indise presu konsumedor timor leste, agostu 2013 · indise presu konsumedor timor ‐ leste,...

19
TIMOR LESTE, AGOSTU 2013 INDISE PRESU KONSUMEDOR Ministerio das Finanças INTRODUSAUN IPK SERI 2 EDISAUN WALU

Upload: others

Post on 22-Sep-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR LESTE, AGOSTU 2013 · INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR ‐ LESTE, AGUSTUS 2013 INTRODUSAUN IPK SERI 2 Ida ne’e hanesan publikasaun ba dalawalu CPI Timor‐Leste

TIMOR‐LESTE,AGOSTU2013INDISEPRESUKONSUMEDOR

Ministerio das Finanças

INTRODUSAUNIPKSERI2EDISAUNWALU

Page 2: INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR LESTE, AGOSTU 2013 · INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR ‐ LESTE, AGUSTUS 2013 INTRODUSAUN IPK SERI 2 Ida ne’e hanesan publikasaun ba dalawalu CPI Timor‐Leste

        Title IndesuPresuKonsumedorAgostu2013Editor   1. Eduardo M. Ximenes   2. Botavio Joaquim Alves     3. Maria do Carmo Moreira     4. Fidencio de Araujo     5. Silvino Lopes   Direcção Geral de Estatística Rua de Caicoli, PO Box 10 Dili, Timor‐Leste 

 Director Geral de Estatistica                         Antonio Freitas, SE.MM 

 

Design e Composição        1. Silvino Lopes 

       

Page 3: INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR LESTE, AGOSTU 2013 · INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR ‐ LESTE, AGUSTUS 2013 INTRODUSAUN IPK SERI 2 Ida ne’e hanesan publikasaun ba dalawalu CPI Timor‐Leste

 Sr. Paulina R.C. Viegas Directora Nacional Economia Estatistica No. Telp:  + 670 77305918 Direcção Geral de Estatística Rua de Caicoli, Dili, PO Box 10 Telefone: +670 3311348 email: [email protected]          

www.dne.mof.gov.tl 

Page 4: INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR LESTE, AGOSTU 2013 · INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR ‐ LESTE, AGUSTUS 2013 INTRODUSAUN IPK SERI 2 Ida ne’e hanesan publikasaun ba dalawalu CPI Timor‐Leste

NOTA

1. PaulinaRitaViegas,DirectoraDNEESEmail:[email protected],NoTelp:773059182.EduradoMartinhoXimenes,ChefiDept.SocialEconomiaEmail:[email protected],[email protected],No.Telp.775698004.FidenciodeRaujoEmail:[email protected],[email protected]

EDISAUN TUIR MAI TUIR MAI DATA REALISA

Agostu 2013 17 Setembru 2013

Setembru 2013 15 Outobru 2013

MUDANSA IHA EDISAUN INTRUDUSAUN CPI SERI 2

Laiha

AntonioFreitas,SE.MMDirectorGeraldeEstatistica

INFORMASAUN Atu Hatene informasaun kona ba informasaun ne’ebe iha Relasaun ho IPK, kontaktu

Page 5: INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR LESTE, AGOSTU 2013 · INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR ‐ LESTE, AGUSTUS 2013 INTRODUSAUN IPK SERI 2 Ida ne’e hanesan publikasaun ba dalawalu CPI Timor‐Leste

Konteudu

1. Konteudu...............................................................................................................................................................................1

2. NumerusSaveAgostu2013tuirGrafiku................................................................................................................2

3. PontusSaveAgostu2013...........................................................................................................................................3

4. Tabela1:IndisePresuKonsumedor(IPK)Timor‐LestefulanAgostu2013......................................4‐6

5. Tabela2:AnalytikuIndiseRejiaunDIliFulanAgostu2013......................................................................7‐9

6. Tabela3:AnalytikuIndiseEx‐DilifulanAgostu2013............................................................................10‐12

7. NotaEsplikasaun....................................................................................................................................................13‐14

Page 6: INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR LESTE, AGOSTU 2013 · INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR ‐ LESTE, AGUSTUS 2013 INTRODUSAUN IPK SERI 2 Ida ne’e hanesan publikasaun ba dalawalu CPI Timor‐Leste

INDISEPRESUKONSUMEDORTIMOR‐LESTE,AGUSTUS2013

INTRODUSAUNIPKSERI2Idane’ehanesanpublikasaunbadalawaluCPITimor‐Lesteseri2.Edisaunne’eseipublikakadafulanhahuhusiedisaunfulanJaneiru2013.SeipublikamosanalizamensalhusiindiseDiliniannoEx‐Dili.Publikasaunhotu‐hotuIndiseJaneiru2013referefalibaDesembru2012=100.0(hanesanfulan/tinanbasebaIPKseri2).TempuseridataniandetailukonabatodanIPKfoun,noinformasaunselukrelasionabamovimentuIPKTimor‐Leste,belehareihaDNEwebsitewww.dne.mof.gov.tl

NUMERUSSAVEAGOSTU2013

(a)ForMarch,June,andSeptember2013,annualpercentagechangesarecalculatedonaquarterlybasis.ForDecember2013onwardsannualchangeswillbecalculatedonmovementsbetweencorrespondingmonthsofconsecutiveyears.

IndisePresuKonsumedorTimor‐Leste

Mensal Annual(a)

Jul‐13 Agostu2012to to

Agostu2013 Agostu2013

%Troka %Troka GrupuhotuIPK 0.1% n/aGrupuhotulakontauma 0.2% n/a1.Hahannobebidas 0.2% n/a2.Alkoholhotabaku 0.7% n/a3.Hataishosapatu 0.0% n/a4.Uma 0.0% n/a5.Manutensaunrutinabaequi‐pamentunomobiliariuumakain 0.1% n/a

6.Saude 1.9% n/a7.Transportasaun ‐0.2% n/a8.Komunikasaun ‐1.3% n/a9.Rekreasaunnokultura ‐0.3% n/a10.Edukasaun 0.0% n/a

Page 7: INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR LESTE, AGOSTU 2013 · INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR ‐ LESTE, AGUSTUS 2013 INTRODUSAUN IPK SERI 2 Ida ne’e hanesan publikasaun ba dalawalu CPI Timor‐Leste

PONTUSSAVEAGUSTUS2013

TOTALGRUPUIPKsae(0.1%)ihafulanAgostukomparabafulankotuktun‐0.4%ihafulanJulhu2013ESPLIKASAUNMOVEMENTASAUNIPK

Presusaeihafulanidane’ewainhiraihagrupuhahannobebidaslaosalkoholika

(0.2%),alkoholhotabako(0.7%)nosaude(1.9%).

Sae iha parte nebe’e signifikante, hanesan hahan no bebidas laos alkoholika,

grupucereals(lainkluifoz(2.4%)nonaan(1.4%).

Presu tun signifikante iha komunikasaun (‐1.3%), Transport (‐0.2%), Rek‐

reasaunnokultura(‐0.3%).

Presusaeihapartehahannobebidaslaosalkoholikas,hanesanimpaktuasiha

nivel rate inflasaun ho pontu (0.14), kontribuisaun sae (husi pontu 67.54 to’o

67.68)batotalkontribuisaungrupuIPK.

PORSENTUIPKTIMOR‐LESTETROKABAFULAN

EdisaunIPKTimor–LesteSetembru2013seifosai15deOutubru2013 3 

Page 8: INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR LESTE, AGOSTU 2013 · INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR ‐ LESTE, AGUSTUS 2013 INTRODUSAUN IPK SERI 2 Ida ne’e hanesan publikasaun ba dalawalu CPI Timor‐Leste

4  CPI Seri 2 Agostu 2013

TABELA1.IPKTIMOR‐LESTEAGUSTUS2013

GrupusnoKlaseDespesas/Gastus

NUMERUINDISETROKAPER‐SENTAGEN

KONTRIBUISAUNPONTUS

TROKAPONTUS

Agos‐12 Agos‐13 Agos‐13

Jul‐13 Agos‐12

Jul‐13 Agos‐13

Jul‐13

to to to

Agos‐13 Agos‐13 Agos‐13

GRUPUHOTU n/a 103.6 103.7 0.0 n/a 103.6 103.7 0.1

GRUPUHOTULAKONTAUMA n/a 103.5 103.7 0.0 n/a

1 HAHANNOBEBIDAS n/a 104.9 105.1 0.0 n/a 67.5 67.7 0.1

1.1 PaohohahanhusiFós n/a 103.4 105.9 0.0 n/a 4.6 4.7 0.1

1.2 Fós n/a 107.5 106.2 0.0 n/a 18.5 18.3 ‐0.2

1.3 Naan n/a 107.3 108.8 0.0 n/a 8.6 8.7 0.1

1.4 Ikanhohahantasi n/a 103.3 105.0 0.0 n/a 2.8 2.8 0.1

1.5 Susuben,kejuhomanutolun n/a 104.8 106.0 0.0 n/a 1.7 1.7 0.0

1.6 Bokurhomina n/a 105.3 106.5 0.0 n/a 3.4 3.5 0.0

1.7 Frutas n/a 102.5 102.5 0.0 n/a 2.3 2.3 0.0

1.8 Vejetais n/a 104.3 104.2 0.0 n/a 16.1 16.1 0.0

1.9 Masinmidar,marmelada,baniben,chokolate n/a 103.9 105.1 0.0 n/a 3.3 3.4 0.0

1.1 ProdutuAihan n/a 99.0 99.2 0.0 n/a 2.9 2.9 0.0

1.11 Café,xá,nokakau n/a 100.2 100.2 0.0 n/a 2.1 2.1 0.0

1.12 Be,Bebidas,jusaifuannomodotahan n/a 105.2 105.7 0.0 n/a 0.7 0.7 0.0

Page 9: INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR LESTE, AGOSTU 2013 · INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR ‐ LESTE, AGUSTUS 2013 INTRODUSAUN IPK SERI 2 Ida ne’e hanesan publikasaun ba dalawalu CPI Timor‐Leste

5  CPI Seri 2 Agostu 2013

TABELA1.Kont...

GrupusnoKlaseDespesas/Gastus

NUMERUINDISETROKAPER‐SENTAGEN

KONTRIBU‐ISAUNPONTUS

TROKAPONTUS

Agos‐12 Agos‐13 Agos‐13

Jul‐13 Agos‐12

Jul‐13 Agos‐13

Jul‐13

to to to

Agos‐13 Agos‐13 Agos‐13

1.13 Hahanpreparadu n/a 98.1 98.1 0.0% n/a 0.5 0.5 0.0

2 ALKOHOLHOTABAKU n/a 108.5 109.3 0.7% n/a 5.3 5.3 0.0

2.1 Alkohol n/a 124.6 127.6 2.4% n/a 1.7 1.7 0.0

2.2 Tabaku n/a 102.3 102.3 0.0% n/a 3.6 3.6 0.0

3 HATAISHOSAPATU n/a 100.5 100.5 0.0% n/a 5.9 5.9 0.0

3.1 Ropabamane n/a 99.7 99.7 0.0% n/a 1.2 1.2 0.0

3.2 Ropabafeto n/a 99.7 99.7 0.0% n/a 0.9 0.9 0.0

3.3 Ropabalabarikhobebe n/a 100.8 100.8 0.0% n/a 2.0 2.0 0.0

3.4 Sapatuhorikusoinrasik n/a 100.6 100.5 ‐0.1% n/a 1.8 1.8 0.0

4 UMA n/a 102.8 102.8 0.0% n/a 5.8 5.8 0.0

4.1 Alugauma n/a 100 100 0.0% n/a 0.7 0.7 0.0

4.2 Manutensaunnohadiahelafatin n/a 103.3 103.3 0.0% n/a 1.5 1.5 0.0

4.3 Be,eletrisidade,gasnosiraseluk n/a 103.1 103.2 0.1% n/a 3.7 3.7 0.0

5MANUTENSAUNRUTINABAEQUIPAMENTUNOMOBILARIUUMALARAN

n/a 101.2 101.3 0.1% n/a 4.2 4.2 0.0

5.1 Mobiliariunotekstilumalaran n/a 102.1 103.1 1.0% n/a 0.3 0.3 0.0

5.2 Manutensaunumalaran n/a 99.7 99.8 0.1% n/a 0.4 0.4 0.0

5.3 Materialnobadaenhadiauma n/a 101.3 101.4 0.1% n/a 3.5 3.5 0.0

Page 10: INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR LESTE, AGOSTU 2013 · INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR ‐ LESTE, AGUSTUS 2013 INTRODUSAUN IPK SERI 2 Ida ne’e hanesan publikasaun ba dalawalu CPI Timor‐Leste

6  CPI Seri 2 Agostu 2013

TABELA1.KONT...

PeriodereferenciahusiIndise:Dezembru2012=100.0

GrupusnoKlaseDespesas/Gastus

NUMERUINDISETROKAPER‐SENTAGEN

KONTRIBUISAUNPONTUS

TROKAPONTUS

Agos‐12 Agos‐13 Agos‐13

Jul‐13 Agos‐12

Jul‐13 Agos‐13

Jul‐13

to to to

Agos‐13 Agos‐13 Agos‐13

6 SAUDE n/a 99.9 101.8 1.9% n/a 0.7 0.8 0.0

6.1 Produtumedikamentusnomaterialequipamentus n/a 99.8 102.7 2.9% n/a 0.5 0.5 0.0

6.2 Doutornoatendimentuhusihospital n/a 100 100 0.0% n/a 0.3 0.3 0.0

7 TRANSPORTASAUN n/a 100.3 100.1 ‐0.2% n/a 6.4 6.4 0.0

7.1 Sosakareta n/a 101.9 101.9 0.0% n/a 0.6 0.6 0.0

7.2 Utilizaequipamentutransportasaunpessoal n/a 100.1 99.5 ‐0.6% n/a 3.1 3.1 0.0

7.3 Hadiatransportasaun n/a 100 100.3 0.3% n/a 2.8 2.8 0.0

8 KOMUNIKASAUN n/a 87.8 86.7 ‐1.3% n/a 2.0 2.0 0.0

8.1 Hadiaequipamentutelekomunikasaun n/a 87.8 86.7 ‐1.3% n/a 2.0 2.0 0.0

9 REKREASAUNNOKULTURA n/a 99.5 99.2 ‐0.3% n/a 3.3 3.3 0.0

9.1Equipamentusaudiovisual,fotografianoprodusinfor‐masaun

n/a 97.7 98.2 0.5% n/a 0.0 0.0 0.0

9.2 Sasanrekreasaunnokultura n/a 98.8 98.3 ‐0.5% n/a 2.1 2.1 0.0

9.3 Jornal,livrunoequipamentuhakerek n/a 101.2 101.2 0.0% n/a 1.2 1.2 0.0

10 EDUKASAUN n/a 100 100 0.0% n/a 2.3 2.3 0.0

10.1 Edukasaun n/a 100 100 0.0% n/a 2.3 2.3 0.0

Page 11: INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR LESTE, AGOSTU 2013 · INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR ‐ LESTE, AGUSTUS 2013 INTRODUSAUN IPK SERI 2 Ida ne’e hanesan publikasaun ba dalawalu CPI Timor‐Leste

7  CPI Seri 2 Agostu 2013

TABELA2.AnalytikuIndise‐DILIAgostu2013

Referenceperiodofindex:December2012=100.0

GrupusnoKlaseDespesas/Gastus

NUMERUINDISETROKAPER‐SENTAGEN

KONTRIBUISAUNPONTUSTROKAPONTUS

Agos‐12 Agos‐13 Agos‐13

Jul‐13 Agos‐12

Jul‐13 Agos‐13

Jul‐13

to to to

Agos‐13 Agos‐13 Agos‐13

GRUPUHOTU 92.5 103.6 103.8 0.2% 12.2% 103.6 103.8 0.2

GRUPUHOTULAKONTAUMA 92.3 103.9 104.2 0.3% 12.9%

1 HAHANNOBEBIDAS 91.5 105.7 106.1 0.4% 15.9% 65.5 65.7 0.3

1.1 PaohohahanhusiFós 87.9 103.7 106.1 2.3% 20.7% 4.5 4.6 0.1

1.2 Fós 87.9 110.5 110.1 ‐0.4% 25.3% 16.7 16.6 ‐0.1

1.3 Naan 91.8 108.9 110.6 1.6% 20.5% 9.1 9.2 0.1

1.4 Ikanhohahantasi 89.6 103.4 105.2 1.7% 17.3% 3.1 3.2 0.1

1.5 Susuben,kejuhomanutolun 95.8 105.1 106.0 0.9% 10.6% 1.9 1.9 0.0

1.6 Bokurhomina 100.3 106.7 107.6 0.8% 7.3% 3.3 3.3 0.0

1.7 Frutas 91.7 103.0 103.0 0.0% 12.3% 2.5 2.5 0.0

1.8 Vejetais 93.7 104.5 104.4 ‐0.1% 11.4% 15.4 15.4 0.0

1.9 Masinmidar,marmelada,baniben,chokolate n/a 102.2 102.2 0.0% n/a 3.2 3.2 0.0

1.1 ProdutuAihan n/a 96.9 96.5 ‐0.4% n/a 2.7 2.7 0.0

1.11 Café,xá,nokakau n/a 96.3 96.3 0.0% n/a 1.8 1.8 0.0

1.12 Be,Bebidas,jusaifuannomodotahan 88.1 105.2 105.8 0.6% 20.1% 0.8 0.8 0.0

Page 12: INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR LESTE, AGOSTU 2013 · INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR ‐ LESTE, AGUSTUS 2013 INTRODUSAUN IPK SERI 2 Ida ne’e hanesan publikasaun ba dalawalu CPI Timor‐Leste

CPI Seri 2 Agostu 2013

TABELA2.Kont...

GrupusnoKlaseDespesas/Gastus

NUMERUINDISETROKAPER‐SENTAGEN

KONTRIBUISAUNPONTUS

TROKAPONTUS

Agos‐12 Agos‐13 Agos‐13

Jul‐13 Agos‐12

Jul‐13 Agos‐13

Jul‐13

to to to

Agos‐13 Agos‐13 Agos‐13

1.13 Hahanpreparadu 98.4 98.1 98.1 0.0% ‐0.3% 0.6 0.6 0.0

2 ALKOHOLHOTABAKU 94.7 107.4 108.5 1.0% 14.6% 4.8 4.8 0.1

2.1 Alkohol 92.5 125.0 128.8 3.0% 39.2% 1.6 1.7 0.1

2.2 Tabaku 96.1 100.0 100.0 0.0% 4.1% 3.1 3.1 0.0

3 HATAISHOSAPATU 93.3 100.0 100.0 0.0% 7.1% 6.3 6.3 0.0

3.1 Ropabamane 91.4 98.8 98.8 0.0% 8.1% 1.3 1.3 0.0

3.2 Ropabafeto 92.8 99.6 99.6 0.0% 7.4% 0.9 0.9 0.0

3.3 Ropabalabarikhobebe 92.0 100.4 100.4 0.0% 9.1% 2.1 2.1 0.0

3.4 Sapatuhorikusoinrasik 94.3 100.4 100.4 0.0% 6.5% 2.0 2.0 0.0

4 UMA 94.0 102.8 102.7 ‐0.1% 9.2% 6.6 6.6 0.0

4.1 Alugauma 100.0 100.0 100.0 0.0% 0.0% 0.8 0.8 0.0

4.2 Manutensaunnohadiakhelafatin 93.2 103.1 103.1 0.0% 10.6% 1.6 1.6 0.0

4.3 Be,eletrisidade,gasnosiraseluk 93.7 103.3 103.1 ‐0.2% 10.0% 4.1 4.1 0.0

5MANUTENSAUNRUTINABAEQUIPAMENTUNOMOBILARIUUMALARAN

95.0 100.2 100.3 0.1% 5.6% 4.5 4.5 0.0

5.1 Mobiliariunotekstilumalaran 94.7 102.0 103.0 1.0% 8.8% 0.4 0.4 0.0

5.2 Manutensaunumalaran n/a 98.9 98.9 0.0% n/a 0.4 0.4 0.0

5.3 Materialnobadaenhadiauma n/a 100.2 100.2 0.0% n/a 3.7 3.7 0.0

Page 13: INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR LESTE, AGOSTU 2013 · INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR ‐ LESTE, AGUSTUS 2013 INTRODUSAUN IPK SERI 2 Ida ne’e hanesan publikasaun ba dalawalu CPI Timor‐Leste

9  CPI Seri 2 Agostu 2013

TABLE2.Kont...

PeriodereferenciahusiIndise:Dezembru2012=100.0

GrupusnoKlaseDespesas/Gastus

NUMERUINDISETROKAPER‐SENTAGEN

KONTRIBUISAUNPONTUS

TROKAPONTUS

Agos‐12 Agos‐13 Agos‐13

Jul‐13 Agos‐12

Jul‐13 Agos‐13

Jul‐13

to to to

Agos‐13 Agos‐13 Agos‐13

6 SAUDE 91.3 100.0 100.0 0.0% 9.6% 0.8 0.8 0.0

6.1 Produtumedicamentusnomaterialequipamen‐ n/a 100.0 100.0 0.0% n/a 0.5 0.5 0.0

6.2 Doutornoatendimentuhusihospital n/a 100.0 100.0 0.0% n/a 0.3 0.3 0.0

7 TRANSPORTASAUN 95.1 100.1 99.7 ‐0.4% 4.9% 7.1 7.1 0.07.1 Sosakareta n/a 101.8 101.8 0.0% n/a 0.7 0.7 0.0

7.2 Utilizaequipamentutransportasaunpessoal n/a 99.7 98.9 ‐0.8% n/a 3.4 3.4 0.0

7.3 Hadiatransportasaun n/a 100.0 100.0 0.0% n/a 3.0 3.0 0.0

8 KOMUNIKASAUN 100.0 87.5 86.5 ‐1.1% ‐13.5% 2.2 2.2 0.0

8.1 Hadiaequipamentutelekomunikasaun 100.0 87.5 86.5 ‐1.1% ‐13.5% 2.2 2.2 0.0

9 REKREASAUNNOKULTURA 95.1 99.1 99.1 0.0% 4.2% 3.4 3.4 0.0

9.1 Equipamentusaudiovisual,fotografianopro‐ n/a 97.4 97.9 0.5% n/a 0.0 0.0 0.0

9.2 Sasanrekreasaunnokultura n/a 98.6 98.6 0.0% n/a 2.1 2.1 0.0

9.3 Jornal,livrunoequipamentuhakerek n/a 100.0 100.0 0.0% n/a 1.3 1.3 0.0

10 EDUKASAUN 97.3 100.0 100.0 0.0% 2.8% 2.7 2.7 0.0

10.1 Edukasaun 97.3 100.0 100.0 0.0% 2.8% 2.7 2.7 0.0

Page 14: INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR LESTE, AGOSTU 2013 · INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR ‐ LESTE, AGUSTUS 2013 INTRODUSAUN IPK SERI 2 Ida ne’e hanesan publikasaun ba dalawalu CPI Timor‐Leste

10 CPI Seri 2 Agostu 2013

TABELA 3. AnalytikuIndiseEX‐DILIAgostu2013

GrupusnoKlaseDespesas/Gastus

NUMERUINDISETROKAPER‐SENTAGEN

KONTRIBUISAUNPONTUS

TROKAPONTUS

Agos‐12 Jul‐13 Agos‐13

Jul‐13 Agos‐12

Jul‐13

Agos‐13 Jul‐13

to to 2013 to

Agos‐13 Agos‐13 Agos‐13

GRUPUHOTU n/a 102.9 102.6 ‐0.3% n/a 102.9 102.6 ‐0.3

GRUPUHOTULAKONTAUMA n/a 103.0 102.6 ‐0.4% n/a

1 HAHANNOBEBIDAS n/a 102.4 101.9 ‐0.5% n/a 77.1 76.7 ‐0.4

1.1 PaohohahanhusiFós n/a 102.5 105.0 2.4% n/a 5.4 5.5 0.1

1.2 Fós n/a 100.1 96.5 ‐3.6% n/a 26.8 25.9 ‐1.0

1.3 Naan n/a 98.1 98.1 0.0% n/a 6.2 6.2 0.0

1.4 Ikanhohahantasi n/a 102.8 103.5 0.7% n/a 1.2 1.2 0.0

1.5 Susuben,kejuhomanutolun n/a 100.3 104.7 4.4% n/a 0.7 0.7 0.0

1.6 Bokurhomina n/a 101.0 103.3 2.3% n/a 4.3 4.4 0.1

1.7 Frutas n/a 100.8 100.8 0.0% n/a 1.6 1.6 0.0

1.8 Vejetais n/a 103.0 102.9 ‐0.1% n/a 19.3 19.2 0.0

1.9Masinmidar,marmelada,baniben,chokolate

n/a 111.1 117.1 5.4% n/a 4.0 4.2 0.2

1.1 ProdutuAihan n/a 106.1 108.1 1.9% n/a 4.1 4.2 0.1

1.11 Café,xá,nokakau n/a 112.4 112.4 0.0% n/a 3.2 3.2 0.0

1.12 Be,Bebidas,jusaifuannomodotahan n/a 103.6 103.6 0.0% n/a 0.2 0.2 0.0

Page 15: INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR LESTE, AGOSTU 2013 · INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR ‐ LESTE, AGUSTUS 2013 INTRODUSAUN IPK SERI 2 Ida ne’e hanesan publikasaun ba dalawalu CPI Timor‐Leste

11  CPI Seri 2 Agostu 2013

TABELA3:Kont...

GrupusnoKlaseDespesas/Gastus

NUMERUINDISETROKAPER‐SENTAGEN

KONTRIBUISAUNPONTUS

TROKAPONTUS

Agos‐12 Jul‐13 Agos‐13

Jul‐13 Agos‐12

Jul‐13

Agos‐13 Jul‐13

to to 2013.0 to

Agos‐13 Agos‐13 Agos‐13

1.13 Hahanpreparadu n/a 96.0 96.0 0.0% n/a 0.1 0.1 0.0

2 ALKOHOLHOTABAKU n/a 112.0 111.9 ‐0.1% n/a 7.7 7.7 0.0

2.1 Alkohol n/a 122.8 122.8 0.0% n/a 2.0 2.0 0.0

2.2 Tabaku n/a 108.8 108.7 ‐0.1% n/a 5.7 5.7 0.0

3 HATAISHOSAPATU n/a 103.2 102.9 ‐0.3% n/a 3.8 3.8 0.0

3.1 Ropabamane n/a 104.7 104.7 0.0% n/a 0.9 0.9 0.0

3.2 Ropabafeto n/a 100.7 100.7 0.0% n/a 0.6 0.6 0.0

3.3 Ropabalabarikhobebe n/a 103.9 103.9 0.0% n/a 1.3 1.3 0.0

3.4 Sapatuhorikusoinrasik n/a 102.9 101.8 ‐1.1% n/a 1.0 1.0 0.0

4 UMA n/a 102.8 105.1 2.2% n/a 2.5 2.6 0.1

4.1 Alugauma n/a 100.0 100.0 0.0% n/a 0.0 0.0 0.0

4.2 Manutensaunnohadiakhelafatin n/a 105.3 105.3 0.0% n/a 0.7 0.7 0.0

4.3 Be,eletrisidade,gasnosiraseluk n/a 101.8 105.0 3.1% n/a 1.8 1.9 0.1

5MANUTENSAUNRUTINABAEQUI‐PAMENTUNOMOBILARIUUMALARAN

n/a 108.5 109.0 0.5% n/a 2.9 2.9 0.0

5.1 Mobiliarionotekstilumalaran n/a 104.0 104.0 0.0% n/a 0.1 0.1 0.0

5.2 Manutensaunumalaran n/a 106.8 107.7 0.8% n/a 0.2 0.2 0.0

5.3 Materialnobadaenhadiauma n/a 108.7 109.1 0.4% n/a 2.6 2.6 0.0

Page 16: INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR LESTE, AGOSTU 2013 · INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR ‐ LESTE, AGUSTUS 2013 INTRODUSAUN IPK SERI 2 Ida ne’e hanesan publikasaun ba dalawalu CPI Timor‐Leste

12  CPI Seri 2 Agostu 2013

TABELA3. Kont...

GrupusnoKlaseDespesas/Gastus

NUMERUINDISETROKAPER‐SENTAGEN

KONTRIBUISAUNPONTUS

TROKAPONTUS

Agos‐12 Jul‐13 Agos‐13

Jul‐13 Agos‐12

Jul‐13

Agos‐13 Jul‐13

to to 2013.0 to

Agos‐13 Agos‐13 Agos‐13

6 SAUDE n/a 98.3 122.0 24.1% n/a 0.3 0.4 0.1

6.1Produtumedicamentusnomaterialequi‐pamentus

n/a 98.0 126.5 29.1% n/a 0.3 0.3 0.1

6.2 Doutornoatendimentuhusihospital n/a 100.0 100.0 0.0% n/a 0.1 0.1 0.0

7 TRANSPORTASAUN n/a 101.8 103.7 1.9% n/a 3.4 3.5 0.1

7.1 Sosakareta n/a 103.1 103.1 0.0% n/a 0.3 0.3 0.0

7.2Utilizaequipamentutransportasaunpessoal

n/a 103.6 104.7 1.1% n/a 1.5 1.5 0.0

7.3 Hadiatransportasaun n/a 100.0 103.0 3.0% n/a 1.7 1.7 0.1

8 KOMUNIKASAUN n/a 90.7 88.5 ‐2.4% n/a 1.3 1.2 0.0

8.1 Hadiaequipamentotelekomunikasaun n/a 90.7 88.5 ‐2.4% n/a 1.3 1.2 0.0

9 REKREASAUNNOKULTURA n/a 102.4 100.3 ‐2.1% n/a 3.1 3.0 ‐0.1

9.1Equipamentusaudiovisual,fotografianoprodusinformasaun

n/a 107.7 107.7 0.0% n/a 0.0 0.0 0.0

9.2 Sasanrekreasaunnokultura n/a 100.0 97.1 ‐2.9% n/a 2.2 2.2 ‐0.1

9.3 Jornal,livrunoequipamentuhakerek n/a 109.4 109.4 0.0% n/a 0.8 0.8 0.0

10 EDUKASAUN n/a 100.0 100.0 0.0% n/a 0.9 0.9 0.0

10.1 Edukasaun n/a 100.0 100.0 0.0% n/a 0.9 0.9 0.0

Page 17: INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR LESTE, AGOSTU 2013 · INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR ‐ LESTE, AGUSTUS 2013 INTRODUSAUN IPK SERI 2 Ida ne’e hanesan publikasaun ba dalawalu CPI Timor‐Leste

13 CPI Seri 2 Agostu 2013

NOTAS ESPLIKASAUN NOTASBAUSANAINSIRAIdane’ehanesanpublikasaundalawaluhusiseri2IPKbaTimor‐Leste.Seri2hamutukhoresultadu husi revisaun bot ho nia todan (weight) husi IPK Timor‐Leste. Weight founbaseia ba weight resultadu pesquiza konaba rendimentu no despesas/gastus umakain2011. Iha papel informasaun rua konaba revisaun: Primeiru revisaun IPK Timor‐Leste2012. Isu ba konsiderasaun publika ona iha Novembru 2012 hodi buka visaun husiusanain konaba espasu ba isu konsiderasaun iha revisaun no exercisiu troka todan(Weight).SegunduIntrodusaunkonabaseri2IPKTimor‐Lestenebepublikaonaiha17deMaio2013hato’oonaresultadubausanainsira ihafasekonsultasaunhodi fotidesisaunfinalkonaba IPK foun,hamutukho informasaun iha trokaweight tuirpolanoklasifika‐saunfounnebeintrodusihaIPKseri2.Papelinformasaunruane’ebelehetanihawebsiteDNEihawww.dne.mof.gov.tl.ESPLIKASAUNKONABAIPKIndisePresuKonsumidor(IPK)sukatmovimentupresutuirtempuihagrupusasanhoservisutuirproporsionalpresuashusidespesas/gastusbaumakainprivadutuirsiraniahelafatin.Grupune’eakumulasasanhoservisu,makhanesangrupusanuluihakraik.Hahannolaosbebidasalkohol;2.Alkoholhotabaku;3.Hataishosapatu;4.Uma;5.Mobil‐iariu,Equipamentusumakainnomanutensaunrutinaumakain;6.Saude;7.Transporta‐saun;8.Komunikasaun;9.Rekreasaunnokultura;10,Edukasaun.InformasaunkompletubaIPKTimor‐LesteesplikaihaliatudunIPKTimor‐LestenomosbeledownloadhusiDNEwebsiteihawww.dne.mof.gov.tlINDISEPUBLIKASAUNNumerusIPKne’eprodushusiDirecçãoGeraldeEstatistikaDGEpublikakadafulanantesloronikusbafulanrefere.PrimeiruIndisepublikahusiDGEmakaIPKTimor‐Leste.DatahusiIndiseNasionalidane’ehatuduihanumerusavenotabela1husipublikasunidane’e.DGEmospublikaIndiseruahanesansegunduIndisebaanalitikuIndise–IdarepresentamovimentupresuihaDilinoidaselukrepresentamovimentupresudistritusihaTimor‐Leste(Ex‐Dili).Analitikuserisirane’ekompilahusisubsethusigrupuIPKnohatuduihatabela2ho3ihapublikasaunidane’e.KOLEKTAPRESUBAIPKAtukolektapresuhahuulukhusitreinamentubapesoalstafkolektoriha base nebe ha‐la’ohusiDGEihaDili. KolektapresusihadistritushalaohusistafDGEAgencia,maibeihapresubalukolektahusisurveyspecial.MODELUTODAN(weighting)IhaDespesa/gastus35(hanesankategoria,husiItem)ihaIPKseri2nokadaklasebadespesas/gastusihaniniatodan(weight),atusukatniniaimportanciarelative.IhakalkulaIndise,trokapresubavariedadeklasedespesas/gastusihakombinasaunhodiusatodan(weight).IPKseri2modelutodan(weighting)hanesanmosihaDNEwebsitewww.dne.mof.gov.tl.

Page 18: INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR LESTE, AGOSTU 2013 · INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR ‐ LESTE, AGUSTUS 2013 INTRODUSAUN IPK SERI 2 Ida ne’e hanesan publikasaun ba dalawalu CPI Timor‐Leste

14 CPI Seri 2 Agostu 2013

ANALISABAMOVIMENTUIPK

MovimentuihaIndisehusiperiodeIdabaperiodeselukbeleexpresahusitrokaihapontuIndisekatrokapresentagen.Trokapersentagenhanesankalkulasaunatuhatudu/ilustradiferenciaruahusimovimentasaunihanumeruindise.

Movimentasaunentrekorespondentifulanhusitinantutuirmalu(consecutive). Movimentasaunentrefulantutuirmalu(consecutive).

Exemplutuirmaihatudu/ilustramethodeatukalkulatrokaihapontuindisenopersentagentrokaentreperiodeRua.

GrupuIPKhotu:NumeruIndiseDiliJaneiru2013 101.4AntesJaneiru2012 90.7TrokaihaPontusIndise 10.7Persentagentroka10.7/90.7x100=11.8%Tabelaidak‐idakihapublikasaunidane’epreparaanalisadetailuhusimovimentuihaIPKhusipe‐riodeantes,inkluiinformasaunihamovimentubagrupuhoklasedespesas/gastus.Idane’ehatudumoskontribuisaunhoidak‐idaknianbatotalIPK.Hanesanklasedespesas/gastusfos2013Timor‐Lestefokontribuisaun17.85pontusindisebatotalgrupuhotuhonumeru101.3baJaneiru2013.BakolunafinalhatudukontribuisaunatutrokaihagrupuhotuPontusIndisebagrupuidak‐idakhoKlasedespesas/gastus.ROUNDING(PEMBULATAN)Publikasaunnumeruindisehodecimalida,(notrokapercentagenmoshodecimalida)ne’ekalkulahusipembulatannumeruindise.Ihakazubalu,idane’ebeleresultaduihatrokapersentagenbaleveltotalgrupuindisebelesaihusirangetrokapersentagenbalevelkomponenteindise.KONABAREVISAUNIPKindiseoriginalhala’odeitrevisaunbainhiraihaexceptionalcircumstancia,konabasalanebesignifikante.Hanesanihakazuhopresuindisehotu‐hotu,ihareferenceperiodeindise,(exempluihaperiodenebeindiseihasetigual100.0)seitrokaihaperiodikamente.DADUSNIAFATINDiaktebes,EstatístikainkluiihaPublikasaunidane’e,ihane’edadusdetailuliu(ihaformatutuirtempuseri)husiindiseidak‐idakbeledownloadhusiwebsiteDNE.

Page 19: INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR LESTE, AGOSTU 2013 · INDISE PRESU KONSUMEDOR TIMOR ‐ LESTE, AGUSTUS 2013 INTRODUSAUN IPK SERI 2 Ida ne’e hanesan publikasaun ba dalawalu CPI Timor‐Leste

Direcção Geral de EstatÍstica Rua de Caicoli, Po Box 10 Dili, Timor-Leste www.dne.mof.gov.tl

[email protected]