infection disease nursing · 2017-06-20 · infection disease nursing care chutchavarn wongsaree...

37
Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS โรคดอ โรคเขตอน โรคให

Upload: others

Post on 01-Feb-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

Infection Disease Nursing CareCHUTCHAVARN WONGSAREE

Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning)

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS โรคตดตอ โรคเขตรอน

โรคอบตใหม อบตซำ

Page 2: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

1.โรคตดตอเปนโรคทสามารถปองกนได ถาไดรบการปองกนโรคและ

การสงเสรมสขภาพ

2. บทบาทในการใหคำแนะนำ การปองกนโรคจงเปนสงสำคญท

บคลากรสขภาพจะตองเรยนร ทงดานสาเหต อาการ การวนจฉย การ

รกษา และการใหคำแนะนำเพอการดแลสขภาพ

Page 3: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

คอ โ รคทสามารถถายทอด ตดตอถงกนไดระหวางบคคล

โดยมเชอจลนทรยตาง ๆ เปนสาเหตของโรค

.......เชอโรคจะเปนตวกอเหต แตพฤตกรรมทไมเหมาะสม

ของมนษยเปนปจจยรวมทสำคญ เชน ..... ?

….. สภาพภมศาสตรและบรบทของประเทศ (ทตงอยในเขตรอน

: อากาศอบอนจนถงรอนจด มฝนตกชกมความชนสง มแมลงท

เปนพาหะนำโรค ทำใหมโรคตดตอตางๆ ชกชม)

โรคตดตอ

Page 4: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

นยามศพท-โรคตดตอ (Communicable disease) คอ โ รคซงเกดจากตวเชอหรอพษ

ของเชอ แพรกระจายตดตอจากแหลงโรคไปสแหลงรบเชอได โดยตดตอทาง

ตรงหรอทางออม

-โรคเขตรอน (Tropical disease) คอ โรคทพบบอยในภมประเทศทตงอยใน

เขตรอน

-พาหะนำโรค (Carrier) หมายถง คนหรอสตวทมเชอโรคอาศยอย แตไม

ปรากฏอาการแตตดตอไปยงผอนได

-แหลงโรค (Host) หมายถง คนหรอสตวทเปนทอาศยของโรค

-การกกกนโรค (Quarantine) คอ การคมหรอกกผสมผสโรคไวไมใหออก

นอกบรเวณทกำหนด

Page 5: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

นยามศพท ระยะของการตดเชอ

ระยะการรบเชอ (Entry of Pathogen) เชอจะเขาตามอวยวะตาง ๆ ตามระบบ

ระยะแบงตวของเชอ(Colonization) โดยทวไปจะอยในบรเวณทรบเชอ

ระยะฟกเชอ(Incubation Period) ระยะนเปนระยะทไมมอาการเปนระยะทเรมตงแตรบเชอจน

เรมมอาการ

ระยะทมอาการนำ(Prodomal Symptoms) เปนอาการทพบไดกอนมอาการอยางเตมท

ระยะลกลาม (Invasive Period) อาการในระยะนจะประกอบดวย อาการของโรคทรนแรงขนไข

สง

มรองรอยการอกเสบชดเจนขนอาจมการบวม เนอเยอจะถกทำลายมากขน การอกเสบอาจลกลาม

ไปอวยวะอนในรางกาย อาการจะเปนมากทสดในระยะน

ระยะการอกเสบลดลง(Decline of Infection) การอกเสบเรมลดลง อาการทวไปของผปวยจะดขน

ระยะพกฟน (Convalecscence) เมอการอกเสบลดลง ผปวยจะเรมฟนตวขนและคอยๆ

หายตามปกต

Page 6: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

เขตรอน : อากาศอบอน รอนจดตลอดป ฝนตกชก

เชอโรคชนดตางๆ แมลงพาหะนำโรค เจรญเตบโต และแพรพนธไดเรว

อหวาตกโรค (Cholera)

ไขรากสาด (Thyphoid)

โรคเรอน (Leprosy)

โรคพษสนขบา (Rabies)

วณโรค (Tuberculosis)

โรคตาแดง

โรคไขหวดและไขหวดใหญ

โรคตดตอทางเพศสมพนธ

โรคพยาธใบไมในตบ

(Opisthorchiasis)

มาลาเรย (Malaria)

ไขเลอดออก (DHF)

ชคนกนยา (Chikun)

โรคฉหน

โรคตดตอ โรคเขตรอน

Page 7: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

1.อหวาตกโรค !เชอตนเหต : แบคทเรย (V. Cholera )

ระยะฟกตว : 2-3 วน

ลกษณะอาการ : ทองเดนและอาเจยนอจจาระม ลกษณะคลายนำซาวขาว

การตดตอ : กนอาหารหรอดมนำทมเชอโรค

การปองกน : ฉดวคซน

: การรกษาความสะอาดของมอ และรบประทานอาหารทสะอาด

โรคตดตอ

Hypovolumic shock : N/C - - Isolate pt. /ATB / Fluid replacement : Contact precaution

Page 8: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

2.โรคไขหวดใหญ

Type A B & C

เชอตนเหต : ไวรส

ระยะฟกตว : 24-48 ชวโมง

ลกษณะอาการ : ไขสงมาก ออนเพลย ปวดศรษะ ปวดเมอยตามตว เบออาหาร

หวด นำมกไหล เจบคอไอแหง

การตดตอ : ทางการหายใจ

การปองกน : เมอมการระบาด จะตองรกษา อนามยใหสมบรณ

โรคตดตอFlue 2009 “H1N1”

อาการเหมอน Flue แตอาการจะรนแรงและรวดเรวกวา

CompH1N1.โรคปอดอกเสบ กลามเนอหวใจอกเสบรนแรง หวใจ

วาย และอาจเกดเยอหมสมองอกเสบ N/C : โอเซลทามเวยร"(ทามฟล) / Air-borne precaution

Page 9: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

3. โรคพษสนขบา !เชอตนเหต : ไวรส

ระยะฟกตว : 1 เดอน-1 ป

ลกษณะอาการ : มไขตำๆ เจบคอ เบออาหาร คน บรเวณทถกสตวกด ตอมาจะกลน

อาหารไมลง เอะอะ โวยวาย ชก อมพาต

การตดตอ : ถกสตวทเปนโรคกด หรอขวน หรอ เลยทแผลหรอรอยถลอก

การปองกน : ฉดวคซนปองกน

โรคตดตอ- ผปวยสามารถทนสภาพหลงรบเชอ 1 สปดาห (ตาย)

- มแสดงอาการอกสบทสมองอยางรนแรง

- เฝาสงเกตอาการของสตวทกดอยางนอย 15 วน

: N/C 1. Ig + Toxiod + Nuero sign

2. แยกผปวยพกในหองสงบ (เปดไฟได)

3. ให TPN / PPN

4.ใสเสอมดชดขณะดแล+แวนตา

: Droplet + Contact precaution

Page 10: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

4. ไขไทฟอยด (รากสาดนอย) เชอตนเหต : แบคทเรย (Salmonellae typhi )

ระยะฟกตว : 1-2 สปดาห

ลกษณะอาการ : เชอจะผานเยอบลำไสเลก ทำใหเกดเปนแผล ในระยะแรกผปวยจะม

อาการทองเสยเลกนอยและอาจมอจจาระปนเลอดได หลงจากนนเชอจะแพรกระจายเขาส

กระแสโลหต ทำใหเกดอาการไข และซมลง มรอยโรคทผวหนงเปนผนทมลกษณะเฉพาะท

เรยกวา rose-coloured spots ตามรางกาย ในผปวยบางคนจะทำใหเกดลำไสทะลได หลงจา

กนนเชอมกจะหลบเขาไปอยในถงนำด

การตดตอ : ตดมากบอจจาระโดยแมลงวน

การปองกน : รบประทานอาหารและนำทสะอาด ฉดวคซน

โรคตดตอPE : Skin pathechiae บรเวณหนาอกและทอง เรยกวา rose spot

Hx : ทองผก แตเมอถายจะมอจจาระลกษณะเหลว

Lab : AST , LST ขนแบบไมมอาการของโรคตบ

Severe complicate. : DIC Shock

N/C: ATB + ลดไข / Contact precaution

Lab. CBC - WBC < 7,000 /ลบ.มม , Widal test ใหผลบวก, Stool for Sallmonella Typhi

Page 11: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

5.โรคคางทม (สอนในวชา การพยาบาลเดก)

!เชอตนเหต :ไวรส

ระยะฟกตว : ประมาณ 2 สปดาห

ลกษณะอาการ : มอาการไข ปวดศรษะ ปวดเมอตาม ตว

มความรสกคลายกบปวดห

การตดตอ : หายใจเอาเชอเขารางกาย

การปองกน : ฉดวคซน

โรคตดตอ

Page 12: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

6. โรคเอดส

!เชอตนเหต : ไวรส

ระยะฟกตว : ขนอยกบผปวยแตละราย

ลกษณะอาการ : เปนอาการทเกดขนเนองจากมเชอ โรคอนๆฉวยโอกาสเมอรางกาย

ของ ผปวยมภาวะภมคมกนโรคลดตำลง

การตดตอ : เพศสมพนธ การใชเขมฉดยารวมกน แมสลก

การปองกน : หลกเลยงการสำสอนทางเพศ ไมใชเขมฉดยาทใชแลว

โรคตดตอ!

-

-Window period 3 mo. / HIV +ve ไมใชเอดส

- การตรวจคดกรอง Elisa ยนยน Western blot

- อาการ ไขสงไมทราบสาเหต ทองเสย นน.ลด 10%

- เสยงตอการตดเชอและจายยาตานเมอ CD4 < 250

- โรคแทรกซอน : TB + Cryptomeningitis

HIV: Positive

N/c ตามอาการ / ยาตานบางตวทำใหเกดอาการแพรนแรง / เมอผปวยนอน รพ. กรณาถามเวลารบประทานยาจากผปวยหามตงเวลาเอง ! เชอดอยา

Contact precaution

Page 13: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

6. วณโรคปอด

!เชอตนเหต : Mycobacterium tuberculosis

ระยะฟกตว : หลงจากไดรบเชอ 2 -12 สปดาห

ลกษณะอาการ : อาการเดนชดในระยะแรก มกมไอเรอรง ลกษณะแบบไอแหงๆ

ไอเปนเสมหะเมอเปนมากขน เบออาหาร นาหนกลด มไขตอนเยน

เหงอออก ไอเปนเลอด หายใจขด ตอมนาเหลองบรเวณคอโต

การตดตอ : การแพรเชอมกเกดขนในชวงกอนทผปวยจะไดรบยารกษาวณโรค

การปองกน : BCG + การทำใหสขภาพแขงแรง

DX. Clinical sign + AFB + Film chest

Treat : INH, Rifam, ETB, PZA

S/E :

INH, ETB, PZA : LFT สง

(SGOT, SGPT สงเกน 3 เทาของคาปกต งดยาแลวให  streptomycin, ethambutol,

และหรอ ciprofloxacin แทนไปกอนจนกวาคาจะปกต )

Rifam : หนาแดงและผวหนงคน นำตาไหล / ปสสาวะ นำตา

AFB +,++,+++ ??

MDR : Multiple Drug Resistant : N95 กยากทจะปองกน

INH, Rifam : drug sterilization

รบประทานครบ 2 wks. พนระยะตดตอ (... 6 mo. Cure )

ยารกษา TB ทำใหสของ urine

เปลยนส

SGOT ,SGPT

ขนใหเปลยนการรกษาเปน

Streptomycin

Page 14: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

7. Melioidosis

!เชอตนเหต : Bac. Burkholderia (Pseudomonas) pseudomallei

ระยะฟกตว : ระยะฟกตวไมแนนอน ทพบบอย 2-20 วน

ลกษณะอาการ : โลหตเปนพษเฉยบพลน มอาการ 2 รปแบบคอการตดเชอเฉพาะท

และการตดเชอแบบแพรกระจายไปทว มกพบมอาการปอดบวม ตดเชอในกระแส

โลหตและฝในอวยวะภายใน

การตดตอ : การหายใจและการสมผสโดยตรงกบเชอทปนเปอนในดนและนำ

การปองกน : ผทมบาดแผลควรปองกนอยาใหแผลสมผสนำ

โรคตดตอ- อาการแสดงทางคลนกคลายกบ เลปโตสไปโรซส สครบไทฟส มาเลเรย

-แยกดวย Lab. Immune+Hemo C/S เทานน

- อาการเดน ตดเชอในกระแสเลอด+ตายอยางรวดเรว+ฝมากกวา 2 ระบบ

Treatment : Acute (2 wks) ... ceftazidime, imipenem IV.

Maintenance (Late) ... Adding ATB รวมรกษา 2-3 ชนด

- การปองกน : ยงไมมวคซน / การควบคมทำไดยาก : ผปวยสวนใหญเปนชาวนาทตองสมผสดนและนำ

ขณะทำงาน

- N/C ตามอาการ....+ Contact precaution

Page 15: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

8. Tetanus เชอตนเหต : Bac. Clostridium tetani

ระยะฟกตว : 3-21 วน เฉลย 8 วนหรอนานกวานนกได

ลกษณะอาการ : เกรงตวของกลามเนอ ขากรรไกรแขง

การตดตอ : การหายใจและการสมผสโดยตรงกบเชอทปนเปอนในดนและนำ

การปองกน : ผทมบาดแผลควรลางแผลใหสะอาดดวยสบลางดวยนำสะอาด เชด

ดวยยาฆาเชอ เชน แอลกอฮอล 70% หรอทงเจอรใสแผลสด

!

!พจารณาให tetanus toxoid (T) ปองกนโรคบาดทะยกใหครบและให TAT หรอ TIG ในรายทแผลใหญสกปรกมาก ในรายทเคยไดรบ

วคซนมาแลวครบ 4-5 ครง ในระยะ 5-10 ป ใหวคซน T 0.5 มล. เขากลามครงเดยว ในรายทได วคซนนานเกน 10 ป และมบาดแผลมา

นานเกน 24 ชวโมง ให T 0.5 มล. เขากลามครงเดยวพรอมกบให TAT ดวย

-เชอจะเจรญแบงตวไดดในแผลลก อากาศเขาไมไดด

-โรคบาดทะยกไมมการเปลยนแปลงในระดบการรสต (Level of conscious)

นอกจากในรายทชกมากจนสมองขาดออกซเจน

- ใหการพยาบาลตามอาการ + Contact precaution

Page 16: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

9. SARs

!เชอตนเหต : SARS-associated coronavirus (SARS-CoV)

ระยะฟกตว : 2-7 วนสำหรบประเทศไทยใหระยะเวลา 14วนในการสงเกตอาการโรคดวย

ลกษณะอาการ : ไขสง ปวดศรษะ หนาวสน ปวดตามตว (เหมอนหวด 2-7 วน)

หลงจากนน ไอแหงๆ เจบหนาอก หายใจตนหรอหายใจหอบ และ

อาการแยลง ตองไดรบการใสทอชวยหายใจ

การตดตอ : การหายใจ

การปองกน : ?

!

- รกษาแบบประคบประคอง บางคนใหยาปฏชวนะ ยาตาน

ไวรส เชน oseltamivir ,ribavirin + Steroids

Page 17: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

9. Ebola เชอตนเหต : Ebola virus

ระยะฟกตว : 2-21 วน (โดยเฉลย 4-10 วน)

ลกษณะอาการ : ไขสงเฉยบพลน หนาวสน ครนเนอครนตว ปวดเมอยกลามเนอ +

อาการระบบอนรวมภาวะเลอดออกจะเรมขนภายใน 5-7 วน นบแต

วนทแสดงอาการ เชน Pethechiae,Echymosis

+ เชอจะทำลายระบบภมคมกน

การตดตอ : การสมผสกบเชอ

การปองกน : ?

!

โรคตดตอ Lab.: Leukopenia (wbc <1000),Thrombocytopenia ,Clotting time over ,DIC

Lab investigative : ELISA, RT-PCR แยกเชอจากเลอดไดใน 3 วน

Px. Ribavirin (200 mg) 2 tab oral bid pc แบงตวของไวรสในเซลเมดเลอดขาว

Page 18: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

. โรคเชอรา

!เชอราสามารถทาใหเกดโรคได 3 วธคอ

1. โดยการสรางสารพษ

2. โดยการกอใหเกดภมแพ

3. โดยการผานเขาสทางผวหนง

!.โรคจากสตวเซลลเดยว

เชน โรคบด โรคมาลาเรย !!

โรคตดตอ

Page 19: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

สรปโรค/ ชองทางการตดตอของโรคตดตอโรคตดตอ

1. หายใจหรอสดดม นำมก นำลาย เสมหะ ไ อหรอจาม เกดละอองฝอย

กระจายอยในอากาศ การสดดมละอองเชอโรค ทำใหตด

เชอ Ex…วณโรค ไขหวด ไขหวดใหญ ไขคอตบ ไอกรน

และหด

2. ทางการกน กนอาหารหรอนำดมทปนเป อน เชอโรคจะเขาไปเพม

จำนวนในลำไส ออกมากบอจจาระแลวปนเปอนกบอาหาร

หรอเครองดม ตดตอสผอน Ex…อหวาตกโรค บด ไ ข

ไทฟอยด หรอไขรากสาดนอย โ ปลโอ ตบอกเสบ พยาธ

ใบไมในตบ พยาธตดหม พยาธตดวว พยาธใบไมในปอด

และพยาธตวจด

Page 20: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

สรปโรค/ ชองทางการตดตอของโรคตดตอโรคตดตอ

3. ผวหนง 3.1 ทางบาดแผล รอยถลอกหรอฉดยา เชน โ รคพษสนขบา

บาดทะยก และหนองฝ !3.2 แมลงพาหะนาโรค เชน ยง หมด เหบ เหา และไร จะกน

เลอดทมเชอโรคเขาไป เชอโรคไปเพมจานวนในตวแมลง

เมอไปกดผอนกจะปลอยเชอ เชน มาลาเรย ไ ขเลอดออก ไ ข

สมองอกเสบ !3.3 บางชนดเปนพาหะนำโรคโดยเปนสอกลางนำเชอจากท

หนงไปอกทหนง แตไมเพมจำนวนเชอ เชน ไวรสตบอกเสบ

Page 21: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

สรปโรค/ ชองทางการตดตอของโรคตดตอโรคตดตอ

4. เพศสมพนธ โรคตดตอทางเพศสมพนธ เชน หนองใน ซฟลส หดหงอนไก

เรม และแผลรมออน

5. รกและชองคลอด 5.1 มารดาตดเชอโรคขณะตงครรภ ทำใหทารกตดเชอ เกด

ความพการแตกำเนด แทง หรอตายตงแตแรกคลอด เชอท

สำคญไดแก ซฟลส หดเยอรมน !5.2 ถามารดาตดเชอบรเวณชองคลอด ทารกจะไดรบเชอโดย

การกลนกน สดดมหรอสมผสขณะคลอด ทำใหเกดโรคอาการ

รนแรง เชน ตาอกเสบจากหนองใน หนองในเทยม โรคเรม

Page 22: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

พรบ. โรคตดตอ (ทบทวนทกประกาศ 58/18/03)โรคตดตอ

โรคตดตออนตราย 6 โรค - อหวาตกโรค - ไขทรพษ - ไขเหลอง - กาฬโรค - SAR - อโบลา

โรคตดตอตามประกาศกระทรวงสาธารณสข ทงหมด 48 โรค

โรคตดตอตองแจงความ 21 โรค

โรคตดตอ (ทวไป) 27 โรค

Page 23: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

Concept Infection Tropical Nursing Care

Knowledge of Infection Tropical

Disease

สาเหตของ

โรค

ชอง

ทางการ

ตดตอ

พาหะ

นำโรค

ระยะฟกตว/

ระยะตดตอ

การปองกน/

การทำลายเชอ

การใหการพยาบาลโดยตรงตามอาการแสดง / การปองกนการแพรกระจายเชอ

Page 24: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

การดแลทางกาย !

- สขวทยาสวนบคคล

- อาหารและนา

- การขบถาย

- ใหการพยาบาลในแตละอาการ

-ตรวจวดและบนทกสญญาณชพ

อยางเครงครด

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

การใหการพยาบาลโดยตรงตามอาการแสดง

การดแลดานจตใจ

!-ใหการประคบประคองจตใจ

(อาการเหงา วาเหว วตกกงวล)

- พจารณาระยะเวลาการแยกผปวย

- ประสานความชวยเหลอ (เศรษฐกจ)

-ใหขอมล สนบสนน ชวยเหลอ ครอบครว

Page 25: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

การปองกนการแพรกระจายเชอ

- หาสาเหตของเชอเพอชวยในการวนจฉย การแยกผปวย -ทางเดนหายใจ -ระบบทางเดนอาหาร -ทางเลอด บาดแผล ผวหนง

- การใหยาในการปองกนและรกษาโรค - ปองกนประชาชนและผสมผสโรคใหปลอดภยจากเชอ

Page 26: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

การปองกนการแพรกระจายเชอ 3 วธ ทพยาบาลตองเครงปฏบต

1. Air-borne precaution

2. Droplet precaution

3. Contact precaution

Page 27: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

การปองกนการแพรกระจายเชอ 3 วธ ทพยาบาลตองเครงปฏบต

1. Air-borne precaution : ปองกนการแพรกระจายทางอากาศจากฝอย ละอองนามก < 5 ไมครอน

Disease !

TB, Measles, Chicken pox

!!

อปกรณ

Mask if close up or move

-Hand washing

-isolation room/area

-ใชนายา 0.5% Hypochlorite

!

Page 28: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

การปองกนการแพรกระจายเชอ 3 วธ ทพยาบาลตองเครงปฏบต

2. Droplet precaution : ปองกนการแพรกระจายทางอากาศจากฝอยละอองนามก > 5 ไมครอน

Disease !

Rubella, Mumps, pneumonia, pertussis

!!

อปกรณ

Mask if = or less 3 feet

-Mask for Pt. if move

-Gown if necessary

-Hand washing

-ใชนายา 0.5% Hypochlorite

!

Page 29: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

การปองกนการแพรกระจายเชอ 3 วธ ทพยาบาลตองเครงปฏบต

3. Contact precaution : ปองกนการแพรกระจายทางสมผสทงทางตรง และ ทางออม

General Disease

!!

อปกรณ

Gloves & Gown if necessary

-Hand washing

- 0.5% Hypochlorite

- แยกของใช

Page 30: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

Tropical Disease Nursing CareCHUTCHAVARN WONGSAREE

Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning)

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

Page 31: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

หมายถง โรคซงพบบอยในเขตรอน เชน ไทย มาเลเซย กมพชา

Tropical Disease

สาเหต เกดจากแบคทเรย ไวรส โปรโตซว หนอนพยาธ สไปโรขด และรคเกตเซย

!โรคหลก

1. มาเลเรย 2. Leptospirosis 3. Rickettsioses -Scrub& Murine typhus 4. ไขเลอดออก (เรยนวชาเดก) 5. โรคผวหนง (เรยนในระบบผวหนง)

Page 32: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

!!เชอตนเหต : สวนใหญ P.falciparum, P.vivax (ยงกนปลองตวเมย )

ระยะฟกตว : 10-14 วน

ลกษณะอาการ :

มาเลเรย -พบมากในเขตรอน ในประเทศไทย มอยทวไป

ยกเวนกรงเทพฯ สวนมากพบในพนทปาเขา

ระยะหนาว ระยะรอน ระยะเหงอออก

15-60 นาท 2 ชวโมง 1 ชวโมง

มหนาว สนเกรง ชพจรเบาเรว

ผวหนงเยน ซด คลนไส อาเจยน

ปสสาวะออกนอย

อณหภมกายจะสงขน ชพจรแรง ลม

หายใจรอน หนา ผวหนงแดงและ

แหง คลนไส อาเจยน กระหายนา

กระสบกระสาย รสกตวนอยลง ปวด

ศรษะ กระบอกตา

เหงอเรมออก ชพจรและความดน

ปกต จะรสกเหนอย เพลย

-การตรวจเชอมาลาเรย โดย Thin blood film หรอThick blood film

-ประวตการไปสมผสเชอ + อาการแสดง... สำคญตอการรกษาระยะเรมแรก

-ควนน คอ ยาหลกในการรกษา มผลตอไต

-ตวโรคเองมผลตอไต.....BUN,Scr, Urine out put

N/C ตามอาการ

- มาลาเรยขนสมอง / ชก/ไขสง/ซด/เหลอง/ลมเลอด

Tropical Disease

Page 33: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

Leptospirosis

เชอตนเหต : Leptospira Bac. (พบเชอมากในหนและอาจพบไดใน โค กระบอ)

ระยะฟกตว : ระยะฟกตวใชเวลา 1-2 สปดาห แตไมเกน 3 สปดาห

ลกษณะอาการ : 2 ระยะ คอ anicteric & severe

1. Anicteric Leptospirosis (ไมเหลอง)

!

!!

Tropical Disease

ระยะ อาการเดน อาการรวม

leptospiremic

(ถาหายเองตองใน 1 wk.)

เหมอนไขหวดใหญ+ ปวดนอง หลง และหนาทอง ปวด

ศรษะมากโดยเฉพาะดานหนาหรอหลงเบาตา เจบคอ ไอ เจบหนาอก ผน สบสน ไอเปนเลอด

leptospiruric phase

(เกดขนหลง

Immune complex)

- Unknown aseptic meningitis มานตาอกเสบ จอตาอกเสบ

Page 34: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

2. Severe Leptospirosis (Weil’s Syndrome )

****มอตราการตาย 5-15%

icterohaemorrhagiae/

copenhageni รนแรงใน 4-9 วนหลง

เรมมอาการ

อาการ

ผปวยจะเหลองมากจนแทบเปนสสม

ตบมาม โต ARF CHF Clotting

time prolong – Bleeding in organ /

กลามเนอลายสลาย / RWC แตก /

สมองอกเสบ/หวใจอกเสบ---!

multiple organ failure

!!

Tropical Disease

ขอสงเกต ไขระยะแรก 4-9 วน เปนระยะทเชอกระจายเขาสกระแสเลอด ทา

ใหมไขสงขนอยางรวดเรว หลงจากนนไขจะลดลง เขาสระยะพก

ประมาณ 1-3 วนกอนเขาสระยะทสอง (Weil 's Syndrome )

!การรกษา

ใช pennicillin ฉดขนาดประมาณ 6-20 ลาน ยนต

ตอวน

!N/C ตามอาการ

Page 35: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

Scrub& Murine typhus

เชอตนเหต :

O.tsutsugamushi (พาหะคอไรออน)

ระยะฟกตว : 1-2 สปดาห (อาจตาง

กนไดตงแต 6-21วน)

ลกษณะอาการ : ไขสง (96-100%)

ปวดศรษะ คลนไส อาเจยน หออ

เหงอออก หนาวสน ตาแดง อาการไม

รนแรงไขลงเองสปดาหท 2 อาการจะ

ดขน ...อาการรนแรงไขอาจอยนาน 3

สปดาห การทำงานอวยวะตางๆลม

เหลวได

การตดตอ : ไรออนกด

การปองกน : ?

!

Tropical Disease

แผล

รอยบมสดำ คลายบหรจ(Eschar) พบ 6-18 วนแผลชวงแรกเปน papule เลกๆ ขยายใหญขน 2-5 mm เปนหนอง

ตรงกลางมเนอตาย เปนสะเกดแขงดำตรงกลาง แผลรอบๆแดง ไม

บวม ไมเจบมาก แผลสามารถพบไดทกสวนของรางกายทถกกด

ตอมาสะเกดหลดแผลคอยๆหายเปนแผลเปน แผลอาจมมากกวา 1

กได

LAB CBCชวงแรก WBC อาจปกตหรอตำ เกรดเลอดอาจตำ

30000-125000cell/mm2 /***AST,ALT,bilirubin อาจสงได Serology: -indirect immunofluorescence(IFA)and idirect

immunoperoxidase(IIP)พบ antibody ได 50% ของผปวยใน

สปดาหแรก

รกษา : Doxycyclin100 mg oral bid * 7day 

Page 36: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult

Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS

คำชแจง ใหนสตเขยน 1.ปญหาทางการพยาบาล 2. ความคาดหวงทางการพยาบาล

และเกณฑการประเมน 3. กจกรรมการพยาบาลเดนๆทชวยลดและปองกนการเกด

ปญหาดงกลาวตามรายโรคตอไปน ( สงงาน 20 มนาคม 58 : ในรปแบบ Concept

mapping )

!เลขท 1-20 : อหวาตกโรค ไขหวดใหญ ไขไทฟอยด โรคพษสนขบา

เลขท 21-40 : เอดส วณโรคปอด เมดดออยด บาดทะยก

เลขท 41-60 : SARs Ebola ไขหวดนก Scrub& Murine typhus

เลขท 61-76 : มาเลเรย Leptospirosis กาฬโรค !!!

ใบงานท 5

Page 37: Infection Disease Nursing · 2017-06-20 · Infection Disease Nursing Care CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning) Faculty Of Nursing

37