İhsan Doğramacı Vakfı Özel Bilkent

Erzurum Laboratuvar

LisesiSözlü SunumEsra Sena Orbak

IB No:DPR-157 006040-046

Georg Büchner’in «Woyzeck» Adlı Oyunundaki 4

Karakterin İncelenmesi ve

Behçet Necatigil’in «Şiirler» Adlı

Kitabından Her Karaktere Uygun Şiirlerin Seçimi

Konu:

Bando Çavuşu

WoyzeckKarakterler Käthe

Marie

Ana karakter

Woyzeck:

WOYZECKAlt tabakaya ait bir insan

WOYZECK: … Bakın: Biz sıradan insanlarız, erdem olmaz bizde, içimizden geldiği gibi davranırız biz. Ama ben de bir efendi olsaydım, şapkam, saatim, eteği kuyruklu ceketim olsaydı, kibar sözler söylemesini bilseydim … Ama yoksul bir adamım ben.

WOYZECK: Biz yoksul insanlar. –Bakın yüzbaşım: Para, para! Kimin parası yoksa-…

Woyzeck: … Öyle geliyor ki bana, göğe de çıksak biz, yalnızca gök gürlemesine yardım ederdik.

Karamsar ve ezilmiş karakter

• Ölümden sonraki yaşam• Daha iyi bir statü

Göğe çıkmakla ölüm anlatılmaya çalışılmışsa

Woyzeck: sessiz, her şey sessiz, yeryüzü ölmüş gibi.

WOYZECK

Daha iyi bir yaşam için umudu yok, toplumdaki yerini benimsemiş.

Telaşlı ve gergin

YÜZBAŞI: Yavaş, Woyzeck, yavaş! Her şey sırasıyla… Kendini ayarla, Woyzeck!

Üst tabaka insanların Woyzeck’e uyguladığı

baskı onu telaşlandırıyor. (İlk sahne, Yüzbaşı ve

Woyzeck’in konuşması)

WOYZECK

Marie’nin yüzbaşı ile olan ilişkisini öğrendikten sonra gerginlik ve sıkıntılı tavırlar ortaya çıkıyor

Nöbetçi Kulübesi, s. 44

Yüzbaşı ile konuşurken gayet mantıklı cümleler kurmakta

Woyzeck: Arkamdan geldi, kente kadar. Elle tutulmaz, anlaşılmaz, insanı aklından eden bir şey…

Woyzeck: Doktor, siz hiç çifte kişilik diye bir şey duydunuz mu? Öğleyin güneş tepeye çıkıp da dünya ateşe düşmüş gibi yanmaya başlayınca, işte o zaman korkunç bir ses bir şeyler diyor bana.

Önemli örnek s. 47, Açıklık Bir Yer

Doktorun bezelye deneyi

Delilikle akıllılık arasında gidip

geliyor

WOYZECK

WOYZECK

Bunalmışlık

Woyzeck’in Andres ile yaptığı konuşmada, sürekli gitmek istediğini dile getirmesi.

Woyzeck: gitmeliyim, çok sıcak burası.

Serin Mavi

Behçet Necatigil

(sayfa 89)

Dağ köyleri serin, kıyılar maviYaz sıcağında şehirBunaltır beni.

Hava yapışkan yağlıKalkıp bir yere gitsem Yollarım bağlı.

Kıskanıyorum kuşlarıBen uçmasını bilsemUçmak serin ve mavi.

Yaşa nasıl yaşadıysa anan babanÖndekine uyar arkadaki tekerlek

Git gel aynı yollardanAynı arabayı çekerek.

Çocuk duvarın içinde hürHavasız odalarda kirli sokağa karşıPencere gerisinde solgun çiçek büürDüşünür kırık saksı

Yattığın yerden senin deBulutlar görünür muSeyret gökyüzünü bir cam eşliğinde

WOYZECK AĞZINDAN

Ana karakterin eşi

Marie:

MARİEAlt tabakaya ait bir insan

MARİE: … Bizim gibilerin yalnız bir köşeciği olur şu yer yüzünde, bir de kırık ayna parçası. Ama yine de boylarınca aynaları olan, ellerini yakışıklı beylere öptüren kibar hanımlarınkinden daha kırmızı dudaklarım. Yalnızca yoksul bir dişiyim ben!

Alt tabaka bir insan olduğunu kabullenmiş, ancak onlardan daha üstün olduğunu belirtmekte.

Marie: … Yine de yoksul bir orospu çocuğusun sen…

Yoksul: toplumdaki yeriOrospu: toplumun bakış açısı

MARİE

«Güzel»

BANDO ÇAVUŞU: Dur, bak! Gördün mü? Ne dişi be!…ASTSUBAY: Nasıl da dik tutuyor başını! Saçları kapkara, ağırlığından beli bükülecek sanki. Ya gözleri!-

DİKKAT

ÇEKİYOR

Güzelliğini kullanarak egosunu tatmin etme

İstenen kızdır, bunu

ortaya çıkarır.

Amacı sınıf atlamak

değilMarie’nin Odası, s. 37

MARİE

«Dişi»

Dişilik ile cinsellik ön plana çıkarılmıştır.

«Dişi» hayvanlara denir, kadının toplumdaki yerini belli edilir.

Kişiliğinden çok dişiliği ön plandadır

Marie’nin Odası, s.37

MARİE

Suçluluk duyuyor

MARİE: … Bıçaklayabilirim kendimi! – Ah! Ne dünya! Herkesin canı cehenneme, erkek, dişi!

MARİE: … «Ama Pharise’liler ona bir kadın getirdiler, kocasını aldatmış, orta yere diktiler… Ama isa dedi ki: Seni lanetmiyorum. Çekil git ve bir daha işleme!» (…) «Ve arkasından ayaklarına kapandı ve ağladı ve ayaklarını gözyaşlarıyla ıslatmaya, saçlarıyla kurulamaya başladı ve ayaklarını öptü ve ayaklarını merhemle ovdu…» (…) Her şey boşuna artık! Tanrım! Tanrım! Ben de ayaklarına kapanmak istiyorum!

Ters Yüz:

Behçet Necatigil

(sayfa 100)

O sizin gördüğünüz kadınlarGüzeldirler ha bereketMelek kadar masumYok canım şeytan kadar şirret.

İncedirler aman ne nazik İçerde zalim nobranKıskançDışarıya karşılık

Temiz.. kazısan kirKaranlığın üstünde zar parıltıBir duman bir zifirKöreltir aklı.

Evlidirler evlerinde evsiz İyidirlerİçlerine girmeyinceNerden bileceksiniz.

MARİE’Yİ ANLATAN

Marie ile ilişkiye giren karakter

Bando Çavuşu:

BANDO ÇAVUŞUOrta tabakaya ait

Panayır sahnesi, Maymun metaforu

BANDO ÇAVUŞU: Hele Pazar günü koskocaman sorgucumu takıp, beyaz eldivenlerimi giydim mi heyyt anam!

BANDO ÇAVUŞU

Cinsellik ve güç gösterisi

MARİE: Yürü bakayım şöyle bir! – Boğa gibi göğsü var, sakalı aslan yelesi gibi! Bir kişi yok üstüne! (…)

Boğa göğsü- Aslan yelesi

* Güç göstergesi

BANDO ÇAVUŞU: (…) Prens her zaman: «Tam bir erkek bu!» der.

«Erkeğim ben»*Cinsellik ön planda

Marie ve bando çavuşunun ortak özelliği

cinsellik ön planda, gereksinimlerini tatmin

ederler

Çoğumuz:

Behçet Necatigil

(sayfa 101)

Çorak topraklar gibi kısır ruhumuzGelsin kadın, gelsin içki, gelsin dansSıkıntıdan boğuluyoruz

BANDO ÇAVUŞU AĞZINDAN

• Meyhanedeki dansçı

• Son sahnelerde karşımıza çıkan bir karakterdir, o yüzden hakkında fazla bir şey bilinmez

Käthe:

KÄTHE

Dişilik yerine karakteri ön

plandadır

Para ve mevki, onun için önemli değil

Gözü yükseklerde değil

KÄTHE: (şarkı söyler)İstemem Suab iline gitmekUzun etek giymek,Sivri pabuç, uzun etek,Hizmetçiyim, neme gerek.(…)KÄTHE: (şarkı söyler)Öf sevgilim, o ne kötü laf,Paran senin olsun, git yalnız yat.

Kahveci Kızı:

Behçet Necatigil

(sayfa 30)

Allah beni çirkin yarattı,Cazibem yok yürürken.Kahveci kızına mı bakılır,Güzeller dururken.

Fakir doğup büyüdüm,Annem evlerde çamaşır yıkarOnlara git,Zenginler var.

Okutmadılar orta’dan sonra,Tahsilim de kaldı yarımGüzel olsam, zengin olsamAnlarım

KÄTHE AĞZINDAN