hunda.ppt - masterat berat · pdf file4- epistaksis prof.ass. birkena qirjazi hemoragjianga...
TRANSCRIPT
06/11/2013
1
1- Egzaminimi i hundes se jashteme
2- Rhiniocopi anteriore
3- Rhinoscopi posteriore
2. Rhinoscopia anteriore:
A-egzaminimi i vestibulit (lekure)
B-egzaminimi i kav nazal me spekululm
3 – Egzaminimi pas vazokonstriksionit
EgzaminimiEgzaminimi ii hundeshundes Egzaminimi fizik : Shihen meatuset dhe mund te goditet mbi sinus per te
pare nese ka dhimbje.
CT scan : ndihmon per te vleresuar nje sinuzit kronik
MRI: Jep imazhe shume te detajuara te sinuseve. Perdoret ne kombinim
me CT
Endoscopia:Vlereson kavitette nazale, nazofaringun
Kultura nga sinuset: Mun dte mrret mukus nga sinusi (punksion ose gjate
endoskopise?)
Testet kutane te alergjise.
Grafi e thjeshte : Zgjidh problemet e kockave rreth sinuseve
EgzaminimiEgzaminimi ii sinusevesinuseve
44-- EpistaksisEpistaksis
Prof.Ass. Birkena QIRJAZI
HemoragjiaHemoragjia nganga hundahunda Shkaqe lokale Traumat lokale ,trupat e huaj, infeksionet e
hundes dhe te sinuseve, inhalacionet e zgjatura ne ajer te thate,perdorimi lokal i kokaines ne hunde, polipi i hundes, fibroma e nazofaringut,neoplazmat e hundes, Devijacioni septal, perforacioni i septumit, esencial .
Shkaqe sistemike , HTA, ateroskleroza, semundje infektive,cirrozat hepatike, crregullime te faktoreve te koagulimit, crregullime tefunksionit hepatik, preparate, kongjestio ni kardiak, feokromacitoma,hormonale, semundje te gjakut, purpura trombocitare etj
Anteriore Posteriore
DiagnozaDiagnoza dhedhe trajtimitrajtimi vleresimi i normave jetesore marrja e historise se plote mjekseore dhe egzaminimi fizik Rinoskopia anteriore
ushtrimi i presionit me gisht ne alae nasi, kundrejt zones se plexusitKiesselbach, ne anen qe gjakos, per 4-5 min, eshte hapi i pare dheme i thjeshti per ndalimin e hemorragjise.
Me tej, pacientet trajtohen me vazokonstriktore lokale, tamponimose kauterizim. Keto intervente ndalojne hemoragjine ne 80-90% terasteve.Rifillimi i hemoragjise eshte i mundshem here pas here.
Tamponimi eshte vendosja e nje mase ( ndarese) intranazale, qe dote ushtroje nje presion lokal kostant. Materiali mund te jete: garze,merocels, epistats, rapid rhino, ose nje nga qindra llojet e ndryshmete tamponeve nazal. (anteriore, posteriore dhe anterioposteriore).
PolipozaPolipoza nazalenazale Rritje te zakonshme, jo tumorale , ne forme loti qe formohen zakonisht
rreth hapjeve te sinuseve ne hunde.
Shoqerohen shpesh me alergji ose astme.
Polipet e medha bllokojne drenimin e sinuseve duke cuar ne infeksione te tyre (faktor risku per sinozit kronik)
Klinika
Obstruksion nazal Acarim rrotull syve
Kongjestion nazal Humbje te shijesTeshtima Hiposmi (75%) -anosmi
Rrjedhje posteriore Dhimbje faciale
Rrjedhje hundesh
06/11/2013
2
FaktoretFaktoret e e riskutriskut per per zhvilliminzhvillimin e e polipevepolipeve Kryesisht mbi 40 vjec, 2 x me shume tek meshkujt Femije- fibroza cistike? Nganjehere paraprin alergjine Shoqerohen me sinuzite, trupa te huaj, shume here pa
etiologji. Teori alergjike- inflamatore?
MjekimiMjekimi
Kortikosteroids intranazale,ose orale Trajtimi kirurgjikal Permiresim i dukshem 18 muajt ne
vazhdim, ne mungese te nje gjendjejetjeter
KujdesiKujdesi per per kirurgjinekirurgjine e e sinusevesinuseve Aspirina jo 10 dite para operacionit, asnje antiinflamator
jo steroid 7 dite para. Nuk duhet ngrene dhe pire 8 ore para operacionit.
Kujdesi pas operacionit
Naten e pare mund te mbahet ne spital ose teshoqerohet ne shtepi. Nese ne shtepi nuk duhet te jetevetem
Koka ne krevat me dy-tre jasteke, per te minimizuarkeshtu edemen post-operatore.
Mund te shkoje ne banje por nuk duhet te shtrengohet,sepse kjo mund te jape hemoragji.- laksative?
Disa paciente mund te kene enjtje te dukshme te faqes,hundes, buzes se siperme, ose rreth syve per disa ditepas operacionit. Kjo eshte normale.Mund te perdoren qese me akull …………mbulesa,perime? 15 min po 15 min pushim
Hemoragjia e lehte eshte normale, pushon gradualisht.‘mustaqja’ te nderrohet sipas nevojes. Pas kesajmund te kete per disa dite sekrecione te lehta mepak gjak
Djeta e lehte, e bute dhe e ftohte eshte me etolerueshme, derisa te pastrohet komplet anestezia.Lengjet e ngrohta duhen evituar per disa dite.
Narkotike..antibiotike..antiemetike...steroide. Pacienti npas operacionit e merr veten per disa dite,
ne varesi te llojit te operacionit. Mund te duhen 4-5dite per ta rimarre veten plotesisht.
Gjate rikuperimit, duhen evituat ushtrimet qe rritinfrek kardiake dhe tensionin (vrapi,ngritje peshash etj)
Pasi eshte hequr tamponi, pacienti mund te marre frymeme hunde, por nuk duhet t’i shfryje ato apo te teshtije per7-10 dite me pas, per te ulur rrezikun e hemoragjise.
Nese ka hemoragji, duhet te qendroje shtrire me koken engritur mbi jastek, duke ushtruar pak presion mbi hunde.
Nje nga gjerat me te rendesishme qe duhet te bejepacienti eshte dushi nazal. Dushi, i bere disa here ne dite,pengon formimin e krusteve.
Duhet evituar e folura e shumte, pertypja e forte,aktivitetet me stres, ngritja e peshave, perkuljet perpara.
Syzet nuk duhen vendosur mbi rrenjen e hundes.;duhet teevitohen alkoli dhe duhani spese zgjatin procesin esherimit. Nuk duhen ferkuar dhembet fort, mpirja edhembeve dhe gingivave mundt e vazhdoje per disa muaj.