İndükte balgam incelemeleri

63
İndükte balgam incelemeleri İndükte balgam incelemeleri Prof. Dr. Füsun Yıldız Prof. Dr. Füsun Yıldız Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Türk Toraks Derneği 9. Yıllık Kongresi Türk Toraks Derneği 9. Yıllık Kongresi

Upload: lona

Post on 26-Jan-2016

48 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

İndükte balgam incelemeleri. Prof. Dr. Füsun Yıldız Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Türk Toraks Derneği 9. Yıllık Kongresi. Astım havayollarının kronik inflamasyonu ile karakterizedir - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: İndükte balgam incelemeleri

İndükte balgam incelemeleriİndükte balgam incelemeleri

Prof. Dr. Füsun YıldızProf. Dr. Füsun Yıldız

Kocaeli Üniversitesi Tıp FakültesiKocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi

Göğüs Hastalıkları Anabilim DalıGöğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

Türk Toraks Derneği 9. Yıllık KongresiTürk Toraks Derneği 9. Yıllık Kongresi

Page 2: İndükte balgam incelemeleri

Astım havayollarının kronik Astım havayollarının kronik inflamasyonu ile karakterizedirinflamasyonu ile karakterizedir

Havayolu inflamasyon tipini ve ağırlığını Havayolu inflamasyon tipini ve ağırlığını analiz etmek bu hastalığın tanısında ve analiz etmek bu hastalığın tanısında ve tedavisinde yardımcı olacaktırtedavisinde yardımcı olacaktır

Klinik önemli değişiklikler oluşmadan Klinik önemli değişiklikler oluşmadan önce oluşan havayolu önce oluşan havayolu inflamasyonundaki artışlar astım inflamasyonundaki artışlar astım kontrolü için çok önemlidirkontrolü için çok önemlidir

Page 3: İndükte balgam incelemeleri

Hipotez: Hipotez: Astımda klinik belirtilerin oluşmasından Astımda klinik belirtilerin oluşmasından havayolu inflamasyonu sorumludurhavayolu inflamasyonu sorumludur

Hipotez: Hipotez: Astımda klinik belirtilerin oluşmasından Astımda klinik belirtilerin oluşmasından havayolu inflamasyonu sorumludurhavayolu inflamasyonu sorumludur

EoEozinofillerzinofiller

BBHRHR

eNOeNO

SSemptomlaremptomlar

Akciğer Akciğer fonksiyonlarıfonksiyonları

AtaklarAtaklar

Page 4: İndükte balgam incelemeleri

Hipotez: Hipotez: Astımda klinik belirtilerin Astımda klinik belirtilerin oluşmasından havayolu inflamasyonu oluşmasından havayolu inflamasyonu

sorumludursorumludur

EoEozinofillerzinofiller

BBHRHR

eNOeNO

Sonuçta havayolu inflamasyon belirteçlerinin ölçümü tanı ve tedavide önemlidir

Page 5: İndükte balgam incelemeleri

Astımda havayolu inflamasyon Astımda havayolu inflamasyon belirteçleribelirteçleri

Bronşiyal hiperreaktivite (BHR)Bronşiyal hiperreaktivite (BHR)

Balgam eozinofilleriBalgam eozinofilleri

FeNO, yoğunlaştırılmış ekspiryum FeNO, yoğunlaştırılmış ekspiryum havasıhavası

Page 6: İndükte balgam incelemeleri

TanımTanım

Spontan balgam çıkaramayan Spontan balgam çıkaramayan kişilerde hipertonik solüsyonları kişilerde hipertonik solüsyonları nebulizatör yoluyla inhale ettirerek nebulizatör yoluyla inhale ettirerek alt solunum yollarından yeterli alt solunum yollarından yeterli balgam elde etmek için yapılan balgam elde etmek için yapılan işleme işleme balgam indüksiyonubalgam indüksiyonu

Elde edilen materyale de Elde edilen materyale de indükte indükte balgambalgam adı veriliradı verilir

Page 7: İndükte balgam incelemeleri

Astımda indükte balgam kullanımıAstımda indükte balgam kullanımı

Araştırma amaçlıAraştırma amaçlı-Astım patofizyolojisini aydınlatmada-Astım patofizyolojisini aydınlatmada-Astım fenotiplerinin açığa çıkarılmasında-Astım fenotiplerinin açığa çıkarılmasında-Klinik çalışmalarda erken ölçümlerin elde -Klinik çalışmalarda erken ölçümlerin elde

edilmesindeedilmesindeKlinik uygulamadaKlinik uygulamada

-Astım tanısını koymada-Astım tanısını koymada-Tedaviye cevabı belirlemede-Tedaviye cevabı belirlemede-Astım kontrolünün devamlılığını sağlamada-Astım kontrolünün devamlılığını sağlamada

Page 8: İndükte balgam incelemeleri

Charcot-Leyden Charcot-Leyden kristallerikristalleri1853 Jean Charcot ve Ernst Leyden1853 Jean Charcot ve Ernst Leyden

Page 9: İndükte balgam incelemeleri

Balgam indüksiyonun kullanıma Balgam indüksiyonun kullanıma başlanmasıbaşlanması

İlk çalışmalar;İlk çalışmalar;

-%3 salinin nebulizatör ile inhale ettirilmesi -%3 salinin nebulizatör ile inhale ettirilmesi ile hem sağlıklı hem de astımlı bireylerde ile hem sağlıklı hem de astımlı bireylerde öksürüğü provake ederek balgam öksürüğü provake ederek balgam çıkarılmasını sağlamıştırçıkarılmasını sağlamıştır

-Bu çıkarılan balgamdaki eozinofil sayısı -Bu çıkarılan balgamdaki eozinofil sayısı astımlılarda, sağlıklı astım olmayan astımlılarda, sağlıklı astım olmayan bireyler göre daha yüksek bulunmuşturbireyler göre daha yüksek bulunmuştur

Pin I, Thorax 1999;47:25-29Pin I, Thorax 1999;47:25-29

Page 10: İndükte balgam incelemeleri

Balgam indüksiyonun kullanıma Balgam indüksiyonun kullanıma başlanmasıbaşlanması

İlk çalışmalar; ECP, triptaz, müsin İlk çalışmalar; ECP, triptaz, müsin konsantrasyonları astımlılarda sağlıklı bireylere konsantrasyonları astımlılarda sağlıklı bireylere göre daha yüksek bulunmuşturgöre daha yüksek bulunmuştur

Fahy J Am Rev Respir Dis 1993;147:1126-31Fahy J Am Rev Respir Dis 1993;147:1126-31

İndükte balgamdaki inflamatuvar hücre sayıları İndükte balgamdaki inflamatuvar hücre sayıları ve ECP, triptaz konsantrasyonları bronşiyal ve ECP, triptaz konsantrasyonları bronşiyal lavajdaki sayılar ve konsantrasyonla uygun lavajdaki sayılar ve konsantrasyonla uygun bulunmuşturbulunmuştur

Fahy J Am Rev Respir Dis 1995;152:53-58Fahy J Am Rev Respir Dis 1995;152:53-58

Page 11: İndükte balgam incelemeleri

İlk çalışmalar; İlk çalışmalar;

- İndükte balgamdaki hücre sayı ve tipleri ile - İndükte balgamdaki hücre sayı ve tipleri ile bronşiyal biyopsidekiler farklı bulunmuşturbronşiyal biyopsidekiler farklı bulunmuştur

- PMNL-balgamda orta derecede daha yüksek - PMNL-balgamda orta derecede daha yüksek - Eozinofiller- balgamda orta derecede - Eozinofiller- balgamda orta derecede

daha yüksek daha yüksek - Lenfositler-doku biyopsilerinde - Lenfositler-doku biyopsilerinde daha yüksekdaha yüksek

-Mast hücreler- doku biyopsilerinde çok daha yüksek-Mast hücreler- doku biyopsilerinde çok daha yüksek

Balgam indüksiyonu için en önemli rehber ERS/ATS Balgam indüksiyonu için en önemli rehber ERS/ATS Task Force Eur Respir J 2002;20; Suppl 37Task Force Eur Respir J 2002;20; Suppl 37

Page 12: İndükte balgam incelemeleri

Balgam indüksiyonunda en önemli Balgam indüksiyonunda en önemli basamakbasamak

‘‘İşlemin doğru yapılmasıdır’İşlemin doğru yapılmasıdır’

ERS/ATS Task Force Eur Respir J 2002;20; Suppl 37ERS/ATS Task Force Eur Respir J 2002;20; Suppl 37

Page 13: İndükte balgam incelemeleri

‘‘İşlemin doğru yapılması’İşlemin doğru yapılması’

İşlem sırasında güvenliği sağlamakİşlem sırasında güvenliği sağlamak

Yeterli materyel elde etmekYeterli materyel elde etmek

Materyeli doğru işlemekMateryeli doğru işlemek

Page 14: İndükte balgam incelemeleri

İşlem sırasında güvenliği İşlem sırasında güvenliği sağlamak(1)sağlamak(1)

Hastayı iyi tanımakHastayı iyi tanımak

a- Bazal ve post-bronkodilatör FEVa- Bazal ve post-bronkodilatör FEV11 ölçülmeli eğer ölçülmeli eğer postdilatör FEVpostdilatör FEV11<%60 ise işlem yapılmamalı<%60 ise işlem yapılmamalı

b-BHR’nin ölçülüp ölçülmediği kontrol edilmelib-BHR’nin ölçülüp ölçülmediği kontrol edilmelic-Ciddi ataklar sorgulanmalıc-Ciddi ataklar sorgulanmalıd-Egzersiz, derin soluma, çevresel stimulanlarla d-Egzersiz, derin soluma, çevresel stimulanlarla

oluşan semptomlar yeterli sorgulanmalıoluşan semptomlar yeterli sorgulanmalıHazırlıklı olmakHazırlıklı olmak

a-Hastaya yeterli bilgi vermeka-Hastaya yeterli bilgi vermek

b-İşlem yapılan ortamda Ob-İşlem yapılan ortamda O22, MDI salbutamol, epinefrin , MDI salbutamol, epinefrin vb gibi acil girişim için gerekli ekipmanın vb gibi acil girişim için gerekli ekipmanın bulundurulmasıbulundurulması

Page 15: İndükte balgam incelemeleri

İşlem sırasında güvenliği İşlem sırasında güvenliği sağlamak(2)sağlamak(2)

Cevabı monitörize etmekCevabı monitörize etmek

a-Post-bronkodilatör PEF ölçümüa-Post-bronkodilatör PEF ölçümü

b-İşlem süresince her 2 dakikada bir PEF b-İşlem süresince her 2 dakikada bir PEF takibi Eğer post bronkodilatör<%80 olursa takibi Eğer post bronkodilatör<%80 olursa işlemi sonlandırişlemi sonlandır

Monitörizasyonun sonlandırılmasıMonitörizasyonun sonlandırılması

a-İndüksiyon sonrası FEVa-İndüksiyon sonrası FEV11 ölçülmeli ve ölçülmeli ve gerekir ise salbutamol uygulanarak hasta gerekir ise salbutamol uygulanarak hasta takip edilmelidirtakip edilmelidir

Page 16: İndükte balgam incelemeleri

‘‘İşlemin doğru yapılması’İşlemin doğru yapılması’

İşlem sırasında güvenliği sağlamakİşlem sırasında güvenliği sağlamak

Yeterli materyal elde etmekYeterli materyal elde etmek

Materyali doğru işlemekMateryali doğru işlemek

Page 17: İndükte balgam incelemeleri

Yeterli materyal elde etmek (1)Yeterli materyal elde etmek (1)

İşlem için gerekli ekipmanİşlem için gerekli ekipman

-Ultrasonik nebulizatör-Ultrasonik nebulizatör

-Hipertonik salin (%3-5), -Hipertonik salin (%3-5), eğer ciddi unstabil astım eğer ciddi unstabil astım ise izotonik salinise izotonik salin

-Salbutamol-Salbutamol

-Spirometre veya PEF metre-Spirometre veya PEF metre

-Plastik kap veya petri -Plastik kap veya petri kutusukutusu

-Saat-Saat

Page 18: İndükte balgam incelemeleri

Yeterli materyal elde etmek (2)Yeterli materyal elde etmek (2)

Materyali işlemek Materyali işlemek içiniçin

--Steril Steril susu

-Dithiothreitol (DTT)-Dithiothreitol (DTT)

-HBSS veya -HBSS veya PBPBSS

-So-Soğğuk santrifüjuk santrifüj

-Sitospin-Sitospin

-I-Işşık mikroskopuık mikroskopu

Page 19: İndükte balgam incelemeleri

0

10

20

30

40

50

60

%

Jet Ultrasonik

0

20

40

60

80

100

120

mg

Jet Ultrasonik

Nebulizör tipine göre balgam indüksiyonunun etkinliği

Materyalin ağırlığıSayılabilir

sitospinlerin oranı

Popov T et al Eur Respir J 1995

Page 20: İndükte balgam incelemeleri

0

50

100

150

200

250

300

mg

NaCl 0.9% NaCl 3.5%

Popov T et al Eur Respir J 1995

0

10

20

30

40

50

60

70

80

%

NaCl 0.9% NaCl 3.5%

Materyalin ağırlığı Sayılabilir sitospinlerin oranı

Salin konsantrasyonuna göre balgam indüksiyonunun etkinliği

Page 21: İndükte balgam incelemeleri

Orta-ciddi astımlılarda salin konsantrasyonunun balgam hücre içeriği

üzerine etkisi

05

1015202530354045

%

Macro Lympho Neutro Eosino

NaCl 3.5% Na Cl 0.9%

Bacci E et al Clin Exp Allergy 1996

0

5

10

15

20

25

30

% F

EV1 d

üşüş

ü

NaCl 0.9% NaCl 3.5%

P<0.001

Page 22: İndükte balgam incelemeleri

Orta-ciddi astımlılarda salin konsantrasyonunun balgam biokimyasal belirteçleri üzerine etkisi

Cataldo et al Chest 2001

Orta-ciddi astımlılarda %0.9 veya %4.5 salin ile indüksiyonun ECP ve

albümin seviyelerine etkisi

Page 23: İndükte balgam incelemeleri

Hafif astımlılarda salbutamol (200 µg) ile premedikasyon balgamın hücre içeriğini

değiştirmez

Ciancetti S et al Clin Exp Allergy 1999

Page 24: İndükte balgam incelemeleri

Ciancetti S et al Clin Exp Allergy 1999

Hafif astımlılarda salbutamol (200 µg) balgamın biyokimyasal içeriğini

değiştirmez

Page 25: İndükte balgam incelemeleri

Balgam indüksiyonunun güvenilirliği SLIC&SOCS

286 bireyden 43’ünde (%15) balgam 286 bireyden 43’ünde (%15) balgam indüksiyonu sırasında indüksiyonu sırasında FEVFEV11 ‘de>20%>20% ve ve üzerinde düşüş gözlendiüzerinde düşüş gözlendi

00

1010

20203030

40405050

40-6040-60 60-8060-80 >80>80

BaBazalzal FEV FEV1 1 %% beklenen beklenen

%%

FEVFEV1 1 alt gruplarında % düşüşalt gruplarında % düşüş

Page 26: İndükte balgam incelemeleri

Balgam indüksiyonu sırasında bronkospazm gelişme zamanı

00

22

44

66

88

1010

22 44 66 88 1010 1212

Birey sayısıBirey sayısı

Zaman (dakika)Zaman (dakika)

77

1010

7788

44

77

Page 27: İndükte balgam incelemeleri

Orta-ciddi astımlılarda balgam indüksiyon güvenliğini arttırmak

FEV1 < 65% pred

Premedikasyon 400 µg inhale salbutamol (MDI + Volumatik)

FEV1 65% pred

NaCl 4.5% inhalasyonu

NaCl 0.9% inhalasyonu

Premedikasyon 400 µg inhale salbutamol (MDI + Volumatik)

FEV1 65% pred

NaCl 4.5% inhalasyonu

ve salbutamol (1500 µg)

NaCl 0.9% inhalasyonu

ve salbutamol (1500 µg)

FEV1 < 65% pred

Delvaux M et al Thorax 2004

Metod A « klasik l metod) Method B « yeni metod)

Page 28: İndükte balgam incelemeleri

0 2 4 6 8 10 1280

90

100

110

NaCl

NaCl +NebulizedSalbutamol

İnhalasyon süresi (dak)

FEV

1 (

% o

f b

aselin

e)

60

70

80

90

100

110

120

NaCl 0.9%

NaCl 5%

NaCl 0.9%+Salbutamol

NaCl 5%+Salbutamol

Visit A Visit B

p<0.01

FEV

1(%

of

baselin

e)

Delvaux M et al Thorax 2004

Orta-ciddi astımlılarda nebülize salbutamol inhhalasyonunun işlem sırasında

bronkoproteksiyona etkisi

Page 29: İndükte balgam incelemeleri

Yüksek doz nebulize salbutamol plazma eksudasyon belirteçlerini ve mast hücre

aktivasyonunun değiştirmez

Delvaux M et al Thorax 2004

Metod A Metod B P değeriICC

Albumin (µg/l) 152 133 > 0.05 0.29

Triptaz (µg/l) 1.29 1.36 > 0.05 0.65

Histamin (ng/ml) 3.5 4.9 > 0.050.77

Page 30: İndükte balgam incelemeleri

05

101520253035404550

1 2 3

Gün 1 NGün 2 N

Sağlıklı bir bireyde 2 ayrı günde her 10 dakikada bir 30

dakika süreyle alınan 3 örnekteki balgam hücre

sayıları

Holz O et al Thorax 1998

(% n

ötr

ofille

r)İşlem süresinin ve indüksiyon

tekrarının hücre sayıları üzerine etkisi

Page 31: İndükte balgam incelemeleri

Örnekleme süresinin materyalin biyokimyasal içeriğine etkisi

Gershmann N et al JACI 1999

Page 32: İndükte balgam incelemeleri

Balgam indüksiyon süresinin ECP ve albümin düzeylerine etkisi

P < 0.001 P >

0.05P < 0.001

P > 0.05

Olz O et al Clin Exp Allergy 1998

Page 33: İndükte balgam incelemeleri

Astımda balgam indüksiyonu öncesi metakolin ile provokasyon hücre

sayısını değiştirmez

Spanevello A et al Thorax 1999

Macro Neutro Eosino Lympho Epith Cells0

25

50

75 Metha pro -Metha pro +

%

Page 34: İndükte balgam incelemeleri

Stabil durumdaki bireylerde balgam indüksiyonunun başarı oranları

Belda J et al Sağlıklı n=118 81%NaCl 3,4,5% - 21 dak

Am J Respir Crit Care Med 2000

Spanevello A et al Sağlıklı n=11484%

NaCl 4.5% -30 dak

Am J Respir Crit Care Med 2000

Vlachos-Mayer H et al Astımlı n= 304 93%Nacl 3-5% 21 dak

Eur Repir J 2000

Louis R et al Astımlı n=12792%

NaCl 4.5% - 15 dak

Allergy 2002

Bireyler Oran

Page 35: İndükte balgam incelemeleri

Balgam indüksiyonunda standart Balgam indüksiyonunda standart işlemişlem

Hastaya işlem öncesi ayrıntılı bilgilendirilip, yazılı onam Hastaya işlem öncesi ayrıntılı bilgilendirilip, yazılı onam alınmalıalınmalı

Ultrasonik nebulizatör çıkışı 1ml/dk’ya ayarlanmalıUltrasonik nebulizatör çıkışı 1ml/dk’ya ayarlanmalı

Bazal FEVBazal FEV11 ölçümünden sonra 200-400 ölçümünden sonra 200-400 µµg salbutamol inhale g salbutamol inhale ettirilmeliettirilmeli

Post bronkodilatör FEVPost bronkodilatör FEV1 1 20 dk sonra ölçülmeli ve beklenenin 20 dk sonra ölçülmeli ve beklenenin >%60 veya >1 lt ise işleme devam edilmeli>%60 veya >1 lt ise işleme devam edilmeli

Ultrasonik nebulizatör ile ya sabit salin konsantrasyonu (%3 Ultrasonik nebulizatör ile ya sabit salin konsantrasyonu (%3 veya %4) veya giderek arttırılan dozlarda (%3, %4, %5) veya %4) veya giderek arttırılan dozlarda (%3, %4, %5) inhale ettirilmeliinhale ettirilmeli

5 dk’da bir 20 dk süreyle indüksiyon uygulanmalı veya 5 dk’da bir 20 dk süreyle indüksiyon uygulanmalı veya indüksiyon 1,4,5 dakika süre uygulandıktan sonra 5 dk indüksiyon 1,4,5 dakika süre uygulandıktan sonra 5 dk süreyle 3 indüksiyon yapılmalı süreyle 3 indüksiyon yapılmalı

Page 36: İndükte balgam incelemeleri

Balgam indüksiyonunda standart Balgam indüksiyonunda standart işlemişlem

FEVFEV11 değeri her indüksiyon işleminden sonra değeri her indüksiyon işleminden sonra tekrar ölçülmeli ve bronkodilatör sonrası ölçülen tekrar ölçülmeli ve bronkodilatör sonrası ölçülen değerde %20 veya üzerinde düşme gözlenir veya değerde %20 veya üzerinde düşme gözlenir veya bronkospazm oluşursa işlem sonlandırılarak bronkospazm oluşursa işlem sonlandırılarak tekrar salbutamol verilmelitekrar salbutamol verilmeli

Hastadan ağız ve boğazını çalkalaması ve Hastadan ağız ve boğazını çalkalaması ve burnunu temizlemesi istenmeli ve öksürerek burnunu temizlemesi istenmeli ve öksürerek (5,10,15 ve 20. dk) balgam çıkartması istenmeli(5,10,15 ve 20. dk) balgam çıkartması istenmeli

Yeterli balgam elde edilene kadar ya da Yeterli balgam elde edilene kadar ya da indüksiyon süresi 20-30 dak olana kadar işleme indüksiyon süresi 20-30 dak olana kadar işleme devam edilmelidevam edilmeli

Page 37: İndükte balgam incelemeleri

İşlem şu durumlarda sonlandırılırİşlem şu durumlarda sonlandırılır

Yeterli balgam elde edilmişseYeterli balgam elde edilmişse

FEVFEV1 1 değeri %20’den fazla veya 1 lt’nin değeri %20’den fazla veya 1 lt’nin altında düşmüş ise işlem sonlandırılıraltında düşmüş ise işlem sonlandırılır

Ayrıca, aynı kişide bir çalışma süresince Ayrıca, aynı kişide bir çalışma süresince tedavi öncesi ve sonrası inhalasyon tedavi öncesi ve sonrası inhalasyon sürelerinin tüm tedavi süresince aynı sürelerinin tüm tedavi süresince aynı olmasınaolmasına

İndüksiyon işleminin aynı kişide 48 saatten İndüksiyon işleminin aynı kişide 48 saatten önce tekrarlanmamasına dikkat edilmelidirönce tekrarlanmamasına dikkat edilmelidir

Page 38: İndükte balgam incelemeleri

‘‘İşlemin doğru yapılması’İşlemin doğru yapılması’

İşlem sırasında güvenliği sağlamakİşlem sırasında güvenliği sağlamak

Yeterli materyel elde etmekYeterli materyel elde etmek

Materyali doğru işlemekMateryali doğru işlemek

Page 39: İndükte balgam incelemeleri

Materyali doğru işlemek (1)Materyali doğru işlemek (1)

İşlem bu işi doğru bilen tecrübeli bir İşlem bu işi doğru bilen tecrübeli bir kişi tarafından yapılmalıkişi tarafından yapılmalı

Alınan balgam en geç 1-2 saat içinde Alınan balgam en geç 1-2 saat içinde işlenmeliişlenmeli

Alınan balgam incelemesinde 2 Alınan balgam incelemesinde 2 metod kullanılabilirmetod kullanılabilir

- Tüm materyali işlemek- Tüm materyali işlemek

- Seçilmiş materyali işlemek- Seçilmiş materyali işlemek

Page 40: İndükte balgam incelemeleri

İşlem?

?

Page 41: İndükte balgam incelemeleri

Materyali doğru işlemek (2)Materyali doğru işlemek (2)

Seçilmiş balgam yöntemi Seçilmiş balgam yöntemi -Skuamöz hücre kontaminasyonu daha az,-Skuamöz hücre kontaminasyonu daha az,-Toplam hücre sayısı daha fazla,-Toplam hücre sayısı daha fazla,-Elde edilen sekresyonların gramına düşen -Elde edilen sekresyonların gramına düşen

hücre sayısı olarak ifade edilebildiğinden hücre sayısı olarak ifade edilebildiğinden daha avantajlıdırdaha avantajlıdırEğer balgamdaki hücre canlılığı %50’den Eğer balgamdaki hücre canlılığı %50’den az ve skuamöz hücre %20’den fazla ise az ve skuamöz hücre %20’den fazla ise materyal kaliteli değildir materyal kaliteli değildir

Page 42: İndükte balgam incelemeleri

Bütün balgamı darası alınmış polistren tüpe koyun

ve tartın

Eşit miktarda DTT (DTE) 0.1% ekleyin

Sallamalı su banyosu veya çalkalayıcının üstüne 15 dakika 22°C’de bırakın

48 µm naylon filtreyle konik tüpe süzün ve sıvıyı tartın

Hücreleri sayın viabiliteyi değerlendirin

1500 rpm 10 dk ve 4°C’de santrifüje edin

Sitospinleri hazırlayın Wright veya Giemza ile boyayın

En az 400 nonskuamöz hücre sayarak ayırıcı hücreleri belirleyin

Balgamı kültür kabına boşaltın, 100-500 mg balgam seçin, darası

alınmış tüpe koyun

Balgamın 4 katı sputalizin DTT (DTE) ekleyin

Tüm balgam Seçili balgam

Page 43: İndükte balgam incelemeleri

Materyali doğru işlemek (3)Materyali doğru işlemek (3)

Total hücre sayımı için hemositometre Total hücre sayımı için hemositometre kullanılmalıkullanılmalı

Santrifüj işlemi ile hücrelerin balgamın sıvı Santrifüj işlemi ile hücrelerin balgamın sıvı kısmından ayrılması tamamlandıktan sonra kısmından ayrılması tamamlandıktan sonra üstteki sıvı (süpernatan) -20ile -70 üstteki sıvı (süpernatan) -20ile -70 ooCC’de ’de saklanmalı kalan kısım hücre sayımında saklanmalı kalan kısım hücre sayımında kullanılmalıkullanılmalı

Sitospin optimum hücre sayısı (40-60x10Sitospin optimum hücre sayısı (40-60x1033) ile ) ile yapılması güvenilirliği arttırıryapılması güvenilirliği arttırır

Page 44: İndükte balgam incelemeleri

İndükte Balgamda hücrelerİndükte Balgamda hücreler

Skuamöz hücreler

nötrofilmakrofaj

Page 45: İndükte balgam incelemeleri

İndükte Balgamda hücrelerİndükte Balgamda hücreler

nötrofil

eozinofil

Page 46: İndükte balgam incelemeleri

İndükte Balgamda hücrelerİndükte Balgamda hücreler

Epiteliyal hücre

makrofaj

lenfosit

Page 47: İndükte balgam incelemeleri

İndükte balgamda hücreler (çok yoğun)İndükte balgamda hücreler (çok yoğun)

Page 48: İndükte balgam incelemeleri

Giemsa ile boyanmış balgam yayması

Hücre sınırları belirsiz

Hücreler mukus içinde net seçilemiyor

Balgam hücre sayımının güvenilirliği az!

Page 49: İndükte balgam incelemeleri

Sitospinde görülen balgam hücreleri

1

2

3 4

51. Makrofaj

2. Nötrofil

3. Eozinofil

4. Epiteliyal hücre

5. Lenfosit

Page 50: İndükte balgam incelemeleri

Yetersiz balgam sitospini

Skuamöz hücreler çoğunlukta olursa materyal red edilir

Page 51: İndükte balgam incelemeleri

Tüm veya seçili balgam incelemesinin balgam hücre sayıları ve ECP

düzeylerine etkisi Tüm balgam Seçili balgam

Skuamöz % 54.3 2.6

Total hücre sayısı 106/ g 11 2.8

Makrofaj lar % 44.3 40.9

Lenfositler % 0.7 0.8

Nötrofi ller %

44.9 32.6

Eozinofi ller % 11.8 21.8

Epitel hücreleri % 1.7 0.5

ECP µg/ l 133 720

Spanevello A et al Am J Respir Crit Care Med 1998

Page 52: İndükte balgam incelemeleri

Normal balgam hücre sayıları

Mean B Mean S Median B Median S

Total hücre sayıs ı 4.13 2.7 2.4 1.8

106/g

Makrofajlar % 58.8 69.2 60.8 69

Nötrofiller % 37.5 27.3 36.7 28.5

Eoszinofiller % 0.4 0.6 0 0

Lenfositler % 1 1 0.5 0.8

Epitel hücreleri% 1.6 1.5 0.3 1

Belda J et al Am J Respir Crit Care Med 2000

Spanevello A et al Am J Respir Crit Care Med 2000

Page 53: İndükte balgam incelemeleri

Astımda indükte balgam eozinofil sayıları

0

0.1

0.3

1

3

10

30

100

Normal ß2

agonistInhale

steroid

Akut ciddi

Green et al Thorax 2002;57:875-9

Balg

am

eozi

nofil sa

yıs

ı %

Page 54: İndükte balgam incelemeleri

Astımda balgam ECP seviyeleriAstımda balgam ECP seviyeleri

Louis et al. AJRCCM 2000:161(1);9-16

Page 55: İndükte balgam incelemeleri

Balgamda mediyatör ölçümünü etkileyen faktörler

İndüksiyon işlemi

1. Spontan çıkarılan veya salin ile indüklenmiş balgam olması

2. İndüksiyon süresi

3. Nebulizatör çıkışı (Outputu)

4. İndüksiyonlar arası süre

İşleme metodu

1. Tüm veya seçilmiş balgam değerlendirilmesi

2. Mukolitik ajan kullanarak veya kullanmadan işlemek

3. Dilüsyon faktörleri

4. Proteaz inhibitörleri

Page 56: İndükte balgam incelemeleri

Mukolitik ajan kullanımının balgam hücre sayıları üzerine etkisi

PBS DTE

Ağırlık 2.24 2.06

Skuamöz % 11 6

Total hücre 106/g 0.56 1.25

Makrofajlar % 54.8 62.4

Lenfositler % 2.5 2.3

Nötrofiller % 27.3 22.8

Eozinofiller % 2 2.8

Epitel hücreleri % 2.3 2.6

Louis R et al Eur Respir J 1999

Page 57: İndükte balgam incelemeleri

DTT balgam MPO ve EPO düzeylerini azaltabilir

Grebski E et al Chest 2001

Page 58: İndükte balgam incelemeleri

Metodolojide anahtar noktalarMetodolojide anahtar noktalar

Salbutamol ile premedikasyon yapılmasına rağmen Salbutamol ile premedikasyon yapılmasına rağmen işlem sırasında FEVişlem sırasında FEV11’de ani düşmeler olabileceğinden ’de ani düşmeler olabileceğinden akciğer fonksiyonlarının yakın takibi çok önemlidirakciğer fonksiyonlarının yakın takibi çok önemlidirİndüksiyon süresi standardize edilmelidirİndüksiyon süresi standardize edilmelidirİndüksiyon işleminin başarı oranı genellikle %80’dirİndüksiyon işleminin başarı oranı genellikle %80’dirBalgam eozinofil ve nötrofil sayımları tekrar edilebilirBalgam eozinofil ve nötrofil sayımları tekrar edilebilirTüm veya seçili balgam incelemelerinde örnek eşit Tüm veya seçili balgam incelemelerinde örnek eşit oranda arttırılabilir fakat bu hücresel ve biyokimyasal oranda arttırılabilir fakat bu hücresel ve biyokimyasal parametreleri etkileyebilirparametreleri etkileyebilirMukolitik ajan kullanımı sitospinlerin kalitesini arttırır Mukolitik ajan kullanımı sitospinlerin kalitesini arttırır ama bilinmeyen mekanizmalarla da biyokimyasal ama bilinmeyen mekanizmalarla da biyokimyasal belirteçleri etkileyebilir belirteçleri etkileyebilir

Page 59: İndükte balgam incelemeleri

Balgam indüksiyonuBalgam indüksiyonu

Söz edildiği kadar çok kolay ve ucuz Söz edildiği kadar çok kolay ve ucuz bir yöntem değildir;bir yöntem değildir;

-İşlem için hazırlık, indüksiyon, temizlik -İşlem için hazırlık, indüksiyon, temizlik ortalama 45-60 dk sürerortalama 45-60 dk sürer

-Balgam işlenmesi ve boyama -Balgam işlenmesi ve boyama ortalama 45-60 dk süre gerektirirortalama 45-60 dk süre gerektirir

Page 60: İndükte balgam incelemeleri

Balgam indüksiyonuBalgam indüksiyonu

Avantajları:Avantajları:-Non-invaziv-Non-invaziv-Kabul edilebilir riskleri mevcut-Kabul edilebilir riskleri mevcut-Kısa aralıklarla tekrar edilebilir-Kısa aralıklarla tekrar edilebilir-Kısmen materyal miktarı arttırılabilir-Kısmen materyal miktarı arttırılabilir

Dezavantajları:Dezavantajları:-Zaman gerektir-Zaman gerektir-Bronkoskopiden ucuz ama buna rağmen pahalı-Bronkoskopiden ucuz ama buna rağmen pahalı-Balgam içeriği ile mukozal içerik arasındaki -Balgam içeriği ile mukozal içerik arasındaki

ilişki hücre tipine bağlıilişki hücre tipine bağlı

Page 61: İndükte balgam incelemeleri

TEŞEKKÜR EDERİM

--Yrd Doç Dr İlknur Yrd Doç Dr İlknur BaşyiğitBaşyiğit

KOÜ Göğüs HastalıklarıKOÜ Göğüs Hastalıkları

-Uz Dr Elif Özarı-Uz Dr Elif Özarı

KOÜ Göğüs HastalıklarıKOÜ Göğüs Hastalıkları

-Doç Dr Sevgiye Kaçar-Doç Dr Sevgiye Kaçar

KOÜ PatolojiKOÜ Patoloji

-Prof Dr Yavuz Demirel-Prof Dr Yavuz Demirel

AÜ Göğüs-Alerji BDAÜ Göğüs-Alerji BD

Page 62: İndükte balgam incelemeleri
Page 63: İndükte balgam incelemeleri