NASTANAK I RAZVOJ TURISTIČKIH AGENCIJA U SVETUU SVETU

29.10.2010.

Dr Kristina Košić

Engleska prva polovina XIXEngleska, prva polovina XIX veka→nastanak prve agencije u turizmu

Velika otkrića, razvoj saobraćaja (posebnoVelika otkrića, razvoj saobraćaja (posebno železničkog), saobraćajnih sredstava, industrija→društveno ekonomski uslovi:industrija→društveno-ekonomski uslovi: slobodno vreme i novčana sredstva

M1

Slide 2

M1 MSI_1; 26.10.2010

Sve dok je putovanje bilo ograničeno na jedno prevozno sredstvo putnici samijedno prevozno sredstvo- putnici sami mogli organizovati putovanje

Kad je putovanje postalo složeno: višeKad je putovanje postalo složeno: više mesta, više prevoznih sredstava, više

l t b SPECIJALIZOVANIMusluga→ potreba za SPECIJALIZOVANIM ORGANIZATORIMA PUTOVANJA

Nastanak putničke, odnosno turističke agencije→ Tomas Kukagencije Tomas Kuk

5 jul 1841 (Kongres u Lafborou) prva5.jul 1841. (Kongres u Lafborou)- prva organizovana turistička akcija s UNAPRED POSTAVLJENIM PROGRAMOM IPOSTAVLJENIM PROGRAMOM I KALKULACIJOM

1845. Tomas Kuk osnovao putničku agenciju

“on je olakšao putovanje svetom”on je olakšao putovanje svetom

Od 1847.- karte za kružnu vožnju, putovanja po britanskim ostrvima, posebniputovanja po britanskim ostrvima, posebni vodiči1851 Svetska izložba u Londonu 165 0001851. Svetska izložba u Londonu- 165.000 posetilaca1856 k l kti t j E1856.-prvo kolektivno putovanje u EvropuUveo u poslovanje- uputnicu za hotel-p j pvaučer1871 - agencija Kuk- prvo putovanje oko1871. agencija Kuk prvo putovanje oko sveta.

1879.- osnovao prvu poslovnu banku- radila sa Kukovim putničkim čekom i kreditnim pismima

1889. god- kompanija ima razvijeno poslovanje u tri smera: turističko agencijskom bankarskom i brodskomsmera: turističko-agencijskom, bankarskom i brodskom.

D š j ij “T K k i i ” 1924Današnja agencija “Tomas Kuk i sin”- 1924.

1931 d ž fi V LI1931.- udružena sa firmom Vagon LI

“T K k i i ” 1977 5000 l ih 672 bi 171“Tomas Kuk i sin”, 1977.- 5000 zaposlenih, 672 biroa, 171 predstavništvo u 137 zemalja sveta.

DOPRINOS:O OS- Stvorio moderno grupno putovanje- Omogućio putniku da na jednom mestu

reši sve zahteve vezane za putovanjep j- Uveo štednju za putovanja

St i b k t- Stvorio posebne vozne karte- Uveo vaučer, putnički ček, p- Turističke vodiče

Nastanak tur. agencija u d i k j idrugim krajevima Engleske, Evrope i g , pAmerici

ENGLESKA:“Thomson Holidays” “Global” “Cosmos”Thomson Holidays , Global , Cosmos ,

“Cook and Son” i dr.

NEMAČKA:NEMAČKA:“DER- Deutches Reisebüro”, “Neckermann”,

“K fh f” “T E ” i d“Kaufhof”, “Tours Europa” i dr.- Danas “TUI”, “NUR”.,

FRANCUSKA: “Club Mediteranee”

BELGIJA:“Compagnie International des Wagons -

Lits”- 1876.Lits 1876.

HOLANDIJA:“Holland International”- KLMHolland International KLM.

Č Š ČČEŠKA: “Čedok”MAĐARSKA: “Ibus”MAĐARSKA: Ibus

AZIJA: Indija i Japan

AMERIKA: SAD- American Express Company

NASTANAK I RAZVOJ TUR.AGENCIJA U JUGOSLAVIJIJUGOSLAVIJI

Kasno osnivanje naše domaće putničke agencijeagencije

Društvo za promet stranaca u Beogradu

1923.- “Putnik-društvo za saobraćaj putnika i turista u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca”- prva domaća putničkaSlovenaca prva domaća putnička agencija.

Prva tur. Agencija- inostranog porekla: filijala međunarodnog preduzeća kola za spavanje i ručavanje “Wagon Lits/Cook”-p j j g1919. osnovana u Beogradu

P il “P ik ”Prva pravila “Putnika”:D d j t i i i t i ti i f ijDa daje putnicima i turistima informacijeDa sastavlja putne programe i priređuje izlete i poučna putovanjaDa se bavi prodajom putnih karata p j pDa izdaje putnicima vaučere i da se brine za smeštajsmeštajDa se bavi osiguranjem putnika i prtljagaD ib lj iDa pribavlja vizeDa posreduje kod osiguranja putnikaDa vrši propagandu

U to vreme nije postojala nacionalna turistička organizacija- Putnik obavljao i te posloveposlove

Filijale: Pariz Berlin Sofija SolunFilijale: Pariz, Berlin, Sofija, Solun

Drugi svetski rat prestanak radaDrugi svetski rat- prestanak rada

1945 obnovljeno akcionarsko društvo1945.- obnovljeno akcionarsko društvo “Putnik”

1951.- decentralizacija

70- ih godina 20. veka- najdinamičnija fazafaza.

Privredna preduzeća

Saobraćajna preduzeća

ČFUNKCIJE I ZADACI TURISTIČKIH AGENCIJA NA TURISTIČKOM TRŽIŠTU

INFORMATIVNO-SAVETODAVNAPROPAGANDNAPROPAGANDNAPOSREDNIČKAORGANIZATORSKA

INFORMATIVNO-INFORMATIVNOSAVETODAVNA FUNKCIJA

PROPAGANDNA FUNKCIJA:O G U C J

1. “čista” komercijalnaOpšte propagiranje turizma2. Opšte propagiranje turizma

POSREDNIČKA FUNKCIJAOS Č U C J

ORGANIZATORSKA O G O S(KREATIVNA) FUNKCIJA

VRSTE I PODELAVRSTE I PODELA TURISTIČKIH AGENCIJA

1. Prema karakteru poslovanja2. Prema predmetu poslovanja3 Prema širini tržišta3. Prema širini tržišta4. Prema organizacijskom obliku

P či k ji5. Prema načinu na koji se pojavljuju na tur. tržištu

6. Prema zemlji porekla (nastanka)7 Prema vlasništvu sredstava7. Prema vlasništvu sredstava

poslovanja

PREMA KARAKTERUPREMA KARAKTERU POSLOVANJA

PRETEŽNO EMITIVNOG (INICIJALNOG) KARAKTERAPRETEŽNO RECEPTIVNOG KARAKTERAPRETEŽNO RECEPTIVNOG KARAKTERAKOMBINOVANOG, EMITIVNO-RECEPTIVNOG KARAKTERA (MEŠOVITE)( )

PREMA PREDMETU POSLOVANJA

GROSISTIČKE DETALJISTIČKEGROSISTIČKE DETALJISTIČKEGROSISTIČKE-DETALJISTIČKE

PREMA ŠIRINI TRŽIŠTA NAPREMA ŠIRINI TRŽIŠTA NA KOJEM POSLUJU

LOKALNEREGIONALNENACIONALNENACIONALNE MEĐUNARODNE

PREMA ORGANIZACIONOMPREMA ORGANIZACIONOM OBLIKU

BEZ MREŽE POSLOVNICASA MREŽOM POSLOVNICA

PREMA NAČINU NA KOJI SEPREMA NAČINU NA KOJI SE POJAVLJUJU NA TUR. TRŽIŠTU

SAMOSTALNE (NEZAVISNE) TUR. AGENCIJEZAVISNE TUR AGENCIJEZAVISNE TUR. AGENCIJE

PREMA ZEMLJI POREKLA

DOMAĆEINOSTRANE

POSLOVANJE NA TUR. TRŽIŠTU

SADRŽAJ POSREDNIČKIH POSLOVA:- putovanje- boravak- boravak- ostale usluge- prodaja turističkih aranžmana

- informacije, saveti

SADRŽAJ DELATNOSTI TUROPERATORA

- Pojavom turoperatora- razvoj masovnog turizma60-ih godina 20 veka- 60-ih godina 20. veka

- Objedinjene usluge

POJAM, ZNAČAJ I RAZVOJ ,TUROPERATORA

“TRGOVAC NA VELIKO”PREOVLADAVA ORGANIZATORSKA FUNKCIJAFUNKCIJADVE OSNOVNE GRUPE TUROPERATORA:

1 Paušalni aranžman formiraju na bazi1. Paušalni aranžman formiraju na bazi zakupaR l ž t i k it ti2. Raspolažu sopstvenim kapacitetima