Republic of the PhilippinesSUPREME COURTBaguio CityEN BANCG.R. No. 204819 April 8, 2014JAMES M. IMBONG an !O"E!#$ANN C. IMBONG, %or &'()*(l+(* an in ,('al% o% &'(ir )inor -'ilr(n, !UCIA CAR!OS IMBONG an BERNA.ETTE CAR!OS IMBONG an MAGNI/ICAT C0I!. .E"E!OPMENT CENTER, INC., Petitioners, vs.0ON. PA1UITO N. OC0OA, JR., E2(-3&i+( S(-r(&ar4, 0ON. /!ORENCIO B. ABA., S(-r(&ar4, .(par&)(n& o% B35(& an Mana5()(n&, 0ON. ENRI1UE T. ONA, S(-r(&ar4, .(par&)(n& o% 0(al&', 0ON. ARMIN A. !UISTRO, S(-r(&ar4, .(par&)(n& o% E3-a&ion, C3l&3r( an Spor&* an 0ON. MANUE!A. RO6AS II, S(-r(&ar4, .(par&)(n& o% In&(rior an !o-al Go+(rn)(n&, Respondents.x---------------------------------xG.R. No. 204974A!!IANCE /OR T0E /AMI!# /OUN.ATION P0I!IPPINES, INC. 8A!/I9, r(pr(*(n&( ,4 i&* Pr(*i(n&, Maria Con-(p-ion S. No-'(, Spo3*(* R(4nalo S. !3i*&ro : Ro*i( B . !3i*&ro, Jo*( S. San(;a* : El(ni&a S.A. San(;a*, Ar&3ro M. Gorr(< : Mari(&&a C. Gorr(. M(nor, Sa)3(l J. #ap, Jai)( /. Ma&(o, Roll4 Si53an, .an&( E. Ma5an5al, Mi-'a(l E35(nio O. Plana, Bi(n+(nio C. Mi53(l, Jr., !anri&o M. .io@no an Balo)(ro /al-on(, Petitioners, vs.0ON. PA1UITO N. OC0OA, JR., E2(-3&i+( S(-r(&ar4, 0ON. /!ORENCIO B. ABA., S(-r(&ar4, .(par&)(n& o% B35(& an Mana5()(n&, 0ON. ENRI1UE T. ONA, S(-r(&ar4, .(par&)(n& o% 0(al&', 0ON. ARMIN A. !UISTRO, S(-r(&ar4, .(par&)(n& o% E3-a&ion, 0ON. MANUE!A. RO6AS II, S(-r(&ar4, .(par&)(n& o% In&(rior an !o-al Go+(rn)(n&, 0ON. CORA>ON J. SO!IMAN,S(-r(&ar4, .(par&)(n& o% So-ial C(l%ar( an .(+(lop)(n&, 0ON. ARSENIO BA!ISACAN, .ir(-&or$G(n(ral, Na&ional E-ono)i- an .(+(lop)(n& A3&'ori&4, 0ON. SU>ETTE 0. !A>O, .ir(-&or$G(n(ral, /oo an .r35* A)ini*&ra&ion, T0E BOAR. O/ .IRECTORS, P'ilippin( 0(al&' In*3ran-( Corpora&ion, an T0E BOAR. O/ COMMISSIONERS, P'ilippin( Co))i**ion on Co)(n, Respondents.x---------------------------------xG.R. No. 20D4E8RE#NA!.O J. EC0A"E>, M..., JAC1UE!INE 0. BING, M..., C#NT0IA T. .OMINGO, M..., AN. JOSEP0INE MI!!A.O$!UMITAO, M..., -oll(-&i+(l4 @noAn a* .o-&or* /or !i%(, an ANT0ON# PERE>, MIC0AE! ANT0ON# G. MAPA, CAR!OS ANTONIO PA!A., CI!/RE.O JOSE, C!AIRE NA"ARRO, ANNA COSIO, an GABRIE! .# !IACCO -oll(-&i+(l4 @noAn a* /ilipino* /or !i%(, Petitioners, vs.0ON. PA1UITO N. OC0OA, JR., E2(-3&i+( S(-r(&ar4F 0ON. /!ORENCIO B. ABA., S(-r(&ar4 o% &'( .(par&)(n& o% B35(& an Mana5()(n&F 0ON. ENRI1UE T. ONA, S(-r(&ar4 o% &'( .(par&)(n& o% 0(al&'F 0ON. ARMIN A. !UISTRO, S(-r(&ar4 o% &'( .(par&)(n& o% E3-a&ionF an 0ON. MANUE!A. RO6AS II, S(-r(&ar4 o% &'( .(par&)(n& o% In&(rior an !o-al Go+(rn)(n&, Respondents.x---------------------------------xG.R. No. 20D491SPOUSES /RANCISCO S. TATA. AN. MARIA /ENN# C. TATA. : A!A /. PAGUIA, %or &'()*(l+(*, &'(ir Po*&(ri&4, an &'( r(*& o% /ilipino po*&(ri&4, Petitioners, vs.O//ICE O/ T0E PRESI.ENT o% &'( R(p3,li- o% &'( P'ilippin(*, Respondent.x---------------------------------xG.R. No. 20DE20PRO$!I/E P0I!IPPINES /OUN.ATION, In-., r(pr(*(n&( ,4 !o)a M(l(5ri&o, a* E2(-3&i+( .ir(-&or, an in '(r p(r*onal -apa-i&4, JOSE!#N B. BASI!IO, ROBERT >. CORTES, ARIE! A. CRISOSTOMO, JEREM# I. GAT.U!A, CRISTINA A. MONTES, RAU! ANTONIO A. NI.O#, CINSTON CONRA. B. PA.OJINOG, RU/INO !. PO!ICARPIO III, Petitioners, vs.O//ICE O/ T0E PRESI.ENT, SENATE O/ T0E P0I!IPPINES, 0OUSE O/ REPRESENTATI"ES, 0ON. PA1UITO N. OC0OA, JR., E2(-3&i+( S(-r(&ar4, 0ON. /!ORENCIO B. ABA., S(-r(&ar4, .(par&)(n& o% B35(& an Mana5()(n&, 0ON. ENRI1UE T. ONA, S(-r(&ar4, .(par&)(n& o% 0(al&', 0ON. ARMIN A. !UISTRO, S(-r(&ar4, .(par&)(n& o% E3-a&ion an 0ON. MANUE! A. RO6AS II, S(-r(&ar4, .(par&)(n& o% In&(rior an !o-al Go+(rn)(n&, Respondents.x---------------------------------xG.R. No. 20I7DDMI!!ENNIUM SAINT /OUN.ATION, INC., ATT#. RAMON PE.ROSA, ATT#. CITABORROMEO$GARCIA, STE!!AACE.ERA, ATT#. BERTENI CATA!UNA CAUSING, Petitioners, vs.O//ICE O/ T0E PRESI.ENT, O//ICE O/ T0E E6ECUTI"E SECRETAR#, .EPARTMENT O/ 0EA!T0, .EPARTMENT O/ E.UCATION, Respondents.x---------------------------------xG.R. No. 20E111JO0N CA!TER B. JUAT, MAR# M. IMBONG, ANT0ON# "ICTORIO B. !UMICAO, JOSEP0 MARTIN 1. "ER.EJO, ANTONIA EMMA R. RO6AS an !OTA !AT$GUERRERO, Petitioners, vs.0ON. PA1UITO N. OC0OA, JR., E2(-3&i+( S(-r(&ar4, 0ON. /!ORENCIO ABA., S(-r(&ar4, .(par&)(n& o% B35(& an Mana5()(n&, 0ON. ENRI1UE T. ONA, S(-r(&ar4, .(par&)(n& o% 0(al&', 0ON. ARMIN A. !UISTRO, S(-r(&ar4, .(par&)(n& o% E3-a&ion, C3l&3r( an Spor&* an 0ON. MANUE!A. RO6AS II, S(-r(&ar4, .(par&)(n& o% In&(rior an !o-al Go+(rn)(n&, Respondents.x---------------------------------xG.R. No. 20E1E2COUP!ES /OR C0RIST /OUN.ATION, INC., SPOUSES JUAN CAR!OS ARTA.I SARMIENTO AN. /RANCESCA ISABE!!E BESINGA$SARMIENTO, AN. SPOUSES !UIS /RANCIS A. RO.RIGO, JR. an .EBORA0 MARIE "ERONICA N. RO.RIGO, Petitioners, vs.0ON. PA1UITO N. OC0OA, JR., E2(-3&i+( S(-r(&ar4, 0ON. /!ORENCIO B. ABA., S(-r(&ar4, .(par&)(n& o% B35(& an Mana5()(n&, 0ON. ENRI1UE T. ONA, S(-r(&ar4, .(par&)(n& o% 0(al&', 0ON. ARMIN A. !UISTRO, S(-r(&ar4, .(par&)(n& o% E3-a&ion, C3l&3r( an Spor&* an 0ON. MANUE!A. RO6AS II, S(-r(&ar4, .(par&)(n& o% In&(rior an !o-al Go+(rn)(n&, Respondents.x---------------------------------xG.R. No. 20EDI7A!MARIM CENTI TI!!A0 an AB.U!0USSEIN M. BAS0IM, Petitioners, vs.0ON. PA1UITO N. OC0OA, JR., E2(-3&i+( S(-r(&ar4, 0ON. ENRI1UE T. ONA, S(-r(&ar4 o% &'( .(par&)(n& o% 0(al&', an 0ON. ARMIN A. !UISTRO,S(-r(&ar4 o% &'( .(par&)(n& o% B35(& an Mana5()(n&,Respondents.OPIN#ONG SUMASANG$A#ON AT SUMASA!UNGATPaunang alitaa herar!iya ng "ga !arapatang pantao, #alang hihigit pa sa !arapatang "abuhay,at nasasala"in ng ating aligang Batas ang ganitong panini#ala. Ayon dito, pantay na pangangalagaan ng pa"ahalaan ang buhay ng ina at ang buhay na !anyang dinadala.$Ba!as sa adhi!aing ito ang pag!ilal a sa "ala!ing bahaging ginaga"panan ng ina sa pagbibigay ng buhay.%aya&t sasalungatin !o ang big!asin ng a!ing "ga !apatid na 'ahistrado, na ang pagpapalaya sa pasiya ng "ay-!ata#an ay !u"i!itil ng buhay ng !ap#a-taong isisilang pa la"ang. (ala sa ta!da ng aligang Batas at Repub lic Act No. $)*+, -.he Responsible Parenthood and Reproductive /ealth Act of 0)$01, o R/ 2a#, ang pag!itil ng buhay. Nguni&t inuuna#a rin nito ang !arapatan ng "ag-asa#a na "agpala!i ng !anilang pa"ilya ng "ay dangal sa buhay. Napa!ahalaga din sa panana# ng aligang Batas at ng R/ 2a# ang !alusugan ng pa"ayanan, lalong-lalo na ang !alusugan ng "ga ina o "agiging ina ng pa"ayanang ito. %aya&t "ahalaga na ang ba#at interpretasyon ng R/ 2a# ay ayon sa i!abubuti ng pa"ilyang Pilipino at !alusugan ng ina.Naita!da na sa aligang Batas, at alinsunod na"an dito ang R/ 2a#, na ang buhay ay pangangalagaan "ula sa conception. %ung ano ang puntong iyon ay !atanunganpara sa "ga dalubhasa ng siyensiya, at hindi para sa %orte upre"a. 'ayroong prosesong naita!da ang R/ 2a# !ung saan !ini!ilala ang pangunahing !apangyarihan ng 3ood and 4rug Ad"inistration -34A1 sa pagsusuri sa "ga !atangian ng isang "etodo o ga"ot upang ala"in !ung ito ay gaga"itin sa pag!itil ng buhay na pinagbaba#al ng aligang Batas. 'aaari la"ang sa!la#an ng %orte upre"a ang tanong na ito !ung ang prosesong legal ay lu"abag sa "ga alituntunin ng due process at "ga !aa!ibat na procedural rules nito. u!dulang panghihi"aso! ang "agta!da !a"i sa panahong ito !ung ang "ga hor"onal contraceptives ay abortifacient o hindi.5ayundin, ang "ay-!ata#an na daraan sa paglilihi, pagbubuntis at "aaaring i!apeligro ng sariling buhay ay nararapat na pa!inggan ng pa"ahalaan. 'aaaring i"ung!ahi ng !apa"ilya, !asa"a na ng !anyang asa#a, ang alte"atibong paraan upang harapin ang sit#asyong pang!alusugan. Nguni&t sa bandang huli, ang pasiya ng "ay-!ata#an ang dapat "anaig. At baga"a&t ang "ay-!ata#an ay #ala pa sa hustong gulang, !ung siya ay nabuntis na, hindi dapat hadlangan ang !anyang !a!ayahang hu"ingi ng tulong u!ol sa reproductive health !ahit #alang pahintulot ng !anyang "agulang sapag!a&t na!asalalay sa ganitong !a!ayahan ang !anyang !alusugan at "is"ong buhay.a panig ng "ga "atataas na nanunung!ulan sa pa"ahalaan na inatasang "agpatupad ng R/ 2a#, hindi nararapat na sila ay hayaang lu"abag sa !atung!ulang ito. Binigyan sila ng !apangyarihan ng pa"ahalaan upang ipatupad ang "ga batas, at hindi nila "aaaring ga"itin ang nasabing !apangyarihan upang biguin ang "ga nilalayon ng pa"ahalaan para sa "ga "a"a"ayan, lalo na&t ang "ga layuning ito ay !augnay sa usaping pang!alusugan.inusuportahan ng R/ 2a# ang pagsulong at pangangalaga sa !arapatan ng !ababaihan. Ang pag!a!aloob ng "abisa at "ahusay na reproductive health care services ay ayon sa layunin nitong "asiguro ang !alusugan ng "ag-ina, at "a!apagtatag ng sapat na pa"antayan alang-alang sa !apa!anan ng lahat./indi "ai!a!aila na ang paulit-ulit na pagbanggit sa "ga !atagang 6"edically-safe, non-abortifacient, e7ective, legal, a7ordable and 8uality reproductive health care services, "ethods, devices and supplies6 sa R/ 2a# ay di-pang!arani#ang pagpapahalaga sa buhay ng tao at ang sadyang pag#a#a!si sa abortion bilang isang !ri"en na "ay !ara"patang parusa ayon sa ating batas.Ang Pasanin ng PetitionersPinapalagay bilang isang paunang pag-una#a, na ang lahat ng batas ay hindi labag sa aligang Batas o !onstitusyonal.0 9to ay pangunahing prinsipyo na "atagal nang !ini!ilala, !ung !aya&t inii#asan ng %orte upre"a na ipa#alang-bisa ang isang batas* bilang pag!ilala sa dunong, dangal at !abayanihan ng %ongreso na gu"a#a nito, at sa Pangulo na nagpatibay dito., Ang tung!uling "agpatupad ng aligang Batas ay hindi natatangi sa %orte upre"a: ito ay !aa!ibat na !atung!ulan ng %ongreso at ng Pangulo.+4ahil ang lahat ng batas ay ipinapalagay na !onstitusyonal, ang sinu"an na dudulog sa %orte upre"a upang ipa#alang-bisa ito ay "abigat ang susuungin. 9papa#alang-bisa la"ang ng %orte upre"a ang isang batas o bahagi nito !ung "alina# na "aipa!i!ita ng petitioner ang paglabag nito sa aligang Batas.; %ina!ailangang "alina# at totohanan ang "ga batayan sa pagpapa#alang-bisa ng batas, at hindi "aaaring ang "ga ito ay ha!a-ha!a la"ang.< a!a la"ang ipapa#alang-bisa ng %orte upre"a ang isang batas !ung "alina# na naipa!ita angpag"a"alabis at pagsalungat ng %ongreso sa ating aligang Batas.=Ang Pasiya ng 'ayoryaAyon sa 4ecision, ang R/ 2a# ay !onstitusyonal "aliban na la"ang sa "ga su"usunod na bahagi nito>$. ection a1 nag-uutos sa "ga non-"aternity specialty hospitals at "ga ospital na pag"a"ay-ari o pinatata!bo ng "ga religious group na agarang ituro sa pina!a"alapit na health facility ang "ga pasyenteng #ala sa e"ergency condition o hindi serious case, ayon sa R.A. =*,,,$) na naghahangad ng serbisyo u!ol sa "odern fa"ily planning "ethods,$$ at b1 nagbibigay-daan sa "ga "enor de edad na "ay ana! o nag!aroon ng "iscarriage na "a!inabang sa "odernfa"ily planning "ethods !ahit #alang pahintulot ng !anilang "ga "agulang:$00. ection 0*-a1-$1,$* at ang ection +.0,$, ng 9RR ng R/ 2a#, sa dahilang pinarurusahan ni to ang !ahit sinong health care service provider na hindi nagpalaganap o tu"angging "agpalaganap ng "ahalagang !aala"an !augnay ng "ga progra"a at serbisyo u!ol sa reproductive health, nang #alang pa!undangan sa religious beliefs ng "ga health care service providers na ito:*. ection 0*-a1-01-i1,$+ at ang !au!ulang bahagi nito sa 9RR ng R/ 2a#,$; sa dahilang nagbibigay-daan ito sa isang "ay asa#a na #ala sa e"ergency condition ohindi serious case na su"ailali" sa reproductive health procedures !ahit #alang pahintulot ng !anyang asa#a:,. ection 0*-a1-01-ii1$< sa dahilang pinarurusahan nito ang health care service provider na hihingi ng pahintulot ng "agulang bago "agsaga#a ng reproductive health procedure sa "enor de edad na #ala sa e"ergency condition o hindi serious case:+. ection 0*-a1-*1,$= at ang ection +.0, ng 9RR ng R/ 2a#, sa dahilang pinarurusahan nito ang !ahit sinong health care service provider na hindi nagturo o tu"angging ituro sa pina!a"alapit na health facility ang "ga pasyenteng #ala sa e"ergency condition o hindi serious case na naghahangad ng serbisyo u!ol sa "odern fa"ily planning "ethods:;. ection 0*-b1,$? at ang ection +.0, ng 9RR ng R/ 2a#, sa dahilang pinarurusahannito ang !ahit sinong public o@cer na aya# "agtaguyod ng reproductive health progra"s o gaga#a ng !ahit anong hahadlang o "a!a!asagabal sa "ala#a!ang pagsasa!atuparan ng isang reproductive health progra":

.he 6co"pelling state interest6 test is proper #here conduct is involved for the #hole ga"ut of hu"an conduct has di7erent e7ects on the state&s interests> so"e e7ects "ay be i""ediate and short-ter" #hile others delayed and far-reaching. A test that #ould protect the interests of the state in preventing a substantive evil, #hether i""ediate or delayed, is therefore necessary. /o#ever, not any interest of the state #ould su@ce to prevail over the right to religious freedo" as this is a funda"ental right that enAoys a preferred position in the hierarchy of rights - 6the "ost inalienable and sacred of all hu"an rights,6 in the #ords of De7erson. .his rightis sacred for an invocation of the 3ree Exercise Clause is an appeal to a higher sovereignty. .he entire constitutional order of li"ited govern"ent is pre"ised upon an ac!no#ledg"ent of such higher sovereignty, thus the 3ilipinos i"plore the 6aid of Al"ighty 5od in order to build a Aust and hu"ane society and establish a govern"ent.6 As held in herbert, only the gravest abuses, endangering para"ountinterests can li"it this funda"ental right. A "ere balancing of interests #hich balances a right #ith Aust a colorable state interest is therefore not appropriate. 9nstead, only a co"pelling interest of the state can prevail over the funda"ental right to religious liberty. .he test re8uires the state to carry a heavy burden, a co"pelling one, for to do other#ise #ould allo# the state to batter religion, especially the less po#erful ones until they are destroyed. 9n deter"ining #hich shall prevail bet#een the state&s interest and religious liberty, reasonableness shall be the guide. .he 6co"pelling state interest6 serves the purpose of revering religious liberty #hile at the sa"e ti"e a7ording protection to the para"ount interests of the state.0< -E"phasis ours15ina"it ang co"pelling state interest test sa Estrada v. Escritor upang "ala"an !ung ang respondent doon ay nararapat na bigyan ng exe"ption laban sa !asong ad"inistratibo bunga ng pa!i!isa"a niya sa lala!ing hindi niya asa#a ayon sa Civil Code. %arani#an, bilang !a#ani ng pa"ahalaan, "ahaharap ang respondent sa !asong disgraceful and i""oral conduct. Bag!us, inilahad ng respondent na baga"a&t #alang basbas ng pa"ahalaang sibil ang !anilang pagsasa"a, "ay basbas na"an ito ng !anilang relihiyon na Dehovah&s (itnesses and the (atch .o#er and Bible .ract ociety. %aya&t hindi siya nararapat na sa"pahan ng !asong ad"inistratibo bunga nito.a !adahilanang a"inado na"an ang olicitor 5eneral na tunay at tapat ang panini#ala ng respondent sa !aniyang relihiyon, at nagdudulot ng ligalig sa !anyang panini#ala ang banta ng disciplinary action bunga ng !asong disgraceful and i""oral conduct, nagpasiya ang %orte upre"a na nararapat na patunayan ng pa"ahalaan !ung tunay nga na "ay co"pelling secular obAective na nagbunsod dito upang hindi payagan ang pa!i!isa"a ng respondent sa lala!ing hindi niya asa#a. Nararapat din, ayon sa %orte upre"a, na ipa!ita ng pa"ahalaan na gu"a"it ito ng least restrictive "eans sa pagpigil ng !arapatan ng "ga tao sa pagtatanggol nito ng co"pelling state interest.E!ol dito, inihayag ng %orte upre"a na 6the govern"ent "ust do "ore than assertthe obAectives at ris! if exe"ption is given, it "ust precisely sho# ho# and to #hat extent those obAectives #ill be under"ined if exe"ptions are granted.60= a !alaunan, bigo ang pa"ahalaan na patunayan ang pa!ay nito sa pagbaba#al sa relasyon ng respondent. Bunsod nito, binigyan ng exe"ption sa parusa ang respondent batay sa !anyang religious freedo".'alina# sa Estrada v. Escritor na sa ilali" ng co"pelling state interest test, ipinagtutunggali ang religious freedo" ng "ga "a"a"ayan at ang interes ng pa"ahalaan sa pagpapatupad ng pata!arang sinasabing nagpapahirap sa religious convictions ng ilan. %apag hindi nanaig ang interes ng pa"ahalaan, "agbibigay ng exe"ption sa pata!aran ang %orte upre"a para sa "ga "a"a"ayang naninindigan para sa !anilang religious freedo". 9sinaad din sa Estrada v. Escritor na na!aga#ian na ng %orte upre"a na "agbigay ng exe"ption sa halip na "agpa#alang-bisa ng "ga pata!aran ng pa"ahalaan pagdating sa usapin ng religious freedo"./indi ito ang sit#asyon sa ilali" ng R/ 2a#. Ayon sa petitioners, !atu"bas ng isang pag!a!asala sa ilali" ng !anilang relihiyon ang pagsasaga#a ng serbisyo u!ol sa "odern fa"ily planning "ethods at pagbibigay ng payo u!ol dito. 2abag ito sa religious freedo" ng "ga conscientious health professionals na nanini#alang li!as na "asa"a ang contraception. 4ahil dito, nararapat na ipa#alang-bisa ang R/ 2a#.At, ayon sa "ga !apatid !ong 'ahistrado, #alang co"pelling state interest para payagan ang pa"ahalaang pilitin ang health professionals na lu"abag sa !anilang panini#ala. Ang totoo, #alang paglabag sa panini#ala na pinapata# ang R/ 2a#.Ang Cpt-Cut ClauseNa!ali"utan ng petitioners ang !abuuan ng R/ 2a#. Batid ng %ongreso na "aaaring"a!asagasa sa panini#ala at i!aligalig ng ilang "edical professionals ang !autusang ito sa R/ 2a#. 4ahil "is"o dito !aya nag-u!it ang %ongreso ng exe"ption sa R/ 2a# para sa "ga conscientious obAectors sa pa"a"agitan ng 6opt-out clause.6 a ilali" ng opt-out clause na na!apaloob sa ection < ng R/ 2a#, hindi obligadong "agdulot ng serbisyo !augnay sa "odern fa"ily planning "ethodsang "ga non-"aternity specialty hospitals at "ga ospital na pag"a"ay-ari at pinatata!bo ng "ga religious groups. a !abilang banda, pinahahalagahan sa ilali" ng ection 0*-a1-*1 ng R/ 2a# ang conscientious obAection ng health care service providers batay sa !anilang ethical o religious beliefs. Ayon dito, exe"pted sila sa !aparusahan na ipapata# sa "ga tatangging "agdulot ng reproductive health care services at "agbigay ng "ahalagang !aala"an u!ol dito .a"a!atu#id, hindi na nararapat na ga"itin pa ang co"pelling state interest test upang "atiya! ang legalidad ng R/ 2a#. 'atatandaang sa ilali" ng co"pelling state interest test, !ai langang ipa!ita ng pa"ahalaan !ung paano "a#a#alan ng saysay ang "ga layunin nito sa pagbuo ng R/ 2a# !ung "agbibigay ito ng exe"ptions sa "ga itinata!da ng batas. Nguni&t dahil !inilala na ng R/ 2a# ang religious freedo" ng "ga conscientious obAectors sa pa"a"agitan ng exe"ption nana!a-u!it na dito, #ala na sa pa"ahalaan ang pasanin upang ipagtanggol ang interes nito sa pagsisi!ap na "apangalagaan ang reproductive health ng "ga "a"a"ayan.Naging sensitibo ang %ongreso sa panini#ala ng "ga conscientious obAectors sa pa"a"agitan ng paglalatag ng exe"ptions sa R/ 2a#. a puntong ito, !ung !a!ailanganin pa ng %ongreso na patunayan ang co"pelling state interest, "a#a#alan ng saysay ang respeto sa isa&t isa na iniaatas ng ating aligang Batas sa "ga "agigiting na sangay ng pa"ahalaan.Ang agarang pagturo na la"ang sa pina!a"alapit na health facility o health care service provider sa "ga pasyenteng naghahangad ng serbisyo u!ol sa "odern fa"ily planning "ethods ang nalalabing !atung!ulan ng "ga conscientious obAectors, ng "ga non-"aternity specialty hospitals, at "ga ospital na pag"a"ay-ari at pinatata!bo ng "ga religious groups. 9to ay upang "ala"an ng pasyente !ung saan siya tutungo at upang hindi na"an sila "apag!aitan ng serbisyong inihahandog ng pa"ahalaan para "apangalagaan ang !anilang reproductive health.Ayon sa olicitor 5eneral>

Jes, that&s "y understanding. .he best exa"ple is the, the "onitor sho#s there is no "ore fetal heartbeat. 9f you don&t induce abortion, the "other #ill die.DE.9CE 4E2 CA.922C>.han! you, counsel.,) -E"phases supplied1a gayon, "aaaring isa"a ng 34A ang ilang "aaaring ga"iting abortifacients, tuladng oxytoxin, sa National 4rug 3or"ulary dahil ang "ga ito ay ginaga"it upang "ailabas ang patay na sanggol "ula sa sinapupunan ng ina. 5inaga#a ito upang "ailigtas ang buhay ng ina na "aaaring "a"eligro bunga ng i"pe!siyon !ung hahayaang nasa loob ang patay na sanggol. Nagpapahi#atig la"ang ang huling pangungusap sa unang talata ng ection ? ng legislative intent na !ahit "ay "ga abortifacients na isasa"a sa E42, ipinagbaba#al na ga"itin ang "ga ito bilang abortifacient, o paraan upang "apatay ang "alusog na sanggol sa sinapupunan.Pahintulot ng Asa#a'ayroong pangunahing !arapatan, at pangangailangan, ang lahat ng tao sa sariling pagpapasiya. Biniyayaan ng !aisipan ang lahat ng tao upang "alayang "aipahayagang !anyang saloobin, "a!abuo ng sariling panana# at "a!apagpasiya para sa !anyang !inabu!asan.a ilali" ng ating aligang Batas, pinangangalagaan ng due process clause ang garantiya ng !alayaan sa ba#at Pilipino. Nagsasabi ito na #alang sinu"an ang "aaaring ba#ian ng buhay, !alayaan at ari-arian nang hindi ayon sa paraang inilatag sa batas. Panangga ng "ga "a"a"ayan ang due process clause sa hindi "a!atu#irang pa"a"ala!ad at pagsa"sa" ng pa"ahalaan. 5ayunpa"an, 6LtMhe 4ue Process Clause guarantees "ore than fair process, and the &liberty& it protects includes "ore than the absence of physical restraint.6,$ Nagtata!da ang due process clause ng li"itasyon sa !apangyarihan ng pa"ahalaan pagdating sa "ga !arapatan ng "a"a"ayan.,0Bu!od sa "ga !arapatang ginagarantiya ng Bill of Rights, sa!la# ng due process clause ang lahat ng bahagi ng buhay ng tao. %abilangna rito ang !arapatan ng sariling pagpapasiya.'ay na!apagsabi na 6LnMo right is held "ore sacred, or is "ore carefully guarded bythe co""on la#, than the right of every individual to the possession and control of his o#n person, free fro" all restraint or interference of others, unless by clear and un8uestionable authority of la#. 6,* a !atunayan, 6LeMvery hu"an being of adult years and sound "ind has a right to deter"ine #hat shall be done #ith his o#n body.6,,Ayon sa 4ecision, isang pribadong pa!sa na dapat tala!ayin ng "ag-asa#a ang desisyon sa usapin ng reproductive health, at hindi "aaaring "apunta la"ang sa asa#ang sasailali" dito ang pagpapasiya. /inay-hinay tayo. /indi na"an ipinagbaba#al ng R/ 2a# ang pagsanib ng pasiya ng "ag-asa#a !aya&t hindi dapat sabihin na na!apaninira ng pagsasa"ahan ng "ag-asa#a ang !arapatan ng "ay-!ata#an na "agpasiya u!ol sa reproductive health. Nguni&t sa panahon ng di-pag!a!asundo ng pasiya, #alang ibang "a!atu#irang sit#asyon !undi !ilalanin ang!arapatan ng taong "ay-!ata#an na "agpasiya.,+ /indi na#a#alan ng !arapatan ang tao dahil la"ang sa pag-aasa#a. /angga&t hindi ito labag sa batas, "ay !alayaan ang ba#at isa na ga#in ang !anyang nais at "agpasiya ayon sa "a!abubuti para sa !anyang sarili. /indi isinusu!o sa asa#a sa oras ng !asal ang pagpapasiya u!ol sa sariling !ata#an. %ung hindi, bubu#agin nito ang prinsipyo sa li!od ng batas laban sa violence against #o"en.a ilali" ng R/ 2a#, ihahandog sa lahat ang "ahalagang i"por"asyon u!ol sa "odern fa"ily planning "ethods. 9pinapalagay din na paglili"ian ng asa#ang sasailali" sa procedure ang "ga "agiging epe!to nito sa !anya at sa !anyang "ahal sa buhay. %ung "agdesisyon siya na su"ailali" sa napiling reproductive health procedure, hindi ito dapat hadlangan ng sinu"an. Bahagi pa rin ito ng infor"ed consent na pundasyon ng R/ 2a#.(alang anu"ang na!asulat sa R/ 2a# na nag-aalis sa "ag-asa#a ng !anilang !arapatang bu"uo ng pa"ilya. a !atunayan, tinitiya! nito na ang "ga "aralita na nagnanais "ag!aroon ng ana! ay "a!i!inabang sa "ga payo, !aga"itan at nararapat na procedures para "atulungan silang "aglihi at "apara"i ang "ga ana!. (alang anu"ang na!asulat sa batas na nagpapahintulot sa pa"ahalaan na "anghi"aso! sa pagpapasiya 6LthatM belongs exclusively to, and NisM shared by, both spouses as one cohesive unit as they chart their o#n destiny.6,; (alang anu"ang na!asulat sa R/ 2a# na hu"ahadlang sa pagsali ng asa#a sa pagti"bangng "ga pagpipiliang "odern fa"ily planning "ethods, at pagpapasiya !ung ano ang pina!a"abuti para sa !anyang asa#a. %ung "ay epe!to "an ang R/ 2a#, ito ay ang pagpapatibay ng "a!atotohanang sanggunian sa pagitan ng "ag-asa#ang pantay na "agpapasiya u!ol sa isang bagay na "agtata!da ng !anilang !inabu!asan.a pa"a"agitan ng pagpapahalaga sa pangunahing pasiya ng asa#ang sasailali" sa reproductive health procedure, pinaiigting la"ang ng R/ 2a# ang pangangalaga sa pangunahing !arapatan ng ba#at tao na "agpasiya u!ol sa !anyang sariling !ata#an. a pa"a"agitan din nito, naglalatag ang R/ 2a# ng prote!siyon para sa "ga "edical professionals laban sa "ga asunto at panliligalig bunga ng pag!u#estiyon o pagha"on !ung ba!it nila isinaga#a ang reproductive health procedure sa !abila ng !a#alan ng pahintulot ng asa#a.Pahintulot ng 'agulang9tinuturing din ng 4ecision na 6LeM8ually deplorable6,< ang bahagi ng R/ 2a# na nagbibigay-daan sa "ga "enor de edad na "ay ana! o nag!aroon ng "iscarriage na "a!inabang sa "odern fa"ily planning "ethods !ahit #alang pahintulot ang !anilang "ga "agulang. Ayon dito, pinuputol ng ection < ang parental authority sa"ga "enor de edad 6Aust because there is a need to ta"e population gro#th.6,=/indi ang!op na "anghi"aso! ang %orte upre"a sa !atanungan !ung ang R/ 2a#ay isang population control "easure sapag!a&t ang %ongreso la"ang ang "a!asasagot sa tanong !ung ano ang nag-udyo! dito sa pagbuo ng nasabing batas.Ang tanging dapat pagtuunan ng pansin ng %orte upre"a ay !ung ang batas at ang "ga nilala"an nito ay alinsunod sa itinata!da ng aligang Batas. 'asasabi nating ispe!ulasyon la"ang ang paghusga sa hangarin ng %ongreso na handa itong sirain ang parental authority upang isulong la"ang ang population control. Pasintabipo, hindi "aaaring ganito ang tono ng %orte upre"a patungo sa %ongreso.%ini!ilala ng R/ 2a# na hindi la"ang edad ng isang tao ang tanging palatandaan upang "ahandugan ng fa "ily planning services. Batid nito ang pang!asalu!uyang sit#asyon ng paglaganap ng "aagang pag!a"ulat at pagsubo! ng "ga !abataan sa !anilang se!s#alidad. Nangangailangan ding "abigyan ng !aala"an, at !ung !ina!ailangan, "ahandugan ng "odern fa"ily planning services !ung ito ay !anilang gugustuhin, ang "ga "enor de edad na nangana! o nag!aroon ng "iscarriage . Bilang isang ha!bang sa pangangalaga ng pang!alahatang !alusugan,ang pagbibigay ng "odern fa" ily planning services sa "ga "enor de edad na ito ay daan upang "auna#aan nila ang "ga !ahihinatnan at !au!ulang pananagutan ng pagiging isang "agulang, gayong nabuntis na sila, pati na ang pagbuo ng pa"ilya./indi a!"a ang antas ng pagpapahalaga sa parental authority ng 4ecision, na sa panga"ba ng 4 ecision ay "a#a#ala dahil la"ang sa pa!inabang ng "enor de edad sa fa"ily planning services nang #alang pahintulot ng !anilang "agulang.6LPMarental authority and responsibility include the caring for and rearing of une"ancipated children for civic consciousness and e@ciency and the develop"entof their "oral, "ental and physical character and #ell-being.6,?Pinag-uu!ulan ng ilang !arapatan at tung!ulin ang "ga "agulang !augnay sa !anilang "ga ana! na #ala pa sa ta"ang gulang.+) 'aaaring tali!uran o ilipat ang parental authority at responsibility ayon la"ang sa "ga hali"ba#ang na!asaad sa batas.+$ 'abibinbin o "apuputol ito ayon la"ang sa "ga sit#asyong na!asaad sa 3a"ily Code.+0(alang anu"ang na!asulat sa R/ 2a# na nagsasabing napuputol ang parental authority !apag ang "enor de edad ay "ay ana! na o nag!aroon ng "iscarriage. /indi nito dinadagdagan ang "ga hali"ba#ang na!asaad sa 3a"ily Code u!ol sa pag!a#ala ng parental authority. (alang anu"ang na!asulat sa batas na nagbibigay-!apangyarihan sa pa"ahalaan upang hu"alili sa ina at a"a sa pagda"ay at pagtugon sa "ga pangangailangan ng !anilang "ga "enor de edad. %ailan"a&y hindi !aya at hindi "aaaring ga#in ito ng pa"ahalaan, hindi la"ang dahil hindi ito pra!ti!al nguni &t dahil #alang "a!atutu"bas sa inaasahang pag"a"ahal ng "agulang. a ganitong pagsubo! sa buhay ng isang "enor de edad, higit lalo niyang !ailangan ang 6co"fort, care, advice and guidance fro" her o#n parents.6+* a ilali" ng R/ 2a#, hindi pinagbaba#alan ang "ga "enor de edadna "ay ana! o nag!aroon ng "iscarriage na hu"ingi ng payo sa !anilang "agulang, at hindi pinagbaba#alan ang "ga "agulang na "agbigay nito. 9pinapalagay na hangad la"ang ng "ga "agulang ang "a!abubuti para sa !anilang ana!.a pagsasabi na hindi !ailangan ang parental consent ng "ga "enor de edad na "ay ana! o nag!aroon ng "iscarriage bago "abigyan ang "ga ito ng "odern fa"ily planning services, pinanghihi"asu!an ng pa"ahalaan ang ugnayan sa pagitan ng "enor de edad at ang nilapitan nitong "edical health professional. %adalasan, pinag!a!aitan ng reproductive health services ng "ga pribado at pa"publi!ong health professionals ang "ga "enor de edad dahil sa !ai sipang "asyado pa silang "ga bata para "ag!aroon ng !aala"an sa "ga bagay u!ol sa !anilang se!s#alidad. Ang paghingi ng parental consent ang "adalas na dahilan upang tanggihan ang ganitong pagsangguni ng "ga !abataan. 'insan nga, hinihiyapa ang "ga ito. Nguni&t !ailangang tandaan na nagdalang-tao na ang "ga "enor de edad na ito, at hindi na "asasabing #ala silang "u#ang pagdating sa "ga bagay na se!s#al.Bahagi ng R/ 2a# ang paninindigan ng pa"ahalaan na ang "ga !abataan ay activerights holders, at !atung!ulan ng pa"ahalaan na siguraduhin na "atata"asa nila ang !anilang "ga !arapatan nang #alang dis!ri"inasyon.+,Epang "apangalagaan ang !arapatan ng "ga !abataan na "ag!aroon ng "ahalagang !aala"an u!ol sa !anilang !alusugan, ipinag-uutos ng R/ 2a# ang pagtuturo ng age- and develop"ent-appropriate reproductive health education++ sa lahat ng pribado at pa"publi!ong paaralan.Naaayong lina#in na sa!op ng !autusang "agturo ng reproductive health educationsa !anilang "ga "ag-aaral ang "ga pribadong paaralan. Cpsyonal ang pagga"it ng curriculu" na bubuuin ng 4epart"ent of Education. Ang nasabing curriculu" ay gaga"itin ng "ga pa"publi!ong paaralan at "aaaring ga"itin ng "ga pribadong paaralan.9to ang paglilina# ni Representative Edcel C. 2ag"an !augnay sa giit ng petitioners na lu"alabag sa e8ual protection clause ng aligang Batas ang R/ 2a# dahil ginaga#a nitong "andatory sa pa"publi!ong paaralan at opsyonal sa pribadong paaralan ang reproductive health education . Ayon sa !anya>$,*. xx x LAMge and develop"ent appropriate R/ education is "andatory in for"al and non-for"al educational syste" #ithout distinction #hether they are public or private, #here adolescents are enrolled. Clearly, private schools are not exe"pt fro" a7ording their adolescent pupilsOstudents L#ithM proper and appropriate R/ education.$,,. .he di7erence only pertains to the R/ curriculu" #hich shall be for"ulated by 4epEd #hich 6shall be used by public achools and "ay be adopted by private schools.6$,+. 9f the 4epEd curriculu" is not adopted by private schools, they can for" ulate their o#n curriculu" subAect to the revie# and approval of the 4epEd #hich has Aurisdiction over private schools. Private schools are accorded e8ual Hexibility in adopting their o#n curriculu" after re8uisite consultation as provided " the R/ 2a#.+; -E"phases supplied1Bu!od sa pagbibigay sa !anila ng age- and develop"ent-appropriate reproductive health education, ginaga#aran din ng dagdag na !arapatan ang "ga "enor de edad na "ay ana! o nag!aroon ng "iscarriage na "a!inabang sa "ga reproductivehealth services na inihahandog ng pa"ahalaan.%aagad na "auuna#aan ang !atu#iran !ung ba!it "ay dagdag na !arapatan na ibinibigay sa "ga "enor de edad na "ay ana! o nag!aroon ng "iscarriage. %ung ang hindi pa nagbubuntis ay "ay !arapatan sa a!"ang !aala"an, higit na "ay !arapatan ang nagbuntis na. Naglahad ang Co""ittee on the Rights of the Child na6LaPdolescent girls should have access to infor"ation on the har" that early "arriage and early pregnancy can cause, and those #ho beco"e pregnant should have access to health services that are sensitive to their rights and particular needs.6+EC.9CN +.0,. Public !illed /ealth Professional as a Conscientious CbAector. - 9n order to legally refuse to deliver reproductive health care services or infor"ation as a conscientious obAector, a public s!illed health professional shall co"ply #ith the follo#ing re8uire"ents>a1 .he s!illed health professional shall explain to the client the li"ited range of services heOshe can provide:b1 Extraordinary diligence shall be exerted to refer the client see!ing care to another s!illed health professional or volunteer #illing and capable of delivering thedesired reproductive health care service #ithin the sa"e facility:c1 9f #ithin the sa"e health facility, there is no other s!illed health professional or volunteer #illing and capable of delivering the desired reproductive health care service, the conscientious obAector shall refer the client to another speciGc health facil ity or provider that is conveniently accessible in consideration of the client&s travel arrange"ent s and Gnancial capacity:d1 (ritten docu"entation of co"pliance #ith the preceding re8uire"ents: ande1 Cther re8uire"ents as deter"ined by the 4C/.9n the event #here the public s!illed health professional cannot co"ply #it h all of the above re8uire"ents, he or she shall deliver the client&s desired reproductive health care service or infor"ation #ithout further delay. -E"phasis supplied1a gayon, hindi !arapat-dapat na sabihing lu"alabag sa e8ual protection clause ng ating aligang Batas ang R/ 2a# at 9RR nito. %augnay nito, tinutuligsa ang su"usunod na bahagi ng ection + .0, ng 9RR ng R/ 2a#>Provided, .hat s!illed health professionals such as provincial, city, or "unicipal health o@cers, chiefs of hospital, head nurses, supervising "id#ives, a"ong others,#ho by virtue of their o@ce are speciGcally charged #ith the duty to i"ple"ent the provisions of the RPR/ Act and these Rules, cannot be considered as conscientious obAectors. -E"phasis suppl ied19tinatadhana nito na hindi "aaaring "aging conscientious obAectors ang "ga pa"publi!ong s!illed health professionals na "is"ong inatasang "agsaga#a ng "ga !autusan at progra"a sa /ali" ng R/ 2a# at 9RR nito. 'alina# ang dahilan nito. (alang "a!abuluhang pagsasa!atuparan ng R/ 2a#, at pangangalaga sa reproductive health ng sa"bayanan, !ung hahayaan ang "ga provincial, city, o "unicipal health o@cers, chiefs of hospital, head nurses at supervising "id#ives - iyong "ga itinuturing na nasa front line ng paghahatid ng serbisyong pang!alusugan - na tu"angging "agbigay ng reproductive health care services at "ahalagang !aala"an u!ol dito.'a!i!itang hindi discri"inatory ang nasabing probisyon !apag inilapat ang test of reasonableness.;0 a!op la"ang nito ang "ga public s!illed health professionals na inatasang isaga#a ang "ga !autusan at progra"a sa ilali" ng R/ 2a# at 9RR nito. 'a!i!ita na iyon la"ang "ga "ay "anage"ent prerogative at !apangyarihang "ag-i"plu#ensiya ng pa"a"ala!ad ng !anilang institusyon ang hindi "aaaring tu"angging "aghatid ng reproductive health care services at "ahalagang !aala"an u!ol dito. 'alina# ang pag!a!aiba nila sa ibang pa"publi!ong health professionals na "aaaring "aging conscientious obAectors.'alina# din na "ay !augnayan sa layunin ng R/ 2a# ang pagbubu!od sa "ga s!illed health professionals gaya ng provincial, city, o "unicipal health o@cers, chiefs of hospital, head nurses at supervising "id#ives . (alang sinu"an ang "a!apagsasabi na ito ay 6palpably arbitrary or capricious6;* gayong ang sa!op nito ay iyon la"ang "ga itinuturing na pinuno ng "ga pa"publi!ong institusyon. (alang dahilan upang ipanga"ba na ipatutupad la"ang ang pagbubu!od na ito sa u"iiral na !alagayan o !aya hindi ito ipatutupad sa lahat ng provincial, city, o "unicipal health o@cers, chiefs of hospital, head nurses at supervising "id#ives .Bilang "ga !a#ani ng pa"ahalaan, nalalagay sa isang pa"bihirang !atayuan ang "ga public o@cers para isa!atuparan ang "ga nilalayon ng pa"ahalaan. 4ahil dito,"ala!i ang na!aatang na responsibilidad sa !anila upang ilunsad ang "ga bala!in ng pa"ahalaan. Pagdating sa reproductive health progra"s, "agiging !ahangalan para sa pa"ahalaan !ung hahayaan nito na sariling "ga !a#ani ang hu"adlang sa pa"a"agitan ng paglalatag ng "ga salungat na pata!aran ga"it ang "a!inarya ngpa"ahalaan. a"a!atu#id, hindi dapat payagang tu"ali!od sa tung!ulin ang isang public o@cer na "is"ong inatasang isaga#a ang "ga !autusan at progra"a sa ilali" ng R/ 2a# at 9RR nito, o biguin nito ang paglulunsad ng isang reproductive health progra".Phil/ealth Accreditationa ilali" ng ection $< ng R/ 2a#, hinihi!ayat ang "ga pribadong reproductive health care service providers, gaya ng gynecologists at obstetricians, na "agbigay ng libreng reproductive health care services !atu"bas ng ,= oras ba#at taon sa "ga "aralitang pasyente. 9tinata!da din ng ection $< na !ailangang "agbigay ng nasabing serbisyo !atu"bas ng ,= oras ang "ga "edical professionals upang "ag!aroon sila ng Phil/ealth accreditation. Ayon sa 4ecision, nararapat na bigyan din ng exe"ption ang "ga conscientious obAectors sa panuntunang ito dahil sa !anilang religious beliefs na nagbaba#al sa !anilang "agbigay ng serbisyo u!ol sa reproductive health.Ayon sa petitioners, tinututulan nila ang pagpapalaganap ng contraceptives , na itinuturing nilang li!as na "asa"a. /indi nila tinututulan ang pagpapahalaga sa reproductive health ng "ga "a"a"ayan, parti!ular na ang "ga "aralita. .inutu!oy sa ection $< ang pagbibigay ng libreng reproductive health care services.Batay sa R/ 2a#, tu"utu!oy ang reproductive health care sa paghahatid ng lahat ng serbisyo, !aga"itan, pa"a"araan at fac ilities na "a!atutulong sa i!abubuti ng reproductive health sa pa"a"agitan ng pagtugon sa "ga sa!it na !augnay nito.;,%asa"a dito ang pagpapanatili ng sexual health upang "apabuti ang antas ng buhay at personal relations ng "ga "a"a"ayan. a!la# ng reproductive health care ang "ga su"usunod na bahagi nito>$1 3a"ily planning infor"ation and services #hich shall include as a Grst priority "a! ing #o "en of reproductive age full y a#are of their respective cycles to "a!e the" a#are of #hen fertiliFation is highly probable, as #ell as highly i"probable:01 'aternal, infant and child health and nutrition, including breastfeeding:*1 Proscription of abortion and "anage"ent of abortion co"plications:,1 Adolescent and youth reproductive health guidance and counseling:+1 Prevention, treat"ent and "anage"ent of reproductive tract infections -R.is1, /9Q and A94 and other sexuall y trans"ittable infections -.is1:;1 Eli"ination of violence against #o"en and children and other for"s of sexual and gender-based violence: