Skola: Kulleġġ Marija Reġina San Pawl il-Baħar Primarja.

Sena: 5 Whales

Għalliem: Mr. Mario Mifsud

Fejn tinsab?

Kif inhi mibnija?

Kif inhi magħrufa?

Lil minn tixbah?

X’ kienu jagħmlu l-Għawdxin?

Kif inbidlet?

Għafas fuq il-vleġġa biex issir taf aktar dwar iċ-Ċittadella.

IĊ-ĊITTADELLA

Liema ritratt taħsbu li qed juri ċ-Ċittadella?

Iċ-Ċittadella li hi magħrufa wkoll bħala l-Gran Kastell tinsab fl-ogħla parti tar-Rabat (Victoria). Fl-imgħoddi dan kien ta’ vantaġġ kbir għall- Għawdxin.

F’ dan ir-ritratt antik, iċ-Ċittadella tispikka fuq il-bini l-ieħor tar-Rabat u ta’ l-irħula l-oħra ta’ madwar.B’ dan il- mod l-Għawdxin u s-suldati li kienu jkunu

għassa fuq is-swar taċ-Ċittadella setgħu jaraw l-għadu ġej mill-bogħod u b’hekk kien ikollhom biżżejjed ċans biex jiddefendu liċ-Ċittadella.

le

Wieħed jista’ jara s-swar għoljin li jdawru ċ-Ċittadella.

Din hija d-daħla oriġinali taċ-Ċittadella u li magħha kien hemm pont twil tal-ġebel li kien jitla’ u jinżel. B’ hekk kien jagħlaq l-uniku daħla għaċ-Ċittadella.

Illum, id-daħla oriġinali taċ-Ċittadella tinsab ftit passi bogħod mid-daħla l-kbira li naraw illum.

Fl-imgħoddi kien hemm ordni li sa nżul ix-xemx, kull Għawdxi kellu jinġabar ġewwa ċ-Ċittadella. Imbagħad kien jittella’ l-pont. B’ hekk l-Għawdxin kienu jħossuhom aktar protetti wara s-swar taċ-Ċittadella.

Kien biss wara li l-Għawdxin tilfu t-tama li tasal xi tip ta’ għajnuna minn Malta, li ċedu u ħallew lit-Torok jieħdu kważi lill- Għawdxin kolha bħala lsiera ħlief għal xi numru żgħir ta’ xjuħ.

Wara dan l-attakk ta’ l-1551, is-swar reġgħu nbnew fuq il-pjanta ta’ Franċesco Laparelli, li kien l-arkitett tal-Papa.

Il-Katidral huwa ddedikat lil Marija Mtella’ s-Sema. Din il-knisja kienet tissejjaħ il-Matriċi jiġifieri Omm il-Knejjes.

Hekk kif tidħol mid-daħla li hemm illum, ssib ruħek fi pjazza. Faċċata hemm il-Katidral mibni fuq taraġ għoli.

Il-Katidral huwa l-isbaħ ġawhra fiċ-Ċittadella. Il-perit tiegħu kien Lorenzo Gafa’. Dan il-Katidral ma għandhux koppla, pero’ meta wieħed jidħol fih u iħares lejn is-saqaf ikun jista’ jara pittura ta’ koppla li tpittret ta’ li mod li qed tara koppla tassew.

Fuq in-naħa tax-xellug tal-knisja wieħed jista’ jsib il-Qorti ta’ Għawdex. Hemm ħsieb li fil-futur qarib, il-qorti jiġi trasferit għal post aktar addattat.Bħal ma nsibu fl-Imdina, fiċ-Ċittadella hemm ukoll l-mużew tal-Katidral.

Maġenb il-Qorti, hemm ukoll il-ħabs il-qadim li kien jintuża fl-imgħoddi. Illum dan il-post iservi bħala mużew.

Maġenb il-Qorti, hemm ukoll il-ħabs il-qadim li kien jintuża fl-imgħoddi. Illum dan il-post iservi bħala mużew.

Ġewwa ċ-Ċittadella nsibu wkoll għadd ta’ mużewijiet li jkomplu jsebbħu l-istorja li hemm marbuta magħha u maċ-Ċittadella.

Minn fuq is-swar għoljin taċ-Ċittadella, tista’ tara kważi lil Għawdex kollu. Bħal ma tara minn fuq is-swar ta’ l-Imdina, wieħed jista jara wkoll il-ħdura u l-għelieqi ta’ madwar il-gżira Għawdxija. Minn dawn ir-ritratti t’ hawn taħt, tistgħu taraw wkoll li l-gżira ta’ Malta tidher sew minn fuq is-swar tal-Gran Kastell.

Bħala pajjiż nisrani li dejjem għożżejna r-reliġjon nisranija, ma jistax jonqos li nsibu xi xbihat bħal niċeċ li għandhom x’ jaqsmu ma’ Ġesu jew il-Madonna.

Arloġġ qadim li kien jintuża fl-antik. Dan it-tip ta’ arloġġ kien juri l-ħin permezz tax-xemx.

Arloġġ qadim li kien jintuża fl-antik. Dan it-tip ta’ arloġġ kien juri l-ħin permezz tax-xemx.

Iż-żewġ daħliet għal ġo l-Imdina u ċ-Ċittadella. Liema minn dawn teħodna għaċ-Ċittadella?Iż-żewġ daħliet għal ġo l-Imdina u ċ-Ċittadella. Liema minn dawn teħodna għaċ-Ċittadella?

le

Liema huwa l-Katidral li jinsab ġewwa ċ-Ċittadella?

le

TMIEM