increasing value of business (in armenian)

Ինչպես գնահատել և

աճեցնել բիզնեսի

արժեքը

üÇÝ³Ýë³Ï³Ý ÊáñÑñ¹³ïíáõÃÛáõÝ

ՍԱՄՎԵԼ ԲԱՐԵՅԱՆ

ԷՍ-ԷՅ-ԷՄ-ԷՍ ԿՈՆՍԱԼԹԻՆԳ ՓԲԸ

¡ 2009-2012 §¾ë-¾Û-¾Ù-¾ë ÎáÝë³ÉÃÇÝ·¦ ö´À: ´áÉáñ Çñ³íáõÝùÝ»ñÁ å³ßïå³Ýí³Í »Ý:

•Բիզնեսի շուկայական արժեքը

•Գնահատման մեթոդական մոտեցում

•Բիզնեսի արժեքի վրա ազդող գործոնները

•Փողի ժամանակային արժեքը

•Ռիսկի և եկամտաբերության միջև կապը

•Եկամտաբերության բաղադրիչները

•Բիզնեսի գնահատման մեթոդները

Զեղչված դրամական հոսքերի մեթոդ

Շուկայական համեմատությունների մեթոդ

Ճշգրտված ակտիվների մեթոդ

•Մեթոդների արդյունքների համաձայնեցում

•Բիզնեսի արժեքի աճի միջոցառումների նկարագրություն օրինակի վրա

•Բիզնեսի արժեքի ավելացման և դրա իրացման պրոցեսի նկարագրությունը

•Վենչուրային հիմնադրամներ

Բովանդակություն


´Ç½Ý»ëÇ ßáõÏ³Û³Ï³Ý ³ñÅ»ùÁ

úµÛ»ÏïÇ ßáõÏ³Û³Ï³Ý ³ñÅ»ùÇ

·Ý³Ñ³ï³Ï³ÝÁ

²ÛÝ ³ñÅ»ùÁ, áñáí

µÇ½Ý»ëÇ

ë»÷³Ï³Ý³ï»ñÁ

å³ïñ³ëï ¿ ³ÛÝ

í³×³é»É

²ÛÝ ³ñÅ»ùÁ, áñáí Ý»ñ¹ñáÕÁ (·Ýáñ¹Á)

å³ïñ³ëï ¿ ³ÛÝ ·Ý»É

ÎáÕÙ»ñÁ ³ÝÏ³Ë »Ý

ÎáÕÙ»ñÁ ·áñÍáõÙ »Ý Ï³Ù³íáñ ¨ Ë»É³ÙÇï


àñù³±Ý ³ñÅÇ ÝÙ³Ý ûµÛ»ÏïÇ

·ÝáõÙÁ:

²ÝÇÙ³ëï ¿ µÇ½Ý»ëÇ Ñ³Ù³ñ

í×³ñ»É ³í»ÉÇ ß³ï, ù³Ý ÝÙ³Ý

³ÛÉ ûµÛ»ÏïÝ»ñÇ ³ñÅ»ùÝ ¿:

ºÏ³Ùï³ÛÇÝ

Ùáï»óáõÙ

(½»Õãí³Í

¹ñ³Ù³Ï³Ý

Ñáëù»ñÇ Ù»Ãá¹)

ÞáõÏ³Û³Ï³Ý

Ùáï»óáõÙ

(Ï³åÇï³ÉÇ

ßáõÏ³ÛÇ Ù»Ãá¹ ¨

·áñÍ³ñùÝ»ñÇ

Ù»Ãá¹)

Ì³Ëë³ÛÇÝ

ÙáïեóáõÙ

(×ß·ñïí³Í

½áõï

³ÏïÇíÝ»ñÇ

Ù»Ãá¹)

úµÛ»ÏïÇ

ßáõÏ³Û³Ï³Ý

³ñÅ»ùÁ

àñù³±Ý ³ñÅ» ÝÙ³Ý

ûµÛ»ÏïÇ ½ñáÛÇó

ëï»ÕÍáõÙÁ:

²ÝÇÙ³ëï ¿ µÇ½Ý»ëÇ

Ñ³Ù³ñ í×³ñ»É ³í»ÉÇ

ß³ï, ù³Ý Ï³ñÅ»Ý³

³ÛÝ ëï»ÕÍ»ÉÁ:

àñù³±Ý ß³ÑáõÛÃ Ï³å³ÑáíÇ

µÇ½Ý»ëÁ ³å³·³ÛáõÙ Çñ

ë»÷³Ï³Ý³ïÇñáçÁ:

´Ç½Ý»ëÝ ³ñÅÇ ×Çßï ³ÛÝù³Ý,

áñù³Ý ¹ñ³Ù³Ï³Ý ÙÇçáóÝ»ñ

³ÛÝ Ï³ñáÕ ¿ ³å³Ñáí»É:

¶Ý³Ñ³ïÙ³Ý Ù»Ãá¹³Ï³Ý Ùáï»óáõÙ

¡ 2009-2012 §¾ë-¾Û-¾Ù-¾ë ÎáÝë³ÉÃÇÝ·¦ ö´À: ´áÉáñ Çñ³íáõÝùÝ»ñÁ å³ßïå³Ýí³Í »Ý: 4 DRAFT

Արժեքի վրա ազդող գործոններ

Արժեք

Որակական գործոններ Քանակական գործոններ

Շուկայի սեգմենտի

գրավչություն

Գործառնական

էֆեկտիվություն

Պարզ և էֆեկտիվ

ռազմավարություն

Էֆեկտիվ կորպորատիվ

կառավառում

Էֆեկտիվ համակարգեր և

բիզնես պրոցեսներ

Ներդրողների հետ PR

աշխատանք

Որակյալ կառավարիչներ Բաժնետոմսերի

լիկվիդայնություն

Կանխատեսելի

դրամական հոսքեր

Կապիտալի օպտիմալ կառուցվածք

Բիզնեսի արժեքի վրա ազդող գործոնները

Տարբեր ներդրողներ տարբեր կերպ են

գնահատում գործոններից յուրաքանչյուրը

Թափանցիկ կառուցվածք

Օպտիմալ հարկային

վճարումներ


Ոլորտի և երկրի

ռիսկերը

Ընկերությայն

ռիսկերը

Ապագա

դրամային

հոսքերի

կանխատեսում

Բաժնետիրական

կապիտալի

արժեքը

Փոխառու կապիտալի

արժեքը

Որակական գործոններ

Հասկանալի և էֆեկտիվ

ստրատեգիա

Էֆեկտիվ կորպորատիվ

կառավարում

Էֆեկտիվ համակարգեր և

բիզնես պրոցեսներ

Որակյալ կառավարիչներ

Թափանցիկ կառուցվածք

Աճի տեմպը և

ժամակահատվածը

Գործունեության

շահութաբերություն

Ակտիվների

կառավարման


Ընկերության

արժեք

Ընկերության գնահատման ժամանակ որակական գործոնները հաշվի են առնվում

հետևյալ կերպ:

Ընկերության արժեք


Ընկերության արժեքի վրա ազդող գործոնները

Բիզնեսի

արժեքը

Մուտքեր

Ծախսեր

Արտաքին

ֆինանսավորում

Կապիտալի

արժեք

Շրջանառու կապիտալ

Կապիտալ ներդրումներ Արտադրական

ծախսեր

Ներքին և արտաքին

շուկաների

պահանջարկ

Գների տենդենց

Արտադրության

ծավալների

տողարկման

տենդենց Արտադրական

հզորությունների

սահմանափակություն

Հումքի գները

Գնահատման պրոցեսը թույլ է տալիս ոչ միայն իմանալ բիզնեսի գինը, բայց և որոշել այն կոնկրետ

գործոնները, որոնք ազդում են այդ գնի վրա:

Նորմատիվային

ծախսեր

Մատակարումների

պայմանները և

հուսալիություն

Ադմինիստրատիվ

և իրացման

ծախսեր

Մարկետինգի և

վաճառքների



Փողի ժամանակային արժեք

FV = PV*(1+R)T PV=FV/(1+R)T

FV = Փողի ապագա արժեք PV = Փողի ներկա արժեք

R = Տոկոսադրույք T = Ժամանակ

PV FV

Ժամանակ

Համարժեք դրամային հոսքեր

CF0

CF1 CF2 CFn CF3 ….


Ռիսկ և եկամտաբերություն

CF0

Ժամանակ

CF1 CF2 CFn CF3 ….

Մեծ ռիսկայնությամբ ակտիվի սպասվող դրամական հոսքեր

Ցածր ռիսկայնությամբ ակտիվի սպասվող

դրամական հոսքեր

Ռիսկ Եկամտաբերություն


Եկամտաբերության բաղադրիչները

Փոխհատուցում է ներդրողին ներդրման արժեքի փոփոխության համար, որը տեղի է ունենում ընդհանուր տոկոսադրույքների փոփոխության դեպքում

Փոխհատուցում է ներդրողին այն դիսկոնտի համար, որ կլինի, եթե ներդրողը ժամանակից շուտ որոշի փոխակերպել ներդրումը փողի

Փոխհատուցում է ներդրողներին պարտատուի հնարավոր վճարման ուշացման կամ անվճարունակության դիմաց

Փոխհատուցում է ներդրողին սպասվող ինֆլացիայի համար

Արտահայտում է ներդրողի նախընտրությունը դեպի ներկա սպառում ապագա սպառման փոխարեն

Ռիսկից զերծ եկամտաբերություն

Ինֆլացիայի հավելավճար

Դեֆոլթի հավանականության հավելավճար

Լիկվիդայնության հավելավճար

Ժամկետայնության հավելավճար

Անհրաժեշտ եկամտաբերություն

=

+

+

+


Զեղչված դրամական հոսքերի մեթոդ

Հաշվարկի ալգորիթմը ԶԴՀ մեթոդով

Ֆինանսական և գործառնական տվյալների վերլուծություն

Արտադրական ցուցանիշներ Ֆինանսական

ցուցանիշներ

Մակրոտնտեսական

գործոններ

Մեթոդական նախադրյալների մշակում և նախագծում

Կանխատեսման

ժամանակաշրջան

¸ñ³Ù³Ï³Ý ÑáëùÇ

ï»ë³Ï î»ñÙÇÝ³É ¹ñ³Ù³Ï³Ý Ñáëù ¼»ÕչÙ³Ý ïáÏáë

Ð³í»É³í×³ñ-

Ý»ñ ¨ ½»Õã»ñ

Արդյունաբերական

գործոններ

DCF DCF DCF Կանխատեսման կառուցման ժամանակ վերլուծել և հիմնավորել ենթադրությունները

üÇÝ³Ýë³Ï³Ý Ùá¹»ÉÇ Ï³éáõóáõÙ ¨ ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ í»րÉáõÍáõÃÛáõÝ, ÉñաóáõóÇã áõÕÕáõÙÝ»ñ

Վաճառք-

ների ծավալ

Ինքնարժեք

և գործառ-

նական

ծախսեր

Կապիտալ

ներ-

դրումներ

Հարկեր Շրջանառու

կապիտալ

Վարկեր և

տոկոսներ

Մաշվածու-

թյուն

Դիվիդենտ-

ներ


ÞáõÏ³Û³Ï³Ý Ñ³Ù»Ù³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ »Õ³Ý³Ï

Ð³ßí³ñÏÇ ³É·áñÇÃÙ ßáõÏ³Û³Ï³Ý Ñ³Ù»Ù³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ù»Ãá¹áí

Ð³Ù³ÝÙ³Ý ·Ý³Ýßí³Í ÁÝÏ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ

ÁÝïñáõÃÛáõÝ ¨ í»ñÉáõÍáõÃÛáõÝ

´³½Ù³å³ïÏÇã ·áñÍ³ÏÇóÝ»ñÇ ÁÝïñáõÃÛáõÝ ¨ Ñ³ßí³ñÏ

Èñ³óáõóÇã áõÕÕáõÙÝ»ñÇ Ñ³ßí³ñÏ

¶ÇÝ /

ÂáÕ³ñÏáõÙ

¶ÇÝ /

Ð³ëáõÛÃ

¶ÇÝ / ¼áõï

ß³ÑáõÛÃ

¶ÇÝ / ²ÏïÇíÝ»ñÇ

³ñÅ»ù

¶ÇÝ / ¼áõï ³ÏïÇíÝ»ñÇ

³ñÅ»ù

²ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ í»ñÉáõÍáõÃÛáõÝ

Ð³Ù³ÝÙ³Ý ÁÝÏ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ»ï

Ï³ï³ñí³Í ·áñÍ³ñùÝ»ñÇ ÁÝïñáõÃÛáõÝ ¨

í»ñÉáõÍáõÃÛáõÝ

Ð³í»É³í×³ñ

Õ»Ï³í³ñÙ³Ý

Ñ³Ù³ñ

Ð³í»É³í×³ñ

ÉÇÏíÇ¹³ÛÝáõÃÛ³

Ý Ñ³Ù³ñ

ºñÏ³ñ³Å³ÙÏ»ï

ýÇÝ³Ýë³íáñÙ³Ý

Å³í³É

¶áñÍ³ùÇ

Ûáõñ³Ñ³ïáõÏ

³é³ÝÓÝ³Ñ³ïÏ

áõÃÛáõÝÝ»ñ

²ñï³·áñÍ³éÝ³Ï³

Ý ¨ ã·áñÍáÕ

³ÏïíÝ»ñ


Öß·ñïí³Í ½áõï ³ÏïÇíÝ»ñÇ Ù»Ãá¹

Ð³ßí³ñÏÇ ³É·áñÇÃÙ ×ß·ñïí³Í ½áõï ³ÏïÇíÝ»ñÇ Ù»Ãá¹áí

àõÕÕáõÙÝ»ñÇ Ñ³ßí³ñÏ, áñáÝù ³ÏïÇíÝ»ñÇ Ñ³ßí»Ïßé³ÛÇÝ ³ñÅ»ùÁ ¨

Ï³ñ×³Å³ÙÏ»ï å³ñï³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ µ»ñáõÙ »Ý ßáõÏ³Û³Ï³Ý ³ñÅ»ùÇÝ

Öß·ñïí³Í ³ñÅ»ùÇ Ñ³ßí³ñÏ ¨ ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ í»ñÉáõÍáõÃÛáõÝ

ì»ñ³Ï³Ý·ÝÙ³Ý

³ñÅ»ùÇ

Ñ³ßí³ñÏ

²ÝÑáõë³ÉÇ

å³ñïù»ñÇ ¨

³ñÅ»½ñÏí³Í

å³ß³ñÝ»ñÇ

é»½»ñí

Ð³ßí»Ïßé³ÛÇÝ Ñ³ßÇíÝ»ñÇ Ù³Ýñ³Ù³ëÝ Ñ»ï³½áïáõÃÛáõÝ

²Ýßáß³÷»ÉÇ

³ÏïÇíÝ»ñÇ

·Ý³Ñ³ïáõÙ, áñáÝù

ã»Ý ³ñï³óáÉíáõÙ

Ñ³ßí»ÏßéáõÙ

ä³ÛÙ³Ý³Ï³Ý

å³ñï³íáñáõÃÛáõÝ

Ý»ñÇ áñáßáõÙ


²ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ Ñ³Ù³Ó³ÛÝ»óáõմ

13 DRAFT

¶áñÍ³éÝ³Ï³Ý

·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ý


²ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ


¼·³ÛáõÝáõÃÛ³Ý


´Ç½Ý»ëÇ

³ñÅ»ùÁ

Î³åÇï³É ßáõÏ³ÛÇ


àÉáñïÇ


üÇ½ÇÏ³Ï³Ý

½ÝÝáõÙ

Ð³Ù³ÝÙ³Ý

ÁÝÏ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ


üÇÝ³Ýë³Ï³Ý

¹ñáõÃÛ³Ý



²ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ Ñ³Ù³Ó³ÛÝ»óáõÙ

ХХ ХХ

ХХ

ХХ

ХХ

Ì³Ëë³ÛÇÝ Ù»Ãá¹

ÞáõÏ³Û³Ï³Ý Ùáï»óáõÙ

Ð³Ù³Ó³ÛÝ»óÙ³Ý ßñç³Ý³Ï

ºÏ³Ùï³ÛÇÝ Ùáï»óáõÙ


Բիզնեսի արժեքի աճի միջոցառումների նկարագրություն օրինակի վրա

Համաշխարհային

առաջատար

EV/EBITDA

= 6.6

Պոտենցիալ արժեք

1 122

M$

62 М$ 80 М$

20 М$ 43 М$

60 М$

… և այլն

5% հումքի գին

1% EBITDA (առանց հումքի գնի)

1% վարկի տոկոսադրույք

15 շրջանառու կապիտալ

3% դիսկոնտավորման

գործակից

EV/EBITDA

= 3.5

Ընթացիկ արժեք

600

M$


ԱՐԺԵՔ

• Միջոցառումների

պլանի մշակում

• Վերահսկման

մեխանիզմների

մշակում և

արժեքի վրա

նրանց

վերլուծություն

Նպատակներ:

Բիզնեսի արժեքի ավելացման և դրա իրացման պրոցեսի նկարագրությունը

Քայլ 1

Սկզբնական


Քայլ 2

Ռազմավարություն,

արժեքի գնահատում և

հնարավորությունների


Քայլ 3

Արժեքի աճի

միջոցառումների

պլանավորում

Քայլ 4

Արժեքի աճի


իրականացում

Քայլ 5

Արժեքի իրացման

նախա-

պատրաստություն

Քայլ 6

Արժեքի իրացում

• Ռազմավարական

տեսլական և

թիրախ

• Ներկա

իրավիճակի


• Հիմնական

աշխատանքային

ուղղությունների

ճշգրտում

Նպատակներ:

• Ռազմավարության

մշակում

• Արժեքի

գնահատում

• Արժեքի հնարավոր

աճի ուղիների

մանրամասն


Նպատակներ: • Մեթոդի և պահի

ընտրություն

• Ներդրողների

պահանջների

ընդգրկում

• Նորմատիվ-

իրավական

ընթացակարգերին

համապատաս-

խանեցում

• Տեղեկատվության

նախա-

պատրաստում

Նպատակներ:

• Գործընթացի

պլանավորում

• Իրականացում

• Գործարքի

փակում

• Ընթացիկ

պահանջների


Նպատակներ:

• “Որակական”



• “Քանակական”


իրակական

• Գնի աճի

նկատմամբ

վերահսկողություն

և ճշգրտումների


Նպատակներ:

Աշխատանքների

կատարման

նպատակը և

ուղղությունները

Ռազմավարություն, արժեքի

հաշվարկ և աճի

հնարավորությունների

ուսումնասիրություն

Արժեքի աճի

համալիր նախագծի

մշակում

Ելքի

ստրատեգիայի

որոշում և

նախապատ-

րաստական

գործընթաց

Օպտիմալ արժեք

և ժամկետներ

Արժեքի աճի

իրականացում և

վերահսկում

Արժեքի իրացման ուղիների վերլուծություն


Վենչուրային հիմնադրամ

17 DRAFT

• Ներդրումը կատարվում է բիզնես գաղափարի համար

• Ուղղվում է ապրանքի ստեղծման, կամ մարկետինգի

համար

Նախաստեղծման

շրջան

• Ներդրումը կատարվում է ընկերության մեջ, որը

պատրաստվում է սկսել փորձնական արտադրություն

• Կամ փորձում է իրականացնել կոմերցիոն

արտադրություն և վաճառք

Վաղ շրջան

• Ներդրվում է դեռ ոչ եկամտաբեր կամ քիչ եկամտաբեր

արտադրության ընդլայնման համար

• Ներդրվում է արմատական ընդլայնման համար նոր

շուկաներ գրավելու նպատակով

Զարգացման

շրջան


Վենչուրային ֆինանսավորման ընթացքը

Գործարքի

պայմանների և

կառուցվածքի

հստակեցում

Բիզնես պլան Բանակցու-

թյուններ

Ավարտ/ֆինանսավորման

հատկացում

Ֆինանսա-

տնտեսական


Ըն

կե

րո

ւթյո

ւն

Բանակցություններ

Վաճառքի և

գնման

պայմանագիր

Բիզնես պլանի

պատրաստում

Պայմանագրի

նախապատրաստում Վենչուրային հիմնադրամի

թիմի հետ

Վենչուրային հիմնադրամի կողմից

կատարվող ֆինանսա-տնտեսական

վերուծություն

increasing value of business (in armenian)

Business