5/11/2018 Hull, Raymond: A sikeres nyilvnos beszd alapjai 1.

1/23

A m ai csa ladV a ro si e le t, f alu si e le tDemokn'i .ciaNapjaink hoseiMint latjuk, ezek ttil altalanosak, hogy egye t len eldadasban min-dent elmondhamank roluk. Ezert egy-egy targyon behil jeloljukmeg azt a szukebb temdt, melyr61 az alabbi hallgatosagok ekitt tar-tanank eloadast:L 200 kozepiskolas,2. 25 uzleternber is vallalkozo.3. 50 haziasszony,4. 100 nyugdijas ferfi es no .5. Barmilyen mas hallgatosag, melye t pont o san meghatarczunk,(A fuggelekben lisza talalhato, amely tovabbi atfogo temakoro.

ket tartalmaz.)

h alla sa na k a tema ra to rte no o ss zp on to sita sa , m e l y e t a z e l6 ad 6 ir an tip oz itiv e rz elm e k k fs er ne k.Mielottbeszelni kezd, az eldadot altalaban nehany sz6ban bemu-E z l eg to bb sz or a z e ln ok f ela da ta , E gy j 6 b emu ta t6 je le nto se na ke dvez d figyelem fe lkelteset, A tervez esnel azo nban nem

csupan erre hagyatkoznunk, E to szor is a b ern uta ta s n eh a e l-D e ha nem is m arad el, az elnok (vagy a bem utatast vegzds zem el y) r os sz ul v eg zi a d olg at, is n em ra nk , h an em o nrn ag ara v ag ye gy m elle ke s k erd esre ira ny ftja a fig ye lm et. E ze rt a zta n e gy j6 j)_ e-

... nem vart rdadaskent kell kezelnunk, es j obb, ha nem sza-ra ,. . ... . A z eloa das el6tti perce kben azon ban a h allgatosag figyelm e m eg

. .. .. . .. ... eg y j 6 b emu ta ta s m e lle tt is e le g s ze ts zo rt, A r es zt ve vo k i gy ek ez ne kh el ye zn i r na gu ka t, e xe rt m o co ro gn ak , c so sz og na k, k o-

hec~eInek. Mindnyajan ismerjuk ezt a "ft iggony elotti" zsongast,1!~ ,:o zI6 szav aink - m elyeke t ha ngosan, lassan ejtu nk ki, m i-kozben teklntet(jrika hallgatosagot p as zt az za _ _ :e IC s en d es ft ik a ne-

zdteret , es varakozas.t ebresztenek. Ez azt jelenti, hog y a dotta k a si-kezde s felte teli. A m ha rosszul akn azzu k ki a lehe toseg et, harossz lesz a r6lun k k ialaku lt elsa benyomds, j6 idore van szukse-h ?g y !e do l gZ?;\ll\ ezt a li~ trariY i. .E feJeze tbe n ol:lJhte kony be .ve zetesi technikat targy~,_.o1yan OO!O frOfli .eIloe-S'letntIfITiitseimiiTkeppencsinalnunk, ., , . . _ .. _ .. "'."'." '. ..T"Ne assuk ala egy j6 udvozles pozitfv hatasat azzal, hogy( al )s ze nln yk ed ve I eb ec su ld m e gje gy ze se ke t te sz un k m a gu nk ra .,,N em is tudom , m iert pont en gem ke rtek fel, h ogy besz eljek er-r6 1 a tem ar6L L egalab b otve nen van nak varosun kban, akik n alamsokkal t?,bbe t tudn ak r6la. D eM t ha m ar r a m e se tt a v !lla sz ta s, a k-kor ...

.. Vagy: "Sajnos az u t6bb i hetekben nagyon lefogla ltak egyebu gy ek , (g y n em lu dta m ig az an fe lk es zu ln i. T ar to k h at tO le , h og y e la -adasom neh a kie sit zav arosnak tu nik m ajd , es alig ha sikeriil o lyanm eggy 6z6en beszelnem , m int szerettem volna. D eM t ... " Vagy: "N em hiszem , hogy kU lonosebben j6 eload6 lennek, deIg ye ksz em m in de n ( 61 em te lh eto t m eg te nn i. H alla na k e ng em o tta zu to l s6 s o rokban?".. V a nn ak , ~ kik a zl h is zik , a z i ty en o nl ee rte ke l6 s z6 ve g s ze r6 ny se -g uket m utatJa, ezert p ozi!fv beny om ast kelt a h allga t65ag ban. A z

42

4. A bevezetesN ag ysze nl, h a m es te re v ag y a k ezd 6s ne k.Hen ry Wadswo rt h Longfe ll ow

Az e lo a da s beY~ZNareszenek .QLLl!!lkGi.6jaan: 1. F el ke ite ni a hallgatosag figyelmet,2. K oz oln i a hallgatosaggal, mi r6 1 f og un k b es ze ln i, 3 . F elk elte ni a h allg ato sa g e rd ek lo d6 se t a te ma ira n I..:t. E gy se ge sf te ni a h all ga to sa g g on do la ta it. ( Ir an yt s za bn i a h all-gat6sag gondola ta inak)..5. M egadn i a beszed hangvetelet es egysegesf t en i a hallgatosag'erzelmeit . (Iranyt szabni a hallgatosag erzelmeinek.)A s za rn oz as c su pa n a konnyebb attekinthetosege; szolgalja, is aso rre nd n ern fo nto ssa gi v ag y k ro no l6 gia i. Eg y s ik e re s b ev ez e te s

eseten ugyanis egy-egy rnegnyilatkozasunk egyszerre ket vagy tobbfunkciot i s szo lgalhat .A kedvezo figyeJem felkeltese

K ep ze lju nk e l e gy fo rr 6 k esd n ya ri n ap ot, E gy 6 sz ib ara ek osb anv ag yu nk , e he se n e s s zom ja sa n. A tu la jd on os f gy 5 z6 1: "M ar e re tte k,csodalatos a zamatuk, es a finorn le csak u gy e su ro g b el6 1i ik . F o-gya ss zon nyugod tan !"B iz to s, h og y e bb en a p illa na tb an a fig ye lm tin k c sa k a c so da la to sgyumolcsokre iranyulnalN os, ez az a "nyujt6zkod6", a targy "eleresere" valo torekves,a mit fe l a ka ru nk e bre sz te ni a h allg ato sa gb an . M eg ho zz a m in el k o-rabban,A fig yele m azo nban o nm ag aban ne m e leg ---:.k~dye;fJ,gy~k.!)1_I~va n s zu ks eg un k, V a gy is olyanra, melyet a ternank ~szemponljab61elonyos e rz elmek k fs er ne k, M a sk en t fogalmazva: az t akarjuk, hogya h allgat6k b fzzan ak bennunk, elhigg yek, am it m ondunk nekik .C so da la to t, tis zte le te t, h aH t v ag y r ag as zk od as t a ka ru nk e br es zte nib en n ii k, e s s em r ni ke p pe n s er n f el el rn et , d ii hO t , e ll en se g es se g et , u ta -l at ot v ag y h a so nl 6 negatfv erzelmet,A ke dvez6 fig yelem tehat ne m m as, m in t a hallg at6 latasa nak es

41

ig az sa g e zz el sz em be n a z, h og y in ka bb n yo ma sz tja a z e m be re ke t. Ato bb se g v ala mi ily esm it gondol: "U ram Isten! M ar m egin t m ibemasztam bele?!"A z ily en sz ere ny ke de s te rm esz ete se n n ag yo n d ic se re te s d olo g,e s a ta rsa lg asb an m eg va n a m ag a fu nk cio ja , a m e ld adoi eme lv enyenn in es h ely e. ( Eb b6 1 p er sz e n em k ov etk ez lk , h og y a s ze re ny te le nse g-nek helye lenne!) .T e gy ti nk meg m i nd en t - _l TI eg je le .n es ii nJ ck e l, mo d or un kk a l, h an -gu nkka l, sza vaink kal -, hcgy maga bizto ssagc r, erdt e s befo lyast~ ,u gir .( ); ~u nL O ly an b ef oly as t, m e ly ne k e re dm e ny ek en t a r es ztv e-vok minden erzekukkel, gondolataikkal es erzelmeikkel felenk for-d u ln ak . E h he z viszontpozit{van ke ll k ezd enunk .2. Ne kezdjunk balkan, Sokan szandekosan c se nd es en k ez de -nek, es f ok oz ato sa n e gy re e rd se bb en b es ze ln ek . E Z I a z in df t6 f az is !" bem el eg fte sn ek " n e v e zik .A z ily en te ch nik a n eg atfv an h at a h allg at6 kra . L esz ne k, a kik e ztgondoljak m ag ukban : ,,N em tud kicsit h an g os ab b an b e sz el ni , h o gyh allj a is a z embe r? !"A h el yz et p ar ad ox on a, h og y m iu ta n mar t el je s h ange r6v e l besze-lunk, azutan is lesznek, akik az t gondol jd k , h og y r os sz ul h al la n akminket , Ennek a zta n az lesz a kovetkezmenye, hogy tenyleg rosszulhallanak minket .E z er t n e k ez d ji i n k c se n de se n , n e k ez d ji in k . beme le g ft es se l" . S6!,in du la sn al k ic sit h an gc sa bb an b es ze lju nk , e s h a s zu ks eg es , k es db bc so kk en ts uk a s zu ks eg es s zin tr e a h an ge rd nk et..A z eloa ~6I~ gsu lyosa bb ve~ ge, arnely m in den egye b eldadcie re ny t s emm isse te sz , h a nel1l hallhato; Ke rt il j l ik e zt a h al al os c sa p-d aL E ze rt az elsa monda tt 61 k e zd v e o ly an h an g er ov e l b es z6 lj ti nk ,h og y a h allg at6 sa g m in de n ta gja m in de n sz av un ka t h allja .Mondjuk el, mit rnondunk el nekik!

Keslek~des.!l61kiil k~zo J juk a ha ll ga t 6kka l, w i r . 9 1 f og un k b e sz el -n L E bb en a sz akasz ban persze m e8 n em te rtink ki a'i6nye gn~ , nemh ato lu nk a p ro ble ma m ely ere , d e v ih 'ig osa n e s fe lre erth ete tle ntiJm e gh at ar oz zu k, m i e l6 ad lls un k tem aja .V a nn ak ,a kik v on ak od na k .m eg te nn i e zt, m in t a mik or v ala ki u sz -ni akar, de nem iudja ra szann i m agat, hog y bem enje n a hid eg vfz be.L en ye gte le n d olg ok r6 1 b es ze ln ek , b es ze ln ek , b es ze ln ek . E h alo ga t6t ak ti k: in ak v a n k et o ly a n v a lt oz a ta , me ly ek rt 5l fe lt et le nt il b e s- ii in emkelL

43

5/11/2018 Hull, Raymond: A sikeres nyilvnos beszd alapjai 1.

2/23

1. Szemeiyes. vonatkouisok taglalasa. A z e l6 ad 6 torteneteketmesel onmagar61 es a j el en l evd h f re s se gek ro l, Hosszan, kifogyha-tatlanul, Abevezet6ben termeszetesen h e !y e v an a s zeme ly es v on at-k oz as ok na k, d e e ze kn ek r ov id ek ne k k e ll ie nn iu k. ( Er re v on atk oz o-./ an lasd a fejezet " Sz em e ly es h i vatkozasok" cfrml reszetl) O ly an d ol -g ok nak azo nb an n in es h elye, rn ely ek kcl csak az id 6 m egy , d e nemscgitik a temaban megje lOl t ce lt .Tisztelt Elnok u ri H o lg y eim a s u ra im ! N a gy me gt is zt el te te s szamom-r a, h og y it t l e he te k rn a o no kk eL KG lo no se n n ag y o rom szamomra ,h og y e gyGtt le he te k e ze n a z e r ne lv e ny en figi ta na ro rn ma l e s b ara -tornmal, l on g fe ll ow p ro fe ss zo rr aL KG lonos en l el emeW szamornrah alla ni - m in t a ho gy te gn ap , n ag ys ze ru v ar os uk ba e rk ez ve n h allo t-ta m - , h og y L on gfe llo w p ro fe ss zo r 6 ssz eg yu jt6 tt m uv ei a m in ap je-le nte k m e g, es hogy e c so d al at os k on yv ek mindenki s za rn ar a e le r-hetck an nak a varosnak a konyveebol t ja lban, m elyet sok even at ma-g am i s k e d ve s l ak 6 he ly emne k t ud h at tam , S :; :O k se g te le n monda nom ,h og y e ls o u ta m az egyik nagys:; :e ru konyvesbolt jukba vezetett, hogymegvegyem azokat a csodalatos ko te sb e b u r k o lt a s g yonyor u nyorn-datechnlkaval keszftett mdveket, Itt van nak m ost is vslern, es osz-s ze lo ve te to n k u ta n s za n de ko rn b an va n rneqkern l a p ro fe ss zo rt, d e-d i ka lj a oke !.T udom , hogy ha hazaerkezven megmuta tom e g y6 ny 6rG kotete-k et feleseg em nek - ak in ek m eU esleg eb ben a varosban kezdtemu dv ar ol ni a s i tt e s kG dte m 6 r6 k h us eg et, es ak i megkert, hogy a dj ama t o no kn ek le gm e le ge bb u dv 6z !e te t, e s e ln e ze s et , h og y n em lehetitt rna velunk, m ert ket fiatalabb liu nk egy ik e b eteg - szoval, hamegmutatom ezeket a konyveket felesegem nek, tudom , hogy, , . s tb,A h allg ato sag e kk or ra m ar fe sz ke lo dn i k ez d. E ze rt a ztan k eriil-jilk az o ly an sz em ely es v on atk oz as ok at, m ely ek ne k n in es k ulo no -

s eb ben k oz uk a te mah oz ,2. Vicc!"k, V an na k, ak i k a zt hi s zik , m in de n b es ze de t s ze lle m esv ic ce k s or av al k ell k ez de ni iik . A k es ob bi ek be n k ite re k a rr a, m ily enf elt ete le k k ed ve zn ek a v ic ce kn ek , d e m ar m o st m eg k el l r no nd an om ,h og y ez ek n ag yo n k orla to zo ttak , A z e se te k to bb se ge be n a b ev ez e-te sb en e l~ iit Ot t v ic ce k h ata sa e gy er te lm tl en h at ra ny os . H a a z e l6 ad 6n em kifejez ettcn jo v iccm eseld - es az em berek to bb sege, ku lo no-se n nepes hallgatosag elott, semmikeppen sem az - a jclenlevoku na tk oz ni f og na k, s 6t, k fn os an f og ja k m ag uk at erezni , H a a p oeno krnondjuk ulnek, ak ko r m eg figyelerneltereld hatasuk van, Ez meg-44

d ol go k f og la lk oz ta tj ak 6 ke l, m el ye k h at as sa l v an na k c sa la dju kr a e ss zdkebb ko rnye ze tuk re,Ezert bizonyitanunk kell, hogy a tenia szemely szerint erintid ke t. H a e z s ik en ll, n em le sz p ro ble ma nk a z e rd ek ld des fe le hr es z-tesevel.N e b fz zu k m asra ez t a f el ad at ot , N e b fz zu k ra sem a l eve zet 6 el-n ok re, sem ped ig a h allg at6k ra. N e hiteg eSS iik m agu nkat an al:" Ma gu k is b ela tjak , h og y a te ma fo nto s sz am uk ra, E z teljes en n yilv an val6 , es n in es s zilk se g h og y a z em ber a sz aju kb a r ag ja ."Egy:H ta la n n em b iz to s, h o gy a h al lg at 6s ag minden ta gja la tja e zeE gy ik iik sem g on dolta veg ig o ly an alap osan a tem at, m in t m L V an -n ak k 6z otti ik , a kik a lig tu dn ak r 6la v ala mi t.A kik m ar el6 ad as el6 tt is tud tak , h ogy a tern a fo nto s sz am ukra,6 r6mmel f og ja k h all an i t 61 un k s aj at e rv ei ke t. Az embe re k s ze re ti k,h a az el6 ad 6, v ag yeg y s Zak te kin tely ken t k ez elt s ze m6 1y a ltaI m on -d at ta k a hita m as ztja k s aja t v el em e ny ii ke t. E z er t o lv as na k o ly an uj.s ag ok at, m ely ek nek ta rtalm a e gy bee sik n ez ete ik ke l, e ze rt ja makt emp lomba, a ho l v al la so s me ggy6z 6 de si ik h el ye ss eg er 61 b iz to sf tj ak6 ke t m in de n a lk al omma1 .E ze rt h a a h allg at6 kn ak v ilag os e s eg yer telm u v alas zt ad un k a rr aa h lp ze le tb el i k er de se re , "M ie rt f on to s e z szdmomra?", o ri il ni f og -nak n ek i. V aJasz un k leg yen m ag ab iz to s es egy ertelm u, E bben azes etb en n em les z p ro blem an k a h allg at6 sa g e rd ek l6 d6 sen ek fe lk elt6s6vel.Egysegesitsiik a hallgatosag gondolatait!

A p ro gr am m eg kez de se e lo tt a h allg at6 k s ajat g on do la ta ik kalv an nak e lfo glalv a. C salad , m un ka , e ge sz se g, sz om sie do k," p iety -kfik, politikai esem enyek, film ek, m asok 6lt6zkOdese ... M eg-szam Jalh atatlanu l so k m ind en jar az em berek fejeben, v ag y epp enb e sz el ge tn ek e ze kr 61 .Ha Ii g on do lato k la th ato k le nn en ek , a n ez 6ter h as on lato s le nn e

eg y m egb oly gato tt h an gyabo ly hoz , ah ol a go nd olatlen yek o ssze-vissza ro han galn ak , A m i felad atun k, h ogy ezt a k ao tiku s rajz aste gy se ge $ ir an yb a te re ljt ik , e s h as on l6 an a m en et el 6 k atom ik ho z, e gye l6 re e lte rv ez et t u tv on al on e lju ss un k a k it uz ott c el ba ,E z er t m in el k or ab ba n e gy se ge site niin k k el l a h all ga t6 sa g g on do -la ta it . E I k elt e rn il nk , h og y e gyUt t g on do lk oz za na k v el tin k, e s a tO b bi resz tvev6ve l.

46

n eb ez ft i a z e l6 ad 6 f ela da ta t, h og y a h al lg at ok g on do la ta it e s e r ze se ita t ema ra i ra n yf ts a,K erU ljilk a h alog ato tak tikat. T erju nk az on nal a len)'eg re -e gye r te lmuen , fe lr e er the te tl enu l. Ku lonben elveszftjuk a ha l lga tosa -g un ka t, e 5 lehet, hogy a k es ob bi ek s or an m ar n em is tu dju k vissza-nyerni.Itt v an eg y pelda arra, hogyan 'kell roviden a lcnyegre terni, fm emi t mondo tt Pal a po sto l a z a th en i M a rs -h eg ye n (Ap os to lo k c se le ke -detei 17:22-24):Atheni terfiak, mind e n t ek in te tb en n a gyon i st en le lo n ek latlak tileket.Me rt m i ko r be ja r ar n e s s z er n le le r n a Ii s z en t el ye it ek e t, t a ta tk o za r neg y oltarral i s, me lyre e z v ala frva : Ismeret len I ste nn ek , A ki t azert tin em i sme rv e t is zt el te k, a zt h ir de te m e n nektek.

A z I ste n, a k l te re mt ett e a v il ag ot es rnindazt, a mi ab ban v an , m i-v el ho gy 6 m e nn yn ek es f61dnek u ra, kezzel csinalt templomokbannem lakik . , .Volt egyszer eg y el6 ad 6, ak i s eh og y se m t er t r a a l en ye gr e, is ak i

tul halkan beszelt, Tizenot perc utan a kicsit suket neni (aki mindiga hatso sorban i i i) odasz6lt a f er je n ek : "M ir 61 beszel?"M ire a ferje: .N em tu do m. M eg nern m on dta m eg ."Ebressziik fe I a hallg~.t_~.sag~rdeklodeset!--A~r d ~ k I 6 d 6 ; - ~ ~ ~as , m in t s zemei ye s t iJ r 6d e s, Brdekunk flY-z 6d ik e gy d olo gh oz , u gy ho z, u gy e rez zu k, s ze mely es k ap cso la t flY zh oz za . K ep ze lju k m a gu nk e le , h og y a h al lg ato sa g v ala m en ny i ta gj af elt es zi n ek iin k a kerdest : "O n s ze ri nt mi er t f on to s szalJlomra ez at ema? " Va la s zo l junk ra r6vi ae r i; 'v i la gosa r i~e s' mint! k o r d b G d J i : Hae zi te ss zu k, s zi nt e a zo nn al s ze m el ye s e rd ek lc de s e br ed a h al lg at ok -ban.Ha az iskclaepltesi j av as la t n em kap to bb se get a szavazason, gyer-me ke ik h lj an l es zn ek olyan ismereteknek es jartassagoknak, ame-Jyek ne lkO !6zhe te tl enek, hogy meg keresse k a k en ye ru ke t, e s koz6ssegtisztel6 po lq a ro k ken t meg ta la lj ak helyuket a z s le tb en .

A z ily en m on da t r og to n f elk elti a h allg ato sa g to bb se get k itev 6sziil6k erdeklddeset.Nem eleg al ta l aban indokolni, miert fontos a tema szlimunkra (a ze ld ado s zamara ), v agy ma so k , e se tl eg az egesz t ar sad al om sza rn a ra .A hallgatosag tagjait els6 so rb an a sajat helyzetiik erdekli, azok a4S

H a s ik er ul f elk elte ni a h allg ato sa g f ig ye lr ne t, e s e rd ek lo de st e b-reszteni bennuk a tema irant, ez termeszetes m6don bekovetkezik.Ennek e gy h at ek on y e s g yo rs m 6 ds ze re , h a a zz al k ez dj uk , amibennagy!}n valoszina, hogy egyetert es van a jelenlivOk k6zIJII.Min cl k or ab ba n te gy ii nk e ze rt o ly an r ne ga lla pf ta st , a m i v el a h all-g ato sa g e gy et er th et . V ala mi t, a m i t e g yik ii k s em u ta sf th at e l v a gy c a-f ol ha t me g. E r ne gk oz elf te s k ulo no se n f on to ssa v alik a kk or , h a s em -l eg es , v a gy e ll en s eg es b e al lf lO tt sa gu h al lg at 6s ag g al v an d o lg u nk .Antonius az e gy ete rte sn ek e zt a b az is at te re mti m eg , a mik or h i-r es b es zeMbe n e zt m o nd ja :

A r os sz , m it e mb er tes z, tu lsli 6 t;A j 6 g ya ko rta sf ma sz al! v ele.Ez legy en C aesar so rsa is.

A h allg at6 sa g k es z v olt e lle ntm on dan i n eb , a m 6 e gy a ll fh \s sa l,m elly el m in de nk in ek eg yet k elle tt er te nie, le feg yv ere zte a s ze m-benallist. (A 6, f ej ez et be n r es zl et es en e lemz em a b es ze de t. )M e gm a gy an lz va a h al lg at6 kn ak , m ie rt f on to s s za m uk ra a tema,e ln y er ju k e gy et er te si ik et , e s e g yb en e gy s eg es ft j i lk a g o ndo la ta ik at .I ly en ko r t eh at n in es s zi lk se g k ti lo n g on do la te gy se ge sf te si 1 6p es re ,A m ily en vag y olyan m 6do n m eg kell ez t ten ntin k, es m in el ham a-r ab b v ag un k b ele , a nn al jo bb ,Adjuk meg a beszed hangvetelet!

H an gv ete le n a b es ze d u ralk od 6 e rz elm i sz (n ez etet er te m. E z le-h et k om o r,le lk es ft Q, f en ye ge t6 , m e gn yu gta t6 , f elt ti ze l6 , e rz elg 6s ,r ae io na li s, h um o ro s, s za ti rik us va gy b armi e gy eb , a mi t v 6la sz tu nk .'" In du la sn al a h all ga t6 sa g n em tu dja , h og ya n r ea ga lj on a z e l6 ad 6-r a, e s m in de n u ta la st, je lz es t, k ap as zk od 6t m e gr ag ad , h og y k id er ft -s e, m il ye n e rz el mi k ap cs ol at ra le ph et v el e. E z 6r t f on to s, h og y n e a d-j un k h am i s j el ze se ke t! KezdjUk a zz al a h an gve te ll el , r un e! y e l6 a da -sunkat ura ln i !og ja , E z s eg ft e gy se ge sf le ni in k a h allg at6 sa g e rz el-meit ,B esz ed tin ket p ersz e n em e gy etle n s ziik e rz elem u ra lja e le je t6 1v egig, h an em az erz elm ek nek eg y ho I keskeny ebb , h oI sz eleseb bs klll aj a. I tt -o tt h um o rt v ih etU n k a z e gy eb ke nt k om o ly e l6 ad as ba is ,es beszurhatunk nehany kom olyabb gondolatot egy klil6nbenk on ny ed h an gv ete lu b es ze db e. A len ye g, h og y m ille! k or ab ban je -l~ zz [jk , m ily en le sz el6 ad as un k u ra lk od 6 h an gv etele:E ieg y m asik

47

5/11/2018 Hull, Raymond: A sikeres nyilvnos beszd alapjai 1.

3/23

in do k, am i m ia tt keru ln unk ke ll, ho gy a tem ah oz nem ta rtoz6 v icce ksoraval kezdjdnk, Ha humorosan indftunk, a hallgatosag joggal var-ja , h og y h umo ro sa n f oly ta ss uk , is z av art e re z, h a e le s totes va n ahangvetelben,

A b es ze d e le je n a h allg ato sa g er6sen b ef ol ya so lh at o, H a ez t si-kerul kihasznalnunk, ne m lesz problemank azzal, hogy a resztvevdkgondolatait es erzelmeit azonos iranyba fordltsuk, Es r n in d ig emle-kczzunk arra, hogy az emberek konnyebben befolyasolhatok erzel-m ek ke l, m in t lo gik us ervekkel!Kilenc bevezetesi technika

Meg vi z sg al tu k a b ev cz et es o t f un kc io ja t. Mos t nezzuk meg, me-lyek azok a r n 6d s ze r ek , ame ly e k alkalrnazasa lehetdve t es zi, h og y ab ev ez ete s m eg fe le lje n a z e f un kc i6 kb 61 f ak a d6 kovetelmenyeknek.1. Tiirtenelmi hivatkouis

A " to r te n e lm i " k if ej ez e st s z el es e rt el emben haszn al om. Nern fel-tetlen jelent olyan eseteket, rnelyekr61 tonenelemkonyvckben 01 vashatunk. Valaszthatunk eg y hetkoznapi esemenyt, arnely kielegftiaz alabbi kovetelmenyek valamelyiket:

a) Erdernben kapcsol6dik a temahoz.b) Alkalmazasa hatasosabb, ha a hallgatosagegy resze vagy

egesze mar ismeri,c) Akkor a le gh at as os ab b, h a kiernelt fontossaga van a hallgato-sag eg y re sz e v ag y e ge sz e s za ma ra ,T eg yu k fe l, h og y e gy l ako ss agi gy rf le s en besz e lunk, ahol a z a do tt

varosresz vfzellatasanak ja va as ar cl v an szo. A b ev ez et6 nk le he t va-Iami ilyesrni:N egyven ke t eve epO lt ki itt az e ls6 vfzveze tek-re nd szer, hetszaz-n yo lc va no t m e ts rs s c sc vo ze tc kk el e s h us zo nk et b ek ii!o tt fo gy as zt6 v al. A bb an az id 6b en e z t6 ke le te se n m e gfe le lt. U gy an ak ko r a maire nd sz eriin k, a m ag a 3 0 krn -e s ve ze te kh os sz av al IS h ar min e s zi-v att yu allo rn as av al m a r n em g yo zi a z ig en ye ke t. A z . e lr nu lt n ya ro n, e saz azt m egeloz6 nya ron, en is es onok is, hO lgyeim es uraim , arrak en ys ze rU itO nk , h og y k or la to zz uk v iz fo gy as z!a su nk at . E z e gy ik On kszarnara s em v olt fe !e m el6 e lm e ny .

A " to r te n e lm i " b ev ez ete s e lo ny e a z, h o gy h a ta Ds . .eszkruJlllll,gatosag gondolatainakegyscgesi tesere. Egyy~~t~atatlan teny rneg-48

sag a ldozata i, m art a ko rm any es a nep nem vesz tudo rnast nehezh e!y ze tO kr6 1, n om k sp es m e ge rt en i s aja to ss ag aik at e s s zO ks eg le te iket.

Egy i ly en kezd e sn e l nagy a v es ze ly e a nn ak , h og y a h allg at6 k ko -z ott le sz ne k, a kik nern e rte ne k e g yet e zz el, a mi a zt je le nti, h og y azel6 ad 6na k nem sikerul egysegesfteni a hallgatosag gondolatait. Mitobb, a b e ve ze t6 in ka bb a v ele rn en ye k e s e rz elm ek m eg osz ta saravezet, am i nem fogja megkonny it en i s zam ar a, h o gy s za n de k at eler-je .

Egy j6 l kiv ala szto tt s ze me lye s h iv atk oz as h ata so s b ev eze te site ch nika . M ag ab an re jt a zo nb an k it v es ze ly t, E ze ke t e lk erG le nd 6:

a) ne dieseked jlink , es ne be sze 1ju nk d olg okr61 tigy , h ogy az di.c se kv es ke n t h a ss on ,b ) c sa k n ag yo n ro vid en b es ze ljlin k rn ag un kr6 1.

3.ldezetKezdheW nk egy fr6 t61 , vagy a tem aval fog la lkoz6 isrne rt sze -

m e ly t6 1 v ett id 6z etle l. P eld au l:O mar K hayyam , a peasa kolt6 es es illagasz, nem sok jot m ondo tt ar eg i K oz el-K ele t b 61 cs eir ol. E zt fr ta :

M ag am , m in t fia ta l, g ya kra n ke re ste m b olc se kE s s ze nte k la na cs at, h allo tta m n ag y e rv ek etE rro l m eg am arro l, d e a veg e m ind ig a z lett,H og y b em en te m e gy ik a jto n, e s k ij ot tem ugyana zon .E ze r m eg ezer fia la l lany es fiu abra ndu lt k i n apja ink b6 1cseib ol e sszen tje ib O!. N em e re zn ek tisz te le tet az e gyete me k ira n!, ne m lbre sz ! b en nO k a hlta !o t a va lla s.

E gy r na -s ik p eld a:Edward G ibbon a R 6m ai b iro da /o m h an ya tla sa e s b llk ds ae fm u mil.veb en ez l ilja :

.A le gte he ts eg es eb b p olitik us ok b ela tta k, h og y e gy etle n al la m s em ta rth atja fe gy ve rb en va gy lu sta lk od as ba n !a ko sa .inak tiibb m in t egyszazadat anelkO I, hogy e~ e l ne asnam e g s aja t s fr ja t,"Id eje h at, h og y m ie lo tt m eg k es o Ie n ne , n ag yit6 a la v eg yu k a lla mu nkf eg yv er ke ze si e s j 61 e ti k ia d as ait .

A z id 6z ete k e gy ete rte _~ ~ .s er~ ~ ~~ i~ ~ _~ ~ .~ !!a ~~ .~ ~ t. A z u t6 bb i-. . ..' . .. 50

allapiHisaval kezdunk. Mivel a hallgatosag minden tovabbi nelkti lelfogadJa,-el6nyiis pozfcioban vagyunk, hogy a kovetkezd megal la-p M.s un kh oz is e ln ye rjiik a z. egyetertesukct. .(U !tha tjuk , hogy a fenti bevezetes valaszol arra a kerdesre IS,hogy "Mi a tema?" es "Miert fontos szamomra?")

Egy masik pelda:Nyolevanhel ev e ezen a fo ldreszen apalnk hazat terem tettek egy O Jn em ze tn ek , a rn ely a s za ba ds aq g ye rm eke , e s a me ly e lje gy ez !e rn a-g at a zz al a z e sz rn en ny el, h og y m in de n e mb er e gy en lo ne k te re rn te -tett.

Am iko r Ab raham Lincoln a h f re s Ge tt ys bu rgi Eml ekbes zed ebenezeket mondta, nag yo n j6 1 tud ta, ho gy nern a ll mogotte a n e rn ze tegyseges tamogatasa, s 6t, m e g sajat partjae sem. A b ev ez et6 celjaaz volt, hogy egysegesftse hallgat6inak gondolatait,A " to r re ne lm i " bevezetes hasznos technika, A lig va n olyan temavagy hallgatosag, arnelyre ne lehetne talalni megf ele l6 a n ya go t.2 . S zemet ye s h iv a tk o zd s

Nyi thatunk azzal, hogy utalunk a korulmenyekre, m e ly ek m ia ttot t vagyunk, de kezdhetunk a temara vonatkoz6 szemelyes tapasz-talatainkkal is.

P6ldaul :K ul6 n6 s o ro mo mre sz olg al, h og y e rro l a h eJ yro l sz 6lh ato k, a ho nn anm ar apa rn e s na qyapa rn is sz6lha tott, ug ya nen ne k a sze rvezetn e k a. g yu le se n .

Ez egy teny megallapftasa , es a hal lgatosagnak nem lehet oka,hogy vitassa, arnit az e l6 ad 6 m on do tt. E ls 6 mo nd ata va l e ln ye rte a zegyetertesuket, am i eldnyos kiindul6pont, hogy ra te rj en a temara.Egy k ov et ke zd p el da :

E lm u lt n ov em b er be n v is sz at er te rn K an ad a c iv iliz alt, u rb an iz alt te ru le te re . E lo zC 5le g h e! e ve ! t 61 t6 tte m a z E sz ak ny ug at e sz kim 6 iv al, a kik k el e gyu tt a lte rn , a kikn ek k en ye re t e tte m, a kikn ek ru ha ja t v ise lte m,a ki kn e k n ye lv et b e sz el tem ,A hallgatok nern vitathatjak a tenyeket. Kovetniuk kell az e16-

ad6 t . Gondo la ta i k egysegesen eg y iranyba fordulnak.De tetelezzuk fel, hogy az e l6ad6 fgy kezdi:

A K an ad a e sz ak ny uq ati v id ek eln e l6 e sz kim 6k su ly os ig azs ag ta la n-49

peldanal Iehetnek, akik az aranyokat vitat jak (napjainkban so~a lnagyobbak a z a llami k ia da so k e k et te ru le te n), azz~ l a zo nb an m i nd -nyajan egyetertenek, ~og~ Gibbon trta az tiltalunkIdez~:t.~~.ndatot.Sikerl i l t egye te r te sr e j ut ru eg y d olo gb an , e s e zz el r e st u t ot tu n k eg yese t leges egyon te t ii ellenvelemenyen, Ezt a r e st a z tan megfele l6 er -v el es se l e s b iz on yf te ko kk al t ov ab b t ag ft ha tj uk .4 . T or te ne t, l ef ra s

E te ch nik a le ny eg e, b og y e lm on du nk eg y t or te ne te t, v ag y s za va -inkkal kepet fest ilnk a hal lgatosag ele,B la ck bo ro v aro sa , a me ly h ats za z k ilo me te rre k ele tre v an in ne n, e gycs up a s za nb 61 a ll6 h eg ys eg o ld iJ .la ba n fe ks zik . A m B la ck bo ro n eg ys ze nb an ya ja na k k ote lp a!y ai e s s ziv att yu i a Un ak . S ar ra l s ze nn ye ze t!v iz o nto tt e e l a z e lh ag yo tt a kn ak at. A fia ta lo k ta vo zta k B la ke bo ro b6 1,h og y m ash ol k ere ss en ek m u n ka t, p en zt e s re me nyt. A z . id os ab b M -n ya sz ok m eg m ara dta k, fe lv es zik a m un ka ne lk OIi s eg elyt, g on do z-:d k r6 zs ak ertje ik et, a s ka po sz ta ik at, v ag y o tt u ln ek a B an ya sz klu bb an , e s k ortyo lg atja k ko rso s orO ka t, a mily en h os sza n a gy k ors o s Ortc sa k k or ty o lg a tn i le h et .

A tO rten etn ek va gy ke pn ek kapcsol6d nia kell a tem ah oz, 6s m egkell fe le ln ie a be sztd ha ngvete lene k. H a p elctaul a z e l6 ad6 elrna -raszta l6 lag akar sz61n i arr6l, hogy a korrnany hagy ja pusztu ln i as ze nb an ya sz ato t, e s e c se te ln i a ka rja a m un ka ne lk lili M ny as zo k s u-Iyos gondja it, a ligha 1enne megfe le l6 kezdes egy beszamo l6 ab la ck bo r6 i B an ya sz K lu bb an ta rto tt v id arn tije vi b alr6 1.5, I d rJ s zeru h i va t ko zd s

K ez dh etlin k e gy a ktu alis te nn ye l va gy e gy n em re gi e se tte l.T egn ap de Jutan az E NS Z k6zgy illesen a ~ m ond ta a fra nc ia kO ld 6tt,h og y ...A z Igazsagugy i M in is~ enum alta i m ult M ten k iado tt bO nozes! s ta-tis ztik a a zt m uta tia , h og y to va bb ra is ije sz to sz am ba n n ov eke dn eklIZ e r os z ak o s bun cs e le kmenye k.E z volt az ev leghidegebb nap ja . Latom , hogy vannak 6nok koz6 tt,a kiken nag yka bat van a s kesztyu. A lig ha leh etn a M t a lka lm asa bbp illa na t, h og y a rr 61 b e sz eljO nk , h og ya n le he tn a fe lu j [ta n! a v aro sh az afU tes i rendsze re t.

A h iva tk oz as na k te rm esz ete se n k ap cs ola tb an k ellle nn ie a te rn a -51

5/11/2018 Hull, Raymond: A sikeres nyilvnos beszd alapjai 1.

4/23

V eg yiik a tortenelmi hivatkozas technikajat alkalmaz6 bevezetese ls 6 p e ld a ja l.Nyolcvanket e ve e pO lt k i itt az els6 v lz ve ze te k r en ds ze r, h ets za z-nyolcvanot meter c sd ve ze te kk el a s h us zo nk et beko t6 t t fogyasz t6 -v al , A b ba n az id6ben ez t oke le t esen m eg le Je lt. U gy ana kk or a m airendszerunk, am ag a 3 0km -e s vszetexhossza val, as harmine szlvaty-tyual tcmasaval m ar n em gy6z i az i ge ny ek et . A z e lr nu lt n ya ro n, e s a zaz t megeloz6 nyaron, en is as onok is , h olg ye im e s u ra im , a rr a k en y -szeruttunk, hogy korlatozzuk v lz fo gy as zt as un ka t. E z e gy ik ti nk sza-m ara se m v olt fe le me l6 e lm en y.En a zo nb an s ze re tn ek e lO te rje sz te ni o no kn ek e gy etkepzelest,am ely v ag e! vethet ezeknek a k or la to za so kn ak , e s tizennyolc hona-p en b elu l biztosltja s za rn un kr a a z e le gs eg es menn yi se gO vizet, A ku -tatok Ieltartak harem 10m is t, am ely b 6s eg es mennyiseqben tartal-maz t is zt a, i ha to vizet, Ezek olcson b ek ap es olh at6 k a r en ds ze rb e.EI6ny05 teltetelek mel le tt k i t u d juk onoknek epftsni a szO kseges ve-zeteket. Mar rendetkezun k e g y tij s zi va tt yu a llo rn a ss a l e s a tarozohozs zOks ege s t el eph el ly e l. Az a ra rn la s! s eb es ss q c se ke ly novelasevelminden hazba e l t ud juk j ut ta ln i az t a mennyi segO vizet, am i szukse-ges a ke nye lernh ez e s a z e ge sz se ge s e le th ez .N os, a harem torras e gy ik e, a me ly a le gb 6se ge se bb , in ne n o t ki-lcmeterre v an ...A bevezetes ezekkel a szavakkal vegz6dik: ,,' ... az egeszseges

elethez. ".A kcvetkezo mondatral.c.Nos, a harem forras egyike ... "az el6ad6 m ar aner a beszed tdrgyaldsnak n ev ez et t r es ze re , I tt r es z-le te se n k ife jti a zo ka t a p on to ka t, m ely ek et b ev ez eto je be n m ar ro vi-d en eml ft et t.Itt van egy m asik pelda a bevezetesre, ahol az el6ad6 idezeuelkezd:

Omar K ha yy am , a p e rz sa k olt6 e s c siU ag asz , n em so k j6 t m on do tt ar eg i Ko ze l ke le t b ol cs ei r6 1. E z t Irta:Magam , m in t tia ta l, g ya kr an k er es tem b olc se kE s s ze nt ek t anacsat , ha ll ot tam nagy ervekstE rro l m eg a ma rr6 1, d e a v eg e m ind ig az lett,H o gy b ement em az e gy ik a jt 6n , e s k ij ot tem u gy an az on .E zer m eg ezer fiatal [any es f iu a br an du lt k i n ap ja in k bO lc se ib 61 ess ze ntje ib 6J . N em e re zn ek tis zts le te t a z egyetemek i rant, nem lb.r es zt b en nilk a hf ta to t a v alla s.

M ie rt e re zn sk I gy a f ia ta lo k? V ee su nk e gy p ilJ an ta st o kta ta sl r en d-56

P ersze nem k6be vesett torveny, hogy a bevezetes nem lehet ro- , 1 ' .videbb, yagy hosszabb m int a teljes beszed egytizede, a m ez egyo ly an a ra ny , a me ly h asz no s ira ny elv ke nt sz olg alh at, k ulo no se n a ..._ _ .1k ez d6 e l6 ad 6k s zam ar a, ()"'\~"~~iOsszefoglalas -. . c . \ ; . ' 1 A bevezetes funkci6i: , '11. A lem a s zempo ntja bo l k ed ve zd f ig ye Jem f elk elte se .. , _ > , " t2 . A t6 ma m eg je lo le se . . , 0 . v : . . f , '>3 . A tem a ir an ti e rd ek 16 de s f e1 6b re sz te se . < ; , [. . . , , ' - :4. Egys6gesfteni a hallgat6sag gondolatait. ..A ' i 5. Eg ys eg es ft en i a h al lg at 6s ag e rz elmei e". N e k ez djiin k m en te ge t6 ze sse l v ag y 1 .in ma gu nk le erte ke1 6se ye l. ... Kezdjlink hangosan, nyissunk erOSe.lk_,,,. (, . !;.d.r.;");':~i,'J, A zo nn al n eY ez zlik m eg a te ma nk at:~ ~\~ ' .:J.( c . " " 0 . : . ; " ; ( : J ) Roviden sz6ljunk arr61, m ilyen pontokra akarunk kitem i. . B izonyftsuk a hallgat6knak, hogy a tem a szem elyesen erinti'6ket. K ez djlik a zz al, a mib en y ita th ata tla n e gy ete rte s a la ku lh at ki. K ez djiin k a b es z6 d u ra lk od 6 h an gv ete 16 Ye L- '- ' :- :\ -. ': ;'> "';' ;" .. , ,_ A kilene bevezetesi technika:1. T iir te ne lm i h iv atk oz as .. :; ,.. .. . . ; ., .

2. Szem elyes hivatkozas -" ,~~ - , ,3 . I dez et '< ;, . .4 . T orte ne t y ag y lefra s5. Id6szenIhiYatkozas6 _ K er de s7. Udvarias b6k-, ... : :'.. :._.,. ,: ,

. l" '.~ 8 . T er na ho z k ap cso 16 d6 v ic e ..," , . ~ ~ . > .' . -.(:/> ~ -, '9 . S emm itm o nd 6 m e ga lla pf tiis ( ke riiln i k ellh ie

A ho lle he ts eg es , a lk alm a zz un k o ss ze te tt b ev ez ete si te ch nik ak at. A bevezet6nk hossza ne haladja m eg a beszed teljes id6tartam anak ea;ti:;;edet: ..~ (,l I.)J).'

~~~~;~~"\_(._ . ,_,,,,\ . , t~ ,.:"': . :~ ".('~_::'

V eg ylin k e gy a tf og 6 tem ak iir t a 3 _ fe je ze t v eg en J eY 6lis ta r6 1. F og alm a zz un k m e g e gy v ele k ap es ola to s te rn a t. K es zliljiin k f el h ar omk ii 11 . in b1. iz 6b evez et 6ye l a z adot t t emaban .

, . 1 : . .. .c '

5 8

s ze rtin kr e e s a z e gy ha z ln te zr ne ny eir e, e s p r6 bs Jju nk v ala sz : ta la ln ia k e rd e sr e.Vajon azok a f ia ta lo k t an u ln ak az e gy et emen, a ki kn ek v al 6b an ot ta h ely Ok ? H an y tenetseqes f ia ta l v a n m e g! os ztv a a to va bb ta nu la s le -het6segetOi i lyen v ag y o ly an o ko k r nia tt ? A z ok k o zo tt , akik az egye-tem en v an na k, b a ny an p o cs e ko ll ak f el es le ge se n s aj a! i de jO k et es ak oz os se g p en za !?M it n y ujt a m al e gy etem ek ta na ny ag a azoknak a l ia t a loknak, akika.szam ft6gepek, a szfvatultetesek, a gensebeszet es a hidroqen-b om ba ko ra ba n n one k fel?K ik a tanarok? Hog ya n v ala sz tja k k i o k e!? M en ny if e e rte ne k ah -h o z, a rn it c s in a ln a k? A lk almas ak a rr a, h og y v ez es se ne k, osztonoz-z en ek , h og y kivfvjak a m al d iakok t is z te t et e t?E s m it m ondjunk az egyhazr61? A nnak intezmenyelrol? Mit tud-nak mondanl a l ia t a l l e lno l teknek? Konzarvativ vagy forradalmi uze-netuk va n szamukra?Es az e gy ha zk oz se ge k ira ny fta sa ba n m ek ko ra sz av uk v an a fia-taloknak? Vagy n eta n a z id6s nernzedek inlnyftja ezeket? Ha i ge n,rniert?E ksrdesekre adott v a la s zo k ho z za ia r ul na k , h og y jo bb an e rts Ok afiatalok v ls e lk e de s et , jo b ba n s eg fth ess Qk o ke t, h og y m e gta la lja k h e-lyOket a tarsadatornban,Teha t k ik k er il ln ek b e es k ik n em k er il ln ek ma b e a z e gy etemek re ?

A bevezetes a " ... helyuket a tarsadalmunkban." szavakkalv eg zdd ik . A rargyaiQs a "T eh at k ik k en iln ek rn a be .. _ " kerdesselin dft. A fe nti b ev ez ete s p elda u gy an arra a h ata so s m eg old asra : e gyrovid attekintese a kescbb reszletesen targyalando kerdeseknek.A bevezetes hossza

A 2. fe je ze tb en az t m on dta m, a bevezetes le gf elje bb a tdrgyaldsiddtartamanak tizede le gy en . M i i ie lr ov id eb b e gy beszed, annal ke-Vesebb tema; erint a targyalas, annal rovidebb elokeszltesre va nszukseg a b ev ez eto be n. M i ne l h os sz ab b eg y b esz ed , m in el to bb te-mat erint a targyalas ( v agy ugyanol yan szamu kerdes melletl ezeketre sz le te se bb en ta gla lja ), a nn al h os sz ab b le sz a b ev ez ete s,

A v fzve zet ek -hal oza t f e jl es z te s eve l foglalkoz6 b ev e ze te s a z e16-a d6 tem po ja to l f ug g6 en e gy tiz en ke t- tiz en ot p er ce s eldadast teteleztel. A z "Oma r K ha yya rn " b cv cz ete s u gy e gy tiz en ny olc -h usz p erc esb es ze d n yita sa I eh et,57

5. TargyalasMindent megprobdljatok: a mij6, azt megtartsdtok.PIl I11evele a Thessalonikabel iekhez , 5:21

Eg y j 61 e ld ke sz lt et t e s e l6 ad ot t b ev ez et es e se te n h al lg at os ag un kb an6 rd ek 16 de s e br ed , a r es ztv ev ok g on do la ta i e s e rz elm e i a zo no s ir an y-b a f or du ln ak , e Z er t k fy an cs ia n f og ia k k oy et ni e l. 2a .d ~u !l k l eg fo nt o-sabb reszet, a tdrgyal!ist. .A b ey ez et6 r en de ite te se e gy eb ek m e lle tt a z, h og y ,, me gmon dju knekik, m it m ondunk m ajd nekik". N os, a tiirgyalas a beszednek az are sz e, a mik or "m eg mo nd ju k n ek ik ", am it fo nto sn ak ta rtu nk .M it m ondunk nekik es hogyan? A mint a 3. fejezetben hittuk,egyetlen besz6dben Iehetetlen k0riiljam i egy atfog6 tem akort. AIegjobb m egoldas eZ ert az, ha csak lJehdny Urdessel, temaponttalfo gla lko zu nk . A zo kk al, a me ly ek e rd ek lik a h allg at6 kat, a me ly eks eg fte ne k n ek ik d olg ok m e g6 rte se be n, d oJ go k m eg old as ab an , a c se le ky es be n. A lta la no s s zaM ly ke nt k im o nd ha tju k, h og y e gy e lo ad iis -b an n em c el sz en ! o t k er de sn el t ii bb et ki fe jt en i.A temapontok kivaJasztasa

A z el6bb azt m ondtam , a legerdekesebb 6s a hallgat6knak leg-tiib b s eg fts eg et n yu jt6 k er d6 se kk el k ell f og la lk oz ni. A z e rd ek l6 de sta te ma va l va l6 sz em ely es tO r6 de sk en t h atiiro zta m m eg . V an na k te m al< , m e ly ekn ek m ar a p usz ta m eg ne ye ze se is e 16 g, ho gy a h allg at6eldontse, szam ara fontos dolgokr6l van sz6. A z olyan el6adasok,m eJ ye k a z a d6 kk al, a z e ge sz se g m e g6 rz es ey el, a m u nk af elt6 te le kk el, a z o kta tiis sa l, a la ka sp ro blema kk al f og la lk oz na k, s zin te b iz to -sa n 6 rd ek l6 de st e bre sz te ne k, m ert e ze k a p ro ble ma k m in de nk it sz e-m ely ese n e rin te ne k. E zt a h allg at6k tu dja k. N em k ell a z e lo ad 6n akk ii l1 . in f e lh fyn ia e rr e a f ig yelmti ke t.V ann ak a zo nb an e l6 ad aso k, m ely ekn el a h allg at6 k m ag uk t6 1 ta I an n em j1 .in ne k r a, .v ag y n em j1 .in ne k ra e le g g yo rs an , m ily en :n Od o ne Tin ti 6 ke t a te ma . E z k iil1 .in iise n ig az o ly an e sete kb en , a nu ko r a ze lo ad 6 c elja a u ij6 ko zta ta s, is me re tte rje sz te s. V eg yiin k p eld liu l e gyily en d mu e l6 ad ast: ,,M ic he la ng elo sz ob ra i:'.H og ya n e rin ti e z a te -rn a n ap j a in k e gy sz eru y aro sla k6 j a t? H og ya n e rh et6 e l, b og y sz em e

5 9

5/11/2018 Hull, Raymond: A sikeres nyilvnos beszd alapjai 1.

5/23

va l, e s o s szh angban kell l en n ie a b es ze d hangvetelevel. Eg y t ov a bb ik ov e te lmcn y, h og y su /yar t ekint ve meg fe le lj en a b e sz ed t ema ja n ak .Abszurd d ol og l en n e peldaul eg y varoshazi fUtes feh l jf t as r61 sz6 i6beszedet e gy o ly an tragikus esettel kezdeni, hogy k et s ze rn el y h al al -ra f ag yo tt e gy autoban, mer! e lt ev ed te k a z uton, A nagysagrcndek-n ek e z a z a ra ny te ve sz te se -g ro te sz k h a ta st v a lt an a k ii i hi ll gl it os ag -ban. ......6 . Ke rd e sH61g y eim a s u ra im ! Feltettek m ar m ag uk na k a k ard ast: " Mit k ap okazert a ta gd ije rt, am it r e nd sz er es en f iz et ek e nn ek a szervezetnek?"TegyOk t el , h og y l ee g a z o tt ho n uk . Mo s t e st s. M i ko z be n i tt u ln e k. B i z-tositva v an na k m in de n vesztesequk ellen? E s e zt u gy ertern, hogyval6ban mlilden veszteseouk ellen? Mindnyajan r en de lk ez ne k amegfelel6 t i lzblzlosi t ilssal?Feltettek m ar m agu kna k a k er de st , h an y g ye rm ek e l itt a varosunk-ban - igen , itt a varosunkban - akik ehesan, r on gy os an a s fazvam en ne k a gy ba , m ik oz be n m i itt GlOnk,me l eg en f e lo lt o zv e es j6l1akot-tan?

E gy j6 1m e g va la sz to tt, te m ah oz k ap cs ol6 d6 k er de s h ate ko ny e sz -k o ze a z on o s g on d ol at ok e s e rz e lr ne k k ia la kt ta sa n ak , R e nd k fv tl li h a -te ko ny sa ga ; a z m a gy ar az za , h og y a h allg at6 k g on do la ta i a valasz-kereses, vagyis sajdt kovetkezteteseik eredmenyekent fordulnaku gy a na b ba a z i ra n yb a ,P ers ze a ze rt v an b iz on yo s k oc ka za ta a k ol tO i k e rd e sn ek . V a la kib ek ia ba lh at e gy v ala sz t, am i n ag yo n megnehezni a d olg un ka t. F el -r ob b a nt ha tj a a k o ve tk ez c g on d ol at ho z v e ze t6 h id a t, e s s ze tz il al ha tj ae lo ad asunk e l or e e lt e rv ez et t h angve te l et .Ily esm i n em fo rd ulh at e lo e gy k ultu ra lt h allg ato sa g e se te be n,Am ha szamolnunk k el l a z za l, h og y bajkeverok is les zn ek a hallga-t 6k kdzot t, jobb, ha ne m teszunk f el k o 1t 61 kerdeseket sem a beve-

zetdben, sem kesobb,7 . U d va ria s b 6k

Kezd h et un k a zz a l, hogy u dv aria s b 6k ot m on du nk a z e se me ny ts zp on zo ra lo s ze rv ez etn ek , a z o ss ze jo ve te l s ze rv ez ol ne k, e gy v ag yt ob b meg je le n t s zemc ly n ek .Ez t a t ec hn ik at n ll sa go sa n is g ya kra n h as zn al ja k, B iz on yo s tar-

52

!yakran alkalmazott nyitasi technika, J ob b a zo n ba n k er ii ln i. ': jGye ng e, h at as a e gy en ld a n ull av al . K ul on be n is , ha va n elnok, akkoriaz mar bejelentette az e lq ad as t a rgya t. l,Az eload6 s zar nar a ko te le zd a ra nyszaba ly : Ne mondd,l]g_g~.,.".,_n.!11.e.rsJ.e.gS-r;hfJ)'.tJ.ma.114i.!.'H~.!:tjJs.t:.s_cWIgo~ '1Ahe lye tt pe ldau l, hogy a halalbuntetes vissza~llftasa erdekes esidoszenltema, mondhatjuk ezt: "E bbe n a pil lanatban o tv en ha t g yi l-ko s to lti b ii nte te se t b ort on ein kb en . K oz ott il k v an na k o ly an ok , a ki kujb61 gyilkolnak, ha kiszabadulnak."

E z s ok ka l ercsebb kezdes. O lyan m egal1apftasokat tartalm az, .\m e ly ek n ap on ta m e gf or du ln ak a z embe re k f eje be n, am ik or g yil ko s-s agok r61 , k egye t lenk edesek r61 o l va s nak .A ta na es om e ze rt az , h o gy n yi ti sk e nt , d e a lt al ab a n i s, k er il lj li k as emmi tmond6 k ij el ent e sek e t.Osszetet t nyitasi technik:ik

A lk alm a zh atu nk e gy s~ er re .t Ob b b ev ez ete si t ec hn ik at is , k omb i-l )a ,J vaOk e t. E z ze l h a ul so sa b ba t eh et ji ik a z i nd it as t.Peldaul ;A ny ak en t k on ny en e lr ag ad na k a z e rz elm e k, am ik or a h al af bO n te te sef to r l !~ser61haUok . Tegnap a v ar os un kb an , c su pa n n yo lc u tc an yir ain ne n, e gy h usz on kile ne e ve s, sZ 8z kil6 s g orilla m eg er6 sz ak olt e smegfojtot t eg y hBt ev e s k is lanyt .

Ez a kezdes a s zemel ye s I zi va tkoz as es az i doszeru h iva tkozask omb in ac i6 ja . M in dig e rd ek 10 de st e br es zt, e gy s6 ge sf ti a h all ga t6 -s ag g o nd o la ta it e s e rz e se it .U .s su nk e gy h oss za bb re sz le te t a G etty sb urg i E m le kb esz 6d b e-vezeteseb61:Nyolcvanhel eve e ze n a fO ld re sz en a pa in k h az at te re mte tte k e gy u jn em ze tn ek , a me ly a sz ab ad sa g g ye rm ek e, e s a me ly e lje gy ez te m a-g at a zz aJ a z e sz me nn ye l, h og y m in de n e mb er e gy en fo ne k le re mte -tett. O rsz agun kba n po lgarhabo ru dul, a mely va laszt a d arra a ker-d es re , h og y e gy f gy s zO le te tt a s ily en e szm at v all 6 n em z etn ek v an -ejovlije,

E z a bevezeto a tortene/lIl j hivatkoztis es az idlfszer({ hivatkozefskom bin aei6 ja. A rra a k erde sre, ho gy "M iert fo ntos ez 1" II valasz:" .. . e gy f gy s Z lile te tt e s ily en e szm et v a1 16 nem ze tn ek v an -e jo v6 je ."54

E zt a te ch nik at n ils ag os an i s g ya kr an h as zn alja k. B iz on yo s t a r -s a sag i e s emenyek alkalmaval, m in t am il ye n e gy eskuvo, egy paru,Unnep i vacsora, klub o ss ze jo ve tc l e s h as on lo ak , e lf og ad ha t6 e s h ~-ly en va 16 . d e m as a lk alm ak ko r g ye ng e e s h ata sta la n, T ov a? b r on tjaa helyzete t, hcgy az altalsnosan a lk~ lmazo tt f o rmaban .a z ilyen be-vezet6 harnis benyornast kelt az eloadas hangvetelet illetden. To-vabbi problema, h og y r oss zu l v ila gftja m eg a temat, vagy nem eb-reszt e rd ek l6 de st a hallgatosagban. Azok a bokok, melyekkel eg ye lo zo f eje ze tb en L on gf ello w p ro fe ss zo rt e lh al mo zta a z e 16 ad 6, n e-g atf v p eld a l eh et a z ily en b ev ez ete s: e.T etm esz ete se n e gy o ly an iin ne pi e se me ny en , a me ly et L on gfe l-low professzor t iszteletere rendeztek, az Bye? n~ it as e l fog a?,h at 6 ,(ha nem igyekszunk eloadokent elcterbe tolni sajat szemelyunket,m int ahogyan a peldaban tO ltent). ' .

M a gam a ztja va so ln am , h og y r nin el r it ka bb an h as zn al ju nk b ev e-z etO ke n t u dv a ri as b 6k o t, e s c sa k a kk or tegyilk, h a e gy s ze rn cl y ( sz e-me ly ek ) v ag y szervezet irant poz i tfv erzelmeket akarunk ebres~teni .E s p er sz e csak olyan dicsereteket mondjunk, ; n el yekben . () "s .z l nt enh is ziin k! H a n em f gy v an , a h allg at6 sa g a tla t r ajt un k, e s a k ov etk ez -menyek kmosak lehetnek.8. Megfelelovicc

T ul sa go sa n i s g y ak ra n a lk a lr na z ot t k ez d es i t ec hn ik a. fSak akkorn yls su nk v ic ce l, h a:a ) a z te ny )e g k ap cso l6 dik a te ma ho z,b) tudjuk, hogy a hallgatosag m eg ne m ismeri,

c) hatasosan tudjuk eldadni (ne f el ed ji lk , a viccmeseles nehezmesterseg),

d) megfeleloen tukrozi beszedunk alaphangjat.H a e ze k a f el te te le k te lje su ln ek , h ata so s le he t a v ic ce l v ag y a ne k-

dotaval tortend nyitas,9. A temdvai kapcsolatos semmitmondo dlli tdsMai eloadasomban o ly a n k e rd es ak k el f og la lk oz om , ma ly ek meg ha -tarozhatjak a szakszervezen m ozga lom jov6 jet. O lyan te ma ez ,amelynek mindnyajunk szamara elsdrendf tontossaqa van.M ai estenk te m aja , a ho gy b iz on yo sa n olvashattak a plakatokon asaz u js ag h ir de te se kb e n, a h al al bOn te te s vlsszaallftasa, E z eg y nag ye rd ek l6 de sr e i ge n yt tarto, es r endk ivU! i d6 sz e ru t ema .

53

Bevel:etesiink legyen erOS!A ta pasz talta bb" eload6 km 'i1 gyakran t al al ko z ha tu nk a zz a l,h ogy ~ gy ne m tu l er6s mondattal kezden~k, a z ta n a tt er nek a maso-d ik ra , a me ly ik k ez Mm on da tn ak so kk al jo bb le nn e. Itt v an k et p el-da :Ezen az e st en a f ia ta lk o ri b un 6 ze ~ ro l a k ar ?k b ~ sz e ln !. v ar os un ~ ba n,az e v e ls o n yo lc h 6n ap ja .b an a ! I~ ta lk or ua k tl z~ n~ ag y ~ za za le kk alto bb b un t kovettek e l, m i nt a z e lmu lt e v h a so n l6 ld o sz a ka b an .

A z e l6 ad 6 egy semmitmorJd6 mega tlapi tas sa ! kezdte, es u~ana a t-tert az i doszeru h iva tkozasra . Jo bb le tl v oln a, h a a zz al k ez dl, h og y"V arosunkban ... stb .N em ta rto m m ag am b on lsz ati s za ke rto ne k, d e a z u t6 bb i m ~h an y e v -b en e le g s ak al o lv asta m r6 la , A b or ke sz fle s - am i l e ny eg at t ak in tv _en em ma s, m i nt g yOm61 cs ia f er ': le nt aC i? S e rj .e ~ zt es e a lk oh o l k e pz o -dasevel- az e ls o o ly a n b ak te numo k a lt ai k lv al to tt f o ly ama t, me ly eta z embe r m e gta nu lt i ra ny ita ni.A z e ls 6 m e nte ge t6 dz o mo nd at m in de n to va bb i n elk ill e lh ag yh a-t6 . A m as od ik m on da t, "A b ork esz fte s, a mi le ny eg et te le in tv ~ n ~mmas, ,. stb ." n ag yo n j6 t o rt ene lmi h iva tkozas , lis a z e lo ad as md lt6mo nd ata ke nt s ok ka l jo bb .E ze k p eld ak m a, a mit e n "to ro kk osz iiriilo b e~ ez ete sn ek " n ev e-z ek , A z e lo ad 6, m in te gy f elk es zii1 6s ke nt a v al6 dl b ev ez e~ es ,r e, te szn eh an y b iz on yta la n, s emm itm on d6 m eg alla pfta st - n em l tu lz ass alfogalmazva: hallat b izonyos hangokat. ..A s zo ka s re nd kf viil e lte rje dt. V eg yu k h at a la po sa n sz em ug yr e ab ev ez ete slin ke t, e s s z6 rj uk l ei b e l6 1e a z ily en to ro kk os zo riilo m o n-d ato ka t, f ra zis ok at. E z f ok az za mo nd an d6 nk h atis at .MondJ'uk el nekik, mit fogunk majd elmondani nekik!"" E f ej ez et e le je n b es z6 ltem a rr 6l , h og y a ? ev ez ete s m a so .d ik f un k-c i6 ja , h og y e lm o nd ju k a h allg at6 sa gn ak , m lr 61 f og un k n ek lk b es ze l-n 1. E z a lta la ba n k et le pe sb en tO rle nik :

1. Megnevezziik az e load~ temaJat .2 . R6viden pontosftjuk , m It fogunk r6la m ondant. ,A z e dd ig i p eld ak ba n a z e gy sz er use g k ed ve er t az e ls 61 6p es u Hi nm eg alltam . A b eve zete s azo nban n em lehel telje s a m asod ik lep esn eJ kiil. L as su k, h og y a z e lo zo p el d6 k e se te be n, h og ya n n ez he t e z ki.55

5/11/2018 Hull, Raymond: A sikeres nyilvnos beszd alapjai 1.

6/23

ly es v on atk oz as ok at is rn er je n f el o ly an tem ak ba n, m in t K o ns ta nt incsaszar v a gy Bo na p ar te Napoleon szernelye, a Ncptunusz bolyg6f el fe de ze se , a v ar os m e ll etti f oly 6 b ak te riu m os s ze nn ye ze tt se ge , ar et i s as f es zk e le si s zo ka sa i, a p ap fr zs e b ke n d6 g y ar ta sa n ak t ec hn o 16 -giaja?A z e rd ek lo de s f ele br es zte se re i ly en ko r a r eg en yf ro k mo ds ze re tkell alkalmaznunk. Vagyis mutassunkbe eg y k _ O I J f J j N u ~ ~ . Akonfl ik-t us ok s aja tj a, h og y a zo nn ali e rd ek lo de st e br es zt en ek a z o lv as 6b an ,CS hasonl6 e rdeklodcs t e b re sz te nek a h allg at6 kb an is .H a p elda ul M ic hela nge lo szob rairo l beszeltlnk, a rm lvesz k i-e me lk ed d a lk ota sa in ak p usz ta le ira sa e gy id 6 u ta n b iz on yo sa n u n-ta tn i fo gja a h allg ato sa go t, A m h a a rr6 1 beszelunk, mi ly en k uz d cl -rnebe keriilt, hogy elsajautsa mesterscgenck minden fogasat, vagym ily en v ih aro s o ssz eu tk oz es ei v olta k p ar tfo go iv al, m ily en n eh ezv olt b esz ere zn ie a m eg fe le ld m in ose gu e s m ere uf m arv an yto mb o-ket, eldadasunk erdekelni fo gja a hallgatosagot.

Ha csupan f els or ol ju k a varost atszeld folyo vizeben taialhatom ikr oo rg a ni zmu so k at , c sa k untatjuk a hallgatokat, Am ha arrol be -sze lunk , h ogy a na pf6n y, a lev egd ztete s 6 s a h om ersek let m ilyenm6 do n b ef ol y as olja a v iz m ik ro bio lo gia i j ellem zo it, h a a rr 61 mese-ltln k, m ily en g yilk os k iiz de lem f ol yik e p ar an yi I en ye k v ila ga ba n,ez erdekelni fo gja a h al lg ato ka t. H a b emu ta tju k a ,v fz u gy i s z er ve ke rd fe sz tt es ei t ta va in k e s f oly oi nk ti sz ta sa ga na k m eg dr ze se re , e s e z-ze l sze rnbea l lf t juk , hogy a h az tartasi es az ipari szennyezdanyagoke g yr e n a gy o bb karokat okoznak termeszetes vizeinkben, mans ra-mu t a tt unk egy kon fl ik tu s ra , amely erdeklddest ebreszt,A k on flik tu s a ze rt e rd ek li a h allg at6 ka t, m ert m ag uk is a lla nd oo ss ze utk oz es be n v an na k c sa la dt ag ok ka l, b ar ato kk al, m u nk :a ad 6k -k al , a t ar sa da lomma l, a n na k t or ve n ye iv el , r en d el et ei ve l (meg sz e gi ka s eb es se gk or la to za st , a do t f iz et ne k, b fr alja k a kormanyt) , a terme-s ze tt el ( fo rr os ag , h id e g, s zu ny o go k , b e te g se g, h a la l) e s o nmag u kk a l( ak a ra te r6 ve l p r6 b al ja k l eg y6 z ni e re de n dd l us ta sa g uk a t, a lk oh o lo sm am or ira nti v ag yu ka t, sz ere tn ek m eg el6 zn i a h ev es v erm ers ek le tspont an k i to r ese it ),Ha mozgalrnasan , szfnesen, atelhe tden tudjuk bemutatniazt ak on flik tu st, a me l y p eld au I M ic he la ng elo e s I I. G yu la p ap a, ille tv eNapoleon lis tanarainak kapcsolatat jellemeztc, v ag y a me ly b en nere jlik a re ti sas veszelyeztetettsegeben l is v ad as zoi n ak ga tl as ta lanm a ga ta rta sa ba n, a h allg at 6k k on ny cb be n a zo no su ln ak a b emu ta to tt

60

A temapontok elrendezeseE gy b esz ed te ma po ntja in ak c elsz errl e s l og ik us e lre nd ez ese je -l en fo se nl i1 eg k or ii iy ft i, h o gy , l' il a. l" lg at 6s ag meg er ts e 6 s e lf og ad ja ,a mit m on du nk . A z a ny ag z av aro s e lre nd ez ese ne k e re dm en ye o ly anh allg ato sa g, a me ly ik n ern k ap ta m eg a sz uk se ge s ta je ko zta ta st, e sa melyben kete lyek ebre dnek az e l6ad 6 h ozza erte set illetoe n. A za la bb ia kb an n eh an y h as zn os e lr en de ze si m 6 do t m u ta to k be .1.E lr en de ze s t er be li e lh el ye zk ed is s ze _ ri _n t

V an na k tc ma k, m ely ek ne l c elsz eru a te ma po nto ka t te rb eli e lh e-ly ez ke de su k s or re nd jc be n ta rg ya ln i. V e gy un k e gy e lo ad as t, m e ly -nek efm e: "U tog atas egy k epkiallftason "_ A so rren d itt le het az,a ho g ya n a h it og at 6 k ti ve ti a k hi ll ft as t lt vo n al at .V ag y v eg yiik a k tiv etk ez 6t: "H og ya n m in ositsiin k e gy sz arv as-m ar ha t? " A z e l6 ad 6 h ala dh at a te stre sz ek sz er in t, m on dju k k ez dv ea f ejn el, e s b ef eje zv e a f ar ok na l. K tiz be n i sm e rte ti a zo k:a t a m u ta t6 -

k at , m e ly ek a la pja n e ze kj6 na k, v ag y r os sz na k m in 6s iil ne k.F ti ld ra jz i r eg i6 kr 61 b es ze lh e ti in k e sz ak r6 1 d e lr e, a t en ge rp a rt t6 1 ah eg ys eg , a fo rra st6 l a to rk ola t, a h eg y la ba t6 1 a c stlc s f ele h ala dv a,v a gy ma s t er be li i ra n yt k ti ve tv e.A hallgat6 k S zam ara ez k onn yen kov ethe to. A z v iszo nt tisszef og ja z av am i Ok et , h a t ar gy u nk k if ej te se s ar an i de -: :' od au g ra lu nk .

2 . E lre nd ezls a k ro no lP gig , sze rin t .T or te ne lm i e s e le tr ajz i t em a kn al v ag y s zem ely es e lm e ny be sz amo l6 kn a l k iv a 16 a n a lk a lma z ha t6 e z a z e lr en d ez e s. M ag at 61 e rt et 6d 6e s lo gik us, h a e gy e mb er p aly afu ta sa t a n ev elte te se ve l k ez djiik , e sa z a ktf v te ve ke ny se gt6 1 v al6 v is sz av on ula sa va l f eje zz ii k b e.E gy s orm us za ki- te ch no I6 gia i, a lta la ba n mu ve le ti s or ok ka l f og .la lk oz 6 t em a na l is a lk al ma zh at6 a tem ap on to k k ro no l6 gia i e lr en de -z ese . H a p eld au l a k er te sz ke de sr6 1 b esz eliin k, a te en d6 ke t - a sa st,v et es t, a ti il te te st , i in tt iz e st , a ra ta st , gY lim ti !c ss ze d es t s tb . - t ar gy a l-h at ju k e lv e gz es ii k i do p on tj an a k s or re n dj eb en .E gy o ly an e l6 ad asn al, m ely ne k e fm e: " Ho gy an r en de zz iin k m ege g y s zf ni el oa da st ?" a t emap on to k s or re nd je L e he t e z: e l6 k es zL il et ek ,p r6 b ak , e l6 ad a s . .H a v an e gy , a te ma ho z n yilv an va l6 an k ap cso l6 d6 id ore nd , e zj6v ez e rf on a la l eh et a t ar gy a la s p o nt ia in ak e lr en d ez es eh ez .

62

h ely ze tt el, s zem ely ek ke l, r ok on v on as ok at f ed ez ne k f el a z e lo ad as -b an e rz ek elte te tt k on fli ktu s e s s aj at h et ko zn ap i p ro ble rn aik k oz ot t."H ason l6 helyzetbe keriilte m, am iko r ... "Itt v an n eh an y ja va sla t a rra , h og ya n v ala ssz uk k i a zo ka t a k erd e-s ek et ( te rn a po n to k at ) ame ly e ke t eloadasunkoan t a rgya ln i k fvanunk .L lrju nk o ss ze m in de n p an to t. a m i e sa k e sz iin kb e ju t - ro vid en ,

csupan nehany szoval .2 . V ala ssz un k k i k oz ulu k le ga la bb e gy et, a me ly be n v ila go sa nf el le lh et ok a k on fl ik tu s e leme i.3. Keressunk olyan ternapontokat, arnelyek kifejtese segft ahallgatoknak, hogy megertsenek vagy mego ld j an ak szamuk-fa fontos dolgokat.4. Valasszunk ki tovabbi tcmapontokat, amelyek lehetdve te-

s zik , h og y k ito lts uk a r en de lk ez es un kr e a 11 6 id ot. E ze k s ze -le kta la sa na l is a 2 . e s 3 . p on to k sz erin t j ar ju nk e LPeldakent v eg yii nk e gy eloadast, m ely ne k e fm e: "H og ya n ta rt-s un k m eg e gy b es ze de t? " A te ma t a 2 . f eje ze tb en ta rg ya ltu k,1. temapont: olvasas. It! a m a jd an i e l6 ad 6 onmagaval v an k on f-

liktusban. Fel, hogy be le z ava rod ik a mondandojaba, ugyanakkors ze re tn e h ata so s, e s ta rt al rn as b es zc de t t art an i. A t an ac s: ne .01va ss aa sz ov eg et, m ert e nn ek a z e lo ad asm od na k n ag yo n ro ssz a harasfcka.2. temapont: bemagolt szoveg felmondasa. Itt m eg rnelyebb ak o nf li kt us , me rt az e l6 ad6 s z6 s z er in ti pontossagra torekszik , ugyan-a kk or n em ig en v an id eje , h og y r ne mo riz alja a s zo ve ge t,3. temapont: memor iz dl t v dz la t, I tt d ja bb k on fli ktu s v an . Egy-r es zt a z e l6 ad 6 v ila go s s ze rk ez eu f e ld ad as t a ka r ta rta ni, r na sr es zt a t-t6 1 r ette g, h og y e lf ele jt tem ap on to ka t v ag y f elc se re li a s or re nd et, e szavaros len, amit mond.4. temapont: (r:()IJ..te_slAd.~4.zlat. A k on fli ktu s f elo ld ha to , m e g-

h oz za m in im a ll s e rd fe sz ft es se l, a z em le ke ze t m e ge ro lt ete se n ell ctil,az eredmeny ped ig nag yon j6 . E z a l~obb technika .A b esz ed te ma ja to l f ug gc tle nu l a k on flik tu st b em uta to re sz ekmindig erdeklcdest valtanak ki . Ugyanigy azok i s, ame ly ek ilyenvagy olyan m6don s eg ft ik a h a ll ga to k at p ro b lem ai k m e go ld a sa ba n.

(Az u t6 bb ia k e gy be n e rd ek es ek is . A z o ly an tem ap on to ka t, m e ly ek -b6 1 hianyoznak a kon fl ik tu s e lem ei , e s s eg ft se ge t s em n y tl jt an a k, a l-ta la ba n u nj a k,

61

l ~ I:1;1jiiII i1

3. O! t~ f J ko zat s; e ri nt i . f! r e.n.d fz e sE gy o ly an e lo ad as e se te n, rn ely ne k e fm e: .H og ya n s zo kta m le ad oh an yz as r6 1? " j6 a k ro no l6 gia i e lr en de ze s is . A m h a e g y a lt al an o -s ab b o ss zc fu gg es t k fv an un k m e gv il ag tt an ], p eld au l e ld ad as un k ta r-g ya " A d oh an yz as e s a z e ge sz se g k ap cso la ta '', a z o k-o ko za ti e lre n-d ez es h at as os ab b e s j o b b an k ov eth etc ,

Sok temanal vilagosan lathato es kovethetd az ok-okozati osz-s ze fiig ge s. N eh an y p eld a: " Ug sz en ny ez es e s le gz os ze rv i b ete gs e-g ek ", " No ve ny ve do sz er ek e s a m a da rv ih lg p us ztu la sa ", " Az a lk oh ole s a k oz le ke de si b al es et ek ". K e ze nf ek v6 , h og y a b es ze d s ze rk ez et e,- va gy is a t em a po nt ok e lr en de ze se a z o k- ok oz at l og ik aja t k iiv es se . .

A z e gy ik m eg old as, h og y a z o ko k le fra sa va l k ez djiik (a nn yiv al,am en ny ir e ju t id 6n k) , a z uta n a tte rU nk a z o ko za to kr a, v ag yi s a k iv al-t ot t k ov e tk e zmen ye k re . T e ne tj ii k a z t i s, h o gy a k ti ve tk e zmen ye kk e lk ez djiik , e s u la na v i! ag ft ju k m e g a mo gti ttU k h dz 6d 6 o ko ka t.D on le sU nk ne l v eg yiik fig ye le mb e, m en ny it tu d a h allg at6 sa g at ema r6 1 . Ko ve ss ii k a z a lt ah ln os s za ba ly t: Kezdclazzal, amitludnak,i s ! okozaro"san halad j az egyr e kevesbe i s m e r t feit!T eg yii k f el p eld au l, h og y e lo ad as un k ta rg ya : " Ko zl ek ed es i p ro b-le ma k". M in de nk i s za ma ra ism erte k a k tiz le keMs i d ug 6k , a k tiz le -k ed es i b ale se te k, a f ro nta lis iit ktiz es ek , a z u ta ko n le se lk ed 6 h ala l.E ze k m in d kdvetkeVllenyek. E z er t k e zd jUk e ze k e le nk b emu ta ta sa -v al, a zta n te rj iin k r n a z o k ok ra .

Am ik or a z aj e s a z e ge sz se g k ap cs ol ata r6 1 b es ze liin k, c elu nk a nn ak m e gv il ag it as a, h og ya n v alt k i a z aj h alla sk ar os od as t e s l elk i b e-tegse gek et. M inde nld tudja , m i a zaj. (E z az ok). E ze rt k ez djii k a zo kk a! , a zta n h ala dju nk a k ev es be is m er t k tiv etk ezm en ye k f ele .4 . P ro bUma -m e go ld ris s ze rin ti e fr en de :d s

"A b esz ed e l6 ad as an ak m 6d sz ere i" ta rg ya la sa na l (1 2_ o id al) ap ro blem a e s m e go ld as lo gi ka ja t k tiv et tiik . " Er edm en ye s a ll as ke re -s es i m 6 ds ze re k" , " K6 z" e s k ar se rU le se k p sz ic ho te ra pia s k ez ele se "" A v lz is po rto kk al k ap cs ola to s b i; >.: to ns ag iin te zk ed es ek " - m in d,m ind olyan tem ak, m elyeket a probUmat61 a megoldasig logikaszer in t t argyalhatunk ..

E l6 sz or b es ze liin k a p ro blem ar 61 , a on yi t em a po nt k if ejte se ve l,am en n y i s Zi ik se ge s a f 6 s zempo nto k m e gv il ag ft as ah oz , a zt an b emu -t at ju k a meg fe le 1 6 meg ol da so ka t.63

5/11/2018 Hull, Raymond: A sikeres nyilvnos beszd alapjai 1.

7/23

S . Ana li ti ku_ s eke~ le z esEgyestemaktiri ik is te ma k n em r en de zh etd k se rn te rb cli, se mid 6b eli, s em a z o k- ok oz at, s em a p ro ble rn am e go ld as s em a ja s ze ri nt.V egyuk peldau l ezeket: "M it jele nt szam orn ra a d em okracia?",.K ed ve nc z en erm lv em ", .V issz k ell a lln an i a h ala lb un te te st? "Ily en ko r a z a c elsz eru e lja ra s, h a k lv ala sz tju k a ta rg ya la nc o te ma -p on to k at , e s u gy c so po rt os ft ju k Ok et , h og y max ima li s v il ag o ss ag ot ,k ov er ke ze te ss eg et is h ata s: e rju nk e 1.H a e gy te rn a u j a h allg ato sa g sz arn ara , k ez djU k a zz al, a mit tu d-n ak , e s u ta na h ala dju nk a k ev esb e is me rt d olg ok fe le . T elje se n is-r ne re tle n a ny ag e se te be n c els ze rd a .s zc rd vic s- elr en dc ze st" k ov et-n un k: a le ge rd ek ese bb te rn ap on to t v eg ylik u to lja ra (k oz ve tle nu l ab ef ej ez es e 16 tt ); a ma so di k l eg er de ke se bb t er na po nt j oj jo n e ls dk en t( ko zv etle nu l a b ev ez ete s u ta n) ; a k ev es be e rd ek es ek p ed ig e " sz en d-v ie s" b el se je t a lk ot ja k.

6. Kombindlt elrendezesE se te nk en t to bb e lre nd ez es i m 6d ot is k orn bin alh atu nk . H a p el-d au l e gy te ma n em n il te rje de lm es v ag y s ze rte ag az o, le he to se g v ana rr a, h og y u gy an az on e lo ad as tem ap on tja in ak e lr en de ze se be n e gy -m a s m e lle n a lk alm a zz uk a z o k- ok oz at, v alam in t a p ro blem am e go l-das ! og ik lija L A tf og 6 tem ak or ok e se te be n, m in t am il ye n a z ,, Alk o-h ol izmus ", " Er 6s za ko s bilncselekmenyek'', " Vf zs ze nn ye ze s" , e zmar kockaza to s abb vallalkozas lenne.Az e gy sz e nl bb t emakn al v is zo nt ( pe ld a ul "A g y ep et r on to f ol to -sodas", "A p on ta tla ns ag ", "Mem6r ia u'e nin g" ) le hc ts eg es a k omb i-n alt e lr en de ze s, E ld sz or b emu ta tju k a z c ko ka t, a zta n a k ov etk ezm e-nyeket , A k tiv etk ez rn en ye k ( cs up as z f olto k a g ye pe n, k es ed elem ,fe le de ke ny sc g) v alo ja ba n p ro ble ma k, e ze rt lo gik us, h a fo gla lk o-z un k a m e go ld as m o dja iv al,

Az e lr en de ze s ! en ye geM o nd an iv al6 nk at r en de zn etjtik m a s s zempo nto k s ze rin t is . A 16 -n ye g, h og y a s or re nd r en ds ze rs zem le le te t tu kr oz zo n. A betkoznapie le t e sem en ye i g ya kr an k ao tik us ak na k n ln ne k, m in de n la th ato I og i-k a n elk til k ov etik e gy ma st, E z n em e ng ed he td m eg e gy eloadas ese-te n, m e n a h allg ato sa g aZI varja, hogy az r ends zer ez e tt ebb , l og i ku -sabb is erthetdbb legyen, m in t a z e le t, Az e le t d ol ga i a z embe re kb eng ya kr an v alta na k k i ta na cs ta la ns ag ot, e gy j6 e lo ad as v is zo nt v ila go -

64

v eze ti m ozg alo m h ato su qa ra ba n v an . A rn asik m un ka , m e!ye l e ste n-ke nt, va gy hetvegeken ve geznek, kivu l esik a szakszerveze tek kore no H og ya n b efo lya so lja e z a ki; i n i lmeny a k ett6 s fo gla lk oz as ua k v i-s zo ny at a s za ks ze rv ez eti m oz ga lo mh oz ?

A n eg ye di k t emapo nt all ( ta s a e s pont o sn a sa :A m a sik ta rs ad alr ni m er etU v alto za s a z a lla m j6 1 His ze re pe ne k n o-vekedese. A z . a lla m a tv es zi a s za ks ze rv ez ete k r eg i !u nk ci6 ja t, a d ol-g oz6 e mb er e rd ek ein ek v ed elrn et, G yo ng fte ni lo gja e z a sz aks ze r-v ez et ek h at al ma t?

A z o to dik tem ap on t allftasa:H ata lm as v alto za so kta pa sz ta lh eto ka m un ka er o s za kr na l s tru ktu ra -[a ba n, a s a lla nd oa n va lto zn ak a zo k a sz akm ak , m elye k a m un ka erosza ma ra re nd elk eze sre a lln ak , A sz aks ze rve ze te k n ern ta rta na k le -p es t e ze kk el a v at to za so kk a] ,

PO~Qs .~n tn~gXe ll f o ga lmaznunk mindentemapontoj, a k apcso -1 6 d6 -a IH t as t v ag yk er de st . C s ak ez ii ta n' ' iz 'a ba d a tt er nu nk a ]) (t as un kbizonyftasara, vagy ke rd e sunk megvalaszolasara, H a e zt te ssz uk , ah allg ato sa g p on to sa n f og ja tu dn i, h ol ta rtu nk a te rn a ta rg ya la sa ba n.A v ila go ss ag ot r en dk fv uli m 6 do n s eg fti, h a p on to sa n m e gf og al -m a zz uk a z a lltta sa in ka t. N e f el ed ke zz un k m e g s os em a h ats 6 s or ba nill6 k ie si t s uk et n en ir dl, A v ild go s f og alm az as .o iy an v alami, a m itn em le he t tu lzd sb a v in n i.2. Bk(jl1yitsuk be !

M iu ta n m e gf og alm a ztu k a m e ga lla pf tis un ka t, b e k ell b iz on yf ta -n un k. V ag yis e l k ell n ye rn iin k a h allg at6 sa g e gy ete rte se t. V ag y h aa h all ga t6 sa g m a r e gy ete rt v elU nk , o ly an e rv ek et e s b iz on yf tik ok atk e ll f el ho zn un k, me ly ek t ov ab b e r6 sf ti k megg y6 z 6d 6s li ke l.N em kevesbe fcntos sz em pont, hog y az erve k felsorolasa m eg-k on ny fti a h allg at6 kn ak , h og y emltfkezzenek a t emapo nt l en y eg er e.H a c su pa n m eg alJa pitu nk v ala mil, a zta n m eg ytin k to va bb a k 6v et-k ez o m e ga lJ ap (ta sr a, a h allg at6 k g yo rs an e lf ele jt ik , am it h allo aa k.A m h a h ossz ab ba n ta rg ya lju k a k erd est, m eg cM olju k a m eg ala po -z atla n b fra la to ka t, p eld ak ka l b iz an y(tu nk , e s le he t6 se ge t a du nk ah all ga t6 kn ak , h og y e rv ein ke t m e rle ge lv e n eM n y p er cig el id 6z ze -n ek a m eg alla pita sn al, e zz el m ely eb be n b ele ve ssiik a z e mle ke ze -lilkbe.

6 6

s ab ba te sz i a d olg ok at, A r en ds ze re ze tt b emu ta ta s je le nt6 se n s eg ftie zt a v ila go ss a go t,A tc m ap on to k ta rg ya la sa

A t er na po nt ok t ar gy a la sa na k k e pl et e:,1. Mo nd ju k e l, am it a llitu nk ..2 . B iz on yfts uk b e.3 . R ov id en ism ete lju k m eg a m on do tta ka t.

1. M ondjuk el, amit dlliusnk!A z e lso le pe s k on ny d. V ila go s, erthetc nyel ven f e jt suk ki, amita ll tr un k , v ag y am iv el f og la lk oz un k.A b ev ez ete st k ov et d e ls 6 mo nd at lo gik us an a targyalasi r es z e is 6tem ap on tja na k a llf ta sa , L ap oz zu nk v is sz aa 4. f eje ze t v eg en le vd k etpeldahoz., ,N o s, a h ar em forras k oz ul a le gin ka bb b 6v fz u .. . "tiyilvan utalaz elsd temapont targyara,"fgy hat kik jutnak el, es kik nem jutn ak el az egyetem ekre?" azc is 6 tem ap on t in df t6 k er de se ,N em re ge n ta rto tt am e gy e ld ad as t, a k ov etk ez d c immel: , ,A s za k-s ze rv ez ete k e s a ta rs ad alm i v al to za so k. " A b ev ez ete st kovetden ez tmondtam:

A rn un ka sck a nya gi h ely ze te be n a z e lm ult e vsk be n a lla nd 6 [a vu la sv olt t ap as zta lh ato , a m ely s ze le s n ite ge kr e te rie dt k i. V iz sg alju k m os tm eg e vagyonosodas oka it es m erteke t, as tassuk, hogyan a lkal-m azkodtak a s za ks ze rv ez et ek a z u j he !yze thez .Ez volt a z e ls d tem ap on tom me ga lla pu as a. E zu ta n a tte rt em a te .nyekre e s a b iz on yf t6 e rv e kr e,A m a so dik tem ap on tom allftasa es pon tos it asa:

N yugo dtan m ondh atjuk , hogy lassan a kapita lista k nem zete ve va-lu nk. E gyre to bb p olg ar ve sp alla lO ltire sz ve nye ke t. M i!ye n h ata sale ~z e nn ek a sza ksz erve ze te kih te zm en ye ire a s a m ozg alo mra rn a-gara? .A harmadik temapont:

Mos t p ed ig ! og la lk o zz unktossaqa van a szaxszervezetesje de se ro l va n s z6 . A .,,'V"Li;

A b iz on yf ta s f on to sa bb ~ ,,~ o,~-,.,." . : . : c , " ( 1) F or du lj u nk a z' (2 ) I de zz un k(3) Idezzunk(4) Vegezzunk, ( 5) M o zg 6s its uk a . . 'VegyUk sarra ezeket a .ranyaikat.

Egy an t ia lkoho l is t a Ull;U[lYO,~;as ze re s i ta lo z6 ra h at as sa lV ag y m on dju k k am pa ny t +nl"t~+,,~,"g6rt.Barata iml A z . IQ -m s za zo tve ne s. E la te m cs od ala to sa n re nd eze tt a sb old og . A v alla lk oz as om o la jo zo tta n m uk Od ik . Az a lk alm a zo tt aim s o-kal ke resnek e s ehgedettek. H at nem log ikus, hogy olyan em bertke U a p arla me ntb e ju tta tn i, a ki s aja t O gy ein ek in ta ze se be n m ar ig a-z olla k ep es se ge it e s ja rta ss ag at?

M in de z to ke le te se n e ssz ero , tiik 61 ete se n ig az , d e n em h in ne m,h og y ily en e rv ele ss el a ka r e gy etle n s za va za ta t is n ye rn i le he tn e.

67

5/11/2018 Hull, Raymond: A sikeres nyilvnos beszd alapjai 1.

8/23

IdeZZUllk peldtikat!F og alm a zz uk m e g a z a l lf ta su nk at, a zta n b iz on y I ta su l h oz zu nk f elp el da ka t. I tt v an e gy a llf ta s e gy e lo ad as omb ol, m e ly be n a k olte sz etfe jl6deser61 beszelt ern .

S ha ke sp ea re tu dta , h og y i6 k ii !t o. T u dt a, h og y ert a tol l torqatashoz,a s h itte , h og y mu ve i f en nm a ra dn ak . Az I azonb an nem kepzel ts,hogy 0 ko ranak l eg jo bb k ol to je . N em egy I ra saban t al al koz vnk annakbeismeresevel , hogy m aso k tu ls za rn ya lta k 61 .E z ut an p cl da k k ov et ke zn e k:Petdaul a 79. szonettben ezt frja:D e r om lik M e s zenem , s mo st h e ly elBeteg r nu z sa rn r na sn a k engedi at .A 80. szonettben vlsszater a g on do la t, h og y v an m ila jo bb k 61 t6 :H o gy la nk as zt tu dn i, h a r ola d fro k,Hogy e gy [obb szellem hasznajja neved

Vagy (zatonyon) m in t c s6 na k r on es a f ek sz em ,S (5 b u sz ke a lk o tr na n y, nagy as dicsc.A 85. s zo ne tt be n e zt o lv as ha tj uk :Muzsam am ulta n v on ul v is sz a, mit

Maqesztatesod, g az da g h 6d o la t,A rany t ol la l tarotla betUit :K i len c Muz sa cslszof ja szavukat .M as i6 szokat fr , e n j6 t gondolok,S - bamba sekrestyes - am ant zend~ekMinden himnusznal , mel ly e l h iv a to t tElrnek mugo nd ja a ld ja n ev ed et .( F or dtl ott a S zaM La nn e)

T eg ylik f el, h og y a k ov etk ez ot a lH ti u k : " Az e ro sz ak os b un es ete ks zam a v ar os un kb an n ov ek ed ik ." E nn ek b iz on yf ta sa ra f els or olu nkn e ha n y b u nte n yt , me l y e t az u t6 bb i i d6 be n koveuek e1 .

Mondjuk, hogy a kovetkezd megal lapftas t akarjuk bizonyftani :"H a ugyelunk arra, hogy ne hfzzunk el, egeszsegesebbnek fogjukmagunkat erezni." Itt nyilvan egy szemelyes pelda megfelel a eel-n ak .. E l m on dh atj u k, h og y f og yo ku ra ztu nk , v is sz ate rt a ~ orma Jis s u-lyunk, es sokkal jobban erezzuk magunkat. [

M on dju k a llitisu nk a k ov etk ez d; ,,M r. X Y k iv alo an la tta e l a p ol-garmesteri teend6ket ." Kezenfekvd, bogy ezt olyan :nepszeru es68

m ok na l, e ltlfn 6d he tlin k a zo n, m ily en tre nd ek re u ta ln ak , sz uk se ge se te n v is sz ate rh etu nk r aj u k. H allg ato sa gu nk na k n in es m 6 dja e rr e!Jobb ezert, ha n agyon ovatosan banu nk a szamokkal,O ss ze ge zv e: a statisztikak es a szamok b iz on yf t6 e re je n ag y. d etakarekosan. f l lkalmazzuk Oket, k ulo nb en i nk ab b g ato ln i, m in t s eg f-t e n I T o r u ~ ' C a me g6 rt es t. '._ -

~d.ezziill.fr.altaranosall elfogado~.t~~illt~[y'~.ktO!.!Eg y al1M3 b iz on yf ta sa ra id ez he tu nk e gy n ev es a llamf er fito l,vagy valakitdl, aki feltetelezhetden tobbet tud a t ema ro l, m i nt rnivagy a ha ll ga to s agunk.P eld au l a nn ak a la tam as zta sa ra , h og y " az o vc da sk ori n ev ele st n a-gyon font os k e rd e sk ent kell k eze ln i" , i dezhc tj il k Plat6n kovetkezos za va it: " A k or ai n ev ele s iranya megh a ta ro zz a a z e gy e nj ov 6j et ."V agy an nak igazo Jasara, hogy "ha a p olitik ai k 6z omb os se g to -m eges m ereteket olt, ez alaassa a dem okrk iat", id6zhetjuk Jean

J ac q u es R ou ss ea u s za v ait: " Am in t a k oz ug y m e gs zlf nik f on to s le nn ie gy p olg ar sz am ara , e s a zt in ka bb p 6n ze ve l, m in t sz em ely eb en a ka r-ja s zo lg aln i, a z A llam e lju to tt a z o ss ze om la s s ze le re ."V ag y mo nd ju k b iz on yita ni a ka rju k, h og y " az aHem i j 6te ko ny ko -d as n em v al6 di d emo kr iic ia ", id ez he tj uk G ro ve r C le ve la nd s za v ait :

,,EI k ell f ele jte ntin k a z a llam i p ate rn aliz m us f ilQ z6 fia ja t. M e g k ellm in dn ya ju nk na k e rte ni, h og y n oh a a z emb e re kn ek h az af ia s k ot ele s-se ge tim og atn i a z a lla mu ka t, a nn ak fe la da ta i k oz ott n em sz ere pe l,h og y e lta rts a a n ep et. "Egy t eki nt el yt 61 ko lc s on zot t, j6 1 me gv ala sz to tt id ez etn ek n ag ysu ly a v an a h allg at6 sa gn ~i1 . E z e gy k fv Ula 1l6 v ele me ny e - n em rn im o nd ju k, h an em e gy f ug ge tle n, a k on lc re t h ely ze te t te Jd ntv e e lf og u-la tl an na k te kin th et6 s zem el y .V an na k id ez etg yu jte me ny ek , a ho l te ma k sz er in l ta la Ih at6 k is-m e rt s ze rz 6k , g on do lk od 6k k ije le nte se i, e s m u ve ik b6 1 v ett id ez ete k.H a olvasunk - akar tijsagot, akar konyvet - frjuk ki azokat a ro-v id , v el6 s m on da to ka t, m ely ek sz elle me se n, v ag y rn eg gy 6z 6e n il-lu sz tr aln ak v ag y b iz on yf ta na k v alam it. E ze ke t r en de zh eV iik , e s k e-s 6b b f el ha sz na lh at ju k e lo ad as ai nk b an , b es ze de in kb e n,Vigezzunk oS8zebasonWiisokat!

Eg y a l l f t a s b iz on yf ta sa na k h ate ko ny m6 dja , h og y o ss ze ha so nli-tu nk d olg ok at. E gy u j d olg ot u gy is m eg ma gy an iz .h atu nk a h allg a70

b ole s I nte zk ed es ck s or av al b iz on yf ts uk , m e ly ek et XY p olg arme s-terkent hozott vagy kezdemenyezett,A p eld ak b iz on yf t6 e re je o ly an h ata lm a s, h og y b (r 6s ag i ta rg ya la -s ok on is a lt ala no sa n a lk alm a zz ak tam ik s za va hih eto se ge ne k ig az o-! as ar a v ag y a la as as ar a, M a ga to l e rte to d6 ne k ta rtju k, h og y h a p eld a-k at h oz na k f el a rr a, m ily en b ec siile te se n e s tis zte ss eg es en j ar t e l e g ye mb er k ora bb an , a kk or m ost is b ec su le te s e s tisz te sse ge s, K ora bb itis zte ss eg te le ns eg e v is zo nt k ete ss e t es zi m in da zt, am it m o st m o ndvagy tesz,E ze rt ig ye ke zz un k r nin el jo bb p eld ak at k er es ni a nn ak b iz on yf ta -sa ra , a mit a llftu nk , E ze k e rd ek es se e s m eg gy 6z ov e te sz ik e lo ad a-sunkat.

ldezziink szdmszerii' adatokat!Amikor statisztikakra hi vatkozunk, nem teszunk ma st, m in t n ag ys za rm i p el da t i de z un k,M on dju k, h og y e gy m ai e l6 ad 6 b iz on ylta ni a ka rja F ra nk lin k o-vetkezd allitasat: ,,A legtobb embe r, m in t ahogy a legtobb vallasisz ek ta , m eg v an g y6 z6 d v e, h og y b irto ka ba n v an a le gm ag asa b b re n-du igazsagnak."

Fo ly ta th a tj a a k ov et ke z dv el : , ,A z embe re k v a ll as sa l k ap cs ol at osmaga ta rt as at V iZ Sg iH6mu lt e vi f elmer es a z t mu ta tt a, h og y v ar os un kre nd sz ere s te mp lo mb a ja rc in ak h atv an ha t sz az ale ka m eg v an g y6 .z dd ve , h og y egyedtll a z 6 v alla su k h ir de ti a z ig az i h i te l. "Ez a statisztika hatekony alkalmazasanak m6dja. Nyilvan soka-ka t megkerdeztek, es az eredmenyeket nehany konnyen idezhetds zamba n f og la lta k o ss ze ,L egyun k azonban ovatosak, es ne vigy uk n ilzasba a dolgot, Aso k sz am ad at n eh ezk esse te sz i a m on da nd 6n ka t es fara sz tja a h all-

g ato sa go t. T eg yu k fe l, h og y b iz on yfta ni a ka rju k a k ov etk ez c a llftast: "A nepessegrobbanas f6 ok a az atlagcletkor novekedese."A zta n ily esm iv el fo ly ta tju k: "A z E gy esu lt A lla mo kb an 1 90 0b an a z a tla ge le tk or 47 ,3 , 1 96 3- ba n 7 0,2 ev volt. Kanadaban 1931 es1 96 1 k oz ott a f er fia k a tla go s v ar ha to e le tk or a 6 0 r6 16 8, 35 e yr e n 6tt,a n6k eseteben ugyanez ek a szarnok 62 ,1 es 74,17 ev."E z m ar k icsit sok, hogy jo legyen. A hallga tosag kcptelcn m eg-e meszteni ennyi szam ot a rendelkezesre all6 rovid id 6ben. A sza-

mokat kiilonben is nehezebb hallas utan megjegyezni, m int ha ottallnak eldttunk eg y lapon. Amikor olvasunk, elidozhetunk a sza-

69

t6 kn ak , h og y azt mondjuk, hasonlit valarnihez, am i i smeros sza-nlulcra.N e zi .U k , h og ya n h as zn al ta Ab ra ham L in co ln a z o ss ze h as on ll ta sta nnak a m egallapftasnak a bi zony ftasara, hogy a sza badsag nemm in de nk i s zam ar aje lem i u gy an az t:M in dn ya ja n ! elk es ed un k a ezabadsaper t , d e u gy a na zt a sz6t hasz-nalva n em u gy an arra a d olo gra g on do lu nk . A pasztor e lu zi a f ar ka stbaranyanak to rk ato l, a m le rt a barany megs za ba df t6 ja t f og ia latnlbenne, m fg a farkas a s za b ad s aq e ln y or no ja k en t s zi da lr na zn i fogja.N em vi tas: a b ar en y es a f ar ka s n em ju th at e gy ete rta sr e a rr a nezve,mit [e le nt a z a sz6, hogy . sz abad sag ".

Sz6kratesz ugyanezt a m6 d sz er t hasznalta, amikor azt mondta:A k oz hiv ata lo kb a n em s za va za s a la pja n k ell k iv ala sz ta ni a z embe -; 'e ke t. " N e ze te te gy o ss ze ha so nl ft as sa l b iz on yf to tt a: "O ly an e z, m i nt -ha s za va za ss al d on te ne k e l, k ik a zo k a z a t1 6ta k, a kik et in df ta ni k eUa versenyen. O lyan ez, m intha a haj6 legeny sege valasztana m eg ak ap ita ny t, a he ly ett, h og y a zt a lH tam ik a da , a id a le gin ka bb ja ra to s amest er se gb en . "O lv as su k A is z6 po sz e s J ez us ta n( t6 m es ei t. E ze kb en k itlf n6 p el-d ak at ta la lu nk a rr a, h og ya n h as zn alh at6 a z o ss ze ha so nlf ta s m e ga l-l ap fwo k b iz on yf ta sa ra .A le gto bb e se tb en n em o ko z g on do t ily en b iz on yf t6 o ss ze ha so n-I fta so ka t ta la ln i. E gy sz er ue n te gy iik f el m a gu nk na k a k er de st: ,,Mj-hez hason Ir t?" Mond ju k e l a h al lg at 6s ag na k, mihez hason / ft , es ak-k or v ila go sa bb k ep iik le sz a rr 61 , h o gy milyen.

i.1-IIIIi.!!j:!,

M_ozgosUsuk az enelmeket!Az e gy ik l eg er edmen ye se bb ( ug y an ak ko r a l eg na g. yo bb v es z6 1y tm a ga ba r ejtd ) m 6 ds ze r a lH ta su nk e lf og ad ta ta sa ra , h og )' m o zg 6s it -ju k a h allg at6 k e rz elm eit. E z o ly an fo nto s te ma , h og y e gy k iilO n fe -je ze tb en f og la lk oz un k v ele . (6. fejezet)

3. lsmeteijiik meg tillitdsunk linyegit!Am ik or b ef eje ztU k a b iz on yf t.a .$ t, is me \e ljt ik m e g a llita su nk le -nyeg tE16 fo roi il ll iiC ti gyan is , h ogy a ha ll ga t6 s~gk is ebb~ ii .agyobbresze ne m ertette m eg rogton, e s a b iz on yf ta s s or an v il ag os od ot tm e g s zam ar a a g on do la !. Mo st az t v ar ja k, h og y is me t h al lja k, r ov i-d en e s h at ar oz otta n, a le n y eg re s ur ftv e.

71

5/11/2018 Hull, Raymond: A sikeres nyilvnos beszd alapjai 1.

9/23

Ha a ll ft as u nk a t r n as s za v ak k al a k ar ju k v is sz aa dn i, t eg y ii k e zt . H aaz eredeti megfogalmazast hasznaljuk, ez ugyanolyan jo,Ha az e rede ti a l! f ta s rnagaba foglalt e gy k er de st is , az i sme t le stcelszeru e kcrdesre adott valaszkent megfogalmazni.P el da ul v eg yii nk e gy k or ab ba n i de ze tt a ll ft as t a .S za ks ze rv ez e-t ek e s a t ar sa da lm i v alt oz as " c fn uf e ld ad as om b ol. A z e re de ti a llf ta sez volt:M ost p ed ig fo gla lkoz:w nk e gy o lya n kerde ssa l, am elyn ek kO !iin osto nto ss ag a v an a s za ks ze rv ez ete k s za rn ar a. A m e lli~ k fo gla lk oz as okte rje de se ro l v an s z6 . A .hivatalos", nap pa l veg ze tt m un ka a sza k-szervezeti mozgalom hataskoreben van. A maslk munka, me lyet es- . ,te n k ent vag y he tvege ken veg ezn ek, k fv ill esik a szaksze rveze tekk ore n, H og ya n b eto ly es olia e z a ko rU lm en y a k ett6 s fo qla lk oza su akviszonyat a szakszervezef mozgalomhoz?

E zt a temapontot ha t le pe sb en ta rg ya ltam, E z a h at le pe s egybena b izony I ta s szakasza.( I) P e ld a ke t h o zt am f el me ll ek fo g la lk o za so k ra ,( 2) O 1 ya n id ez et ek et h oz ta m f el te kin te ly ek tc l ( sz ak sz er ve ze tiv e ze td k to l) , amel ye k mu ta tt ak a s za k sz er ve z et ek k e tt cs fog-la lk oz as ua k ir an ti e lle ns ze nv et e s a je le ns eg ge l k ap cs ola to sfelelmet,(3 ) E sz er vek ke l ig ye ke zter n b iz on yf ta ni, h og y a r na so dik f og -I al ko z as c so k ke n ti a s z ak s ze rv ez et ek to l v a lo f ii gg 6 se ge t.(4) Tekintelyeket ideztem ( s za ksze rve zet i ve zet 6ke t) arrol, hogy

a munkahet tovabb rovidul,( 5) E sz erv ek kel ig yek ez te m b iz on yttan i, h og y e z to vab b fo gjan ov eln i a k ett ds f og la lk cz as ue k s zam at ,Ezutan jo tt a l enyeg megismetl ese :

fg y te ha t a ke tt6 s fo gla lk oz ta ta sb a!1 , a nn ak m al to rrn aja ba n, a sz ak -szerveze tek te nye getest la tn ak, A m a rnu nkah et riiv idO h3se szu k-seg szenJe n rna qa val h ozza, hog y eg yre tiibb en va lla lna k m elle k-m unkaka t, as a z em be rek jiived elm Ok e gyre n ag yo bb ha nyad at ke -r es ik m e g o ly an te ve ke ny se gg el, a m ely k iv u I e s ik a s za ks ze rv ez et ekh at 6k iir en . V ar ha t6 e ze rt, h og y a m e lla kfo gla lk oz iis ok n iiv ek ed es e-v el a d olg oz 6k s za ksz erve ze te kto l v alo fU gg 5s ag e cs okk en nl fo g,

A h al lg at ok e rd ek ld de se ne k f en nt ar ta sa t s eg ft i, h a az i smetl eseks or an em le ke zt et j ii k 6 k et a t er na s zam uk ra f on to s v on at ko za sa ir a, Apeldakent Idezett beszedet szakszervezeti aktivistaknak tartottam,

72

M e ga lla pf ta su nk b iz on yf ta sa ra :1. Fordulj u nk a z e rtele mh ez (on ma ga ba n a lk alm az va g ye ng ehatasu)2 . I de zz iln k p eld ak at ( ha ta so s)3 . I de zz un k s ta tis ztik ak at e s s zam sz en l a da to ka t ( ha ta so s, dea lka lrnazzuk t aka re kosan )4 . I de z zt ln k t ek in te ly e kt ol ( h at as o s)5 , V eg ez zu nk o ss ze ha so nl ft as ok at ( ha ta so s)6 . Mo zg 6s fts uk a h al lg ato sd g e rz el me it ( a le gh at as os ab b)

S zu nettel es h an gb eli v ah oz ta ta so kk al je le zz uk , h og y u j te ma -pcnttal ke zdi ink fog la lkozn i.Gyakorlatok

1. V eg yu nk h are m k iilo nb or o tem at, es m in dcg yik et d olg oz -zu k ki o t- tl t t ema pon tb an . O ly a nok at , me ly e k me g fe le l6 e k l en n en eka z a hi bb i o s sz e te te lu h al lg a t6 s ag o k e se te n:a ) k oz ep is ko la s d ia ko kb ) eg ye te mi d ia ko kc ) f el n6 tt ek , a k ik n ek gy er ek e i i sk o la b aj ar n akd ) n yugd fj as o ke ) e gy k ise bb k oz seg lak osa if) s za k sz e rv e ze ti t ag o kg ) egy n agy varo s lak 6ih ) munkane lk i il ie k2 . A tem ap on to kat r en de zz iik tigy, a ho gy l eg in k ab b me g fe le l-n e e g y- eg y h a ll ga t6 sa g e se te be n .3 . A fenti h aro m el6 ad asterv k ozill az egy ik hez t er v ez z ii nk b e -vezet6t.4 , V egyU k ugyanezt az et6adasvazlatot, 6s frjuk Ie azokat am 6 ds ze re ke t, m e ly ek ke l a z e gy es te m ap on to k m e ga lla pf ta sa it b iz o-ny f ta n i a kar juk .

74

Igy a l en ye g m e gism er le se ne k i iz en ete v ila go s v ol t: ,,A mellckfog-[alkozasok rendszerenek alakulasa fontos kerdes szamodra, mindmunka sken t, m ind szakszerveze ti sken t. "Jelezziik, ha egy temapont targyalasa vege; ert!

El6adasunknak nem szabad egyenletes, szunet nelkuli szoaradat-n ak le nn ie . N e c su ss zu nk a t f ek ez es n elk ul a z e gy ik te ma po ntr ol amasikra, Miutan zaraskent rnegismeteltuk egy a ll ft a s l enyege t , erez-te ss uk a h allg ar cs ag ga l, h og y e zz el a r es sz el vegeztunk, Tekintsunkb el e a v az la tu nk ba , t ar ts un k j 61 e rz ek el he td szunetet, A hal lg a t6 kmegallaptt] ak ma gu kb an : " Eb be n a k e rd e sb en e lmond ta , am it a k ar t.A kk or m os t b iz to s v ala mi m as ro l f og un k h allan i. L as su k!"H o ss za bb s zii ne t e s v az la tt an ulm a ny oz as u ta n f el em e lji ik t ek in -t et ii nk et, e s m a s h an gs zi nn el , m a s te m p6 ba n e sm a s h an ge ro ve l k ez -diink beszelni. Az e sz re ve he td h an gb el i v al to za s figyelemfelkelt6hatasu, Eberebbe teszi a ha ll gat 6ka t , es noveli k1va"ncsisagukat,l "i "o g ym i t f o gn ak h al la n i a k o ve tk ez d r es zb e n.lelez niin k k ell tehat, h og y v 6g ez tiin k eg y ressz el, d e ezt n e te-g yiik o ly an m en te get6 z6 m eg jeg yz es sel, m in t am ily en p eld au l ez :L eh et, h og y a szO ksege sne l k ics it ho ssza bba n bsszeltern a ke tto sf og la lk oz as k er de se ro l, jo bb an te sz em M t, ha most to va bb le pe k ...

Vagy:N em s ze re tn ek v is sz ae ln l a tO re lm Ok ke l, e ze rt a tte re k a k 5ve tk ez 6kerdesre . . . !".,"..,,: "..6sszefo~~laS~,(. ~ , ~ , ~ , : ~ , " ~ ~ \ r .~ . , ' . ' , : ' ~~ ,{ - (e'. :',"".: A targyalashoz v al as sz un k ki nenany e rd ek es e s s eg ft d t emapo n-

tot.. ... h',"",_._ " ~_:;'-" :/~i.. :~~~>. \;:,.~ Cr_~ '~ , ... ~ ,:~ ; K on rl y~ n 'e b' re si th etU ii l( c rd ck ld d es r k o nf li kt us ok a b ra z ol as av al , A te rn ap on to k e lre nd ez es en el a z a la bb ] sz em po nto ka t k ov eth et-jiik : \ _ ..\ :':.:'.

1. Terbeli elhelyezkcdes :,\';'; ,.\ _"~;" ..,2. Kronol6giai sorrend3, Ok -o koz at i k ap c so la t4. Problema es megoldas

A z eg yes tem ap on to k targ yalasan ak m en ete: fe jtsu k k i a z (H U td-sunkat, bizonyitsuk be . ismetetjak meg dll(t(isWJk liny,egb. "~ ,~\~-",,)..',J.' ':'J~ " I ) . J ~ " ' c , , ' ~ < : : 5 , < . ~ : :. \ ' , "\) \~. ~" \ ' \.

. 6. A hallgatosag erzelmeinekmozgosftasa' : - 1:'j Az emberek oiyannak teremtettek; hogy a jozan ervnek ellenallnak,d e en ged ne k eg y t ek in te tn e k.Ho no re D e Balzac

A z 5 . fe je zetb en Ia ttu k, h og y e gy eld ad as tar gy ala sa to bb r ov id te -mapontb61 all. Ezeket ug y va ta sz tj u k ki, hogy s zo ro s an kapcsolod-jan ak a ternan kh oz es erd ek eljek a hallg at6 kat. K ifejtjiik a tem a-p on tb an te tt m eg alla pjtas t, az ta n f els ora ko ztatju k a z e rv ek et es b i-z on yf te ko ka t, V ag yi s o ly an f og as ok at a lk alm a zu nk , m e ly ek s eg fte -n ek h all ga t6 in kn ak m e ge rt en i, e lf og ad ni e s m e gj eg ye zn i a h al lo lta -k at , e s c se le kv es re s er ke nti k 6 ke t. A m e gg y6 ze s h at od ik te cl mi ka ja :a h al lg a t6 s ag e rz elmei ne k mozg6 si t6 .s a. E z k ove tk e zo f ej ez et ii n. k t e-maja. .

A ris zto te !e sz a R eto rik 8.b an a zl f rt a, h og y a ze rt f on to s a h all ga -t6 sa g e rz el me ir e a pe lla Jn u n k, m e rt e z s ok ka l gyorsabb es biZlosabberedmenyt hoz, m int az e sz6rvek. .. N em kevesen vannak, akiket logikus ervekkel nem lehet m egg y6 zn i. V an na k o ly an ok i s, a ki kr e n em g ya ko ro l kU lo no se bb h at as teg y p eld a (,,E gy fecske nem csin al n yaratl"), A ztan van nak , ak ikma n ip u hi ci 6t h it na k m i nd e n s ta ti sz ti ka ba n , e re d en doe n b iz almat la -n ok a s zam ok ir an t V an na k, a kik ne l h iab a id ez iin k te kin t6 ly ek et,m er t v ag y n em is me rik O ke t, v ag y m eg cso mo r!o ttek az iig ye letesm a gu so k b olc se ss eg ein ek a ll an d6 h an go zta ta sa t6 1. A z ta n v an na k,a kik e gy sz er ue n v ak ok a z o ss ze ha so nlf ta sr a. E gy et v is zo nt evezre-dek tapasztalata bizonYlc: a z em be re kr e 6 rh is i h ata ss al v an na k a z 6 r -z elm ek , H ~rjiL mQ hg6 sftal1 unk . ~ ~ l!!lg at6 k erz elm ~it, szintem in depn ek m eg tu dju k n yem i 6 ket.V an na k k ez d6 e l6 ad 6k , a kik v ala ho gy s ze gy ellik , h og y a z er ze l-m ek re h as sa na k. (r gy g on do ljak , ez e lle ntm on d aj6 ( zles ne k, e s s i-la ny d em ag 6g ia. A zer t v clek ed ne k ig y, m ert a z u dv ar ia s tar salg ass ora n n em illik 6 s n em is s zo ka s m eg gy 6z 6s i c ella ! e rz elm ek et b e-v et ni ..P ed ig h at a z i ga zs ag a z, h og y v als ag he ly ze te kb en i ge nis a pe l-I alu nk a h oz za nk k oz el a 1l 6k e rz elm e ir e. ll ye ne ke t m o nd un k: "M eg -

75

5/11/2018 Hull, Raymond: A sikeres nyilvnos beszd alapjai 1.

10/23

te rm ed , l1 a v al6 ba n sz ere tn el e ng em !" v ag y "A z iste ne rt, h at n erns ze gy elle d m a ga d" !" s tb .A z i ly en e rz elm e kk el f U t O t t mon da to k a zo nb an le gto bb sz or in -tim k om ye ze tb en h an gz an ak e l. U dv aria s ta rsa lg aso k sa ra n a lta la -b an nem illik a to bb ie k e rz elm eir e a pe lla ln i, v ag y k im uta tn i m e lye rz es ek et, k iv ev e ta la n a v id am s ag ot,A nyilvanosbeszed azonban nem udvarias tarsa lgas! A zok ar no ds ze re k, am ely ek e re dr ne ny es ek e gy s zi fk k or u b es ze lg ete sb en ,h at as ta la no k a n yilv an os be sz ed be n. M 6 ds ze re k, m e ly ek a bs zu rd -n a k t un ne n ek e g y n ap p al ib an , t ermes ze te se k is h a ta so sa k e g y e lo a-d 6i em elv en ye n, N e f elju nk h at e rz elm e t k el te ni a h allg at6 kb anN in es e bb en se mm i erkolcstelen, semmi d em a g6 g. A z , hogy va-l ar ni e rk ol cs os v ag y e rk ol cs te le n, a s za nd ek un kto l f iig g, n em p ed iga technikatril, ahogy mondand6nka t eloadj uk. Ha a szandekunk tisz-t es se ge s - ta je ko ztam i, s eg fte ni, jo bb ft6 c se le kv es re o sz to no zn i -a kk or ja ru nk e l h ely es en , h a a le ge re dm en ye sc bb m 6d sz ere ke t v et-j iik b e.A z ember legfontosabb erzelmei

Az e rz ele m a le le k e s a sz elle m fe lfo ko zo tt a lla po ta , a me ly le he tk e ll eme s v a gy k e ll eme tl en . A z e rz e lmek ne k meg sz am la lh at at la n ulso k a rn ya la ta v an , a zo nb an g ya ko rla ti sz em po ntb o] e le gs eg es , h a aleggyakoribb erzelmeket t fz o l yan megnevezes alatt osszegezzuk,m ely ek a z e lle nte te k o t pa rjat a lko tj ak,,'-'1. S zeretet2. GyillDlet3 . O ro rn4, Szomonisag5. Busz