ia een innovatieve toekomst voor de afg sector. sessie 3. ken je markt. johan vanhaverbeke

47
FVP House © Pulvinar_J. Vanhaverbeke 1 Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke Detecteren en bepalen van markt-en innovatie-opportuniteiten. J. Vanhaverbeke, MSc. Hir. Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Post on 21-Oct-2014

157 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

 

TRANSCRIPT

Page 1: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 1

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Detecteren en bepalen van markt- en innovatie-opportuniteiten.

J. Vanhaverbeke, MSc. Hir.

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 2: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 2

Detecteren en inschatten van markt- en innovatie-Detecteren en inschatten van markt- en innovatie-opportuniteiten

1. Inleiding– Wat is innovatie?

2. Marktanalyse– De innovatie-insteek vanuit marketing

– Marktgrootte en marktpotentieel

– Doelgroepen en marktsegmenten

– Concurrentieanalyse

– Marktwerking

– “Go-to-market”

– Product/marktcombinaties

3. Aggregeren van informatie tot werkbare besluiten

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Detecteren en inschatten van innovatie-Detecteren en inschatten van innovatie-opportuniteiten

1. Inleiding– Wat is innovatie?

2. Marktanalyse– De innovatie-insteek vanuit marketing

– Marktgrootte en marktpotentieel

– Doelgroepen en marktsegmenten

– Concurrentieanalyse

– Marktwerking

– “Go-to-market”

– Product/marktcombinaties

3. Aggregeren van informatie tot werkbare besluiten

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 3: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 3

Innoveren is de toekomst voorspellen ...

• “De Amerikanen hebben nood aan de telefoon, maar wij niet. Wij hebben meer dan genoeg loopjongens.”

Sir William Preece, hoofdingenieur Briste Post Office, 1876

• “Er is in de wereld een markt voor misschien vijf computers.” Thomas Watson, IBM-directeur, 1943

• “Stofzuigers die draaien op kernenergie bestaan waarschijnlijk over tien jaar.”

Alex Lewyt, Lewyt stofzuigers, 1955

• “Ik zie geen reden waarom iemand een computer in zijn huis zou willen.”

Ken Olsen, Stichter Digital Equipment Corporation, 1977

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Belang van innovatie ….

– Handhaven van een innovatieve positie op de markt

– Verdedigen van verworven marktaandeel

– Intrede in nieuwe marktsegmenten

– Blokkeren van nieuwe marktsegmenten

– Exploiteren van beschikbare technologie of knowhow

– Benutten van aanwezige distributiesterkte

– …

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 4: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 4

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Wat zijn nieuwe producten?

Laag Hoog

hoog

Nieuwe product-lijn

“new-to-the-world” producten

Product-verbetering

‘line extension’

laag

Kosten reducerende product vernieuwing

Herpositionering Herpositionering

Nieuw voor de markt ?

Nieuw voorhet bedrijf ?

10%

De mortaliteitscurve van nieuwe product-ideeën

screenen analyse ontwikkelen testen commercialiseren

58 ideeën

1 succes

7 ideeën

Stag

e-G

ate

Pro

cess

R.G

. Co

op

er

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 5: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 5

Detecteren en inschatten van markt- en innovatie-Detecteren en inschatten van markt- en innovatie-opportuniteiten

1. Inleiding– Wat is innovatie?

2. Marktanalyse– De innovatie-insteek vanuit marketing

– Marktgrootte en marktpotentieel

– Doelgroepen en marktsegmenten

– Concurrentieanalyse

– Marktwerking

– “Go-to-market”

– Product/marktcombinaties

3. Aggregeren van informatie tot werkbare besluiten

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Marktanalyse: waarom, wat, hoe, …

• Een aantal technieken om een bedrijf , een organisatie, een branche, een sector of zelfs een economie te ‘scannen’:– assessment van marketing kansen en doelmarkten,

– vergaren van business intelligence m.b.t. klanten en concurrenten,

– detecteren van marktkansen,

– business modelling, …

• Het is een ‘on-going’ proces.

• Vergt een multi-disciplinaire aanpak.

• Het uitwerken van een strategisch stappenplan.

• Creatief denken om een bedrijf op een verdedigbaar groeipad te houden.

• Inspanningen om nieuwe business (producten, diensten, marktsegmenten, …) te ontwikkelen.

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Marktanalyse is het start én eindpunt van het strategisch business

planningsproces .

Page 6: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 6

Marktanalyse: startpunt van het business

assessment

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Business assessmentWaar zijn we?

Waar komen we vandaan?

Waar gaan we naar toe?

Missie, Visie, DoelstellingenWaar willen we naar toe gaan?

StrategieOp welke manier willen we onze doelstellingen bereiken?

ActieplannenWie, wat, wanneer, hoe, hoeveel?

Implementatie Implementatie

Bijsturen?

Controle

Afwijkingen?

Reden?

Bijsturen?

Stappenplan business development

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Business assessment

Visie

Missie

Doelstellingen

Strategie

Actieplan

Follow-up

Page 7: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 7

Stappenplan business development

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Business assessment (marktanalyse)

Visie

Missie

Doelstellingen

Strategie

Actieplan

Follow-up

Externe analyse

• Een onderzoek naar de ontwikkelingen in de bedrijfsomgeving met als doel het verwerven van inzicht in de huidige en toekomstige succesfactoren van de bedrijfstak evenals in de eigen positie.

• In functie van: – Doelstellingen van de organisatie/business unit/new b.u.

– 3 C’s: ‘customer’, ‘competition’, ‘corporation’

– Meso- en macro-omgeving

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 8: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 8

Externe analyse-instrumenten

• Socio-demografische factoren

• Economische context

• Economische situatie van de industrie(sector)

• Technologische evoluties

• Klantengedrag: trends, veranderingen, …

• Wetgeving: wettelijke verplichtingen, …

• Distributie: kanalen, nieuwe distributiekanalen, …

• Socio-politieke omgeving: attitude t.o.v. industrie

• Milieu en ecologie

• Cultuur

• …

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

DESTEP

De ‘go-to-market’ stappenSTP

1. Product/markt omschrijven

2. Formuleren van de behoeften

3. Marktsegmenten omschrijven

4. Behoefte per segment

5. Segment evaluatie

6. Doelgroep bepalen

7. Strategie keuze

8. Positioneren

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 9: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 9

Het marktmodel van Abell

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Functies

Klantengroepen

Alternatieve

technologieën

Waarom segmenteren?

• Doelgroep gericht aanbieden• Betere positionering• Commerciële slagkracht• Benutten van marktkansen (opportunities)

• Efficiëntie redenen• Commerciële slagkracht verhogen (vermijden van

kannibalisatie)

• Identificeren van potentiële kopers• …

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 10: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 10

Hoe een markt segmenteren ?

Marktsegmentatie variabelen

• Geografische segmentatie

• Socio-demografische segmentatie

• Psychografische segmentatie

• Volume segmentatie (light/heavy user)

• Aankoopgedrag (waar, user of non-user,

trouwe of niet-loyale koper, …)

• ....

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Voorwaarden voor volwaardige

marktsegmenten

• Doeltreffende marktsegmentatie betekent dat een marktsegment …:– Meetbaar: omvang en koopkracht is meetbaar

– Bereikbaar en toegankelijk: intrede en bewerken van de klanten

– Substantieel: omvang, winstpotentieel

– Bewerkbaar: ‘doel’treffend kunnen bewerken

• Denk ook aan:– Concurrentiële omgeving

– Groeikansen

– …

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 11: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 11

De voordelen van STP

“80% of profits usually derived by 20% of customers”

Pareto’s Principle

• Enhancing a company’s competitive position by providing direction & focus for marketing strategies.

• Examining and identifying growth opportunities in the market through the identification of new customers, growth segments or new product uses.

• More effective and efficient matching of company resources to targeted market segments promising the greatest ROMI.

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Wat is de markt?Berekenen van de marktomvang

Universum

X

% potentiële klanten

X

% koperspenetratie

X

Frequentie

X

Verbruikte kwantum

X

Prijs/eenheid

=

marktomvang

Page 12: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 12

Het “forecasting”proces

1. Wat is het doel van de prognose?

2. Vaststellen van niveau en onderwerp van voorspellen

3. Vaststellen van de periode waarover moet worden voorspeld

4. Bepalen van de wijze van voorspellen

5. Vaststellen en verzamelen van de benodigde gegevens

6. Vaststellen van de voorspellingsmethode

7. Het maken van de prognose

9. Evalueren van de prognoses en feedback

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Prognosemethodes en -technieken

• Kwalitatieve methodes

– Expertonderzoek

– Delphi-methode

– Analogie (product of markt)

– Experiment

– Marktonderzoek• productacceptatie, koopintentie,

koopgedrag, koopfrequentie,

distributie-analyse, …

• kwalitatief marktonderzoek

� Kwantitatieve technieken

� Voortschrijdend gemiddelde

� “exponential smoothing”

� Causale modellen

� Trend-impactanalyse

� Analyse van het afnemerskoopproces

� Statistische modellen (o.a.:

data-mining)

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 13: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 13

Analyse van het afnemerskoopproces

Fase 1: herkennen en bewust worden van een

behoefte, geïnteresseerd zijn in een product of

dienst

Fase 2: het zoeken naar en vragen om schriftelijke

informatie

Fase 3: Het vergelijken van alternatieven en het

vragen om een offerte en meer informatie

Fase 4: Het evalueren van alternatieven, de

“evoked set” wordt samengesteld

Fase 5: Het maken van een keuze en het

daadwerkelijk tot de koop overgaan

Oefening: fabrikant van bakmeel – lancering van een nieuw type bakmeel

Zelfrijzend bakmeel – vrij van bestrijdingsmiddelen en kleurstoffen, voor grotere bakkerijen.

Er zijn 250 bakkerijen die voor 21 miljoen € aan dit nieuwe type bakmeel inkopen

Oplossing: omzet = 25/250 x 21 miljoen € = 2.1 miljoen € - marktaandeel = 10% en volgend jaar ??

250 potentiële kopers met 21 miljoen € omzet

Waarvan 200 de jaarlijkse voorlichting bezochten

Waarvan 100 een offerte opvroegen

Waarvan 45 dit nieuwe product met de verkoper

doorspraken

Waarvan 25 bakkerijen tot aankoop overgingen en

zeer tevreden zijn

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

‘the long tail’Chr. Anderson (Wired)

Verkoop

Producten

Economisch afbreekpunt

1 2 3stappen naar oneindige

verscheidenheid

Fysieke

winkel Fysieke + on

demand Online

winkel

Waarom we in de toekomst minder

verkopen van meer !

Het einde van de

80/20-regel

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 14: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 14

Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke

De “Product Life Cycle”

Omzet

tijdIntroductie Groei Maturiteit Verval Verjonging

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 15: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 15

De innovatie-adoptiecurveDiffusion of Innovations, Rogers

Denk aan “Crossing the

chasm” G.A. Moore

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

“Crossing the Chasm”

Marketing and Selling Disruptive Products to Mainstream Customers

G. A. Moore, 2006

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 16: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 16

Kansen & Bedreigingen

– Kansen = gebeurtenissen of trends die potentiële wegen naar nieuwe concurrentie-voordelen inhouden.

– Bedreigingen = externe ontwikkelingen die het huidige concurrentievoordeel aantasten of die de mogelijkheden om huidige onderscheidene vermogens succesvol te exploiteren verslechteren.

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Bepalen van de marktaantrekkelijkheidMcKinsey/General Electric

marktaantrekkelijkheid

Concurrentiële positie (bedrijfssterkte)

hoog

gemiddeld

laag

sterk gemiddeld zwak

Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 17: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 17

McKinsey/General Electric

• Marktaantrekkelijkheid

� Marktomvang

� Marktgroei

� Winstmarge

� Concurrentiële intensiteit

� Cyclisch karakter

� Seizoensgebonden

• Relatieve positie

� Relatief marktaandeel

� Productkwaliteit

� Concurrentiële prijs

� Verkoopseffectiviteit

� Localisatie

wiSii=1

n

wiSi

p

i=1

Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Marktaantrekkelijkheid

Factor Weging Beoordeling Score Waarde

Geaggregeerde marktfactoren:

Marktomvang 0,15 Groot 5 0,75

Marktgroei/PLC 0,20 Verzadigd 1 0,20

Seizoen/conjunctuur

Gevoeligheid

0,05 Beperkt 4 0,20

Bedrijfstakfactoren:

Winstmarge 0,15 Vrij hoog 4 0,60

Nieuwe toetreders 0,05 Beperkt 5 0,25

Macht afnemers 0,10 Sterk 2 0,20

Macht leveranciers 0,05 Beperkt 4 0,20

Intensiteit concurrentie 0,20 Zeer hevig 1 0,20

Dreiging substituten 0,05 Vrij sterk 3 0,15

Totaal 1,00 2,75

Ken je markt !

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 18: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 18

Evaluatie marktpositie

Kritische

succesfactoren

Weging

%

Bedrijf Concurrent A Concurrent B

Product 20 9 1,8 6 1,2 4 0,8

Prijs 10 8 0,8 5 0,5 10 1,0

Service 50 5 2,5 9 4,5 6 3,0

Imago 20 8 1,6 8 1,6 3 0,6

Totaal 100 6,7 7,8 5,4

• Waardering op een schaal van 0 tot 10

• Concurrent A is sterker dan Bedrijf, terwijl concurrent B zwakker is!

• Het gemiddelde is de som van de totalen gedeeld door hun aantal: (6,7+7,8+5,4)/3 = 6,6

• Bedrijf heeft een marktpositie vlak boven het gemiddelde.

• Service moet aanzienlijk verbeteren, wil Bedrijf zijn marktpositie verstevigen.

Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Marktaantrekkelijkheid McKinsey/General Electric

• Hoge marktattracitivteit/Sterke concurrentiële positie:

– Offensief: ontwikkel bekendheid, zoek nieuwe markten, prijs hoog en

stabiel, marktaandeel winnen, take-over in verwante branche

• Hoge marktattractiviteit/zwakke concurrentiële positie:

– Experimenteer:communiceer met non-users, ontwikkeling marketing

expertise, verbeter productietechnieken en processen

• Lage marktaantrekkelijkheid/Sterke concurrentiële positie:

– Verdedigen:verbeter de klantentrouw, verminder kosten, selecteer

zorgvuldig investeringen, moderniseer het product

• Laag en zwak:

– Contractie:kosten reduceren, desinvesteer, outsourcen, belang van de

klanten?, fusie, verkoop

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 19: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 19

MarktaantrekkelijkheidA.D. Little

Introductie Groei Maturiteit Daling

Dominant

Sterk

Gunstig

Doenbaar

Zwak

Maturiteit in de industrie

Concurrentiële positie

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Portfoliostrategieën op basis van marktaantrekkelijkheid

Positie beschermen

Investeren in groei met

maximaal mogelijke snelheid

Inspanningen afstemmen op het

positiebehoud

Investeren in uitbreiden

Aanval op marktleider

Selectief sterke punten

uitbreiden

Zwakkere gebieden versterken

Selectief uitbreiden

Specialiseren op sterke punten

Zoeken om zwakke punten te

omzeilen

Terugtrekken als er geen

houdbare groei mogelijk is

Selectief uitbreiden

Veel investeren in de

aantrekkelijkste segmenten

Winstgevendheid door

productiviteitsverhoging

Selectiviteit/inkomsten

Bestaande programma’s

beschermen

Investeren in winstgevende

segmenten met lager risico

Beperkte uitbreiding of

oogsten

Zoeken om uit te breiden zonder

veel risico te lopen, of

minimaliseer investeringen en

overdenk activiteiten

Beschermen en opnieuw

afstemmen

Huidige inkomsten beheren

Focus op aantrekkelijke

segmenten

Sterke punten verdedigen

Inkomsten beheren

Positie in de meest

winstgevende segmenten

beschermen

Productlijn bijwerken

Investeringen minimaliseren

Afstoten

Verkoop op het moment dat de

waarde het hoogst is

Verlaag vaste kosten en vermijd

investeringen

Ken je markt !

Concurrentiepositie

Sterk

Gem

iddeld

Zwak

Marktaantrekkelijkheid Hoog

Laag

Gemiddeld

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 20: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 20

Interne analyse

• Het onderzoek naar:

– de capaciteiten (kerncompetenties) waarover het bedrijf beschikt of kan beschikken,

– met als doel het verwerven van inzicht in de (potentiële) onderscheidene competenties van het bedrijf die ten grondslag liggen aan concurrentie-voordeel in de markt

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Interne analyse

• Drie essentiële vraagstukken:

– Zijn we effectief? • Sluit de interne aanpak aan bij de omgeving en externe ontwikkelingen?

(= klantenperspectief)

– Zijn we efficiënt?• De kwaliteit van de gekozen weg om de ondernemings-doelstellingen te

bereiken (= concurrentieperspectief)

– Capaciteit van de onderneming om haar strategie aan te passen?

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Wat zijn de Kritische Succes Factoren?

Page 21: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 21

Interne analyse-instrumenten:

• Organisatie-assessment:– het 7 S-model

– “Value chain”

• Financiële assessment:– rentabiliteit: r.o.i., netto-winst, …

– Kosten/opbrengsten, cash-flow, …

– Financieringsstructuur: EV/VV, Dupont-schema

• Marketing assessment:– Inhoud marketingbeleid

– Invulling marketing mix

– Uitvoering van de marketingtaken

• Productie, Inkoop, Logistiek, H.R., … assessment

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Boston Consulting Group Matrix

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Marktgroei

Relatief marktaandeel

hoog

laag

laag

hoog

STAR

WILD CAT

Question Mark

CASH COW DOG

Page 22: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 22

Het 7 S-model (McKinsey)

Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Super-

Goals

Super-

Ordinate

Goals

Staff

Style

Systems

Structure

Strategy

Skills

Sterkten & Zwakten

• Sterkten = distinctieve competenties die gebruikt kunnen worden om kansen uit te buiten en bedreigingen te pareren.

• Zwakten = tekortkomingen of beperkingen die in de weg staan bij het komen tot een aan concurrenten gelijke of superieure prestatie.

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 23: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 23

SWOT-analyse

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Externe

analyse

Interne

analyse

Bedreigingen

Kansen

Bedreigingen

Sterkten

Zwakten

SWOT

analyse

Strategische

opties

De confrontatiematrixde tweede fase: HAP’s formuleren

Identificeer 3 tot 5 HAP’s:

• Sterkten/Kansen:– Hoe kunnen we …. (Si) benutten om in te spelen op … (Ki)?

• Sterken/Bedreigingen:– Hoe kunnen we … (Si) benutten om …. (Bi) af te weren?

• Zwakten/Kansen:– Hoe kunnen we … (Zi) versterken voordat we kunnen

inspelen op … (Ki)?

• Zwakten/Bedreigingen:– Hoe kunnen we … (Zi) versterken om …. (Bi) af te weren?

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 24: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 24

Confrontatiematrix

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

aanvallen verdedigen

versterkenTerugtrekken/turn-around

Interen

Zwakten Sterkten

ExternKansen Bedreigingen

Het stappenplan

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Business assessment

Visie

Missie

Doelstellingen

Strategie

Actieplan

Follow-up

Page 25: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 25

Visioning

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

MissieVisie

Strategie

Sterke & ZwakkePunten van het

Bedrijf

Kansen & Bedreigingen

In de bedrijfstak

Maatschappelijkeverwachtingen

Persoonlijke inbrengvan het

management

Missie en Visie4 hoofdelementen

• Doel:

– niet operationele organisatiedoel, maar ‘hoger doel’, antwoord op de vraag naar bestaanszin (filosofische vraag) van de organisatie. Gaat meer over de lange termijn strategie.

• Strategie:

– weg waarlangs de organisatie het doel nastreeft. Beschrijft de business en verklaart waarom deze attractief is, gaat over de manier waarop de strategische positionering bijdraagt aan concurrentievoordelen, dus op welke wijze kan de organisatie beter presteren dan de concurrentie? Basis voor strategische planning.

• Waarden:

– geven aan wat de organisatie als goed of slecht beschouwt, weg waarlangs men het doel wil bereiken, hebben strategisch belang, gaat ook over de ethische beginselen van de organisatie, organisatieprincipes en gehanteerde moraal

• Gedragsnormen:

– wat gedaan moet worden, hoe gehandeld moet worden, voorschriften voor de dagelijkse activiteiten, beschrijven vrij concreet welke houding verwacht wordt van de medewerkers

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 26: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 26

Waarom een visie formuleren?

• Vastleggen van de strategische activiteiten: – dit vormt een goede start/basis voor het planningsproces

• Middel bij het motiveren van de medewerkers:– waarmee is men bezig en waarnaar wordt er gestreefd?

Wat zijn de waarden en filosofiën van het topmanagement?

• Creëren van een bepaald imago naar de externe wereld, – dit is de positionering van het bedrijf.

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Het stappenplan

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Business assessment

Visie

Missie

Doelstellingen

Strategie

Actieplan

Follow-up

Page 27: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 27

Ondernemingsmissie

• De missie en visie van een onderneming is …�De reden van bestaan: “moeder waarom leven wij?”

– Wat voor functies wil de onderneming vervullen?• “wij willen een groeiende bijdrage leveren aan de informatievoorziening en meningsvorming in de Belgische maatschappij.”

• Doelstelling�“vader waarom werken wij?”

– “we willen marktleider worden in de markt van de periodiek verschijnende pers”

– “we willen volgend jaar 10% hogere winst dan vorig jaar”

• Definitie van de markt: “we geven kranten en tijdschriften uit”

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Het stappenplan

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Business assessment

Visie

Missie

Doelstellingen

Strategie

Actieplan

Follow-up

Page 28: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 28

Strategiezoeken naar waardecreatie

• 1993: BPR (Reengineering the

Corporation – Hammer), TQM, …

– Niet: strategie

– Wèl: inkrimpen, operationele

efficiëntie, …

• Strategie = orde + chaos

• Strategie = geluk + visie

• Nieuwe stemmen

• Nieuwe gesprekken

• Nieuwe hartstochten

• Nieuwe perspectieven

• Nieuwe experimenten

Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Bevorderen van strategie-ontwikkeling!

Strategische Marketing

• Strategie– Gekozen koers voor de onderneming

– Doelstellingen van de onderneming

– Eigen organisatie afstemmen op externe omgeving

• Consistent m.b.t.:– Marktbenadering

– Beschikbare resources

– Processen

– Organisatie

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

concurrentievoordelen

Strategisch denkende organisatie

Page 29: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 29

Keuze van het strategisch concept

• Groeimatrix van Ansoff• Boston Consultancy Group• GE-model• Generieke strategieën van Porter• Kerncompetenties (Prahalad & Hamel)

• Hyperconcurrentie (d’Aveni)

• De discipline van marktleiders (Treacy & Wiersema)

• …

� Concurrentievoordelen?� Keuzen maken: hoe?

� Wat staat er te doen?

• 3 cruciale concepten:

– Positionering

– Kerncompetenties

– Strategisch manoeuvreren

• In functie van intensiteit van:

– Concurrentie

– Turbulentie

• Kritische succesfactor:

– Communicatie ‘top-down’ & ‘bottom-up’

– én ervaring uit de markt halen!

Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Situationeel toepassen van strategische concepten.

Kies en pas correct toe!

Ongedifferentieerde marketing

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Marketing

mixMarkt

Wat zijn de voor- en nadelen? Voorwaarden?

Page 30: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 30

Gedifferentieerde marketing

Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Marketing

Mix 1Marktsegment 1

Marketing

Mix 2

Marketing

Mix 3

Marktsegment 2

Marktsegment 3

Wat zijn de voor- en nadelen? Voorwaarden?

Geconcentreerde marketing

Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Marketing

Mix Marktsegment 2

Segment 1

Segment 3

Wat zijn de voor- en nadelen? Voorwaarden?

Page 31: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 31

Groeistrategieën van Ansoff

Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Bestaande

Producten

Nieuwe

Producten

Bestaande

Markten Marktpenetratie Productontwikkeling

Nieuwe

Markten Marktontwikkeling Diversificatie

Product

Markt

Groeistrategieën van Ansoff

Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke

MarktpenetratieProduct-

ontwikkeling

Markt-

ontwikkelingDiversificatie

Groeirichting op basis van:

•Nieuwe productie of distributie

‘levels’

•Nieuwe technologie

•Onderscheidene competenties

Bestaande

markten

Nieuwe

markten

Bestaande

producten

Nieuwe

producten

Page 32: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 32

Marketing strategie impact BCG-matrix

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

• agressieve marketing

• productpositionering

• distributie uitbouwen

• productlijn uitbreiden /

vernieuwen

• verkoop en communicatie

opdrijven, imago opvoeren

• selectieve distributie

• penetratie-marktprijzen

• productverbetering

• ‘onderhoudende’ marketing

• intensieve distributie

• ‘low cost’ communicatie

•winstmaximalisatie

• “no frills” marketing

• creatief omspringen met

klein budget

• focus op afbouwen

B.C.G. Strategie Matrix

Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Fragmenteren

• Continu nieuwe ‘features’,

nieuwe slogans

• Nieuwe segmenten

aanboren

Schaakmat

• Prijsconcurrentie

• Kostprijsverlagen

• Massa marketing

Specialisatie

• Rendabele niches intensief

bewerken

• Hoogwaardige producten,

communicatie en distributie

Volume

• Massa-communicatie

• Intensieve massa-distributie

• Incrementeel innoveren

Aantal mogelijkheden om concurrentieel voordeel te behalen

Grootte van het

differentieel voordeel

veel

weinig

klein groot

Page 33: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 33

Marktleider strategie

• Lage kost- & prijsstrategie

• Superieure kwaliteitsstrategie

• …

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Markt “challenger” strategie

• Lagere prijsstrategie

• Hogere kwaliteit/prijs strategie: ‘prestige’ gamma

• …

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 34: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 34

Markt “niche” strategie

• Product specialisatie strategie

• Productkwaliteit-strategie

• …

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 35: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 35

Marketing Impact van Generieke Concurrentiestrategieën

• Kostenleiderschap:

– ‘eenvoudig’ productdesign

– Lage productiekost centraal

– ....

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Marketing Impact van Generieke Concurrentiestrategieën

• Differentiatiestrategie

– Marktsegmentatie

– Productpositionering

– ...

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 36: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 36

Marketing Impact van Generieke Concurrentiestrategieën

• Focusstrategie

– Enge productlijn

– Één (enkele) doelgroep

– ...

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Sterkte/Winst Matrix

Laag Gemiddeld Hoog

Zwak Terugtrekken Voorzichtig

Melken

Alles of niets

Gemiddeld Voorzichtig

Terugtrekken

Voorzichtig

groeien

Harder proberen

Sterk Melken Groeien naar

leiderschap

Leiderschap

Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Verwachte winstgevendheid

Concurrentiële kracht

van de onderneming

Page 37: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 37

Het Waardeketen-model

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Checklist voor het identificeren van ondernemingcompetenties

Koppelen van waardeketens

Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 38: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 38

The discipline of the Market LeadersTreacy & Wiersema

• Wat is de waardepropositie van de onderneming?

– Iedere onderneming biedt een unieke combinatie van waarden: prijs, kwaliteit, prestatie, convenience, …

• Wat is het ‘value-driven operating model’?

– Productieprocessen, management systemen, business structuur, …

• Kies de “value discipline” ?

– 3 manieren waarop ondernemingen hun productiemodel en hun waarde propositie kunnen combineren om te excelleren• Operational excellence

• Product leadership

• Customer intimacy

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Keuze maken

Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 39: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 39

4-actieskader

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

AfzwakkenWelke factoren moeten we afzwakken

tot een stuk onder de branchenorm?

VersterkenWelke factoren moeten we versterken

tot een stuk onder de branchenorm?

SchrappenWelke in de branche vanzelfsprekende

factoren moeten we schrappen?

CreërenWelke factoren die de branche nooit

heeft geboden, moeten we

Creëren?

Nieuwe

waarde-

curve

Van frontale concurrentie tot het creëren van blauwe oceanen

Frontale concurrentie Creëren van blauwe oceanen

Sector Richt zich op concurrenten in de sector Kijkt naar alternatieve sectoren

Strategische

groep

Richt zich op concurrentiepositie binnen

strategische groep

Kijkt naar andere strategische groepen

in de sector

Afnemers-

groep

Richt zich erop om de afnemersgroep

beter te bedienen

Herdefinieert de afnemersgroep van de

sector

Bereik van

product- of

service

aanbod

Richt zich op de maximale waarde van het

product- of serviceaanbod binnen de

grenzen van de sector

Kijkt naar complementair product- en

serviceaanbod

Functionele/

emotionele

gerichtheid

Richt zich op verbetering van

prijsprestatie binnen de

functionele/emotionele gerichtheid van de

sector

Herbezint zich op de

functionele/emotionele gerichtheid in

de sector

Tijd Richt zich op aanpassing aan externe

trends wanneer deze plaatsvinden

Neemt deel aan het vormen van de

trends in de loop der tijd

Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 40: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 40

Implementatie en follow-up

• Na het denken, het doen!

• Ontwikkelen en implementeren van het strategisch plan: marketingplan, productieplan, inkoopplan, h.r.plan, logistiek plan en financieel plan

• Follow-up organiseren:

– Meten, controleren

– Research

– Accountability

– Succes en mislukking evalueren

– “gap” analyse

– Correctieve acties ondernemen

– Formuleren “next steps”

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Het stappenplan

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Business assessment

Visie

Missie

Doelstellingen

Strategie

Actieplan

Follow-up

Page 41: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 41

Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Marketing Mix

Marketing

Mix

Target

Market

PlaatsKanalen, locaties,

voorraden, transport

PromotieReclame, verkoop,

p.r., …

ProductKwaliteit, opties, stijl,

merknaam, service,

garanties, …

PrijsTarief, discount,

betalingstermijn

There are 3 types of companies:

– Those who make things happen.

– Those who watch things happen.

– Those who wonder what happened.

Ph. Kotler

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 42: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 42

Detecteren en inschatten van innovatie-Detecteren en inschatten van innovatie-opportuniteiten

1. Inleiding– Wat is innovatie?

2. Marktanalyse– De innovatie-insteek vanuit marketing

– Marktgrootte en marktpotentieel

– Doelgroepen en marktsegmenten

– Concurrentieanalyse

– Marktwerking

– “Go-to-market”

– Product/marktcombinaties

3. Aggregeren van informatie tot werkbare besluiten

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Aggregeren van informatie: een stappenplan

Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Bedrijfstakanalyse

“Business” definitie

Bedrijfsmissie en visie

Strategische objectieven

Strategische keuze

Vijf-

Krachten

model

Markt-

beschrijving;

Abell,

waardeketen,

Page 43: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 43

De continuïteitskringPraktijkboek Strategie: Heene, A., Vanhaverbeke, J., Vermeylen, S., LannooCampus, 2012

Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke

De Marketing Waardeketen

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

MargeCommuniceer Communiceer

WaardeVerkopen

Verkooppromotie

Reclame

Verschaf WaardeVerschaf WaardeProductontwikkeling

Service-ontwikkeling

Sourcing

Productie

Prijs

Distributie

Kies Waarde

Marktsegmentatie

Doelmarkt(en)

Waardepositionering

Page 44: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 44

Waardeketen ‘denken en doen’

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Waardeketen

VerkoperWaardeketen

Koper

Voorbeelden: sociaal secretariaat, verpakkingsleverancier, verzekeringen,

financiële dienstverlener, Barias, ski-materiaal in de zomer, …

Het stappenplan

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Business assessment

Visie

Missie

Doelstellingen

Strategie

Actieplan

Follow-up

Page 45: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 45

Strategisch concept ontwikkelen

• Product

• Productvoordeel

• U.S.P.

• Positionering

• Doelgroep

• Meubelen

• Stevig, krasvrij

• Modern en kindvriendelijk

• Hedendaags, jong design

• 25-35 jarigen met kinderen

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Ken je markt ! © Pulvinar_J. Vanhaverbeke

De 4 C’s

Prijs

Product

Promotie

Plaats

Customer Value

Cost

Communication

Convenience

Page 46: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 46

Oefening“In Vino Veritas”

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

Page 47: IA Een innovatieve toekomst voor de AFG sector. Sessie 3. Ken je markt. Johan Vanhaverbeke

FVP House

© Pulvinar_J. Vanhaverbeke 47

Meer weten?

• “Praktijkboek Strategie: Routeplan voor het ontwikkelen van een werkbare bedrijfsstrategie”; Heene, A., Vanhaverbeke, J., Vermeylen, S. (2012), Lannoo Campus.

• “Marketing Toegepast: Klant- en Marktgericht Ondernemen”; Vanhaverbeke, J., m.m.v. Janssens, M., Hellemans, V., (2013) Intersentia Educatief.

• “Commercieel budgetteren: toegepast”, Vanhaverbeke, J., Vanhaverbeke, L., (2011) Intersentia Educatief

• “Consumentengedrag: toegepaste basisconcepten”, Vanhaverbeke, J., (2013) Acco.

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke

• Johan Vanhaverbeke heeft diverse managementfuncties uitgeoefend zoals productmanager, marketing manager, sales manager, commercieel directeur bij o.a. British American Tobacco, Bonduelle, Vandemoortele. Tevens heeft hij meerdere jaren ervaring als organisatie-adviseur bij o.a. KBC Bank en Verzekeringen, E&Y ETM (nu Essensys), telkens met betrekking tot sales en marketing, strategie en change management.

• Naast zijn professionele activiteiten is hij (gast)docent aan o.a. KULeuven/Campus Brussel, STIMA Education, EMS (Ehsal Management School), Innovatiecentrum, De Baak (NL), e.a.

• Publicaties: – "Verkoop en Marketing: een 'LAT'-relatie?", Roularta Books, Marketing Denken en Doen, 1994– "Dé consument, 'Who the h… is dé consument?", Roularta Books, Marketing Denken en Doen, 1996– "De M-Factor." Roularta Books, Marketing Denken en Doen, 1997– "Marketing goes Jazz", Roularta Books, Marketing Denken en Doen, 1998– “De KMO-Markt voor Interim Management. Marktgericht ondernemen: een “Interim” Managementtaak?” in ‘De

interim manager in de praktijk’, Garant & UAMS, 2003 en Management Jaarboek 2004, Vlaamse Management Associatie.

– “Handboek Verkoopmanagement: basisinzichten in verkooporganisatie, -management en –strategie.”, J. Vanhaverbeke, Intersentia, 2009.

– “Praktijkboek Strategie. Effectief plannen en uitvoeren.”, A. Heene, J. Vanhaverbeke, S. Vermeylen, LannooCampus, 2012.

– “Consumentengedrag: Toegepaste basisconcepten”, J. Vanhaverbeke, Acco, 2013– “Handboek Marketing: Klant- en Marktgericht Ondernemen.”, J. Vanhaverbeke, Intersentia, 2013.

• Realia:Naam: Johan A.M. VanhaverbekeMaster Handelsingenieur, K.U.LeuvenTop Management Ufsia Management School (Antwerpen) 1988, Master in Executive Interim Management UAMS (Antwerpen) 2002.mobilofoon: +/32/(0)475/60 75 42e-mail: [email protected]

Ken je markt !© Pulvinar_J. Vanhaverbeke