. .

. .

·'

. .. . . ..

·- . '

ILULISS-AT'. KO.MMUNE.ANNUT . . . . .. . . ·" ·····: . ... :.. . .. . _,.. ···· . . .. ;. . ·:·· .. , . .r , .. . ... .. ,. · ~ · .. .=· ... . ... _ ....... : .. ..... . :. . ..• . .· / .. :. r • • • • ' ' • • • ' • •

. P' -J·L: EDSAARU'. :T: 1994. lAA.4 . ..=- · .. : ... : ..... .. :. : .. :n. .;; .. : ....... : .. · ....... : ... : . ...: .... . .. : . .. ) .... / ... ! • .. .:-:·:vu= _; ..

D

QUPPERSAGAQ 1 Pilersaarusiamut nassuiaat

QUPPERSAGAQ 2 Ilusiliussatut pilersaarutit

2 llulissat kommW)ea[Ulut pilersaarut 1994-2004

· .

. . .

·.

·.

.·.

Aallaqqaasiut 3

AALLAQQAASIUT

1/u/issat konimuneannut 'pilersaarut 1994-2004 quppersakkanut marlunnut immikkoortiimeqarpoq. . . . ... . ' . . . . . ~ - .

Matumani quppersagaq 1-imi, Pilersaaruiiamut · nassuiaammi, kommunemut pilersaarusiomennut suliaqamerup toqqammavigisai konununellu ineriartornissaan.ut anguniakkat nassuiameqarput Ilaatigut pilersaarusiomermut toqqammavigisat nalinginnaasut. ilaatigullu komrnunep immikk:oortukk:uutaanut pilersaarusiomerinut tunrigasuupput.

Quppersagaq 1-irnissaaq akuersissummut nalunaaqutsiineq ilanngunneqarpoq.

·Quppersagaq 2-mi, Jlusiliussatut pi/ersaarutini, kommunemi immikkoortunut .pilersaarutit ·ataatsimut kater~omeqarput Dloqarf~:ut. n~aqarfll,U).ullu 1QW.ngititaa$unut pilersruu;u;aapput, konununalbestyre~p nunaminertanik akisussaassuseqarfigis~ killiliussisoq, nunaqarfrit sisamaasut pilersaarusiomerat kiisalu Tiulissat illoqarfianut ibis~qssaq pingaameq .immikkoortortallu pilersaarusiomerisa imaannut k:illili\lssat.

Quppersilkkap uuma· naggataatungaani _koinmunalbestyrels.ep illoqarfiup nunaqarfrilhi killingisa ·iluanni nunaminertanik atuisinnaasitsisamerariut maleruagassat nassuiameqarput. .

,,/ lulissqt .!fl(Jmmw,eanut pi/ersaqfut 1994-2004:" llulis.sat lconlrtl~eata :Tekiillck:irimt AvatangiisinUlhi Pisortaqaifianit april 1996-imi suliarineqarpoq, illoqa.rt;i.mrriut pil_ersaarosiomermut siunneisortip Ni~ls Bennetzenip titartaasarfianit ikiorserneqarluni aammalu juni 1997-imi Naalakkersuisunit oqaaseqaatit ilanngunneqarlutik.

4 Dulissat kommuneannut pilersaarut 1994-2004

IMAI

'· .

. . .

:J~~··

ILULISSATKOMMUNEANUTP~ERSAARUT 1994-2004 '..PILERS~USIAMUT NASSUIAAT .

AALLAQQAASIDT

SllJLEQUT .

AJ{.UeRSISSUTEQARNERMY1' Ni\LU;NAAQUJ'SIINEQ .

1. PILERSAARUSIORNERMI TOQQAMMA VIOISAQ

1.1. Inatsjsit tungaatigut toqqammavigisaq 1.2. Ukiumoo~mik pilersaarusiortarnenni ileqqussaq 1.3. Nuna tamakkerlugu pilersaarusiornermut pituttugaanerit 1.4.' ,Ukiumoo~mik'riuna tam3.kl(erlugu .pilersaatusiomerinut nassuiaat 1.5. Inuttusiartornissamik missiliuineq 1.6. Namminetsomerullutik Oqartussat aningaasaliinissamut pilersaarusiomerat 1. 7. Illuliortitemerit .suussusii . 1.8. Kommunep aningaasaqarnera 1.9. Kommunep immikkoortunut pilersaarusiorner3?ut takussutissaq

2. .I~,OMMID:ffiP lMMIKKOQRUJJ:jUT PILERSAARVSlORNERA

2.1. lnuutissarsiomen:nut pilersaarut 2.2: Ineqainerlnut pilersaarut · · .. 2.3. Angallannermut pilersaarut 2.4. Avatangiisinut pilersaarut 2.5. Pilersuinissamut pilersaarut· 2.6. Kortununep ingerlataanut pilersaarut 2.7. lnunnik: isurnagii'tninnermut peqqinnissamullu pilersaarut 2.8. Atuarfeqarfimmut pilersaarut 2.9. Kultureqarnermut. sunngiffi!Jilllilu sammisanut pilersaarut

Siulcqut 5

SIULEQUT

M~tuq~~unallulissat_komm~~bestyJ:elseata,.Dulj.ssatkQtplriuneanut.pilersaarut 1994-~004 .. -p.ilu.saa~gul­leq saqqummiuppaa. Kommunemut pilersaarutip kommunep ukioq 2004-p tungaanut ineriartornennut najoqqutassat aalajangersarpai. · -

llulissanut ukiut qulit tullinnguuttut unarnmillerfiusussaasunik taamaattumillu periarfissanik nutaanik nassataqarumaartut kommunalbestyrelsep qularutiginngilaa. Kommunemiinuussutissarsiutit pingaarnersaat tassaajuassaaq aalisarneq, kingupj>annik qaleralinnillu tunngaveqartoq, Namminersornerullutilli Oqartussat takomariat pillugit politikkikkut anguniagaat pingaamerusoq piviusunngortikkiartortillugu ko~unal­~styrelse Diskomi 11aU~girinaasum.ikingamrriillu llulissatkommuneanni ineriartomissamut periarfissaasunut

··-··- annertuumikisumalluuteqarpoq. , .. ~ ·· ., v, · -- ... · ··· · · '"' · · ,, , ··- . ·: ,. ·•

llulissa,t_illoqarfiatasermersu\lpujangisimarnataeqqaaniinj.ssisimanerataasseqanngitsup-nassataraaullumik­kut takomariat tam-ga ~ertu.u~omigaaffiginninnerujussuat, sulilu takomariat tUngaatigutperiarfissat annerusumi.k.meriartortinnissaanutperiarfi'Ssaqarluaricx}. Taamaattumik kommunalb.estyrelsep kommunemi inuussutissarsiorfiit takoinarianik aallaaveqartut ineriartort:ii_missaannut t<)qqammaviit_ tipersersorusuppai, tamannalu kommuithlbestyrelsep nallliinera najoqqutaralugu aatsaat llulissani mittaifiup nunanit tamalaaneersunit timmisartunut mittarfittut allilemeqameragut pisinnaassaaq.

Angunia.k:kat-tamakku san1ati~t korrun~al_i;>estyrelsep in~uttaasut Uliu~am1 atugaas~ najor~mlit.uirtu~ik ayalequser~~~aat angwliagarai •. t:aSsani.najukkat, suliffiit, ilinniamissamut sunngiffimmihi periarfissat il.il. innuttaasunut ataasiakkaanut avatangiisip ataasiusup ilaannarisussaallugit. Inuunermi atugassarititat pitsanngorsameri ukiut arlallit mgerlaneranni inunik.koortullu ~lallit aqqutj.galugif pilers.lnneqartarput. Kommun(mmtpilersaarutimmikkoortuttamakkuineriartortinnissaannuttunngavigisassanikanguniagassallu nassuiaat~~mnik imaqarpoq.

Anguhlakkat, koiri.munrubestyrelsep, Naalakk.ersuisutlnatsisartullu akornanni suleqarlgiittuanier~ ~gli~ · neqassapput, taamaatturilillu:kommunerilutpilersaarutip suliarinerarti pilei'Saatusiomen'nut toqqa.rrimavigisap ullutsinnut naleqqussarnissaa suliareqqinnissaalu pingaaruteqartuusimavoq, taamaalilluni kommunemut p~ers~ar.?~ paasis~uti:~s~t pisoqqa~ ullutsjnpullu. naleqqu~ngitsut. saqq~mmiu~eqass~gi~ata.. Taama:auumik kommunemut pi~ersa-arutip suliarinerata ukiumoo~umik shliarisarneranut ileqqussaq aalajangiunneqarpoq, taamaalilluni kommunep ukiumoortumik aningaasartuutissanik missingersuusiornera Namminersornerullutik Oqartussat aningaasaliinissaminnut pilersaarusiortarnerannut ataqatigiis­sa·ameqassammat.

Kommunemut pilersaarut sivisuumik inaarsameqarsimavoq, taamaattumillu .maannangaaq pilersaarutip ilaasa ullutsinnut naleqqussarneqarnissaat kissaatigineqarput. Pilersaarusiomerup imarisaani.k ilisimalikkat, matumuuna saqqummiunneqartut tungaasigut a~aaveqarluni pilersaarutip nassuiarnerata suli'areqqinnerani siullenni pilersaarutip ilai allanngortittariaq;nnerpaat samm.ineqarsinnaaleriissapput.

K~111111unemut pilersaarununut sil;lnner~uut tamanut saqqununiunneqarpoq upernaakkut 1994:-imi. Piler­saarusiornermut toqqamm~vigisaq pingaarnersaas9q pilersa~usiap naammassinerani aalajangiusi­maannarneqarpoq, pilersaarusialli aaqq issuunnerata suHarineran i assigiinngitsutigut allan n gortitsisoq ar1 uni.

6 Dalissat kommuGelllllut pDmwut 1994 -2004

AKUERSISSUTEQARNERMUT NALUNAAQUTSIINEQ

KOMMUNALB.ESTYRELSEP AKUERSISSUTAA . .. ' . ' . . . . ·-

llulis~t Kom~uneanut pilersaarut 1994- 2004 ulCu naapertorlugit suliarineqcupoq:

- Inatsisartut peqqussutaat nr. 6 19. december 1986-:imeersoq nunaminertanik atuinermut pilersaarusi­ornermullu tunngassuteqartoq (inatsisartut peqqussutaannik nr. 118. juni 1987-imeersumik allannguuteqar­figineqartoq), aammaJu

- NamminersomerullutikOqartussat nalunaarutaat nr. 2318. november 1992- imeersoq nunaminertanik atu­·ineinn~t .pif~~siome.rmullu tunngassuteq(lftoq (Nammin~rsomerullutik. Oqartu~at .p~lunaarutaapnik: nr.43 15. november 1994-imeersumik allannguuteqarfigineqartoq).

Komrnunemut pifersaarummu·t sirinnersuut 26. oktober 1993-imi akuetsissutaavoq tainanullu 9qallissutis-sanngorlugu saqqummiunneqarluni marts, ~pril majimilu 1994-imL .

. . , . ·.· ' . . I .

Kommun~lbest}rretsep ·naggat~arutaasumik "Ilulissat -komniuneam~t pilersaarut 1994-2004,., 8. november 1994~imi aJruersissutigivaa.

:Namminer~ornerullutik Oq~rt\Jss.at oqaase.qaatc;tat tu.nngvigalugit pilersaarummut siunnersuuUp aa.qqissuunneqamera iluseqartiimeralu annertu·umik sulia~eqqinneqarpoq; taamaattorli pilersaaruS"iomermut -tunn·gatillugu· toqqanitnavigisaq piligaamerus<Xj siusinnerusuk:kilt tainaiiut ammasumik saqqummiussamik pilersaarusiamisulli attatiinnameqarsimalluni .

. .

Borgmester

. . . ,

NAAIAKKERSUISUT AKUERSISSUTAA T

Naalakkersuisut kommunemut pilersaarut akuersissutigaa 12. December 1996-imi HANS.U.LINDAHL OLE RENDAL-ill~ atsiqrn~qarluni AKUERSISSUTIGINEQARLl,JNI ALLAASERINEQARSIMASOQ.

Allaaserin~qarsim~soq tamaoniulluni ul,cu atuagaaqq~t tunuanni ilanngussaavoq: "Atuagaaraq 1- pilersaarutip nassuiameqarnera'1•

Pilenuruaiomennut toqqammav~gisaq .·

• ,;... ' ... •• • .. • •• 41 .'• • .. r~ ' • ... • "• · ·~ r " •· • .. • •. J • -t ,_ • .,

. . ..

.... .

1. PILERSAARUSIORNERMUT TOQQAMMA VIGISAQ

1.1. Inatsisit tungaatigut toqqammavigisaq 1.2.Ukiumoortumik pilersaarusiortarnermi ileqqussaq 1j~ Nuna lainakkerlugu pilei'Saarusiomermut pituttugaarierit

7

'•

1.4~ Ukiumoortumik nuna tamakkerlugu. pilers~rusior:nerm1,1t nass~aat

.•.

8 Dulissat kommuneannut pilersaarut 1994-2004.

1.1. INATSISIT TUNGAATIGUT TOQQAMMAVIGISAQ

,.Du~s.sat .komllluileanut piler~asut 1994-2004" .. .~Inatsisartut . peq<j'ussutaat nr. 6 19.12.1986, · nunaminertan~k atuineq pilersaarusiornei-Iu" allanngortinneqartoq ,,lnatsisartut peqqussutaat nr, 1 18.06.1987"-imit, aammalu ,,Namminersome­rullutik OqartussatNalunaarutaatnr. 23 18.11.1992, n~naminertanik atuineq pilersaarus.iornerlu" allanngortinneqartoq .,Namminersornerullutik Oqartussat Nalunaarutaat nr. 43 15.11.1994"-imit

. aallaavigalugit suliarineqarpoq.

Ll.l.KOMMUNEMUT PILERSAARUTIP SULIARINERA

Tassani aalajangerSakkat nassataraat koriununep kommunemut pilersaarut saqqwrimiutissagaa aala­jangersimasumi.k kommunep illoqarfianut pingaar­nermutkommunemilununaqarfinnisanaartorfeqar­f11U1ik i1luilinuriik.

Kommunemut pilersaarutip sananeqaataata titar­taganngorlugu saqqummiunnerafigur 1-imi ta.kutin­neqarpoq .. Soorlu.takuneqarsinnaasoq kommunemut pilersaarut immikkoortortaqarpoq marlunnik:

llulissat kommuneat

Kommunemut pilersaarut

1. Pllersaarummut nassulaat

· PII-INmmut loqqiNTimevlglttq

/

·lmrnkkoortlmlll

.. L--pll_,,..~_" _____,

2. Jluslllussatut pilersarutit

· llloqatlluph1ull•q•tfllt ldlllngl

• Nuntqtrffnnut plftl'llarutlt

' • PfngurntNIUIUf l!uolllueuq

• Kllllngllltel • Hun.,q11flnn111

pllereurutlt • NtJoqqUIIItlll

Fig. I: Kommunemut pilersaarotip sananeqaataa.

1. Pilersaarusiamut nassuiaat kommunemut pil~'rsaarusiom~~ut toqq~viusunikpituttome­qarfinnillu nalinginnaasunik nassuiaatitaqarfiusoq ldisalu kommunep immikkoortunut pilersaarusior­neranik nassuiaat immikkoortut pilersaarutaannik arlalinnik ta.kussutissartalik:.

2. Pi.lersaarusiap ilaa iluserisassanut pilersaarutinik arlalinnik imalik: illoqarfmunut nunaqarfinnullu k:illeqarfirmut pilersaarut, nunaminertatnilc 'kom.:.· munalbestyrelsep nunaminertanik aalajangii~

.suuff~ takutitsisoq. Nunaqarfmnqt llimanamut, Oqaatsunut, Qeqertamut Saqqamullu pilersaarutit. Ilu~ssat illoqarfianut ilusiliussaq pingaarneq ~ulissallu illoqarfiata iluani immikk:oononatmt pilersaarutit suku.nliinerusutiinaasak:illingi. Kiisalu kommunalbestyrelsep illoqarfmuni nunaqarfmnilu killeqarfinni nunaminertanik atuin issamut ak:uersissutaannut ·najoqqutassat.

KILLINGITIT ANIK AQUTSINEQ AKUERIN­NINNERLU

Pilersaarusiornermut inatsisilersuinermi killi­ngititariiK: aqutsinissamik rilalittarisassaq aalaja­ngiunneqarsiinavoq, tassani piler~aarutit suul­luuriniit im~ p.ilersaarusiomerup pingaamerusup inissisimaneratakilleqarft.isailrianiittussanngorlugu peqqussutaall~ni. Taatn~.u~ ko~unemut pi­lersaanisiaq nulla tamakkerlugu pilersaarusior..: nennut akerlioqqusaanngilaq, immikkoortunullu pilersaatutit, soorlu illoqarfiup iluani immik­koortumit'pilersaarutit kommunemi pilersaarunimi killingititat aalajangiunneqarsimasut malittarisus­saav.aat.

Kommunemut pilersa:arut naalakkersuisunit akue­rineqartussaavoq, tassaavorlu kommunemi siu­nissami ineriartomermik kommunalbestyrelsep inatsisartullu akornanni ,isu~aqa.tigiissutitut" i~igineqartartoq.

l;'aama~ttuinik inatsi~itigut aalajangersakkarii piu,. masaqaataavoq kommunalbestyrelsep kommu­nemut pilersaarutip nutartertarnissaanut pisussaa­titaanera.

Jnatsisit tungaatigut toqqammavigisaq 9

KOMMUNEMUT PILERSAARUTIP NUTAR­TERNERA

~OID;ffiunemu~pile~arutip nl:ltartersartalnis~aanut m~tsisitigUt aalajangersakkat isumaqarput kom­munemJ)t pilersaarusiomeq tassaasoq pilei'saaru­.sioll)ennik suliaqarneq inge~lattuarneqartoq. Kom­munalbestyrelse pisussaatitaavoq kommunemut pilersaarutip nutartertuaniissaa taamaalillutik pilersaarummi paasissutissat pisoqalinatillu amigaateqannginniassammata.

Kommunemut pilersaarutip nutar.ternissaanut suleriaasi~slmik aalajangersirnasunik takussutissa­qann~ilaq, naalakkersuis1,1ll_i erseqqiss.aavigi­. simavaatpilersaarwnmut nass.uiaatip ·(komt11unep ineriartorneranut kominunemut pilersaarutip .toqqaJiunaviisa anguniagaaSalu allattorsimaffiat) Ukiumoortumik nu.tartertarnissaa ·pingaartinne­qartassasoq.

• I

Taamaaliorni.kk:ut qulakkeemiarneqarpoq iluse­risassatigut aningaasallinikkullu pilersaarusiomerit ataqatigiissittuarnissaat, ilaatigut kommunep ~anaartugassatu~ kissaatigisaasa inissingersuu­siomerullu ataqatlgiissinnissaasa qulatclceemissaat siQnertai'alugu, ilaatigullu Namminersotnerullutik Oqattussat aningaasaliinissaminnut pilersaarusior­'nerata kommunalbestyrelsellu missingersuusior­nerata ataqatigiissinnissaannut toqqammavissamik pilersitsinissaq siunertaralugu.

Kqmmunetnut pilersaarutip imtintertuarnissaanut · toqqammavissatut kommunalbestyrelsep aala-· · jangiussi~avaa ukiunioortumik pilersaaru­siorfis~ut:ileqquss~. aallartitsiniarluni .

1.1.2. UKIUMOORTUMIK PILERSAARU· SIORNERMUT ILEQQUSSAQ

Ukiumoortwnik pilersaarusiornermut ileqqussap

11ersearus1 amut nessu1eat e 1e u e rts a q .

1:11 s s1 ngersuvt eku.erl sag . Nemm1narsornerullut11C 0-

, q.artusso t q1 suorl ao teet

.. H1sstngersuummut s 1unnersuus1 aq.

P11arsaerustamut nessuteet1 m1s1ssoqqtnnare .

Pertus1 ssatut pi lersaerut 1 t mts1sso~q1tfnerl .

lltustsset nuteat.

. P p 11,t 1 kk 1 p tungaet 1 gut sultar1naro.

H1sstngarsuus1ornermt k1111ngtsesset nalu­noarut tg1nart.

Fig. 2.- Ukiumoortumik pilersaarusiornermut ileqqussaq

10 llulissat kommuneannut pilersaarut 1994-2004

nassatarissavaa pilersaarusiornennot nassuiaat manna ukiut tamaasa januarip kvartaliani mi­sissomeqartamissaa, tassani pilersaarusiornermut nassuiaatip pisarialimmik a1lanngortinneqar­nissaanu.~ toqqammavigisat allannguut_eqarsi­manersut paasiniarlugu. Figur 2 innersuus­sutigineqarpoq.

Pilersaarusiornermut nassuiaammi pilersaaru­siomermut toqqammavig1saq nassuiatneqarpoq komrnunemilu immikkoortunut pilers~siomerit san.uWneqarput J~eri~torsi,~ari~rn.t~ll~ nal~q,­qussarneqarluti:k, tamannalu toqqammaviga~ugu pilersaarusiorrtem'l.ut naiisuiaammut nuta.rti:kka:mut si~nersuut peiiusissatu·t pileJ;Saarut:inik, Ukiumut missingersuusiorfunmutukiunu.Iiu tullinnguuttunut pingastinut rilisslliuuteqarfiusunu~ pilersaaru!~­sunilc nutaanik imaqartoq suliarineqassaaq.

Aprilip kvartaliani pilersaarusiornermut nas­suiaammut siunnersuut politikkikkut naliler~ ri~qassaaq; tassani' komrriunalbestyrels.eirn.it tainarmiu.sumut tullerilnniliornissaq piilugu oqallinnermik aaqqissuisoqarsinnaavoq. Tamanna toqqammavigaluiDJ ukiup tullissaata missfuger­suutaanutkillingititassataalaj~giiffigineqassapput.

]!J./~p kvartalia,ni missingersuurnmut si:~nnersuu-siortoqassaaq. ·

Missingersuutip akuerineqamera pilersaarummullu · nassui-aatip· naggata~taas~ suliarineqamera oktoberip kvartaliiifii pissaltq: Pilersaarummut nassuiaat kommunep Namminersornerullutik Oqartuss.~t ukiumut naatsorsuuseriffimmut tul­linnguuttumut aningaasaliisarnerminnut piler­saarutaanut kissaatigisanik nalunaarfittut toq­qammavi\ivoq. Sanaartugassatut kissaatigisanilc siunner~ul;ltit nassj~mnerannut. il.anngullugu J~9.m­munalbestyrelse nuna tamakkerlugu pilersaani- · siomertnutnass~aanunu~oqaaseqaategarsinnaavoq

' tassungalu turing'aiillugu . ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu · iUoqarfimrimt nunaqarfinnulh1 politikkerisamut allannguutissatut sitinnersuutinik sa,qq ummi ussaq arsinnaalluni.

Taamatuttaaq ukiumi pilersaarusiorfigisami im­mikkut sammisaqarfiusinnaasut aalajangersaaf­figineqarsinnaapput aaUartisameqarlutillu , taak­kualu inemeri pilersaaru~ip nassuiaataata ukiumoor-

tumik aaqqissuunneranut toqqammavigineqar­tassapput.

Piler~aarutip nassuiaataata aaqqissuunniss~anut siullennut tunngatillugu ingammik kommunep ilusilersuinermut aningaasaqarniamermullu pi­lersaarusiorneri~~ ataqatigiinnissaat pingaartuu­tinneqassapput, tamannalu pissaaq imtnikkoortut ataasiakkaat pilersaarutaasa taakkualu periusissatut pilersaarutitaasa sukumiisumilc misissornerisigut.

Nona lamakkerlugu pilersaarusiomermut pituuugaancrit 11

1.2. NUNA TAMAKKERLUGU PILERSAARUSIORNERMUT PITU1TUGAANERIT

QuJaani taaneq3ltt1tutkommunemut pilersaarusior­nennut maleruagassat .isumaqarput kommunemut piler~siQmeqnuna ~ak:keJ1ugupilersaarusior-nennut akerliusussaanngitsoq.: ·

0

Nuna tarnakkerlugu pilersaarusiomeq ilaatigutnuna tarnakkerlugu pilersaarusiomennut~eruagassanik pingaamernik inatsisartunit ukiumoortumik nuna tamakkerlugu pllersaarusiomennut nassui~ateqar­nerrnik: toqqanunaveqartumilc aalajangersaavigine­qarturiik nnaqarpoci, il~ti~u · ·~ainmhlersome.:. rullutik Oqartussat aningaasaliinissamut piler-

. saarusiomeranik ·imaqarluni. ~a ani.ngaasat ukiumut atuga8sat pillugit aalajangeiSakkami ·saq- 00

. qu_mmiunneqartunut naapertuuttuulluni, .~t­

taarlu Nammiiierso!J}erullutik Oqartussat immik­koonunut pilersaarusiomeranik ttinngasuulluni:

1,2.1. NUNA T ~.MA;K.l(E~LUGU PIJ.,ER· SAARUSiORNERMUT NAJOQQUT ARISAT PINGAARNERIT ....

Naalakkersuisut komrnunemut pilersaarusiomermi eriagisassatiliuuseqarfiginerinutmina·tamakkerlugu pilersaarusiomer:mutnajoqqutarisat pingaarnerusut J 991-imi aalajange!~aayig,ai. A~ajangers~at N amminersorn¢rullutik Oqartussat N alunaarutaan­ni rir. 31-mi 30. oktober 1991-iine'ers\iniikotnillu­nemut pilersaarusiornen¢ eriagisassanik iliuuse­q i¢igirminnerit pillugit .takuneq~i?naapput. : . . . .

Dulissat kommuneani eriagisariaqartut kultureqar­nennut sunngiffimmilu s~sanut p~ersaarusior­~errni nassuiarneqarput, takuuk imn1. 2090 llulissat illoqarfianut nunaqarfinnullu ilusissatutpilersaaru­tini. Quppersagaq 2 innersuussutigineqarpoqo

1'.2.2. UKIUMOORTUMIK NUNA TAMAK· KERLUGU PILERSAARUTIP NASSUIAR~ NERA

N~alaJdcersuisut inatsisartunut ~una ~erlugu pilersaarusiaq qulequtalik .,Sulineq Toqqiss~sima­

nerlu- k.inguaatsinriut" 1994-imi ukiakk:ut saqqum~ miuppaa.

Nassuiaat toqqarrunavlttut sanunisat imrninnut ata-

qatigiittut aallaavigalugit suliarineqarpoq: Qanoq ilillutanaalagaaffiupisertitarisagaasa qaffaklciartu­innarnissaat qulak/ceersinnaavarput? aammalulnu­iaqqtigiit ineriaitortinnerannut sinneqartoorutit iluahni ailguniakkat suut anguneqarstnnaappat, anguniakkallu taakku qanoq tu/leriissaarne­qassappat?

Nuna tamakkedugu pilersaarusiap nassuiamera .~ajpqqu_~ral~g~ u.naJ?~n.ill~~gin.e.ryaasass~q tassaavoq aningaasaqarniarnikkutineriartortitsineq, pisaria:qartinneqartoq ilaatigut maannakkorpi'aq suliffissaaleqigut uldunilu tullinriguutturu suli­sinnaalersussat 0 amerliartuinnartussat suliffeqar­figisinnaasaannik pilersi~sipissamut, ilaatigullu

0

inwaqatigllt pigisaqarluartut ataannamissaannut ineriartortittuarnissaannullu atoifissaqartinneqanut.

Oqallisaarusiap aallarniutaani sammineqarput .1960-imiit ulloq manna tikillugu· aningaasaqarniamikkut fumisstitissarsiornikkullu ajornartOrsiutit inissisi­manerannik aanunalu aningaasaqarniamikkut i­neriartortitsinissami periusissap nassatarisinnaasai. ~oortuani icingullermi pilersuinerup suliffe­qarfiilluntltlatsinnut nuunneqartussat iill(Jlikkoono­risaannut naatsorsuutigisatut aningaasartuutigi­sas~at pillugit ~$issuiqeq saqg~rm.;ni.unneqa_g>oqo

lnutissutissarsiomerupineriartomeratal9llingititatut maleruagassartaasa Qassuiamera.nnj an!ngaasaqat­riiarnikkut ineriartomerup suliffeqai"Iriarnerup pi­gissaarnerullu attatiinnarnissaannut annertusar­nissaannullu _ tunngaviusutut tik.k:uarneqarpoq, taamatullu pigissaarnerup tungaatigut politikki.kkut anguniakkat piviusunngortinnissaa eqqarsaati­galugu.

AALISARNEQ

Aalisarriermik inuussutissaisiuteqarnerup atta­tiinnamissaanut ineriartortinnissaanullu periarfissat silarsuan,ni tunisassiaqamenni toqqammavigisan.ik aalajang~gaasarpoq~ Royal Greenland NS ukiuni kingullerili akit tukimut aallamerat illuanut saatin­niarlugu kalaallit aaljsagaataasa pitsaanerpaatutsu­liaaneri ilisimalersinniarlugit ussassaarutitigut su­liffiillu inunikk:oortitemerisigut sulissuteqarpoqo

12 Dulissat kommuneannut pilersaarut 1994-~004

Kinguppannik aalisarnermut tunngatillugu naatsorsuutigineqarpoq kalaallit kinguppannik tunisassiaasa assigiinngisaarnissaat (kinguppaat qalipallitaammalukinguppaat uutat/ qalipaajakkat) annerp~isertitaqarfiujqrruw:toq, n~piffissaq qaninnenisoq isigalugu inirlaqatigiit aningaasa­qarniarnerannut aalisariutinik angisuunik aalisarneq sinerissamutqanittumi aalisarnennutnaleqqiullugu periarfissarissaarnerugaluartoq. Aalisarnikkulli inuussutissarsiuteqarnermi nunarni suliffeqarfiit ikilisartariaqarnerat p~sariaqartinneqartuss~Ulvoq. Kinguppaat tungaatigut immik:koortortat assigiin-

, niitsut akoniaruu politikkip tungaatigut tulleriissaa­risariaqarneqpisariaqartinneqartoq paasineqarpoq. Ilaatigummi,)nunami pisassarititaasut J.gllissa­·qarfeqaipu~·:jJ~tigullu aa!isamenni inuutissa.rSi~­teqarfiup .tunisassiorf~ni _ isertitarisinn_aasatpassua:. qarpoq.

Qaleralinniam~ut tunngatillugu paasin~arpoq u)civt:ri kingullenri av.ammut tunisat nalingat akit qaffakkia,rtotnerat avammullu tunisat amerliartu,. aamerat pissutigalugitqaffakkiartUaatsitna5oq~ iaa:.: maalilluni avammut tunisarisat nalingat naatsor­_sussagaanniqaleralinnik tunisassiat tunisani trunaru tullersoriaalerSimalhmL ·

. NuQ_ap iluatigut aalisarneq ann,ertooq att.atiin-narneqassappat tunisassiornissamut periarfiss!it umi~uainiktunisassiolfe<iainikkutnunamiiuunni1t suliffissuit nutaat pilersinnerisigut annertusar­neq~aqa&sapp-~t, nunap iiaani nun~p ,i}uatigut aalisagassat, ilaati.gut QeqertarstnipTunuani, unga­sinnerusoq isigalugu piniagassatut periarfissaasunut naleqqiullugit amerlane,rujussuummata.

,. . . .

Paasineqarpoq nunap iluatigut aalisanieq qeqertat avataaimi aalisamermut naleqqiullugu · aningaa­sartornannginnerusoq. Tamatuma nunap iluatigut aalisarilerup siunissami periarfissarissaainerunis­saanik takorluuineq uppernarsarpaa, aammali qeqertat avacaanni' aaUsarnenni sianisaarluni an­nertusaanissamut periarfissaqartoq . suli misile­raaffigineqanngitsunik: ..

T AKORNARIARffiSINEQ

Nuna tamakk:erlugu pilersaarusiap nassuiamerani tikkuarneqarpoq takornariartitsineq nunatsinni inuussutissar~iutissatut pirtga~n1ertut · ~utaat~t

annertuumik misileraanissamut toqqammavis­saqartoq. Tunisassaqarfinnik: naliliinerit isu­malluarnartut saniatigut takornariartitsinennik

-inuussutissarsiuteqanterneq ingerlalluartoq suliffiSsaqarti~~arnerop tungaatigut pitsaasumik suniiiuteqarumiiartoq, aamm·alu saniatigut ilua­naarutinik assigiinngitsunik nassataqarurnaartoq oqaatigineqarpoq; ilaatigut takornariat nunap iluani aqqutitpitsanngorsaavigineqarnerannutaningaasa­liiffigeqataasinnaavaat.

INERIARTORNERMl..JT PERIUSISSAMUT SUNNil.JTEQAATIT ALLAT .

Inuussutissatsiutitaat ,Sakk<>rtuut" nutaat marluk, ta:kornariartitsinerup atortussiassarsiomerullu inuus·sutissarsiuteqarfimmik napatit.sisumik aalisarnermik · tapertallussisussat saniatigut nuna tarnakkerlugu pilersaarusiamut nassuiaatip nunami inuussutissarsiuteqarfiit, soorlu sanaartomermpt, s.uliffeeraqamennut,,inuutissarsiomennutaam.malu sullissine:nritit tuhngasut tap.etsersomissaanimt ineriartortiimissaa~ntillu pisariaqartitsineq eqqaavaa, taamaalilluni nunani allanit atortussanik pisiortorneq annertooq akimorlugu assigiin­ilgitsorpassuartigut. inuussutissarsiu teqarleq arneq ineriartortinneqarnissaat anguneqarsinnaammat.

ILULIS_SAT KOf\1~UNEA T A INISSISIMA­NERA

.. IneJiartortitsinis~amut- suliniutinut taaneqart\.mut tunngatillugu Ilulissat kommurieat naleqqul ­luartumik peqataanissaminut assigiinngitsunik §anioqqussinnaanngisanik periarfissaqar:po.q.

Inuussutissarsiornerup aaqqissuussaanera, ta-. kotnariaititsinlssamutperiarfissaatit, Qeqertarsuullu Tunua nunap tamarmiusup innuttaasa sisa­mararterutaasa'missaarinik ino.qa.rtiusoq illoqarfin­ni tallimani - Kalaallit Nunaannut sumiiffinnut allanut naleqqiullugu - fmm.lnnui (lanfttuusuni inuussutissarsiuteqru:feqainennuteqeersimaartumut assigiinngitsunullu aggu-ataarsimasllll1ik ineriar­to~_tsinissamut akuupput pingaaruteqarluinnartut.

Inuussutissarsiornerup aaqqissuussaaneratnit tun­ngatillugu kisitsisitigut paasissutissat kommunek­kaartumik tunisat amerlassusaannik naleqassu­siinillu takutippaat Ilulissani kinguppannik

Nuna tamalclcerlugu pilenaarusiomennut pillltlllgaanerit 13

qaleralinnillu katillugit tunisat 1994-imi procen­tinngorlugit agguagaqatigigai 18% aamma 38%, nuna tamakkerlugu tunisat ~armik 19%-eralugu ko~-.,m~llu akQmanni naleqassutsip annerp~arta.­ralugu. Ataani figur 3, turiisat nalingl innersuus­sutigineqarpoq.

Kommune %

Nanortalik o.~ Qaqortoq 1,5

,. • •• • J'-'W

Narsaq 819 'Paamiut •, .. , 0,?. · Nuuk· ·· .. 12,5 ManiitsoQ 11 ,1 Sisimiut 16,4 Kangaatsiaq . 0,5 Aasiaaf 6,6 Qasigiannguit E?A llullsS&t 19,0 Qeqertarsuaq 2,6 Uufnmannaq 5,3 Upernavik 6,9 Avanersuaq : 0,4 Tasiilaq .. . 1,3 lttoqqortoormiut 0,3

Katillugit 99,9

Fig . 3 - 1994-imi tunisat nalingi

1995-imut naatsorsuinerit inernerigallagaasa taku­tippaat llulissani.~ malittariissumik ldngllimarne.: q ar·si.masoq .taama·aqataanik S isimi uni q affa­riarneqarsimalluni. llioqarfiit taakku marlu.k aamma . 199~..,imut tunngatillqgu nuna 'tam.ak.kerliig\1 pis~t

· 35%-iinik j.unisaqarfitissaqqooqjut

Qeqertarsuup Tunuani 1994 .. imi pisarineqarput tunisat tamarmik: 35%-iat.

lluliss.ani ta.kornariartitsinermut ineriartortitsi­nis.sam..ut peri11ctissat .. tun~gatillugit Greenland Tourismip .,TakomariartitSinermut periusissamut oq~lissaitrut" innersuussutigineqarpoq, ta.ssani didruameqarluni ·tikomariattltsineriru.k ·inuussu­ti'ssarsiuteqamerup ineriartottinnissaani anguni­arneqartoq aningaasat ukiumut 500 millioner kro~

net isertarisalemissaat, taakk:ulu affaat Qeqertar­suup Tunuani isertinneqartassastit.

Naatsorsuutit nassatarissavaatAtlanti.ku qulaallugu angallannerup annertunerulemerujussua, taamaa-

lilluni Dulissat mittarfiata tinunisartunut nunanitta­malaaneersunut mittarfmngorlugu allineqarnissaa pingaaruteqarluinnassalluni.

Kommunalbestyrelsep paasisimavaa Ilulissat kommuneatnunatamakk.erlugu pilersaarusiomermi nassuiaatip anguniagai najoqqutaralugit nunatsinni inuussutissarsiuteqadimmik assigiinngisitaartumik eqeersimaarturirillu ineriartortitsinissamut aalaja­ngiissutaasumik tapiissuteqarsinnaasoq, periar­fissallu tamakku Dulissat kommuneanni mittarfiup nunanit tamalaaneersunit ti'Irunisartuntit mittarfi-

·' · gisalerlugu ·allilerneqapallanneratigut takussutiSsa­.q~urilik Sakkortusarneqanimaartut.

1.2.3. 1995-2005-IMUT lNUTTUSSUSISSA- . MUT MISSINGERSUUf

Nuna tamakkerlrigu pilersaarusiornermut nassui~ aammi pil~rsuinermut imrnikkoortoqarfinnilu nuunneqartussani aningaas.aituutissamaatit Kalaal­litNtinaanni ki.sits.isjtigut ~paasissutissiiffhip ukioq 200~-ip tungacinut. ilmttussusi.ss~ut missinger-· suutip ineriartomera takorloorneqartQq tunnga­vigalugu misissuineq naggasiullugu ilanngunne­qarpoq. Figur .4~mi inuttussusissamut missi­ngersuutip kisitsisitai pingaarnerit takuneqarsin­naapput.

-' '

. 1995 2005 ' Allar:mg~.:~u~

00-04 10,2% 8,3% - 13,9%

05 - 14 17,4°/o 18,2o/o 10,3%

15- 19 6,3% 8,4o/o 40,7%

20-24 6,2o/o 6,8°/o 14,5%

25 -59 52,6o/o 49,1°k - 1 ,9°/o

60-- 7,2o/o ' 9,2o/o 33,3%~

Kat il l. 55.732 58.668 5,3°k

Fig. 4 - Inuttussusissamut missingersuutip kisitsisitai pingaarnerit

14 Dulissat kommuneannut pilersaarut 1994-2004

Inuttussutsit ineriartomerani illmagineqarsinnaa­nerpaaq tassaavoq inuiaqatigiit ikiorsiisarnerup tungaatigut nammatassaqarnerulemissaat, pissu;. tigalugu ukioqqo.rtuss.utsit tungaatmeeqqat inuusut­tlj]lu amederiarn(frannik aartunalu utoqqaat amer­leri~erujussuannik allannguuteqartussaammat. Ineriartorneq pisortat aningaasartuutinik mis­singersuutini akissaajaateqarnerulemennik iser­titallu tamarmiusut allaanerusutnik agguataar­nissaannutpisariaqartitsinissamiknassataqartussaq.

Inuttussusissamut ineriariomepnut ntiSsirigers':lut Kalaallit N~naanni kisitsisitigut pa_asi~sutis­

siiffimmit suli.arineqarpoq nunalu tamillerlugu innuttaasuttatniasaaallaavigalugitsuliaalluni.Nqna tamakkerlugri' piiersaarusiap nassuiaroeran1,1t r:uissing.ersuum!:nut makku oqaaseqaataapp.ut:

\

,Ukiuni tullinnguuttuniinouttaasuta.merlassusaasa tamannius~tkisitsisitaasaineriartomeratingammik

erniusot amerlassusaasa ~ppariarujussuanieraonik, ~~¥ru~n~~~eranni 70-~~'1:1 aap~~eraiuii pisumitrnalunnaateqassaaq. Maa.nn;Udrut sulisinoaa­lersussat tassalu amat amerlanerit meeqqiorsin­na_alerlutik ukioriligaat ukiutsiuliinut naleqqipllugit ikinneralaarsuusussaapput.

Arnat 20-24-nik tikiullit tikiunut qulinut naleqqi­ullugu ullumikkut marluk pingajorar.teruti­giinnarpaat, 15-24-nillu ukiullit ullumikkumut na­leqqiullugu 1984-imi marloriaataanik amerlas-

. suseqarptit. tartiafuma erriiusut kisi'tsisitaasa appa­riairieraniic nas·s·ataqariussaavo·q.

Ak:erlianit manna tikillugu ionuttaasut amerliar­tuaaginnarnerisa kingunerissavaa soraarnerus­sutis_iaqalersussat ukiuni tullinnguuttm1i soraar­ninngortussaasut amerliartuaaginnarnissaat.

Tamanna pissutigalugu suiiunnaareersut ilan­ngaatigereerlugii su.li~innaalersut . amerl~ssusaat appariassaat akerlianit ukiutik pissutigalugit so­raamerussutisiaqalersinnaasut inalunnaatilimmik amerleriarnissaat naatsorsuutigirteqarluni.

I. januar i 994-imi 60-fnik sinnerlugillu ukiul'Ht ta­matmik sulisinnaasunit innuttaasut arfineq­pingasuusu t ukiumi 2004-imi pissusissaa arfinilinniit ataatsimut nalingilissavaa. Ilanngullugu missi­ngersuummi takorloomeqarpoq · meeqqat inuu-

suttullu (0-19-inik ukiullit) innuttaasuni sulisin­naasuniittut 6%-inik amerleriarsimassasut.

SULLISSUSSINER.MOT PISSARISSAARNER­MULLU. ANINGAASARTUUTIT AMERLE­RIARNERAT

Nuna tamakkerlugu pilersaarusiapnassuiamera na­joqqutaralugu ineriartomerup tamatu~ nassa­tarisussaavai inunnut isumaginninnermut im­mikkoortoq arfimmi aningaasartuutit amerleri-

-arnerat, inganunik inunnik jsu~ginninnermut ukioqqortussuserlu naapertorlugu soraamerussu­tisiaqamernut tunngatillugu~ aammalu. muiaqatigut inunnik isumaginninnermut mnn·g-a·sutnik atu­gaasunik equngassus~~ernerup p_ipn_gitsoortinniar­neranut sulissuteqarniamermut, naatsorsuutigi­neqarpormi a~inga_asartuut'it iluarsiartorn~risa

naatsorsuutigisaasut takkunnera ullumikkut aningaasaqarniarnerup ineriartof1lerata atuuttup nassatarlsaasa pakkerrii~saannut inonu.issasoq.

. ~ .· . .. . . . '; Atuarfeqarnermut ilinniaitita~mermullu immik-koortortami nunami tamanni atualersussat 1.300-nit missaan.nit. amerleriaateqassasut naatsorsuuti­gineqarpoq, tamatuma saniatigut innuttaasut ukiu­mikk:ut allanoguuteqarnerata naatsorsuutigisaasup nassatarisaanik peqqihnis'saqarfiup atomeqameru­lernissaanut pisariaqartitsineq malittariiss·timik qaf(ariartussaasup naatsorsuutigineratigut.

Nuiia tamillerlu·gli pilersaanitip iiassuiarnera na­joqqutaralugu aningaasartuutissat qaffakkiartor­neranut suliniutissatut - suliffeqarfiit nutaat pi­lersinnissaata saniatigut - makku periarfissaapput: - inunnik isumaginninnermi akiliutinut piumasa­qaatit annertussutsillu iluarsaanneri, - soraarnerussutisiaqalerflk. 65-inik ukioqalerfim­mut atuuttaler~inneqarnera, - ilaatigut najugarisap isumannaarsarneranut, meeqqanpt tapiissutit Qajugaris~qar:ne.nnuUu tun­ngatillugu meeqqanut tapiissutinut malittarisassat akiliutillu allanngortinneri, - napparsirnmaviit" atorlmimerulenieri, - irrimikkut ittumi.k suliarinneriaat:Sit atorluarneru:. Ierneri, - suliarinninnissamut neqeroorutit ilaasa eqiterun­nerat, - peqqinnissap tuq.g~tigut aningaasartuutit atitu­nerusumik nakkutiginissaat.

Nuna tamalcketlugu pilcrsaarusiome.rmut pituttugaanerit 15

INNlTITAASUNUT TUNNGASUT

1. januar 1995-imi Ilulissat kommunean.ni innuttaasut amerlassusaat tamakkiisut 4.497 -iupp~t llulissat 1lloqarfianni 4.052-iullutik kommunemilu nunaqarfinni sisamaasunut 445-iullutik.

1985-ip kingoma innuttaasut ineriartomerat figur 5-imi takuneqarsinnaavoq. 1985-90-imi ataatSimut amerliartomeqarsimasoq takuneqarsinnaavoq, 1990-95-imi akerlianik innuttaasut 1,6%-imik ikiler;iarsim8llutik. Innuttaasuni ikileriaateqarneq -taamaallaat ··nulissat ·illoqarfianut ·tunngasuuvoq, · piffissaqti~i : t~ss~n~ nun.~qarfiiJl~i Saqqami ann~rtoorujuss~~Ulllik 60%-imik amedetiaateqar­simalluni. ·.

1995-ip'lcingoma Dulissanut~u·ttaasut kisitsis.itaat· · Kataallitt-funaannikisitsisitigutpaasissutissiisa:ifiup nuna tamakkerlugu innuttaasut ineriartomerannik missingersuununi k:isitsisit allanngc:>riartomernut tUi:ii1gasut suliarisimasaat. naaperto~lu~f . tun~. ngaveqawut. ~una ~t?rl}lgu. innu~ut ine-· riartomerata ingerlanerata taamaaginnarnis.s~ naats.orsuutaavoq, innuttaasummi ukiumik.kut

. inissisimanerat nuna tamakk:erlugu ki.sitsisinut a~singummat. Aammattaaq illoqarflllllrii nuna­qarfinnilu najugalh"t taarnaaginnartinnissaat ~­laavigineqalpoq. Figui- 6 ·mnersuussutigineqarpciq.

Ukiumoortumik pilersaarutip nassuiarnerata misissuataartarneranut tunn&a~llugu jl~~s~agassat eqqarsaatigalugit innuttaasut :ineriaitor:niviat. mile­kutigilluarneqassaaq.

1985 1990

llulissat 3.929 4.191 . . llimanaq 94 86

Oqaatsut 78 63

aeqertaq . . 102 111

saqq~q 145 1:17

Kat Ill. 4.348 4.568

llullssat Kalaallit Asslglinngls-(%) Nunaat(%) tutaa

00·05 12,0 12,2 -0,2

06· 16 . 17,9 · 18,0 -0,1

17-24 10,7 9,9 + o;8

25·59 51,9 52,6 -0,7

60· 7,4 7,2 +0,2

·~Fig. 6 -l(lrruttaasut ukiumikkut inissisimaneri 1995 . ..

IMMIKKUT l1TIJMIK .IMMIKKOORTVNUT · ·roLrrnci<.EQ~RMIA10RNARTORSIDTIT

-Nuna tamakkerlugu piletsaarusiomemiut nassui­aammi imrnikkut' ittumik inunikk:oortunut politik­keq~ermi ajomartorsiutitnassuiameqarsimapput, ilaatigut siuliani u.ngasi.Qnerusbq eqqarsaatigalugu inerititsiniarilermtit tunngasumik politikkikkut anguiliatkanllc aammalu Naa.Iakkersuisut anitigaa­sartuutinik: annikillisiaanennut polltikldannik turingasunik imaq~mik .

Pilersuinermut immikkoortoq{lrfimmi, kallerup­~~e~an~t, i~eqarPerp1Ut, kiass~e~ut telektullu atta~eqarniarnenn~ ~ ·.akigititat qaf.fannaviikkanut aammalu ~sartJ,J.inermut immikkodrtoqarfimmi, containerini.k: assartueriaatsimut nuukkiartuaarnenni

. a,ningaasaliissuti~ik aammalu timm.isart.unut suluusalinnut mittarfinnik nutaanik pilersuinennut tunngasuullutik.

1995 2000 2005

4.052 4.166 ~.265

84 86 88

63 65 66 . 110 113 116

1.88 193 198

4.497 4.623 4.733

Fig. 5 - I nnuttaas,ut ineriartornerat missingers.uullu

16 Dulissatiommuneannut pilersaarut 1994-2004

Tassunga tunngatillugu naatsorsuutigineqassaaq Aasianni Uummannamilu timmisartunut suluu­salinnut mittarfittaassat Qeqertarsuup Tunuani Avanna3;11ilu 'takomariartitsinenni suliffissaqami­arnermut periarfissanik pitsaasu~ sunniuteqar­figisaqarumaartut, ineriartomeq Dulissani mittarfiup nunanit tamalaaneersunit timmisartunik: atome­qarsinnaasunngorlugu allisarneranik mittarfinnillu marlunnik aammalu Upemavimmi mittarfittaamut aallaavinngortitsinikkut sakkortusameqa.rsi.nnaasoq.

I nuu.ssutissarsiuteqame.rmut i!121?Jikkqortumut tunngatillugu nun~ tama,kkex:lugu pilersaarusior­n'ermut nass.t!i~tip suliffmnik .nutaaf#k pilersit­sinissaq su,l:f,ffissaaleqin~rmik aiciuiniarnermut tuiingatiilug·u,; piss~ssaamerup tungaatigut sq­liassat1Jt nukinginnartutut tikkuarneqarpoq . . Tassunga tunngatillug~ . Narnrp.inersomerullutik Oqartussat sulisinnaassutsip tamakkiisup sakkortusarnissaanut tapersersuutaasut immikkut ittumik suliniutit s.aliiutisstmavru malunnart~u . s~lliuti~tuarniarlugl.t. Tapiissutit iiiUll.i,kkpoltiteme.; qarput: · · · · · . "·· · · · ·

~- suliassaqartitsiniarnex:mut pilei'Saarusianut in.ger­lanneqartunut, - aalisakkanik: tunisassiorfintV. suliffinnut, - suliffiit ataannartitaanissaat siunertaralugu ani-ngaasarsianut tapiissutinut, . - piffiss3.m.i sivikitsumi ·suliffittaassat pilersinniar­neranni aningaasarsianut tapiissutinut, :. iiniilsuttun!lt allanlillu> suliffeqarfissatu{ ilin:nia­gaqamssatullu pilersaarusianut.

Kommunemi siullenneerutaasumik takomariar· titsinermut inuussutissarsiuteqarnennut tunnga­tillugu suliniutit aallartinneqartut periarfissaa­s1nmiasunillu na1unaarsuinennik aammalu ator­tussiassan,ik iluaqutiginninnis~amut . .periarfissB:t kommunemut pilersaarutip suliareqqinneranut atatillugu ~ammineq~qqikkum~arpoq.

Kommtinemutpilersaarusiomerinutqitiusututsam­misarineqartussatut mma tamakkerlugil pilersaaru­siornennut nassuiaatip illussaqartitsiniar:nermut tunngasutigut anguriiagassat ima nassuiaasersorpai PB20-mut (tassa kisennaanut najugaqaiigiinnullu 20-t sinnerlugit ukiullinnut najugaqarfissanik neqeroorfigineqartamerat) piumasaqartoqamissaq naatsorsuutigineqartutut · piumasaqarfigisat

assigiinngitsunik illuliortitsisarnik.kut matussuser­sinnaassasut. Aammattaaq illuliortitsineq ta­piiffigineqartoq illoqarfinni illussaaleqineqar­fiunerpaani ' pissaaq. 1991-'imi iliussaaleqinenni.k naatsorsuineq figur7 -inn takutinneqarpo<h tassanilu takuneqarsinnaavoq Ilulissat illoqarfianni an­nertungaatsiartumik illussaaleqisoqarnera, aker­lianilli nunaqarfinni illussaqartitsinemeq nuna tamakkerlugu agguaqatigiissitanut assingullu.ni.

lliissamik Matussusiineq ptsariaqartitslneq {%) . .

-ca · Gt ~

llloqarfik 1.746 77

~ Nunaqarfiit 168 79

-=• llloqarfik 19.097 87 ca ca ~ .1: ca ::J Nunaqarfiit 3.831 79 ~z

Fig. 7 -fllussanik pilersuineq

Aningaasaqamennut pisortaqarfiup ineqamermut immi.kkoorioitaqarfiata illoqarfinni inissaaleqineq Jiaatsotsorsimavaa; tassanilu takuneqarsimiaavoq nuna tamakkerlugu aammalu Ilulissani aimikil­liartoraluartoq llulissani nunamut tamarmut naleq­qiu~l~gu p~ssutsitiluogers~martuusu~, figur ~inner­suussutigineqatpo,q. · · ·

1990 1993 1995 % % %

llullssat illoqarfiat 34 22 14

llloqarfiit allat 21 11 ' 8

Fig. 8 - lnissaaleqineq

Illut nutarterneqar.nissaat pillugu Namminer­sorn~rullutllc Oqartussat illuutimik attartortittakkat 7.800-uusuni 4.500~inik sukumiisumlk nutarte~ rill utile suliaqarneq ingerlappaat, nunaqarfinnilu il­lut pillugit suleriaasissaq nunaqarfinni illut qanoq issusaannik pitsanngorsaasussaq illussaaleqi ­nermillu apparsaasussaq aaUartinneqarpoq.

Nuna camekkerlugu pilersaarusiomermut pituttugaanerit 17

Nunaqarfmni illut pillugit suleriaasissaq ilaatigut pitsorluttunut utoqqamullu illulianut tunngasuuvoq aammalu illut pisoqqat aaqqissuuttarialerujussuit piiflflrlssaannik imaqarluni.

NUNAQARFINNUT POLITIKKI Ui..LUTSIN­NUT NALEQQUITOQ

Nuna tamakkerlugu pilersaaruinmut nassuiaanuni qulequttami tassani ulloq manna· tikillugu nuna tamakkerlugu nunaqarfinni aningaasaliissutit ili­magineqartutut inei;Ileqarsiinanngit:Sut, aammalu paasineqartariaqanoq · nun~arfinni inunikkoorto- · qarfrit ilaan.ni piss¢ssaas~u~it ~gaatigut iluar­siiviginninn!ss~ut pi~luinnartumik pisariaqar­titsisoqartoq, tunngaviusumik pisariaqartitanik soorlu eqqakkimik. isu[Jl.aginninnerit, imissaqar­nhirneq najukkallu tungaatigutpissutsitpeqqinnissap t\ulgaatigut ajomartorsiuteqarfi ulluti.k.

Tamanna tunulequtaralugu nunaqarfmni inuus­." s-utissaqaniiamennut aningaasaliissutit t.unisa­qamermut~riarf4saJm~orii~enuwJL~Sain~ mitinneqarput riunaqarf"mni inuussutissarsiuteqar­nertut toqqarrunavigisaq pingaarnersaq qulakkee~­ni.arlugu aammalu ingammik illussaqamiarnerup tungaatigut pissarissaarnerunerup tungaatigut

lmmikk. pilersaarut 1996 : 1997

1. lnuutissa·rsiorn~rmut . o· · o · pflersq~rut .

2. lneqarnermut 18,7 28,2 pilersaarut

3 •. AflQa.llannerr;nut 0 0 pilersaarut

4. Avatangiisunut 0,6 0

pilersaarut 5. Pilersuinermut

2,0 2,0 pilersaar~t

6. Komm. ingerlataanut 1,1 0,6

pilersaarut 7: lnunnik isumaginn.

2,6 11 ,8 pilersaarut

8. Atuartimmut 0 0

pilerasarut 9. Kulturimut sl:lnng.

0 0 samm. pilersaarut

Kat.. mio. kr. 25,0 42,6

pilersitsini.kkut, aammalu kiffartuussinennik aal­lussivittut illulianut tunngatillugu. Tassunga ata­tillugu takkunaniinuussutissarsiuteqarfiusinnaasu­niksanaalulqcanu~ ammeri~er;mu~.il.ii. tunitg~unut aaqqissuulluakkamikinenartortitsinissamutperiar­fissaasimiaasut e.qqaneqarput. · .

Kommunemutpilersaarusiomermiksuliaqamennut tunngatillugu illut najukk:at qanoq issusiini.k, nuna­qarfinni illunik piiaanissamik pisariaqartitsinennik aammalu aningaasaliissutinik pissarissaamermut tunngassuleqartunik pisarlaqartitsinermik misissui-

· soqarumaarpoq. ;·, · ..

1.2.4. NAMMINERSORNE.RULLUTIK OQART.USSAT ANINGAASALIINISSAMUT PD..ERSAARUSIORNERAT .

1996-1999-imi Ilulissat komtriuneannut Nam­minersomerullutik Oqartussat aningaasaliinissa­minnut pil~rsaarutaat immikkoortu.l.druutaanut ag-­guataarlugu naaciorsorneqanoq anlljgaasaqarnerrin1t

.... inatsfsip. ~~aartQ.IJlerrou~ tu.nrigasortaan~ ta,ku., neqarsinnaavoq, figur 9 ii!1lersuussutigineqarpoq. Takuneq arsinnaavc.><I piffiss;uni aningaasaliissutissat katillugit-k:r.-:91 ,3 millionit pilersaarutigineqartut.

1998 1999 Katillugit

: 0 0 0

19,1 3,8 69,8

1,0 3,0 4,0

0 0 0,6

0,4 2,4 6,8

0 0 1,7

0 0 14,4

0 0 0

0 0 0

20,5 9,2 97,3

Fig. 9 - Namminersorner:ullutik Oqartussat aningaasamssutaa_sa immikkoortunut agguataarnerit

18 Dulissat lcommuneannut pilersaarut 1994-2004

1.3. NAJUGAQARTITERNERUP ISIKKUA

Kommunemutpilersaarusiomennilcsuliaqamennut . tunngatillugu pisariillisaaniarneq siu~ertaralugu kommune immikkoortuni:tl suliaqarfiusunut immikkoortitemeqarpoq:

1.3.1.- llulissat illoqarfiat illoqarfiullu killinga 1.3.2. - llimanaq nunaqarfiullu killinga , 1.3.3. - Oqaatsut nunaqarfiullu lcillinga 1.3.4. - Qeq(maq nunaqarfiullu killinga L3.5.- Saqq~ nuriaqarnul!u killinga · 1.3.6. - Nuna sanaartorfiunngitsoq

·ruoqarfiup nunaqarfrillu killinganni kommunalbe­styrelse nunaminertanut akisussaasuuvoq. Kommu'-. .

~emi nunaminertap sinn~ranut, m,mamut sa-naartorfiunngitsumut Naalakkersuisut akisussaa­suupput.

Inuttuss~seqarnermut kisitsisit illoqarfir.nmut nunaqarfinn'ullu agguataarnerat 1980-i.lckunnili aalajaatsuusimavoq illoqarfimmi 90%-it missaan­niilluni.kornmunellu nunaqarfiini 10%-it missaan­niillwri: Nuna: tairiakkerlugu kisitsisinut nialittatiis­sunut nal~qiullu~u illoqarfimmi najugaqartut a­merla.IJ.erupput.

Nuna· tarriakkerlugu ·piletsaar:usiomermut missui­aammi naqissusemeqartutut nunaqarfinnit illoqar­fmnut innJ!ttaasut miutsiteriarsimanerat inuussu­tissarsioteqarfi.rui.ut pissarissaamermullu tunnga­sunik aningaasaliissutitigut killilerneqassasoq aallaavigalugu Ilulissat kommunanni nunaqarfiini riajugallit tnnuttaasut tamarmik ainerlassusaannit arnerlassusaasa malittariissumik ikileriaateqassan­nginnissaat naatsorsuutigineqarpoq. ·

1.3.1. ILULISSAT ILLOQARFIAT, PI­NGAARNERUSUTUT ILUSILIUSSAQ

llulissat illoq~annut.i~usiliussaq pingaameq fl.gur 10-.l)li takutinneqarpog pingaarnerusumillu ruulaa­vigalugu rnan.na tikillugu atuuttuusoq ... nulissat iiloqarfiamitpil~rsaarut t'984-1995". Inissa,qassutsip pilersaarusiorfiup iluani pisariaqartitsineq matussu­sersinnaagaa nalilerneqarpoq.

Oq~uft.iup Ataata (Kirkebugtip) t,~miarsualiviuJlu

akornanni matoqqasumilc sanaartorfioreerluni illoqarflk ulciuni kingullemi 30~ t missaanni kimmut, 'laijammut kangimuiiu siamrnariartorsirriavoq nuna 2,3 x 1,6 km-it missaat inissisimaffigilerlugu.

Kommunemut pilersaarumrni inunikkoortortanut pilersaarusiomermut k:illingititaasa illoqarfiup ku­jammut a1)eqqi~eqamissaanut- il.kiuni.kingullemi tamaani illoqarfik allilerneqarnerusimasumi -periarfissippaa. - '

Mittarftk illoqarfiup avanna,mut kangiata tungaani · 3,5 km:.inik ungasissusilimmi inissisimavoq. ·

Pingaamerusutut i)usiliussap illoqarfiup killingata. iluani nunaminertat illoqarfirn.qri atugassatut aala­jangiunneqarsimasut imarai. llloqarfiup killingata nuniltaasa s!nneri .innuttaasut atqrsinnaasaannik: assigisaannillu imaqarput. lmmi.ldq:lortuni tulliuttuni ·kommunep iriunik:koort1.mut ataasiakkaanut piler­saarusiomeranut tunngasuni kommunalbestyrelsep illoqarfiup iner.iartornissaanut anguniagai pingaar­nerusutut ilusiliussamuf na1eqqiwlugit nasstilame­qarput, kommunemullu pilersaarutip suliariner.ata ingerlanneranut atatillugu sarnrriisani.k takussu­tissiiffimmik. sanasoqarumaarpoq. Ta:matuma sa­ruatigut pingaarnerusutut iliisiliussaq, quppersagaq 2-mi imrn. 3-miittoq innersuussutigineqarpoq.

1.3.2. ILIMANAQ, NUNAQARFIMMUT PI­LERSAARUT

Ukiuni kingullerni qulini innuttaasu.t ineriartornerat figur 11-mi takuneqarsinnaavoq. Ukiuni kingulli- · unerusuni innuttaasut amerlassusaat malittariis~ sU:mi.k nik.ingaarsimahngitsoq takuneqarsinnaavoq.

Aalisameq inuussutissarsiornermu·t tufuigaviuvoq. Piniamissamut Kangiani periarfissarissaarpoq, tu­nisass.iorfllli nutartemeqarsimanngil(:),q ta~aat­tumillu tunisassiat swiarineqarsinnaanng.i..Uat

. ·. .,

1985 1986 1987 1988 1989 199) 1991 1992 1993 1994 1995

llimanaq 94 86 78 76 87 86 87 82 83 74 84

Fig. 11 - llimanami innuttaasut ineriartornerat

"lJ <>o·

........ ·o

b::l I

::::: .;:: -~-....

·- ~ -~

~ ~ :::s :::s ;:: -~ i' ~ ~

·i ~ .....

I ..t:l

ILULISSAT NORD

-Eml

1-'--}

~rllg anvendelse lmmlf<k!kkut lttumlk atugassaq

havne og 'erh~ uinlarsuallvllt Jnuutlssa'rslutlllu

fael~s fr1arealer tamanlt atom.

. . klausulerede zooer pallltsa_allukkamlk kllllllgaq

/ I

I /

/ /

/ /

I

udsnlt nord for omr.lde E7

I

·$ .. 1~1

/ /

r

" /

I /

I · / /

/

/ /

I I

/ /

/

/ /

/

/'1< I ~I I •,p,

I /

/ / . / '

/ /

/ /

' ',

/ /

/

/ /

/ /

/

/

/ /

/ · I' I

/

, ;' I

I I

/ /

I I

I · /

/

I I .

~. . I

/

"S-7

I /

/ /

/ /

/ /

I /

/

/ /

/ I

/

/ I

/ I

/

/S-18 I .

/ /

I /

I /

/ I

I I

/

z ~· 00 .! ~.

J ~ ""

-\0

ILULISSAT SYD

rn Abent boligomrAde ammasumik llluliorflssaq

(]] t~et boligomrAde eqim~unik inissialik

n:::r:m. havne og erhverv . l±:±±:f::l umiarsualiviit lnuutissarsiutillu

• f~elles formAl tamarmiullugu siunertaq

fmlles friarealer tamanlt atom.

ser1ig anvendelse lmmikkikkut lttumik atugassaq

G klausulerede zoner pallltsaallukkamik kllliligaq

/ ,_, / \

f I

S-16', I

. "r.- .. ~~:

S.-6

\ \ /

I . I

\ / / ' .... -' ' .... -, _______ ,.,.

• ' ' .... ' ' ' /

/ /

..... ~

.~ '"S ;::::;

I

CQ ~ ~

/ I ~· 1:15.000 ~

Najugaqartitemenlp isikkua 21

Kommunep sannavia tamanit atomeqarsinnaasoq naleqqutinngitsumik nunap timaatungaani irnaq ungasillugu inissisimavoq.

Nunaqarfiup atorsaasumik Ilulissanut, Qasigi­annguaitUtKangianullu qanittuunerata takomarianut t\lllngasunik atortorissaarusiorsinnaanermik (assersuutigalugu nunaqarfimini handelitoqqap illuutaasa iluarsaannerannut atatillugu) pe­riarfissiivoq, taamaalillunilu uk.iup ilaani su­liffiusinnaasunik amerlanngitsunik pilersitsisin­n~uni.

llluutigisat_ ilaat iluarsartuuttariaqa.Ij>ut nutarter­tariaqarluti).J.U. lngammi,k utoqq~ut illuij<>l'W,ssaq

. pisariaq~oq. :~ . . :. ·. ~ . .

Angallannermut tunngatillugu .aqqusernit pisuin~ naallu aqqutaat iluarsaattiniaqlttput. Avannaanit kujammut sammisumik tunisassiorfimmiit sis­siukkamut pisiniarfimmullu, ujarassiorfiup tu­rigaan:ut aq<rusinertaliminik, mtHunnartumik ~itsann~~fSAA~innaayoq. . . .

Tunisassiorfiup eqqaani sissiugaqarpoq aamrn.alu pisiniarfiup.eqqaaai, umiatsianulli tulattarfeqarani. Nalinginnaasumik tulaffissaasinnaasutkippasinunik ariorlertillugu pi'tsaasuunngilla't umiatsianulfu oqqiffiusirtnaasu.mik: sapusiaasatut nunniorriissamut

: periarfis·saasinnaas~t nrisissomeqartariaqarpu~

Qulirniguulimmut rnittarfik nunaqarfiup arsaat­tarfiahiippoq nounn·eqamissa81u . misissortarlaqar­

. poq. Utaqqisarfiusinnaasut pisariaqartinneqarput­taaq.

Pilersuinermutavatangiisinu/lu tunngasut: Eqqaa­veqarflk pitsaar)et;usoq nakkutigineqarsinnaasumik ikuallaavittalik, anartarfinnik eqqaaveqarfissaq aa­lajangersim~oq,. .. kiisalu kussernit aaqqissuunne-, qamissaat kissaatigineqarput

Innaallagissiorfimmitpilersugaanerup allisarnissaa pisariaqartinneqarpoq innaaUagissiorfiullu timke­qarfia allineqartariaqarluni.

Imeqarneq tatsimit imeqarfiusumi t tankeqarfimmut sullulikkut atassuteqarnermit pivoq. Tankeqarfiup imartussusaa killeqarpoq inissisimaneralu siuner­tarisamutnaleqquttuunani. Tatsimitimeqarfiusumit

sulluliap atuutsinnera ajornakusoorpoq nu­naqarfimmilu maqitsiviit naammanngillat. Tunisassiorfimmut imennik pilersuiffeqalemissaq pi~ariaqartinneqarpoq. Tarajuiaavik 1996-imi sananeqassaaq.

,•

Atorj'eqarfiit pisortatigoortumillu sulissussineq: Nunaqanunmi KNI~p pisiniarfia pitsaasuuvoq.

lllumik sullissiveqanngilaq. Meeqqanut paaqqin­nittarfeqanngilaq, angerlarsimaffinnili paaqqin­ninneq pitsaasumi.k ingerlavoq. Atuarfik pisa­riaqartinneqartumut naammappoq. .

Ka~rsortarfik . pisoqaanngilaq atoduarporlu oga­:-luffeeraqaxporl~. . ~

ArSartatfeqarpoq ukiuunerani qulimiguulinnut rillt-tarfiusartuinik. · ·

Illunik eriaginninneq nunamillu allanngu.tsaa/iui­neq: N.amminersornerulluti)c Oqartussat Na­lun~taatnr.,.~l30.l.Q.91 ~~eersoq ~orim1unemut pilersaaruSiomem:rl. enagisasSa:nilcnakkutilliinerariut tunngasumutatatillugukommunalbestyrelse §4-mut

,~ atatilluiDJ nunaqarfmni eriagisassatut soqutigisarisat suunerinik uppemarsaatinillu saqqurruniussissaaq. Tassunga atatillugu illiit ataasiakkaat mak:ku­tikk:uatneciassapput:

B-803, quersuaq 1741-meersoq, B-804, taraj.or­terivik 1928-meersoq, B-806,· quersuaq aarnar­s~~ivi~sfmas~q.1950~hneersoq;B;S07,nluverttip illukua 1751-imeersoq, B-808, quersuaq 1950-imeersoq, B-810, oqaluffik 1908-meersoq, B-827, orsunik siatsiv1usitnasoq, kiisalu· handelip illuutitoqaasa eqqaani nunaminertaq.

Ilimanaq Ilimanallu nunaqarfittaata killinga kom­rnunalbestyrelsep Kangiata nunataanik nufloatut eq­qissisimatitatut pilersaarusiomissamut ilanngus­sassamisut ilaavoq.

Nunaminertat sanaartoifigeqqusaan[lgitsut: Nu­naqarfirrimut pilersaarumm'i qulimiguuliip mit­

tarfianut tankeqatfimrriullu isu~nnaaJlisaanennut killigititassat aalajangersarneqarput.

Qulimiguullip rnittarfianut isumannaallisaanennut killigititaq N aalagaaffiup Timmisartumilc Angallan-

22 Dulissat konummeannut pile.rsaarut 1994-2004

nennut Qullersaqarfiata inuinnarnik timmisar­tuussisarnermut tunngasunut aalajangersagai tun­ngavigalugit aalajangersarneqarpoq. Tankeqarfiup eqqaani isumannaallisaanermut killingititaq tapke­qarfik kaajallallugu nunap annermssusia 20 ~-inik isorartutigisumikaalajangersagaavoq. Isuma.rtnaal­lisaanennut killingititaq Nalunaarut nr. 9 06.03_.87-imeersoq imerpalasut ikuallajasutpillugit najoqqu­taralugu aalajangersarneqarpoq. Nunaminertaq Namminersomerullutik Oqartussani Peqqinnermut Avatangiisinullu PisortaqarflDlllli akisussaaffigine­qarpoq. ImeqarfinnutpaQitsaaliukkatutkillingititaq Inatsisartut peqqussutaat-. nr • .12 ·22.12;1988-i­meersoq, a-vatangiisinik ~anngutsaaliuineq pillugu ina~iscmut peqqussutaannit nr. 7;-imit 13.0~.~993-. . . imeersumit allanngortinneqartoq oajoqqutaralug\1 aalaJan,gersarneqarpoq. Nunaqarfurunut pilersaarut ~uppersagaq 2-mi, imm. 2.1.-imiittoq innersuussu:. tigineqarpoq: . ·.

L3.3. OQAATSUT, NUNAQARFIMMUT PI­,LERSAARUT

Uki unildngullerni qulini innuttaasutineriartornerat figur 12-mi takuneqarsinnaavoq. Ukiuni kingulliu­

" . nerusunj ,innuttaasut amerlassusaat nikingaarsi­manngitsoq takuneqarsinnaavoq.

1965 1986 1987- 1988 1989 1900 1991 1992 1993 1994 1995·

Oqaatsut 76 74 71 62 62' 63 68 62 60 59 63

·Fig, 12 - Qqaa{~~ni _innuttaasut ineriar-t-or.ner(lt -~ - - .. i. : _._ - • · . •.. ·. ' . . .

I nuussutissdrs'iuteqarnermut toqqammaviusoq tassaavoq aalisarneq, llulissani tunisisinnaanermut periarfissaq aihirti: Ttinisassiotfikanrieminngitsuhik aalisakkanik panertitanik tunisassiorfiuvoq.

Kommunep sannavia tamanit atomeqarsinnaasoq iluarsaattariaqarpoq.

llulissanut qanittuunerup takornariartits.inermut tunngatillugu inuussutissarsiuteqarfiliornissanik periarfissiivoq, ingammik pisuinnarmik takorna-iianut qimussersaartitsi~emliiu. · ·

llluutig is at nutarsarta.riaqarput. Angallannennut tunngatillugu pingaarnerpaamik: sissiukkamit pisiniarfiup tungaanut aqqusinnior­nissaq pisarjaqartinneqarpoq. Taassuma saniatigut

pisuinnaat aqquserni annertoorsuunngitsut taane­qarsinnaapput

_ Si~siugaq atomenninit aserorsirpavoq aaqqis­suuttariaqarlunilu, inissiisarfiit pitsaasuunngillal nerukillutillu. Umiatsianut ioissiisarfiit tulattarfillu anorimut kangisimmut sammisuupput assersui­suusinnaasumillu pilersuinissaq pisariaq artin­neqarluni.

Oqaatsuniqulimiguullipmittarfianikpilersitsinissaq pisariaqarpoq.

Pilersuinermut avatangiisunullu . tunngasut. Nun~arfiup avannamut ldtaatungaani 5.00 m-inik u~g.asissusilimmiippoq eqq~avik, ikuallaavik nakkutigineqartoq aammalu eqqaaviss~q nutaaq kissaatiginarput

Innaallagissamik pilersuineq naammattutut isigineqarpoq.

.h,ne-WIP.t tanki tarajuiaa,villu 1994:-~ sanane­qarsimapput

Atorfeqarfiit pisortati.goo~tumillu sulissussineq: KNI~p pisiniarfia quersuarlu tamarmik nutaat pigi-neqarput , ·

Meeqqanut paaqqinnittarfeqanngilaq. Atuarfeqar­poq naalagiartarfiutigisumik naammatiurriik angissu~ili~. .

lllunik eriaginninneq nunamitlu a/lanngutsaaliui­neq: Namminersomerullutik Oqartussat Na­lunaarut.aatnr. 313'0.10.91-irneers·oqkorruniinemut pilersaarusiomermi eriagisassanik rulldmtilliineranut tuongasumutatatillugukommunalbestyrelse §4-mut atatillugu nunaqarfinni eriagisassatut soqutigisarisat suunerinik uppemarsaatinillu· saqquin.miussissaaq. Tassunga atatillugu illut ataasiakkaat makku tikk:u­arneqassapput:

B-62, quersuaq 1894-imi napparneqartoq, B~66, al-. Iaffik 1898-imi napparneqartoq1 B-11 I , kater­sortarflk 1923-mi nappameqartoq, B- 122, pisiniruflk 1921-23-mi napparneqartoq kii salu pisiniar­fiusimasup, quersuup, allaffiup katersortarfiullu eqqaa.

Nunaqarfimmutpilersaarutquppersagaq 2-miimm. 2.2.-miittoq innersuussutigineqarpoq.

1.3.4. QEQERTAQ, NUNAQARF1MMUT PI-LERSAARuT .

I nnuttaasut ineriartornerat uki1,Ulikingullemi quli­ni figur 13-imi takuneqarsinnaavoq. Takuneqar­sinnaasutut innuttaasut amerlassusaat ukiuni kingullerni nikissirnanngilaq.

1985 1986 1987 1988 1989 1900 1991 1992 1993 1994 1995

~ 102 98 114 '114 1'14 ht 103 119 11Xf 113 110

-fig. '13: Qeqertilmi innuttaasut'ineriartornerilt

Inuussutissarsiutitut tunngavigisaq. tassaavriq Tor- · sukattammi qaleralinniameq. 1992-imi nioqqutis-

. siorfik nutaaq atomeqalerpoq, tassani qaleralik llu­lissani suliareqqinnissaanut salinneqartarluni qeri­tinneqartarlunilu. Tamatuma saniatigutannildtsun:ilc pane~ui.riik nioqquti.ssiomeqarpoq. . . .

Kommunep sannavia tam~t atomeqarsinnaasoq 1991-imi napparneq(ijJ)Qq umiatsialiviit tulattar-: fiullu eqq~ut inissillugu.

11/uutigisat ilaat ~rfallatSaaliomissaat nutarter­nissaallu pisanaqarp<iq. Ukiuni :kingunexiri illut

·.'natnmineq sanaatarlallitnappam~arj,ut Ingammik utoqqaat illussaailni.k: am'erlisaanissaq pisaria­qaz:tPln~~oq. .· ' . . '. ..

Angal/annermut tunngatillugu 1992-imi tulattarfik nutaaq sananeqarpoq. B-38-p piiamera.tigut/

'" nuunneratigut umiatsualiveqarfi.k: allineqarsinnaa­voq.

Pisuinnaat aqqusemi nutaat sananeqarnissaat pi­·sariaqartinneqarpoq, ,aqqusemilli biilinit inger­lavigineqarsinnaasut sananissaat ajornakusoo­rutissanaqarpoq.

QulimiguuJin:unut mittarflk nunaqarfiup avannaani 500 m-init ungasitsigisumiippoq utaqqisar­~usinn~sunillu. san~oqarnissaa amigaataavoq. ~ ·

Pilersuinermut avatangiisinu/lu tunngasut: Eq­qaavik qulimiguulimmut mittarfiup avannaa­tungaaniippoq inissisimanerata timmisartuussineq

23

assigiinngitsutigut ajomartorsiortittarsimavaa. Nakkutigisaasumik ikuallaasarfimmik. pilersitsi­soq~ssaa inissarlu pitsaaneq kissaatigineqaxput.

Innaaliag1ssiorfiup pisinnaanera annertusartaria­qarpoq. lmennik pilersuiiteq imermut tankinllt is­sissutsirnut isumannaallisagaasl,Uilit sikoqanngin­nerani imermik assartuummit immemeqartartumit pisarp.oq. Imennut tankip eqqaani taamaallaaq maqitsiveqarpoq. 1994-imi tarajuiaavik sanane­qarpoq.

~ lkummatissamut. ;tankeqarfik ·mikivallaarp.oq nutaamillu tankeqar:filio!Jrissaq· p~ersaarutaavoq.

::..Atorfeqarf.iit .pisortatigoortumillu sulissussineq: ·Nunaqarfinuni'· ~-p· pisiQiarfia pisoqaavallaan­ngitsoq pigineqarpoq.

Meeqqanutpaaqqinnittarfeqanngilaqpaaqqinnitta­rnerilli. pjsariaqartitsineq naaperto.rlugu piler­sinneqartarprit. Attiarflk naalagiarfiusarsimasoq oqal1,lffiliornerup .~goma ~g4larpoq. . .

Kat~rsortarflk 1977-imi napparneqarpoq illullu ·aaqqissuuiurissaa pisariaqaq>oq. :Oqaluffik nutaaq 1992-imi atomeqalerpoq.

Illunik eriaglnninneq nunamillu allanngutsaaliui­rieq: . Nammirtersornerullritik Oqartussat Nalunaa­rut~t nr. 31 30.10.91-imeersoq kommunemut pilersaarusiomerm.i eriagisassanik nakkutilliineranut

. ··tunngastimut ataiillugu kommunalbes~else §4-mut atati.llugu nunaqarfmni eriagisassatutsoqutigisarisat suunerinik uppemarsaatinillu saqqummi ussissaaq. Tassun·ga atatillugu illut ataasiak.kaat makk.u tikkuarneqassapput:

B-38, toqqorsivik, B-40, quersuaq 1945-mi nappar­neqartoq, B-41, qullukk.iorflk 1943-:-mi nappame­qartoq, B-43, aamarsuaasivik 1893-imi napparne­q~oq oqaluffittaallu niuvertarfeqarfitoqqallu eqqaa.

Nunaminertat sanaartorfigeqqusaanng itsut. Numiqaifimrnut pilersaanit qul.in1igutiiinnut mit­tarfimnuit ·~nkeqarfiuilu. eqqaan1,1t isumannaal-lisaan.ennut lcillili1voq. ·

Qulimiguullip mittarfianut isumannaallisaanermut killigititaq Naalagaaffiup Timmisartumik Angal-

24 llulissat tommuneannut pilersaarot 1994-2004

lannennut Qullersaqarfiata inuinnamik timmisar­tuussisamennut tunngasunut aalajangersagai tun­ngavigalugit aalajangersameqarpoq.

Tan.k:~~up eqqaani is\liiUlllitadlisaanennut killi­ngititaq tankeqarfik kaajallallugu ·nunap 8Imer­tussusia 20 m-inik .isorartutigisumik aalajanger­sagaavoq. Isumannaallisaanermut killingititaq Nalunaarut nr. 9 06.03.87-imeersoq imerpalasut ikuallajasut pillugit najoqqutaralugu aalajanger­sameqarpoq. Nunaminertaq Namminersomerullutik Oqartussani Peqqinnissamut A vatangiisinullu Pisortaqarflnuni •akisussaaffigineqarpoq. Nuna- · qarfimmut pilersaarut quppersagaq 2-.rni. inwL 2.3.­miittoq innex:suussutigin~arpoq.

,. . 1.3.5. SAQQAQ, NUNAQARFIMMUT PI:. LERSAARUT

Ukiuni kingullerni qulini innuttaasutineriartorrierat figur 14-imi takuneqarsinnaavoq. Takuneqarsin­naasutut innuttaasut ukiuni. Jdngulliunerusuni a.rOederiarujussuars~ppuL . ·. . . . . . .· .

1985 1986 1987 1988 1989 1900 1991 1992 1993 1994 1995

Saqqaq 145 124 124 109 107 117 126 152 163 189 188

Fig. 1'4 :. Saqqanii in·nuttaasut ineriartoriterat . . ·. ~ . .

Jnuussutissarsiutitut toq.qammttvigineqarput piniarneq aalisamerlu. Tulattarfiup eqqanngua­niippoq t;lioqqutissiorfik tisaavr~ta~ik .-.. Ni~q;.

·qutissiorfik toqqaannartumik tatsimit imeqar­fiusumit sullulirrunik: atassuteqarpoq.

Konununep sannavia tarmmit atorneqarsinnaasoq nutaaq 1993-imi atomeqalerpoq. Nunaqarfimmi motoi'inut sannaveqarpoq namminersortumit ingerlaru:eqartumik.

Saqqaq takomari~ugajuttuuvoq, takornariartit­siriermilu inuutissarsiornerup" aniiertusarnera piffissamik tamakkiisuunngitsumik suliffinnik periarfissaqartitsilersinnaavoq.

1/luutigisat arlaqangaatsiartutaaqqissuuttariaqarput/ n u tarsartariaq arpu t.

Angal/annermut tunngatillugu. tulattarfiup pisiniar-

fiullu akomanni aqqusineq pitsanngorsartaria­qarpoq, soorlulusooq nunaqarfiup kangiatungaanut qamutit assakaasullit aqqutaat kissaatiginartuusut tassaniimma~qulimiguuli.mmutinittarfik, eqqaavik sioqqanillu piiaaffik.

Umiarsualiveqarfik mikisuuvoq immikkullu ni .. oqqutissiorfimmut aqqutigisaq pitsanngorsar­tariaqarpoq.

Tulattarfik i.kkattumiippoq. Umiatsianutkommunep sannaviata eqqaani puttasunik tulattarfeqarpoq.

j • ' I •• I ! ~ 1f •' I>

QuUmiguulimmut mitt¢'Ik nunaqarfiup qeqqaniit avannamut kangimut. 600 11)-it mis~annik unga­sitsigisumi~ppoq. Utaqqisarfiliornissaq .pisaria­qartinneqarpuq.

Pltersuinermut miatangiisinul/u tunngasut.' Nak­kutigisaasumik ikuallaasarfiliornissaq kissaati­gineqarpoq. aammalu kussiuin.erit pitsanngor­sarnissaat i~rriikkoortut ilaat qarsutsinernik akomusigaa~ta. · ·

Innaallagissiorftk: 1994:imi allineqarpoq tanke­,qarfillu nut;aaq 1995-imi atomeqalerluni . .

Imen'nik pilersuineq nunaqarfiup avannaani 700 m­it missiliorlugit ungasitsigfsumi · tatsimit imeqarfimmit ·.nioqqutissiolfimmi fmm:ertagaq aqqutigalugu pisarpoq. Sullulik tatsimutatertitsilluni pumpii$amikk:ut qerinaveersagaavoq.lnirne~­niit. itileq. maqitsivinn-~t rriarlutinut illgetlateqqin­neqartarpoq.

Atotfeqarfiit . pisottatigoortwnillu sulissussineq: KNI-p pisiniarfia quersuarlu tamarmik nutaat pigineqarput.

1992-imi illu sullissivik nutaaq atorneqalerpoq.,lllu katersortarftk 1992-imeersumut ilanngunneqarluni nunaqarfiup qeqqani inauttaasut ·Hluattut nutartigaavoq. Meeqqanutpaaqqinnittarfeqanngilaq innuttaa~ulli illuannj paaqqionittarneq . aaq-qissuussaavoq.

Atuarftk 1960-imi napparneqarpoq angissusaalu naammattutut isigineqarpoq.

Saqqaq oqaluffeeraqarpoq.

Najugaqartitemerup isikkua 25

.t\Jsaattarfikpinnguartarfillu atuarfiup eqqaaniipput.

11/unik eriaginninneq nunami/lu allanngutsaaliui­neq: Nariuninersomerullutik Oqartussat ' Nalu­naarutaat nr. 31 30.10.91-imeersoq kommunemut pilersaarusioniennieria~saniknaidrutilliineranut tunngasumutatatillugukommunalbestyrelse §4-mut atatillugu nunaqarfmni eriagisassatut soqutigisarisat suunerinik uppemarsaatinillu saqqummiussissaaq. Tassunga atatillugu illut ataasiakkaat makku tikkuameqassapput:

: B-61, quersuaq, pisoqaassusaailisimaneqanngilaq,­B-69~ quersuaq 1922-m.i nappa~eqanoq. B-72, q~ersuaq 1893-imi nappameqartoq.ll-7 3, niuvertup illugisimasaa 1905-fm~, nappameqartoq, B:-.86, katersortar,fius~. B-143, oqalufflk 100_9-mi napparneqartoq kiisalu niuvertoqarfeqarfi~p oqaluffiullu eqqai.

Nunaminertat sanaartorfigeqqusaanngits{lt.' Nu-. .naqarfimrriut piler~a.ar\limrii quliqrigtiullip mit­.tarf.ianut Wl-keqarfllll1llullU i&~aallisaan~(111u~ killigititassat aalajangersarneqarpu~ · ~ammalu imeqarfinnut pallitsaaliukkatut killingititaq.

' Qulimiguullip mittarfi~ut is.upw.imMllisaanennut. killigititaq · Naalagaaffiup T1mniisartumik Angallannerrilut Qullersaqarfiata ,. iini'inriarnik · timmisartuussisamermut. ·n1nnga8unut . aaiajarigef­sagai tunngavigalugit aalajangersameqarpoq .

. :tailkeqarfiup eqqaam isumannaarusi8.h.eirn~i kii~. lingititaq tankeqarfik kaajallallugu nunap an­nertussusia 20 m-inik isorartutigisumik aala­jangei'Sagaavoq: Isumannaallisaanerinut killingiti­taq Nalunaarut nr. 906.03.87-imeersoq imerpalasut ikuallajasut pillugit najoqqutaralugu aalajanger­sameqarpoq. Nunaminertaq Namminersomerullutik Oqart~ssani Peqq~nnissamut AvataJigiisinullu Pisortaqarfimmi akisussaaffigineqarpoq. Imeqar­finrtut pallitsaal.iukkatut killingititaq lnatsisattut peqqussutaat nr. 12 22.12:1988-imeersoq, ava­tangiisinik allaringutsaaliuineq pillugu inatsisaitut peqqussutaanriit fir. 7:-imit 13.05.1993-imeersumit allanngortinneqartoq najoqqutar-alugu aal;ljanger­sarneqarpoq. Nunaqarfimmut pilersaarut qup­persagaq 2-mi, imm. 2.4.-imiittoq innersuus­sutigineqarpo.q.

. '

NUNAQARFllT PILERSAARUT AASA PAA­SISSlTITSSART AANNUT ILASSUT

Kommunemut pilersaarutip soliarinerata inger­lliimeranut atatillugu nunaqarfinnut pilersaarutinut toqqammaviusot nassuiameri paasi ssutissanik peqqissaamerusunik, ilaatigut illunut kisitsisitigut paasissutissariik, piiaanissanut siunnersuutinik illuliortitemissamullu aallaaviusutut pilersaarutinik ilalemeqarumaarput.

Tamanna ~ngavigalugu nut$emeritqanoq issusaat naju·gaqarfissani at:aasiakkaani ineriartomerup qulakkiisumik anguniagassaanqt aaJ.ajangi.inrarneq siunenaralugu, :er.seqqinnerusumik nalilerniar­neqa,rumaarput

1.3.6. NUNA S~AARTORFIUN'NGfrSOQ

Tassunga tunngatillugu nunami sanaartorfi­un.ngi.tsumi kommunep soqutigisarisa~u.t nunami

.. 'sanaartorfitinrigitsuniut pilex:saarusiorniss.anut . , pisarjaqartitsinerit misi~sol"l)eqa,rumCU!fPut.

Qupp.ersagaq 2-mi imm. 1.5. innersuus~utigi­neqarpoq . ..

'I

26 Dulissa1 kommuneannut pilersaarut 1994-2004

1.4. KOMMUNEP ANINGAASAQARNERA IMMIKKOORTUNULLU PILER­SAARUSIORNERA 1.4.1. MISSINGERSUUT 1996

K~mmu~ep missingersuusiaani aningaasat tu­ngaasigui periarfissaq, tassa kommunep iseititaasa aningaasarruutiiasalu assigiinilgissutaat kommu­nemut pilersaarummi anguniakkat immikkoortullu ataasiakkaat periusissatut pilersaaruta~ piviusun­ngitinnissaanut periarfissaasunut Ulajangiisuu­sumik pingaaruteqartuuvoq.

· ~ F • •••• • • ~ ·"' ,' ::· :: t .•• .. , ....... '1 '1: · . :· · ·. · ~~~ ·· i-:)~ ~· • • , . ... •0l, O

Kommunep anmgaasaqarruamerata nussmgersuut 1996-imiisildct.lafigur 15-inii takuneqarsiimaavoq. . . .;~:~·f:l. . . . . . ., . . . . .

miokr.

120

lOO

80

60

40

20

0

Ukiumut naatsorsuiffunmut 1994-imut ingerlatsi­nerup inemenvaa 5 mio. kr.-ngaj8nnik siruleqar­toomeq ukiumullu. missingersuusiorfunmut 1995-'imut7 mio. kr.'-t sinnerlugitsinneqartooiuteqamissaq ilimaSuutigineqarpoq. Ukitimut missingersuusior~ fimmut 1996-imut ukiunullu missiliutaannaasumik naatsorsuU'finnut 1998-imut ~999-imullu inger­latsinerup inemeri nakkartooruteqarfiunngitsut ilimagineqarput, 1997-imulli nakkartooruteqar-

.. .nissaq , ilimagineq~luni~ Mls.singersuusiami

n·aatsorsuu- missinger· missinger· ""issiliuut miS.siliuut missiliuut tit 94 slJut 95 stiut 96 97 · 98 ·· 99

- sanaartukkanut aningaasartuutit

ingerlatsinermut aningaasartuutit

Fig. 15 · Kommunep aningaasaqarnera

isertitat

Kommunep aningaasaqunera immikkoortunullu pilerawusiome:ra 27

nikerartiternerit ingerlatsinenni aningaasartuutit isertitallu annikitsumik qaffariamerat sanaartor­nermilu aningaasartuutit appariarujussuarnerat tak~tippaat Taamaalilluni ukiuni missingersuiffmni 1996-imi, 1998-imi 1999-imilu sinneqartoorutit 1999-imi sanaartorunriaariartuaamissaq tunngavi­givaat.

1995-ip naanerani aningaasaatigisat 13.8 mio. kr.­upput. 1995-illi naanerani ingerlatsinerliulemerup, suliffissuarmik matusinermik tunisassiallu ikiliartuaarneranniknassataqartup takutippaa 1995-ip ingerlanerani \-aningaasaatigilikkat atomeqar­tariaqaletnerat. T11~m~,attumik kom~unemi inuus~utis~arsiutaasussatut toqqammayim~k

imminutp.ap~innaas~akileraaruteqarnennut

toqqammayissaasunik supffinnik pisariaqartw,rik aallarniiviusumik inunnillu isumaginninnermi aningaasartuutinik ~n~rpaamik atui.{fi:usulilik pilersitsinissaq nukinginnarsilluinnarpoq. Min­nerunngi~sumik sanaartortitsin~rup attatiinnar­nissaanut.irrunaqalu allisailiissaanut periarfissaasut

eqqar~tigalugit... ; r , . .

1.4.2. KOMMUNEP IMMIKKOORTUNUT PIL)!;RSAARUSIAANUT J' AKUSSUTISSAQ

Kommiliiep immikkooitunut pilersaarutai pilersaarutinik qulingiluanut iirunlkkoortitartut ·agguataarneqarput, · kornniunep ingerlatsin~rmut . ilu.siligaanut tulluussameqarsimallutik katillutillu kommunep tamakkiisumik sullissineranik ima:qarltitfk~ · · I~mikkooriunut pilers.aa·rut{t qulingiluat · imatut killilersomeqarput tamaimik immikkut immikkoortoq ataqatigiissoq kom­munal bestyrelsep politikkiliorfigisinnaasaa imaralugu, figur 15 innersuussutigineqarpoq.

IMMIKKOORTUNUTPILERSAARUnTSANA­NEQAATAAT

Immikkoq~gut pilers~tit ataasi.alckaat maklcu najoqqutaralugit sananeqaateqarput:

1. Irhmi.kkoortup pilersaarusiorfiup killilersomera nassuiameralu, ilaatigut inatsisitigut toqqan:unaviit immikkoortunul1u allanut ataqatigiissutit.

2. Pissutsitatuuttutineriartornerullu isik:kui,ilaatigut

ineriartomermut takorluuinerit ilanngunneqarsin­naallutik. 3. lmmikkoortumut pingaamerusumik angunia­garisaq, tassa kommunalbestyrelsep immik­koortumutunga8innerusoq isigalugu politikkerisaa. 4. Pj.lersciarusiukkap kommunemut pilersaanimmi ilu~tsimut pingaarnermut tulluussarneqarnera. 5. Periusissatut aningaasaqarnermullu ukiumi missingersuusiorfunmi ukiunilu tullinnguuttuni pingasuni missiliutaagallartumik naatsorsuusior­fiusunut pilersaarusiomeq.

· ·,Immikkoortut pilersaarutaasa assigiiaartumik aaq.:. qiss~g~etisa qulak.keerpaat,

. . -..i~oqrtortaqarfinnia.taa~ialdcaani qanoq iliu­sissat _,oqimaalutarll!gillu . ,siulliullugit sulias­

. sanngortittarniss~ ·pisinnaanissaat, alliliinissa­. mulh~ · pingaarnerusutut politikkeqarneq toq­

qamma'VigaJugu kissaatit saqqummiussinnaaneri. aammalu - k~mmunemut pilersaarutip ilusaat pingaameq toqqartmiavigal1,1gu ilrunikkoortut assfgiinn.gitsut a,al.laavigalugi.t alliliinissamut kissaatit qqJmaa­iuwshmarulis~t ataqatigiissaamissaallu, tassani nupaminertat pilersaarusiornissaannik pisariaqar­. titsine~ qulaklciisumik nakkutiginnissinnaa,neq.

PILERSAARUTINI SAMM1SAT, PERIDSlSSA­TUT ANINGAASALIISSUTISSANILLU PI­·LERSAARUTIT

lmmikkoortunut pilersaarutini ataasiakkaani · ·.piiersaarutini. s'a'nlrnisat · missingersu~siamut -

tulluussagaapput,'unmikkoortunullu pilersaarutinut ataasialdqianut periusissatut pilersaarutini taku­neqarsinnaapput periusissatut pilersaanitit ataa­siakkaat aningaasanut kontonut sorlemut atasuu­nersut Tamanna toqqammavigalugu periu~issatut pilersaarutit sanaartomermut aningaasaliinissamullu takussutissiiffii immikkoonunut ataasiakkaanut aningaasaJ..tissu tis sat pillugit pilersaarummik tamakkiisumik tapemeqarput Taamahliorne~ siunertarineqll!Poq ingerlatsi­nermut ilusiliussap. immikkoortukkuutaanut ag­guat3:arinriinnerup mi'ssingersuusiallu ata-qati­giissaarnissaannik pilersitSineq. Pilersaarusior­nermut nassuhiat kommunemut pilersaarusiornerup missingersuusiornerullu siullermeerutaasumik ataqatigiissinniarnerannut misileraaneruvoq.

28

IMM. PILERSAARUT

1. ~NUUSS_UTISSAR­SIORNERMUT PILERSAARUT

2.1NEQARNERMUT PILERSAARUT

3. ANGAL~A~.NE.R­MUT PILERSAARUT

4.AVATANGIISINUT PILERSAARUT

5. PILERSUINEAMUT PILEijSAARl)T

6. KOMMUNEP INGERLAT AANUT

. PI.LERSAARUT

. )

Dulissat kommuneannut pilersaarut 1994-2004

PILERSAARUTIP IMAJ

1. Assassorluni suliaq, nioqqutissiomeq, aalisarneq tplnlarneq

?· Sullissineq, niuverneq kaaviiaartitallu

1. lllut amerlisarneri 2. lllut pitsanngorsarneri 3. llluliornissamut piareersaaneq

1 ~ Aqqu.seri:lit pi~uin.naaJiu aqquserni 2. lnunnik angallassineq a:· Umiarsualiviit 4: Qulimiguulinnut mittarfiit I mittarfik

1. lmeq igitaq .. 2. Eqqaaveqarneq 3. Eqqakkat kemiimik sananeqaatillit

ALLAFFISSORNEQ

Sullassaqartitsinermut & lnuussutissarsluteqarnermut allaffeqarfik

Teknikkip tungaatigut allaffeqarfik

T.et<ni~p. tung~tigut allatfeqarfik

Tekoikkip Wng~tigut allaffeqarfik

1. lnnaallagiaq 2 • .' 1n1~Q ... 3. Kiassar,neq

Teknjkkip ~urigaatigut . allaffeqartik ·: · ..

4. Tete

1 . Suliffeqarfiit 2. Oatserisartoqarr:1eq 3 .. lliv~qarfiit . 4. lllut sulllssiviit

T eknikkip tongaatigut allatfeqarfik

•• J

~--------------~------------------------~--------~-~. --~· ~ .. P'isortanifikiorslirierit 7. INUNNIK ISUMA­

GINNINNERMUT PILERSAARUT

2. Pinaveersaartitsineq 3. Suliassaqartitsiniarnerit 4: Meeqqat rru:.iusuttuilu 5. Pitsorluttut 6. Utoqqaat

8. ATUARFEQARNER- 1. Atuarfiit MUT PILERSAARUt ~- .~TI::mu~ ilinniarneq

9. KUL TURIMUT SUN­NGIFFIMMILU SAM­MISASSAQARTITSI­

NERMUT PILERSAARUT

1. ·Kulturi 2. Sunngiffik 3. Takornariartitsir)eq =·. 4. Eriaginninneq

Fig. 16 - Immikkoortunut pilersaarutinut takussutissiaq

Jnunnik · isumaginninnermut allatfeqarfik

. '

Kultureqarnermut llinniar titaanermulllJ: all~ffeqartik

Kultureqarnermut iii n niar­tita:anermullu aliatteqarfik