imbata naati ena buku · 2020. 11. 10. · imbata naati ena buku eniko pee aiku onkiparret 3 1....

30
3 Imbata Naati Ena Buku Eniko Pee Aiku Onkiparret 3 1. Imbaa Naisil’ingie Enkai 4 2. Empalikino Enkai 7 3. Eng’olon Enkai 11 4. Enchula 15 5. Ororei 18 6. Enkomon 21 7. Ishakeno 25 8. Imbaa Kumok Naipiret Enkianye 29 9. Olningo Lo Nkiparret 32

Upload: others

Post on 27-Jan-2021

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 3

    Imbata Naati Ena Buku

    Eniko Pee Aiku Onkiparret 3

    1. Imbaa Naisil’ingie Enkai 4

    2. Empalikino Enkai 7

    3. Eng’olon Enkai 11

    4. Enchula 15

    5. Ororei 18

    6. Enkomon 21

    7. Ishakeno 25

    8. Imbaa Kumok Naipiret Enkianye 29

    9. Olningo Lo Nkiparret 32

  • 4

    1. Imbaa Naisilingie Enkai

    Imbaa e Dukaya Amaa teniye taata, kaji iko pee eyiolou ajo ita enkishu nemeish? Tasira tiabori nabo inana mbaa naijo esipa teiye. Mayiolo pii keidimaye pii esipa esipa pii Kumok iltung’ana otii kanisa larin kumok nemeeta esipata ajoo keidimayu te ninche, tonyorai oiruk yesu kristo ninye ake olaitajoinoni lang, pee itum enkishu neimesh, nimut to damunot inono enkoitoi oguan naalimu tipat tenimut to damunot inono. Imaa Oguan Naasipa 1. Enkai Olaitobirani Lang, Enyor Iyook

    “Amu entonyorra enkai enkop aiko nji o meishoru enkerai enye Nabo,

    paa ore pooki ng’ae oiruk neimeimin kake natum enkishi nemeish.” Yohana 3:16

    • Tisira eneutu enyonrata enkai tialo iyook (Yohanah 3:16). • Tisira tiaibori enekuna enkai pee etoduya enyonrata enye tialo iyiook. • Tisira tiaibori enkiko pee kitum enkishui nemeish. • Tisira entang’ae eishoki enkishui nemeish.

    “Melotu olapurrani mme kelotu apurroo neiyeieng neitarruoo

    aewuo nanu (yesu) pee etum aanoto enkishui netum te nkiputakinoto.” Yohana 10:10

    • Tisira tiaibora kanyoo pee etejo yesu aewuo te Yohana 10:10. • Tisira kaa kishui eyiu yesu nikiata.

    2. Ng’ok Ang Naatoro Iyiook Enkai

    “Etaasa pooki ng’ok neitong’oro enkito enkai” Iroma 3:23

    “Amu ore olekoisiayo loo ng’ok naa keeya; kake ore enkishorunoto e nkai e pesho naa enkishui oo ntarasi ti atua kristo yesu olaitoriani ti atua

    kristo yesu olaitoriani lang” Iroma 6:23 • Tisira kaja iltung’ana otaasa ng’ok anna anautu ebuku Iroma 3:23. • Tisira tiabori olekoisiayo loo ng’ok anaa enatejo ebuku Iroma 3:23 o 6:23

    Enyonrrata Enkai Ore enyonrrata nebelekenyaki te nkutuk o ingiriki Agape enjie nyonrrata nadede neme enyonrrata osesen. Ore enyonrrata osesen naa enyorrata emakewon kake ore enyonrratta nadede nai tadedeye nana tokitini nanyonrro naigoru nena naret nemeijalisha garama natum tialo ilo onyorr. Keeta Enkiyianget Ore olekoisiayo loo ngok naa keeya ore keeya neme ononsesen kalang enaa keeya osesen amu keorro eyiok enkai te enkiyianget ore keeya osesen ore enaa keeya naa onontarasi. Ore eworro olaingokok e enkai meijalisha tenikara “supati” endimayu nikara kake kira iyiook kimenat pee etiu anaa Itung’ani aero enkare iteru ten kop naji Hawaii pake Los Angeles ore elakuwani na temet mali 2000 te naiposha. Ata tenira ariaya metaa nchere pee mibatata Iroma 3:10-20

  • 5

    3. Yesu Kristo, Enkerai E Nkai Otanang O Salaba Tekaraki Eng’ok Ang

    “Nejoki yesu ninye ‘ara nanu enkoitoi o esipate en kishui metii oltung’ ani olotu eneti papa mme nani eimavie” Yohana 14:6

    • Tisira tokitini uni uni natejo yesu kaara yohana 14:6. • Tisira kalo obo oidim olotu enetii papa metti yesu.

    “Kake eitodolua e Nkai enabu enyonrrata nanyor iyook amy ore apa

    enton kira iloo ng’ok netua kristote nkaraki iyiook” Iroma 5:8

    • Tisira tiaibori einetodula eNkai enaba enyonrrata tiolo iyiook iroma 5:8. • Tisira enikikununo apa pee enyonrra iyiook e Nkai.

    “Aitarasaka intae nairturukie ina natang’amu sii nanu nchere etua kristo te nakaraki ng’ok anginanaa enejo lkigerot netunukayioki ninye neitopiwuoki te nkolong’e uni anaa enajo lkigerot neipang’aka neitoki

    lelotomono aare; oete siadi ina neipang’aki nabokata lalashera oolusoo te iip imiet neton eishu ikumok le lelo a taata kake etuata kulikae”

    1 Ilkorintho 15: 3-6 • Tisira tiabori imbaa oguan naatasa yesu 1 Ilkorintho 15: 3-6. • Tisira iltung’ana pooki oipang’aka yesu eishu eidipaki aitopiwu.

    4. Lasima Pee King King’amu Yesu Kristo Anaa Oloitorian

    Lang Olaitajuononi “kake ore lelo pookiootan’amutua ninye lelo ooiriko enkarna eny neishoo

    engolon naakunve nkera e nkai” Yohanda 1:12

    • Tisira imbaa are naisho iyiook naata nkera e nkai Yohana 1:12

    “Amu te mpiris eitajewuoki intae to rrekei le nkirukoto neme hoote nkaraki ae nitaasa intea enkishoruntoto e nkai neme enkaraki nkiaasin,

    metum ake likae tung’ani enawuasare ile” Efeso 2:8-9

    • Tisira eitia oitoi eitajewuuni iyiook anaa anajo esirat ile Efeso 2:8-9. • Tisira tiaibori ainyoo pee entengelua eNkai enkoitoi nkirukoto pee

    eitajewunni iyiook neme to kiasini. Ang’amu Kristo E’tang’amae iyie yesu kristo anaa olaitajuononi lino nirruku ninye mikitapaliki ng’ok inono? Tenitu niyieu ning’amu mimye? Tejo ena omono tenitieu nimut to damunoto inono tenakata! Oloitariani yesu ibaliyie nchere ara namu olaing’okoni natasa nanu ng’ok te

    dukaya ino tapalikiaki. Ashe amu kitashoki te salaba tekaraki. Ng’ok inei te nkishui ai naakairruk nanu iye anaa alaitjuononi lai e Nkai. Te

    nkarna ino airruk enaomono. Esai!

    - Kanyoo eutu yesu pee ejo are nanu “enkoitoi o “esipata” o enkishui? ß TADAMU asat 4:12 1 timoteo 2:5 1 yohana 5:11 - Kanyoo esidano enyonrrata Enkai tialo iyiook eton eitu kiyiolou ninye o eton kirimaa ninye ajo keingor ninye iyiook Yesu Kristo Enkishoroto Enkai Eisho iyiook enkerai enye, yesu kristo anaa orkipoket lo ng’ok naa ena ake pee etumiki enkishui o ntarasi eimu yesu kristio ake 2 ilkorintho 5:15 o 21 ilefeso 1:7 1 petero 3:18 iroma 10:9-10 - kaa kiko pee kinyolou ajo etopiwa kristo aigua keeya? - ijo iyie kidimayu te iyie etasaa kulo tung’ana pooki imbaa namakua? ß TADAMU Ang’ama Kristo Ore ele rorrei” ang’ama kristo” eibalunye ekias airruk yesu kristo anaa loitoriani o laitajuononi nirruk pooki naatasa to salaba pee etum atapaliki iyiook e ng’ok ang ß TAMADU - Aiyoo paa ore Enkai te mpiris orrekei le nkirukoto enkenaki enkishui nemeish neme tekarraki enkiasin? Tipat Mme ororei ota tipat kake nkirukoto ang enare nikirruk kristo metapaliki iyiook Ng’ok ang amu eisilingie iyiook toorok ang.

  • 6

    Osilingi Le Enkishui O Ntarsi Esome biblia kulo rorei niwal anaa enekilikuanaki soma tiabori niyioluo eniko pee eyiolou ajo eitaa enkishui nemeish te yesu kristo

    “Naa ena shaken, nchere eishoo iyook Enkai enkishui oo ntarasi ,naa

    atua Enkerai enye etii. ore oloata ina kerai neeta enkishui, ore olemeeta ina kerai eNkai nemeeta enkishui intae lelo ooiruko Enkarei e Nkai

    aigeroki ena pee iyiolou intae aajo latata enkishui oo ntarasi” 1 Yohana 5:11-13

    • Tisira aiyoo eisho iyiook E Nkai anaa enajo esirat 1 Yohana 5: 11-

    13. • Tisira tiaibori kaji etumieki enkishui nemeish. • Tisira kaji eitiu oloata ina kerei e tung’ani. • Ama anaa enikisoma to rorei keidim otung’ani atayiolo ajo eata

    enkishui oo ntarasi.

    � aa � anga • Tisira tiabori ele rorei niwal inawaalata. • Tisira keng’ai oidim “atayiolo” keeta enkishui o ntarasi.

    Eiyiata kristo te nkishui ino? �aa � anga Ore paa “aa” kainyoo ekai nidim atangamu te e Nkai

    �Eiaku enyanyukie ninye �Karsisho oo pesai �Enkishui o ntarasi

    Embolunoto Enkiken kikilukuana enaduo waalet? “ama teniye taata, kaji iko pee eyioluo ajo eiyata enkishui nemeish?”

    “kesipa pii taata ajo eiyata enkishui nemeish ti atua yesu kristo enkerai enkai Teneyee ninye taata, iyiolo ajo kalo shumata naa kaaku

    te nebo eNkai” ___________________ __________________________ Tariki tutukunya

    ß TADAMU Enkishui o ntarasi neme esupatisho arusha. Enikiningi kake enkirukuto ti atua kristo yesu. Tisipu nchere ore enkitengenare ti atua 1 Yohana 5:11-13. Netisiraki te lelo “oiruk enkerai eNkai” Kaa aibaikino enkItingenare 1 Yohana 5:11-13? Iroma 1:16-17 Enkibalakinoto 1. Etua yesu te salaba tekaraki eng’ok ainei 2. Aing’ai langamu te shumata te naye amU aisilingie kease 3. Kata enkishui o ntarasi amu atagamayie Kristo Enkomono Papa, kaisiSiyie amu kisilingie enkishui o ntarasi te lelo pooki oiruk enkerai ino yesu kristo ore osilingi lino naa kedede milejisho nemebelekenya. Esiligayu to nkoitoi inono najo ashe to silingi laatate kristo esai

  • 7

    2. Empalikinoto Enkai Imbaa E Dukuya Kaa iko pee endip kuna mbaa?

    Ore ake teneiku oltung’ani olairukoni Nena ng’ok naibalie itung’ani epalikini Ngo’pooki naatasa itung’ani epakili kake Nmeng’ok naitu itung’ani aas ng’ok Ore ngo’k musan o ngejuko oo enetaiseve Ore enyamali naata lairrukok naa ng’ok ore kitengenare nikipuo aimaki, nemikipuo aimaki nena mbaa nekitejo te dukuyu kake ewalata e nkai nkai naidimie ilairrukok meetemira ng’ok. Maimaki E Ngo’k Imbaa oguan naimaki e ng’ok tiatu enkishui ang ewalata enye

    1. Kaiyo e ngo’k 2. Aing’ae oas ng’ok 3. Kaiyoo ewalata e nkai tialo ngo’k 4. Kaa kias tenikias ng’ok

    1. Kaiyo E Ng’ok

    Ore engo’k neibelekenyaki te nkutuk o igiriki a nchere “aipong e nkoitoi”

    “Etaasa pooki ng’ok neitong’oro enkitoo e Nkai” Iroma 3:23 Iroma 3:23 neutu ajo ore ng’oki naa ebatatai “neitong’oro enkitoo e nkai” eng’oki naa enatatai o itung’ani elaikino atotona te siyatisho e nkai. Kitigilaa pooki nkitanapet e nkai e siyatisho o nkitanapati too kiasin anaa to damunot ore pooki ng’ae oiyoilo ataasa esidai nemes naa e ng’oki le ninye. Meetai hoo abo supat arashu boyoroti. Olekoisiayo Lo Ng’ok

    “Ore oltau oas engo’oki naa keye” Ezekiel 18:20

    • Tisira eneutu olekoisiayo lo ng’ok Enyorra ajo ore lelo ng’oki te dukuya enkai naa keyau enkiguana

    Ing’ok hamartic (grk) i’p’ong e nkoitoi italan as nemeisha ß TADAMU Tadamu itung’ani liyiolo supat endim atejo supat ilo tung’ani? Aiyoo naa kaiyoo? Yakobo 2:10 Yakono 4:17

  • 8

    2. Aing’ae Oas Ng’ok

    • Tisira o siratea ti atua Iroma 3:23 autu aing’ae etejo e Nkai olaing’okoni

    “Ti nikijo Mikiat ng’ok ate kilej nemetii esipata atua iyiook. Ti nikijo eitu kias ng’ok ninye kintaa olalejani nemetu ororei lenje atua iyiook.”

    1 Yohana 1:8,10 • Tisira tiaibori 1 Yohana 1:8,10 eneutu lairrukok te nikijo mikiat

    ng’ok arashu eitu kias ng’ok

    3. Kaiyoo Ewalata E Nkai Tialo Ng’ok • Somas biblia eneutu enekuna pee eyaan e Nkai ewalata tiali ng’ok

    “Naa intae, llootuata apa to nkitarruorrot o too saseni linyi lememurata eitopiwuo intae Enkai te nebo ninye, natapalaka iyiook inkitarruorrot ang

    pooki, nejuto enkiguana; ninye eiwuang’ie kuna neshe to sakiba” Ilkolasai 2: 13,14

    “Ore pee eng’amu Yesu ina siki nejo Eidipe! Neirrug edukuaya. Nedung

    tau” Yohana 19:30

    “Meeta apa Kristo (Yesu) ng’ok. Kake eitae Enkai ninye ong’oki te rishata ang iyiook, Paa te ninye King’ar esupatisho e Nkai”

    2 Ilkorintio 5:21

    Ore te alua ilkolosai 2:13-14, neilayu olkiparet Paulo e kitayanyukoto o mbaa naimayie. Ore apa te rishata enye neishori impala nasishore e nkarrusho. Etolimuo si imbaa torrolu naataas eibung itung’ana neyo korokoroni netukung, ore te nkutuk olgiriki nejo “tetelestia” eutu ajo eidipe Esipa kulo rorei o eiroro Kristo ti atua embuku e Yohana 19:30 pee ejo eidipe, eton eitu eirrung e dukuya enye pee edung tau to salaba.

    • Tisira kaja ing’ok ang naidim e Nkai atakaliki iyiook to Ilkolosai 2:13-14.

    • Tisira tiabori kaa e taas e Nkai pee ejo “netujuto enkiguana” naa ninye naigerokino ng’ok ang enkitamioto e keya. ( eimu “neshe to saleba” eitaa e Nkai enkera enye (Yesu) Olikipoket loo ng’ok ang neshei ninye naye te rishata ang te neitu elaaki iyiook yesu ing’ok ang enaata kilak iyiook!)

    • Tisira osirata “eidipe” ti atua Yohana 19:30 eingero etalee Pooki. • Tisira tiabori kaiyoo pee etaas e Nkai ena ti atua ebuka 2 Ilkorotio

    5:21

    Ndung’eta e rashe 20:9 Olaikooni 7:20 Isaya 53:6 Isaya 64:6 - Keidim hoo naji Enkai atapalivi iyook meetii olasar le Yesu Kristo? Kaiyoo arashu aihyoo? Keya e Yesu Kristo Ketulung Enkai to baa are keitululung siyatisho enye nchere ekitamioto o torrok neitulung enyorate naishakino enjeunoto e tung’ani, eimu olasar le Yesu Kristo. Amu e longyorra e Nkai iltang’anu Pi neton ninye te siyatisho. ß TADAMU Laijurok le biblia Etolimutuo ore keya e Kristo to salaba neibalie nchere etua ninye te resheta ang nenap ninye ng’ok ang te rishata ang.

  • 9

    4. Kaa Kias Tenikias Ng’ok

    “Il nikimbalunye ng’ok ang keisiligayu ninye naa asipani, metaa kpalaki ninye iyiook ng’ok neisujaa ntorrok and pooki” 1 Yohana 1:9

    1 Yohana 1:9 netejo “ore lairukok netiu anaa echaata o sabuni” amu kigirra arrare ntorrok natii atua itiook. Ore tena matua negira autaki iyiook enikiaas te nikiaas e ng’ok.

    • Tisira ororei autu eng kiaas. Ore ororei ojo nikimbalunye te nkutuk o lgiriki naa keutu anyorra. Ti nikimbalunye nikitonyorrai te Nkai ajo kira laiong’oko! Tayiolo nchere ore tena matua pokaata kipalakini naa ti nibalunye ng’ok matua pokaata kipalakini naa ti nibalunye ng’ok ino, naa kea enkai imbaa are te iyiook.

    • Tisira nena baa are. Embolunoto

    1. Tomon enicai mikibalakinye nena ng’ok naisudoro neitu iyie eyiolou.

    2. Balakinye enkai ninyorra ajo ka olasani lo ng’ok. 3. Belekenyau tung’ui ng’ok niomon enkai mikitaretu pee migil

    aas nena ng’ok niasita oshi ake. 4. Tomonu nena mbaa are naisiligie iyiook enkai te nikibulunye

    ng’ok ang anaa enajo enuku 1 Yohana 1:9. 5. Enchoo enicai enashe tekaraki empalikinoto o ntorrok eimu

    enkirukoto! 6. Tadamu 1 Yohana 1:9.

    Ilomon Supati

    “Neitoki aponaa nejo, ‘ore ng’ok o nkitarruorrot enye nemeitokini adamu ae kata.’” Ilhebrania 10:17

    “Ore anaa enalakuaniki oloo saen oloontoluo neija eiko ninye aitalamaa

    nkitarruorrot ang te iyiook.” Olkerempe le Nkai 103:12

    “Wou naa matoning’oto te nebo, olaitoriani ojo, ore hoo neyia ing’ok inono anaa enkarash nanyokie keyooki aaiboru netiu anaa enkatampei

    naibor oleng ore hoo nedo anaa oserge keyooki aaiboru anaa ilpapit loo ntare naaibor.” Isaya 1:18

    ß TADAMU Olkerempe le Nkai 32:5 balakinye = homologeo homo = etoki nabo logeo = ajo “atejo etoki nabo” arashui anyorra - kaiyoo pee eyieu e Nkai nikibalunye ing’ok ang pee etum atapalaki iyiook? - kaiyoo paa tipat “pee kibelekenya aig’ua ing’ok neme ake pee kibalunye ng’ok? Ore to baa uni nikisoma te bibilia neutu baa uni napaasha eutu to nkoitoi uni. - Aibalie nchere eyiolo Enkai pooki toki, kaiyoo eidim iyie atadamu pee ejo ore ng’ok o nkitarruorrot enye neimeitoki adamu ae kata?(Ilhebrania 10:17) - Kebaa elakuaniki oloosean oloontoluo (Olkerempe le Nkai 103:12) - Kaji etiu eukatamoi naibor (Isaya 1:18) - Ama te kulo sirat kebaa elulung’ata e Kristo te mpalikinoto ang. - Nooto tadamu nabi arashu pooki te kulo sirat le kisoma

  • 10

    Enkikilukuanai Oo Owaletaa Kitapalikia Enkai ng’ok inono pooki arashu ng’ok inono musana ake? Etua Kristo tekaraki ng’ok ang pooki, musan, ng’ok, etaata, o ng’ok etaisere. Amaa tenatapalikia Enkai ng’ok ainei pooki kaiyoo naa paa eitoki aibalunye? Aibalunye keidimie iyiook matonig’i ajo etapalikia iyiook tea tau Kristo. Ore ng’ok kengil enchula ang Enkai, kale mme naiboisho ang o ninye. Ore naiboisho ang e Nkai anaa enkera enyena nemeeta ekibooroto te ninye, kake ore enchula ang o ninye naa keitengemea enikikunari arashu tenikibung naiboisho ang e Nkai. Neaki ore ng’oki neiyal naiboisho, ore aibalunye neshuku iyiook. Amaa tenetou aning’ito ajo ilaata eutorroni duo nataas ata aidipa aibalunye kaa? Ore eutorroni pooki neton lning’ik ajo eyiata nesipa ajo ebalunye neme Enkai ing’ua. Shetani olaitagoroni lang keitiship iyiook pee kibung ate adamu entorroni nikitaasa pee mikisai e Nkai. Kaiyoo pee aibalunye ng’ok ainei? Ore eukibalakinoto o ng’ok anaake naa keitiship euchula ang Enkai neitiship e eg’ejuko ang ti alo Enkai. Keishio iltauja lang meibung’a matayiolo enayeu Enkiyieng’et Enkai. Ore e esaata o ng’ok anaake neitagol iltauja lang ti alo Enkai. Kaiyoo enchukenoto? Te niata o likiaatakinore ning’as alo aomonu epalikino arashu aning’ore, nishuku teneidimayu. Katitin aja eishaa naibalunye ng’ok aihei? Ore amaa enalimuno te dukuya 1 Yohana 1:9 naa ninye “o sabuni lo lairukoni” Ore anaa enituku kewon to sabuni anaa e naishekino, ebalunye sii ng’ok inono anaa enaishakino, Aishaa nibalunye te sikunoto anaa e nikijaoki Enkai tejo te sipat. Tenimisioki aibilunye netum shetani e rishata sidai ti atua enkishui ino nikipik.

    Ilhebrania 10:8-18 Yoab 1:1-11 Sakaria 3:1 Embolunoto 12:9-10 Olkerempe le Nkai 66:18 Matayo 5:23-24 Ile efeso 4:26-27

  • 11

    3. Engolon Enkai Imbaa E Kukuya Kaa iko pee eidip kuna nitejo? Ore enetipai nayooni tialo enkishui olairrunkoni naa ena… �imputa altaa lino o damunot inono ororei le Nkai �Tomono oleng anaa enidim �Shomo nchularitin olairukok nikitukujeki �Tijing’a ekisiyiayare �Tegelu taasa ina nasipa naitiship Enkai �meeta tenena pooki Ore nena pooki neeta tipat ti atua eukishui olairrukoni kake meeta nabo inana naluus anaa “entoki etipat” Amu eukitong’or nena tekaraki baa ore eua toki naiboyo iyiook kira lairrukok mme taa eji engol te nkishui o lairukoni, neme ina ake engol sii teniton te nkishon! Ore ten aa kitengenar kidol Enkai eisho iyiook enkidimata niki’mirie engolikinot!

    Kaiyoo Pee Mikitoni Te Enkishon O Te Enkishui Olairrukoni Engoloto nemeisho lairrukok naa e ng’ok eikinet. Enkirruk ajo ti atua ng’ok aatoiuoki, nejo esirat nchere eitu kiaku laing’okok, kake aatoiuoki iyiook to ng’ok, ng’uraitanaa anatejo Daudi, anaa enatolimuo Enkai “iltuglani lo ltau l’ai”.

    “Ng’ura ti atua ntorrok nanu anitoiuoki naa tiaatua ing’ok aaitoiuo yieyio” Olkerempe le Nkai 51:5

    Euteru te nguset, eidipaki ainyala nekijung’u keeya o Entorroni eng’oki aiteru ake te enkinet!

    • Soma anaa enajo ilkigerot. “Meetae hoo oloota esipata, netea hoo abo Enkai nemeetae hoo

    olojing’aa nemeetae hoo abo oing’oru Enkai Etapong’ori pooki netaa te nebo meneetae obo oas isupati, meetae hoo obo” Iroma 3:10-12

    “Amu atua oltung’ani eing’uaa indamunot torrok, enkiboraa oo nkonyek, empurrorre earata metua, eloloito, mg’urrat torrok enkairueisho, olosek

    torrono enkipororonkos, olom esulare, olwuasa, emodai. Atua oltung’ani eing’uaa kuna torrok pooki naa kuna naaisarkionie oltung’ani”

    Marko 7:21-23

    “Amu ore oltua oilore osesen naa olmang’atinta te Nkai; amu meishoru meitoria nkitanapat e Nkai; nemeidim. Orelelo laa osesen oitore

    nemeidim aaihsipa Enkai.” Iroma 8:7-8

    - Amaa te netoiuoki iyiookoti atua ng’ok amaa te nikidamu kaji aiug’aa ng’ok? Olkerempe le Nkai 58:3 Yoab 15:14 Iroma 5:12 - Amaa te nemeetae obo Yohana 6:65 Matayo 1:27 Matayo 16:17

  • 12

    Ntekaraki ng’ok einkinet meijalisha lubaa esirat le kiyiolo, meijalisha katitin aja kiomon, meijalisha kata aja ilo tumoritin nikitikujeki, maijalisha kabaa e rishata netii enkisiayayare, arashu meijulisha kebaa king’oru aas supati, ore euyuat ang mikitabaya amu meig’orita enyamali nakiata! Te nikiaas te ngelon ang ore enkeny ang naa keiyu alwuasa kake eisho iyiook Enkai ewalata. Ewalei E Nkai Ore awalet e Nkai to ng’ok ang einki net naa peisho iyiook epukunoto ng’ejuk! Netaas ena airiwaki iyiook Enkiyiang’et singyati tenia rreshata nikitang’amutua tesu Kristo!

    • Soma ilkigerot olimu baa enking’asia “Newaliki Yesu ajoki esipa, esipa aajoki iyie te neitu eini oltungani te

    nkare o te Nkiyang’et, nemeidim atijing a Enkitoria e Nkai. Ore ina natoiwuoki to sesen, naa osesen, ore enatoiwuoki te Nkiyang’et naa

    enkiyang’et ming’asia te naajoki iyie, meeta nchere pee minkingili aaile.” Yohana 3:5-7

    “Neaku te netii oltung’ani atua Kristo, netaa eukitayunoto ng’ejuk

    etulusoyie enapa musana, ng’ura nelotu ng’ejuk.” 2 Ilkorintio 5:17

    “Naa enchoo eitang’ejuki indamunot inyi enchopo enkenan ng’ejuk, naitayioki enyaayukie Enkai ti atua esupatisho nesipa o te sinyatisho.”

    Ile efeso 4:23-24 • Tisira ororei otii shumate ojo enkitayunoto ng’ejuk. Ore Nkiyang’et

    Enkai neliki iyiook empukunoto Enkai o engolon enye ti atua iyiook. “Naisho nanu intae oltau ng’ejuk neisho intae, eukiyang’et ng’ejuk napik

    atua intae neitayu aitung’naa iseseni linyi ilo tau lo soit, naisho intea o iltau, naitaa intea iloopuo too nkiguanet aainei nijurrurru oley aaing’or

    nkikoot aainei.” Esekiel 36:26-27

    “Kake ing’amumu intae oiyolon tene elstu Enkiyang’et sinyati shumata lutae, niaakuku lutea lchakenini laanai ti atua Yerusalem or ti atua yudes

    pooki o Samaria o metabaiki ineeiting’ee enkop.” Iasat 1:8

    • Tisira tookitin uni netejo Enkai ti atua ebuku Esekiel 36:26-27. • Tisira tiabori tookitiu are naaku te nipik iyiook Enkai Enkiyang’et enye

    atua iyiook. • Tisira kaiyoo kitum te niking’amu Enkiyang’et sinyati anaa e najo ebuku

    Iasat 1:8 (ore ororei ojo “englolon naa keutu ekidimataa niasie enaduo siai”). Ore Enkiyung’et Enkai naa keisho iyiook ing ng’uarrata (esekiel 36:26-27) o engolon (Iasat 1:8) pee kiaas enyounoto enyena.

    • Soma Ilfilipi 2:13

    “Amu Enkai naasisho ti atua

    intae te pokira are te yieunoto o te

    asata inyi te nkaraki Murruna enye

    sidai” Ilfilipi 2:13 Oldini O Olairukok Ore oldinii kumok naa kiteng’enshio ajo mpaka nibelekenya kewou ti atua olkuak sidai pee itum aatabaiki eidia nkiltoria nasila. Orete kiteng’enare o ilairrukok naa kejo meidim oltung’ani aibelekenya kewon. Ore eneiyiouni naa pee eibelekenyi metaa etoki eng’ejulu. - Kakua ororei ti atua bibilia naautu kune nduaat? Ilkolosai 3:10 - Kaiyoo eutu arashu tipat e kulo rorei “oltau lo soit” arashu “itau le nkirring’o”? Enkiyang’et Enkai Tiatu Iyiook Ore Enkiyang’et Enkai tiatua iyie ninye nikidimea

  • 13

    entishipa Enkai. Naishakenoko Enkiyang’et Enkai natamanya atua iyie nchere ira iyie nkitayunto ng’ejuk. ß TADAMU

    Maing’orru Ewalai Enkai Einoto oseseuà Einoto Enkiyang’et à Keeya Osesenàenkishui nemeish ng’ok eikinet à enkon ng’ejuk Keutu ena enkishui ang kira ilairrukok. Eitoiwuoki iyiook te nkop o ng’ok. Kake ore pee kirruk Yesu Kristo pee apaliki iyiook, netoiwuoki yiook kata are, ng’ura nelotu ng’ejuk, neme enaibelekeny ake nanu kake enkorrong iyie! Ore ng’ok eikinet arashu enkon musana meidim aitishipa Enkai nemeyiou kake ore enkon ng’ejuk neme ake pee aitishipi Enkai kake eidimie engolon Enkiyang’et sinyati. Tayiolo ore ng’ok eikinet ti atua ilairukok naa keiting te nelotu keeya kake ore Enkon ng’ejuk nemeiting aaikata! Ore baa nikitumore naangol ti atua nkishui naa baa are empukunoto o nkitanapat naarrare indamunoto ang itanja lang oo oseseni lang. Kiate larrabali ara ti atua iyiook! Nejo ilomon supati ore ena ekeny naa enekit reshara! Ore alu pee elakuni iyiook to ng’ok eikinot. Ore enkon ang ng’ejuk nemeta entoki naitoki aiboyoo pee mikiaan enyeunot Enkai! Tipat oleng te nikiyiolou ajo Enkiyang’et Enkai naisho iyiook emirishoi ti atua iyiook te nikinyorra Enkinyang’et enye metamany atua iyiook nikindol yieunot e Nkai engolon enye ti atua iyiook. (Ilfilipi 2:13 ti atua ina matua e tomou are aigil).

    • Tujuru ile feso 5:18 tiabori. Enchoo Enkiyang’et Eiput Intae

    “Emimera te naishi oo sabibu amu emutata e nkishou ina; kake enchoo Enkiyang’et eiput intae.” Ile efeso 5:18

    Ele efeso 5:18 keitegeu iyiook e nikikok pee keng’oru enkishoroto e Nkai nekimirie ng’ok.

    • Tisiri kaa kiaas te Enkiyang’et ore ororei “eiput” keutu eiputa aig’ang! Oltuny’ani “eiputa Enkiyang’et sinyati” nemetoki aidimu ng’ok metoria eujushui enye! Ore “eiput” neisho iyiook matayiolo enikiko Maing’orru ninye.

    Iroma 7:22 Ilfilipi 2:13 Ilgatatia 5:15-17 - eidim aa tadamu ti atus enkishui inono enkolong naatariete iyieunot inono osesen o iyieunot Enkiyang’et? ß TADAMU Keiyeiu nidamu - kaa enyikita emmerai o lipu Enkiyang’et.

  • 14

    Enkitanapata: Ore ena nkitanepata naa kieteng’en iyiook “pee eiput iyiook Enkiyang’et Sinyati” teyeunoto ang megira Enkai ajoki iyiook pee eiputi iyiook Enkiyan’et enye anaa eikiyeiu. Enkitanapata Enkai pee eiputi iyiook Enkiyang’et metoki te nikining’ito enikining’ito…nemetoki te nikinaa baa, lasima pee eiputi iyiook Enkiyang’et nikicho ate Enkai meitoria enkishui ang. Esiai e Nkai: Ore ena meiti nchere Enkai naiput iyiook. Ore enalelek naa pee kicho ate! Ore anaa enkicho ate Enkai nasho iyiook Enkuyang’et engolon neking’urie o nkidimata! Ore Enabaiye: Keitanap iyiook pee eiputii iyiook ana ake Enkiyang’et Enkai ~ Pooki rishat, Pooki saa Pooki olong. Meetai enkiyeye, neme etai ai rishata naitoki eng’ok aitoresho! Kaa kiko pee kitisip ajo keiput iyiook Enkai enkiyang’et sinyati? Amu etejo ninye kaan, nemeleyisho Enkai!

    • Soma enkisiligata enye 1 Yohana 5:14-15. “Naa ena kitieunoto kiata iyiook ti atua ninye, nchereti nikiomomi ake

    ninye entoki pooki te risioroto e yieunoto enye naa kening ninye iyiook. Naa ti nikiyiolo aajo kening ninye iyiook te pooki nikiomonu nikiyiolo

    aajo kitang amutua nena pooki nikitoomonutuo te ninye.” 1 Yohana 5:14-15

    • Tisira tamanai eneutu enkoitoi nikidim atadamu enikiko pee kinyikaki Enkai.

    • Tisira kaa omono ening Enkai te nikiomonu. • Tisira te nening Enkai enkomono ang kaa kiko pee kiyiolou

    kitang’amutua.

    1. Keyieunoto Enkai pee eiputii iyiook Enkiyang’et Sinyati? �aa �aag’a 2. Amaa te nikiomonu te Enkai pee eiput iyiook Enkiyang’et kening paasa

    iyiook? �aa �aag’a 3. Amaa te nikiyiolo aajo kening iyiook keidimayu pee kitisip nchere eiputaki

    iyiook? �aa �aag’a

    Embolunoto Kuna enkoitoi naidimie iyiook maanoto engolon Enkai:

    1. Nikimbalunye ~ Meiput iyiook Enkiyang’et Sinyati te nikiata ng’ok. Te nikimbalunye te Enkai nekiomomu empalakinoto (1 Yohana 1:9)

    2. Nchoo Eiputi Entai Enkiyang’et Sinyati ~ Tomono Enkai pee kiputi Enkiyang’et nchoo Enkai meitoria ndamunot inono, O altau lino o sesen lino.

    Enkomono “Enkai Papa, tapalikiki anaa enaisho eng’ok meitoria enkishui iyie. Kaisho nanu iyie oltau lai, o ndamunoto ainai O sesen lai, naomou nanu eiputaki Enkaiyang’et sinyati. Kayeu nanu iyie nitore enkishui iyie! Ashe o laitoriani kitoning’o niwaal enkomono iyie! Te nkarna e Yesu. Esai”

    ß TADAMU

  • 15

    4. Enchula Imbaa e dukuya Etoiwuoki enkerai ore etulusotie larni tomon eton embaa anaa apa neton etubulua anaa apa Pee eini! Ore enesioki aas naa!

    � “woi. Eton a sidai” � “edidai…amus aajo ore kulie nkera meisioki ambulu anaa kulie” � “ewaita ena nkerai enetii olabaani tenalkata!”

    Menya ninye o labani eitu ejo ore ena nkerai neme sidai. Ore nkerai sidai naa kebulu naa keiyaeku. Neme sidai najii tenemegira abulu arashu tem me engira aaku! Ore ake pee kipik Enkai Enkiyang’et sinyati ina olong neruk Kristo mekitapaliki “nekitoiwuoki kata are” te Enkiyang’et. Teine weji niaku obo lilo marai le Nkai ntarasi, etaa “entoki ng’ejik” ti atua Kristo etoki nabulu paka nibaiki etemet nairirikino emasai naitobiruaki te nkiterunoto te nkisisa e Kristo ti atua enkishui ino.

    • Soma 2 Petero 3:18 “Kake entubulu te mpiris o te yiolounoto o kaitoriani naa olaitajeunoni lang Yesu Kristo. Metaa enenye nkitoo te pokira, taata o metabaika ina

    olong oo ntarase” 2 Petero 3:18

    Ore imbaa oguan nikitoki adol naa eikiteng’eno nena neiruk ajo esipa nekidimie nikirret ti neiterru te enkishui ino ti atua enkishui ino olairsukoni. Ore anaa enatiu te nkop, ore embulunoto naa Kenya erishata ore siu embulunoto Enkiyang’et keyieu eng’iriata. Kake te niayiayit enkishui ang ore ena nirruko ajo esipa ore embulunoto Emkiyang’et nemeata entoki naboyo ena ngolon pee mine aas. “Engolon tu atua Esiana!” Ore ene dukuye neirruko ajo esipa nchere pee embalie embulunoto enkirrukoto naa pee eiteru te ngolon naboisho o kulekai airrukok. Enkima e Yesu! Ore anaa enipej olchuma nairowuajee kulekai chumai te rishata naado, naija etiu lairrukok te naibung te nebo te nchula nairowuajee o lekai o lekai ti atua enkirrukoto ti atua Enkai, nikipejoo o lekai te nyorrata! Naa kua sababuni nikiata pee kibung te nchula olairukok.

    1 Petero 1:23 Yohana 1:12 2 Ilkorotio 5:17 2 Ilkorotio 6:18 1 Petero 2:2

  • 16

    Intagolo/Etukuja

    “Nimikipalaa entumo anaa enatiu olkuaak le kulikae; kake intagolo olikae olikae naisul ldolitata aajo etinyikua ina olong.” Ilhebrania 10:25

    • Tisira enejo Pee mikipalea ti atua ina buku Ilhebrainia 10:25. • Tisira tamanaa ororei “mikipalaa” ore ele rorei neutu aajo

    “aidipunye aiwuaa” arash “aiwuaa aidipunye”. Meishoro lairukok pepalaa arashu pee aiwuaa entumoritin enchule. “Nimikipalaa” meetoki naji eidim ategeluu.

    • Tisira kaa bae kiedim aa taas. • Tisira tamanaa ororei “intagoluo” ore ele roroi nebelekany aki te

    nkutuk o llgiriki orerei ojo “aipot airiemari olikae” kebaa esidano to iltung’ani. Intagolo olikae nerimarie te nebo. Kidol ajo eletek oleng kisukenye, kitukurou arashu king’uanare olikae lung’ani likidol aajo mme encholiek ang, kake etejo Enkai pee intagol, nitashe airiamari o lilo utashalita.

    Enduata

    “Emicho eitapong’ori intae: ‘Ore eucholiek oo lkimichel keinyal olkuaak’” Ilkorintio 15:33

    • Tisira tamanaa endimu ajo pee mikiaas (1 Ilkorintio 15:33). Ore

    ororei “eitapong’ori” naa kejo pee mikitapong’ori te sipat kidol ena aajo entanapaki iyiook te ngolon ti atua bibilia pooki te enkaraki nikiata olkuaak likinjo e nkiyiolo enkoitoi aata eidipa Enkai etoduaa iyiook enkoitoi!

    • Tisira tamanaa ororei enelimu aajo kainyal “encholiek oo kimichal olkuaak sidai”.

    Ore Ororei “keinyal keutu ajo ketarruo arashu esardekie. Inotoree aikata Itung’ana oretoki kulikae mme ta aas ng’ok eitu erikokii ate? Ore nkiushui obirukoni pee eng’elaki kewon encholiek torrono teine elotu aadol ajo einyal enkirukoto. “Emicho aitapong’ori intee” Amu naijaa kuteu anaa encholiek nikiboitare! Naa te naa ina e nkipirata pee nkibulu te nkiyang’et aaku lairukok naa lesima pee kitoni tenebo olairukok ongira aabulu ti atua Enkiyang’et!

    ß TADAMU “Mirinyoo Siadi!” Sire Winston Churchill Ore te siadi Pee eishunye olarrabel li are Sir Winston Churchill. Laa ninye orikitoo enkop o nkirisaa anaa olministai kitok neijo kuna pee. E tomoni metejo bai engeno, Amu oltung’ani arriyia neyiolo enkutuk neyiolo aatakuenia iltung’ana eite endoluu nedumu eiumataa, ejoito “mirinyoi siadi, mirinyo siadi mirrinyoo siadi...!” Nejo to daikikani oikash. Ore eidipitaa eilepunye oitadoyio oltoilo, neibelekenya alo aton eidipaa atolikii imbaa naig’aseyie nemetikini. ß TADAMU Matayo 24:4 Ndung’eta e rashe 13:20 2 Petero 2:17-22 - te ai ointoi edim olkuask torrono einyal olkuaak sidai? - te ai ointoi edim encholiek sidai autu olkuaak sidai?

  • 17

    Aashuku

    “Ilalashera laainei te neak keirrashaki oltung’ani te nkitarruorroto naje, ore intae lle nkiyang’et nitemiteme aasaru te nkiyang’et e mborron.”

    Ilgalatia 6:1a • Tisira tamanaa kaa naidimayu te naaku keirrashaki olalashe te

    nkitarrurroto (Ilgalatia 6:1). Ore ororei oojo “eirrasha” ore maana enye airrib meyiolo.

    Euto ai kata kewon eiyata enyamali neiu eretoto, kake eitu etum olipot? Meeta etoki torrono! Anaa tenikinepu lopirri le naiposha, keidim ilairukok neinepu ate ewaitaa entemat o ng’ok. Einkesh dairukoni oitaa Enkiyang’et olchore ilo lemees te siokinoto e torrok neitajeuni ti atua ina taboi.

    • Tisira tiabori “Enkiyang’et” lairukok (oipita Enkiyang’et sinyati) laa ninche otem ilalashera te naaku kairrishaki to nkitarruorrot (Ilgalatia 6:1)

    • Tisira tamanaa ororei olimu enkiko te nikishuku ilalashera ~ ore to kulie rishat torrok arashu king’unare kulikai lalashera te nikirrash to ng’ok, kake etiakaki iyiook pekitem aasaru te onborron.

    Emborron: ore kulo rorei le mborron neibelekenyaki te nkutuk ilgiriki ororei ojo “tomborro” ore iltung’ani “oborro” naa ilo oitadoyio kewon tiabori Enkai ore emborron naa eyielonnoto ajo Enkai olaitobirrani naa ninye olaitobirani lang! naa ore ina naa keisho iyiook mating’idata nchere keisudo iyiook maateret kulikae a ilashera pee meirrishi to ng’ok. Enkomono

    • Pee etumo anaa ake Uairukok neg’uaar nebulu ti atua ankirukoto (Iasat 2:44-47)

    • Shomo kanisa naanyit Enkai neiteng’enisho ororei lenye, nilo te enkirrukoto (Ilhebrania 10:25)

    • Naboisho ti atua enkisieyeyare e kanisa (Ile efeso 4:11-12)

    • Taretu esiai enkisieyeyare e kanisa to ropiyiani enchoyoyo anaa

    ake (Ilgalatia 6:6, 1 Timoteo 5:17;21, 2 Ilkorintio 9:7)

    Shetani naa olmang’atita lang 2 Ilkorintio 2:11 Luka 22:31 Ile efeso 6:11-12 Petero 5:8 Ore ake pee eiku olairukoni naiku shetani olmang’atita lino. Netene shetani aing’oru enkoitoi nikebung’ie to ng’ok - tadamu ing’ok niyaasita anaa ake itodua e naiko shateni pee kebung te nena ng’ok? - kaa aias pee mekitokini airash to ng’ok Iasat 1:14 Iasat 2:42 1 Timoteo 5:17-18 1 Ilsesalonike 5:12 1 Ilkorintio 16:1-2

  • 18

    5. Ororei

    Imbaa e dukuya Kebaa kolongi nikidim atotoni eitu kinya endia? � enkolong nabo � uni � tomon � tikitam � aratam � tomoni ile � iip Are pee eingor “enkolong nabo” nadol ajo eitu ai kata alauu eudaa te nkishui ino! Eitu ai kata mme enji kolongi tomon arashu tikitam. Enkidim ashom kdongi aratam eitu kinya endaa, kake ore te siadi ina, naa ore seseni lang neshalu neaku keeya. Ore anaa eneyiu osesen endaa pee embulu neton eishu ore sii ninye Enkiyang’et keyieu sii ninye neitotie. Tadamu enkitayayukoto e “kule” o “endaa nagol” natasishorelli to ilking’erot.

    “Amu ore aa intae napaji taata ilaiteng’enak, neton eiririkino te nelotu likae aigilie intea nkiterunot ororei le Enkai. Eton a kule naairikino intea,

    Mme endaa nagol.” Ilhebrania 5:12

    “Eutang’uar ororei le Nkiyang’et nemeeta olosek Pa ate ninye Ibululu abaiki eujeunoto.” 1 Petero 2:2

    • Tisira tiabori kejaa Ilhebrania 5:12 Pee etayiu enkitayukoto e kule. • Tisira tamanaa enikikununo iyiook “entang’uer ororei le

    Nkiyang’et” ti atua 1 Petero 2:2. Ore tena kisoma, nilo aiyolou:

    • Enkiterunoto ororei • Tipat ororei • Engolo ororei • Enkomono ororei

    Enkiterunoto Ororei “Ore Ilkegerot pooki naa Enkai naiyiang’ua neta dupoto te nkiteng’enare, ote nkisikong’at o ererioroto o te nkitubulunoto ti atua esupatisho paa ore

    oltung’ani le Enkai neitabari te nkiaas pooki sidai” 2 Timoteo 3:16-17

    • Tisira tamanaa enkitemnoto o rorei anaa enalimu Ilkigerot te buku e 2 Timoteo 3:16-17. Ore to Ilgiriki ore o rorei ojo Enkai naiyiang’ua nemeetai dikai netisiraki ti atua osotua ng’ejuk, hoo nemeibalea esirate anaikuna pee king’amu. Kake keibalie engolon kitok Enkai e enkiterunoto ororei.

    • Tisira tamanaa kibaa Ilkegerot le Enkai. Ore ena matua neiteng’en iyiook ajo ore ilkegerot pooki le biblia naa Enkai aing’ua!

    ß TADAMU - ke baa Ilkigernot paasa eta dupoto te nkiteng’enare naa Enkai nayiang’ua? 2 Petero 1:20-21 1 Petero 1:10-11

  • 19

    Tipat Ororei • Soma 2 Timoteo 3:16-17 ti atua ematua 18 ning’ere koitoi oguan

    naata ororei tipat: ____________________à eutaki iyiook esipat Enkai ____________________à Mairuko iyiook esipat Enkai ____________________à Neshuku iyiook metayiolo esipat Enkai ____________________àNeiteng’en iyiook chikiko pee kitoni ti atua

    esiput Enkai • Tisira tiabori baa oguan naitabari ti atua Ilkegerot te nkishui ang. • Tisira tamanaa baa kumok nikiaas sidain te nikishum naji.

    Engolon Ororei

    “Naa embung’a emaupe e njeunoto o lalem le nkiyang’et la ninye ororei le Nkai” Il efeso 6:17

    • Tisira tiabori enejo “ororei le Nkai” anaa enatolimuoki ti atua Ile efeso 6:17 ore “oreorei le Nkai” ninye ake emaupe anaa enajo Ile efeso 6:10-17 Enchopo Irupare pooki e Nkai. Ore lairukok oiteng’enaki meibung’a Iruparen/nareta oidim aairishaa shetani. Ore lairukok kumok keitaa ororei le Nkai Parmetii, neibung naareta naijo enkalem along olalem!

    Enkomono Ororei Mbirribirra

    “Atushuma nanu ororei lino to itau lei pee maas ake eng’oki ti alo iyie.” Olkerempe le Nkai 119:11

    Olkerempe le Nkai 119 naa osikolio kitok to rorei le Nkai, out endumunoto alairukoni pooki oisum.

    • Tisira enikiaas to rorei le Nkai ore to rorei ojo “ashum” naa etoki etipat nisudoo. Ore ororei le Nkai nishakino nikisum to itaujo lang amu entoki etipat oleng. Ore enkarna “oltau” naa ng’eno, enkishui, eudamunoto, ing’uarrat, ng’uarrat torrok, eyieunot o enyelounoto” ore tekai nkutuk, lbirribirri ororei neme ake dou entoki ning’ira adamu ashipakino ake, kake keng’ira aipirita ltung’ani te lunglung’ate.

    Mbirribir naa kelek te niaas kuna. • Soma osirata arashu olkereri kata uni. • Ing’ero osirata arashu olkereri kata uni. • Tejo midolita olkereri kata uni. • Eng’orai anaa ake to nkolongi nabaya tomon.

    - Kaiyoo nkibelekenyata nidol to baa oguan natejo ilkigerot Olkerempe le Nkai 119:105 - Kaiyoo pee etadamuki ajo orerei le Nkai Olalem le Nkiyang’et? Ilhebrania 4:12 Matayo 4:1-11

    ß TADAMU - Kaa lko iyiook ororei le Nkai tenikishum to itau pee memikias ake eng’ok?

  • 20

    Eibirribir

    “Emayiana ilo tung’ani lemelo eukiguana oo ltung’ana torrok nemeitashe te nkoitoi oo laing’okok, nemetou to lturrur le lelo loo lderrat torrok. Kake ore eugida enye naa eukitanapata o laitorian, naa eukitanapata

    eibirribir ninye dama o kewarie. Eikuno ninye anaa olchani otuunoki te mbata e nkare e nchoro, oiu ilng’anayio lenyena te rishata enye nemetoyu

    mbenek enyana ore te nena pooki naas ninye nedupoyu.” Olkerempe le Nkai 1:1-3

    • Tisira tamanaa ororei obo ti atua Olkerempe 1 outu iltung’ani oton ti atua olturru oo tung’ana torrok, oo laing’okok loo lderrat torrok.

    • Tisira kaaji etumie ltung’ani “engida”. • Tisira kaa eas to oorei le Nkai. • Tisira kaji eikununo ltung’ani oitayayukieki. • Tisira tamanaa enayoiki atiu eukishui ilo tung’ani.

    Ibirribirri orerei le Nkai te nkipirta oo lng’ira adamisho te pooki rorei o ororei oitijiang pooki sidano ororei le Nkiyang’et. Ore e nkoitoi naa ena:

    - Nijoo abuaku pooki rorei to ndamunot. - Nikurraki ororei nitijiang’a pooki rishata nijurru tipat ilo rorei te

    lulung’ata. Enkomono

    “Kake eutea llaasak lo rorei, mma laning’ok ake llejileje ate.” Yakobo 1:22

    • Tisira tiabori te kulo tung'ana laa "illaasak to rorei" kaa eas ninche. • Tisira tiabori kaa kiass to rorei.

    Ore tiabori naa lmbaa emiet enkomono ororei le Nkai Ore ake te nikisum, nikibirribirri ororei le Nkai niking’or ta naa ketii ng’ami…

    • Ng’ok nikirridu • Osiligi le kikilikuanu • Enkoitoi ning’ira adamisho, piaas aing’ua • Nikiyiayit nkitanapat • Enkitanyayukoto nikisuj

    Kiterutua deo adamisho ajo kata ajo kinos endaa pee kichuu. Ore anaa enikinos endaa ana ake te te biyotisho osesen naija sii eishakino nikisum ororei le Nkai ana ake pee kitum biyotisho o ltauja lang. Kumok lairukok oning ororei le Nkai kata nabo te wiki e sabato ntaa llkuaak pee sum nidamu nibirribirri nibung ororei le Nkai anaa ake.

    - kaitoo paa olchani eitayanyukiki ltung’ani o eng’ida ti atua ororei le Nkai? - Te nidimayu nidamu kulo rorei tushuma ti atua itau lino.

    ß TADAMU - Kaa kiko te nikuny ate te naa enkira ilaasak lo rorei? - Kaa ejoki iyiook ele rorei nchere pee kiaas anaa anaiteng’en iyiook ororei le Nkai.

  • 21

    6. Enkomono Imbaa e dukuya Matetem sii intea. Tooko enkijape katitin uni nitasheyia enkiyang’et nabo kata. Kebaa e rishata niton eitu iang? Kolong’i kutii? Esipa meneja etiu! Mme ninye kutii sai ore oltung’ani keidum atotona ekitii rishata oleng. Ore enkomono naa naje etiu. Ore enkomono naa ninye Enkiyang’et enkishui ang anaa paa ore enkiyang’et naa ninye enkishui. Ninye naisho iyiook engolon enkoron ang naa ninye naitisidan ltauja lang ore meetii, ore nkishui e nkirukoto ang neitashe. Anyoo? Amu… “Enkomono naisho iyiook maetu adol Enkai naishu.” Imbaa Oguan Natii Atua Enkomono

    • Eseremat • Eridunot • Enashe • Enkolati

    Aserem Ore aserem naa aomon arashu eisis Enkisisa

    “Kaig’ae oidim aimaki mbaa e nking’asia o loitoriani arashu aitodolu enkisisa enye pooki.” Olkerempe le Nkai 106:2

    Ore olkerempe le Nkai 106:2 neutu nkoitoi are napasha ti atua eukatini.

    • Tisira tiabori endamunoto nanyayukie arashu “aitodolu enkisisa” ore enkisisa e Nkai naa eimaki “mbaa e nking’asia”.

    Tejo mbaa e nking’asia nikitaas Enkai ti atua enkishui ino. 1. 2. 3.

    Eidim atijing’a pooki olairukok eitu nkiput engolon Enkiyang’et Sinyati, Meteleku enkomono. Nejo olalikironi oji Rev. Ron Dunn “ore ltung’ani le Nkai o todua engolong enye” ore aomon ake neiyieu nira asipani te Nkai. Aserem Ore ilhebrania naitalela esremare ti atua Olkerempe le Nkai 29:2 enchoo oloitoriani enkitoo e akarna enye enteserem oloitoriani te te nkishiaa e sinyatisha enye ena nautu enkoitoi eseremare. Ore Olkerempe le Nkai 100:2 ore enkarna eseremare naibeleunyaki te nkutuk ilhebrania ai toki ajo Esiaayia olaitoriani te nchipai. Ore ele lareri neutu ajo esiaayia te seremare. Enyaka yesu ajo eseremare o ekisiaayiere teo nebo ti atua Luka 4:8.

  • 22

    • Soma Enkomono e Daudi ti atua 1 Inepen 29:11-13 “Enino iyie olaitoriani enkitoo, e engolon o entoria, o enkisulata, o

    enkishiaa; amu ore pooki natii shumata o enkop naa nkuninono, enioo entitoria, iyie oloitortiani, naa iyie eilepieki aaitulusoo te pooki. Ore

    enkarsisisho o enkangyit naa iyie eing’naa naa iyie oitoreisho te shumata pooki. Enkaina ino etii engolon o enkidimata; naa enkaina ino; naitaa kitok naisho engolon pooki ng’al ore taata nikincho iyie

    enashe, Enkai ang nikisis Enkarna ino kitok.” 1 Intepen 29:11-13

    • Tisira tiabori nabo o nabo natejo Daudi tialo nchuneti e nkitoo Enkai.

    • Tisira tiabori e natawalikia Daudi Enkai. Enkomono Meisisi Enkai te pooki nitisira anaa nikitaas Enkai nchoo enashe, meisisi enkitoria e enkarn enye. Airridu Ore ai toki e tipat te nkomono naa eukirridunoto oo ng’ok. Soma kulo kigerot le kirridunoto.

    “Tanaa kata apa namu entorroni to ltai lai anaata maaning nanu oloitoriani.” Olkerempe le Nkai 66:18

    “Aibalakinye nanu iyie eng’oki ai te iyie neitu nanu aisudoo entorroni ai,

    atejo nanu, kairridu nkitarruorot aainei to loitoriani; nikitapalaka iyie esuuijisho e ng’oki ai.” Olkerempe le Nkai 32:5

    • Tisira tiabori kaa nasaa naji te naa kata apa nanu eutorroni to ltua anaa anoko Olkerempe le Nkai 66:18. Ore ena kiteng’enare naa keutu ajo ketii naboisho e ng’oki e nkomono. Ore e ng’ok nairruaki neyeu enchula ang Enkai nelo ninye aning Enkomono ang. (1 Yohana 5:14-15 tipat enkomono tenelo Enkai aning enkomono ang.)

    • Tisira tiabori kanyoo entonyorrai olkerempe aibalakinyie te dukuya Enkai ti atua Olkerempe le Nkai 32:5.

    • Tisira tiabori ewalata e Nkai. • Soma e kirridunoto Daudi pee eas ng’oki eloiloito e nkitok Bathsheba ti

    atua Olkerempe le Nkai 51 tiabori. “Ntukuoki nanu tukul meishunye entorronni ai nikintising to ng’ok

    aainei! Amu anyiolo nanu nkitarruorot aainei netii lng’ok aainei anaake dukuya nanu tialo iyiei ake ataasa nanu ng’oki naas lna

    torrono too nkonyek inono mataa lra iyiei asipani te nkiguana lno nimiaata entioto te nkiguana lno Ng’ura ti atua ntorrok nanu

    aaitoiuoki Ntorula ti atua nanu altau sidai atua nanu. Torrinyokoki nanu eng’ida e njeunoto lno nikimbung nanu to ltau le yieunoto lno.”

    Olkerempe le Nkai 51:2-5;10&12 • Tisira tiabori baa oguan natiaka Daudi Enkai mitaas te siadi.

    Eseremare nkiyioluonye esidano e empukunoto e Enkai ore ena buku naa enkibol enkonyek tayiolo eneba Enkai nikiseramite. Eng’eno o sinyat by A.W. Tozar Esidano e Nkai by Arthur Pink Daniel 2:19-23 Iroma 11:33-36

    ß TADAMU

    - Keidim Enkai atapaliki ng’ok neitu kibalunye? Ainyoo naa kanyoo? - Kanyoo pee eyeu. Enkai nikibalunye ng’ok ang pee etum atapaliki iyiook. Enkirrudunoto nadede aibalunye eng’uarata nikining Enkai todua ajo ore ake pee nkibalunye ng’ok ang te Enkai, nejo Daudi te nkomono nikincho. Enkai oltau oniningsho.

  • 23

    Enashe Ore e mbai e uni tipat te nkomono naa enasha. Enchoo enashe te pooki pukunoto, Amu ena doi eyieunoto e Enkai te Intea

    ti atua Kristo Yesu.” Ilsesolonike 5:18

    • Tisira tamanaa ti a rishata eishaa nikichoyoo enashe (Ilsesolonike 5:18).

    • Tisira tiabori kanyoo pee kinchoyoo enashe. Ore ele rorei naa eukitanapata. Keyieu Enkai naa te resioroto ang pee kincho enashe te pooki pukunoto kelimu Iroma 8:28 ajo kaiyoo pee kias ina.

    “Nikiyiolo aajo ore te pooki neasisho Enkai too mbaa supati te lelo

    oonyor ninye, te lelo o lpotoki te resioroto e yieuna enye.” Iroma 8:28

    • Tisira tiabori enkiporta anyoo pee kinchoyoo enashe te pooki pukunoto.

    • Tisira tamanaa kaija totokitin supati naidim Enkai ataasa. Ore ele rorei neiteng’en iyiook aajo meijalisha aajo kaiyoo nang’ira aas ti atua enkishui ang, kedim Enkai atasishiore pooki toki supati arashu torrok too supati te resioroto e yieuna enye.

    • Ore ake pee kiyiolou ena nekidim aisho enashe te pooki pukunoto. Enkomono Eiwua erishata te nkomono nchoo enashe Enkai te pooki pukunoto nalotoki enkishui ino, a sidai a torrono enyiolo aajo keidim atasishore pooki pukunoto too mbaa supati. Ore eisho Enkai enashe neutu enkirukoto ang. Inkolati Inkolati naa aiyaki Enkai enyeunoto. Ore te pooki rishata nikitanyamal ate nerikino iyiook aajo etii obo oidim aa tareto iyiook. Some Ilfilipi 4:6 tiabori.

    “Emitanyamal ate ti ae toki, kake ore te pooki toki te nkomono o te nkishoroto enashe. Enchoo Enkai metayiolo inkolati inyi.” Ilfilipi 4:6

    • Tisira tiabori kanyoo eiteng’en iyiook Ilfilipi 4:6 pee ejo

    Emitanyamal ate. • Tisira tamanaa ororei ojo kakua tokitin kiomon Enkai. • Tisira tiabori kanyoo eitodolu te nikiomon Enkai Inkolati ang.

    ß TADAMU - Kakua mbaa sidain nakuu te nikiyieku ltung’ana le nashe? ß TADAMU - Kaa eidim Enkai atisishore “torrok” metaa supati te iyiook. Engolon naata Enkai “Ore engolon e Enkai keidim aitalala aajo Enkai nang’ire ato duaya engolon enye kitok eng’ira ailepunye aitulus pooki toki, Enkai natii shumata pooki toki, olaitoriani le shumata e nkop. Metii te tiabori ai toki nemeetai olotayanyukiki. Ole Makewon ninye ore enaas ninye netishipisho anaa ake. Nemeetai oloidim aitasheyie ninye meetaas enayieu, meetai etoki narru ninye, mbaa kuna naa tonyorrai Arth Pink tialo Enkai. Isaya 46:10 Daniel 4:35 Ile efeso 1:11 ß TADAMU

  • 24

    Enkilikuana aikete kewon aajo kanyoo pee mewali enkomono lno? Ore kulo sirta nikiwaliki ajoki kanyoo.

    “Iomonunu intea nimitumutumu, amu iomonunu te nkoitoi torrono pee ltumokiki asishang’itie too ng’uarrat oo seseni linyi.” Yakobo 4:3

    “Naa ena kitieunoto kiata iyiook ti atua ninye chere ti nikimonu ake ninye

    entoki pooki te resioroto e yieunoto enye naa kening ninye iyiook. Naa ti nikiyiolo aajo kening ninye iyiook te pooki nikiomonu nikiyiolo aajo

    kitang’amutua nena pooki nikitoomonutuo te ninye.” 1 Yohana 5:14-15

    “Ore pooki toki ninkilikuanunu te nkomono te nkirukoto nitumutumu.” Matayo 21:22

    “Te nitonini intae ti atua nanu, neton ororei lai ti atua intae entoomonu

    eutoki pooki niyieuu naa keitaasi intae.” Yohana 15:7

    • Tisira kanyoo pee miking’amu ina nikiomonu ti atua Yakobo 4:3. • Tisira kanyoo eutu Yakobo tenejo iomonunu te nkoitoi torrono. • Tisira baa enkomono natawalaki ti atua 1Yohana 5:14-16. • Tisira baa enkomono natawalaki ti atua Yohana 15:7. • Tisira baa enkomono natawalaki ti atua Matayo 21:22.

    Keng’ai Kiomonoki

    “Ore naa enaituruk, aitirrish, esayiata o enkomono o eomonokinoto e enkishooroto e nashi metaasi too llung’ana pooki too laiguanak olelo

    pooki ootii iwuejitin e nkitoo pee kitoni te mborron o te nkishon naserian, neure Enkai neyanyihsho too nkoitoi pooki.” 1 Timoteo 2:1-2

    “Metaa embalakinoto ng’ok lnyi maate, niomonokinono, pee eishiunyieki

    intae. Amu eeta enkomono o ltung’ani supat enkidimata sapuk.” Yakobo 5:16

    “Entoomon inkatitin pooki te Nkiyang’et te nkomono pooki o

    eomonokinoto. Ore te ina enchoololoto te ncheikinoto lomonokiki lsinyat pooki.” Ile efeso 6:18

    Enkomono Eiwaa e rishata toomonoki o laitoriani nena ning’ira andamu.

    ß TADAMU ß TADAMU ß TADAMU - Kanyoo pee eisho iyiook baa nikiaas te nikiomonu? - Kaa ijo too baa niashoo iyiook Enkai too baa nikiomoni? - Ore pee esir olkiparte Paulo 1 Timoteo 2:1, ore er enkitoria naa ninye narikito naa ono roman tiaboro enkitoria e kaisari Naa kaji kiko pee kiomonoki enkitoria naang’ilunore iyiook? -Kaiyoo tipat te kulikae te nikibulunye ng’ok ang olikae o olikae?

  • 25

    7. Aishakenoki

    Imbaa e dukuya Kanyoo eidim atejo batisho tialo enkirukoto? � ltung’ana lemeiruk � olkuuak � Enkitoria nang’ilunore Etii kulikae otasikutuo ajo nchere…

    “Ore batisho naisul ti atua enkirukoto o leirukok naa tenetem apurokino shumata metii enkirukoto.”

    Ore nabo toki sapuk nikianta kira enkera e Nkai naa Enkotoria e rishata sidai nikitomonie kulikae metushukokinoto Enkai Meetai ai rishata naidim altung’ani atundung Meteleku te nairuk Yesu Kristo naa ekipuo aing’or baa emiet naipirrita enkirukoto ti atua Yesu niking’arie kulikae. Aing’arie eukirukoto ang arashy aishakenoki naa nebo toki e tipat ti atua ebulunoto o lairukoni. Kepik eukirukoto ang meeta aing’ejuk nikishipakino kulikae aibelekenyi to baa enking’asia e Nkai eshakino nikidamu nchere pee kiyiaku ilchakenini le Kristo.

    1. Nchoo kitumi: toiu ilng’anayio ti atua Enkai. Esishore Enkai ltung’ani otaana.

    2. Toomon: toomon Enkai mekitorikoi nikicho lelo naisha ning’arie. Toomon sii Enkai metaboloki sii ororei lenye.

    3. Nchoo kaiput Enkaiyang’et sinyati: Enkai ake naiwu ltung’ana enetii. Ore enang naa pee eiput iyiook Enkiyang’et sinyati nikicho metang’arie iyiook enyorrata enye pee kiang’arie sii iyiook kilikae.

    Tang’are Kristo Shakenisho Ino Eidimayu pee mikiolo ororei le nkai anaa eitu kisomare ororei le Nkai, kake kira iyiook ariyiak to baa ang enkishui. Hol neidimayu nemeyio ltungana neyiolou enetaasa iyiook Enkai shakenisho ang naa ninye nautu enetaasa iyiook Kristo ti atua eukishui ang.

    - kanyoo paasa namit lairukok ang’arie eukirukot aa nabo supuk batisho ti atua lairukok? - kanyoo naji eidim atadamu ore e kumoi olairukok nemeng’ara enkirukoto? Iroma 10:13-14 Yohana 6:44 Iasat 26:1-29

  • 26

    Tobira Shakenisho Ino

    1. Enkishui ino eton eitu eyielou Kristo: tang’arie iyiook baa tuatya e nishui ino e nebelekenya Kristo ti atua iyie. Tanya temat nikincho ti atua iyie entoroni nira.

    2. Enkuna pee ieyiolou Kristo: Mbalie enkiuna pee eining Kristo, enikuna pee emut eiruk ninye Mikitapaliki. Ore ena naa keret oltung’ani ling’ira ang’arie shakenisho lno metayiolo Kristo ti atua shakenisho lno.

    3. Enkishui lno eidipa atang’amae Kristo: tang’arie eneikuna Kristo pee eibelekeny enkishui lno to baa nedipa a tolimu te dukuya.

    Kilimu Enkirukoto Ang Kiutu to Pishai 1 2 3 Enkai Enkai Enkai Ng’ok

    Ore elikioroto naa kelelek oleng tenesirito pishayie ore kedipa eichora, matasishore e pisha nabo nabaye enkiko pee kiponu enetii Enkai te nkirukoto emu Yesu Kristo laa ninye osagam. Ore ena naa e nkoitoi sidai oleng te nikiteng’en eukera enkipirta e Kristo. Kidipa eishoi Shakenisho Enkirukoto Ang Kidipa eisoma, aadol arashu aning elikioroto eimu bukui, video, nking’uratin, setema, kaset, o kulie, Eiwua baa oguan eterru elikioroto.

    1. Kanyoo eidim atadamu naipirta (bukui, vidio, eranyare o kulie)?

    2. Kejing’u te iyie?

    3. Erruko ai kata Kristo milaitapaliki ng’ok lnono anaa enatlimuo (bukui, vidio, enking’urai, tin, eranyare o kulie)?

    4. lyieu lyie arashu meiyieu?

    - tomon Eitu elimu shakenisho lno toliki Enkai mikincho enijo. - ngero shakenisho lno ning’oru ororei oitululung pooki. - nii shakeno shekenisho ti atua ilo rorei obo esujita baa uni nikitejo te dukuya. - nchora e pisha nabo eng’ira eng’arie (nemeeta tipat nichora pishai uni.) - lnirribirra o rorei osujita baa 4 nasipa ti atua ematua 4 o 5 niasishore eteng’enishore ina nichora. - tejo nena baa oguan midolita. Iroma 1:16

    Enkai olaitobirani lang enyorro iyiook naisho iyiook Enkishui neishi.

    Ng’ok ang naatorro iyiook e Nkai neimeidim oltung’ani atalang lna eng’erem te engdon enye.

    Etua Yesu to saluba te nkaraki ng’ok ang teninye ake. Ketumie enyorata e Nkai e nkishui.

  • 27

    Enkiteng’enare Enkirukoto Eimu Bukui Kumok bukui natumi napasha, kake ore pooki naa o Nkilikui obo etaa kaa naji iko pee etum enkishui nemeish ti atua Yesu. Ore anaa Nkoitoi naalimu olturrer lo tung’ana o ng’ira arare mbaa nairuk ajo kesipa te Kristo.

    Tipat 1. Kitelelek: Ore bukui neitelek shakenishi elimu ti atua

    enkiputakinoto esipata ti atua enlikioroto, enkomono naretu oltung’ani pee eisiling Kristo.

    2. Kibalie: Ore bukui nelimu elikioroto te nkoitoi enkai naisulaki to nkoitoi oguan neitasheyio esirat.

    3. Kitii: Ore bukui naa kelelek enapata. 4. Kibalakinye: baa kumok to rorei kutii. Ore bukui kesulaki eyaa

    erishata dorop oleng dakikani 10-15 te heisum. 5. Kishoroi: Ore bukui edim atung’ui aisho tung’ana meisuma.

    Kumok ltung’ana oituo atua Kristo te naa oitoi. 6. Keitarasakinoi: Ore bukui naa eidim aitarasaki olekae o olekae to

    rishat.

    Imbaa e dukuya o bukui Ore Embae sapuk Tene naa teniliki Alnosakl lltung’ana ororei lenkai, neliki lrkulikae. Eisidai Tenintanyaanyukie ororei lenkai lyeunot oltungana temaisha enye, Enkishui. Kuna Nkoitoii nilikiuyie iltungana mbukuii Peyie itumoki lnosakiuyie llomou.

    1. “Ore orkilikuai le na buku naataretuo nany Aisul aitalaug Ai toki pooki. Emaalnosaki enejo kulo omou?”

    2. “Eikinosaka lyie Aikata oltungani eninko Peyie iyiolou Enkai tenkoitoi ino makewou. Keliniu enabuku Eninkuuakino? Emaainosaki naa?”

    3. “Amaa teniye tenakata. Elyata esipata ajo eilo shumata. Eikiliku enabuku eniaas naa kaainosaki?”

    Teninchoyo E Buku

    1. Tukuraki Mbung’a e buku eteyie Pooki are. Nchoo ilo tung’ani ling’ira ang’arie endol aitobiraki aa sipuu.

    2. Mbuny’a nolamunoto oltung’ani ekuraki baa oleng ning’ire aisunn. Ore te kulie rishat na keret tenigiligili nene wejitin nidipa aisoma.

    3. Soma pooki buku tenya kulie temat najo matopon baa natii atua e buku naa ena enkoitoi nidip aituky oltung’ani ling’ira ang’arie, naa kedim aitodoro erishata nayieuni.

    - Eidim atadamu ai oitoi nidim atolikioi elikoroto? Yohana 4:7-14 Iasat 8:26-35

  • 28

    Aomon te Enkirukoto Ore hoo duo neimaki yung’ana penyo Enkai ore e kumoi oltung’ana neshipaa te neomon te nebo. Ore enaa nebol erishata te kulikae etang’ar lomon le Kristo. Iyomonoki enkolatii o olchoreta ltung’ana liasishore te nebo, ltung’ana liyiolo neme lchoretaa, elatia, okulie tomonoki meyeu Enkai enetii, naisho erishata nang’arie lomon supati le Kristo anaa enaisho iyiook Enkai. Enkomono

    1. Tujuro pooki oitoi anaa enikidipa atolimu eniko pee eng’arie enkirukoto nitamok kewon pooki nabo.

    2. Tomono nikilikuan Enkai pee aitodol ltung’ana oyieu nening epalikino Enkai ti atua Yesu Kristo, ning’er enkarn nayeu Enkai atua damunot.

    3. Tomonoki pooki ng’ai anaa ake tianki Enkai meyeu enetii.

    4. Eiwaa pooki rishata nikicho Enkai ti atua Kristo te ngolon

    Enkiyang’et sinyati.

    5. Taa olotumi ong’arie ltung’ana anaa ake otumore, meidim atayiolo kanu keidim. Enkai aitobira erishat toduare oltung’ani la Enkai oisho notorre etang’ara te nebo.

    6. Tadamu anaa ake nchere Enkai nayeu ltung’ana enetii ~ mee

    enkariano ang arashu tasimii. Enchoo eiputii intae anaa ake Enkiyang’et Enkai naa ekiyesishore Enkai iyie.

    - Tushuma eng’ero anaa ake lna nitaas pooki olong nitomon nikiwalikini tisara ltarikin o nkolati naawala. - Tomono entoduya enyuata esiai ino te pooki nkolat nireshu Enkai metaas te nkishui oltung’ana. - Ng’urai ten aa keng’ira Enkai awala enkomono ning’oru erishat ning’arie enyorata enye. Ilkolasai 4:5

  • 29

    8. Imbaa Kumok Naipirita Enkiyang’et Kaji lko te niwal kuna? Kanyoo paa tii ene pee meshumata? � Amu ore enkang’a e shumata neto meidipa. � Amu eton eitu aaki sidai. � Amu etaa Enkai endaimunoto e are ti atua nanu. � Metaa nabo enena. Ore enkipirta pee kitii ene neme shumata naa pee kitambaya enkitanapata nabaye Yesu to lairukok.

    • Soma ekitanapa nabaye e Yesu “Nelotu Yesu enetii neirorie ajoki, ‘Aaishooki eukimata pooki te shumata

    o te nkop. Enchom entaa nimbatisana te nkarna e papa o ene Nkerai o ene Nkiyiang’et sinyati; ninteng’ening’ene Meibung’a inaitanapa intae pooki;

    naa ng’ura etii te nebo intae nkolong’i pooki o metabau enkiting’oto e nkop.” Matayo 28:18-20

    Nkitanapata Nkitok Enkitanapata nabaye e Kristo to liteng’eni ti atua Matayo 28:18-20 ore ena naa enkitanapata nkitok amu eitanapa Yesu pee meshom alikioo lomon supati ten kop pooki. Ore ekitanapata naa “aita loiteng’eni” ore kulie kirorot uni naa pee eitabari naa ng’ora tanaa eidim anoto.

    • Tisira nabo o nabo Shomo ~ Meidim atabaiki ltung’ana aliki Kristo meteku tenedumunye alo. Ore ele rorei alo naa kejo Enkai eikipuo.

    • Tisira kaji kipuo te nkitanapata e Kristo.

    Embatisa ~ Ore orerei “aibatisa” keiutu aituku o enkewon eng’ejuk. Ore lairuko etaa Kristo te nepik enkirukoto atua ninye.

    • Tisira enkewon ng’ejuk olairukoni teneibatisai.

    Enteng’ena ~ Ore ai taa olkipareta naa aiteng’en. • Tisira kainyoo kiteng’en olkipareta.

    Yohana 4:34 Yohana 17:4 Iasat 20:24 ß TADAMU - Kanyoo pee eterua Yesu ajo nkitanapata nkitok “aaishooki enkidimata pooki te shumata o te nkop?” Yohana 17:2

  • 30

    Enkitobirat Kanyoo pee eterie naa ning’ira atemita “aitaa loreren pooki Uooiteng’eni”? Iasat 1:8 naisha iyiook e nkoitoi.

    Kake lng’amamu intae engolon, tena elote Enkiyang’et sinyali intae, niaakuku intae lchakenini laainei ti atua Yerusalem, oti atua Yudea pooki

    o Samaria, o metabaiki ineeting’ie enkop.” Iasat 1:8 • Tisira wejitin uni nikiteru aaku lchakenini le Kristo. Yerusalem ~ nee enkanasa Yerusalem naa kang’itie olkipareta (olmarei, lchoreta, enkanasa namanya). Judea o Samaria ~ Ore kuna anas naa kanas namanita (olkereket kitok, o kuapii, enkop). Ineeiting’ie enkop ~ naa tung’ana pooki o baiki ele rorei supat ~ o metbaiki enkop naali lunya.

    Enkidim aishekohoi to tung’ana aitem te Yerusalem nikiasisho te nebo kulikae airukok abaiki kulikae te Yudea o Samaria. Kake abaiki ineeting’ie e nkop kaishaa Uairukok pee epuo netoni o kulikae ting’ana to loreren. Ore pooki airukoni neish neng’ura pee elo kake te nemeikidim neisha nikiret lelo oidim te nkomon o pesai. Ore Enkoitoi ~ Olkiparet Ore naa nikiolo enkipirta pee kitaa loreren llooiteng’eni, ore enkilikuanat “tii aa” ore enkoitoi olkiparet, aitubul olturrur lo tung’ana airuk etoke nabo najo esidai Kristo nejo ti atua ebuku Matayo 28:18-20.

    Ore enkoitoii olkiparet naa aitubulu esiana olairukok metaa llooiteng’eni ore eshetitai neirewari te nkaraki Kristo. Naa enkitubulunoto enkiyang’et.

    ß TADAMU Iasat 2:14-42 Iasat 8:1 Iasat 22:17-21 - kaji etii Yerusalem? - kaji etii Yudea o Samaria? - kaji eijo pee eibaiki ineeiting’ie enkop? - kaa aidim eokiteng’enare o nkipareta pee ening’i pooki naitlangapa Kristo iyiook pee kiyaau nikishet kulikae ti atua Kristo?

    Ineeiting’ie Enkop

    Yudea & Samaria

    Yerusalem

    Ayaeu Tung’ana atua Kristo shomo nibatisa

    Eirewai Tung’ana atua Kristo “entoning’I enaitanapa eitai”

    Tesheta Tung’ana ti atua Kristo enteng’ena

  • 31

    Nkitubulunoto Enkiyang’et

    “Ore lna nitoning’o te nanu te dukuya lchakeni kumok lntarasaki lelo tung’ana ooisiligayu ooidim sii ninche aaiteng’eng ilulikae.”

    2 Timoteo 2:2 Ore enkitanapata sidai enkitubulunoto enkiyang’et naa kitum 2 Tim 2:2.

    • Tisira baa nakiaas te nena nikitoning’o. • Tisira kakau lelo ooisiligayu nishaa nitarasaki lna natang’amua.

    Enkitubulunoto enkiyang’et lna naishoraki. lntarasaki aaiteng’ene llkulikae

  • 32