hukuk sözlugu

8/3/2019 hukuk szlugu

1/88

abes Akla ve geree aykr; gereksiz; yersiz; bo ey; sama; anlamsz

Abesle itigal etmek Bo eylerle uramak

abideler ve asar- atika ant ve abideler

abluka bir devletin dar ile olan ilikilerini zor kullanarak kesmek

Acar Atlgan; gz pek; yiit; kabaday; ylmaz; kabna smaz; gl;becerikli

acele itiraz verilen kararn tefhim yada tebliinden itibaren belirli bir sreierisinde ( genellikle bir hafta ) yaplmas gereken, kanunda aka saylanitiraz trdr. itiraz zerine karar veren makam deil itiraz mercii bir kararverir.

acenta ticari mmessil ticari vekil, sat memuru veya mstahdem gibi

bir sfat olmakszn bir szlemeye dayanarak belirli bir blge iinde daimi birsuretle ticari bir iletmeyi ilgilendiren akidlerde araclk etmeyi veya bunlar oiletme adna yapmay mesle

ak artrma bir maln, teklif veren kiiler arasnda en yksek bedelineren kimseye satlmasn salayan sat biimi

ak ek zerine para miktar yazlmam ek, mecazi: sonsuz gven

acir kiraya veren kimse

Aciz Birinin borcunu vaktinde deyememesi durumu

ciz Gc bir ie yetmez olan; gsz; beceriksiz; kabiliyetsiz; zayf

aciz vesikas alacakl alacann tamamn alamamsa kalan miktariin kendisine verilen vesika (K 143)

ada evresi yollarla snrlandrlm bulunan, eitli parselleri kapsayanarsa paras

Adab dab; Tre; edepler; terbiyeler; utanmalar; yol yordam; yolyntem

Adad Add; Adetler; saylar; adem yokluk; hilik; lm

adalet hakllk; hakka uygunluk

adalet divan Devletler arasndaki birtakm hukuk anlamazlklarnabakan ve merkezi La Haye'de bulunan uluslararas mahkeme

adalet rgt Adliye tekilat.


2/88

adalet saray Mahkemelerin bulunduu byk yap

Adem Yokluk; hilik; lm

Adem-i ifa Adem-i if - Yapmamak; bir grevi yerine getirmemek; bir borcuzamannda dememek

adem-i itirak katlmamak

adem-i selahiyet yetkisizlik

adem-i vsuk gercek olmamak

ademimerkeziyet Yerinden ynetim

adi kira kiraya verenin, belli bir cret karlnda bir eyin kullanlmasnkiracya brakt szleme

adi irket iki veya daha ok kimsenin, ortak bir amaca ulamak iinemeklerini ve mallarn birletirmeyi kabul ettikleri szleme ile kurulanortaklk

adi sulu Basit sular ileyen kimse

adli adaletle ilgili

Adli kaza Adl kaza - Cezai, hukuki, ticari, nizal, nizasz yarg

Adli mzaharet Adli yardm

adli sicil Bir kimsenin mahkumiyetinin olup olmadnn anlalmas iinkonulmu olan kayt yntemi.

adli tatil Her yl 1 Austos ile 5 Eyll tarihleri arasnda, kanunda yazldurumlarn dnda, hibir adli ilemin yaplmad sre

adli tp Tbbn adalete yardm eden kolu

adli zabta Bir su sonras san ve su delillerini adli yetkililere sunankolluk kuvveti

Afaki Afak - Belli bir konu zerinde olmayan (konuma); dereden

tepeden sz; objektif; nesnel; yabanc

Afet Doann sebep olduu ykm; kran; ok kt; byk felaket; bel; okgzel insan

ar ceza Be yldan yukar olan hapis cezalar

ar hapis cezas Yirmi yl ve st veya mr boyu hapis cezas


3/88


4/88


5/88

amir mir - emreden; buyuran; bir memurun vazife bakmndan by; birfiili yapmaya veya yapmamaya zorlayan, buna gc yeten

amm mm - genel; umumi; herkese ait

amma amm - ama; fakat; lakin; ancak; u kadar; yle ki

amme kamu

amme hkmi ahsiyeti mme hkm ahsiyeti - kamu tzel kiilii

amme intizam kamu dzeni

anagayrimenkul Kat mlkiyetine konu olan tanmazn btn

anayap Kat mlkiyetine konu olan tanmazn esas yap ksm

anayasa Bir devletin ynetim biimini belirten, yasama, yrtme,

yarglama glerinin nasl kullanlacan gsteren, yurttalarn kamuhaklarn bildiren temel yasa, kanunuesasi

angaje szle veya yazl olarak balanan; baml

ani edim Bir anda yaplan belli davran ya da davranlarla yerinegetirilen edim

anif'l-beyan nif'l-beyan - az nce beyan olunan, bildirilen

anmuhakemetin muhakeme yaparak; yarglama yoluyla

antrepo gmrklere gelen ticari eyann konulduu, korunduu yer;ardiye; ambar

ara ra - reyler; oylar

Ara karar Bir davann baklmasn kolaylatrmak iin yargdan nce nlemniteliinde verilen karar, duruma karar

Arama Saklanan sann ve su belgelerinin elde edilmesi iin birkimsenin evinde, i yerinde, zerinde veya eyasnda yaplan aratrma ilemi

Arama izni Yasa d ilikilerle ilgili olarak delil toplamak, zanl veya sulu

kiileri yakalamak iin mahkemece gvenlik glerine verilen resmi izin

Arama karar Arama yaplabilmesi iin hakim tarafndan verilmi karar

arazi mahlule mutasarrfn miras brakmadan lm ile mahll olanarazi-i emiriyye

arazi-i emiriyye rakabesi beytlmle ait olarak devlet tarafndan kiilere


6/88

datlan yerler, topraklar; beylik arazi

arazi-i haraciyye haraca bal arazi

arzi-i memlke mlk; timar topra; mlkiyet yolu ile tasarruf olunanyerler

arazi-i metruke halkn gereksinimi ve kullanm iin terk edilen arazi

arazi-i mevat hi kimsenin tasarrufu altnda olmayan ve halka terk vetahsis edilmemi bulunan,yksek sesli bir kimsenin sesi iitilmeyecekderecede ky ve kasabalar gibi yerlerden uzak bulunan kra, talk gibi yerler

arazi-i mevkufe geliri belirli bir konuya tahsis olunan yer; vakf olunmuarazi

arazi-i miriye devlete ait arazi

arzi-i riye rnnden onda bir Devlet pay alnan ve zerinde hertrl mlkiyet tasarruflar bulunan arazi

ri ...sz; bo; plak; soyut; arnm; yksz

ariyet dn; ereti; dn szlemesi

arz ve amk genilik ve derinliine; enine boyuna; uzun uzadya

arsa Belediye snrlar iinde, belediye tarafndan parsellenerek zerineinaat yapmak iin ayrlan arazi paras

arsa pay Kat mlkiyetinde arsann, kanunda belirtilen esasa grebamsz blmlere ayrlan ortak mlkiyet pay

rz sunma; gsterme; bildirme; nne koyma; anlatma (bir bye)

arzuhal dileke , istidal

Asaleten atanma Srekli grev yapmak zere bir greve atanma

asgari asgar - en az; en aa; en azndan; en dk; en kk

ashab- intikal verasetin geiinde hak sahipleri

aikar aikr - belli; ak; apak; meydanda olan

asri asr - zamana uygun; ada; modern

ateh bunama; bunaklk

ati t - gelecek; gelen (kii veya ey); gelecek zaman; istikbal


7/88

atf yollama; yneltme; ykleme; balama; eme; meylettirme; ilikilibulma

avans alacana saylmak zere nceden yaplan deme; ndelik

avarz avrz - kazalar; belalar; borlanma ve hak kazanma yeterliliini

ksan veya yok eden haller

avdet dn; geri gelme; dnme

Avukat Hak ve yasa ilerinde isteyenlere yol gstermeyi,mahkemelerde, devlet dairelerinde bakalarnn hakkn aramay, korumaymeslek edinen ve bunun iin yasann gerektirdii artlar tayan kimse

ayn para dnda, kazanlabilen btn servet eleri

ayni ayn - mala ilikin; eyaya bal; maln mlkiyeti ile ilgili; herkese kar

ileri srlebilenayni haklar zerinde dorudan doruya mutlak egemenlik yetkisi veren ve

herkese kar ileri srlebilen haklar

aza z - uzuvlar; yeler; organlar

azade zde - serbest; hr; zgr

azami en ok; en byk; en yksek

azil Verilen temsil yetkisinin ortadan kaldrlmas

azimet gidi; yola kma

B tapu tapulu; tapu ile tasarruf olunan

bab bb - kap

ba'deh daha sonra

ba'de'l-isticar kira szlemesinden sonra

ba'de'l-istirdad geri aldktan sonra

ba'de'l-mevt lmden sonra; ldkten sonra

b'de'l-vefat insan lmnden sonra

bd olmak sebep olmak

bamsz blm Kat Mlkiyeti Kanunu'na gre, ana gayrimenkulun ayrayr ve bal bana kullanlmaya msait bamsz mlkiyete konu olabilen


8/88


9/88

beden canl varlklarn maddi blm; gvde; vcut; cisim; ten

bedialar gze gzel grnen eyler; estetik

bedih bedihi - ak olan; besbelli; apak; akla; kendiliinden gelen

bedi gzellik llerine uyan; gzel; gzellik

beher her biri

Bekleme sresi Evlilii sona ermi kadnn yeniden evlenebilmesi iinaradan gemesi gereken sre - iddet mddeti (270 gn)

belagat iyi konuma; szle inandrma yetenei; sz sanatlarn inceleyenbilim dal

beraat aklanma

bert berat - rtbe, nian ve imtiyaz verildiini bildiren ferman

beray ... amacyla ; ... iin

beray tetkik bery tetkik - inceleyerek

berhava havaya gitmi; kaybolmu; uurulmu; yararsz; bo

ber-z-zimme zimmetten kurtulmu; aklanm

ber-mucib-i talep talep mucibince; istem gibi

ber-vech olduu gibi; olarakber-vech-i bl yukarda olduu gibi

beeri beer - insanolu ile ilgili; insani; insana mensup

betekrar tekraren; tekrarla

bey ira almak ve satmak

beyanname Bir makama veya kamuoyuna yaplan aklama belgesi

bey'i satm; satma; sat; satlma

bey'i bt kesin sat

bey'i bi-l vefa bey'i bi-l vef - kararlatrlan sre iinde satlan gerialmak koulu ile yaplan sat szlemesi

bey'i mukayaza mal mal ile deitirmek; trampa


10/88

bey-i sarf paray paraya satmak; para bozmak

beyn ara

eyn'en-nas beyn'en-ns - halk arasnda

beytlmal maliye hazinesi

beyyine bir olayn veya ilemin doruluunu ortaya koyabilmek iinhakimi iknaya ynelik yntem veya her trl vasta ; delil, ahit

beyyine klfeti mahkemede bir beyan ve iddiay kantlama ykmll,ispat klfeti

bidayet bidyet - balama; balang; yerel

bidayet mahkemesi ilk mahkeme; davalar birinci derecede gren vezmleyen mercii

bi-eyyi-hl herhalde; mutlaka; elbette

bigna herhangi bir

bi-hakkn hakkyle; hakk olarak, gerekten; tamamiyle

bi-haseb-il verase veraset nedeniyle; verasetten doma

bi-hkm'l-kanun kanun hkm gereince; yasa kural ile

bila ... sz (olumsuzluk eki)

bila kayd art kaytsz ve artsz

bila tebli tebligat yaplamadan

bil-ahire sonra; sonradan; belahere

bilakis tersine olarak; tam tersine; aksine; sonunda

bila-mddet sresiz

bilano Bir kuruluun, belli bir tarihte, alacakl ve borlu bulunduu

deerleri gsteren zet muhasebe cetveli; iletmenin finansal durumu vefaaliyet sonularn gsteren tablo

bila-sebeb sebepsiz

biltefrik tefrik etmeksizin; ayrmakszn

bilbeyyine delil ile; tank ile; ispat ile


11/88

bil-cmle btn; hepsi; tamam

bil-farz tutalm ki; diyelim ki; sayalm ki; sz gelii

bilfiil gerekten; fiilen; hakiki olarak; i olarak; i edinerek

bililtizam bile bile

Bilirkii zmlenmesi zel veya bilimsel bilgiye dayanan konulardadncesine bavurulan kimse, uzman, ehlihibre, ehlivukuf, eksper

bilistirdad geri alarak; geri alnarak

bilmuvafakat raz olarak

bilmzakere mzakere ederek; zerinde grp tartarak

bilmzayede artrma ile; artrarak

bi-l-r'ye grerek; grlerek

bilumum btn; hep; kamu; -in hepsi

b-ma'n manasz; anlamsz

binberin bundan dolay; bunun zerine; bu nedenle

binen (binaen) ...den dolay; ...den tr; ...iin;

binen-al-zlik bundan dolay; bunun zerine

binen-aleyh bunun zerine; dolaysyla; bundan dolay (binaenaleyh)

bi-n-netce netice olarak; sonu olarak

binniyabe naip eliyle; vekillik ile; vekaleten

brakt Miras , kalt

bitap btp - bitkin; gsz; takatsz; yorgun

b-taraf bi-taraf - tarafsz; yansz

bi-t-tabi tabiatiyle; doal olarak

bloke ek Keideci tarafndan anlamazln zmne kadar demenindurdurulduu ek tr

blnebilir edim Niteliinde veya deerinde esasl bir deime olmakszn,birden ziyade paralara ayrlarak ifa edilebilen edim


12/88

blnemez edim Niteliinde veya deerinde esasl bir deime olmakszn,birden ziyade paralara ayrlarak ifa edilemeyen edim

bono Bir kimsenin dier bir kimseye veya onun emir ve havalesine,belirlenen vadede, belirli bir tutar deme taahhdn ieren, zel biim ve

hkmlere tabi ticari senet; emre yazl senetbor ilikisi ki taraf arasnda mevcut olup bir eyin verilmesi,yaplmas veya

yaplmamasn ngren hukuki ba

boanma davas Elerden birinin evlilik birliine son verecek karar eldeetmek iin at dava.

boanma ilam Mahkemenin boanmay kesin hkme baladnbelirterek verdii resmi belge.

bnye vcut yaps; yap, beden; vcut; yapl; kurulu

brz belirme; ortaya kma (bruz)

butlan geersizlik

cmi cem eden; iine alan; iinde bulunduran; tayan; toplayan

cmia topluluk; zmre (camia)

cn cani - cinayet ilemi olan kimse

canb-i beytlmal hazine taraf

canb-i vakf vakf taraf

canp canip, cenap -- yn; taraf; cihet; yan

cari uygulanan; yrrlkte olan

atma Deniz hukukunda gemilerin arpmas

cy-i teemml etraflca dnlmeye deer; dnlmesi yerinde olur

cebr cebri, cebir -- zorla yaplan; zor kullanarak yaptrlan; zoraltnda; g kullanarak

cebri icra kendi istekleriyle borlarn demeyen borlularn, borlarnDevlet kuvveti ile demelerinin salanmas; ilgili icra dairelerinin, (gereinde)zor kullanarak, borluyu borcunu demeye zorlamalar

cebri satm Cebri sat - Malikinin isteine baklmakszn, resmi makamlartarafndan yaplan satm


13/88

ek kanun ile belirlenen ekilde dzenlenen, keidecinin emrinde parabulunan banka zerinden ekilebilen havalesi

ekince Herhangi bir konuda ileriyi dnerek ekinmeyi gerektirensebep veya durum, rezerv, ihtiraz

celesat- ti gelecekteki celseler, oturumlar, atiye terkedilendurumalar

celile byk; ulu

celp ar belgesi , Getirtme, kendi zerine ekme

celpname yarglamada,davac,daval,tank,bilirkii gibi kimselerimahkemeye getirtmek iin yaplan ar

cemaat bir dinden veya rktan bulunanlarn topluluu; toplum; topluluk;

insan kalabalcem'an ceman - toplam

cemetmek toplamak; bir araya getirmek

cemi ezmn btn zamanlar; zamanlarn toplam

cemiyet toplum; topluluk; dernek

cereme bakas tarafndan yaplan veya kaza sonucu ortaya kan zarardeme; para cezas

cerh Bir dnce, inan veya iddiay rtme, yaralama

cerh iptal rtme ve yok sayma; geersiz hale getirme

cevmi' camiler; mescitler; toplanlan yerler

cevaz izin; msaade; caiz olma

cevz bah izin veren; msaade eden

cevher maya; z; deerli ta; elmas

ceza kanunun su ileyen kimseye uygulanmasn ngrd yaptrm

ceza hukuku Su kapsam iine giren eylemler ile bunlara uygulanacakcezalar inceleyen hukuk dal

cezai art ceza art; ceza koulu; alacaklnn zararn karlama art

cezri cezr - asl ile ilgili; kkle ilgili; kkten; temelden


14/88

cibayet cibyet - alma; toplama; vergilerin ve bakaca devlet gelirlerinintahsili

cihaz eyiz; takm; alet; aygt

cihet yn; taraf; ama

cins tashihi Tapu ktnde kaytl bir tanmazn niteliinin deitirilerekkte, baka bir nitelikte tescil edilmesi

plak mlkiyet Kuru mlkiyet - Yararlanma hakk bakasnn olan bir malzerindeki sahiplik durumu

ciro ifte yetki veren havale; ticari senedin, arkasna yazlan yaz veyaimza ile bakasna devri

cismani cisimle, bedenle ilgili; bedensel

cism-i cmid cansz cisim

crmiyet su hali; sululuk

crm mehut sust hali ; gz nnde ilenen su

crm su

crm tasnii bir kimse hakknda crm (su) uydurmak

cz bir btn oluturan blmlerden her biri; ksm; para; blk

czzi dk bir miktar

dfi dafi - defi'de, savuda bulunan kimse

Dahiliye Vekaleti ileri Bakanl

damga harc Kamuya ait mal ve hizmetlere vatandan katk payolarak dedii vergi

dava Korunmann bir hkm ile salanmas iin yarg organlarnabavurma

dava vekili Avukat says beten az olan yerlerde avukat yetkisini tayanmeslek adam

davay nakzen grmek Yargtay tarafndan bozulan bir karar zerinebozma sebeplerini de gz nnde tutarak davaya yeniden bakmak

davay nakzen iade etmek Bir yarg kararn, yarglama yntemineilikin hkmler bakmndan yerinde grmeyip bozarak hkm veren


15/88

mahkemeye geri gndermek

dyin bor veren; alacakl

dev davalar

efaat kereler; kezler; yollar

def'aten bir defada; birden

deftir defatir - defterler; birlikte dikilmi katlar

defi Taraflardan birinin kendisine alan davada bortan kurtulmak iinbavurduu her trl yol

def'i def def'e kar def'; savuya kar savu

defter-hne tanmaz mallara ilikin tasarruflarn kayt

defter-i hakani idaresi eskiden tanmaz mala ilikin tasarruf ilemlerininkayt ve tescil edildii daire

deer baha bir maln iktisadi duruma gre kymetini ifade eden fiyat

delalet dellet - gsterme; yol gsterme; klavuzluk; iz; iaret; araclk

dellet-i bil'iare iaret ederek, hatrlatarak gsterme

delil kant; tant; ipucu

demirba Bir tanmazn kiraya verilmesinde kiraya dahil olan,kiralamann sonunda ayn cins ve deerde iade edilen veya deer eksilmesikirac tarafndan tazmin edilen eya

demokratik devlet halkn devlet ynetimine katlmas esasnadayanan devlet

deniz hukuku Devletler hukukunda denizin trl blmlerinin durumunudzenleyen ve devletlerin bu blmler zerindeki yetkilerini belirtenantlama, gelenek vb. niteliindeki kurallarn btn

depozito Bir szlemeden dolay doabilecek zararlara kar verilen

teminat; bir taahht srasnda yatrlan gvence paras

der-akap hemen; arkasndan

der sokma; arasna sktrma; gazeteye yazma; toplama; biriktirme

derc etmek araya sokmak; arasna sktrmak, eklemek


16/88

derceb etmek cebe atmak; kendine alkoymak

derdest Grlmekte olan dava

er-dest-i r'yet dava grlmek zere ele alnan, eldeki dava

der-kr malum; aikar; bilinen; belli

dermeyan etmek ileri srmek; ne srmek; ortaya koymak; anlatmak

derogasyon Ayrklk

der-pi derpi - en nde; gz nnde bulunan; ngr

der-p etmek ngrme; gz nnde bulundurma

der-uhte deruhte - stne alma; yklenme; stlenme; salama

desise hile; oyun; entrikadevair daireler

Devlet uras Dantay

Devlet-i liyye Osmanl mparatorluu

Devletler zel Hukuku Kiilerle devlet arasndaki ba bir lkedeyabanclarn sahip olduu haklar ve eitli lkelerde geerli olan kanunlarnatmas nedeniyle ortaya kan uyumazlklar zmeyi ve bunun iin eitlibalama kurallar getirmeyi konu alan hukuk dal

devletletirmek Kamu yarar iin devlete mal etmek, devlet eliyleiletmek, kamulatrmak.

devredilebilirlik Bir hakkn karlkl veya karlksz olarak bakasnageirilebilme durumu.

devremlk hakk Mesken olarak kullanlmaya elverili bir yap veyabamsz blmn ortak maliklerinden her biri lehine, bu yap veya bamszblmden yln belli dnemlerinde istifade etmek zere, mterek mlkiyetpayna bal olarak kurulan irtifak hakk

devretmek Bir maln mlkiyetini, bir mal zerindeki hakk bakasnageirmek

deyn bor

direngen direnen , mtemmerrid

direnim temerrt , direngen, inat, taannt


17/88

disiplin cezalar Belli bir stat iinde bulunan kimselere hizmet ve idzenle ilgili kurallara aykr davranta bulunduklar zaman uygulanancezalar

disiplin suu eitim ve i hayatnda bir kimsenin disiplin ynetmeliine

aykr davranDvn- Muhasebat Saytay

donatan gemisini gemi ticaretinde kullanan gemi sahibidir

dr dar - tutulmu; uram; yakalanm

dn aa; aalk; altta; aada

dr uzak

duruma Davac ile davalnn yarg karsnda hazr bulunduklar

yarglama evresi, mahkeme, murafaa

dstur dstr - kanun; kaide; yasa; devlet yasalarn iine alan kitap;genel kural; bayasa; yasalar dergisi

dzenleme Bir szlemeyi veya ilemi yapan kimsenin iradesini dinlediktensonra, iki tank nnde ve yntemine uygun olarak noter tarafndan batansona kadar yazlarak, ilgililer ve hazr bulunanlar tarafndan imzalanp notertarafndan da onanan senet

ebniye binalar; yaplar

ecnebi yabanc; bir devlete gre,kendi uyruunda bulunmayan gerekveya tzel kiiler

ecr-i msemma taraflar arasnda belirlenen cret

ecrimisil bir maln kullanlmasndan doan yararlarn para lleriyletakdiri

eda edim; borlanlan ey; borcun konusu

eda davas davalnn bir i yapmaya,bir ifada bulunmaya veya bir i

yapmamaya,bir ifada bulunmamaya mahkum edilmesinin istenildii dava

edeb iyi terbiye; naziklik; usluluk

edim Aralarndaki bor ilikisi dolaysyla alacaklnn isteyebilecei,borlunun da yerine getirmekle ykml bulunduu bir davran biimi

ef'l eylemler; fiiller, iler; ameller


18/88

efrd fertler; bireyler

ehemmiyet nem; bir eye verilen deer

ehil ehliyetli; hak sahibi; bir hukuki ilem yapabilme yeteneine sahip

ehl-i hibre (ehlihibre) - bilirkii

ehl-i vukuf ehl-i vukf - bilirkii

ekalliyet ( akalliyet ) - aznlk

eklenti Bir konutun veya bir binann kullanl amalarndan herhangibirini tamamlayan ya da kolaylatran yap

ekser daha ziyade; enok; ou; ounca

ekseriyet ounluk

elfaz kelimeler; szler

elm elemli; kederli acl

elmen eldeci , zilyet , elinde bulunduran

el-yevm bugn; imdi; halen

emlak vergisi Konusu bina ve arazi olup, bu bina veya arazi malikinin,intifa hakk sahibinin, her ikisi de yoksa malik gibi tasarruf eden kimsenin,bina ve arazinin deeri esas alnarak kanunda belirtilen oranlara gre dedii

vergi

emlk-i sirfe yeri ve zerinde binalar ve aalar mlk olan tanmazmallar

emr-i makz hkme balanm i

emtea ticaret konusu her trl mal

emval mallar; mlkler

emvali menkule (emvli menkule ) - tanr mallar;tanabilir mallar

enfsi znel; subjektif

enkaz bina ykntlar; yknt; moloz; eski hayvanlarn bakiyeleri

erbaa drt

erbab (erbb) - ehil; becerikli; muktedir; yetenekler; sahipler; malikler


19/88

erbb- vukuf bilirkiiler

ergin Haklarn kendi kullanmak iin yasann gsterdii yaa gelmiolan (kimse), reit

esbab- mucibe gereke; gerektirici sebepler

ecar aalar

eshab (eshb) - sahipler; bir eyin malikleri

esham pay senedi; hisse senedi

ehas ahslar; kiiler; kimseler

ekl biimler; suretler; tarzlar , egal

eslem en selmetli; en emin; en doru; en salam

esnaf ister gezici, ister bir dkkan veya bir sokan belli bir yerindesabit olsun, iktisadi faaliyeti nakdi sermayeden ziyade bedeni almasnadayanan ve kazanc ancak geimini salamaya yetecek derecede az olansanat ve ticaret sahipleri

evkaf vakflar

evlatlk Birinin yasayla evlat hakk tand kimse

evleviyet tercihli; haydihaydi; ncelikle (evleviyetle)

evlilik birlii Kar ve kocadan oluan topluluk

evrak (evrk) - yapraklar; katlar; ariv

evrk msbite ispat edici belgeler; tesbit edici yazlar; tapu ktntamamlayan belgeler

evsaf vasflar; sfatlar; kaliteler; nitelikler

evvela birinci olarak; hereyden nce; ilk nce

evvel-be-evvel hereyden nce

evvelemirde hereyden evvel; iin balangcnda; ilk i olarak

ezcmle zellikle; zet olarak; szn ksas; toplucas

ezmn zamanlar, vakitler; anlar; alar

fahi (fhi) - ar; ar; ok fazla


20/88

fail su ileyen kimse , eden, yapan

faili mehul Kimin yapt belli olmayan veya bilinmeyen

failimuhtar Yaptklarndan sorumlu olacak durumda ve yata olan (kimse),bana buyruk

fari bir eyi veya hakk bakasna devreden; ferada bulunan; feragateden; tanmaz maldaki tasarruf hakkn bakasna brakan kii

fariza eriata uygun bir biimde miraslara den pay. dev, grev.

farz zorunlu; ba koul; boyun borcu; ok gerekli; varsayma

fasl ayran; blen

fsla aralk; ara

fasl etme halletme; neticelendirme

fehime anlay

fek kaldrma; bir hukuki snrlamann kaldrlmas; sona erdirme; bitirme

fer' baml; ekli; eklentili; ikinci derecede olan

fera devir; devretme; bir hakk birine geirme; mir veya vakfarazinin yararlanma hakknn sat

feragat (fergat) - vazgeme; elekme; dinlenme

ferd tek; yalnz olan ey; ei olmayan; tek olan say

ferdi fertle ilgili , bireysel

ferman bir kararn yerine getirilmesi iin padiahtan kan tural emir

fesd (fesad) - kartrc; arabozucu; karklk; bozukluk; dolan

fesh bozma; bozulma; dalma; datma; kapatma; kaldrma

fesih fesih: Devam etmekte olan bir hukuki ilikiyi, tek tarafl olarak

ve ileriye dnk olmak zere sonlandran bozucu yenilik dourucu iradebeyan

fevkani st

fevkinde stnde; aan

feyz feyiz; bolluk; bereket; ilham; ak


21/88

fi-i cr geer deer

fiil eylem; hareket; edim; i

fiil ehliyeti Bir kimsenin, kendi eylemleriyle haklar ve ykmllkleryaratmas yetenei

filhakika hakikatte; gerekte; dorusu

fi-l-vki geri; gerekten; vaka

firar Bir sank, tutuklu veya hkmlnn gzlem altndan kurtulmas

frka Kanun maddelerinin kendi ilerinde satr balaryla ayrldklar ufakblmlerden her biri, insan kalabal grubu; parti

ftr tabii; yaradlndaki; doasndaki

formalite Yntem veya yasalarn gerektirdii ilem

fuh (fuhu) - haddini ama; ktlk; namusa aykr hareket

frht satma; satm; sat

fuzali igal bir tanmaz mal sahibinin izin ve rzas olmadan ele geirmek,kullanmak

fuzuli (fuzl) - bouna; yersiz; lzumsuz; haksz; boboaz

gabin ar yararlanma, Edimler arasnda ak oranszlk, Alverite

satn alnan mala denen karln, maln deerinden ok fazla olmas,alverite hile yapma.

Ga (gaiye) gaye, maksat ve netice ile ilgili; amaca ilikin

gaip grnmeyen; hazr olmayan; yitik; yok olan kii; kaybolan vekendisinden uzun zaman haber alnamayan kii

gaiplik karar Bir kimsenin lm tehlikesi iinde kaybolmas veyakendisinden uzun sre haber alnmamas sonucu yarg karar ile kiiliineson verilmesi

galle gelir; haslat; yarar

garaz (garez) gizli dmanlk; asl maksat; erek; ama; hn

gars aa dikme

gasb bakasnn bireyini elinden veya tasarrufundan zorla hakszyere alan kimse. gasp eden


22/88

gasp bakasnn bireyini elinden veya tasarrufundan zorla ve hakszalnmas

gaybubet kaybolma; yokluk; gz nnde olmay; yitiklik

gayr (gayir) ayr; baka; zge; artk; dier; yabanc

gayr-i melhz beklenmedik; imkansz; olanaksz

gayri mmkn olanaksz; imkansz

gayr vazh kapal , ak olmayan

gayrikanuni yasa d, gayriyasal

gayrimenkul Bir yerden bir yere tanmas olanaksz (tanmaz) mal.

gayrimenkul mkellefiyeti Bir tanmaz malikinin, sahip olduu mlk

nedeniyle ve zellikle o tanmaz (gayrimenkul) teminat olmak zere, dierbir kimse lehine bir ey yapmaya veya vermeye zorunlu tutulmas

gayrimenkul tellall Taraflar arasnda (hibirine srekli olarak balolmakszn), tanmaza ilikin szlemelerin (kira, satm vb.) yaplmashususunda cret karlnda araclk etme meslei; emlaklk

gayrisahih nesep evlilik d doan ocuk

geici madde Yasa, tzk ve ynetmeliklerde belirli bir sre iin geerliolan madde

geici tescil Halen varolup da uyumazla neden olan ayni haklarnkorunmas amacyla tapu ktne yaplan tescil

geit hakk Bir tanmaz zerinden baka bir tanmaz malikiningeebilmesi iin kurulan bir ayni hak

gemi adam Bir i szlemesine dayanarak gemide alan kaptan,subay, tayfa vb. kimseler

genel idare Btn lkeyi kapsayan idare olup "merkez tekilat" ve"tara tekilat"ndan oluur

genel vekaletname Bir kimsenin, kendi adna her trl ii yapmas iinbaka bir kiiye vermi olduu vekillik belgesi

gerek kii nsanlar

geri gerekten; vaka

gerekeli karar Mahkeme kararlarnda, kararn dayand yasal ve


23/88

hukuksal sebeplerin gsterilmesi

geriye yrmek ncesini kapsamak, makable amil

girift dolak; kark; bir birinin iine girgin; tutma; yakalama

gyb (gyab) hazr ve mevcut olmama; gz nnde bulunmama;uzaklama; kaybolma; arka

gyabi hkm Kendi yokken arkasndan verilen hkm

gyabi tutuklama Kiinin yokluunda alnan tutuklama karar

gizli duruma Adliyede, sadece izinli veya grevli olanlarn katlabildii,kamuya kapal duruma, gizli celse.

grevsizlik karar Yargcn bir davada mahkemeyi grev alanndabulmamas

gsterme hakk Sinema, tiyatro, konser vb. grsel sanatlarda telif hakk

gz hapsi Bir kimseye bulunduu yerden ayrlmamas biiminde verilenceza

gzalt Birinin, gvenlik kuvvetleri tarafndan belli bir yerde belli birsre alkonulmas, gzetim, nezaret.

grev iilerin aralarnda anlaarak veya bir kurululun kararna uyaraktopluca i brakmalar

gmrk kolcusu Gmrklerce gzaltnda bulundurulmas gerekli grleneya ve yolcularla beraber bulunmak, tart, saym ve muayene memurlarnayardm etmek vb. ilerle grevli kii, dideban

gna (gne) trl; gidi; tarz; yol; sfat

gzeran geici; geen

hacet gerek; gereklilik

hacir kst , kstl , hicret eden

haciz Borlunun, borcunu kendi arzusu ile dememesi durumunda,alacaklnn talebiyle, borlunun (borca yetecek miktardaki) mal ve haklarnadevlet araclyla (icra dairesi tarafndan) el konulmas

haczetmek Bir alacan denmesi iin borlunun geim ve mesleindegerekli olan eyler dnda kalan para, aylk veya malna icra dairesi elkoymak


24/88


25/88

haleldar olmak bozulmak; inenmek

hali sabka irca eski hale getirme

halita karm

harc- mukaseme arz-i hriciyye mahsullerinden onda birdenyarsna kadar alnan vergi

harc- muvazzaf arz-i hriciyye zerine yerin tahammlnegre,maktiyet vehile tayin olunan vergi

Hariciye Vekaleti Dileri Bakanl

hrm akasnn giremeyecei,girilmesine izin verilmeyen ev blm;harem

harnup keiboynuzu

hartama pedavra; kknar ve ldin aalarndan elde edilen, at rtsolarak kullanlan ince tahta

has sktrmadan bir yerin iine alma; hareketten menetme; etrafnevirme; vakfetme

hasrt zararlar; ziyanlar; hasarlar

hasb-el-kanun kanun gerei

hasebiyle yznden; dolaysyla; bu nedenle

haslat Kiras Kiraya verenin, bir bedel karlnda, haslat veren birmaln veya hakkn kullanmn kiracya brakt szleme; rn kiras

hsim hasmeden; kat'eden, kesip atan

hasm (hasm) iki dmandan herbiri

hasren muhasara ederek; etrafn evirerek

hss zg

hatia hata ; gnah; kabahat; su; yanl; yanllk

hava hukuku Havada ulam dzenlemek iin konulmu hukukkurallarnn btn

hava sahas Bir devletin yalnz kendisinin kullanma hakk olduu,baka devletlerin ancak ilgili devletten izin alarak yararlanabilecei gkyzparas


26/88

havale Yollama deyicisinin, para, deerli katlar veya benzerinesneleri, yollayc hesabna yollama alcsna demek ve yollama alcsnn dabunlar kendi adna teslim almak zere yetkili klnd szleme

hvi (havi) kapsar; kapsayan; ieren; ierir

havza-i fahmiyye kmr havzas; kmr bulunan blge

hayllet engel olma; araya girme; yolu kapama

haymatlos Vatansz

hayr (hayr) iyilik; iyi; faydal i; yarar

hayrt sevap kazanmak iin yaplan hayrl iler; sevap iin kurulanmessese

hazine Devletten ayr bir kiilik oluturmamakla beraber, bir taraftan

btenin uygulanmasna ilikin ilemleri, dier taraftan da kamu gelir vegiderlerinin zaman olarak uygunluunu salayan merkezi rgt; MaliyeBakanl ve maliye dairelerinden oluan rgt

heder olma ziyan olma

hedm ykma; harap etme

herc merc altst; karmakark; allak bullak; darmadank

heyelan toprak kaymas

hibe balama

hidemat amme kamu hizmeti

hfz saklama; koruma. Hfzetmek, korumak

hilaf tersi; aksi; zdd

hilkat yaratlma; yaratl; tabiat

himaye koruma; korunma; birine arka kma

hini dava dava srasnda

hini hacet gerektiinde

hisse-i ayia yaygn hisse; ortak pay

hitam son; bitim; tkenme; nihayet

hyar Bir eyi semekte veya yapp yapmamakta zgrlk


27/88

hizmet szlemesi inin, belirli veya belirsiz bir zaman sresi iindei grmeyi ve iverenin de ona bir cret vermeyi stlendii szleme

hod-be-hod kendi bana;kimseye danmadan;kendiliinden

hccet senet; delil; belge

huda aktarma

huds sonradan peyda olma

hkkm hakimler; yarglar

hkmi Hkmle ilgili, tzel

hkmi ahsiyet tzel kiilik, hkm ahsiyet

hukuki ilem Bir veya birden ok kiinin, hukuksal bir sonuca ynelttii

irade aklamas

hukuki tayir Bir kimsenin, kendisine ait olmayan menkul eyalarzerinde baz ilemlerde bulunarak, bu eyann niteliini deitirmesi

hukukun ekli kaynaklar Hukuk Kurallarnn hangi ekillere brnmolarak bize verildiini ve nerelerde bulunduklarn gsteren kaynak

hkmszlk bir hukuki ilemin, kanunun ngrd ekildeyaplamamas veya kanuna aykr olarak yaplmas halinde hukuki sonudourmamas

hulsa (hulasa) - zet

hull (hulul) - gelip atma; girme; borcun vadesinin gelmesi (hululuvade)

hsnniyet iyiniyet

husul olma; olu; oluma; doma; kma

husule gelmek domak; ortaya kmak; meydana gelmek; olumak

husumet hasm olma durumu; hasmlk; dmanlk; (davada) kar taraf

olma

hususat bakmlar; iler; ekiller; yollar; konular; meseleler; maddeler

hususi zel; kiiye ait

iade geri verme; geri evirme; eski duruma getirme


28/88

iade-i muhakeme yarglamann yenilenmesi

iae yaatma; besleme; geinme

ibare deyi; cmle; paragraf; bir blm sz

ibhm kapal brakma; aklamama; belli etmeme; gizli kapakl tutma

ibka devaml, srekli klma; yerinde brakma

ibra aklanma; temize kma; aklama; temize karma

ibraname Aklama belgesi, ibra belgesi

ibraz gsterme; meydana karma; sunma

ibtida balama; balang; ilkin; en nce; bata

i tzk Bir kurulu, meclis, kurum vb.nin i ilerini dzenleyen tzk,dahili nizamname

icab gerekme; gerek; bir szleme iin ilk sylenen sz

icab hal durumun gerei

icar kiraya verme; kiraya verilme

icre-i meccele sonradan alnacak kira

icareteynli vakf ivedili ve sreye bal kira szlemesi olan vakf mallar

icazet izin; onay; ruhsat, diploma

iczet-i lhika bir kimsenin izni olmad halde,yapldktan sonra bir eyikabul etmesi ve onaylamas

icbar etme zorlama

icmal ksaltma; zetleme; z; zet genel toplam

icra Borlunun alacaklya kar yapmak veya demekle ykmlbulunduu bir eyi adli bir kurulu araclyla yerine getirme. Yapma, yerine

getirme, bir ii yrtme.icra kuvveti Yrtme gc

icra tetkik mercii cra-flas dairesinin zerinde olan, icra-iflas ilemlerinindoru ve kanuna uygun olup olmadn denetleyen ve ayrca kanununkendisine verdii dava ve ileri gren zel mahkeme

icra vekili Bakan.


29/88

icra Vekilleri Heyeti Bakanlar Kurulu

icraya vermek Alacan borludan alnabilmesi iin icraya bavurmak

itihad (itihat) Yasada veya rf ve det hukukunda uygulanacak kuralnaka ve tereddtsz olarak bulunmad konularda, yargcn veya

hukukunun dncelerinden doan sonu. Gr, zel gr, anlay,kavray

itima toplanma; toplant; bir araya gelme

itimai sosyal; toplumsal

itinap kanma; ekinme

idam cezas lm cezas

idame devam ettirme; srdrme

idare hukuku Kamu ynetimi iinde yer alan kurulular ve bunlarnileyilerini, kiilerle ilikilerini ve sorumluluklarn inceleyen, dzenleyenhukuk dal

idre-i hussiyye il zel idaresi

idari ynetimle ilgili; ynetsel

iddianame Savcln soruturma sonunda elde ettii kantlar ve iddialarniinde toplad, mahkemede okunan yaz

ifa deme; yerine getirme; bir ii yapma; edim

ifadat szler

ifade anlatma; anlat; anlatm

ifade vermek Bir olayla ilgili olarak grdn, bildiini yetkili veyailgili kimseye sylemek.

ifham anlatma; anlatlma; bildirme; bildirilme

iflas Borcunu demeyen veya demelerini tatil eden tacir borlu hakknda

yaplan takip sonucunda, mahkeme karar ile tespit ve ilan edilen durum

iflas anlamas Batk durumunda alacakllarn, borlu ile alacaklarn bellibir plana gre almalar iin aralarnda yaptklar szleme, konkordato

iflas davas flas ilerine bakan mahkemelerde alan iflasa dair dava

iflas masas flas eden kii veya kuruluun alacak ve borlarn


30/88

belirlemeye ve bunlar dzenlemeye yetkili birim

ifra bir durumdan baka bir duruma sokma

ifraz arazinin paralanmas; blnmesi; parsellere ayrma; araziyi imarasndan uygun paralara blme

ifa aklamak, aka vurmak

ifaat aklama

ifasna meddi aklanma gerei

ihale Artrma veya eksiltme biimiyle yaplan ve en uygun fiyat teklifedene (en ok artran veya eksiltene) iin/maln verildii szleme yntemi

ihata bir eyin etrafn evirme; sarma; kuatma; etraf evrilme;anlay; geni bilgi

ihbar haber verme; bildirme; bildirim

ihbar tazminat Bildirim dencesi

ihdas ortaya karma; kurma; bir eyi ilk kez ortaya koyma

ihfa saklama

ihkak- hak kendiliinden hak alma

ihlal etmek zarar vermek; zedelemek; dokunmak; hakkn zedelemek;

inemek; bozmak

ihmal dikkatsizlikten ve zensizlikten kaynaklanan kusur; savsaklama;gerekli zeni gstermeme

ihra karma; darya mal satma; d satm

ihraz benimseme; sahipsiz bir mal sahiplenme

ihtar hatrlatma; dikkati ekme; uyarma; uyarm

ihtarname Bir kimseye, bir hususu yerine getirmesi veya getirmemesi iin

yaplan yazl uyar; hatrlatma belgesi

ihticc delil veya tank gsterme

ihtilaf anlamazlk; uyumazlk; ekime; niza; gr farkll

ihtilas Arma ; Bir mal aka sahibinden veya evinden hzla kapp,alma


31/88

ihtilat karma; katlma; bir araya gelme

ihtimam zen; bir ey, i ya da kiiye zel dikkat gsterme

ihtira Bilimsel bulular zerindeki haklar

ihtira berat Bilinen ara, gerelerle ve yaratc gle yeni bir eybulana, bulduu eyden bir sre yalnz kendisinin yararlanmas iin devleteverilen belge

ihtirzi kayt (ihtirazi kayt) - ekince; nkoul; belli haklar kullanmahakknn sakl tutulmas

ihtiva etmek iermek; kapsamak; iine almak; iinde bulundurmak

ihtiyar etmek semek; seme hakkn kullanmak; tercih etmek;yelemek

ihtiyari istee bal; semeli; istemli

ihtiyarlk sigortas Yallk sigortas

ihtiyat saknma; tedbir

ihtiyati tedbir Davacnn, davasn kazanmas durumunda, dava konusueye kavuabilmesi iin, davadan nce veya dava srasnda o eyi garantialtna almasna yarayan nlem

ihzar hazrlama; huzura getirme; san veya tan, kendi arzusu

nedeniyle gelmedii iin mahkeme nne zorla getirtmeihzar mzekkeresi Mahkemece yaplan arya uymayanlarn kolluk gcylemahkemeye gelmesini salamak iin verilen yazl emir

ihzaren celb san veya tan, kendi arzusu nedeniyle gelmedii iinmahkeme nne hakim karar ile zorla getirtme

ihzar hazrlayc; yetitirici; hazrlk niteliinde olan

ika etmek yapmak; etmek; oluturmak

ikame yerine koyma; yerine kullanma; dikme;yerine geme; kaim olmaikame mal Birbirlerinin yerine geen, konulabilen mal

ikamet etme Bir yerde yerleme iradesi ve niyetiyle oturma

ikametgah bir kimsenin yerleme kast ve niyetiyle oturduu yer

ikmal tamamlama; bitirme; devaml olarak yiyecek iecek ve dier


32/88

gerekli malzemenin salanmas

ikrh (ikrah) - korkutma; bir kimseyi yapmak istedii eyiyapmamaya, yapmamak istedii eyi yapmaya korkutarak zorlamak

ikrar saklamayp syleme; bildirme; aka syleme; kabul

ikraz bor verme; dn verme

iktifa yeter bulma; yetinme

iktirn yakn varma; yanna gelme; yaklama; ulama; erime

iktisabi kazanma ile ilgili; edinme ile ilgili

iktisadi ekonomik

iktisap kazanma; kazanm; edinme; bir eyin mlkiyetini elde etme

iktisat Vekaleti Ekonomi Bakanl

iktiza gerekme; gerektirme; gereklilik; ie yarama ilm yarg belgesi;mahkemenin verdii nihai (son ) kararn, iki taraftan her birine ynteminegre verilen onaml rnekleri; mahkeme karar rnei (sureti)

ilam Hukuk Bir davann mahkemece nasl bir hkme balandn gsterenresmi belge

ilam Hukuk Bir davann mahkemece nasl bir hkme balandn gsterenresmi belge

ilamat (i'lmt) bir davann mahkemece nasl bir hkme balandngsteren resmi vesikalar; karar bildiren belge

ilaml icra takibi Para veya paradan baka bir ey ieren konularda, ncebir mahkeme ilam alnp, ilamlara zg icra takibi yaplmas

ilamsz icra takibi Elinde bir mahkeme ilam bulunmayan veya bulunmasnaramen ilaml icra yoluna bavurmayan kiilerin, alacaklarn elde etmek iinbavurduklar icra yolu

ila-nihaye sonuna kadarilga ortadan kaldrma; yrrlkten kalkma; hkmden drme;

geersizletirme

illegal Yasa d

illet hastalk; sakatlk; bozukluk; neden; sebep


33/88

illiyet ba nedensellik ba; bir neden ile ortaya kan sonu arasndakiiliki

ilm bilimsel

ilmhaber belge; birinin herhangi bir durumunu (rnein ikametgahn)

gsteren durum belgesi

iltibs (iltibas) - kartrlma; benzeim; karklk

iltica hakk Snma hakk

iltihk (iltihak) - katlma; karma

iltisk (iltisak) - yapma; bitime; kavuma

iltizam kendi iin gerekli sayma; gerektirme

iltizami muamele bir kimsenin malvarlnn aktifinde yer alan kalemleredokunmakszn, yalnzca pasifini artran bir ilem yapmas; taahht ilemi;borlandrc ilem

ilzm (ilzam) - susturma; balama

iml (imal) - yapma; yaplma; meydana getirme

imr (imar) - bayndrlk; bayndr duruma getirme; gelitirme

imdi buna gre; u halde; o halde

imha yok etme; ortadan kaldrma; mahvetme

imhl mhlet verilmesi; sre verilmesi; erteleme; yeni bir nel tanma

iml doldurma; doldurulma; yazdrma; yazdrlma; bir dilin cmlelerini,kelimelerini doru yazma bilgisi

imtina kanma; ekinme

imtisl gerekeni yapma; bir rnee gre hareket etme; alnan emreboyun eme

imtiyaz ayrcalk; farkllk

imza sirkleri Bir resmi daire veya ticari kurulularda imza atmayayetkili kimselerin imza rneklerini ncelik srasna gre ieren imza belgesi

inbis (inbias) - gnderilme; meydana kma; ileri gelme

ind-el-hce lazm olduu; gerektii zaman


34/88

ind-ettemyiz temyiz sonunda; temyiz olunduunda

indinde yannda

infak Nafaka verip bir kimsenin geimini salama

infk beslemek; geindirmek; nafakalandrmak

infaz Yrtm

infaz masas Yargca suu sabit olan kiilerin yakalanarak haklarndaverilmi olan kararn yerine getirilmesini salayan gvenlik birimi

infaz memuru Yargca suu sabit olan kiilerin yakalanarak haklarndaverilmi olan kararn yerine getirilmesini salayan gvenlik memuru

infisah fesh olunma; bozulma; hkmsz kalma; dalma; kendiliindenortadan kalkma

inhisar tekel; monopol; almn veya satmn tek bir elde toplanmas

in'ikad balama; kurulma; toplanma

inklap deime; bir halden baka bir hale dnme; devrim

inkiaf alma; gelime; geliim; anm

inkism taksim olma; paralanma; blnme; ayrlma

inkta kesilme; kesinti; ara verme

inkyd boyun eme; kendini teslim etme

inkiza bitim; sona erme

in inaya, yapya ait

inai hak yenilik douran hak; bir hukuki durumun ortadan kaldrlmas,deitirilmesi veya yeni bir hukuki durumun yaratlmas iin kiinin kullandhak

insicm bir dzeye gitme; dzgn sz; dzgnlk; tutarlk

intac sonu verme; nitelendirilme; sonulandrlma; bitirme

intifa yararlanma; bir eyden istifade etme

intifa hakk yararlanma hakk; bakasna ait bir malda, kullanma vernlerinden yararlanma yetkilerine sahip olmay ieren irtifak hakk eidi

intihb seme; seilme; seim


35/88

intihap Seme , Seim

intikal geme; geirim; nakil; birinden dierine geme; yer deitirme;el deitirme bir mal zerindeki tasarruf hakknn kanun ile belli kimseleregemesi

intizam dzgnlk; eki dzen; dzenlilik

intizar bekleme; beklenilme; gzleme; gzlenilme

inzibat yolunda olma; genel emniyetin yolunda olmas; sk dzen

inzimam eklenme; katlma; ilave

ipham belirsizlik

ipka kalma; yerinde brakma; grevinde brakma; yenileme

ipotek gayrimenkul rehni ; Hak sahibine, alacan, bir tanmaz malndeerinden elde etme yetkisini veren snrl bir ayni hak

ipotek akit tablosu potein kurulmas srasnda tapu memurutarafndan dzenlenen ve ipotein durumunu gsteren resmi senet

ipotek belgesi Tapu sicil mdrl tarafndan verilen ve ipotek akittablosunun zetini ieren belge

ipotekli bor Senedi Tanmaz rehni ile gvence altna alnm kiisel birhak nedeniyle, yetkili tapu grevlilerince ilgili tanmaza deer biilerek,

tanmaz deerinin baland (srmnn kolaylatrld) kymetli evrakiptal hukuk kurallarna aykr biimde yaplmbir idari ilemin yarg

organnn kararyla ortadan kaldrlmasdr

iptidai itiraz ilk itiraz

irad (rd) - gelir; gelir getiren yap; syleme, getirme

irae tayin etme; gsterme

irae edilmek gsterilmek

iras yapma; etme; birine (zarar) verme

irat Senedi Bir alacak nedeniyle zerinde gayrimenkul mkellefiyeti kurulanbir tanmazn deerinin, tanmazdan denmesi gerekli bir para borcubiiminde bamszlatrlarak, srmn artrmak iin baland kymetlievrak

irca eski duruma evirme; geri dndrme; indirgeme


36/88


37/88

Iskat drme; hkmden drme; yok etme; iptal

Islah dzeltme; davada tarafa dzeltme; iyiletirme; iyi bir halegetirme, slah etme

Islaht dzeltme veya iyiletirme ileri

Islahevi Su ileyen ocuklar slah etmek, eitmek ve toplumakazandrmak amacyla alm kurum, slahhane

isnad bir eyi veya bir ii, birisi iin yapt diyebilme; bir eyedayandrma; ykleme; atl

istiane yardm isteme

isticar kira ile tutma; kiralama

isticvap sorguya ekme; sorguya ekilme

istida dileke; arzuhal; emanet brakma; himaye (korunma) talepetme

isti'dd kabiliyet; aklllk; anlay; yetenek

istidll bir kanta dayanarak, bir nesneden sonu karma; kant ileanlama

istifa istee bal olarak bir grevden ayrlma

istifade yararlanma; faydalanma

itigal megul olma; bir ile urama

istigll ipotek; ev, dkkn, tarla ve bunlara benzer tanmazlarn geliri,karlk gsterilerek rehine koyma

istihdf hedef tutma; ama edinme; amalama

istihdam hizmete kabul etme; kullanma; altrma

istihkak hak istemek; hak edi; bir ey zerinde hak iddiasnda bulunma

istihkak davas tanr veya tanmaz bir mal zerinde mlkiyet veyadier bir ayni hak iddiasnda bulunmay konu alan dava

istihlak tketim; kullanarak bitirme

istihr karma; karlma; netice karma; anlam karma; anlama

istihsal retim; retme; elde etme


38/88

istikraz bor alma; dn alma

Istlh (stlah) - terim

istilzm gerektirmek

istima davada dinleme; yargcn durumada iki taraf veya vekillerininszl olarak ileri srdkleri sav ve savunmalar ile,tank ve bilirkiininbeyanlarn dinlemesi

istiml kullanma

istimlak kamulatrma; Devlet veya kamu tzel kiilerinin, kamuyararnn gerektirdii durumlarda, bedelin pein demek artyla, zelmlkiyette bulunan tanmazn tamamna veya bir ksmna kanundagsterilen yntemlere gre kamu yararna el koymas

istimna tatministimval ilgililerin rzas olmasa bile yasa gereince ve deer pahas

karlnda kiilerin mallarna el konulmas

istina dayanak; dayanma

istinbe (istinabe) - davann grlmekte olduu mahkemeyegnderilmek iin baka bir yerde bulunan bir tann oradaki mahkemeceifadesinin alnmas

istinad dayanma; senet, delil sayma

istind etmek dayanmak; bir eyi dayanak (mesned) olarak almak

istinaf Mahkemenin verdii karar kabul etmeyerek bunu istinafmahkemesine gtrme

istinaf mahkemesi Sulh ve asliye mahkemeleri vb. ilk derecemahkemeler ile temyiz mahkemeleri arasnda yer alan ikinci derecede yksekmahkeme

istinkaf ekimser kalma; ekinme; geri durma; saknma

istinsah suret karma

istintak Sorgu

itira hakk (itir) - alm hakk; satn alma hakk; hak sahibine istediizamanda bir eyin malikinden, o eyin mlkiyetinin kendisine kararlatrlanbedel karlnda devrini isteme yetkisi veren hak


39/88

itirak katlma; ortak olma; ortaklk

itirak halinde mlkiyet Kanundan veya szlemeden tr birbirlerineortaklk ba ile bal bulunan kimselerin, bu ortaklklar nedeniyle bir malnmlkiyetine elbirliiyle sahip olduklar ve her birinin hakknn, o maln

tamamn kapsad mlkiyet biimiistirdd (istirdad - istirdat) - geri alma; alnma; geri isteme

istisna ayr tutma; kural d sayma; mstesna

istisna szlemesi Yklenicinin (mteahhidin), cret karlnda, isahibi iin eser ortaya karmay borland szleme; eser szlemesi

istizah aklama istemek

ita verme; deme

itfa sndrme; deme; bir borcu, deme, takas, af gibi bir sebeplekapatma; sona erdirme

itibar sayma; saygnlk; sayg gsterme; nem verme

itiraz kar k; takma; kar koyma

Itlk salverme; koyuverme; boamak; demek; denilmek; tabir

ittiba uyma; itaat etme

ittihd bir olma; birleme; birlik

ittihz (ittihaz) - edinme; edinilme; kabul etme; sayma; tutma; alma

Ittla (ttla) - renme; bilgilenme; haberdar olma; tanma

ittisl bitime; kavuma; yaknlk

ivaz karlk; bedel; eder; kar bedel; mukabil eda; fiyat

ivazl akit her iki tarafa bor ykleyen szleme

ivazsz akit tek tarafa bor ykleyen szleme

izaa kaybetme; yitirme

izafe zammetmek; katmak; kartrmak

izah aklama; izahat (aklamalar)

izale giderme; giderilme


40/88

izale-i yuu Herhangi bir maln kendisinin veya satlarak bedelininpaylatrlmas suretiyle, bu mal zerindeki ortakln (paydaln)giderilmesi. Taksim.

izhr (izhar) - aklama

Izrar (zrar) - zarar verme; zarara sokma

Iztrr (zdrar) - zorunluluk; aresizlik; ihtiya

jri Yargclar kurulu

kaan (kaani) - kanaat eden; yeter bulup fazlasn istemeyen; inanm;kanm

kaasr zorla ileten; ksa

kabahat Hafif hapis, para cezas veya meslek ve sanattan alkonulma ile

cezalandrlan su

kabil kabul eden; kabul edici; olan; olabilir

kabl-el-igal igalden nce

kabotaj hakk Trk kara sularnda, Trkiye'deki akarsu ve gllerde gemibulundurma, bunlarla gidi geli ve tama yapma hakk

kabz alma; elde tutma; edinme

kabzeylemek almak; elde tutmak; edinmek

kadastro arazilerin,arsalarn yerini, alann, snrlarn ve sahiplerinibelirtip plana balama ii

kadim ok eski zaman; eski

kadk Deerini, nemini yitirmi, geerlilii kalmam, eskimi

kadklk Kadk olma durumu; deer yitimi

kaffe (kffe) : hep; btn; cmle

kfi yeter; yeterli

kagir Ta veya tuladan imal edilmi yap; kargir

kaide kural; usul; ilke; prensip; esas; temel;yol; taban; ayaklk

kaim baka bir eyin ya da kiinin yerine geen

kaime kat para


41/88

Kal' koparma; skme; karma; karlma; temelinden ekip alma

kalbetme deitirme; evirme

kalt Miras , brakt

kambiyo senetleri polie, ek ve bonodan ibarettir

kambiyo taahhd Ticari bir senet zerine imza koymak suretiyledoan soyut bor

kamu davas Kamu adna savcnn at dava, amme davas

kamu denetisi Parlamento tarafndan grevlendirilen, vatandalar resmimakamlarn keyfi ve yasa d davranlarna kar korumakla grevli kii veyakurum

kamu dzeni Bir lkedeki kurum ve kurallarn, devletin gvenliini,

kamu hizmetlerinin iyi ilemesini ve bireyler arasndaki ilikilerde huzuru,hukuk ve ahlak kurallarna uygunluu salamasyla oluan dzen

kamu haczi Devletin, Vergi Usul Kanunu kapsamna giren vergi,resim, har ve bunlara bal ceza, faiz ve zamlar ile kamu hizmetleriuygulamasndan doan ve denmeyen alacaklar nedeniyle, borludurumundaki kiilerin mal ve haklarna el koymas

kamu haklar ahslar ile devlet arasndaki ilikiyi dzenleyen hukukkurallarndan, yani kamu hukukundan doan haklardr

kamu hizmeti Devlet veya dier kamu tzel kiileri tarafndan veyabunlarn gzetimi ve denetimi altndaki dier kiilerce, kamunun genel veortak gereksinimlerini salamaya ynelik olarak srdrlen faaliyetler

kamu hukuku Devletin rgtlenmesi, faaliyetleri, yetki ve grevleri iledevletle kiiler arasndaki ilikileri dzenleyen hukuk dal

kamu kurumu Belirli kamu hizmetlerini yerine getirmek amacylaoluturulan kamu tzel kiisi

kamu mallar zel mlkiyete konu olamayan ve dorudan doruya

kamunun (halkn) yararlanmasna ayrlan mallarkamu tzel kiileri Tamamen kamu yararnn gereklemesi iin

alan ve kamu gc kullanan, kanunla veya kanunun verdii ak yetkiylekurulan kamu idare ve kurumlar

kamu Yarar Kamunun, ulusal birliin ve devletin gereksinimleriyleilgili ve bunlara uygun olan durum


42/88

kamulatrma Devlet veya kamu tzel kiilerinin, kamu yararnngerektirdii durumlarda ve karln (bedelini) pein demek kouluyla, zelmlkiyette bulunan tanmaz mallarn tamamn veya bir ksmn, kanundagsterilen usullere gre mlk edinmesi; istimlak

kan akesi Birini yaralayandan alnp yaralanana veya ldrenden alnplenin miraslarna verilen para

kanaatbah inandrc

kanun anayasann yetkili kld organ tarafndan bir ekilde ve bu adaltnda tespit edilmi bulunangenel, srekli ve soyut hukuk kurallar

Kanun hkmnde kararnameler TBMM' nin bir kanunla yetki vermesizerine Bakanlar Kurulu tarafndan belli konular dzenlemek amacylakarlan yazl hukuk kurallar

kanun tasars Bakanlar kurulunun hazrlayarak TBMM ' ne sunduukanun projeleri

kanuni intifa hakk Kanun tarafndan baz kiilere tannan ve hakkdouran olayn ortadan kalkmasyla son bulan; hak sahibine, bakasna ait birmal (hak) zerinde kullanma ve rnlerinden yararlanma yetkisi veren birirtifak hakk

kanuni ipotek hakk Kanunun ngrd baz durumlarda, baz kiilerin(kanun gerei) sahip olduu ipotek kurma hakk

kanuni mavir Vesayet altna alnmasna gerek olmayan ancak fiilehliyetinden ksmen mahrum edilmesi kendi yararna olan reit kimseye, baziler iin gr alnmak zere mahkemece atanan danman

kanuni uf'a hakk Kanundan (mterek mlkiyet hakkndan) doanve hissedarlk (paydalk) devam ettii mddete varln koruyan, hakkonusu eyin bir nc kiiye satlmas halinde hak sahibine o eyi nceliklesatn alma yetkisi veren hak. Yasal ufa hakk

kapora Szleme yaplrken, taraflardan birinin dierine itencaymayacan belirtmek amacyla nceden verdii gvence paras

kara sular Bir devletin deniz kylar boyunca egemenlii altnda tuttuubelli genilikte su eridi

karabet yaknlk

karar Herhangi bir durum iin tartlarak verilen kesin yarg, hkm

karr-gr kararlanm; karar verilmi; karara balanm


43/88

karine ipucu; belirti; bilinen bir olgudan bilinmeyen bir olgunun(sonucun) karlmas; aksi isbatlanana kadar kabul edilen.

karineyi hal duruma gre

karlksz ek Ibraznda denecek parann bankadaki hesapta olmad

ek

karye ky

karz dn

kasko Karayollar trafik tatlarnn urayacaklar kazadan doacakzararlarn tamamnn karlanmas iin yaplan sigorta tr.

kast Kanunun su sayd bir eylemi ve onu meydana getirecek hareketinsonularn bilerek ve isteyerek ilemek iradesi

kat' kesme; kesilme; karar verme; sona erdirme

kat irtifak Yaplmakta veya ileride yaplacak olan bir binann yapmborcunu ve bina tamamlandnda da kat mlkiyeti kurulmas ykmndouran bir irtifak hakk

kat maliki Bamsz blmler zerinde kurulan kat mlkiyeti hakkna sahipolan kii

kat malikleri kurulu Kat mlkiyetine konu tanmazdaki btn katmaliklerinin oluturduu kurul

kat mlkiyeti Bir yapnn bamsz blmleri zerinde kurulan, arsapay ve anagayrimenkuldeki ortak yerlerle balantl zel bir mlkiyet hakk

katibi adil noter

katiyet kesbetmek kesin hale gelmek

kavid kaideler; usuller; kurallar; yasalar

kavi kuvvetli

kaynak hakk Hak sahibine, bir bakasnn arazisindeki kaynansularn almak ve kendi arazisine aktmak (kullanmak) yetkisi veren bir irtifakhakk

kayyum Belli bir maln ynetilmesi veya belli bir iin yaplmas iingrevlendirilen kimse

kaza yarg


44/88

kazai itihatlar Mahkemelerde vermi olduklar kararlarda bir sorununzmlenmesiyle ilgili olarak kabul edilmi olan ilkelerdir

kazai karar yargsal karar

kaza- merci yarg organ; mahkeme

kazai rt 15 yan bitirmemi olan mmeyyiz bir kn, ana vebabasnn muvafakatiyle mahkemece reit klnmas

kaza tefsir yargsal yorum

kazanlm hak Yrrlkte olan hkmlere gre bir kimse yararna sabitolan hak, mktesep hak, hakkmktesep

kaziyye-i muhkeme kesin hkm

ke-en-lem-yekn (keenlemyekn) ; sanki yokmu; hi yokmu; hi olmam

gibi

kefalet kefil olma; kefillik, bir kimsenin alacaklsna kar, o kimseninborcunun yerine getirilmesini salamak ykmll altna girmek

keff-i yed elekme; vazgeme; karmama

kemal (keml) : olgunluk; tamlk; eksiksizlik

kerhen irenerek; istemiyerek; holanmyarak; zorla; zoraki

kesb alp kazanma; edinme

kesbetmek kazanmak; edinmek; salamak

keif Bir olay veya durumun olu sebeplerini anlayabilmek iinyerinde inceleme yapma

ketmetmek gizlemek; saklamak; sr tutmak

keyfiyet i; durum; mesele

kezailik ayn ekilde

kifayet (kifyet): kfi olma; yetme; yetime; yeterli olma; yeterlilik

kiisel haklar kiinin maddi ve manevi tm varl ile ilgili bulunan vebu varln serbeste gelitirilmesi amacna ynelik olan hak ve hrriyetler

kst Bunama, mahkum olma vb. sebeplerden dolay kanunun, bir kimseninmaln, parasn istedii gibi kullanmasna ve harcamasna engel olmas,kstllk, kstlama, hacir altna almak


45/88

klak kn hayvanlarn yaylp otlamasna uygun yer. Bir veya birkaky ya da beldeye, ayr ayr veya ortak olarak, k mevsiminde hayvanlarnbarndrmalar ve otundan yararlanmalar iin tahsis edilen veya teden beribu amala kullanla gelen arazi

kstas (ksts) : l; ltkta sahanl lke kylarna bitiik olan ve 200 m derinlie veya bu

snrn tesindeki su derinliinin doal kaynaklarnn iletilmesine elveriliolduu noktaya kadar, kara sularnn dnda kalan deniz alt blgelerinindeniz yata ve toprak alt kesiminin btn

kitab'l-icare icar kitab; Mecelle'de kira blm (fasl)

kyas (kys) : karlatrma; oranlama; rnekseme; mukayese

kollektif irket ticari bir iletmeyi ticari nvan altnda iletmek zere

hakiki ahslar arasnda kurulan ve ortaklardan hibirinin sorumluluusnrlanmam olan ticari irket

konkordato En az te iki alacaklnn kabul ve ticaret mahkemesininonamas ile ortaya kan bir anlamayla, alacakllarn bir ksm alacaklarndanvazgemesi ve borlunun da bu anlamaya gre borcun belli yzdesinibelirlenen vadede deyerek borcundan kurtulmas

kontrat mukavele; szleme

konumama hakk Adli makamlarca suluya tannan ifade vermeme

hakkkonut dokunulmazl Belli hukuki artlarn dnda, kiilere ait konutlara

girilmemesi, arama yaplmamas ve eyaya el konulmamas durumu

klfet sknt; zorluk; yk; zahmet; eziyet

kuru mlkiyet Bir mal zerinde, (malikin sahip olduu ayrcalk veyetkilere zarar gelmemek zere) bir bakasna tannan intifa veya skna gibifiili kullanma hakknn varl durumunda malikin sahip olduu mlkiyet hakk.plak mlkiyet.

kurum Evlilik, aile, ortaklk, mlkiyet gibi insanlar tarafndanoluturulan ey, messese, kurulu, tesis

kade ama; iletmeye amak

ksur artk

ktb kitaplar


46/88

kuvveti msellaha gvenlik kuvvetleri

kuyd kaytlar; balar; deftere geirmeler

la-akall l-akall - en azndan; daha aa olmaz

lafz (lafz) - sz, kelime ; Yasann szle anlatmak, bildirmek istedii anlam,kanunun ruhu

lavetmek Bir kuruluu kaldrmak, ileyiine son vermek; Hkmszklmak, feshetmek, datmak

lahik lhik - yetien; ulaan; eklenen; sonradan tayin edilen; yenisi

laik Din ilerini devlet ilerine kartrmayan, devlet ilerini dinden ayrtutan

laiklik (laisizm) - Devlet ile din ilerinin ayrl, devletin, din ve vicdan

zgrlnn gereklemesi bakmndan yansz olmas

laubali lbl - iliiksiz; kaytsz; saygsz; senli benli

la-yete gayyer l-yete gayyer - sabit; deimez; bozulmaz

layiha dileke; yazl dilek; istek; tasar ; istida

lede-l-hce hacet,ihtiya grld zaman

ledelicap icap ettiinde

legal Yasal; kanuni; hukuki

levazm levzm - gerekli eyler; malzeme; malzemeler

lisans Bir mal yabanc firma adna retme izni

liv' bayrak; mlk idarede kaz ile vilyet arasnda bir derece; sancak

lokavt veren tarafndan kendi teebbsyle veya bir iverenkuruluun kararna uyarak iilerin topluca iten uzaklatrlmas

lkata buluntu; sokakta bulunup alnan sahibi belli olmayan ey

maada baka

madde-i sabka yukardaki hkmler; geen hkmler; daha nce anlanmaddeler

maddi edim borlunun malvarl ile ifa edecei edim tr

maddi mal Tanr ve tanmaz mallar gibi fiziksel varl olan, gzle


47/88


48/88

yazlan ok imzal dileke, Yksek makaml bir kimsenin yan, huzuru

makable amil makable mil - gemie dokunan; gemie etkili olan;gemiteki olaylar da etkileyen; geriye dnk

makable temil bir hkmn etkisinin geriye yrtlmesi

makrun makrn - yaknlatrlm; yaklatrlm; yakn; ulam

maksur maksr :kasrolunmu; kstlanm; kstl

maktu gtr; belirli; miktarda; deeri biilmi; pazarlksz

maktul ldrlm, ldrlen (maktl)

makule eit; tr; soy

mal beyan Mal bildirimi , Mlkiyeti altnda bulunan tanr ve tanmaz

mallarn listelenerek istenen makama sunulmas

mal birlii Elerin, evlilik szlemesinde istisna tutulanlar hari, evlenirkenher birinin malik olduu ve evliliin devam sresince mlk edindii btnmallarn dahil olduu birlik zerinde (karnn ahsi mallar hari) mlkiyethakkna sahip olduu mal rejimi

mal ortakl Elerin, ortakla girecek mal ve gelirleri snrlandrmamolduu ve bunlar zerindeki mlkiyet hakkn ortaklaa kullanarak hibirpaynda bamszca tasarruf edemedii mal rejimi

malik Mlkiyet hakk sahibi; bir eye sahip olan kiimamelek malvarl

manda Birinci Dnya Sava'ndan sonra baz az gelimi lkeleri, kendikendilerini ynetecek bir dzeye eritirip bamszla kavuturuncaya kadarBirlemi Milletler Cemiyeti adna ynetmek iin baz byk devletlere verilenvekillik

mandac Bir lkeyi manda temeline gre ynetmesi iin MilletlerCemiyeti tarafndan grevlendirilen devlet, mandater

mansub atanm; nasbolunmu

marifetiyle yoluyla;araclyla

maruf Herkese bilinen, tannan, belli, sanl, uygun, beenilen

maruz arzolunmu; bir eyin karsnda etki altnda bulunan

masarif masraflar; giderler


49/88

masarifi muhakeme muhakeme masraflar , yarglama giderleri

maslahat emir; buyruk; madde; husus; dirlik dzenlik; i

masruf masrf - sarfedilmi; harcanm

masuniyet Dokunulmazlk , Korunmu olma durumu

matbu Basl; baslm

matlab talep olunan; istenen ey

matlubat alacaklar; istenen ey

matrah Bir verginin miktarn belirtmek iin esas alnan deer

matuf yneltilmi; ynelik

mazarrat zarar; zararlar; zarar verici; zarar vermemazbata tutanak

mazbut vakf ynetimi devlet tarafndan ele alnm vakf

mazhar erien; bir eyden yararlanma; ulama

mazireti sahiha gerek engel

mazmun mazmn - denmesi gereken ey

maznun zanl; sank

meail sorunlar

mebali meblalar; tutarlar; ganimetler; paralar

mebani mebn - binalar; yaplar

mebde evvel;balang; prensip; ilk unsur

mebi satlan ey

mebla para tutar; ake

mebni mebn - buna dayanan; ....den dolay; ......den tr; bu sebeple;bu yzden; zerinde kurulu

mecari mecri - su yollar; aknt yerleri; su yataklar; mecralar

meccani meccan, mecannen - parasz; bedava

mecelle Kitap , Fkh hkmleriyle bu konudaki trl itihad bir araya


50/88


51/88

menafiiumumiye Kamu yarar

menafil yararlar

menba' kaynaklar; k yeri

menfaati amme kamu yarar

menfi edim borlunun bir eyi yapmamak eklinde icra edecei edimtr

men'i muaraza davas bir mal zerinde;baka bir kimse tarafndan ilerisrlen hak veya yaplarn el atmann nlenmesi isteiyle alan dava

menkul tanr; tanr mal

menkuz bozulan

mene kaynak; kk; balang

mera bir veya birka ky veya beldeye ayr ayr veya ortakolarak,hayvanlar otlatmalar ve otundan yararlanmalar iin tahsis edilenveya teden beri bu amala kullanlagelen arazi

merbut bal

merhun rehnedilen mal

meri Yrrlkte olan, geerli

mer'i yrrlkte; geerli

meriyet yrrlk

mersule Gnderilen

mesa izin; ruhsat; cevaz

mesaha lme; lmleme

mesail meseleler

mesakin meskin - meskenler; oturulacak yerlermefu uf'a (nalm) hakknn ilikin olduu mal

mehudat ahitlik

mehut su Sust, crm mehut

meskun meskn - iinde insan oturan; oturulan; yerleilmi


52/88

mesmu dinlenebilir; karar iin incelenebilir

mesned isnad edilen ey; dayanlan ey; dayanak; rtbe

meru Yasal

merut art koulmu; artl; arta bal

meruta tevliyet davas vakfeden kiinin mtevellii kime art kldyolundaki uyumazlkla ilgili dava

meruten tahliye zgrl balayc cezann bir blmn iyi hal ilegeiren hkmlnn, artlara uymamas durumunda yeniden hapsedilmesiartyla salverilmesi

mesul sorumlu

mevai koyun,kei,kz,inek gibi hayvanlar; gevi getiren hayvanlar;

hayvan

mevdadd mahsusa zel hkmler

mevhum mevhm - varsaylan; var olarak kabul edilen; kuruntuyadayanan

mevkuf vakfedilen ey

mevrid varacak yer

mevsukiyet salamlk

mezkur mezkr - zikredilen; sz edilen; anlan

mezruat mezrt - ekilip biilmi tohumlar; ekinler

mezun izinli; yetkili; bir okulu (kursu) bitiren kii

mihr Mslman bir erkein nikah esnasnda eine vermeyi kabullendii malveya para

mikap mikp - bir eyin kp olarak deeri (rnein; metremikp:metrekp)

milk kudret; tasarruf; mlk

milli irade Ulusa kullanlan ve hibir gcn etkileyemeyecei kuvvet

mill irade

minval ekil


53/88


54/88


55/88

meddi medd - tediye eden; eda eden; douran

messes kurulmu; kurulu; tesis edilmi

messese kurulu

messir tesir eden; etkili; tesirli

meyyid teyid eden; dorulayan; kuvvetlendiren

meyyide yaptrm; destek; hukuk kurallarnn uygulanmasn salamak vezorlamak iin yasalara konulan hkmler; bir kuraln emir ve yasaklarnauyulmad zaman karlalacak olan tepki

mflis iflas eden kii; mahkemelerce iflasna karar verilen kimse

mugayir aykr; zt; ters

muhaceret Yaamakta olduu lkeden yabanc bir lkeye uzun veya ksasreli yerlemek iin gitme, gme

muhakeme yarglama

muhakeme usul Yarg yolu, yarglama usul

muharrer yazl; yazlm

muhassas tahsis olunmu; tayin edilmi; zg

muhatara riziko; zarara urama tehlikesi; tehlike; zarar ve ziyan

muhayyerlik bir szleme ile,belirlenen edimin yerine bir bakasngeirmek yetkisi; seimlik hak

muhdesat sonradan yaplm; sonradan meydana gelmi eyler; yenieyler

muhik hakl; geerli; uygun; gerekli

muhkem kaziye kesin hkm, kazai muhkem

muhtar zerk; bamsz; kyde devlet ilerini gren kyn ba

muhtariyet zerklik , bamszlk

muhtelif eitli; deiik; farkl

mhr Baz kii ve kurumlarn, yaptklar ilemi veya koruma altnaaldklar eyay belgelendirmek iin kullandklar kazl damga vb. ara

mukabeleihilmisil karlkllk esas, mtakabiliyet


56/88

mukabil karlk; kar

mukaddem nce; nce gelen; daha ncede bulunan

mukadderat kader; yazg; llebilen,saylabilen eyler

mukarrer kararlatrlm

mukarrerat kararlar; kararlatrlan eyler

mukataa arazinin belli bir cret karlnda kiraya verilmesi;ba,bahe,arsa durumuna getirilen ekim topra iin verilen vergi

mukavele szleme; akit; bat

mukayyet kaytl; snrl; kaydolunmu; deftere geirilmi

mkellef ykml; devli; grevli

mkellefiyet ykmllk; bir kimseye veya bir eye ykletilen ykm;grev

mukriz ikraz eden; bor veren; dn (karz) veren

muktazi gerekli

mktesip iktisap eden; kazanan; edinen

mlahaza mlhaza - dnce; gr

mlahazat mlhazt - dncelermlhak evkaf (vakf) vakf yneticileri(mtevelliler) tarafndan ynetilenve Vakflar Genel Mdrl tarafndan denetlenen vakflar

mlki lke ile ilgili; lke ynetimine ilikin

mlkiyet hakk Kiiye, kanunlarn ngrd snrlar iinde, sahibi olduumaldan ve maln hukuki ve doal rnlerinden yararlanma ve o mal zerindetasarruf etme yetkisi veren egemenlik hakk

mltezem gerekli grlen; kayrlan

mlzem bal

mmaselet mmselet - benzeme; benzeyi; andrma

mmasil rnek; misal; benzeyen; andran

mmellek-n-leh kendisine bir ey temlik olunan kimse


57/88

mmellik temlik eden; mlk olarak veren kii

mmessil temsil eden; temsilci

mmeyyiz sezgin; temyiz eden; iyiyi ktden ayrma yeteneine (temyizgcne) sahip kimse

mmtaz mmtz - stn; ayrcalkl; imtiyazl

mmteni ekinen; imtina eden; olamaz

mnakit olmak mn'akit olmak - bir szlemenin kurulmas; akdinolumas; zerinde anlama yaplmak

mnazaa mnzaa - uyumazlk; ekime; anlamazlk

mnazinfih niza konusu; uyumazlk konusu olan ey; dava konusu

mnbais doan; ileri gelen

mncer sonulanan; u veya bu sonuca varan

mndemic iinde bulunan; (iinde)yatan

mnderecat ierik; kapsam; iindekiler

mnferiden tek tek; ayr ayr; tek bana

mnfesih infisah etmi; bozulmu; dalm

mnhasr ..ye zg; ..ye ayrlm; ..ye mahsus; snrlanm; ayrlmmnkasem blnm

munkati kesilmi; ara verilmi

mnkati kesilen; kesilmi; kesik; aralkl

munkazi bitmek

mnkir inkar eden

mnselip kaybetme, kaybeden

munsifane insafl lde

muntafi snme; ortadan kalkma

mntakil intikal eden; geen

muntazr bekleyen; gzetleyen


58/88

mntehi mnteh - nihayet bulan; sona eren; son; en son; bir eyitamamlayan

murabaha kanunun belirlediinden fazla faiz alnmas; tefecilik

mradif mrdif - e anlam; ayn anlam

murafaa (mrafaa) szl duruma; genellikle Yargtay'da veya dareMahkeme lerinde yaplan durumaya verilen ad

murakabe denetleme; kontrol; gzetme

mraselat mraselt - gnderilen eyler; mektuplar; yazmalar

mrettep tertip edilmi; dzenlenmi

muris kazandran; veren; miras brakan, lmyle, hakknda mirashukuku hkmlerinin uyguland kii; miras brakan

murtabit balantl

mrtebit balantl; ilikili; ilgili

mrtefi kaldrma kaldrlm

mrtehin rehin alacakls; ipotek hakkna sahip

mrur hakk geit hakk

mruru zaman zaman am; bir davann almas veya hkmn yerine

getirilmesi iin kanunen belirli zamann gemesi

m' ortaklar arasnda beraberce kullanld halde paylaraayrlmam ey; ortak mal

msaade izin; yardm; uygun olma; serbestlik

mabehet mbehet - benzeyi; benzeme

musaddak tasdikli; onayl

msadere zoralm; bir kimsenin tanr veya tanmaz bir malnn, kendi

istei olmakszn devlet tarafndan elinden alnmas

musakkaf st tavanla rtlm; tavan,dam olan

musakkafat gelir getiren kapal (daml) binalar

msamaha ho grme; gz yumma; tolerans tanma

mrn-ileyh ad geen; anlan; ilim ve resmi mevkii yksek olan kimse


59/88


60/88

mutazarrr zarar gren kimse

mteaddit birden fazla; eitli; defalarca

mteahhidnbih taaht edilen,yaplmas istenilen ey

mteahhit taahht eden; yklenici; belli bir inaat (eseri) yapmaystlenen

mteallik ilikin; bir eye dair; ilgili

mteamel allagelmi

mtebaki geriye kalan; artan

muteber geerli; itibarl; hatr saylr; gvenilir; salam

muteberiyet geerlik; geerlilik

mtedair mtedir - dair olan; ilikin; dein

mtedavil elden ele geen; dnen; dolaan; tedavl eden

mteferri eklenti; eklenmi; ekli; ilikin; ayn kkten

mteferriat mteferrit - teferruat; ayrnt

mteferrik dank; eitli; ayr ayr; trl

mtegayyib kaybolmu; yitmi

mtehammil tahammll; dayankl

mtehassl doan; hasl olan; meydana gelen

mtehavvil deiken; kararsz

mtekabiliyet karlkllk

mtekabiliyet esas Bir devletin, baka bir devletin vatandalarnauygulad hukuki veya fiili bir davran biimine karlk, dier devletin deayn ekilde davranmas

mtemayil mtemyil - eilimli; tarafl grnen

mtemerrid temerrde den (kimse); yapmas gereken bir eyiyapmamakta direnen, direngen

mtemmim cz tamamlayc para; mahalli rf ve adete gre, birnesnenin esasl unsuru olan, o nesne yok edilmedike veya paralanmadkayahut nitelii bozulmadka ondan ayrlmas mmkn olmayan paralar, o


61/88

nesnenin tamamlayc parasdr

mtenaks eliik

mtenasip uygun; denk

mterafik mterfik - beraber bulunan; kark; birlikte

mterettib sralanm; ait olan; .....stne den; gereken; meydana gelen;dolay; meydana gelen

muteriz itiraz eden, kar gelen, itirazc

mtesarllfesat abuk bozulan

mteselsil zincirleme; dayanmal; ard ardna

mteselsil sorumluluk Birden ok kimsenin, bir borcun veya zararn

(tamamnn) denmesinden, zincirleme olarak ve tek bana sorumlu olmas

mtevakkf bal

mteveffa mteveff - vefat etmi; miras brakan

mtevelli bir vakfn ynetiminin kendisine verildii kii; vakf ynetimkurulu

mtevellit doan; ileri gelen

mutlak muvazaa taraflarn gerekte herhangi bir muamele yapmay

dnmedikleri halde, sadece nc ahslar yanltmak amacyla, aralarndabir muamele yaplm gibi gstermeleri

muttali renme; haberdar olma; bilgilenme

mttefik-un-aleyh zerine ittifak edilmi; anlama salanm

mttehaz verilen; ittihaz olunan; kabul edilen; yrrlkte bulunan

mttehit birleik

muvacehe yzletirme; yz yze gelme

muvafakat uygun grme; onama; raz olma; rzas olma

muvafk uygun; yerinde

muvakkat geici; sreksiz

muvazaa muvzaa - dankl ilem , nc ahslar yanltmak amacyla,bir muamele yaplm gibi gsterilmesi


62/88


63/88

navlun deniz yoluyla yaplan tama karlnda denen cret

navlun mukavelesi deniz yoluyla eya tamak zere yaplan szleme

nazar dikkat gz nne almak

nebat nebt : bitki

nef'i nef' : kar ile ilgili; faydac

nema byme; gelime; kazan; kar; getiri; faiz

neseben soyla ilgili; soy bakmndan

nesebi gayrisahih Yasal olmayan bir birleme sonunda doan ocuk

nesebi sahih Kanuna uygun bir evlenme sonunda doan ocuk

nesep ana baba ile ocuklar arasndaki hukuki baneet etmek domak; ileri gelmek; kaynaklanmak

nevi eit; tr

nez' skme; kaldrma; yoketme

nezaret denetim; gzetim; bakanlk

nezetmek kaldrmak; ayrmak; iliii koparmak

nida nid : arma; barma; nlem

nihai karar Muhakeme sonunda verilen karar

nikah Bir erkekle bir kadnn evlilik birlii kurmasn salayacak yasalilem

nisap derece; istenilen had; asl; esas; yeter say; bir kuruluntoplanabilmesi veya karar alabilmesi iin gerekli sayda yenin bir arayagelmi olmas

nsf yarm; yar; yars

nispi ounluk Bir oylamada yaran kii, liste veya grlerden birinin,dierlerinin ayr ayr elde ettiklerinden daha ok oy almas yoluyla salananounluk

nispi muvazaa yaplan asl muamelenin artlarn ya da konusunu farklekilde gstermeleri

nispi temsil ounluk partisi dndaki partilerin de kuvvetleri


64/88

orannda ye semelerini salayan seim biimi

niyabet niybet : vekillik

niza ihtilaf; ekime; uyumazlk

nizamname nizm-nme :t zk

nizasz ve faslasz uyumazlk konusu olmadan ve hi ara vermeden;ihtilafsz ve arasz

nokta-i nazar gr; bak as

noter eitli belge ve ilemlere geerlik kazandrmak, yasannngrd dier grevleri yerine getirmekle ykml, belli nitelikleri vekendine zg bir hukuk stats olan kamu grevlisi ; katibiadil

nukud nakitler; paralar

nkul nkl : vazgeme; cayma; kanma

nmune rnek ; numune

dence tazminat

dence davas tazminat davas

denek Devlet harcamalarnn yaplabilmesi iin, her yln btesiyleyrtme organna verilen harcama izni

lm tazminat szlemeye gre, lm hlinde lenin geridebraktklarna iveren tarafndan denen para

lme bal tasarruf gerek kiilerin, lmnden sonra hukuki etki vehkmler dourmak zere yapm olduu hukuki ilem

lnceye kadar bakma akdi taraflardan birinin, lnceye dek bakma vekendisini grp gzetme kouluyla, malvarln veya bir ksm mallarbrkne geirme (intikal ettirme) borcu altna girdii szleme

olveche o ekilde

n deme bir alacan gereklemesinden nce verilen belirli bir miktar,pey akesi

n soruturma yaplacak soruturmayla ilgili olarak nceden yaplansoruturma

n szleme gelecekteki bir szlemenin gerekletirilmesi amacylageici olarak yaplan szleme, akit vaadi


65/88


66/88

plebisit Devletler hukukunda bir ulusun hangi devlete balanacaylailgili oylama , Halk oylamas

potansiyel sulu Sulu olduu varsaylan veya tahmin edilen kimse, Suilemeye meyilli olan kimse

pozitif hukuk belli imkan ve zamanda konulmu kurallar birlii

protesto kymetli evrak niteliindeki bor senedinin denmemesidurumunda, zel bir biime bal ve belli hukuki sonular douran bildirim

rabta rbta ; balant; ba; dzen; tertip

raci rci :rcu eden; geri dnen; ilgisi olan

rahin rehin veren; rehneden

rakabe devri ve devir alnmas olanakl bulunan eyin kendisi;

mala(eye) hakim olabilme kudreti; plak mlkiyet

rapt balama; balanma; ilitirme; bala

rayi srm deeri; geerli olan

rayi deer bir iktisadi kymetin, deerleme gnndeki normal alm-satm deeri; piyasa deeri

ref etmek kaldrmak; rnein itirazn ref'i (kaldrlmas)

refik arkada

rehin Bir borcun yerine getirilmemesi halinde, alacaklarnn teminat olmakzere ve paraya evirtme hakkyla birlikte alacakl lehine verilen tanr veyatanmaz mal gvencesi

Reisievvel birinci reis

resen re'sen ; kendiliinden; herhangi bir istee gerek olmadan;otomatikman

resim Devlet daire ve kurumlarnda grlen hizmet ve yaplan

giderlerin karl olarak, sadece o ile ilgisi bulunan kiilerden alnan bir gelirreit ergin; rt yan doldurmu; onsekiz yan dolduran veya onsekiz

yan doldurmamasna ramen evlenen veya yasal olarak erginliinemahkemece karar verilen kii

resmi gazete Babakanlk tarafndan karlan ve kanunlarn, kanunhkmndeki kararnamelerin, tzklerin ve baz ynetmeliklerin yrrle


67/88

girmesi iin yaymlad gazetedir

resmi senet Resmi bir makam ve grevlinin, usulne gre dzenlediiveya onaylad belge

reslmal reslml :anamal; sermaye

rhan ncelik; stnlk; imtiyaz

rhan hakk Yasal olarak tannan ncelik hakk

rcu dnme; geri dnme; cayma; sznden dnme; szn geri alma; birdemede bulunan kimsenin, bu bedeli, asl deme yapmas gereken kiidenistemesi

rcu hakk bir kimsenin alacaklsna dedii eyi dier birinden istemeyehakk olmas durumu

rsum resimler; devlet dairelerinde ve dier kamu kurulularndagrlen hizmet ve harcamalarn karl olarak alnan vergiler

r'yet davann baklmakta olmas ; ryet

ruz-name rz-nme : gndem; yevmiye defteri; takvim

sabka gemite ilenmi, mahkemece ispatlanp cezalandrlm olansu

sabka kayd Adli sicilden verilen bilgiye gre bir kimsenin sabka

durumunu gsteren yazsadr olmak sdr olmak : kmak

agil megul eden; megul olmay gerektiren; igal eden; bir mlkteoturan

ahadet ahdet : tanklk

ahbender konsolos

sahih shhatli; gerek; dzgn; doru; legal; hukuka uygun

ahit tank

ahs ahar (aher): ahs har (her): bakas; nc kii

ahsi edim borlunun bizzat bedeni ya da fikri gc ya da yetenei ile icraedecei edim tr

ahsi haklar ayni haklarn aksine, herkese kar ileri srlemeyen


68/88

haklar; kiisel haklar

ahsiyet haklar ahslarn maddi,manevi ve ekonomik btnlzerindeki mutlak hak

sakt skt : susan; herhangi bir gr bildirmeyen; den; dc;

hkmsz

salahiyet salhiyet : yetki; bir davaya bakabilme

salahiyetname temsilciye verilen yetkiyi nc ahslara ispatlamasiin verilen yazl belgedir

saldrmazlk pakt Saldrmazlk antlamas ; Devletlerin birbirlerinesaldrmamalar ilkesine dayanan antlama

salif-z-zikr slif-z-zikr : zikri geen; bildirilen

salih elverili ; uygun

amil iine alan; kapsayan; evreleyen

amil olmak mil olmak : kapsamak; iine almak

sank Sulu olduu sanlan (kimse), maznun, zanl

saniyen ikinci olarak

sarahat aklk; netlik; sarihlik; aydnlk

sarfiyat harcamalar; giderler

sari bulaan; bulac

arih rih : erhi; erh eden; bir konuyu ayrntlaryla aklayan

sat szlemesi Alm satm srasnda maln cinsi, miktar ve demeartlarn belirten yazl anlama metni, sat mukavelesi, sat artnamesi

sat vaadi Bir kimsenin, tanmaz maln bir bakasna satmay (ilerideyaplacak satm akdini) taahht ettii szleme

savc Devlet adna ve yararna davalar aan, kamu haklarn vehukuku yerine getirmek zere yarg katnda sanklar kovuturan grevli,mddeiumumi

savclk Devlet adna kamu davasn aan makam

say sy : emek; alma


69/88

ayi pay; hisse

ayi hisse yi hisse : ortak (mterek) mlkiyette, ortaklardan herbirineait pay

ayian ortaklaa

sebketmek vaki olmak; yaplmak; olmak; ileri gemek

seim Kanunlar, ynetmelikler uyarnca kanun koymak ve ynetmekiin bir veya daha ok aday arasndan belli birini veya birkan seme, intihap

seme hakk Bir szleme ile belirlenen deme biimi yerine birdierini koyabilme yetkisi, muhayyerlik, hakkhyar ; Herhangi bir seimde oykullanabilme hakk .

efi ufa (nalm) hakk bulunan kii; nalmc

sehim pay; hisse

selb zorla alma; kaldrma; giderme

selef nce gelen kimse

semen sat paras; sat szlemesinde, satana mal teslimine karlkolarak denecek para

semere bir maldan elde edilen rnler

senedat senedt : senetler

sened-i hakani sened-i hkan : tapu senedi

senevi senev : senelik; yllk

erait artlar; koullar

serdetmek ileri srmek; ne srmek; ortaya kmak; belirtmek

erh kiisel haklarn, devir snrlamalarnn ve geici tescilin, tapu sicilineyazlmasn gsteren terim

erik ortak; itiraki

seyran-gah seyrn-gh:gezme yeri; dolama yeri

ibh (ibih) benzer; benzeme; benzeyi

ifahi beyan szl aklama

snma hakk Genellikle bir cezai kovuturma ve mahkmiyetten


70/88

kurtulmak amacyla yabanc bir lkeye kama veya yabanc lkedeyken geriverilmemeyi isteme, iltica hakk

sigorta primi Sigorta ettirenin sigortacya demekle ykml olduucrettir

sin yaanlan sre

snrl sorumluluk Borlunun borcunu dememesi durumunda, btn malvarlyla deil de mal varlnn bir blmyle sorumlu olmas durumu

snrsz sorumluluk Borlunun borcunu dememesi durumundaalacaklya kar btn mal varlyla sorumlu olmas durumu

sirayet bulama; yaylma; geme

sirkat hrszlk; alma; alnma

siyanet koruma

siyasi haklar Herhangi bir biimde devletin ynetimine ve siyasikurulularna katlmaya ynelik haklar

sorgu sann aratrma konusu olayla ilgili olarak yarg karsndakibeyan, istintak

sorgu hakimi Sanklar sorguya eken yarg , sorgu yargc , mstantik

sosyal devlet fertlerin sosyal durumlaryla ilgilenen, onlara asgari bir

hayat dzeyi salamay, sosyal adaleti ve sosyal gvenlii gerekletirmeyidev bilen devlet

sosyal gvenlik Sosyal sigorta, sosyal yardm vb. aralarla halkn sosyaldurumunu gvence altna alma

sosyal ilikiler ahslarn birbirleriyle veya toplumla olan ilikiler

sosyal kurallar sosyal ilikileri dzenleyen din, ahlak, grg ve hukukkurallar

sosyal ve ekonomik haklar kiinin sosyal ve ekonomik faaliyetleriyle

ilgili bulunan hak ve hrrriyetler

svme Svmek ii, svg, kfretme ; Bir kimsenin namus, onur vekiiliine yaplan her trl saldr

szleme iki veya daha ok kiinin, aralarnda bir hukuki ba yaratmak,bu ba deitirmek veya ortadan kaldrmak amacyla, karlkl ve birbirineuygun iradelerini beyan ederek yapt hukuki ilem; akit.


71/88

szlemeden dnme taraflardan birinin, mevcut szlemeden caymas;szlemeden rcu

sbut sbt :sabit olma; gerekleme; ispatlama; ispatlanma;kantlama

su Yasalara aykr davran, crm

su aleti Suun ilendii alet veya suun ilenmesinde sz konusu olanalet

su duyurusu ilenen suu resmi makamlara bildirme, duyurma

su ykleme birine su atma

sust mahkemesi Failin sust yakaland durumlardadurumasnn grld mahkeme, mehut crmler mahkemesi

sust yakalama Su ileyenin suu iledii srada veyahareketinden ok az nce yakalanmas

sudur verilen ; kan

ufa nalm; ncelikli alm

ufa hakk (nalm hakk) mkellefin, hakkn konusu olan eyi birnc kiiye satmas durumunda, hak sahibine tek tarafl bir irade beyan ilesatlan eyin mlkiyetinin kararlatrlan bedel karlnda ncelikle kendisinedevrini isteme yetkisini veren yenilik douran hak

uhut ahitler

suiniyet ktniyet

skna oturma yeri; oturulacak yer; konut

skna hakk bir evde veya evin bir blmnde oturma hakk verenkiiye bal bir irtifak hakk; oturma hakk, bir evde veya evin bir blmndeoturma imkan veren bir irtifak hakk

sukut dme; d

slsan slsn : te iki

mul kapsam ; iine alma ; kapsama

sre am Bir iin zerinden belirli bir zaman geerek onun geersizkalmas, zaman am, mruruzaman

srekli edim borluyu belli bir sre, belli davran ya da davran


72/88


73/88

gerekleme

tahadds ortaya kmak

tahassul hasl olma; sonu olarak ortaya kma

tahavvl deime; dnme

tahdidat tahddt :snrlamalar; ksntlar

tahfif hafifletme ; azaltma

tahfifi hafifletici

tahkikat soruturma

tahkim anlamazlklarn hakem yoluyla zlmesi yntemi

tahkim kurulu anlamazlklar zmek zere oluturulmu hakem heyetitahlif yemin

tahliye Boaltma; salverme; serbest brakma

tahliye taahhtnamesi Kiracnn, kiralanan belli bir tarihte boaltacanailikin yapt yazl irade beyan

tahmil ykleme

tahrip harabetme; ykma; krma; bozma

tahrir yazma ; yazm

tahriren yazl olarak

tahsilat alacaklarn toplanmas veya sresi iinde denmeyenlerin yasalyollarla alnmas

tahsin beenme

tahsis emrine verme; zgleme

tahiye knt yapmak

taht alt; aa

tahtani binann alt ksm

tahtani fevkani altl stl

tahvil deitirme; deitirilme; bor senedi


74/88

tahrir yazma ; yazm

tahriren yazl olarak

tahsilat alacaklarn toplanmas veya sresi iinde denmeyenlerin yasalyollarla alnmas

tahsin beenme

tahsis emrine verme; zgleme

tahiye knt yapmak

taht alt; aa

tahtani binann alt ksm

tahtani fevkani altl stl

tahvil deitirme; deitirilme; bor senedi

taksirli su dikkatsizlik, tedbirsizlik, meslekte acemilik veya dzene,buyruklara ve talimata uymazlktan doan, istemeyerek gerekletirilen su

takyit snrlama; kaytlama; arta balama; kstlama

talak talk: islam hukukunda boanma

ta'lk talik ; geciktirme ; askda braklma

talimatname talmtnme : ynetmeliktampon blge iki devlet arasnda, hudut boyunca, askerden arndrlm

toprak paras

tampon devlet corafi konumu bakmndan, gl ve birbirine dmaniki devlet arasnda bulunan devlet

tank durumada veya kouturmada bilgisine, grgsne bavurulankimse, ahit

tanmak varln kabul etmek

tapu bir tanmazn stndeki mlkiyet hakkn gsteren belge tapu ktbir tanmazn stndeki hak ve ykmllklerin yazld resmi ktk,

tapu sicili.

tapu memuru tapu kt tutmakla grevli memur, tapucu

tapuyu misil bilirkiinin belirtecei tapu; bedel; deer baha


75/88

tarik yol; yntem

trik terkeden; brakan

tariki mm herkesin geebilmesi iin braklan yol; kamunun yararlandyol

tart suu disiplin suuyla belli sreler iin okuldan veya meslektenuzaklatrlma

tasar hukuki bir ilemin, o ilemi yapmakla yetkili kurul veya organnne getirildii andaki durumu, stnde grme ve oylama yaplabilirdurumdaki metin

tasarruf bir eyden yararlanabilme ve o ey zerinde fiili veya hukukiilem yapabilme gc

tashih dzeltme; resmi bir ktn, bir hukuki ilemin dzeltilmesitashihikarar tashih-i karar ; kararn dzeltilmesi

tanr para, ek, senet, tahvil vb. deerli kat, tanabilir, menkul

tanmaz ev, tarla vb. tanamayan (mlk), gayrimenkul

tasnif dzen

tasrih etmek aklamak; belirtmek

tasvib doru bulma; uygun grme; onaylama

tatbika medar imza uygulamaya elverili imza

tathir temizleme

tavassut araclk; ara bulma; arac olma

tavazzuh aydnlanma

tavzif grevlendirme

tavzih tavzh : aklama

tazammun etmek ngrmek; sonucu dourmak; iine almak; kapsamak

tazminat maddi veya manevi zarara karlk denen bedel; zarardencesi;hukuka aykr olarak bakalarna verilen zararlarn detilmesibiiminde meyyide

teadl beraberlik; denklik; birbirine denk gelme


76/88

teahhur (teehhr) gecikme ; temerrt

teaml teml : rf ve adet; teden beri olagelen, insanlar arasndayaplagelen belli bir davran

teati karlkl gnderme

tebaa uyruk; bir devletin hkm altnda bulunan kimseler

tebadr tebdr : akla gelme; hatrlanma

tebarz ettirme tebrz ettirme : belirtme; ortaya koyma

tebdil deime; deitirilme

tebeddl deiiklik

tebell bir tebligat alma; tebli edilen bir yazy imza ile teslim alma

tebellr netleme; net olarak ortaya kma; aydnlanma

tebeyyn ortaya kmak

tebeyyn etmek saptanmak ; orta

hukuk sözlugu

Documents