası: Kulaçzade Ahmed (KULAÇ) Şiran Kazası: Müftü Hasan Fahri (POLAT) Tirebolu Kazası: Yusuf Ziya (ŞİŞMAN) Vakfıkebir Kazası: Hafız Abdullah Hasib (ATAMAN) Rize Pazar: Ahmed Bey

• Balıkesir Kongresi (26–31 Temmuz 1919)

• Toplanış amacı ve aldığı kararlar bakımından bölgesel bir kongredir.

• Yunanlılara karşı mücadele etmek amacıyla toplanmıştır.

• Ege Bölgesindeki direnişin örgütlenmesinde etkili olmuş, padişaha bağlılık bildirilmiştir. Amasya genelgesini onaylamıştır.

Alaşehir Kongresi (15–25 Ağustos 1919)

• Balıkesir ve Erzurum kongresi sonuçlarını görüşmek için toplanmıştır. Bölgesel nitelikte bir kongredir.

• Amasya Genelgesi kararlarına uyulması onaylanmıştır.

• Batı Anadolu’da Yunanlılara karşı direnilecek, silahlanma, askere alınma gibi her türlü işlem yapılacaktı.

• Gerekirse anlaşma devletlerinden de yardım istenecekti.

• Sivas kongresi katılma konusunda kongre üyeleri pek olumlu düşünmemiştir.

Batı Cephesinin Kurulması

Ali Galip Olayı• Elazığ Valisi Ali Galip Sivas Kongresini engelleme

girişiminde bulundu. Fakat başarılı olamadı.• Mustafa Kemal bunun üzerine Anadolu ile İstanbul

arasındaki bütün bağlantıları kesti.• Damat Ferit Paşa Hükümeti istifa etti. Yerine Ali Rıza

Paşa Hükümeti kuruldu.(İlk siyasi başarı) 4 Ekim 1919• Ali Rıza Paşa Hükümeti adına Salih Paşa Amasya’da

Temsil Heyeti ile görüşme yaptı.

94

95

İngiliz Mandasını

Savunan Damat Ferit

4-11 Eylül 1919 Sivas Kongresi• Erzurum Kongresi kararları

aynen kabul edildi.• Manda ve himaye kesin olarak

reddedildi.• İrade-i Milliye gazetesi çıkarıldı.• Temsil Heyetinin görev ve

yetkileri ulusallaş-tırıldı.• Ali Fuat Paşa batı cephesi

komutanlığına atandı.• İlk defa yürütme gücü kullanıldı.• Temsil Heyeti ilk defa hükümet

gibi davranmıştır.• Bütün cemiyetler Anadolu ve

Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti adı altında birleştirildi.

96

97

98

Sivas Kongresine Katılan Delegeler

İstanbul Hükümeti

Adına Salih Paşa

Temsil Heyeti Adına

Mustafa Kemal

Amasya Görüşmeleri20-22 Ekim 1922

Türk illerinin düşmana şu veya bu suretle terk olunmaması, hiçbir himaye ve manda kabul edilmemesi, Türk vatanının bütünlüğünün ve bağımsızlığının korunması

Müslüman olmayan topluluklara Türk memleketlerinin siyasi egemenlik ve sosyal dengesini bozacak biçimde ayrıcalıklar verilmemesi

Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin hukuki bir kurul olmak üzere İstanbul Hükümeti tarafından tanınması

İtilaf Devletleri ile Osmanlı Devleti arasında barışın kurulması için toplanacak konferansa Heyet-i Temsiliye tarafından da uygun görülen kimselerin gönderilmesi

Osmanlı Meclis-i Mebusan'nın İstanbul'da toplanmasının güvenlik bakımından uygun olmadığı Son madde, yani meclisin İstanbul dışında toplanacağı hükmü, anayasaya aykırı olacağı gerekçesiyle İstanbul Hükümeti tarafından doğrudan kabul edilmedi.

Mustafa Kemal Paşa da ısrar etmedi.

AMASYA GÖRÜŞMELERİNDE ALINAN KARARLAR

28 Mayıs 1919 Havza Genelgesi22 Haziran 1919 Amasya Genelgesi

23 Temmuz- 7 Ağustos 1919 Erzurum Kongresi4-11 Eylül 1919 Sivas Kongresi

30 Eylül 1919 Damat Ferit Hükümetinin istifası20-22 Ekim 1919 Amasya Protokolü

28 Ocak 1920 Misak-ı Milli Kararları

• Mondros Ateşkes Antlaşmasında işgal edilmemiş topraklar Türk topraklarıdır.

• Elviye-i Selase’de (Kars,Ardahan ve Batum) gerekirse halk oylamasına gidil-melidir.

• Batı Trakya’da halk oylamasına gidilme-lidir.

• Araplar kendi geleceklerine kendileri ka-rar verebilmelidir.

• Boğazların güvenliği sağlanırsa ticarete açılabilir.

• Kapitülasyonlar kabul edilemez.• Azınlıklara sosyal ve siyasal dengemizi

bozacak haklar verilemez.

12 Ocak 1920 Son Osmanlı Mebusan Meclisinin Açılması ve Misak-ı Milli Kararları

28 Ocak 1920 Misak-ı MillininSonuçları• İtilaf güçleri İstanbul’u resmen işgal etti.

(16 Mart 1920)• Osmanlı Mebuslar Meclisi padişah

tarafından 11 Nisan 1920’de kapatıldı.• Mustafa Kemal Ankara’da TBMM’yi açtı.

(23 Nisan 1920)• M. Kemal, Anadolu’daki İtilaf subaylarını

tutuklattı.• Mustafa Kemal’in haklılığı ortaya çıktı.• Ali Rıza Paşa hükümeti görevden ayrıldı,

yerine Salih Paşa hükümet kurdu.• Salih Paşa görevinden çekildi, yerine

Damat Ferit Paşa tekrar atandı. 8 Nisan 1920

Misak-ı Milli’nin Sonuçları

• Ali Rıza Paşa hükümeti görevden ayrıldı, yerine Salih Paşa hükümet kurdu.

• Kararın geri alınması için milletvekillerine baskı yaptılar. Milletvekillerini tutukladılar.

• 16 Mart 1920’de İstanbul resmen işgal ettiler.• İstanbul’dan kaçan milletvekilleri, asker, yazar ve memur

Ankara’ya gelerek ulusal mücadeleye güç kattılar. TBMM’nin toplanması için haklı bir neden ve ortam hazırlandı.

• Salih Paşa görevinden çekildi, yerine Damat Ferit Paşa tekrar atandı.

• Osmanlı Mebuslar Meclisi padişah tarafından 11 Nisan 1920’de kapatıldı.

• Kuvayi Milliye hareketine karşı Kuvayi İnzibatiye (Halifelik Ordusu) oluşturuldu.

• Saltanat ve halifelik yanlıları bu kurumları kurtarabilmek için ulusal mücadeleyi desteklemeye başladılar.

• Ulusal mücadeleye karşı bir fetva yayınlandı. (4 Mayıs 1920)

103

Önemi:

• İstanbul hükümetinin, Anadolu hareketini tanıdığını gösteriyor.

• Mustafa Kemal, Temsil Heyeti’ni yeni bir devletin hükümetiymiş gibi Osmanlı Hükümetinin karşısında oturtmuş ve isteklerinin çoğunluğunu kabul ettirmiştir. Temsil Heyetinin hem nüfuzunu hem de güvenilirliğini artırmıştır.

• O dönem kadar Anadolu’ya katılmakta tereddüt edenlerin kesin karar vererek, Anadolu hareketlerine katılmaları hızlanmıştır.

• Belirtilen kararları İstanbul Hükümeti kabul etmedi.Ancak Mebusan Meclisinin toplanmasına itiraz etmedi ve seçimler yapıldı.

104

I.TBMM

Kurucu Meclis

Güçlerbirliği

Meclis Hükümeti

Sistemi

Olağanüstü Meclis

23 Nisan 1920 TBMM’NİN Açılması

• Hükümet kurmak gereklidir.• Geçici bir hükümet başkanı tanımak ya da padişah vekili atamak

doğru değildir.• Mecliste beliren milli iradenin yurdun alın yazısına doğrudan doğruya

el koymasını kabul etmek temel ilkedir.• TBMM’nin üzerinde bir kuvvet yoktur.• Meclis Hükümeti sistemini benimsediler.• Yasama, yürütme ve yargı görevleri TBMM’ye aittir.• Meclis içerisinden seçilecek olan bir kurul, hükümet görevi görür.

Meclis Başkanı da hükümet başkanıdır.• Padişah ve halife, baskı ve zordan kurtarıldığı zaman, meclisin

koyacağı yasal kurallar uyarınca durumunu alır.

106

• “Hükümet kurmak gereklidir.” maddesi ile Meclis kuruculuk niteliğinin bulunduğunu göstermiştir.

• “TBMM üstünde bir kuvvet yoktur.” maddesi ile İstanbul hükümetinin hukuken yok saymış, millet iradesi hakim kılınmıştır.

• TBMM önce yasama ve yürütme içinde bulunanlara karşı çıkarılan Hıyaneti-i Vataniye Kanunu ile yargı gücünü aldı. Buna “Güçler Birliği” ilkesi denir.

• Bir ihtilal meclisidir. Millet iradesine dayandığı ve milli egemenlik ilkesini esas aldığı için demokratik karakterde ve yapıdadır.

• 23 Nisan 1920’de açılıp, 1 Nisan 1923’te seçimlerin yenilenmesine kadar görev yapan meclise I.TBMM denir.Hem millet egemenliğini geliştirmiş hem de Kurtuluş savaşını yönetmiştir.

• I.Meclis inkılap olarak sadece saltanatı kaldırmıştır.• 29 Nisanda 1920’de Hıyaneti Vataniye Kanununun çıkarılmış, bunu n

yanında 11 Eylül 1920’de Firariler Hakkında Kanun ve beraberinde çıkarılan İstiklal Mahkemeleri olmuştur.

107

I. TBMM23 Nisan1920

11 Ağustos 1923

İstiklal Grubu

Müdafaa-i Hukuk

Tesanüt (Dayanışma)

Grubu

Halk Zümresi

Yeşiller Grubu

Teceddüt

TBMM’ye Karşı Çıkan Ayaklanmalar

110

Mustafa Kemal hakkında çıkarılan idam fermanı 24 mayıs 1920

İstanbul Hükümetinin Çıkardığı Ayaklanmalar

•Ahmet Anzavur Ayaklanması•Kuvva-i İnzibatiye Ayaklanması•Amaçları•İstanbul ve Boğazlar önünde tampon bölgeler oluşturup boğazların güvenliğini sağlamak.

İstanbul Hükümeti ve İtilaf Devletlerinin

çıkardığı Ayaklanmalar•Bolu, Düzce, Hendek ve Adapazarı Ayaklanmaları•Yozgatta Çapanoğlu Ayaklanması•Afyon’da Çapur Musa •Konya’da Delibaş Mehmet Ayaklanması•Urfa Viranşehir'de Milli Aşiret Ayaklanması•Midyat ve Nusaybin ‘de Ali Batı Ayaklanması•Bayburt’ta Şeyh Eşref Ayaklanması•Erzincan, Zara ‘da Koçkiri Ayaklanması•Garzan ve çevresinde Cemil Çeto Ayaklanması

Azınlıkların Çıkardığı Ayaklanmalar

•Ermeni Ayaklanması•Rum Ayaklanması•Azınlıklar bulundukları bölgelerde bağımsız devlet kurmak istemişlerdir.•En uzun ayaklanmayı Rumlar çıkarmışlardır.

Kuvva-i Milliyecilerin Düzenli Orduya Karşı

Çıkmaları

•Çerkez Ethem Ayaklanması•Demirci Mehmet Efe Ayaklanması

TBMM’nin Ayaklanmalara Karşı Aldığı Önlemler

Hıyanet-i Vataniye Kanunu kabul edilmiştir. (29 Nisan 1920)

Mahkeme kararlarında temyiz hakkı yoktur.

Mahkeme üyeleri TBMM üyeleri arasından seçilmiştir.

İstanbul ile her türlü resmi ilişkilerin ve haberleşmenin kesilmiştir.

İstanbul hükümetinin tüm işlemleri Anadolu’da yok sayılmıştır.

Şeyhülislamın halkı kışkırtıcı nitelikteki fetvalarına karşılık, Ankara müftüsü (Rıfat Börekçi) nün gerçek vatan hainlerinin İstanbul hükümetinin başında bulunanlar olduğuna ilişkin fetvalarının yayınlanmıştır.

TBMM, ulusu temsil üstün bir güç olduğundan, ona karşı ayaklananlar sözle bile olsa varlığını inkâr edenler vatan haini sayılacak ve cezalandırılacaktı.

İstanbul’dan gelen hiçbir evrak kabul edilmeyecek ve geri gönderilecektir. Buna uymayanlar vatan haini sayılacak ve cezalandırılacaktır.

TBMM’ye Karşı Çıkan Ayaklanmaların Sonuçları

•Boş yere kardeş kanı döküldü.•TBMM Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkardı.•İstiklal mahkemeleri kuruldu. (11 Eylül 1920)•İsyanlar bastırıldı. TBMM’nin otoritesi arttı.•İstanbul ile olan bağlantılar kesildi.•Düzenli ordunun kurulmasına hız verildi.•Düşmanın Anadolu’daki işgali hızlandı.•Kurtuluş Savaşı gecikti.•25 Kasım 1920 T.B.M.M.'nde "Düğünlerde Men'i İsrafat Kanunu" kabul edildi.

10 Ağustos 1920 Sevr Antlaşması

• Sevr Antlaşması İtalya’da San Remo Konferansında hazırlandı.

• Ahmet Tevfik Paşa'nın barış görüşmelerini terk ederek geriye dönmesi üzerine İstanbul Hükümeti, Damat Ferit Paşa başkanlığında ikinci bir heyet gönderdi.

• İstanbul hükümeti Sevr Antlaşmasını Paris’te imzalatmıştır.

116

• İstanbul ve boğazlar uluslar arası komisyona verilecek.• 12 Ada ve Rodos İtalya’ya diğer adalar Yunanistan’a verilecek.• Doğu Anadolu’da Ermenistan ve Kürdistan kurulacak. Karadeniz’de

Pontus Rum Devleti kurulacak.• Arap toprakları İngiltere ve Fransa Arasında paylaşılacak.• Kapitülasyonlardan tüm devletler yararlanacak.• Azınlıklar uyruk değiştirirse kapitülasyonlardan yararlanabilecek.• Osmanlı asker sayısı 50.700’e indirilecek.• Türkiye'nin mali durumundan ötürü savaş tazminatı istenmeyecek,

ancak Türk maliyesi müttefikler arası mali komisyonun denetimine alınacak.

• Antlaşma bir yanda Britanya İmparatorluğu, Fransa, İtalya, Japonya, Belçika, Yunanistan, Hicaz Krallığı, Portekiz, Romanya, Ermenistan, Polonya, Sırp-Hırvat Cumhuriyeti ve Çekoslovakya ile, diğer yanda Osmanlı arasında imzalandı.

Sevr Antlaşmasının maddeleri

Sevr Antlaşmasının Sonuçları

•Mebusan Meclisi dağıtıldığından antlaşma onaylanmamış ve uygulanamamıştır. Bu yönüyle Sevr, 1878 Yeşilköy (Ayastefanos) Antlaşması'na benzer.

•Antlaşmayı imzalayanlar vatan haini ka-bul edilmiştir.

•Düzenli ordunun kurulmasına hız veril-miştir.

•Yunanlar antlaşmayı onaylatmak için Batı Anadolu'da ve Trakya'da ilerleyişe geçmiş-lerdir.•İngilizler Bandırma ve Mudanya'ya asker çıkarmıştır.

•Sevr'in imzalanması, milletin Milli Müca-dele'ye olan inancını arttırmıştır.

119

120

Mustafa Kemal veRauf Orbay Sivas

Kongresinde

121

Mustafa Kemal’in İstanbul ile bağlantıyı kesince Damat Ferit Paşa Hükümeti istifa etti.

122

123

124

125

Times Gazetesi Mustafa Kemal için şu ifadeyi kullandı. “Bütün cihanın kuvvetine karşı milli bir hareket yaratmak... Ne çocukça bir hayal”.

126

İngiliz başbakanı Lloyd George The Times (25.05.1920) yaptığı açıklamada; “Türkiye tarih sahnesinden siliniyor diye üzülecek değiliz.” demiştir.

127

Sevr Antlaşmasını imzalayan Osmanlı heyeti (soldan sağa, Rıza Tevfik, Damat Ferid Paşa, Hadi Paşa ve Reşid Halis).

128

129

130

131

132