IEDEREEN OP DE FIETS?Fietsen mogelijk maken voor iedereen

Inspiratie voor mensen met een hart voor fietsen en gelijke kansen

INHOUDSTAFELFietsen stimuleren voor mensen die het moeilijk hebben in een notendop p. 10

1. Wat is er nodig in jouw buurt? p. 11

2. Niet iedereen leert als kind fietsen p. 18

3. Een fiets is duur. Dat past niet in elk budget. p. 20

4. Het verkeer is een roetsjbaan. Daar fiets je niet zomaar in. p. 33

5. Niet elke fietser is even handig. p. 41

6. Je fiets thuis stallen. Dat vraagt soms wat creativiteit. p. 50

7. Bekwame fietsers met goede fietsen lossen geen fietsproblemen op. p. 53

Korte intro p. 3

Mijn fiets, mijn vrijheid. Voor iedereen? p. 4

Fietsers in deurne-noord p. 6

Aanpak op de wijze van samenlevingsopbouw p. 8

Dankwoord p. 55

Initiatieven

Een bevraging in de wijk Deurne-Noord p. 11

Een fietsschool p. 18

Een lokale tweedehands fietsenmarkt p. 21

A’pen op Wieltjes p. 29

Fietsvriendinnen: fietsduo’s die samen op pad gaan p. 34

Een buurtfietsatelier p. 42

Fietsen beschermd parkeren in onze buurt p. 50

Een lokale afdeling van de Fietsersbond opstarten p. 53

3

Iedereen op de fiets? is een publicatie van de vzw Samenlevingsopbouw.Deze publicatie biedt inspiratie uit de campagne Deurne Fietst.Deurne Fietst is gerealiseerd met middelen van de Vlaamse gemeenschap voor de sector Samenlevingsopbouw, middelen van de stad Antwerpen voor buurt- en opbouwwerk en projectsteun vanuit Mobikansen.

KORTE INTRO

4

MIJN FIETS, MIJN VRIJHEID. VOOR IEDEREEN?

Fietsen is terug hip

Je kind fietst voor het eerst zonder steunwieltjes. Een grote stap. Straks fietst hij naar school, naar de sportclub of het park. Fietsen was eens ‘de vrijheid’ voor jongeren en mensen met een klein budget. Maar eens ouder of geld genoeg, dan ging je voor een brommer. En indien mogelijk een auto. In 2015 moet je terug fietsen, ook als je een auto kan betalen. Vertel welke fiets je hebt en we zeggen je, wie je bent : een retro koersfiets, een elektrische fiets, een trekkingfiets of een bakfiets. We koersen terug door onze wijk, er hangen affiches in onze steden van coole fietsevenementen en tijdens je citytrip moet je zeker een fiets huren. Als je fietst ben je terug hip. En in tijden van files en fijn stof is dat een goede zaak.

“Ik durfde me nooit in het verkeer begeven. Ik dacht altijd: “Ik ga dat nooit kunnen met de

fiets tussen al die auto’s.” Ik gebruik de fiets nu voor in de

buurt, kleine boodschappen. Met de fiets ben ik er in een mum van tijd. Met fietsen heb ik echt een stukje vrijheid gekregen.“ Halima

5

Maar mensen met een beperkt budget, fietsen zij nog in 2015?

Is fietsen voor hen vrijheid? Uit een onderzoek van Mobiel 21 en Netwerk tegen Armoede blijkt dat bijna zeven op tien van de mensen in armoede aangeven dat mobiliteit een probleem is bij het zoeken en vinden van werk. Ook activiteiten in de vrije tijd, boodschappen doen, naar de dokter gaan en familiebezoek lijden onder het feit dat mensen zich moeilijk kunnen verplaat-sen. Maar waarom fietsen ze dan niet? En zou fietsen hen meer vrijheid en zelfstandigheid bieden?

Inspiratie uit Deurne-Noord

Voor het antwoord op deze vragen neemt Samenlevingsopbouw Antwerpen stad vzw je in deze brochure mee naar het Antwerp-se stadsdeel Deurne-Noord. Tussen 2011 en 2015 gaat Samenle-vingsopbouw met de bewoners van Deurne-Noord op zoek naar manieren om ‘fietsen’ voor meer mensen mogelijk te maken. Samen zetten ze initiatieven op. Ze verzamelen reacties en sturen activiteiten bij. Uit die ervaringen bundelen ze boeiende initiatieven en handige tip. Laat deze initiatieven je inspireren om zelf acties te ondernemen die iedereen op de fiets krijgen.

“Fietsen is net weer hip. Je gaat ons toch

niet terug naar het armenhoekje duwen?”

6

FIETSERS IN DEURNE-NOORD

Een drukke wijk

Deurne-Noord (wijken Kronenburg, Ten Eekhove, Conforta) is een deel van de stad Antwerpen met 20.180 inwoners. In het gebied wonen veel mensen die het moeilijk hebben: een klein huis in slechte staat, een laag inkomen, weinig contact met buren, slechte gezondheid of geen vertrouwen dat ze impact hebben op hun wijk. Een gebied waar het belangrijk is dat je, je goed kan verplaatsen. Er zijn slechts weinig diensten en winkels op wandelafstand. Het gebied is oververzadigd met auto’s: de Antwerpse ring met belangrijke op- en afrit-ten, stromen verkeer van een naar het Sportpaleis en massa’s vrachtwagens en auto’s op de drukke Bisschoppenhoflaan. Het openbaar vervoer biedt er mogelijkheden met een knooppunt van tramlijnen aan het Sportpaleis en een paar bussen en trams langs het gebied. Het openbaar vervoer is echter duur en soms tijdrovend door slechte aansluitingen. Toch zijn er weinig mensen die fietsen.

Fietsnoden?

Om te weten te komen wat de noden zijn om te fietsen voor mensen van Deurne-Noord deed Samenlevingsopbouw een bevraging. Samen met Mobiel 21 vzw stelden ze een enquête op. Vrijwilligers bevroegen bijna 500 bewoners aan de hand van deze vragenlijst tijdens huisbezoeken, bezoeken aan de speeltuin, bibliotheek, in scholen en socio-culturele organisaties. 40% van de bevraagden geven aan dat ze meer willen fietsen. Toch zijn er heel wat zaken die tussen hen en fietsten staan.

De resultaten van de bevraging staan in het dossier ‘Vervoersarmoede vandaag – De rol van mobiliteit in de sociale uitsluiting van mensen in armoede in Vlaanderen.’ van Mobiel 21 vzw. www.mobiel21.be

De resultaten uit Deurne-Noord lees je vanaf pagina 29.

7

MOBIEL 21 VZWMobiel 21 is een beweging voor duurzame mobiliteit. Mobiel 21 kiest ervoor de leefomgeving op een meer milieuvriendelijke en veiligere manier bereikbaar en leefbaar te maken. Mobiel 21 inspireert en activeert mensen, groepen, organisaties en beleid om doordacht om te gaan met verplaatsingen en verplaatsings-wijzen.

www.mobiel21.be

MOBIKANSEN De Vlaamse regering wil met het actieprogramma Mobi-kansen mensen in armoede letterlijk en figuurlijk op weg zetten naar een betere deelname aan de maatschappij aan de hand van een toegankelijke, veilige en duurzame mobi-liteit. Mobiliteit is een basisrecht en pas echt duurzaam als het verplaatsingssysteem werk- en betaalbaar is, ecologisch verantwoord, veilig en rechtvaardig. Het bestrijden van armoede kan enkel met de insteek van mensen in armoede zelf. Dit actieprogramma wordt daarom uitgevoerd samen met het Netwerk tegen Armoede en met actieve deelname van ervaringsdeskundigen.

www.mobiel21.be

De fietscampagne in Deurne was mogelijk met onder andere de steun van Mobikansen.

8

AANPAK OP DE WIJZE VAN SAMENLEVINGSOPBOUW

Wat doet Samenlevingsopbouw?

De sector Samenlevingsopbouw brengt maatschappelijk kwetsbare mensen samen. Samen met mensen die het moeilijk hebben gaan opbouwwerkers op zoek naar innovatieve oplos-singen voor problemen. Bewoners zetten hun eigen krachten in om maatschappelijk en politiek gehoord te worden. Ze zetten politici aan tot een socialer en meer participatief beleid. Ze werken daarvoor samen met tal van organisaties.

Samenlevingsopbouw in Deurne-Noord

Zo is Samenlevingsopbouw sinds eind jaren 90 actief in Deurne-Noord. Een team van opbouwwerkers en vrijwilligers runnen het buurtcentrum Dinamo. Ze zetten activiteiten op die een brede groep bewoners aanspreken. Zo is de campagne Deurne Fietst in 2011 ontstaan. In de zoektocht naar thema’s die veel verschillende bewoners kunnen verbinden kwam ‘fietsen’ op de voorgrond. Door samen te werken rond fiets-

mogelijkheden in hun wijk krijgen deelnemers en vrijwil-ligers zicht op wat ze kunnen en leren ze nieuwe mensen kennen. Door de aard van de wijk willen bewoners de han-den in elkaar slaan om te ijveren voor toegankelijke, veilige en duurzame mobiliteit voor meer mensen in hun wijk. Als je je makkelijk kan verplaatsen dan zit je al een stap dichter bij een betere deelname aan de maatschappij.

Vrijwilligers

De campagne Deurne Fietst wordt getrokken door een ploeg vrijwilligers die de diversiteit van de buurt weerspiegelt. Iedereen werkt samen ongeacht inkomen, opleiding of achtergrond. Samen zetten ze de initiatieven op waarover je hier verder kan lezen.

9

GENOMINEERD PRIJS VAN HET VRIJWILLIGERSWERKMet de Prijs voor het Vrijwilligerswerk willen ‘de Ver-enigde Verenigingen’ en de Vlaamse Gemeenschap vernieuwende, opvallende of inspirerende vrijwilligers-werkingen in verenigingen en projecten belonen. Zo willen ze de dynamiek die vrijwilligers in een organisa-tie of project brengen promoten en ondersteunen.

De vrijwilligers van de campagne ‘Deurne fietst!’ wer-den in 2014 genomineerd www.prijsvrijwilligers-

werk.be. Ze wonnen de hoofdprijs niet maar werden wel in de bloemen gezet.

De aanpak ‘op de wijze van Samenlevingsopbouw’ omvat volgende elementen:

· Maatschappelijk kwetsbare mensen staan centraal = betaalbaar en haalbaar voor mensen met een beperkt budget en veel kopzorgen.

· Eigen talenten worden ingezet = ideeën, tijd en goesting van gewone mensen die willen meewerken.

· Samenwerking met bestaande diensten en organisaties = niets doen wat iemand anders al doet.

· Met oog op duurzame verandering = hoe kan dit blijven bestaan en ingebed worden in de wijk?

· Verdelen van verantwoordelijkheden en lasten = wat kunnen bewoners zelf en wat moeten organisaties of politiek oppakken?

Op het podium bij de uitreiking van de ‘prijs van het vrijwilligerswerk’.

10

FIETSEN STIMULEREN VOOR MENSEN DIE HET MOEILIJK HEBBEN IN EEN NOTENDOP

1 ‘Fietsen stimuleren’ op maat van jouw

omgeving.

11

2 Mensen leren

fietsen.

18

3 Zorg dat er een fiets is.

20

4 Oefenkansen bieden om te

‘durven’ fietsen.

33

7 Aandachtig blijven voor de belangen van fietsers met een klein budget en

veel kopzorgen.

53

6 Oplossingen zoeken voor fietsparkeer-problemen in huis.

50

5 Het herstellen

van fietsen mogelijk maken.

41

11

1 WAT IS ER NODIG IN JOUW BUURT?

‘Fietsen stimuleren’ op maat van jouw omgeving

Waar en bij wie wil je fietsen stimuleren? Elke omgeving is anders. Groepen mensen hebben andere verhalen. Op sommige plaatsen is fietsen vanzelfsprekend, elders waag je ermee je leven. Sommige mensen fietsen sinds hun vierde, anderen hebben het nooit geleerd. Wie woont er in de stad, het dorp of de wijk waar je mensen met een beperkt budget wil aanzetten om te fietsen? Waarom fietsen ze nu niet? Wat hebben ze nodig om te kunnen of willen fietsen? Welke kansen liggen er? Wat willen mensen zelf? Heel wat vragen die beantwoord moeten worden als je fietsen wil stimuleren. Maar hoe vind je nu een antwoord op die vragen?

De ervaringen uit de campagne Deurne Fietst van Samenlevingsopbouw.

Een bevraging in de wijk Deurne-Noord

De opbouwwerkers en vrijwilligers waren reeds vertrouwd met de wijk Deurne-Noord. Ze kennen de wijk goed en kennen heel wat bewoners. Toch is het moeilijk om in te schatten wat nu de belangrijkste redenen zijn voor bewoners om niet te fietsen. Naast de knelpunten is het belangrijk om te weten welke ken-nis en knowhow er is om aan oplossingen te werken. Doordat je het bewoners vraagt is het mogelijk om prioriteiten te kie-zen en hun kracht in te zetten. Samen met Mobiel 21 vzw p.7 maakt Samenlevingsopbouw een fiets-survey op. De enquête- afname gaat door in de periode juni tot september 2013. Met de resultaten van de bevraging organiseren ze focus- groepen die acties opzetten om de pijnpunten aan te pakken.

12

Hoe?

In samenwerking met Mobiel 21 stelt Samenlevingsopbouw de bevraging op. De focus ligt op drie hoofdvragen: · Waarom fietsen mensen in Deurne-Noord? En indien ze niet

fietsen, wat houdt hen tegen? · Hoe goed kennen mensen de bestaande huur- en onder-

houdsdiensten voor fietsen? · Wat zijn hun dromen rond fietsvoorzieningen?

Bijlage ‘Iedereen op de fiets?’ te downloaden op www.samenlevingsopbouw.be

� Wat wil jij te weten komen over fietsen in jouw wijk, buurt, gemeente of stad?

Vóór vrijwilligers op pad gaan met de bevraging testen ze de vragen uit bij een vijftal mensen. De bevraging gaat door op verschillende plaatsen in de wijk Deurne-Noord waar mensen zijn of samenkomen: speeltuin, bibliotheek, aan de schoolpoort, in socio-culturele organisaties. Naast de papieren versie zorgen ze ervoor dat je de bevraging ook met de computer kan invullen. De bevraging wordt gemaild naar vrijwilligers in de wijk. De digitale bevraging staat op drukbezochte websites in de wijk zoals de site van het district Deurne.

� Wat zijn plaatsen op jouw terrein waar je mensen kan bevragen over fietsen?

� Op welke fora kan je een digitale bevraging plaatsen?

� Welke groepen kan je de bevraging mailen?

13

De resultaten van de bevraging staan in het dossier ‘Vervoersarmoede vandaag – De rol van mobiliteit in de sociale uitsluiting van mensen in armoede in Vlaanderen.’ van Mobiel 21 vzw. www.mobiel21.be

De resultaten uit Deurne-Noord lees je vanaf pagina 29.

De resultaten stellen Samenlevingsopbouw en Mobiel 21 voor aan de lokale politici die bevoegd zijn voor mobiliteit (in dit geval de districtsraad van het district Deurne). Alle mensen die de vragen van de enquête beantwoorden worden uitgenodigd om mee te doen aan focusgroepen. In Deurne gaan er vier focusgroepen door. Twee over het stallen van fietsen en twee rond het aankopen van fietsen. Op de vier focusgroepen zijn er telkens tussen de 15 en de 25 mensen. Op basis van het gesprek met lokale politici en de focusgroepen werken ze acties uit. De uitgewerkte acties worden in deze publicatie verder om-schreven waaronder een tweedehandsfietsenbeurs p.21 en een buurtfietsatelier p.42.

Lessen?

1. Een goede planning. Het heeft geen zin om ‘de zoveelste bevraging’ te doen waar mensen niets meer over horen. Een strakke timing voor bevraging, verwerking en terugkoppeling is belangrijk. Zeker als je mensen wil stimuleren om mee te werken.

2. Veel informatie, maar je moet ze kunnen verwerken. Een enquête is pas zinvol als iemand of een organisatie die informatie kan verwerken. In Deurne-Noord is de samen-werking met Mobiel 21 heel belangrijk. Opbouwwerkers en vrijwilligers hebben te weinig tijd en knowhow om zelf de hele bevraging te verwerken.

3. Bekwame mensen op pad sturen om te bevragen. In Deurne-Noord werkt Samenlevingsopbouw met vrijwil-ligers. Dit is belangrijk omdat vrijwilligers de wijk kennen en als ambassadeurs over de fietscampagne vertellen. De vrijwilligers die mensen bevragen doen meer dan vragen stellen. Ze leren mensen kennen en maken verbinding met hen, de fietscampagne en de wijk.

14

De bekwaamste interviewers …

1. spreken mensen die ze niet kennen vlot aan

2. kunnen mensen geruststellen

3. luisteren goed

4. stellen open vragen die mensen aanzetten om meer te vertellen

5. horen ook andere interessante dingen die mensen te vertellen hebben(bijvoorbeeld goed kunnen breien)

6. kennen de wijk goed en kunnen mensen daarover informeren (bijvoorbeeld iemand die goed kan breien stimuleren om eens naar de plaatselijke breiclub te gaan)

7. maken vlot een overgang tussen ‘bevragen’ en ‘sti-muleren om echt mee te doen’. Ze nodigen mensen uit om de resultaten te komen beluisteren. Ze horen hun talenten en nodigen hen uit om daar iets mee te doen in de campagne.

8. formuleren de vragen eenvoudig op verschillende ma-nieren en begrijpen vlot mensen met beperkte kennis van het Nederlands

9. kunnen de bevraagde bekijken vanuit zijn verschillende rollen: als ouder, als fietser, als gepensioneerde, als partner,… Bekwame interviewers kunnen mensen vanuit die verschillende invalshoeken vragen stellen.

10. gaan achter enquêtes aan wanneer iemand beloofde om ze zelf schriftelijk in te vullen

15

4. Gebruik maken van de omgeving. In Deurne-Noord benut Samenlevingsopbouw maximaal de omgeving om zoveel mogelijk mensen aan het woord te laten: plaatsen waar mensen samenkomen, vertrouwens-relaties die andere organisaties hebben met bewoners van de wijk, huis aan huis aanbellen, digitale fora waar veel reactie op komt uit de wijk, …

5. Focusgroepen waarvoor je terugkomt. Een focusgroep kan een saaie bedoening zijn waarin je overdonderd wordt met presentaties vol cijfers en grafie-ken. Of je kan op een ‘warme plek’ komen met het goede evenwicht tussen informatie en gezelligheid.

De begeleiders van de focusgroepen spelen daarin een belangrijke rol. Ze beschikken liefst over:

· sociale competenties: Ze brengen een verhaal eenvoudig en helder. Ze staan stil bij het verhaal van mensen. Ze zorgen voor een thuisgevoel. Ze peilen naar de interesses en alledaagse bezigheden van mensen om ze daarop aan te spreken voor acties.

· observatieve competenties: Ze spreken mensen aan op hun verschillende rollen: als ouder, als partner, als fietser, als autobe-stuurder,…

· correctieve competenties: Ze grijpen in waar het nodig is bij verwijten of conflic-ten.

16

De partners voor de bevraging

· vrijwilligers · Fietsschool p.18

· district Deurne www.antwerpen.be

· Mobiel 21 www.mobiel21.be

· socio-culturele verenigingen in de wijk, zoals een lokale ver-eniging waar armen het woord nemen, een OCMW diensten-centrum of een lokale voedselbedeling

Wat kunnen beleidsmakers doen?

Elke politicus die fietsen wil stimuleren kan er vanuit gaan dat bewoners eigen noden kennen, kennis hebben over hun wijk, andere buurtbewoners kennen en over nuttige competenties beschikken. Het loont zeker de moeite om die kennis en com-petenties te benutten. Het investeren in haalbare participatie-processen is waardevol. De bereidheid van bewoners om daarna in acties mee te investeren is groot.

Verder lezen …

Sinds 2012 werkt Mobiel 21 samen met het Netwerk tegen Armoede aan een betere mobiliteit voor mensen in armoede. Het actieprogramma Mobikansen zoekt samen met mensen in armoede naar oplossingen om mensen in armoede letterlijk en figuurlijk beter op weg te zetten. In 5 demon-stratieprojecten, in Brugge, Erpe-Mere & Aalst, Zarren, Houthalen-Helchteren en Deurne, stond mobiliteit een jaar centraal. Ze wisselden ervaringen uit, spraken met beleids-makers en legden contacten met nieuwe partners. Maar bovenal gingen ze samen op pad en testten ze concrete oplossingen uit.In 2014 kwam het thema van vervoersarmoede opnieuw in de schijnwerpers tijdens de campagne Armoede (op den) buiten van Welzijnszorg. Het gebrek aan mobiliteit, in het bijzonder op het platteland, bleek voor velen een dagelijks obstakel. De verzuchting ‘ik geraak er niet’ klonk steeds luider: een duidelijk signaal waarvoor Mobiel 21, Welzijns-schakels en het Netwerk tegen Armoede graag de krachten bundelden. De campagne ‘ikgeraakerniet’ werd gelanceerd met als doel de eis van mobiliteit als recht meer draagkracht en bekendheid te geven.

17

De mensen van ‘Den Draai’ in Heist-op-den-Berg verbeeldden de boodschap in een filmpje.

Filmpje: ‘Ik geraak er niet’ op www.ikgeraakerniet.be

Op dit moment zorgt de website van ‘ik geraak er niet’ voor verbreding van het perspectief op vervoersarmoede door knel-punten én ideeën van anderen te verzamelen.

www.ikgeraakerniet.be

Het resultaat van deze boeiende processen is een veelheid aan ervaringen en ideeën. Rode draad is de boodschap dat mobi-liteit een recht is en vaak een voorwaarde voor de uitvoering van andere grondrechten. Vooral in tijden van besparingen.

18

2 NIET IEDEREEN LEERT ALS KIND FIETSEN

Mensen leren fietsen

We leven stilaan allemaal in superdiverse steden, wijken en zelfs dorpen. Niet iedereen leerde fietsen als kind. Wie op latere leeftijd moet leren fietsen doet dat met vallen en op-staan. Maar mensen die als kind leerden fietsen en het daarna nooit meer deden, durven soms de fiets niet meer op. Daarom zijn goede fietslessen voor volwassenen een belangrijke factor om het fietsen te stimuleren.

De ervaringen uit de campagne Deurne Fietst van Samenlevingsopbouw.

In de campagne Deurne Fietst moeten opbouwwerkers en vrijwilligers geen fietslessen organiseren. Daarvoor kunnen ze samenwerken met de Antwerpse Fietsschool www.antwerpen.be, een initiatief van de stad Antwerpen.

Een fietsschool

De Antwerpse Fietsschool wil alle Antwerpenaren leren fietsen. Daarbij hebben ze specifieke aandacht voor werk-zoekenden om hun mobiliteit te vergroten. Het aanbod van de Fietsschool richt zich naar volwassenen en naar jongeren uit het secundair onderwijs, die niet of niet goed kunnen fietsen. In de Fietsschool leren deelnemers fietsen en verbeteren ze hun de fietsbehendigheid. Daarnaast is er ook veel aandacht voor verkeerseducatie. De vier modules van de fietsschool zijn : leren fietsen, blijven fietsen, alles over fietsen en fietsen in de stad. Een module kost twaalf euro. Mensen met een beperkt inkomen (die een verhoogde tegemoetkoming hebben van de mutualiteit) betalen slechts vijf euro per module. Naast het open aanbod organiseert de Fietsschool ‘Fietslessen op maat’. Organisaties en secundaire scholen kloppen bij de Fietsschool aan met specifieke vra-gen. In samenwerking met hen werken ze een programma op maat uit. In de Fietsschool werken vier fietsmonitoren die samen met vrijwilligers lesgeven.

19

� Waar kunnen volwassenen uit jouw buurt leren fietsen? � Is er al zo’n initiatief? � Is er een sportclub die zo’n initiatief kan nemen? Wat

kan je zelf doen?

De Antwerpse Fietsschool in cijfers (2013)

· 95 lessenreeksen · 624 volwassen deelnemers · 402 deelnemers uit scholen · 37% van de deelnemers heeft geen werk · 20% van de deelnemers stempelt · 17% van de deelnemers heeft werk · 17% van de deelnemers leeft van een leefloon

Deelnemers worden naar de Fietsschool doorverwezen door onder andere het Onthaalbureau Inburgering Antwerpen, door buurtwerking, door het OCMW, door Open school, door VDAB en via andere deelnemers van de Fietsschool.

Contactgegevens

FietsschoolParkloods — Damplein 32 — 2060 Antwerpen03 270 31 32Fietsschool.buurtsport@stad.antwerpen.be

Verder lezen

De meest recente info over de Fietsschool www.antwerpen.be

20

3 EEN FIETS IS DUUR DAT PAST NIET IN ELK BUDGET

Bekijk het filmpje op www.samenlevingsopbouw.be

vijfhonderd euro. Een enorm bedrag voor mensen met een beperkt inkomen. Er zijn erg veel tweedehandsfietsen te koop op internetsites. Maar die fietsen worden niet altijd vlakbij verkocht. Daar speelt de beperkte mobiliteit van mensen met weinig geld een rol. Zo is de verplaatsing tussen Deurne-Noord en steden in de rand rond Antwerpen om een fiets te kopen voor velen niet mogelijk. Om een tweedehandsfiets te kopen moet je een goede van een slechte fiets kunnen scheiden. Waar let je op bij de aankoop? Kringwinkels verkopen fietsen die in orde zijn, maar ze hebben een beperkt aanbod en daar staat niet altijd de gepaste maat en prijs van fiets. Dus moet je bijna elke dag binnenlopen. Niet alle steden en dorpen hebben goede tweedehandsfietsenwinkels. Voor kinderen is het niet vanzelfsprekend dat ze een fiets hebben. Kinderfietsen zijn snel te klein en moeten dus regelmatig vervangen worden. Dit is een dure zaak, zeker voor grote gezinnen.

Zorg dat er een fiets is

Leren fietsen is één ding, maar het aanschaffen van een fiets is niet vanzelfsprekend voor iedereen. Een fiets kan je kopen in een fietswinkel, maar het eenvoudigste model kost al snel

21

Een lokale tweedehands fietsenmarkt

Fietsen die in kelders of garages staan zonder dat ze nog gebruikt worden. Mensen die fietsen zoeken maar er geen kunnen betalen. Met Deurne Fietst brengt Samenlevingsopbouw die twee bij elkaar. In navolging van grote twee-dehandsfietsenmarkten in steden als Gent, Leuven en Antwerpen, testen ze of zo’n lokale fietsenmarkt nog nieuwe tweedehandsfietsen boven water kan halen. Voor het district Deurne, met meer dan 77.000 inwoners organiseert buurtcentrum Dinamo in mei 2014 een fietsenmarkt. Meer dan honderd fietsen veranderen van eigenaar.

De ervaringen uit de campagne Deurne Fietst van Samenlevings- opbouw.

Met Deurne Fietst neemt Samenle-vingsopbouw verschillende initiatieven om een fiets betaalbaar te maken voor mensen in de wijk. Zo leent buurt- centrum Dinamo 6 fietsen uit aan mensen uit de wijk. De fietsen kregen ze van mensen uit de buurt, ze worden onderhouden door vrijwilligers. Zo kan je in buurtcentrum Dinamo een tandem en een bakfiets lenen voor €1. Naast de gewone fietsuitleen organiseren opbouwwerkers en vrijwilligers twee andere initiatieven: een lokale twee-dehandsfietsenmarkt p.21 en ‘A’pen op wieltjes’ p.29, uitleenfietsen voor kinderen.

“Mijn dochter heeft haar fiets die ze op de

tweedehandsfietsenmarkt kocht, knalgroen geverfd.

Zo kunnen ze hem niet pikken. Zonder die fiets

had ze haar vakantiewerk niet kunnen doen. Een

nieuwe fiets kopen is te duur, zeker als je maar

een leefloon hebt.” simonne

22

Hoe?

Vrijwilligers organiseren de dagOpbouwwerkers en vrijwilligers zoeken een ploeg vrijwilligers die mee de tweedehandsfietsenmarkt willen organiseren. De vrijwilligers die aan de slag gaan zijn een bonte mix van men-sen: mensen die graag fietsen, mensen die niet graag fietsen maar graag organiseren, mensen die nog nooit iets georga-niseerd hebben maar hun Nederlands willen oefenen of die voor de gezelligheid willen meewerken. Alle vrijwilligers weten goed waarom ze een tweedehandsfietsenmarkt organiseren. Niet voor de winst. Wel om mensen met een beperkt budget een mogelijkheid te bieden om een fiets te kopen.

Fietsen zoeken om te verkopenVrijwilligers gaan op zoek naar fietsen. Ze spreken mensen aan die ze kennen. Ze versturen mails naar hun contacten en ze doen oproep via Facebook. Met een affiche en flyer vragen ze eigenaars om hun fiets te koop te stellen. De affiches en flyers verspreiden ze bij stedelijke diensten, bibliotheek, diensten-centra, fietswinkels,…Wrakken herstellen ze zelf in het buurtfietsatelier p.42.

De markt bekendmakenDe tweedehandsfietsenmarkt maken ze bekend met flyers, affiches en op Facebook.

De tweedehandsfietsenmarktIn buurtcentrum Dinamo organiseren ze de markt op zaterdag. Ze kiezen ervoor om de duur van de markt te beperken tot drie uur. De markt gaat binnen door waardoor ze geen last heb-ben van slecht weer. Mensen kiezen een fiets en betalen aan de kassa. De fietsverkopers worden op het einde van de dag uitbetaald.

Fietsen worden terug gebruikt door de lokale tweedehandsfietsenmarkt.

24

Lessen?

1. Wat goed werkt om fietsen te vinden.

· Goed op voorhand bekendmaken (3 à 4 maanden) dat je fietsen zoekt om te verkopen. Mensen hebben dan de tijd om te beslissen of een fiets boven te halen en in orde te brengen.

· Elke buurt kent wel een paar mensen die fietsen opknap-pen, banden pompen of kleine herstellingen doen. Die amateur fietsenmakers in de wijk verzamelen soms een pak fietsen die in de weg staan, zonder dat ze er initiatief rond nemen. Zoek ze!

· Fietsen worden vaak niet meer gebruikt omdat ze stuk zijn. Samen herstellen voor de fietsenmarkt werkt goed. In Deurne-Noord hebben ze een buurtfietsatelier p.42 dit zorgde ervoor dat: · mensen door de aanwezigheid van een buurtfietsate-

lier al zelf wrakken uit kelders en tuinen halen om de fiets terug gebruiksklaar te maken.

· gekregen fietsen opgeknapt werden met tweede-handsmateriaal en dat ze die zelf kunnen verkopen.

· Tewerkstellingsinitiatieven rond fietsen en fietsenwin-kels willen soms hun oude fietsen verkopen.

� Wie uit jouw wijk of gemeente heeft misschien oude fiet-sen staan? Waar gaan kinderen vragen om hun banden te pompen? Wie doet kleine herstellingen? Ken je die mensen?

2. Wat het makkelijker maakt om een fiets te verkopen. Om fietsen op je markt te krijgen moet je mensen over-tuigen om hun fiets te verkopen. Hoe kan je het voor hen makkelijker maken om hun fiets te verkopen?

· Je kan fietsen ophalen van mensen die wel hun fiets wil-len verkopen maar ze niet op het verkooppunt krijgen.

· Het is ideaal als de verkoper op de fietsmarkt zelf aanwe-zig kan zijn. Als dat niet kan kunnen vrijwilligers de fiets in het oog houden.

· De aanwezige verkopers verzorg je op de fietsmarkt door een goede catering.

25

3. Wat het makkelijker maakt om een fiets te kopen. Veel mensen hebben geen ervaring met fietsen. Hoe kan je kopers zo goed mogelijk helpen om een fiets te vinden die ze nodig hebben en die past binnen hun budget?

· De dag voor de verkoop kijken de handige vrijwilligers de fietsen nog eens na. Ze hangen aan elke fiets een duide-lijk fietspaspoort: wat zijn de goede eigenschappen en de tekortkomingen van deze fiets? Zo is het duidelijk voor de koper wat er nog moet gebeuren als hij deze fiets koopt.

· Zorg dat er onafhankelijke fietskenners aanwezig zijn op de markt. Zij kunnen mensen helpen bij hun aankoop.

· Uittesten is belangrijk als je een fiets wil kopen. In buurt-centrum Dinamo was er geen ruimte om een stukje te fietsen en dat misten veel kopers.

· Naast de fietsen is het interessant om voor kopers vol-gende zaken aan te bieden:

· een workshop: Hoe pomp ik mijn banden? · nieuwe fietspompen en fietssloten (liefst in samen-

werking met een lokale handelaar).

4. Omgaan met veel bezoekers. De fietsenmarkt in Deurne was een groot succes. Andere fietsenmarkten trekken soms grote aantallen bezoekers. Volgende maatregelen zorgen ervoor dat alles voor ieder-een ordelijk en rustig verloopt:

· Zorg dat je locatie een gesloten geheel is dat je kan af-schermen.

· Maak een smalle weg naar de ingang (bijvoorbeeld met nadarhekkens) waardoor mensen in rij kunnen wachten voor de deuren opengaan.

· Deel een kwartier voor het openen van de deuren volg-nummers uit aan de wachtenden.

· Als de plaats te klein is om iedereen tegelijkertijd binnen te laten, laat je mensen best per tien binnen. Voor wach-tenden kan je een informatie aanbod voorzien: bijvoor-beeld informatie over de Fietsschool, de Fietsersbond of het graveren van fietsen.

· Laat mensen maximum twee fietsen per gezin kopen. · Je kan een tweede lading fietsen voorzien, zodat mensen

die later komen nog voldoende keuze hebben.

26

5. Een goed team vrijwillige organisatoren.

De tweedehandsfietsenmarkt van Deurne Fietst staat of valt met een goede ploeg vrijwilligers die het geheel organiseren. Ze volgen mee de doelstelling dat de markt georganiseerd wordt om mensen met een beperkt budget de kans te geven om een fiets te kopen. Ieder wordt ingezet volgens de eigen talenten. De één zet graag koffie en wordt ingezet achter de toog. Een ander heeft een ruime kennis over fietsen en hij wordt ingezet bij de verkoop. Voor die verschillende talenten zorg je dat er uiteenlopende deeltaken mogelijk zijn. Vrijwilli-gers zijn betrokken van uitwerking tot evaluatie.

6. Misverstanden vermijden.

Aan alle kopers maakte Samenlevingsopbouw duidelijk dat de organisatie niet verantwoordelijk is voor de staat van de fiet-sen. De kopers ondertekenen een document waar dit op staat. De organisatoren houden dit document bijlage ‘iedereen op

de fiets?’ te downloaden op www.samenlevingsopbouw.be bij. De organisatie geeft kopers een document waarop staat dat ze de fiets kochten op de tweedehandsfietsenmarkt (lees: dat ze hem niet gestolen hebben). Dit is zowel voor gegraveerde fietsen als niet-gegraveerde fietsen belangrijk.

De partners voor de tweedehandsfietsenmarkt · vrijwillige organisatoren · een fietsherstelatelier p.xx of een ander initiatief waar

mensen met beperkte middelen een fiets kunnen repareren. · Een organisatie die fietsen graveert. · Organisaties die zich bekend willen maken bij fietsers in

jouw buurt zoals de Fietsersbond en een jeugddienst.

� Waar kunnen fietsen in jouw buurt hersteld worden?

Fietsen kunnen ook hersteld worden op een lokaal repaircafé.

28

Wat kunnen beleidsmakers doen?

Beleidsmakers kunnen tweedehandsfietsenbeurzen stimule-ren: · Steden en gemeenten beschikken vaak over gevonden en

fout geparkeerde en niet opgehaalde fietsen. Deze fietsen kunnen opgeknapt worden en ter beschikking gesteld wor-den voor een tweedehandsfietsenbeurs.

· De fietsen stallen in afwachting van een beurs vraagt veel ruimte. Steden en gemeenten kunnen opslagplaats voorzien waar de opgeknapte fietsen verzameld kunnen worden.

· Steden en gemeenten kunnen fietsbeurzen ondersteunen met logistieke en financiële ondersteuning.

· Steden en gemeenten die het fietsen willen stimuleren kun-nen nadenken hoe ze fietsen voor mensen met een beperkt inkomen mogelijk kunnen maken door creatieve systemen zoals deelfietsen of een fietscheque.

Verder lezen…

Een draaiboek voor een tweedehandsfietsenverkoop waar Deurne Fietst inspiratie uit haalde.

www.belgerinkel.be

EEN DROOM : VELOTOPIAEind 2014 ontstaat een nieuw idee bij Samenlevingsop-bouw Antwerpen stad vzw, de Fietsersbond van Deurne

p.53 en het district Deurne. Ze dromen van Velotopia. Een droom die ze lokaal willen uitproberen om dan te verspreiden in Vlaanderen. Het concept is simpel : samen meer fietsen uitlenen aan mensen met een beperkt budget. Je zoekt organisaties die naast hun gewone dienstverlening 5 fietsen willen uitlenen aan mensen in de buurt. Diensten waar veel mensen komen: een biblio-theek, een districts- of gemeentehuis, een jeugddienst, een buurtwerk. Vrijwilligers kunnen het project steunen door fietsen te herstellen of de uitleendienst te beman-nen. Mensen met een laag inkomen maken niet alleen gebruik van het systeem. Ze denken mee na over de uitbouw. Ze geven suggesties en werken concreet mee.De 3 partners dienden voor deze droom een subsidie-dossier in bij Mobiel Vlaanderen. Het is niet weerhouden. Velotopia zit voorlopig in de koelkast. Misschien iets om uit te proberen in jouw gemeente?

29

A’pen op Wieltjes

Een kinderfiets is leuk en handig. Maar kinderfietsen zijn duur, vragen onderhoud en worden snel te klein. Als je krap bij kas zit, kan dit een reden zijn om geen kinderfiets te kopen. Dat is jammer, want daardoor krijgen niet alle kinderen de kans om te fietsen. En jong geleerd is oud gedaan. A’pen op Wieltjes brengt verandering: · Elk kind moet de kans krijgen om te (leren) fietsen. · Als je een fiets doorgeeft, verminder je de afvalberg.

A’pen op Wieltjes zamelt oude kinderfietsen in om ze uit te lenen aan andere gezinnen. Eens de fiets te klein is, wordt de fiets teruggebracht en neem je een groter model mee. De vor-mingsinstelling Vormingplus Antwerpen neemt het initiatief. Met Deurne Fietst springt Samenlevingsopbouw mee op de kar.

Hoe?

Kinderfietsen verzamelenMedewerkers en vrijwilliger van Vormingplus Antwerpen en Samenlevingsopbouw zoeken (gratis) kinderfietsen. Ze doen een oproep via de lokale televisie, lokale radio en sociale media. Ze werken samen met plaatselijke fietshandelaars. De

kinderfietsen kunnen binnengebracht worden bij die han-delaars. Zo komen er snel veel fietsen binnen.Kinderfietsen rijklaar makenA’pen op Wieltjes werkt samen met de opleiding fietsher-steller www.syntra-ab.be. Zij hebben een module ‘kinder-fietsen’. Zij kijken alle kinderfietsen in de les na en voeren reparaties uit. De onkosten komen op de rekening van A’pen op wieltjes. De vrijwilligers van het buurtfietsatelier p.42 herstellen fietsen.

Het systeemBij A’pen op Wieltjes leen je één of meerdere fietsen voor je kinderen. Je betaalt een eenmalige waarborg en jaarlijks lidgeld per fiets. Als je een eigen fiets inbrengt, krijg je kor-ting. Je ruilt de fiets voor een groter exemplaar indien nodig. Als lid kan je deelnemen aan workshops zoals: ‘Leer uw kind fietsen’, ‘Fietsen herstellen’ en ‘Veilig in het verkeer’.

Voor wie?Iedereen met kinderen die jonger zijn dan 12 jaar kan kin-derfietsen lenen. Het inkomen van de ouders is voor A’pen op Wieltjes niet belangrijk. Mensen met een laag inkomen krijgen korting.

30

Hoeveel kost het?Een gezin met 3 kinderen betaalt bij A’pen op Wieltjes het vol-gende om 3 fietsen op maat van hun kinderen te lenen:

Lidgeld: 24+5+5 = € 34Waarborg: 50+5+5 = € 60• 2015: € 94 voor 3 fietsen (€ 34 lidgeld + € 60 waarborg)• 2016: € 34 voor 3 fietsen (alleen lidgeld)• 2017: € 34 voor 3 fietsen (alleen lidgeld)

Breng je de fietsen terug en er is niets kapot?Dan krijg je de waarborg helemaal terug.Totaal voor 3 jaar: € 102 voor 3 fietsen

Gezinnen die een Verhoogde Tegemoetkoming krijgen van de mutualiteit of in schuldbemiddeling zitten betalen minder. Zij betalen €12 voor de eerste fiets en €3 voor elke bijkomende fiets. Zij betalen €25 waarborg voor de eerste fiets en €5 waar-borg voor elke bijkomende fiets.

PromotieOm A’pen op Wieltjes bekend te maken starten ze met een groot feest. Het feest wordt aangekondigd met flyers en affi-ches in de wijk. Er zijn pannenkoeken, er is kindergrime, een fietstaxi, een tekenwedstrijd met prijsuitreiking en de eerste fietsen kunnen ontleend worden.

A’pen op Wieltjes heeft een eigen Facebookpagina. www.facebook.com/apenopwieltjes

Lessen?

1. Een locatie om fietsen te stallen en aan te werken Bij A’pen op Wieltjes kwamen snel veel kinderfietsen binnen. Alle fietsen stallen was een probleem. Je kan best op voorhand een locatie voorzien waar de fietsen staan en waar je ze kan herstellen.

2. Alle kinderfietsen ophalen is onbegonnen werk Elke fiets ophalen was onmogelijk. De samenwerking met de lokale fietshandelaars was erg belangrijk. De ophaal gebeurt zo pas als er meerdere fietsen zijn.

De vrijwilligers van het fietsatelier brengen de kinderfietsen voor A’pen op wieltjes in orde.

A’pen op Wieltjes organiseerde een tekenwedstrijd en kreeg daarbij hulp van lokale scholen.

32

3. Mond-tot-mondreclame werkt het best A’pen op Wieltjes ging van start met een groot feest. Toch raakten zo niet de meeste fietsen uitgeleend. De school is een goede plaats om mond-tot-mondreclame te maken: ouders aanspreken aan de schoolpoort of een paar en-thousiaste leerkrachten die een navraag doen in hun klas hoeveel van hun leerlingen een fiets hebben. De samen-werking met leerkrachten uit scholen met veel kinderen uit kansengroepen is erg succesvol. A’pen op Wieltjes leent de kinderfietsen nu uit vanuit het plaatselijke Huis van het Kind. Deze samenwerking moet nog geëvalueerd worden.

4. Meer dan een uitleendienst In samenwerking met de Antwerpse Fietsschool organiseert A’pen op Wieltjes fietslessen voor kinderen. De uitleen-dienst is de ideale manier om fietstochten of fietsrepara-tieworkshops te organiseren. De combinatie zorgt ervoor dat de klanten van de fietsuitleen meer mensen leren kennen en zelfredzamer worden op de fiets.

5. Een lokale en een stedelijke partner versterken elkaar Door met Vormingplus Antwerpen samen te werken kan Deurne Fietst een lokaal experiment verspreiden in de hele stad.

� Zijn er in jouw wijk veel kinderen? � Hoeveel kinderen hebben een eigen fiets? � Is een fietsuitleendienst voor kinderen een mogelijke

oplossing?

De partners voor A’pen op Wieltjes?

· Vormingplus Antwerpen www.vormingplusantwerpen.be

· buurtfietsatelier p.42

· vrijwilligers

Wat kunnen beleidsmakers doen?

Lokale beleidsmakers kunnen een uitleendienst voor stimuleren: · Goede partners zoeken die dit kunnen en willen opzetten. · Ruimte voorzien waar de fietsen onderdak kunnen krijgen. · Ondersteuning van de promotie via de stedelijke of gemeen-

telijke kanalen. · Een startsubsidie voorzien om de fietsen rijklaar te maken en

promotie te maken (folders, affiches of fietshesjes met logo)

Verder lezen…

A’pen op Wieltjes haalde de inspiratie uit het Gentse Op Wielekes Http://opwielekes.be

33

4 HET VERKEER IS EEN ROETSJBAAN. DAAR FIETS JE NIET ZOMAAR IN.

Bekijk het filmpje op www.samenlevingsopbouw.be

Oefenkansen bieden om te durven fietsen.

En dan kan je fietsen. Je blijft overeind, soms nog wat wan-kel maar tussen de kegels lukt het wel. Met je fietsklas durf je de weg op. Maar alleen? Het is niet omdat je kan fietsen, dat je alleen durft fietsen in het verkeer. Auto’s, andere fietsers, voetgangers,… het is veel om rekening mee te houden als je nog wankel bent. Sommige volwassenen stoppen na de lessen met fietsen. Ze zijn bang om te fietsen in het verkeer. Ze heb-ben nood aan oefenmomenten, liefst met een ervaren fietser. Iemand die hen voorbij de angst trekt. Iemand die handige tips geeft of routes mee uitzoekt. Iemand die gewoon achter, voor of naast je fietst tot je het gewoon bent.

34

De ervaringen uit de campagne Deurne Fietst van Samenlevingsopbouw.

Fietsvriendinnen: fietsduo’s die samen op pad gaan

Met Deurne Fietst brengt Samenlevingsopbouw ervaren fiet-sers en beginnende fietsers samen. Duo’s die samen fietsen om fietsvaardigheden verder te ontwikkelen en vooral niet te stoppen met fietsen. Samenlevingsopbouw haalt zijn inspira-tie bij de Fietsvriendinnen www.mobiel21.be van Mobiel 21 in Leuven en aangezien het in Deurne in eerste instantie vooral om vrouwen gaat, krijgen ze de naam Fietsvriendinnen mee. Tussen 2010 en 2014 bracht Samenlevingsopbouw 50 duo’s samen die minstens 10 keer tot 1 jaar samen fietsten.

Fietsvriendinnen zijn aanvullend op de Fietsschool p.18. Beginnende fietsers oefenen met iemand hun eigen routes: naar school, werk, vrijwilligerswerk, park,… Als je niet in de Fietsschool raakt doordat de lessen niet passen, kan je met Fietsvriendinnen oefenen. Fietsvriendinnen is een oefenplaats op maat van de behoeften van de beginnende fietser.

Hoe?

Ervaren en beginnende fietsers vinden.De opbouwwerkers van Samenlevingsopbouw gaan actief op zoek naar fietsers. De beginnende fietsers zijn makkelijk te vinden door de samenwerking met de Fietsschool p.18. De ervaren fietsers, die mensen mee op sleeptouw willen nemen, vinden ze met flyers en mond-tot-mondreclame. Ze maken promotie in vrouwenverenigingen (zoals Femma of Viva), op evenementen waar veel fietsers samenkomen (zoals activitei-ten van het Antwerpse Ecohuis) en op publieke plaatsen waar mensen naartoe fietsen (zoals scholen of de bibliotheek).

35

Koppelen van duo’s.De duo’s vormen zich op groepsbijeenkomsten in buurtcen-trum Dinamo. De opbouwwerkers van Samenlevingsopbouw nodigen alle geïnteresseerden uit. Op de bijeenkomst krijgt iedereen informatie wat het betekent om een Fietsvriendin te worden. Je verwittigt als je niet kan. Je neemt deel aan groepsbijeenkomsten. Aan beginnende fietser vragen ze hoe goed ze kunnen fietsen, wat ze willen leren en of ze zelf een fiets hebben. Ook ervaren fietsers vertellen wat ze graag wil-len doen. Beginnende en ervaren fietsers bepalen zelf de duur en de frequentie van hun fietstochten. Ze maken zelf afspra-ken waar en wanneer ze gaan fietsen. Ze wisselen telefoon-nummers uit zodat ze elkaar kunnen contacteren.

Ervaringen tussen duo’s uitwisselenDe duo’s komen op regelmatige basis in groep samen. De groepssamenkomsten zijn een mix van ervaringsuitwisseling, gezelligheid en leren. Zo gaat er een bijeenkomst door rond verkeersregels en krijgen ze een vorming over het herstellen van fietsen. Het werkjaar van een duo sluiten ze af met een gezamenlijke fietstocht naar een leuk evenement in de stad.

DUOWERKT! TWEE IS GEZELSCHAP

De ervaringen van duowerkingen bundelen. Wat is het geheim van een goed duo? Wanneer werkt een duo? Wanneer haken mensen af?

Duowerkt! biedt een platform aan organisaties in Vlaanderen die duo’s van mensen samenbrengen. De huidige partners van Duowerkt! zijn Buddywerking Vlaanderen, Demos, Armen Tekort, Recht-Op, Samenle-vingsopbouw Antwerpen stad.

Duowerkingen kunnen verschillen.Met wie ze werken verschilt: daklozen, mensen met een psychische kwetsbaarheid, werkzoekenden, mensen in armoede, mensen met een migratieverleden, anders-taligen, mensen met gezondheidsproblemen, mensen met een verstandelijke beperking. ▶

36

Het thema verschilt: gezelschap bieden, samen op culturele uitstap, samen aan de slag als vrijwilliger, Nederlands oefenen, samen sporten.De initiatiefnemers verschillen: overheid of privé, professionelen of vrijwilligers.De schaal van werken kan verschillen: van tien tot honderden duo’s.

Maar de manier van werken is dezelfde. De formule is simpel: iemand in een maatschappelijk kwetsbare positie komt op regelmatige basis samen met iemand die niet maatschappelijk kwetsbaar is.

Duowerkt! inspireert bestaande en nieuwe initiatie-ven door het delen van kennis en ervaringen.

Duowerkt! is partner in het onderzoek ‘De kracht van duowerkingen in Vlaanderen onderzocht’ van Bea Van Robaeys en Vicky Lyssens-Danneboom (Dienst Onderzoek en Maatschappelijke Dienstverlening van de Karel de Grote-Hogeschool – looptijd 2016-2017).

Samenlevingsopbouw Antwerpen stad ontwikkelde de voorbije jaren (alleen of in samenwerking met partners) de projecten Een paar apart (opgenomen in de werking van Recht-Op), Tweespraak, Mix & Match (opgenomen in de werking van Servicepunt Vrijwilli-gers van de stad Antwerpen), Werkspraak.

Meer lezen:

www.duowerkt.be

www.samenlevingsopbouw.be/antwerpenstad

▶

37

Lessen?

1. Niet enkel vriendinnen Waarom geen duo’s met mannen? De naam Fietsvrien-dinnen legt te hard de focus op vrouwen. Je kan rekening houden met de voorkeur van de mensen die leren fietsen. Willen zij een fietsvriend of een fietsvriendin?

2. Duo’s bijeenhouden is niet eenvoudig Met Deurne Fietst stelt Samenlevingsopbouw vast dat ‘willen fietsen’ niet altijd leidt tot ‘effectief fietsen’. Zowel de ervaren fietsers als de beginnende fietsers hebben vaak andere zaken aan hun hoofd die voorrang hebben op het fietsen. Zorgen over de kinderen, ziekte, geldproblemen, geen werk vinden, het zijn allemaal redenen om de fiets even aan de kant de schuiven. Dit zorgt ervoor dat fiets-afspraken soms niet doorgaan. Als de duo’s van verschil-lende herkomst zijn en/of verschillende sociale klasse kan dit vooroordelen bevestigen en ontkrachten. Het is voor mensen die niet in armoede leven soms moeilijk om be-paalde zaken te begrijpen. Iemand die de duo’s opvolgt en begeleidt is daarom erg belangrijk.

3. Een goede begeleider van de duo’s is belangrijk* In een superdiverse stad, een superdiverse wijk kunnen ervaren en beginnende fietsers op een aantal vlakken van elkaar verschillen. Een goede begeleider leidt alles in banen waarin uitwisseling en gesprek mogelijk is. Maar wat moet een goede begeleider dan kunnen?

· Een goede begeleider trapt zelf niet in vooroordelen. Je denkt dat je open staat voor iedereen. Je hebt geen vooroordelen. Je hebt een vragende houding tegenover elke nieuwe persoon. En dan vraag je aan een vrouw met hoofddoek of ze al een ervaren fietser gevonden heeft. En blijkt de vrouw met hoofddoek de ervaren fietser te zijn die iemand wil begeleiden. Of, je gaat er van uit dat iemand met een beperking, die met een driewieler rijdt, geen ervaren fietser is. Pas als je de blanke vrouw met Antwerps accent aanspreekt als ervaren fietser en niet als beginnende fietser, besef je het. Je trapt pas niet in vooroordelen als je, je eigen vooroordelen kent . Zonder extra aandacht loop je er zelf voortdurend in.

• Geïnspireerd door Alledaagse gemeenschap: effecten & criteria. Een interne tekst van Samenlevingsopbouw Antwerpen stad vzw door antropologe Ruth Soenen in samenwerking met LOCUS vzw & buurtcentrum Dinamo, augustus 2013.

38

· Een goede begeleider is een sociale duizendpoot. Mensen aan elkaar voorstellen, een positief woordje, een kort telefoontje na een afspraak. Het lijkt allemaal vanzelfsprekend maar het wordt snel vergeten. Sociaal vaardige begeleiders in Deurne geven duo’s een straten-kaart met mogelijke fietsuitstappen mee. Ze onthouden de tips van duo’s en geven de tips door aan andere duo’s.

· Een goede begeleider ziet alles en komt tussen wanneer nodig. Niet iedereen komt een moeilijkheid vertellen. Een goede begeleider kijkt en luistert goed. Hij checkt of hij situaties goed begrijpt, of zijn interpretatie klopt. Een goede be-geleider durft iets te zeggen wanneer dingen mislopen.

· Een goede begeleider is een makelaar. ‘Twee mensen met kinderen van dezelfde leeftijd’, ‘in dezelfde straat wonen’, ‘graag breien’. Het kunnen kleine dingen waardoor mensen elkaar vinden. Een goede begeleider hoort en ziet de raakpunten. Hij kan mensen op gemeenschappelijke punten bij elkaar brengen zonder elkaars privacy te schenden.

· Een goede begeleider kan lossen. Fietsvriendinnen moet geen boezemvriendinnen wor-den. Een goede begeleider checkt of het duo tevreden is. Een goede begeleider bepaalt niet zelf hoe een duo moet lopen.

4. Genoeg tijd Een duo-werking start je best niet als je geen tijd hebt om duo’s te zoeken en te begeleiden.

5. Fietsen uitlenen is een meerwaarde Niet iedereen die leerde fietsen heeft al een fiets. Een fiets ter beschikking stellen van beginnende fietsers zorgt ervoor dat mensen sneller de stap zetten.

De partners voor de fietsvriendinnen

· vrijwilligers · een Fietsschool p.18 of een andere organisatie die fietsles-

sen organiseert

39

Wat kunnen beleidsmakers doen?

Fietsen stimuleer je niet enkel met goede fietspaden. Lokale besturen kunnen investeren in hun inwoners. Lessen en erva-ring opdoen is de ideale mix om mensen in jouw buurt samen op de fiets te krijgen.In de campagne Deurne Fietst is de Antwerpse Fietsschool van onschatbare waarde. De Fietsschool zorgt ervoor dat er heel wat mensen leren fietsen. De verschillende modules zijn be-langrijk: ‘leren fietsen’, ‘blijven fietsen’, ‘alles over fietsen’ en ‘fietsen in de stad’. Voor elke gemeente is het interessant om te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om te leren fietsen. Kan de sportdienst, een lokale sportclub of vereniging daar een rol in spelen?De Fietsvriendinnen is een goed aanvulling op lessen. Het brengt mensen bij elkaar en zorgt ervoor dat mensen zelf-vertrouwen opbouwen om effectief te fietsen. Beleidsma-kers kunnen fietslessen en duo-projecten stimuleren in hun gemeente door dit soort initiatieven financieel en logistiek te ondersteunen.

Het fietsen heeft een verandering in mijn dagelijks

bestaan betekend. Een uitbreiding van mijn

actieradius, heropbouwen van een conditie die ik verloren

waande, verwezenlijking van zaken waarvan ik dacht dat ze niet voor mij weggelegd waren

en zoveel meer. m. noyen

40

verder lezen…

S.R.Wolters, helpt de fiets allochtone vrouwen vooruit?, 2011

Fietsschool Antwerpen www.antwerpen.be

Op de website van mobiel 21 vind je meer informatie over fietsvriendinnen. www.mobiel21.be

Fietsvriendinnen brengt ervaren fietsers en beginnende fietsers samen.

41

5 NIET ELKE FIETSER IS EVEN HANDIG.

Bekijk het filmpje op www.samenlevingsopbouw.be

Herstellen van fietsen mogelijk maken

Met een eigen fiets, mag de fiets niet stuk gaan. Eens kapot wordt een fiets vaak aan de kant gezet en stoppen mensen met fietsen. Fietsen repareren kost geld. Niet iedereen kan een herstelling bij de fietsenmaker betalen. Om te voorkomen dat een fiets stuk gaat moet een fiets onderhouden worden. Zon-der materiaal, kennis en ervaring slaagt iemand er niet in om het onderhoud en de herstellingen zelf te doen. Vaak gaat het over kleine, eenvoudige herstellingen die je wel zelf kan leren.

42

De ervaringen uit de campagne Deurne Fietst van Samenlevingsopbouw.

Een buurtfietsatelier

De campagne Deurne Fietst van Samenlevingsopbouw kon zoe-ken naar goedkope herstelplaatsen voor fietsen. Ze overwogen om fietsenmakers van Deurne aan te sporen om een sociaal ta-rief te hanteren. Het districtsbestuur zou een initiatief kunnen opstarten (eventueel met sociale tewerkstelling) waar lokale fietsen hersteld worden.

In Deurne kiezen ze ervoor om bewoners zelf materiaal, kennis en ervaring te bieden in een buurtfietsatelier. Het buurtfiet-satelier is een locatie in de wijk waar bewoners twee keer per week terecht kunnen. Vrijwilligers helpen bewoners om een herstelling zelf te doen. De vrijwilliger kijkt samen met de bewoner wat het probleem is. Vervolgens doen ze de herstel-ling samen. In het buurtfietsatelier is er materiaal beschikbaar dat bewoners kunnen gebruiken. In het buurtfietsatelier leren bewoners op een informele manier hoe ze hun fiets kunnen onderhouden of herstellen.

Belangrijk, maar ook ontzettend moeilijk is het

vertrekpunt. We willen men-sen activeren zodat ze zelf aan de slag gaan met hun fiets. Dit is niet eenvoudig. Het is gemakkelijker om het

zelf te doen, dan aan iemand uit te leggen hoe het moet. Maar het zelf doen gaat aan

de doelstelling voorbij. H.

43

Hoe?

Een concept uitwerken voor een buurtfietsatelierEen buurtfietsatelier start je niet zomaar. Je werkt best eerst een goed concept uit. Je kan volgende vragen beantwoorden. Welke mensen wil je bereiken? Hoeveel mensen wil je berei-ken? Hoe wil je werken in het buurtfietsatelier?

De geschikte vrijwilligers voor een buurtfietsatelierEen buurtfietsatelier start je niet alleen. Verzamel een groep vrijwilligers die samen een buurtfietsatelier willen uitbouwen. Zorg dat je een mix aan capaciteiten in huis hebt. Niet iedereen moet alles kunnen of kennen. Maar samen moet er voldoende fietskennis aanwezig zijn. Daarnaast zijn er vrijwilligers nodig die voor een warm onthaal zorgen.

De perfecte locatie voor een buurtfietsatelierZoek een goede locatie op een zichtbare en toegankelijke plaats in het gebied waar je wil werken. In de ruimte moeten er voldoende fietsen kunnen staan. Ook bij slecht en koud weer werk je er aangenaam. Water, elektriciteit en eventueel een toilet zijn extra troeven, als je kan kiezen.

Een goede inrichting van het buurtfietsatelierMaak er een praktische, aangename en kleurrijke plek van zo-dat het mensen aantrekt. In je buurtfietsatelier voorzie je best 3 functies: een werkbank met materiaal, een herstelplek waar de fietsen kunnen staan of hangen en een wachtplaats (met koffie en thee). Zowel het materiaal om je ruimte in te richten als het materiaal om fietsen te herstellen kan je inzamelen in de buurt.

Een buurtfietsatelier bekendmaken in een buurtOnbekend is onbemind. Laat iedereen dus weten dat er een buurtfietsatelier is in hun buurt. Je kan een aantrekkelijke flyer maken waarin je uitlegt wat een buurtfietsatelier doet. Het is belangrijk dat je mensen duidelijk maakt wat het verschil is met een fietsenmaker: de manier van werken, soorten herstel-lingen en de afspraken in het buurtfietsatelier. Een flyer kan je verspreiden bij verschillende organisaties en winkels in de wijk.

44

In Deurne startte het buurtfietsatelier met een grote, gezelli-ge activiteit dat het atelier een feestelijk tintje gaf. Ze gingen van start met een groot geboortefeest. Alle buren kregen een uitnodiging met een geboortekaartje. Bezoekers kregen bij de start doopsuiker.

Een buurtfietsatelier openhoudenEen buurtfietsatelier open je minstens één keer per week op een vast moment. Het onthaal is belangrijk. Een vrijwilliger die bewoners ontvangt, uitleg geeft over de werking, bijspringt in moeilijke situaties of brandjes blust. Naast een vrijwilliger voor het onthaal zijn er telkens voldoende vrijwilligers die fietsen kunnen herstellen. De begeleiding van vrijwilligers vraagt vol-doende tijd: regelmatig vrijwilligersvergadering organiseren, individuele gesprekken met vrijwilligers, …

Voor mij gaat het er over om buiten te komen en sociale banden aan te knopen. In het fiets- atelier kan ik andere

mensen helpen om zelf hun fiets te maken en

leer ik zelf andere mensen kennen. H.

In het buurtfietsatelier samen fietsen herstellen.

46

Kan je een buurtfietsatelier starten bij jou in de buurt? � Welk buurtfietsatelier willen jullie? � Waar vind je vrijwilligers voor het buurtfietsatelier? � Wat is een geschikte locatie? � Waarmee kan je het buurtfietsatelier inrichten?

Heb je voldoende materiaal? � Hoe ga je het buurtfietsatelier bekendmaken? � Wie en wanneer ga je het buurtfietsatelier

openhouden?

Lessen?

· Het is duidelijk waarom we dit doen Zorg ervoor dat de doelstellingen en de werkwijze van het buurtfietsatelier voldoende duidelijk is. De vrijwilligers we-ten dit en kunnen dit goed duidelijk maken aan de mensen die langskomen met hun fiets.

· Goede afspraken maken goede vrienden De afspraken moeten voor alle vrijwilligers duidelijk zijn. Iedereen volgt de afspraken op dezelfde manier. Hang de af-spraken van het buurtfietsatelier zichtbaar op. Zo is het voor vrijwilligers makkelijker om er naar te verwijzen.

· Welke fietsreparaties zijn mogelijk? · Welke fietsreparaties worden doorverwezen naar de

fietsenmaker? · Vragen we een vergoeding?

Winst wil je misschien niet maken, maar een buurtfietsa-telier heeft vaak kosten: de ruimte, nieuw materiaal,…

· Wat doen we met oude fietsen die mensen weggeven? In het buurtfietsatelier van Samenlevingsopbouw in Deurne-Noord halen vrijwilligers oude fietsen uit elkaar. De onderdelen die nog goed zijn, worden gebruikt bij herstellingen. Met recyclagemateriaal druk je de kost-prijs. Hergebruik is goed voor het milieu.

47

· Bouw aan een geheugen voor je buurtfietsatelier Wie komt er langs? Wat zijn de meest voorkomende herstel-lingen? Hoe heeft iemand een probleem opgelost? Met een logboek houden vrijwilligers bij wat het buurtfietsatelier doet en leren ze van elkaar.

· Een goede begeleider van het buurtfietsatelier Heb je een professionele begeleider / sociaal werker nodig in je buurtfietsatelier? Vrijwilligers alleen kunnen een goed buurtfietsatelier draaiende houden. Om aandacht te hebben voor iedereen, ook mensen die het moeilijk hebben is een professionele medewerker een meerwaarde. Een buurtfiet-satelier is in de eerste plaats een herstelplaats voor fietsen maar het wordt een nieuwe ontmoetingsplaats voor een aantal mensen. In Deurne Fietst van Samenlevingsopbouw is er een opbouwwerker die het buurtfietsatelier opvolgt.

In het fietsatelier worden de talenten van verschillende

mensen bijeen gelegd. Dit is plezant. Hierdoor wordt het fietsatelier iets concreets. Ook het idee van recyclage

is belangrijk. Mensen gooien van alles weg.

Wij hergebruiken alles. j.

48

Een professionele of een vrijwillige begeleider moet wel over een aantal eigenschappen beschikken.*

· Een goede begeleider is een sociale duizendpoot.

Een goede begeleider neemt mensen mee in het verhaal van het buurtfietsatelier. Je begeleidt de vrijwilligers. Je hebt aandacht voor de contacten tussen vrijwilligers en mensen die hun fiets komen herstellen. Je geeft al eens een complimentje.

· Een goede begeleider ziet alles. Je spreekt mensen aan op wie ze zijn en wat ze graag doen. Bijvoorbeeld een deelnemer die fietstochten orga-niseert vragen of hij dat niet wil doen voor het buurt-fietsatelier. Iemand vragen of hij/zij wil komen naar een fietsinfoavond.

· Een goede begeleider komt tussen wanneer nodig. Een goede begeleider laat dingen gebeuren. Maar wan-neer er zaken misgaan is het belangrijk om in te grijpen zodat iedereen er zich welkom blijft voelen, zeker men-sen die het moeilijk hebben.

Zo heeft de wijk Deurne-Noord een superdiverse be-volkingssamenstelling. Het buurtfietsatelier werd zo snel een ontmoetingsplaats in de wijk. Deelnemers en vrijwilligers kwamen in contact met mensen die op veel vlakken van hen verschillen. Dit brengt ook conflicten met zich mee. De opbouwwerker in het buurtfietsatelier helpt deelnemers en vrijwilligers om hun visie open te trekken. Moet dit echt zo? Kan ik het niet anders aanpak-ken? Kan ik het standpunt van de ander begrijpen? Als één van de partijen geen ruimte heeft voor dialoog, kan een begeleider er voor zorgen dat er voldoende fy-sieke ruimte is om elkaar te mijden.

· Een goede begeleider is een makelaar. Mensen onderling of mensen en activiteiten verbind je aan elkaar. Zo kan je iemand die graag wil fietsen en de omgeving niet kent, verbinden aan iemand die de omge-ving heel goed kent.

· Een goede begeleider kan lossen. Soms is het belangrijk om los te laten: vrijwilligers los-laten of het buurtfietsatelier doorgeven wanneer je een goede partner vindt.* Geïnspireerd door Alledaagse gemeenschap: effecten & criteria. Een interne tekst van

Samenlevingsopbouw Antwerpen stad vzw door antropologe Ruth Soenen in samenwerking met LOCUS vzw & buurtcentrum Dinamo, augustus 2013.

49

De partners voor een buurtfietsatelier

· vrijwilligers · lokale fietsenmakers · buurtbewoners die materiaal voor een buurtfietsatelier

inzamelen · de stedelijke dienst Opsinjoren Http://opsinjoren.be (meter

van het initiatief) · de Fietsersbond www.fietsersbond.be (peter van het initi-

atief) · de Fietsschool p.18 (mensen die leren fietsen krijgen info

over het buurtfietsatelier en mensen van het buurtfietsate-lier verwijzen door naar de Fietsschool)

· andere fietsreparatie-initiatieven zoals de fietskeuken Http://fietskeukenantwerpen.eu

Wat kunnen beleidsmakers doen?

Als beleidsmaker kan je deze initiatieven helpen door hen zowel financieel als materieel te ondersteunen. Je kan hen een locatie aanbieden voor het buurtfietsatelier, regelmatig verlo-ren fietsen doneren en meehelpen bij het bekendmaken.

De mix van culturen die samen een doel hebben en

zo tot elkaar komen. Zo leren we van mekaar dat we geen profiteurs, dieven of racis-ten zijn. Het kweekt respect

voor elkaar en zorgt voor een betere samenleving. Hoe meer je weet over elkaar, hoe minder vooroordelen je over

elkaar gaat hebben. a.

50

6 JE FIETS THUIS STALLEN. DAT VRAAGT SOMS WAT CREATIVITEIT.

Bekijk het filmpje op www.samenlevingsopbouw.be

Oplossingen zoeken voor fietsparkeerproblemen in huis.

Een klein huis zonder garage. Een appartement. Een smalle gang waar je niet door kan. Een buggy die alle plaats neemt. Veel gekochte fietsen moeten op straat staan. Fietsen slijten en verdwijnen sneller omdat mensen ze niet binnen kunnen stallen.

De ervaringen uit de campagne Deurne Fietst van Samenlevingsopbouw.

Fietsen beschermd parkeren in onze buurt

De campagne Deurne Fietst van Samenlevingsopbouw verkent samen met bewoners mogelijkheden om meer fietsen beter te parkeren in de buurt.

51

Hoe?

Mensen samenbrengenBreng mensen samen die de wijk kennen.

Alle voorzieningen om fietsen te parkeren in de wijk in kaart brengen.In de campagne Deurne Fietst duiden bewoners in kleine groepen (10 personen) aan op de kaart van Deurne-Noord wat de huidige parkeermogelijkheden zijn. Waar staat er al fiets-straatmeubilair? Waar zijn er private buurtparkings voor auto’s en fietsen?

Wat zijn de mogelijkheden?Op de kaart duiden bewoners in een andere kleur mogelijk-heden aan. Waar zijn er meer fietsstallingen wenselijk? Welke panden kunnen omgevormd worden tot een buurtfietsen-stalling www.antwerpen.be? Waar kan er een fietstrommel komen? (Het Gemeentelijk Autonoom Parkeerbedrijf Antwer-pen (GAPA) organiseert in Antwerpen buurtfietsenstallingen en fietstrommels)

Een dossierOp basis van de groepsgesprekken gaan bewoners foto’s ne-men van de verzamelde informatie. Alle informatie en foto’s verwerken ze in een dossier. Dit dossier wordt overgemaakt aan de bevoegde schepen voor mobiliteit. Hij bespreekt dit me de bevoegde diensten. In Antwerpen was dit het gemeentelijk parkeerbedrijf.

Direct resultaatDe fietstrommel wordt geplaatst op een plaats die bewoners zelf voorstelden.

Lessen?

· Maak goede afspraken met de beleidsverantwoordelijke en de bevoegde diensten. Zo is het op voorhand duidelijk wat de marges zijn die politiek en diensten hebben.

· Zorg voor actieve vergadering met bewoners waarin niet alleen de praters maar ook de doeners aan hun trekken komen.

· Gebruik visuele ondersteuning zoals de kaart van de wijk of stickers om dingen aan te duiden.

52

· De begeleiding moet voldoende kennis hebben van de wijk. · De groepen zijn best niet groter zijn dan 10 mensen. · Zoeken goede partners. · Werk in nauw overleg met andere plaatselijke belangengroe-

pen zoals de Fietsersbond en de seniorenraad.

� Kan iedereen in jouw wijk een fiets veilig stallen? � Welke oplossingen zijn er mogelijk als dat niet kan?

De partners om stallingsproblemen op te lossen

· Mobiel 21 www.mobiel21.be of een andere organisatie die met mobiliteit bezig is

· buurtbewoners · de bevoegde beleidsinstantie (in de campagne Deurne Fietst

is dit het district Deurne)

Wat kunnen beleidsmakers doen?

Beleid kan zorgen voor · Voldoende buurtfietsstallingen of fietstrommels waar bewo-

ners hun fiets kunnen stallen voor een minimale bijdrage per maand.

Buurtfietsenparking en fietstrommels van GAPA in Antwerpen www.antwerpen.be

· Oplijsten waar er in de gemeente private buurtparkings zijn waar mensen met hun fiets terecht kunnen. Maar hier speelt de vrije markt en is er geen sociaal tarief voor mensen met minder geld.

· Voldoende parkeerplaatsen voor fietsen zodat mensen hun fiets veilig kunnen vastmaken. Parkeerplaatsen vragen een goede opvolging. Sluikstort en achtergelaten fietswrakken moeten regelmatig verwijderd worden.

verder lezen…

De publicatie ‘Fietsenstallingen in Vlaanderen en Brussel. Goede praktijkvoorbeelden’ van de Fietsers-bond in de recentste versie van 2013 www.fietsersbond.be

53

7 BEKWAME FIETSERS MET GOEDE FIETSEN LOSSEN GEEN FIETSPROBLEMEN OP.

Aandachtig blijven voor de belangen van fietsers met een klein budget en veel kopzorgen.

Niet elke gemeente heeft een belangengroep voor fietsers. Voor een district als Deurne met meer dan 77.000 inwoners is een aparte afdeling van de Fietsersbond geen overbodige luxe. De Fietsersbond wordt vooral gelinkt met fietsinfrastructuur zoals fietspaden en fietsstallingen. Maar een Fietsersbond kan de belangen van alle fietsers verdedigen. Ook de fietsers met een klein budget of een zwakke gezondheid.

De ervaringen uit de campagne Deurne Fietst van Samenlevingsopbouw.

Een lokale afdeling van de Fietsersbond opstarten

Met een Fietsersbond kan je eigen activiteiten opzetten en gezamenlijke belangen van fietsers verzamelen en verdedigen.

In de campagne Deurne Fietst werd een lokale afdeling van de Fietsersbond opgericht voor Deurne. Ze organiseren mee de tweedehandsfietsenmarkt p.21. Ze denken mee na over Velotopia p.28. Ze volgen de grote infrastructuurwerken op de wijk Deurne-Noord bedreigen zoals de uitbreiding van de snelweg ter hoogte van de wijk. De lokale Fietserbond is een goed aanspreekpunt voor het beleid rond fietsen.

Hoe?

· Je kan een afdeling van de Fietsersbond opstarten of aansluiten bij een bestaande Fietsersbond. Je kan bij de Fietsersbond de coördinator lokale werking contacteren met de vraag of je een lokale afdeling kan opstarten.

Coördinator locale werking Fietsersbond www.fietsersbond.be

54

· Ben je zelf een drijvende kracht die fietsen heel belangrijk vindt? Ken je iemand die zo is? Een vrijwilliger van het buurt-fietsatelier in Deurne en andere fietsinitiatieven speelde al langer met het idee om een aparte afdeling op te richten voor Deurne.

· Om een groep te vormen organiseert de vrijwilliger samen met Samenlevingsopbouw een infomoment. De districts-schepen van mobiliteit komt er ook zijn beleid toelichten. Door het eigen netwerk van de vrijwilliger en door een beroep te doen op de mensen van de fietsinitiatieven in buurtcentrum Dinamo (fietsvriendinnen p.34, buurt- fietsatelier p.42, fietstochten, …) vormt hij een groep en de Fietsersbond Deurne is geboren.

Lessen?

1. Een drijvende kracht die fietsen heel belangrijk vindt is noodzakelijk.

2. De beste vrijwilligersploeg voor een Fietsersbond zijn men-sen die elkaar aanvullen in talenten.

De partners om een lokale fietsersbond op te starten

Fietsersbond Vlaanderen (voor de campagne Deurne Fietst was dit Fietsersbond Antwerpen)

www.fietsersbond.be/provincieantwerpen

Wat kunnen beleidsmakers doen?

Een lokale Fietsersbond is een hele goede gesprekspartner om een lokaal mobiliteitsbeleid uit te werken. Je kan hen betrek-ken bij je beleid. Ze zijn ook een goede partner om fietsinitia-tieven uit te werken.

verder lezen…

Op de website van de Fietsersbond vind je inspiratie over de werking van lokale Fietsersbonden.

www.fietsersbond.be/actiemodellen

55

Een werking van Samenlevingsopbouw is niets zonder vrijwilligers en partners. We bedanken vooral alle vrijwilligers die kleine of grote taken opnemen in de campagne Deurne Fietst of in buurtcen-trum Dinamo. Tevens aan alle partners, diensten en betrokken beleidsmakers een woord van dank. Samenlevingsopbouw legt trajecten af met een grote diversiteit aan bewoners. Het resultaat ligt niet op voorhand vast. Bedankt dat jullie soms risico’s nemen en samen met ons en be-woners op pad gaan.

DANKWOORDCOLOFONSamenlevingsopbouw Antwerpen stad vzw, Gasstraat 12-14, 2060 Antwerpen

Volg ons op Facebook www.facebook.com

Meer weten over Iedereen op de fiets? Neem contact op met opbouwwerkster Joke Verlaet, joke.verlaet@samenle-vingsopbouw.be of 0473 86 77 75

Uitgave Samenlevingsopbouw Antwerpen stad vzwRedactie Lies Van Daal, Joke VerlaetEindredactieHeidi ZwaenepoelFoto’sWalter Busschots, Dolf VuydtGrafisch ontwerp

MadebyHanna

Augustus 2015©Samenlevingsopbouw Antwerpen stad vzw