meer Banen voor ingenieUrs op BetaBanen.nl

Koninklijk Instituut Van Ingenieurs

vaCatUreoverZiCht 6 maart 2015 teChnisCh WeekBlaDAcademicTransfer Full Chair structural Dynamics and Control BETABANEN.nl

Akos Constructeur machinebouw BETABANEN.nl

Antea Group Diverse vacatures BETABANEN.nl

A.P. van den Berg elektrotechnisch ingenieur Pagina 4

Balans monteur technische Dienst BETABANEN.nl

Balans plant engineer Chemie BETABANEN.nl

Balans Chemisch analist QC (hlo) BETABANEN.nl

Balans meewerkend voorman BETABANEN.nl

Balans procesoperator vapro B BETABANEN.nl

Balans procesoperator BETABANEN.nl

Balans storingsmonteur (5-ploegen) BETABANEN.nl

Cadjobs.nl 2D/3D CaD engineers BETABANEN.nl

Dosign Engineering Calculator W installatietechniek BETABANEN.nl

Dosign Engineering (jr.) projectleider e Utiliteit BETABANEN.nl

Dosign Engineering engineer W installatietechniek BETABANEN.nl

Dosign Engineering Werkvoorbereider sprinkler BETABANEN.nl

Edilon Sedra mechanical test engineer BETABANEN.nl

Gemeente Almelo Beheerder openbare ruimte BETABANEN.nl

Het Rijksmuseum technisch Begeleider Werktuigbouwkunde BETABANEN.nl

Liander Diverse vacatures BETABANEN.nl

Mammoet Diverse vacatures BETABANEN.nl

MARIN opnemertechnicus BETABANEN.nl

Ministerie van Defensie officier genie landmacht BETABANEN.nl

PBF Group electronic Design engineer BETABANEN.nl

Provincie Noord-Holland adviseur constructieve veiligheid, Directie B&U BETABANEN.nl

RvB Grondstabilisatie geotechnicus BETABANEN.nl

Scaldis Salvage & Marine Contractors senior project managers BETABANEN.nl

Scaldis Salvage & Marine Contractors project engineers BETABANEN.nl

Seaway Heavy Lifting Diverse vacatures BETABANEN.nl

Sensata Warranty engineer BETABANEN.nl

Sensata project manager BETABANEN.nl

Sensata account manager BETABANEN.nl

Tauw Diverse vacatures BETABANEN.nl

TMC Chemical Diverse vacatures BETABANEN.nl

TT Engineering ontwerper e BETABANEN.nl

TT Engineering ontwerper installaties BETABANEN.nl

Universiteit Twente research engineer Pagina 4

Van Ameyde Waarderingen (aankomend) Werktuigbouwkundig taxateur BETABANEN.nl

Ventolines junior elektrotechnisch ingenieur BETABANEN.nl

Ventolines junior Contractor/windturbine specialist BETABANEN.nl

Ventolines junior Civiele ingenieur BETABANEN.nl

VMI Group junior Cost engineer BETABANEN.nl

VMI Group Constructeur engineering BETABANEN.nl

Voestalpine Polynorm BV trainee BETABANEN.nl

Vriesendorp & Gaade octrooigemachtigde werktuigbouw (in opleiding) BETABANEN.nl

YER hardware engineer BETABANEN.nl

YER senior software engineer BETABANEN.nl

YER software Quality engineer BETABANEN.nl

YER international service engineer - software specialist BETABANEN.nl

YER technical trainer BETABANEN.nl

tWkoninklijk instituut van ingenieurs 10

8

DAG VAN DEINGENIEUR

georganiseerd door:

Tijdens de Dag van de Ingenieur kunnen in zowel de regio

Twente als de rest van Nederland tal van activiteiten worden

georganiseerd! U kunt hierbij denken aan:

• Een interessante gastles geven op een universiteit

• Open Huis bij uw bedrijf of instelling

• Een ingenieurslunch organiseren

• Techniekles geven op basisscholen

• Een technische ontdekkingsreis voor kinderen organiseren

Lijkt het u ook leuk om een bijdrage te leveren aan de

Dag van de Ingenieur? Dan kunt u terecht op

www.dagvandeingenieur.nl

Laten we er samen een inspirerende dag van maken!

18 maart is de jaarlijkse Dag van de Ingenieur. Op deze dag

worden op de Universiteit Twente de Ingenieur van het Jaar

2015 en de winnaar van De Vernufteling bekendgemaakt.

Het Koninklijk Instituut Van Ingenieurs is verheugd en

trots dit jaar voor het eerst de Prins Friso Ingenieursprijs

te mogen uitreiken aan de Ingenieur van het Jaar.

Deze prijs is voor de ingenieur die zich het meest

onderscheidt in zijn ondernemerschap, innoverend

vermogen, persoonlijkheid en maatschappelijke impact.

De jaarlijkse prijs De Vernufteling wordt door NLIngenieurs

uitgereikt aan het advies- of ingenieursbureau dat het

meest vindingrijke project inzendt.

Informatie over het programma, de genomineerden en de

activiteiten die op de dag zelf georganiseerd zullen worden,

kunt u vinden op www.dagvandeingenieur.nl.

Breng vanaf 25 februari uw stem uit voor

DE VERNUFTELING

met medewerking van:

Breng vanaf 10 februari uw stem uit voor de

INGENIEUR VAN HET JAAR

gaDgetsColoFon tips

tW

Redactie: Stephanie LimbeekEmail: nieuws@kivi.nlAdres: Prinsessegracht 23,Postbus 304242500 GK Den HaagTelefoon: (070) 391 99 00Website: www.kivi.nl

agenDa

Koninklijk Instituut Van Ingenieurs

11service10

Redactie:dr. Erwin Boutsma, hoofdredacteur;ir. Thomas van de Sandt, vak-/eind -redacteur; drs. Mischa Brendel, vak-/beeldredacteur; drs.ing. Stella Eitjes, redactie secretariaatRedactieadres: Bèta Publishers, Redactie Technisch Weekblad, Postbus 19949, 2500 CX Den Haag; e-mail: redactie@technischweekblad.nl; tel: 070-2629100Auteurs: ir. Mark van Baal, drs. Benno Boeters, drs. Herman Damveld, Jaap Faber, ir. Egbert van Hattem, ir. Peter Baeten, dr.ir. Christian Jongeneel, ir. Rijkert Knoppers, ing. Patrick Marx, drs. Menno Steketee, drs. Stef Stienstra, drs. Teake Zuidema (Pittsburgh), ing. Henk TolsmaFotografen: Ton Borsboom, Jasper van Overbeek, Bart van Overbeeke, Gijs van Ouwerkerk, Sam RentmeesterIllustraties: Jeannette Bos, Nozzman, Erwin Suvaal, Leon Mussche, Toon VugtsColumnisten: ir. Michael Persson, dr.ir. Behnam Taebi, drs. Fridus ValkemaOpmaak: Yvonne Dijkshoorn/ Twin Media bvBasisontwerp: LaVerbeUitgeverij: Beta Publishers bvUitgever: Sijmen Philips Marketing: Alucia Kanne (akanne@ betapublishers.nl)Advertentie-exploitatie: Archer Media bv, Postbus 2696, 3800 GE, Amersfoort; tel: +31(0)33-4539450; fax: +31(0)33-4572313Contactpersoon: Frits Dufi fi e (frits@archermedia.nl)Advertentiemateriaal: Sigrid van ’t Klooster (sigrid@ archermedia.nl)Abonnementen en losse nummers:Abonnementenland, Postbus 20,1910 AA Uitgeest; 0900-2265263 (€ 0,10per minuut); www.aboland.nl/contactTarieven vanaf 2015:Een jaarabonnement op TechnischWeekblad (42 nummers) kost € 89,25;voor jongeren tot 30 jaar is het abonne-ment gratis. Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan door middel van automatische incasso. Bij betaling per acceptgiro rekenen wij € 2,95 administratiekosten. Een jaar-abonnement buiten Nederland/België kost € 131,25. Prijswijzigingen voor-behouden. Wij hanteren de opzegregels uit het verbintenissenrecht en gaan ervan uit dat lezers Technisch Weekblad ontvangen uit hoofde van hun beroep. Hierdoor wordt het abonnement auto-matisch met een jaar verlengd tenzij 1 maand vóór de einddatum een opzeg-ging is ontvangen. In Nederland woon-achtige leden van KIVI ontvangen Technisch Weekblad uit hoofde van hun lidmaat schap.

Copyright 2015; alle rechten voorbehoudenISSN-nummer: 0923-1919

analoog kan ook slim zijnDe Zwitserse horlogefabrikan-ten Frederique Constant, Mondaine en Alpina hebben de handen ineen gestoken en een serie smartwatches ontwik-keld die de naam horological smartwatch draagt. Hoewel het uurwerk vol zit met allerlei slimme elektronica als bewe-gingssensoren, een sleeptrac-ker en andere zaken die ieder zichzelf respecterend slim horloge tegenwoordig bij zich draagt, ziet het eruit als een ouderwets analoog horloge met een echte wij-zerplaat.Op de wijzerplaat van het horloge zelf valt dan ook niet meer af te lezen dan de tijd en datum; voor alle andere infor-matie die het slimme uurwerk verzamelt is een

draadloze verbinding met een smartphone nodig.Het analoge, slimme klokje is een gezamenlijke ontwikke-ling, maar elk van de drie fabrikanten komt met zijn eigen uitvoering. De horloges zijn vanaf juni beschikbaar en hebben een fl ink prijskaartje: de goedkoopste uitvoering zal rond de € 500 kosten. (mB)www.frederique-constant.comwww.mondaine.comwww.alpina-watches.com

‘Zwaartekracht bestaat niet’De cover van de maart-editie van het nederlands tijdschrift van natuurkunde intrigeert direct al: ‘zwaartekracht bestaat niet’ valt daar te lezen. Het blijkt een ver-wijzing naar het gelijknamige boek van Vincent Icke, een vooraanstaand natuur-kundige die zich ook nadrukkelijk bemoeit met het populariseren van zijn vakgebied. Het boek van Icke wordt geprezen om de heldere uiteenzetting over een van de meest prangende vraagstukken van de hedendaagse natuurkunde: waarom is de wereld van het grote – de ruimtetijd – ‘glad’ en de wereld van het kleine – de kwantumwereld – ‘korrelig’?Er is meer over zwaartekracht in deze edi-tie. Erik Verlinde, ook al zo’n exponent van de Nederlandse fysica, beweert dat zwaar-tekracht geen fundamentele natuurkracht is, maar een ‘emergent’ verschijnsel, zoals temperatuur. Die benadering vaagt de al

decennia durende worsteling van natuur-kundigen om de zwaartekracht als één van vier fundamentele natuurkrachten onder te brengen in een overkoepelende theorie, van tafel. Verlinde denkt dat de zwaartekracht wordt veroorzaakt door een verandering in entro-pie, waarbij entropie in deze context een maat is voor de hoeveelheid kwantuminfor-matie. Zijn ‘entropische theorie van zwaar-tekracht’ past goed bij allerlei waarnemin-gen en bestaande natuurkundige fundamenten, en geeft volgens Verlinde daarnaast krachtige aanwijzingen over de aard van de mysterieuze donkere materie, wat in feite een kunstgreep is die fysici – vaak niet zonder weerzin – moesten uit-halen om te verklaren waarom sterren-stelsels niet uit elkaar vliegen. Niet laagdrempelig, wel fascinerend. (EB)www.ntvn.nl

Zinkend miami in National geographicInvesteringen in wolkenkrabbers en villa’s zijn volgens de Engelstalige versie van national geographic magazine de econo-mische motor van Miami en Miami Beach. Maar de hoge prijzen negeren een opruk-kend gevaar: de stijgende zeespiegel. Uiteraard maakt een Nederlands bedrijf van de nood een deugd. Dutch Docklands uit Delft heeft een plan om 29 drijvende eilanden aan te leggen in een meer ten noorden van Miami Beach. Ieder eilandje beweegt op en neer met het water en biedt ruimte aan een luxe villa, een strandje, een zwembad en een aanlegsteiger voor een

27 m lang jacht. Voor zo’n $ 12,5 miljoen hoeft een rijkaard zich dan niet langer druk te maken over de zeespiegel. Frank Behrens, vertegenwoordiger van Dutch Docklands in Miami, vertolkt fraai het Nederlands opportunisme over de opwarming van het klimaat: ‘We willen mensen laten zien dat hiermee veel geld te verdienen is. Dit is een compleet nieuwe industrie.’ Uiteraard laat National Geographic met mooie kaartjes zien waar en wanneer het water schade zal aanrichten. (tZ)ngm.nationalgeographic.com

Gezien worden met slim fi etslichtHet Duitse bedrijf Lupine laat zien dat er ruimte is voor ver-betering aan het fi etsachter-licht. Hun achterlicht met de naam rotlicht dat verkrijgbaar is voor € 85 gaat feller branden wanneer je vaart mindert. Daarnaast beschikt het ach-terlicht over een sensor waar-door de lamp harder gaat branden, vari-erend van 10 tot 160 lm, als het buiten don-kerder wordt. Bovendien brandt het licht extra fel als de koplampen van een auto op de sensor schij-nen. Het achterlicht wordt via

USB opgeladen en bevestigd met behulp van een bijgele-verd rubber bandje om je zadelpen. (iw) bit.ly/1m0gmg8

Een smartphone voor een betere wereldHet is een merkwaardige uitwas van onze beschaving: we hebben zoveel geld dat we luxeartikelen inruilen als we ze zat zijn. Een smartphone die nog prima werkt en twee jaar geleden € 500 kostte, ruilen we zonder probleem in voor een nieuwer model. De afkeer van deze verspilling groeit, en daarom stond Dave Hakkens met zijn Phonebloks vorig jaar volop in de belang-stelling. Hij wil smartphones modulair

maken: processor, scherm, communicatie-chips, etc. zijn er als lego op te klikken. Google haalde Hakkens binnen en onder de noemer Project Ara is het Amerikaanse bedrijf het concept aan het vervolmaken. Technologiewebsite tweakers.net kreeg een prototype in handen en is enthousiast: ‘We kunnen niet wachten om de defi nitieve versie te kunnen proberen.’ (EB)bit.ly/1atk4mj

Do 12 maartintelligence-gestuurd politieoptredenDefensie en VeiligheidBedrijfsbezoek aan de Nationale Politie. De nieuwe, ultramoderne meldkamer van de Nationale Politie van de Eenheid Haaglanden is een bezienswaardigheid voor ieder die is geïnteresseerd in een samenspel tus-sen mens en technologie.tijd/locatie: 09.30 - 13.00 uur, den haag. info en aanmelden: www.kivi.nl/dv.

vrij 13 maart2nd Friday - innovation cultureYoung KIVI EngineersInnovation Culture Workshop under the guidance of Margot Nijkamp, Red Bluejay Foundation, about which human factors are of infl uence on innovation.tijd/locatie: 16.30 - 19.00 uur, delft. info en aanmelden: www.kivi.nl/yke.

Za 14 maart100 jaar hts leeuwarden Regio NoordDe HTS is nu onderdeel van NHL Hogeschool Leeuwarden en heet inmiddels Instituut Techniek. Op 14 maart vindt er een reünie plaats, met daaromheen een interessant pro-gramma.tijd/locatie: 10.00 uur, leeuwarden. info en aanmelden: www.kivi.nl/rnn.

Za 14 maartkunst en wetenschap van het fi etsenGeschiedenis der TechniekLezing door Arend Schwab over de kunst en wetenschap van het fi etsen, met voorafgaand aan de lezing de Algemene Ledenvergadering van de Afdeling Geschiedenis der Techniek.

tijd/locatie: 10.00 - 12.45 uur, delft. info en aanmelden: www.kivi.nl/gdt.

Za 14 maartstadswandelingRegio Limburg ZuidAlgemene Ledenvergadering van de Regio Limburg Zuid, met voorafgaand een stadswandeling door Grevenbicht onder leiding van een gids.tijd/locatie: 14.00 - 18.00 uur, grevenbicht. info en aanmelden: www.kivi.nl/rlz.

Di 17 maartsuccesvolle ondernemingBedrijfskundeBijeenkomst voor leden en niet-leden die van plan zijn een eigen onderne-ming te starten dan wel al gestart zijn en zoeken naar goede tips en advie-zen. De avond zal aanvangen met twee inspirerende presentaties door Alain le Loux en Niel Pepers.tijd/locatie: 16.00 - 21.00 uur, Enschede. info en aanmelden: www.kivi.nl/bk.

Di 17 maartverbetertechniekenKring Alkmaar

Lezing door Bart Smit, CoThink, over succesvolle methoden die leiden tot betere prestaties, hogere productivi-teit en nieuwe energie.tijd/locatie: 18.15 - 22.00 uur, noordscharwoude. info en aanmel-den: www.kivi.nl/activiteiten.

Di 17 maartalv met presentatieBiomedische TechnologieAlgemene Ledenvergadering met aansluitend een lezing door Karianne Lindenhovius, Ingenieur van het Jaar 2014.tijd/locatie: 18.30 - 21.00 uur, amersfoort. info en aanmelden: www.kivi.nl/bmt.

Di 17 maartCarrière maken begint bij jezelfKIVIWorkshop waarbij deelnemers op zoek gaan naar persoonlijke talenten en vaardigheden om zo actief bezig te gaan met de ontwikkeling van hun eigen carrière. tijd/locatie: 19.00 - 22.00 uur, den haag. info en aanmelden: www.kivi.nl/activiteiten.

Wo 18 maartUrbanisatieBouw- en WaterbouwkundeSymposium ‘Urbanisatie, waar lig-gen de grenzen van de stad?’ met lezingen door Marc de Vreede (BAM), Kees Peters (Movares) en Piet Dircke (Arcadis).tijd/locatie: 08.45 - 17.35 uur, Enschede. info en aanmelden: www.kivi.nl/bw.

Wo 18 maartDuurzame oplossingen van aluminiumWerktuigbouwkundeBedrijfsbezoek aan Sapa Extrusion. Tijdens dit bezoek wordt verteld hoe de vormvrijheid van aluminium optimaal benut kan worden en welke slimme ontwerpoplossingen mogelijk zijn. tijd/locatie: 18.00 - 20.30 uur, drunen. info en aanmelden: www.kivi.nl/ws.