immunotherapie bij asbestkanker - asbestslachtoffer · speciale ledenvergadering avn 16 november...
TRANSCRIPT
Speciale ledenvergadering AVN
16 november 2017
Robin Cornelissen
Longarts
Erasmus MC,
Rotterdam
Immunotherapie bij
asbestkanker
M.Schaar, Amos Milieutechniek B.V.
Bograd, Cancer Immunol Immunother 2011
Mossman, am J of Pathology 2013
JAMA 1919
1943
NY Times
1946
Chemotherapie (cisplatin / pemetrexed)
▪ Gemiddeld bescheiden verlenging leven
▪ Vermindering / uitstel klachten
IMMUNOTHERAPIE
Oude egypte
▪ 2600 BC
▪ Farao Imhotep
▪ Natte lappen op de wond om
ontsteking op te wekken en de tumor
aan te pakken
Galuzzi oncotarget 2016
afweer respons tegen de tumor
Adapted from: Chen et
al. Immunity, 2013
Manieren welke de tumor gebruikt
om dit te voorkomen
No Tumor-Ag
Recognition by DCs
Induction of Tolerance
Inhibition by Tumor
Micro-Environment
Exhaustion Adapted by Dammeijer
from: Chen et al.
Immunity, 2013
Nivolumab
Durvalumab
Avelumab
Pembrolizumab
Presented By Arnaud Scherpereel at 2017 ASCO Annual Meeting
18% 25%
Slide 20
Presented By Arnaud Scherpereel at 2017 ASCO Annual Meeting
Bijwerking: ontsteking
Manieren welke de tumor gebruikt
om dit te voorkomen
No Tumor-Ag
Recognition by DCs
Induction of Tolerance
Inhibition by Tumor
Micro-Environment
Exhaustion Adapted by Dammeijer
from: Chen et al.
Immunity, 2013
Situatie in meerderheid mesothelioom tumoren
Brown: CD206 macrophagesBlue CD8+ T-cells
Borghaei et al, NEJM 2015
Meer commandanten !
No Tumor-Ag
Recognition by DCs
Induction of Tolerance
Inhibition by Tumor
Micro-Environment
Exhaustion Adapted by Dammeijer
from: Chen et al.
Immunity, 2013
Dendritische cel immunotherapie
Hegmans Am J Respir Crit Care Med 2005
Hegmans Am J Respir Crit Care Med 2010
Cornelissen Am J Respir Crit Care Med 2016
Aerts, submitted 2017
Verkrijgen van dendritische cellen
Kweken van dendritische cellen en
“trainen” tegen tumorcellen
Toedienen van dendritische cellen
Patiënt uit MM02 studie
▪ Complete remissie > 8 jaar na gecombineerde behandeling
chemotherapie/chirurgie/dendritische celtherapie
▪ september 2017
Cornelissen, The American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine , 2016
Cornelissen, blue journal, 2015
Mogelijk probleem bij dendritische celtherapie
No Tumor-Ag
Recognition by DCs
Induction of Tolerance
Inhibition by Tumor
Micro-Environment
Exhaustion Adapted by Dammeijer
from: Chen et al.
Immunity, 2013
IMMUNOTHERAPIE OP MAAT
Immunotherapie op maat
No Tumor-Ag
Recognition by DCs
Induction of Tolerance
Inhibition by Tumor
Micro-Environment
Exhaustion Adapted by Dammeijer
from: Chen et al.
Immunity, 2013
Immunotherapie op maat
No Tumor-Ag
Recognition by DCs
Induction of Tolerance
Inhibition by Tumor
Micro-Environment
Exhaustion Adapted by Dammeijer
from: Chen et al.
Immunity, 2013
Immunotherapie op maat
Adapted from: Chen et
al. Immunity, 2013
IS IMMUNOTHERAPIE DE
OPLOSSING?
Zaretsky et al., 2016, NEJM
Jak2 mutatie maakt ongevoelig voor interferon gamma
Conclusies
▪ Immunotherapie is in ontwikkeling bij patiënten met een mesothelioom
▪ Resultaten tot nu toe zijn hoopvol genoeg om de ontwikkeling door te
zetten
▪ Effectiviteit deel van de patiënten
▪ Meerwaarde op dit moment nog onduidelijk studies
▪ Toewerken naar immunotherapie op maat
▪ Immunotherapie zal niet voor iedere patiënt effectief zijn
Erasmus MC – Thoracale Oncologie
▪ Clinic
▪ Prof J Aerts
▪ Dr O Birim
▪ Dr R Cornelissen
▪ J van Dijke
▪ Dr W Dinjens
▪ Drs D Dumoulin
▪ Dr M de Jonge
▪ B van de Kolck
▪ B Koning
▪ Drs A Maat
▪ Drs E Mahtab
▪ Dr A Odink
▪ Drs R Peric
▪ Dr M van der Pol
▪ Drs J Praag
▪ Drs M Rossius
▪ Drs C Steendam
▪ E Stuyts
▪ Dr J von der Thüsen
▪ Dr R Valkema
▪ Preclinic research
▪ K Bezemer
▪ F Dammeijer
▪ P de Goeie
▪ Prof R Hendriks
▪ M Kaijen
▪ Dr(s)S Lievense
▪ L Noordam
▪ M Poncin
▪ S Sittig
Clinical research
L Cavazza
A Geel
M Gerrits
A van der Giessen
E van Helden
L van Hove
T Winter