Iedereen doet het! Een analyse van de zwarte economie in België.

Prof. Dr. Michel MausDocent VUB, UGent en UA

Everest-advocaten

Titel

Wickipedia België is een belastingparadijs

OESO april 2009: België op grijze lijst van belastingparadijzen Interview Angel Gurria, Secretaris Generaal OESO op CNBC

Internationaal jargon “the Belgian dentist” prototype van de fraudeur met buitenlandse beleggingen

België: land van fiscale foeleraars?

3

Titel

De omvang van de zwarte economie in België: een probleem?

cijfers van de overheid : Nationaal Instituut voor de Rekeningen: 3 tot 4% BBP Nationale Bank: 3,8% van het BBP fiscaal verlies voor de Staat: +/- 6 miljard euro opbrengst fiscale fraudebestrijding 2010: 4,23 miljard euro

cijfers van wetenschappelijke instituten en internationale

instellingen EUROSTAT: 15% BBP ULB: 15 tot 20% BBP SCHNEIDER: 17,9% BBP

De zwarte economie in België

4

Titel

De SCHNEIDER-STUDIE

De Schneider-studie

5

Titel

De SCHNEIDER-studie:

België: 17,9% BBP zwarte economie omvang zwarte economie: 61 miljard euro fiscale verliezen: 26 miljard euro

België nr. 5 in de wereld na Griekenland (25,2%), Italië (22,2%),

Spanje (19,8%) en Portugal (19,7%)

Ter vgl. Nederland (10,3%), Frankrijk (11,7%) en Duitsland

(14,7%) terugdringen zwarte economie in België tot gemiddelde

buurlanden: 8 miljard euro per jaar aan extra ontvangsten

De Schneider-studie

6

Titel

SCHNEIDER-studie realistisch? – Eigen enquête

19% erkent thans in het zwart te werken

37% erkent te hebben gesjoemeld met verkoop onroerend goed

40% erkent te hebben gesjoemeld met successieaangifte

41% erkent vroeger in het zwart te hebben gewerkt

67% erkent goederen of diensten in het zwart aan te kopen

83% kent mensen die thans in het zwart werken

De Maus-studie

7

Titel

CONCLUSIE:

Iedereen doet het…

Iedereen draagt op zijn eigen manier bij aan het zwart circuit vrij direct via bijv.:

onderfacturatie zwartwerk

of indirect door bijv:

geen BTW-bon te vragen op restaurant de goedkoopste aannemer te kiezen noodgedwongen een “Pool” te vragen voor kleine klussen

De Maus-studie

8

Titel

Oorzaken van het hoog percentage zwarte economie

verschillende oorzaken: hoge belastingdruk ongelijke verdeling van de belastingdruk lage pakkans maatschappelijke tolerantie economische noodzaak

Oorzaken van de zwarte economie

9

Titel

België: wereldkampioen belastingdruk

OESO gemiddelde belastingdruk in België= 43,2% BBP wereldwijd staan we hiermee op plaats 4 na Denemarken

(48,2%), Zweden (46,4%) en Italië (43,5%) van het BBP.

OESO belastingdruk op arbeid: een alleenstaande met een hoger inkomen houdt in België slechts

40% van zijn bruto loon over een alleenstaande met een gemiddeld loon houdt in België nog 45

à 50% van zijn bruto wedde over

PWC: tax freedom day 2010 België: 8 juni ( 159 dagen ) ter vgl Nederland19 mei, Duitsland 27 mei en Frankrijk op 31 mei.

De hoge belastingdruk

10

Titel

Torenhoge belastingdruk in België is relatief

I don’t pay taxes, only the little people pay taxes

Belastingdruk op arbeid: België is fiscale hel

Belastingdruk op vermogensinkomsten: België is fiscaal paradijs meerwaarden op aandelen, dividenden, interesten etc. geen vermogensbelasting in België fiscale vluchtelingenstroom naar België

Ook voor bepaalde vennootschappen is België het fiscale Walhalla octrooivennootschappen tax shelter filmindustrie notionele interest-aftrek

De ongelijke verdeling van de belastingdruk

11

Titel

Relatieve Belgische belastingdruk: vormt dat een probleem?

nadeel: onevenwichtige belastingdruk creeërt ongelijkheid zie politieke discussie verlaging druk op arbeid/verhogen druk op

vermogen discours Duitse filosoof Slotendijk

voordeel: doelgericht aantrekken van bepaalde (vermogende)

personen en van bepaalde economische activiteiten noodzakelijk voor het handhaven van concurrentiepositie? internationaal gebruik

vb. Zwitserse Pauschal-regeling Vb. Nederlandse sandwich

Ongelijke verdeling van de belastingdruk

12

Titel

Statistieken inzake fiscale pakkans?

Jaarverslag 2009 van de FOD Financiën 6.798.563 belastingplichtigen in de personenbelasting

13.066 grondige controles: 0,19 %

533.330 belastingplichtigen in de vennootschapsbelasting 29.883 grondige controles: 5,6 %

766.383 btw-plichtigen 17.225 grondige controles: 2,24 %

ter vergelijking: jaarlijks dienen 300.000 particulieren en

30.000 vennootschappen geen aangifte in

Lage pakkans

13

Titel

Lage fiscale pakkans?

communautaire verschillen inzake pakkans vennootschappen: 69,4 % in Vlaanderen, 12% in Brussel en 18,6% in

Wallonië. particulieren: 70,2% in Vlaanderen, 9,6% in Brussel en 20,2% in

Wallonië

gewestelijke verschillen inzake pakkans vennootschappen: Roeselare: 7%, Gent en Aalst: 5%, Namen,

Leuven en Charleroi: 4%, Brussel: 3% en Brasschaat: 2%, Nijvel:1% zelfstandige particulieren: Roeselare: 3,2%, Gent: 2%, Antwerpen:

1,8%, Kortrijk:1,7%, Brussel: 1,6%, Brugge:1,3%.

Lage pakkans

14

Titel

Oorzaken van de lage fiscale pakkans

complexiteit van de fiscale wetgeving vb. Notionele interestaftrek vb. Aftrek autokosten gekoppeld aan co²-uitstoot nefaste gevolgen:

80% fiscale controles leidt tot fiscale rechtzetting kosten-baten analyse van fiscale controle

België 1,89% v/ 1,95% Duitsland 1,80% v/ 4,46% Frankrijk 1,35% v/ 3,04% Nederland 1,30% v/1,99%.

Lage pakkans

15

Titel

Oorzaken van de lage fiscale pakkans

gebrekkige administratieve structuur lage pakkans ondanks 27.000 fiscale ambtenaren

evenveel als in Nederland alleen China en Rusland tellen meer controleurs/inwoner

ondoordacht personeelsbeleid ( zie persberichten ) Aalsterse BTW-controle: geen personeel meer om te controleren CKBB: 4 controleurs voor 65.000 dossiers regionale verschillen in pakkans

Lage pakkans

16

Titel

Oorzaken van de lage fiscale pakkans

gebrekkige infrastructuur geen aangepaste informatica

verslag Rekenhof: slechts 60% van de inlichtingen uit het

buitenland kunnen administratief worden verwerkt talloze ICT-problemen

Lage pakkans

17

Titel

Maatschappelijke tolerantie Wordt als normaal aanvaard Iedereen doet het…

Economische noodzaak HIVA- studie 2006: zwartwerk in de bouw is goed voor prijsdaling

van 30%

Maatschappelijke tolerantie + economische noodzaak

18

Titel

Bestaat er een politieke wil om hierin verandering te brengen?

Regering Di Rupo I: ja maar…

veel te veel focus op symptoombestrijding

veel te weinig focus op de oorzaken van de fraude, in het

bijzonder de (ongelijke verdeling van de ) belastingdruk

Het einde van België als zwart belastingparadijs?

19

TitelHet einde van België als zwart belastingparadijs?

20

Titel

Europees Hof van Justitie, 27 oktober 2011 ( C-559/10 )

Verbod op analoge interpretatie

21

≠

Everest offers you high quality

through specialisation and experience,

both local and international.

www.everest-law.be