İç kontrol sistemi ve kamu İç kontrol standartları

60
Sistemi Sistemi ve Kamu İç ve Kamu İç Kontrol Kontrol Standartları Standartları Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İç Kontrol Standartları Uyum Eylem Planı Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı ARALIK - 2009

Upload: hani

Post on 13-Feb-2016

128 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İç Kontrol Standartları Uyum Eylem Planı Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı ARALIK - 2009. Sunum Planı. “İç Kontrol” Kavramı ve Türk Kamu Yönetimine Girişi Kamu Yönetiminde İç Kontrol - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrol İç Kontrol SistemiSistemi

ve Kamu İç ve Kamu İç Kontrol Kontrol

StandartlarıStandartlarıKaramanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İç Kontrol Standartları Uyum Eylem

Planı

Strateji Geliştirme Daire BaşkanlığıARALIK - 2009

Page 2: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

Sunum PlanıSunum Planı

- “İç Kontrol” Kavramı ve Türk Kamu Yönetimine Girişi

- Kamu Yönetiminde İç Kontrol

- İç Kontrolde rol ve sorumluluklar

- Kamu İç Kontrol Standartları

- İç Kontrolde Yanılgı ve Gerçekler

- Üniversitemizde İç Kontrol Eylem Planına Genel Bir Bakış

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 2

Page 3: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrol Nereden İç Kontrol Nereden Çıktı?-1Çıktı?-1

Türkiye’de kamu kurum ve kuruluşlarında, uluslararası standartlara uygun olarak iç kontrol sisteminin kurulması konusu, Avrupa Birliği müzakere sürecinde Mali Kontrol başlıklı 32. fasıl kapsamında yer almıştır.

Bu fasıl kapsamında, 2003 yılı Aralık ayından itibaren tarama süreci içinde öncelikler listesinde yer alan yasal ve idarî düzenlemeler yürürlüğe konulmuştur.

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 3

Page 4: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrol Nereden İç Kontrol Nereden Çıktı?-1Çıktı?-1

Söz konusu yasal ve idarî düzenlemelerin yürürlüğe konulmasıyla 32. fasılda tarama süreci tamamlanmış ve 26 Haziran 2007 tarihinden itibaren de müzakere süreci başlamıştır. Bu fasılda müzakere süreci, öngörülen sistemin uluslararası standartlara uygun olarak gerçekleştirilmesiyle tamamlanacaktır.

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 4

Page 5: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrol Nereden İç Kontrol Nereden Çıktı?-2Çıktı?-2

5018 sayılı Kanunla, her bir kamu idaresinde geleneksel kontrol mekanizmaları yerine iç kontrol alanında yaşanan çağdaş gelişme ve uygulamalardan ve uluslararası örgütlerce oluşturulan standart ve yöntemlerden yararlanılarak bir iç kontrol sisteminin oluşturulması öngörülmüştür.

Kanunun getirdiği yeniliklerin en önemlisi iç kontrol sisteminin kurulması ve uygulanması konusundaki yetki ve sorumluluğun her bir kamu idaresine verilmesidir.

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 5

Page 6: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

Tanım (5018 S.K. 55. Tanım (5018 S.K. 55. madde)madde) İç Kontrol; idarenin amaçlarına, belirlenmiş

politikalara ve mevzuata uygun olarak; faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir

şekilde yürütülmesini, varlık ve kaynakların korunmasını, muhasebe kayıtlarının doğru ve tam olarak

tutulmasını, mali bilgi ve yönetim bilgisinin zamanında ve

güvenilir olarak üretilmesini , sağlamak üzere idare tarafından oluşturulan

organizasyon, yöntem ve süreçle iç denetimi kapsayan mali ve diğer kontroller bütünüdür.

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 6

Page 7: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrol Modelleriİç Kontrol Modelleri

COSO-Committee of Sponsoring Organisations (Amerika)

CoCo- Criteria of Control Objectives (Kanada)

Turnbull Report-(İngiltere)

INTOSAİ (Uluslar arası Sayıştay Birliği)

CoBit (Teknolojik Sistemler Denetimi Kontrol Standartları)

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 7

Page 8: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

COSO- nedir?COSO- nedir?COSO-Committee of Sponsoring

Organisations (Destekleyici Kurumlar Komitesi)

Etkili iç kontroller aracılığıyla mali raporlamaların kalitesini artırmaya yönelik çalışalar yapmak üzere 1985 yılında Amerika’da kurulmuştur.

İş etiği, etkili iç kontroller ve kurumsal yönetim aracılığıyla mali raporlamaların kalitesini artırmaya yönelik çalışmalar yapan gönüllü bir organizasyondur.

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 8

Page 9: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrol - Birleştirilmiş İç Kontrol - Birleştirilmiş Çerçeve Nedir?Çerçeve Nedir?

COSO ‘ya göre;İç Kontrol, işle ilgili hedeflere ulaşmak için

kabul edilebilir güvence sağlamaya yönelik süreçlerdir.

• İç Kontrolün üç ana amacı vardır:– İşlemlerin etkinliğini ve verimliliğini artırmak– Finansal raporlamaların güvenirliliğini

sağlamak– Yürürlükteki kanun ve düzenlemelere

uygunluğu sağlamak

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 9

Page 10: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

10

Yolsuzların önlenmesi, Varlıkların Korunması

İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 10

COSO KübüCOSO Kübü

Page 11: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 11

Sağlam bir iç kontrol sistemi için kontrol ortamı temelde uygun bir zemin sağlar. Risk değerlendirme sonuçlarına göre belirlenen kontrol faaliyetleri gerçekleştirilerek kurumun hedefleri önündeki engeller bertaraf edilir veya en aza indirilir. Bilgi ve iletişim kanalları kullanılarak elde edilen bilgilerle, iç kontrolün oluşturulması ve geliştirilmesinden sorumlu yönetimin iç kontrolün işleyişini izlemesi sağlanır.

Coso Piramidi Coso Piramidi

Page 12: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrol Nedir?İç Kontrol Nedir?

İç Kontrol, bir süreçtir.İç Kontrol, kişilere bağımlıdır.İç Kontrol, makul güvence

sağlar.İç Kontrol, hedeflere ulaşmaya

yöneliktir.

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 12

Page 13: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrole İlişkin Hukuki İç Kontrole İlişkin Hukuki DüzenlemelerDüzenlemeler

5018 sayılı Kanun 55,56,57,58,60. md.Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul

Ve Esasları Hakkında YönetmelikFaaliyet Raporları Hakkında Yönetmelikİç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve

EsaslarHarcama Yetkilileri Hakkında Genel TebliğKamu İç Kontrol Standartları Tebliğiİç Kontrol Standartları Uyum Eylem Planı

RehberiKMÜ İç Kontrol Standartları Uyum Eylem Planı

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 13

Page 14: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrolün Amacıİç Kontrolün Amacı(5018 S.K. 56. Mad.)(5018 S.K. 56. Mad.)

Kamu gelir, gider, varlık ve yükümlülüklerinin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yönetilmesini,

Kamu idarelerinin kanunlara ve diğer düzenlemelere uygun olarak faaliyet göstermesini,

Her türlü malî karar ve işlemlerde usulsüzlük ve yolsuzluğun önlenmesini,

Karar oluşturmak ve izlemek için düzenli, zamanında ve güvenilir rapor ve bilgi edinilmesini,

Varlıkların kötüye kullanılması ve israfını önlemek ve kayıplara karşı korunmasını,sağlamaktır.

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 14

Page 15: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrol- Nasıl?İç Kontrol- Nasıl?İşlemlerin etkinliği ve verimliliği

Standartlaşmış süreçler yardımıyla faaliyetlerin ekonomikliğini, verimliliğini ve etkinliğini artırır.

Kontrol faaliyetleri aracılığıyla varlıkların korunmasını sağlar

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 15

Page 16: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrol- Nasıl?İç Kontrol- Nasıl?Mali raporlama sisteminin güvenilirliği

Kararlarda kullanılan verinin doğruluğunu artırır

Yolsuzluğun ve usulsüzlüğün önlenmesine ve tespitine yardımcı olur ve denetime kanıt sağlar

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 16

Page 17: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrol- Nasıl?İç Kontrol- Nasıl?Mevzuata uyum

Periyodik ve süreç kontrolleri sayesinde kanunlara ve diğer düzenlemelere uygunluğun sağlanmasına yardımcı olur.

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 17

Page 18: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrolün Özellikleriİç Kontrolün Özellikleri İç kontrol, mali iş ve işlemlerle sınırlı değildir. En üst kademeden en alt kademeye tüm kurum

çalışanlarının sorumluluğundadır. İç kontrolün oluşturulması, işletilmesi, izlenmesi ve

geliştirilmesinden yönetim sorumludur. İç kontrol konusunda tüm çalışanların rol ve

sorumluluğu aynı değildir. İç kontrol, belli noktalarda, belli alanlarda ve belli

zamanlarda değil; tüm faaliyetleri kapsayan devamlılık esasına dayanan bir süreçtir.

Sadece yazılı dokümanlara dayanmaz. Güçlü ve pozitif bir ortamı da ifade eder.

İç Kontrol yönetime tam değil makul güvence sağlar.

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi

18

Page 19: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrolün Temel İç Kontrolün Temel İlkeleriİlkeleri

Yönetim SorumluluğuRisk Esasına DayanmasıOrtak sorumluluk EsasıKapsamlılıkSürekli gözden geçirmeİyi mali yönetim ilkelerinin esas

alınması◦ Mevzuata uygunluk◦ Saydamlık◦ Hesap verebilirlik◦ Ekonomiklik, etkinlik ve etkililik.

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 19

Page 20: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrol Neden Tam Güvence İç Kontrol Neden Tam Güvence VermezVermez

(İç Kontrolün Sınırları)(İç Kontrolün Sınırları)Yanlış Kararlar: İyi kontrol edilen bir

kuruluşta yöneticiler kötü kararlar alabilirler. Aksaklıklar: Kontrol sorumluluğu olan kişiler,

görevlerini tam olarak yapmayabilirler.

İşbirlikleri: İki kişi, kontrolleri altüst etmek için işbirliği yapabilir.

Fayda-Maliyet karşılaştırması: Kaynaklar sınırlıdır. Yöneticiler düzenli olarak, kontrol maliyetlerinin faydayı aştığı durumlardaki riski kabul ederler.

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 20

Page 21: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrolde Rol ve İç Kontrolde Rol ve SorumluluklarSorumluluklar

İç Kontrolde İdarenin Sorumluluğu : Yeterli ve etkili bir iç kontrol sisteminin oluşturulması için gerekli önlemleri alma sorumluluğu, idarelerin üst yöneticilerine ve diğer yöneticilerine verilmiştir.

Üst Yönetici (Rektör): Harcama Yetkilileri Mali Hizmetler Birimi (Strateji Geliştirme Daire

Başkanlığı) Muhasebe Yetkilileri Gerçekleştirme Görevlileri İç Denetim Birimi

* 5018 Sayılı Kanunun 57., 60.,61., 63. ve 64. maddelerinde belirlenmiştir.

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 21

Page 22: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

Rektörün SorumluluğuRektörün Sorumluluğu Rektör, Üniversitede yeterli ve etkili bir Mali Yönetim ve İç Kontrol Sisteminin;

◦Kurulması◦ İşleyişi◦Gözetilmesi◦ İzlenmesikonusunda Milli Eğitim Bakanına karşı sorumludur.

Rektör, bu sorumluluğun gereklerini harcama yetkilileri, mali hizmetler birimi (SGDB) ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getirir.

* 5018 Sayılı Kanun Md.11, İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar Md.8

22.04.23

İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 22

Page 23: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

Harcama Birimlerinin Harcama Birimlerinin SorumluluğuSorumluluğu

Görev ve yetki alanları çerçevesinde; İdari ve malî karar ve işlemlere ilişkin olarak iç kontrol standartlarının belirlenmesi ve iç kontrolün işleyişinden, Mesleki değerlere ve dürüst yönetim anlayışına sahip olunmasından, Malî yetki ve sorumlulukların bilgili ve yeterli yöneticilerle personele verilmesinden, Belirlenmiş standartlara uyulmasının sağlanmasından, Mevzuata aykırı faaliyetlerin önlenmesinden sorumludurlar. Üst Yöneticiler ve Harcama Yetkilileri ayrıca her yıl, iş ve işlemlerinin amaçlara, iyi malî yönetim ilkelerine, kontrol düzenlemelerine ve mevzuata uygun bir şekilde gerçekleştirildiğini içeren iç kontrol güvence beyanını düzenler ve birim faaliyet raporlarına eklerler.

* * İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar Md.8

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 23

Page 24: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

Strateji Geliştirme Daire Strateji Geliştirme Daire Başkanlığının SorumluluğuBaşkanlığının Sorumluluğu

İç Kontrol Sisteminin,

◦ Kurulması, standartlarının uygulanması ve geliştirilmesi konularında çalışmalar yapmak

◦ İç Kontrol ve ilgili diğer mevzuatın uygulanması konusunda üst yöneticiye ve harcama yetkililerine gerekli bilgileri sağlamak ve danışmanlık yapmak

◦ Ön Mali kontrol hizmetlerini yürütmek*5018 Sayılı Kanun Md.60, İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar

Md. 8*Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik

Md.5

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 24

Page 25: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

Maliye Bakanlığının RolüMaliye Bakanlığının Rolü

İç Kontrol süreçlerine ilişkin standart ve yöntemler Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir, geliştirilir ve uyumlaştırılır.

Ayrıca iç kontrol sisteminin koordinasyonunu sağlar ve kamu idarelerine rehberlik hizmeti verir.

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 25

Page 26: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

REKTÖR (Üst Yönetici)

Mali Hizmetler Birimi (Str. Gel. Dai. Bşk)

İç DenetimBirimi

Harcama Birimi

Ön Mali Kontrol Alanı

İÇ KONTROL SİSTEMİ

Harcama Birimi

Harcama Birimi

Muhasebe Birimi

İç Kontrol Sisteminin İç Kontrol Sisteminin YapısıYapısı

26

MİLLİ EĞİTİM BAKANI

Page 27: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

Kamu İç Kontrol Kamu İç Kontrol StandartlarıStandartları

Kamu İç Kontrol Standartları, COSO modeli, INTOSAI Kamu Sektörü İç Kontrol Standartları Rehberi ve Avrupa Birliği İç Kontrol Standartları çerçevesinde Maliye Bakanlığı tarafından belirlenerek Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği 26.12.2007 tarihli Resmi Gazetede yayınlanmıştır.

Üniversitemizde iç kontrol sisteminin bu Standartlara uyumunu sağlamak üzere; ◦ Yapılması gereken çalışmaların belirlenmiş, ◦ Bu çalışmalar için Eylem Planı oluşturulmuş, ◦ Gerekli prosedürler ve ilgili düzenlemelerin hazırlanması

çalışmalarının yürütülmesine başlanmıştır.

İdarelerin ayrıntılı iç kontrol standartları belirleme zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak idarelerce gerek görülmesi halinde ayrıntılı iç kontrol standartları belirlenebilecektir.

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 27

Page 28: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

KİKS’de KİKS’de İç Kontrolün İç Kontrolün BileşenleriBileşenleri

İzleme

Kontrol OrtamıRisk Değerlendirme

Kontrol Faaliyetleri

Bilgi ve İletişim

İç Kontrol

İç kontrol, birbirleriyle bağlantılı beş unsurdan meydana gelir:

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 28

Page 29: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

KAMU İÇ KONTROL

STANDARTLARI

KONTROL ORTAMI

STANDARTLARI

RİSK DEĞERLENDİRMESTANDARTLARI

KONTROLFAALİYETLERİ

STANDARTLARI

BİLGİ VE İLETİŞİM

STANDARTLARI

İZLEMESTANDARTLARI

Etik Değerler veDürüstlük

Planlama veProgramlama

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

Bilgi veİletişim

İç KontrolünDeğerlendirilmesi

Misyon Organizasyon Yapısı ve Görevler

HiyerarşikKontroller

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Raporlama İç Denetim

Hata, Usulsüzlük veYolsuzlukların

Bildirilmesi

Kayıt ve Dosyalama Sistemi

Bilgi SistemleriKontrolleri

Faaliyetlerin Sürekliliği

GörevlerAyrılığı

Personelin Yeterliliğive Performansı

YetkiDevri

Etik Değerler veDürüstlük

Misyon Organizasyon Yapısı ve Görevler

Personelin Yeterliliğive Performansı

Etik Değerler veDürüstlük

Misyon Organizasyon Yapısı ve Görevler

YetkiDevri

Personelin Yeterliliğive Performansı

Etik Değerler veDürüstlük

Misyon Organizasyon Yapısı ve Görevler

Planlama veProgramlama

YetkiDevri

Personelin Yeterliliğive Performansı

Etik Değerler veDürüstlük

Misyon Organizasyon Yapısı ve Görevler

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

YetkiDevri

Personelin Yeterliliğive Performansı

Etik Değerler veDürüstlük

Misyon Organizasyon Yapısı ve Görevler

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

HiyerarşikKontroller

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

GörevlerAyrılığı

HiyerarşikKontroller

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

Faaliyetlerin Sürekliliği

GörevlerAyrılığı

HiyerarşikKontroller

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

Bilgi SistemleriKontrolleri

Faaliyetlerin Sürekliliği

GörevlerAyrılığı

HiyerarşikKontroller

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

Hata, Usulsüzlük veYolsuzlukların

Bildirilmesi

Bilgi SistemleriKontrolleri

Faaliyetlerin Sürekliliği

GörevlerAyrılığı

HiyerarşikKontroller

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

Kayıt ve Dosyalama Sistemi

Hata, Usulsüzlük veYolsuzlukların

Bildirilmesi

Bilgi SistemleriKontrolleri

Faaliyetlerin Sürekliliği

GörevlerAyrılığı

HiyerarşikKontroller

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

Raporlama

Kayıt ve Dosyalama Sistemi

Hata, Usulsüzlük veYolsuzlukların

Bildirilmesi

Bilgi SistemleriKontrolleri

Faaliyetlerin Sürekliliği

GörevlerAyrılığı

HiyerarşikKontroller

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

Bilgi veİletişim

Raporlama

Kayıt ve Dosyalama Sistemi

Hata, Usulsüzlük veYolsuzlukların

Bildirilmesi

Bilgi SistemleriKontrolleri

Faaliyetlerin Sürekliliği

GörevlerAyrılığı

HiyerarşikKontroller

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

İç KontrolünDeğerlendirilmesi

Bilgi veİletişim

Raporlama

Kayıt ve Dosyalama Sistemi

Hata, Usulsüzlük veYolsuzlukların

Bildirilmesi

Bilgi SistemleriKontrolleri

Faaliyetlerin Sürekliliği

GörevlerAyrılığı

HiyerarşikKontroller

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

İç Denetim

İç KontrolünDeğerlendirilmesi

Bilgi veİletişim

Raporlama

Kayıt ve Dosyalama Sistemi

Hata, Usulsüzlük veYolsuzlukların

Bildirilmesi

Bilgi SistemleriKontrolleri

Faaliyetlerin Sürekliliği

GörevlerAyrılığı

HiyerarşikKontroller

ProsedürlerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Kontrol Stratejilerive Yönetimleri

RisklerinBelirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

Planlama veProgramlama

Page 30: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

A. Kontrol Ortamı 1A. Kontrol Ortamı 1 İç kontrol yapısının temeli iç kontrol

ortamı olarak isimlendirilmektedir. Bir kurumda iç kontrol sisteminin

oluşturulmasının kurum faaliyetlerinin nasıl yapılandırıldığı ve risklerin nasıl değerlendirildiği konularında belirleyici bir etkisi bulunmaktadır.

Kontrol ortamı tüm diğer iç kontrol bileşenleri için temel teşkil etmekte ve amaçlara ulaşmada ve tüm faaliyetlerde etkili olmaktadır.

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 30

Page 31: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

A. Kontrol Ortamı 2A. Kontrol Ortamı 2 İdarenin yöneticileri ve çalışanlarının iç

kontrole olumlu bir bakış sağlaması, etik değerlere ve dürüst bir yönetim anlayışına sahip olması esastır.

Performans esaslı yönetim anlayışı çerçevesinde görev, yetki ve sorumlulukların uzmanlığa önem verilerek bilgili ve yeterli kişilere verilmesi ve personelin performansının değerlendirilmesi sağlanır.

İdarenin organizasyon yapısı ile personelin görev, yetki ve sorumlulukları açık bir şekilde belirlenir.

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 31

Page 32: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

A. Kontrol Ortamı A. Kontrol Ortamı StandartlarıStandartları

1. Etik Değerler ve Dürüstlük1.3. Etik kurallar bilinmeli ve tüm faaliyetlerde bu kurallara uyulmalıdır.◦ Mal bildirimi, Kamu Etik Sözleşmesi gibi prosedürler bu standarta yönelik uygulamalardır.

2. Misyon, organizasyon yapısı ve görevler◦ Birimlerin ve personelin görevleri◦ Teşkilat şeması ve fonksiyonel görev dağılımı

3. Personelin yeterliliği ve performansı◦ Personelin işe alınma ve görevde yükselme prosedürleri◦ Mesleki yeterlilik ve uzmanlık

4. Yetki Devriİdarelerde yetkiler ve yetki devrinin sınırları açıkça belirlenmeli ve yazılı olarak bildirilmelidir. Devredilen yetkinin önemi ve riski dikkate alınarak yetki devri yapılmalıdır.

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 32

Page 33: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

B.Risk Değerlendirmesi B.Risk Değerlendirmesi 11

Risk değerlendirmesi, mevcut koşullarda meydana gelen değişiklikler dikkate alınarak gerçekleştirilen ve süreklilik arz eden bir faaliyettir.

İdare, stratejik planında ve performans programında belirlenen amaç ve hedeflerine ulaşmak için iç ve dış nedenlerden kaynaklanan riskleri değerlendirir.

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 33

Page 34: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

B.Risk Değerlendirmesi B.Risk Değerlendirmesi 2 2

Kontrol temelinin bir üst seviyesi veya katmanı risk değerlendirmedir.

COSO Modelinde Risk değerlendirme üç adımlı bir süreç olarak tanımlanmaktadır.

1 – Riskin öneminin tahmin edilmesi 2 – Riskin gerçekleşme ihtimalinin veya

sıklığının değerlendirilmesi 3 – Riskin nasıl yönetilmesi gerektiğinin

belirlenmesi ve ne gibi önlemler alınması gerektiğine karar verilmesi

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 34

Page 35: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

B.Risk Değerlendirmesi B.Risk Değerlendirmesi StandartlarıStandartları1. Planlama ve Programlama

◦ Stratejik plan hazırlanması◦ Performans programı hazırlanması

2. Risklerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi

◦ Risklerin tanımlanmalıdır.◦ Risklerin gerçekleşme olasılığı ve

muhtemel etkileri analiz edilmelidir.◦ Risklere karşı alınacak önlemler

belirlenmelidir.22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 35

Page 36: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

Risk Değerlendirmesi Risk Değerlendirmesi

.

RİSKİN ÖLÇÜLMESİ(Riskin Potansiyel Büyüklüğü Nedir?)

ANALİZ VE YÖNETİM (Riskler Hakkında Ne Yapılabilir?)

RİSKTEN KAÇINMA(Riskin Çok

Yüksek Olması)

KONTROL ETME(Etki ve Olasılığın

Azaltılması)

RİSKİ TRANSFER ETME(Riskin Transferi

Daha Ekonomikse)RİSKİ KABUL ETME(Riskin Düşük

Olması)

STRATEJİGELİŞTİRME

SİSTEMLERİ İYİLEŞTİRME

ORGANİZASYON GELİŞTİRME

ÇALIŞANLARIN GELİŞİMİ

SÜREÇLERİ İYİLEŞTİRME

RİSKİN TANIMLANMASI(Tehditler ve Engeller Nelerdir?)

STRATEJİGELİŞTİRME

SİSTEMLERİ İYİLEŞTİRME

SÜREÇLERİ İYİLEŞTİRME

STRATEJİGELİŞTİRME

SİSTEMLERİ İYİLEŞTİRME

ÇALIŞANLARIN GELİŞİMİ

SÜREÇLERİ İYİLEŞTİRME

STRATEJİGELİŞTİRME

SİSTEMLERİ İYİLEŞTİRME

ORGANİZASYON GELİŞTİRME

ÇALIŞANLARIN GELİŞİMİ

SÜREÇLERİ İYİLEŞTİRME

STRATEJİGELİŞTİRME

SİSTEMLERİ İYİLEŞTİRME

Page 37: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

RİSKİ RİSKİ BELİRLEMEBELİRLEME

37

RİSKİ RİSKİ DEĞERLENDİRMEDEĞERLENDİRME

RİSKTEN RİSKTEN KAÇINMAKAÇINMA

Page 38: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

C.Kontrol FaaliyetleriC.Kontrol Faaliyetleri

Önleyici, tespit edici ve düzeltici her türlü kontrol faaliyeti belirlenir ve uygulanır.

Kontrol faaliyetleri; tanımlanan ve değerlendirilen risklerin yönetilmesi amacıyla oluşturulan tüm prosedür, uygulama ve kararlardır. Her seviyede ve her faaliyet alanında bulunmalıdır.

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 38

Page 39: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

C.Kontrol Faaliyetleri C.Kontrol Faaliyetleri StandartlarıStandartları1. Kontrol stratejileri ve yöntemleri2. Prosedürlerin belirlenmesi ve

belgelendirilmesi3. Görevler ayrılığı4. Hiyerarşik kontroller5. Faaliyetlerin sürekliliği6. Bilgi sistemleri kontrolleri

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 39

Page 40: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

D.Bilgi ve İletişimD.Bilgi ve İletişim

Bilgi ve iletişim: İdarenin ihtiyaç duyacağı her türlü bilgi uygun bir şekilde kaydedilir, tasnif edilir ve ilgililerin iç kontrol ile diğer sorumluluklarını yerine getirebilecekleri bir şekilde ve sürede iletilir.

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 40

Page 41: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

D.Bilgi ve İletişim D.Bilgi ve İletişim StandartlarıStandartları1. Bilgi ve iletişim 2. Raporlama3. Kayıt ve dosyalama sistemi4. Hata, usulsüzlük ve

yolsuzlukların bildirilmesi

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 41

Page 42: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

E.İzlemeE.İzleme

İzleme: İç kontrol sistem ve

faaliyetleri sürekli izlenir, gözden geçirilir ve değerlendirilir.

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 42

Page 43: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

E.İzleme StandartlarıE.İzleme Standartları

1. İç Kontrolün Değerlendirilmesi

2. İç Denetim

22.04.2343

İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi

Page 44: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrol- Yanılgılar ve İç Kontrol- Yanılgılar ve GerçeklerGerçekler

Yanılgı 1:

İç Kontrol, yazılı prosedürlerle başlar.

Gerçek 1:

İç kontrol, güçlü ve pozitif bir iç kontrol ortamıyla başlar.

22.04.2344

İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi

Page 45: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrol Nerede Başlar?İç Kontrol Nerede Başlar?

Üniversite

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 45

BirimPersonel

Kişilik

• Personelin kişiliğinde (ruhunda) başlar ve tüm çevresine Personelin kişiliğinde (ruhunda) başlar ve tüm çevresine

halka halka yayılır.halka halka yayılır.

Page 46: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrol- Yanılgılar ve İç Kontrol- Yanılgılar ve GerçeklerGerçekler

Yanılgı 2:Yönetim iç kontrolü iç denetçiler

tarafından yapılması gereken bir iş olarak kabul eder.

Gerçek 2:Yönetim iç kontrol sisteminin

sahibidir.22.04.23

46 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi

Page 47: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrol- Yanılgılar ve İç Kontrol- Yanılgılar ve GerçeklerGerçeklerYanılgı 3:İç kontrol sadece mali bir

konudur.

Gerçek 3:İç kontrol üniversitemizin tüm

fonksiyonlarını kapsamakta ve her alanını ilgilendirmektedir.

22.04.2347

İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi

Page 48: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrol- Yanılgılar ve İç Kontrol- Yanılgılar ve GerçeklerGerçeklerYanılgı 4:İç kontrol evrakların kontrolüdür.

Gerçek 4:İç kontrol, varmak istediğimiz

hedefe doğru gidip gitmediğimizi ve bu amaçla yapılan faaliyetlerde ne kadar “kontrol” sahibi olduğumuz ile ilgili bir kavramdır.

22.04.2348

İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi

Page 49: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrol- Yanılgılar ve İç Kontrol- Yanılgılar ve GerçeklerGerçekler

Yanılgı 5:İç kontrol bürokrasi yaratır ve çalışanları

oyalar.

Gerçek 5:İç kontrol, süreçlere ilave yapılan işler

olarak düşünülmemeli, süreçlerin bir parçası olarak tasarlanmalıdır. İç kontrol sistemi yönetimin dışında bir sistem değildir. Yönetimin temel bir fonksiyonudur.

22.04.2349

İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi

Page 50: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrol- Yanılgılar ve İç Kontrol- Yanılgılar ve GerçeklerGerçeklerYanılgı 6:Küçülme ve yetkilendirme nedeniyle

kontrollerin bir kısmından vazgeçmeliyiz.

Gerçek 6:Küçülme ve yetkilendirme nedeniyle

farklı kontrollere ihtiyaç duymalıyız.

22.04.2350

İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi

Page 51: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrol- Yanılgılar ve İç Kontrol- Yanılgılar ve GerçeklerGerçeklerYanılgı 7:İç kontrol yeterince kuvvetli ise yolsuzluk

olmayacağından ve mali tabloların doğru olduğundan, kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanıldığından emin olabiliriz.

Gerçek 7:İç kontrol makul ancak kesin olmayan güvence

verir. İç kontrol insanlar tarafından uygulanır. İç kontrol insanların neden olacağı hata ve hileleri %100 öngören sihirli bir küre değildir.

22.04.2351

İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi

Page 52: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrol- Yanılgılar ve İç Kontrol- Yanılgılar ve GerçeklerGerçekler

Yanılgı 8:İç kontrolden sadece belli kişiler ve belli

birimler sorumludur.

Gerçek 8:İç kontrolden kurumda çalışan tüm personel

sorumludur. Her personel sonuçta iç kontrol sisteminde kullanılacak bilgileri üretir ya da kontrolleri etkileyen faaliyetlerde bulunur. Bu nedenle açık ya da zımni herkesin görev tanımında yer almalıdır.

22.04.2352

İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi

Page 53: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrol- Yanılgılar ve İç Kontrol- Yanılgılar ve GerçeklerGerçekler

Yanılgı 9:İç kontrol bir amaçtır.

Gerçek 9:İç kontrol amaca ulaşmak için

kullanılan bir araçtır. Kendisi bir amaç değildir.

22.04.23 53 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi

Page 54: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

Üniversitemiz İç Kontrol İzleme ve Üniversitemiz İç Kontrol İzleme ve Yönlendirme KuruluYönlendirme Kurulu

Başkan Rek. Yard. Prof. Dr. Kemal ESENGÜNÜye Sos. Bil. Ens. Müdürü Prof. Dr. Bahadır

AKINÜye Kamu Yön. Böl. Bşk. Yrd. Doç. Dr. Hasan

GÜLÜye Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Nuran

KOYUNCUÜye Ermenek MYO Müd. V. Yrd. Doç. Dr. Ercan

OKTAY’dan22.04.23 54

İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi

Page 55: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

Üniversitemiz İç Kontrol Üniversitemiz İç Kontrol Standartları Uyum Eylem Planı Standartları Uyum Eylem Planı

Hazırlama GrubuHazırlama GrubuBaşkan Genel Sekreter Ahmet TÜFEKCİÜye Str.Gel. Dai. Bşk. Vedat ERDOĞANÜye İd. Mal. İşl. Dai. Bşk. Hidayet AKMANÜye Öğr. İşl. Dai. Bşk. Mevlüt BALTAÜye Personel Dai. Bşk.Ömer DOĞANÜye Bil. İşl. Dai. Bşk. V. Yüksel ÇELİKÜye Yapı İşl. Tek. Dai. Bşk. V.Seyit YILDIRIMÜye Şube Müdürü (SGDB) Sami YENİELÜye Memur (SGDB) Güray AKGÖBEK

22.04.23 55 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi

Page 56: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

Üniversitemiz İç Kontrol Eylem Üniversitemiz İç Kontrol Eylem PlanıPlanı

Rektörlük Makamının 21/04/2009 tarihli onayı ile İç Kontrol Standartları Uyum Eylem Planı Hazırlama Grubu ve İç Kontrol İzleme ve Yönlendirme Kurulu oluşturularak, Üniversitemiz İç Kontrol Standartları Uyum Eylem Planı hazırlık çalışmalarına başlanmış, hazırlanan taslak çalışma İç Kontrol İzleme ve Yönlendirme Kurulunca inceleme ve değerlendirmesi yapılarak uygun görüldüğü 26/06/2009 tarih ve 280-1045 sayılı yazı ile bildirilmiştir.

Rektörlük Makamınca da uygun görülen eylem planımız Maliye Bakanlığına gönderilmiştir.

22.04.23 56 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi

Page 57: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

İç Kontrol Kapsamında İç Kontrol Kapsamında İzlenmesi İzlenmesi

Gereken YolGereken Yol İç kontrol sistemlerinin oluşturulması, uygulanması,

izlenmesi, değerlendirilmesi ve geliştirilmesi sırasında aşağıdaki temel ilkelerin dikkate alınması uygun olacaktır:

5018 sayılı Kanun yönetim sorumluluğunu esas aldığı için, iyi bir iç kontrol sistemi kurmak ve işleyişini sağlamak sorumluluğu kamu idarelerinin üst yöneticileri ile diğer yöneticilerine aittir. Üniversitemiz açısından rektör ve yardımcıları ile harcama yetkilileri öncelikle sorumludur.

İç kontrol sistemi, Üniversitemizin yasal ve idari yapısı ile personel ve mali durumları gibi her birimin kendine özgü koşulları dikkate alınarak katılımcı yöntemlerle belirlenmelidir.

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 57

Page 58: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 58

ÇALIŞMA İLKELERİMİZ-1

• Sistem kurma ve değişim çalışmaları uzunsüre alır. Hayal kırıklığına uğramadan

SİSTEMATİK ve SÜREKLİ bir şekildedevam etmek.

• Hedefleri çok iddialı koymamak.

• Yolun neresindeysek ve elimizde ne varsaonunla başlamak.

Page 59: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

22.04.23 İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi 59

ÇALIŞMA İLKELERİMİZ-2

• Birlikte çalışacağımız kimselere yardımcı olma niyet ve arzumuzu tam olarak aktarmak. Kavga ederek sonuç alınmaz.

• Küçük ölçekli ya da pilot uygulamalarla sonuçlar almak ve küçük de olsa başarılı örnekleri yakalamak.

• Sorunlara başkalarının açısından da bakabilmek.

Page 60: İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

TEŞEKKÜRLER...TEŞEKKÜRLER...

22.04.2360

İç Kontrol Standartları Uygulama Projesi