THỰC HÀNH TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI TRONG THỦY SẢN VÀ

XU THẾ THỊ TRƯỜNG

CSR và Phát triển bền vững: “Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (Corporate Social Responsibility – CSR) là sự cam kết của doanh nghiệp đóng góp vào việc phát triển kinh tế bền vững, thông qua những hoạt động nhằm nâng cao chất lượng đời sống của người lao động và các thành viên gia đình họ, cho cộng đồng và toàn xã hội, theo cách có lợi cho cả doanh nghiệp cũng như phát triển chung của xã hội” (Theo Nhóm phát triển kinh tế tư nhân, Ngân hàng thế giới)

BỐI CẢNHNgành Thuỷ sản Việt Nam đóng một vai trò quan trọng

trong sự phát triển kinh tế đất nước.Tốc độ tăng trưởng bình quân của sản lượng thủy sản đạt

6.17%/năm (Nguồn: Bộ NN&PTNT, 2009). Nếu năm 1985, sản lượng thủy sản đạt 1.161 triệu tấn đã tăng lên trên 4.6 triệu tấn (tăng gần 4 lần) ở năm 2008 (Nguồn:Bộ NN&PTNT, 2009). Trong đó, khai thác hải sản tăng 2.35 lần, tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 3.79%/năm; nuôi trồng thủy sản tăng lên gần 8.82 lần, tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 9.99%/năm. Năm 2014 vừa qua ngành thủy sản đã đạt được con số xuất khẩu kỷ lục 7.9 tỷ USD (Nguồn:VASEP)

Kim ngạch xuất khẩu Thủy sản Việt Nam giai đoạn 2000-2013 (năm 2014 là 7,92 tỷ USD)

Nguồn: VASEP

Cơ cấu sản xuất thủy sản chính (tính đến 15/11/2014

Nguồn: ĐH Stirling

Phát triển kinh tế thủy sản đã thu hút lao động khoảng gần 5 triệu người năm 2007.

Khai thác: Tính đến năm 2006, số hộ trực tiếp khai thác thủy sản trong cả nước có khoảng gần 1.4 triệu người. Tính đến năm 2013 toàn ngành thuỷ sản có khoảng gần 123.125 tàu thuyền.

Nuôi trồng: Toàn quốc có trên 1 triệu ha nuôi thủy sản, Sản lượng thuỷ sản nuôi trồng cả năm 2014 ước đạt 3413,3 nghìn tấn;

Chế biến: Cả nước hiện có 568 doanh nghiệp chế biến TS; trong đó trên 250 doanh nghiệp chế biến xuất khẩu , giải quyết việc làm cho trên 4 triệu lao động ; sản phẩm thủy sản đã xuất khẩu đi 164 quốc gia trên cả nước,

Một số vấn đề gặp phải

Điều này có thể ảnh hưởng xấu đến uy tín và chất lượng thủy sản Việt Nam khi bán ra thị trường thế giới

MỘT SỐ THÁCH THỨC CỦA NGÀNH THỦY SẢN

(1) Số lượng tàu thuyền khai thác thủy sản tăng nhanh, năm 2001 là 74.495 chiếc, năm 2013 là 123.125 chiếc .

(2) Nguồn lợi thủy sản bị khai thác tận diệt: Tình trạng đánh bắt cá con trong mùa sinh sản tăng, khai thác tận dụng còn phổ biến, tỉ lệ cá tạp ngày càng cao, chiếm khoảng 40% - 80% sản lượng đánh bắt tuỳ theo từng loại nghề

(3) Ô nhiệm môi trường: Sản lượng khai thác đã tiệm cận với giới hạn cho phép (2,2 triệu tấn/năm), nhiều nguồn lợi hải sản đã có dấu hiệu tổn thương; nuôi thủy sản còn gây nhiều hệ lụy về môi trường; quản lý xả thải của nhà máy chế biến còn chưa thực sự tốt

(4) Việc áp dụng các mô hình đồng quản lý, quản lý có sự tham gia của cộng đồng trong ngành thủy sản còn hạn chế…

(5) Mối liên kết giữa các nhân tố, các bên tham gia trong chuỗi sản xuất, cung ứng thủy sản yếu, các “mắt xích” trong chuỗi thường bị “ngắt đoạn”.

(6) Tuân thủ các quy định quản lý hoạt động khai thác thủy sản còn hạn chế, nhiều ngư cụ cấm, nghề cấm vẫn được sử dụng, khai thác trái vùng theo quy định của Nghị định 33/2010/NĐ-CP còn phổ biến.

(7) Quản lý lao động nghề cá còn rất yếu, chủ yếu là hợp đồng miệng, mang tính thời vụ, ngắn hạn, chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm xã hội đối với người lao động, thuyền viên

(8) Thiếu nguyên liệu cho chế biến XK: Đa số các nhà máy chế biến phải nhập nguyên liệu để phục vụ cho sản xuất

(9) Thách thức về chất lượng, VSATTP và năng lực cạnh tranh : Càng ngày, các thị trường NK càng yêu cầu thêm nhiều quy định về VSATTP. Do đó, việc đảm bảo kiểm soát VSATTP toàn chuỗi sản xuất của DN và các bên tham gia chuỗi nhằm đạt chất lượng, VSATTP và năng lực cạnh tranh cao đang là thách thức lớn đối với ngành thủy sản.

(10) Thách thức về phát triển thị trường XK : sức ép suy giảm kinh tế toàn cầu, các nước gia tăng bảo hộ sản xuất trong nước, đưa ra ngày càng nhiều các rào cản thương mại, kể cả truyền thông bôi xấu. Chưa kể đến các hệ thống chứng nhận của nước mua hàng và nhà mua hàng

THỰC HÀNH TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI (CSR) VÀ XU THẾ THỊ

TRƯỜNG

HỘI NHẬP TPP VÀ CSRCơ hội từ TPP• Hiệp định của thế kỷ 21

dự báo sẽ mang lại nhiều cơ hội hơn cho các DN XK thủy sản

• Thuế ưu đãi đối với thủy sản Việt Nam nhập khẩu vào các quốc gia thành viên TPP

VASEP nhận định: Các nước thành viên tham gia TPP sẽ được giảm 90% các loại thuế xuất nhập khẩu hàng hóa và cắt giảm bằng 0% từ năm 2015

CSR vấn đề nóng bỏng trong TPPTrong 14 vấn đề

được đàm phán và cam kết ở các lĩnh vực, đã có nguyên hai mục mang đậm nội hàm CSR, chưa kể ở các mục “tinh thần” CSR cũng đòi hỏi dày đặc

Hiệp định cũng đưa ra các quy định mới về quy tắc xuất xư nhằm hô trợ chuôi cung ưng của toàn khu vực.

Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao an ninh lương thực và hô trợ việc làm cho người nông dân và chủ trại nuôi gia súc của các nước TPP.

Kinh doanh trung thực: nâng cao tính minh bạch hóa liên quan đến việc vận hành DN thương mại nhà nước XK

YÊU CẦU HÀNG CSR TRÊN THỊ TRƯỜNG

Các thị trường xuất khẩu thủy sản lớn như Mỹ, Châu Âu, Nhật Bản…ngày càng đề cao việc thực hành trách nhiệm xã hội.

Công ty đa quốc gia xây dựng bộ quy tắc ứng xử và yêu cầu thực hiện trong chuôi cung ưng của mình: WALMART, COSTCO, SMETA, METRO…

Theo rà soát của ICAFIS có khoảng 18 chưng nhận liên quan về CSR trong thủy sản: SA8000, BSCI, ASC, GLOBALGAP, BAP, VIETGAP…….

Tuy nhiên việc thực hiện mới bước đầu tập trung ở các nhà máy chế biến thủy sản (khoảng 30% số nhà máy) và gần như bỏ ngỏ đối với lĩnh vực nuôi trồng và khai thác thủy sản.

CSR xu thế phát triển của thị trường

GIÁ TRỊ MÀ CSR MANG LẠI

CSR và thương hiệu

- Các tập đoàn lớn sử dụng CSR như một công cụ HỮU HIỆU trong xây dựng thương hiệu: Microsoft, Google, BMW, Walmart, Metro….

Doanh thu tăng:CSR giúp công ty Microsoft tăng

doanh thu đạt mức 73,7 triệu USD, tăng 37,6 triệu USD so với năm 2011

CSR giúp Doanh số bán hàng của BMW đã tăng đến 9%.

24 DN trong Dệt may và Da giày Việt Nam Doanh thu tăng 25%

Vinamilk Doanh thu tăng hơn 31.000 tỉ đồng so với 2012

Nâng cao năng suất lao động:

DN trong Dệt may và Da giày Việt Nam: Năng suất lao động tăng từ 34,2% lên 35,8%

Giữ vững và mở rộng thị trường xuất khẩu

DN trong Dệt may và Da giày: Tỉ lệ hàng XK tăng từ 94% lên 97,4% (2013)

VẬY Ở NGÀNH THỦY SẢN THÌ SAO ?

CHÂN THÀNH CẢM ƠN!Đinh Xuân Lập – 0985024307Email: lap.dinhxuan@icafis.vn TRUNG TÂM HỢP TÁC QUỐC TẾ NUÔI TRỒNG VÀ KHAI THÁC

THỦY SẢN BỀN VỮNGSố 10, Nguyễn Công Hoan, Ba Đình, Hà Nội