IBA-Znaenje, kriterijumi, IBA u Evropi

Borut Rubini

MONITORING, ZATITA I UPRAVLJANJE PTICAMA NA ZATIENIM MOVARAMA BOSNE I HERCEGOVINE I CRNE GORE

Tivat, 18.-20.02.2014.

Sadraj Istorija i razvoj programa IBA u Europi IBA kriteriji Upravljanje sa podacima BirdLife Data

Zone na sajtu BirdLife Odreivanje granica IBA podruja Dobri i loi primjeri primjene IBA modela

na Balkanu

Istorija i razvoj programa IBA u Europi

IBA koncept poinje u Europi prije vie od 30 godina

Prvi pregled: 1989 1979 EU Ptija direktiva:

lanice EU trebaju da opredjele prije svega najprimjerenije teritorije u smislu broja i veliine za posebna podruja zatite (SPA)

EC je od tada dalje citirala IBA kao najbolju naunu podlogu

Bitno je da Sekretarijat BLI pregleda SVA predloena podruja

Europska mrea IBA je dopunjena u kasnim 90-im (Heath & Evans

2000), posle toga individualne

dopune

U 2000, 3,619 IBA je pokrivalo 7% Europe

Posle prikljuenja 10 novih EU lanica u 2004/2007 taj broj raste i sad je >5,000 IBA

Udio povrine IBA u EU opredjeljen kao Posebna podruja zatite (SPA) ispred Ptije

direktive (Natura 2000)

0%

20%

40%

60%

80%

100%

1993 2003 2008

1,728 IBAs12 Member States

2,369 IBAs15 Member States

3,388 IBAs27 Member States

Uspjeni model koji se promjenjuje globalno

>12,000 IBA identifikovano na globalnom nivou

IBA kriteriji

Ciljevi globalnog IBA programa Opredijeliti i zatititi mreu

podruja, na biogeografskom nivou, koja su najbitnija za dugorono preivljavanje ptijih populacija. To vai za vrste gdje taj pristup (zatite podruja) ima smisla.

IBA su podruja od meunarodne vanosti za biodiverzitet, izabrana na osnovu dogovorenih, objektivnih, kvantitativnih kriterijuma koji se baziraju na ugroenosti i nezamjenljivosti.

Za opredeljivanje IBA razvilo se standardni set kvantitativnih kriterija

Globalni A kriteriji: A1 Vrste od globalne vanosti za zatitu A2 Vrste sa ogranienim podrujem poseljenja A3 Vrste ograniene na odreeni biom A4 Kongregacije (predvidljive koncentracije)

Kriterij 1: vrste ugroene globalnim izumiranjem (Crvena lista IUCN)

Neophron percnopterus Endangered Falco cherrug Endangered Pelecanus crispus Vulnerable Aquila clanga Vulnerable Aquila heliaca Vulnerable Falco naumanni Vulnerable Otis tarda Vulnerable Puffinus yelkouan Near Threatened Aythya nyroca Near Threatened Falco vespertinus Near Threatened Numenius arquata Near Threatened Larus audouinii Near Threatened Coracias garrulus Near Threatened

Nekoliko kljunih vrsta relevantnih za Z Balkan:

Kriterij 2: vrste sa visoko ogranienim arealom (Endemska podruja za ptice) Nije relevantno za Z Balkan - nema EBA

Kriterij 3: Vrste ograniene na odreeni biom

21 vrsta je ogranienih na mediteranski biom: Falco eleonorae Alectoris graeca Caprimulgus ruficollis Oenanthe cypriaca Oenanthe hispanica Oenanthe leucura Hippolais olivetorum Sylvia sarda Sylvia conspicillata Sylvia cantillans Sylvia melanocephala Sylvia melanothorax Sylvia rueppelli

Sitta krueperi Sitta whiteheadi Sitta neumayer Lanius nubicus Sturnus unicolor Emberiza cineracea Emberiza caesia Emberiza melanocephala

Kriterij 4: Velika jata ptica (veza sa Ramsarom)

1% biogeografske populacije vodenih ptica koja se udruuju u jata.

1% globalne populacije morskih ili kopnenih ptica, koje se udruuju u jata.

20,000 vodenih ptica ili 10,000 parova morskih ptica jedne ili vie vrsta.

Usko grlo podruje, koje proe 20,000 roda, grabljivica ili dralova tokom migracije.

Podruja koja na redovnom nivou posjeuje:

IBA kriteriji (p. 11, Heath & Evans 2000)

Upravljanje sa podacima BirdLife Data Zone na sajtu

BirdLife

N.B. DZ not yet updated with Dec 2010 WBDB data!

Odreivanje granica IBA podruja

Lapwing distribution in Slovenia (rare birds database) breeding period

Rasprostranjenost vivka u Sloveniji

Lapwing IBAs in Slovenia - theoretical Teoretski IBA za vivka

Lapwing IBAs in NE Slovenia

Najbolja podruja za umsku evu u odnosu na njegovu rasprostranjenost

Dobri i loi primjeri primjene IBA modela na Balkanu

42 IBAs potvrenih

14% ukupne teritorije

5 podruja odbijenih ispod A & B kriterija

Kasnije ukljueni u C kriterij

Lo primjer 2005 Hrvatska lista IBA podruja (BirdLife nije bio ukljuen)

IBA-Znaenje, kriterijumi, IBA u EvropiSadrajIstorija i razvoj programa IBA u EuropiSlide Number 4Europska mrea IBA je dopunjena u kasnim 90-im (Heath & Evans 2000), posle toga individualne dopuneU 2000, 3,619 IBA je pokrivalo 7% EuropeUdio povrine IBA u EU opredjeljen kao Posebna podruja zatite (SPA) ispred Ptije direktive (Natura 2000) Uspjeni model koji se promjenjuje globalnoSlide Number 9IBA kriterijiCiljevi globalnog IBA programaZa opredeljivanje IBA razvilo se standardni set kvantitativnih kriterijaKriterij 1: vrste ugroene globalnim izumiranjem (Crvena lista IUCN)Kriterij 2: vrste sa visoko ogranienim arealom (Endemska podruja za ptice)Kriterij 3: Vrste ograniene na odreeni biomKriterij 4: Velika jata ptica (veza sa Ramsarom)IBA kriteriji (p. 11, Heath & Evans 2000)Upravljanje sa podacima BirdLife Data Zone na sajtu BirdLifeSlide Number 19Slide Number 20Slide Number 21Slide Number 22Slide Number 23Odreivanje granica IBA podrujaSlide Number 25Slide Number 26Slide Number 27Slide Number 28Slide Number 29Slide Number 30Dobri i loi primjeri primjene IBA modela na BalkanuSlide Number 32Lo primjer 2005 Hrvatska lista IBA podruja (BirdLife nije bio ukljuen)