1

Δρ. Β. Σακελλάρη, Δρ. Ι. Κρασούλης.Φυσικοθεραπεύτρια, Διευθ : Ορθοπαιδικής Κλινικής,Επ. Καθ. Τ.Ε.Ι. Λαμίας. Ν.Γ.Ν. Λαμίας.

ΜΜΜεεετττάάά τττοοο χχχεεειιιρρροοουυυρρργγγεεείίίοοο αααρρρθθθρρροοοπππλλλααασσστττιιικκκήήήςςς γγγόόόνννααατττοοοςςς

Λαμία 2001

2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ

2. ΠΡΙΝ ΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΓΟΝΑΤΟΣ

3. ΜΕΤΑ ΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΓΟΝΑΤΟΣ

4. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝα. Ασκήσεις αμέσως μετά το χειρουργείοβ. Άλλες ασκήσεις

με τεντωμένο γόνατομε λύγισμα του γόνατος

5. ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣα. Γύρισμα στο πλάιβ. Κατέβασμα από το κρεβάτιγ. Κάθισμα & σήκωμα απ’ την καρέκλαδ. Βάδισμα

i. Βάδισμα με ΄Π΄ και πλήρη φόρτισηii. Βάδισμα με μία πατερίτσα.

6. ΑΛΛΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣα. Ανέβασμα και κατέβασμα σκαλοπατιώνβ. Μπαίνοντας και βγαίνοντας από το αυτοκίνητογ. Ποδηλασίαδ. Περπάτημα

7. ΠΡΟΣΟΧΗ: ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΚΑΙ ΤΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΜΕΤΑΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ

8. ΓΙΑ ΝΑ ΕΙΣΤΕ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΜΕΝΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ

9. ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΓΟΝΑΤΟΣ

10. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ

Αρθροπλαστική γόνατος είναι η χειρουργική τεχνική όπου ολόκληρηή μέρος της άρθρωσης του γόνατος αντικαθίσταται με μια τεχνητήσυσκευή προκειμένου να ελαττωθεί ο πόνος και έτσι να βελτιωθεί ηκινητικότητα και η λειτουργικότητα π.χ. η ικανότητα για βάδιση.

Ο τύπος της αρθροπλαστικής που είναι κατάλληλος για σας θαεπιλεγεί ανάλογα με τη γενική σας κατάσταση, την ηλικία σας, τοβάρος και τις δραστηριότητές σας. Έτσι μπορεί να χρησιμοποιηθεί:

τσιμέντο για τη στερέωση των υλικών της αρθροπολαστικήςή όχι,

υλικά που να επιτρέπουν την ανάπτυξη οστού μέσα σε αυτάή όχι, κτλ.

Αυτό έχει σα συνέπεια ανάλογα με τον τύπο της αρθροπλαστικής ναδιαφοροποιούνται οι οδηγίες του γιατρού σας σχετικά με το πόσογρήγορα μπορείτε να φορτίζετε την άρθρωσή σας, για πόσο καιρόθα πρέπει να χρησιμοποιείτε περπατούρα ‘Π’ ή πατερίτσες, κτλ.

Υπάρχουν διάφορες ενδείξεις για να πραγματοποιηθεί έναχειρουργείο αρθροπλαστικής γόνατος, όπως κάταγμα της περιοχής,

Εικ. 1. Οι πτώσεις είναι συχνό αίτιο καταγμάτων γόνατος στους ηλικιωμένους.

3

ή φθορές της φυσιολογικής άρθρωσης λόγω οστεοαρθίτιδας ή άλληςμορφής αρθρίτιδας, κτλ.

Εικ. 2. Γόνατο προσβεβλημένο από αρθρίτιδα.

2. ΠΡΙΝ ΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΓΟΝΑΤΟΣ

Προκειμένου να αποφασιστεί αν η αρθροπλαστική είναι ηπροτεινόμενη λύση για το πρόβλημα σας, ο γιατρός θα σας εξετάσειπροσεκτικά, θα δει την κατάσταση της άρθρωσής σας, θααποκλείσει την πιθανότητα βελτίωσης με φαρμακευτική αγωγή καιφυσικοθεραπεία και θα πληροφορηθεί για άλλα προβλήματα πουπιθανόν έχετε, όπως καρδιολογικά, αναπνευστικά, αλλεργίες, κτλ.

Σημαντική για την μετεγχειρητική σας πρόοδο είναι ηπροεγχειρητική δύναμη, η ελαστικότητα των μυών του γόνατος σαςκαι η κατάσταση του αναπνευστικού σας συστήματος.

Εικ. 3. Αριστερά ένα γόνατο με αρθρίτιδα και δεξιά το ίδιο γόνατο μετά τοχειρουργείο ολικής αρθροπλαστικής.

Πολύ πιθανόν να χρειαστεί να χάσετε βάρος και να βελτιώσετε τηφυσική σας κατάσταση κάνοντας ασκήσεις όπως αυτές πουυποδεικνύονται στη συνέχεια του φυλλαδίου ή άλλες που θα σαςυποδείξουν οι φυσικοθεραπευτές.

Επίσης καλό είναι να έχετε υπόψη σας κάποιες γενικές οδηγίες γιατο ποια πρέπει θα είναι η στάση σας μετά το χειρουργείο και πως θααρχίσει η κινητοποίησή σας.

Αναπνευστικές ασκήσεις: Θα σας δοθούν οδηγίες να αναπνέετεβαθιά για να ελαττώσετε τις επιπλοκές που αφορούν τα πνευμόνιασας μετά το χειρουργείο. Αυτό θα βοηθήσει στην απομάκρυνση

4

των εκκρίσεων που εγκαθίστανται στα πνευμόνια σας κατά τηδιάρκεια της νάρκωσης στο χειρουργείο. Μπορεί να σας δοθεί κάτινα φουσκώνετε για να ενισχυθεί η προσπάθειά σας να αναπνέετεβαθιά.

3. ΜΕΤΑ ΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΓΟΝΑΤΟΣ

Εικ. 4. Ασθενής μετά από χειρουργείο της αρθροπλαστικής γόνατος.Κινητοποίηση του χειρουργημένου γόνατος με τη βοήθεια μηχανήματος συνεχούςπαθητικής κινητοποίησης (CPM).

Μετά το χειρουργείο τα πόδια σας πρέπει να μένουναπομακρυσμένα μεταξύ του και το χειρουργημένο πόδι με στροφήπρος τα έξω.

Για αυτό το λόγο φροντίστε να υπάρχει ένα μαξιλάρι ανάμεσα σταπόδια σας σε όλες τις θέσεις που παίρνετε : ανάσκελα, στο πλάι(όταν σας το επιτρέψει ο γιατρός), καθιστή κτλ.

Ελαστικές κάλτσεςΜπορεί να χρειαστεί να φορέσετε ελαστικές κάλτσες που θαβοηθήσουν την κυκλοφορία του αίματος, ειδικά αν δείτε ότι υπάρχειπρήξιμο ή μελάνιασμα στα πόδια σας.

ΠάγοςΟ πάγος χρησιμοποιείτε στο νοσοκομείο και αργότερα στο σπίτι γιανα ελαττώσει τον πόνο και το πρήξιμο. Μη βάζετε τον πάγο σεαπευθείας επαφή με το δέρμα. Τυλίξτε τον για παράδειγμα σε μίαπετσέτα και γύρω από το γόνατό σας για 15-20 λεπτά. Επειδή μετάτον πάγο θα αισθάνεστε λιγότερο προσέξτε τις απότομες κινήσειςγια παράδειγμα όταν πάτε να σηκωθείτε.

CPM (Μηχάνημα συνεχούς παθητικής κινητοποίησης)Το CPM έχει βρεθεί να μειώνει τη συχνότητα εμφάνισης επιπλοκώνκυρίως θρομβώσεων αλλά και κατά κάποιους του πόνου, τουοιδήματος, της τροχιάς κίνησης και του χρόνου παραμονής στονοσοκομείο.

4. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ

5

α. Ασκήσεις αμέσως μετά το χειρουργείοΤακτική άσκηση είναι απαραίτητη για τη διατήρηση τηςφυσιολογικής τροχιάς κίνησης του γόνατος και της δύναμής του καιθα σας βοηθήσει να επιστρέψετε γρήγορα στις καθημερινές σαςδραστηριότητες. Είναι επίσης απαραίτητη για να αποφευχθούνεπιπλοκές που μπορεί να συμβούν μετά το χειρουργείο όπωςθρομβοφλεβίτιδα, πνευμονική εμβολή και αναπνευστικές λοιμώξεις.

Ο ορθοπαιδικός σας και ο φυσικοθεραπευτής σας θα σας συστήσεινα ασκήστε συνήθως για 20 έως 30 λεπτά 2 ή 3 φορές τη μέρα τιςπρώτες μέρες μετά το χειρουργείο και θα σας δώσει οδηγίες γιαβαθιές αναπνοές και αποτελεσματικό βήχα.

Οι παρακάτω ασκήσεις του πέλματος και των γλουτών είναισημαντικές για την βελτίωση της κυκλοφορίας στα πόδια σας και τηδύναμή τους. Έτσι αποφεύγετε και τη δημιουργία θρόμβων.Μπορούν να γίνουν αμέσως μετά το χειρουργείο έχοντας τα πόδιασας απομακρυσμένα μεταξύ τους.

Εικ. 5. Ρυθμικές κινήσεις του πέλματος.

Ρυθμικές κινήσεις του πέλματος πάνω κάτω και στροφές. Τέτοιεςκινήσεις είναι απαραίτητες ειδικά τις πρώτες μέρες μετά τοχειρουργείο. Κάντε τες όσο πιο συχνά μπορείτε.

Εικ. 6. Ρυθμικές κινήσεις των γλουτών

Ρυθμικές κινήσεις των γλουτών. Σφίξτε τους γλουτούς σας καικρατήστε τους σφιγμένους μετρώντας μέχρι το 5. Επαναλάβετε.

β. Άλλες ασκήσεις- ΜΕ ΤΕΝΤΩΜΕΝΟ ΓΟΝΑΤΟ

Ασκήσεις τετρακεφάλου μυός. Ο τετρακέφαλος βρίσκεται στηνπρόσθια επιφάνεια του μηρού και έχει 4 μέρη (κεφαλές). Είναισημαντικός μυς για τη σταθερότητα και την κίνηση του γόνατος.Αυτός ο μυς πρέπει να είναι δυνατός για να περπατήσετε μετά τοχειρουργείο.

Επαναλάβετε τις ακόλουθες ασκήσεις από 10 φορές, 3 έως 4 φορέςτη μέρα.

6

Εικ. 7. Κρατήστε το χειρουργημένο πόδι τεντωμένο πιέζοντας το πίσω μέρος τουγόνατος στο κρεβάτι. Μείνετε εκεί για 5 – 10 δευτερόλεπτα. Κάντε αυτή τηνάσκηση και στα δυό σας πόδια. Επαναλάβετε 10 φορές.

Εικ. 8. Λυγίστε το ‘γερό σας’ γόνατο. Σηκώστε το χειρουργημένο σας πόδιτεντωμένο και κρατήστε το εκεί για 5 δευτερόλεπτα. Κατεβάστε το αργά καιεπαναλάβετε μέχρι να κουραστείτε. Όταν θα καταφέρετε να κάνετε 20επαναλήψεις χωρίς πρόβλημα μπορείτε να αυξήσετε τη δυσκολία της άσκησηςδένοντας στο πόδι σας βαράκια (π.χ. σακουλάκια άμμου).

Εικ. 9. Κρατήστε το χειρουργημένο πόδι τεντωμένο και τα δάκτυλα προς ταπάνω. Διατηρώντας τη θέση αυτή απομακρύνετέ το προς τα έξω αυξάνοντας τοάνοιγμα ανάμεσα στα πόδια σας. Επαναφέρετε στην αρχική του θέση χωρίς όμωςνα περάσει τη μέση γραμμή.

Εικ. 10. Τοποθετήστε ένα μαξιλάρι ή μια πετσέτα τυλιγμένη σε ρολό κάτω απότο γόνατο του χειρουργημένου ποδιού. Τεντώστε το γόνατο και κρατήστε τοτεντωμένο για 5 – 10 δευτερόλεπτα. Επαναλάβετε την άσκηση 10 φορές.

Εικ. 11. Λυγίστε το γερό σας πόδι έτσι ώστε το πέλμα σας να πατάει σταθεράστο κρεβάτι. Κρατήστε το χειρουργημένο πόδι τεντωμένο με τα δάκτυλα προς ταπάνω. Ανεβάστε αργά τη λεκάνη σας όσο πιο ψηλά γίνετε, κρατήστε για 5δευτερόλεπτα και μετά κατεβάστε αργά τη λεκάνη σας. Μην επιχειρείτε αυτή τηνάσκηση πατώντας στο χειρουργημένο πόδι.

Εικ. 13. Λυ

7

Εικ. 15. Λυ

Εικ. 16. Λυ

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΟΡΘΙΑ ΘΕΣΗ

Ενώ κάνετε αυτές τις ασκήσεις βεβαιωθείτε ότι κρατιέστε από ένασταθερό σημείο γερά. Τις πρώτες φορές που μπορεί ακόμη ναζαλίζεστε φροντίστε να είναι κάποιος δίπλα σας.

Επαναλάβετε τις ακόλουθες ασκήσεις από 10 φορές 3 έως 4 φορές τημέρα.

Εικ. 14. Λυ

Εικ. 21. Ανέβασμα του ποδιού τεντωμένο στο πλάι.Βεβαιωθείτε ότι το γόνατο, το γόνατο και το πέλμα σας δείχνουν μπροστά.Κρατήστε το κορμί σας ίσιο. Η επιστροφή του ποδιού στο έδαφος γίνετε αργά.

8

Εικ. 22. Σήκωμα του ποδιού προς τα πίσω.Κρατήστε το κορμί σας ίσιο. Μετρήστε μέχρι το 3 και κατεβάστε το πόδι σας στοέδαφος όσο αργά γίνεται.

β. Ασκήσεις με ελαστικό ιμάντα για προχωρημένο στάδιο.

Για να φτάσετε την πλήρη ανάρρωσή σας θα χρειαστούν αρκετοίμήνες. Κάντε τις παρακάτω ασκήσεις 4 φορές την ημέρα σε 10επαναλήψεις την καθεμιά. Βάλτε έναν ελαστικό ιμάντα γύρω από τοναστράγαλο του χειρουργημένου σας ποδιού ενώ το άλλο άκρο τουδέστε το σε ένα σταθερό αντικείμενο, όπως ένα βαρύ έπιπλο.Κρατηθείτε με τα χέρια σας από κάπου για να διατηρήσετε τηνισορροπία σας.

Εικ. 23. Λύγισμα του γόνατος μπροστά με αντίσταση.

Σταθείτε με τα πόδια σας λίγο ανοιχτά. Φέρτε το χειρουργημένοπόδι σας μπροστά έχοντας το γόνατό σας τεντωμένο. Αφήστε το ναεπανέρθει αργά στην αρχική του θέση.

Εικ. 24. Απομάκρυνση του χειρουργημένου ποδιού προς το πλάι με αντίσταση.

Σταθείτε με τα πόδια σας λίγο ανοιχτά. Φέρτε το χειρουργημένοπόδι σας στο πλάι τεντωμένο. Αφήστε το να επανέρθει αργά στηναρχική του θέση.

9

Εικ. 25. Απομάκρυνση του χειρουργημένου ποδιού προς τα πίσω με αντίσταση.

Σταθείτε με τα πόδια σας λίγο ανοιχτά. Φέρτε το χειρουργημένοπόδι σας πίσω έχοντας το γόνατό σας τεντωμένο. Αφήστε το ναεπανέρθει αργά στην αρχική του θέση τεντωμένο.

.- ΜΕ ΛΥΓΙΣΜΑ ΤΟΥ ΓΟΝΑΤΟΣ

Καθημερινά πρέπει να γίνονται προσπάθειες να τεντώνετε αλλά καινα λυγίζετε το γόνατό σας. Ο φυσικοθεραπευτή σας θα σας δείξειτο σωστό τρόπο ώστε σταδιακά να κερδίζετε σε τροχιά..

Εικ. 17. Λύγισμα του χειρουργημένου ποδιού με τη βοήθεια ενός υφάσματος.

Εικ.11. Λύγισμα του χειρουργημένου ποδιού με υποστήριξη από το κρεβάτι.Σύρτε τη φτέρνα σας προς τους γλουτούς σας σταθερά.

Εικ. 17. Λύγισμα του

Εικ. 17. Λύγισμα του

10

Εικ. 20. Σήκωμα του ποδιού με λυγισμένο γόνατο.

Μη σηκώνετε το γόνατό σας πιο ψηλά από τη μέση σας. Μετρήστεως το 2 ή το 3 και μετά ακουμπήστε το πόδι σας στο έδαφος.

11

5. ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

α. Γύρισμα στο πλάι

Εικ. 15. Γύρισμα στο πλάι.

Για να έρθετε στο πλάι στρίψτε το κορμί σας και πιαστείτε από τηνάκρη του κρεβατιού. Ζητείστε από το συνοδό σας να σας βοηθήσεικρατώντας σας από τη λεκάνη όπως φαίνετε στη φωτογραφία.Διατηρείστε το μαξιλάρι ανάμεσα στα πόδια σας σε όλη τη διάρκειατης προσπάθειας.

β. Κατέβασμα από το κρεβάτι

- Κρατήστε το πόδι σας ανοιγμένο προς τα έξω σε όλη τη διάρκειαςτου κατεβάσματος.- Αν αυτό είναι δύσκολο έχετε ένα μαξιλάρι ανάμεσα στα πόδιασας.

- Προτιμήστε να κατεβαίνετε προς τη χειρουργημένη πλευρά και ναανεβαίνετε από τη χειρουργημένη (δηλ. πηγαίνοντας από τηναντίθετη πλευρά του κρεβατιού).- Για αρκετό καιρό θα χρειάζεστε τη βοήθεια ενός δεύτερου ατόμουγια να κατέβετε από το κρεβάτι.

Εικ. 16. Οι διαδοχικές θέσεις για το κατέβασμα από το κρεβάτι. α. Πλησιάζετεμε τεντωμένο πόδι στην άκρη του κρεβατιού. β. Στηρίζεστε στο υγιές πόδι και ταχέρια. γ. Στέκεστε όρθιοι. (από φυλλάδιο Μιχελινάκη, Παπαπολυχρονίου)

Όταν το χειρουργημένο πόδι είναι αδύναμο και δεν υπάρχει ηανάλογη βοήθεια στο κατέβασμα, ο ασθενής μπορεί να βοηθήσει τοχειρουργημένο πόδι με το υγιές σηκώνοντας μέρος του βάρους τουκατά το κατέβασμα.

γ. Κάθισμα & σήκωμα απ’ την καρέκλα

12

- Μη χρησιμοποιείτε το χειρουργημένο σας πόδι ότανσηκώνεστε ή κάθεστε στην καρέκλα. Κρατήστε το τεντωμένομπροστά και έξω.

- Χρησιμοποιείστε το ‘Π’ για να μεταφέρετε μεγάλο μέροςτου βάρους σας στα χέρια και στο λυγισμένο γερό πόδι.

- Όταν πάτε να σηκωθείτε από την καρέκλα, γλιστρήστεπρώτα προς τα εμπρός και μετά χρησιμοποιείστε ‘Π’ ή πατερίτσεςγια να στηριχθείτε.

Εικ.18. Κάθισμα & σήκωμα απ’την καρέκλα

- Αν η καρέκλα που κάθεστε είναι χαμηλή βάλτε πάνω στοκάθισμα (προς την πίσω πλευρά του καθίσματος) ένα μαξιλάρι γιανα μη λυγίζετε πάρα πολύ το γόνατο σας.

δ. ΒάδισμαΣύντομα μετά το χειρουργείο θα αρχίσετε να βαδίζετε μικρέςαποστάσεις μέσα στο θάλαμο του νοσοκομείου. Αυτό θα βοηθήσειτην πιο γρήγορη ανάρρωσή σας.

Βαδίζετε με τα πόδια σας ελαφρώς ανοιχτά και χρησιμοποιείτε το‘Π’ για όσες βδομάδες σας συμβουλεύσει ο γιατρό σας.

Θα ενημερωθείτε για το πότε και πόσο βάρος μπορείτε να βάζετεστο χειρουργημένο πόδι σας.

i. Βάδισμα με ΄Π΄ και πλήρη φόρτιση

Εικ. 19. Βάδισμα με ΄Π΄.

13

Αν σας επιτραπεί να φορτίζετε σχεδόν φυσιολογικά την καινούργιασας άρθρωση, σταθείτε όρθιοι με το βάρος ομοιόμορφακατανεμημένο μέσα στο ΄Π΄ ή τις πατερίτσες.

Στη συνέχεια μετακινείστε το ‘Π’ σε μικρή απόσταση μπροστά σας.

Βγάλτε μπροστά το χειρουργημένο πόδι και αν είναι δυνατόν με τηφτέρνα να αγγίζει το πάτωμα πρώτη. Καθώς το σώμα σαςμετακινείται προς τα εμπρός, το γόνατό σας θα λυγίσει και το πέλμασας θα αγγίξει ολόκληρο το πάτωμα.

Φέρτε το γερό σας πόδι μπροστά, τουλάχιστον μέχρι τοχειρουργημένο.

Ξαναμετακινείστε το ΄Π΄ μπροστά και συνεχίστε όπωςπροηγουμένως. Μη βιάζεστε και περπατείστε όσο πιο ομαλά γίνετε.Σταδιακά οι μυς σας θα δυναμώνουν και η αντοχή σας θαβελτιώνετε. Τότε θα μπορείτε να βαδίζετε για περισσότερη ώρα καιθα βάζετε περισσότερο βάρος στο χειρουργημένο πόδι σας.

ii. Βάδισμα με μία πατερίτσα

Μετά από αρκετές βδομάδες και όταν πια θα ισορροπείτε σταθεράχωρίς να κρατιέστε και χωρίς το φόβο να πέσετε μπορείτε νααρχίσετε να χρησιμοποιείτε μία μόνο πατερίτσα ή μπαστούνι. Αυτήθα την κρατάτε με το χέρι που είναι αντίθετα με το χειρουργημένογόνατο και έως ότου δυναμώσετε εντελώς.

14

6. ΑΛΛΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

α. Ανέβασμα και κατέβασμα σκαλοπατιών

Εικ. 26. Ανέβασμα και κατέβασμα από τη σκάλα.

Χρησιμοποιήστε τα κάγκελα για να στηριχτείτε από το ένα χέρι καιμία πατερίτσα από το άλλο. Πάντοτε ανεβαίνετε με το γερό πόδικαι κατεβαίνετε με το χειρουργημένο. Στην αρχή πιθανόν ναχρειάζεστε τη βοήθεια κάποιου.

Η σειρά για το ανέβασμα είναι γερό πόδι και μετά χειρουργημένοπόδι και πατερίτσα, ενώ για το κατέβασμα πρώτα η πατερίτσα μετάτο χειρουργημένο και μετά το γερό πόδι.

β. Μπαίνοντας και βγαίνοντας από το αυτοκίνητο

Φροντίστε το κάθισμα του αυτοκινήτου σας να είναι ψηλό για να μηλυγίζετε πολύ το γόνατο σας. Μπορείτε να βάλετε ένα μαξιλάριπάνω στο κάθισμα ή να τραβήξετε το κάθισμα προς τα πίσω.

Μπαίνετε με το γερό σας;;;;;; πόδι και βγαίνετε με τοχειρουργημένο.

Εικ. 27. Μετακίνηση με αυτοκίνητο.

15

γ. Ποδηλασία

Προσαρμόστε τη θέση του ποδηλάτου έτσι ώστε τα πέλματά σας ναακουμπούν τα πεντάλ όταν τα γόνατά σας είναι τεντωμένα.Ξεκινήστε κάνοντας ποδήλατο προς τα πίσω και αργότερα προς ταεμπρός. Μόνο όταν δυναμώσετε (σε 4 έως 6 βδομάδες) αυξήστελίγο την αντίσταση του ποδηλάτου. Στην αρχή κάνετε ποδήλατο 10ως 15 λεπτά, δύο φορές τη μέρα και σταδιακά φτάστε τα 20 ως 30λεπτά 3 ως 4 φορές τη βδομάδα.

δ. Περπάτημα

Μέχρι να αισθανθείτε ότι ισορροπείτε άνετα να έχετε την πατερίτσασας μαζί σας. Αρχικά βαδίστε 5 έως 10 λεπτά 3 έως 4 φορές τημέρα. Καθώς δυναμώνετε μπορείτε να περπατάτε 20 έως 30 λεπτά,2 ως 3 φορές τη μέρα.

Εικ. 28. Το περπάτημα σε ομαλό έδαφος είναι από τις καλύτερες ασκήσεις γιαδύναμη και αντοχή.

8. ΠΡΟΣΟΧΗΤΙ ΠΡΕΠΕΙ και ΤΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ να κάνετε μετά το χειρουργείο

Ακολουθείστε τις οδηγίες του γιατρού σας.

Κάντε τις ασκήσεις που θα σας υποδείξει οφυσικοθεραπευτής σας.

Η νέα σας άρθρωση έχει κάποιους περιορισμούς στην τροχιάκίνησής της.

Για να αποφύγετε την εξάρθρωση, ιδιαίτερα τις 6 πρώτες βδομάδεςμετά το χειρουργείο που οι μύες γύρω από το γόνατο σας δεν έχουνακόμη δυναμώσει προσέξτε:

Όταν ξαπλώνετε βάλτε ένα μαξιλάρι ανάμεσα στα πόδια σαςγια να είναι η άρθρωσή σας στη σωστή θέση. Υπάρχουν καιειδικά μαξιλάρια για το σκοπό αυτό.

Μην σταυρώνετε τα πόδια σας στα γόνατα ή τουςαστραγάλους σας όταν κάθεστε, είστε όρθιοι ή ξαπλωμένοι.

Φροντίστε να μην σας παίρνει ο ύπνος στο πλάι οπότε μπορείνα σας γλιστρήσει το μαξιλάρι.

Όταν κάθεστε μην κολλάτε τα γόνατά σας μεταξύ τους. Όταν κάθεστε φροντίστε τα γόνατά σας να είναι χαμηλότερα

από το επίπεδο των ισχίων σας. Αποφύγετε τις πολύ

16

χαμηλές καρέκλες. Χρησιμοποιείστε μαξιλάρι για να έχετετα ισχία σας ψηλότερα από τα γόνατά σας.

Μην οδηγείτε μέχρι και για 3 μήνες μετά το χειρουργείο.

Αποφύγετε το σκύψιμο. Μπορεί να χρειαστεί να αγοράσετεβοηθήματα με μακρύ άκρο για να βάζετε τα παπούτσια σαςή τις κάλτσες σας ή για να πιάνετε πράγματα από το πάτωμα(εικ 29).

Εναλλακτικά βγάλτε το χειρουργημένο πόδι σας προς ταπίσω και έξω όταν πάτε να σηκώσετε κάτι από το πάτωμα

Μια ανυψωτική προσθήκη στο κάθισμα της λεκάνης τηςτουαλέτας θα βοηθούσε ώστε τα γόνατά σας να είναιχαμηλότερα από το επίπεδο των ισχίων σας.

Προτιμάτε να κάνετε ντους και όχι μπάνιο.

Όταν πάτε σπίτι σας φροντίστε να βάζετε σε τσέπες ήτσάντες τα αντικείμενα που θέλετε να μεταφέρετε για ναστηρίζεστε ελεύθερα με τα χέρια σας στο ΄Π΄.

Προσοχή στις φλεγμονές σε οποιαδήποτε περιοχή τουσώματος (π.χ. ουρολοιμώξεις, οδοντιατρικά προβλήματα).Πρέπει να αντιμετωπίζονται αμέσως γιατί υπάρχει μεγάλοςκίνδυνος εξάπλωσης στην άρθρωση.

Συνεχής επανάληψη αυτών των κινήσεων τεντώνει και χαλαρώνειτους μυς του γόνατος σας και μπορεί να προκαλέσει εξάρθρωση.

Εικ. 29. Μην σκύβετε. Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις για τις καθημερινές σαςδουλειές.

17

9. ΠΩΣ ΘΑ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΤΕΙΤΕ ΓΙΑ ΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ

Μάθετε τι περιλαμβάνει το χειρουργείο και ποια είναι η διαδικασίαανάρρωσης μετά από αυτό.Αν η επιλογή του χειρουργείου έχει γίνει βδομάδες πριν, καλό είναινα δώσετε αίμα που θα χρησιμοποιηθεί αργότερα στο χειρουργείοσας.Φροντίστε να βρείτε κάποιον που θα σας βοηθήσει με τις δουλειέςτου σπιτιού για μία ή δύο εβδομάδες μετά το χειρουργείο.

Κανονίστε πως θα μετακινηθείτε από και προς το νοσοκομείο.

Οργανώστε το δωμάτιο του σπιτιού σας που θα περάσετε τονπερισσότερο χώρο μετά το χειρουργείο. Φροντίστε να έχετεπρόσβαση στο τηλεχειριστήριο της τηλεοράσεως, το ραδιόφωνο, τοτηλέφωνο, τα φάρμακά σας, χαρτομάντιλα, καλάθι σκουπιδιών,ποτήρι, κτλ.

Βάλτε τα αντικείμενα καθημερινής χρήσης στο ύψος των χεριώνσας για να έχετε εύκολη πρόσβαση.

Φροντίστε να προμηθευτείτε τρόφιμα που δε χρειάζονται ιδιαίτερηπροετοιμασία.

Κρατήστε θετική στάση απέναντι στο χειρουργείο. Ίσως ηδιαδικασία να είναι επίπονη αλλά τελικά η ανακούφιση από τονπόνο και η ευκολία στις κινήσεις που θα έχετε αργότερα θα σας τοανταποδώσει.

Τέλος φροντίστε την φυσική σας κατάσταση με άσκηση καιπροετοιμαστείτε στη σκέψη ότι πρέπει να ασκηθείτε και μετά τοχειρουργείο.

10. ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕΤΑ ΑΠΟΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΓΟΝΑΤΟΣ(Lisa Moriarty, Rothman Institute,USA.)

Είναι φυσιολογικό το πρήξιμο στο γόνατο και το πόδι μου.Ναι, για 3 έως 6 μήνες. Για να ελαττώσετε το πρήξιμο, ξαπλώστεκαι ανυψώστε το πόδι σας βάζοντας μαξιλάρι από κάτω. Βάζετεπάγο στο γόνατο σας για 20 λεπτά κάθε φορά (κάντε το 3 – 4 φορέςτη μέρα).

Τι ασκήσεις πρέπει να κάνω σπίτι;Περπάτημα, σφίξιμο – χαλάρωση του ποδιού σας, λύγισμα, τέντωμακαι άλλες ασκήσεις που θα βρείτε σε αυτό το φυλλάδιο.

Τι πρέπει να κάνω όταν πονάω;Ανυψώστε το πόδι σας και βάλτε πάγο για να ελαττώσετε το πόνοσας.

Για πόσο καιρό θα χρειαστεί να χρησιμοποιώ βοηθητικέςσυσκευές (‘Π’, πατερίτσες, μπαστούνι);Αυτό διαφέρει από ασθενή σε ασθενή. Ο ελάχιστος που είναιαπαραίτητο να χρησιμοποιείτε πατερίτσα συνήθως είναι 6εβδομάδες.

Γιατί έχει μελανιάσει το πόδι μου;Είναι συνηθισμένο το μελάνιασμα του δέρματος, γίνεται από τηφυσιολογική συγκέντρωση αίματος μετά το χειρουργείο.

Μπορώ να βγαίνω από το σπίτι πριν περάσουν 6 εβδομάδες απότο χειρουργείο μου;Ναι, μάλιστα είναι πολύ καλό για σένα να το κάνεις. Μπορείςεπίσης να ταξιδεύεις με αυτοκίνητο, μην οδηγείς όμως ο ίδιος πριντις 6 εβδομάδες.

18

Μέχρι πόσο θα μπορεί να λυγίζει το τεχνητό γόνατό μου;Συνήθως μέχρι 120°.

11. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Maihafer GC. Rehabilitation of total hip replacements and fracturemanagement considerations. Κεφάλαιο 6 στο ‘Physical Therapy ofthe Hip’. Εκδ. Echternach JL. Curchill Livingstone, σελ.77-95,1990.

Σακελλάρη Β. Αρθροπλαστική Ισχίου – Γόνατος. VIII ΣυμπόσιοΦυσικοθεραπείας, Αθήνα 1994.

Total hip replacement. (orthoinfo.oaos.org). American Academy ofOrthopedic Surgeons, 1996.

A New Hip Joint (the total hip replacement operation). A Leafletfor Patients. Arthritis and Rheumatism Council for Research.

Wright V, Smith T. Understanding arthritis and joint replacement.British Medical Association, 1993.

19

20

21

Knee Arthroscopy Exercise Guide

22