INFORMACIJE O KJKP”VODOVOD I KANALIZACIJA”d.o.o.

JANUAR , 2010. GODINE

POSLOVANJE U 2009.GODINI

• Održano je uredno snabdjevanje vodom i odvodnja otpadnih voda.• Cijena vode i odvodnje zadržana je na nivou utvrđenom 1997. godine,

naši zahtjevi upućeni Ministarstvu(7 ukupno) nisu razmatrani.• Prihodom od vode i usluga (32,7 miliona KM) i dotacijom iz Budžeta

(6,7 miliona KM) izmirilo se tek 59% operativnih troškova, troškovi su “kresani”, naplata potraživanja je bila vrlo dobra, pa je likvidnost zadržana na nivou 2008.

• Naplata računa za vodu ispostavljenih u 2009. g. ostvarena je sa procentom od 85%, a posebno je važno istaći da je naplaćeno od “starih potraživanja” 6,7 mil. KM. ( u 2008.g. naplaćeno 5,2 mil.KM).

Navedeno je rezultat apsolutno posebnih mjera (telefonsko pozivanje dužnika, fizičko prekidanje priključaka sa mreže). Detaljnije o naplati na sljedećem slajdu

• Gubitak u poslovanju procjenjuje se na cca 30 mil.KM i veći je za cca 5,5 mil.KM od obračunatih troškova amortizacije.

• Nastavljen je trend rasta gubitaka vode jer nje bilo sredstava za ozbiljne radove na rekonstrukciji dotrajale vodovodne mreže.

PREGLED NAPLATEU PERODU 1996.-2009.g.

0

5000000

10000000

15000000

20000000

25000000

30000000

35000000

40000000

45000000

50000000

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Registrovano 377.770.958 m3 Registrovano 499.464.348 KM Umanjenja 78.267.306 KM

Dotacije kanton 71.425.757 KM Fakturisano 421.197.043 KM Naplaćeno 365.707.951 KM

PREGLED NAPLATEU PERODU 2000.-2009.g.

0

5.000.000

10.000.000

15.000.000

20.000.000

25.000.000

30.000.000

35.000.000

40.000.000

45.000.000

50.000.000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Registrovano 304.689.525 m3 Registrovano 400.124.225 KM Umanjenja 59.875.440 KM

Dotacije kanton 56.031.609 KM Fakturisano 340.248.785 KM Naplaćeno 315.485.216 KM

Obrazloženje nenaplaćenih potraživanja

• Dakle, prethodno je navedeno da, od uspostavljanja naplate (privreda 2006.g., svi potrošači 2007.g.) do kaja 2009.g. , nije naplaćeno 55,0 miliona KM.

• Od toga, savim je nerealno očekivati da se naplati cca 19,3 miliona, zato što se od toga, oko 3,7 miliona potraživanja odnosi na zbirne račune koji su do 1999.g. dostavljani kućnim savjetima (nije moguće niti tužiti), a 15,6 miliona potraživanja se odnosi na istu kategoriju potrošača, koji su privremeno stanovali i ostali dužni (“zaboravili) da plate vodu. Nije moguće da ih se , niti putem suda, nađe kako bi izmirili svoj dug.

• Ovo bi trebalo brisati iz potraživanja, ali do sada nije bilo spremnosti nadležnih da preuzmu odgovornost za ovaj potez (NO, Skupština preduzeća, Ministarstvo, Vlada Kantona).

• Dakle, ostaje šansa da se akcijama naplate starih potraživanja (telefonski pozivi, prekidanje priključaka itd), te putem Suda, u narednim godinama naplati cca 36,0 mil.KM.

Ukupno nenaplaćeno potraživanje na dan

31.12.2009

55.489.187 KM

Nenaplaćeno potraživanje odjavljenih potrošača na dan 31.12.2009

19.377.977 KM

Privatne kuće2.064.562 KM

Stanari u OKS15.410.894 KM

Pravna lica1.902.521KM

Ostaje za naplatu na dan 31.12.2009

36.111.210 KM

Privatne kuće861.483 KM

Stanari u OKS1.145.040 KM

Pravna lica883.822 KM

Stara nenapaćena .potraživanja Stara nenaplaćena potraživanja po općinama

Stari Grad .........1.109.278KM

Centar ............. 3.340.650KM

Novo Sarajevo .. 4.979.384KM

Novi Grad ........ 7.975.704KM

Vogošća ........... ... 969.596KM

Ilidža ................ 1.228.133KM

Stara nenaplaćena potraživanja potrošača kojisu pristali da dug plaćaju u ratama

988.979KM

Nenapl.potraž. potrošača koji su predmet akcije isključenja

980.984 KM

Nenaplaćena potraž. čija naplata je upitna (sudski sporovi, stečaji, tehnički problemi itd)

1.144.461KM

U 2010 godini od ove kategorije se

planira naplatiti cca 2.000.000 KM starih potraživanja (redovnim aktivnostima i aktivnostima

isključenja dužnika

U 2010 godini od ove kategorije se planira

naplatiti cca 2.000.000 KM starih potraživanja (akcija i

isključenja dužnika gdje tehn. dozvoljava)

U 2010 godini od ove kategorije se planira naplatiti

cca 500.000 KM starih potraživanja (redovnim

aktivnostima i aktivnostima isključenja dužnika)

Stanari u OKS19.602.745 KM

Privatne kuće10.503.697 KM

Pravna lica3.114.424 KM

Decembarski računi2.890.345 KM

Stara nenaplaćena potraživanja

broj dužnika

Iznos KM

potrošači koji duguju najviše tri računa 44. 399 3.934.698KM

Potrošaći koji su predmet akcije isključenja 4.578 5.034.890KM

Socijalni slučajevi 1.018.291KM

Ne očekuje se naplata potraživanja (devastirani objekti, niko ne stanuje, dug do 1999 itd)

515.818KM

Planirana naplata decembarskih

računa

2.500.000 KM (87%)

Ukupno planirano za 2010 godinu cca. 7.000.000 KM

STANJE MREŽE, OBJEKATA , OPREME

• Troškovi amortizacije nisu uključeni u cijenu vode i odvodnje, nema sredstava za plansko obanavljanje sredstava rada, ukupna imovina amortizovana sa 65%.

• U posebno lošem stanju je vodovodna mreže, uništena što starošču, što ratnim dešavanjima. Nakon rata, sredstvima Kantona i donacijama, ukinute su redukcije vode i obnovljeni neki objekti, ali u kasnijem periodu prestaje interes za ovu oblast

• Kao posljedica naprijed navedenog sistem se samo urušava, a povećanje gubitaka, odnosno neoprihodovane vode, koja sada iznosi 69%, je samo najilustrativniji pokazatelj. Ukoliko se dalje nastavi ignorisanje stanja u ovoj oblasti, redukcije vode su ubrzo naša stvarnost.

• Stanje opreme (pumpe, vozila, vodomjerna oprema, IT oprema) je takođe sve lošije i traži nova ulaganja (amortizovano 82%). Mehanizacija i vozila Pogona Kanalizacija amortizovana sa čak 93 %.

DA LI JE OVO NAŠA BUDUĆNOST?

2010. GODINA1977 - 1982. GODINAKREDIT SVJETSKE BANKE

Negativne posljedice se u kratkom vremenu neće moći otkloniti, bez obzira na sredstva.

NA KUĆNOM PRIKLJUČKU VODA JE ROBA, NA IZVORIŠTU JE ONA PRIRODNO BOGATSTVO

• Prosječni troškovi isporuke i obezbjeđenja uredne odvodnje m3 vode u 2010. godini iznose 2,71 KM. Cijena u primjeni je 1,19 KM/m3.

• Ne postojanje adekvatne politike socijalne zaštite stanovništva za posljedicu ima da nisku cijenu vode “uživaju” svi

• Preko 5.000 osoba koje se vode u evidenciji JU“Centar za socijalni rad“ su korisnici usluga Preduzeća, a duguju za vodu 3,3 miliona KM.

• Situacija u ovoj oblasti može biti samo lošija, a ovim korisnicima se godišnje fakturiše usluga u vrijednosti preko 1 milion KM i na to plaća PDV.

• Trenutno se osobama sa socijalnim potrebama subvencionira grijanje, a ne i voda

KAKVA JE SITUACIJA NA POČETKU 2010.G.

• Prosječna aktuelna cijena m3 vode i odvodnje je i dalje ista (1,19 KM/m3) i niža je za 127% od stvarne cijene koštanja (2,71 KM/m3)

• Planiranim prihodom od vode i usluga (33 miliona KM) i očekivanom dotacijom iz Budžeta Kantona (6,7 miliona KM-kao 2009. godine),može se izmiriti samo 62 % planiranih operativnih troškova (64,2 miliona KM), koji su po visini na nivou prethodne godine.

• Preduzeće će ostvariti gubitak u poslovanju od cca 30 miliona KM.

• Nisu obezbjeđena sredstva za značajnije rekonstrukcije mreže kojima bi se doprinjelo smanjenju gubitaka vode.

• Nedostatak obrtnih sredstava ozbiljno ugrožava poslovanje Preduzeća (nedostatak materijala za opravke, isključenja iz napajanja el.energijom i sl).

RASPOLOŽIVA SREDSTVA I NEOPHODNI IZDACI U 2010.G.

Prihodi 39.700.000-naplaćeni prihod od vode i odvodnje 31.600.000-naplaćeni prihod od usluga 1.400.000-sredstva Budžeta Kantona –tekući grant 6.700.000Izdaci 50.000.000-materijal za opravke 3.000.000-el.energija, gorivo, plin 8.600.000-kupovina vode 1.400.000-usluge održavanja (oprema, objekti, iskopi) 1.900.000-PDV 2.400.000-posebna vodoprivredna naknada - 600.000-ostali troškovi 3.000.000-zaposlenici (plate, topli obrok, prevoz - na nivou 2009. godine) 25.600.000

-prenesene obaveze za materijal i usluge iz prethodne godine 3.500.000

-nabavka novih ili zamjena postojećih sredstava rada 0Nedostaje 10.300.000

I bez nabavke novih ili zamjene postojećih sredstava rada Preduzeću nedostaje cca 10 miliona KM.

NEDOSTATAK OBRTNIH SREDSTAVA IMA ZA POSLJEDICU:

• Nedovoljno materijala za opravke mreže, što rezultira povećanjem gubitaka vode

• Smanjen obim čišćenja kanalizacionog sistema zbog stare, amortizovane mehanizacije, podložne čestim kvarovima

• Nesigurnost funkcionisanja el.mašinskih postrojenja na objektima vodovoda zbog starosti i ne postojanja odgovarajućih zamjenskih pumpi za vodu

• Nemogućnost obnavljanja postojećih sredstava rada

• Neredovno izmirivanje obaveza prema dobavljačima. Poseban problem su obaveze za el.energiju (8 miliona KM), obračunavaju se zatezne kamate, primjenjuje se isključenje iz napajanja

• Pad standarda zaposlenika u odnosu na druga komunalna preduzeća Kantona (primjena Kolektivnog ugovora 80%, manje isplaćeno za plate cca 43 miliona KM, šesti po visini plata u odnosu na druga KJKP)

RJEŠENJE: KREDITNO ZADUŽENJE KANTONA I ADEKVATNA CIJENA VODE I ODVODNJE

• Cijena vode u primjeni utvrđena 1997. godine, a ni tada u cijenu nisu bili uključeni troškovi amortizacije mreže, opreme, objekata

• Zakon o komunalnoj djelatnosti “kaže” da se razlika “cjene koštanja” i “cjene u primjeni” mora nadoknaditi, ako nema u budžetu onda je kredit moguće rješenje, jer nije realno troškove amortizacije “natovariti” na potrošače, ali postupno u narednim godina, to će tako morati biti.

• Da cijene vode nisu u skladu sa troškovima poslovanja nalaz je Ureda za reviziju institucija u FBiH prilikom kontrole poslovanja u 2008. godini

• Konsultantska firma iz Italije “D’Appolonia”, koju je angažovala Evropska banka za rekonstrukciju i razvoj , u svom izvještaju konstatuje da je samo po osnovu inflacije nužno cijene vode povećati za 40%

• Skupština Preduzeća krajem 2009. godine zaključila da svi opravdani troškovi poslovanja treba da budu uključeni u cijenu vode i odvodnje,

• Nadzorni odbor Preduzeća, prilikom razmatranja Plana poslovanja za 2010. godinu, zaključio da se mora odmah pristupiti promjeni cijene vode i odvodnje, jer je prosječna cijena koja pokriva opravdane troškove poslovanja veća od sadašnje za 127%

• Preduzeće uputilo zahtjev za povećanje cijena vode i odvodnje za 30% i uvođenje naknade za održavanje vodomjera, počev od 01.01.2010., planirani efekti 9,5 miliona KM.

TROŠKOVI AMORTIZACIJE MORAJU BITI UKLJUČENI U CIJENU VODE I ODVODNJE

• U posljednjih 30 godina cijena vode i odvodnje nije sadržavala troškove amortizacije mreže, objekata, opreme. Ovo je onemogućilo plansko rješavanje obnavljanja sredstava Preduzeća.

• Najnužnije investicije djelimično su rješavane namjenskim dotacijama iz Budžeta Kantona i opština, a neposredno nakon rata i donatorskim sredstvima

• Nastavak ovakve krajnje opasne prakse zanemarivanja obezbjeđivanja sredstava za investicije putem cijene vode, a sve dodatno pogoršano izuzetno negativnim posljedicama ratnih šteta (’92-’95.g.), rezultira konstantnim padom stepena sigurnosti rada oba sistema, sa posebno dramatičnim pogoršanjem stanja vodovodne mreže, odnosno rasta gubitaka vode.

• Samo u periodu poslije rata, uskraćena su ulaganja u održavanje vodovodnog i kanalizacionog sistema, za više od 300 miliona KM

KREDITNO ZADUŽENJE

• Preduzeće je predmetom interesovanja više finansijskih insistucija- Svjetska banka - 35 mil. US dolara, - EBRD - 30 mil.EUR, - EIB - 58 mil. EUR, - moguće još i JICE Japanska vlada, Saudijski fond.

• Kredit Svjetske banke prvenstveno je namjenjen za revitalizaciju Uređaja za prečišćavanje otpadnih voda-Butila i rekonstr. kanlizacione mreže

• Dužnik po kreditu EBRD trebalo bi da bude Preduzeće, a cijena vode i odvodnje veća od aktuelne za 194%!

• Ponuda EIB je znatno povoljnija u odnosu na EBRD (duži grejs period, duži rok otplate, nema penala na neangažovana sredstva, jednostavnija procedura)

• Razvojna Banka FBiH bi možda mogla biti rješenje, gdje bi se bez sumnje realizacija odvijala znatno brže, sa manje nepotrebnih troškova, proceduralno mnogo jednostavnije od varijante sa stranim bankama.

• Jedino dugoročno rješenje je utvrđivanje cijene vode i odvodnje u skladu sa opravdanim troškovima poslovanja

ŠTA JE PREDUZEĆE OBEZBJEDILO U CILJU POBOLJŠANJA USLOVA RADA

• Sačinjen je Programa sanacije dotrajalih dijelova vodovodnog i kanalizacionog sistema i plasiran na www.viksa.ba .

• Programom su tretirani svi aspekti vodovodnog i kanalizacionog sistema, vrijednost 325 miliona KM

• Tehnička dokumentacija pripremljena za dio projekata u vrijednosti 45 miliona KM.

PRIPREMLJENA DOKUMENTACIJA ZA PROJEKTE

Opis Iznos KM

Program sanacije sistema 17.030.000

- rekonstrukcija vodovoda, cca 14.000,00 m' 12.000.000

- rekonstrukcija kanalizacije, cca 7.500,00 m' 2.000.000

- mjerno – regulacioni šahtovi 530.000

- pogonska spremnost sistema

glavni projekti hidro + elektro faza PS Bačevo – Mojmilo 1.650.000

glavni projekat – rasklopno postrojenje A.Most 850.000

Rekonstrukcija AC cjevovoda , cca 70,0 km mreže 25.000.000

Projekat Soukbunar 3.100.000

- projekti vodovoda , cca 1.800,00 m' 600.000

- projekti kanalizacije , cca 4.400,00 m' 2.500.000

NA KRAJU, NADAMO SE

• Da će Vlada Kantona Sarajevo što prije odobriti interventno povećanje cijene vode i odvodnje od minimalno 30%.

• Da će se ubrzo okončati započete aktivnosti na formiranju Agencije nadležne za cijene komunalnih usluga ili nekog drugog tijela istih nadležnosti

• Da će se prijedlog Zakona o konsolidaciji KJKP dopuniti odredbom kojom će biti dopušteno kreditno zaduženje Kantona do visine obračunate amortizacije, sve dok ti troškovi ne budu pokriveni adekvatnom cijenom vode i odvodnje.

• Da će obaveznik vraćanja eventualnog kredita EBRD biti Kanton, što je suštinski isto kao i kada se daje garancija za povrat kredita, jer ostaje mogućnost da putem cijena vode ili na neki drugi način formira sredstva za vraćanje kredita

• Da će se u pogledu socijalne zaštite stanovništva početi primjenjivati rješenja koja je Vlada Kantona donjela još 1997. godine, kada je sredstva subvencije uplaćivala direktno na račun Preduzeća.