hukuk dili ve adli yazi

195
T.C. ANADOLU ÜN‹VERS‹TES‹ YAYINI NO: 2235 AÇIKÖ/RET‹M FAKÜLTES‹ YAYINI NO: 1234 HUKUK D‹L‹ VE ADL‹ YAZIfiMALAR Yazar Ö¤r.Gör. Hülya GÜRSOY Editör Yrd.Doç.Dr. Elif UZUN ANADOLU ÜN‹VERS‹TES‹

Upload: metinemrekaya

Post on 03-Dec-2015

140 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

terim

TRANSCRIPT

Page 1: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

T.C. ANADOLU ÜN‹VERS‹TES‹ YAYINI NO: 2235

AÇIKÖ⁄RET‹M FAKÜLTES‹ YAYINI NO: 1234

HUKUK D‹L‹ VE ADL‹ YAZIfiMALAR

YazarÖ¤r.Gör. Hülya GÜRSOY

EditörYrd.Doç.Dr. Elif UZUN

ANADOLU ÜN‹VERS‹TES‹

Page 2: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Bu kitab›n bas›m, yay›m ve sat›fl haklar› Anadolu Üniversitesine aittir.“Uzaktan Ö¤retim” tekni¤ine uygun olarak haz›rlanan bu kitab›n bütün haklar› sakl›d›r.

‹lgili kurulufltan izin almadan kitab›n tümü ya da bölümleri mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kay›tveya baflka flekillerde ço¤alt›lamaz, bas›lamaz ve da¤›t›lamaz.

Copyright © 2011 by Anadolu UniversityAll rights reserved

No part of this book may be reproduced or stored in a retrieval system, or transmittedin any form or by any means mechanical, electronic, photocopy, magnetic, tape or otherwise, without

permission in writing from the University.

UZAKTAN Ö⁄RET‹M TASARIM B‹R‹M‹

Genel Koordinatör Prof.Dr. Levend K›l›ç

Genel Koordinatör Yard›mc›s›Doç.Dr. Müjgan Bozkaya

Ö¤retim Tasar›mc›s›Arfl.Gör.Dr. ‹rem Erdem Ayd›n

Grafik Tasar›m YönetmenleriProf. Tevfik Fikret Uçar

Ö¤r.Gör. Cemalettin Y›ld›z Ö¤r.Gör. Nilgün Salur

Ölçme De¤erlendirme SorumlusuÖ¤r.Gör. Taner fiiflman

Kitap Koordinasyon BirimiDoç.Dr. Feyyaz BodurUzm. Nermin Özgür

Kapak DüzeniProf. Tevfik Fikret Uçar

DizgiAç›kö¤retim Fakültesi Dizgi Ekibi

Hukuk Dili ve Adli Yaz›flmalar

ISBN978-975-06-0909-1

3. Bask›

Bu kitap ANADOLU ÜN‹VERS‹TES‹ Web-Ofset Tesislerinde 65.000 adet bas›lm›flt›r.ESK‹fiEH‹R, Ocak 2013

Page 3: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

‹çindekilerÖnsöz ............................................................................................................ vii

Hukuk Dili.................................................................................. 2GENEL OLARAK............................................................................................ 3KAVRAMLAR.................................................................................................. 4Dil ................................................................................................................. 4Günlük Dil ..................................................................................................... 6Konuflma ve Yaz› Dili ................................................................................... 6Özel Dil-Mesleki Dil...................................................................................... 6Hukuk Dili ..................................................................................................... 6Uygulamada Hukuk Dilinin Kullan›m› ........................................................ 9Yasalar›n Dili ................................................................................................. 9Özet ............................................................................................................... 11Kendimizi S›nayal›m ..................................................................................... 12Okuma Parças› ........................................................................................... .. 13Kendimizi S›nayal›m Yan›t Anahtar› ............................................................ 13S›ra Sizde Yan›t Anahtar› .............................................................................. 13Yararlan›lan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ............................................... 14

Dilekçeler.................................................................................. 16D‹LEKÇELER .................................................................................................. 17GENEL (AD‹) D‹LEKÇELER .......................................................................... 19‹çerik .............................................................................................................. 19

Baflvurulan Makam›n Ad› (Hitap) .......................................................... 20Dilekçenin Metni ..................................................................................... 20Tarih......................................................................................................... 20Ad, Soyad ve ‹mza.................................................................................. 20Adres ........................................................................................................ 21Ek/Ekler ................................................................................................... 21

Dilekçenin Verilece¤i Yer ........................................................................... 21Örnekler......................................................................................................... 21ADL‹ D‹LEKÇELER ........................................................................................ 22Genel Olarak ................................................................................................. 22Hukuk Davalar›na ‹liflkin Dilekçeler............................................................ 23Dava Dilekçesinin ‹çeri¤i.............................................................................. 23Dava Dilekçesinin ‹çeri¤ini Oluflturan Ö¤elerin ‹ncelenmesi .................... 23

Mahkemenin Ad› ..................................................................................... 23Türk Yarg› Örgütü ve Görevli Mahkeme .............................................. 23Anayasa Yarg›s› ....................................................................................... 23‹dari Yarg›................................................................................................ 24Adli Yarg›................................................................................................. 24Uyuflmazl›k Yarg›s›.................................................................................. 26

Taraflar›n Ad, Soyadlar› ve Adresleri ........................................................... 26Davan›n Konusu............................................................................................ 26Davan›n Dayand›¤› Sebepler ........................................................................ 27

‹ ç indek i ler iii

1. ÜN‹TE

2. ÜN‹TE

Page 4: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Hukuksal Nedenlerin Özeti .......................................................................... 27Cevap Süresi .................................................................................................. 27Deliller (Kan›tlar)........................................................................................... 27‹stem Sonucu ................................................................................................. 28‹mza ............................................................................................................... 28Ekler ............................................................................................................... 28DAVA D‹LEKÇES‹N‹N EKS‹K DÜZENLENMES‹N‹N YAPTIRIMI ................ 28ÇEK‹fiMES‹Z YARGIYA (N‹ZASIZ KAZAYA) ‹L‹fiK‹N D‹LEKÇELER‹N‹ÇER‹⁄‹ ......................................................................................................... 29D‹⁄ER ADL‹ D‹LEKÇELER‹N ‹ÇER‹⁄‹ ......................................................... 30Cevap Dilekçesi............................................................................................. 30Replik Dilekçesi (Cevaba Cevap Dilekçesi) ................................................ 32Düplik Dilekçesi (Daval›n›n 2. Cevap Dilekçesi) ....................................... 33‹CRA VE ‹FLAS HUKUKUNA ‹L‹fiK‹N D‹LEKÇELER ................................... 35CEZA DAVALARINA ‹L‹fiK‹N D‹LEKÇELER................................................. 35‹DAR‹ (YÖNETSEL) YARGIYA ‹L‹fiK‹N D‹LEKÇELER ................................ 36Özet ............................................................................................................... 38Kendimizi S›nayal›m ..................................................................................... 39Okuma Parças› ........................................................................................... .. 40Kendimizi S›nayal›m Yan›t Anahtar› ............................................................ 40S›ra Sizde Yan›t Anahtar› .............................................................................. 41Yararlan›lan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ............................................... 41

Adli Yaz›flma ............................................................................ 42ADL‹ YAZIfiMALARIN GENEL ‹LKELER‹...................................................... 43Resmi Yaz›flma Kurallar› ............................................................................... 43Resmi (Adli) Yaz›lar›n Bölümleri.................................................................. 44Adli Yaz›flma Türleri...................................................................................... 48

Tutanaklar................................................................................................ 48Belgeler-Makbuzlar ................................................................................. 57Raporlar ................................................................................................... 59Müzekkereler ve Talimatlar .................................................................... 60

Özet................................................................................................................ 67Kendimizi S›nayal›m...................................................................................... 68Okuma Parças› .............................................................................................. 69Kendimizi S›nayal›m Yan›t Anahtar› ............................................................ 69S›ra Sizde Yan›t Anahtar› .............................................................................. 70Yararlan›lan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ............................................... 70

Adli (Yarg›sal) Kararlar........................................................... 72G‹R‹fi .............................................................................................................. 73HUKUK DAVALARINA ‹L‹fiK‹N KARARLAR................................................ 73Ara Kararlar.................................................................................................... 73Son Kararlar (Hükümler) .............................................................................. 77CEZA DAVALARINA ‹L‹fiK‹N KARARLAR.................................................... 81Ara Kararlar.................................................................................................... 81Son Kararlar (Hükümler) .............................................................................. 82

‹ ç indek i leriv

3. ÜN‹TE

4. ÜN‹TE

Page 5: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Özet................................................................................................................ 90Kendimizi S›nayal›m...................................................................................... 91Okuma Parças› .............................................................................................. 92Kendimizi S›nayal›m Yan›t Anahtar› ............................................................ 92S›ra Sizde Yan›t Anahtar› .............................................................................. 92Yararlan›lan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ............................................... 93

‹cra ve ‹flasa ‹liflkin Belge Doküman Örnekleri.................... 94‹CRA TAK‹PLER‹............................................................................................ 95‹cra Takip Talebi ........................................................................................... 95Ödeme Emirleri ............................................................................................. 96‹cra Emirleri ................................................................................................... 97Tafl›n›r Teslimine Veya Tafl›nmaz Tahliye Ve Teslimine Dair ‹cra Emri ... 98‹CRA DA‹RELER‹NDE ‹LANEN TEBL‹GAT YAPILACAK EVRAKLAR ......... 98Özet................................................................................................................ 117Kendimizi S›nayal›m...................................................................................... 118Okuma Parças› .............................................................................................. 119Kendimizi S›nayal›m Yan›t Anahtar› ............................................................ 119S›ra Sizde Yan›t Anahtar› .............................................................................. 120Yararlan›lan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ............................................... 120

‹lanlar ve Tebli¤ Belgeleri....................................................... 122‹LÂNLAR......................................................................................................... 123‹lan Verilecek Durumlar ............................................................................... 124Uygulamada Yap›lan ‹lanlarla ‹lgili Baz› Örnekler ..................................... 124‹lan Örnekleri ................................................................................................ 125TEBL‹⁄-TEBL‹GAT VE BELGELER‹.............................................................. 134Tebli¤ ve Belgelendirme............................................................................... 134Tebligat Çeflitleri............................................................................................ 135Örnek Belgeler .............................................................................................. 135Özet................................................................................................................ 139Kendimizi S›nayal›m...................................................................................... 140Okuma Parças› .............................................................................................. 141Kendimizi S›nayal›m Yan›t Anahtar› ............................................................ 141S›ra Sizde Yan›t Anahtar› .............................................................................. 141Yararlan›lan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ............................................... 141

Sözleflmeler .............................................................................. 142G‹R‹fi .............................................................................................................. 143SÖZLEfiME TÜRLER‹ .................................................................................... 144Örnekler......................................................................................................... 144Özet................................................................................................................ 161Kendimizi S›nayal›m...................................................................................... 162Okuma Parças› .............................................................................................. 163Kendimizi S›nayal›m Yan›t Anahtar› ............................................................ 163S›ra Sizde Yan›t Anahtar› .............................................................................. 163Yararlan›lan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ............................................... 163

‹ ç indek i ler v

5. ÜN‹TE

6. ÜN‹TE

7. ÜN‹TE

Page 6: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Noter Belgeleri ........................................................................ 162NOTER .......................................................................................................... 165NOTERL‹K PERSONEL‹................................................................................. 166TÜRK‹YE NOTERLER B‹RL‹⁄‹...................................................................... 167Türkiye Noterler Birli¤inin Görevleri .......................................................... 168ÖRNEKLER..................................................................................................... 169Özet................................................................................................................ 184Kendimizi S›nayal›m...................................................................................... 185Okuma Parças› .............................................................................................. 186Kendimiz S›nayal›m Yan›t Anahtar› ............................................................. 186S›ra Sizde Yan›t Anahtar› .............................................................................. 187Yararlan›lan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ............................................... 187

Sözlük ................................................................................... 187Dizin ...................................................................................... 189

‹ ç indek i lervi

8. ÜN‹TE

Page 7: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Önsöz

Adalet Önlisans Program› kapsam›nda haz›rlanm›fl olan bu kitap, size adli ifl-

ler çerçevesinde yapaca¤›n›z yaz›flmalardaki usulü ve kullan›lacak hukuk dilini

göstermeyi hedeflemektedir.

Dil insanlar›n iletiflim arac›d›r. Mesleki dil, o mesle¤in olmas› gerekti¤i gibi ye-

rine getirilmesinde önemli bir unsurdur. Bu ba¤lamda hukuk dilini temel hatlar›

ile kavramak adli yaz›flma yapacak kifliler için çok önemlidir.

Adli yaz›flmalar›n kurallara uygun yap›lmas›, adli mekanizmalar›n iflleyifli aç›-

s›ndan son derece önemlidir. Adli yaz›flmalar›n kurallara uygun olmas›, her fley-

den önce adli mekanizman›n iflleyiflini h›zland›racakt›r. Kurallara uygun yap›lan

bir yaz›flman›n muhatab› olan kifli, kurum veya kurulufllar yaz›n›n kimden geldi-

¤ini, kime gitti¤ini, hangi tarihte yaz›ld›¤›n› ve de en önemlisi konusunu rahatl›k-

la görebilecektir.

Kitab›m›z adli mekanizmalarda görev alacak kiflilerin görevleriyle ilgili adli ya-

z›flmalar› ele almaktad›r. Konular ele al›n›rken hem genel bilgiler verilmekte hem

de örnekler sunulmaktad›r. Örnekler sizler için avukatlardan, noterlerden ve çe-

flitli kurumlardan al›nm›fl ve de¤ifltirilerek kitab›m›zda yer alm›flt›r.

Ünitelerin bafl›nda belirlenen Amaçlar›m›z ile o ünitenin amac› ortaya konul-

maktad›r. Her ünitenin bafl›nda Anahtar Kavramlar ile ünitenin içindeki önemli

kavramlar›n dikkatinizi çekmesi amaçlanmaktad›r. Ünite içinde yer alan S›ra Sizde

çal›flmalar› ile ö¤rencinin ünitede edindi¤i bilgileri kendisinin de¤erlendirmesi is-

tenmektedir. Ünitenin sonunda yer alan Okuma Parças› ile konuyu pekifltirmesi,

Kendimizi S›nayal›m ile de ö¤rencinin ifllenen konuyu kavray›p kavramad›¤›n› an-

lamas› amaçlanmaktad›r.

Kitab›m›z›n yazar› Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet Meslek Yükse-

kokulu’nda görevli Ö¤r. Gör. Hülya GÜRSOY’a teflekkür ederiz. Kitab›m›z›n size

faydal› olmas›n› dileriz.

Editör

Yrd.Doç.Dr. Elif UZUN

Önsöz vii

Page 8: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Bu üniteyi tamamlad›ktan sonra;Dil kavram›n› tan›mlayabilecek,Hukuk ve dil iliflkisini aç›klayabilecek bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.

‹çindekiler

• Hukuk Dili• Yasa Dili

• Yaz› Dili• Sözel Dil

Anahtar Kavramlar

Amaçlar›m›z

NN

Hukuk Dili ve AdliYaz›flmalar

Hukuk Dili• GENEL OLARAK• KAVRAMLAR

1HUKUK D‹L‹ VE ADL‹ YAZIfiMALAR

Page 9: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

GENEL OLARAKHukuk sosyal ve normatif bir bilim olarak büyük ölçüde dil kullan›m›na ve ifa-de becerisine dayanmaktad›r (Karayalç›n, 1994, s. 74). Sa¤l›kl›, yanl›fls›z bir Türkdili düzeyi oluflturmadan hukuk metinlerinin anlafl›lmas›, yorumlanmas›, adaletlive gerçeklere uygun bir flekilde uygulanmas› kesinlikle mümkün de¤ildir. Huku-ku yaratanda dildir.

Çin düflünürü Konfüçyüs’e sormufllar: Bir ülkeyi yönetmeye ça¤r›lsayd›n yapa-ca¤›n ilk ifl ne olurdu? Yan›t›: “Hiç kuflkusuz dili gözden geçirmekle bafllard›m” ol-mufl ve kan›tlar›n› flöyle aç›klam›fl: Dil kusurlu olursa, sözcükler düflünceyi iyi an-latamaz; düflünce iyi anlat›lamazsa, yap›lmas› gerekenler iyi yap›lamaz. Ödevlergere¤i gibi yap›lmazsa töre ve kültür bozulur. Töre ve kültür bozulursa, adalet yan-l›fl yola sapar. Adalet yoldan ç›karsa flaflk›nl›k içine düflen yurttafl ne yapaca¤›n›,iflin nereye varaca¤›n› bilemez. ‹flte bunun içindir ki hiçbir fley dil kadar önemli de-¤ildir” (Çiftp›nar, 2008, s. 184).

Bilge Konfüçyüs’a kat›l›yor musunuz?

Türkiye Cumhuriyetinin kurulufl y›llar›nda, Osmanl›’n›n dil miras› do¤al olarakbenimsenmek durumunda kal›nm›flt›r. Bu sebeple hukuk dilini gerçeklefltiren ya-salar, ço¤unlukla Osmanl›ca sözcük ve terimlerle yaz›lm›flt›r. Atatürk’ün bafllatt›¤›dil devriminin yerleflmesi, yayg›nlaflmas› uzun süre ald›¤›ndan dilde ar›laflman›nhukuk ve yarg›ya intikali kolay olmam›flt›r.

Türkçe’nin sadelefltirilmesindeki geliflmelerden, hukuk dili de önemli ölçüdepay›n› alm›flt›r. Örne¤in; Anayasa (teflkilat-› esasiye), yasa (kanun), tüzük (ni-zamname), tüzel kiflilik (hükmi flahsiyet), yasama (teflri) gibi yüzlerce yeni söz-cük kazan›lm›flt›r.

Birkaç örnekte siz araflt›r›n.

Hukukta da, dilde sadelefltirmeye karfl› ç›kanlar olmufltur ve bu her zaman hermesleki dil içinde olacakt›r. fiunu bilmek gerekir ki, kökeni ne olursa olsun terim-lere iliflkin sözcüklerin ço¤unlu¤u, anlatmak istedi¤i kavram› tam olarak ortaya ko-yamayabilir. Yani anlamda eksiklik meydana gelebilir. Çünkü her hukuk terimininbiçimsel yap›s› ve bir de bu sözcü¤e yüklenen anlam› vard›r. Sözcük ana dilimiz-

Hukuk Dili

S O R U

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE

DÜfiÜNEL ‹M

SIRA S ‹ZDE

S O R U

DÜfiÜNEL ‹M

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE SIRA S ‹ZDE

AMAÇLARIMIZAMAÇLARIMIZ N NK ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

K ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T

1

S O R U

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE

DÜfiÜNEL ‹M

SIRA S ‹ZDE

S O R U

DÜfiÜNEL ‹M

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE SIRA S ‹ZDE

AMAÇLARIMIZAMAÇLARIMIZ N N

2

Page 10: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

de olursa, kavram› anlamada kolayl›k sa¤layabiliriz. Kavram ise, o terimin soyut,genel ve evrensel anlam›n› ortaya koymaktad›r (Aflç›o¤lu, 2001).

Hukuk dilinin Türkçeleflmesi, sadeleflmesi iki yolla olmaktad›r. Birincisi, günü-müze kadar gerek eski ça¤larda gerek son y›llarda kullan›lan Türkçe terimler vesözcükleri toparlay›p derlemek ve onlar› yaflatmak fleklinde, ikincisi de henüz kar-fl›l›¤› bulunmam›fl eski kavramlara, eski terimlere ve eski hukuk sözcüklerine yenikarfl›l›klar bulabilmek yoluyla olmal›d›r. Bunlardan en güç olan› görüldü¤ü gibiikincisi olmaktad›r. Hukuk dili her fleyden önce anlafl›l›r ve en iyi ifade flekline sa-hip olmal›d›r. Kavramlara en iyi anlamlar› verebilecek kelimelerin bulunmas› de-mektir. Bu husus göz önüne al›nd›¤›nda hukuk terminolojisi ile ilgili eserlerin gü-nümüzde hizmete sunuldu¤u aflikard›r. Türk dilini sadelefltirerek gelifltirme hare-ketlerinin Türk Hukuk dilinin en yüce hukuk düflüncelerini ifade etmeye kadar ge-liflmesinin bir anlam› bulunmakta oldu¤unu görmekteyiz (Çongur, 1967, s.74).

Toplumsal yaflam›n gere¤i olan yasalardan ve yapt›r›mlardan oluflan hukuk di-linin anlafl›l›r olmamas›, o toplumun fertleri taraf›ndan anlafl›lamayan kurallar yü-zünden, yönetenler ve yönetilenler aras›nda uçurumlar oluflturacakt›r. Anlafl›lmakve anlamak gibi kiflinin en temel ihtiyaçlar›n›n karfl›lanamad›¤› bir topluluk içindede, fertlerin kaosa sürüklenmesi muhtemeldir. Bu sebeple; dil, hukuk kurallar›n›en aç›k haliyle verebilmeli ki, hukuk da fertler taraf›ndan anlafl›labilir bir konumagelebilsin (Çiftp›nar, 2008: s.183).

KAVRAMLAR

DilDil, her fleyden önce iletiflim arac›d›r. Kendini daha iyi ve do¤ru anlatman›n tekyolu ise dili iyi kullanmakt›r. Gerek sözel dil gerekse beden dili iletiflimi sa¤layanveya t›kayan araçt›r.

Ortak dil kullanman›n anlam› sadece ayn› sözcükleri kullan›p ayn› cümlelerikurmak de¤ildir, kavramlar›n anlam› üzerinde anlaflmak, sözcükleri do¤ru yerdekullanmak demektir. Hatta bir anlam› ifade etmek için farkl› sözcükler kullan-mak iletiflime engel de¤ildir, ancak farkl› anlamlara gelen sözcükleri birbirininyerine kullanmak ve bunu belirli amaçlar do¤rultusunda kas›tl› olarak seçmekkavram karmaflas›na yol açmaktad›r. Kavramlar›n anlam›n› korurken ayn› anlam-da yeni kavramlar üreterek kullanmak ise kavram karmaflas›na neden olmak flöy-le dursun dili vars›llaflt›r›r. Kavramlar›n anlam›na uygun ve daha öz sözcükler okavramlar›n anlafl›lmas›na yard›mc› olur. Bu durum terimlerin özlefltirilmesindeaç›kça görülür. Örnek verilecek olursa “muris” kavram› hukukçulara bir anlamifade ederken hukuk bilmeyen kiflilere bir anlam ifade etmez. Bir yerden oku-mak, ö¤renmifl olmak o kavram› anlamaya yeterli de¤ildir. Bir kavram›n anlam›-n› bilmedi¤iniz için ne demek oldu¤unu sordu¤unuzda ald›¤›n›z yan›t kavram›anlaman›z› sa¤lar. Muris ne demek diye soruldu¤unda kal›t (miras) b›rakan öl-müfl kifli diye yan›t verilir, öyleyse muris yerine kal›t (miras) b›rakan denilirse or-tak dili kulland›¤›m›z herhangi bir kifli bu kavram› duydu¤unda ne demek oldu-¤unu kolayl›kla anlar ve anlayarak ö¤renir.

‹nsan, bilmedi¤i fleye bilmedi¤i anlamlar yükler, kimi zaman ondan korkar, ki-mi zaman onu gereksiz yüceltir, kimi zaman ise gereksiz afla¤›lar. Fakat sonundade¤er yarg›lar›m›z, iliflkin oldu¤u konudaki bilgimize göre de¤iflir. Kavramlar›n an-lafl›l›rl›¤› iletiflimde sadelik sa¤lar. Kullan›lan sözcüklerin durulu¤u iletiflim kuran-lar› gereksiz yarg›lardan ar›nd›r›r ve iletiflimi kavram karmaflas›ndan korur. Ezber-

4 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Beden dili dünyan›n heryerinde ayn› etkide iletiflimkurar, ancak sözel dildeiletiflim kurabilmek içinortak dil kullanmak gerekir.

Page 11: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

lediklerimizi bir yana b›rak›p anlad›klar›m›z› konuflmaya bafllad›¤›m›z anda asl›n-da baflkalar›n›n a¤z›ndan konuflmay› b›rak›p kendimize dönüp özgün görüfllerimi-zi anlatabilme becerisi de gösterebiliriz. Anlamadan kabul ettiklerimiz, sorgulama-dan zihnimize yerlefltirdi¤imiz, hiçbir zaman bize ait olmayan görüfllerdir. Anla-mak tan›m›n› okuyup zihne yerlefltirmek de¤ildir, kavram› kavram›n ça¤r›flt›rd›kla-r›yla ba¤daflt›rarak kullan›ld›¤› yere göre zihinde bir s›n›fland›rmaya gitmektir.Kavram ça¤r›flt›rd›¤› bir anlamla bir terim olarak zihne yerleflebilece¤i gibi ça¤r›fl-t›rd›¤› bir baflka anlamla günlük dilde kullan›lan bir sözcük olarak zihne yerleflebi-lir. Önemli olan ça¤r›flt›rd›¤› anlamlar› birbirinden ay›rarak uygun yerde kullan-makt›r, bunu yapabilmek do¤ru kullan›mlar› okuyup yinelemekten geçer. Dolay›-s›yla okurken seçici olmak zihni koruman›n ilk kural›d›r.

Seçicili¤in ölçütleri, anlat›lan fleyin içeri¤ine de¤il nas›l anlat›ld›¤›na dayan›r.Kullan›lan sözcüklerin seçiminde gösterilen özen, yaz›m kurallar›na uygunluk öl-çütlerden baz›lar›d›r. Düflünerek yazan ve kendini anlatma kayg›s› tafl›yan kifli, an-latmak istedi¤ine en yak›n sözcü¤ü bulup ç›karma konusunda u¤raflt›¤› ölçüdeözenli say›l›r. Düflünmeden yazan kifliyse usuna rastgele gelen sözcükleri anlam›-n› sorgulamadan kullan›r ve baflar›s›z olur. Yaz›m kurallar› konusu ise ayr› bir tar-t›flma konusudur. Herkesin kendine göre koydu¤u kural yaz›m kural› olamaz. Ku-rallar, iliflkin oldu¤u konunun uzmanlar›nca bilimsel ölçütlere göre tart›fl›larak va-r›lan ortak kan›ya göre konulur (Yücel, 2010).

Bireyler aras› iletiflimde temel amaç, bir bireyin zihninde oluflturdu¤u mesaj›aynen veya ona yaklaflan bir biçimde baflka bir bireyin zihnine aktarmakt›r. Zihin-ler aras›nda bu aktar›m› gerçeklefltirecek telepati gibi ola¤an ve do¤rudan bir ba¤yoktur. Bu nedenle dil bu mesaj› aktaran temel ve yegane araç olmaktad›r. Bu araçsayesinde mesajlar›m›z ayn› arac› kullananlar taraf›ndan ayn› anlamlar› ça¤r›flt›ra-bilecek türde alg›lan›r, çözümlenir ve böylece aktar›l›p paylafl›lm›fl olur.

Dil nesne ve kavramlar›n seslerden oluflan kelimelerle temsil edildi¤i bir ileti-flim kodu, duygu ve düflünceleri aktarmaya yarayan bir anlat›m arac›d›r. ‹nsanlarkelimelerden veya iflaretlerden oluflturduklar› dil vas›tas› ile birbirlerine duygular›-n› ve düflüncelerini bildirirler. Bir grup insan belli nesne ve kavramlar› belirli sesve iflaretlerle anlatmak konusunda uzlaflt›¤›nda dil ortaya ç›kar. Dili seslerin biraraya gelmesi ile oluflan kelimeler oluflturur, bu kelimeler bir grup insan›n evren,onu oluflturan nesneler ve evrendeki kavramlar hakk›ndaki duygu ve düflünceleri-ni simgeler. Dil bir dizgedir zira kelimelerin belli kurallar uyar›nca bir düzen için-de s›ralanmas› gerekir. Bir dilin kelime hazinesi ve dizilimi bir insan grubunun kül-türünü, yaflam› ve evreni alg›lay›fl biçimini hatta hayal gücünü ve yarat›c›l›k düze-yini yans›t›r.

Dilin temel nitelikleri afla¤›daki gibi s›ralanabilir:• Dil bir iletiflim kodu ve aktar›m-anlat›m arac›d›r.• Dil bir uzlaflmay› ifade eder.• Dil evren hakk›ndaki düflünceleri simgeler.• Dil bir dizgedir.• Dil iletiflim için kullan›l›r.Dil, belli bir grup insan aras›nda iletiflimi gerçeklefltirmek amac›yla evrene ilifl-

kin düflüncelerin uzlafl›msal göstergelerle dizgelenerek kullan›ld›¤› bir araç olaraktan›mlanabilir.

Toplumsal yaflam› kolaylaflt›r›p koruyan kurallar›n içinde en önemlisi hukuk-tur. Hukuk sadece yap›lmas› ya da yap›lmamas› gereken eylem ile davran›fllar›gösteren buyurucu kurallar› de¤il; bunlar›n çi¤nenmesi durumunda zorlay›c›

51. Ünite - Hukuk Di l i

Özen ya da özensizlikamaçlad›¤› anlama yak›nduran sözcüklerin seçimiyleölçülür.

Page 12: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

yapt›r›mlar› da öngörür. Toplumsal düzenin sa¤lanmas›n›n baflka yolu da yoktur.Bu nedenle hukuk, adalete yönelik bir toplumsal yaflam düzeni diye de tan›mla-nabilir. Bununla birlikte dil ve hukuk toplumsal yaflam için olmazsa olmaz un-surlar›ndand›r.

Günlük DilGünlük yaflay›flta herkes taraf›ndan kullan›lan ve yaz› dilinden az çok farklarla ay-r›lm›fl bulunan, konuflma dili olarak da adland›r›lan dil türüdür.

Konuflma ve Yaz› DiliBir dilin iki yönü vard›r: Konuflma dili, yaz› dili.

Konuflma dili, yaz› dilinden farkl› olarak, çeflitli söyleyifl özellikleri tafl›yan vegünlük hayatta pratik maksatla konuflmada kullan›lan dildir. ‹nsanlar daha yaz›y›bilmeden de yüz y›llar boyunca konuflarak anlaflabilmifllerdir. Bu yüzden dilin ya-p›s›n›n kavranmas› konuflman›n flartlar›n›n bilinmesine ba¤l›d›r. Bu dil sosyal taba-kalara, co¤rafî bölgelere ba¤l› olarak bir tak›m farkl›l›klar gösterebilir. Lehçeler, fli-veler ve a¤›zlar bu de¤iflikli¤in tabii sonuçlar›d›r.

Yaz› dili ise bir konuflma dilinin yaz›ya geçirilmesinden ortaya ç›kan ve çeflitliilim ve sanat eserlerinin kaleme al›nmas›nda kullan›lan dildir. Di¤er bir ifadeyleyaz› dili, bir ülkede konuflulan flive ya da a¤›zlar içinden yayg›nlafl›p egemen olanortak dilin yaz›flmalarda kullan›lmas›, bilim ve sanat yap›tlar›n›n bu ortak dille ya-z›lmas› sonucu ortaya ç›kan yaz›l› dildir. Yaz› dili ses, flekil ve cümle bak›m›ndanifllenmifl ve gelifltirilmifl, yani bir kültür ve medeniyet dilidir. Üzerinde rahatça dü-flünmek ve ifllemek mümkün oldu¤undan yaz› dili, nesiller boyunca daima geliflti-rilir ve zenginlefltirilir.

Yaz› dili ve konuflma dilini karfl›laflt›ral›m.

Özel Dil-Mesleki DilAyn› meslekten olanlar›n veya ayn› alanda çal›flanlar›n kendi aralar›nda konufl-tuklar› kendine özgü kelimelerden oluflan dil türüdür. Mesleki dil, kiflilerin uz-manlaflmak istedikleri mesle¤e ait terimler ile kültürler aras› anlay›fl›n vurgulan-mas›n› ve farkl› ülkelerden meslektafllar› ile bilgi al›flveriflinde bulunmalar›n› sa¤-lamaktad›r. Grafik tasar›m - Mesleki DilHer mesle¤in mensuplar›n›n kendi arala-r›ndaki iletiflim s›ras›nda kulland›klar› o mesle¤e özgü baz› terimler vard›r. Ayr›-ca günlük dildeki kelimeler bir mesle¤in mensuplar› taraf›ndan çok farkl› bir an-lam yüklenmifl biçimde kullan›labilir. Mesleki dil ad› verilen bu özel dili üçüncükiflilerin anlamas› çok güçtür.

Hukuk DiliHukuk disiplini ile ilgili çok çeflitli alanlarda farkl› kullan›m örneklerini görebile-ce¤imiz özel dil türüdür. Her disiplin gibi hukukun da kendine özgü bir termi-nolojisi ve bu terminoloji kapsam›ndaki kavramlar› ifade eden kelimelerden olu-flan bir dili vard›r.

Hukuk sözlü ve yaz›l› iletiflime dayal› ancak teknik nitelikte bir sosyal bilimlerdal›d›r. Hukuki durumu do¤ru biçimde ifade edip aktarmak için hukuki kavramla-r›n tam karfl›l›¤›n› verecek kelimelerin seçilmesi gerekir. Son derece önem tafl›yanterminoloji sorunu Türkçe’de ve di¤er dünya dillerinde hukuk dilini günlük dildendaha farkl› ve kimi zaman da daha a¤›r-a¤dal› bir üsluba sahip, karmafl›k yap›da

6 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Konuflma dili temel olupdaha eskidir. Dil yaz›danayr› olarak düflünülebilir,ama konuflmadan ayr›olarak düflünülemez.

S O R U

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE

DÜfiÜNEL ‹M

SIRA S ‹ZDE

S O R U

DÜfiÜNEL ‹M

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE SIRA S ‹ZDE

AMAÇLARIMIZAMAÇLARIMIZ N NK ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

K ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T

3

Page 13: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

ve anlafl›lmas› zor bir dil (örne¤in ‹ngilizce’de legalese, Almanca’da juristischefachsprache vb) k›lar.

‹letiflimsel aç›dan yasalar›n insan iliflkilerini düzenlemek ve bozuldu¤unda sos-yal düzeni sa¤lamak üzere yasalar iliflkileri tan›mlamakta, hangi davran›fllara izinverilip verilmedi¤ini aç›klay›p, haks›zl›¤a u¤rayanlar›n haklar›n› aramalar›n› sa¤la-makt›r. Yasalar›n ve dolay›s›yla yasa dilinin temel ifllevi insanlar› yönlendirmek vedavran›fllar›n› s›n›rland›rmakt›r. Bu aç›dan de¤erlendirildi¤inde hukuk dilsiz varolamaz veya hukuk dilden ba¤›ms›z olarak düflünülemez. Ancak hukukun, günde-lik iletiflimde kullan›lmayan sözcüklerle dolu, kendine has bir dile sahip olmas›önemli bir mesleki özelli¤idir (Akt. Dönmez, 2009, s. 26).

Hukuk dilini yaz›l› veya sözlü olmas›na ve resmiyet derecesine göre iki alt s›-n›fa ay›ran bilim adamlar›na göre, anlaflma, vasiyet gibi belgeler kal›plaflm›fl yaz›l›hukuk metinlerini oluflturmakta, resmi yaz›l› türler aras›nda ise yasalar, hukukçu-lar›n dava dilekçeleri ve Yüksek Mahkeme kararlar› yer almaktad›r. Hukuk dilinindi¤er bir alt s›n›f› olan ve de¤iflmeyen formüllerden oluflan kal›plaflm›fl sözlü dileörnek olarak da evlilik töreni ve tan›k yeminleri örnek gösterilebilir. ‹çeri¤i de¤ifl-meyen kal›plaflm›fl sözlü metinlerin aksine resmi sözlü hukuk metinleri içerik de-¤iflikli¤ine izin vermekle birlikte özel bir planlama gerektirir. Örne¤in, hakimlerintan›k sorgulamalar› bu s›n›fta de¤erlendirilebilir. Görgü tan›klar›n›n söylemi, dan›fl-ma amaçl› grup içinde, bilirkifli aç›klamalar› ise önceden planlanabildi¤i için resmisözlü grup içinde yer almaktad›r. Gündelik hukuk söylemi de ço¤unlukla resmi ol-mayan bir yap›ya sahiptir ve hakimler ve avukatlar aras› konferanslar› veya hukuk-çular›n kendi aralar›nda yapt›klar› hukukla ilgili konuflmalar› içermektedir.

Uzun ve karmafl›k tümceler, ola¤and›fl› tümce yap›lar›, öznesiz ve edilgen ifa-deler, belirsiz dil, eski dil kullan›m›, yeni kelimeler türetilmesi, mevcut kelimele-rin bilinen anlamlar›n›n d›fl›nda kullan›lmas›, efl anlaml› sözcüklerin birlikte kul-lan›lmas›, genifl zamana yer verilmesi, resmiyet gibi nedenler hukuk dilini gün-lük dile göre daha güç anlafl›lan bir dil haline getirir (Akt. Dönmez 2009, s. 27).Hukuk uygulamas›nda ortaya ç›kan sorunlar›n önemli bir bölümünün yasalardave di¤er hukuki metinlerde (sözleflmeler, kararlar vs) kullan›lan dilden kaynak-land›¤› ileri sürülebilir. Tüm hukuki düzenleme ve metinlerin sade bir üslup ileve kavramlar›n içeri¤ini en uygun biçimde ifade edecek kelimeler kullan›lmaksureti ile kaleme al›nmas› gerekir.

Hukukun do¤as›ndaki ba¤lay›c›l›k ile zorlay›c›l›k, hukuki düzenlemeler ilemetinlerin insanlar taraf›ndan anlafl›labilir olmas›n› zorunlu k›lar. Zira insanlarancak anlad›klar› kurallara uyabilirler. Anlamad›klar› kurallara riayet etmedikleriiçin insanlara yapt›r›m uygulamak adaletsizlik olur. Bu nedenle hukuk dili, yö-neldi¤i kitlenin diline, di¤er bir deyiflle günlük dile, konuflma diline mümkünmertebe yak›n olmal›d›r.

Hukuk dili kullan›l›rken, dilin do¤al iflleyifli ve geliflimi göz ard› edilmemeli veafl›r›l›k teflkil edecek kullan›mlardan özenle kaç›n›lmal›d›r. Bu ba¤lamda özellikleyasama faaliyeti s›ras›nda yasa taslaklar›nda halk›n kulland›¤› dilden seçilmifl vedoktrin ve uygulama taraf›ndan kabul görmüfl kelimelerin kullan›lmas› hukuk dili-ne dair sorunlar›n ortaya ç›kmas›n› bafltan önleyebilecektir.

Özel dil olan hukuk dili hiçbir zaman mutlak s›n›rlarla genel dilden ayr›lamaz.Hukukun toplumsal ifllevlerinin her biri hukuk dilinin do¤al dilden genel dil çer-çevesinden hiçbir zaman kopamayaca¤›n› gösterir (Özden 1974, s. 6). Di¤er yan-dan, özel hale gelen hukuk dili genel dilin oluflumunda etkili olmaya bafllayabilir(Sav 2005, s. 233).

71. Ünite - Hukuk Di l i

Hukuk dilinin temelözelliklerinin aç›kl›k vesadelik, bilimsel tutarl›l›k veterim birli¤i, kesinlik vebelirginlik olmas› gerekti¤isöylenebilir.

Page 14: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Türk yasa dilinde de di¤er meslek alanlar›na benzer biçimde hukuk alan›naözgü sözcük ve terimler oldukça yayg›n olarak kullan›lmaktad›r. Ço¤unluklaArapça sözcüklerden oluflan ve zaman zaman sözdizimi düzeyine de taflan buteknik terim ve sözcükler do¤al olarak her yasan›n kapsad›¤› alanla ilgili de¤iflik-lik göstermektedir. Örne¤in; Türk yasa dilinde, büyük ölçüde s›kça kullan›lan bi-linmeyen sözcüklerden kaynaklanan anlafl›lamama durumu söz konusudur. Busözcüklerin Arapça, Farsça a¤›rl›kl› eski Osmanl› Türkçesi oldu¤u görülmektedir(Özy›ld›r›m 2001, s. 91).

Ülkemiz özelinde ise hukuk dilinin güçlü¤ü sorununun temeli Cumhuriyet ta-rihinden de gerilere uzan›r. Türk tarihinde tüm dönemlerde devlet yöneticileribaflka toplumlarla etkileflimler sonucunda bu toplumlar›n dillerinden etkilene-rek kendi dillerine terim-kavram-kelime aktarmas› yapm›fllard›r. Ancak ilk za-manlarda zarars›z olan bu tutum zaman içinde son derece afl›r›ya giderek halk›nhukuksal metinleri anlamakta zorlanmas›na ve hatta bunlar› hiç anlamamas›nayol açm›flt›r. Bunun üzerine Türk diline yönelik genel nitelikte bir ar›laflt›rma ha-reketi ile birlikte Türkçe hukuk dilinin ar›laflt›r›lmas› ve sadelefltirilmesi çabalar›gündeme gelmifltir.

‹deal olan halk›n muhatab› oldu¤u ve riayet yükümü alt›nda bulundu¤u huku-ki metinler ile düzenlemeleri kolayl›kla anlamas›d›r. Anadilde ayn› kavram› karfl›-layan kelimeler mevcut ise yabanc› kökenli kelimelerden vazgeçmek gerekir. An-cak anadilde hukuk terminolojisinin teknik kavramlar›n› karfl›layan kelimeler mev-cut de¤ilken, hukuksal anlamlar› içsellefltirilmifl yabanc› kökenli hukuk terminolo-jisi kelimelerini bir kenara b›rak›p mevcut kelimelerle oynamak suretiyle bunlar›nanlam ve içeri¤ini de¤ifltirmek veya terminolojik aç›dan kavram›n anlam ve içeri-¤ini karfl›lamaktan uzak yapay kelimeler yaratmak, tehlikeli ve fayda getirmektençok onar›lmaz zararlara yol açan popülist bir tutum olur.

Bu nedenle öncelikle kavram ve terimlere yönelik kelimeler aras›nda ciddi birtasnif yapmak ve anlamlar› gerçekten içsellefltirilmifl ve Türkçelefltirmenin gereksizoldu¤u kelimeleri veya terim ve kavram› tam olarak ifade edebilen bir öz Türkçekarfl›l›¤›n› bulmakta hukuk dünyas›n›n ittifak sa¤layamad›¤› Osmanl›ca terimleri ta-mamen oldu¤u halleriyle b›rakmak gerekmektedir. Çünkü a¤dal› bir dile yol açsada bu durum terim birli¤i aç›s›ndan son derece önemlidir. Bir terimin tam karfl›l›-¤›n›n Türkçe bir kelime olmamas›, bu terimin kendisini anlam ve içerik aç›s›ndankarfl›lamaktan uzak befl alt› tane Türkçe kelime ile temsil edilmesinden çok dahaiyidir. Aksi bir hareket tarz›n› benimseyerek anlat›lmak istenen kavram› tam olarakkarfl›layan yabanc› kökenli tek kelime yerine bir kaç kelimeden oluflan, yapayl›¤›her halinden anlafl›lan ve kavram›n içeri¤ini karfl›lamaktan çok uzak olan Türkçekelimeler koymak hukuk dilini katletmekten baflka bir fley olmayacakt›r.

Hukuk dilinin sadelefltirilmesinde uygulanacak usul de çok önemlidir. Bu hu-sustaki çal›flmalar› tek bafl›na yasa koyucunun kotarmas› kesinlikle mümkün de¤il-dir. Yasa koyucunun tek bafl›na alt›ndan kalkmas›n›n kesinlikle mümkün olmad›-¤› bu iflte teorisyen ve uygulay›c›lar ile iflbirli¤i yapmas› zorunludur. Özellikle dehukuk uygulamas›n›n tepesinde bulunan yüksek yarg› organlar› ihmal edilmeme-lidir. Gerçekten yüksek yarg› organlar› özellikle de Yarg›tay y›llard›r hukuk dilininar›laflt›r›lmas› çabalar›na, terimlere yeni Türkçe karfl›l›k kelimeler bulmak suretiyleen büyük destek ve katk›y› sa¤lamaktad›r.

Unutulmamas› gereken bir husus hukuk dilinin ar›laflt›r›lmas› çal›flmalar› sonu-cunda türetilen Türkçe karfl›l›k kelimelerin ancak hukuk dünyas› ve doktrin tara-f›ndan benimsenmesi durumunda bu çabalar›n hedefine ulaflm›fl olaca¤›d›r. Hu-

8 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Bunlar, kimi zamankendilerine düflman-rakipolan ancak geliflmifl biruygarl›k düzeyinde bulunantoplumlard›r.

Page 15: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

kuk uygulamac›lar›n› oluflturan hâkim, savc› ve avukatlar hukuk dilinin ar›laflt›r›l-mas› çal›flmalar›nda adeta bir süzgeç görevi görmektedir. Hukuk terimlerini karfl›-lamaya yönelik ihdas edilen Türkçe kelimelerin yerindeli¤i ve kullan›labilirli¤idoktrin ve uygulamac›lar taraf›ndan titizlikle denetlenip s›nanmaktad›r. Sonuç ola-rak, hukuk dilinin ar›laflt›r›lmas› için yap›lacak çal›flmalarda baflar›l› olunmas› içinhukuki kavram›n anlam ve içeri¤i göz ard› edilmeksizin günlük dilden kelimeler-den karfl›l›k bulmak veya türetmek zorunludur.

Uygulamada Hukuk Dilinin Kullan›m›Hukuk dilinin kullan›m› esas itibar› ile hukuki metinler haz›rlan›p kullan›lmas›ba¤lam›nda olmaktad›r. Hukukta ihtarname, ihbarname, beyanname, teklifname,taahhütname, mukavelename-akit-sözleflme, senet, poliçe, fatura gibi pek çok ev-rak-belgeler haz›rlan›p kullan›l›r. Bunlar›n tümü hukuki de¤er tafl›yan belgelerdir.Bu belgelerden bir k›sm›, örne¤in senet, delil niteli¤indedir. Adalet meslek perso-neli (paralegal) tüm bu belgelerin öneminin fark›nda olmak ve bunlar›n her biriniilgili olduklar›n kategorinin gerekli k›ld›¤› biçim ve içerikte düzenlemek veya dü-zenlenmesine arac›l›k etmek zorundad›r. Her belge içeri¤i dikkate al›narak düzen-lenmeli ve bu yap›l›rken de içeri¤in gerektirdi¤i kelimeler kullan›lmal›d›r. Belgebelli bir flekle tabi ise flekil flartlar›na riayet edilerek bu belge düzenlenmelidir. Ör-ne¤in ihbarname durum tespiti yapan ve bir hususu bildiren bir belgedir. ‹htarna-me belli bir hususa yönelik talep ve bu talebin gere¤i belli bir süre içinde yerinegetirilmedi¤inde de buna bir hukuki sonuç ba¤lama uyar›s›nda bulunan bir belge-dir. Hukuki belge düzenlenirken hukuk dili do¤ru kullan›lmal›d›r.

Yasalar›n DiliHukukta de¤iflmez kural fludur: Yasalar›n dili olabildi¤ince aç›k, anlafl›l›r, sade veözlü olmal› ki, insanlar, hak ve özgürlüklerinin s›n›rlar›n› ve nas›l kullan›lacaklar›-n› yasalara bakarak kolayl›kla anlayabilsinler. Yasa koyucu bu görevini baflard›¤›oranda hiç kuflkusuz yurttafl-birey de yasalar› bilme ve onlara uyma ödevlerini da-ha iyi yerine getirecektir (TCK m. 4).

Hukukla dil aras›ndaki ba¤lant›n›n bilinmesi, bizi ikinci bir aflama olarak hu-kuk dilinde en belirleyici aktör olan yasa diline götürür. Yasa dilinin nas›l olma-s› gerekti¤i konusu üzerindeki düflünceler gibi bu gereklili¤in sa¤lanamad›¤› du-rumlarda ortaya ç›kacak olan olumsuzluklar konusunda da benzer görüfllerinvarl›¤›ndan söz edebiliriz. Yasa dilinin olmas› gerekenden daha farkl› bir biçim-de ele al›nmas› durumunda ortaya baz› sorunlar›n ç›kaca¤› ve bu sorunlar›n he-men hemen neler olaca¤› konusunda genel bir mutabakat vard›r. Örne¤in yasadilinin halk taraf›ndan anlafl›labilir bir dil olmas› gerekti¤i yayg›n bir görüfltür.Halk taraf›ndan anlafl›lman›n bir zorunluluk olmad›¤› fleklinde görüfllerle de kar-fl›lafl›lmaktad›r. Fakat bu görüfllerin önemli bir ço¤unlukta oldu¤u söylenemez.Yasa dilinin olmas› gerekene uygun olarak nas›l oluflabilece¤i konusunda tambir uzlafl› söz konusu de¤ildir.

Bir yaz›n›n nas›l bir dille kaleme al›naca¤› her fleyden önce o yaz›yla ne amaç-land›¤›na ba¤l›d›r. Bu itibarla, yasa dili söz konusu oldu¤unda, bu dilin belirlen-mesinde yasayla ne amaçland›¤›n›n saptanmas› ve bu amac›n gerçeklefltirilmesin-de nas›l bir dilin kullan›lmas› gerekti¤inin ortaya konulmas› zorunludur ( Akt. Er-din, 2008, s.212).

Yasalar›n kolayl›kla anlafl›labilir olmas› ve endifle duyulan sorunlar›n do¤umu-nun engellenmesi, bu yasalar›n halk›n yabanc› olmad›¤› bir dille yaz›lmas›na ba¤-

91. Ünite - Hukuk Di l i

Page 16: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

l›d›r. Yasalar halk›n yabanc› olmad›¤› bir dille kaleme al›n›rsa, halk bu dille yaz›l-m›fl yasalara da yabanc› olacakt›r. Bu durumda bireyler, özgürlüklerinin ve bu öz-gürlükler çerçevesindeki eylemlerinin sonuçlar›n› kestiremeyecektir (Akt. Erdin,2008, s.213).

Anlafl›labilirli¤in sa¤lanmas› kullan›lan dilin özelliklerine ba¤l›d›r. Yasa dili aç›kve sade olmal›d›r. Bütün yaz›lar için oldu¤u gibi, yasa metni için de geçerli ve ge-rekli olan, aç›kl›k ve sadeli¤in her fleye tercih edilmesidir. Kapal›, zor anlafl›l›r me-tinler haklar›n kaybolmas›na neden olabilir. Aç›k ve sade olmamas› sebebiyle ya-say› anlayamayan bir tak›m haklar›n›n var oldu¤undan ve bu haklar›n korunmas›için hukuki baz› yollara baflvurabilece¤inden habersiz yaflayan insanlar›n ço¤un-lukta oldu¤u bir toplumda haklar›n sahiplerini bulabilmesinden söz etmek müm-kün de¤ildir. Ayr›ca hukukun sadece teknik anlamda adaleti da¤›t›yor olmas›önemli bir yeterlilik de¤ildir. ‹çerik aç›s›ndan mükemmeliyeti sa¤layan bir yasa,mutlak adaletin sistemlefltirilmesinde hukuka önemli katk›lar sa¤layabilecek olsada, zor anlafl›l›r bir dil, yasan›n yöneldi¤i insanlar›n davran›fllar›nda hukuk kuralla-r›ndan faydalanmalar›n› ve hukuku davran›fllar›nda kendilerine rehber edinmeleri-ni zorlaflt›racakt›r. Bu durumda, ortaya ç›kan uyuflmazl›klar›n yasadaki adil çözü-me uygun bir sonuca ulaflmalar› mümkün olabilse de, insanlar›n hukukun rehber-li¤inde bir hayat yaflamalar› zorlaflacak, hukukun önleyici (proaktif) yönü ihmaledilmifl olacakt›r.

Zorunlu olmad›¤› halde yasa metnine dahil edilmifl cümle ve ayr›nt›lar, yasay›okumak durumunda olan kim olursa olsun, varl›¤› gibi gereksiz bir yorgunlu¤a vekar›fl›kl›¤a sebep olacakt›r. Ayr›ca, yasa bir mant›k sanat› olmad›¤›ndan afl›r› ince-liklerle okuyucuya zor anlar yaflatmamal›d›r (Akt. Erdin, 2008, s.214).

Yasa dilinde aç›kl›k ve sadelikle anlafl›labilirli¤in sa¤lanmas›nda önemli bir öl-çü, yaflayan dil ölçüsüdür. Aç›k, sade ve herkesin anlayabildi¤i metinler yaflayandilde yaz›lan metinlerdir. Yaflan dil, halk taraf›ndan bizzat konuflulan ve yaz›lan dilyani kullan›lan dildir (Akt. Erdin, 2008, s.215).

Yasada kullan›lan dil, kesin belirgin ve okuyan herkeste ayn› düflünceyi b›ra-kacak bir dil olmal›d›r. Bu dil, gerek uygulamada, gerek yasan›n anlam›n›n ortayakonmas›nda flüphe ve tereddüde yer vermeyecek, okuyanlar› kapsam›n belirlen-mesinde sorunlarla karfl› karfl›ya b›rakmayacak flekilde olmal›d›r. Bu, yasada kulla-n›lan kelime ve terimler üzerinde gerekli anlaflman›n sa¤lanmas› demektir.

Yasa dilinin kesinlik ve belirgin özelli¤i, uygulamada ve yasa ile ba¤l› olanhalk›n temel haklar›n›n ve özgürlüklerinin korunabilmesinde de çok önemlidir.Aksi taktirde, hukuktan beklenen adil yarg›lamaya gölge düflebilecektir (Akt. Er-din, 2008, s.216).

Yasa dilinin üslubunda bulunmas› gereken önemli bir hususta estetiktir. “Üsluptemiz ve zarif, kolay ve berrak olmal›, okuyanda cazibeli bir intiba b›rakmal›d›r”.Böyle bir üslup, yasa dilini mahiyetinden kaynaklanan anlafl›lmazl›klardan kurtar›r(Akt. Erdin, 2008, s.218).

Yasa diliyle ilgili olarak karfl›lafl›lan temel sorunlar, bir yandan yasa içeri¤inido¤ru bir flekilde ifade eden bir dilin kullan›lmas›, di¤er yandan, bu dilin yöneldi-¤i kitle taraf›ndan anlafl›labilir olmas›n›n sa¤lanmas›d›r. Yasan›n kendisinden bek-lenen fonksiyonu yerine getirebilmesi için, bu sorunlar›n do¤ru bir flekilde çözü-me kavuflturulmas› gerekir.

10 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 17: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

111. Ünite - Hukuk Di l i

Dil kavram›n› tan›mlamak,

Dil, her fleyden önce bir iletiflim arac›d›r. Kendi-ni daha iyi ve do¤ru anlatman›n tek yolu ise di-li iyi kullanmakt›r. Gerek sözel dil gerekse be-den dili iletiflimi sa¤layan veya t›kayan araçt›r.Dil nesne ve kavramlar›n seslerden oluflan keli-melerle temsil edildi¤i bir iletiflim kodu, duyguve düflünceleri aktarmaya yarayan bir anlat›marac›d›r. ‹nsanlar kelimelerden veya iflaretler-den oluflturduklar› dil vas›tas› ile birbirlerineduygular›n› ve düflüncelerini bildirirler. Bir grupinsan belli nesne ve kavramlar› belirli ses veiflaretlerle anlatmak konusunda uzlaflt›¤›nda dilortaya ç›kar. Dili seslerin bir araya gelmesi ileoluflan kelimeler oluflturur, bu kelimeler birgrup insan›n evren, onu oluflturan nesneler veevrendeki kavramlar hakk›ndaki duygu ve dü-flüncelerini simgeler. Dil bir dizgedir zira keli-melerin belli kurallar uyar›nca bir düzen içindes›ralanmas› gerekir. Bir dilin kelime hazinesi vedizilimi bir insan grubunun kültürünü, yaflam›ve evreni alg›lay›fl biçimini hatta hayal gücünüve yarat›c›l›k düzeyini yans›t›r.

Hukuk ve dil iliflkisini aç›klamak,

Toplumsal yaflam› kolaylaflt›r›p koruyan kuralla-r›n içinde en önemlisi hukuktur. Hukuk sadeceyap›lmas› ya da yap›lmamas› gereken eylem iledavran›fllar› gösteren buyurucu kurallar› de¤il;bunlar›n çi¤nenmesi durumunda zorlay›c› yapt›-r›mlar› da öngörür. Toplumsal düzenin sa¤lan-mas›n›n baflka yolu da yoktur. Bu nedenle hu-kuk, adalete yönelik bir toplumsal yaflam düzenidiye de tan›mlanabilir. Bununla birlikte dil vehukuk toplumsal yaflam için olmazsa olmaz un-surlar›ndand›r. Burada hukuku yaratanda dildir.hukuk dilinin anlafl›l›r olmamas›, o toplumunfertleri taraf›ndan anlafl›lamayan kurallar yüzün-den, yönetenler ve yönetilenler aras›nda uçu-rumlar oluflturacakt›r. Anlafl›lmak ve anlamak gi-bi kiflinin en temel ihtiyaçlar›n›n karfl›lanamad›¤›bir topluluk içinde de, fertlerin kaosa sürüklen-mesi muhtemeldir. Bu sebeple; dil, hukuk kural-lar›n› en aç›k haliyle verebilmelidir.

Özet

1NA M A Ç

2NA M A Ç

Page 18: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

12 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Bu üniteyi anlay›p anlamad›¤›m›z› ölçmek için afla¤›da-ki sorular›, s›nav oluyormufl gibi cevaplay›n›z. Do¤rucevaplar› ünitenin sonunda bulacaks›n›z. Baflar› duru-munuza göre ünitenin tümüne ya da cevaplamad›¤›n›zsorulara iliflkin bölümleri yeniden çal›fl›p çal›flmayaca-¤›n›za kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K‹, S‹Z‹

DE⁄ERLEND‹R‹CEK K‹fi‹, fiU ANDA Y‹NE S‹ZS‹N‹Z.

1. Günlük yaflay›flta herkes taraf›ndan kullan›lan veyaz› dilinden az çok farklarla ayr›lm›fl bulunan, konufl-ma dili olarak da adland›r›lan dil türü afla¤›dakilerdenhangisidir?

a. Mesleki dilb. Özel dilc. Günlük dild. Hukuk dilie. Yaz› dili

2. Afla¤›dakilerden hangisi dilin temel özelliklerindenbiri de¤ildir?

a. Dil evrenin kendisini simgeler.b. Dil bir uzlaflmay› ifade eder.c. Dil bir dizgedir.d. Dil iletiflim için kullan›l›r.e. Dil bir iletiflim kodu ve aktar›m-anlat›m arac›d›r.

3. Teflri ne anlama gelmektedir?a. Anayasab. Kanunc. Devletd. Nizame. Yasama

4. Afla¤›daki dillerden hangisi daha eskidir?a. Yaz› dilib. Mesleki dilc. Resmi dild. Konuflma dilie. Hukuk dili

5. Afla¤›dakilerden hangisi hukuk dilinin temel özellik-lerinden biri de¤ildir?

a. Aç›kb. Abart›l›c. Bilimsel tutarl›kd. Terim birli¤ie. Kesinlik

6. Ayn› meslekten olanlar›n veya ayn› alanda çal›flanla-r›n kendi aralar›nda konufltuklar› kendine özgü kelime-lerden oluflan dil türü afla¤›dakilerden hangisidir?

a. Özel dilb. Konuflma dilic. Hukuk dilid. Yaz› dilie. Resmi dil

7. Afla¤›dakilerden hangisi gerekçe anlam›ndad›r?a. Ammeb. Celsec. Ehlivukufd. Esbab-› mucibee. Müruruzaman

8. Bir konuflma dilinin yaz›ya geçirilmesinden ortayaç›kan ve çeflitli ilim ve sanat eserlerinin kaleme al›nma-s›nda kullan›lan dil afla¤›dakilerden hangisidir?

a. Günlük dilb. Hukuk dilic. Konuflma dilid. Mesleki dile. Yaz› dili

9. Afla¤›daki efllefltirmelerden hangisi yanl›flt›r?

a. Tüzel kiflilik- Hükmi flahsiyetb. Sorumluluk- Mesuliyetc. Yarg›ç- Müddeiumumid. Sözleflme- Akite. Tafl›n›r- Menkul

10. Yasa diliyle ilgili afla¤›daki ifadelerden hangisi yan-

l›flt›r?

a. Yal›n ve özlü olmal›d›r.b. Eski hukuki terimler kullan›lmal›d›r.c. Anlafl›l›r olmal›d›r.d. Aç›k olmal›d›r.e. Kesin, belirgin olmal›d›r.

Kendimizi S›nayal›m

Page 19: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

131. Ünite - Hukuk Di l i

“Hukuk-dil iliflkisinin, dogmatik hukuk bilimi-yasma-uygulama yahut hukuk bilimcisi-yasakoyucu-uygula-mac› etkinlikleri ile bunlar›n karfl›l›kl› etkileflimleri veiletiflimleri alan›nda bu alan›n d›fl›nda kalan yurttafllar›ndo¤rudan anlay›p, arac›s›z bir iletiflime ve etkileflimegeçemedikleri bir meslek diline, kendine özgü bir diledönüfltü¤ünü görüyoruz. Bu dil karfl›s›nda-genel dil kul-lan›m›n›n özellikle d›fl›nda kald›¤› anlamlarda meslek-ten olmayan yurttafllar durma göre-bilseler böyle olma-yacak- yersiz bir korkuya veya umuda kap›l›rlar. Birhukuki kavram k›l›ç gibi savrulabilece¤i gibi bayrak gi-bi de dalgalanabilir. .....................”

Kaynak: Ökçesiz H. (1993). Hukuk ve Dil, Ça¤daflHukuk Fakültesi ve Hukuk Kuram› incelemeleri. (s.475).Alk›m Yay›nevi, ‹stanbul.

Kendimiz S›nayal›m Yan›t Anahtar›1. c Ayr›nt›l› bilgi için “Günlük Dil” konusuna bak›n›z.2. a Ayr›nt›l› bilgi için “Dil” konusuna bak›n›z.3. e Ayr›nt›l› bilgi için “Genel Olarak” konusuna

bak›n›z.4. d Ayr›nt›l› bilgi için “Konuflma ve Yaz› Dili” konu-

suna bak›n›z.5. b Ayr›nt›l› bilgi için “Hukuk Dili” konusuna bak›n›z.6. a Ayr›nt›l› bilgi için “Özel Dil-Mesleki Dil” konu-

suna bak›n›z.7. d Ayr›nt›l› bilgi için “Genel Olarak (S›ra Sizde 2)”

konusuna bak›n›z.8. e Ayr›nt›l› bilgi için “Konuflma ve Yaz› Dili” konu-

suna bak›n›z.9. c Ayr›nt›l› bilgi için “Genel Olarak (S›ra Sizde 2)”

konusuna bak›n›z. 10. b Ayr›nt›l› bilgi için “Yasalar›n Dili” konusuna

bak›n›z.

S›ra Sizde 1

Bilge Konfüçyüs’a yerden gö¤e kadar hakl›d›r. Dilingücünü temelini sözcükler oluflturur. Sözcükler, ana di-lin kendine özgü dünya görüflüne, öz, kök ve ses yap›-s›na uygun de¤ilse kusurlu say›l›rlar. Bu durum ço¤un-lukla, di¤er dillerden do¤rudan al›nt› yap›lan ya da ya-banc› köklerden uydurma sözcüklerde söz konusudur.

S›ra Sizde 2

Yürütme (icra), yarg› (adalet), kamu (amme), özgür-lük (hürriyet), savc› (müddeiumumi), yarg›ç (hakim),gerekçe (esbab-› mucibe), yarg›lama (muhakeme),duruflma (celse), tan›k (flahit), bilirkifli (ehlivukuf),sorumluluk (mesuliyet), sözleflme (akit), tafl›n›r (men-kul), tafl›nmaz (gayrimenkul), kovuflturma (takibat),tutuklama (mevkufiyet), zamanafl›m› (müruruzaman),erteleme (tecil).

S›ra Sizde 3

Konuflma dili, nesillere ve fertlere ba¤l› olarak varl›¤›n›devam ettirdi¤i için fertlerle birlikte o da kaybolur. Ya-z› dili ise k⤛t üzerinde devam eden gelenekle nesillerboyunca sürüp gider. Böylece nesillerin hayat tecrübe-leri nesilden nesile artarak zenginleflir. Bu bak›mdanyaz›l› gelene¤e sahip olan milletlerin medeniyet seviye-leri yüksektir.

Okuma Parças› S›ra Sizde Yan›t Anahtar›

Page 20: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

14 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

AfiÇIO⁄LU Ç. (2001) Dil ve Hukuk, Cumhuriyet Gaze-tesi Bilim Teknik Eki (3 Kas›m 2001).

Ç‹FTPINAR B. (2008). Toplumsal Kurallar›n Metni OlanHukuk ve Hukuk Dili, Uluslar aras› Sosyal Araflt›r-

malar Dergisi, Volume 1/5.ÇONGUR R. (1967). Türk Hukuk Dili Nas›l Özlefltiri-

lebilir?, TDK Yay›nlar›, Ankara Üniversitesi Bas›-mevi.

DÖNMEZ ‹. H. (2009). Cumhuriyet Dönemi Türk Ede-biyat›nda Bir ‹letiflim Ortam› Olarak Mahkemeler,Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal BilimlerEnstitüsü Halkla ‹liflkiler ve Tan›t›m Anabilim Dal›.

ERD‹N S. (2008). Yasalar›n dili, http://www.turkhu-kuksitesi.com/makale_900.htm

KARAYALÇIN Y. (1994). Hukukta Ö¤retim-Kaynaklar-

Metod Problem Çözme, 4. Bask›, Banka ve TicaretHukuku Araflt›rma Enstitüsü, Türkiye ‹fl Bankas›Vakf›, Ankara.

ÖKÇES‹Z H. (1997). Hukuk ve Dil, Ça¤dafl Hukuk Fel-

sefesi ve Hukuk Kuram› ‹ncelemeleri, Alk›m Yay›ne-vi, ‹stanbul.

ÖZDEN Y. (1974). Hukukta Dil, Ankara Barosu Dergi-si, 1974/5.

ÖZYILDIRIM I. (1999). Türk Yasa Dili, Hacettepe Üni-

versitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 16, Say›: 1.SAV A. (2005). Hukuk Dili Olarak Türkçe, Ça¤dafl Türk

Dili Dergisi, Cilt 17, Say› 209.YÜCEL Ö. (2010). Dil ve ‹letiflim, http://acikarsiv.ati-

lim.edu.tr/eng/browse/44/329.pdfhttp://www.edebiyatsanat.com/dil-bilgisi/61-dil-

tarihi/421-konusma-dili-yazi-dili.html

Yararlan›lan ve BaflvurulabilecekKaynaklar

Page 21: Hukuk Dili Ve Adli Yazi
Page 22: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Bu üniteyi tamamlad›ktan sonra;Dilekçeyi ve dilekçe hakk›n› tan›mlayabilecek,Genel dilekçelerin kapsam›, içeri¤i, dilekçe yazarken dikkat edilecek husus-lar› s›ralayabilecek,Adli dilekçeleri inceleyebilecek,Dava dilekçesinin eksik yaz›lmas› durumunda yapt›r›m› aç›klayabilecek bilgive beceriler kazanabileceksiniz.

‹çindekiler

• Dilekçe • Dilekçe hakk› • Dava dilekçeleri

Anahtar Kavramlar

Amaçlar›m›z

NN

NN

Hukuk Dili ve AdliYaz›flmalar

Dilekçeler

• D‹LEKÇELER• GENEL (AD‹) D‹LEKÇELER• ADL‹ D‹LEKÇELER• DAVA D‹LEKÇES‹N‹N EKS‹K

DÜZENLENMES‹N‹N YAPTIRIMI• ÇEK‹fiMES‹Z YARGIYA (N‹ZASIZ

KAZAYA) ‹L‹fiK‹N D‹LEKÇELER‹N‹ÇER‹⁄‹

• D‹⁄ER ADL‹ D‹LEKÇELER‹N‹ÇER‹⁄‹

• ‹CRA VE ‹FLAS HUKUKUNA ‹L‹fiK‹ND‹LEKÇELER

• CEZA DAVALARINA ‹L‹fiK‹ND‹LEKÇELER

• ‹DAR‹ (YÖNETSEL) YARGIYA‹L‹fiK‹N D‹LEKÇELER

2HUKUK D‹L‹ VE ADL‹ YAZIfiMALAR

Page 23: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

D‹LEKÇELERBir dile¤i bildirmek için resmî makamlara sunulan, imzal› ve adresli, pullu veyapulsuz yaz›ya, istida, arzuhâl veya dilekçe denir. Di¤er bir ifade ile bir dilekte yada flikayette bulunmak veya bilgi vermek amac›yla resmi makamlara sunulan tarih-li, imzal› mektuptur. Kifliyi ve kamuyu ilgilendiren bir hakk›n sa¤lanmas›, bir hak-s›zl›¤›n düzeltilmesi, kald›r›lmas› için gerçek yahut tüzel kiflilerce ilgili makamlarayaz›lan yaz›lara dilekçe denir. ‹stida, arzuhal de denilir.

Dilekçe hakk›, sorulara cevap almak suretiyle bilgi edinmeyi, flikayette bulun-mak suretiyle denetlemeyi, dilek ve öneride bulunmak suretiyle de demokratik ka-t›l›m› sa¤layan siyasal haklardand›r.

Dilekçe hakk›, Anayasan›n 74. maddesinde; Vatandafllar, kendileriyle veya kamuile ilgili dilek ve flikâyetleri hakk›nda, yetkili makamlara ve Türkiye Büyük Millet Mec-lisine yaz› ile baflvurma hakk›na sahiptir. Kendileriyle ilgili baflvurmalar›n sonucu, di-lekçe sahiplerine yaz›l› olarak bildirilir. Bu hakk›n kullan›lma biçimi kanunla düzenle-nir. Anayasan›n 74. maddesinin devam›nda “kendileriyle ilgili baflvurmalar›n sonucu,gecikmeksizin dilekçe sahiplerine yaz›l› olarak bildirilir” denmektedir. Dilekçe hakk›-n›n kullan›lmas›yla ilgili olarak, 01.11.1984 tarihli ve 3071 say›l› Dilekçe Hakk›n›n Kul-lan›lmas›na Dair Kanun kabul edilmifl bulunmaktad›r. Türk vatandafllar› kendileriyleveya kamu ile ilgili dilek ve flikayetleri hakk›nda, Türkiye Büyük Millet Meclisine veyetkili makamlara yaz› ile baflvurma hakk›na sahiptirler. (Ek f›kra: 02/01/2003 - 4778S.K./25. md.) Türkiye’de ikamet eden yabanc›lar karfl›l›kl›l›k esas› gözetilmek ve dilek-çelerinin Türkçe yaz›lmas› kayd›yla bu haktan yararlanabilirler (3071 S.K. m.3).

Dilekçenin incelenmesi ve sonucunun bildirilmesi, Türk vatandafllar›n›n veTürkiye’de ikamet eden yabanc›lar›n kendileri ve kamu ile ilgili dilek ve flikâyetle-ri konusunda yetkili makamlara yapt›klar› baflvurular›n sonucu veya yap›lmaktaolan ifllemin safahat› hakk›nda dilekçe sahiplerine en geç otuz gün içinde gerek-çeli olarak cevap verilir. ‹fllem safahat›n›n duyurulmas› halinde al›nan sonuç ayr›-ca bildirilir (3071 S.K. m.7, De¤ifliklik; 2/1/2003-4778/27 madde).

3071 say›l› Yasan›n 3. maddesi TBMM ve yetkili makamlara yaz› ile baflvuru hak-k›n›, 4. maddesi dilekçede bulunmas› gereken unsurlar› ve 7. maddesi de dilekçe-nin sonucundan muhataplar›n›n 2 ay içinde bilgilendirilece¤ini belirtmektedir.

Anayasal ve yasal düzenlemelerden anlafl›laca¤› gibi, verilen dilekçenin içeri¤i-nin kabul edilmez oldu¤u durumda dilekçelerin bu nedenle iflleme konulamayaca-¤›n›n baflvurucuya bildirilmesi hukuk devleti ilkesinin bir gere¤i olarak ortaya ç›k-maktad›r. Bu aç›k düzenlemelere karfl›n uygulama; dilekçe sahiplerinin saiklerininsorgulanmas›, baz›lar›n›n gözalt›na al›nmalar› ve tutuklanmalar› biçiminde olmufltur.

Dilekçeler

Dilekçe yetkili makamlara“yaz›” ile baflvurma hakk›olarak da tan›mlan›r.

Page 24: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Dilekçe hakk›n›n yasal dayanaklar› nelerdir?

Anayasa’n›n 38. maddesine göre; “Kimse, ifllendi¤i zaman yürürlükte bulunan ka-nunun suç saymad›¤› fiilden dolay› cezaland›r›lamaz; kimseye suçu iflledi¤i zaman,kanunda o suç için konulmufl olan cezadan daha a¤›r bir ceza verilemez.” Ayn› dü-zenleme Avrupa ‹nsan Haklar› Sözleflmesinin 7. maddesinde de yer almaktad›r.

Hukuk kurallar›, bazen aç›kça resmi yerlere yap›lacak baflvurular›n (müracaat-lar›n) sözlü veya yaz›l› olabilece¤ini öngörebilir (Örne¤in, ‹‹K m. 62’ye göre, genelhaciz yolunda itiraz, yaz›l› veya sözlü yap›labilir). Bu durumda baflvuru; istenirseyaz›l› olarak (bir dilekçe ile) veya istenirse de sözlü flekilde yap›labilir.

Buna karfl›l›k e¤er hukuk kural›, baflvurunun mutlaka yaz›l› olarak yap›lmas›n›öngörüyorsa, baflvuru ancak yaz›l› olarak (bir dilekçe ile) yap›labilir.

Hukuk kural›na göre, dilekçenin belli bir biçimde (belli bir içeri¤e sahip olarak)haz›rlanmas› gerekiyorsa, bu durumda dilekçenin belirlenen ö¤eleri içerecek flekildehaz›rlanmas› zorunludur. Örne¤in, afla¤›da aç›klanaca¤› üzere, hukuk davalar›nda di-lekçelerin belli bir biçimde yaz›lmas›, Kanun (HMK m. 119) gere¤idir. Dava dilekçe-sinin Kanunun arad›¤› koflullar› içermemesinin yapt›r›m› (müeyyidesi) vard›r (HMK119/2 Birinci f›kran›n (a), (d), (e), (f) ve (g) bentleri d›fl›nda kalan hususlar›n eksikolmas› hâlinde, hâkim davac›ya eksikli¤i tamamlamas› için bir haftal›k kesin süre ve-rir. Bu süre içinde eksikli¤in tamamlanmamas› hâlinde dava aç›lmam›fl say›l›r.

Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) madde 119’a göre; dava dilekçesin-de afla¤›daki hususlar bulunur:

1. Taraflar›n ve varsa kanuni temsilci veya vekillerinin ad ve soyadlar› ile adresleri,2. Aç›k bir flekilde dava konusu,3. Davac›n›n iddias›n›n dayana¤› olan bütün vak›alar›n s›ra numaras› alt›nda

aç›k özetleri ve delillerinin nelerden ibaret oldu¤u,4. Hukuki sebeplerin özeti,5. Aç›k bir flekilde iddia ve savunma,6. Karfl› taraf›n hangi sürede cevap verebilece¤i,7. Davac›n›n veya varsa kanuni temsilci yahut vekilinin imzas›HMK madde 116’ya göre ilk itirazlar afla¤›daki hallerden ibarettir:a) Kesin yetki kural›n›n bulunmad›¤› hâllerde yetki itiraz›.b) Uyuflmazl›¤›n tahkim yoluyla çözümlenmesi gerekti¤i itiraz›.c) ‹fl bölümü itiraz›.‹leri sürülmesi ve incelenmesi ise HMK madde 117’de gösterilmifltir. Buna göre;(1) ‹lk itirazlar›n hepsi cevap dilekçesinde ileri sürülmek zorundad›r; aksi hâlde

dinlenemez. (2) ‹lk itirazlar, dava flartlar›ndan sonra incelenir.(3) ‹lk itirazlar, ön sorunlar gibi incelenir ve karara ba¤lan›r.Hukuk kural›na göre, dilekçenin belli bir biçimde (belli bir içeri¤e sahip olarak)

haz›rlanmas› gerekiyorsa, bu durumda dilekçenin, belirlenen ö¤eleri içerecek flekildehaz›rlanmas› zorunludur. Örne¤in, afla¤›da aç›klanaca¤› üzere, hukuk davalar›nda di-lekçelerin belli bir biçimde yaz›lmas› Kanun (HMK m. 119) gere¤idir ve dava dilekçe-sinin Kanunun arad›¤› koflullar› içermemesinin yapt›r›m› vard›r (HMK m. 119/2).

Dilekçe, normal olarak, dilekçe sahibi taraf›ndan bizzat düzenlenir veya düzen-lettirilir. Aksine bir kural veya zorunluluk yoksa el yaz›s›yla veya yaz› makinesi/bil-gisayar ile yaz›labilir.

18 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

S O R U

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE

DÜfiÜNEL ‹M

SIRA S ‹ZDE

S O R U

DÜfiÜNEL ‹M

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE SIRA S ‹ZDE

AMAÇLARIMIZAMAÇLARIMIZ N NK ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

K ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T

1

Örne¤in, ‹‹K m. 169’a görekambiyo senetlerine özgütakipte itiraz mutlaka yaz›l›bir dilekçe ile yap›l›r.

Page 25: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Uygulamada bazen, genellikle çok say›da baflvuru yap›lmas›n›n söz konusu ol-du¤u hallerde, ifllemleri ve de¤erlendirmeyi kolaylaflt›rmak için, bas›l› (matbu) di-lekçeler de kullan›lmaktad›r. Bunlara, “örnek dilekçe” veya “form dilekçe” de de-nilmektedir. Örne¤in ö¤renci kredileri, kay›t yenileme, kooperatif üyeli¤i baflvuru-su vb. konularda çok say›da baflvurunun söz konusu oldu¤u durumlarda, hem ko-layl›k hem de olas› eksikliklerin önlenmesi amac›yla bu tür dilekçelerin kullan›ld›-¤› gözlemlenmektedir. Uygulamada, ad› dilekçe olmamas›na karfl›n, icra takiple-rinde kullan›lan “takip talebi” de, bir bas›l› dilekçe örne¤i olarak gösterilebilir. Ba-s›l› dilekçeler, bofl b›rak›lan yerlerin ilgilisi taraf›ndan yaz› makinesiyle veya oku-nakl› bir el yaz›s›yla doldurulmas›yla tamamlan›r.

Bir dilekçenin flu flekilde ele al›nmas› uygundur: Tam, k›sa, aç›k, do¤ru ve uy-gun bir ifade ile kaleme al›nmas› gerekir.

Dilekçe yaz›m›nda göz önünde bulundurulmas› gereken kurallar flunlard›r:• Dilekçeler, konular›na göre uzun veya k›sa olabilir. Konular k›sa ve öz ola-

rak belirtilir. Gereksiz ayr›nt›lara yer verilmez. • Dilekçelerde ciddi, a¤›rbafll› bir dil kullan›l›r. Anlat›m›n yal›n ve duru olma-

s›na özen gösterilir. Süslü, yapmac›k, laubali bir ifadeden kesinlikle kaç›n›l-mal›d›r.

• Dilekçeler; çizgisiz, beyaz dosya k⤛d›na daktiloyla veya dolmakalemle,okunakl› el yaz›s›yla yaz›lmal›d›r.

• Dilekçe hangi kuruma veriliyorsa, bu makam›n ad› bafla yaz›l›r. Kurum ad›-n›n sa¤ alt›na kurumun bulundu¤u flehir ad› yaz›l›r.

• Konunun k›sa bir özeti bu bafll›¤›n alt›na yaz›l›r. • Daha sonra konunun belirlendi¤i metin bölümüne geçilir. Bu bir flikâyet di-

lekçesiyse, flikâyet sa¤lam kan›tlara dayand›r›lmal›d›r. E¤er ifl isteme dilek-çesiyse, ö¤renim durumu, yafl, k›sa bir özgeçmifl, kurumca aranan seçkin ni-telikler aç›k seçik belirtilmelidir.

• Dilekçede bir durum belirtiliyorsa, son cümle “Durumu bilgilerinize sayg›la-r›mla sunar›m.” bir istek belirtiliyorsa “Gere¤ini izinlerinize sayg›lar›mla su-nar›m.” fleklinde olmal›d›r.

• Dilekçe bitiminde sa¤ alt köfleye ad ve soyad› yaz›lmal›, imzalanmal›d›r. Ta-rih, isim ve imzan›n bir sat›r üstünde olabilece¤i gibi dilekçenin sa¤ üst kö-flesine de konulabilir.

• Sol alt köfleye aç›k adres yaz›lmal›d›r. • Dilekçe, herkesin zaman zaman yazmak zorunda kalabilece¤i bir mektup

türüdür. Dilekçenin ilk bak›flta güven verici bir düzen içinde olmas› gerekir.• Dilekçelerde k›rm›z› veya kurflun kalem asla kullan›lmaz.

HMK madde 119’a göre; dava dilekçesinde hangi hususlar bulunur?

GENEL (AD‹) D‹LEKÇELERBu dilekçeler, adli makamlara verilen ve hatta ço¤u zaman kanunlara göre belliiçerikleri bulunmas› gereken dilekçeler d›fl›nda kalan dilekçelerdir.

‹çerikHerhangi bir makama baflvurulmas› halinde verilen genel dilekçenin, belli bir içe-ri¤i, kural olarak bulunmaz. Bu dilekçeler, “serbest” bir biçimde düzenlenir. Bu di-lekçenin hiçbir kurala ba¤l› olmaks›z›n haz›rlanmas› anlam›na gelmez. Genel di-lekçenin de uygulamada kendili¤inden oluflan belli baz› ö¤eleri vard›r. Bunlar;

192. Ünite - Di lekçeler

S O R U

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE

DÜfiÜNEL ‹M

SIRA S ‹ZDE

S O R U

DÜfiÜNEL ‹M

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE SIRA S ‹ZDE

AMAÇLARIMIZAMAÇLARIMIZ N NK ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

K ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T

2

Page 26: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

baflvurulan makam›n ad› (hitap), dilekçenin metni, tarih, dilekçe sahibinin ad› vesoyad› ve imzas› ile adrestir. Bunlar›n yan›nda, dilekçenin durumuna göre dahabaflka ö¤elerin dilekçede bulunmas› gerekebilir. Örne¤in, ekler bölümü gibi.

Baflvurulan Makam›n Ad› (Hitap)Dilekçenin bafl›nda, baflvurunun yap›ld›¤›, baflvurulan makam›n ad›n›n bulunmas›gerekmektedir. Ayn› zamanda baflvurulan makam›n adresi de yaz›l›r. Örne¤in;

ÇANKAYA BELED‹YE BAfiKANLI⁄INA,MAMAK NÜFUS MÜDÜRLÜ⁄ÜNE, ADALET BAKANLI⁄I B‹LG‹ ‹fiLEM DA‹RES‹ BAfiKANLI⁄INAT.C. BAfiBAKANLIK ‹DAREY‹ GEL‹fiT‹RME BAfiKANLI⁄INAT.C. ANKARA VAL‹L‹⁄‹ ‹L SA⁄LIK MÜDÜRLÜ⁄ÜNEVs.

Yanl›fl makama yap›lan baflvurunun ortaya ç›karaca¤› sak›ncalar› önlemek ama-c›yla, dilekçe do¤ru makama hitaben yaz›lmal›d›r.

Dilekçe Hakk›n›n Kullan›lmas›na Dair Kanuna göre (m. 5), Dilekçe, konusuylailgili olmayan bir idari makama verilmesi durumunda, bu makam taraf›ndan yetki-li idari makama gönderilir ve ayr›ca dilekçe sahibine de bilgi verilir.

Hitap edilen makam›n ad› büyük harflerle; adreste yer alan kelimelerin ilk harf-leri büyük, di¤er harfleri küçük yaz›l›r. Örne¤in (Baflbakanl›k;2004/29).

T.C.BAfiBAKANLIK

(‹dareyi Gelifltirme Baflkanl›¤›na)

T.C.ANKARA ÜN‹VERS‹TES‹

(Ö¤renci ‹flleri Daire Baflkanl›¤›na)

Dilekçenin MetniMetin k›sm›, dilekçe sahibini dilekçe yazmaya yönelten k›s›m olup, dilekçenin belki deen önemli ana k›sm›d›r. Bu k›s›mda dilekçe sahibi, durumu anlat›r ve dile¤ini belirtir.

Örnek:31 Ocak 1985 y›l›ndan bu yana Ankara Üniversitesi Adalet Meslek Yüksekoku-

lunda çal›flmaktay›m. 31 A¤ustos 2010 tarihi itibariyle emekli olmak istiyorum. Ge-rekli ifllemlerin yap›lmas›n› sayg›lar›mla arz ederim.

TarihDilekçenin hangi tarihte verildi¤ini belgelemek için, dilekçede tarih k›sm›n›n bu-lunmas› bir zorunluluktur. Tarih; gün, ay ve y›l rakamla, aralar›na (/) iflareti konu-larak yaz›l›r. Örne¤in; 28/11/2010 gibi.

Tarih, dilekçenin sa¤ üst köflesine yaz›labilece¤i gibi, metnin bitiminden hemensonra ayn› sat›ra veya ad ve soyad›n üzerine yaz›labilir.

Ad, Soyad ve ‹mzaMetnin bitiminden sonra sa¤ alta, dilekçe sahibinin/sahiplerinin ad›, soyad› yaz›l›rve imzalan›r. Dilekçe sahibinin okuma yazma bilmemesi durumunda imza yerineparmak izi veya dilekçe sahibinin mührü bas›l›r.

20 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 27: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Dilekçe hakk›n›n kullan›lmas›na dair kanuna göre (m. 4 De¤iflik madde:02/01/2003 - 4778 S.K./26. md.) Türkiye Büyük Millet Meclisine veya yetkili ma-kamlara verilen veya gönderilen dilekçelerde, dilekçe sahibinin ad›, soyad› ve im-zas› ile ifl veya ikametgah adresinin bulunmas› gerekir.

Resmi Yaz›flma Yönetmeli¤i (m.13) kiflilere yaz›lan yaz›larda; “Say›n” kelimesin-den sonra ad küçük, soyad› büyük harflerle, unvan› ise küçük harflerle yaz›laca¤›öngörülmektedir (Baflbakanl›k;2004/29 m. 16).

AdresDilekçenin gönderildi¤i kurum veya kiflilerin, gerekti¤inde daha ayr›nt›l› bilgi ala-bilmeleri için baflvuracaklar› görevlinin ad›, soyad› ve unvan› adres bölümünün sa-¤›nda yer al›r (Baflbakanl›k;2004/29 m. 22).

Ek/EklerDilekçede ek bulunmas› durumunda adres bölümünden sonra yaz› alan›n›n solu-na konulan EK/EKLER:” ifadesi konularak alt›na yaz›l›r. Ek adedi birden fazla isenumaraland›r›l›r (Baflbakanl›k;2004/29 m. 18). Ekler dilekçenin arkas›na eklenerekgerekli merciye sunulur.

Bir dilekçede tarih dilekçenin neresine yaz›l›r?

Dilekçenin Verilece¤i Yer Haz›rlanan dilekçe, do¤rudan do¤ruya ilgili makama veriliyorsa, dilekçenin o ma-kam›n varsa ilgili “evrak” bölümüne kaydettirilerek, kay›t numaras› al›n›r. Bu ifl-lem, hem dilekçenin kaybolmamas› gibi bir sak›ncay› ortadan kald›r›r. Kay›t numa-ras› sayesinde, daha sonra evrak› takip imkân› sa¤lar.

ÖrneklerGenel adi dilekçeler hakk›nda verilen bu aç›klamalara istinaden basit baz› örnek-ler afla¤›da verilmifltir.

Örnek:XXXX ÜN‹VERS‹TES‹ XXXX FAKÜLTES‹ XXXXX MESLEK YÜKSEKOKULU MÜDÜRLÜ⁄ÜNE

ANKARA

Okulunuz Adalet program› 1. s›n›f, XXXXXX numaral› ö¤rencisiyim. Burs almak içinmüracaatta bulundu¤um kurumdan ö¤renci belgesi istenmektedir. Gere¤ini bilgilerinize arzederim.

07.02.2011Ad Soy.(imza)

Adres:Ad Soy. XXXXXXXXKeçiören/Ankara

212. Ünite - Di lekçeler

S O R U

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE

DÜfiÜNEL ‹M

SIRA S ‹ZDE

S O R U

DÜfiÜNEL ‹M

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE SIRA S ‹ZDE

AMAÇLARIMIZAMAÇLARIMIZ N NK ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

K ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T

3

Dilekçe posta arac›l›¤›ylagönderiliyorsa, bunun“iadeli taahhütlü mektup”biçiminde gönderilmesindeyarar bulunmaktad›r.Böylelikle dilekçenin, ilgiliyere var›p varmad›¤›saptanm›fl olur.

Page 28: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

ADL‹ D‹LEKÇELER

Genel OlarakAdli dilekçeden kas›t, adli makamlara verilen ve ço¤unlukla içerikleri yasalar tara-f›ndan belirlenmifl bulunan dilekçelerdir. Bunlar dava dilekçeleri, flikayet/itiraz di-lekçeleri, davaya cevap dilekçeleri, ihtiyati tedbir dilekçeleri, duruflmadan vares-te tutulma dilekçesi gibi dilekçelerdir.

Adli dilekçeler, bazen de¤iflik yarg›lama yöntemleri (muhakeme usulleri) bak›-m›ndan farkl›l›klar gösterebilir. Bu yüzden, afla¤›da durumu daha iyi aç›klayabil-mek için, de¤iflik yarg›lama yöntemleri göz önüne al›narak örnekler verilecektir.Ancak üzerinde özellikle vurgulanmak gerekir ki, adli dilekçelerin tümü, afla¤›dabelirtilenlerden ibaret de¤ildir.

Dilekçeleri incelemeye geçmeden evvel, dilekçenin, genellikle bir hak aramave/veya savunma yapma hakk›n›n kullan›m›yla ilgili olmas› nedeniyle hak aramaözgürlü¤ü ve bu hakk›n kötüye kullan›lmamas› önemli bir husustur.

Anayasam›z›n 36. maddesi, herkesin meflru vas›ta ve yollardan yararlanarakyarg› mercileri önünde davac› veya daval› olarak iddia ve savunma hakk›na sahipoldu¤unu belirtmektedir. Hak arama özgürlü¤ü, insan›n sahip olmas› gereken entemel haklardan olmas› nedeniyle, insan haklar›n› düzenleyen metinlerde de buhususa aç›kça yer verilmektedir. Haklar› ihlal edilen kifliler, ihlal edilen haklar›n›nyerine getirilmesini yaln›zca Devletten talep edebilirler. Baflka bir ifadeyle kiflilerinkendi haklar›n› bizzat kendilerinin almalar› mümkün de¤ildir. Hatta kendili¤indenhak alma (istisnalar d›fl›nda) bir suçtur. Bunu önlemenin yolu, hak aramak içinDevlet’in oluflturdu¤u mercilere (mahkemelere, adli makamlara) baflvurulmas› zo-runlulu¤udur. Anayasam›z da, hak arama özgürlü¤ünü, yarg› mercilerine baflvuruolarak kabul etmektedir (m.36). Bundan ç›kan sonuç, mahkeme d›fl›nda hak ara-ma özgürlü¤ünün kullan›labilmesi mümkün de¤ildir. Kiflilerin haklar›n› korumaküzere dava açmalar› ve aç›lan davada kendilerini savunmalar› en do¤al haklar›d›r.Ancak, bu hakk›n kullan›lmas›nda da genel hukuk kurallar›n›n getirdi¤i baz› s›n›r-lamalar›n bulunmas› do¤ald›r. Bu s›n›rlardan biri, dava açma veya savunma yapmahakk›n›n kötüye kullan›lmamas›d›r. Burada da “herkesin, haklar›n› kullan›rken veborçlar›n› yerine getirirken dürüstlük (iyi niyet) kurallar›na uymak zorunda olup,bir hakk›n aç›kça kötüye kullan›lmas›n› (s›rf baflkas›na zarar verecek flekilde kul-lan›lmas›n›) hukuk düzeni korumaz” kural› geçerlidir. Bu kural her ne kadar Me-deni Kanun’da (m.2) yer almakta ise de, asl›nda bu kural bütün hukuk düzeni vebu arada, davalar ve icra takipleri için de geçerli kabul edilen temel bir ilkedir. Hakarama özgürlü¤ü bak›m›ndan, baflkas› hakk›nda herhangi somut bir emare ve ne-den yok iken, onun hakk›nda suç duyurusunda bulunulmas› veya flikâyete gidil-mesi halinde yahut baflvurulan makama verilen dilekçelerde afl›r›ya gidilmesi (di-¤er bir ifadeyle, flikâyet hakk›n›n amaca uygun ve uygun araçlarla yap›lmamas›)halinde veya haks›z dava aç›lmas›, icra takibi yap›lmas› ve benzeri yollara gidilme-si durumunda hak arama özgürlü¤ü kötüye kullan›lm›fl olaca¤›ndan, zarara u¤ra-yan kifli zarar ve ziyan davas› açabilir. fiayet dava hakk› kötüye kullan›ld› ise, ko-flullar›n oluflmas› halinde aleyhine dava aç›lan daval›n›n, bu davay› kazanmas›n-dan sonra kendisine karfl› (daha önce) haks›z dava açan kimseye karfl› tazminatdavas› açma hakk› vard›r. E¤er davac›, davay› açmakta kendini hakl› görüyor idiise ve somut davadaki olaylarda da kendisini do¤ruluyorsa, davay› kaybetse dahi,bilahare daval› durumunda bulunan›n, daha sonra açt›¤› tazminat davas›n›n reddigerekir (YILMAZ, 2008:46-48).

22 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

San›¤›n a¤›r cezal› olmayanduruflmalara gelmektenkendi istemi üzerinemahkeme ba¤›fl›ktutulmas›d›r. Duruflmalar›kat›lmamas› anlam›ndad›r.

Page 29: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Hukuk Davalar›na ‹liflkin DilekçelerGenel olarak dava, bir uyuflmazl›¤›n çözülmek üzere yarg› organ› önüne getirilme-sidir. Dava, kural olarak bir dilekçe ile aç›l›r (Y›lmaz, 2008:48).

Dava Dilekçesinin ‹çeri¤iBir hukuk davas›na iliflkin dava dilekçesinde nelerin yer olaca¤› Hukuk Muhake-meleri Kanununun 119. maddesinde aç›kça say›lan hususlar›n bulunmas› gerekir.

Dava Dilekçesinin ‹çeri¤ini Oluflturan Ö¤elerin‹ncelenmesi

Mahkemenin Ad›Dava dilekçesinin en bafl›na, davan›n aç›ld›¤› mahkemenin ad› yaz›l›r. Mahkeme-lerin “görev” ve “yetkisi” yarg›lama hukukunun temel kavramlar›ndand›r. Genelkabul gören görüfle göre, “görev” bir uyuflmazl›¤a hangi tür mahkemenin bakaca-¤›n›; yetki ise, hangi yerdeki mahkemece bak›laca¤›n› ifade eder. Genel olarak, gö-revli ve yetki mahkemenin neresi oldu¤u kanunla belirlenir.

Türk Yarg› Örgütü ve Görevli MahkemeDevletin temel ifllevlerinden biri yarg›d›r ve Anayasam›za (m.9) göre yarg› yetkisiTürk Milleti ad›na ba¤›ms›z mahkemelerce kullan›l›r.

Zamanla, özel hukuk uyuflmazl›¤› - ceza hukuku uyuflmazl›¤›, “adli yarg› - ida-ri yarg›” gibi ay›r›mlar bafllad› ve bunlar›n kendi içlerinde de ayr›nt›l› düzenleme-ler do¤du. Bunlar›n oluflumu, yaklafl›k son iki yüz y›ll›k süreç içerisindedir. ‹çindebulundu¤umuz zamanda da bu oluflum gittikçe geliflti¤ini ve yeni hukuki düzen-lemelerin yap›ld›¤›n› ve bunlara paralel olarak da bunlardan do¤an uyuflmazl›kla-r›n do¤du¤unu görüyoruz (örne¤in, internet hukuku ve bundan do¤an uyuflmaz-l›klar gibi). ‹nsanl›¤›n neredeyse her geçen gün ve hatta saat geliflti¤i dikkate al›-n›rsa, bundan sonras›nda da geliflimin sürece¤i muhakkakt›r. ‹flte bu çerçevede,bugün ülkemizde de çeflitli mahkemeler kurulmufl ve bunlar›n görevleri de ayr› ay-r› say›lm›flt›r. Ortaya ç›kan hukuki uyuflmazl›klar, nitelikleri itibariyle grupland›r›l-makta, bunlar için ayr› kurallar (yarg›lama yöntemleri) konulmakta ve bu uyufl-mazl›klar için ayr› mahkemeler oluflturulmaktad›r. Bu grupland›rmaya “yarg› yolu”ad›n› veriyoruz. Bugün ülkemizde dört ana yarg› yolu vard›r. Bunlar, Anayasa Yar-g›s›, ‹dari Yarg›, Adli Yarg› ve Uyuflmazl›k yarg›s›d›r.

Anayasa Yarg›s›Kanunlar›n, kanun hükmünde kararnamelerin ve Türkiye Büyük Meclisi ‹çtüzü¤ü-nün anayasaya flekil ve esas bak›mlar›ndan uygun olup olmad›¤› ve baz› yüksekkamu görevlilerinin (Anayasa Mahkemesi, Yarg›tay, Dan›fltay, Askeri Yarg›tay, As-keri Yüksek ‹dare mahkemesi baflkan ve üyeleri, bunlar›n baflsavc›lar› ve vekilleri;Hakimler ve Savc›lar Yüksek Kurulu ve Say›fltay Baflkan ve üyeleri; Cumhurbaflka-n›; Bakanlar Kurulu üyeleri) görevleriyle ilgili suçlardan dolay› Yüce Divan s›fat›y-la yarg›lanmas›, anayasa yarg›s›n›n görev alan›na girer. 07.05.2010 tarih 5982 say›-l› Kanun’un 18. maddesiyle, Anayasa’n›n 148. maddesine eklenen yeni hükümler-le, bireysel baflvuru, Anayasa Mahkemesi’nin görev ve yetkileri aras›nda düzenlen-mifltir. Bireysel baflvuru, Avrupa ‹nsan Haklar› Mahkemesi’ne baflvurular›n çoklu-¤una karfl› yeni bir yarg› yolu açma amac›n› tafl›maktad›r.

232. Ünite - Di lekçeler

Page 30: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Anayasa yarg›s›nda görevli mahkeme, Anayaska Mahkemesi’dir. Anayasa Mah-kemesi’nin uygulayaca¤› yarg›lama usulü kurallar›, 2949 say›l› Anayasa Mahkemesi-nin Kuruluflu ve Yarg›lama Usulleri Hakk›nda Kanunu taraf›ndan düzenlenmektedir.

‹dari Yarg›‹darenin (Devlet ve onun gibi kamu gücünü kullanma yetkisine sahip kamu ma-kamlar›n›n) kamu alan›ndaki güçlerini kullanmas›ndan kaynaklanan eylem ve ifl-lemlerinin denetimi (yani, bu konudaki uyuflmazl›klar) idari yarg›n›n görev alan›-na girer. ‹dari yarg›da, daval› olarak hep “‹dare” bulunur. ‹dari uyuflmazl›klar içinayr› (özel) mahkemeler oluflturulmufltur.

Genel idari yarg› iki derecilidir: ilk derece mahkemeleri ve üst derece mahkeme-si (Dan›fltay). ‹lk derece mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri, idare mahkemele-ri ve vergi mahkemeleri olarak üçe ayr›l›rlar. Bunlarla ilgili olarak 2576 say›l› “Bölge‹dare Mahkemeleri, ‹dare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluflu ve Gö-revleri Hakk›nda” Kanun vard›r. ‹dare ve vergi mahkemeleri kurullar›, baflkan ve ikiüyeden oluflur. ‹dare mahkemelerinin görevleri flunlard›r: (vergi mahkemelerinin gö-revine giren davalarla ilk derecede Dan›fltay’da çözümlenecek olanlar d›fl›ndaki) ip-tal davalar›; tam yarg› davalar›; tahkim yolu öngörülen imtiyaz flartlaflma ve sözlefl-melerinden do¤an uyuflmazl›klar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesiiçin yap›lan idari sözleflmelerden dolay› taraflar aras›nda ç›kan uyuflmazl›klara iliflkindavalar; di¤er kanunlarla verilen ifller (2576 S. K. m.5) Vergi mahkemelerinin görev-leri flunlard›r: Genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim veharçlar ile benzeri mali yükümler ve bunlar›n zam ve cezalar› ile tarifelere iliflkin da-valar; ve bunlarla ilgili konularda 6183 say›l› Amme Alacaklar›n›n Tahsil Usulü Hak-k›nda Kanun uygulanmas›na iliflkin davalar; di¤er kanunlarla verilen ifller (2576 S. K.M.6) Bölge idare mahkemeleri, bölge idare mahkemesi baflkan› ile iki üyeden olu-flur (2576 S. K. m.3). Bu vesileyle belirtelim ki, bölge idare mahkemeleri, idare mah-kemeleri ve vergi mahkemeleri ülkemizin her ilinde de¤il, belli bölgelerde kurul-mufltur. Bölge idare mahkemelerinin görevleri flunlard›r: Yarg› çevresindeki idare vevergi mahkemelerinde tek hakim taraf›ndan 7 nci madde hükümleri uyar›nca verilenkararlar› itiraz üzerine inceler ve kesin olarak hükme ba¤lar; yarg› çevresindeki ida-re ve vergi mahkemeleri aras›nda ç›kan görev ve yetki uyuflmazl›klar›n› kesin kara-ra ba¤lar; di¤er kanunlarla verilen görevleri yerine getirir (2576 S. K. m.8).

‹dari yarg›daki üst dereceli mahkeme, Dan›fltay’d›r. Dan›fltay’›n görevleri flun-lard›r: idare mahkemeleri ile vergi mahkemelerinden verilen kararlar ve ilk derecemahkemesi olarak Dan›fltay’da görülen davalarla ilgili kararlara karfl› temyiz istem-lerini inceler ve karara ba¤lar; Dan›fltay Kanununda yaz›l› idari davalar› ilk ve sonderece mahkemesi olarak karara ba¤lar; Baflbakanl›k veya Bakanlar Kuruluncagönderilen kanun tasar› ve teklifleri hakk›nda görüflünü bildirir; tüzük tasar›lar›n›inceler, kamu hizmetleriyle ilgili imtiyaz flartlaflma ve sözleflmeleri hakk›nda dü-flüncesini bildirir; Devlet Baflkanl›¤› ve Baflbakanl›k taraf›ndan gönderilen ifllemhakk›nda görüflünü bildirir; kanunlarla verilen görevleri yapar (Dan›fltay K. m.23).Dan›fltay, ayn› zamanda bir üst dereceli mahkeme olmakla birlikte, baz› davalarDan›fltay’da ilk derece mahkemesi olarak görülür ((Dan›fltay K. m. 24).

Adli Yarg›Di¤er yarg› yollar›na (anayasa yarg›s›, idari yarg› ve uyuflmazl›k yarg›s›na) girme-yen bütün uyuflmazl›klar, adli yarg›da görülür. Adli yarg› Ceza Yarg›s› ve MedeniYarg› olarak ikiye ayr›l›r.

24 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 31: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Ceza yarg›s›, ceza kanunlar›n›n ihlalinden do¤an hukuki uyuflmazl›klar›n çö-zümlendi¤i yarg› alan›d›r. Ceza yarg›s›nda görevli olan mahkemeler, genel mahke-meler ve uzmanl›k mahkemeleri olarak ikiye ayr›l›r. Genel görevli mahkemeler,sulh ceza mahkemesi, asliye ceza mahkemesi ve a¤›r ceza mahkemesidir. Sulh ce-za mahkemelerinin görevleri flunlard›r: Kanunlar›n ayr›ca görevli k›ld›¤› haller sak-l› kalmak üzere, iki y›la kadar (iki y›l dahil) hapis cezalar› ve bunlara ba¤l› adli pa-ra cezalar› ile ba¤›ms›z olarak hükmedilecek adli para cezalar›na ve güvenlik ted-birlerine iliflkin hükümlerin uygulanmas›, sulh ceza mahkemelerinin görevi içinde-dir (5237 S. K. m.10). A¤›r ceza mahkemelerinin görevleri flunlard›r: Kanunlar›n ay-r›ca görevli k›ld›¤› haller sakl› kalmak üzere, a¤›rlaflt›r›lm›fl müebbet hapis, müeb-bet hapis ve on y›ldan fazla hapis cezalar›n› gerektiren suçlarla ilgili dava ve iflle-re bakmakla a¤›r ceza mahkemeleri görevlidir (5235 S. K. m.12). Asliye ceza mah-kemelerinin görevleri flunlard›r: Kanunlar›n ayr›ca görevli k›ld›¤› haller sakl› kal-mak üzere, sulh ceza mahkemelerinin, a¤›r ceza mahkemelerinin ve özel cezamahkemelerinin görevleri d›fl›nda kalan dava ve ifllere asliye ceza mahkemelerin-de bak›l›r (5235 S, K. m.11).

Özel hukuk alan›nda ortaya ç›kan uyuflmazl›klar, medeni (hukuki) yarg›lama-n›n konusunu oluflturur. Medeni yarg›, çekiflmesiz yarg› (nizas›z kaza) ve çekifl-meli yarg› (nizal› kaza) olarak ikiye ayr›l›r.

Medeni yarg›daki mahkemeler de üç derecelidir; ilk derece mahkemeleri, ikin-ci derece (bölge adliye istinaf) mahkemeleri ve Yarg›tay’d›r. ‹lk derece mahkeme-leri, genel mahkemeler ve özel mahkemeler olarak ikiye ayr›l›r. Genel mahkeme-ler, sulh hukuk ve asliye hukuk (ve onun bir dairesi olarak asliye ticaret) mahke-meleridir. Özel mahkemeler ise, ifl mahkemesi, kadastro mahkemesi, icra tetkikmercii ve tüketici mahkemesidir. Sulh hukuk mahkemesi, tek hakimden oluflur.HMK madde 4’e göre sulh hukuk mahkemeleri, dava konusunun de¤er veya tuta-r›na bak›lmaks›z›n; Kiralanan tafl›nmazlar›n, 9/6/1932 tarihli ve 2004 say›l› ‹cra ve‹flas Kanununa göre ilams›z icra yoluyla tahliyesine iliflkin hükümler ayr›k olmaküzere, kira iliflkisinden do¤an alacak davalar› da dâhil olmak üzere tüm uyuflmaz-l›klar› konu alan davalar ile bu davalara karfl› aç›lan davalar›, tafl›n›r ve tafl›nmazmal veya hakk›n paylaflt›r›lmas›na ve ortakl›¤›n giderilmesine iliflkin davalar›, tafl›-n›r ve tafl›nmaz mallarda, sadece zilyetli¤in korunmas›na yönelik olan davalar›, buKanun ile di¤er kanunlar›n, sulh hukuk mahkemesi veya sulh hukuk hâkimini gö-revlendirdi¤i davalar›,görürler.

Asliye hukuk mahkemesi, medeni yarg›daki as›l mahkemedir ve sulh hukukmahkemesi ile di¤er özel mahkemelerin görevlerine girmeyen bütün hukuk dav-lar› asliye hukuk mahkemesinde görülür. Bugün her il merkezi ile bölgelerin co¤-rafi durumlar› ve ifl yo¤unlu¤u göz önünde tutularak belirlenen ilçelerde asliye hu-kuk ve sulh hukuk mahkemesi kuruluflu vard›r. Görevi HMK madde 2 de düzen-lenmifltir. Maddeye göre; Dava konusunun de¤er ve miktar›na bak›lmaks›z›n mal-varl›¤› haklar›na iliflkin davalarla, flah›s varl›¤›na iliflkin davalarda görevli mahke-me, aksine bir düzenleme bulunmad›kça asliye hukuk mahkemesidir.

Bu Kanunda ve di¤er kanunlarda aksine düzenleme bulunmad›kça, asliye hu-kuk mahkemesi di¤er dava ve ifller bak›m›ndan da görevlidir. Ayr›ca ölüm veya vü-cut bütünlü¤ünün yitirilmesinden do¤an zararlar›n tazmini davalar›nda görev. HMKmadde 3’e göre; Her türlü idari eylem ve ifllemler ile idarenin sorumlu oldu¤u di-¤er sebeplerin yol açt›¤› vücut bütünlü¤ünün k›smen veya tamamen yitirilmesineyahut kiflinin ölümüne ba¤l› maddi ve manevi zararlar›n tazminine iliflkin davalara

252. Ünite - Di lekçeler

Çekiflmesiz yarg›da ortadabir dava yoktur; bunlardadaval› taraf da yoktur;hakim bu davlardakendili¤inden (resenaraflt›rma ilkesini uygular vebu ifllerde mahkemenin(hakimin) verdi¤i kararmaddi anlamda kesinhüküm oluflturmaz.

Page 32: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

asliye hukuk mahkemeleri bakar. ‹darenin sorumlulu¤u d›fl›nda kalan sebeplerdendo¤an ayn› tür zararlar›n tazminine iliflkin davalarda dahi bu hüküm uygulan›r.30/1/1950 tarihli ve 5521 say›l› ‹fl Mahkemeleri Kanunu hükümleri sakl›d›r.

Ticaret uyuflmazl›klar›n›n çok oldu¤u yerlerde, asliye hukuk mahkemesinin birdairesi olarak ayr› asliye ticaret mahkemeleri kurulmufltur. Bu mahkemelerin gö-revleri Türk Ticaret Kanunun 21 nci maddesinde belirtilmifltir.

Kadastro mahkemesi, tafl›nmaz mal mülkiyetine ve s›n›rl› ayni haklara, tapuyatescil veya flerh edilecek veyahut beyanlar hanesinde gösterilecek sair haklara, s›-n›r ve ölçü uyuflmazl›klar›na, kadastroya veya tapu sicilini ilgilendiren benzeri da-valara ve özel kanunlarca kendisine verilen ifllere bakar; kadastroya veya kadastroile ilgili verasete ait uyuflmazl›klar› çözümleyebilece¤i gibi, istek üzerine verasetbelgesi de verebilir. Kadastro mahkemesi, yaln›z kadastro ifllerine münhas›r olmaküzere, velisi veya vasisi bulunmayan küçüklere ve k›s›tl›lara kayy›m tayin eder,bunlar›n menfaatlerini korumak amac›yla Türk Medeni Kanununun hakimin izniniflart k›ld›¤› hallerde bu izni verir; HMK 465 ve bunu takip eden maddeleri gere¤in-ce adli yard›m taleplerini inceleyerek kabul edebilir; tutana¤› düzenlenen tafl›nmazmallara ait ihtiyati tedbir karar› verebilir (Kadastro Kanunu m. 25).

‹cra mahkemesi, ‹cra ve ‹flas Kanunu’nun uygulanmas›yla ilgili olarak ortaya ç›kançeflitli uyuflmazl›klarda görevli bir uzmanl›k mahkemesidir. Görevleri flunlard›r: fiika-yet (‹‹K m. 16); istihkak davalar›, ihalenin feshi; itiraz›n kald›r›lmas› talebi ve benzeri.

Tüketici mahkemeleri: 4077 say›l› Tüketicinin Korunmas› Hakk›ndaki Kanun(m. 23)’a göre, bu Kanunun uygulanmas›yla ilgili olarak ortaya ç›kacak olan hertürlü uyuflmazl›¤›n çözümü için kurulmas› öngörülen mahkemelerdir.

Fikrî ve s›naî haklar hukuk mahkemesi, Patent Haklar› Hakk›nda 551 say›l›KHK, Endüstriyel Tasar›mlar›n Korunmas› Hakk›nda 554 say›l› KHK, Co¤rafi ‹flaret-lerin Korunmas› Hakk›nda 555 say›l› KHK, Markalar›n Korunmas› Hakk›nda 556say›l› KHK, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu m. 76 uyar›nca kurulan özel (ihtisas)mahkemelerdendir.

Uyuflmazl›k Yarg›s›Bazen bir davan›n hangi yarg› koluna (hangi mahkemeye) ait oldu¤unda tereddütortaya ç›kabilmektedir. Özellikle, idari yarg› ile adli yarg› aras›nda tereddüt olabil-mekte ve bir davan›n hangi yarg› yerinde görülece¤i konusunda duraksama do¤-maktad›r. Bu sebeple, bu uyuflmazl›¤›n belirlenmesi için ayr› bir mahkeme olarakUyuflmazl›k Mahkemesi kurulmufltur.

Uyuflmazl›k mahkemesi, Anayasa ile görevlendirilmifl, adli idari ve askeri yarg›mercileri aras›ndaki görev ve hüküm uyuflmazl›klar›n› kesin olarak çözmeye yetki-li ve 2247 say›l› Uyuflmazl›k Mahkemesinin Kurulufl ve ‹flleyifli Hakk›nda Kanunlakurulup görev yapan ba¤›ms›z bir yüksek mahkemedir (2247 S. K. m.1).

Taraflar›n Ad, Soyadlar› ve AdresleriDava dilekçesinde önce davac›n›n ad› soyad›, adresi ve varsa kanuni ve iradi tem-silcisinin ad›, soyad› ve adresi; daha sonra daval›n›n ad›, soyad› adresi ve varsa ka-nuni temsilcisinin ad›, soyad› ve adresi yaz›l›r.

Davan›n KonusuDava dilekçesinde, taraflardan sonra ve fakat dava sebebinden önce, davan›n ko-nusunun ne oldu¤unun k›saca belirtilmesi gerekir (HMK m. 119/d). Bu k›s›m, di-

26 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 33: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

lekçeye ilk bak›ld›¤›nda davan›n neye iliflkin oldu¤unun anlafl›lmas›na yarar. Buda özellikle, ne miktar üzerinden harç al›naca¤› ve ayr›ca dilekçenin verildi¤i mah-kemenin görevli olup olmad›¤› gibi hususlar›n hemen anlafl›lmas›na yard›m eder.Davan›n konusu, e¤er malvarl›¤› hakk›na iliflkinse, davan›n konusunun para ola-rak gösterilmesi gerekir.

Davan›n Dayand›¤› SebeplerDava dilekçesinin belki de en önemli k›sm›, davan›n dayand›¤› sebeplerin bildiril-di¤i k›s›md›r. Bu k›s›mda, davac›n›n iddias›n›n dayana¤› olan bütün vak›alar›n s›ranumaras› alt›nda aç›k özetleri belirtilmek gerekir (HMK m. 119/g).

Davac›n›n olaylarda, önemli olmad›kça gereksiz çok küçük ayr›nt›ya girmeme-si ve fakat davan›n dayana¤› olan bütün olaylar› eksiksiz bildirmesi gereklidir. Di-lekçede olaylar eksik anlat›lacak olursa, dilekçede an›lmayan olaylar›n daha son-ra davaya sokulmak istenilmesi halinde, iddian›n (davan›n) de¤ifltirilmesi ve ge-niflletilmesi yasa¤› (HMK m.319) ile karfl›lafl›l›r. HMK m. 119/e hükmü de, dava di-lekçesinde vak›alar›n aç›k özetlerinin belirtilmesi gereklili¤ini ve yeterlili¤ini vur-gulamaktad›r. Vak›alar›n s›ras›yla verilmesi, dilekçenin daha iyi anlafl›labilmesiiçin gereklidir. Bu, hem davaya cevap verecek olan daval›, hem de mahkeme aç›-s›ndan önemlidir.

Hukuksal Nedenlerin ÖzetiKanuna (HMK m. 119/g) göre, davac› dava dilekçesine “hukuksal nedenlerin öze-ti”ni yazar. Hukuksal nedenden kas›t, genel bir ifade ile, davac›n›n iddias›n› hakl›gösteren hukuk kurallar›d›r (kanun, tüzük, yönetmelik vb. hükümleridir). Dava di-lekçesinde davac›, kendini iddias›n› hakl› gösteren hukuk kurallar›n› belirtebilir.Özellikle davan›n bir avukat arac›l›¤›yla yürütülmesi halinde, avukat›n yazd›¤› da-va dilekçesinde dayan›lan hukuksal nedenleri göstermesi gerekir. Çünkü, Avukat-l›k Kanununa (m. 2) göre, avukatl›¤›n amac›, uyuflmazl›klar›n adalet ve hakkaniye-te uygun olarak çözümlenmesinde yarg› organlar›na yard›m etmektir ve avukat buamaçla, hukuksal bilgi ve deneyimlerini adalet hizmetine ve kiflilerin yararlanma-s›na tahsis eder. Davac› dayand›¤› hukuksal nedenleri dava dilekçesinde bildirme-mifl (veya yanl›fl bildirmifl) de olsa, hakim Türk yasalar›n› kendili¤inden uygulaya-ca¤›ndan (HMK m.119/g) hukuksal nedenlerin hiç bildirilmemifl veya yanl›fl bildi-rilmifl olmas›n›n herhangi bir yapt›r›m› yoktur.. Yarg›tay da, yerleflmifl kararlar›ndabu husus belirtilmektedir.

Cevap SüresiCevap verme süresi HMK 127. maddesine göre dava dilekçesinin tebli¤inden itiba-ren 2 haftad›r. Ancak, durum ve koflullara göre cevap dilekçesinin bu süre içindehaz›rlanmas›n›n çok zor yahut imkâns›z oldu¤u durumlarda, yine bu süre zarf›ndamahkemeye baflvuran daval›ya, bir defaya mahsus olmak ve bir ay› geçmemeküzere ek bir süre verilebilir. Ek cevap süresi talebi hakk›nda verilen karar taraflaraderhâl bildirilir.

Deliller (Kan›tlar)Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunumuzun 119. maddesinin f. bendine göre “de-lillerin nelerden ibaret oldu¤unun” dava dilekçesinde bildirilmesi gerekir.

272. Ünite - Di lekçeler

Page 34: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

‹stem SonucuDava dilekçesinin sonuç k›sm›nda, davac›n›n mahkemeden olan istemi yaz›l›r. Bu ne-denle, bu k›sma “istem sonucu”, “neticei talep”, “sonuç” veya “sonuç/istem” gibi bafl-l›klar konulur. Kanun (m. 119/¤) ise, “aç›k bir flekilde iddia ve savunma” demektedir.

Dava bir k›smi dava ise, davac›n›n istem sonucu k›sm›nda “fazlaya iliflkin hakla-r›n sakl› oldu¤u” yolunda bir ifade kullanmas› zorunludur. Aksi takdirde, dava edil-meyen k›sm›n daha sonra dava edilememesi tehlikesi ortaya ç›kar. Çünkü, fazlayailiflkin haklar›n sakl› (mahfuz) tutulmamas› halinde, bir görüfle göre geriye kalan(fazlaya iliflkin) haktan z›mnen (üstü örtülü olarak) feragat edilmifl veya aç›lacak olanikinci davada ilk davan›n kesin hüküm teflkil etmifl say›laca¤› benimsenmektedir.

‹stem sonucunun sonu, “arz ve talep ederim”, “sunar ve isterim” gibi bir ifadeile ba¤lan›r. Dava, vekil arac›l›¤›yla aç›l›yorsa, “vekil olarak (bilvekale) arz ve talepederim” gibi bir ifade kullan›l›r. ‹stem sonucu k›sm›nda, hukuk davalar›nda, yarg›-lama giderleri (avukatl›k ücreti) istenilmesine gerek yoktur. Çünkü mahkeme yar-g›lama giderlerine kendili¤inden hükmeder.

‹mzaDava dilekçesinin alt›nda, davac›n›n veya varsa kanuni temsilci veya vekilin imza-s› bulunur (HMK m. 119/h). Hukuk ve Ticaret Mahkemelerinin Yaz› ‹flleri Yönet-meli¤ine (m. 37’ye) göre, ifl sahiplerinin her türlü istemlerinin imzalar›yla belgelen-dirilmesi (tevsiki) gerekir. Yaz› bilmeyenlerin kimlikleri tespit edildikten sonra, is-temleri alt›na sol ellerinin baflparma¤› bast›r›l›r. Dava dilekçesinin alt›n›n imzalan-mam›fl olmas› durumunda bu eksiklik daha sonra tamamlanabilir

EklerDava dilekçesinde bulunmas› gerekli dokuz ö¤e d›fl›nda ek/ekler k›sm›na da de-¤inmek gerekir. Hukuk Muhakemeleri Kanununa (m.121) göre, “dava dilekçesin-de sözü edilen ve davac›n›n elinde bulunan belgelerin as›llar›yla birlikte harç vevergiye tabi olmaks›z›n daval› say›s›ndan bir fazla düzenlenmifl örneklerinin veyasadece örneklerin dilekçeye eklenerek mahkemeye verilmesi ve baflka yerlerdengetirilecek belge ve dosyalar için de bunlar›n bulunabilmesini sa¤lay›c› aç›klama-n›n dilekçede yaz›lmas› ve gerekli posta giderinin pul olarak verilmesi zorunludur(f›kra I.). Birinci f›kra oturumda istenen hususlar›n ongünlük kesin süre içinde ye-rine getirilmesini veya eksikli¤in tamamlanmas›n› davac› tarafa bildirir.

Ekler de dava dilekçesi gibi, karfl› taraf›n say›s›ndan bir fazla olarak mahkeme-ye verilmeli ve böylece eklerin de karfl› taraf›n eline geçmesi sa¤lanmal›d›r. Uygu-lamada genellikle çok say›da ekin bulundu¤u davalarda davac›lar›n bazen eklerinbir nüsha olarak mahkemeye verdikleri ve bu yüzden dilekçe eklerinin karfl› tara-fa gönderilmedi¤i gözlemlenmektedir. Ayr›ca dava bir vekil arac›l›¤›yla aç›l›yorsa,vekilin vekaletnamesini dava dilekçesi ile birlikte mahkemeye vermesi gerekir, ve-kaletnamesini vermeyen vekil dava açamaz.

DAVA D‹LEKÇES‹N‹N EKS‹K DÜZENLENMES‹N‹NYAPTIRIMIYaz›l› yarg›lama yönteminde (tahriri muhakeme usulünde) esas cevap süresi iki haf-ta (4353 say›l› Kanuna tabi kamu kurulufllar› hakk›nda otuz gündür) d›r. HMK mad-de 119/2 Birinci f›kran›n (a), (d), (e), (f) ve (g) bentleri d›fl›nda kalan hususlar›n ek-sik olmas› hâlinde, hâkim davac›ya eksikli¤i tamamlamas› için bir haftal›k kesin sü-re verir. Bu süre içinde eksikli¤in tamamlanmamas› hâlinde dava aç›lmam›fl say›l›r.

28 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 35: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

ÇEK‹fiMES‹Z YARGIYA (N‹ZASIZ KAZAYA) ‹L‹fiK‹ND‹LEKÇELER‹N ‹ÇER‹⁄‹ HMK, esas olarak çekiflmeli (nizal›) yarg›y› düzenlemektedir. Ülkemizde ilk kez6100 say›l› Hukuk Kanunu ile çekiflmesiz yarg› iflleri kanun olarak düzenlenmifltir.Kabul tarihi 12/1/2011 ve yürürlü¤e girifl tarihi 01.10.2011’dir. Çekiflmesiz yarg›daHMK madde 383 gere¤ince: Çekiflmesiz yarg› ifllerinde görevli mahkeme, aksinebir düzenleme bulunmad›¤› sürece sulh hukuk mahkemesidir. 01.10.2011 tarihin-de yürürlü¤e girecek olan HMK madde 384’e göre “ Kanunda aksine hüküm bu-lunmad›kça, çekiflmesiz yarg› iflleri için talepte bulunan kiflinin veya ilgililerden bi-rinin oturdu¤u yer mahkemesi yetkilidir.”

Çekiflmesiz Yarg›lama usulü, HMK madde 385’e göre; (1) Çekiflmesiz yarg› ifllerinde, niteli¤ine uygun düfltü¤ü ölçüde, basit yarg›lama

usulü uygulan›r. (2) Çekiflmesiz yarg› ifllerinde aksine bir hüküm bulunmad›kça resen araflt›rma

ilkesi geçerlidir.(3) Mahkemeler d›fl›ndaki resmî makamlara b›rak›lan çekiflmesiz yarg› ifllerinde

uygulanacak usul, ilgili özel kanunlar›nda belirtilen hükümlere tabidir.Çekiflmeli (nizal›) yarg› ile çekiflmesiz (nizas›z) yarg› birbirinden farkl›d›r. Çün-

kü genel olarak, çekiflmeli yarg›da, “iddia ve karfl› iddia” aras›nda bir uyuflmazl›k(çekiflme, niza) olmas›na karfl›n, çekiflmesiz yarg›da kural olarak, bir “karfl› iddia”söz konusu de¤ildir. Yaln›zca bir “talep” vard›r, yani çekiflmesiz yarg›da, çekiflme-li yarg›da oldu¤u gibi “karfl› taraf” yoktur. Çekiflmesiz yarg›da bir sübjektif haktayoktur. Ayr›ca çekiflmeli yarg›da, hakimin kendili¤inden harekete geçmesi ilkesigeçerli olmamas›na karfl›n, çekiflmesiz yarg›da hakimin kendili¤inden hareketegeçmesi ilkesi esast›r.

Ülkemizde, çekiflmesiz yarg›ya iliflkin HMK belirtilen hükümler uygulanacakt›r.Hüküm bulunmamas› halinde ise niteli¤i itibariyle uyuflan çekiflmeli yarg›ya iliflkinkurallar (HMK gibi) uygulanacakt›r. Uygulamada çekiflmesiz yarg› iflleri de çekifl-meli yarg› gibi düflünülmektedir. Bu çerçevede çekiflmesiz yarg› iflleri için, “dava”,“has›m dava”, “tek tarafl› dava” gibi terimler kullan›lmakta veya “has›ms›z”, “has›m-s›z davad›r” fleklinde aç›klamalar yap›lmaktad›r. Oysa, çekiflmesiz yarg›da karfl› ta-raf olmad›¤›ndan, uygulamadaki çekiflmeli yarg›da bir “dava” de¤il, bir “istek (ta-lep, istem)” söz konusudur.

Uygulamada, çekiflmesiz yarg› iflleri, çekiflmeli yarg› iflleri gibi düflünüldü¤ün-den, bu ifllerde de davaya benzetme yap›larak, çekiflmesiz yarg› ifllerindeki dilek-çeler de dava dilekçeleri gibi düzenlenilmekte ve dilekçelerde “daval›” bafll›¤› aç›-larak, daval› olarak “kamu hukuku” veya kamu hukuk yerine k›saltma kullan›larak“KH”, “has›ms›z” gibi ibareler konulmaktad›r. Oysa, çekiflmesiz yarg› ifllerinde kar-fl› taraf bulunmad›¤› için uygulamadaki bu tutum hatal›d›r. Çekiflmesiz yarg›da birdava yoktur, bir istek vard›r. Uygulamada bazen, dilekçelerde yaln›zca davac› ha-nesi aç›lmakta ve daha sonra konuya geçilmektedir. Ortada bir dava de¤il bir istekoldu¤undan, çekiflmesiz yarg› ifllerine ait dilekçelerde (davac› de¤il) “istekte bulu-nan” veya “istem sahibi” gibi bir ifadenin kullan›lmas› gerekmektedir.

Genel bilgileriniz ›fl›¤›nda çekiflmesiz yarg›ya örnek düflünün.

292. Ünite - Di lekçeler

Örne¤in, evlenmeye izinisteminde karfl› taraf(has›m) yoktur ve yaln›zcabir iddia vard›r.

S O R U

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE

DÜfiÜNEL ‹M

SIRA S ‹ZDE

S O R U

DÜfiÜNEL ‹M

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE SIRA S ‹ZDE

AMAÇLARIMIZAMAÇLARIMIZ N NK ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

K ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T

4

Page 36: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

ANKARA NÖBETÇ‹ SULH HUKUK MAHKEMES‹ HÂK‹ML‹⁄‹

DAVACI : XXX XXVEK‹L‹ : Av. YYY YY

(Adres antette)DAVALI : HASIMSIZD.KONUSU : Mirasc›l›k belgesinin verilmesine havi dilekçedirAÇIKLAMALAR

1. Müvekkil ile AAA AA in 04.03.1990 tarihinde evlenmifller ve bu evlilikten 24.06.1996do¤um tarihli B isimli müflterek çocuklar› bulunmaktad›r.

2. AAA AA 19.05.2008 tarihinde vefat etmifl ve geride mirasç› olarak E dan olma Müvek-kil efli ile müflterek çocuklar› alm›flt›r. Baflkaca kanuni mirasç›lar› bulunmamaktad›r.

3. Murisin mirasç›lar›n›n ve miras paylar›n›n gösterir mirasç›l›k belgesinin verilmesinitalep etmekteyiz.

HUKUK‹ DEL‹LLER : M.K,Nüfus kanunu ve ilgili tüm yasal mevzuatDEL‹LLER‹M‹Z : nüfus kay›tlar›, gömme izin belgesi,tan›k vs tüm yasal deliller.‹STEM : Aç›klanan ve resen tespit edilecek nedenlerle Muris AAA AA inmirasç›lar›n›n ve miras paylar›n›n gösterir mirasç›l›k belgesinin verilmesini vekil edenad›na arz ve talep ederiz.

Davac› Vekili

Av. YYY YY

EK: 1. Nüfus kay›t tablosu sureti2. gömme izin belgesi3. vek.sureti

D‹⁄ER ADL‹ D‹LEKÇELER‹N ‹ÇER‹⁄‹Di¤er adli dilekçelerden kas›t, dava dilekçeleri (yani dava açan dilekçeler) d›fl›ndakalan dilekçelerdir. Örne¤in, (davaya cevap dilekçesi), hakimin reddi dilekçesi,mazeret dilekçesi, eski hale getirme dilekçesi, ›slah dilekçesi gibi.

Kanun genel olarak di¤er adli dilekçelerin içeri¤inin ne olaca¤›n› düzenleme-mifltir. Ancak, ayr›k (istisnai) olan baz› durumlarda, kanunda içerik hakk›nda hü-kümler vard›r. Örne¤in, (davaya) cevap dilekçesi (HMK m.126), temyiz dilekçesi(HMK m. 461) gibi.

Cevap DilekçesiDava aç›lmas› üzerine, daval› olarak gösterilen kimsenin, kendisini savunma ihti-yac›nda bulundu¤u flüphesizdir. Anayasan›n “herkes, meflru vas›ta ve yollardanfaydalanmak suretiyle yarg› mercileri önünde davac› veya daval› olarak iddia vesavunma hakk›na sahiptir” diyen 36. maddesi, daval›n›n savunma hakk›n›, kiflinintemel haklar› aras›nda saym›flt›r.

Hukuk Muhakemeleri Kanununa (m. 116) göre, daval›, ilk itirazlar› ile birlikteesas dava hakk›ndaki cevab›n› ve varsa karfl› delillerini, dava dilekçesinin kendisi-ne tebli¤i tarihinden itibaren iki hafta (4353 say›l› Kanuna tabi kurulufllar için,otuz), (veya hakim taraf›ndan HMK 127 gere¤ince bir süre tayin edilmifl ise, mah-keme kalemine bildirmek ve bir örne¤ini de davac›ya tebli¤ ettirmek zorundad›r.

Daval›n›n verece¤i cevap dilekçesinde (layihas›nda) nelerin yer alaca¤› Kanun-da (HMK m. 129) gösterilmifltir. Buna göre;

30 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 37: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

HMK madde 129- (1) Cevap dilekçesinde afla¤›daki hususlar bulunur:a) Mahkemenin ad›.b) Davac› ile daval›n›n ad›, soyad› ve adresleri; daval› yurt d›fl›nda ise aç›lan

dava ile ilgili ifllemlere esas olmak üzere yurt içinde gösterece¤i bir adres. c) Daval›n›n Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaras›.ç) Varsa, taraflar›n kanuni temsilcilerinin ve davac› vekilinin ad›, soyad› ve ad-

resleri.d) Daval›n›n savunmas›n›n dayana¤› olan bütün vak›alar›n s›ra numaras› alt›n-

da aç›k özetleri.e) Savunman›n dayana¤› olarak ileri sürülen her bir vak›an›n hangi delillerle is-

pat edilece¤i.f) Dayan›lan hukuki sebepler.g) Aç›k bir flekilde talep sonucu.¤) Daval›n›n veya varsa kanuni temsilcisinin yahut vekilinin imzas›.(2) 121 inci madde hükmü cevap dilekçesi hakk›nda da uygulan›r. Bunun d›fl›nda 121. maddede “dava dilekçesinde sözü edilen ve davac›n›n elin-

de bulunan belgelerin as›llar›yla birlikte harç ve vergiye tabi olmaks›z›n daval› sa-y›s›ndan bir fazla düzenlenmifl örneklerinin veya sadece örneklerin dilekçeye ek-lenerek mahkemeye verilmesi ve baflka yerlerde getirilecek belge ve dosyalar içinde bunlar›n bulunabilmesini sa¤lay›c› aç›klaman›n dilekçede yap›lmas› ve gerekliposta giderinin pul olarak verilmesi zorunludur” hükmü burada uygulan›r.

Bir cevap dilekçesinde esas itibariyle flu hususlar yer al›r:Mahkemenin ad›; cevap dilekçesinin bafl›na, davan›n aç›ld›¤› görevli ve yetkili

mahkemenin ad› yaz›l›r. ‹fli çok olan yerlerde davay› gören mahkemenin (birdenfazla asliye hukuk mahkemesinin veya sulh hukuk mahkemesinin) hangi dairesioldu¤u, dava dilekçesinin nöbetçi mahkemece tevzii üzerine art›k bu aflamada bi-lindi¤i (örne¤in; Ankara Asliye Hukuk 3. Mahkemesi gibi) için dilekçede bununmutlaka bildirilmesi gerekir. Aksi takdirde, cevap dilekçesinin hangi mahkemeyeverilece¤i konusunda kar›fl›kl›k ortaya ç›kar.

Dosya esas numaras›; mahkeme ad›n› alt›na sa¤ (veya sol) köfleye, dosya nu-maras› (örne¤in: 2008/603) yaz›l›r. Böylece, verilen cevap dilekçesinin ilgili dosya-ya girmesi sa¤lanm›fl olur.

Taraflar›n ad, soyadlar› ve adresleri; cevap dilekçesinde, önce (cevap veren) dava-l›n›n ad›, soyad› ve adresi; daha sonra e¤er vekil tutmufl ise vekilin ad›, soyad› ve adre-si yaz›l›r. Bundan sonra da, karfl› taraf›n ve varsa vekilinin ad›, soyad› ve adresi yaz›l›r.

Dilekçenin (talebin, tebli¤in, cevab›n) konusu; taraflar›n bildirilmesinden son-ra, dilekçenin konusunun ne oldu¤u yaz›l›r. Örne¤in, “cevap dilekçesidir” gibi.

Cevaplar; dava dilekçesinde, nas›l “vak›alar” k›sm› çok önemli ise, cevap dilek-çesinde de “cevaplar” k›sm› çok önemlidir. Bu k›s›mda daval›, davac›n›n iddialar›-na cevap verir. Dava dilekçesinde, davac› e¤er dayand›¤› vak›alar› s›ra numaras›alt›nda bildirmifl ise, daval›n›n cevaplar›n›n da ayn› s›ra numaras› alt›nda bildiril-mesi uygun olur. Ayr›ca, daval›n›n baflka savunmalar› ve iddialar› varsa, bunlar› dacevap dilekçesinde bildirmesi gerekir. Özellikle def’iler (örne¤in, zamanafl›m›def’i) ve tahkim itiraz› mutlaka cevap dilekçesinde bildirilmelidir. Ayn› zamandailk itirazlar da cevap dilekçesinde bildirilmelidir. Aksi halde bunlar›n daha sonraileri sürülmeleri olanaks›zd›r. Daval›, cevap dilekçesinde dayand›¤› savunmalar›hiç atlanmaks›z›n esas hatlar› ile vermelidir. Bunlara iliflkin ayr›nt›n›n daha sonratamamlanmas› mümkündür. Kanun (HMK m. 319), daval›n›n cevap dilekçesinikarfl› tarafa (davac›ya) tebli¤ ettirdikten sonra, onu muvafakati olmaks›z›n, savun-

312. Ünite - Di lekçeler

Page 38: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

ma sebeplerini de¤ifltiremeyece¤ini belirtmektedir. Burada yasaklanan husus, da-ha sonra, savunmaya iliflkin olarak esasl› bir savunma sebebinin de¤ifltirilmesi ve-ya yeni getirilmesidir. Bafllang›çta ileri sürülen savunma sebebini destekleyen olay-lar›n daha sonra yarg›lamaya sokulmas› yasak de¤ildir. Yasak olan yeni “vak›akompleksinin” davaya sokulmas›d›r. Bu yüzden, daval›n›n cevap dilekçesinde sa-vunma nedenlerini bütün esaslar›yla ve ayr›nt›lar›na girmeden belirtmesi gereke-cektir. Daval›, cevap dilekçesine karfl›l›k dava açmak istiyorsa, HMK madde 133gere¤ince” Karfl› dava, cevap dilekçesiyle veya esasa cevap süresi içinde ayr› birdilekçe verilmek suretiyle” açabilir.

Hukuksal nedenler; daval› savunmas›n›n dayand›¤› hukuksal kurallar› (yasamaddelerini) bildirir (HMK m. 129/f). Ancak, bunlar›n bildirilmemesi veya yanl›flya da eksik bildirilmesinin herhangi bir önemi yoktur. Çünkü bunlar› hakim ken-dili¤inden uygulamak zorundad›r.(Y›lmaz, 2008:77).

Cevap süresi; davac›, daval›n›n verdi¤i cevap dilekçesine karfl› olan cevaplar›n› ikihafta içinde, “replik” dilekçesi ile bildirmek zorundad›r (HMK 127) Daval› davac›ya ikihaftadan fazla bir süre verebilir. Daha az süre veremez. Daval›, cevap dilekçesinde,davac›n›n ne kadar süre içinde cevap verebilece¤inden hiç söz etmezse veya on gün-den daha az bir süre verirse, bu takdirde kanuni süre olan “iki hafta” süre geçerlidir.

Deliller; daval›, savunmas›n›n dayana¤› olan delilleri cevap dilekçesinde bildi-rir. Bütün delillerini tüm ayr›nt›lar›yla anmak zorunda de¤ildir. Uygulamada, dava-l› belli bafll› delillerini bildirdikten sonra, ayr›ca “.... di¤er kanuni deliller” gibi birifade de kullanmaktad›r. Daval›, dava dilekçesinde tüm delilleri bildirmek zorun-da olmay›p, bunlar› daha sonra hakimin istemesi üzerine gösterebilir.

‹stem sonucu; Kanun, bu bölümü “aç›k savunma” olarak belirtilmektedir (HMKm.219/g). Bu ibare, kaynak Nöflatel Usul Kanununda (m. 175/b) oldu¤u gibi, “is-tem sonucu” olarak anlafl›lmal›d›r. Daval›, sonuçta, “yukarda an›lan nedenlerle da-van›n (k›smen veya tamamen) reddi gerekir” gibi bir istemde bulunur.

Daval›n›n (veya vekilinin) imzas›; cevap dilekçesinin, daval› (veya vekili) tara-f›ndan imzalanmas› gerekir. Cevap dilekçesinde, kanunda (HMK m. 129/¤) dolay›,yukarda k›sa k›sa belirtilen unsurlar›n bulunmas› gerekir.

Replik Dilekçesi (Cevaba Cevap Dilekçesi)Replik, dava dilekçesine karfl› daval›n›n verdi¤i cevaba karfl›l›k davac›n›n yan›t›d›r.HMK madde 136’ya göre;

(1) Davac›, cevap dilekçesinin kendisine tebli¤inden itibaren iki hafta içinde ce-vaba cevap dilekçesi; daval› da davac›n›n cevab›n›n kendisine tebli¤indenitibaren iki hafta içinde ikinci cevap dilekçesi verebilir.

(2) Davac›n›n cevaba cevap, daval›n›n da ikinci cevap dilekçesi hakk›nda, da-va ve cevap dilekçelerine iliflkin hükümler, niteli¤ine ayk›r› düflmedi¤i süre-ce k›yasen uygulan›r.

Kanuna (HMK m.136) göre, daval›n›n cevap dilekçesinde ileri sürdü¤ü cevap-lara karfl› davac›, gere¤i halinde iki hafta içinde inkar veya kabulü gösterir aç›kla-ma yapmak zorunad›r. Bu süre içinde def’’i de ileri sürebilir. Bu flekilde davac›n›nverdi¤i replik (cevap) dilekçesi hemen daval›ya tebli¤ edilir. Replik dilekçesindedavac›, daval›n›n cevap dilekçesinde ileri sürdüklerine cevap verir. Bu cevab›ndadava dilekçesinde ileri sürmedi¤i yeni vak›alar ileri sürerse, davan›n geniflletilmesive de¤ifltirilmesi itiraz› ile karfl›laflabilir. Replik dilekçesi davac›n›n dava dilekçesin-de özet olarak belirtti¤i ve daval›n›n karfl› koydu¤u vak›alara aç›klama olana¤› sa¤-lar. Replik dilekçesi de esas itibariyle cevap dilekçesi gibi düzenlenir.

32 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 39: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Örnek:.......... ‹fi MAHKEMES‹

SAYIN HAK‹ML‹⁄‹’NE

..........DOSYA NO :

CEVABA CEVAP

VEREN (DAVACI) :

VEK‹L‹ :

KARfiI TARAF (DAVALI) :

VEK‹L‹ :

KONU : Daval› taraf›n cevaplar›na karfl› cevaplar›m›z›n ve dava-n›n esas›na iliflkin beyanlar›m›z›n sunulmas›d›r. AÇIKLAMALAR :

1-Daval› iflveren taraf›ndan, toplu ifl sözleflmesi uyar›ncayap›lmas› gereken ikinci y›l zamlar›n›n yürürlü¤e girmesine .... gün kadar bir süre kalaiflçilere ve üyesi olduklar› T.‹.S taraf› olan .......... Sendikas›na, “T.‹.S’e uymayaca¤› ve 1y›l boyunca iflçilere s›f›r zam verece¤i, isteyenin bu flartlarda çal›flmaya devam edebile-ce¤i, kabul etmeyenlerin ise ifl sözleflmelerinin feshedilece¤i” bildirilmifltir.

2-Taraflar aras›nda bu konu bir haftadan biraz daha uzunbir süre görüflülmüfl, daval› iflveren bu istemlerinde ›srar edince sendika taraf›ndan ken-disine “ iflyerinde ekonomik kriz yaflanmad›¤›n› çok iyi bildikleri, ancak buna ra¤men bil-medikleri baz› hususlar varsa ve iflveren taraf› gerçekten de zor durumda ise, T.‹.S uya-r›nca ücretlerde yap›lacak art›fllar 6 ayl›k dönemler halinde yap›laca¤› için, imzalanm›flolan T.‹.S’e de uygun olarak 6 ay için, ve ancak hiçbir iflçinin ifl sözleflmesinin feshedil-memesi flart›yla bu talebi kabul edebilecekleri” bildirilmifltir. Bu bildirim üzerine daval› ifl-veren, müvekkilimin de aralar›nda bulundu¤u .... iflçinin ifl sözleflmesini feshetmifltir.

3-Her ne kadar daval› iflveren feshin gerekçesi olarak ekono-mik kriz iddias›nda bulunuyorsa da, bu iddia gerçekleri yans›tmamaktad›r. Zira, ifltigal ala-n› ve ihracata dönük yap›s›yla iflveren ekonomik krizden hiç etkilenmemifl, hatta döviz kur-lar›ndaki art›fl da kazanc›n›n artmas›n› sa¤lam›flt›r. Daval› iflveren, ekonomide meydana ge-len küçülmeye karfl›n büyümesini daha da h›zland›rm›fl ve üretim kapasitesini art›rm›flt›r.

4- ‹flverenin toplu iflten ç›karma eyleminin tek gerçek sebe-bi, iflçileri Toplu ‹fl Sözleflmesi gere¤i almalar› gereken haklar›ndan mahrum b›rakmakve iflyerinde kalan di¤er iflçilere de gözda¤› vermektir. Zira y›llard›r iflyerinde çal›flanmüvekkilim de dahil .... tane iflçinin ifl akdini ekonomik kriz gerekçesiyle fesheden ifl-veren, aradan bir ay geçmeden .......... gazetesine ilan vererek yeni iflçi al›m› yapm›fl vedava aç›ld›ktan sonra da bu al›mlar devam etmifltir.

TALEP SONUCU : Yukar›da arz ve izah edilen nedenlerle, ifl akdinin feshiiflleminin iptaliyle müvekkilimin ifle iadesine, boflta geçen süre ücretiyle sendikal tazmi-nat›n davac›dan tahsiline ve yarg›lama giderleriyle vekalet ücretinin daval› üzerinde b›-rak›lmas›na karar verilmesini vekaleten talep ederim. Sayg›lar›mla...

DAVACI VEK‹L‹

Düplik Dilekçesi (Daval›n›n 2. Cevap Dilekçesi)Daval›n›n verdi¤i ikinci cevaba, düplik layihas› denir. Kaynak Nöflatel Usul Kanu-nunda bizim Kanunun 209 ve 212. maddelerini kapsayan k›sm›n›n üst bafll›¤›, “rep-lik ve düpliktir”. HMK, 136. maddesine göre davac›n›n verdi¤i replik (cevaba ce-vap) dilekçesine karfl›, daval› tebli¤den itibaren iki hafta içinde düplik dilekçesi ve-rebilir. HMK, cevap dilekçesinin içeri¤ine iliflkin 119 dava dilekçesine eklenecek

332. Ünite - Di lekçeler

Page 40: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

olan ve getirtilmesi istenilen belgelerle ilgili 121. ve cevap dilekçesinin uzat›lmas›-na iliflkin 127. madde hükümleri düplik layihas› hakk›nda da uygulan›r (HMK m.136). Bu nedenle, düplik layihas›n›n içeri¤i de dava dilekçesi gibi düzenlenir vedüplik layihas›nda sözü edilen ve daval›n›n davac› say›s›ndan bir fazla düzenlen-mifl örneklerin düplik dilekçesine eklenerek verilmesi ve baflka yerlerde getirtile-cek belge ve dosyalar için bunlar›n bulunabilmesini sa¤lay›c› aç›klaman›n dilekçe-de yap›lmas› gerekli posta giderinin pul olarak verilmesi zorunludur (HMK m. 120).

Düplik layihas›nda daval›, davac›n›n vermifl oldu¤u replik dilekçesinde ilerisürdü¤ü hususlara cevap verir. Daval› bunlara ek olarak cevap dilekçesinde yap-may› unuttu¤u savunmay› yapmaz. Aksi takdirde savunman›n geniflletilmesi ve/ve-ya de¤ifltirilmesi yasa¤› ile karfl› karfl›ya kal›r. Düplik dilekçesi verme süresi, kuralolarak on gün ise de, iflin niteli¤i itibariyle düplik layihas›n›n bu süre içinde düzen-lenmesi zor veya ola¤anüstü (istisnai) nedenlerle mümkün de¤ilse, daval›ya yenibir süre verilebilir ve durum derhal davac›ya bildirilir.

Örnek:.......... SULH HUKUK MAHKEMES‹

SAYIN HAK‹ML‹⁄‹’NE..........

DOSYA NO :

CEVABA CEVAP

VEREN DAVACI :

VEK‹L‹ :

KARfiI TARAF

(DAVALI) :

KONU : Düplik Dilekçemizdir.AÇIKLAMALAR :1- Davac› taraf›ndan aç›lan dava ile ilgili olarak evvelce mah-

kemenize sunmufl oldu¤umuz ilk itirazlar›m›z› ve cevaplar›m›-z› tekrar ediyoruz.2- Bu arada davac› taraf›ndan Cevaba Cevap dilekçesinde be-lirtilen afla¤›da maddeler halinde belirtilmifl bulunan hususlardava dilekçesinde hiçbir flekilde bahsedilmeyen yeni hususlar-d›r. Bunlar davan›n geniflletilmesi kapsam›nda ele al›nmal›d›r.Davac›n›n bu beyanlar›n› kabul etmiyoruz. Mahkemece de da-van›n geniflletilmesi kapsam›nda de¤erlendirilmesini talep edi-yoruz. Bu hususlar flunlard›r;

a)b)c)d)

3- Davac› taraf›ndan zamanafl›m› itiraz›m›z konusunda veri-len cevaplar da tatmin edici de¤ildir. Yasa aç›kt›r. ..................gere¤i dava zamanafl›m› dolmufltur.

TALEP SONUCU : Aç›klanan nedenlerle davan›n zamanafl›m› nedeni ile red-dine, mahkeme aksi kanaatte ise davaya cevap ve davac›n›n cevaplar›na cevap dilekçe-lerimizde belirtilen di¤er itirazlar›m›z›n kabulü ile davan›n reddine karar verilmesini ve-kaleten sayg›yla talep ederiz.

DAVALI VEK‹L‹

34 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 41: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

‹CRA VE ‹FLAS HUKUKUNA ‹L‹fiK‹N D‹LEKÇELER‹cra ve ‹flas hukuku uygulamas›nda da bir k›sm› dava dilekçesi, bir k›sm› da di¤erkonularda olmak üzere çok say›da dilekçe yaz›lmaktad›r. Dava dilekçelerinin flek-li bak›mdan icra ve iflas kanununda, HMK’dan farkl› bir düzenleme yer almamak-tad›r. (Y›lmaz, 2008:s.92).

Örnek:‹STANBUL ‹CRA HUKUK MAHKEMES‹’NE

(‹cran›n Durdurulmas› taleplidir)

Borca itiraz edenDavac› : XDaval› Alacakl› : Y‹cra dairesive Dosya no : ‹stanbul 2. ‹cra Müdürlü¤ünün 2008-2 say›l› dosyas›Dava konusu : Kambiyo takibine ve borca itirazAç›klamalar :

1- Kambiyo senetlerine mahsus ödeme emrini 12.04.2008 tarihin-de tebli¤ ald›m. Süresinde mahkemenize itiraz ediyorum.2- Senedin asli unsurlar›ndan olan tanzim tarihi senette bulun-mad›¤›ndan, takibe konu belge senet niteli¤ini tafl›mamakta olup,kambiyo takibine konu edilemez.3- Bu nedenle takibe konu senet hükmünde olmad›¤›ndan taki-bin ve ödeme emrinin iptalini talep etmem gerekmifltir. Alacak-l› görünenin hakk›mda haciz ifllemi yapmamas› için takibin birmiktar teminat yat›rmam karfl›l›¤›nda durdurulmas›n› talep edi-yorum.

Sonuç ve ‹stem :Yukar›da aç›klanan nedenlerle öncelikle takibin durdurulmas›n›,kambiyo senedine dayanmayan takibin ve ödeme emrinin iptali-ni, haksiz takip nedeniyle alacakl› görünenin bana %40 tazminatödemesine karar verilmesini arz ederim.

Davac› X(‹mza)

** Bu dilekçe 2 suret haz›rlanmal›** 2 adet davetiye ve bunlar› posta pulu

CEZA DAVALARINA ‹L‹fiK‹N D‹LEKÇELERCeza yarg›lamas› denince, akla kamu davas› gelir ve kamu davas›n› savc› bir iddi-aname ile açar. Öte yandan ceza yarg›lamas›nda kendili¤inden araflt›rma ilkesi var-d›r. Bu sebeple ceza davalar›na iliflkin dilekçelerin eksik olmas›n›n, medeni yarg›-laman›n aksine herhangi bir yapt›r›m›, ilke olarak bulunmamaktad›r. Yeni CezaMuhakemesi Kanunumuz, eski kanun zaman›nda mevcut bulunan kiflisel (flahsi)dava müessesesini kald›rm›flt›r.

352. Ünite - Di lekçeler

Page 42: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Örnek:

T.C.

.......................

CUMHUR‹YET BAfiSAVCILI⁄I

SORUfiTURMA NO : 2006/ ESAS NO : 2006/‹DD‹ANAME NO : 2006/

‹ D D ‹ A N A M E

KIRKLAREL‹ A⁄IR CEZA MAHKEMES‹NE

DAVACI : K.H.MAKTÜL :

MA⁄DUR :

VEK‹L‹ :

‹HBAR EDEN :

MÜfiTEK‹ :

VEK‹L‹ :

fiÜPHEL‹ :

MÜDAF‹ :

SUÇ :

‹HBAR TAR‹H‹ :

fi‹KAYET TAR‹H‹ :

SUÇ TAR‹H‹ :

YAKALAMATAR‹H‹ :

GÖZALTI TAR‹H‹ :

TUTUKLAMA TAR‹H‹ :

TAHL‹YE TAR‹H‹ :

SUÇ YER‹ : ..........................YASA MADDES‹ : TCK.KANITLAR : nüfus kayd›,sab›ka kayd›,tüm dosya kapsam›.SORUfiTURMA EVRAKI ‹NCELEND‹

Olay tarihinde, .............................................flüphelinin yüklenen suçu iflledi¤ianlafl›ld›¤›ndan,

fiüphelinin yüklenen suçtan, kovuflturmas›n›n mahkemenizde yap›larak,fiüphelinin eylemine uyan,TCK. maddeleri uyar›nca cezaland›r›lmas›na karar

verilmesi, kamu ad›na talep ve iddia olunur.00.00.2006

Cumhuriyet Savc›s›-00000

eki-Soruflturma dosyas›.

‹DAR‹ (YÖNETSEL) YARGIYA ‹L‹fiK‹N D‹LEKÇELER‹dari davalar, Dan›fltay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi baflkanl›klar›na vegörevli oldu¤u durumlarda, Askeri Yüksek ‹dare Mahkemesi Baflkanl›¤›na hitabenyaz›lm›fl dilekçelerle aç›l›r. ‹dari yarg›da aç›labilecek olan davalar, hukuk davalar›gibi çeflitlilik göstermez. ‹dari dava türleri flunlard›r (‹YUK m. 2/1):

a. ‹dari ifllemler hakk›nda yetki, flekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden bi-ri ile hukuka ayk›r› olduklar›ndan dolay› iptalleri için menfaatleri ihlal edi-lenler taraf›ndan aç›lan iptal davalar›,

b. ‹dari eylem ve ifllemlerden dolay› kiflisel haklar› do¤rudan zarara u¤rayanlartaraf›ndan aç›lan tam yarg› davalar›

36 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 43: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

c. Tahkim yolu öngörülen imtiyaz flartlaflma ve sözleflmelerinden do¤an uyuflmaz-l›klar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yap›lan her türlü ida-ri sözleflmelerden dolay› taraflar aras›nda ç›kan uyuflmazl›klara iliflkin davalar.

‹dari Yarg›lama Usulü Kanunun 3. maddesine göre: ‹dari davalar, Dan›fltay,idare mahkemesi ve vergi mahkemesi baflkanl›klar›na hitaben yaz›lm›fl imzal› di-lekçelerle aç›l›r.

‹dari davalar›n özelli¤inden ileri gelen baz› farklar vard›r. Dilekçeler:a. Taraflar›n ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadlar› veya un-

vanlar› ile adresleri,b. Davan›n konusu ve sebepleri ile dayand›¤› delillerc. Davaya konu olan idari ifllemin yaz›l› bildirim tarihi,d. Vergi, resim, harç, benzeri mali yüklülükler ve bunlar›n zam ve cezalar›na

iliflkin davalarla tam yarg› davalar›nda uyuflmazl›k konusu,e. Vergi davalar›nda davan›n ilgili bulundu¤u verginin veya vergi cezas›n›n ne-

vi ve y›l›, tebli¤ edilen ihbarnamenin tarihi ve numaras› ve varsa mükellefhesap numaras› gösterilir.

Dava konusu karar›n ve belgelerin as›llar› veya örnekleri, karfl› taraf say›s›ndanbir fazla olarak, dava dilekçesine eklenir (‹dari Yarg›lama Usulü Kanununu-‹YUKm.3). Her idari ifllem aleyhine ayr› ayr› dava aç›l›r. Ancak, aralar›nda maddi veya hu-kuki yönden ba¤l›l›k ya da sebep-sonuç iliflkisi bulunan birden fazla iflleme karfl› birdilekçe ile de dava aç›labilir (‹YUK 5/1). Birden fazla flahs›n müflterek dilekçe ile da-va açabilmesi için davac›lar›n hak veya menfaatlerinde ifltirak bulunmas› ve davayayol açan maddi olay veya hukuki sebeplerin ayn› olmas› gerekir (‹YUK 5/2).

Örnek:........NÖBETÇ‹ ‹DARE MAHMEMES‹ BAfiKANLI⁄I’NA

Gönderilmek Üzere

..........NÖBETÇ‹ ASL‹YE HUKUK MAHKEMES‹ HAK‹ML‹⁄‹’NE ..........

-Yürütmenin Durdurulmas› TaleplidirDuruflma ‹stemlidirDAVACI : XXX XXX

XXX MAN‹SADAVALI : ‹ptali istenen ifllemi yapan makamDAVANIN KONUSU : ‹ptal ve Tam Yarg› davas›‹PTAL‹ ‹STEN‹LEN ‹DAR‹ ‹fiLEM : ‹ptali istenen ifllemin tarih ve say›s› TEBL‹⁄ TAR‹H‹ : 00.00.2004DAVANIN ‹ZAHI :(Bu bölümde dava konusu yap›lan idari ifllemin hukuka ayk›r›l›k nedenleri yaz›l›r.)HUKUK‹ SEBEPLER : ‹dari Yarg›lama Usulü Kanunu, vs.DEL‹LLER : ...............

SONUÇ VE ‹STEM : Yukarda aç›klanan nedenler ve re’sen mahkemece tespitedilecek sair iptal nedenleri ile................tarihli................say›l›................konulu iflleminin‹PTAL‹NE ve YÜRÜTÜLMES‹N‹N DURDURULMASINA karar verilmesini sayg›lar›mla arzederim. .../05/2004

XXX Davac› EKLER :1) ‹ptal konusu yap›lan idari ifllem.2) Belge 23) Belge 3

372. Ünite - Di lekçeler

Page 44: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

38 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Dilekçeyi ve dilekçe hakk›n› tan›mlamak,

Bir dile¤i bildirmek için resmî makamlara sunu-lan, imzal› ve adresli, pullu veya pulsuz yaz›ya,istida, arzuhâl veya dilekçe denir. Kifliyi ve ka-muyu ilgilendiren bir hakk›n sa¤lanmas›, bir hak-s›zl›¤›n düzeltilmesi, kald›r›lmas› için gerçek ya-hut tüzel kiflilerce ilgili makamlara yaz›lan yaz›-lara dilekçe denir. Dilekçe hakk›, sorulara cevapalmak suretiyle bilgi edinmeyi, flikayette bulun-mak suretiyle denetlemeyi, dilek ve öneride bu-lunmak suretiyle de demokratik kat›l›m› sa¤la-yan siyasal haklardand›r. Dilekçe, normal olarak,dilekçe sahibi taraf›ndan bizzat düzenlenir veyadüzenlettirilir. Aksine bir kural veya zorunlulukyoksa el yaz›s›yla veya yaz› makinesi/bilgisayarile yaz›labilir. Mevzuat›m›zda dilekçe hakk›n›nyasal dayanaklar› bulunmaktad›r. 1982 Anayasa-s› madde 74, 01.11.1984 tarihli ve 3071 say›l› Di-lekçe Hakk›n›n Kullan›lmas›na Dair Kanun ka-bul, HMK, Resmi Yaz›flma Yönetmeli¤i.

Genel dilekçelerin kapsam›, içeri¤i, dilekçe ya-

zarken dikkat edilecek hususlar› s›ralamak,

Bu dilekçeler, adli makamlara verilen ve hattaço¤u zaman kanunlara göre belli içerikleri bu-lunmas› gereken dilekçeler d›fl›nda kalan dilek-çelerdir. ‹çeri¤inde baflvurulan makam›n ad› (hi-tap), dilekçenin metni, tarih, ad, soyad ve imza,adres ve ek/ekler bulunur. Haz›rlanan dilekçe,do¤rudan do¤ruya ilgili makama veriliyorsa, di-lekçenin o makam›n varsa ilgili “evrak” bölümü-ne kaydettirilerek, kay›t numaras› al›n›r.

Adli dilekçeleri incelemek,

Adli dilekçeden kas›t, adli makamlara verilen veço¤unlukla içerikleri yasalar taraf›ndan belirlen-mifl bulunan dilekçelerdir. Bunlar dava dilekçe-leri, flikayet/itiraz dilekçeleri, davaya cevap di-lekçeleri, ihtiyati tedbir dilekçeleri, duruflmadanvareste tutulma dilekçesi gibi dilekçelerdir. Adlidilekçeler, bazen de¤iflik yarg›lama yöntemleri(muhakeme usulleri) bak›m›ndan farkl›l›klar gös-terebilir.

Dava dilekçesinin eksik yaz›lmas› durumunda

yapt›r›m› aç›klamak,

Yaz›l› yarg›lama yönteminde (tahriri muhakemeusulünde) esas cevap süresi iki hafta (4353 say›-l› Kanuna tabi kamu kurulufllar› hakk›nda otuzgün) d›r. HMK madde 119/2 Birinci f›kran›n (a),(d), (e), (f) ve (g) bentleri d›fl›nda kalan hususla-r›n eksik olmas› hâlinde, hâkim davac›ya eksikli-¤i tamamlamas› için bir haftal›k kesin süre verir.Bu süre içinde eksikli¤in tamamlanmamas› hâ-linde dava aç›lmam›fl say›l›r. Ceza yarg›lamas›n-da kendili¤inden araflt›rma ilkesi vard›r. Bu se-beple ceza davalar›na iliflkin dilekçelerin eksikolmas›n›n, medeni yarg›laman›n aksine herhangibir yapt›r›m›, ilke olarak bulunmamaktad›r.

Özet

1NA M A Ç

2NA M A Ç

3NA M A Ç

4NA M A Ç

Page 45: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

392. Ünite - Di lekçeler

Bu üniteyi anlay›p anlamad›¤›m›z› ölçmek için afla¤›da-ki sorular›, s›nav oluyormufl gibi cevaplay›n›z. Do¤rucevaplar› ünitenin sonunda bulacaks›n›z. Baflar› duru-munuza göre ünitenin tümüne ya da cevaplamad›¤›n›zsorulara iliflkin bölümleri yeniden çal›fl›p çal›flmayaca-¤›n›za kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K‹, S‹Z‹DE⁄ERLEND‹RECEK K‹fi‹, fiU ANDA Y‹NE S‹ZS‹N‹Z.

1. Dilekçe hakk›n›n kullan›lmas›yla ilgili olan kanunafla¤›dakilerden hangisidir?

a. 01.11.1988 tarih ve 74 say›l› Kanunb. 01.11.1984 tarihli ve 3071 say›l› Kanunc. 01.11.1974 tarih ve 74. say›l› Kanund. 01.11.1978 tarih ve 3071. say›l› Kanune. 01.11.1988 tarih ve 3071 say›l› Kanun

2. Afla¤›dakilerden hangisi dilekçe yaz›m›nda gözönünde bulundurulmas› gerekenlerdendir?

a. Hukuki sebeplerin özetib. Aç›k bir flekilde iddia ve savunmac. Karfl› taraf›n hangi sürede cevap verebilece¤id. Dilekçelerde k›rm›z› veya kurflun kalem asla kul-

lan›lmaze. Davay› mütekabilinin kabule flayan bulunmad›-

¤› iddias›

3. Bir dilekçede dilekçe sahibini dilekçe yazmaya yö-nelten k›s›m afla¤›dakilerden hangisidir?

a. Baflvurulan makamb. Tarihc. Metind. Adrese. Da¤›t›m

4. Bir hukuk davas›na iliflkin dava dilekçesinde nelerinyer olaca¤› hangi kanunun hangi maddesine göre yaz›-laca¤›n› afla¤›dakilerden hangisi belirler?

a. HMK m. 119b. Anayasa m. 74c. Dilekçe hakk›n›n kullan›lmas› madde 3071d. HMK m. 116e. HMK m. 86

5. HMK m. 127’e göre 4353 say›l› Kanuna tabi kurulufl-lar için daval› kaç günde cevap vermesi gerekir?

a. 7b. 10c. 20d. 30e. 45

6. Dilekçelerin yaz›m›nda göz önünde bulundurulma-s› gerek kurallarla ilgili afla¤›daki ifadelerden hangisiyanl›flt›r?

a. Çizgisiz, beyaz dosya k⤛d›na daktiloyla veyadolmakalemle, okunakl› el yaz›s›yla yaz›lmal›d›r.

b. Dilekçelerde ciddi, a¤›rbafll› bir dil kullan›l›rc. Dilekçeler mutlaka k›sa olmal›d›r.d. Konunun k›sa bir özeti bu bafll›¤›n alt›na yaz›l›r. e. Dilekçe bitiminde sa¤ alt köfleye ad ve soyad›

yaz›lmal›, imzalanmal›d›r.

7. Baflvurulan makam›n ad› dilekçede nereye yaz›lma-l›d›r?

a. Dilekçenin bafl›nab. Dilekçenin alt sa¤ taraf›nac. Dilekçenin alt sol taraf›nad. Dilekçenin alt ortas›nae. Dilekçenin herhangi bir yerine

8. Dava dilekçesinin sonuç k›sm›nda, davac›n›n mah-kemeden olan isteminin yaz›ld›¤› k›s›m afla¤›dakilerdenhangisidir?

a. Delillerb. Cevap süresic. Davan›n konusud. Davan›n dayand›¤› sebeplere. ‹stem sonucu

9. Dava dilekçesine karfl› daval›n›n verdi¤i cevaba kar-fl›l›k davac›n›n yan›t› afla¤›dakilerden hangisidir?

a. Cevap dilekçesib. Replik dilekçesic. Düplik dilekçesid. Dava dilekçesie. Islah dilekçesi

10. ‹dari davalardaki dilekçelerle ilgili afla¤›daki ifade-lerden hangisi yanl›flt›r?

a. Taraflar›n ve varsa vekillerinin veya temsilcilerininad ve soyadlar› veya unvanlar› ile adresleri yaz›l›r.

b. Her idari ifllem aleyhine ayr› ayr› dava aç›l›r.c. Dilekçede davaya konu olan idari ifllemin yaz›l›

bildirim tarihi belirtilir.d. Birden fazla flahs›n müflterek dilekçe ile dava

açabilmesi mümkün de¤ildir.e. Dava konusu karar›n ve belgelerin as›llar› veya

örnekleri, karfl› taraf say›s›ndan bir fazla olarak,dava dilekçesine eklenir.

Kendimizi S›nayal›m

Page 46: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

40 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

“Davac› bak›m›nda dava dilekçesi, daval› bak›m›ndanise cevap layihas› oldukça önemlidir. Hatta, “dava, davadilekçesi ile kazan›l›r ya da kaybedilir” sözü yayg›n birsöz olarak kullan›lmaktad›r. Bu aç›dan dilekçelere, ge-rekli özenin gösterilmesi ve davan›n sa¤lam bir oturtul-mas› gereklidir. Çünkü, dilekçede yap›lacak hatan›n yar-g›lama içinde düzeltilmesi oldukça güçtür, bazen müm-kün olmayabilir. Bu sebeple dilekçe yaz›lmadan önceiyi bir araflt›rma ve haz›rl›¤›n, bu çerçevede hukuki nite-lendirmenin yap›larak bu nitelendirmeye uygun flekilde,kanunda belirtilen koflul vak›alara karfl›l›k gelen somutvak›alar›n, hukuki gerekçelerinin yaz›lmas› gerekir.”

Kaynak: Pekcan›tez H. ve di¤erleri (2010). Medeni UsulHukuku. (s. 310), Yetkin, Ankara.

1. b Ayr›nt›l› bilgi için “Dilekçe Ve Dilekçe Hakk›Nedir?” konusuna bak›n›z.

2. d Ayr›nt›l› bilgi için “Genel Olarak Dilekçeler” ko-nusuna bak›n›z.

3. c Ayr›nt›l› bilgi için “‹çerik” konusuna bak›n›z.4. a Ayr›nt›l› bilgi için “Genel Olarak Dilekçeler” ko-

nusuna bak›n›z.5. d Ayr›nt›l› bilgi için “Cevap Süresi” konusuna ba-

k›n›z.6. c Ayr›nt›l› bilgi için “Genel Olarak Dilekçeler” ko-

nusuna bak›n›z.7. a Ayr›nt›l› bilgi için “Baflvurulan Makam›n Ad› (Hi-

tap)” konusuna bak›n›z.8. e Ayr›nt›l› bilgi için “‹stem Sonucu” konusuna ba-

k›n›z.9. b Ayr›nt›l› bilgi için “Replik Dilekçesi (Cevaba Ce-

vap Dilekçesi)” konusuna bak›n›z.10. d Ayr›nt›l› bilgi için “‹dari (Yönetsel) Yarg›ya ‹lifl-

kin Dilekçeler” konusuna bak›n›z.

Okuma Parças› Kendimizi S›nayal›m Yan›t Anahtar›

Page 47: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

412. Ünite - Di lekçeler

S›ra Sizde 1

1982 Anayasas› madde 74, 01.11.1984 tarihli ve 3071 sa-y›l› Dilekçe Hakk›n›n Kullan›lmas›na Dair Kanun kabul,HMK, Resmi Yaz›flma Yönetmeli¤i

S›ra Sizde 2

Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) madde 119’agöre; dava dilekçesinde afla¤›daki hususlar bulunur:1. Taraflar›n ve varsa kanuni temsilci veya vekillerinin

ad ve soyadlar› ile adresleri,2. Aç›k bir flekilde dava konusu,3. Davac›n›n iddias›n›n dayana¤› olan bütün vak›alar›n

s›ra numaras› alt›nda aç›k özetleri ve delillerinin ne-lerden ibaret oldu¤u,

4. Hukuki sebeplerin özeti,5. Aç›k bir flekilde iddia ve savunma,6. Karfl› taraf›n hangi sürede cevap verebilece¤i,7. Davac›n›n veya varsa kanuni temsilci yahut vekilinin

imzas›.

S›ra Sizde 3

Tarih, dilekçenin sa¤ üst köflesine yaz›labilece¤i gibi,metnin bitiminden hemen sonra ayn› sat›ra veya ad vesoyad›n üzerine yaz›labilir.

S›ra Sizde 4

Nüfus kütü¤ünün de¤ifltirilmesi, mirasç›l›k belgesi (ve-raset ilam›) verilmesi, evlenmeye izin, bir kimsenin ga-ipli¤ine karar verilmesi (MK m.45 vd.) k›ymetli evrak›niptali gibi ifller çekiflmesiz yarg›ya ait örneklerdir. Budavalarda aleyhine karar verilecek veya kendisindentalepte bulundu¤unuz bir karfl› taraf yoktur. Hakiminbir konuda karar vermesi talep edilmektedir.

http://www.tdk.gov.trYILMAZ E., YILMAZ Ü. (2006) Hukuk Rehberi, 8. Bask›,

Yetkin Yay›nlar›, AnkaraYILMAZ, E. (2008). Adli Yaz› ve Yaz›flma Usulleri, 2.

Bask›, Yetkin Yay›nlar›, AnkaraYILMAZ, E. (2010). Hukuk Sözlü¤ü, Yetkin Yay›nlar›,

Ankara.PEKCANITEZ H., ATALAY O., ÖZEKES M. (2010), Me-

deni Usûl Hukuku, Ankara: Yetkin.Resmi Gazete, T.C. Baflbakanl›k, Resmi Yaz›flmalarda

Uygulanacak Esas ve Usuller Hakk›nda Yönetmelik,02.12.2004/8125.

S›ra Sizde Yan›t Anahtar› Yararlan›lan ve BaflvurulabilecekKaynaklar

Page 48: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Bu üniteyi tamamlad›¤›m›zdaYaz›flma Yönetmeli¤i’nde geçen kavramlar› tan›mlayabilecek, Resmi yaz›lar›n bölümlerini listeleyebilecek, Adli hizmetlerde tutanak, belge, makbuz ve raporlar›n müzekkere ve talimat-lar› aç›klayabilecek bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.

‹çindekiler

• Resmi Yaz›• Resmi Belge• Resmi Yaz›lar›n Bölümleri

• Tutanak• Belgeler, Makbuzlar, Raporlar• Müzekkere ve Talimatlar

Anahtar Kavramlar

Amaçlar›m›z

NNN

Hukuk Dili ve AdliYaz›flmalar

• ADL‹ YAZIfiMALARIN GENEL‹LKELER‹

3HUKUK D‹L‹ VE ADL‹ YAZIfiMALAR

Adli Yaz›flma

Page 49: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

ADL‹ YAZIfiMALARIN GENEL ‹LKELER‹Resmi Yaz›flmalarda Uygulanacak Esas ve Usuller Hakk›nda Yönetmelik (Yaz›flmaYönetmeli¤i) (m.2) bütün kamu kurum ve kurulufllar›n› kapsar. Bu Yönetmeli¤inamac›, resmi yaz›flma kurallar›n› belirlemek, bilgi ve belge al›flveriflinin sa¤l›kl›,h›zl› ve güvenli bir biçimde yürütülmesini sa¤lamakt›r.

Resmi Yaz›flma Kurallar›Yaz›flma Yönetmeli¤inin amac›, tüm kamu kurulufllar›nda resmi yaz›flmalarda tekdüzeli¤i ve yaz›lar›n kurallara uygun bir biçimde haz›rlanmas›n› sa¤lamakt›r. Ya-z›flma Yönetmeli¤inin getirdi¤i kurallar, tüm kamu kurulufllar›n›n konuyla ilgili bi-rim ve görevlerini kapsar.

Yaz›flma yönetmeli¤inde aç›klanan kurallarda geçen kavramlar›n tan›mlar› dayap›lm›flt›r (m.4). Bu Yönetmelikte geçen;

a) Resmî yaz›: Kamu kurum ve kurulufllar›n›n kendi aralar›nda veya gerçek vetüzel kiflilerle iletiflimlerini sa¤lamak amac›yla yaz›lan yaz›, resmî belge, res-mî bilgi ve elektronik belgeyi,

b) Resmî belge: Kamu kurum ve kurulufllar›n›n kendi aralar›nda veya gerçekve tüzel kiflilerle iletiflimlerini sa¤lamak amac›yla oluflturduklar›, gönderdik-leri veya saklad›klar› belirli bir standart ve içeri¤i olan belgeleri,

c) Resmî bilgi: Kamu kurum ve kurulufllar›n›n kendi aralar›nda veya gerçek vetüzel kiflilerle iletiflimleri s›ras›nda metin, ses ve görüntü fleklinde olufltur-duklar›, gönderdikleri veya saklad›klar› bilgileri,

d) Elektronik ortam: Belge ve bilgilerin üzerinde bulundu¤u her türlü bilgisa-yar›, gezgin elektronik araçlar›, bilgi ve iletiflim teknolojisi ürünlerini,

e) Elektronik belge: Elektronik ortamda oluflturulan, gönderilen ve saklananher türlü belgeyi,

f) Dosya plan›: Resmî yaz›lar›n hangi dosyaya konulaca¤›n› gösteren kodlaraait listeyi,

g) Yaz› alan›: Yaz› ka¤›d›n›n üst, alt, sol ve sa¤ kenar›ndan 2,5 cm boflluk b›ra-k›larak düzenlenen alan›,

h) Güvenli elektronik imza: Münhas›ran imza sahibine ba¤l› olan, sadece imzasahibinin tasarrufunda bulunan güvenli elektronik imza oluflturma arac› ileoluflturulan, nitelikli elektronik sertifikaya dayanarak imza sahibinin kimli¤i-

Adli Yaz›flma

Page 50: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

nin ve imzalanm›fl elektronik veride sonradan herhangi bir de¤ifliklik yap›-l›p yap›lmad›¤›n›n tespitini sa¤layan elektronik imzay›, ifade eder.

Yaz›flma Yönetmeli¤ine (m.5) göre, “Kamu kurum ve kurulufllar› aras›nda yaz›-l› iletiflim, ka¤›t kullan›larak veya elektronik ortamda yap›l›r. Ka¤›tla yap›lan resmiyaz›flmalarda daktilo veya bilgisayar kullan›l›r. Bu tür yaz›flmalar, yaz›n›n içeri¤ineve ivedilik durumuna göre faks ile de gönderilebilir. Faksla yap›lan yaz›flmalarda,yaz›da belirtilen hususlarda hemen ifllem yap›labilir. Ancak bunlar›n befl gün içer-sinde resmi yaz› ile teyidinin yap›lmas› gerekir. Elektronik ortamda yaz›flmalar il-gili mevzuatta belirtilen güvenlik önlemlerine uyularak yap›l›r. Elektronik ortamdayap›lan yaz›flmalar bu ortam›n özellikleri dikkate al›narak kaydedilir, dosyalan›r veilgili yere iletilir. Gerekli durumlarda, gelen yaz› k⤛da dökülerek de iflleme al›-n›r. Her kurum kendisi ve gerekti¤inde kurum içindeki birimler ad›na resmi elek-tronik posta (e-posta) adresi belirlenir. Bu adreslerin belirlenmesi koordinasyonbaflkanl›¤› taraf›ndan yap›l›r. Kamu kurum ve kurulufllar› elektronik ortamda yap›-lacak yaz›flmalarda, bu yönetmeli¤e ayk›r› olmamak kayd›yla gerekli düzenleme-leri yapabilir.

Bu hüküm, son zamanlar›n teknolojisine uygun bir hükümdür ve bu düzenle-menin adli yaz›flmalara yans›mas› da do¤al kabul edilmelidir. Hatta buna benzerhükmün yarg› organlar› ile bireyler aras›ndaki iliflkiler bak›m›ndan gelifltirilmesigerekmektedir.

Resmi (Adli) Yaz›lar›n BölümleriGenel olarak bir resmi yaz›da “ana bölümler” ve “ikincil bölümler” bulunur. Anabölümler, bir yaz›da, genellikle bulunmas› gereken yerleri ve yaz›l›fl biçimleri be-lirlenmifl bölümlerdir. Bunlar, bafll›k, konu, say›, tarih, adres, paragraf, metin, im-za bölümü ve paraft›r (Y›lmaz, 2008:131). ‹kincil bölümler, bir yaz›n›n özelli¤i do-lay›s›yla yaz›lmas› gereken ve ana bölümlerin d›fl›nda kalan bölümlerdir. Bunlar, il-gi, ek, gere¤i için, bilgi için, kay›t numaras›, gizlilik derecesi, ivedilik derecesi, say-fa numaras›, devam iflareti ve onay blo¤udur.

Bafll›k (Antet), yaz›y› gönderen kurum ve kuruluflun ad›n›n belirtildi¤i bölüm-dür. Bafll›k k⤛d›n yaz› alan›n›n üst k›sm›na ortalanarak yaz›l›r. Bafll›klar›n ilk sa-t›r›, “T.C.” k›saltmas›n›, ikinci sat›r› ise kuruluflun ad›n› gösterir. Bunun alt›na “mah-keme”, “baflsavc›l›k”, “icra müdürlü¤ü” gibi kuruluflun ve birimin ismi yaz›lacakt›r.Alt kurulufl (ya da birim) adlar›, yaz› makinesi ile yaz›l›r.

Resmi bir yaz›flma yazaca¤›n›zda bafll›¤›n›z nas›l olacak, yukar›daki bilgiler ›fl›¤›nda birörnek veriniz.

Say› ve evrak kay›t numaras›, dosya plan›na göre verilir, bafll›¤›n son sat›r›ndaniki aral›k afla¤›da ve yaz› alan›n›n en solundaki “Say›:” yan bafll›¤›ndan sonra yaz›l›r.Bu ifadeden sonra kod numaras› verilir. Kod numaras›ndan sonra k›sa çizgi (-) ifla-reti konularak dosya numaras›, dosya numaras›ndan sonra (-) iflareti konularak ev-rak kay›t numaras› yaz›l›r. Genel evrak biriminden say› verilmesi durumunda arayae¤ik çizgi (/) iflareti konulur. Evrak kay›t numaras›, yaz›y› gönderen birimde ve/ve-ya kurumun genel evrak biriminde ald›¤› numarad›r. Resmî yaz›flmalarda Baflbakan-l›k taraf›ndan belirlenen kodlama sistemine ve dosya plan›na uyulmas› zorunludur.

Yaz›n›n yetkili amir taraf›ndan imzalanarak ilgili birimden say› verildi¤i zaman›belirten tarih bölümü, say› ile ayn› hizada olmak üzere yaz› alan›n›n en sa¤›nda yeral›r.

44 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Resmi yaz›lar, A4(210x297mm) ve A5(210x148mm) boyutlar›nagöre kesilmifl bafll›kl› k⤛dayaz›lacakt›r (Yaz›flmaYönetmeli¤i m.7).

Örne¤in, Say›: 2007//25371,Say›: 2010/25 Delil tespitigibi.]

Tarih; gün, ay ve y›l rakamla,aralar›na (/) iflaretikonularak yaz›l›r (Yaz›flmaYönetmeli¤i m.11).20/07/2010 gibi]

S O R U

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE

DÜfiÜNEL ‹M

SIRA S ‹ZDE

S O R U

DÜfiÜNEL ‹M

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE SIRA S ‹ZDE

AMAÇLARIMIZAMAÇLARIMIZ N NK ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

K ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T

1

Page 51: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Konu, say›n›n bir aral›k alt›na “Konu:” yan bafll›¤›ndan sonra, bafll›k bölümün-deki “T.C.” k›saltmas› hizas›n› geçmeyecek biçimde yaz›l›r. Yaz›n›n konusu, an-laml› ve özlü bir flekilde ifade edilir (Yaz›flma Yönetmeli¤i m.12). Örne¤in;

Konu: Aile nüfus kay›t örne¤i gönderilmesiKonu: Yurt d›fl› tahdit fifli düzenlenmesi

Gönderilen makam; yaz›n›n gönderildi¤i kurum, kurulufl ve kifli ile bunlar›nbulunduklar› yeri belirtir. Bu bölüm; konunun son sat›r›ndan sonra, yaz›n›n uzun-lu¤una göre iki-dört aral›k afla¤›dan ve ka¤›d› ortalayacak biçimde büyük harfler-le yaz›l›r. Yaz›n›n gönderildi¤i yerin belirlenmesine iliflkin di¤er hususlar paranteziçinde küçük harflerle ikinci sat›ra yaz›l›r (Yaz›flma Yönetmeli¤i m.13). Örne¤in;

KIRfiEH‹R CUMHUR‹YET BAfiSAVCILI⁄INAANKARA 25. ‹CRA MÜDÜRLÜ⁄ÜNEADANA 1. A⁄IR CEZA MAHKEMES‹ BAfiKANLI⁄INA

Resmi olmayan kifli ve kurulufllara yaz›lan yaz›larda, al›c› kifli ve kuruluflun ad-resi de ayr›ca yaz›l›r. Örne¤in;

XXX ‹NfiAAT A.fi.XX Sokak No 000/25Cebeci/ANKARA

Kiflilere yaz›lan yaz›larda; “Say›n” kelimesinden sonra ad küçük, soyad› büyük,unvan ise küçük harflerle yaz›l›r. Örne¤in;

Say›n Av. XXX YYY XX Cad. 00/36K›z›lay/ANKARA

‹lgi, yaz›lan yaz›n›n önceki bir yaz›ya ek ya da karfl›l›k oldu¤unu veya baz› bel-gelere baflvurulmas› gerekti¤ini belirten bölümdür. “‹lgi:” yan bafll›¤›, gönderilenmakam bölümünün iki aral›k alt›na ve yaz› alan›n›n soluna küçük harflerle yaz›l›r.‹lgide yer alan bilgiler bir sat›r› geçerse, “‹lgi” kelimesinin alt› bofl b›rak›larak ikin-ci sat›ra yaz›l›r. ‹lginin birden fazla olmas› durumunda, a, b, c gibi küçük harfleryanlar›na ayraç iflareti “) “ konularak kullan›l›r. ‹lgide, “... tarihli ve ...say›l›” ibare-si kullan›l›r. ‹lgide yaz›n›n say›s›, kurum veya birimin dosya kodu tam olarak be-lirtilir. ‹lgi, tarih s›ras›na göre yaz›l›r. Yaz› ayn› konuda birden fazla makam›n yaz›-s›na karfl›l›k veya daha önce yaz›lm›fl çok say›da yaz›yla ilgili ise bunlar›n hepsi be-lirtilir (Yaz›flma Yönetmeli¤i m.14). Örne¤in;

‹LG‹: 21/07/2009 tarihli yaz›n›z.‹LG‹: 25/06/2010 tarihli, 00/2 say›l› yaz›m›z‹LG‹: a. 21/01/2007 tarihli yaz›n›z

b. 20/02/2007 tarihli yaz›m›zc. Adalet Bakanl›¤›n›n 04/03/2007tarihli ve 000/12 say›l› yaz›s›

Metin, “‹lgi”den sonra bafllay›p “‹mza”ya kadar süren k›s›md›r. Metne, “‹lgi”ninson sat›r›ndan itibaren iki aral›k, “‹lgi” yoksa gönderilen yerden sonra üç aral›k b›-rak›larak bafllan›r. Metindeki kelime aralar›nda ve nokta, virgül, soru iflareti gibi ya-

453. Ünite - Adl i Yaz ›flma

Page 52: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

z› unsurlar›n›n aras›nda bir vurufl boflluk b›rak›l›r. Paragraf bafllar›na yaz› alan›n›n1.25 cm içerisinden bafllan›r. Paragraf bafl› yap›lmad›¤› durumlarda paragraflar ara-s›nda bir sat›r aral›¤› boflluk b›rak›l›r. Metin içinde geçen say›lar rakamla ve/veyayaz› ile yaz›labilir. Önemli say›lar rakam ile yaz›ld›ktan sonra parantez içerisindeyaz› ile de gösterilebilir. Metin içinde veya çizelgelerde üçlü gruplara ayr›larak ya-z›lan büyük say›larda gruplar aras›na nokta (22.465.660), say›lar›n yaz›l›fl›nda ke-sirleri ay›rmak için ise virgül (25,33 -yirmi befl tam yüzde otuz üç) kullan›l›r. Yaz›,Türk Dil Kurumu taraf›ndan haz›rlanan ‹mla K›lavuzu ile Türkçe Sözlük esas al›na-rak dil bilgisi kurallar›na göre yaflayan Türkçe ile yaz›l›r. Metinde zorunlu olmad›k-ça yabanc› kelimelere yer verilmez ve gereksiz tekrardan kaç›n›l›r. Türk Dil Kuru-mu taraf›ndan haz›rlanan ‹mla K›lavuzu’nda bulunmayan k›saltmalar›n kullan›lma-s›n›n zorunlu oldu¤u durumlarda, k›saltman›n ilk kullan›ld›¤› yerde parantez için-de k›saltman›n aç›k biçimi gösterilir (Yaz›flma Yönetmeli¤i m.15). Alt makama ya-z›lan yaz›lar “Rica ederim.”, üst ve ayn› düzey makamlara yaz›lan yaz›lar “Arz ede-rim.”, üst ve alt makamlara da¤›t›ml› olarak yaz›lan yaz›lar “Arz ve rica ederim.” bi-çiminde bitirilir.

Metnin bitiminden itibaren iki-dört aral›k boflluk b›rak›larak yaz›y› imzalayacakolan makam sahibinin ad›, soyad› ve unvan› yaz› alan›n›n en sa¤›na yaz›l›r. ‹mzaad ve soyad›n üzerinde b›rak›lan bofllu¤a at›l›r. Elektronik ortamda yap›lacak ya-z›flmalarda, imza yetkisine sahip kifli yaz›y›, güvenli elektronik imzas› ile imzalar.Yaz›y› imzalayan›n ad› küçük, soyad› büyük harflerle yaz›l›r. Unvanlar ad ve soya-d›n alt›na küçük harflerle yaz›l›r. Akademik unvanlar ismin ön taraf›na küçük harf-lerle ve k›salt›larak yaz›l›r. Yaz›y› imzalayacak olan makam, yaz›n›n gidece¤i ma-kama göre kurum/kuruluflun “imza yetkileri yönergesi”ne veya yetkili makamlar-ca verilen imza yetkisine uyularak seçilir. Yaz›y› makam sahibi yerine yetki devre-dilen kifli imzalad›¤›nda, imzalayan›n ad ve soyad› birinci sat›ra, yetki devredeninmakam› “Baflbakan a.”, “Vali a.” ve “Rektör a.”, biçiminde ikinci sat›ra, imzalayanmakam›n unvan› ise üçüncü sat›ra yaz›l›r. Yaz› vekâleten imzaland›¤›nda, imzala-yan›n ad ve soyad› birinci sat›ra, vekalet b›rakan›n makam› “Baflbakan V.”, “ValiV.” ve “Rektör V.” biçiminde ikinci sat›ra yaz›l›r. Yaz›n›n iki yetkili taraf›ndan im-zalanmas› durumunda üst makam sahibinin ad›, soyad›, unvan› ve imzas› sa¤daikiden fazla yetkili taraf›ndan imzalanmas› durumunda üst makam sahibinin ad›,soyad›, unvan› ve imzas› solda olmak üzere yetkililer makam s›ras›na göre soldansa¤a do¤ru s›ralan›r (Yaz›flma Yönetmeli¤i m.16).

Onay gerektiren yaz›lar ilgili birim taraf›ndan teklif edilir ve yetkili makam ta-raf›ndan onaylan›r. Yaz› onaya sunulurken imza bölümünden sonra uygun sat›raral›¤› b›rak›larak yaz› alan›n›n ortas›na büyük harflerle “OLUR” yaz›l›r. “OLUR” unalt›nda onay tarihi yer al›r. Onay tarihinden sonra imza için uygun boflluk b›rak›-larak onaylayan›n ad›, soyad› ve alt›na unvan› yaz›l›r.Yaz›y› teklif eden birim ileonay makam› aras›nda makamlar varsa bunlardan onay makam›na en yak›n yetki-li “Uygun görüflle arz ederim.” ifadesiyle onaya kat›l›r. Bu ifade, teklif eden birimile onay bölümü aras›na uygun boflluk b›rak›larak yaz›l›r ve yaz› alan›n›n solundayer al›r. Elektronik ortamda haz›rlanan yaz›ya onay verecek yetkili kifli resmî yaz›-y› güvenli elektronik imzas› ile imzalar (Yaz›flma Yönetmeli¤i m.17).

Yaz›n›n ekleri imza bölümünden sonra uygun sat›r aral›¤› b›rak›larak yaz› ala-n›n›n soluna konulan “EK/EKLER:” ifadesinin alt›na yaz›l›r. Ek adedi birden fazlaise numaraland›r›l›r. Ek listesi yaz› alan›na s›¤mayacak kadar uzunsa ayr› bir sayfa-da gösterilir. Yaz› eklerinin da¤›t›mdaki baz› yerlere gönderilmedi¤i durumlarda,

46 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 53: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

“Ek konulmad›” ya da “Ek-.... konulmad›”, baz› eklerin konulmas› durumunda ise,“Ek-.... Konuldu” ifadesi yaz›l›r (Yaz›flma Yönetmeli¤i m.18). Örne¤in;

EK: Gerekçeli kararEK: Dava dilekçesi örne¤iEKLER: 1) Sat›fl ilan› (2 adet)

2) 30 TL posta pulu

Baz› adli yaz›flmalarda, kendisine yaz› yaz›lan makam›n belli iflleri yapmas› ge-rekiyorsa bu hususlar, yaz›n›n alt›nda “ek” bölümünden hemen sonra “önemli not-lar”, “Tan›¤a sorulacak sorular”, “San›¤›n kimli¤i ve adresi”, “Nüfusuyla ilgili bilgi-ler” gibi bafll›klar alt›nda gerekli bilgiler yaz›l›r.

Da¤›t›m, yaz›lar›n gere¤i ve bilgi için gönderildi¤i yerlerin protokol s›ras› esasal›narak belirtildi¤i bölümdür. “EKLER” den sonra uygun sat›r aral›¤› b›rak›larakyaz› alan›n›n soluna “DA⁄ITIM:” yaz›l›r. Ek yoksa da¤›t›m EKLER’in yerine yaz›l›r.Yaz›n›n gere¤ini yerine getirme durumunda olanlar, “Gere¤i” k›sm›na, yaz›n›n içe-ri¤inden bilgilendirilmesi istenenler ise “Bilgi” k›sm›na protokol s›ras›yla yaz›l›r.“Gere¤i” k›sm› da¤›t›m bafll›¤›n›n alt›na, “Bilgi” k›sm› ise “Gere¤i” k›sm› ile ayn› sa-t›ra yaz›l›r. “Bilgi” k›sm› yoksa kurum ve kurulufl adlar› do¤rudan “DA⁄ITIM” bafl-l›¤›n›n alt›na yaz›l›r (Yaz›flma Yönetmeli¤i m.19).

Yaz›n›n kurum içinde kalan nüshas›, yaz›y› haz›rlayan ve kurum taraf›ndan be-lirlenen en fazla 5 görevli taraf›ndan paraf edilir. Paraflar, adres bölümünün hemenüstünde ve yaz› alan›n›n solunda yer al›r. Elektronik ortamda yap›lan yaz›flmalar-da paraflar elektronik onay yoluyla al›n›r. Yaz›y› paraflayan kiflilerin unvanlar› ge-rekti¤inde k›salt›larak yaz›l›r, (:) iflareti konulduktan sonra büyük harfle ad›n›n baflharfi ve soyad› yaz›l›r. El yaz›s› ile tarih belirtilerek paraflan›r (Yaz›flma Yönetme-li¤i m.20).

Yaz› gizlilik derecesi tafl›yorsa, gizlilik derecesi belgenin üst ve alt ortas›na bü-yük harflerle k›rm›z› renkli olarak belirtilir. Gizlilik dereceleri; çok gizli, gizli, özel,hizmete özel fleklinde görev alan› ve hizmet özelli¤ine göre kurum veya kurulufl-ça belirlenir (Yaz›flma Yönetmeli¤i m.23). “Çok gizli” gizlilik dereceli yaz›larda, d›flzarf› açan görevli iç zarf üzerinde yer alan “çok gizli” ibaresini gördü¤ünde zarf›açmadan yetki makama sunar. Bu görevli d›fl zarf›n içinde yer alan evrak senediniimzalayarak bu nüshas›n› gönderen makama iade eder (Yaz›flma Yönetmeli¤i m.29). Örnek;

ÇOK G‹ZL‹ (yaz› makinesi ile) ÇOK G‹ZL‹ (k›rm›z› damga ile)H‹ZMETE ÖZEL (yaz› makinesi ile) H‹ZMETE ÖZEL (k›rm›z› damga ile)

Öncelik verilmesi gereken durumlarda yaz›ya cevap verilmesi gereken tarihmetin içinde, yaz›n›n ivedi ve günlü oldu¤u ise sayfan›n sa¤ üst k›sm›nda büyükharflerle k›rm›z› renkli olarak belirtilir. Yaz›y› alan bu ivedili¤in gere¤ini yapmak-la yükümlüdür. Resmî yaz›lara uygun sürede cevap verilmemesi durumunda ilgilikurum ve kurulufllara tekit yaz›s› yaz›l›r (Yaz›flma Yönetmeli¤i m. 24).

Sayfa numaras›, yaz› alan›n›n sa¤ alt›na toplam sayfa say›s›n›n kaç›nc›s› oldu¤u-nu gösterecek flekilde verilir (Yaz›flma Yönetmeli¤i m. 25). Birden çok sayfal› ya-z›larda, yaz›n›n bitmedi¤ini belirten iflarettir. Sayfan›n son sat›r›ndan sonra, sayfa-n›n sa¤ alt köflesine (./....) iflareti konularak yaz›n›n devam etti¤i belirtilir.

473. Ünite - Adl i Yaz ›flma

Page 54: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Bir yaz›dan örnek ç›kart›lmas› gerekiyorsa örne¤inin uygun bir yerine “Asl›n›nayn›d›r” ifadesi yaz›larak imzalan›r ve mühürlenir. Kurum ve kurulufllar elektronikortamdaki belgelerin de¤ifltirilmesini ve asl›na uygun olmayan biçimde ço¤alt›lma-s›n› önleyen teknik tedbirleri al›r (Yaz›flma Yönetmeli¤i m. 26).

Yaz›y› gönderenin iletiflim bilgileri zarf›n sol üst köflesinde, yaz›n›n gidece¤i ye-rin iletiflim bilgileri ise zarf›n ortas›nda yer al›r. Yaz›n›n gizlilik derecesi zarf›n üst vealt ortas›na, ivedilik derecesi ise sa¤ üst köfleye gelecek biçimde k›rm›z› renkle be-lirtilir. Çok gizli yaz›lar çift zarf ile gönderilir. ‹ç zarfa yaz› konulur, zarf›n kapanmayerlerine haz›rlayan›n paraflar› at›l›r ve saydam bant ile paraflar örtülecek flekildezarf kapat›l›r. ‹ç zarf›n üzerine de iletiflim bilgileri yaz›larak, yaz›n›n çok gizli oldu-¤u zarf›n üst ve alt ortas›na, varsa ivedilik derecesi sa¤ üst köfleye gelecek biçimdek›rm›z› renkle belirtilir. ‹ç zarf ve iki suret evrak senedi d›fl zarf›n içine konularakgizlilik derecesi olmayan yaz›lar gibi kapat›l›p, üzerine gidece¤i yer ve evrak say›s›yaz›l›r. D›fl zarf›n üzerinde gizlilik derecesi bulunmaz, varsa ivedilik derecesi k›rm›-z› renkli olarak belirtilir. Elektronik ortamdaki yaz›flmalar kurum ve kurulufllar›n e-posta adresi üzerinden yap›l›r. Elektronik ortamda yap›lan yaz›flmalar›n ve gönde-rilen belgelerin gizli olmas› durumunda bunlar bir iletinin ekinde gönderilir ve ile-tinin konu k›sm›na gizlilik derecesi yaz›l›r (Yaz›flma Yönetmeli¤i m. 28).

K⤛t kullan›larak haz›rlanan resmî yaz›lar en az iki nüsha olarak düzenlenir(Yaz›flma Yönetmeli¤i m. 6). Bilgisayarla yaz›lan yaz›larda “Times New Roman” ya-z› tipi ve 12 karakter boyutunun kullan›lmas› esast›r. Rapor, form ve analiz gibiözelli¤i olan metinlerde farkl› yaz› tipi ve karakter boyutu kullan›labilir (Yaz›flmaYönetmeli¤i m. 8).

Adli Yaz›flma TürleriAdli yaz›flmalarda izlenen genel ilkeleri, “Resmi Yaz›flmalarda Uygulanacak Esas veUsuller Hakk›ndaki Yönetmelik” hükümleri çerçevesinde belirtilmifltir. Yeri geldik-çe de, adli yaz›flmalar›n baz› özellikleri bulundu¤unu ve bu aç›dan di¤er resmi ya-z›flmalardan farkl›l›klar gösterdi¤ini ifade ettik. Afla¤›da adli yaz›flma türleri ve ör-nekleri verilmifltir.

TutanaklarTutanak (zab›t, zab›tname) TDK sözlü¤ünde “Meclis, mahkeme gibi yerlerde söy-lenen sözlerin, oldu¤u gibi yaz›ya geçirilmesi”, “ilgililerce imzalanm›fl bir durumuanlatan yaz›”; birçok kimselerin imzalad›¤› rapor” olarak tan›mlamaktad›r. Di¤erbir ifadeyle tutanak “herhangi bir olay› tespit eden, belli flekillere uygun ve ilgili-lerin imzas›n› tafl›yan belge” dir. Yasalar›n özel bir biçim aramad›¤› basit bir tuta-nakta, konu aç›kça belirtilir ve tutana¤›n alt› ilgililer taraf›ndan imzalan›r. Genellik-le rastland›¤› üzere, bu tür yaz›n›n en üst k›sm›na “tutanak” ibaresi de konulabilir.Buna karfl›l›k, yasalar bazen tutanaklar›n neleri içerece¤ine ve düzenlenmesineiliflkin hükümler içermektedir. Bu gibi durumlarda, yasan›n arad›¤› hususlar›n tu-tanakta yer almas› gerekir. HMK madde 154’e göre;

(1) Hâkim, tahkikat ve yarg›lama ifllemlerinin icras›yla, iki taraf›n ve di¤er ilgi-lilerin sözlü aç›klamalar›n›, gerekirse özet olarak zab›t kâtibi arac›l›¤›yla tu-tana¤a kaydettirir.

(2) Taraflar veya di¤er ilgililer sözlü aç›klamalar›n› hâkimin izniyle do¤rudan datutana¤a yazd›rabilir.

(3) Afla¤›daki hususlar mutlak olarak tutana¤a yaz›l›r:

48 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 55: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

a) Mahkemenin ad›, duruflman›n aç›ld›¤› yer, gün ve saat.b) Hâkim, zab›t kâtibi, haz›r bulunan taraflar ve varsa vekilleri, kanuni tem-

silcileri, fer’î müdahil ve tercüman›n ad ve soyadlar›.c) Yarg›laman›n aleni ya da gizli yap›ld›¤›.ç) Beyanda bulunana okunmak ve imzas› al›nmak kayd›yla ikrar, yeminin

edas›, davan›n geri al›nmas›na muvafakat, davadan feragat, davay› kabu-le iliflkin beyanlar ve sulh müzakereleri ile sonucu.

d) Beyanda bulunana okunmak kayd›yla taraf, tan›k, bilirkifli veya uzmankifli beyan›.

e) Duruflma d›fl›nda yap›lan ifllemlerin özeti. f) Taraflar›n sunduklar› belgelerin neler oldu¤u.g) Taraflar›n soruflturmaya iliflkin istekleri ile di¤er kanunlar›n tutana¤a ya-

z›lmas›n› emretti¤i konular.¤) Ara kararlar› ve hükmün sonucu.h) Karar veya hükmün aç›klanma biçimi.

(4) Tutanakta sözü edilen veya dosyaya kondu¤u belirtilen belgeler de tutana-¤›n eki say›l›r.

(5) Tahkikat ve yarg›lama s›ras›nda yap›lan ifllemler teknik araçlarla kayda al›-n›rsa, bu durum bir tutanakla tespit olunur.

Tutana¤›n imzalanmas› ve imza atamayanlar›n durumu HMK madde 155’egöre;

(1) Tutanak, hâkim ve zab›t kâtibi taraf›ndan derhâl imzalan›r.(2) Tutana¤a imza atamayacak durumda olan kimsenin parmak izi al›n›r, bunun

hangi parma¤a ait oldu¤u belirtilir. Ancak elinde parmak bulunmayanlar,imza yerine mühür veya özel iflaret kullanabilirler.

Tutana¤›n ispat gücü HMK madde 156’ya göre; (1) Ön inceleme, tahkikat ve yarg›lama ifllemleri, ancak tutanakla ispat oluna-

bilir.

Zab›t kâtibi bulundurulmas› zorunlulu¤u HMK madde 157’ye göre;(1) Mahkemede veya mahkeme d›fl›nda hâkim huzuruyla yap›lacak bütün ifl-

lemlerde zab›t kâtibinin haz›r bulunmas› zorunludur.(2) Hukuki veya fiilî engellerle zab›t kâtibi görev yapamayacak durumda olur

ve iflin gecikmesinde sak›nca bulunursa, görevin niteli¤ine uygun yemin et-tirilmek kofluluyla, baflka bir kimse, zab›t kâtibi olarak görevlendirilebilir.

Tutanak örne¤i verilmesi HMK madde 158’e göre;(1) Tutanaklar›n tamam› veya bir k›sm›n›n örnekleri, talep hâlinde taraflara ve-

ya fer’î müdahile verilir. Bu örneklere mahkemenin mührü bas›l›r ve asl›nauygun oldu¤u yaz› iflleri müdürü taraf›ndan imza olunarak onaylan›r.

(2) Tutana¤›n eki niteli¤inde bulunan ve gizlilik karar› kapsam›nda kalan bel-gelerin örne¤i ancak hâkimin izni ile verilebilir.

Örne¤in; Hukuk Muhakemeleri Kanununa (m.154) göre, tutanak yazman›, (za-b›t katibi), hakimin denetim ve gözetimi alt›nda soruflturma ve yarg›laman›n yürü-yüflünü tutana¤› yazar. Tutanak, mahkemenin ve hakimlerin adlar›n›, soruflturmave yarg›laman›n yap›ld›¤› yeri, duruflman›n aç›ld›¤› gün ve saati, iki taraf›n vekille-rinin adlar›n›, yap›lan yarg›lama ve ifllem ile iki taraf›n ne gibi belgeler gösterdik-lerini, yarg›laman›n kamuya aç›k yap›lmad›¤›n› veya kamuya aç›kl›¤›n ortadan kal-d›r›lmas›n› gerektiren nedenleri, ikrar›, sulhu, davaya tamamen veya k›smen son

493. Ünite - Adl i Yaz ›flma

Page 56: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

veren feragati, iddia ve savunmalar›n özetini, tan›klar›n ifadelerini, bilirkiflilerinaç›klamalar›n›, uyuflmazl›k konusunun keflif ve muayenesi durumunda rapor öze-tini ve verilen kararla sözlü aç›klan›fl biçimini içerir. Tutana¤›n, tan›klar›n ve bilir-kiflilerin ifadelerini ve iki taraf›n ikrar, sulh ve feragatine iliflkin k›s›mlar›, bunlar›nhuzurunda okunarak kendilerine imza ettirilir. Tutanaklar, k⤛d›n yaln›z bir tara-f›na yaz›l›r ve her sayfan›n bafl›na s›ra numaras› konur. Yeni aç›lan bir dava tuta-na¤›n›n düzenlenmesine bafllan›rken, sayfan›n ortas›na, mahkemenin ad› ve yeri,alt›na hâkim/hâkimlerin adlar›, alt›na tutanak yazman›n ve taraflar›n adlar› ve sat›rbafl›na geçilerek k›saca davan›n konusu yaz›l›r. Her duruflma için en bafla ve say-fan›n ortas›na bir duruflma numaras› konur, alt›na yine sayfan›n ortas›na hâkim ve-ya hakimlerin adlar›, alt›na, duruflma tarihi ve sat›r bafl›na geçilerek taraflardan ge-len ve gelmeyenler yaz›l›r. Duruflma sona erdi¤i zaman, tutanak yazman› tutana¤›hemen imza eder ve hâkime imza etmesi için verir (Hukuk ve Ticaret Mahkeme-leri Yaz› ‹fller Yönetmeli¤i m.29-30).

Tutanaklara birkaç örnek verelim:Tensip tutana¤›, dava aç›ld›ktan sonra mahkeme taraf›ndan haz›rlanan ve ta-

raflara ya da üçüncü flah›slara ilk duruflmaya kadar yap›lmas› gerekli ifllemleri du-yuran, taraflar› duruflma gününden haberdar eden bir mahkeme karar›d›r.

Tensip Tutana¤› Örnekleri;

T.C.ADIYAMAN

ASL‹YE HUKUK MAHKEMES‹

ESAS NO :

HAK‹M :

KAT‹P :

DAVACI :

VEK‹L‹ :

DAVALI :

DAVA :

DAVA TAR‹H‹ :

Nöbetçi mahkemeden tevzi edilen dava dilekçesi Mahkememize gel-mekle. Mahkememizin esas defterinin yukar›daki say›s›na kayd› yap›ld›.

GERE⁄‹ DÜfiÜNÜLDÜ:1) Dava dilekçesinin ve eklerinin duruflma günü ile birlikte daval›ya gönderilmesine,2) HMK.nun 121. maddesi gere¤ince dava dilekçesinde belirtilen ve getirttirilmesi gere-

ken belge ve dosyalar›n masraf› davac› taraf›ndan karfl›land›¤›nda ilgili yerlerden ge-tirttirilmesi için müzekkere yaz›lmas›na,

3) HMK.nun 122. maddesi uyar›nca dava dilekçesi ve davetiyenin daval›ya tebli¤indenitibaren ( ) gün içinde ilk itirazlar› ile birlikte esas hakk›ndaki cevab› ve varsa karfl› de-lillerini mahkeme kalemine bildirmesine ve bir örne¤ini davac›ya tebli¤ ettirmesine,

4) ‹flbu tensip tutana¤›n›n birer örneklerinin taraflara davetiye ile birlikte gönderilmesine,5) Bu nedenle yarg›laman›n .../.../.... günü saat: .....’a b›rak›lmas›na karar verildi. .../.../....

Katip Hakim

50 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Yeni ad› “duruflmaya haz›rl›ktutana¤›”d›r.

Page 57: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

T.C.ANKARA

‹fi MAHKEMES‹

ESAS NO :

HAK‹M :

KAT‹P :

DAVACI :

VEK‹L‹ :

DAVALI :

DAVA :

DAVA TAR‹H‹ :

Davac› vekili taraf›ndan verilen dava dilekçesi mahkememize gelmiflolmakla esas defterine kay›t yap›ld›.

GERE⁄‹ DÜfiÜNÜLDÜ:1) Davac› ad›na duruflma gününü bildirir davetiye ile tebli¤ine,2) Daval› ad›na dava dilekçesi ile birlikte duruflma günü davetiye ile tebli¤ine3) Davan›n mahiyetine göre ilgili yerlere müzekkere yaz›lmas›na,4) Bu nedenle duruflman›n .../.../.... günü, saat .....’a b›rak›lmas›na karar verildi. .../.../....

Katip Hakim

T.C.ANKARA

‹CRA MAHKEMES‹

ESAS NO :

HAK‹M :

KAT‹P :

DAVACI :

VEK‹L‹ :

DAVALI :

DAVA :

DAVA TAR‹H‹ :

Davac› taraf›ndan verilen dava dilekçesi bu gün Mahkememize gelmiflolup esas›na kayd› yap›lmakla:

GERE⁄‹ DÜfiÜNÜLDÜ:1) Ait oldu¤u icra dosyas›n›n celbine,2) Taraflar ad›na duruflma gününü bildirir meflruhatl› davetiye ç›kar›lmas›na3) Bu sebeplerle duruflman›n .../.../.... günü, saat: ....’a b›rak›lmas›na tensiben karar ve-

rildi. .../.../....

Katip Hakim

513. Ünite - Adl i Yaz ›flma

Page 58: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

T.C.A⁄RI

ASL‹YE CEZA MAHKEMES‹

ESAS NO :

HAK‹M :

KAT‹P :

DAVACI :

SANIK :

SUÇ :

SUÇ TAR‹H‹ :

.... SUÇUNDAN SANIK HAKKINDA Mahkememize dava aç›lm›fl oldu-¤undan esas defterine kayd› yap›ld›, incelendi.

GERE⁄‹ DÜfiÜNÜLDÜ:1) San›¤›n mahkemeye celbine,2) San›¤›n nüfus kayd›n›n getirilmesine,3) San›¤›n sab›kaya kayd›n›n getirilmesine,4) Duruflman›n .../.../.... günü, saat: ...’da yap›lmas›na tensiben karar verildi.

Katip Hakim

Tensip tutana¤›na bir örnekte siz bulun.

Duruflma için tutanak düzenlenir ve tutanak duruflma hakimi ile zab›t katibi ta-raf›ndan imzalan›r. Bu tutana¤a “Duruflma Tutana¤›” denir. Duruflman›n nas›l ya-p›laca¤› hakk›nda Ceza Yarg›lama Yasas›nda gösterilen kurallara uyulup uyulma-d›¤› ancak tutanakla saptanabilir. Tutanakta silindi ve kaz›nt› yap›lamaz. Fark›navar›lan yanl›fllar›n düzeltilmesi ve tutana¤a ekler yap›lmas› halinde bunlar›n ayr›cahakim ve tutanak katibi taraf›ndan imza edilmesi gerekir. Tutanak yaz›l›rken imza-lama iflinde k›sa ömürlü boya kalemi ile kurflun kalem kullan›lmamal›d›r. Tutana-¤›n her sahifesi duruflma hakimleri ve zab›t katibi taraf›ndan ayr› ayr› imza edilme-li ve tutanak hiçbir zaman imzas›z b›rak›lmamal›d›r. Aksine hareket bozmaya ne-den olur. ‹mza edilmeyen tutana¤›n ilgili oldu¤u oturumun tekrarlanmas› icapeder.

Duruflma tutana¤›na; duruflman›n yap›ld›¤› yer ve tarih, hakimlerin, cumhuriyetsavc›s›n›n, tutanak katibinin ve varsa tercüman›n ad› ve soyad›, iddianamede yaz›-l› suçun ne oldu¤u, davac› ve san›k ile vekillerinin ad› ve soyad›, duruflman›n aç›km› gizli mi yap›ld›¤›, duruflma s›ras›nda yap›lan tüm ifllemler verilen karar (hü-küm f›kras›) yaz›l›r (beraat, mahkumiyet, davan›n reddi, davan›n düflürülmesi, mu-hakemenin durmas› kararlar› hükümdür.). Duruflma tutana¤›n›n düzenlenmesi sa-dece taraf aleniyetinin de¤il kamu aleniyetinin de güvencesidir.

52 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

S O R U

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE

DÜfiÜNEL ‹M

SIRA S ‹ZDE

S O R U

DÜfiÜNEL ‹M

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE SIRA S ‹ZDE

AMAÇLARIMIZAMAÇLARIMIZ N NK ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

K ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T

2

Bu ifllemler; duruflmadaokunarak evrak ve belgeler,iddia ve savunmalar ilebilirkifli ve tan›kbeyanlar›d›r.

Page 59: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Duruflma tutana¤› örnekleri;

DURUfiMA NO : 5

DURUfiMA TAR‹H‹ : 00.05.2011

HAK‹M : XX YY 00000

KAT‹P : AAA BBB 000

Belli gün ve saatte duruflma aç›ld›. Davac› vekili Av. ZZ TT ile daval› vekili Av.

CCC DDD geldi, aç›k duruflmaya baflland›.

Tan›k E V’un ifadesini içeren talimat cevab› geldi¤i görüldü. Okundu.

Davac› vekilinin 00.03.2011 tarihli dilekçesini okundu.

Daval› vekilinin bugünkü tarihli dilekçesini ve eklerini ibraz etti. Dilekçenin ve ek-

lerin birer örne¤i davac› vekiline verildi. Daval› vekili dilekçeyi incelemek ve gerekirse ce-

vap vermek üzere mehil istedi.

GERE⁄‹ DÜfiÜNÜLDÜ:

1) Daval› vekiline 15 günlük kesin mehil verilmesine,

2) Bu nedenle duruflman›n 10.06.2011 saat 10.15’e b›rak›lmas›na karar verildi.

Katip Hakim

DURUfiMA NO : 2

DURUfiMA TAR‹H‹ : 00.01.2011

HAK‹M : XX YY 00000

KAT‹P : AAA BBB 000

Belli gün ve saatte oturum aç›ld›. San›k gelmedi, aç›k olarak duruflmaya baflland›.

GERE⁄‹ DÜfiÜNÜLDÜ:

San›¤›n savunmas›n›n al›nmas› için k›t’as› komutanl›¤›na talimat yaz›lmas›na, bu

sebeple duruflman›n 00.02.2001saat 9.30’a b›rak›lmas›na karar verildi.

Katip Hakim

‹cra ve ‹flas Kanununa göre ‹cra ve ‹flas daireleri yapt›klar› ifllemlerle, kendile-rine yap›lan istem ve beyanlar hakk›nda bir tutanak yaparlar. Bu tutanaklara “‹craTutana¤›” denir. Sözlü itirazlar ile istem ve beyanlar›n altlar› ilgililer ve icra müdü-rü veya yard›mc›s› yahut katibi taraf›ndan imzalan›r.

‹lamlar›n ve ilam niteli¤indeki belgelerin icras›na iliflkin ifllemler, icra tutana¤›-na tarih s›ras› ile düzenli olarak geçirilir. Bu tutana¤›n ilk sayfas› takip talebini içe-rir. Bu sayfaya ilam›n veya belgenin tarih ve numaras›; hangi mahkeme veya ma-kamdan verildi¤i, alacakl›n›n ve varsa kanuni temsilcisinin ve vekilinin ad›, soya-d›, yerleflim yerindeki adresi, vergi kimlik numaras›; borçlu ve varsa kanuni tem-silcisinin ad›, soyad›; alacakl› taraf›ndan biliniyorsa vergi kimlik numaras› ve yerle-flim yerindeki adresi; alacakl› yabanc› ülkede oturuyorsa Türkiye’de gösterece¤iyerleflim yerindeki adresi (yerleflim yeri göstermezse icra dairesinin bulundu¤u yeryerleflim yeri say›l›r) ve hükmün veya belgenin özeti; bir terekeye karfl› aç›lan ta-kiplerde kendilerine tebligat yap›lacak olan mirasç›lar›n ad› ve soyad›; yerleflim ye-

533. Ünite - Adl i Yaz ›flma

Page 60: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

rindeki adresleri; alaca¤›n veya talep olunan teminat›n cins ve Türk paras› ile tuta-r›, faizli alacaklarda faizin miktar› ile ifllemeye bafllad›¤› gün; alacak veya teminatyabanc› para ise alaca¤›n hangi tarihteki kur üzerinden talep edildi¤i ve faizi; ala-cakl›n›n takip yollar›ndan hangisini seçti¤i geçirilir. ‹lams›z takibe iliflkin bütün ifl-lemler, icra tutana¤›na tarih s›ras› ile kaydedilir. Bu tutana¤›n ilk sayfas›n› teflkileden takip talebinde birinci f›krada yaz›l› hususlara ek olarak, talep senede daya-n›yorsa senedin tarih ve özeti ve senet yoksa borcun sebebi de gösterilir.‹cra tuta-na¤›na birbirini takip eden sayfa numaralar› verilmesi ve gerekirse tutana¤›n sonu-na eklenecek sayfalarla birlikte dosya içine konulmas› zorunludur. Yaz› ile veyasözlü olarak yap›lan talepler, itirazlar ve her türlü bildirim, derhal ait oldu¤u tuta-na¤a geçirilir ve bunlar›n alt› tarih belirtilerek, ilgisi ve icra müdürü veya yard›m-c›s› veya katibi taraf›ndan imzalan›r. Reddedilen paralar ve bu paralardan yap›lankanuni kesinti miktar› tablo halinde tutanakta gösterilir.

‹cra tutana¤› örnekleri;

T.C.BAFRA

‹CRA MÜDÜRLÜ⁄Ü

‹CRA TUTANA⁄ISayfa (2)

SAYI : 2011/0000

Alacakl› vekili Av. XXX YYY geldi. Vekaletnamesini ibraz etti. Borçluya ait olan

Ankara ili, ZZZ Mahallesi, TTT Caddesi mevkiinde bulunan ve Tapuda 00 Pafta, 0000 Ada,

0 Parsel, 000 Sahife, 0000 s›ra noda kay›tl›. 0 katl› otelin haczine karar verilmesini ve mez-

kur gayrimenkulün tapu kay›t ve çap örneklerinin celbedilmesi hususunda Ankara Tapu Si-

cil Muhaf›zl›¤›’na tezkere yaz›lmas›n› talep etti. ‹mzas› al›nd›. 00.02.2011

Alacakl› Vekili(‹mza)

Alacakl› vekili geldi. 00.02.2011 tarihinde borçluya ait gayrimenkulün haczini talep et-

mifl, bu hususta Ankara 1. Bölge Tapu Sicil Muhaf›zl›¤›na gerekli tezkere yaz›lm›flt›. Ancak

ad› geçen Memurlukça cevap verilmemifl bulunmaktad›r. Alaca¤›n sürüncemede b›rak›lma-

mas› için Ankara 1. Tapu Sicil Muhaf›zl›¤›na Acele ve güne ba¤l› kayd› ile tekid yaz›s› gön-

derilmesini talep ederim dedi. ‹mzas› al›nd› 00.03.2011

Alacakl› Vekili(‹mza)

54 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 61: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

T.C

ANKARA

‹CRA MÜDÜRLÜ⁄Ü

DOSYA NO .:2004/0000

Ç O C U K T E S L ‹ M T U T A N A ⁄ I

ALACAKLI : XXX YYY (DAVACI)VEK‹L‹ : Av. ZZ TTBORÇLU : AA BB (DAVALI)ADRES‹ : CCC Sk. No:00 /0 DDD ANKARA

BORÇ M‹K : ÇOCUK TESL‹M‹TAR‹H VE SAAT‹ : 00.09.2007

Karar ve Tensip gere¤ince daval›n›n adresine gelindi: Gelinen adreste davac› babaAA BB haz›r karar anlat›ld›. Anlad›m dedi. Karar gere¤i daval› babada bulunan çocuklar FFFBB ve GGG BB davac› babadan sa¤l›kl› olarak al›narak 00.09.2007 günü saat 00.00’dan00.09.2007 günü saat 00.00 aras› davac› anne ile flahsi münasebetinin tesisi için anneye tes-lim edildi: Davac› XXX YYY söz alarak çocuklar› sa¤l›kl› flekilde teslim ald›m dedi. Tutanakokunarak hep birlikte imza alt›na al›nd›.

‹CRA ‹NFAZ MEMURU ALACAKLI BORÇLU Pedagog

Keflif s›ras›ndaki tüm ifllem ve çal›flmalar›, verileri ve hakimin keflif yeri ile ilgi-li gözlemlerini içeren ve haz›r bulunanlarca her sayfas› imzalanan tutanakla, keflififli sona erer.

HMK madde 288’e göre;(1) Hâkim, uyuflmazl›k konusu hakk›nda bizzat duyu organlar› yard›m›yla bu-

lundu¤u yerde veya mahkemede inceleme yaparak bilgi sahibi olmak ama-c›yla keflif yap›lmas›na karar verebilir. Hâkim gerekti¤inde bilirkifli yard›m›-na baflvurur,

(2) Keflif karar›, mahkemece, sözlü yarg›lamaya kadar taraflardan birinin talebiüzerine veya resen al›n›r.”.

HMK madde 290’a göre;(1) Keflfin yeri ve zaman› mahkeme taraf›ndan tespit edilir. Keflif, taraflar haz›r

iseler huzurlar›nda, aksi takdirde yokluklar›nda yap›l›r. (2) Mahkeme keflif s›ras›nda tan›k ve bilirkifli dinleyebilir. Keflif s›ras›nda, yap›-

lan tüm ifllemler ve beyanlar› içeren bir tutanak düzenlenir. Plan, çizim, fo-to¤raf gibi belgeler de tutana¤a eklenir.

(3) Mahkeme, bir olay›n nas›l geçmifl olabilece¤ini tespit için temsili uygulamada yapt›rabilir.

Hakim keflif s›ras›ndaki gözlemlerini keflif tutana¤›na yazd›rmal›d›r. Keflif ha-kimin, çekiflmeli yer ve olay hakk›nda do¤rudan bilgi edinmesini sa¤layan bir in-celeme fleklidir. Keflif özelli¤i itibari ile hakimin gözlemine, olay yerini incelemesi-ne dayand›¤›ndan gözlemin tutana¤a geçirilmesi gerekir. Bu her fleyden önce de-lillerin do¤ru olarak takdir edilmesi aç›s›ndan önemlidir.

553. Ünite - Adl i Yaz ›flma

Keflif s›ras›nda tutulan kefliftutana¤› keflifte önemli biryer tutar. Hakim, taraflar veYarg›tay, keflfin nas›l ve neflekilde yap›lm›fl oldu¤unukeflif tutana¤›n› inceleyerekö¤renebilirler.

Page 62: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Keflif tutana¤› örne¤i;

T.C.KIRKLAREL‹

CUMHUR‹YET BAfiSAVCILI⁄I

Soruflturma no: 2006/

KEfi‹F TUTANA⁄I

00/00/2006 günü, saat-00.00 s›ralar›nda, K›rklareli-merkez----- meydana gelen, ölüm

olay› nedeniyle keflif yap›lmas›na karar verilerek,keflif ekibi,baflta C.Savc›s›-XXX YYY ,so-

ruflturma katibi--- ,hizmetli---- ,bilirkifli listesinde yaz›l›,teknik/bilirkifli---- o ldu¤u

halde,piyasadan serbest pazarl›k usulüyle temin edilen,--- plakal› araçla,--- keflif ma-

halline gelindi.Olay yerinde keflife baflland›.

TEKN‹K/B‹L‹RK‹fi‹-XXX YYY:

o¤lu,1965 do¤umlu,K›rklareli-merkez- mah. sok.no. de oturur.

Foto¤raf ve video-kamera çekiminden anlar.

Engel hali yok.

CMK.64/5 maddesi uyar›nca “görevimi adalete ba¤l› kalarak,bilim ve fenne uygun

olarak, tarafs›zl›kla yerine getirece¤ime namusum ve vicdan›m üzerine yemin ede-

rim” fleklinde, yemini yapt›r›ld›.

Teknik-bilirkifliden,olay yerinin foto¤raflanmas› ve video-kameraya çekilmesi istendi.

MÜfiTEK‹-ADI SOYADI-T.C.kimlik no-

o¤lu, ’den olma, 00/00/1900 do¤umlu,

K›rklareli-merkez- nüfusu kay›tl›,

K›rklareli-merkez- oturur. nolu telefonu kullan›r.

CMK.234 maddesi uyar›nca,delillerin toplanmas›n› isteme,soruflturman›n gizlilik ve ama-

c›n› bozmamak kayd›yla,C.Savc›s›ndan belge örne¤i isteme,vekili yoksa, kendisine baro ta-

raf›ndan bir vekil görevlendirilmesini isteme,CMK.153 maddesine uygun olmak kofluluy-

la,vekili arac›l›¤› ile soruflturma belgelerini, elkonulan ve muhafaza alt›na al›nan eflyay› in-

celeme, C.Savc›s›n›n kovuflturmaya yer olmad›¤›na dair karar›na,süresi içinde, itiraz etme

haklar› oldu¤u,anlat›l›p,aç›kland›.

Müflteki,haklar›n› anlad›¤›n›,vekil istemedi¤ini beyan etti¤inden,müfltekiden,

fiikayet ve delilleri soruldu:

Beyan› okundu.Do¤rudur.bana aittir dedi.‹mzas› tutanak sonunda al›nd›.

TANIK -ADI SOYADI-T.C.kimlik no-

o¤lu, ’dan olma,00/00/1900 do¤umlu,

K›rklareli-merkez- nüfusuna kay›tl›,

K›rklareli-merkez- oturur. nolu telefonu kullan›r.

Engel hali yok.

CMK.53 maddesi uyar›nca, görevinin önemi anlat›ld›.

CMK.55 maddesi uyar›nca,usulüne uygun yemini yapt›r›ld›.

Olay hakk›nda bilgi ve görgüsü soruldu:

Beyan› okundu.Do¤rudur.bana aittir.dedi.‹mzas› tutanak sonunda al›nd›.

Teknik-bilirkifliden soruldu:

Olay yerinde,bana gösterilen yerleri,de¤iflik aç›lardan foto¤raflad›m ve video-kameraya

çektim.Çekti¤im foto¤raf ve görüntüleri rötufl ve montaj yapmaks›z›n,sadece olay yeri-tarih-

ifllem bilgilerini foto¤raflara ve VCD’ye teknik olarak yaz›p, (5)gün içinde Cumhuriyet Sav-

c›l›¤›na verece¤im dedi.Beyan› okundu.Do¤rudur,bana aittir.dedi.‹mzas› tutanak sonunda al›nd›.

56 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 63: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Bilirkifliye istedi¤i süre verildi.Bilirkiflinin harcad›¤› mesai,yapt›¤› iflin niteli¤i nazara al›narak, bilirkifli ücretinin daha

sonra takdir edilmesine karar verilerek, keflife son verildi.Tutanak,okunup,imzaland›.00/00/2006

XXX YYY ZZZCumhuriyet.Savc›s› Soruflturma Katibi Teknik-Bilirkifli

Ad› soyad› Ad› soyad› Ad› soyad›Hizmetli Müflteki Tan›k

Belgeler-MakbuzlarBelge, bir olayla ilgili bilgi ve görgülerin hakime ya da yetkili soruflturmac›ya bil-dirilmesidir. Tan›k olma durumu veya tan›¤›n yapt›¤› flahitlik anlam›na da gelebil-mektedir. Afla¤›da çeflitli belge ve makbuz örneklerini inceleyece¤iz.

‹cray› geri b›rakma belgesi: ‹ste¤i usulüne uygun oldu¤undan kendisi ‹‹K m.36’ya göre Yarg›tay’dan icray› geri b›rakma karar› getirmesi için tebli¤ tarihindenbafllamak üzere 45 günlük süre verildi¤ini gösterir belgedir.

(De¤iflik: 2/3/2005 - 5311/5 md.) ‹lâma karfl› istinaf veya temyiz yoluna baflvu-ran borçlu, hükmolunan para veya eflyan›n resmî bir mercie depo edildi¤ini ispateder yahut hükmolunan para veya eflya k›ymetinde icra mahkemesi taraf›ndan ka-bul edilecek tafl›n›r rehni veya esham veya tahvilât veya tafl›nmaz rehni veya mu-teber banka kefaleti gösterirse veya borçlunun hükmolunan para ve eflyay› karfl›-layacak mal› mahcuz ise icran›n geri b›rak›lmas› için bölge adliye mahkemesi ve-ya Yarg›tay£dan karar al›nmak üzere icra müdürü taraf›ndan kendisine uygun birsüre verilir. Bu süre ancak zorunluluk hâlinde uzat›labilir.

Borçlu, Devlet veya adlî yard›mdan yararlanan bir kimse ise teminat göstermezorunlulu¤u yoktur. Ücreti ilgililer taraf›ndan verilirse bölge adliye mahkemesi ve-ya Yarg›tay taraf›ndan icran›n geri b›rak›lmas› hakk›ndaki karar icra dairesine enuygun vas›talarla bildirilir. Nafaka hükümlerinde böyle bir süre verilemez.

Bölge adliye mahkemesince baflvurunun hakl› görülmesi hâlinde teminat›n geriverilip verilmeyece¤ine karar verilir. Yarg›tay taraf›ndan hükmün bozulmas› hâlin-de borçlunun baflvurusu üzerine, bozman›n mahiyetine göre teminat›n geri verilipverilmeyece¤ine mahkemece kesin olarak karar verilir. Bölge adliye mahkemesin-ce baflvurunun esastan reddine karar verilmesi veya Yarg›tay taraf›ndan hükmünonanmas› hâlinde alacakl›n›n istemi üzerine baflkaca iflleme gerek kalmaks›z›n te-minata konu olan para alacakl›ya ödenir. Mal ve haklar ise, mal›n türüne göre icradairesince paraya çevrilir. ‹lâm alacakl›s›n›n teminat üzerinde rüçhan hakk› vard›r.

fiu flekilde olabilir;

Alacakl›................... vekili Av. .................. yyy ................ Mahkemesinden verilen .........tarihli ve ........... say›l› hükme dayanarak borçlu ........ aleyhine takip yapm›fl, borçluya icraemri tebli¤ edilmifltir. Ancak, borçlu vekili, takibin dayana¤› olan hükmü temyiz ettiklerinibildirerek, Mahkemesinden ald›¤› belgeyi göstermifl ve ....... liray› (üç ayl›k kira bedeli olan........ liray›) tamamen depo etmifl (yeterli teminat mektubu göstermifl) ve Yarg›tay’dan icra-y› geri b›rakma karar› getirmek için süre verilmesini istemifltir.

‹ste¤i usulüne uygun oldu¤undan kendisi ‹‹K m. 36’ya göre Yarg›tay’dan icray› geri b›-rakma karar› getirmesi için tebli¤ tarihinden bafllamak üzere 45 günlük süre verildi¤ini gös-terir belgedir.

‹cra Müdürü

573. Ünite - Adl i Yaz ›flma

Page 64: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Bilindi¤i gibi makbuz al›nd› belgesi, teslim edilen bir para veya mal›n al›nd›¤›-na iliflkin bir belge olup, genellikle teslim al›nan fleyin ne oldu¤unu kimin taraf›n-dan (m ad›na) teslim edildi¤ini içerir ve mutlaka tesellüm edenin ad›n› soyad›n› veimzas›n› içerir.

Örnek:

Borçlu XXX YYY’den borcuna karfl›l›k olarak 5000 (beflbin) TL’yi teslim ald›m. 00/11/2008

ZZZ VVV(‹mza)

Teslim/Tesellüm belgesi düzenlenir. Örnek vermek gerekirse;

Kasten adam öldürmek suçundan san›k ................hakk›nda tahkikata esas olmak üzere; Afla¤›da cins ve miktar› belirtilen maktule ait e¤itim elbise üstünün incelenerek mermi-

nin girifl ve ç›k›fl delikleri vücuttaki seyri ile at›fl›n mesafesi hususunda tanzim edilecek eks-pertiz raporunun tanzimi maksad›yla afla¤›daki malzeme taraf›mdan teslim edilmifl-tir........./........../...............

C‹NS‹ M‹KTARIMaktule ait e¤itim elbisesi üstü 1 adetÇanta 1 adetTüfek 1 adetTüfek mermisi 8 adet

Teslim Eden Teslim Alan

Temyize baflvuruldu¤una iliflkin belgeyi örneklersek;

T.C.

KIRKLAREL‹

CUMHUR‹YET BAfiSAVCILI⁄I

Temyiz no: 2011/ 00/00/2011

YARGITAY ( ) CEZA DA‹RES‹ BAfiKANLI⁄INA

gönderilmek üzere

KIRKLAREL‹ A⁄IR CEZA MAHKEMES‹NE

TEMY‹Z EDEN : XXX YYYK›rklareli Cumhuriyet Savc›s›-20000

TEMY‹Z ED‹LEN KARAR : K›rklareli A¤›r Ceza Mahkemesinin,00/00/2006 gün ve E.2006/ K.2006/ say›l› karar›.

SÜRE TUTUM TAR‹H‹ : 00/00/2006TEMY‹Z TAR‹H‹ : 00/00/2006TEMY‹Z NEDENLER‹ : San›¤›n,sahtecilik suçunu,

gerçek bir olay›n kan›tlanmas›n› sa¤lamak saikiyle

hareket ederek,ifllemifl olmas› nedeniyle, eyleminde hafifletici neden bulundu¤undan,hakk›nda TCK.347. maddesinin uygulanmas› gerekti¤i halde,

58 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 65: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

olufla uygun olmayan gerekçeyle TCK.342/2. maddesi uya-r›nca cezaland›r›lmas›na karar verilmesi,

usul ve yasaya ayk›r› görüldü¤ünden, karar›n temyizen in-celenerek, san›k lehine bozulmas›na karar verilmesi, kamu ad›na arz ve talep olunur.

XXX YYYCumhuriyet Savc›s›-20000

Yetki belgesini flu flekilde örnekleyebiliriz;

T.C.

ANKARA

‹CRA MÜDÜRLÜ⁄Ü

SAYI : 2009/0000

Y E T K ‹ B E L G E S ‹

Alacakl› A.fi. vekili Av. , Av. taraf›ndan borçlu aleyhine yap›lanicra takibinde;

Borçlu ad›na intikal eden Lüleburgaz 1.Bölge Tapu Sicil Müdürlü¤ü mah. mevkii000 ada 000 parsel, 000 ada 000 parselde bulunan tafl›nmazlar›n mirasç›lar adan› tapuya tes-cil ifllemi için iflbu belge ‹.‹.K. 94.maddesi gere¤ince alacakl› vekilinin iste¤i üzerine veril-mifltir.00.07.2007

‹cra Md.Yrd.

RaporlarRaporlara örnek olarak ilkönce bilirkifli raporunu verebiliriz. Hukuki uyuflmazl›k-lar› çözmekle görevli yarg› makamlar›n›n özellikle hakimin, hukuki bilgi ve tecrü-besini aflan özel ve teknik bilgi ile çözümlenebilecek nitelikte bulunan uyuflmaz-l›klarda farkl› alanlarda uzmanl›k sahibi kiflilerin bilgisine ihtiyaç duyulmas› halin-de, ilgili olay hakk›nda uzman kiflinin araflt›rma yaparak haz›rlad›¤› rapora bilirki-fli raporu denir.

...................... MAHKEMES‹NE(Dosya Esas no. 2009/.........) :DAVACI :VEK‹L‹ :DAVALI :VEK‹L‹ :B‹L‹RK‹fi‹DEN ‹STEN‹LEN HUSUS :DAVACININ ‹DD‹ASI :DAVALININ SAVUNMASI :‹NCELEME VE GÖRÜfiÜMÜZ :SONUÇ :

Bilirkifli(imza)

593. Ünite - Adl i Yaz ›flma

Page 66: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Adli yaz›flma olarak raporlara di¤er bir örnek olarak iflas idaresinin ikinci ala-cakl›lar toplant›s›na sundu¤u raporu verebiliriz. fiu flekilde yaz›l›r;

‹K‹NC‹ ALACAKLILAR TOPLANTISINA G‹R‹fi (MÜFL‹S, ‹FLAS DA‹RES‹) :‹FLAS SAFHATI :‹FLAS ‹DARES‹N‹N FAAL‹YETLER‹ :SIRA CETVEL‹ :MÜFL‹S‹N AKT‹F‹ :DAVALARIN VE ‹CRATAK‹PLER‹N‹N DURUMU :D‹⁄ER HUSUSLAR :TOPLANTIDAN ‹STEN‹LENKARARLAR :SONUÇ :

(‹FLAS iDARES‹)

Müzekkereler ve TalimatlarMüzekkere, bir ifl için herhangi bir üst makama yaz›lan yaz›d›r. Yarg›lama maka-m›n›n bir karar› yerine getirilmesi konusunda belli bir makama yazd›¤› yaz› olarakda tan›mlan›r. Talimat ise bir iflin veya bir görevin yap›lmas›n›n söylenmesi ya dayaz›l› olarak iletilmesidir.

Çeflitli flekillerde inceleyerek örnek verelim. ‹lk olarak adres tespitini örnekle-yelim;

T.C.XXX

SULH CEZA MAHKEMES‹

ESAS NO : 2006/ 000 ESAS ‹L EMN‹YET MÜDÜRLÜ⁄ÜNE

KARAMAN

HÜV‹YET‹ HAKKINDA YALAN BEYANDA BULUNMAK suçundan san›k ..................hakk›nda mahkememizde görülen kamu davas›n›n yap›lan yarg›lamas›n›n verilen ara kara-r› gere¤ince;

Emniyet Müdürlü¤ünüzce ..... ve ....... olma 1988 D.lu ....... uyruklu san›k ...... ........hakk›nda varsa yurt içi ve yurt d›fl› adresinin tam olarak tespit edilerek sonucununACELE Mahkememize gönderilmesi rica olunur.

Hakim .........

SANIK :

.......... ...................

........... ve ........... o¤lu 1988 D.lu

............... do¤umlu

Bilirkifli incelemesi / talimat› di¤er bir örnek olarak verebiliriz;

60 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 67: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

T.C........................................... B‹L‹RK‹fi‹YE DOSYA TESL‹M

SULH CEZA MAHKEMES‹ TUTANA⁄I

Esas No : 2003/000

HAK‹M : XXX YYY 42690KAT‹P : ZZZ TTTTAR‹H : . 2005

Orman Kanununa Muhalefet suçundan san›k hakk›nda mahke-memizde görülen kamu davas›n›n yap›lan yarg›lamas›n›n verilen ara karar› gere¤ince,

Dosyan›n Bilirkifli tevdii ile gerekli inceleme yap›larak düzenle-necek ek raporun mahkememize ibraz etmesi istenilmifl olup, Bilirkifli bu gün mahkememi-ze müracaat etmekle, huzura al›nd›, kimli¤inin tespitine geçildi.

Bilirkifli : o¤lu 1970 DS‹.de flube müdürlü¤ünde or-man mühendisi olarak görev yapar. San›¤› tan›maz, yapaca¤› ifl ihtisas› dairesinde usulenyemini yapt›r›ld›.

Bilirkifliye yapaca¤› ifl anlat›ld›.

Bilirkifli Beyan›nda; Yapaca¤›m ifli anlad›m, gerekli raporumu haz›rlayabilmem içindosya taraf›ma verilsin, mehil verilsin raporumu ibraz edece¤im dedi.Beyan› okutuldu, im-zas› al›nd›.

B‹L‹RK‹fi‹

GERE⁄‹ DÜfiÜNÜLDÜ:

1-Dosyan›n bilirkifli rapor haz›rlamak üzere teslimine,2-Bilirkiflinin raporunu sunmas› için (10) gün süre verilmesine, 3-Yemin tutana¤›n›n hep birlikte imza alt›na al›nmas›na karar verildi.

Hakim Katip Dosyay› teslim ald›m.Bilirkifli00.05.2005

Bir di¤er örnek nüfus kayd› getirtme olabilir. fiu flekilde yaz›l›r;

.............NÜFUS MÜDÜRLÜ⁄ÜNE,

Mahkememize aç›lan yafl tashihi davas› sebebiyle;1. Afla¤›da nüfus kayd› ve taraf› belirlenene ait tekmil aile nüfus ka¤›t örne¤inin celbine,2. Davac›, ................. olan do¤um tarihinin ispatiyle gerçek do¤um tarihi oldu¤u ileri

sürülen ................. olarak kayden tashihi ile nüfusa bu flekilde tescilline engel olupolmad›¤›n›n bildirilmesine,

3. Ad› geçenin yafl›n›n daha önce tashih görüp görmedi¤inin, 4. Do¤umun resmi bir müessesede vuku bulup bulmad›¤›n›n,5. Nüfus tescil tarihi ile do¤um belgesi örne¤inin gönderilmesinin istenilmesine karar

verilmifltir.Karar gere¤ince istenilen kay›t örne¤i ve bilgilerin yarg›laman›n b›rak›ld›¤› .......... ta-rihinden önce Mahkememize gönderilmesi rica olunur. ..../..../........

HakimEK‹: Cevap için (.....) liral›k posta pulu

613. Ünite - Adl i Yaz ›flma

Page 68: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

T.C.

................

CUMHUR‹YET BAfiSAVCILI⁄I

HAZIRLIK BÜROSU

Soruflturma no: 2006/ 00/00/2006

................... NÜFUS MÜDÜRLÜ⁄ÜNE

Afla¤›da kimlik bilgileri yaz›l› flahs›n, nüfus kayd›n›n gönderilmesi rica olunur.

XXX YYYCumhuriyet Savc›s›-00000

T.C.K‹ML‹K NO :

ADI :

SOYADI :

BABA ADI :

ANNE ADI :

DO⁄UM TAR‹H‹ :

DO⁄UM YER‹ :

NÜFUSA KAYITLI OLDU⁄U YER :

not-yaz›m›za (10) gün içinde cevap verilmesi, e¤er bu süre içinde istenen bilgilerin gön-derilmesi imkans›z ise, sebebi ve en geç hangi tarihte cevap verilebilece¤inin(10) gün için-de bildirilmesi, aksine davran›fl›n,CMK.332/2 maddesi delaletiyle TCK.257 maddesine, ayk›-r›l›k oluflturabilece¤inin bilinmesi.

Dosya getirtme/gönderme;

............ MAHKEMES‹NE (‹CRA DA‹RES‹NE)Mahkemenizde bak›lmakta olan davan›n yap›lan aç›k duruflmas› s›ras›nda:

Afla¤›da dosya numaras› yaz›l› dosyan›n/dosyalar›n Mahkemece celbine karar verilmiflolmakla duruflman›n b›rak›ld›¤› ......./......../2009 gününden önce gönderilmesinin temini ri-ca olunur. ......./........./2009

Celbi istenilen Dosyalar: ...................

Hakim

Emanete alma;

EMANET MEMURLU⁄UNA,Yukar›da esas numaras› yaz›l› mahkememiz dosyas› için yat›r›lan 100 TL’nin mahkeme-

miz emanetine al›nmas› rica olunur.

Hakim

62 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 69: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Haciz karar›n›n kald›r›lmas›;

.............. ‹CRA MÜDÜRLÜ⁄ÜNE

Mahkememizden verilen ihtiyati haciz karar›, bu defal›k kald›r›lm›fl olup buna dair veri-len karardan bir örnek iliflikte gönderilmektedir.

Gere¤inin yap›larak sonucunun mahkememize bildirilmesi rica olunur. 00/05/2009

Hakim

EK‹: 125000 TL’lik çek asl›Müdürlü¤ünüze ait 2007/0000 say›l› dosya00/05/2009 tarihli karar.

Hastaneye sevk;

.................. DEVLET HASTANES‹ BAfiTAB‹BL‹⁄‹NE,

Davac› taraf›ndan dava nüfus müdürlü¤ü aleyhine aç›lan yafl tahsisi davas›n›nmahkememizde yap›lan tetkikinde:

Yukar›da resmi ve sol kolu mühürlü olarak gönderilen k›z› 00/07/1974do¤umlu dava tarihi olan 15/10/2009 tarihinde kaç yafllar›nda oldu¤unun kemik grafikleriçekilerek tespiti ile bu hususta düzenlenecek heyet raporunun duruflman›n b›rak›ld›¤›00/12/2009 tarihinden evvel mahkememize gönderilmesi rica olunur. 00/10/2009

Hakim

‹flas karar› bildirimi ve avans tahsisi;

...................... ‹FLAS MÜDÜRLÜ⁄ÜNE

................. A.fi. taraf›ndan talep edilen iflas üzerine davac› flirketin iflas›na, iflas›n00/05/2006 saat 00:00’da aç›lmas›na, 120000 TL’lik iflas avans›n›n Müdürlü¤ümüz emrinegönderilmesine karar verilmifltir.

Verilen karardan bir örnekle 120000 TL avans›n müdürlü¤ünüze ödenmesi için reddiyatmakbuzu yaz›m›z ekinde gönderilmifltir.

Gere¤i için rica olunur. 01/05/2006

EK‹: 00/11/2005 tarihli iflas karar› ve120000TL’lik reddiyat makbuzu.

‹htiyati tedbir konulmas›;

.............. TAPU MÜDÜRLÜ⁄ÜNE,

‹htiyati tedbir isteyen davac› taraf›ndan daval› aleyhine ihtiyati tedbirkarar› istenmifl olmakla Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 00/05/2009 gün ve2009/000 D.‹fl, esas 2009/00 karar say›l› karardan bir örnek ekte gönderilmifltir.

Karar gere¤inin yap›lmas› rica olunur. 00/05/2009

‹flas MemuruEK‹: Bir adet karar.

633. Ünite - Adl i Yaz ›flma

Page 70: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

‹lan yay›mlatma;

V‹LAYET MAKAMINA,

‹liflik olarak gönderilen ilan›n Afyon’da yay›mlanan günlük gazetelerden birinde ilan et-tirilerek ilan› içeren gazete nüshas›n›n mahkememize gönderilmesi rica olunur. 00/11/2007

Hakim

Kasada belge saklanmas›;

.............. HUKUK MAHKEMES‹ YAZI ‹fiLER‹

MÜDÜRLÜ⁄ÜNE

Mahkememize ait 2007/000 esas say›l› esas say›l› dosyaya konulmak üzere daval› taraf›ndan verilmifl bulunan 00/05/2007 tarihli ve davac› taraf›ndan imzalan›p dü-zenlenmifl 25000 TL (yirmibeflbin) borç senedi mahkememiz kasas› bulunmad›¤›ndan mah-kemeniz kasas›nda muhafaza edilmek suretiyle iliflikte gönderilmifltir. Gere¤ini rica ederim.00/10/2007

Hakim

Konkordato mühleti verilmesi;

.............. MÜDÜRLÜ⁄ÜNE

BURSA

Bursa’da ......................... A.fi ................ caddesi No:000/00’deki flirket vekili taraf›ndanvaki konkordato mühlet talepleri Bursa ‹cra Hakimli¤inin 12/12/2009 tarih ve 2009/1258esas say›l› karar› ile kabul edilerek ad› geçen flirkete karar tarihinden itibaren üç ayl›k müh-let verilmifltir.

‹‹K’nun 287. maddesi gere¤ince muamele yap›larak neticenin Hakimli¤imize bildirilme-si rica olunur. 12/12/2009

Hakim

Suç ihbar›;

CUMHUR‹YET BAfiSAVCILI⁄INA

Tasfiyenin aç›lmas›na karar verilen ... Afi ve onunla ilgili kiflilerin 35 say›l› KHK, 2644 sa-y›l› kanun ve ‹‹K’na ayk›r› ifllemlerinin tespit edildi¤i, ekli 00/11/2009 tarihli bilirkifli raporuile anlafl›ld›¤›ndan ad› geçenler hakk›nda gerekli yasal ifllemlerin yap›lmas›; dava aç›lmas›halinde iddianamenin, dava aç›lmamas› halinde ise takipsizlik karar›n›n bir örne¤inin mah-kememize gönderilmesinin temini rica olunur. 00/01/2010

Hakim

EK‹: 08/11/2009 tarihli bilirkifli raporu

64 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 71: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Tan›k dinleme talimat›;

CUMHUR‹YET BAfiSAVCILI⁄INA

Davac› ................ taraf›ndan daval› .................. aleyhine aç›lan boflanma davas›n›n yap›-lan yarg›lamas› s›ras›nda:

Alanya’da bulunan ekte gönderilen talimatta ad› ve adresleri yaz›l› daval› tan›klar›n›n ta-limatta belirtilen konular bilgi ve görgülerinin olup olmad›¤›n›n anlafl›lmas› bak›m›ndanAlanya mahkemelerince talimat yolu ile dinlenmesine karar verilmifltir.

Karar gere¤ince tan›klar›n dinlenilerek tutulacak tutana¤›n mahkememize iadesinin sa¤-lanmas› rica olunur. 00/12/2009

Hakim

Not: Beher tan›k için 300’er TL’den5 tan›k için toplam 1500 TLMahkemeler veznesine 00/12/2009gün ve 00000 Y. Say›l› makbuzla yat›r›lm›flt›r.

Tapu kay›tlar› getirtme:

T.C

..............

‹CRA MÜDÜRLÜ⁄Ü

SAYI :2003/0000

TAPU KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜ⁄ÜNE

ANKARA

........................... taraf›ndan borçlu .......................... aleyhine yap›lan masrafs›z11.713.000.000 TL’nin tahsili ile ilgili icra takibinde;

....... ve ........... olma 1341 Malatya do¤umlu, Malatya ili Merkez ‹lçesi ....... mah.,......köyü C:00 Say.:00 Küt::00/00. da nüfusu kay›tl› Borçlu ad›na kay›tl› GAYR‹MENKUL ma-l› olup olmad›¤›n›n sorulmas›na karar verilmifltir.

Karar gere¤ince borçlu ad›na kay›tl› Gayrimenkul olmas› halinde Ada parsel numaras›ile di¤er özelliklerinin bildirilmesi rica olunur..00.05.2004

ELDEN TAK‹PL‹D‹R

‹cra Md.Yrd.

653. Ünite - Adl i Yaz ›flma

Page 72: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Taraf›n mali ve içtimai durumu;

T.C.

..................

‹CRA MÜDÜRLÜ⁄Ü

Dosya No: 2004/000

TARIM VE KÖY‹fiLER‹ BAKANLI⁄I

‹dari ve Mali ‹fller Dairesi Baflkanl›¤› Merkez ‹kmal Müdürlü¤ü

..................

‹LG‹ : 00/12/2004 gün ve 000000000-00/0000 say›l› yaz›n›z.

Alacakl› ................ Vekili Av ................... taraf›ndan borçlu ................. aleyhine yap›lanicra takibinde;

Borçlunun almakta oldu¤u Maafl›ndaki haczin bu dosyaya flamil olmak üzere FEKK‹NEKARAR verilmifltir.

Karar gere¤inin ifas› rica olunur.05.07.2005

ELDEN TAK‹PL‹D‹R‹cra Müd. Yrd.

Tafl›nmaz›n imar durumu;

BELED‹YE ‹MAR MÜDÜRLÜ⁄ÜNE

Davac› ............. vekili taraf›nda daval› Karayollar› Genel Müdürlü¤ü aleyhine aç›lan ka-mulaflt›rma bedelinin artt›r›lmas› davas›n›n yap›lan duruflma s›ras›nda:

..........00000 ada ve 000 parseli oluflturan tafl›nmaz›n imar sahas› veya imar mücavir alaniçerisinde bulunup bulunmad›¤›n› ve imar durumunun ayr›nt›l› olarak duruflman›n b›rak›l-d›¤› 00/04/2009 tarihinden önce mahkememize gönderilmesi rica olunur. 00/02/2009

Hakim

Not: Cevap için (00) TL posta pulu ektedir.

66 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 73: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

673. Ünite - Adl i Yaz ›flma

Yaz›flma Yönetmeli¤i’nde geçen kavramlar› ta-

n›mlamak,

Yaz›flma Yönetmeli¤i, bütün kamu kurum ve ku-rulufllar›n› kapsar. Bu yönetmeli¤in amac›, resmiyaz›flma kurallar›n› belirlemek, bilgi ve belge al›fl-veriflinin sa¤l›kl›, h›zl› ve güvenli bir biçimde yü-rütülmesini sa¤lamakt›r. Yaz›flma Yönetmeli¤i-nin amac›, tüm kamu kurulufllar›nda resmi yaz›fl-malarda tek düzeli¤i ve yaz›lar›n kurallara uygunbir biçimde haz›rlanmas›n› sa¤lamakt›r. Yaz›flmaYönetmeli¤i’nin getirdi¤i kurallar, tüm kamu ku-rulufllar›n›n konuyla ilgili birim ve görevlerinikapsar. Yaz›flma Yönetmeli¤i’nde yönetmeliktebulunan ve de resmi yaz›flmalarda kullan›lan kav-ramlar tan›mlanm›flt›r (mad.4). Bu kavramlar res-mî yaz›, resmî belge, resmî bilgi, elektronik or-tam, elektronik belge, dosya plan›, yaz› alan›,güvenli elektronik imzad›r.

Resmi yaz›lar›n bölümlerini listeleyebilmek,

Genel olarak bir resmi yaz›da “ana bölümler” ve“ikincil bölümler” bulunur. Ana bölümler, bir ya-z›da, genellikle bulunmas› gereken yerleri ve ya-z›l›fl biçimleri belirlenmifl bölümlerdir. Bunlar,bafll›k, konu, say›, tarih, adres, paragraf, metin,imza bölümü ve paraft›r. ‹kincil bölümler, bir ya-z›n›n özelli¤i dolay›s›yla yaz›lmas› gereken veana bölümlerin d›fl›nda kalan bölümlerdir. Bun-lar, ilgi, ek, gere¤i için, bilgi için, kay›t numaras›,gizlilik derecesi, ivedilik derecesi, sayfa numara-s›, devam iflareti ve onay blo¤udur. Resmi yaz›-lar, A4 (210x297mm) ve A5 (210x148mm) boyut-lar›na göre kesilmifl bafll›kl› k⤛da yaz›lacakt›r(Yaz›flma Yönetmeli¤i m.7).

Adli hizmetlerde tutanak, belge, makbuz ve ra-

porlar›n müzekkere ve talimatlar› aç›klayabilmek,

Tutanak TDK sözlü¤ünde “Meclis, mahkeme gi-bi yerlerde söylenen sözlerin, oldu¤u gibi yaz›yageçirilmesi”, “ilgililerce imzalanm›fl bir durumuanlatan yaz›”; birçok kimselerin imzalad›¤› ra-por” olarak tan›mlanmaktad›r. Çeflitli tutanaklarvard›r. Belge, bir olayla ilgili bilgi ve görgülerinhakime ya da yetkili soruflturmac›ya bildirilmesi-dir. Tan›k olma durumu veya tan›¤›n yapt›¤› fla-hitlik anlam›na da gelebilmektedir. Raporlara ör-nek olarak bilirkifli raporunu ve iflas idaresininikinci alacakl›lar toplant›s›na sundu¤u raporu ve-rebiliriz. Müzekkere, bir ifl için herhangi bir üstmakama yaz›lan yaz›d›r. Yarg›lama makam›n›nbir karar› yerine getirilmesi konusunda belli birmakama yazd›¤› yaz› olarak da tan›mlan›r. Tali-mat ise bir iflin veya bir görevin yap›lmas›n›n söy-lenmesi ya da yaz›l› olarak iletilmesidir.

Özet

1NA M A Ç

2NA M A Ç

3NA M A Ç

Page 74: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

68 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Bu üniteyi anlay›p anlamad›¤›m›z› ölçmek için afla¤›da-ki sorular›, s›nav oluyormufl gibi cevaplay›n›z. Do¤rucevaplar› ünitenin sonunda bulacaks›n›z. Baflar› duru-munuza göre ünitenin tümüne ya da cevaplamad›¤›n›zsorulara iliflkin bölümleri yeniden çal›fl›p çal›flmayaca-¤›n›za kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K‹, S‹Z‹

DE⁄ERLEND‹RECEK K‹fi‹, fiU ANDA Y‹NE S‹ZS‹N‹Z.

1. Kamu kurum ve kurulufllar›n›n kendi aralar›nda ve-ya gerçek ve tüzel kiflilerle iletiflimleri s›ras›nda metin,ses ve görüntü fleklinde oluflturduklar›, gönderdikleriveya saklad›klar› bilgilere ne denir?

a. Resmi yaz›b. Resmi belgec. Resmi bilgid. Dosya plan›e. Yaz› alan›

2. Alt makama yaz›lan yaz›larda afla¤›daki ifadelerdenhangisi kullan›l›r?

a. Arz ederimb. Arz ve rica ederimc. Sayg›lar›m› sunar›md. ‹lginizee. Rica ederim

3. Resmi yaz›lara uygun sürede cevap verilmemesi du-rumunda ilgili kurum ve kurulufllara afla¤›dakilerdenhangisi yaz›l›r?

a. Dilekçeb. Tekit yaz›s›c. Asl›na uygunluk onay›d. Gizlilik durumue. ‹vedilik durumu

4. Yaz›lan yaz›n›n önceki bir yaz›ya ek ya da karfl›l›koldu¤unu veya baz› belgelere baflvurulmas› gerekti¤inibelirten bölüm afla¤›dakilerden hangisidir?

a. Konub. Gönderilen makamc. Onayd. ‹lgie. Metin

5. Bir yaz›da imza bölümü ne flekilde olmal›d›r?a. Yaz›y› imzalayan›n ad ve soyad› büyük ve yaz›-

ya ortal› flekildeb. Yaz›y› imzalayan›n ad ve soyad› büyük ve sola

yanafl›k flekildec. Yaz›y› imzalayan›n ad› küçük, soyad› büyük ve

sola yanafl›k flekilded. Yaz›y› imzalayan›n ad› küçük, soyad› büyük ve

ortal› flekildee. Yaz›y› imzalayan›n ad› küçük, soyad› büyük ve

sa¤› yanafl›k flekilde

6. Belge ve bilgilerin üzerinde bulundu¤u her türlü bil-gisayar›, gezgin elektronik araçlar›, bilgi ve iletiflim tek-nolojisi ürünlerine ne ad verilir?

a. Elektronik belgeb. Resmi belgec. Resmi bilgid. Elektronik ortame. Resmi yaz›

7. Dosya plan› afla¤›dakilerden hangisini ifade etmekiçin kullan›lmaktad›r?

a. Resmî yaz›lar›n hangi dosyaya konulaca¤›n› gös-teren kodlara ait listeyi

b. Yaz› ka¤›d›n›n üst, alt, sol ve sa¤ kenar›ndan 2,5cm boflluk b›rak›larak düzenlenen alan›

c. Güvenli elektronik imzay›d. Elektronik ortamda oluflturulan, gönderilen ve

saklanan her türlü belgeyie. Elektronik belgeyi

8. Herhangi bir olay› tespit eden, belli flekillere uygunve ilgililerin imzas›n› tafl›yan belge ne ad verilir?

a. Dosyab. Tutanakc. Belged. Rapore. Makbuz

Kendimizi S›nayal›m

Page 75: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

693. Ünite - Adl i Yaz ›flma

9. Hakimin keflif s›ras›ndaki gözlemleri afla¤›dakiler-den hangisine yaz›lmal›d›r?

a. Bilirkifli raporunab. ‹cra tutana¤›nac. Keflif tutana¤›d. Tensip tutana¤›nae. Makbuzlara

10. Yarg›lama makam›n›n bir karar› yerine getirilme-si konusunda belli bir makama yazd›¤› yaz›ya ne adverilir?

a. Tutanakb. Raporlarc. Makbuzd. Belgee. Müzekkere

“Tutana¤›n tamam› veya bir k›sm›n›n suretleri, talephâlinde iki tarafa verilir (m. 155, Av K m. 46). Bugünuygulamada, avukatla takip edilen ifllerde, tutana¤›nbir nüshas› duruflma sonunda hemen avukata veril-mektedir.Sözlü yarg›laman›n yap›lma biçimi ancak tutanak ile is-pat edilebilir (m. 153).”

Kaynak: Pekcan›tez H ve di¤erleri (2010). Medeni Usul

Hukuku. (s.368). Ankara

Kendimizi S›nayal›m Yan›t Anahtar›1. c Ayr›nt›l› bilgi için “Resmi Yaz›flma Kurallar›”

konusuna bak›n›z.2. e Ayr›nt›l› bilgi için “Resmi (Adli) Yaz›lar›n

Bölümleri” konusuna bak›n›z.3. b Ayr›nt›l› bilgi için “Resmi (Adli) Yaz›lar›n

Bölümleri” konusuna bak›n›z.4. d Ayr›nt›l› bilgi için “Resmi (Adli) Yaz›lar›n

Bölümleri” konusuna bak›n›z.5. e Ayr›nt›l› bilgi için “Resmi (Adli) Yaz›lar›n

Bölümleri” konusuna bak›n›z.6. d Ayr›nt›l› bilgi için “Resmi Yaz›flma Kurallar›”

konusuna bak›n›z.7. a Ayr›nt›l› bilgi için “Resmi Yaz›flma Kurallar›”

konusuna bak›n›z.8. b Ayr›nt›l› bilgi için “Tutanaklar” konusuna

bak›n›z.9. c Ayr›nt›l› bilgi için “Tutanaklar” konusuna

bak›n›z.10. e Ayr›nt›l› bilgi için “Müzekkere” konusuna

bak›n›z.

Okuma Parças›

Page 76: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

70 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

S›ra Sizde 1

T.C.ANKARA

ASL‹YE HUKUK MAHKEMES‹

S›ra Sizde 2

T.C.ANKARA

SULH HUKUK MAHKEMES‹

ESAS NO :

HAK‹M :

KAT‹P :

DAVACI :

VEK‹L‹ :

DAVALI :

DAVA :

DAVA TAR‹H‹ :

Nöbetçi mahkemeden tevzi edilen dava di-

lekçesi Mahkememize gelmekle, yukar›da yaz›l› esas defterine

kayd› yap›ld›.

GERE⁄‹ DÜfiÜNÜLDÜ:

1) Dava dilekçesi ile duruflma gününün taraflara tebli¤e ç›-

kart›lmas›na,

2) Dilekçede sözü edilen ve davac›n›n elinde bulunan belge-

leri daval›ya say›s›ndan bir fazla düzenlenmifl örnekleri

al›narak tebli¤e ç›kan davetiyeye eklenmesine,

3) Baflka yerden getirilecek kay›tlar› mevcut ise gerekli bilgi-

ler verildi¤i ve giderleri karfl›land›¤› takdirde getirtilmesi

için müzekkere yaz›lmas›na,

4) Bu nedenle yarg›laman›n .../.../.... günü, saat .....’a b›rak›l-

mas›na karar verildi. .../.../....

Katip Hakim

YILMAZ E. YILMAZ Ü. (2006). Hukuk Rehberi, 8. Bask›,Yetkin Yay›nlar›, Ankara

YILMAZ E. (2008). Adli Yaz› ve Yaz›flma Usulleri, 2.Bask›, Yetkin Yay›nlar›, Ankara

YILMAZ E. (2010). Hukuk Sözlü¤ü, Yetkin Yay›nlar›,Ankara.

PEKCANITEZ H. ATALAY O. ÖZEKES M. (2010). Medeni

Usûl Hukuku, Ankara: Yetkin.http://www.tdk.gov.trResmi Gazete, T.C. Baflbakanl›k, Resmi Yaz›flmalarda

Uygulanacak Esas ve Usuller Hakk›nda Yönetmelik,02.12.2004/8125.

S›ra Sizde Yan›t Anahtar› Yararlan›lan ve BaflvurulabilecekKaynaklar

Page 77: Hukuk Dili Ve Adli Yazi
Page 78: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Bu üniteyi tamamlad›ktan sonra;Hukuk davalar› için gerekli yaz›flmalar› aç›klayabilecek,Ceza davalar› için gerekli yaz›flmalar› yapabilecek bilgi ve beceriler kazana-bileceksiniz.

‹çindekiler

• Karar• Adli Karar• Yarg›sal Karar

• Hukuk Davalar›na ‹liflkin Kararlar• Ceza Davalar›na ‹liflkin Kararlar

Anahtar Kavramlar

Amaçlar›m›z

NN

Hukuk Dili ve AdliYaz›flma

Adli (Yarg›sal)Kararlar

• G‹R‹fi• HUKUK DAVALARINA ‹L‹fiK‹N

KARARLAR• CEZA DAVALARINA ‹L‹fiK‹N

KARARLAR

4HUKUK D‹L‹ VE ADL‹ YAZIfiMALAR

Page 79: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

G‹R‹fiGenel bir deyiflle karar, “bir ifl ya da sorun hakk›nda düflünülerek verilen kesinyarg› (hüküm)”, “herhangi bir durum için tart›fl›larak verilen kesin yarg›”, “bir ifl ve-ya sorun hakk›nda var›lan sonuç”, “herhangi bir ifl hakk›nda nas›l bir ifllem yap›la-ca¤›n›n sonuca ba¤lanmas› veya ortaya ç›kan bir uyuflmazl›kta kimin hakl› oldu¤u-nun belirlenmesi” anlam›na gelir. Di¤er bir ifadeyle karar, yasama organ›ndanidari yarg›sal kurum ve kurulufllar veya tüzel kifliler toplulu¤undan verilip hukuk-sal durum yaratan yahut hukuksal durum belirten aç›klamad›r.

Adli (yarg›sal) kararlar, çok k›sa bir anlat›mla, yarg› yetkisine sahip olan organ-lar taraf›ndan verilen kararlard›r. “Adli karar” kavram›, her ne kadar (genellikle)“yarg›sal karar” karfl›l›¤› olarak kullan›l›yorsa da, kan›mca “adli karar” kavram›,“yarg›sal kararlar›” içerdi¤i gibi, yarg› yetkisi bulunmayan ancak adaletin gerçek-lefltirilmesine hizmet eden di¤er baz› organlar›n (örne¤in, icra Müdürlerinin disip-lin kurullar›n›n vb. kifli ve kurullar›n) kararlar›n› da içerdi¤inden, bu bölümde “ad-li karar” üst kavram›n› incelemekteyiz.Yeri geldikçe de¤inilece¤i gibi, adli kararlarteknik baz› terimlerle ifade edilmektedir. Örne¤in; Ara karar›, haz›rlay›c› karar, ni-hai karar, son karar, sonhüküm, hüküm, k›sa karar, formül onama karar› vb.

Adli yaz›larda nelerin yer almas› gerekti¤ini genel olarak aç›klanm›flt›. Buna gö-re, kararlar›n da tamam, k›sa, aç›k, do¤ru olmas› ve uygun bir ifade (üslup) ile ya-z›lmas› gerekir. Bunun d›fl›nda, kararlarda yasalar›n arad›¤› biçimin kullan›lmas› dazorunludur.

HUKUK DAVALARINA ‹L‹fiK‹N KARARLAR

Ara KararlarMahkemeler, dava aç›lmas›ndan itibaren son karar›n verilmesine kadar çeflitli usulifllemleri yaparlar. Bu usul ifllemlerinin önemli bir bölümünü ara kararlar. K›sa ta-n›mlama ile ara kararlar›, dava s›ras›nda yarg›laman›n yürütülmesine yönelik ola-rak yap›lan ve bir anlamda, nihai karara var›lmas› prosedürü çerçevesinde al›nankararlard›; nihai kararlar (hükümler) ise, uyuflmazl›¤› (ilk derece mahkemesi önün-de) çözen kararlard›r.]oluflturur. Ara kararlar›, dava konusu uyuflmazl›¤a k›smenveya tamamen sonvermeyen ve fakat yarg›lama s›ras›nda ortaya ç›kan baz› sorun-lar› çözen kararlard›r. Ara kararlar›yla mahkeme, uyuflmazl›ktan el çekmez; aksinebu tür kararlarla yarg›lama devam eder. Bu niteli¤i dolay›s›yla ara kararlar›, mah-

Adli (Yarg›sal) Kararlar

an

Yasama ile ilgili kararlar,genellikle bir yasataraf›ndan gösterilen biremir veya gerek üzerineverilir,

Hukuk yarg›lamas›ndakararlar genellikle, “arakararlar›” ve “nihaikararlar” olarak ikiye ayr›l›r

Page 80: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

kemeyi son kararara do¤ru götürücü ve deyifl yerinde ise son karar› haz›rlay›c› ni-telikte kararlard›r. Ara kararlar›n›, son kararlardan ay›ran özellik, ara kararlar›n›nbafll› bafl›na temyiz edilememelerinde ve (usule iliflkin kazan›lm›fl hak yaratmad›k-lar› sürece) bu kararlardan rücu edilebilmesinde kendini gösterir. Ara kararlar›naörnek olarak, ilk itirazlar›n reddine, taraflar›n delil göstermelerine, bekletici sorunveya önsorun yapmamaya, davalar›n ayr›lmas›na veya birlefltirilmesine, eski halegetirilme istemine, adli yard›m taleplerine, bozmaya uymaya, yarg›laman›n iadesiistemini kabule, ›slah isteminin kabulüne veya reddine, davaya kat›lma vb. husus-lara iliflkin kararlar gösterilebilir. Bu örneklerden görüldü¤ü gibi, ara karar› taraflararas›nda ortaya ç›kan bir sorun hakk›nda olabilece¤i gibi, üçüncü kiflilerle ilgili so-runlar (örne¤in, davaya kat›lma) bak›m›ndan da söz konusu olabilir.

Mahkemenin yarg›lamay› yürütürken yapaca¤› di¤er baz› usul ifllemleri dahavard›r. Örne¤in, duruflma günü belirlenmesi, taraflar›n ve di¤er ilgililerin (tan›klar,bilirkifli vb) duruflmaya ça¤r›lmas›, tebligat yap›lmas› gibi. Mahkemenin bu ifllem-leri elbette teknik anlamda “ara karar›” de¤ildirler. Bunlar mahkemenin baz› “dü-zenleyici ifllemleri” (tasarruflar›) dir. Ancak uygulamada bu tasarruflarda, genellik-le ara kararlar› ile birlikte verilmekte ve adeta bunlarda “ara karar›” gibi ifllem gör-mektedir. Ara kararlar›n›n biçimi (flekli) konusunda, son kararlardan (HMK m.294) farkl› olarak, yasal bir düzenleme yoktur. Uygulamada, ara kararlar›n›n biçi-miyle ilgili olarak, genellikle flöyle bir yol izlenmektedir:

E¤er duruflma d›fl›nda bir karar al›n›yorsa, ço¤unlukla kararda, HMK m. 297 k›-yasen uygulanarak orada an›lan hususlara yer verilmekte; yok e¤er duruflma için-de bir karar al›n›yorsa, duruflma safahat›n›n yaz›lmas›ndan sonra, tutana¤›n sonun-da “G.D.- Gere¤i Düflünüldü-” denilerek ara karar› (kararlar›) yaz›lmaktad›r.

Bunlar›n d›fl›nda, ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz ve delil tespiti gibi kararlarda ise,genellikle HMK m.297 k›yasen uygulanmaktad›r. Ancak, belirtelim ki ihtiyati ted-bir duruflma s›ras›nda istenilmifl veya daha önce istenilmifl olmakla birlikte durufl-mada karara ba¤lan›yorsa yine tutana¤›n sonunda bu hususa yer verilmektedir.

Hakim kendili¤inden (resen) ara karar›ndan dönebilece¤i gibi taraflar›n istemiüzerine de ara karar›ndan rücu edebilir.Ara karar›ndan rücu edilmesi istemi, kara-r› veren mahkemeye verilen bir dilekçe ile veya duruflma s›ras›nda tutana¤a da ge-çirilen bir beyanla olur. Do¤ald›r ki, ara karar›ndan rücu edilebilmesi (di¤er bir ifa-de ile hâkimi ikna ederek bu yolda karar alabilmesi), gerektirici sebeplerin (esba-b› mucibenin) iyi haz›rlanmas›na ve sunulmas›na ba¤l›d›r.

Ara kararlara birkaç örnek verelim:Duruflma içi ara kararlar›;“X.Y. 1. Davac› vekilinin 7 gün içinde kaleme verece¤i adrese göre, daval›ya dava dilekçesi

ve duruflma gününün davetiye ile tebli¤ine,2. Davac› vekilinin delillerini ve belgelerini 10 günlük kesin süre içinde liste halinde

vermesine ve tebli¤ ettirmesine, 3. Davac› vekilinin delillerinin tebli¤inden itibaren 10 günlük kesin süre içinde daval›

vekilinin karfl› delil ve belgelerini liste halinde vermesine ve tebli¤ ettirmesine, 4. Bu nedenlerle duruflman›n 00/02/2008 günü saat 00:30’a b›rak›lmas›na karar veril-

mifltir. 00/01/2008

74 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

‹dari kararlar, idaritasarrufa yetkili kifli veyakurulufllar taraf›ndanyasalara veya di¤erhukuksal düzenlemelereuygun olarak verilip emirveya yasaklamay› içerenyahut bir s›fat veya yetkiveren yahut bunlar› kald›ranve içinde yerine getirilmegücü bulunan kararlard›r.

Page 81: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

‹htiyati tedbir;

............................................. MAHKEMES‹NE

DAVACI :

VEK‹L‹ :

DAVALI :

KONU : ‹htiyati Tedbir Karar› Verilmesi ve Bononun iptali talebi.

AÇIKLAMALAR :

1. Dava dosyas›na sunmufl oldu¤umuz sat›fl sözleflmesi gere¤ince, Müvekkilim ..., da-

val› ...’ den .../.../... tarihinde ... adet ... marka dizüstü bilgisayar alm›fl ve bedeli olan

... TL.’nin ... TL.’sini peflin ve nakit para olarak ödemifl kalan k›sm› içinde .../.../... dü-

zenleme .../.../... vade tarihli ...TL.’lik bono vermifltir.

2. Müvekkilim ..., bilgisayarlar› getirdi¤inde bunlar›n ... marka olmad›¤› ve ayr›ca bilgi-

sayarlardan ... tanesinin istedi¤i özelliklerde olmad›¤›n› görmüfltür. Müvekkilim der-

hal daval›y› durumdan haberdar etmifl ve bunun üzerine söz konusu bilgisayarlar ia-

de edilmifl, daval› da peflin olarak ödenen ...TL.’yi müvekkilime geri vermifltir. Ancak

daval›, müvekkilimin vermifl oldu¤u ...TL.’lik bonoyu o anda yan›nda olmad›¤› ge-

rekçesiyle daha sonra iade edece¤ini beyan etmifltir.

3. Ancak daval›ya çekilen ihtarnameye ra¤men daval›, bonoyu iade etmedi¤i gibi ...

Bankas› ... flubesi arac›l›¤›yla tahsile koymufltur.

4. Bu nedenlerle ‹htiyati Tedbir Karar› verilmesi ve ayr›ca yukar›da belirtilen bononun

iptali için dava aç›lmas› zorunlu hale gelmifltir.

HUKUK‹ NEDENLER : 6762 S. K. m. 688, 669 ve ilgili mevzuat.

HUKUK‹ DEL‹LLER : .../.../... tarihli sat›fl sözleflmesi, Noterden çekilen protesto örne¤i,

tan›k beyanlar› ve di¤er deliller.

SONUÇ VE TALEP : Yukar›da aç›klad›¤›m›z nedenlerle, bedelsiz kalan bononun iptali-

ne, ödeme ve protesto ifllemlerinin durdurulmas› konusunda öncelikle ihtiyati tedbir kara-

r›n›n verilmesine, yarg›lama giderlerinin ve avukatl›k ücretinin daval›ya yükletilmesine ka-

rar verilmesini sayg›yla talep ederim. .../.../...

Davac› Vekili

754. Ünite - Adl i (Yarg›sal ) Karar lar

Page 82: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

T.C.........

‹fi MAHKEMES‹ARA KARAR

ESAS NO : 2010/000 EsasHAK‹M : XXX YYY 00000KAT‹P : ZZZ TTT 00000DAVACI : AAA BBB (0000000000)VEK‹L‹ : CCCC DDDD- .... Sokak No: 0/0 ......../......DAVALI : ..... BAfiKANLI⁄I - ........DAVA : TespitDAVA TAR‹H‹ : 00.01.2010ARA KARAR TAR‹H‹ : 00/03/2010

Davac› AAA BBB taraf›ndan ...... BAfiKANLI⁄I aleyhine aç›lan Tespit davas› nedeniylemahkememize tensiben verilen 00/03/2010 tarihli ara karar› gere¤ince;

Davac› vekili dava dilekçesinde; Yarg›lama sonuna kadar davac›n›n sa¤l›k güvencesin-den yararlanmas›n› teminen sosyal güvencesinin teminen ihtiyati tedbir yoluyla devam›n›nsa¤lanmas›n› talep etmifl olup, dosya üzerinde yap›lan inceleme sonucunda davac›n›n davasonuçlan›ncaya kadar sa¤l›k güvencesinden yararland›r›lmas›na karar verilmifl olup afla¤›da-ki hüküm tesis olunmufltur.

GERE⁄‹ DÜfiÜNÜLDÜ:

Davac› AAA BBB’›n dava sonuçlan›ncaya kadar TEDB‹REN SA⁄LIK GÜVENCES‹NDENYARARLANDIRILMASINA,

Davac› AAA BBB’›n dava sonuçlan›ncaya kadar sa¤l›k güvencesinden yararland›r›lmas›için gerekli ifllemlerin Sosyal Güvenlik Kurumu taraf›ndan yap›lmas›na,

Dosya üzerinde yap›lan inceleme sonucunda karar verilmifltir. 00/03/2010

Katip 0000 Hakim 00000

Süre uzat›m karar›;

76 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 83: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

T.C................

ASL‹YE SULH HUKUK MAHKEMES‹

DOSYA NO : 2008/...ARA KARARINDAN DÖNME ‹STEYEN DAVACI : ...... ........VEK‹L‹ : ......... ........KARfiI TARAF/ DAVALI : ........ ...........VEK‹L‹ : ......... ..................DAVA KONUSU : ... tarihli oturumda al›nan yeniden keflif yap›lmas›na iliflkin ara karar›ndan dönülmesi istemidir.

DÖNME NEDENLER‹ : 1) Bilindi¤i gibi, Mahkemenizde görülmekte olan elatman›n önlenmesi davas›nda, da-

val›n›n tafl›nmaz›na vaki elatmas›n›n önlenilmesi istenilmifltir. 2) Davam›z›n delilleri aras›nda da keflif yap›lmas› talep edilmifl bulundu¤undan, bugü-

ne kadar iki kez keflif yap›lm›flt›r ve bu kefliflere karfl› daval› taraf›n herhangi bir iti-raz› sözkonusu olmam›flt›r.

3) Yap›lan iki keflifte, daval›n›n elatmas›n›n haks›z olud¤u aç›k ve seçik flekilde ortayaç›km›flt›r. Buna karfl›n, Mahkemenizce yeniden (üçüncü kez) keflifyap›lmas›na kararverilmesi, hem davay› uzatacak hem de yarg›lama giderlerini art›racakt›r. Bilindi¤i gi-bi, davalar›n çabuk ve ucuz görülmesi hem HMK m.77’nin bir gere¤i, hem de Ana-yasa m.141, IV’ün bir buyru¤udur.Bu nedenle yeniden keflif yap›lmas›na iliflkin olarak ... tarihli oturumda al›nan karar-dan dönülmesi gerekir.

‹STEM SONUCU : ... tarihli ara karar›n›z›n kald›r›larak, yarg›lamaya devamla, deliller detoplanm›fl oldu¤una göre nihai karar verilmesi vekil olarak arz ve talep ederim.

Davac› Vekili

Süre uzat›m karar›na bir örnek olufltural›m.

Son Kararlar (Hükümler)Son kararlar (nihai kararlar, hükümler), yarg›lamaya son veren, di¤er bir ifadeylemahkemenin iflten (dosyadan) el çekmesi sonucunu do¤uran kararlard›r. Mahke-menin iflten (dosyadan) el çekmesi, uyuflmazl›¤›n esas› hakk›nda verilecek bir ka-rarla; uyuflmazl›¤›n esastan görülebilmesinin mümkün olmad›¤› durumlarda, usul-den verece¤i bir kararla veya davan›n konusuz kalmas› halinde verilecek bir karar-larda olabilir. Son karar, bu niteli¤i dolay›s›yla ara karardan ayr›l›r.

HMK 297. maddesine göre; 1) Hüküm “Türk Milleti Ad›na” verilir ve bu ibareden sonra afla¤›daki hususla-

r› kapsar:a) Hükmü veren mahkeme ile hâkim veya hâkimlerin ve zab›t kâtibinin ad

ve soyadlar› ile sicil numaralar›, mahkeme çeflitli s›fatlarla görev yap›yor-sa hükmün hangi s›fatla verildi¤ini.

774. Ünite - Adl i (Yarg›sal ) Karar lar

S O R U

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE

DÜfiÜNEL ‹M

SIRA S ‹ZDE

S O R U

DÜfiÜNEL ‹M

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE SIRA S ‹ZDE

AMAÇLARIMIZAMAÇLARIMIZ N NK ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

K ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T

1

Page 84: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

b) Taraflar›n ve davaya kat›lanlar›n kimlikleri ile Türkiye Cumhuriyetikimlik numaras›, varsa kanuni temsilci ve vekillerinin ad ve soyadlar›ile adreslerini.

c) Taraflar›n iddia ve savunmalar›n›n özetini, anlaflt›klar› ve anlaflamad›kla-r› hususlar›, çekiflmeli vak›alar hakk›nda toplanan delilleri, delillerin tar-t›fl›lmas› ve de¤erlendirilmesini, sabit görülen vak›alarla bunlardan ç›ka-r›lan sonuç ve hukuki sebepleri.

ç) Hüküm sonucu, yarg›lama giderleri ile taraflardan al›nan avans›n harcan-mayan k›sm›n›n iadesi, varsa kanun yollar› ve süresini.

d) Hükmün verildi¤i tarih ve hâkim veya hâkimlerin ve zab›t kâtibinin im-zalar›n›.

e) Gerekçeli karar›n yaz›ld›¤› tarihi.2)Hükmün sonuç k›sm›nda, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin,

taleplerden her biri hakk›nda verilen hükümle, taraflara yüklenen borç vetan›nan haklar›n, s›ra numaras› alt›nda; aç›k, flüphe ve tereddüt uyand›rma-yacak flekilde gösterilmesi gereklidir.

Son kararlar›, her fleyden önce usule, esasa ve davan›n konusuz kalmas›na ilifl-kin son kararlar olarak üçe ay›rmakta ve daha sonra bunlar› da kendi aras›nda ba-z› alt bafll›klara (örne¤in, eda, tespit, inflai istemlere iliflkin son kararlar; davan›nk›smen veya tamamen kabulü hakk›nda son kararlar; sulh, kabul ve feragat halin-de verilen son kararlar gibi) bölmekte isek de, Hüküm

HMK madde 321’e göre;(1) Tahkikat›n tamamlanmas›ndan sonra, mahkeme taraflar›n son beyanlar›n›

al›r ve yarg›laman›n sona erdi¤ini bildirerek karar›n› tefhim eder. Taraflarabeyanda bulunabilmeleri için ayr›ca süre verilmez.

(2) Karar›n tefhimi, mahkemece hükme iliflkin tüm hususlar›n gerekçesi ile bir-likte aç›klanmas› ile gerçekleflir. Ancak zorunlu hâllerde, hâkim bu duru-mun sebebini de tutana¤a geçirmek suretiyle, sadece hüküm özetini tutana-¤a yazd›rarak karar› tefhim edebilir. Bu durumda gerekçeli karar›n en geçbir ay içinde yaz›larak tebli¤e ç›kart›lmas› gerekir.

Son kararda yaz›lmas› gereken fleyleri flu flekilde s›ralayabiliriz;Mahkemenin ad› (bafll›k); Son kararda en üste, karar› veren mahkemenin ad›

yaz›l›r. Bu yaz›fl, “Resmi Yaz›flmalarda Uygulanacak Esas ve Usuller Hakk›nda Yö-netmelikte belirtildi¤i gibi olur. Herne kadar bu bafll›¤›n en üste, ka¤›d› ortalaya-cak flekilde yaz›lmas› gerekirse de uygulamada sol üst köfleye yaz›lmas› yayg›n biral›flkanl›kt›r. Bu al›flkanl›¤›n as›l nedeni mahkemelerimizin, genellikle bas›l› (mat-bu) ka¤›t kullanmay›p, her ka¤›da bafll›¤› yeniden yaz› makinesi ile yazmak al›fl-kanl›¤›ndan ve yaz› makinesiyle yaz›mda sol bafltan bafllama kolayl›¤›ndan ilerigelmektedir. Buna karfl›l›k, bas›l› (matbu) bafll›kl› kullanan baz› mahkemelerimiz-de daha do¤ru olarak bafll›k ortada yer almaktad›r.

Esas ve karar numaralar›; her ne kadar HMK m.297 esas ve karar numaralar›n-dan söz etmiyorsa da, uygulamada oldu¤u gibi karar›n esas ve karar numaralar›-n›n hemen bafll›ktan sonra sol boflluktan bafllayarak yaz›lmas› gerekir. “Esas No”,“Karar No” ibareleri, alt alta yaz›labilece¤i gibi yan yanada yaz›labilir (Y›lmaz,2008: 183).

Esas ve karar numaralar›n› nas›l yaz›laca¤›n› gösteren örnekler üretelim.

“KARAR” bafll›¤›; yine uygulamada, son karar›n sa¤ üstüne (büyük harflerle)“KARAR” kelimesi yaz›lmakta olup, bu bir zorunluluk olmamas›na karfl›n bu yaz›-n›n ne oldu¤unu ilk bak›flta görebilmek aç›s›ndan yarar sa¤lamaktad›r.

78 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

S O R U

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE

DÜfiÜNEL ‹M

SIRA S ‹ZDE

S O R U

DÜfiÜNEL ‹M

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE SIRA S ‹ZDE

AMAÇLARIMIZAMAÇLARIMIZ N NK ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

K ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T

2

Page 85: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Hakim veya hakimlerin ad ve soyadlar› ile sicil numaralar›; esas ve karar numa-ralar›ndan sonra sol bafltan bafllamak üzere son karar› veren hakim veya hakimle-rin adlar› ile sicil numaralar› yaz›l›r.

Örnek:HAK‹M : XXX YYY 00000veya toplu mahkemelerde;

BAfiKAN : AAA BBB 00000ÜYE : CCC DDD 00000ÜYE : EEE FFF 12365

Tutanak katibinin ad› soyad› ve sicil numaras›; hakim veya hakimlerin ad ve so-yad›ndan sonra gelmek üzere tutanak (zab›t) katibinin ad› ve soyad› ile sicil numa-ras› yaz›l›r.

Örnek: KAT‹P : XXX YYY 00/00000

Taraflar›n ve davaya kat›lanlar›n kimleri ile varsa yasal temsilci ve vekillerininad ve soyadlar› ile adresleri; davac›n›n ve e¤er davac› tarafta birden fazla kifli var-sa her birinin ayr› ayr› ad soyadlar› ile aç›k adreslerinin yaz›lmas› gerekir (Y›lmaz,2008: 184). Dava arkadafllar›n›n bir veya bir kaç›n›n ad soyad ve adresleri ile yeti-nilerek di¤erlerinden yaln›zca “vesaire”, “ve arkadafllar›” gibi bir ifade ile söz edil-mesi usule ayk›r› olur. Davan›n aç›lmas›ndan sonra di¤er taraf (daval›), karfl›l›k da-va açm›flsa, bu durumda as›l davan›n davac›s›, karfl›l›k davan›n daval›s›; as›l dava-n›n daval›s› ise, karfl›l›k davan›n davac›s› oldu¤undan bu hususa da kararda yer ve-rilir. E¤er son karar, çekiflmeli (nizal›) yarg›ya de¤il de çekiflmesiz (nizas›z) yarg›-ya aitse, çekiflmesiz yarg›da “dava” dan de¤il, “istem” den söz edildi¤i için davac›yerine “istem sahibi”, daval› yerine “karfl› taraf” denilmesi uygun olur.

Örne¤in: Davac› ve Karfl› Daval›Daval› ve Karfl› Davac›

Davac› /Mukabil Daval›Daval›/Mukabil Davac›

Taraflar›n yasal temsilcisi veya taraflar kendilerini iradi temsilcinin (vekil) iletemsil ettirmifl iseler, onlar›n ad soyad ve aç›k adreslerinin son kararda gösterilme-si gerekir. Bilindi¤i gibi, Tebligat Kanunu m. 11’e göre vekil ile takip edilen ifller-de tebligat asile de¤il vekile yap›l›r. Bu nedenle vekilin (ve yasal temsilcinin) ad-resinin gösterilmesi zorunludur.

Davaya fer’i müdahil fleklinde kat›lan olmuflsa, son kararda onun ad ve soyad›ile adresinin de gösterilmesi gerekir. Asli müdahil, bizatihi s›fat›yla zaten “taraf” ol-du¤u için onun son kararda (“davac› taraf” olarak ) gösterilmesi do¤ald›r.

794. Ünite - Adl i (Yarg›sal ) Karar lar

Page 86: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Örnek:

DAVACILAR : 1) ...... ..........., 0. cad. No: 00/0 ................./ANKARA2) ................. ............., 0000. sokak .......... sitesi 00/00....... /ANKARA

VEK‹LLER‹ : 1) Av. ..... ......., ............ sokak 00/00 .............../ANKARA2) Av. ............ .............., Ayn› adres

DAVALI : 1) ........... .........., ......... sok. 00/0 ............../ANKARAVEK‹L‹ : Av. ...... ..........., ............ cad. No: 000/00 ANKARAMÜDAH‹L : .............. ............., .......... sok.

No: 00/00 ............../ANKARA

Dava (istem) konusu; bu k›s›mda, k›saca davan›n (istemin) konusu yaz›l›r.Örne¤in:• Alacak davas›,• Boflanma davas›, • Tahliye davas› gibi.Dava tarihi ve karar tarihi; zorunlu olmamas›na karfl›n uygulamada yerinde ola-

rak, davan›n aç›l›fl tarihi ile karar›n verilifl tarihi de son kara yaz›lmaktad›r. Yarg›laman›n aç›k yap›l›p yap›lmad›¤›; uygulamada do¤ru olarak yap›ld›¤› gibi,

yarg›laman›n aç›k cereyan etti¤i veya aç›kl›¤› ortadan kald›ran sebepler de son ka-rara yaz›lmal›d›r.

‹ddia ve savunman›n özetleri; son kararda (ayr› ayr› bafll›klar alt›nda) önce da-vac›n›n iddias›; daha sonra da daval›n›n savunmas› özetlenir. Bu özette davac›n›nve daval›n›n dilekçelerinde dayand›klar› esas noktalar gösterilir.

Taraflar›n anlaflt›klar› ve anlaflamad›klar› konular ve deliller; HMK m.321 “iki ta-raf›n anlaflt›klar› ve anlaflamad›klar› hususlar, ihtilafl› konular hakk›nda toplanandeliller” in de son karar da gösterilmesi gerekti¤ini belirtmektedir. Burada ayr› birbafll›k atmak yerine “iddia ve savunman›n özetleri” bafll›¤› alt›nda bunlar› aç›kla-mak tekrardan kaç›nmak aç›s›ndan yerinde olur. Bu nedenle “iddia ve savunma-n›n özetler” yaz›l›rken ayr› ayr› davac›n›n ve daval›n›n hangi vak›alar hakk›nda an-laflt›klar› hangilerinde anlaflamad›klar› vurgulanmal› ve ayr›ca iki taraf›n kendinihakl› ç›karmak için dayand›¤› deliller aç›kça gösterilmelidir.

Gerekçe; çok genel bir anlat›mla, mahkemenin vard›¤› sonucun gerektirici ne-denlerini gösterir. Mahkeme kararlar›n›n gerekçeli olmas›, Anayasa buyru¤udur(Anayasa m.141). Dolay›s›yla, mahkemenin son karar›n›n gerekçesiz olmas›, birtemyiz nedenidir. HMK m. 321 ve devam› maddeleri gere¤ince hükmü, gerekçeyi“delillerin tart›flmas›, ret ve üstün tutma sebepleri, sabit görülen vak›alarla bunlar-dan ç›kar›lan sonuç ve hukuki sebep” olarak ifade etmektedir. Mahkeme, son ka-rar›nda vard›¤› sonucun hukuksal dayana¤›n› da göstermek zorundad›r. HMK’yagöre, hakim Türk kanunlar›n› kendili¤inden uygular. Taraflar›n dayand›klar› hu-kuksal nedenlerle ba¤l› de¤ildir.

Hüküm sonucu (hüküm f›kras›); davan›n taraflar› dilekçelerinde iddia ve sa-vunmalar›na belirtirler ve dilekçelerinin sonunda “istem sonucu k›sm›nda da mah-kemenin neye karar vermesi gerekti¤ini özetle verirler. ‹flte hüküm sonucu k›sm›n-da mahkemenin, taraflar›n talepleri hakk›nda ayr› ayr› karar vermesi gerekir. Aksitakdirde mahkeme, eksik ve yarg›lama yapm›fl olmas› tehlikesiyle (bozma ile) kar-

80 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 87: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

fl› karfl›ya kal›r. Her dava aç›ld›¤› tarihteki duruma göre karara ba¤lan›r. E¤er mah-keme, usulden dolay› davay› sona erdiriyorsa, yani son karar›n dayana¤› davan›nesas› de¤il de usulü ise, hüküm sonucu k›sm›nda bu husus aç›kça belirtilir. Örne-¤in; görevsizlikten, yetkisizlikten davan›n reddinde oldu¤u gibi.

Hüküm sonucunun aç›k, flüphe ve tereddüt uyand›rmayacak flekilde verilmesigerekir. Bu husus, özellikle hükmün icras› bak›m›ndan önem tafl›r. Her ne kadar,hükmün yeterince aç›k olmamas› halinde “tavzih” müessesinin (HMK 305 vd.) ifl-letmesi düflünülebilirse de bu yola olabildi¤ince ayr›ksal (istisnai) durumlarda gi-dilmesi beklenebilir. Kald› ki, “tavzih” müessesenin iflletilebilmesinin de belli ko-flullar›n varl›¤›na ba¤l› oldu¤u unutulmamal›d›r.

Bu arada hat›rlatal›m ki, hukukumuzda terditli (basamakl›) olarak hüküm veri-lemez; flarta ba¤l› hüküm verilemez. Hüküm sonucunda, önce as›l istemler hakk›n-da teker teker karar verilir. Daha sonra ikincil (fer’i) konularda gerekli kararlar al›-n›r. Örne¤in, faiz istenilmesi halinde faizi hangi tarihten itibaren ne miktar (oran)üzerinden karar verildi¤i belirtilir. ‹cra ifllerinde inkar tazminat› bak›m›ndan da ay-n› flekilde karar verilir. Bunun d›fl›nda al›nmas› gerekli kararlar varsa (örne¤in na-faka; ihtiyati tedbirin hükmün kesinleflmesine kadar devam› vb), bu hususlara dayer verilir.

As›l davadan sonra karfl›l›k dava aç›lm›flsa bu durumda mahkeme, hüküm so-nucunda, as›l dava bak›m›ndan ve karfl›l›k dava bak›m›ndan durumu ayr› ayr› elealarak, hüküm f›kras›n› düzenlemelidir.Bunlar›n d›fl›nda, yarg›lama giderlerinin dekarara ba¤lanmas› zorunludur. Çünkü hakim taraflarca aksi kararlaflt›r›lmad›kçadavay› kaybeden taraf› yarg›lama giderlerine kendili¤inden mahkum eder. Taraflardavada k›smen hakl›, k›smen haks›z ç›km›fllarsa, yarg›lama giderleri aralar›nda bö-lüfltürülür. Baz› durumlarda, hükmün sonucu k›sm›, özellikler gösterir. Örne¤in,davan›n sulh ile sonuçlanmas›nda, davan›n konusuz kalmas›nda benzerlerinde ol-du¤u gibi.

Kanun yolu ve süresi; hüküm sonucu k›sm›nda, varsa taraflar›n kanun yolunagidebilecekleri hat›rlat›l›r. Bu k›s›mda temyiz süresinin kaç gün oldu¤u ve hangi ta-rihten (tebli¤den/tefhimden) itibaren bafllad›¤› da belirtilir

Karar›n verildi¤i tarih; hüküm sonucunun yaz›m› bittikten sonra, karar›n verildi-¤i tarih yaz›l›r. Tarihin nas›l yaz›laca¤› hususunda yukar›daki aç›klamalar yeterlidir.

Karar› veren hakim veya hakimlerin ve tutanak katibinin imzalar›; hükmün al-t›, hakim (veya toplu mahkemelerde, hakimler) ile tutanak katibi taraf›ndan imza-lan›rlar.

CEZA DAVALARINA ‹L‹fiK‹N KARARLARCeza davalar›ndaki “karar” terimi, hukuk davalar›ndaki karardan baz› aç›lardan ay-r›l›r. Bunun nedeni, ceza yarg›lamas›n›n kendine has özelliklerinden gelir. Bu fark-l›l›klar› da göz önüne alarak, ceza davalar›ndaki kararlar bak›m›ndan da hukuk da-valar› için yap›lan bölümlemeye benzer bir tutum izlenir.

Ara KararlarCeza yarg›lamas›nda da ara kararlar›, son karar› haz›rlay›c› nitelikte kararlar olup,bu kararla hakim veya mahkeme uyuflmazl›ktan el çekmez; aksine, ara kararlar sa-yesinde son karara yaklafl›r. Ara kararlar bu nitelikleriyle son kararlardan ayr›l›r. Buanlamdaki ara kararlar› bak›m›ndan, ceza yarg›lamas›yla hukuk yarg›lamas› aras›n-da pek fark olmad›¤› söylenebilir. Ceza davalar›ndaki ara kararlar›n biçimi konu-sunda, yasal bir düzenleme yoktur. Uygulamada, ara kararlar›n›n flekli ile ilgili ola-rak genellikle flöyle bir yol izlenir:

814. Ünite - Adl i (Yarg›sal ) Karar lar

Page 88: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

E¤er duruflma d›fl›nda bir karar al›n›yorsa, ço¤unlukla son kararlardaki flekil k›-yasen uygulanmaktad›r. Yok e¤er duruflma içinde bir karar al›n›yorsa, duruflma sa-fahat›n›n yaz›lmas›ndan sonra, tutana¤›n sonunda “G.D. Gere¤i düflünüldü” deni-lerek ara karar› yaz›lmaktad›r.

Örnek vermek gerekirse;

2002/000GERE⁄‹ DÜfiÜNÜLDÜ :............. C.Baflsavc›l›¤›n›n 00.11.2002 tarih, 2002/0000 nolu iddianamesi ile san›¤›n

san›klar›n ......... Devlet Orman›n›n ........... köyündeki hudutlar› dahilinde yakacak nitelikli yaflmefle emvallerini baltayla kesip bir ata ba¤l› iki araba ile götürürlerken yakaland›klar›nda6831 Say›l› yasa uyar›nca cezaland›r›lmalar› istemi ile kamu davas› aç›lm›flt›r.

San›k ............ .............. savunmas›nda ,olay günü yan›nda ............... .......... oldu¤uhalde ihtiyaçlar› için kuru yaprak dallar›n› toplad›klar›n›,baltay› a¤aç kesmede kullanmad›¤›-n›,kuru dallar› düzeltmek üzere kulland›klar›n›. Atarabas›na yüklediklerini ve yakaland›klar›-n›, a¤aç kesmedi¤ini, kurumufl orman emvalini toplad›¤›n› savunmufltur.

San›¤›n eyleminin 91/5 maddesine uymas› ihtimaline binaen ek savunma verilmifltir.San›k ........ ............... savunmas›nda , üzerine at›l› suçu kabul etti¤ini beyan etmifltir.San›¤a eyleminin 91/5 maddesine uymas› ihtimaline binaen ek savunma verilmifltir.Kat›lan idare vekili, san›klar›n cezaland›r›lmas›n› talep etmifl, kat›lma dilekçesinde

tazminat talebinde bulunmam›flt›r.Mahkememizce mahallinde keflif yap›lm›fl,tutanak mümzi dinlenmifl, tutanak müm-

zi ........... ........... san›klar›n suç zabt›nda yaz›l› kaçak orman emvallerini at arabas› ile nakle-derken suçüstü yakalad›klar›n›, yakacak ihtiyaçlar› için kullanacaklar›n› beyan ettiklerini, suçzabt›n›n do¤ru oldu¤unu beyan etmifltir.

Bilirkifli ........ ........... mahkememize raporunu ibraz etmifltir.Vermifl oldu¤u raporun-da söz konusu emvallerin a¤açlar›n yan dallar›ndan elde edilmifl ürünler olduklar›, gövdeodunlar› olmad›klar› ve kesim neticesinde a¤açlar›n hayatiyetlerini kaybetmemifl olduklar›,fi-dan niteli¤inde olmad›klar›, 2002 y›l›n›n Kas›m ay›nda elde edilmifl ürünler oldu¤unu , tazmi-nat› hesaplayarak raporunu mahkememize vermifltir.

LEHE OLAN KANUN HÜKMÜNÜN BEL‹RLENMES‹ :................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

....................................................................................................

Son Kararlar (Hükümler)Son karar ara kararlardan farkl› olarak, mahkemenin yarg›lamadan el çekmesi so-nucunu do¤uran kararlard›r. “Son karar” teriminin, “hüküm” ile ayn› anlamda olupolmad›¤› konusunda baz› duraksamalar var ise de, genellikle kabul edildi¤ine gö-re ceza yarg›lamas›nda her iki terim ayn› anlama gelmektedir.

Ceza Muhakemesi Kanunu (m. 223), “hüküm” kavram›n› flöyle aç›klamaktad›r:“1. Duruflman›n sona erdi¤i aç›kland›ktan sonra hüküm verilir. Beraat, ceza ve-

rilmesine yer olmad›¤›, mahkumiyet, güvenlik tedbirine hükmedilmesi, da-van›n reddi ve düflmesi karar›, hükümdür.

2. Beraat karar›: a. Yüklenen fiilin kanunda suç olarak tan›mlanmam›fl olmas›,b. Yüklenen suçun san›k taraf›ndan ifllenmedi¤inin sabit olmas›,c. Yüklenen suç aç›s›ndan failin kast veya taksirinin bulunmamas›,

82 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 89: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

d. Yüklenen suçun san›k taraf›ndan ifllenmesine ra¤men, olayda bir huku-ka uygunluk nedeninin bulunmas›,

e. Yüklenen suçun san›k taraf›ndan ifllendi¤inin sabit olmamas› hallerindeverilir.

3. San›k hakk›nda; a. Yüklenen suçla ba¤lant›l› olarak yafl küçüklü¤ü, ak›l hastal›¤› veya sa¤›r

ve dilsizlik hali ya da geçici nedenlerin bulunmas›,b. Yüklenen suçun zorunluluk hali ya da cebir veya tehdit etkisiyle ifllenmesi,c. Meflru savunmada s›n›r›n heyecan, korku ve telafl nedeniyle afl›lmas›,d. Kusurlulu¤u ortadan kald›ran hataya düflülmesi, hallerinde, kusurunun

bulunmamas› dolay›s›yla ceza verilmesine yer olmad›¤› karar› verilir.4. ‹fllenen fiilin suç olma özelli¤ini devam ettirmesine ra¤men;

a. Etkin piflmanl›k,b. fiahsi cezas›zl›k sebebinin varl›¤›,c. Karfl›l›kl› hakaret, d. ‹fllenen fiilin haks›zl›k içeri¤inin azl›¤› dolay›s›yla, faile ceza verilmemesi

hallerinde, ceza verilmesine yer olmad›¤› karar› verilir. 5. Yüklenen suçu iflledi¤inin sabit olmas› halinde san›k hakk›nda mahkumiyet

karar› verilir. 6. Yüklenen suçu iflledi¤inin sabit olmas› halinde, belli bir cezaya mahkumiyet

yerine veya mahkumiyetin yan› s›ra güvenlik tedbirine hükmolunur. 7. Ayn› fiil nedeniyle, ayn› san›k için önceden verilmifl bir hüküm veya aç›lm›fl

bir dava varsa davan›n reddine karar verilir. 8. Türk Ceza Kanununda öngörülen düflme sebeplerinin varl›¤› ya da sorufltur-

ma veya kovuflturma flart›n›n gerçekleflmeyece¤inin anlafl›lmas› hallerinde,davan›n düflmesine karar verilir. Ancak, soruflturman›n veya kovuflturman›nyap›lmas› flarta ba¤l› tutulmufl olup da flart›n henüz gerçekleflmedi¤i anlafl›-l›rsa; gerçekleflmesini beklemek üzere, durma karar› verilir. Bu karara itirazedilebilir.

9. Derhal beraat karar› verilebilecek hallerde durma, düflme veya ceza verilme-sine yer olmad›¤› karar› verilemez.

10. Adli yarg› d›fl›ndaki bir yarg› merciine yönelik görevsizlik karar› kanun yolubak›m›ndan hüküm say›l›r”.

834. Ünite - Adl i (Yarg›sal ) Karar lar

Page 90: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Örnek vermek gerekirse;

T.C...............

CUMHUR‹YET BAfiSAVCILI⁄I

Soruflturma No : 2010/1000000Karar No :2010/0000000SON KARAR

KOVUfiTURMAYA YER OLMADI⁄INA DA‹R KARAR

DAVACI :.............. ..................fi‹KÂYETÇ‹ :.................... KURUMU ‹L MÜDÜRLÜ⁄Ü .........

fiÜPHEL‹LER :1-................... .................‹ o¤lu .............’den olma, 00/01/1958 do¤umlu, ............ ili,

MERKEZ ilçesi,......... köy/mahallesi, 000 cilt,000 aile s›ra no, 000 s›ra no’da nüfusa kay›tl› .......... kasa-

bas› ........mah. No: 0 merkez / .......... ikamet eder.2- ................... , .............. k›z› ............’ den olma, 00/03/1955 do¤umlu, ............ ili, MER-

KEZ ilçesi, ....... köy/mahallesi, 000 cilt, 000 aile s›ra no, 000 s›ra no’da nüfusa kay›tl› .............kasabas› ......... Mahallesi ......... Sok. no: 00 Merkez/ ............... ikamet eder

SUÇ : Kamu Kurumunu Doland›rmak ‹ddialar›SUÇ TAR‹H‹ : 00/03/1994 ve sonras› SUÇ YER‹ :K›rflehir Merkez‹HBAR TAR‹H‹ : 02/04/0000

SORUfiTURMA EVRAKI ‹NCELEND‹

..................................................................................................................................Yukar›da aç›kland›¤› üzere ;

Her ne kadar flüphelilerin kamu kurumu ma¤dur ......... y› doland›rma kast› ile bo-flanmak sureti ile üzerlerine alt›l› suç iflledikleri iddia olunmufl ise de, flüphelilerin suç kast›ile hareket ederek salt maafl almak amac› ile yaflanarak üzerlerine alt›l› suçu ifllemediklerianlafl›ld›¤›ndan flüpheliler hakk›nda KAMU ADINA KOVUfiTURMA YAPILMASINA YER OL-MADI⁄INA,

Karar›n flikayetçi kuruma ve flüphelilere TEBL‹⁄‹NE,Karar›n tebli¤den itibaren yasal 15 gün gün içinde .................... A¤›r Ceza Mahke-

mesinde itiraz yolu aç›k olmak üzere CYY ‘n›n 172-173. maddesi uyar›nca karar verildi.15.04.2010

CUMHUR‹YET SAVCISI

84 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 91: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Bütün hakimlik ve mahkemelerin her türlü kararlar›, karfl› oy yaz›lar› (ayr›fl›kolaylar›) dahil, gerçekli olarak yaz›l›r. Kararlar›n örneklerinde karfl› oy yaz›lar› dagösterilir (CMK m.34).

Hükmün gerekçesinde gösterilmesi gereken hususlar flunlard›r (CMK m.230): 1) Mahkûmiyet hükmünün gerekçesinde afla¤›daki hususlar gösterilir:

a) ‹ddia ve savunmada ileri sürülen görüfller. b) Delillerin tart›fl›lmas› ve de¤erlendirilmesi, hükme esas al›nan ve reddedilen de-

lillerin belirtilmesi; bu kapsamda dosya içerisinde bulunan ve hukuka ayk›r›yöntemlerle elde edilen delillerin ayr›ca ve aç›kça gösterilmesi.

c) Ulafl›lan kanaat, san›¤›n suç oluflturdu¤u sabit görülen fiili ve bunun nitelendiril-mesi; bu hususta ileri sürülen istemleri de dikkate alarak, Türk Ceza Kanununun61 ve 62 nci Maddelerinde belirlenen s›ra ve esaslara göre cezan›n belirlenmesi;yine ayn› Kanunun 53 ve devam› Maddelerine göre, cezaya mahkûmiyet yerineveya cezan›n yan› s›ra uygulanacak güvenlik tedbirinin belirlenmesi.

d) Cezan›n ertelenmesine, hapis cezas›n›n adlî para cezas›na veya tedbirlerden bi-rine çevrilmesine veya ek güvenlik tedbirlerinin uygulanmas›na veya bu husus-lara iliflkin istemlerin kabul veya reddine ait dayanaklar.

2) Beraat hükmünün gerekçesinde, 223 üncü Maddenin ikinci f›kras›nda belirtilen hal-lerden hangisine dayan›ld›¤›n›n gösterilmesi gerekir.

3) Ceza verilmesine yer olmad›¤›na dair karar›n gerekçesinde, 223 üncü Maddeninüçüncü ve dördüncü f›kralar›nda belirtilen hallerden hangisine dayan›ld›¤›n›n göste-rilmesi gerekir.

4) Yukar›daki f›kralarda belirtilen hükümlerin d›fl›nda baflka bir karar veya hükmün ve-rilmesi hâlinde bunun nedenleri gerekçede gösterilir.

Hükmün gerekçesi ve hüküm f›kras›n›n içerece¤i hususlar da (CMK m.232)flöyledir:

1) Hükmün bafl›na, “Türk Milleti ad›na” verildi¤i yaz›l›r.2) Hükmün bafl›nda;

a) Hükmü veren mahkemenin ad›, b) Hükmü veren mahkeme baflkan›n›n ve üyelerinin veya hâkimin, Cumhuriyet

savc›s›n›n ve zab›t kâtibinin, kat›lan›n, ma¤durun, vekilinin, kanunî temsilcisininve müdafiin ad› ve soyad› ile san›¤›n aç›k kimli¤i,

c) Beraat karar› d›fl›nda, suçun ifllendi¤i yer, tarih ve zaman dilimi, d) San›¤›n gözalt›nda veya tutuklu kald›¤› tarih ve süre ile halen tutuklu olup olma-

d›¤›, yaz›l›r.3) Hükmün gerekçesi, tümüyle tutana¤a geçirilmemiflse aç›klanmas›ndan itibaren en

geç onbefl gün içinde dava dosyas›na konulur.4) Karar ve hükümler bunlara kat›lan hâkimler taraf›ndan imzalan›r.5) Hâkimlerden biri hükmü imza edemeyecek hâle gelirse, bunun nedeni mahkeme

baflkan› veya hükümde bulunan hâkimlerin en k›demlisi taraf›ndan hükmün alt›nayaz›l›r.

6) Hüküm f›kras›nda, 223 üncü Maddeye göre verilen karar›n ne oldu¤unun, uygula-nan kanun Maddelerinin, verilen ceza miktar›n›n, kanun yollar›na baflvurma ve taz-minat isteme olana¤›n›n bulunup bulunmad›¤›n›n, baflvuru olana¤› varsa süresi vemerciinin tereddüde yer vermeyecek flekilde aç›kça gösterilmesi gerekir.

7) Hükümlerin nüshalar› ve özetleri mahkeme baflkan› veya hâkim ile zab›t kâtibi tara-f›ndan imzalan›r ve mühürlenir.

Son kararlarda bulunmas› gereken hususlar› inceleyelim.Son kararda en üstte, karar› veren mahkemenin ad› yaz›l›r.

854. Ünite - Adl i (Yarg›sal ) Karar lar

Page 92: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Örnek:T.C.

ANKARASULH CEZA MAHKEMES‹

Son kararda, daha sonra, verilen hükmün Esas (E.), Karar (K.) ve CumhuriyetBaflsavc›l›¤› esas (C. Baflsav. E.) numaralar› yaz›l›r.

Örnek:

ESAS NO : 2006/000KARAR NO : 2008/00C. BfiSAV. E. NO : 2005/0000

Son karar›n sa¤ üstüne (büyük harflerle) “KARAR” kelimesinin yaz›lmas›, uygu-lamada yap›ld›¤› gibi söz konusu karar›n ne oldu¤unu görebilmek aç›s›ndan yerin-de olur.

Esas, Karar ve Cumhuriyet Baflsavc›l›¤› numaralar›ndan sonra sol bafltan baflla-mak üzere, son karar› veren hakim veya hakimlerin adlar› ile sicil numaralar› yaz›l›r.

Örnek: HAK‹M : AAA BBB 00000

veya a¤›r ceza mahkemelerinde

BAfiKAN : XXX YYY 00000ÜYE : ZZZ TTT 00000ÜYE : CCC DDD 00000

Asliye ceza ve a¤›r ceza mahkemelerinde Cumhuriyet Baflsavc›s› (veya Savc›s›)da duruflmalarda haz›r bulunur. Bu nedenle yarg›lamada haz›r bulunan Cumhuri-yet Baflsavc›s›n›n (veya savc›s›n›n) ad› ve soyad› ile sicil numaras› da belirtilir.

Örnek:C.BAfiSAV. (SAV) : DDD EEE 00000

Daha sonra tutanak (zab›t) katibinin ad› soyad› ile sicil numaras› yaz›l›r.

Örnek: KAT‹P : ZZZ VVV 00000

Kamu davas›nda davac› Kamu Hukuku (K.H.)’dur. Bu nedenle iddianamede,davac› hanesinin karfl›s›na “ K.H.” yaz›l›r.

Örnek: DAVACI : K.H.

Davada e¤er ma¤dur/müflteki (yak›n›c›) varsa, onun ad› soyad› ile adresi yeral›r. Ayn› flekilde olayda, öldürülen (maktul) varsa, onun ad› soyad› ile oturdu¤u(nüfusa kay›tl› oldu¤u) yer de belirtilir.

86 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 93: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Örnek: MA⁄DUR(E) : XXX YYY, 00. cad. ......... sokak .........../AnkaraMÜfiTEK‹ : ZZZ TTT, ...... sitesi No: 00 .........../AnkaraMAKTUL(E) : DDD AAA, .......... ‹lçesi nüfusuna kay›tl›

E¤er ceza davas›na kat›lan (müdahale eden) varsa onlar›n ad ve soyad› ile ad-resleri de yaz›l›r.

Suçu iflleyen kiflinin (kiflilerin) ad, soyad, adres ve kimliklerinin son karardaaç›kça gösterilmesi gerekir. Özellikle, ad benzerli¤inden do¤mas› olas› yanl›fll›kla-r› ortadan kald›rmak amac›yla, san›¤›n kimli¤inin aç›kça kararda belirtilmesi gere-kir. Bilindi¤i gibi, ülkemizde bazen gerçek san›k yerine baflka bir san›¤›n (bilerekveya yanl›fll›kla) cezaevlerinde yatt›¤› bir gerçektir. Bu nedenle san›¤›n gerçekkimli¤inin saptanmas› oldukça önemlidir.

San›k kendini vekil ile temsil etmiflse, vekilinin ad›, soyad› ile adresi de yaz›l›r.E¤er san›k nezarete al›nm›flsa, tevkif edilmiflse ve tahliye olunmuflsa (ve hatta ye-niden tevkif olunmufl ise) bunlar da ayr› ayr› yaz›labilir.

Dava konusu suçun türü, son kararda k›saca belirtilir. Suçun ifllendi tarih de ka-rarda belirtilir. Son karar›n verildi¤i tarihin de bu arada belirtilmesi, uygulamadakolayl›k sa¤lar.

Yarg›laman›n aç›k m› yoksa gizli mi yap›ld›¤› belirtilir. Gerekçe, son karar›n(hükmün) önemli bölümlerinden biridir. Burada mahkeme, vard›¤› sonucun ge-rekçesini belirtir. Mahkeme kararlar›n›n gerekçeli olmas›, ayn› zamanda bir anaya-sal buyruktur. Gerekçe, mahkemenin vard›¤› sonucun do¤ru olup olmad›¤›n› de-netleme olana¤› verdi¤i gibi, taraflar da gerekçe sayesinde karadan tatmin olabilir-ler. Uygulamada, baz› mahkemeler “gerekçe” bafll›¤›n› kullan›rken, baz› mahke-meler, “Gere¤i Düflünüldü” bafll›¤›n› kullanmaktad›rlar.

Hüküm f›kras› k›sm›, mahkemenin vard›¤› sonucu gösteren k›s›md›r. Daha ön-ce de belirtti¤imiz gibi, hüküm beraata, mahkumiyete, durmaya, düflmeye, reddeiliflkin olur (CMK m.223). Hükmün f›kras›n›n sonunda karar›n verildi¤i tarih yaz›-l›r. Karar hükmü veren hakim veya hakimler taraf›ndan imzalan›r. Yine yarg›lama-n›n resmi tan›¤› durumunda olan tutanak katibi de karar› imzalar.

Son kararda tutanak katibinin sicil numaras› ve ad› sizce neden bulunur?

874. Ünite - Adl i (Yarg›sal ) Karar lar

S O R U

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE

DÜfiÜNEL ‹M

SIRA S ‹ZDE

S O R U

DÜfiÜNEL ‹M

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE SIRA S ‹ZDE

AMAÇLARIMIZAMAÇLARIMIZ N NK ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

K ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T

3

Page 94: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Konumuzla ilgili birkaç örnek verelim:

T.C.

..........................

SULH CEZA MAHKEMES‹ TÜRK M‹LLET‹ ADINA

KARAR

‹DD‹ANAMEN‹N

DE⁄ERLEN.NO :2006/000

HAK‹M : .......... ................... 00000KAT‹P : .............. ............... 000000DAVACI : K.H.fiÜPHEL‹ :............. ............... - ............. ve ............o¤lu, 1958 do¤.

............. merkez h.............. .......... nüf.kay›tl› halen ............. mah.

............cad. No:00 ................ adresinde oturur.SUÇ :N‹TEL‹KL‹ HIRSIZLIK SUÇ TAR‹H‹

VE ZAMANI : 00.08.2006

Yukar›da aç›k kimli¤i ve yüklenen suçu yaz›l› ............ ......... hakk›nda tanzim olunan........... C.Baflsavc›l›¤›n›n 00.09.2006 gün, 2006/0000 esas say›l› iddianamesi mahkememizegelmekle, iddianamenin de¤erlendirmesi Defterinin 2006/000 s›ras›nda kayd› yap›ld›.

GERE⁄‹ DÜfiÜNÜLDÜ :

fiüpheli ............... .............. hakk›nda 5237 S.TCK.142/1-f,145/1,168/1 maddeleriuyar›nca nitelikli h›rs›zl›k suçundan kamu davas› aç›lm›fl ise de , nitelikli h›rs›zl›k suçununAsliye Ceza Mahkemesindeki mevattaki suçlardan oldu¤u anlafl›ld›¤›ndan iddianamenin ia-desine dair afla¤›daki karar verilmifltir.

HÜKÜM:

........... C.Baflsavc›l›¤›n›n flüpheli ................. ............ hakk›nda düzenlenen00.09.2006 tarih, 2006/472 iddianame numaral› iddianamesinin ‹ADES‹NE ,

Karar›n C.Baflsavc›l›¤›na tevdiine,Dair , karar tebli¤ tarihinden itibaren 7 gün içinde mahkememize verilecek bir di-

lekçe ile ............ Asliye Ceza Mahkemesi’ne itiraz yolu aç›k olmak üzere dosya üzerinde ya-p›lan inceleme sonunda karar verildi 00.09.2009

Katip 000000 Hakim 00000

88 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 95: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

T.C.

..........................

SULH CEZA MAHKEMES‹ KARAR

BERAAT

ESAS NO : 2003/000KARAR NO : 2004/00C.S.ESAS NO : 2003/000HAK‹M : .............. ........... 000000KAT‹P : ........... ............ 00000DAVACI : K.H.SANIK : ......... .............,.... ve ......’dan olma 1956 d.lu. ......i,merkez,

......köyü nüf.kay›tl› halen ......mah...... sok.No:00 D:0

........... adresinde oturur.Seyyar köfteci,evli,........... çocuklu,okur yazar,Sab›kas›z,T.C.‹slam.

SUÇ : TEHD‹T.SUÇ TAR‹H‹ : 00.03.2003KARAR TAR‹H‹ : 00.01.2004

Yukar›da aç›k kimli¤i yaz›l› san›klar hakk›nda at›l› suçtan mahkememizde yap›lan aç›kyarg›lama sonunda:

GERE⁄‹ DÜfiÜNÜLDÜ :

............................................................................................................ HÜKÜM : Gerekçesi yukar›da aç›kland›¤› üzere;

..................................................... tehdit etti¤i iddias› ile mahkememize kamu davas›aç›lm›fl ise de, müfltekinin soyut beyan›ndan baflka san›¤›n mahkumiyetine yeterli,her türlüflüpheden uzak, kesin ve inand›r›c› delil elde edilemedi¤inden san›¤›n at›l› suçtan BERA-

AT‹NE,

Yarg›lama giderlerinin kamu üzerinde b›rak›lmas›na,Dair karar müflteki ve san›¤›n yoklu¤unda,yasa yolu aç›k olmak üzere aç›kça okunup

usulen anlat›ld›.00.01.2004

Katip 000000 Hakim 000000

894. Ünite - Adl i (Yarg›sal ) Karar lar

Page 96: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

90 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Hukuk davalar› için gerekli yaz›flmalar› aç›k-

lamak,

Hukuk yarg›lamas›nda kararlar genellikle, “arakararlar” ve “nihai kararlar” olarak ikiye ayr›l›r.Ara kararlar›, dava konusu uyuflmazl›¤a k›smenveya tamamen son vermeyen ve fakat yarg›lamas›ras›nda ortaya ç›kan baz› sorunlar› çözen karar-lard›r. Ara kararlar›yla mahkeme, uyuflmazl›ktanel çekmez; aksine bu tür kararlarla yarg›lama de-vam eder. Bu niteli¤i dolay›s›yla ara kararlar›,mahkemeyi son kararara do¤ru götürücü ve de-yifl yerinde ise son karar› haz›rlay›c› nitelikte ka-rarlard›r. Ara kararlar›n›, son kararlardan ay›ranözellik, ara kararlar›n›n bafll› bafl›na temyiz edile-memelerinde ve (usule iliflkin kazan›lm›fl hak ya-ratmad›klar› sürece) bu kararlardan rücu edile-bilmesinde kendini gösterir. Uygulamada, ara ka-rarlar›n›n biçimiyle ilgili olarak, genellikle flöylebir yol izlenmektedir: E¤er duruflma d›fl›nda birkarar al›n›yorsa, ço¤unlukla kararda, HMK m.297 k›yasen uygulanarak orada an›lan hususlarayer verilmekte; yok e¤er duruflma içinde bir ka-rar al›n›yorsa, duruflma safahat›n›n yaz›lmas›n-dan sonra, tutana¤›n sonunda “G.D.- Gere¤i Dü-flünüldü-” denilerek ara karar› yaz›lmaktad›r. Sonkararlar, yarg›lamaya son veren, di¤er bir ifadey-le mahkemenin dosyadan el çekmesi sonucunudo¤uran kararlard›r. Mahkemenin dosyadan elçekmesi, uyuflmazl›¤›n esas› hakk›nda verilecekbir kararla; uyuflmazl›¤›n esastan görülebilmesi-nin mümkün olmad›¤› durumlarda, usulden ve-rece¤i bir kararla veya davan›n konusuz kalmas›halinde verilecek bir kararlarda olabilir. Son ka-rarlarda hangi hususlar›n bulunaca¤› HMK mad-de 297’de düzenlenmifltir.

Ceza davalar› için gerekli yaz›flmalar› yapmak,

Ceza davalar›ndaki “karar” terimi, hukuk dava-lar›ndaki karardan baz› aç›lardan ayr›l›r. Bununnedeni, ceza yarg›lamas›n›n kendine has özel-liklerinden gelir. Ara kararlar› bak›m›ndan, cezayarg›lamas›yla hukuk yarg›lamas› aras›nda pekfark olmad›¤› söylenebilir. Ceza davalar›ndakiara kararlar›n biçimi konusunda, yasal bir dü-zenleme yoktur. Uygulamada, ara kararlar›n›nflekli ile ilgili olarak genellikle flöyle bir yol izle-nir: E¤er duruflma d›fl›nda bir karar al›n›yorsa,ço¤unlukla son kararlardaki flekil k›yasen uygu-lanmaktad›r. Yok e¤er duruflma içinde bir kararal›n›yorsa, duruflma safahat›n›n yaz›lmas›ndansonra, tutana¤›n sonunda “G.D. Gere¤i düflünül-dü” denilerek ara karar› yaz›lmaktad›r. Son kararara kararlardan farkl› olarak, mahkemenin yarg›-lamadan el çekmesi sonucunu do¤uran kararlar-d›r. “Son karar” teriminin, “hüküm” ile ayn› an-lamda olup olmad›¤› konusunda baz› tart›flmalarolsa da, genellikle kabul edildi¤ine göre cezayarg›lamas›nda her iki terim ayn› anlama gel-mektedir. Hükmün gerekçesi ve hüküm f›kras›-n›n içerece¤i hususlar da CMK m.232’de düzen-lenmifltir.

Özet

1NA M A Ç

2NA M A Ç

Page 97: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

914. Ünite - Adl i (Yarg›sal ) Karar lar

Bu üniteyi anlay›p anlamad›¤›m›z› ölçmek için afla¤›da-ki sorular›, s›nav oluyormufl gibi cevaplay›n›z. Do¤rucevaplar› ünitenin sonunda bulacaks›n›z. Baflar› duru-munuza göre ünitenin tümüne ya da cevaplamad›¤›n›zsorulara iliflkin bölümleri yeniden çal›fl›p çal›flmayaca-¤›n›za kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K‹, S‹Z‹DE⁄ERLEND‹R‹CEK K‹fi‹, fiU ANDA Y‹NE S‹ZS‹N‹Z.

1. Afla¤›dakilerden hangisi “bir ifl ya da sorun hakk›n-da düflünülerek verilen kesin hükmü” ifade eder?

a. Ara kararb. Son kararc. Karard. Yönetsel yarg›e. Yarg›sal karar

2. Afla¤›dakilerden hangisi dava konusu uyuflmazl›¤ak›smen veya tamamen son vermeyen ve yarg›lama s›-ras›nda ortaya ç›kan sorunlar› çözen kararlard›r?

a. Ara kararb. Son kararc. Karard. Yönetsel yarg›e. Yarg›sal karar

3. Afla¤›dakilerden hangisi ara kararlar›n› son kararlar-dan ay›ran özelliklerden biridir?

a. Temyiz edilmesi mümkün olan kararlard›r.b. Ara kararlarda rücu edilemez.c. Ara karlarda ›slah isteminin reddine karar verile-

mez.d. Ara kararlar temyiz edilemez.e. Yarg›laman›n iadesi istemini kabule iliflkin ara

karar verilemez.

4. Afla¤›dakilerden hangisi mahkemenin dosyadan elçekmesini gerektiren durumlardan biridir?

a. Dosyan›n bilirkifliye gönderilmesib. Keflif yap›lmas›c. Tan›klar›n ifadelerinin al›nm›fl olmas› iled. Harc›n eksik yat›r›lmas› sebebiylee. Uyuflmazl›¤›n esas› hakk›nda karar verilmesi

5. Ceza yarg›lamas›nda ara kararda afla¤›dakilerdenhangisinin bulunmas› aranmaz?

a. Karar› veren mahkemenin ad›b. Verilen hükmün esas ve karar numaralar›c. Karar› veren hakim veya hakimlerin adlar›d. Tutanak katibinin ad› ve soyad›e. Mübaflirin ad› ve soyad›

6. Afla¤›dakilerden hangisi son karar anlam›ndad›r?a. Hükümb. Ara kararc. Bilirkiflid. Tespite. Keflif

7. Süre uzat›m karar› afla¤›dakilerden hangisine örnek-tir?

a. Son kararb. Keflifc. Ara karard. Tespite. Bilirkifli

8. Son kararda mahkemenin ad› nereye yaz›l›r?a. Alt ortayab. Üstec. Üst sa¤ad. Alt sa¤ae. Alt sola

9. Zab›t katibinin ad› ve soyad› son kararda nereye ya-z›l›r?

a. Üst ortayab. Tan›klardan sonrac. San›¤›n ad›ndan sonrad. Hakim veya hakimlerin ad›ndan sonrae. Alt ortaya

10. Ceza davalar›nda iddiac› k›sm›na afla¤›dakilerdenhangisi yaz›l›r?

a. C.S.b. K.H.c. A.C.d. C.D.e. D.A.

Kendimizi S›nayal›m

Page 98: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

92 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Kararlar›n ara karar› ve nihai kararlar olarak ay›r›m›,usûl hukukunda s›kça yap›lmaktad›r. Bu ay›r›m, kararverildikten sonra hâkimin uyuflmazl›¤›n çözümüne de-vam edip etmemesine göre belirlenmektedir. E¤er hâ-kim, karar verildikten sonra davaya devam etmiyor, ouyuflmazl›ktan elini çekiyorsa, bu tür kararlar nihai ka-rarlard›r. Nihai karar veren hâkim, davada ileri sürülentalep hakk›nda kesin olarak karar vermektedir. Bu, ta-lebin kabulü, reddi veya k›smen kabulü k›smen reddifleklinde olabilir.

Kaynak: Pekcan›tez H. ve di¤erleri (2010). Medeni Usul

Hukuku. (s.511), Yetkin, Ankara.

Kendimizi S›nayal›m Yan›t Anahtar›1. c Ayr›nt›l› bilgi için “Genel Olarak” konusuna

bak›n›z.2. a Ayr›nt›l› bilgi için “Ara Kararlar” konusuna ba-

k›n›z.3. d Ayr›nt›l› bilgi için “Ara Kararlar” konusuna ba-

k›n›z.4. e Ayr›nt›l› bilgi için “Son Kararlar (Hüküm)” ko-

nusuna bak›n›z.5. e Ayr›nt›l› bilgi için “Son Kararlar (Hüküm)”” ko-

nusuna bak›n›z.6. a Ayr›nt›l› bilgi için “Son Kararlar (Hüküm)” ko-

nusuna bak›n›z.7. c Ayr›nt›l› bilgi için “Ara Kararlar” konusuna ba-

k›n›z.8.b Ayr›nt›l› bilgi için “Son Kararlar (Hüküm)” ko-

nusuna bak›n›z.9. d Ayr›nt›l› bilgi için “Son Kararlar (Hüküm)” ko-

nusuna bak›n›z.10. b Ayr›nt›l› bilgi için “Son Kararlar (Hüküm)” ko-

nusuna bak›n›z.

S›ra Sizde 1

............ NÖBETÇ‹ ASL‹YE HUKUK MAHKEMES‹ HAK‹ML‹⁄‹

DOSYA NO :

DAVACI : ...... Apartman Yönetimi ad›na ..... .....

VEK‹L‹ : Av. ....................

DAVALI : Ankara belediye baflkanl›¤›

D. KONUSU : Cevap süresinin uzat›lmas› talebine havi

dilekçedir.

Aç›lan davaya verilecek cevaplar›n haz›rlanabilmesi için ilgili

müdürlüklerden bilgi ve belgelerin al›nmas› gerekmektedir.

Yaz› ve belgelere cevap süresi içinde ulafl›lmas› zor olmas› ne-

deniyle cevap süremizin duruflma gününe kadar uzat›lmas›n›

vekil eden ad›na talep ederiz.

Daval› vekili

S›ra Sizde 2

ESAS NO : 2009/0000

KARAR NO : 2010/00000

ESAS NO: KARAR NO:

2009/0000 2010/00000

S›ra Sizde 3

Yarg›laman›n bafl›ndan sonunda orda olan bir kiflidir.Yarg›laman›n resmi tan›¤› tutanak katibidir. Bu neden-le de hükümde yani son kararda tutanak katibinin dead›, soyad› ve sicil numaras› bulunmal›d›r.

Okuma Parças› S›ra Sizde Yan›t Anahtar›

Page 99: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

934. Ünite - Adl i (Yarg›sal ) Karar lar

PEKCANITEZ H. ATALAY O. ÖZEKES M. (2010), Mede-ni Usûl Hukuku, Ankara: Yetkin.

YILMAZ E. YILMAZ Ü. (2006) Hukuk Rehberi, 8. Bask›,Yetkin Yay›nlar›, Ankara

YILMAZ E. (2008). Adli Yaz› ve Yaz›flma Usulleri, 2.Bask›, Yetkin Yay›nlar›, Ankara

YILMAZ E. (2010). Hukuk Sözlü¤ü, Yetkin Yay›nlar›,Ankara.

http://www.tdk.gov.trResmi Gazete, T.C. Baflbakanl›k, Resmi Yaz›flmalarda

Uygulanacak Esas ve Usuller Hakk›nda Yönetmelik,02.12.2004/8125

Yararlan›lan ve BaflvurulabilecekKaynaklar

Page 100: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Bu üniteyi tamamlad›ktan sonra;‹cra takipleriyle ilgili yaz›flmalar› yapabilecek,‹cra dairelerinde ilanen tebligat yap›lacak evraklar› yazabilecek bilgi ve be-ceriler kazanabileceksiniz.

‹çindekiler

• ‹cra takibi• Ödeme Emri• ‹cra Emri

Anahtar Kavramlar

Amaçlar›m›z

NN

Hukuk Dili ve AdliYaz›flmalar

• ‹CRA TAK‹PLER‹• ‹CRA DA‹RELER‹NDE ‹LANEN

TEBL‹GAT YAPILACAK EVRAKLAR

‹cra ve ‹flasa ‹liflkinBelge DokümanÖrnekleri

5HUKUK D‹L‹ VE ADL‹ YAZIfiMALAR

Page 101: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

‹CRA TAK‹PLER‹

‹cra Takip Talebi‹cra takipleri, takip talebi ile bafllar. ‹cra ‹flas Kanunu’na (‹‹K) m. 58’e göre takiptalebi, icra müdürüne yaz› ile veya sözlü olarak yap›l›r. Takip talebi, takibe giri-flen kiflinin, belirli miktar bir paran›n ödenmesi veya teminat gösterilmesi için icratakibi yap›lmas›na iliflkin icra dairesine yönelik talebidir. Takip alacakl›n›n icra da-iresine yöneltti¤i talep üzerine bafllar. Alacakl›, icra dairesinden sözlü ya da yaz›l›takip talebinde bulunabilir. Sözlü talepler bak›m›ndan takip talebinin yap›ld›¤› ta-rih olarak, gerekli harçlar›n yat›r›lm›fl olmas› flart›yla talebin icra memuru taraf›n-dan tutana¤a geçirildi¤i ve imzaland›¤› tarih esas al›n›r. Yaz›l› takip talepleri için,uygulamada, bas›l› örnek kullan›lmakta ve alacakl› bu örne¤in bofl k›s›mlar›n› ken-di iste¤ine göre doldurmaktad›r. Ancak alacakl› isterse, bu bas›l› örnek yerine ken-disi de usulüne uygun olarak takip talebi metnini haz›rlayabilir. Takip talebi, söz-lü olarak yap›ld›¤›nda, icra müdürü, alacakl›n›n kendisine yapt›¤› sözlü aç›klama-lar› bir tutana¤a yazar ve bunun alt› alacakl› ile icra müdürü taraf›ndan imzalan›r.

Bütün icra ve iflas takipleri bak›m›ndan, bir tip takip talebi düzenlenmifltir.Takip yapmak isteyen alacakl› hangi takibi yapmak istiyorsa, takip talebinin ken-disiyle ilgili k›s›mlar›n› doldurur.

Takip talebinin içeri¤i flöyledir:• Alacakl›n›n ve varsa kanuni temsilcisinin ve vekilinin ad›, soyad›, vergi kim-

lik numaras›, yerleflim yerindeki adresi, alacakl› yabanc› memlekette oturu-yorsa Türkiye’de gösterece¤i yerleflim yerindeki adresi

• Borçlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad›, soyad› ve yerleflim yerindekiadresi, alacakl› taraf›ndan biliniyorsa vergi kimlik numaras›

• Takip terekeye karfl› aç›lm›flsa, mirasç›n›n ad›, soyad› ve yerleflim yerinde-ki adresleri

• Alaca¤›n veya talep olunan teminat›n cins ve Türk paras›yla tutar›, faizli ala-caklarda faiz miktar› ile ifllemeye bafllad›¤› gün, alacak veya teminat yaban-c› para ise alaca¤›n hangi tarihteki kur üzerinden talep edildi¤i ve faizi

• Tafl›n›r rehni veya ipotekle temin edilmifl bir alacak talebinde rehin edilenin neoldu¤u, rehin edilen üçüncü flah›slar taraf›ndan verilmifl veya mülkiyet üçüncüflahsa geçmifl ise ad› ve soyad› rehnedilen fley üzerinde, sonra gelen rehin hak-k› varsa bu hakka sahip olan kiflinin ad›, soyad›, yerleflim yerindeki adresi

‹cra ve ‹flasa ‹liflkin BelgeDoküman Örnekleri

‹cra takibinin, gerek hacizyolu ile gerek rehinin parayaçevrilmesi yolu ile vegerekse, iflas yolu ile takiptealacakl›n›n takip talebi ilebafllayaca¤› hususu, ‹‹K m.42’de aç›kça düzenlenmifltir.

Örne¤in, genel ilams›z icratakibi, kambiyo senetlerinemahsus haciz veya iflas yoluile takip, bütün ilaml› takipyollar› rehinin parayaçevrilmesi yolu ile ilams›zyahut ilaml› takip

Page 102: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

• Takip, ilama veya ilam hükmündeki belgeye müstenit ise ilam veya belgeyiveren makam›n ad›; ilam veya belgenin tarihi, numaras› ve özeti

• Adi veya has›lat kiralar›na ait takip talebi• Tevdi edilen senet (poliçe, emre muharrer senet, çek)’in tarih ve numaras›,

özeti, senede dayal› de¤ilse borcun sebebi• Alacakl›n›n takip yollar›ndan hangisini talep eyledi¤i.

Yukar›daki bilgiler ›fl›¤›nda bir örnek olufltural›m.

Ödeme Emirleri‹cra takibi, ödeme emrinin borçluya tebli¤ edilmesi ile hükümlerini do¤urur. Öde-me emri, icra takibinin temelini teflkil etmesi bak›m›ndan çok büyük bir öneme sa-hip olup icra takip ifllemlerinin birincisidir. Ödeme emrinin düzenlenmesi, alacak-l›n›n talebi üzerine gerçekleflir. ‹leri sürülen hakk›n maddi hukuk bak›m›ndan tet-kiki yap›lmaz, borçlu ödeme emrinin kendisine tebli¤ edilmesinden önce dinlenil-mez. Borçlu, gönderilen ödeme emrine, tebli¤ tarihinden itibaren yedi gün içindeitiraz edebilir. ‹tiraz halinde, genel haciz yolu ile yap›lan takiplere ait ödeme emrisöz konusu ise icra takibi oldu¤u aflamada durur ve art›k alacakl›n›n iddia etti¤ihak çekiflmeli yarg›ya intikal eder. Buna karfl›n itiraz yap›lmaz ise, ödeme emri, ar-t›k talep flekli ve maddi anlamda kesin hüküm niteli¤i kazan›r.

Ödeme emri, hiçbir durumda borçluya yönelik koflulsuz bir ödeme talimat› içer-mez, aksine borçlu için, borcunu ödemek suretiyle alacakl›s›n› tatmin etmek ya daitiraz yolu ile takibe karfl› koymak hususunda seçenek sunan bir davet niteli¤indedir.

Ödeme emrini icra dairesi düzenler. Alacakl›n›n verdi¤i takip talebi alan icramüdürü, borçlunun talebi uyar›nca ilgili ödeme emrini düzenleyerek borçluyagönderir. Uygulamada, bu ifllemler için bas›l› örnekler kullan›l›r. ‹cra müdürü, ta-kip talebindeki bilgilere göre bas›l› ödeme emri örne¤inin bofl k›s›mlar›n› doldu-rarak, ödeme emrini düzenler. ‹lgili ödeme emri, borçlunun ödemesine göre, ge-nel haciz yolu ile ilgili ilams›z takipte ödeme emri; tafl›n›r rehninin paraya çevril-mesi yolu ile takip taleplerinde ödeme emri; ipote¤in paraya çevrilmesi yolu iletakip taleplerinde ödeme emri; adi kiraya ve has›lat kiras›na ait takip taleplerindeödeme emri; kambiyo senetleri (çek, poliçe ve emre muharrer senet) üzerine ha-ciz yolu ile yap›lacak takip taleplerinde ödeme emri; kambiyo senetlerine mah-sus iflas yolu ile takip taleplerinde ödeme emri; iflas yolu ile adi takip taleplerin-de ödeme emri olabilir.

Bu ödeme emirlerinin içerikleri ve buna göre yap›lacak ifllemlerle uygulanacakyasal prosedürler birbirlerinden farkl›l›k gösterir. ‹lgili ödeme emri yerine yanl›flödeme emri gönderilmesi veya ödeme emrinin yasal içeri¤inden farkl› bir düzen-leme yap›lmas› halinde, buna karfl› flikâyet yoluna (‹‹K m. 16) gidilebilir. Uygula-mada, ödeme emirlerinin icra müdürü taraf›ndan de¤il de, alacakl› taraf›ndan dol-durularak takip talebiyle birlikte icra dairesine verildi¤i görülmektedir.

Ödeme emri, takipte borçluya karfl› yap›lan birinci icra (iflas) takip ifllemidir.Kural olarak, ödeme emri gönderilmeden ve ona “savunma hakk›” verilmeden, da-ha sonraki takip ifllemlerine geçilemez. Bu durumda, borçlu flikayet yoluna gide-rek yap›lan ifllemlerin iptalini isteyebilir. Bu husus, kamu düzeni ile ilgili oldu¤un-dan, buradaki flikayet, süreye tabi de¤ildir.

Kanun, ödeme ve icra emirlerinin neleri içermesi gerekti¤i hakk›nda hükümleriçermektedir. Bu emirlere bak›ld›¤›nda, bunlar›n iki ana parçadan olufltu¤u görül-mektedir.

96 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

S O R U

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE

DÜfiÜNEL ‹M

SIRA S ‹ZDE

S O R U

DÜfiÜNEL ‹M

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE SIRA S ‹ZDE

AMAÇLARIMIZAMAÇLARIMIZ N NK ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

K ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T

1

Çek, poliçe ve emremuharrer senet

Uygulama icra müdürününiflini kolaylaflt›rma gibidüflünülse bile, bu hususicra müdürününsorumlulu¤unu ortadankald›rmaz.

Page 103: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

1. Takip talebindeki kay›tlar2. ‹htar bölümü‹htar bölümünde kanun koyucu, her bir ödeme (icra) emri ve borçlunun bu

emir üzerine neleri yapmas› gerekti¤inin; bunlar›n yap›lmas› veya yap›lmamas› ha-linde karfl›lafl›lacak olas›l›klar›n neler oldu¤unun yaz›lmas›n› öngörülmüfltür.

Ödeme (icra) emirlerinin içeriklerini düzenleyen hükümlerin kamu düzenineiliflkin hükümler olmas› sebebiyle, uygulamada da gözlendi¤i üzere, kanuna uy-gun olmayan içerikteki ödeme emirlerinin süresiz flikâyet yoluyla iptal edilece¤igörülmektedir (Y›lmaz, 2008:264-265).

‹cra EmirleriAlacakl›n›n elinde bir ilam veya ilam niteli¤inde (‹‹K m.38) belge bulunmas› halin-de, alacakl› borçluya karfl› ilaml› icra takibi yapar.

Takip talebi üzerine icra müdürü, alacakl›n›n takip talebine ekleyerek verdi¤ibelgenin ilam veya ilam niteli¤inde belge olup olmad›¤›n› incelemek zorundad›r.‹cra söz konusu belgenin ilam veya ilam niteli¤inde belge olmamas› halinde, icramüdürü icra emri göndermez. Gönderirse, icra emrinin iptali için buna karfl› süre-siz flikayet yoluna gidilebilir.

‹cra emirleri takibin cinsine göre farkl›l›klar gösterir. Ancak bunlar›n ortak yön-lerinden biri, icra emrine karfl› itiraz edilememesidir.

‹lamlar, kural olarak on y›l geçmekle zaman afl›m›na u¤rar. Ancak, gayrimen-kul ve menkul mallar›n mülkiyetine ve di¤er ayni haklara, flah›s ve aile hukukunailiflkin ilamlar zamanafl›m›na u¤ramazlar. ‹laml› icraya baflvurmak için, hükmün ke-sinleflmesi, kural olarak flart de¤ildir. Ancak gayrimenkulün ayn›na iliflkin haklara,aile ve flahs›n hukukuna iliflkin ilamlar hakem kararlar›; ceza mahkemesi ilamlar›-n›n tazminata ve yarg›lama giderlerine iliflkin hüküm f›kralar› gibi baz› ilamlar, ke-sinleflmedikçe icraya konulamazlar.

Para borcuna veya teminat verilmesine veya bir iflin yap›lmas›na veya yap›lma-mas›na irtifak hakk›n›n veya gemi üzerindeki intifa hakk›n›n kald›r›lmas›na iliflkinilamlar›n yerine getirilmesinde icra emri; para borcu veya teminat verilmesi bak›-m›ndan borcun yedi gün içerisinde ödenmesi gerekir, yedi gün içinde borç öden-mezse borçlu hakk›nda cebri icra uygulanacakt›r, yedi gün içinde borçlu mal be-yan›nda bulunulmas› gerekmektedir. Beyanda bulunulmad›¤› takdirde veya gerçe-¤e ayk›r› beyanda bulunuldu¤unda hapis cezas› ile cezaland›r›l›r.

Bir iflin yap›lmas› bak›m›ndan icra emrinde belirtilen ifli, icra emrinin tebli¤i ta-rihinden itibaren, ifli, verilen süre içinde yap›lmazsa, ‹‹K m.30 gere¤ince icra yo-luyla yerine getirilece¤ini bilinmelidir. Kanuna (‹‹K m.30) göre; borçlu, belli süre-de ifle bafllamaz veya bitirmez ve ifl baflkas› taraf›ndan yap›labilecek ifllerden ise oiflin yap›lmas› için gerekli giderler icra müdürü taraf›ndan bilirkifliye tespit ettirilir.Alacakl› tespit ettirilen bu paray› öder ve ifl yapt›r›l›r. E¤er alacakl› bunu kabul et-mezse, ayr›ca talebe gerek olmaks›z›n, icra müdürü borçlunun yeteri kadar mal›n›haczeder, satar ve elde edilen para ile ifl yapt›r›l›r. ‹flin baflkas› taraf›ndan yapt›r›l-mas› mümkün de¤ilse, iflin yap›lmad›¤› takdirde ‹cra ve ‹flas Kanununun 343.maddesine göre bir aydan üç aya kadar hafif hapis cezas› ile cezaland›r›lacakt›r.

Bir iflin yap›lmas› bak›m›ndan e¤er ilam›n konusu, bir iflin yap›lmas›na iliflkinise, söz konusu iflin verilen süre içinde yap›lmamas› halinde borçlunun ‹cra ve ‹f-las Kanun’unun 343. maddesine göre (bir aydan üç aya kadar hafif hapis) cezalan-d›r›laca¤› bilinmelidir.

975. Ünite - ‹cra ve ‹ f lasa ‹ l iflk in Belge Doküman Örnekler i

Page 104: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

‹rtifak hakk›n›n veya gemi üzerindeki intifa hakk›n›n Yararlanma hakk› kald›-r›lmas›na iliflkin olarak ilam›n konusu, bir irtifak hakk›n›n kald›r›lmas› veya yenibir irtifak hakk› tesisine dair olabilir. Bu durumda icra emrinin tebli¤inden itibarenyedi gün içinde irtifak hakk› tesis edilmesi gerekir. Süresi içinde irtifak hakk›n› kal-d›r›lmazsa ilam hükmünün zorla icra edilece¤ini ve ilama muhalefet nedeniyle ‹c-ra ve ‹flas Kanununun 343. maddesine göre (1 aydan 3 aya kadar hafif ceza) ceza-land›r›lacakt›r.

Tafl›n›r Teslimine Veya Tafl›nmaz Tahliye Ve TeslimineDair ‹cra Emri‹cra müdürü, ilam›n konusunun, tafl›n›r teslimi veya tafl›nmaz tahliye ve teslimi ol-du¤unu görürse, borçluya buna iliflkin icra emri gönderir.

‹htar bölümüne göre: • ‹fl bu emrinin tebli¤i tarihinden itibaren yedi gün içinde tafl›nmaz/tafl›n›r›n

teslim edilmesi gerekmektedir. • Bu süre içinde tahliye/teslim etmezseniz, icra mahkemesinden veya ait ol-

du¤u mahkemeden yahut Yarg›tay’dan icran›n geri b›rak›lmas›na dair kararsunulmazsa, ‹cra ve ‹flas Kanununun 24 ve 26. maddelerine göre ilam hük-münün zorla icra olunaca¤›n› e¤er gerekirse icra emri tebli¤ine gerek olma-dan haciz yolu ile icra olunaca¤› bilinmelidir.

‹CRA DA‹RELER‹NDE ‹LANEN TEBL‹GAT YAPILACAKEVRAKLAR‹cra dairesine ilanen tebligat yap›lacak evraklar›n baz›lar› ve örnekleri flu flekildedir.

Tafl›n›r teslimine veya tafl›nmaz tahliye veya teslimine iliflkin icra emri;

T.C.

...................... ‹cra Dairesi

Dosya No : ........................

TAfiINIR TESL‹M‹NE VEYA

TAfiINMAZ TAHL‹YE VEYA TESL‹M‹NE ‹L‹fiK‹N

‹CRA EMR‹

1-Alacakl›n›n ve varsa kanuni temsilcisinin ve ............................................vekilinin ad›, soyad› ve yerleflim yerindeki ............................................adresi; alacakl› yabanc› ülkede oturuyorsa ............................................Türkiye’de gösterece¤i yerleflim yerindeki ............................................adresi :...........................................

2-Borçlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad›, ............................................soyad› ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl› ............................................taraf›ndan biliniyorsa vergi kimlik numaras› : ..........................................

3-‹lâm› veren mahkeme ve ilâm›n tarih ve ............................................numaras› : ..........................................

4-Talebin neden ibaret oldu¤u :...........................................

98 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 105: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Yukar›da yaz›l› .............................. iflbu icra emrinin tebli¤i tarihinden itibaren(7)gün içinde (tahliye) ve teslim etmeniz; bu müddet içinde (tahliye) ve teslim et-mezseniz icra mahkemesinden veya yarg›laman›n yenilenmesi yolu ile ait oldu¤umahkemeden yahut Yarg›tay’dan icran›n geri b›rak›lmas›na dair bir karar getirmez-seniz ‹cra ‹flas Kanununun 24 ve 26 nc› maddeleri gere¤ince ilâm hükmünün zorlaicra olunaca¤›, (teslimi emredilen mal yedinizde bulunmazsa, ilâmda yaz›l› de¤eri-nin, tafl›n›r mal›n de¤eri ilâmda yaz›l› olmad›¤› halde veya ihtilaf halinde, icra müdü-rü taraf›ndan haczin yap›ld›¤› tarihteki rayice göre takdir olunan de¤erinin al›naca¤›,bu de¤er de ödenmedi¤i takdirde ayr›ca icra emri tebli¤ine gerek kalmaks›z›n hacizyolu ile icra olunaca¤›) ihtar olunur.

(‹‹K m.24, 26)

....../....../............

‹cra Müdürü

Mühür ve ‹mza

Çocuk teslimi veya çocukla kiflisel iliflki kurulmas›na iliflkin icra emri;

T.C.

...................... ‹cra Dairesi

Dosya No : ........................

ÇOCUK TESL‹M‹ VEYA ÇOCUKLA K‹fi‹SEL ‹L‹fiK‹

KURULMASINA ‹L‹fiK‹N ‹CRA EMR‹

1-Alacakl›n›n ve varsa kanuni temsilcisinin ve ..................................vekilinin ad›, soyad› ve yerleflim yerindeki ..................................adresi, alacakl› yabanc› ülkede oturuyorsa ..................................Türkiye’de gösterece¤i yerleflim yerindeki adresi : ................................

2-Borçlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad› ..................................soyad› ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl› ..................................taraf›ndan biliniyorsa vergi kimlik numaras› : ................................

3-‹lâm› veren mahkeme ve ilâm›n tarih ve .................................numaras› : ................................

4-Talebin neden ibaret oldu¤u : ................................

Teslimi hükmolunan çocu¤u iflbu icra emrinin tebli¤i tarihinden itibaren (7) güniçinde teslim etmeniz; küçü¤ün ilâm hükümleri dairesinde lehine hüküm verilen ilekiflisel iliflki kurmas›na engel olmaman›z; aksi halde çocuk nerede bulunursa bulun-sun ‹cra ve ‹flâs Kanununun 25/25-a maddesi gere¤ince ilâm hükmünün zorla icraolunaca¤›; ilâm›n icras› s›ras›nda çocuk gizlenir veya kiflisel iliflki kurulmas›na engelolunursa ayn› Kanunun 341 inci maddesindeki cezan›n uygulanaca¤› ihtar olunur.

(‹‹K m.25, 25a)

..../..../...........

‹cra Müdürü

Mühür ve ‹mza

995. Ünite - ‹cra ve ‹ f lasa ‹ l iflk in Belge Doküman Örnekler i

Page 106: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Para borcuna veya teminat verilmesine veya bir iflin yap›lmas›na veya yap›lmamas›na, ir-tifak hakk›n›n veya gemi üzerindeki intifa hakk›n›n kald›r›lmas›na iliflkin ilamlar›n icra emri;

T.C.

.........................‹cra Dairesi

Dosya No : ........................

PARA BORCUNA VEYA TEM‹NAT VER‹LMES‹NE VEYA B‹R ‹fi‹N YAPILMASINA

VEYA YAPILMAMASINA, ‹RT‹FAK HAKKININ VEYA GEM‹ ÜZER‹NDEK‹ ‹NT‹FA

HAKKININ KALDIRILMASINA ‹L‹fiK‹N ‹LÂMLARIN YER‹NE GET‹R‹LMES‹NDE

‹CRA EMR‹

1-Alacakl› ve varsa kanuni temsilcisinin ve ................................vekilinin ad›, soyad›, vergi kimlik numaras› ve ................................yerleflim yerindeki adresi, alacakl› yabanc› ................................ülkede oturuyorsa Türkiye’de gösterece¤i ................................yerleflim yerindeki adresi :...............................

2-Borçlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad›, ................................soyad› ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl› ................................taraf›ndan biliniyorsa vergi kimlik numaras› :...............................

3-Alaca¤›n veya istenen teminat›n Türk paras›yla ................................tutar› ve faizli alacaklarda faizin miktar› ile ................................ifllemeye bafllad›¤› gün; alacak veya teminat ................................yabanc› para ise alaca¤›n hangi tarihteki kur ................................üzerinden talep edildi¤i ve faizi :...............................

4-Takip terekeye karfl› aç›lm›flsa mirasç›lar›n ad›, ................................soyad› ve yerleflim yerindeki adresleri :...............................

5-‹lâm› veren mahkeme ve ilâm›n tarih ve numaras› :...............................

6-‹lâm veya belgeye dayal› olarak istenen alaca¤›n ................................veya teminat›n; yap›lmas› veya yap›lmamas› ................................istenen iflin; kald›r›lacak veya yükletilecek irtifak ................................hakk›n›n veya gemi üzerindeki irtifak veya intifa ................................hakk›n›n neden ibaret oldu¤u ve faizi :...............................

A)Yukar›da yaz›l› borcu (teminat) iflbu icra emrinin tebli¤i tarihinden itibaren (7)gün içinde ödemeniz (vermeniz); ‹cra ve ‹flas Kanununun 32 nci maddesi gere¤in-ce ve bu süre içinde borcu (teminat›) ödemez. (vermez) iseniz, icra mahkemesindenveya Yarg›tay’dan veya yarg›laman›n yenilenmesi yolu ile ait oldu¤u mahkemedenicran›n geri b›rak›lmas›na dair bir karar getirmedi¤iniz takdirde cebri icra yap›laca¤›;yine bu müddet içinde 74 üncü madde gere¤ince mal beyan›nda bulunman›z beyan-da bulunmaz veya hakikate ayk›r› beyanda bulunursan›z 337 nci madde gere¤incehapis ile cezaland›r›laca¤›n›z,

B) Yukar›da yaz›l› ifli iflbu icra emrinin, tebli¤i tarihinden itibaren .............. süreiçinde yapman›z, aksi halde, 30 uncu madde gere¤ince ilâm hükmünün icraen yeri-

100 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 107: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

ne getirilece¤i; ifl yaln›z taraf›n›zdan yap›lmas›na dair ise bu süre içinde yap›lmama-s› halinde 343 üncü maddedeki cezay› gerektirece¤i,

C)Yukar›da yaz›l› iflin ........... süre içinde yap›lmamas›, aksi halde 343 üncü mad-dedeki cezay› gerektirece¤i,

D)Yukar›da yaz›l› iflin yap›lmas›na veya yap›lmamas›na iliflkin ilâm hükmü yeri-ne getirildikten sonra, ilâm hükmünü ortadan kald›racak bir eylemde bulunursan›zmahkemeden ayr›ca hüküm almaya gerek kalmadan, önceki ilâm hükmünün tekrarzorla yerine getirilece¤i,

E)Yukar›da yaz›l› irtifak hakk›n› veya gemi üzerindeki intifa hakk›n›n icra emri-nin tebli¤i tarihinden itibaren (7) gün içinde yüklemeniz (kald›rman›z), aksi haldeilâm hükmünün zorla yerine getirilece¤i ve ilâm hükmüne muhalefetin ayr›ca ‹cra ve‹flâs Kanununun 343 üncü maddesindeki cezay› gerektirece¤i, ihtar olunur.

(‹‹K m.30, 31, 32)

....../......./..........

‹cra Müdürü

Mühür ve ‹mza

‹pote¤in paraya çevrilmesi yolu ile takipte icra emri;

T.C.

...................... ‹cra Dairesi

Dosya No : ........................

‹POTE⁄‹N PARAYA ÇEVR‹LMES‹ YOLU ‹LE TAK‹PTE

‹CRA EMR‹

1-Alacakl› ve varsa kanuni temsilcisinin ve ....................................vekilinin ad›, soyad›, vergi kimlik numaras› ....................................yerleflim yerindeki adresi; alacakl› yabanc› ....................................ülkede oturuyorsa Türkiye’de gösterece¤i ....................................yerleflim yerindeki adresi :...................................

2-Borçlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad›, ....................................soyad› ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl› ....................................taraf›ndan biliniyorsa vergi kimlik numaras› :...................................

3-Alaca¤›n veya istenen teminat›n Türk paras›yla ....................................tutar› ve faizli alacaklarda faizin miktar› ile ....................................ifllemeye bafllad›¤› gün; alacak veya teminat ....................................yabanc› para ise alaca¤›n hangi tarihteki kur ....................................üzerinden talep edildi¤i ve faizi :...................................

4-Takip terekeye karfl› aç›lm›flsa mirasç›lar›n ad›, ....................................soyad› ve yerleflim yerindeki adresleri :...................................5-Borç senedi ve tarihi ve taahhüdün sebebi :...................................6-Rehnedilenin ne oldu¤u :...................................

1015. Ünite - ‹cra ve ‹ f lasa ‹ l iflk in Belge Doküman Örnekler i

Page 108: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

7-Rehnedilen üçüncü flah›s taraf›ndan verilmifl .................................veya mülkiyeti üçüncü flahsa geçmiflse onun ve .................................daha sonra gelen rehin hakk› sahibinin ad›, soyad›, .................................yerleflim yerindeki adresi :................................

‹flbu icra emrinin tebli¤i tarihinden itibaren (30) gün içinde borcu ödemeniz; busüre içinde borç ödenmez veya icra mahkemesinden icran›n geri b›rak›lmas›na dairbir karar getirilmezse alacakl›n›n tafl›nmaz›n sat›fl›n› isteyebilece¤i ihtar olunur.

(‹‹K m.149)

....../......./..........

‹cra Müdürü

Mühür ve ‹mza

‹lams›z takipte ödeme emri;

T.C.

......................‹cra Dairesi

Dosya No : ........................

‹LÂMSIZ TAK‹PTE ÖDEME EMR‹

1-Alacakl› ve varsa kanuni temsilcisinin ve ................................vekilinin ad› soyad›, vergi kimlik numaras› ................................ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl› yabanc› ................................ülkede oturuyorsa Türkiye’de gösterece¤i ................................yerleflim yerindeki adresi :...............................

2-Borçlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad›, ................................soyad› ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl› ................................taraf›ndan biliniyorsa vergi kimlik numaras› :...............................

3-Alaca¤›n veya istenen teminat›n Türk paras›yla ................................tutar›, faizli alacaklarda faizin miktar› ile ................................ifllemeye bafllad›¤› gün; alacak veya teminat ................................yabanc› para ise alaca¤›n hangi tarihteki kur ................................üzerinden talep edildi¤i ve faizi :...............................

4-Senet ve tarihi ve senet yoksa borcun sebebi :...............................

5-Bir terekeye karfl› yap›lan takiplerde mirasç›lar›n ................................ad› soyad›, yerleflim yerindeki adresleri :...............................

‹flbu ödeme emrinin tebli¤i tarihinden itibaren borcu ve takip giderlerini (7) güniçinde ödemeniz (teminat› vermeniz); borcun tamam›na veya bir k›sm›na veya ala-cakl›n›n takibat icras› hakk›na dair bir itiraz›n›z varsa, senet alt›ndaki imza size ait de-¤ilse yine bu (7) gün içinde ayr›ca ve aç›kça bildirmeniz; aksi halde icra takibinde busenedin sizden sad›r olmufl say›laca¤›; imzay› reddetti¤iniz takdirde icra mahkemesiönünde yap›lacak duruflmada haz›r bulunman›z; buna uymazsan›z itiraz›n›z›n geçiciolarak kald›r›laca¤›; senet veya borca itiraz›n›z› yaz›l› veya sözlü olarak icra dairesi-

102 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 109: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

ne yedi gün içinde bildirmedi¤iniz takdirde ayn› müddet içinde 74 üncü madde ge-re¤ince mal beyan›nda bulunman›z, aksi halde hapisle tazyik olunaca¤›n›z, hiç malbeyan›nda bulunmaz veya gerçe¤e ayk›r› beyanda bulunursan›z hapisle cezaland›r›-laca¤›n›z; dava ve takip ifllemlerine esas olmak üzere kendinize ait bir adresi itirazlabirlikte bildirmek zorunda oldu¤unuz; adresinizi de¤ifltirdi¤iniz halde yurt içinde ye-ni bir adres bildirmedi¤iniz ve yeni adresinizin de tespit edilemedi¤i durumda, takiptalebinde gösterilen adrese ç›kar›lacak tebligat›n size yap›lm›fl say›laca¤›; borç öden-mez veya itiraz edilmezse cebrî icraya devam edilece¤i ihtar olunur.

(‹‹K m.60)

..../..../...........

‹cra Müdürü

Mühür ve ‹mza

Tafl›n›r rehninin paraya çevrilmesi yolu ile takipte ödeme emri;

T.C.

...................... ‹cra Dairesi

Dosya No : ........................

TAfiINIR REHN‹N‹N PARAYA ÇEVR‹LMES‹ YOLU ‹LE TAK‹PTE

ÖDEME EMR‹

1-Alacakl›n›n ve varsa kanuni temsilcisinin ve ........................................vekilinin ad›, soyad› ve yerleflim yerindeki ........................................adresi; alacakl› yabanc› ülkede oturuyorsa .......................................Türkiye’de gösterece¤i yerleflim yerindeki ........................................adresi :.......................................

2-Borçlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad›, ........................................soyad› ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl› ........................................taraf›ndan biliniyorsa vergi kimlik numaras› :.......................................

3-Alaca¤›n veya istenen teminat›n Türk paras›yla ........................................tutar› ve faizli alacaklarda faizin miktar› ile ........................................ifllemeye bafllad›¤› gün; alacak veya teminat ........................................yabanc› para ise alaca¤›n hangi tarihteki kur ........................................üzerinden talep edildi¤i ve faizi :......................................

4-Borç senedi ve tarihi ve taahhüdün sebebi :.......................................

5-Rehnedilen fleyin ne oldu¤u :...............................................................................

6-Rehnedilen üçüncü flah›s taraf›ndan verilmifl ........................................veya mülkiyeti üçüncü flahsa geçmiflse onun ve ........................................daha sonra gelen rehin hakk› sahibinin ad›, ........................................soyad›, yerleflim yerindeki adresi :.......................................

1035. Ünite - ‹cra ve ‹ f lasa ‹ l iflk in Belge Doküman Örnekler i

Page 110: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

‹flbu ödeme emrinin tebli¤i tarihinden itibaren (15) gün içinde borcu ödemeniz;rehin hakk›na karfl› bir itiraz›n›z varsa tebli¤ tarihinden itibaren (7) gün içinde dilek-çe ile veya sözlü olarak icra dairesine bildirmeniz; borcun bir k›sm›na itiraz›n›z var-sa o k›sm›n cihet ve miktar›n› aç›kça göstermedi¤iniz takdirde itiraz etmemifl say›la-ca¤›n›z; senet alt›ndaki imzay› inkâr ediyorsan›z ayr›ca ve aç›kça bildirmeniz; aksihalde senetteki imzay› kabul etmifl say›laca¤›n›z; bu süre içinde rehin hakk›nda aç›k-ça itiraz etmedi¤iniz takdirde alacakl›n›n rehin hakk›n› takip safhas› içinde art›k tar-t›flma konusu olamayaca¤›; s›rf rehin hakk›na itiraz edildi¤i takdirde alacakl›n›n butakip yolundan vazgeçerek takibinin haciz yolu ile devam›n› ve 74 üncü madde ge-re¤ince mal beyan›nda bulunman›z› isteyebilece¤i, bu süreler içinde itiraz edilmezve borç ödenmezse rehnin sat›laca¤› ihtar olunur.

(‹‹K m.146, 147)

......./......./..........

‹cra Müdürü

Mühür ve ‹mza

‹pote¤in paraya çevrilmesi yolu ile takipte ödeme emri;

T.C.

...................... ‹cra Dairesi

Dosya No : ........................

‹POTE⁄‹N PARAYA ÇEVR‹LMES‹ YOLU ‹LE TAK‹PTE

ÖDEME EMR‹

1-Alacakl› ve varsa kanuni temsilcisinin ve ......................................vekilinin ad›, soyad›, vergi kimlik numaras› ......................................ve yerleflim yerindeki adresi; alacakl› yabanc› ......................................ülkede oturuyorsa Türkiye’de gösterece¤i ......................................yerleflim yerindeki adresi :.....................................

2-Borçlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad›, ......................................soyad› ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl› ......................................taraf›ndan biliniyorsa vergi kimlik numaras› :.....................................

3-Alaca¤›n veya istenen teminat›n Türk paras›yla ......................................tutar› ve faizli alacaklarda faizin miktar› ile ......................................ifllemeye bafllad›¤› gün; alacak veya teminat ......................................yabanc› para ise alaca¤›n hangi tarihteki kur ......................................üzerinden talep edildi¤i ve faizi :.....................................

4-Takip terekeye karfl› aç›lm›flsa mirasç›lar›n ad›, ......................................soyad›, yerleflim yerideki adresleri :.....................................

5-‹potek belgesi ve tarihi (ipotek bir cari hesap ......................................veya ifllemeyecek kredi vesaire gibi bir ......................................mukavelenin teminat› olarak verilmiflse tarih ......................................ve numaras›) :.....................................

6-Rehnedilenin ne oldu¤u :.....................................

104 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 111: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

7-Rehnedilen üçüncü flah›slar taraf›ndan verilmifl .........................................veya mülkiyeti üçüncü flah›slara geçmifl ise .........................................onun ve daha sonra gelen rehin hakk› sahibinin .........................................ad›, soyad›, yerleflim yerindeki adresi :........................................

‹flbu icra emrinin tebli¤i tarihinden itibaren (30) gün içinde borcu ödemeniz; bor-ca karfl› bir itiraz›n›z varsa tebli¤ tarihinden itibaren (7) gün içinde yaz›l› veya sözlüolarak (ipotek hakk›na itiraz edilemez mad. 150) icra dairesine bildirmeniz; borcunbir k›sm›na itiraz›n›z varsa o k›sm›n cihet ve miktar›n› aç›kça göstermedi¤iniz takdir-de itiraz etmemifl say›laca¤›n›z; senet alt›ndaki imzay› inkâr ediyorsan›z ayr›ca veaç›kça bildirmeniz, aksi takdirde senetteki imzay› kabul etmifl say›laca¤›n›z; süresiiçinde itiraz edilmez ve borç ödenmezse alacakl›n›n tafl›nmaz›n sat›fl›n› isteyebilece-¤i ihtar olunur.

(‹‹K m.149/b)

......./......../..........

‹cra Müdürü

Mühür ve ‹mza

‹flas yolu ile adi takipte ödeme emri;

T.C.

...................... ‹cra Dairesi

Dosya No : ........................

‹FLÂS YOLU ‹LE ADÎ TAK‹PTE

ÖDEME EMR‹

1-Alacakl› ve varsa kanuni temsilcisinin ve vekilinin ...................................ad›, soyad› vergi kimlik numaras› ve yerleflim yerindeki..................................adresi; alacakl› yabanc› ülkede oturuyorsa, :..................................Türkiye’de gösterece¤i yerleflim yerindeki adresi :..................................

2-Borçlu ve varsa kanuni temsilcisinin ...................................ad›, soyad› ve yerleflim yerindeki adresi, ...................................alacakl› taraf›ndan biliniyorsa vergi kimlik numaras› :..................................

3-Alaca¤›n Türk paras›yla tutar›, faiz ...................................miktar› ve ifllemeye bafllad›¤› gün; ...................................alacak veya teminat yabanc› para ise alaca¤›n hangi ...................................tarihteki kur üzerinden talep edildi¤i ve faizi :..................................

4-Senet ve tarihi :..................................

‹flbu ödeme emrinin tebli¤i tarihinden itibaren borcu ve takip giderlerini (7) güniçinde ödemeniz, bu süre içinde borcunuz olmad›¤›na veya iflâsa tâbi flah›slardanbulunmad›¤›n›za dair bir itiraz›n›z varsa dilekçe ile icra dairesine bildirmeniz ve kon-kordato teklif edebilece¤iniz; ayn› süre içinde borç ödenmedi¤i takdirde alacakl›n›nticaret mahkemesinden iflâs karar› isteyebilece¤i ihtar olunur.

(‹‹K m.155)

........../......./......

‹cra Memuru

Mühür ve ‹mza

1055. Ünite - ‹cra ve ‹ f lasa ‹ l iflk in Belge Doküman Örnekler i

Page 112: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Kambiyo senetlerine (çek, poliçe ve emre muharrer senet) özgü iflas yolu ile takipteödeme emri;

T.C.

...................... ‹cra Dairesi

Dosya No : ........................

KAMB‹YO SENETLER‹NE (ÇEK, POL‹ÇE VE EMRE MUHARRER SENET)

ÖZGÜ ‹FLÂS YOLU ‹LE TAK‹PTE ÖDEME EMR‹

1-Alacakl› ve varsa kanuni temsilcisinin ve vekilinin :..............................ad›,soyad› vergi kimlik numaras› ve yerleflim yerindeki:..............................adresi; alacakl› yabanc› ülkede oturuyorsa, :..............................Türkiye’de gösterece¤i yerleflim yerindeki adresi :..............................

2-Borçlu ve varsa kanuni temsilcisinin :..............................ad›, soyad› ve yerleflim yerindeki adresi, :..............................alacakl› taraf›ndan biliniyorsa vergi kimlik numaras› :..............................

3-Alaca¤›n Türk paras›yla tutar›,faiz :..............................miktar› ve ifllemeye bafllad›¤› gün; :..............................alacak yabanc› para ise alaca¤›n hangi :..............................tarihteki kur üzerinden talep edildi¤i ve faizi :..............................

4-Senet ve tarihi :..............................

‹flbu ödeme emrinin tebli¤i tarihinden itibaren borcu ve takip giderlerini (5) güniçinde ödemeniz; kambiyo senedi ve borca ait her türlü itiraz ve flikâyetlerinizi yinebu (5) gün içinde sebepleriyle birlikte ve di¤er tarafa tebli¤ edilecek nüshadan birfazla dilekçe ile icra dairesine bildirmeniz; (5) gün içinde borç ödenmedi¤i; veya iti-raz ve flikâyet edilmedi¤i takdirde, alacakl›n›n ticaret mahkemesinden iflâs›n›z› iste-yebilece¤i; itiraz ve flikâyet edildi¤i takdirde alacakl›n›n ticaret mahkemesinden itirazve flikâyetin kald›r›lmas› ve iflâs›n›za karar verilmesini isteyebilece¤i ihtar olunur.

(‹‹K m.171)

........../......./..........

‹cra Memuru

Mühür ve ‹mza

Adi kiraya ve has›lat kiralar›na ait takipte ödeme emri;

T.C.

...................... ‹cra Dairesi

Dosya No : ........................

ADÎ K‹RAYA VE HASILAT K‹RALARINA A‹T TAK‹PTE

ÖDEME EMR‹

1-Alacakl› ve varsa kanuni temsilcisinin ve .....................................vekilinin ad›, soyad› ve yerleflim yerindeki .....................................adresi; alacakl› yabanc› ülkede oturuyorsa .....................................

106 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 113: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Türkiye’de gösterece¤i yerleflim yerindeki .........................................adresi .........................................

2-Borçlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad›, .........................................soyad› ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl› .........................................taraf›ndan biliniyorsa vergi kimlik numaras› :........................................

3-Alaca¤›n Türk paras›yla tutar›, faiz miktar› ve .........................................ifllemeye bafllad›¤› gün; alacak veya teminat .........................................yabanc› para ise alaca¤›n hangi tarihteki kur .........................................üzerinden talep edildi¤i ve faizi :........................................

4-Bir terekeye karfl› yap›lan takiplerde mirasç›lar›n .........................................ad›, soyad› ve yerleflim yerindeki adresleri :........................................

5-Sözleflme ve tarihi :........................................

Yukar›da yaz›l› borcu iflbu ödeme emrinin tebli¤i tarihinden itibaren ..................gün içinde ödemeniz; borcun bir k›sm›na veya tamam›na veya alacakl›n›n takibinekarfl› bir itiraz›n›z varsa, yine bu ödeme emrinin tebli¤i tarihinden itibaren ..............gün içinde aç›kça ve sebepleri ile birlikte ‹cra ve ‹flâs Kanununun 62 nci maddesihükmü gere¤ince dilekçe ile veya sözlü olarak icra dairesine bildirmeniz; kira aktinive sözleflmedeki imzan›z› kesin ve aç›k olarak reddetmedi¤iniz takdirde, akdi kabuletmifl say›laca¤›n›z; yukar›daki süreler içinde borcu ödemeniz veya itiraz etmezseniz,alacakl›n›n icra mahkemesinden tahliyenizi isteyebilece¤i ve kesinleflen kira alaca-¤›ndan dolay› da haciz talep edilebilece¤i ihtar olunur.*

(‹‹K m.269)

......./......./..........

‹cra Müdürü

Mühür ve ‹mza

Yaz›l› sözleflme ile kiralanan tafl›nmaz›n kira süresinin bitmesi durumunda tahliye emri;

T.C.

...................................‹cra Dairesi

Dosya No :....................................

YAZILI SÖZLEfiME ‹LE K‹RALANAN TAfiINMAZIN K‹RA SÜRES‹N‹N

B‹TMES‹ DURUMUNDA TAHL‹YE EMR‹

1-Kiralayan›n ve varsa temsilcisinin ad›, :........................................soyad› ve yerleflim yerindeki adresi :........................................

2-Kirac›n›n ve varsa temsilcisinin :........................................yerleflim yerindeki adresi :........................................

3-Tahliyesi istenen tafl›nmaz›n :........................................nev’i ve mevkii :........................................

4-Sözleflme ve tarihi :........................................

1075. Ünite - ‹cra ve ‹ f lasa ‹ l iflk in Belge Doküman Örnekler i

Page 114: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Üç numaral› bentte yaz›l› kira süresi bitmifl olan tafl›nmaz iflbu tahliye emrinintebli¤i tarihinden itibaren (15) gün içinde tahliye ve teslim etmeniz; kiran›n yenilen-di¤ine veya uzat›ld›¤›na dair bir itiraz›n›z varsa (7) gün içinde dilekçe ile veya sözlüolarak icra dairesine bildirmeniz; müddeti içinde itiraz etmez veya kendili¤inizdentahliye etmezseniz icraen ç›kar›laca¤›n›z; itiraz›n›z kald›r›l›rsa ‹cra ve ‹flâs Kanunu-nun 273 üncü maddesi gere¤ince zorla tahliye olunaca¤›n›z ihtar olunur.

(‹‹K m. 272, 273)

......../........./..........

‹cra Memuru

Mühür ve ‹mza

‹tiraz belgesi;

T.C.

..................................‹cra Dairesi

Dosya No :....................................

‹T‹RAZ BELGES‹

1-Borçlu ve varsa vekilininad› ve soyad› :...........................................2-‹tiraz›n niteli¤i ve tarihi :...........................................

‹flbu belge ‹cra ve ‹flas Kanununun 62,176-a maddeleri gere¤ince.................................................................................. verilmifltir.

(‹‹K m. 62/son, 176/ a,son)

........./........./............

Belgeyi alan ‹cra Memuru

‹mza Mühür ve ‹mza

Haciz tutana¤›;

T.C.

...................................‹cra Dairesi

Dosya No :....................................

HAC‹Z TUTANA⁄I

Alacakl›n›n ve varsa vekilinin veya .........................................................temsilcisinin ad› ve soyad› .........................................................Borçlunun ve varsa vekilinin veya .........................................................temsilcisinin ad› ve soyad› :........................................................Haczin hangi gün ve saatte ve nerede .........................................................ve kimin huzurunda yap›ld›¤› :........................................................Alaca¤›n miktar› :........................................................Haciz edilen mallar ve takdir edilen .........................................................k›ymetler (*) :........................................................

108 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 115: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Lira Kurufl Adet Cinsi............... ............... ............... ............... ............... .............................. ............... ............... ............... ............... .............................. ............... ............... ............... ............... .............................. ............... ............... ............... ............... .............................. ............... ............... ............... ............... .............................. ............... ............... ............... ............... ...............

TOPLAM

K›ymeti takdir eden bilirkiflinin ad›, soyad›, .....................................................mesle¤i ve adresi :....................................................Bilirkifliye takdir edilen ücret miktar› :....................................................Yeni alacakl›lar›n ifltirak ve bu yüzden .....................................................ilâve suretiyle yap›lan yeni hacizler :....................................................Borçlunun ve üçüncü kiflilerin iddialar› :....................................................Yedieminin ad›, soyad› ve yerleflim yerin- .....................................................deki adresi kendisine takdir edilen ücreti, .....................................................edilmemiflse sebebi :....................................................Haciz tafl›nmaza iliflkin ise cinsi, niteli¤i, .....................................................s›n›rlar›, k›ymeti ve gerekli di¤er hususlar :....................................................

‹cra Müdürü Alacakl› veya Vekili Borçlu veya Vekili Yediemin

Mühür ve ‹mza veya Temsilcisi veya Temsilcisi

_____________________________________________(*) Haczedilen mal daha önce ihtiyaten haczedilmiflse Bilirkifli

ihtiyaten haciz sahibinin ifltirak hakk›,haczi kabilmallar›n kâfi gelmemesi veya hiç bulunmamas› hali.

(‹‹K m.102)

Davet ka¤›d›;

T.C.

........................... ‹cra Dairesi

Dosya No : .............................

DAVET KÂ⁄IDI

1-Alacakl›n›n ve varsa vekilinin ad›, soyad› ve adresi :.....................................2-Borçlunun ve varsa vekilinin ad›, soyad› ve adresi :.....................................3-Haczin yap›ld›¤› gün ve saat :.....................................

‹cra ve ‹flâs Kanununun 102 nci maddesi uyar›nca yap›lan haciz s›ras›nda kendi-niz veya Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebellü¤e yetkili kimse haz›r bulunma-d›¤›ndan iflbu k⤛d›n tebli¤ tarihinden itibaren sözü edilen Kanunun 103 üncü mad-desi gere¤ince (3) gün içinde haciz tutana¤›n› tetkik ve bir diyece¤iniz varsa bildir-meniz için icra dairesine baflvurman›z tebli¤ olunur. *

(‹‹K m.103)

....../....../.........

‹cra Müdürü

Mühür ve ‹mza

1095. Ünite - ‹cra ve ‹ f lasa ‹ l iflk in Belge Doküman Örnekler i

Page 116: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Tafl›n›r›n aç›k artt›rma flartnamesi ve tutana¤›;

T.C.

...................................‹cra Dairesi

Dosya No :....................................

TAfiINIRIN AÇIK ARTIRMA fiARTNAMES‹ VE TUTANA⁄I

Alacakl›n›n ad› ve soyad› :.......................................................Borçlunun ad› soyad› :.......................................................Art›rman›n yap›laca¤› yer,gün ve saat :.......................................................Birinci art›rma tarihi :.......................................................‹kinci art›rma tarihi :.......................................................‹lân›n flekli :.......................................................

Tafl›n›r›n takdir edilen k›ymeti

Lira Kurufl Adeti Cinsi

............... ............... ............... ............... ............... ...............

............... ............... ............... ............... ............... ...............

............... ............... ............... ............... ............... ...............

............... ............... ............... ............... ............... ...............

............... ............... ............... ............... ............... ...............

............... ............... ............... ............... ............... ...............

ARTIRMA fiARTLARI

1-Tayin edilen zamanda mal üç defa ba¤›r›ld›ktan sonra en çok art›rana sat›l›r. fiukadar ki art›rma bedeli, mal›n tahmini de¤erinin % 60’›n› bulmak ve sat›fl isteyeninalaca¤›na rüçhan› olan di¤er alacaklar o mal ile temin edilmifl ise bu suretle rüçhan›olan alacaklar›n toplam›ndan fazla olmak flartt›r. Art›rma bu miktara bali¤ olmazsasat›fl geri b›rak›l›r ve art›ranlar taahhütlerinden kurtulurlar.

2-Yukar›daki flartlar dairesinde mal sat›lmazsa ikinci art›rmaya b›rak›l›r ve ikinciart›rmada mal üç defa ba¤›r›ld›ktan sonra en çok art›ran›n üstünde b›rak›l›r. fiu ka-dar ki, art›rma bedelinin, mal›n tahmin edilen de¤erinin % 40’›n› bulmas› ve sat›fl is-teyenin alaca¤›na rüçhan› olan alacaklar›n toplam›ndan fazla olmas› ve bundan bafl-ka paraya çevirme ve paralar›n paylaflt›r›lmas› giderlerini geçmesi flartt›r. Aksi haldesat›fl talebi düfler.

3-‹haleye kat›l›p daha sonra ihale bedelini yat›rmamak suretiyle ihalenin fehinesebep olan tüm al›c›lar ve kefilleri, teklif ettikleri bedel ile son ihale bedeli aras›nda-ki farktan ve di¤er zararlardan ve ayr›ca temerrüt faizinden müteselsilsen sorumlu-durlar. ‹hale fark› ve temerrüt faizi ayr›ca hükme hacet kalmaks›z›n dairece tahsilolunur. Bu fark, varsa öncelikle teminat bedelinden tahsil olunur.

4-Sat›fltan mütevellit Belediye harç ve resimleriyle damga resmi ve % ...... K.D.V...................... ...................... ait olacakt›r.

5-Baflkaca lüzumlu izahat ........................................................................................

(‹‹K m.114)

......../......./..........

‹cra Müdürü

Mühür ve ‹mza

110 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 117: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

ARTIRMA

Art›rma yap›ld›¤› yer, saat ................................................................................

ARTIRILAN M‹KTAR ARTIRANLAR

Lira Kurufl Ad› Soyad› ‹mzas›

............... ............... ....................................... .................................

............... ............... ....................................... .................................

............... ............... ....................................... .................................

............... ............... ....................................... .................................

............... ............... ....................................... .................................

............... ............... ....................................... .................................Üç defa ba¤r›lm›fl, fazlaya istekli ç›kmam›fl oldu¤undan karfl›lar›nda yaz›l› bedel-

le al›c›s›na (al›c›lara) ihale olunmufltur.Tarih..............................Saat..............................Dakika..............................

‹cra Müdürü Tellâl Al›c›

Al›c›ya, ihale bedelini ödemek üzere ........................................... gün süre verildi.‹cra Müdürü ...../...../......... Al›c›

‹stekli ç›kmad›¤›ndan, teklif edilen fiyat % 60 ›n› bulunmad›¤›ndan sat›fl yap›lma-m›flt›r.

...../...../......... ‹cra Müdürü Tellâl

1. ARTIRMA

ARTIRILAN M‹KTAR ARTIRANLAR

Lira Kurufl Ad› Soyad› ‹mzas›

............... ............... ....................................... .................................

............... ............... ....................................... .................................

............... ............... ....................................... .................................

............... ............... ....................................... .................................

............... ............... ....................................... .................................

............... ............... ....................................... .................................

............... ............... ....................................... .................................

............... ............... ....................................... .................................

............... ............... ....................................... .................................

............... ............... ....................................... .................................

............... ............... ....................................... .................................

............... ............... ....................................... .................................

............... ............... ....................................... .................................

............... ............... ....................................... .................................

............... ............... ....................................... .................................

............... ............... ....................................... .................................

............... ............... ....................................... .................................

............... ............... ....................................... .................................Üç defa ba¤r›lm›fl, fazlaya istekli ç›kmam›fl oldu¤undan kanunî flart›na uygun en

çok fiyat veren yukar›da yaz›l›...................................................................... s› (lar›) naihale olunmufltur.

...............................Tarih ............................... Saat ............................... Dakika‹cra Müdürü Tellâl Al›c›

1115. Ünite - ‹cra ve ‹ f lasa ‹ l iflk in Belge Doküman Örnekler i

Page 118: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Al›c›ya, ihale bedelini ödemek üzere ............................................ gün süre verildi.‹cra Müdürü ...../...../......... Al›c›

‹hale olunmamas› ve sat›fl talebinin düflmesi sebebi : .................................................../...../......... ‹cra Müdürü Tellâl

Tafl›n›r›n aç›k artt›rma ilan›;

T.C.

.......................... ‹cra Dairesi

Dosya No : ...........................

TAfiINIRIN AÇIK ARTIRMA ‹LÂNI

Bir borçtan dolay› hacizli ve afla¤›da cins, miktar ve de¤erleri yaz›l› mallar sat›flaç›kar›lm›fl olup:

Birinci art›rman›n ...../...../........ günü saat ........................... de ..........................deyap›laca¤› ve o gün k›ymetlerinin % 60’›na istekli bulunmad›¤› takdirde ...../...../..........günü ayn› yer ve saatte 2. art›rman›n yap›larak sat›laca¤›; flu kadar ki, art›rma bede-linin mal›n tahmin edilen de¤erinin %40’›n› bulmas›n›n ve sat›fl isteyenin alaca¤›narüçhan› olan alacaklar›n toplam›ndan fazla olmas›n›n ve bundan baflka paraya çevir-me ve paylar›n paylaflt›rma giderlerini geçmesinin flart oldu¤u; mahcuzun sat›fl bede-li üzerinden % ....... oran›nda K.D.V.’nin al›c›ya ait olaca¤› ve sat›fl flartnamesinin ic-ra dosyas›nda görülebilece¤i; gideri verildi¤i takdirde flartnamenin bir örne¤inin iste-yene gönderilebilece¤i; fazla bilgi almak isteyenlerin yukar›da yaz›l› dosya numara-s›yla Dairemize baflvurmalar› ilân olunur. ......./....../..........

...../...../..........

‹cra Müdürü

Mühür ve ‹mza

Takdir Edilen De¤eriLira Krfl. Adedi Cinsi Niteli¤i ve Önemli Özellikleri............... ............... ............... ............... .............................................................. ............... ............... ............... .............................................................. ............... ............... ............... .............................................................. ............... ............... ............... .............................................................. ............... ............... ............... .............................................................. ............... ............... ............... .............................................................. ............... ............... ............... ...............................................(‹‹K m.114/1, 114/3)

Tafl›nmaz›n aç›k artt›rma flartnamesi ve tutana¤›;

T.C.

...................................‹cra Dairesi

Dosya No :....................................

112 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 119: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

TAfiINMAZIN AÇIK ARTIRMA fiARTNAMES‹ VE TUTANA⁄I

1-Alacakl›n›n ad› ve soyad› .............. .............. .............. ..............2-Borçlunun ad› ve soyad› .............. .............. .............. ..............3-Art›rman›n yap›laca¤›, yer, gün,saat .............. .............. .............. ..............4-fiartnamenin aç›k bulunduruldu¤u ilk gün.............. .............. .............. ..............Birinci Art›rma : ....../....../........ günü saat ................... ................... ...................

5-Art›rma tarihi ........‹kinci Art›rma : ...../....../........ günü saat ............... ...............6-Tafl›nmaz›n tapu kayd› ve niteli¤i : .................. .................. ................... .................. .................. .................. ................................... .................. ................... .................. .................. .................. ................................... .................. ................... .................. .................. .................. ................................... .................. ................... .................. .................. .................. ................................... .................. ................... .................. .................. .................. ................................... .................. ................... .................. .................. .................. ................................... .................. ................... .................. .................. .................. ................................... .................. ................... .................. .................. .................. ................................... .................. ................... .................. .................. .................. .................7-Tapu sicilindeki di¤er bilgiler ......................... ......................... .........................8-Tafl›nmaz üzerindeki mükellefiyetler .................... .................... ...................................... .................. ................... .................. .................. .................. .................9-Takdir olunan de¤er .............................. .............................. ..............................10-Art›rmaya ifltirak için al›nan teminat›n nev’i ve miktar› .................. .................................... .................. ................... .................. .................. .................. .................11-Tafl›nmaz›n son imar durumu ......................... ......................... .........................12-Baflkaca lüzumlu izahat ......................... ......................... .........................

A-Art›rmaya ifltirak edenlerin tafl›nmaz›n yukar›da yaz›l› tahmini de¤erinin yüzdeyirmisi olan .............. lira ............ kurufl pey akçesi veya bir bankan›n teminat mek-tubunu tevdi etmeleri lâz›md›r. Bu tafl›nmaz üzerinde hakk› olan alacakl› veya ilgili-den art›rmaya ifltiraki halinde alaca¤› mezkur nisbet reddesinde ise ayr›ca pey akçe-si ve teminat aranmaz.

B-Tafl›nmaz üzerindeki ........... ile birlikte sat›lacak borçlunun mezkur tafl›nmazile temin edilmifl flahsi ........... borcu al›c›ya intikal eyliyecektir. ‹potek ve ipotekliborç senediyle temin edilmifl olup bu suretle müflteriye devrolunan borçtan as›l borç-lunun kurtulmas› alacakl›n›n müracaat hakk›n›n mahfuz oldu¤unu ihaleden itibarenbir sene içinde kendisine bildirmifl olmas›na ba¤l›d›r (Türk Medeni Kanunu madde:888 Tafl›nmaz üzerindeki rehinle temin edilmifl muaccel borçlar müflteriye devredil-meyerek sat›fl bedelinden tercihan ödenecektir.

C-Tâyin edilen zamanda tafl›nmaz, üç defa ba¤r›ld›ktan sonra teklif olunan enyüksek bedel ................... lira ..............kuruflu geçmek flartiyle en çok art›rana ihaleedilir. Bedel bu miktar› bulmazsa en çok art›ran›n taahhüdü sakl› kalmak üzere art›r-ma (10) gün daha uzat›larak 10 uncu günü ayn› saatte yap›lacak art›rmada tafl›nmazen çok art›rana verilen en yüksek bedel (*) (Sat›fl isteyenin alaca¤›na rüçhan› olan di-¤er alacaklar ve sat›fl giderlerini geçmek flartiyle ihale edilir. Mecmuu olan ................lira ........... kuruflun mezkür tafl›nmaz ile temin edilmifl alacaklar› böyle bir bedel el-de edilmezse ihale yap›lamaz ve al›c› taahhütlerinden kurtulur.) ile ihale edilir.

1135. Ünite - ‹cra ve ‹ f lasa ‹ l iflk in Belge Doküman Örnekler i

Page 120: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

D-Art›rma için teklif muayyen para olmal›d›r. fiart ve kay›t kabul olunmaz. Tek-lifler yaz› ile veya flifahen olur. Yaz› ile yaz›lan teklif art›rmadan en az bir gün evvelyap›l›r. Bu teklif art›rma günü art›rmaya bafllamazdan evvel haz›r alanlara söylenebi-lir. Al›c› art›rma bedeli haricinde olarak fera¤ harc›n› vermeye mecburdur. Bundanbaflka al›c›ya ait alacak giderler ve hususlar :

....................... ........................ ............................ ......................... ...................... E-Tafl›nmaz kendisine ihale olunan kimse müddetinde paray› vermezse ihale ka-

rar› fesholunarak kendisinden evvel en yüksek teklifte bulunan kim ise arzetmifl ol-du¤u bedelle almaya raz› olursa ona, raz› olmaz veya bulunmazsa hemen (7) günmüddetle art›rmaya ç›kar›l›r. En çok art›rana ihale edilir ve iki ihale aras›ndaki farkve geçen günler için %10 hesap olunacak faiz ve di¤er zararlar ayr›ca hükme hacetkalmaks›z›n memuriyetimizce al›c›dan tahsil olunur. (X) ........../........./.........

‹cra Müdürü

Mühür ve ‹mza

(*) Sat›fl isteyene rüçhan› olan böyle alacakl› mevcut de¤ilse parantez için-

deki k›s›m çizilir.

(X) (‹‹K m.124, 125)

Borç ödemeden aciz vesikas›;

T.C.

...................................‹cra Dairesi

Dosya No :....................................

BORÇ ÖDEMEDEN AC‹Z VES‹KASI

Alacakl›n›n ad›, soyad› ve yerleflim : ...........................................................yerindeki adresi : ............................. .............................Borçlunun ad›, soyad› ve yerleflim : ...........................................................yerindeki adresi : ...........................................................Takibin hangi yolla yap›ld›¤› : ...........................................................Yap›lan ifllemin sonucu : ...........................................................Alaca¤›n faiz ve gider ile birlikte : ...........................................................miktar› : ...........................................................Aciz vesikas›n›n ne miktar ............................................................alacak için verildi¤i ve ka- ............................................................nuni dayana¤› : ...........................................................Takip iflâs yolu ile yap›lmak- .............................................................ta ise müflisin alaca¤› kabul .............................................................veya reddetti¤i : ...........................................................

‹flbu aciz vesikas› ‹cra ve ‹flas Kanununun (143), (251) inci maddeleri gere¤incealacakl› ............................ e verilmifltir.

(‹‹K m.143, 251)

........../......./..........

‹cra Müdürü

Mühür ve ‹mza

114 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 121: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Muvakkat rehin a盤› belgesi;

T.C.

...................... ‹cra Dairesi

Dosya No : ........................

MUVAKKAT REH‹N AÇI⁄I BELGES‹

1-Alacakl›n›n ad›, soyad› : ...................................................................2-Borçlunun ad›, soyad› : ...................................................................3-Alaca¤›n miktar› : (................................................................)4-Rehnedilenin takdir edilen k›ymeti : (................................................................)5-Takdir edilen k›ymete göre aç›kkalan miktar : ...................................................................

‹flbu rehin a盤› belgesi ‹cra ve ‹flâs Kanununun 150/f maddesi uyar›nca....../....../.......... tarihinde alacakl› ...................................... verilmifltir.

(‹‹K m.150/f)

......./......./..........

‹cra Müdürü

Mühür ve ‹mza

Reddiyat makbuzu;

T.C.

...................................‹cra Dairesi

....................................Mahkemesi C‹LT No:

SIRA No :

Dosya No : ...................................

Borçlunun ad›, soyad› : ..............................................................................

Alacakl›n›n ad›, soyad› : ..............................................................................

REDD‹YAT MAKBUZU

1155. Ünite - ‹cra ve ‹ f lasa ‹ l iflk in Belge Doküman Örnekler i

B E YA N I

No . Tarihi Lira Kurufl

.......................... .......................... .......................... ..........................

.......................... .......................... .......................... ..........................

.......................... .......................... .......................... ..........................

.......................... .......................... .......................... ..........................

Tutar› ..........................

Tahsil resmi olarak ..........................

Cezaevi harc› ..........................

Verilmesi lâz›m gelen ..........................

Page 122: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Yukar›da (*) ............................................... liran›n ................................. kuruflun.............................. verilmesi laz›md›r.

........./......./........

Mühür ve ‹mza

Mezkür paray› ‹cra veznesinden tamamen ald›m.

Alan›n ‹smi ve ‹mzas›

‹HTAR : (*) Lira ve Kurufl yaz› ile yaz›lacakt›r.

Harç tahsil müzekkeresi;

T.C.

‹cra Dairesi (Hâkimli¤i)

Dosya No :....................................

HARÇ TAHS‹L MÜZEKKERES‹

Yükümlünün ad›, soyad› : .........................................................................Yükümlünün son yerleflimyerindeki adresi : .........................................................................Harc›n kesinleflti¤i tarih : .........................................................................

Lira KuruflHarc›n türü ve niteli¤imiktar› : .........................................................................Toplam.................................................................................................. Defterdarl›¤›na.............................................................................................. Malmüdürlü¤üne

Yukar›da ad›, soyad› ve yerleflim yerindeki adresi yaz›l› mükellefin ve mükellefbulundu¤u .................lira ................. krfl. harc›n, Harçlar Kanununun 130 uncu mad-desi gere¤ince tahsili rica olunur.

(492 Say›l› K. m. 28, 130)........./......./...........

‹cra Müdürü Hâkim

Mühür ve ‹mza Mühür ve ‹mza

‹cra dairelerinde ilanen tebligat yap›lacak baflka hangi evraklar olabilir araflt›ral›m.

116 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

S O R U

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE

DÜfiÜNEL ‹M

SIRA S ‹ZDE

S O R U

DÜfiÜNEL ‹M

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE SIRA S ‹ZDE

AMAÇLARIMIZAMAÇLARIMIZ N NK ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

K ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T

2

Page 123: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

1175. Ünite - ‹cra ve ‹ f lasa ‹ l iflk in Belge Doküman Örnekler i

‹cra takipleriyle ilgili yaz›flmalar› yapmak,

‹cra takipleri, takip talebi ile bafllar. Takip talebi,icra müdürüne yaz› ile veya sözlü olarak yap›l›r.Bütün icra ve iflas takipleri bak›m›ndan, bir tiptakip talebi düzenlenmifltir. Takip yapmak iste-yen alacakl› hangi takibi yapmak istiyorsa, takiptalebinin kendisiyle ilgili k›s›mlar›n› doldurur. ‹c-ra takibi, ödeme emrinin borçluya tebli¤ edilme-si ile hükümlerini do¤urur. Ödeme emri, icra ta-kibinin temelini teflkil etmesi bak›m›ndan çokbüyük bir öneme sahip olup icra takip ifllemleri-nin birincisidir. Ödeme emrini icra dairesi dü-zenler. Kanun, ödeme ve icra emirlerinin neleriiçermesi gerekti¤i hakk›nda hükümler içermek-tedir. Bu emirlere bak›ld›¤›nda, bunlar›n iki anaparçadan olufltu¤u görülmektedir; takip talebin-deki kay›tlar, ihtar bölümü. ‹cra emrinde ise ala-cakl›n›n elinde bir ilam veya ilam niteli¤inde bel-ge bulunmas› halinde, alacakl› borçluya karfl›ilaml› icra takibi yapar. ‹cra müdürü, ilam›n ko-nusunun, tafl›n›r teslimi veya tafl›nmaz tahliye veteslimi oldu¤unu görürse, borçluya buna iliflkinicra emri gönderir.

‹cra dairelerinde ilanen tebligat yap›lacak ev-

raklar› yazmak,

‹cra dairesine ilanen tebligat yap›lacak evraklaraflunlar› örnek verebiliriz; tafl›n›r teslimine veyatafl›nmaz tahliye veya teslimine iliflkin icra emri,çocuk teslimi veya çocukla kiflisel iliflki kurulma-s›na iliflkin icra emri, para borcuna veya teminatverilmesine veya bir iflin yap›lmas›na veya yap›l-mamas›na, irtifak hakk›n›n veya gemi üzerindekiintifa hakk›n›n kald›r›lmas›na iliflkin ilamlar›n ic-ra emri, ipote¤in paraya çevrilmesi yolu ile ta-kipte icra emri, ilams›z takipte ödeme emri, Ta-fl›n›r rehninin paraya çevrilmesi yolu ile takipteödeme emri, ipote¤in paraya çevrilmesi yolu iletakipte ödeme emri, iflas yolu ile adi takipte öde-me emri, kambiyo senetlerine (çek, poliçe veemre muharrer senet) özgü iflas yolu ile takipteödeme emri, adi kiraya ve has›lat kiralar›na aittakipte ödeme emri, yaz›l› sözleflme ile kiralanantafl›nmaz›n kira süresinin bitmesi durumunda tah-liye emri, itiraz belgesi, haciz tutana¤›, davet ka-¤›d›, tafl›n›r›n aç›k artt›rma flartnamesi ve tutana-¤›, tafl›n›r›n aç›k artt›rma ilan›, tafl›nmaz›n aç›kartt›rma flartnamesi ve tutana¤›, borç ödemedenaciz vesikas›, muvakkat rehin a盤› belgesi, red-diyat makbuzu, harç tahsil müzekkeresi.

Özet

1NA M A Ç

2NA M A Ç

Page 124: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

118 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Bu üniteyi anlay›p anlamad›¤›m›z› ölçmek için afla¤›da-ki sorular›, s›nav oluyormufl gibi cevaplay›n›z. Do¤rucevaplar› ünitenin sonunda bulacaks›n›z. Baflar› duru-munuza göre ünitenin tümüne ya da cevaplamad›¤›n›zsorulara iliflkin bölümleri yeniden çal›fl›p çal›flmayaca-¤›n›za kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K‹, S‹Z‹

DE⁄ERLEND‹R‹CEK K‹fi‹, fiU ANDA Y‹NE S‹ZS‹N‹Z.

1. ‹cra takibi alacakl›n›n afla¤›dakilerden hangisine yö-neltti¤i taleple bafllar?

a. Asliye Hukuk Mahkemesib. Sulh Hukuk Mahkemesic. Ticaret Mahkemesid. ‹cra Dairesie. Savc›l›k Makam›

2. Ödeme emrinin düzenlenmesi için afla¤›dakilerdenhangisi gerekir?

a. Alacakl›n›n talebib. Borçlunun talebic. Mahkemenin talebid. 3. kiflinin talebie. Borçlu vekilinin talebi

3. Ödeme emrini afla¤›dakilerden hangisi düzenler?a. Ticaret Mahkemesib. ‹cra Dairesic. Asliye Hukuk Mahkemesid. Sulh Hukuk Mahkemesie. ‹fl Mahkemesi

4. Tafl›nmaz tahliye veya teslimine iliflkin icra emrindeafla¤›dakilerden hangisi bulunmaz?

a. ‹lâm› veren mahkeme b. ‹lâm›n tarih ve numaras›c. Rehnedilenin ne oldu¤ud. Talebin neden ibaret oldu¤ue. Alacakl›n›n ad› soyad›

5. ‹pote¤in paraya çevrilmesi yolu ile takipte ödemeemrinde bulunmas› gerekenlerle ilgili afla¤›daki ifade-lerden hangisi yanl›flt›r?

a. Alacakl›n›n ad ve soyad› yaz›lmal›d›r.b. Borçlunun ad ve soyad› yaz›lmal›d›r.c. Kanuni temsilci varsa ad ve soyad› yaz›lmal›d›r. d. Rehnedilen ne oldu¤u belirtilmelidir.e. Alaca¤›n veya istenen teminat›n alt›n olarak kar-

fl›l›¤› bulunmal›d›r.

6. Tafl›n›r teslimine veya tafl›nmaz tahliye ve tesliminedair icra emrinde tafl›nmaz/tafl›n›r›n kaç gün içinde tes-lim edilmesi gerekti¤i belirtilir?

a. 7 b. 10c. 15d. 20e. 30

7. ‹cra emriyle ilgili afla¤›daki ifadelerden hangisi yan-

l›flt›r?

a. ‹cra müdürü gönderir.b. ‹cra emrine karfl› itiraz edilebilir.c. Takibin cinsine göre farkl›l›klar gösterir.d. Alacakl›n›n ad ve soyad› yaz›l›r.e. Borçlunun ad ve soyad› yaz›l›r.

8. Ödeme emriyle ilgili afla¤›daki ifadelerden hangisiyanl›flt›r?

a. ‹cra takibinin temelini teflkil eder.b. Borçlu ödeme emrinin kendisine tebli¤ edilme-

sinden önce dinlemezc. Borçlu ödeme emrine itiraz edebilir.d. Uygulamada bas› örnekler kullan›l›r.e. ‹cra takip ifllemlerinin sonuncusudur.

9. Ödeme emrine karfl› borçlu tebli¤ tarihinden itiba-ren kaç gün içinde itiraz edebilir?

a. 7b. 10c. 15d. 20e. 30

10. Takip talebinin içeri¤inde afla¤›dakilerden hangisibulunmaz?

a. Alacakl›n›n ad ve soyad›b. Borçlunun ad ve soyad›c. Takip terekeye karfl› aç›lm›flsa, mirasç›n›n ad› ve

soyad›d. Borçlunun takip yollar›ndan hangisini talep ey-

ledi¤ie. Alaca¤›n veya talep olunan teminat›n cins ve

Türk paras›yla tutar›

Kendimizi S›nayal›m

Page 125: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

1195. Ünite - ‹cra ve ‹ f lasa ‹ l iflk in Belge Doküman Örnekler i

“Takip talebindeki kay›tlar hemen hemen tüm takipyollar› için, özellikleri ve baflvurulacak yolun belirlen-mesi d›fl›nda müflterek iken, ödeme emri düzenlenme-si ve gönderilmesi her takip yolu için farkl›l›k gösterir. ‹cra müdürü borçlu say›s›ndan bir fazla ödeme emridüzenler. Bir nüsha borçluya verilir, di¤eri icra dosyas›-na konur. Ancak, alacakl› isterse, bir nüsha daha dü-zenlenerek ücretsiz olarak kendisine verilir. Nüshalararas›nda fark bulunursa borçludaki esas al›n›r (m. 60,III, IV)”

Kaynak: Pekcan›tez H. ve di¤erleri. (2010). ‹cra ve ‹flas

Hukuku, (s. 161), Yetkin Yay›nlar›, Ankara

1. d Ayr›nt›l› bilgi için “‹cra Takip Talebi” konusunabak›n›z.

2. a Ayr›nt›l› bilgi için “Ödeme Emri” konusuna ba-k›n›z.

3. b Ayr›nt›l› bilgi için “Ödeme Emri” konusuna ba-k›n›z.

4. c Ayr›nt›l› bilgi için “‹cra Dairelerinde ‹lanen Teb-ligat Yap›lacak Evraklar” konusuna bak›n›z.

5. e Ayr›nt›l› bilgi için “‹cra Dairelerinde ‹lanen Teb-ligat Yap›lacak Evraklar” konusuna bak›n›z.

6. a Ayr›nt›l› bilgi için “Tafl›n›r Teslimine Veya Ta-fl›nmaz Tahliye Ve Teslimine Dair ‹cra Emri”konusuna bak›n›z.

7. b Ayr›nt›l› bilgi için “‹cra Emirler” konusuna ba-k›n›z.

8. e Ayr›nt›l› bilgi için “Ödeme Emirleri” konusunabak›n›z.

9. a Ayr›nt›l› bilgi için “Ödeme Emirleri” konusunabak›n›z.

10. e Ayr›nt›l› bilgi için “‹cra Takip Talebi” konusunabak›n›z.

Okuma Parças› Kendimizi S›nayal›m Yan›t Anahtar›

Page 126: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

120 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

S›ra Sizde 1

Örnek vermek gerekirse;

1-Alacakl›n›n ve varsa kanuni temsilcisinin ve .................

vekilinin ad›, soyad›, vergi kimlik numaras› .................

ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl› yabanc› .................

ülkede oturuyorsa Türkiye’de gösterece¤i .................

yerleflim yerindeki adresi :.................

2-Borçlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad›, ..................

soyad› ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl› ..................

taraf›ndan biliniyorsa vergi kimlik numaras› :.................

3-Takip terekeye karfl› aç›lm›flsa mirasç›lar›n, ..................

ad›, soyad› ve yerleflim yerindeki adresleri :.................

4-Alaca¤›n veya istenen teminat›n Türk paras›yla ..................

tutar› ve faizli alacaklarda faizin miktar› ile ..................

ifllemeye bafllad›¤› gün; alacak veya teminat ..................

yabanc› para ise alaca¤›n hangi tarihteki kur ..................

üzerinden talep edildi¤i ve faizi :.................

5-Tafl›n›r rehni veya ipotekle temin edilmifl olan ..................

bir alacak talebinde rehnedilenin ne oldu¤u ..................

rehnedilen üçüncü flah›slar taraf›ndan verilmifl ..................

veya mülkiyeti üçüncü flahsa geçmifl ise ad› ve ..................

soyad›, rehnedilen fley üzerinde, sonra gelen re- ..................

hin hakk› varsa bu hakka sahip olan kiflinin ad›, ..................

soyad›, yerleflim yerindeki adresi :.................

6-Takip, ilâma veya ilâm hükmündeki belgeye ...................

müstenit ise ilâm veya belgeyi veren makam›n ...................

ad›, ilâm veya belgenin tarihi, numaras› ve özeti : .................

7-Adî veya has›lat kiralar›na ait takip talebi : .................

8-Tevdi edilen senet (Poliçe, emre muharrer senet, ..............

çek) in tarih ve numaras›, özeti, senede dayal› ...................

de¤ilse borcun sebebi : .................

9-Alacakl›n›n takip yollar›ndan hangisini seçti¤i : .................

Yukar›daki ( ) bentte yazd›¤›m hakk›m›n al›nmas›n›

talep ederim.

......../......../...............

Alacakl› veya Vekilinin

‹mzas›

(‹‹K m.8, 58)

S›ra Sizde 2

Tafl›n›r rehninin paraya çevrilmesinde borçlunun malbeyan›nda bulunmas›na davet ka¤›d›, ‹kinci haciz ih-barnamesi, Üçüncü haciz ihbarnamesi (bildirim), ‹stih-kak iddias›n›n bildirilmesine iliflkin belge, Tafl›nmaz›naç›k artt›rma ilan›, ‹flasa (iflas›n kapanmas›na-iflas›nkald›r›lmas›na) iliflkin ilan, Tasfiyenin tatili ilan›, Basittasfiyede alacakl›lar› davet ilan›, Adi tasfiye ve iflas›naç›lmas›n›n ilan›, S›ra cetvelinin ve ikinci alacakl›lar top-lant›s›n›n ilan›, Tafl›n›r rehninin paraya çevrilmesi yoluile ilaml› takipte icra emri, ‹‹K.nun 153.maddesi gere¤iipotek alacakl›s›na gönderilen muht›ra, Gayrimenkulünk›ymet takdir raporunun ilanen tebli¤i, ‹‹K.nun135.maddesi gere¤i düzenlenen tahliye emri vb.

Yararlan›lan ve BaflvurulabilecekKaynaklarKURU B. ARSLAN R. YILMAZ E. (2010). ‹cra ‹flas Huku-

ku, 24. Bask›, Yetkin Yay›nlar›, Ankara.PEKCANITEZ H. ATALAY O. SURGURTEK‹N Ö.M.,

ÖZEKES M. (2010), ‹cra ve ‹flas Hukuku, Yetkin Ya-y›nlar›, Ankara.

ÜLKÜ N. G. (2006). ‹cra Hukukunda Ödeme Emri, Mar-mara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, YüksekLisans Tezi, ‹stanbul

YILMAZ E. YILMAZ Ü. (2006) Hukuk Rehberi, 8. Bask›,Yetkin Yay›nlar›, Ankara

YILMAZ E. (2008). Adli Yaz› ve Yaz›flma Usulleri, 2. Bas-k›, Yetkin Yay›nlar›, Ankara

YILMAZ E. (2010). Hukuk Sözlü¤ü, Yetkin Yay›nlar›,Ankara

S›ra Sizde Yan›t Anahtar›

Page 127: Hukuk Dili Ve Adli Yazi
Page 128: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Bu üniteyi tamamlad›ktan sonra;‹lanlar› inceleyebilecek,Tebligatlar› aç›klayabilecek bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.

‹çindekiler

• ‹lan• Tebligat

Anahtar Kavramlar

Amaçlar›m›z

NN

Hukuk Dili ve AdliYaz›flmalar

• ‹LÂNLAR• TEBL‹⁄-TEBL‹GAT VE BELGELER‹

‹lanlar ve Tebli¤Belgeleri

6HUKUK D‹L‹ VE ADL‹ YAZIfiMALAR

Page 129: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

‹LÂNLAR‹lan genellikle duyuru, duyurma, kamuoyunun veya belli baz› üçüncü kiflilerin ha-beri olsun diye aç›klama, bir durumu yay›n yoluyla bildirme gibi anlamlara gelir.Bas›n ‹lan Kurumu Teflkiline Dair (1961 tarihli ve 195 say›l›) Kanun resmi ilanlar›flöyle tan›mlamaktad›r: “Kanun, tüzük ve yönetmeliklerle yay›nlanmas› mecburiolan (özel dernekler hariç) veya genel ve katma bütçeli dairelerle il özel idareleri,belediyeler, köyler ve iktisadi devlet teflekkülleri ve sermayesinin yar›s›ndan fazla-s› kamu hukuku tüzel kiflilerine ait bulunan teflekküllerin verdikleri, reklam mahi-yetini tafl›mayan ilanlar, resmi ilan say›l›r” (m.29). Yine ayn› Kanunun 40. madde-sine göre “resmi ilanlar, resmi ilan say›lmayan ve gerçek ve tüzel kifliler taraf›ndangazete ve dergilerde (mevkutelerde) yay›nlanmak üzere verilip de reklam mahiye-tinde bulunmayan ilanlar hususi ilan say›l›r (f›kra I). Sat›fl› art›rmak gibi ticari gaye-lerle veya bir yere veya bir fikre ra¤bet sa¤lamak gibi maddi veya manevi menfa-at temini maksad›yla gazete ve dergilerde yaz›, resim veya çizgilerle yap›lan ilan-lar, reklam say›l›r (f›kra II).

Resmi ilanlar, Bas›n ‹lan Kurumunun flubesi bulunan yerlerin belediye hudut-lar› içinde bu flubeler arac›l›¤› ile yay›mlat›l›r. Kurumun flubesi bulunmayan yerler-de, resmi ilanlar›n yay›mlanmas›na valilikler arac› olurlar. Gazete ve dergiler ald›k-lar› resmi ilanlar› zaman›nda yay›mlarlar; hakl› bir neden bulunmad›kça bu ilanla-r› almaktan kaç›namazlar (TK m. 37. maddesi hükmü sakl›d›r) (195 s.K. m.31).

Resmi ilanlar, görüfl fark› aranmaks›z›n, 34. maddede belirtilen niteliklere sa-hip gazete ve dergilere Bas›n ‹lan Kurumu Genel Kurulunun saptayaca¤› esaslarçerçevesinde da¤›t›l›r (195 s.K. m.32). Ancak, 7201 say›l› Tebligat Kanunu gere-¤ince yay›nlat›lacak ilanlar›n, tebligat› ç›karan makam›n tayin etti¤i gazetelerdeyay›mlanmas› zorunludur (195 s.K. m. 33,I). ‹lanen tebligat›n yay›nlanaca¤› gaze-te, nitelikleri belirlenen gazetelerden biri de¤ilse, tebligat› ç›karan makam, bunugerektiren özel sebebi, ilanla birlikte kuruma ve valili¤e bildirmekle görevli bu-lunmaktad›r. Bu görev yerine getirilmezse, tebligat ilan›, genel usule göre yay›n-lat›l›r (195 S.K. m.33,II).

Resmi ilanlar›n verilece¤i gazete ve dergilerin nitelikleri, içerik, sayfa, say› ve öl-çüsü, kadro, fiili sat›fl, en az yay›n yaflam süresi bak›m›ndan ve uygun görülecek di-¤er yönlerden Bas›n ‹lan Kurumu Genel Kurulunca saptan›r (195 s.K. m.34). Da¤›t-ma esaslar›, dergi ve gazetelerin nitelikleri ve bunlara 35. madde gere¤ince yükleti-lecek ödevler hakk›nda Kurum Genel Kurulunca verilecek kararlar, Resmi Gazete

‹lanlar ve Tebli¤ Belgeleri

195 say›l› Kanunu 41/II’yegöre Bas›n ilan kurumununbir görevi de, resmi ilanlar›ngazete ve dergilerdeyay›mlanmas›na arac›olmakt›r.

Page 130: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

ile ilan edilir (195 s.K. m. 37). Resmi ilanlar›n fiyat tarifesi, Bas›n ‹lan Kurumu Ge-nel Müdürlü¤ünün önerisi üzerine Bakanlar Kurulunca saptan›r ve Resmi Gazetedeyay›nlan›r (195 s.K. m.39). Özel ilanlar ise, bunlar› veren gerçek veya tüzel kiflilerinisteklerine uygun olarak gazete ve dergilerle yay›mlan›r (195 s.K. m.43, I). Bas›n‹lan Kurumunun arac› oldu¤u ilanlar›n alt›na “Bas›n” kelimesi ve bu kelimenin ya-n›na kurumun ald›¤› y›ll›k s›ra numaras› konur (195 s.K. m. 46). (Y›lmaz, 2008:202).

‹lan Verilecek DurumlarMevzuat›m›zda, ilan verilmesine iliflkin olarak çeflitli hükümler bulunmaktad›r. Buhükümlerin bir k›sm›nda yaln›zca ilandan söz edilmekte, bir k›sm›nda ise, ilan›nnas›l, hangi içerikle, kaç defa yap›laca¤› ve hatta baz› hükümlerde de ilan›n hanginiteliklere sahip gazetelerde yap›laca¤› belirtilmektedir.

‹lan edilecek örnekler düflünelim.

Uygulamada Yap›lan ‹lanlarla ‹lgili Baz› ÖrneklerYasada ilan›n hangi tür gazetelerde yay›nlanaca¤›na iliflkin bir hüküm yoksa ilanilgililerin kolayca bulup görebilece¤i, gazetelerle yap›lmal›d›r. Yarg›tay’›n da çeflit-li kararlar›nda belirtildi¤i gibi, “Resmi Gazete, serbest sat›lan ve her yerde da¤›t›lanve bu bak›mdan ilan konusunun ilgilinin bilgilenmesini sa¤layacak en emin bir ga-zete niteli¤inde olmad›¤›ndan, ilan›n Resmi Gazete ile yap›lmas› do¤ru de¤ildir. Busebeple Resmi Gazete ile adli ilan yay›nlanmas› uygulanmas›na, yasal zorunlulukbulunmad›¤› sürece baflvurulmamal›d›r.

Uygulamada yap›lan ilanlar›n hemen hepsinde (istisnalar hariç), “...........Mah-kemesinden” bafll›¤› kullan›lmaktad›r. Baz› ilanlarda “............. Mahkemesinden AB’ye duyuru”; “XX A.fi ‹flas ‹daresinden Duyuru” fleklinde ilan› yöneldi¤i kifli veyakifliler aç›kça gösterilmektedir.

Sizce bu uygulama do¤ru mudur?

Türkiye Barolar Birli¤i Baflkanl›¤›

Ankara 00/12/2008

BARO BAfiKANLI⁄I

_______________

DUYURU NO: 2008/000‹lgi:00.00.2002 tarih,2002/00 say›l› duyurumuz.‹lgide kay›tl› duyurumuz ile kredi baflvurusu ve baflvuru s›ras›nda talep edilen belgeler

bildirilmiflti.Bu kez; Halk Bankas›’nca kredi amac›yla aç›lacak hesap için avukat stajyerlerinin imza

örne¤i istenmifltir.T.Barolar Birli¤i’nin internet sitesinde de yay›nlanan baflvuru formuna, ekte bir kopyas›

sunulan “imza örne¤i” formu eklenmifl olup, mutlak surette kredi taleplisine imzalatt›r›lma-s› ve baflvuru formlar›na eklenmesi gerekmektedir. ‹mza örne¤i olmayanlar›n banka hesap-lar› aç›lamayacakt›r. Bu nedenle baflvuru formlar›n›n Birli¤imize gönderilirken istenen di¤erbelgeler ile birlikte mutlaka imza örne¤inin bulunmas›na özen gösterilmelidir.

Bilgilerinize rica ederim. Sayg›lar›mla.

Türkiye Barolar Birli¤iBaflkan›

Av. Xxxxxxx

124 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

S O R U

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE

DÜfiÜNEL ‹M

SIRA S ‹ZDE

S O R U

DÜfiÜNEL ‹M

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE SIRA S ‹ZDE

AMAÇLARIMIZAMAÇLARIMIZ N NK ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

K ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T

1

S O R U

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE

DÜfiÜNEL ‹M

SIRA S ‹ZDE

S O R U

DÜfiÜNEL ‹M

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE SIRA S ‹ZDE

AMAÇLARIMIZAMAÇLARIMIZ N NK ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

K ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T

2

Page 131: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

ADALET BAKANLIGI’NDAN1- Bakanl›¤›m›zca, yaz›l› ve mülakat s›navlar› ile 9-5. dereceli kadrolara 140 adet icra

müdür ve icra müdür yard›mc›s› aç›ktan ve naklen al›nacakt›r.2- ...................................................

..........................................................

........................................................

....................................................................................... DUYURULUR.(Bas›n: 00000)

T.C. ................ ‹cra Dairesi Dosya No : 2009/0000 E.

TAfiINMAZIN AÇIK ARTIRMA ‹LÂNI Sat›lmas›na karar verilen tafl›nmaz›n cinsi, niteli¤i, k›ymeti, adedi, önemli özellikleri:1. ‹‹K.127 Md. GÖRE SATIfi ‹LANININ TEBL‹⁄‹:Adresleri tapuda kay›tl› olmayan alakadarlara, gönderilen tebligatlar›n tebli¤ imkâns›zl›-

¤› halinde ifl bu sat›fl ilan› tebli¤ yerine kaim olmak üzere ilanen tebli¤ olunur.2. ‹‹K.nun 151.Md. GÖRE SIRAYA ‹T‹RAZ:Alaca¤a mahsuben ihalenin yap›lmas› veya sat›fl bedelinin s›ra cetveli yap›lmadan ipo-

tek alacakl›s›na ödenece¤inden, alakadarlar›n sat›fl› takip ederek ‹‹K. nun 142.md. göre iti-razlar› olan›n bu hakk›n 7 gün içinde kulland›klar›na dair dosyam›za derkenar ibraz etme-leri, ‹‹K.83.100.142.151 MK nun 789,777 md. göre ayr›ca tebli¤ olunur.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................tapudaki tüm ilgililere tebli¤ yerine kaim olmak üzere ilân olunur.

(‹‹K m.126) 00.07.2010(*) ‹lgililer tabirine irtifak hakk› sahipleri de dahildir

XXXX YYYY‹cra Müdür Yard.

‹lan Örnekleri‹sim de¤iflikli¤i;……… ASL‹YE HUKUK HAK‹ML‹⁄‹NDEN

0000/0000…….. ‹li, …………… Mahallesi ………. Cilt, …… sahife ve 00/00 hanede kay›tl› …….

Ve …….. olma ……… do¤umlu ………………. öz ad› Mahkememiz ………… gün 2010/00-00 ilam› ile ……… olarak düzeltilmifltir. Keyfiyet MK 27. maddesi gere¤ince ilan olunur.

Vasiyetname ilan›;……... SULH HUKUK HAK‹ML‹⁄‹NDEN

0000/00Vasiyetnamesi sebebiyle terekesine Mahkememizce el konulan müteveffiye …………

‘ün kanuni mirasç›lar›n›n s›fat ve adetleri tesbit olunamad›¤›ndan. ‹lanen tebligat yap›lmas›-na karar verilmifltir.

Bu itibarla, muris ………… Bursa …… Noterli¤ince tanzim olunun …./…/….. tarih……. Say›l› vasiyetnamesinde: Bursa’da …………. Caddesi numara ……’de muhkim.……’nin ………… mahallesinde Hane: …., Cilt: …., Sahife:…..., kay›tl›, ……… k›z› …….Do¤umlu ………………’e manen medyun gitmemek için vefat›nda ikamet etti¤i evde eveflyas› olarak ne zuhur ederse cümlesinin mumaileyh ……………’e verilmesine vasiyet et-mifltir.

‹lgililere ve 3. flah›slara ilanen duyurulur.

1256. Ünite - ‹ lanlar ve Tebl i¤ Belgeler i

Page 132: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Vasi atanmas› ilan›;……….. A‹LE MAHKEMES‹NDEN

0000/000Halen ……. ……… Sokak No: …. Kat: … adreste ikamet eden …………., ayn› adreste

ikamet eden kardeflleri …………. ve …………’ye reflit olmamalar›, anne ve babalar›n›n ve-fat etmesi nedeniyle vasi tayin edilmifltir. Keyfiyet ilan olunur.

Gaipli¤e karar verilmesi ilan›; ……… ASL‹YE HUKUK HAK‹ML‹⁄‹NDEN,

0000/00Davac›lar ………. ve ………… taraf›ndan aç›lan gaiplik davas›n›n yap›lan duruflmas› s›-

ras›nda: Dava konusu …….. Caddesi ……….. Sokak, No. …. ……. adresinde ikamet ederken

davac›lar›n murisi olan (……..) …………… 2009 Kas›m ay›ndan bu yana kay›p oldu¤un-dan bahisle, bugüne kadar kendisinden bir haber al›namad›¤›n›, akli dengesinin yerindebulunmad›¤›n›, kendisinin ……. yafllar› civar›nda bulundu¤u, ölümüne muhakkak nazar› ilebak›labilece¤i düflünülerek: ………….. ‘› tan›yan ve bilenlerin iflbu ilan tarihinden itibarenbir y›l içerisinde Mahkememizin 0000/00 say›l› dosyas›na müracaatlar› MK’nun 32 vd 32/2maddeleri gere¤ince ilan olunur.

Tescil ve iptal davas›nda yasal mirasç›lar› davet;………… ASL‹YE HUKUK HAK‹ML‹⁄‹NDEN

0000/00Davac› …………. Taraf›ndan, davar› ………… Köyü tüzel kiflili¤i ve …………….. mal-

müdürlü¤ü ve keza Orman ‹daresi Genel Müdürlü¤ü aleyhine Mahkememizde aç›lm›fl bu-lunan tescil davas›n›n yap›lan aç›k duruflmas› s›ras›nda:

Mahalli ve gazete ilanlar›n›n yap›lmas›na karar verilmifl olmakla. ………. ‹li ……….. ilçesi, …………… Köyü hudutlar› içinde kain bulunan, do¤rusu or-

man, bat›s› ……………, kuzeyi hali boflluk, güneyi ise k›smen dere ve k›smen de yayla çi-men a¤›l› ile çevrili bulunan dava konusu ……. Metrekarelik tafl›nmaz ile ilgili ve alakalar›bulunanlar›n ilan›m›z›n gazetede neflredildi¤i tarihten sonra gelen üç ay içerisinde yukar›daesas numaras› yaz›l› bulunan Mahkememizde dava dosyas›na baflvurular› ilan olunur.

Haks›z rekabet ile ilgili duyuru ilan›;……… ‹CRA MÜDÜRLÜ⁄ÜNDEN

0000/000Davac›lar XXXXX YYYY Büyükflehir Belediyesi ‹ç ve D›fl Ticaret A.fi. taraf›ndan daval›

…………. Ma¤azalar› Ltd. fiti. aleyhine aç›lan haks›z rekabet davas›n›n yap›lan aç›k durufl-mas› sonucunda:

………. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin verilen …./…./…. Tarih, ……/… Esas, ……/….karar say›l› ilam› ile; daval› ………. XXXXX Ma¤azalar› Ltd. fiti’nin davac›n›n “XXXXX” tica-ret ünvan› ile markas›na karfl› haks›z rekabet teflkil etmesi nedeniyle bu haks›z rekabetinönlenmesine ve daval›ya …….. numaral› …../…./…. Tarihli ticaret ünvan›n›n iptali ile sicil-den silinmesine: “XXXXX” sözcü¤ünün marka olarak kullan›lmas›n›n yasaklanmas›na:

Daval›n›n haks›z rekabet nedeniyle davac›n›n u¤rad›¤› zararlar hakk›nda maddi manevitazminat hakk›n›n sakl› tutulmas›na;

Karar verilmifltir. Keyfiyet ilan olunur.

126 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 133: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

‹htiyati tedbir karar›;

…………ASL‹YE HUKUK HAK‹ML‹⁄‹NDEN

0000/000

Davac› ………… hamiline yaz›l› …………….. Bankas› ………… flubesindeki hesaba yö-

nelik keflideci ……………….. oldan …………… say› ve …../…./…. Tarihli ……………

TL’lik çeki kabetti¤inden bahisle iptalini istemifltir.

TTK.’nun 673 maddesine göre yukar›da nitelikleri yaz›l› çekin 3 ay içinde mahkememi-

ze getirilmesi ya da yollanmas›, aksi halde iptaline karar verilece¤i ilan olunur. …./…./….

Tafl›nmaz aç›k art›rma ilan›;

T.C.

…………. ‹cra Dairesi

Dosya No :2009/….. E.

TAfiINMAZIN AÇIK ARTIRMA ‹LANI

Sat›lmas›na karar verilen tafl›nmaz›n cinsi, niteli¤i, k›ymeti, adedi, önemli özellikleri:

1. ‹‹K.127 Md. GÖRE SATIfi ‹LANININ TEBL‹⁄‹:

Adresleri tapuda kay›tl› olmayan alakadarlara, gönderilen tebligatlar›n tebli¤ imkans›zl›-

¤› halinde ifl bu sat›fl ilan› tebli¤ yerine kaim olmak üzere ilanen tebli¤ olunur.

2. ‹‹K.nun 151.Md. GÖRE SIRAYA ‹T‹RAZ:

Alaca¤a mahsuben ihalenin yap›lmas› veya sat›fl bedelinin s›ra cetveli yap›lmadan ipo-

tek alacakl›s›na ödenece¤inden, alakadarlar›n sat›fl› takip ederek ‹‹K. nun 142.md. göre iti-

razlar› olan›n bu hakk›n 7 gün içinde kulland›klar›na dair dosyam›za derkenar ibraz etme-

leri, ‹‹K.83,100,142,151 MK nun 789,777 md. göre ayr›ca tebli¤ olunur.

…….. Merkez ……..Mah. …… ada, …. nolu parsel …… m2, alana sahip olup, arsan›n

imar durumuna göre bodrum+2 katl› betonarme karkas mesken inflaat› yap›labilir vaziyette-

dir. Arsan›n %…… kullan›m al›n› olmas›ndan dolay› mevcut parsele …… m2 taban alan›n-

da tek daireli …. adet mesken inflaat› yap›labilir. Arsa do¤u cepheli olup flehir merkezine 3.

km. uzakl›ktad›r. arsa yol cephesinden ….. m. çekmesi mevcuttur. Arsan›n 1/3 hissesi

……….. TL muhammen bedelle sat›lacakt›r.

Sat›fl flartlar› :

1 – Sat›fl …./…./…. günü saat ….. den …..’e kadar ……….‹cra Müdürlü¤ü Önünde;

aç›k art›rma suretiyle yap›lacakt›r. Bu art›rmada tahmin edilen de¤erin % ….’›n› ve rüçhan-

l› alacakl›lar varsa alacaklar› toplam›n› ve sat›fl giderlerini geçmek flart› ile ihale olunur. Böy-

le bir bedelle al›c› ç›kmazsa en çok art›ran›n taahhüdü sakl› kalmak flart›yla …./…./…. gü-

nü …… de saat ….. de ikinci art›rmaya ç›kar›lacakt›r. Bu art›rmada da tahmin edilen de¤e-

rin % …’›n› ve rüçhanl› alacakl›lar›n alaca¤› ile sat›fl ve paylaflt›rma giderlerini geçmesi flar-

t›yla en çok art›rana ihale olunur.

2 – Art›rmaya ifltirak edeceklerin, tahmin edilen de¤erin % 20’si oran›nda pey akçesi ve-

ya bu miktar kadar banka teminat mektubu vermeleri lâz›md›r. Sat›fl peflin para iledir, al›c›

istedi¤inde (10) günü geçmemek üzere süre verilebilir. Damga vergisi, tapu al›m harc› ve

masraflar› gayrimenkulün teslim masraflar› ve KDV al›c›ya aittir. Tapu sat›m harc›, tafl›nma-

z›n ayn›ndan do¤an birikmifl vergi borcu ile tellaliye resmi sat›fl bedelinden ödenir.

3 – ‹potek sahibi alacakl›larla di¤er ilgilerin (*) bu gayrimenkul üzerindeki haklar›n›

özellikle faiz ve giderlere dair olan iddialar›n› dayana¤› belgeler ile (15) gün içinde dairemi-

ze bildirmeleri laz›md›r; aksi takdirde haklar› tapu sicil ile sabit olmad›kça paylaflmadan ha-

riç b›rak›lacakt›r.

1276. Ünite - ‹ lanlar ve Tebl i¤ Belgeler i

Page 134: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

4 – Sat›fl bedeli hemen veya verilen mühlet içinde ödenmezse ‹cra ve ‹flas Kanununun

133 üncü maddesi gere¤ince ihale feshedilir. ‹ki ihale aras›ndaki farktan ve %10 faizden al›c›

ve kefilleri mesul tutulacak ve hiçbir hükme hacet kalmadan kendilerinden tahsil edilecektir.

5 – fiartname, ilân tarihinden itibaren herkesin görebilmesi için dairede aç›k olup gide-

ri verildi¤i takdirde isteyen al›c›ya bir örne¤i gönderilebilir.

6 – Sat›fla ifltirak edenlerin flartnameyi görmüfl ve münderecat›n› kabul etmifl say›lacak-

lar›, baflkaca bilgi almak isteyenlerin ……/….. E. say›l› dosya numaras›yla müdürlü¤ümü-

ze baflvurmalar›, tapudaki tüm ilgililere tebli¤ yerine kaim olmak üzere ilân olunur.

(‹‹K m.126)

…../…./……

‹cra Müdürü

Tafl›n›r aç›k art›rma ilan›;

T.C.

.......................... ‹cra Dairesi

Dosya No : ...........................

TAfiINIRIN AÇIK ARTIRMA ‹LANI

Bir borçtan dolay› hacizli ve afla¤›da cins, miktar ve de¤erleri yaz›l› mallar sat›fla ç›kar›l-

m›fl olup:

Birinci art›rman›n ....../....../.......... günü saat ..................................... de

.................................. de yap›laca¤› ve o gün k›ymetlerinin % 60’›na istekli bulunmad›¤› tak-

dirde ....../....../............ günü ayn› yer ve saatte 2. art›rman›n yap›larak sat›laca¤›; flu kadar ki,

art›rma bedelinin mal›n tahmin edilen de¤erinin %40’›n› bulmas›n›n ve sat›fl isteyenin alaca-

¤›na rüçhan› olan alacaklar›n toplam›ndan fazla olmas›n›n ve bundan baflka paraya çevirme

ve paylar›n paylaflt›rma giderlerini geçmesinin flart oldu¤u; mahcuzun sat›fl bedeli üzerinden

% ....... oran›nda K.D.V.’nin al›c›ya ait olaca¤› ve sat›fl flartnamesinin icra dosyas›nda görüle-

bilece¤i; gideri verildi¤i takdirde flartnamenin bir örne¤inin isteyene gönderilebilece¤i; faz-

la bilgi almak isteyenlerin yukar›da yaz›l› dosya numaras›yla Dairemize baflvurmalar› ilân

olunur. ......./....../..........

...../...../..........

‹cra Müdürü

Mühür ve ‹mza

Takdir Edilen De¤eri

Lira Krfl. Adedi Cinsi Niteli¤i ve Önemli Özellikleri

............... ............... ............... ............... ...............................................

............... ............... ............... ............... ...............................................

............... ............... ............... ............... ...............................................

............... ............... ............... ............... ...............................................

............... ............... ............... ............... ...............................................

............... ............... ............... ............... ...............................................

............... ............... ............... ............... ...............................................

(‹‹K m.114/1, 114/3)

128 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 135: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Adî tasfiye ve iflâs›n aç›lmas›n›n ilan›;

T.C.

...................................‹flas Dairesi

Dosya No :....................................

ADÎ TASF‹YE VE ‹FLASIN AÇILMASININ ‹LANI

Müflisin ad›, soyad› ve adresi :.............................................................................

‹flâs›n aç›ld›¤› tarih :............................................................................

................................. inci Ticaret Mahkemesince iflâs›na karar verilmifl olan yukar›da is-

mi ve adresi yaz›l› müflis hakk›ndaki tasfiyenin flimdilik .....................................................flek-

linde icras› tensip k›l›nm›fl oldu¤undan:

1 – Müflisten alacakl› olanlarla tafl›n›r ve tafl›nmazlar üzerinde istihkak iddias›nda bulu-

nanlar ilândan itibaren bir ay (*) içinde .......................................... ‹cra ve ‹flâs Dairesine ya-

z›l› olarak alacak ve istihkak iddialar›n› kaydettirmeleri ve delillerini (senet, defter, hülâsas›

vesaire) nin as›l veya onayl› örneklerini tevdi etmeleri,

2 – Müflise borçlu olanlar›n ayn› süre içinde kendilerini ve borçlar›n› bildirmeleri, aksi

halin ‹cra ve ‹flâs Kanununun 336 nc› maddesi uyar›nca cezai sorumlulu¤u gerektirece¤i.

3 – Müflisin mallar›n› her ne suretle olursa olsun ellerinde bulunduranlar, o mallar üze-

rindeki kanunî haklar› sakl› kalmak flart›yla bunlar› ayn› süre içinde iflâs dairesi emrine tev-

di etmeleri ve etmezlerse geçerli mazeretleri bulunmad›kça cezaî sorumlulu¤a u¤rayacakla-

r› ve rüçhan haklar›ndan mahrum kalacaklar›,

4 - ....../....../....... ........................ günü saat .................. de ilk toplant› yap›laca¤›ndan

alacakl›lar›n bu toplant›ya gelmeleri veya yetkili bir vekil göndermeleri ve ayn› zamanda

müflis ile müflterek borçlu olanlar ve kefillerinin ve borcu tekeffül edenlerin veya bunlar›n

vekillerinin bu toplant›da haz›r bulunmaya haklar› oldu¤u ilan olunur.

......./......./..........

‹flâs Müdürü

Mühür ve ‹mza

* 1- Pek uzak yerlerde veya yabanc›

ülkelerde ikamet eden alacakl›lar

için süre uzat›labilir.

2- Reddedilen bir miras›n tasfiyesi laz›m

geldi¤inde miras hükümleri gere¤ince

evvelce alacakl›lar davet edilmiflse

1 numaral› bentteki süre (10) güne indirilir.

‹flasa (iflas›n kapanmas›na – iflas›n kald›r›lmas›na) iliflkin ilan;

T.C.

...................................‹flas Dairesi

Dosya No :....................................

‹FLASA (‹FLASIN KAPANMASINA – ‹FLASIN KALDIRILMASINA) ‹L‹fiK‹N ‹LAN

Müflisin ad›, soyad› ve adresi :....................................................................

‹flâs›n aç›lmas› veya kapanmas› veya

kald›r›lmas› karar› veren mahkeme : ...................................................................

Karar›n tarih ve say›s› ile özeti : ....................................................................

Yukar›da adresi yaz›l› ............................................hakk›nda..................................Ticaret

1296. Ünite - ‹ lanlar ve Tebl i¤ Belgeler i

Page 136: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Mahkemesinin ....../...../.... tarih ve ...................................................................................say›l› kara-

r›yla iflâs›na (iflâs›n kapanmas›na evvelce verilen iflâs karar›n›n kald›r›lmas›na) karar verilmifl

bulundu¤u ‹cra ve ‹flâs Kanununun 166 (254 – 182) maddesi gere¤ince tebli¤ ve ilân olunur.

(‹‹K m.166, 181, 182, 254)

........./......../............

‹flâs Müdürü

Mühür ve ‹mza

Tasfiyenin tatili ilan›;

T.C.

...................... ‹flas Dairesi

Dosya No : ........................

TASF‹YEN‹N TAT‹L‹ ‹LANI

Müflisin ad›, soyad› :.................................................................................

ve yerleflim yerindeki adresi :.................................................................................

:.................................................................................

Yukar›da ad› ve adresi yaz›l› müflisin masaya ait hiç bir mal› bulunmad›¤›ndan ‹cra ve

‹flâs Kanununun 217 nci maddesi uyar›nca tasfiyenin tatiline karar verilmifltir. ‹flbu ilân tari-

hinden itibaren 30 gün içinde alacakl›lar taraf›ndan gideri peflin verilerek iflâsa iliflkin ifllem-

lerin yürütülmesinin devam› istenmedi¤i takdirde iflâs›n kapat›laca¤› tebli¤ ve ilân olunur.

(‹‹K m.217)

....../....../............

‹flâs Müdürü

Mühür ve ‹mza

Basit tasfiyede alacakl›lar› davet ilan›;

T.C.

...................... ‹flas Dairesi

Dosya No : ........................

BAS‹T TASF‹YEDE ALACAKLILARI DAVET ‹LANI

Müflisin ad›, soyad› ve :.................................................................................

yerleflim yerindeki adresi :.................................................................................

:.................................................................................

Yukar›da ad› yaz›l› müflisin, iflâs dairesince defteri tutulan mallar›n›n bedellerinin tasfi-

ye giderlerini koruyamayaca¤› anlafl›ld›¤›ndan basit tasfiye usulünün uygulanmas› kararlafl-

t›r›lm›flt›r.

Bu sebeple alacakl›lar›n bu ilân tarihinden itibaren ............ gün içinde ? alacaklar›n› ve

iddialar›n› bildirmeleri, bu müddet içinde alacakl›lardan birinin giderleri peflin vermek sure-

ti ile tasfiyenin adî flekilde yap›lmas›n› isteyebilece¤i ‹cra ve ‹flâs Kanununun 218 inci mad-

desi gere¤ince ilân olunur.

(‹‹K m.218)

....../....../...........

‹flas Müdürü

Mühür ve ‹mza

130 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 137: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

S›ra cetvelinin ve ikinci alacakl›lar toplant›s›n›n ilan›;

T.C.

...................................‹flas Dairesi

Dosya No :....................................SIRA CETVEL‹N‹N VE ‹K‹NC‹ ALACAKLILAR TOPLANTISININ ‹LANI

Müflisin ad›, soyad› ve adresi :............................................................................:............................................................................:............................................................................

Müflis ....................... ............................. ......................... ....................... hakk›ndaki ala-cak ve istihkak iddialar›n›n tahkik ve tetkik ifllemi bitmifl, olup ‹cra ve ‹flâs Kanununun 206ve 207 nci maddeleri gere¤ince düzenlenen alacakl›lar s›ra cetveli incelemeye haz›rd›r.

Alaca¤›n esas›na ve miktar›na iliflkin itirazlar›n (15) gün içinde iflâsa karar verilen yer-

deki ticaret mahkemesinde dava yoluyla ileri sürülebilece¤i; yaln›z s›raya iliflkin itirazlar›n

ise (7) gün içinde flikâyet yoluyla icra mahkemesinde ileri sürülebilece¤i; gereken kanuni

ifllemin ifas› (müflis alacakl›lar›na konkordato teklif etti¤inden bu konunun müzakeresi) için

ikinci alacakl›lar toplant›s› günü olarak tayin edilen ...../...../....... günü saat ............... de

............................ haz›r bulunmalar› veya yetkili bir vekil göndermeleri lüzumu ‹cra ve ‹flâs

Kanununun 232, 234, 235, 309/d maddeleri gere¤ince ilân ve tebli¤ olunur.

(‹‹K m.232, 234, 235, 309/d)

......../......../...........

‹flâs Müdürü

Mühür ve ‹mza

‹hale sonucu ilan›;

T.C.

BAfiBAKANLIK

Vak›flar Genel Müdürlü¤ü ………. Bölge Müdürlü¤ü

‹HALE SONUCU ‹LANI

‹hale kay›t numaras›* 2000/0000

1) ‹hale Konusu ‹flin

a) Ad›

b) Niteli¤i, türü ve miktar›

c) Yap›laca¤› yer

d) Bafllangݍ ve bitifl tarihi

2) Sözleflme Bedelinin

a) Karfl›lanaca¤› kaynak

b) Karfl›lanaca¤› kayna¤›n miktar›

…….. ‹li Merkez, …… pafta, …… ada, …. nolu parselde kay›tl› …………….. 2000-2002

y›l› Statik Proje Temini Hizmet Al›m ‹fli için teklif verilmedi¤inden ifle ait ihale iptal edilmifl-

tir. …./…../…..

Kamuoyuna sayg›yla duyurulur.

‹LAN OLUNUR.

1316. Ünite - ‹ lanlar ve Tebl i¤ Belgeler i

Page 138: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Yarg› ilanlar›;

…… ASL‹YE CEZA HAK‹ML‹⁄‹NDEN

Esas No : 2008/00

Karar No : 2009/00

Davac› : K.H.

San›k : …………… ………… ve ……… o¤lu, ….. y›l› ……. do¤umlu

…………Merkez köyünde oturur.

Suç : Görevli Cumhuriyet Savc›s›n› Dövme, Pasaport Kanununa Mu

halefet

Suç Tarihi : …/…/2000-…./../2000

Suç Yeri : ……/……….

Karar Tarihi : …./…../2009

Yukar›da aç›k kimlik bilgileri ve üzerine at›l› suçu yaz›l› san›k hakk›nda Görevli Cum-

huriyet Savc›s›n› Dövme, Pasaport Kanununa Muhalefet suçlar›ndan ……… Asliye Ceza

Mahkemesine kamu davas› aç›lm›fl ise de; san›¤›n Görevli Cumhuriyet Savc›s›na Sövme ve

Pasaport Kanununa muhalefet suçlar›ndan dolay› aç›lan kamu davas›n›n 765 say›l› TCK'nun

102/4 ve 5271 say›l› yasan›n 223. maddesi gere¤ince ayr› ayr› düflürülmesine, karar verilmifl

olup, san›¤›n yaz›flmalar sonucu bulunamad›¤›ndan gerekçeli karar›n 7201 Say›l› Yasan›n 28

ve devam› maddeleri gere¤ince ilan suretiyle tebli¤i, yay›n tarihinden itibaren 15 gün içeri-

sinde itiraz yoluna baflvurulamad›¤› takdirde kesinleflmifl say›laca¤› ilan olunur.

………….. SULH CEZA HAK‹ML‹⁄‹NDEN

Esas No : 2005/000

Karar No : 2006/000

5682 Say›l› Pasaport Kanunun 33. Maddesine Ayk›r›l›k suçundan Mahkememizin yuka-

r›da Esas ve karar numaras› yaz›l› …./…./….. tarihli ilam› ile 33/1 maddesi gere¤ince …….

TL idari para cezas› ile cezaland›r›lan ……….. ve ……. o¤lu, ………… do¤umlu, …………

Uyruklu ……………………'un adresi meçhul olup tüm aramalara ra¤men bulunamam›fl ve

karar tebli¤ edilememifl olmakla

1 - 7201 say›l› Tebligat Kanununun 29. maddesi gere¤ince hüküm özetinin RESM‹ GA-

ZETE’DE ‹LANEN TEBL‹⁄‹NE,

2 - Hüküm f›kras›n›n ilan tarihinden itibaren 15 gün sonra tebli¤ edilmifl say›laca¤›na ka-

rar verilmifl olup, ilan olunur.

…………… A⁄IR CEZA MAHKEMESI BAfiKANLI⁄INDAN

Dosya No : 2005/000

Karar No : 2010/000

Ruhsats›z Ateflli Silahlarla Mermileri Sat›n Alma veya Tafl›ma veya Bulundurma, Pek Az

Say›da Mermi Bulundurma veya Tafl›ma suçundan san›klar ………………, ……………. ve

………………………. hakk›nda ;

Mahkememizin …./…./…. tarih ve 2005/00 Esas 2010/00 Karar say›l› ilam› ile 765 sa-

y›l› Türk Ceza Kanunu 102/4,104/2 maddelerinde öngörülen zaman afl›m› süreleri dol-

mufl oldu¤undan san›klar hakk›ndaki kamu davas›n›n ORTADAN KALDIRILMASINA ka-

rar verilmifltir.

132 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 139: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Mahkememiz karar› san›k ……………… 'e tüm aramalara ra¤men tebli¤ edilememifltir.

1 - 7201 say›l› Tebligat Kanunun 29.maddesi gere¤ince ilam RESM‹ GAZETE’DE ‹LANEN

TEBL‹⁄‹NE,

2 - Hüküm f›kras›n›n ilan tarihinden itibaren 15 gün sonra tebli¤ edilmifl, say›laca¤›na

karar verilmifl olup, ‹LAN OLUNUR.

……………… ASL‹YE CEZA HAK‹ML‹⁄‹NDEN

HÜKÜM ÖZET‹

Dosya No : 2003/000

Karar No : 2007/000

San›k : …………., …………… ve ………. o¤lu, …/…/…

…….. do¤umlu, 000000000000 Vatandafl nolu, ............... No

lu Pasaport Hamili ........... Köyü ............ ……… nüfusunda

kay›tl›.

Suç : H›rs›zl›k

Suç Tarihi : …./…./2003

Uygulanan Kanun Mad. : Türk Ceza Kanunu 141/1

Verilen Ceza Miktar› : 10 Ay Hapis, Belirli Haklar› Kullanmaktan Yoksun B›

rakma(TCK 53/1)

Karar Tarihi : …./…/2007

Henüz kesinleflmemifl bulunan ve Yarg›tay yolu aç›k olmak üzere verilen hüküm özeti

olup, san›¤›n cezaevindeki flahsi dosyas› ile birlefltirilmesi ve gere¤i, ‹lan olunur.

……………… ASLIYE CEZA HAK‹ML‹⁄‹NDEN

Esas No : 2000/3000

Karar No : 2005/4000

San›k : ……… …………: ………. ve ……….'den olma …./…./…. …..

D.lu.…… Merkez …… nüfusuna kay›tl›

Suç : Gündüz Bina ‹çinde H›rs›zl›k

Suç Tarihi : …./…./….

Karar Tarihi : …./…./….

Kanun Maddesi : 765 SY. TCK. 491/4,81/2

Hüküm : 2 Y›l 6 Ay Hapis

2 Y›l 6 Ay Hapis

2 Y›l 6 Ay Hapis

2 Y›l 6 Ay Hapis

Ek Karar : ‹nfaz›n 5275 SY. YS. 98/3 md durdurulmas›

Yukar›da aç›k kimli¤i yaz›l› san›¤a mahkememizden verilen karar tüm aramalara ra¤-

men bulunup tebli¤ edilemedi¤inden 7201 S. Tebligat Kanunu hükümleri uyar›nca Resmi

Gazete’de ilan yolu ile tebli¤ine karar verilmifl olup, hüküm özetinin Resmi Gazete’de ila-

n›ndan itibaren 15 gün içerisinde tebli¤ edilmifl say›l›p 7 gün içinde mahkememize veya bu-

lundu¤u mahal mahkemesine dilekçe verilmesi veya zab›t katibine beyanda bulunulmas›

suretiyle karar yönünden Yarg›taya temyiz yolunun Ek karar yönünden de …….. A¤›r Ceza

Mahkemesine itiraz yolu aç›k olmak üzere kesinleflece¤i ve ilan masraflar›n›n san›ktan tah-

sil edilece¤i ilanen tebli¤ olunur.

1336. Ünite - ‹ lanlar ve Tebl i¤ Belgeler i

Page 140: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

TEBL‹⁄-TEBL‹GAT VE BELGELER‹Tebli¤; k›saca, bildirim, yaz›l› bildirme anlam›na gelir. Tebli¤ kelimesinin ço¤uluolan ve ancak, art›k bugün için dilimizde “tebli¤” kelimesi ile özdefl olarak kulla-n›lan “tebligat” terimi, hukuksal bir ifllemin ilgili kimsenin bilgisine sunulmas› içinyetkili makam›n, yasa ve yöntemine uygun bir biçimde yaz› ile veya ilan yoluylayapt›¤› belgeleme ifllemi demektir. Tebligat bilgilendirme yan›nda belgelendirmeözelli¤i de bulunan bir usul ifllemidir. Bu sebeple tebligat›n usul yasalar› ile iliflki-si daima göz önünde bulunmas› gereken hukuki bir kurald›r (Kuru vd., 2001:36).

Hukuk sistemimizde, ilke olarak, bir yarg› organ› taraf›ndan veya bir yönetselkat taraf›ndan al›nan karar›n ilgilisinin bilgisine sunulmas› ve onun bu karara kar-fl› davran›fl biçimini belirlemesi; özellikle, bu karardan hoflnut de¤ilse bu kararakarfl› yasal baflvuru yollar›na müracaat edebilmesi için, karar›n ona bildirilmesi ge-rekir. Al›nan karar veya yap›lan ifllem, ancak ilgilisine bildirilmekle tamamlan›r vebu bildirme ile baz› sonuçlar do¤ar. Bu durumda, tebli¤in zorunlu olmas› nedeniy-le, e¤er o ifllem hiç tebli¤ edilmezse veya yanl›fl tebli¤ edilirse yap›lan ifllem veyaal›nan karar da bir hüküm ifade etmeyecektir.

Usule iliflkin (özellikle taraflarca yap›lan) ifllemlerin, kendilerine ba¤lanan hu-kuki sonuçlar› do¤urabilmesi, ço¤u kez bunlar›n bildirimden etkilenecek olan mu-hatab›na bildirilmesine ba¤l›d›r. Tebligat Anayasa ile güvence alt›na al›nan iddia vesavunma hakk›n›n tam olarak kullan›lmas›n› ve bu suretle adil bir yarg›laman›n ya-p›lmas›n› sa¤layan çok önemli bir araçt›r (Kuru vd., 2001:36).

Yaz›l› yarg›lama usulünde davac›n›n iki, daval›n›n iki dilekçe verme hakk› ol-du¤una göre, dilekçelerin karfl›l›kl› olarak mutlaka tebli¤i zorunludur. E¤er bir di-lekçe karfl› tarafa tebli¤ edilmezse, di¤er taraf›n cevap vermesi için gerekli olan sü-re bafllamaz. Bunun hukuki sonucu ise, yarg›lama süreci dedi¤imiz, süreç yürümezve çok basit bir ifadeyle, davac› olan çok uzun süre beklemek durumunda kalabi-lir. Bunun nedeni tebligat iflleminin usule uygun bir flekilde hukuken gerçekleflti-rilmemesidir (Y›lmaz vd., 2007:45).

Tebligat›n önemi sadece davada iddia ve savunma hakk›n›n gere¤i gibi kulla-n›labilmesi aç›s›ndan de¤il, ayn› zamanda, kamu hukuku özellikle vergi ve idarehukuku alan›nda bir tak›m kamusal yetkilerin kullan›labilmesi de, yetkili makamveya mercilerin ilgilisine usulüne uygun olarak tebligat yap›lmas›na ba¤l›d›r. Buöneminden dolay›, kanun koyucu tebligat konusunu özel olarak düzenlemifl vetebligat›n yap›l›fl›n› ve bu yap›l›fl›n usulüne uygun oldu¤unun belgelenmesini özelbirtak›m flekil flartlar›na ba¤lam›flt›r.

Tebligata iliflkin temel ve genel nitelikte kurallar› içerin mevzuat›n bafl›nda 1959tarih ve 11/2/1959 Tarihli Ve 7201 No’lu Tebligat Kanunu gelir. Bu Kanun’da 1985y›l›nda 3220 say›l› kanunla, 2003 y›l›nda 4829 say›l› kanunla ve 2011 y›l›nda tebli-gat›n yap›lmas›: 11/1/2011 - 6099 s. K. m. 1 de¤ifliklikler yap›lm›flt›r. Tebligat Ka-nunundan baflka, tebligata iliflkin kurallar›n yer alan bir di¤er mevzuat da, TebligatKanununa göre haz›rlanarak yürürlü¤e konulmufl olan Tebligat Tüzü¤üdür.

Tebli¤ ve BelgelendirmeTebli¤ ile ilgili Kanun ve Tüzük hükümleri tamamen fleklidir. Gerek tebli¤ ifllemive gerekse tebli¤ tarihi ancak kanun ve tüzükte emredilen flekillerle tevsik ve do-lay›s›yla ispat olunabilir.Yaz›l› tebligat; bir davaya iliflkin ifllemleri o davayla ilgili ki-flilere bildirmek için, mahkemelerce yasaya uygun biçimde yap›lan bir belgelendir-me ifllemidir (Deliduman, 2006:29). Tebligat Yasas› ile Tüzü¤ü’nde öngörülen yol-da ifllem yap›lm›fl olmad›kça tebli¤ memuru taraf›ndan yap›lan yaz›l› beyan onunmücerret sözünden ibaret kal›r ve dolay›s›yla belgelendirilmifl say›lmaz. Durumtebli¤ mazbatas›na nedenleri ile birlikte aç›k bir flekilde yaz›lmad›kça, komflularahaber vermenin olanaks›z oldu¤u fleklinde bir yoruma gitmek mümkün de¤ildir.

134 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Bu dilekçeler dava dilekçesi,cevap dilekçesi, cevabacevap verme-replikdilekçesi, daval›n›n ikincicevap-düplik dilekçeleridir.

Page 141: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Tebligat ÇeflitleriTebligat Kanunu uyar›nca yap›lacak tebligat, tebligat› ç›karan merci ve kiflilerin ni-teli¤i, yap›l›fl flekli, konusu ve yap›ld›¤› yer bak›m›ndan flu flekilde ayr›ma tabi tu-tulabilir (Turan, 2006:84):

Niteli¤ine Göre Tebligat: Resmi tebligat, özel tebligatt›r.Yap›l›fl fiekline Göre Tebligat: Posta idaresi arac›l›¤›yla, memur arac›l›¤›yla,

do¤rudan do¤ruya, ilan yoluyla tebligatt›r. Konusuna Göre Tebligat: Yarg›sal (kazai), idari, mali tebligat fleklindedir. Yap›lacak Yere Göre Tebligat: Yurt içi, yurt d›fl›, yurt d›fl›ndan gelen tebligat

fleklindedir.

Örnek BelgelerTebli¤ -tebellü¤ belgesi;

Davetiye örne¤i;

1356. Ünite - ‹ lanlar ve Tebl i¤ Belgeler i

Tebligat Kanununun birincimaddesinde say›lankurulufllar taraf›ndanTebligat Kanunu hükümleriuyar›nca ç›kar›lan tebligatveya bunlar›n arac›l›¤›yla(noter) yap›lan tebligatt›r.

Özel hukuk hükümlerine tabikurulufllar ve kifliler iliTebligat Kanunu hükümlerid›fl›nda b›rak›lan kamukurulufllar› taraf›ndan 5584say›l› Posta Kanunuhükümleri uyar›nca yap›lantebligatt›r.

ADI SOYADI :

GÖREV‹ :

GÖREV YER‹ :

TEBL‹⁄ YAPILACAK YAZININ TAR‹H VE SAYISI : B.08.4.MEM.4.04.02.00

YAZININ ÖZÜ :

TEBL‹⁄ ED‹LD‹⁄‹ YER :

TEBL‹⁄ TAR‹H‹ ve SAAT‹ SAAT :

Yukar›da ad› soyad›, görevi ve görev yeri yaz›l› bulunan flahsa söz konusu yaz› kendi-sine tebli¤ edilmifltir.

TEBL‹⁄ EDEN TEBELLÜ⁄ EDEN 05./03/2010.... 05./03/2010 (Ad› Soyad›) (Ad› Soyad›)

(Unvan›) (Unvan›)

T. C.Dosya No.TAAHHÜTLÜNo.Adres:

Not: Bu k›sma davet edilen flahs›n adresi yaz›lacakt›r.Davetiyenin 2 nci sahifesi (birinci sahifenin arkas›)Yer :Tarih :Gün :Saat :

DAVET‹YETaraflar›n ve varsa kanuni temsilci ve vekillerinin:Ad› ve soyad› :................................................................................................Adresi :................................................................................................Ad› ve soyad› :................................................................................................Adresi :................................................................................................Ad› ve soyad› :................................................................................................Adresi :..........................................................

Tebli¤in mevzuu :......................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................................

Page 142: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Çeflitli kurumlar›n memur eliyle yap›lan tebligat›n tebli¤ belgesi;T.C.

XXXX ÜN‹VERS‹TES‹ REKTÖRLÜ⁄ÜD‹S‹PL‹N VE CEZA ‹fiLER‹ BÜROSU

Geçici Disiplin Soruflturmas› Komisyonu

TESL‹M VE TEBL‹⁄ BELGES‹

................. ................... ....... .....’nin ...../...../2010 tarihli ve B.30.2.ALU.0.61.00.00-....................................... say›l› yaz›s›yla eklerini teslim ald›m ve tebellü¤ ettim.

Tebellü¤ Tarihi...../...../2010

Ad› Soyad›- Unvan›- ‹mzas› Ad› Soyad›- Unvan›- ‹mzas›Teslim - Tebli¤ Eden Teslim Alan-Tebellü¤ EdenTebli¤ mazbatas› ve tebli¤ mazbatal› zarf;

TEBL‹⁄ MAZBATASITebli¤ evrak›.

1 - Adresinde veya ................................ da muhatap ..............................................................................

2 - ................................................ sebebiyle muhatapyerine ...................................................................

3 - Tebli¤in yap›lmas› ............................ sebebiyletemin edilmedi¤inden .....................................................................................................................

4 - Muhatab›n muvakkaten .....................................gitti¤i .................................................. taraf›ndanbildirildi¤inden ....................................................

5 - (.........................) mehil tayin edip (ikinci defa)tebligat ç›kar›ld›¤›ndan keyfiyet haber verilerekmuhatap yerine ..................................................................................................................................

6 - .............. ............ ................ tebellü¤den imtinaetti¤inden ............ ............. ............... ............................... .............. ........... ............... ...............

7 - Adreste kimse bulunmamas› üzerine ............................... ............ .............. ............... .................

8 - Tebli¤ yapacak kimse .............. .............. ..........sebebiyle imtina etti¤inden ................ ................................... .................. ................... ...................... ................ huzurunda .............. ................

Tebligat yap›lan›n

Tebli¤ tarihi (imza veya parmak izi) imza ............................... ...... ...................... .................... .................Tebli¤ memurunun imzas› :

Muhatap adresini de¤ifltirmiflse tebli¤ memurutaraf›ndanTesbit edilen yeni adres :............. .................... ................. .............. ................................ ..................... ................ .............. ................................ ..................... ................ .............. ................................ .................... ................. ..............

136 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 143: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Telgrafla tebli¤ zarf›;

1376. Ünite - ‹ lanlar ve Tebl i¤ Belgeler i

TEBL‹⁄ MAZBATALI ZARF

Tebli¤i ç›karanMerciin ad› : ...................................... T A A H H Ü T L ÜDosya No : ......................................Tebli¤i daveti de tazammun ediyorsa, Esas No.haz›r bulunulmas› laz›m gelen : ......................................Yer : ......................................Tarih : ......................................Gün : ......................................Saat : ......................................Bu zarf : ...................................... A D R E S :‹htiva eder : ...................................... ......... ........... .......... .......... ...........

......... ........... .......... .......... ........... ‹mza ve mühür ......... ........... .......... .......... ...........

......... ........... .......... .......... ...........

Tebligat Tüz. m. 33, 75 Not : Bu k›sma muhatab›n adresi yaz›lacakt›r.

TELGRAFLA TEBL‹⁄ ZARFI

T E B L ‹ ⁄

Muhtemel iflaretler ...............................................................................................Tebli¤i ç›karan mercii ..........................................................................................Dosya numaras› ................................... Tarihi ......................................................Tebli¤i isteyen ........................................................................................................Tebli¤in muhatab› ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................Tebli¤ edilecek hususlar :

Memuriyet unvan›, isim ve soyad›

S›ra

Ǜk

›flM

erk

ezi

No

.

Kel

ime

Tar

ih

Saat

Al›nd›¤› yer

Tar

ih

Saat

Alan memurun imzas›

Page 144: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

138 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

T E V D ‹ L ‹ S T E S ‹

Tebligat› Ç›karan Merci :...........................................

ÜCRET‹ Evrak veya Muhatab›n Ad›, Soyad› Gidece¤i Yer NOT

S›ra No Telgraf No. Lira Kr.

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

Y e k ü n

Yukar›da yaz›l› ............ adet evrakListeyi tanzim ay›rm›fl ve bunlara toplam ............

lira .............kuruflluk posta pulueden : ............................... tarifeye uygun olarak

yap›flt›r›lm›flt›r.

PTT Memuru‹mza ve Mühür

Page 145: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

1396. Ünite - ‹ lanlar ve Tebl i¤ Belgeler i

‹lanlar› incelemek,

‹lan genellikle kamuoyunun veya belli baz› üçün-cü kiflilerin haberi olsun diye aç›klama, bir duru-mu yay›n yoluyla bildirme anlam›na gelir. Resmiilanlar Bas›n ‹lân Kurumu taraf›ndan yap›l›r. Mev-zuat›m›zda, konuyla ilgili baz› hükümlerde yal-n›zca ilandan söz edilmekte, bir k›sm›nda ise,ilan›n nas›l, hangi içerikle, kaç defa yap›laca¤› vehatta baz› hükümlerde de ilan›n hangi nitelikleresahip gazetelerde yap›laca¤› belirtilmektedir. Ya-sada ilan›n hangi tür gazetelerde yay›nlanaca¤›-na iliflkin bir hüküm yoksa ilan ilgililerin kolaycabulup görebilece¤i, gazetelerle yap›lmal›d›r.

Tebligat› aç›klamak,

Tebli¤, yaz›l› bildirme anlam›na gelir. Tebligatbilgilendirme yan›nda belgelendirme özelli¤i debulunan bir usul ifllemidir. Bu sebeple tebligat›nusul yasalar› ile iliflkisi daima göz önünde bu-lunmas› gereken hukuki bir kurald›r. Usule ilifl-kin (özellikle taraflarca yap›lan) ifllemlerin, ken-dilerine ba¤lanan hukuki sonuçlar› do¤urabil-mesi, ço¤u kez bunlar›n bildirimden etkilenecekolan muhatab›na bildirilmesine ba¤l›d›r. TebligatAnayasa ile güvence alt›na al›nan iddia ve sa-vunma hakk›n›n tam olarak kullan›lmas›n› ve busuretle adil bir yarg›laman›n yap›lmas›n› sa¤la-yan çok önemli bir araçt›r. Tebligat›n önemi sa-dece davada iddia ve savunma hakk›n›n gere¤igibi kullan›labilmesi aç›s›ndan de¤il, ayn› za-manda, kamu hukuku özellikle vergi ve idarehukuku alan›nda bir tak›m kamusal yetkilerinkullan›labilmesi de, yetkili makam veya mercile-rin ilgilisine usulüne uygun olarak tebligat yap›l-mas›na ba¤l›d›r. Tebli¤ ile ilgili Kanun ve Tüzükhükümleri tamamen fleklidir. Gerek tebli¤ ifllemive gerekse tebli¤ tarihi ancak kanun ve Tüzükteemredilen flekillerle tevsik ve dolay›s›yla ispatolunabilir. Tebligat Kanunu uyar›nca yap›lacaktebligat, tebligat› ç›karan merci ve kiflilerin nite-li¤i, yap›l›fl flekli, konusu ve yap›ld›¤› yer bak›-m›ndan ay›r›ma tabi tutulmaktad›r.

Özet

1NA M A Ç

2NA M A Ç

Page 146: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

140 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Bu üniteyi anlay›p anlamad›¤›m›z› ölçmek için afla¤›da-ki sorular›, s›nav oluyormufl gibi cevaplay›n›z. Do¤rucevaplar› ünitenin sonunda bulacaks›n›z. Baflar› duru-munuza göre ünitenin tümüne ya da cevaplamad›¤›n›zsorulara iliflkin bölümleri yeniden çal›fl›p çal›flmayaca-¤›n›za kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K‹, S‹Z‹

DE⁄ERLEND‹R‹CEK K‹fi‹, fiU ANDA Y‹NE S‹ZS‹N‹Z.

1. Resmi ilanlar› afla¤›dakilerden hangisinin arac›l›¤›ylayay›nlan›r?

a. Bas›n ‹lan Kurumub. Adliyec. Baflbakanl›kd. Bireylere. Avukat

2. Bas›n ‹lan Kurumunun flubesi bulunmayan yerlerde,resmi ilanlar›n yay›mlanmas›na afla¤›dakilerden hangisiarac› olur?

a. Kaymakamb. ‹l Özel ‹daresic. Valilikd. Adliyee. Belediye

3. Resmi ilanlar›n fiyat tarifesi afla¤›dakilerden hangisitaraf›ndan saptan›r?

a. Maliye Bakanl›¤›b. Baflbakanl›kc. ‹çiflleri Bakanl›¤›d. Adalet Bakanl›¤›e. Bakanlar Kurulu

4. Afla¤›dakilerden hangisi konusuna göre tebligata ör-nek de¤ildir?

a. Yarg›sal tebligatb. Mali tebligatc. ‹dari tebligatd. Özel tebligate. Kazai tebligat

5. Afla¤›dakilerden hangisi yap›l›fl flekline göre tebligatçeflidi de¤ildir?

a. Posta idaresi arac›l›¤›yla tebligatb. Resmi tebligatc. Memur arac›l›¤›yla tebligatd. Do¤rudan do¤ruya tebligate. ‹lan yoluyla tebligat

6. Tebligat Kanununun birinci maddesinde say›lan ku-rulufllar taraf›ndan Tebligat Kanunu hükümleri uyar›n-ca ç›kar›lan tebligat veya bunlar›n arac›l›¤›yla yap›lantebligat afla¤›dakilerden hangisidir?

a. Resmi tebligatb. ‹lan yoluyla tebligatc. ‹dari tebligatd. Mali tebligate. Özel tebligat

7. Afla¤›dakilerden hangisi Tebligat Kanununa göre ya-p›lan s›n›fland›rmalardan biri de¤ildir?

a. Niteli¤ine göre tebligatb. Yap›l›fl flekline göre tebligatc. Konusuna göre tebligatd. Yap›lacak yere göre tebligate. Kullan›lan ka¤›da göre tebligat

8. Bir davaya iliflkin ifllemleri o davayla ilgili kiflilerebildirmek için, mahkemelerce kanuna uygun biçimdeyap›lan belgelendirme ifllemine ne ad verilir?

a. Dilekçeb. Tutanakc. Yaz›l› tebligatd. Karare. ‹lân

9. Resmi ilanlar›n verilece¤i gazete ve dergilerin nite-likleri afla¤›dakilerden hangisi taraf›ndan saptan›r?

a. Adliyeb. Bakanlar Kuruluc. Belediyed. Bas›n ‹lân Kurumu Genel Kurulue. Avukat

10. ‹lânla ilgili afla¤›daki ifadelerden hangisi yanl›flt›r?

a. Duyuru, duyurma anlam›na gelir.b. Gazete ve dergiler resmi ilan› yay›nlamayabilir.c. Bas›n ‹lân Kurumu vard›r.d. Gerekli durumlarda ilânen tebligat yap›labilir.e. Resmi ilânlar vard›r.

Kendimizi S›nayal›m

Page 147: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

1416. Ünite - ‹ lanlar ve Tebl i¤ Belgeler i

“Yap›lan soruflturmaya ra¤men, ikametgâh›, meskeniveya iflyeri bulunamayan kimsenin adresi meçhul (bi-linmiyor) say›l›r. Adresi bilinmeyenlere tebligat ilân yo-luyla yap›l›r. ‹lân yoluyla tebligat, tebligatta baflvurula-cak son çaredir. (Teb.K.m.28; Teb.Tüz.m.46). ‹lân yoluile tebligat›n yap›l›fl flekli için bkz.Teb.K.m.29,30,Teb.Tüz. m.47,48,50. ‹lân yolu ile tebli¤, son ilân tari-hinden itibaren kural olarak, yedi gün sonra yap›lm›flsay›l›r. (Teb.K.m.31, Teb.Tüz. m.49)”

Kaynak: Kuru B. ve di¤erleri (2000). ‹cra ve ‹flas Hu-

kuku, (s. 90). Yetkin Yay›nlar›. Ankara.

Kendimizi S›nayal›m Yan›t Anahtar›1. a Ayr›nt›l› bilgi için “Genel Olarak” konusuna

bak›n›z.2. c Ayr›nt›l› bilgi için “‹lanlar” konusuna bak›n›z.3. e Ayr›nt›l› bilgi için “‹lanlar” konusuna bak›n›z.4. d Ayr›nt›l› bilgi için “Tebligat Çeflitleri” konusuna

bak›n›z.5. b Ayr›nt›l› bilgi için “Tebligat Çeflitleri” konusuna

bak›n›z.6. a Ayr›nt›l› bilgi için “Tebligat Çeflitleri” konusuna

bak›n›z.7. e Ayr›nt›l› bilgi için “Tebligat Çeflitleri” konusuna

bak›n›z.8. c Ayr›nt›l› bilgi için “Tebli¤ ve Belgelendirme”

konusuna bak›n›z.9. d Ayr›nt›l› bilgi için “‹lanlar” konusuna bak›n›z.10. b Ayr›nt›l› bilgi için “‹lanlar” konusuna bak›n›z.

S›ra Sizde 1

Ad de¤iflikli¤i, gaiplik karar›, evlenme ilan›, kar› kocaaras›nda mal rejimi, vesayet alt›na alma, mirasç›lar›ntespiti, aç›k artt›rma, tescilin ilan›, kayy›m tayini, aç›kartt›rma, haks›z rekabet, temsil yetkisinin geri al›nmas›,ticaret sicilinin aleniyeti, umumun sa¤l›¤›na, yenecekve içilecek fleylere iliflkin suçlar›n ilan›, genel haciz ka-rar›, art›rma ilan›, iflas›n ilan› vs.

S›ra Sizde 2Bu tür ilan uygulamalar› daha do¤ru ve kabullenilmesigerekli ilan uygulamalar›d›r. ‹lan›n amac› “bildirim” ol-du¤una göre, onu bilecek kiflilerin dikkatini çekmekbak›m›ndan bu tür uygulama daha do¤rudur.

Yararlan›lan ve BaflvurulabilecekKaynaklarDEL‹DUMAN S. (2006). Tebligat Hukuku Bilgisi, Yetkin

Yay›nlar›, AnkaraKURU B., ARSLAN R., YILMAZ E. (2000), ‹cra ve ‹flâs

Hukuku, Yetkin Yay›nlar›, AnkaraTURAN A. U. (2006). Tebligat Hukuku ve Tebligat Suç-

lar›, Seçkin Yay›nevi, AnkaraYILMAZ E.,YILMAZ Ü. (2006). Hukuk Rehberi 4. Cilt,

Yetkin Yay›nlar›, AnkaraYILMAZ E., ÇA⁄LAR T. (2007). Tebligat Hukuku, 5.

Bask›, Yetkin Yay›nlar›, AnkaraYILMAZ E. (2008). Adli Yaz› ve Yaz›flma Usulleri, 2.

Bask›, Yetkin Yay›nlar›, Ankara YILMAZ E., (2010). Hukuk Sözlü¤ü, Yetkin Yay›nlar›,

AnkaraResmi Gazete

Okuma Parças› S›ra Sizde Yan›t Anahtar›

Page 148: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Bu üniteyi tamamlad›ktan sonra;Sözleflme kavram›n› aç›klayabilecek,Sözleflme türlerini listeleyebilecek,Sözleflme örneklerini inceleyebilecek bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.

‹çindekiler

• Sözleflme • Sözleflme Türleri

Anahtar Kavramlar

Amaçlar›m›z

NNN

Hukuk Dili ve AdliYaz›flmalar

Sözleflmeler• G‹R‹fi• SÖZLEfiME TÜRLER‹

7HUKUK D‹L‹ VE ADL‹ YAZIfiMALAR

Page 149: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

G‹R‹fiHukuk dilinde ve günlük dilde akit, mukavele, ba¤›t, kontrat gibi farkl› terimlerlede an›lan sözleflme taraflar›n belli bir hukuki bir sonuç do¤urmaya yönelik karfl›-l›kl› ve birbirine uygun irade aç›klamalar›ndan oluflan bir hukuki ifllemdir. Bir söz-leflmenin kurulabilmesi ve hukuki sonuçlar›n› do¤urabilmesi için baz› koflullar›nmevcut olmas› gerekir. Borçlar Kanun’un 1. maddesinde Akdin ‹n’ikad› bafll›¤› al-t›nda “‹ki taraf karfl›l›kl› ve birbirine uygun surette r›zalar›n› beyan ettikleri takdir-de akid tamam olur” fleklinde bir hüküm getirilmifltir. Bu hüküm gere¤ince bir söz-leflmenin kurulmas› için öncelikle iki taraf›n bulunmas› ve bu taraflar›n bir hukukisonuç do¤urmak üzere karfl›l›kl› ve birbirine uygun flekilde iradelerini aç›klamala-r› zorunludur. Aksi takdirde bir sözleflmenin varl›¤›ndan söz edilemez. Sözleflme-ye taraf olan kifliler alacakl› ve borçlu olarak adland›r›l›rlar. Bir sözleflmede kuralolarak en az bir alacakl› ve borçlunun bulunmas› gerekir. Ancak birden çok kifli-nin de alacakl› ve/veya borçlu taraf›n› oluflturmas› mümkündür. Bu durumda dasözleflme iki taraf aras›nda kurulmufl olmaktad›r.

Bundan baflka bir sözleflmenin oluflabilmesi için taraflar›n irade aç›klamalar›n›nkarfl›l›kl› olmas› gerekir. ‹rade aç›klamalar›n›n karfl›l›kl› olmas› dendi¤inde taraflar-dan her birinin kendi irade aç›klamas›n› di¤er tarafa yöneltmesi ve ayn› zamandakarfl› taraf›n irade aç›klamas›na da muhatap olmas› gerekti¤i anlafl›l›r. Di¤er bir ifa-de ile sözleflmenin taraflar›ndan her biri hem irade aç›klamas› sahibi hem de di¤ertaraf›n irade aç›klamas›n›n muhatab› durumundad›r. Sözleflmenin kurulabilmesiiçin sözleflmenin taraflar›ndan birinin yöneltti¤i sözleflme yapma teklifinin di¤er ta-raf›n kabul etmesi gerekir. Hukukumuzda sözleflme yapma teklifi icap, di¤er tara-f›n bu teklife verdi¤i olumlu cevap ise kabul ad›n› al›r. Bu karfl›l›kl› irade aç›klama-lar›n›n birbirine uygun olmas› gerekir. Birbirine uygun bu irade aç›klamalar›n›n biraraya gelmesiyle sözleflme kurulmufl olur (Akipek, Küçükgüngör, 2002:18-19).

Sözleflmeler, hukukumuzda büyük bir bölümü itibariyle Borçlar Kanununun“akdin muhtelif nevileri” bafll›¤›n› tafl›yan ikinci k›sm›nda (BK m. 182 vd.) düzen-lenmektedir. Ancak sözleflmeler bunlardan ibaret de¤ildir. Borçlar Kanunu d›fl›ndabaz› kanunlar›m›zda da sözleflme tipleri düzenlenmifltir. Bunlar›n d›fl›nda, idarisözleflmeler gibi baz› özelliklere sahip sözleflmelerde mevcuttur. Ayn› zamandauluslararas›ndaki çeflitli iliflkileri düzenlemek üzere iki tarafl› veya çok tarafl› anlafl-malar da vard›r.

Sözleflmeler

Page 150: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Borçlar Kanunu d›fl›nda hangi kanunlarda sözleflme tiplerinin olabilece¤ini düflünelim.

Sözleflmelerin geçerlili¤i için, genel olarak onlar›n belli bir biçimde yap›lmas›flart de¤ildir (BK m. 11, I). Ancak, baz› hallerde sözleflmenin geçerli olabilmesi içinkanun aç›kça belli bir flekil flart› öngörmüfl olabilir.

Kanun flekli, e¤er geçerlilik flart› olarak öngörmüflse, o sözleflmenin mutlakakanunda aranan flartlara uygun yap›lmas› ve borç yükü alt›na girenlerce imzalan-mas› gerekir. Aksi halde, ortada geçerli bir sözleflmenin varl›¤›ndan söz edilemez(Y›lmaz, 2008:185).

Basit bir sözleflme örne¤inde yer almas› gereken asgari hususlar flunlard›r: • Taraflar›n ad, soyad (unvan) ve adresleri,• Sözleflmenin konusu, • Taraflar›n karfl›l›kl› hak ve yükümlülükleri • Taraflar›n imzas›.

SÖZLEfiME TÜRLER‹ Sözleflme türleri flu flekilde grupland›rabiliriz;

Mülkiyet hakk›n› geçirmeye yönelik sözleflmeler; sat›fl sözleflmesi, ba¤›fllamasözleflmesi, trampa (takas) sözleflmesi.

Kulland›rmaya yönelik sözleflmeler; kira sözleflmesi, ariyet (kullanma ödün-cü) sözleflmesi, karz (ödünç) sözleflmesi.

‹fl görme sözleflmeleri; hizmet sözleflmesi, eser (istisna) sözleflmesi, vekâlet söz-leflmesi, emanet (vedia) sözleflmesi.

Teminat sözleflmeleri kefalet sözleflmesi de denebilir.Kanunlarda düzenlenmemifl sözleflmelerde vard›r. Bu sözleflmeleri flu flekilde

s›n›fland›rabiliriz;Karma ve bileflik sözleflmeler ve yeni sözleflme türleri.

Yeni sözleflme türleri araflt›ral›m.

ÖrneklerLimited flirket ana sözleflmesi;

ABC L‹M‹TED fi‹RKET‹ ANA SÖZLEfiME ÖRNE⁄‹

MADDE 1- KURULUfi: Afla¤›da, ad, soyad, ikametgah ve uyruklar› yaz›l› kurucular aras›nda bir limited flirket

kurulmufltur. 1-................... T.C.Uyruklu olup, .........................................adresinde mukimdir.2-.................... T.C. Uyruklu olup, ........................................adresinde mukimdir.

MADDE 2- fi‹RKET‹N ÜNVANI:fiirketin Ünvan› .................................................. . GÜVENL‹K H‹ZMETLER‹ L‹M‹TED fi‹R-

KET‹’dir.

144 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

S O R U

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE

DÜfiÜNEL ‹M

SIRA S ‹ZDE

S O R U

DÜfiÜNEL ‹M

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE SIRA S ‹ZDE

AMAÇLARIMIZAMAÇLARIMIZ N NK ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

K ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T

1

Örnek olarak tapuya kay›tl›tafl›nmazlar›n sat›m› içintapu memuru önündeyap›lmas› flart›n› verebiliriz.

Kira sözleflmeleri de menkul- gayrimenkul kiras›,finansal kiralama (Leasing)fleklinde olabilir.

S O R U

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE

DÜfiÜNEL ‹M

SIRA S ‹ZDE

S O R U

DÜfiÜNEL ‹M

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE SIRA S ‹ZDE

AMAÇLARIMIZAMAÇLARIMIZ N NK ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

K ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T

2

Page 151: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

MADDE 3- AMAÇ VE KONU:fiirketin Amaç ve Konusu: 5188 Say›l› Özel Güvenlik Hizmetlerine dair Kanun, bu kanu-

nun tüzük ve yönetmenlikler çerçevesinde belirtilen Koruma, Güvenlik ve E¤itim hizmetle-rinin verilmesidir.

fiirket yürürlükte bulunan tüm mevzuata uymak ve kanun gerektirdi¤i hallerde izin al-mak kayd› ile, afla¤›da yaz›l› amaç ve konularda faaliyet göstermek için kurulmufltur:

1- fiah›slar ile her türlü özel ve tüzel statülü: Holding, flirket, tesis, banka, finans kuru-mu, al›flverifl merkezi, ifl yerleri, turistik tesis, site, tatil köyü, hasta hane, üniversite,fakülte, akademi, yüksek okul, ö¤retim kurumlar›, depo, sa¤l›k tesisleri, enerji san-tralleri, rafineleri, baraj, kara-deniz ulafl›m ve nakil vas›talar›, hava meydanlar›, li-manlar toplu konut alanlar›, metrolar, gar ve terminaller, spor karfl›laflmalar›, sahnegösterileri ve toplu gösterilerin yap›ld›¤› alanlar ve yerler ile v.b. tesis iflletme toplan-t› ve vas›talar›n sabotaja, h›rs›zl›¤a soyguna ya¤maya, y›kmaya çal›flanlar›n iflten al›konmas›na, sa¤l›k ve vücut bütünlüklerine gelecek tehdit ve tehlikelere karfl› koru-mak güvenliklerini sa¤lamak,

2- Bankalar ve her türlü özel tüzel kifliler, iflletmeler ve ticari kurulufllar aras› para nak-lini yapmak, Paralar›n toplanmas›, say›lmas› ve da¤›t›lmas›, para naklinin korunmas›ve güvenli¤ini sa¤lamak,

3- Banka Otomatik Vezne Makinelerinin doldurulmas›, dolu olup olmad›¤›n›n kontro-lü, tekrar doldurulmas›, hizmete sokulmas› ve bak›m›,

4- Maafl paketlerinin oluflturulmas› ve yerlerine teslim edilmesi,5- Her türlü özel tüzel kifliler, iflletmeler ve ticari kurulufllar›n ekonomik-siyasi-stratejik

güvenlik etütlerini haz›rlamak, personel güvenlik tahkikatlar›n› yapmak, bu konula-ra yönelik araflt›rma ve dan›flmanl›k hizmetini vermek,

6- Yurt içi ve yurt d›fl›nda koruma e¤itim ve güvenlik e¤itim ve ö¤retimini verecek te-sis kurmak, iflletmek koruma ve güvenlik personeli yetifltirmek ve e¤itmek, e¤itimlipersonelin görev bafl› ve tazeleneme e¤itimlerini yapmak,

7- Amaçlar›na uygun ifller yapan gerçek ve tüzel kiflilerle ortakl›k kurmak, mevcut or-takl›k ve tesislere ifltirak etmek, arac›l›k etme kayd› ile hisse senetleri ve pay senet-leri ile taahhütlerini sat›n almak, kendi pay ve hisse senetlerini satmak ve mübadeleetmek,

8- Faaliyetleri ile ilgili konularda yurt içi ve yurt d›fl›nda olmak üzere tüm sektördeki bi-lumum öze kifliler, tüzel kifliler kamu kurulufllar› ve ba¤l› teflekküllerin fizibilite, ta-sar›m, iletiflim a¤›, kurulufl, iflletim, e¤itim ve re organizasyon ile bu konularla ilgiliihalelere girmek, taahhütlerde bulunmak, sözleflmeler akdetmek, taahhüt alt›na gir-mek,

9- fiirket amaçlar›n› gerçeklefltirmek için her türlü menkul ve gayri menkulleri al›r satarkiralar ve gerekti¤inde kiraya verir,

10- Faaliyet konular› ile ilgili olarak bayilik, müesseselik ve acental›klar al›r ve verir.Yukar›da gösterilen konulardan baflka ifllere girmek istedi¤i takdirde Sanayi ve Ticaret

Bakanl›¤›n›n iznine ve ortaklar kurulunun onay›na sunulur ve Türk ticaret kanununun hü-kümlerine göre iflleme tabi tutulur.

MADDE 4- fi‹RKET‹N MERKEZ VE fiUBELER‹ :fiirketin merkezi Ankara’d›r. .................................. ili ........... ilçesindedir. adres de¤iflikli-

¤inde ticaret siciline tescil ve Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nde ilan ettirilir. Sanayi ve Tica-ret Bakanl›¤›’na bildirilir.

1457. Ünite - Söz leflmeler

Page 152: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Tescil ve ilan edilmifl adresinden ayr›lm›fl olmas›na ra¤men, yeni adresini süresi içindetescil ettirmemifl ise bu durum fesih sebebi say›l›r. Tescil ve ilan edilmifl adrese yap›lm›fl teb-ligat flirkete yap›lm›fl say›l›r.

MADDE 5- fi‹RKET‹N SÜRES‹:fiirketin süresi tescil ve ilan tarihinden bafllamak üzere 99 y›ld›r.

MADDE 6- fi‹RKET‹N SERMAYES‹:fiirketin sermayesi herbiri 00.00YTL de¤erinde 4000 hisseye ayr›lm›fl olup,100.000.00

YTL’dir. Bu sermayenin,3990 hisse karfl›l›¤› 00.000.00YTL’si ...............................10 hisse karfl›l›¤› 000.00 YTL’si ................................taraf›ndan muvazaadan ari olarak tamamen taahhüt edilmifltir. Sermayenin 1/4’ü flirke-

tin kuruluflunun tescil tarihinden itibaren en geç 3 ay içerisinde, kalan 3/4 ü ise 00/00/2005tarihinde nakten ödenecektir.

MADDE 7- ‹LANLAR :fiirkete ait ilanlar Türk Ticaret Kanununun 37. Madde hükümleri sakl› kalmak suretiyle

flirket merkezinin bulundu¤u yerde en az bir gazete ile yedi gün evvel yap›l›r.

MADDE 8- fi‹RKET‹N ‹DARES‹fiirketin iflleri ve muameleleri ortaklar kurulu taraf›ndan seçilecek bir veya birkaç müdür

taraf›ndan yürütülür.‹lk 10 y›l için .................... flirket müdürü olarak seçilmifltir.

MADDE 9-TEMS‹L VE ‹LZAMfiirketi müdürler temsil ederler, flirketi her hususta temsil ve ilzam edecek ortaklar kuru-

lu taraf›ndan tespit ve ilan olunur.fiirketi flirket müdürü ................................ 10 y›l süreyle fiirkete ait gayri menkullerini (tafl›nmazlar›n›n) al›m, sat›m›n›, Resmi ve hususi daireler,

müesseseler, flirketler ve ortaklar ile hakiki ve hükmi flah›slar nezdin de temsile,flirket ala-caklar›n› tahsile ahzu kabza, flirket ad›na ticari hesap, posta çek hesaplar› açt›rmaya,bu he-saplardan para çekmeye, flirket ad›na verilmifl bilumum çek ve alacak senetlerini tahsile,bunlar› ciro ederek teminat olarak kullanmaya, flirket ödemeleri için çek ve senet tanzim et-meye, kambiyo taahhüdünde bulunmaya, flirket ad›na bankalarda borçlu cari hesaplar aç-maya ve bu hesaplardan para çekmeye, bankalardan teminat mektuplar› almaya ve verme-ye, flirketi ilzam ederek borç alt›na sokmaya, taahhütlerde bulunmaya resmi ve özel mües-seslere teklif vermeye ve bu yerlerle sözleflmeler imzalamaya flirket ad›na yaz›flmalar yap-maya, flirketi adli idari ve mali mercilerde ve makamlarda sonuna kadar temsile Temsil ve‹lzam maddesin inde sözü edilen yetkililerin tamam›n› kullanmaya flirketi esas mukavelesi-nin amaç ve konu maddesindeki iflleri yürütmeye velhas›l bu sözleflmede aksine hüküm bu-lunmayan tüm iflleri bafllat›p neticelendirmeye, flirketi flirket kaflesi alt›nda münferiden vaazedece¤i imza ile temsil ve ilzama, hatta üçüncü flah›slara vekalet vererek müdürlük yetkisi-nin tamam›n› veya bir k›sm›n› devredebilir.Ancak flirket müdürü müdürlük s›fat›n› devrede-mez. Ayr›ca 3.flah›slara vekalet vererek flirketin ifllerinin yürütülmesini sa¤layabilir. ‹lk 10 y›liçin, flirket müdürlü¤üne seçilen ................................ flirket kaflesi alt›nda ataca¤› münferitimzas› ile flirketi her hususta temsil ve ilzam eder.

146 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 153: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

MADDE 10- HESAP DÖNEM‹ :fiirketin hesap y›l› Ocak ay›n›n birinci günü bafllar ve aral›k ay›n›n otuzbirinci günü so-

na erer. Yaln›z ilk hesap y›l› flirketin kesin surette kuruldu¤u tarihten bafllayarak Aral›k ay›-n›n otuzbirinci günü sona erer.

MADDE 11- KARIN DA⁄ITILMASI :fiirketin safi kâr› yap›lm›fl her çeflit masraflar›n ç›kart›lmas›ndan sonra kalan miktard›r.

safi kârdan her sene evvela %5 ihtiyat akçesi ayr›l›r. Kalan kâr hissedarlar›n verece¤i kararagöre ödenmifl sermaye üzerinden hisseleri nispetinde da¤›t›l›r. Kâra ‹fltirak edenlerle hisse-darlara da¤›t›lmas› kararlaflt›r›lan miktardan Türk Ticaret Kanunu’nun 466nc› maddesinin2.f›kras›n›n 3.bendi gere¤ince %10 ayr›larak umumi yedek akçe eklenir. Kardan bir k›sm›n›pay sahiplerine da¤›t›lmas› veya flirket ad›na iflletilmesi veya memurlara, müstahdemlere ik-ramiye olarak verilmesi gibi kararlar flirket esas sermayesinin en az %51’ni temsil eden his-sedarlar›n karar›na ba¤l›d›r.

MADDE 12- YEDEK AKÇE :‹htiyat akçesi, flirket sermayesinin%20’sine ç›k›ncaya kadar ayr›l›r. Bu miktar›n azalmas›

halinde yeniden ihtiyat akçesinin ayr›lmas›na devam olunur. Kanuni ve ihtiyari ve ihtiyatakçeleriyle kanun ve sözleflme hükümlerine göre ayr›lmas› gereken mebla¤, safi kardan ay-r›lmad›kça hissedarlara kar da¤›t›lmaz.

MADDE 13- KANUN‹ HÜKÜMLER :Bu sözleflmede an›lan hususlar hakk›nda Türk Ticaret Kanunu’nun hükümleri uygulan›r.

KURUCU ORTAKLARAd› Soyad› Ad› Soyad›

Süresi belirli k›smi süreli ifl sözleflmesi;

SÜRES‹ BEL‹RL‹ KISM‹ SÜREL‹ ‹fi SÖZLEfiMES‹

Afla¤›da isim (ünvan) ve adresleri yaz›l› bulunan iflveren ile iflçi aras›nda “SÜRES‹ BE-

L‹RL‹ KISM‹ SÜREL‹ ‹fi SÖZLEfiMES‹” yap›lm›flt›r. Taraflar bundan sonra “iflveren” ve “ifl-çi” olarak an›lacakt›r.

I. TARAFLAR

‹fiVEREN‹N

Ad› soyad› (ünvan›) : .........................................................................Adresi : .........................................................................Tlf, faks, E - mail : .........................................................................‹fiVEREN VEK‹L‹

Ad›, soyad›, ünvan› : ...........................................................................Tlf, faks, E- mail : ...........................................................................‹fiÇ‹N‹NAd› soyad› : .......................................................................... Baba ad› : .......................................................................... Do¤um yeri ve y›l› : ..........................................................................

1477. Ünite - Söz leflmeler

Page 154: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

‹kamet adresi : .......................................................................... Tlf, faks, E - mail : ...........................................................................

2. ‹fiÇ‹N‹N ÇALIfiMA YER‹ : ‹flverenin....................................s›n›rlar› içindeki de¤i-flik iflyerlerinde, iflveren veya vekilinin gösterece¤i yerler.

3. YAPILACAK ‹fi : ..........................................................................

4. SÖZLEfiMEN‹N SÜRES‹ : Bu ifl sözleflmesi, .../.../....tarihinde yürürlü¤e girmeküzere .... y›l /.... ay süreli olup, sürenin bitiminde herhangi bir bildirime gerek kalmaks›z›nkendili¤inden sona erer.

5. ‹fiE BAfiLAMA TAR‹H‹ : .../.../....

6. DENEME SÜRES‹ : Deneme süresi (bireysel ifl sözleflmelerinde en fazlaiki ay olabilir.) .... ayd›r. Taraflar, bu süre içinde ifl sözleflmesini ihbars›z ve tazminats›z ola-rak feshedebilirler.

7. ÇALIfiMA SÜRES‹ : Haftal›k çal›flma süresi haftan›n .... gününde (Bu sü-re Kanunun 13 üncü maddesi ile madde gerekçesi ve Fazla Çal›flma ve Fazla Sürelerle Ça-l›flma Yönetmeli¤i gere¤i, iflyerindeki tam süreli ifl sözleflmesiyle çal›flan iflçilerin haftal›knormal çal›flma sürelerinin 2 / 3 ünden daha az olacakt›r) ...... saattir. Bu süre, haftan›n ça-l›fl›lan günlerine eflit flekilde bölünerek uygulan›r. ‹flverenin gerekli görmesi halinde (hafta-l›k çal›flma gün say›s› 6 günden az olarak belirlenen iflyerlerinde) haftal›k çal›flma gün say›-s› en fazla 6 güne kadar ç›kart›l›r.

Ayr›ca, iflin niteli¤i ve flartlar›na göre, ifle bafllama ve bitifl saatleri de, iflçiler için farkl› fle-killerde düzenlenebilir ve gerekti¤inde de¤ifltirilebilir.

Ara dinlenme süresi ve kullanma zamanlar› iflveren taraf›ndan Kanunun 68 inci madde-sinde belirtilen süreden az olmamak üzere iflin durumuna göre belirlenir.

8. ÜCRET VE ÖDEME ZAMANI : ‹flçinin ayl›k NET / BRÜT ücreti ...........YTL dir. ‹flçi-nin ücreti imza karfl›l›¤›nda kendisine ödenir / veya banka hesab›na yat›r›l›r / iflçinin yaz›l›talebi ile belirledi¤i ve bu talepte kendisi ve mutemedin tatbik imzalar› bulunmak koflulu ilemutemedine imza karfl›l›¤›nda ödenir.

Ücret ayda bir ödenir. Kural olarak ifllemifl ücretlerin ödeme tarihi, ertesi ay›n ilk ifl gü-nüdür. Zorunlu bir neden olmad›kça, ücretler ödeme gününden itibaren en geç 20 gün için-de ödenir.

Ücret ödemelerinde ücret hesap pusulas› verilir.

9. DENKLEfiT‹RME UYGULAMASI : ‹flçi denklefltirme uygulamas› yap›lmas›n› kabul eder.Haftal›k .... saatlik normal çal›flma süresi, iflveren taraf›ndan gerekli görüldü¤ünde:a) Haftal›k normal çal›flma süresi, iflyerinde haftan›n çal›fl›lan günlerine günde onbir

saati aflmamak kofluluyla farkl› flekilde da¤›t›labilir. Bu halde, yo¤unlaflt›r›lm›fl ifl haf-tas› veya haftalar›ndan sonraki dönemde iflçinin daha az sürelerle çal›flt›r›lmas› sure-tiyle, toplam çal›flma süresi, çal›fl›lmas› gereken toplam normal süreyi geçmeyecekflekilde (Denklefltirme uygulanmas›n›n bireysel ifl sözleflmesi ile yap›lan çal›flmadaiki ayl›k süre içinde tamamlanmas› gerekmekte olup, bu sürenin toplu ifl sözleflme-leri ile dört aya kadar art›r›labilece¤i gibi 76 nc› madde gere¤i ç›kart›lan Haftal›k ‹flGünlerine Bölünemeyen Çal›flma Süreleri Yönetmeli¤inde belirtilen hallerde de alt›aya kadar ç›kart›labilecektir.

148 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 155: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Parça bafl›na, akort veya götürü gibi yap›lan ifl tutar›na göre ücret ödenen ifllerde deilgili Yönetmeli¤in denklefltirmeye iliflkin hükümleri uygulan›r.Denklefltirme dönemi içinde günlük ve haftal›k çal›flma süreleri ile denklefltirme sü-resi uygulamas›n›n bafllang›ç ve bitifl tarihleri iflverence belirlenir) denklefltirilir.

b) ...... saatlik haftal›k normal çal›flma süresinin, haftan›n çal›fl›lan günlerine farkl› flekil-lerde da¤›t›larak çal›fl›lmas› ( denklefltirme uygulanmas› ) durumunda, iki ayl›k çal›fl-ma süresi içinde, iflçinin haftal›k ortalama normal çal›flma süresi olan ..... saati afla-maz.

10. TELAF‹ ÇALIfiMASI : Zorunlu nedenlerle iflin durmas›, ulusal bayram ve genel tatil-lerden önce veya sonra iflyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle normal çal›flma süre-lerinin önemli ölçüde alt›nda çal›fl›lmas› ya da iflin tümüyle durdurulmas› veya iflçinin tale-bi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, iflveren, iki ay içerisinde iflçiye, çal›fl›lmayan bu sü-reler karfl›l›¤› olarak telafi çal›flmas› yapt›rabilir.

Telafi çal›flmas›, günlük 3 saati geçemez ve günlük çal›flma süresi ile birlikte de çal›flmasüresi toplam› 11 saati aflamaz.

Telafi çal›flmas› fazla sürelerle çal›flma veya fazla çal›flma say›lmaz, karfl›l›¤›nda fazla sü-relerle çal›flma veya fazla çal›flma ücreti ödenmez.

11. YILLIK ÜCRETL‹ ‹Z‹N (Sözleflme süresi bir y›ldan fazla ise) : Y›ll›k ücretli izinsüresi ve izine iliflkin hususlar ‹fl Kanunu’ nda belirtilen koflullarda uygulan›r. ‹zin kullanmazaman› ifl koflullar›na göre iflveren taraf›ndan belirlenir. ‹zin süresi, iflçinin hizmet süresinegöre :

- Bir y›ldan befl y›la kadar ( 5 y›l dahil ) .... gün ( en az 14 gün),- Befl y›ldan fazla onbefl y›ldan az .... gün ( en az 20 gün),- Onbefl y›l ( dahil ) ve daha fazla olanlara .... gün ( en az 26 gün), Hizmet süresi befl y›ldan az olsa dahi onsekiz ve daha küçük yafltaki iflçi ile, 50 ve da-

ha yukar› yafltaki iflçiye .... Gün ( en az 20 gün ) olarak kulland›r›l›r.‹flçi acil bir durum olmad›kça izine ayr›laca¤› tarihten bir ay önce, yaz›l› talepte bulun-

mak zorunda olup, belirtilen tarihte izin verilip verilmeyece¤i de talep tarihinden itibarenbir hafta içinde yaz›l› olarak iflçiye bildirilir.

Y›ll›k ücretli izin ve di¤er izinlerle ilgili hususlara ‹fl Kanunu ve Y›ll›k Ücretli ‹zin Yönet-meli¤inin ilgili hükümleri uygulan›r.

‹zin dönemine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri ayr›ca izin süre-sine eklenir.

‹zin dönemine iliflkin ücreti peflin veya avans olarak ödenir.‹zinli olunan dönemde iflçinin hastalanmas› halinde doktor raporu ( özel doktor olma-

mak kayd›yla) ile belgelenmek koflulu ile istirahat dönemi izin süresinden say›lmaz.Di¤er izinler: ‹flçinin evlenmesi halinde 3, çocu¤unun do¤umunda, ana, baba, efl ve ço-

cu¤unun ölümünde, yang›n sel gibi tabii afetlerde üç gün ücretli izin verilir.

12. HAFTA TAT‹L‹ ÇALIfiMASI VE ÜCRET‹ : Çal›fl›lmayan hafta tatili günü ücreti bir iflkarfl›l›¤› olmaks›z›n iflçiye ödenir. ‹flçi gerek görülmesi halinde hafta tatilinde çal›flmay› ka-bul eder. Gerekti¤inde hafta tatili hafta içinde de kulland›r›labilir. Hafta tatili yap›lmayarakçal›fl›lmas› halinde bu günün ücreti ayr›ca % 50 zaml› olarak ödenir.

13. ULUSAL BAYRAM GENEL TAT‹L ÇALIfiMASI : Çal›fl›lmayan ulusal bayram ve ge-nel tatil günlerine ait ücret iflçiye ödenir. ‹flçi gerek görüldü¤ünde ulusal bayram ve geneltatillerde çal›flmay› kabul eder. Tatil yap›lmayarak çal›fl›lan ulusal bayram ve genel tatil gün-leri için ayr›ca bir günlük daha ücret ödenir.

1497. Ünite - Söz leflmeler

Page 156: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

14. D‹⁄ER KOfiULLAR:

a) ‹flçi ‹fl Kanunu’nun 7 inci maddesine göre, geçici ifl iliflkisi ile çal›flmay› kabul eder.b) ‹flçi, iflyerinde çal›flma mevzuat› ve iflveren taraf›ndan belirlenmifl bulunan çal›flma

flartlar›na, ifl disiplinine, ifl sa¤l›¤› ve ifl güvenli¤i kurallar›na, iflveren taraf›ndan ç›kar-t›lm›fl ve ç›kart›lacak olan yönetmelik, genelge, sirküler, talimat gibi düzenlemelereuymay› kabul eder.

c) ‹flçiye bireysel veya toplu ifl sözleflmesi veyahut da iflyeri yönetmeli¤i ekinde bulu-nan disiplin ceza cetvelinde yer alan çal›flma, disiplin ve k›l›k - k›yafet konular›nauymamas› halinde, disiplin suçu oluflturan hususun karfl›s›nda yer alan cezalar uy-gulamas› yap›l›r. Ücret kesme cezas› yap›lmas› halinde (Kanunun 38 inci maddesi-ne göre ücret kesme cezas›n›n uygulanabilmesi, hangi konularda ve ne kadar yap›-laca¤›na iliflkin sözleflme veya sözleflme ekinde veyahut da iflyeri yönetmeli¤indehüküm bulunmas›na ba¤l› olup cezaya iliflkin sözleflme eki cetvel veya iflyeri yönet-meli¤inin imzas› karfl›l›¤›nda iflçiye verilmesi ve imzal› belgesinin iflçi özlük dosya-s›nda saklanmas› gerekmektedir.) kesinti tutar› ile gerekçesi derhal yaz›l› olarak ifl-çiye bildirilir. Yap›lan kesinti bir ay içinde Çal›flma ve Sosyal Güvenlik Bakanl›¤›’n›n T.C. Ziraat Bankas› Ankara - Merkez fiubesindeki 30401 / 276505 nolu hesab›-na yat›r›l›r.

d) ‹flçi ifl sözleflmesi devam etti¤i sürece, özel de olsa iflverenin yaz›l› izni olmadan bafl-ka bir iflte çal›flamaz.

e) ‹flçi, iflverene ve iflyerine ait her türlü ifl s›rlar›n› saklamay›, iflverene zarar verecekdavran›fllarda bulunmamay› kabul eder.

f) ‹flçi, iflyerindeki makine, alet ve teçhizat› usulüne uygun olarak ve özenle kullanma-y›, görevi ile ilgili olmayan ifllerle u¤raflmamay›, kendisine teslim edilmemifl makine,alet ve edevat› kullanmamay› kabul eder. ‹flinde kullan›lmak üzere teslim edilenmalzeme, araç ve gereçleri iflyeri d›fl›na ç›karmaz, amac› d›fl›nda kullanamaz. ‹flçi, iflsözleflmesinin sona ermesinde, kendisine teslim edilmifl bulunan her türlü demirbafleflyay› eksiksiz olarak teslim etmeyi, kendi kas›t veya kusurundan meydana gelmiflzararlar varsa, tazmin etmeyi taahhüt eder.

g) ‹flçi, iflyerine alkollü içki veya uyuflturucu madde alm›fl olarak gelmemeyi ve bumaddeleri iflyerinde kullanmamay›, çal›flmas› ile ilgili olmayan eflya ve maddeler iletafl›nmas› ya da kullan›lmas› yasaklanm›fl maddeleri iflyerine sokmamay› taahhüteder.

h) ‹flverenin, iflçilerin bir bölümüne veya tümüne sözleflme gere¤i olmaks›z›n, teflvikamaçl› olarak yapaca¤› süreklilik arz etmeyen nakdi ve ayni ödemeler, iflçi bak›m›n-dan kazan›lm›fl hak niteli¤inde olmay›p, tekrarlanaca¤› anlam›na gelmez.

›) ‹flveren taraf›ndan sözleflme süresi dolmadan ve herhangi bir bildirimde bulunma-dan ve bildirim süresine iliflkin ücret ödenmeksizin ifl sözleflmesi sona erdirebilir. Budurumda, sözleflmenin sona erdirildi¤i tarihle, sözleflmede belirtilen sona erme tari-hine kadar geçecek olan süreye ait ücretleri iflçiye ödenir.

j) ‹fl sözleflmesinin iflveren taraf›ndan feshinde; fesih bildiriminde sebep gösterilmedi-¤i veya gösterilen sebebin geçerli olmad›¤› hususunda ortaya ç›kacak uyuflmazl›klar,bir ay içinde ifl mahkemesine veya anlaflma sa¤lanmas› halinde özel hakeme götü-rülür.

k) ‹flçi, özel bir beceri gerektirmedi¤i takdirde ve Haz›rlama Tamamlama ve Temizleme‹flleri Yönetmeli¤ine ayk›r› olmamak koflulu ile kendi bölümündeki haz›rlama ta-mamlama ve temizleme iflini yapar,

150 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 157: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

l) ‹fl sözleflmesinin k›smi süreli olmas› nedeniyle Fazla çal›flma ve Fazla Sürelerle Çal›fl-ma Yönetmeli¤i’ nin 8 inci maddesi (d) f›kras›na göre, fazla çal›flma ve fazla süreler-le çal›flma yapt›r›lamayacakt›r.

m) ..........................................................................................................................................n) Bu sözleflmede yer almayan hususlarda ‹fl Kanunu ve di¤er ilgili mevzuat uygulan›r.o) Sözleflmenin uygulanmas›nda ç›kacak uyuflmazl›klarda, 5521 say›l› ‹fl Mahkemeleri

Kanunu’nun 5 inci maddesi gere¤i, dava olunan›n ikametgah› say›lan yer veya iflçi-nin iflini yapt›¤› iflyeri mahkemeleri ve icra daireleri yetkilidir.

Süresi belirli k›smi süreli bu ifl sözleflmesi...... sayfa ve her sayfas› ..... suret olarak dü-zenlendi, taraflarca okundu, ilk sayfalar› parafland›, son sayfas› imzaland› ve birer sureti ta-raflara verildi. .../..../...

‹fiVEREN VEYA VEK‹L‹ ‹fiÇ‹

Ad›, soyad›, imzas› Ad›, soyad›, imzas›

Sat›fl sözleflmesi;

SATIfi SÖZLEfiMES‹

Bir yanda .......................................... .................................... (bu sözleflmede ALICI ola-rak an›lmaktad›r) ile di¤er yanda......................................... (bu sözleflmede SATICI olarakan›lmaktad›r) afla¤›daki sözleflme flartlar›n› tespit etmifllerdir.

1. KONU

‹flbu sözleflme ....................... miktar›n ka¤›d›n SATICI taraf›ndan ALICIYA sat›lmas› veSATICININ mali teslim tarihine kadar kendi deposunda saklamas›n›n flartlar›n› düzenle-mektedir.

2. SÖZLEfiMEN‹N YÜRÜRLÜK TAR‹H‹

‹flbu sözleflme imza tarihinde yürürlü¤e girecektir.3. TARAFLARIN ‹RT‹BATLARI - FATURA B‹LG‹LER‹

3.1. ALICI

Adres :Tel. No :Faks No :E-Posta :Vergi Dairesi :V.D. Sicil No :

3.2. SATICI

Adres :Tel. No :Faks No :E-Posta :Vergi Dairesi :V.D. Sicil No :

4. MALIN TESL‹M TAR‹H‹

4.1. ‹flbu sözleflme konusu .............................. adet ................... afla¤›da belirtilen tarih-lerde SATICI taraf›ndan ALICIYA teslim edilecek ve ALICI taraf›ndan afla¤›daki maddelerdebelirtilen senet SATICIYA iade edilecektir.

1517. Ünite - Söz leflmeler

Page 158: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

5. BEDEL

...........................................’nin fiyat› KDV dahil ............................. YTL. dir (ayr›ca yaz›y-la yaz›lacak). ALICIYA daha sonra teslim edece¤i mal› deposunda saklamas› ve/veya baflkanedenlerle SATICI bu toplam bedel d›fl›nda hiç bir nam alt›nda ve hiç bir nedenle ALICI-DAN baflka bedel ve/veya fiyat fark› talep etmeyecektir.

6. ÖDEME

ALICI ../../2005 Tarihinde ........................... YTL.’yi (yaz›yla da yaz›lacak) faturas› ve ifl-bu sözleflmede belirtilen senetlerin usulüne uygun olarak tanzim edilerek kendisine teslimikarfl›l›¤›nda SATICIYA ödeyecektir.

7. CEZA‹ fiART ve FORCE MAJEUR

7.1. SATICI bu sözleflmeden do¤an yükümlülüklerini yerine getirmedi¤i takdirde ALICI-NIN zarar ve ziyan›n› karfl›laman›n yan› s›ra ve ............................... YTL ceza-i flart› ayr›ca ALICIYA ödeyecektir.

7.2. SATICI her halde satt›¤› mal› ALICIYA bu sözleflmede belirtilen tarihlerde teslim et-meyi, teslim edemedi¤inde ALICININ bu sözleflmeden do¤an alacaklar›n› ödemeyi ve mal›nteslimi taahhüdü aç›s›ndan zorunluluk halinin olmayaca¤›n› kabul ve taahhüt etmektedir.

8. SATICI SENETLER‹

8.1. ALICININ peflin ödemesi ve sat›lan mal›n vadeli teslimi nedeniyle SATICI afla¤›dabelirtilen senetleri ALICIYA 7. maddede belirtilen ödeme tarihinde teslim edecektir.

8.2. Bu senetler alacak senedi olup, SATICININ bu sözleflmedeki yükümlülüklerindenbirini yerine getirmemesi halinde sonraki tarihli senetlerdeki alacak muaccel olacakt›r veALICI elindeki senet bedellerinin tamam›n›n ödenmesini vadesini beklemeksizin SATICI-DAN talep edebilecektir.

9. SÖZLEfiMEN‹N FESH‹ ve SON BULMASI

9.1. SATICI iflbu sözleflmede belirtilen tarihte senetleri teslim etmedi¤i takdirde faturas›-n›n bedeli kendisine ALICI taraf›ndan ödenmeyece¤i gibi iflbu sözleflme kendili¤inden fes-holur.

152 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

S›ra Cins Miktar Teslim Tarihi Tutar (YTL)

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

TOPLAM

S›ra Keflide Tarihi Vade Tarihi Borçlular› Bedeli

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

TOPLAM

Page 159: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

9.2. SATICI ifl bu sözleflmeden do¤an yükümlülüklerini yine iflbu sözleflmede belirtilentarihlerde yerine getirmedi¤i takdirde ALICI süre vermeksizin sözleflmeyi feshedebilir veelindeki senetlerin tamam›n›n bedelinin ve cezai flart›n ödenmesini SATICIDAN talep ede-bilir. Bu halde sat›c› her türlü kayb›n›n tazminini de ayr›ca talep edebilir.

9.3. Bu sözleflmede belirtilen yükümlülüklerin tamam›n›n yerine getirilmifl olmas› ve ta-raflar›n bir di¤erinden talebi kalmad›¤›nda iflbu sözleflme kendili¤inden son bulur.

10. UZLAfiMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜ VE YETK‹L‹ MERC‹

‹flbu sözleflmeden ya da sözleflmenin maddelerinin yorumundan do¤an anlaflmazl›kla-r›n çözümünde Ankara mahkemeleri ve icra daireleri yetkilidir.

11. SÖZLEfiMEN‹N EKLER‹

Taraflar›n imza sirküleri ve yetki belgeleri‹flbu ...... sayfadan ve ..... maddeden ibaret sözleflme metnini okuduk, mahiyetini anla-

d›k ve taraflar ad›na serbest irademizle imzalad›k.Ankara,...../....../2005

SATICI SATICI

Kira sözleflmesi;

K‹RA SÖZLEfiMES‹ (Meskenler/Konutlar ‹çin)

(imza) (imza) (imza)

DA‹RES‹ (BURAYA TAfiINMAZIN BA⁄LI OLDU⁄U TAPU DA‹RES‹YAZILACAK)

Mahallesi (Buray› tapudaki mahallesi hanesinde yazan yaz›lacak)

Cadde/Soka¤› (Cadde veya sokak yaz›lacak)

Numaras› (Apartman kap› numaras› ve Daire kap› numaras› yaz›lacak)

Kiralanan›n Cinsi Apartman dairesi

Kiralayan (Kiraya verenin tam ad› ve soyad› yaz›lacak)

Kiralayan›n T.C. Kimlik No (Kiraya verenin T.C. Kimlik no yaz›lacak)

Kiralayan›n Adresi (Kiraya verenin tam adresi yaz›lacak)

Kirac› (Kirac›n›n tam ad› ve soyad› yaz›lacak)

Kirac›n›n T.C. Kimlik No (Kirac›n›n T.C. Kimlik no yaz›lacak)

Kirac›n›n Adresi (Kirac›n›n tam adresi yaz›lacak)

Akdin Bafllang›ç Tarihi (Kira sözleflmesinin bafllang›ç tarihi yaz›lacak)

Akdin Süresi (Kira sözleflmesinin süresi yaz›lacak)

Y›ll›k Kira Bedeli (Kira bedelinin y›ll›k toplam› yaz›lacak)

Ayl›k Kira Bedeli (Her ay ödenecek kira bedeli yaz›lacak)

Kira Bedelinin Ödeme fiekli Her ay›n beflinci günü akflam›na kadar peflin olarak

Kiralanan› Kullan›m fiekli Yaln›zca mesken (konut) olarak

Kiralanan›n Durumu Sa¤lam, tam ve kullan›lmaya elverifllidir

Kiralananla Birlikte TeslimEdilen Demirbafllar

.......... marka kombi, elektrik (endeks...........), su(endeks...........) ve do¤algaz (endeks...........) sayaçlar›, su vedo¤algaz sayaçlar›na ait kartlar ve kiralanan›n apartmankap›s› ve daire kap›s›n›n ikifler adet anahtar›.

1537. Ünite - Söz leflmeler

Page 160: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

(imza) (imza) (imza)

154 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

GENEL KOfiULLAR

1. Kirac›, kiralanan› özenle kullanmak zorundad›r. 2. Kirac›, kiralananda ve çevrede oturanlara iyi niyet kurallar› içinde davranmaya zo-

runludur. 3. Kirac›, kiralanan› k›smen veya tamamen üçüncü kiflilere kiralayamaz, alt kiraya ve-

remez; devir ve temlik edemez.4. Kirac›, kiralayan›n yaz›l› izni olmad›kça, kiralananda de¤ifliklik yapamaz; aksi halde,

do¤acak zarar› karfl›lamak zorundad›r. 5. Üçüncü kiflilerin kiralanan üzerinde hak iddia etmeleri halinde, kirac›, durumu der-

hal kiralayana haber vermek zorundad›r. 6. Kirac›, kiralananda yap›lmas› gereken onar›mlar›, derhal kiralayana bildirmek zo-

rundad›r; aksi halde do¤acak zarardan sorumludur. 7. Kirac›, kat malikleri kurulunca kendisine tebli¤ edilen hususlar›, kiralayana haber

vermek zorundad›r. 8. Kirac›, kat malikleri kurulu karar› uyar›nca, yap›lmas› gereken ifllere izin vermek zo-

rundad›r. 9. Kirac›, kiralanandaki onar›mlara katlanmak ve kiralanandaki ola¤an kullan›mdan

dolay› yap›lmas› gereken onar›mlar› yapmak/yapt›rmak ve giderlerini karfl›lamakzorundad›r.

10. Kiralanan›n mülkiyet hakk›ndan do¤an vergileri kiralayana, kullan›mdan do¤an ver-gi, resim ve harçlar› kirac›ya aittir. Uyuflmazl›k halinde, yerel örf ve âdetler uygula-n›r.

11. Kirac›, kira sözleflmesinin sonunda, kiralanan› ald›¤› flekilde, kiralayana teslim et-mek zorundad›r: Keza kiralananla birlikte teslim edilen demirbafllar da al›nd›¤› fle-kilde, kiralanana teslim edilmedi¤i takdirde, oluflan hasarlar›n bedelinin kiralayanaödenmesi veya eski hale getirilmesi zorunludur.

12. Kiralanan›n iyi ve kullan›lmaya elveriflli halde teslim edildi¤i as›ld›r. Aksi durum ki-rac› taraf›ndan ispatlanmak zorundad›r. Kiralanan›n normal kullan›m›ndan dolay›ortaya ç›kacak y›pranma ve eksikliklerden dolay› kirac› sorumlu de¤ildir.

13. Kirac›, kira sözleflmesinin sona ermesi veya sat›l›¤a ç›kart›lmas› halinde, kiralanan›ngezilmesine ve incelenmesine izin vermek zorundad›r.

14. Kiralanan›n boflalt›lmas›/tahliyesi gerekti¤i hallerde, kiralanan›n boflalt›lmamas› du-rumunda ortaya ç›kacak zararlardan dolay› kirac› sorumlu olacakt›r.

15. Kirac›, kendisi veya birlikte oturanlar›n sa¤l›¤› için ciddi tehlike oluflturmayan kusur-lardan dolay›, kiralayan› teslim almaktan kaç›namaz, sözleflmeyi bozamaz ve kira-dan indirim talebinde bulunamaz.

16. Kirac›, kiralana yapt›¤› faydal› ve lüks fleylerin bedelini kiralayandan isteyemez vesözleflme bitiminde bunlar› kiralayana teslim etmek zorundad›r.

17. Kirac›, kiralayan›n yaz›l› olurunu almak ve giderleri kendisine ait olmak üzere, ge-nel anten, uydu anteni, kablo televizyon gibi donan›mlar› yapt›rabilir.

Page 161: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Yap-ifllet devret sözleflmesi;

YAP-‹fiLET DEVRET SÖZLEfiMES‹

Bir tarafta, ......................... adresinde bulunan .........................Bakanl›¤› (afla¤›da k›saca“Bakanl›k” olarak an›lacakt›r.) ‹le di¤er tarafta .....................................adresinde mukim.......................... Anonim fiirketi (afla¤›da k›saca “fiirket olarak an›lacakt›r) aras›nda afla¤›da-ki flartlarla bir Yap›-‹fllet Devret Sözleflmesi düzenlenmifltir.

Madde 1- Sözleflmesinin konusu Tafl›nmaz Tapu kayd›‹li‹lçesiMahallesiMevkiiPafta NoAda NoParsel NoVasf›Yüzölçümü m2

Madde 2- ‹rtifak Hakk›n›n Süresi Bafllama ve Bitifl TarihiBirinci maddede nitelikleri belirtilen alan üzerinde afla¤›daki koflullarla süreli irtifak hak-

k› kurmufltur.

1557. Ünite - Söz leflmeler

ÖZEL KOfiULLAR

1. Kiralanan alt kiraya verilemez, ortak al›namaz; devir ve temlik edilemez.2. Kiralanan, mesken d›fl›nda herhangi bir amaçla kullan›lamaz. 3. Kiralananda, kirac›, efli ve çocuklar›n›n d›fl›nda kimse kalamaz. 4. Kira bedelleri, her ay›n beflinci günü akflam›na kadar, kiralayan›n ............... banka-

s›, ..................... fiubesindeki ................................. numaral› hesab›na yat›r›lacakt›r.Kira paras›n›n baflka bir flubeden havale edilmesi halinde, ayn› süre içinde hesaptaolacak flekilde ifllem yapt›r›lacak olup, aksi durumda temerrüt hükümleri uygulana-cakt›r. Bir ay›n kira paras›n›n ödenmemesi halinde dönem sonuna kadar iflleyecekkira paralar›n›n tümü muacceliyet kazanacakt›r.

5. Kiralanan›n kap›c›/kaloriferci, yak›t ve genel giderleri kirac› taraf›ndan ödenecektir. 6. Kap›lar, pencereler, s›hhî tesisat araçlar› sa¤lam, tam ve kullan›lmaya elveriflli olarak

teslim edilmifltir. 7. Kirac›, kiralanan› özenle kullanacak; kiralayan da gerekli onar›mlar›, kirac›n›n uya-

r›s›ndan itibaren on gün içinde -teknik olanaks›zlar hariç- yapt›racakt›r.8. Kirac›, elektrik aboneli¤ini kendi ad›na yapt›racak, sözleflme sonunda hesab› kesti-

rerek, buna iliflkin makbuz fotokopisini kiralayana verecektir. 9. Kirac›, üç gün içinde, aile beyannamesini mahalle muhtarl›¤›na verecektir. 10. Sözleflmeden do¤acak uyuflmazl›klardan dolay›, Ankara mahkemeleri ve icra mü-

dürlükleri yetkili olacakt›r. ‹flbu, on yedi genel ve on özel kofluldan oluflan sözleflmeyi, hür iradelerimizle ikinüsha olarak imzalad›k. ..............200....Kirac›: Müteselsil Borçlu ve Kefil: Kiralayan:(imza) (imza) (imza)(isim) (isim) (isim)

Page 162: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Hakk›n süresi: 49 (k›rkdokuz) y›ld›r.Bu hak .../.../.... tarihinde bafllay›p .../.../.... tarihinde sona erecektir.Madde 3- ‹rtifak Hakk›n›n KonusuBirinci maddede belirtilen tafl›nmaz mal üzerinde....yat kapasiteli tali yat liman› ve yan

üniteleri yap›lacakt›r.Madde 4- ‹rtifak Hakk›na Konu Tafl›nmaz›n Kullan›m fiekli‹rtifak hakk› kurulan alan s›n›rlar› ilerisinde Bakanl›kça verilen “Yat›r›m Belgesi” esasla-

r› do¤rultusunda yukar›da belirtilen üniteler yap›lacakt›r.‹rtifak hakk› süresince, irtifak hakk› konusu tafl›nmaz mal›n kullan›m amac› de¤ifltirilme-

yecek ve amaç d›fl› kullan›lmayacak, k›smen de olsa tesise ait ünitelerden herhangi biri(Kuaför, Dükkan, Diskotek, Bar, Kafeterya ve Sat›fl, Ma¤azalar› gibi) Bakanl›¤›n izni olma-dan baflkas›na kiraya verilmeyecektir. Bu senedin konusu olan irtifak hakk› Maliye ve Güm-rük Bakanl›¤› ile Bakanl›¤›n oluru olmadan devredilmeyecektir.

Madde 5- ‹nflaat›n Bafllama ve Bitim TarihleriBakanl›k taraf›ndan verilecek Yat›r›m Belgesinde aksine bir hüküm bulunmad›kça irtifa

hakk› konusu tafl›nmaz›n hak lehtar› veya temsilcisine tesliminden itibaren iki ay içinde in-flaat ruhsat› al›narak inflaata bafllanacak ve inflaat iki y›l içinde bitirilecektir.

Madde 6- Zeminin ‹rtifak Hakk› Bedeli:

A- ‹rtifak Hakk› Bedeli:‹lk y›l için .......................................YTL’dir.‹kinci ve izleyen y›llar için kullan›m bedeli ise Maliye ve Gümrük Bakanl›¤›’nca, (Bütçe

ve Mali Kontrol Genel Müdürlü¤ü) her y›l yay›mlanan Devlet ‹haleleri genelgesinde belirti-len art›fllar›n›n bir önceki y›l› irtifak hakk› bedeline eklenmesi suretiyle saptan›r. Saptananbu bedele hak lehtar›nca herhangi bir mahkeme ve Makama baflvurarak itiraz edilmez.

‹lk üç y›ldan sonraki ikinci ve izleyen üç y›ll›k dilimlerin ilk y›l irtifak hakk› bedelleri ye-niden takdir edilir ve izleyen y›llar›n bedellerinin tahakkuk ve tahsili yukar›daki hükümler-ce tabii olur.

B- Has›latt›n Pay Al›nmas›:‹rtifak hakk›nda konu tafl›nmaz mal üzerinde gerçeklefltirilen tesisin iflletmeye geçme-

sinden sonra: toplam y›ll›k has›lattan %1 oran›nda pay al›nacakt›r. Bu pay›n ilk üç y›ll›k dö-neminde %50 oran›nda al›naca¤› kabul ve taahhüt edilecektir.

C- Ödeme Zaman›:‹lk y›l temin irtifak hakk› bedeli, hakk›n tapuya tescilinden önce ödenecektir. 2. ve mü-

teakip y›llar irtifak hakk› bedelleri ise her y›l hakk›n bafllang›ç tarihine tekabül eden tarih-ten önce (01 Ocak) ilgili Maliye Dairesine yat›r›lacakt›r.

Has›lattan al›nacak pay bilanço y›l›n› takip eden May›s ay› içinde ilgili Maliye Dairesineyat›r›lacakt›r.

Süresi içinde ödenmeyen irtifak hakk› bedelleri için 6183 say›l› Yasan›n 51. maddesindebelirtilen gecikme zamm› oran› uygulanacakt›r.

‹ki y›l üst üste irtifak hakk› bedelinin zaman›nda ödenmemesi halinde irtifak hakk› iptaledecektir.

Madde 7- Teminatfiirket Bakanl›¤›n .../.../.... tarihli yaz›s›ndan itibaren 30 gün içerisinde yaz›da belirtilen

yükümlülüklerin yerine getirilece¤ine iliflkin Noterden onayl› bir taahhütname ile 50.000(elli bin).-YTL. tutar›ndaki kesin ve süresiz bir teminat mektubunu Bakanl›¤a teslim etmiflolmal›d›r. Teminat›n iadesi ve gerekti¤inde paraya çevrilmesi hususunda “Kamu ArazisininTurizm Yat›r›mlar›na Tahsisi Hakk›nda” ki Yönetmenlik hükümleri uygulanacakt›r.

156 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 163: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Madde 8- Plan ve Projelerde Tadilat‹rtifak hakk› konusu tafl›nmaz›n üzerinde inflaat edilecek yap› ve tesisler, fiirket taraf›ndan

Bakanl›ktan al›nacak “Yat›r›m Belgesi”ne esas plan ve projelere uygun olarak yap›lacakt›r.‹rtifak hakk› kurulan alan s›n›rlar› d›fl›ndaki: Hazineye ait veya Devletin hüküm ve tasar-

rufu alt›ndaki yerlerde inflaat yap›ld›¤› arazi veya do¤an›n görünüflü ve do¤al yap›s› de¤ifl-tirildi¤i takdirde bu hak iptal edilecektir.

Madde 9- ‹nflaat›n ve ‹flletmenin KontrolüBakanl›k ile ................... Bakanl›¤› inflaat aflamas›nda ve iflletme süresince irtifak hakk›

konusu tafl›nmaz›n üzerindeki bütün yap› ve tesisleri kontrol etmeye veya ettirmeye yetki-lidir. Bu s›rada belirlenecek hata ve noksanl›klar Bakanl›klarca saptanacak süre ve flartlarlafiirket taraf›ndan tamamlanacakt›r.

‹nflaat›n projede belirtilen süre içerisinde projeye uygun olarak tamamlamas›n› mütea-kip her 3 y›lda bir ilgili idarelerin yöresinde yapaca¤› kontrollerde tesisin onar›m›n›n gerek-ti¤i saptand›¤› takdirde masraf› kendisi taraf›ndan karfl›lanmak koflulu ile gerekli onar›m haklehtar›nca yap›lacak ve Hazineden hiçbir bedel talebinde bulunmayacakt›r.

Madde 10- K›y›n›n Korunulmas› ve Kullan›lmas› ‹rtifak hakk› kurulan tafl›nmaz›n kulla-n›m› s›ras›nda çevre ve deniz kirlili¤inin önlenmesi için gereken önlemler al›nacak ve bukonudaki mevzuata titizlikle uygulanacakt›r.

Üzerinde irtifak hakk› kurulan tafl›nmaz›n çevresindeki Devletin hüküm ve tasarrufu al-t›ndaki yerler (özellikle, k›y›lar, kumsallar) kumunun kullan›m›na aç›k tutulacak gelifl geçiflkesinlikle engellenmeyecektir.

Madde 11- Vergi Resim, Harç, Prim ve Di¤er Harçlar‹rtifak hakk› tesisi bedeli tafl›nmaz mal›n kullan›lmas›n›n karfl›l›¤›d›r. Tapuya tescil. ter-

kin, yap› ve tesisler için, ......, ......., ....... ve benzeri kurulufllara ödenmesi gereken her türlüvergi, resim harç, prim ve benzeri mükellefiyetler fiirket taraf›ndan karfl›lanacakt›r. Ayr›ca492 say›l› Harçlar Kanunun eki 4 say›l› tarifesinin 13. maddesinin (A) f›kras›nda belirle-nen%30 tapu harc› ile 2464 say›l› ............................. Kanunundaki yap› kullanma izni harc›da yine flirketçe karfl›lanacakt›r.

Madde 12- DevirLehine irtifak hakk› tesis edilen flirket hakk›n tamam› veya bir k›sm›n›.... Bakanl›¤› ile

Bakanl›¤›n izni olmaks›z›n baflkas›na devredilemeyecektir.fiirket, mevcut veya gelecekte ç›kar›lan hisselerinin devrine iliflkin her türlü tasarrufu Ba-

kanl›¤a bildirmek, bakanl›k ile .......................... Bakanl›¤›’n›n olumlu görüflüne dayanan ya-z›l› izni ile gerçeklefltirmek zorundad›r.

Gerçek irtifak hakk›n›n tamam›n›n sat›fl yoluyla devrinde ve gerekse hak lehtar› flirketinhisselerinin sat›fl› yoluyla devrinde ................................ bakanl›¤› ile Bakanl›k yaz›l› izin ve-rirken gerekli gördü¤ü takdirde taahhüt senedindeki koflullarda de¤ifliklik yap›labilir.

Hak lehtar› bu flirketin baflka bir flirket ile birleflmesinde ...................................... Bakan-l›¤›’nca olumlu görüfl verilmesi halinde Bakanl›kça birleflmeye izin verilebilir.

Madde 13- Alt Yap› Giderlerine Kat›lma‹rtifak hakk› konusu arazinin bulundu¤u turizm geliflim alan›nda Belediye hizmetlerinin

Belediyece di¤er hizmetlerin ilgili kurulufllarca karfl›lanmas› halinde Bakanl›kça bu hizmet-lerin görülmesi için kurulacak idarenin kararlar›na kesinlikle uyulacak ve talep edilen katk›paylar› hak lehtar›nca ödenecektir.

Madde 14- ‹rtifak Hakk›n›n Son Bulmas›‹rtifak hakk› tan›nan süre sonunda bitecektir. Üzerinde irtifak hakk› kurulan alan süresi

sonunda üzerindeki bütün yap› ve tesisleriyle beraber sa¤lam ve ifller durumda Hazineyeteslim edilecektir. Bunun için flirket veya bir baflka üçüncü kifli taraf›ndan herhangi bir hak,tazminat veya bedel talep edilmeyecektir.

1577. Ünite - Söz leflmeler

Page 164: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Madde 15- ‹rtifak Hakk›n›n ‹ptaliBu taahhüt senedinin 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, maddelerinin yerine getirilme-

mesi sözleflmenin önemli ölçüde ihlali say›l›r ve Hazinece bir tazminat ödenmeksizin tümyap› ve tesisler sa¤lam ve ifller durumda Hazineye intikal eder.

Madde 16- Tahliye‹rtifak hakk›n›n lehtar›, hak süresi sonunda veya bu taahhütnamede belirtilen ve belirtil-

meyen di¤er nedenlerden dolay› hakk›n son bulmas› halinde tafl›nmaz› tahliye etmez ve butaahhütnamede yaz›l› flartlarla Hazineye teslim etmez ise, her geçen gün için olay›n vukubuldu¤u y›l›n irtifak hakk› bedelinin %20 (yüzde yirmi) si kadar ceza ödemek zorundad›r.

Ceza ödenmesi tafl›nmaz›n kullan›lmas›na ve tahliyenin geciktirilmesine neden olmaz.Madde 17- SorumlulukHak lehtar› kesin tahsisin yap›ld›¤› tarihten itibaren tafl›nmaz›n Hazineye fiilen teslim

edilece¤i güne kadar çevreye verebilece¤i her türlü zarar ve ziyadan (kaza dahi olsa) idari,mali ve cezai aç›dan sorumludur.

Madde 18- Süre Uzat›m›m1- Tabii afetler (yang›n, zelzele, su bask›n› vs.)2- Ülkede genel veya iflin yap›ld›¤› yerde k›smi seferberlik ilan›,3- Genel ve k›smi grev. lokavt gibi k›smi hak ve kullan›m›ndan do¤an imkans›zl›klar›n

meydana gelmesi.4- Bulafl›c› hastal›k, salg›n gibi olaylar›n ç›kmas› ve benzeri hallerde süre uzat›m› tale-

binde bulunulamaz.Madde 19- Ormanl›k Alanlarda Uygulanacak Kurallar‹lgili Kanununun 15. maddesine göre ödenmesi gereken orman fonuna kat›lma pay›

tahsis tarihini takip eden 3. y›ldan itibaren 5 y›lda ve 5 eflit taksitle flirket taraf›ndan ödene-cek, makbuzlar›n birer örne¤i Bakanl›¤› verilecektir.

fiirket ad›na tahsis edilen tafl›nmaz mal›n ana niteli¤i bozulmadan orman varl›¤› zedelen-meden kullan›lacakt›r. Yang›ndan ve zararl›lardan korunmas› için gerekli tedbirler flirket ta-raf›ndan al›nacakt›r. ‹nflaat s›ras›nda kald›r›lacak a¤açlar ile devrik ve çürük a¤açlar›n kesimve nakil ifllemlerinin mahalli orman idaresince yap›lmas› sa¤lanacakt›r.

Madde 20- Uygulanacak HükümlerBu taahhütnamede belirtilmeyen hallerde 2634 say›l› ................... Kanunun ve .............

Yat›r›mlar›na tahsisi hakk›nda yönetmenlik hükümleri.,bunlarda aç›k bir hüküm olmamas›halinde ilgili mevzuat uygulanacakt›r.

Madde 21- Husumetin KabulüÜzerinde irtifak hakk› kurulun tafl›nmaz malla ilgili olarak aç›lm›fl ya da aç›lacak her tür-

lü davaya iliflkin husumeti hak lehtar› karfl›layacak, aç›lan davalar› ö¤rendi¤i tarihten itiba-ren 15 (onbefl) gün içinde yaz›l› olarak yerel ilgili......dairesine bildirilecektir. Bildirilmeme-sinden dolay› Hazine aleyhine do¤abilecek her türlü zarar ziyandan hak lehtar› Hazineyeveya hak lehtar› aleyhine sonuçlanacak olursa hak lehtar› Hazineden u¤rad›¤› veya u¤raya-ca¤› zarar› ziyana ve kar kayb›na karfl› herhangi bir tazminat, hak bedel ve benzeri bir fleyistemeyecektir.

Madde 22- Hafriyat S›ras›nda Bulunacak Tarihi EserlerProje uygulama s›ras›nda eski ve tarihi eserlere rastlan›ld›¤›nda kaz› ifllemleri derhal dur-

durulacak, bulunan eserler kaz› flerinde muhafaza edilecek, durumdan hemen en yak›nmülki amirli¤i haberdar edilecektir.

Madde 23- Uyuflmazl›klar›n Çözüm yeri

Uyuflmazl›klar›n çözüm yeri tafl›nmaz›n bulundu¤u ilçedeki..........Daireleri ve Mahkeme-dir. .../.../...

158 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 165: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Hazine Temsilcisi Hak Sahibi

Ad› ve Soyad› Ad› ve Soyad›

‹mza ‹mza

Vedia sözleflmesi;

V E D ‹ A S Ö Z L E fi ME S ‹

Madde 1-TARAFLAR:Bir tarafta ........................................... adresinde ikamet eden ....................... ile di¤er ta-

rafta ................................................ adresinde ikamet eden .................... aras›nda afla¤›dakikoflullarla bir vedia sözleflmesi akdolunmufltur.

‹flbu sözleflmede ;..................... “saklatan”,..................... “saklayan” olarak an›lacakt›r.Madde 2-KONU:‹flbu sözleflmenin konusu, mülkiyeti saklatana ait olan 25 adet ..................n›n saklayan

taraf›ndan muhafaza edilmesidir.Madde 3-TARAFLARIN YÜKÜMLÜLÜKLER‹:Saklatan, sözleflme konusu eflyay› saklayana ../../200.. tarihinde teslim edecektir.Saklayan, bu eflyay›, saklatan geri isteyene kadar muhafaza edecektir.. Saklayan söz ko-

nusu eflyay› kullanamaz ve baflkalar›na kulland›rtamaz. Saklayan, sözleflme konusunu saklatan›n talebi halinde derhal geri verecektir. Eflya, ki-

litli bir depo içinde muhafaza edilecek ve eflyaya gelebilecek her türlü ziyan ve hasardandolay›s›yla saklayan sorumlu olacakt›r.

Saklatan, eflyay› saklamas› karfl›l›¤›nda saklayana her ay .........TL. Ödeyecektir. Ödeme-ler ay›n son günü yap›lacakt›r.

Madde 4-YETK‹L‹ MAHKEME:‹flbu sözleflmeden do¤mas› muhtemel uyuflmazl›klar için .............. Mahkemeleri ve icra

daireleri yetkili olacakt›r.‹flbu sözleflme, ../../200.. tarihinde ...........’ da iki nüsha olarak imzalanm›fl ve bir nüsha

saklayana teslim edilmifl, ikinci nüsha saklatanda kalm›flt›r.Saklayan Saklatan

Paylaflmal› mal ayr›l›¤›-Sözleflme Örne¤i

PAYLAfiMALI MAL AYRILI⁄I(T.M.K.md.244 ilâ 255)

Efller birlikte söz alarak, ../../.... tarihinde evlendik. Aram›zda paylaflmal› mal ayr›l›¤› re-jimini kabul ettik:

1- Her birimizin, yasal s›n›rlar içerisinde, kendisine ait malvarl›¤› üzerinde yönetim, ya-rarlanma ve tasarruf hakk› olacakt›r.

2- Belirli bir mal›n kendisine ait oldu¤unu iddia eden, iddias›n› ispatla yükümlü olacak-t›r. Aksi takdirde aidiyeti isbat edilemeyen mallar, payl› mülkiyetimizdeki mallardansay›lacakt›r.

1597. Ünite - Söz leflmeler

Page 166: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

3- Her efl kendi borçlar›ndan dolay›, kendisine ait mallar›n tümüyle sorumlu olacakt›r.4- Mal rejiminin sona ermesi halinde, her birimiz, di¤erinin zilyetli¤inde bulunan mal-

lar›n› geri alacakt›r. Ayr›ca üstün yarar› oldu¤unu ispat eden, öteki önlemler yan›n-da, di¤erimize ait pay›n ödeme günündeki karfl›l›¤›n› vermek suretiyle payl› mülki-yetimizdeki mal›n kendisine verilmesini isteyebilecektir.

5- Paylaflt›rma d›fl› kalan bir mal›n edinilmesine, iyilefltirilmesine veya korunmas›na hiçveya uygun bir karfl›l›k almaks›z›n katk›da bulunan taraf mal rejiminin sona ermesidurumunda, di¤erinden katk›s› oran›nda hakkaniyete uygun bir bedel ödenmesiniisteyebilecektir. Bu istem paylaflt›rma d›fl› kalan mal›n yerine geçen de¤erler için degeçerli olacakt›r.

6- Bu mal rejiminin kurulmas›ndan sonra birimizin edindi¤i ve ailemizin ortak kullan›mve yararlanmas›na özgüledi¤i mallar ile ailemizin ekonomik gelece¤ini güvence alt›-na almaya yönelik yat›r›mlar veya bunlar›n yerine geçen de¤erler, mal rejiminin so-na ermesi durumunda aram›zda eflit olarak paylafl›lacakt›r.

7- Her birimizin kendisine ait olan manevi tazminat alacaklar›, miras yoluyla edindi¤imallar ile karfl›l›ks›z kazand›rmada bulunan›n aç›k iradesinden aksi anlafl›lmad›kça,sa¤lar aras› veya ölüme ba¤l› tasarruflarla edinilen mallar, paylaflma d›fl› kalacaklard›r.

8- Paylaflma, olanaklar ölçüsünde ay›n olarak yap›lacakt›r. Olanak bulunmad›¤› durum-da bedel eklenmek suretiyle paylar denklefltirilecektir. Birimizin di¤erine ödeyece¤ibedel, mallar›n tasfiye an›ndaki sürüm de¤erine göre hesaplanacakt›r. Bu hesapla-mada, paylafl›m konusu mallar›n edinilmesinden dolay› borç varsa, sürüm de¤erle-rinden indirilecektir.

9- Tasfiyenin sona ermesinden bafllayarak denklefltirme bedeline %.. Oran›nda faiz yü-rütülecektir.

10- Birimizin ölümü durumunda, paylaflma konusu mallar aras›nda ev eflyas› veya birlik-te yaflad›¤›m›z konut bulundu¤unda, sa¤ kalan, bunlar üzerinde kendisine miras vepaylaflmadan do¤an hakk›na mahsup edilmek ve yetmedi¤i takdirde bir bedel ek-lenmek suretiyle mülkiyet hakk› tan›nmas›n› isteyebilecektir diye sözlerini bitirdiler.

Not:9.Paragrafla ilgili olarak: Tasfiyenin sona ermesinden bafllayarak denklefltirme bedeline

faiz yürütülmemesi veya güvence istenmemesi konusunda anlaflabilirler.

D‹KKAT : - Sözleflmenin tescil ve ilân›na iliflkin hükümler kald›r›ld›¤›ndan, bu ifllemleryap›lmayacakt›r.

- ‹flleme ilgililerin foto¤raflar›n›n yap›flt›r›lmas› gerekir. (NKY.md.93)TARAFLAR TARAFLAR‹MZA ‹MZA

NOTER‹Tasdik ve imza

ASLININ AYNIDIR

160 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 167: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

1617. Ünite - Söz leflmeler

Sözleflme kavram›n› aç›klamak,

Sözleflme taraflar›n belli bir hukuki bir sonuç do-¤urmaya yönelik karfl›l›kl› ve birbirine uygun ira-de aç›klamalar›ndan oluflan bir hukuki ifllemdir.Hukuk dilinde ve günlük dilde akit, mukavele,ba¤›t, kontrat gibi farkl› terimlerle de an›l›r. Borç-lar Kanun’un 1. maddesinde “‹ki taraf karfl›l›kl›ve birbirine uygun surette r›zalar›n› beyan ettik-leri takdirde akid tamam olur” fleklinde bir hü-küm getirilmifltir. Buna göre bir sözleflmenin ku-rulmas› için öncelikle iki taraf›n bulunmas› ve butaraflar›n bir hukuki sonuç do¤urmak üzere kar-fl›l›kl› ve birbirine uygun flekilde iradelerini aç›k-lamalar› gerekmektedir.

Sözleflme türlerini listelemek,

Sözleflme türleri flu flekilde grupland›r›labilir; mül-kiyet hakk›n› geçirmeye yönelik sözleflmeler, kul-land›rmaya yönelik sözleflmeler, ifl görme sözlefl-meleri, teminat sözleflmeleri ve kanunlarda dü-zenlenmemifl di¤er sözleflme türleri.

Sözleflme örneklerini incelemek,

Basit bir sözleflme örne¤inde yer almas› gerekenasgari olarak taraflar›n ad, soyad (unvan) ve ad-resleri, Sözleflmenin konusu, taraflar›n karfl›l›kl›hak ve yükümlülükleri taraflar›n imzas› bulunur.Bunlar›n d›fl›nda bulunmas› gerekenler ise söz-leflmenin özelliklerine göre de¤ifliklik göster-mektedir.

Özet

1NA M A Ç

2NA M A Ç

3NA M A Ç

Page 168: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

162 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Bu üniteyi anlay›p anlamad›¤›m›z› ölçmek için afla¤›da-ki sorular›, s›nav oluyormufl gibi cevaplay›n›z. Do¤rucevaplar› ünitenin sonunda bulacaks›n›z. Baflar› duru-munuza göre ünitenin tümüne ya da cevaplamad›¤›n›zsorulara iliflkin bölümleri yeniden çal›fl›p çal›flmayaca-¤›n›za kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K‹, S‹Z‹

DE⁄ERLEND‹R‹CEK K‹fi‹, fiU ANDA Y‹NE S‹ZS‹N‹Z.

1. Afla¤›dakilerden hangisi basit bir sözleflme örne¤in-de yer almas› gereken asgari hususlardan biri de¤ildir?

a. Taraflar›n ad ve soyad›b. Taraflar›n adresleric. Sözleflmenin konusud. Taraflar›n varsa efllerinin adlar›e. Taraflar›n imzas›

2. Afla¤›dakilerden hangisi kulland›rmaya yönelik söz-leflmelerden biridir?

a. Kira sözleflmesib. Hizmet sözleflmesic. Eser Sözleflmesid. Kefalet sözleflmesie. Sat›fl sözleflmesi

3. Afla¤›dakilerden hangisi sözleflme anlam›na gelme-mektedir?

a. Akit b. Mukavelec. Ba¤›t d. Kontrate. ‹lân

4. Hukukumuzda sözleflme yapma teklifi ne ad verilir?a. Karzb. ‹capc. Kabuld. Ariyete. Eser

5. Sözleflmelerle ilgili afla¤›daki ifadelerden hangisiyanl›flt›r?

a. Türleri vard›r.b. Basit bir sözleflme örne¤inde yer almas› gereken

asgari hususlar vard›r.c. Borçlar Kanunu d›fl›nda baz› kanunlar›m›zda da

sözleflme türleri düzenlenmifltir.d. Uluslararas› iliflkileri düzenleyen sözleflmelerde

vard›r.e. Her zaman belli bir flekilde yap›lmas› flartt›r.

6. Afla¤›dakilerden hangisi ifl görme sözleflmelerindenbiri de¤ildir?

a. Ba¤›fllama sözleflmesib. Hizmet sözleflmesi c. Eser sözleflmesi d. Vekâlet sözleflmesie. Emanet sözleflmesi

7. Afla¤›dakilerden hangisi teminat sözleflmesi ile ayn›anlamdad›r?

a. Birleflik sözleflmeb. Karma sözleflmec. Kefalet sözleflmesid. Hizmet sözleflmesie. Karz sözleflmesi

8. Afla¤›daki sözleflme türlerinden hangisi kanunda dü-

zenlenmemifltir?

a. Sat›fl sözleflmesib. Ba¤›fllama sözleflmesic. Trampa sözleflmesid. Tek sat›c›l›k sözleflmesie. Eser sözleflmesi

9. Afla¤›dakilerden hangisi eser sözleflmesi anlam›nagelmektedir?

a. Kira sözleflmesib. ‹stisna sözleflmesic. Vekalet sözleflmesid. Karz sözleflmesie. Ariyet sözleflmesi

10. Afla¤›dakilerden hangisi mülkiyet hakk›n› geçirme-ye yönelik sözleflmelerden biridir?

a. Emanet sözleflmesib. Hizmet sözleflmesic. Trampa sözleflmesid. Ödünç sözleflmesie. Vedia sözleflmesi

Kendimizi S›nayal›m

Page 169: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

1637. Ünite - Söz leflmeler

“Metin, taraflar›n irade aç›klamalar›n› içeren belgedir.Taraflar bu belgelerde üzerinde karfl›l›kl› olarak anlafl-maya vard›klar› hususlar› belirtirler. Metnin mutlaka dabizzat borçlu veya alacakl› taraf›ndan kaleme al›nmas›flart de¤ildir; taraflar senedin metni bir baflkas›na yazd›-rabilirler. Di¤er taraftan metnin el yaz›s›yla veya dakti-loyla yahutta baflka bir araçla yaz›lm›fl olmas›n›n daönemi yoktur. Sadece “el yaz›s› vasiyetname”de, vasi-yetname metninin vasiyetçi taraf›ndan bizzat kendi elyaz›s› ile yaz›lmas› zorunlulu¤u vard›r (MK. m.538); ak-si halde geçerli olmaz.”

Kaynak: Ak›ntürk, T. (2009). Borçlar Hukuku. (s. 37).Beta ‹stanbul.

Kendimizi S›nayal›m Yan›t Anahtar›1. d Ayr›nt›l› bilgi için “Genel Olarak” konusuna ba-

k›n›z.2. a Ayr›nt›l› bilgi için “Sözleflme Türleri” konusuna

bak›n›z.3. e Ayr›nt›l› bilgi için “Genel Olarak” konusuna ba-

k›n›z.4. b Ayr›nt›l› bilgi için “Genel Olarak” konusuna ba-

k›n›z.5. e Ayr›nt›l› bilgi için “Genel Olarak” konusuna ba-

k›n›z.6. a Ayr›nt›l› bilgi için “Sözleflme Türleri” konusuna

bak›n›z.7. c Ayr›nt›l› bilgi için “Sözleflme Türleri” konusuna

bak›n›z.8. d Ayr›nt›l› bilgi için “Sözleflme Türleri” konusuna

bak›n›z.9. b Ayr›nt›l› bilgi için “Sözleflme Türleri” konusuna

bak›n›z.10. c Ayr›nt›l› bilgi için “Sözleflme Türleri” konusuna

bak›n›z.

S›ra Sizde 1

Borçlar Kanunu d›fl›nda Medeni Kanununda, TicaretKanununda, Hukuk Muhakemeleri Kanununda, ‹cra veiflas Kanununda ve pek çok özel kanunda sözleflmetipleri düzenlenmifltir.

S›ra Sizde 2

Yeni sözleflme türü olarak garanti sözleflmesi, kredi söz-leflmesi, tek sat›c›l›k sözleflmesi, alacaklar›n sat›fl› (fac-toring) sözleflmesi, pazarlama imtiyaz› (franchising) söz-leflmesi, sat›m için b›rakma sözleflmesini verebiliriz.

Yararlan›lan ve BaflvurulabilecekKaynaklarAKINTÜRK, T. (2009). Borçlar Hukuku, Beta, ‹stanbul.AK‹PEK, fi., KÜÇÜKGÜNGÖR, E. (2002). Sözleflmeler

Rehberi, 2. Bask›, Yetkin Yay›nevi, Ankara.YILMAZ E., YILMAZ Ü. (2006) Hukuk Rehberi, 8. Bask›,

Yetkin Yay›nlar›, Ankara.YILMAZ E. (2008). Adli Yaz› ve Yaz›flma Usulleri, 2.

Bask›, Yetkin Yay›nlar›, Ankara.YILMAZ E. (2010). Hukuk Sözlü¤ü, Yetkin Yay›nlar›,

Ankara.

Okuma Parças› S›ra Sizde Yan›t Anahtar›

Page 170: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Bu üniteyi tamamlad›ktan sonra;Noterlik mesle¤ini aç›klayabilecek,Noterlik ifllemlerini listeleyebilecek,Noterlik ifllemlerine örnek verebilecek bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.

‹çindekiler

• Noter• Noterlik ‹fllemleri

• Noterler Birli¤i

Anahtar Kavramlar

Amaçlar›m›z

NNN

Hukuk Dili ve AdliYaz›flmalar

Noter Belgeleri

• NOTER• NOTERL‹K PERSONEL‹• TÜRK‹YE NOTERLER B‹RL‹⁄‹• ÖRNEKLER

8HUKUK D‹L‹ VE ADL‹ YAZIfiMALAR

Page 171: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

NOTER Türk Hukukunda noter ve noterlik müessesesi 1512 say›l› Noterlik Kanunu tara-f›ndan düzenlenmifltir. Kanuna göre noter, hukuki güvenli¤i sa¤lamak ve anlafl-mazl›klar› önlemek için ifllemleri belgelendirir ve kanunlarla verilen baflka görev-leri Noterlik Kanunu ve Noterlik Kanunu Yönetmeli¤ine göre uygun olarak yerinegetirebilen gerçek kiflidir (N.K. m.1). Noter, yap›lmas› kanun ile baflka bir makam,merci veya flahsa verilmemifl olan her türlü yasal ifllemi düzenlemekle de görev-lendirilmifltir. Noterlik Kanunu ve di¤er kanunlarda resmi olarak yap›lmalar› emre-dilen ve mercileri belirtilmemifl olan bütün hukuki ifllemleri bu kanun hükümleri-ne göre yapmak noterin görevidir (N.K. m. 60) (Y›lmaz, 2008:193).

Noterler hukuk belgesi düzenlemek, düzenlenmifl belgeleri usulüne uygun ola-rak onaylamak ve de baz› ifllemleri tescil etmek fleklinde tasnif edebilecek üç te-mel ve genel iflleri yaparlar. Bu ifllemler kanunda tek tek say›lm›fl ve özetle belir-tilmifltir.

Noterlerin görevleri Noterlik Kanunu madde 60’da afla¤›daki gibi s›ralanm›flt›r:1. Yap›lmas› kanunla baflka bir makam, merci veya flahsa verilmemifl olan her

nevi hukuki ifllemleri düzenlemek,2. Kanunlarda resmi olarak yap›lmalar› emredilen ve mercileri belirtilmemifl

olan bütün hukuki ifllemleri bu kanun hükümlerine göre yapmak,3. Gayrimenkul sat›fl vaadi sözleflmesi yapmak,4. Bu kanuna uygun olarak d›flar›da yaz›l›p getirilen k⤛tlar›n üzerindeki im-

za, mühür veya herhangi bir iflareti veya tarihi onaylamak,5. Bu kanun hükümlerine göre yap›lan ifllemlerin dairede kalan as›l veya ör-

neklerinden veya getirilen k⤛tlardan örnek ç›kar›p vermek,6. Belgeleri bir dilden di¤er dile veya bir yaz›dan baflka bir yaz›ya çevirmek,7. Protesto, ihbarname ve ihtarname göndermek,8. Kanunen tescili gereken ifllemleri tescil etmek,9. Bu ve di¤er kanunlarla verilmifl sair iflleri yapmak.Türkiye Cumhuriyeti’nde noterin tan›m› flu flekilde yap›labilir: “Noter, Adalet

Bakan› taraf›ndan atanan ve görevlendirilen; tarafs›z ve dürüst, mesleki uzmanl›¤ave ba¤›ms›zl›¤a sahip; bir kamu hizmeti çerçevesinde yasal güvenli¤i sa¤lamak veanlaflmazl›klar› önlemek için taraflar›n iradelerine uygun olarak ifllemleri belgelen-diren; Noterlik Kanununa uygun olarak d›flar›da yaz›l›p getirilen k⤛tlar›n üzerin-deki imza, mühür veya herhangi bir iflareti veya tarihi onaylayan; Noterlik Kanunu

Noter Belgeleri

Noterlik bir kamu hizmetidir.

Page 172: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

hükümlerine göre yap›lan ifllemlerin dairede kalan as›l veya örneklerinden veyagetirilen k⤛tlardan örnek ç›kar›p veren; belgeleri bir dilden di¤er bir dile veya biryaz›dan baflka bir yaz›ya çeviren, protesto, ihbarname ve ihtarname gönderen; ta-fl›nmaz sat›fl vaadi sözleflmesi yapan; yasal olarak tescili gereken ifllemleri tescileden; tespit iflleri, defter onaylamak, vasiyetname ve ölüme ba¤l› tasarruflar ile il-gili ifller, tebligat iflleri, ayl›k ve y›ll›k ifl cetvelleri verilmesi iflleri ile birlikte Noter-lik Kanunu ve di¤er kanunlar taraf›ndan verilen baflkaca görevleri noterlik huku-ku kurallar›na uygun olarak yapan; kanunlarda resmi olarak yap›lmalar› emredilenve yap›lmalar› kanun ile baflka bir makam, merci veya flahsa verilmemifl olan hertür yasal ifllemi düzenlemek yetkisine sahip olan, ücretini ilgili taraflardan alan,vergi ödeyen ve ölüm, istifa, meslekten ç›karma ya da yafl haddi nedeniyle görevison bulan gerçek kiflidir.” (Gören, 2010:12).

Noterlikçe düzenlenebilecek sözleflmeler flunlard›r: Evlenme sözleflmesi, gayri-menkul sat›fl vaadi sözleflmesi, miras taksimi sözleflmesi, gayrimenkul ba¤›fllamavaadi sözleflmesi, flirket sözleflmesi, irtifak hakk› vaadi ve ortak mülkin idaresi söz-leflmesi, MK 748 göre sükna hakk› sözleflmesi, (BK 507) kayd› hayat flart›yla iratba¤lanmas› sözleflmesi, (BK 511) ölünceye kadar bakma sözleflmesi, mülkiyeti mu-hafaza kayd› ile sat›fl sözleflmesi, kira sözleflmesi, menkul mallarda hibe sözleflme-si, taksim ve ifraz sözleflmesi, evlat edinme sözleflmesi.

Noterlerin yapabilece¤i baflka ifllemler olabilir mi düflünelim.

Öncelikle noterlerin ilgililerin fiziki ve hukuki durumlar›n› tespit zorunlulukla-r› vard›r. Çünkü bir hukuki ifllemin geçerli olabilmesi bir k›s›m genel ve özel ko-flullara ba¤l›d›r. Noter bir hukuki ifllem için kendisine müracaat eden kifli veya ki-flilerin öncelikle kimlik ve adresleri ile yetenek yani hukuki ehliyet ve akli duru-munu tespit edecektir. Sonra da bu kiflilerin gerçek isteklerini ö¤renerek talep edi-len hukuki ifllemleri buna göre oluflturacakt›r.

NOTERL‹K PERSONEL‹Noterlik dairesi personeli, noterin emri alt›nda bulunan ifle yeter say›daki kâtip vehizmetlilerden meydana gelir (N.K. m. 42). En az iki kâtip bulunan noterliklerde,kâtiplerden biri baflkâtiplik görevini yapar.

Baflkâtip noterlik dairesinin personelinin flefidir (N.K. m. 43). Noterlik dairesindebulunan evrak, defter ve demirbafl eflyadan noterle birlikte baflkâtip sorumludur.

Noter kâtibi olabilme flartlar› Noterlik Kanunu m. 44’e göre afla¤›daki gibibelirtilmifltir:

Noter kâtibi olabilmek için Devlet Memurlar› Kanununda yaz›l› flartlara sahip bulunmak,ceza veya disiplin karar› ile meslekten ç›kar›lm›fl olmamak, alt› ayl›k adayl›k süresini geçir-mek ve yeterli¤i noter taraf›ndan onaylanmak flartt›r. Yeterli¤i onaylanmayan aday alt› aydaha çal›flt›r›labilir. Yine baflar› göstermezse o noterlikte çal›flt›r›lamaz. Türkiye Noterler Bir-li¤i veya odalar taraf›ndan aç›lacak kurslar› bitirenler, adayl›¤a öncelikle al›n›rlar.

Noter, noter katibi aday hakk›nda alt› ayl›k adayl›k süresinin sonunda bir rapordüzenler.. Bu raporda aday›n yeterli¤i onaylanm›flsa aday “Noter Kâtibi” olur. Du-rum siciline ifllenmek üzere rapor ile birlikte Odaya bildirilir. Yeterli¤i onaylanma-

166 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

S O R U

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE

DÜfiÜNEL ‹M

SIRA S ‹ZDE

S O R U

DÜfiÜNEL ‹M

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE SIRA S ‹ZDE

AMAÇLARIMIZAMAÇLARIMIZ N NK ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

K ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T

1

Bu koflullar kimlik tespiti,adres tespiti, yetenek tespitive gerçek iste¤in tespitidir.

Page 173: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

yan aday 6 ay daha çal›flt›r›labilir, yine baflar› göstermezse o noterlikte çal›flt›r›lmaz.Bu takdirde noter aday›n çal›flt›¤› servisler ve süresini ve aday›n yeterlili¤inin ne-den onaylanmad›¤›n› gerekçeli olarak aç›klayaca¤› bir raporu Odaya gönderir.

Noterlikte çal›flan kâtipler, günümüz koflullar›nda bilgisayar kullanmay› bilmekzorundad›rlar. Ayr›ca Noterlik Hukuku konusunda da bilgi sahibi olmalar› gerek-mektedir. Bu nedenle noterlikte kâtip olarak yeni çal›flmaya bafllayan birinin önce-likle Adalet Meslek Yüksekokulu mezunu olmas› gereklidir. Bu mümkün olmad›-¤› takdirde en az›ndan kâtiplik görevine bafllayanlar›n imza yetkisi alabilmeleri içinbelirli bir süre noterlik hukuk dersi almalar› ve uygulanacak s›navda baflar›l› olma-lar› ön kofluldur (Özkan, 2008:52).

Türkiye Adalet Akademisi, noter kâtipleri için hizmet öncesi ve hizmet içi çeflit-li mesleki kurslar açmaktad›r (Türkiye Adalet Akademisi m. 33). Ayr›ca, TürkiyeNoterler Birli¤i de noter kâtiplerini yetifltirmek üzere kurs programlar› düzenle-mektedir (N.K. m. 166).

TÜRK‹YE NOTERLER B‹RL‹⁄‹Türkiye Noterler Birli¤i ile ilgili düzenlenme NK m. 163’dedir. Madde flu flekildedir;

Noterlik mesle¤inin amaçlar›na uygun bir flekilde görülmesini, mesle¤in geliflmesini vemeslektafllar aras›nda birlik ve yard›mlaflmay› sa¤lamak üzere, kamu kurumu niteli¤inde vetüzel kiflili¤e sahip, Türkiye Noterler Birli¤i kurulur. Birli¤in merkezi Ankara’d›r.

(De¤iflik 2. f›kra: 18.06.1997 - 4276/26. md.) Birlik ve organlar›, kurulufl amaçlar› d›fl›n-da faaliyette bulunamazlar.

Birlik, amac›na uygun ifllerde kullan›lmak üzere menkul ve gayrimenkul edinebilir.Birlik, protokol kurallar›na uygun olarak resmi törenlere kat›l›r.Oda Baflkanl›¤› ve oda yönetim kurulu üyeli¤i görevleri ücretsiz görülür. Bu ifllerde ilgi-

li olan yolculuk ve ikamet giderleri ile di¤er zaruri giderler Birlik bütçesinden ödenir.Türkiye Noterler Birli¤i Baflkanl›¤›, baflkan yard›mc›l›¤›, genel sekreterli¤i ve saymanl›¤›

görevleri ücretlidir. Birlik Yönetim Kurulunun Baflkanl›k Divan›nda görev almam›fl üyeleriile disiplin kurulu baflkan ve üyelerine kat›ld›klar› toplant›lar için huzur hakk› ödenir.

Bu kimselerden Ankara’dan baflka illerden seçilenlere yolculuk ve ikamet giderleri iledi¤er zaruri giderler Birlik Bütçesinden ödenir. Bunlar›n miktar› Kongrece belli edilir.

Adalet Bakanl›¤›’n›n gözetim ve denetimi, organlar›n görevden uzaklaflt›r›lmas›ve görevlerine son verilmesi durumu NK m.164’de düzenlenmifltir. Maddeye göre:

(De¤iflik: 14.02.1984 - 2980 / 2. md.)Adalet Bakanl›¤›, Türkiye Noterler Birli¤i ile Birli¤in mahalli organlar› olan odalar üze-

rinde gözetim ve denetim hakk›na sahiptir. Birlik ve odalar›n her türlü faaliyetleri ile hesapve ifllemleri adalet müfettiflleri veya Cumhuriyet savc›lar›nca denetlenir. Denetleme usulüyönetmelikte gösterilir.

(De¤iflik 2. f›kra: 18.06.1997 - 4276/27. md.) Amaçlar› d›fl›nda faaliyet gösteren TürkiyeNoterler Birli¤inin merkezdeki sorumlu organlar› ile noter odalar›n›n baflkan ve yönetim ku-rullar›n›n görevlerine son verilmesine ve yerlerine yenilerinin seçilmesine, Adalet Bakanl›-¤›n›n veya bulunduklar› yer Cumhuriyet Baflsavc›l›¤›n›n istemi üzerine, o yerdeki asliye hu-kuk mahkemesince basit usule göre yarg›lama yap›larak karar verilir ve dava en geç üç ayiçinde sonuçland›r›l›r.

1678. Ünite - Noter Belgeler i

Page 174: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Görevlerine son verilen organlar›n yerine en geç bir ay içerisinde yenileri seçilir. Yeniseçilenler eskilerin süresini tamamlarlar.

Adalet Bakanl›¤›n›n bu Kanun uyar›nca Birlik organlar›n›n karar ve ifllemleri hakk›ndakitasarruflar›na, Birli¤in merkez ve mahalli organlar› taraf›ndan uyulmas› zorunludur. Bakanl›ktasarruflar›n›, idari yarg› merciinin yürütmenin durdurulmas›na veya esas›na iliflkin karar› ve-ya kanuni bir sebep olmaks›z›n yerine getirmeyen veya eski kararda direnme niteli¤inde ye-ni bir karar veren veya Kanunun zorunlu k›ld›¤› ifllemleri Bakanl›¤›n uyar›s›na ra¤men yeri-ne getirmeyen birlik organlar› hakk›nda da yukar›daki f›kralar hükümleri uygulan›r.

Görevlerine son verilen organ üyelerinin kanunda yaz›l› ceza sorumluluklar› sakl›d›r. Buorganlar›n yukar›daki f›kra gere¤ince görevlerine son verilmesine neden olan tasarruflar›hükümsüzdür.

(Bu f›kra 18/6/1997 tarih ve 4276 say›l› Kanunun 27 nci maddesiyle alt›nc› ve yedincif›kralar›n›n birlefltirilmesi suretiyle alt›nc› f›kra olarak yeniden düzenlenmifltir.) Ancak, milligüvenli¤in, kamu düzeninin suç ifllenmesini veya suçun devam›n› önlemenin yahut yakala-man›n gerektirdi¤i hallerde gecikmede sak›nca varsa, Birli¤in merkezindeki organlar› ileodalar›n baflkan ve yönetim kurullar› vali taraf›ndan faaliyetten men edilebilir. Faaliyettenmen karar›, yirmidört saat içinde görevli hâkimin onay›na sunulur. Hâkim, karar›n› k›rkse-kiz saat içinde aç›klar; aksi halde, bu idari karar kendili¤inden yürürlükten kalkar.

Noterler, Türkiye Noterler Birli¤inin tabii üyeleridir. Yafl tahdidine tabi tutulannoterler, Birli¤in fahri üyesi olurlar.Birlik Yönetim Kurulu, mesle¤e yararl› olmuflkiflilerin fahri üyeli¤e kabulüne karar verebilir (NK m. 165).

Türkiye Noterler Birli¤inin Görevleri Türkiye Noterler Birli¤inin görevleri NK m.166 flu flekilde düzenlenmifltir;

1. Meslektafllar aras›nda birlik ve yard›mlaflmay› sa¤lamak,2. Mesle¤in geliflmesi için kitap ve dergi yay›nlamak, konferanslar düzenlemek,

milletleraras› toplant›lara kat›lmak ve sair gerekli çal›flmalarda bulunmak,3. Noter kâtiplerini yetifltirmek için kurslar açmak,4. Noterli¤i ilgilendiren konularda görüflünü yetkili mercilere kendili¤inden

veya istek üzerine bildirmek,5. Uyulmas› zorunlu meslek kurallar›n› tespit ve tavsiye etmek,6. Noter ve kâtiplerine, yönetmelikte gösterilecek belirli bir süre ve tutarda

borç para vermek,7. Üyelerinin ev sahibi olmalar›, çocuklar›n›n tahsillerini iyi flartlarla yapabilme-

leri ve sair sosyal hizmetlerden faydalanmalar› konusunda tedbirler almak,8. Her adli y›l›n aç›lmas›ndan evvel kendi çal›flmalar› ve mesleki ihtiyaçlar›

hakk›nda Adalet Bakanl›¤›na rapor vermek,9. Noterliklere ait evrak›n korunmas› ve saklanmas› için ortak tedbirler almak,10. Birli¤in tafl›n›r ve tafl›nmaz mallar› ile paralar›n› Birlik amaçlar›na uygun

flekilde yönetmek ve iflletmek,11. Noterlerle kâtip ve hizmetliler aras›nda yap›lacak sözleflmeler için tek tip

sözleflme örne¤i haz›rlamak,12. Noterlik ifllemlerinin bu kanuna uygun flekilde yap›lmas›n› sa¤lamak ve

özellikle kambiyo senetlerinin (Çek, poliçe ve emre muharrer senet) pro-testolar› ile sair konularda noterler aras›nda rekabeti önlemek amac› ile il-gili resmi ve özel kurulufllarla temas etmek, gerekirse var›lan sonuçlar› ta-raflar›n uymakla yükümlü oldu¤u bir protokole ba¤lamak (‹lgili resmi ve

168 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 175: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

özel kurulufllar, Türkiye Noterler Birli¤i ile gerekli temasta bulunmaktanve protokol düzenlemekten kaç›namazlar),

13. Noterlerin genel menfaatlerini ve meslekin ahlak, düzen ve geleneklerinikorumak,

14. Noter odalar›n›n üye say›s› ve faaliyeti göz önünde bulundurulmak sure-tiyle noter odalar›na Birlikçe verilecek ödenek miktar›n› ve ödeme fleklinibelli etmek,

15. (5728 say›l› Kanun ile de¤ifltirildi 8 fiubat 2008 R.G.) 109 uncu maddehükümleri sakl› kalmak üzere, her nevi ortak hesap paylafl›m esaslar›n›belirlemek,

Noterlerin görevleri genel Noterlik K.m. 60’da, özel olarak Noterlik K.m.61dv.d.’›nda düzenlenmifltir. Noterlik ifllemlerinin flekli ise, Noterlik K.m. 72 v.d. ileNoterlik Kanunu Yönetmeli¤inde ayr›nt›l› bir flekilde düzenlenmifltir. Türkiye No-terler Birli¤i noterlik ifllemlerinin formül örneklerini yay›mlam›flt›r. Bu örnekler uy-gulamalar› nedeniyle noterlerin bilmeleri zorunlulu¤u yan›nda, adalet hizmetle-rinde çal›flanlar›n da bilmelerinde büyük yarar vard›r. Yap›lan ifllem, kanunlarane kadar çok uygun olursa, olas› uyuflmazl›klarda o kadar azalacakt›r.

Sizce Noterler Birli¤i’nin noterlik ifllemlerinin formül örneklerinin faydalar› nelerdir?

ÖRNEKLERUygulamadan birkaç örnek verelim.

Onaylama flerhi;

ONAYLAMA fiERH‹

(AZ‹LNAME-‹HBARNAME-‹HTARNAME-‹ST‹FANAME)( N.K.60,90-92, 106, NKY 98 )

(‹lgilinin getirdi¤i veya dairede yazd›rd›¤› ve ilgilinin imzas›n›n onayland›¤› ifllem)

‹LG‹L‹ADI VE SOYADIADRES‹VERG‹ DA‹RES‹ VE S‹C‹L NUMARASI‹MZA

Bu (azilname,‹hbarname,‹htarname,‹stifaname) alt›ndaki imzan›n, gösterdi¤i..............verilmifl...........gün,..........kay›t ve.......... seri numaral›, foto¤rafl›..............göre............ili,............ ilçesi,.............mahallesi/köyü nüfusuna.........cilt,...... aile s›ra,...... s›ra nu-maralar›nda kay›tl› olup, baba ad›.........., ana ad›............, do¤um tarihi............. olan,halen yukar›daki adreste bulundu¤unu ve Vergi Dairesinde kay›tl› oldu¤unu söyle-yen......................... ait oldu¤unu, dairede huzurumda imzalad›¤›n›,(haricen imzalaya-rak dairede huzurumda kendisine ait oldu¤unu kabul etti¤ini) bir nüshas›n›n kendi-sine verildi¤ini,..... adedinin muhataba tebli¤ için iflleme al›nd›¤›n›, birinin de daire-de sakland›¤›n› onaylar›m............. y›l›............ ay›n›n............günü.../....../......

NOTERADI VE SOYADI-ÜNVANIRESM‹ MÜHÜR VE ‹MZA

1698. Ünite - Noter Belgeler i

Hâkimler, avukatlar ve di¤ergörevlilerin

Örnekler, ayr›ca avukatlar›nkendi ifllemlerinidüzenlemeleri aç›s›ndan dabüyük yarar sa¤layacakt›r.

S O R U

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE

DÜfiÜNEL ‹M

SIRA S ‹ZDE

S O R U

DÜfiÜNEL ‹M

D ‹ K K A T

SIRA S ‹ZDE SIRA S ‹ZDE

AMAÇLARIMIZAMAÇLARIMIZ N NK ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

K ‹ T A P

T E L E V ‹ Z Y O N

‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T

2

Page 176: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

NOT:1-Vekâletin yap›ld›¤› noterlik ile tarih ve yevmiye numaras› belli ise azilnamenin birnüshas› o noterli¤e gönderilir.2-Vekâlet ayn› noterlikte yap›lm›fl ise azilname vekâletname üzerine flerh edilir.3-‹lgilinin bilgi için gönderilmesini istedi¤i yerlere de birer nüsha gönderilir.4-Harç hesab› için 1986/58 ve 1989/29 say›l› genelgelere bak›n›z.5-Maliye Bakanl›¤›nca vergi kimlik numaras›n›n yaz›lmas› yolunda uygulama bafllat›-l›ncaya kadar, vergi kimlik numaras› tafl›t al›m ifllemleri (1998/44 say›l› genel yaz›), li-mitet flirket hisse devirleri (2000/58 say›l› genelge) ve dava vekâletnameleri (1989/70,1990/3 ve 1005/44 say›l› genelgeler) onaylamalar›nda yaz›lmal›d›r.Düzenleme fleklinde geri alma hakk› sözleflmesi (vefa);

DÜZENLEME fiEKL‹NDE GER‹ ALMA HAKKI SÖZLEfiMES‹

(VEFA)

(TMK 736, Eski M.K 660)(‹lgilinin okur yazar olup olmamas›na,sa¤›r,dilsiz ve kör olup olmamalar›na göre

düzenleme bafll›klar›ndan birisinin yaz›lmas›)

.................. y›l›................... ay›n›n................. günü......../........../...... Afla¤›damühür ve imzas› bulunan ben........................ Noteri............................adresindekidairemde görev yaparken yan›ma gelen ve gösterdi¤i............................ veril-mifl................... gün,.................... kay›t ve.............................. seri numaral›, foto¤-rafl›............................. göre............................ ili,............................. ilçe-si,..............................mahallesi/köyü nüfusuna..................................cilt,.......................... aile s›ra,.............................s›ra numaralar›nda kay›tl› olup, ba-ba ad›,............................... ana ad›......................... do¤um tarihi.............................olan ve.................................... Vergi Dairesinin......................... sicil numaras›ndakay›tl› oldu¤u anlafl›lan ve halen................................... adresinde oturduklar›-n›,....................olduklar›n› söyleyen............................. ile gösterdi-¤i.................................. verilmifl.......................... gün ........................... kay›tve............................ seri numaral›, foto¤rafl›....................... göre.....................ili,.................................. ilçesi,.............................. mahallesi/köyü nüfusu-na................... cilt........................... aile s›ra,..................... s›ra numaralar›nda kay›t-l› olup, baba ad›......................... ana ad›............................... do¤um tari-hi......................... olan ve.......................... Vergi Dairesinin..................... sicil nu-maras›nda kay›tl› oldu¤u anlafl›lan, halen...........................adresinde oturdu¤u-nu,..................... oldu¤unu söyleyen......................... birlikte geri alma hakk› söz-leflmesi düzenlenmesini istediler bana baflvurarak. Her ikisinin de bu ifllemi yap-ma yetene¤inin bulundu¤unu ve........................ oldu¤unu anlad›m. ‹lgililerin kim-likleri hakk›nda ibraz ettikleri belgelerden kan› sahibi oldum ......................sözebafllad›:’’................ya ait iken...............tarihinde sat›n ald›¤›m ve............ paf-ta.............. ada..................parsel nolu tafl›nmaz mal›,sat›n ald›¤›m tarihten itiba-ren..........y›l içinde baflkas›na satmayaca¤›m,bu süre içinde sat›c›n›n ald›¤› bedeliödemesi halinde tafl›nmaz mal› kendisine geri sataca¤›m ve tapuda devir iflleminiyapaca¤›m, durumun tapuya flerh verilmesini kabul ederim.’’ (Ceza flart› da konu-labilir) diye sözünü bitirdi. ........................söze bafllayarak ‘’...............satt›¤›m ta-fl›nmaz mal› sat›fltaki flartlarla.......y›l içinde geri almay› ve geri alma hakk›n›n ta-puya flerh verilmesini kabul etti¤imi bildiririm’’ diye sözlerini bitirdi.

170 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 177: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Yaz›lan sözleflme okunmak üzere kendilerine verildi. Ayr› ayr› okudular. Gerçek istek-lerinin tam olarak yaz›ld›¤›n› söyledikten sonra hep birlikte alt› imzaland›, mühürlendi.

Sat›c› Al›c› NoterADI VE SOYADI ADI VE SOYADI ADI VE SOYADIÜNVAN

‹MZA ‹MZA RESM‹ MÜHÜR VE ‹MZA

NOT: 1- ‹fllem foto¤rafl› yap›l›r.2.- ‹fllem tapu kütü¤üne flerh verilir.3- fierhin verildi¤i tarihten itibaren on y›l geçmekle sona erer.4- ‹lgilinin okur yazar olmamas›na, sa¤›r dilsiz ve kör olup olmamas›na göre düzenlemebafll›klar›ndan birinin yaz›lmas› ve onlara mahsus ifllem örneklerine göre yap›lmas›,5- Maliye Bakanl›¤›nca vergi kimlik numaras›n›n yaz›lmas› yolunda uygulamabafllat›l›ncaya kadar vergi kimlik numaras› tafl›t al›m sat›m ifllemlerine (1998/44 say›l›Genel Yaz›), Limitet fiirket Hisse Devirlerine (2000/58 say›l› Genelge) ve davavekaletnamelerine (1989/70, 1990/3 ve 1995/44 say›l› Genelgeler) yaz›lmas›,

Düzenleme fleklinde önal›m (fluf’a) hakk›ndan feragat;

DÜZENLEME fiEKL‹NDE

ÖNALIM (fiUF’A) HAKKINDAN FERAGAT

(TMK 733/2 birinci cümle,Eski M.K 732 )

(‹lgilinin okur yazar olup olmamas›na,sa¤›r,dilsiz ve kör olup olmamalar›na göredüzenleme bafll›klar›ndan birisinin yaz›lmas›)

.................. y›l›................ ay›n›n.................. günü......./......../........ Afla¤›da mü-hür ve imzas› bulunan ben................................. Noteri.................................. adresin-deki dairemde görev yaparken yan›ma gelen ve gösterdi¤i.................................... ve-rilen........................ gün,.............. kay›t ve................... seri numaral›, foto¤raf-l›........................... göre........................ ili,.................... ilçesi.........................mahalle-si/köyü nüfusuna................... cilt,.................. aile s›ra,................... s›ra numaralar›ndakay›tl› olup, baba ad›................... ana ad›................... do¤um tarihinin.........................oldu¤u anlafl›lan ve halen................................................ adresinde oturdu¤unuve............. Vergi Dairesinin............. sicil no.sunda kay›tl› oldu¤unu söyle-yen........................ önal›m hakk›ndan feragatname yap›lmas›n› istedi.

Kendisini yukar›da yaz›l› kimlik ile tan›d›¤›m gibi, bu ifllemi yapma yetene¤ininbulundu¤unu ve.................... oldu¤unu anlad›m..................... söze bafllad›: ‘’Hisseda-r› bulundu¤um...............tafl›nmazdaki fluf’a hakk›mdan feragat ediyorum. Di¤er his-sedarlar›n bu feragat›m› tapuya flerh ettirebileceklerini kabul ve beyan ederim.’’ Di-ye sözlerini bitirdi.Yaz›lan bu tutanak okumas› için kendisine verildi. Okudu, yaz›lanlar›n gerçek iste¤ioldu¤unu bildirmesi üzerine ilgili ve taraf›mdan imzaland›, mühürlendi.............y›-l›.............ay›n›n............. günü....../....../.......

‹LG‹L‹ NOTERADI VE SOYADI ADI VE SOYADI - ÜNVANI

‹MZA RESM‹ MÜHÜR VE ‹MZA

1718. Ünite - Noter Belgeler i

Page 178: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

NOT: 1) Ön al›m hakk›ndan feragatin tapu kütü¤üne flerh verilmesi gerekir.2) ‹lgilinin okur yazar olmamas›na, sa¤›r dilsiz ve kör olup olmamas›na göre düzenle-me bafll›klar›ndan birinin yaz›lmas› ve onlara mahsus ifllem örneklerine göre yap›lmas›,3) Maliye Bakanl›¤›nca vergi kimlik numaras›n›n yaz›lmas› yolunda uygulama baflla-t›l›ncaya kadar vergi kimlik numaras› tafl›t al›m sat›m ifllemlerine (1998/44 say›l› Ge-nel Yaz›), Limitet fiirket Hisse Devirlerine (2000/58 say›l› Genelge) ve dava vekalet-namelerine (1989/70, 1990/3 ve 1995/44 say›l› Genelgeler) yaz›lmas›,

Düzenleme fleklinde payl› mülkiyeti devam ettirme yükümlülü¤ü sözleflmesi;

DÜZENLEME fiEKL‹NDE PAYLI MÜLK‹YET‹ DEVAM ETT‹RME YÜKÜMLÜLÜ⁄Ü

SÖZLEfiMES‹

(fiuyuun idame mükellefiyeti)

(TMK 698,Eski M.K 627)(‹lgilinin okur yazar olup olmamas›na,sa¤›r,dilsiz ve kör olup olmamalar›na göre

düzenleme bafll›klar›ndan birisinin yaz›lmas›)

.............. y›l›...........ay›n›n............ günü......../......../....... Afla¤›da mühür ve imzas›bulunan ben.......... Noteri.................................................adresindeki dairemde görev ya-parken yan›ma gelen ve gösterdi¤i....................... verilmifl........................... gün,...............kay›t ve.......................... seri numaral›, foto¤rafl›.......................... göre..........................ili,....................... ilçesi,.....................................mahallesi/köyü nüfusuna..................cilt,................ aile s›ra,...................... s›ra numaralar›nda kay›tl› olup, babaad›..................... ana ad›.................... do¤um tarihi.......................... olan ve.........................Vergi Dairesinin...............................sicil numaras›nda kay›tl› oldu¤u anlafl›lan ve halen...............................adresinde oturdu¤unu,oldu¤unu söyleyen......................... ile göster-di¤i................................ verilmifl......................... gün,....................... kay›tve................................ seri numaral›, foto¤rafl›........................... göre..........................ili,...................... ilçesi,....................... mahallesi/köyü nüfusuna...................cilt,.................. aile s›ra,........... s›ra numaralar›nda kay›tl› olup, baba ad›............... anaad›...................... do¤um tarihi............................ olan ve................... Vergi Dairesi-nin................... sicil numaras›nda kay›tl› oldu¤u anlafl›lan,halen............................. adre-sinde oturdu¤unu,...............oldu¤unu söyleyen......................... birlikte bana baflvurarakpayl› mülkiyeti devam ettirme sözleflmesi düzenlenmesini istediler.

Her ikisinin de bu ifllemi yapma yetene¤inin bulundu¤unu ve................. oldu-¤unu anlad›m.

‹lgililerin kimlikleri hakk›nda ibraz ettikleri belgelerden kan› sahibi oldum.Söze bafllad›: ‘’................................. ile payl› (müflterek) mülkiyetimizde bulu-

nan.............pafta.............ada.............parsel üzerindeki.....................gayrimenkuldekipayl› durumun Medeni Kanunun 698.maddesine göre................y›l süre için sürdürül-mesi paydafllardan biri pay›n› üçüncü kifliye satt›¤› takdirde sat›n alana karfl› fluf’a(önal›m) hakk›n› kullanmayaca¤›m› bildiririm’’(bildiririz) diye sözlerini bitirdi.

Yaz›lan sözleflme okunmak üzere kendilerine verildi. Ayr› ayr› okudular. Ger-çek isteklerinin tam olarak yaz›ld›¤›n› söyledikten sonra hep birlikte alt› imzaland›,mühürlendi.

Paydafl Paydafl NoterADI VE SOYADI ADI VE SOYADI ADI VE SOYADI-ÜNVANI

‹MZA ‹MZA RESM‹ MÜHÜR VE ‹MZA

172 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 179: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

NOT: 1. ‹fllem foto¤rafl› yap›l›r.2. Sözleflme tapu kütü¤üne flerh verilir.3. Paylaflmay› isteme hakk› en çok on y›lla s›n›rland›r›labilir.4. ‹lgilinin okur yazar olmamas›na, sa¤›r dilsiz ve kör olup olmamas›na göre düzen-leme bafll›klar›ndan birinin yaz›lmas› ve onlara mahsus ifllem örneklerine göre yap›l-mas›,5. Maliye Bakanl›¤›nca vergi kimlik numaras›n›n yaz›lmas› yolunda uygulama baflla-t›l›ncaya kadar vergi kimlik numaras› tafl›t al›m sat›m ifllemlerine (1998/44 say›l› Ge-nel Yaz›), Limitet fiirket Hisse Devirlerine (2000/58 say›l› Genelge) ve dava vekalet-namelerine (1989/70, 1990/3 ve 1995/44 say›l› Genelgeler) yaz›lmas›,6-Bu ifllem taraflar›n ifltiraki ile yap›labilece¤i gibi tek tarafl› bir irade beyan› (Payl›Mülkiyeti Devam Ettirme Yükümlülü¤ü bafll›¤› ad› alt›nda) dahi yap›labilir.

Düzenleme fleklinde sat›fl vaadi sözleflmesi okur yazar olmayanlar için;

DÜZENLEME fiEKL‹NDE SATIfi VAAD‹ SÖZLEfiMES‹

(OKUR YAZAR OLMAYANLAR ‹Ç‹N)

(T.M.K.1009,B.K.22-213,TAPU K.26,N.K.60,72,75,84-89)

............y›l›............ay›n›n............günü.../....../...... Afla¤›da mühür ve imzas›bulunan ben...............Noteri..............................,.....................adresindeki dairem-de görev yaparken yan›ma gelen ve gösterdi¤i................................ veril-mifl...........gün,..........kay›t ve.............. seri numaral›, foto¤rafl›..............gö-re............ ili,............ ilçesi,.............mahallesi/köyü nüfusuna......... cilt,...... aile s›-ra,...... s›ra numaralar›nda kay›tl› olup, baba ad›.........., ana ad›............ do¤um ta-rihi............. olan ve...............Vergi Dairesinin............... sicil numaras›nda kay›tl›oldu¤u anlafl›lan ve halen........................ adresinde oturdu¤unu, okur yazar ol-mad›¤›n› söyleyen........................... ile gösterdi¤i.............. veril-mifl...........gün,..........kay›t ve.............. seri numaral›, foto¤rafl›..............gö-re............ ili,............ ilçesi,.............mahallesi/köyü nüfusuna......... cilt,...... aile s›-ra,...... s›ra numaralar›nda kay›tl› olup, baba ad›.........., ana ad›............ do¤um ta-rihi............. olan ve............Vergi Dairesinin............... sicil numaras›nda kay›tl› ol-du¤u anlafl›lan, halen.....................adresinde oturdu¤unu, okur yazar olmad›¤›n›söyleyen............................... birlikte bana baflvurarak sat›fl vaadi sözleflmesi dü-zenlenmesini istediler.

Her ikisinin de bu ifllemi yapma yetene¤inin bulundu¤unu ve okur yazar olma-d›¤›n› anlad›m.

Yanlar›nda tan›k olarak gelenlerden ve gösterdi¤i.............. veril-mifl...........gün,..........kay›t ve.............. seri numaral›, foto¤rafl›..............gö-re............ ili,............ilçesi,.............mahallesi/köyü nüfusuna......... cilt,...... aile s›-ra,...... s›ra numaralar›nda kay›tl› olup, baba ad›.........., ana ad›............ do¤um ta-rihinin............. oldu¤u anlafl›lan......................... adresinde oturdu¤unu söyle-yen................................ ile gösterdi¤i.............. verilmifl...........gün,..........kay›tve.............. seri numaral›, foto¤rafl›..............göre............ ili,............ ilçe-si,.............mahallesi/köyü nüfusuna......... cilt,...... aile s›ra,...... s›ra numaralar›ndakay›tl› olup, baba ad›.........., ana ad›............ do¤um tarihinin............. oldu¤u an-lafl›lan......................... adresinde oturdu¤unu söyleyen.............................. tan›kolarak geldiklerini söylediler.

1738. Ünite - Noter Belgeler i

Page 180: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Kendilerinin tan›kl›¤a engel halleri olmad›¤›n› sorarak ö¤rendi¤im gibi, ilgilile-rin kimlikleri hakk›nda ibraz ettikleri belgelerden ve tan›klar›n beyanlar›ndan kan›sahibi oldum.

Düzenleme fleklinde sat›fl vaadi sözleflmesi yapmak isteyenlerden satmay› vaadeden....................... flu suretle söze bafllad›: “(Bu k›sma satmay› vaad edenin gerçekistekleriz yaz›lacak)” diye sözlerini bitirdi.

Söz alan almay› vaad eden............................ flu suretle söze bafllad›: “(Bu k›smaal›c›n›n gerçek istekleri yaz›lacak)” diye sözlerini bitirdi.

Yaz›lan bu sözleflme tan›klar huzurunda ilgililere aç›kça okunup anlat›ld›. ‹lgi-liler sözleflmede yaz›l› olanlar›n gerçek istekleri oldu¤unu tan›klar yan›nda söyledi-ler. Tan›klar›nda ilgililerin beyanlar›n›n aynen yaz›ld›¤›n› belirtmeleri üzerine sözlefl-menin alt›na ilgililerin sol el bafl parmak izleri bast›r›larak, taraf›mdan imzaland›, mü-hürlendi.............y›l›............ ay›n›n............ günü.../....../......

SATMAYI VAAD EDEN ALMAYI VAAD EDENADI VE SOYADI ADI VE SOYADI

SOL EL BAfi PARMAK ‹Z‹ SOL EL BAfi PARMAK ‹Z‹

TANIK TANIK NOTERADI VE SOYADI ADI VE SOYADI ADI VE SOYADI-ÜNVANI

‹MZA ‹MZA RESM‹ MÜHÜR VE ‹MZA

NOT:1-‹fllem foto¤rafl› yap›l›r.2-‹braz edilmiflse mülkiyet belgesi fotokopisi eklenir.(Tapu vs.)3-Belge ibraz edilmemiflse al›c› ve sat›c›n›n beyanlar› bölümüne “Sat›c›n›n mülkiyeteiliflkin bir belge ibraz etmemesinin taraflarca kabul edildi¤i” fleklinde bir not eklen-melidir.4- Sözleflmenin tanzimi esnas›nda ilgililer, sözleflme de¤erinin arsan›n en son emlakvergisi beyannamesinde yer alan emlak vergisi de¤erinden az olamayaca¤› hususun-da ikaz edilip, bu ikaz›nda sözleflmede belirtilmesi gerekir.(1995/59 say›l› genelge)5-Maliye Bakanl›¤›nca vergi kimlik numaras›n›n yaz›lmas› yolunda uygulama bafllat›-l›ncaya kadar, vergi kimlik numaras› tafl›t al›m sat›m ifllemlerine (1998/44 say›l› genelyaz›), limitet flirket hisse devirlerine (2000/58 say›l› genelge) ve dava vekaletnamele-rine ( 1989/ 70, 1990/3 ve 1995/44 say›l› genelgeler) yaz›lmal›d›r.6-Kimlik hakk›nda tan›k dinlenebilir.

174 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 181: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Düzenleme fleklinde kapal› vasiyetname tevdi ve emanet tutana¤›;

DÜZENLEME fiEKL‹NDE KAPALI VAS‹YETNAME

TEVD‹ VE EMANET TUTANA⁄I

(T.M.K.502,514,531,538,542, N.K.60,69,72,78,80,84-89,101)

............y›l›............ay›n›n............günü..../....../...... Afla¤›da mühür ve imzas› bulunanben...............Noteri..............................,.....................adresindeki dairemde görev yapar-ken yan›ma gelen ve gösterdi¤i.............. verilmifl...........gün,..........kay›t ve.............. se-ri numaral›, foto¤rafl›..............göre............ ili,............ ilçesi,.............mahallesi/köyü nü-fusuna......... cilt,...... aile s›ra,...... s›ra numaralar›nda kay›tl› olup, baba ad›.........., anaad›............ do¤um tarihi............. olan ve...............Vergi Dairesinin............... sicil numa-ras›nda kay›tl› oldu¤u anlafl›lan ve halen.....................adresinde oturdu¤unu, okur ya-zar oldu¤unu söyleyen.........................bana baflvurarak düzenleme fleklinde kapal›zarf içinde bir vasiyetname tevdi ve emanet tuta1na¤›n›n düzenlenmesini istedi.

Kendisinin bu ifllemi yapma yetene¤inin bulundu¤unu ve gösterdi¤i belgedenad› geçen kifli oldu¤unu anlad›m.

‹lgili flu suretle söze bafllad›: “(Bu k›sma el yaz›s› ile vasiyet yap›p saklanmaküzere Noterli¤e tevdi edenin beyan› yaz›lacak)” diye sözlerini bitirdi.

‹braz edilen ve ilgilisince içinde bizzat kendisinin tanzim etti¤i vasiyetnamesi-nin bulundu¤u beyan edilen bir adet kapal› zarf›n kapat›lan k›sm› noterlik mühürüile mühürlenip imzaland›ktan ve ilgilisine de imza ettirildikten sonra..... y›l süre ilesaklanmak üzere Noterlik emanetine al›nd›. Zarf›n üzerine ilgilinin ad› ve soyad› ileteslim tutana¤›n›n tarih ve yevmiye numaras› yaz›ld› ve emanet defterinin..... s›ra nu-maras›na kaydedildi. ‹lgilinin kay›tl› oldu¤u nüfus idaresine gerekli bildirimin gönde-rilece¤i ilgiliye aç›kland›. Al›nan kapal› zarf içerisindeki vasiyetname muhafaza edil-mek üzere çelik kasaya konuldu. Yaz›lan iflbu tutanak ilgili ile birlikte imza edilerekmühürlendi.............y›l›............ ay›n›n............günü.../....../......

SAKLANMAK ÜZERE KAPALIVAS‹YET‹ VEREN NOTERADI VE SOYADI ADI VE SOYADI-ÜNVANI

‹MZA RESM‹ MÜHÜR VE ‹MZA

NOT:1-15 yafl›n› bitirenler vasiyetname yapabilir.2-‹fllem foto¤rafl› yap›l›r.3-Vasiyet edenin kay›tl› oldu¤u Nüfus ‹daresine bildirilir.4-Fihrist defterine ve emanet defterine kaydedilir.(N.K.Yön.49/son)5-Kanunda amir bir hüküm bulunmamas›na ra¤men ilgilinin yetene¤i yönündendoktor raporu istenmesi tavsiye olunur.6-Yabanc› uyruklu vasiyetçiler yönünden 1994/59 say›l› genelgeye bak›n›z.7- Maliye Bakanl›¤›nca vergi kimlik numaras›n›n yaz›lmas› yolunda uygulama baflla-t›l›ncaya kadar, vergi kimlik numaras› tafl›t al›m sat›m ifllemlerine (1998/44 say›l› ge-nel yaz›), limitet flirket hisse devirlerine (2000/58 say›l› genelge) ve dava vekâletna-melerine ( 1989/ 70, 1990/3 ve 1995/44 say›l› genelgeler) yaz›lmal›d›r.

1758. Ünite - Noter Belgeler i

Page 182: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Düzenleme fleklinde vekaletname okur yazarlar için;

DÜZENLEME fiEKL‹NDE VEKALETNAME

(OKUR YAZARLAR ‹Ç‹N)

( N.K.60,72,84-89)

............y›l›............ay›n›n............günü.../....../...... Afla¤›da mühür ve imzas› bulu-nan ben...............Noteri..............................,.....................adresindeki dairemde görevyaparken yan›ma gelen ve gösterdi¤i.............. verilmifl...........gün,..........kay›tve.............. seri numaral›, foto¤rafl›..............göre............ ili,............ ilçesi,............. ma-hallesi/köyü nüfusuna......... cilt,...... aile s›ra,...... s›ra numaralar›nda kay›tl› olup, ba-ba ad›.........., ana ad›............ do¤um tarihi............. olan ve...............Vergi Dairesi-nin............... sicil numaras›nda kay›tl› oldu¤u anlafl›lan ve halen......................... adre-sinde oturdu¤unu, okur yazar oldu¤unu söyleyen.................... bir vekaletname dü-zenlenmesini istedi.

Kendisini yukar›da yaz›l› belge ile tan›d›¤›m gibi bu ifllemi yapma yetene¤ininbulundu¤unu ve okuryazar oldu¤unu anlad›m.

Bunun üzerine....................flu suretle söze bafllad›: “(Bu k›sma ilgilinin gerçekiste¤i yaz›lacak)” diye sözünü bitirdi.

Yaz›lan bu tutanak okumas› için kendisine verildi. Okudu. Yaz›lanlar›n gerçekiste¤i oldu¤unu beyan etmesi üzerine ilgili ve taraf›mdan imzaland›, mühürlen-di.............y›l›............ ay›n›n............günü.../....../......

VEKALET VEREN NOTERADI SOYADI ADI VE SOYADI-ÜNVANI

‹MZA RESM‹ MÜHÜR VE ‹MZA

NOT:1-Niteli¤i bak›m›ndan tapuda ifllem yap›lmas›n› gerektiren vekaletnameler foto¤rafl›yap›l›r.(N.K.Yön.93)2-Tapuda ifllem yap›lmas›n› gerektiren vekaletnamelerin düzenlenmesi s›ras›nda dik-kat edilecek hususlar için 1976/26, 1977/34, 1994/58, 1998/43,49 say›l› genelgelerebak›n›z.3-‹lgilinin yafll›l›k, hastal›k veya d›fl görünüflü itibariyle yetene¤inden flüphe edilmesiveya bu konuda ihbar ve flikayet bulunmas› d›fl›nda rapor al›nmas› tamamen Noterintakdirindedir. (N.K.Yön.91)4- Maliye Bakanl›¤›nca vergi kimlik numaras›n›n yaz›lmas› yolunda uygulama baflla-t›l›ncaya kadar, vergi kimlik numaras› tafl›t al›m sat›m ifllemlerine (1998/44 say›l› ge-nel yaz›), limitet flirket hisse devirlerine (2000/58 say›l› genelge) ve dava vekâletna-melerine ( 1989/ 70, 1990/3 ve 1995/44 say›l› genelgeler) yaz›lmal›d›r.

Genel vekaletname örne¤i;

176 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 183: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

VEKALETNAME

T Ü R K ‹ Y E C U M H U R ‹ Y E T ‹N O T E R L ‹ ⁄ ‹

Yevmiye No :Tarih :Leh ve aleyhimde aç›lm›fl ve aç›lacak dava ve takiplerden dolay› T.C yarg› organlar›-n›n, meclislerinin, daire ve kurulufllar›n›n her k›s›m ve derecesinde, her yol ve s›fat-la beni temsile hak ve menfaatlerimi korumaya, davalar açmaya icra takibinde bulun-maya, aç›lm›fl davalara kat›lmaya, takibe ve neticelendirmeye, tahkime ve hakem ta-yinine, her nevi dilekçe ve evraklar› beni temsilen kendi imzas› ile ilgili kurum ve ku-rulufllara vermeye, tebli¤ ve tebellü¤e tan›k, bilirkifli göstermeye, karfl› taraftan göste-rilenleri kabul veya redde, protesto, ihtarname, ihbarname keflidesine, keflide olu-nanlara cevap vermeye, yemin teklif, kabul ve redde, keflif yapt›rmaya kefliflerde ha-z›r bulunmaya, keflif raporlar›na itiraza, yeniden keflif talebinde bulunmaya, ihtiyative icrai tedbir ve hacizler yapt›rmaya ve kald›rtmaya, icra daireleri, Yarg›tay, Say›fl-tay, Dan›fltay, Bölge ‹dare Mahkemeleri, Vergi Mahkemeleri ve Devlet Güvenlik Mah-kemeleri ile, kanunlarla kurulmufl ve kurulacak yarg› organlar› ve di¤er devlet daire-lerinin tümünde gerekli her türlü kanuni ifllemleri yapmaya, iflleri takibe, murafaaya,kararlar› temyiz etmeye, kararlar›n düzeltilmesi ve yarg›laman›n iadesini istemeye,hakim, bilirkifli, hakem flahit,katip ve ehlivukuflar› flikayete ve redde, dava nakline,duruflmalara kat›lmaya, elden evrak al›p vermeye kay›t ve suretler ç›karmaya, dosya-lar› tetkike, yanl›fll›klar› düzelttirmeye, vergi daireleri, vergi itiraz, takdir temyiz ve iluzlaflma komisyonlar› ile kanunlarla bu konularda kurulmufl ve bundan sonra kuru-lacak organlarda beni temsile, uzlaflma talebinde bulunmaya, tutanaklar› imzalama-ya, itiraza, gerekli kanunl ifllemleri takip ve neticelendirmeye, duruflmalardan vares-te tutulmam yolunda talepte bulunmaya tüm kararlar›n infaz›n› ilgili kurulufllardan is-temeye bu yetkilerin bir k›sm› veya tamam› ile baflkalar›n› da tevkil, teflrik ve azle vebu yetkileri birlikte veya ayr› ayr› kullanmak üzere ahzu kabza, sulh ve ibraya, dava-y› kabule veya redde, davadan ve temyizden feragate, feragati davay› kabule, icraihalelerine ifltirak etmeye, ad›ma pey sürmeye mezun ve yetkili olmak üze-re................Caddesi No:00/0......... ‹stanbul adresinde mukim Kad›köy Vergi Dairesi-nin 0000000000 sicilinde kay›tl› ‹stanbul barosu avukatlar›ndan Av..............., ayn› ad-reste mukim 0000000 SSK sicil numaral› Av.................. ve yine ayn› adreste mukim0000000 SSK sicil numaral› Av.......................... taraf›mdan vekil tayin edildi.

VEKALET VEREN..........:‹mza

NOTER‹Tasdik ve imza

ASLININ AYNIDIR

1778. Ünite - Noter Belgeler i

Page 184: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Genel vekaletname örne¤i;

T Ü R K ‹ Y E C U M H U R ‹ Y E T ‹N O T E R L ‹ ⁄ ‹

Yevmiye No :Tarih :

G E N E L V E K A L E T N A M E

VEKALET VEREN :Ad› Soyad› :Baba Ad› :TC Kimlik No :Vergi No :Nüfus Kay›t Bilgileri : ‹li ‹lçesi Mahalle/Köy

Cilt No Aile S.No Birey NoAdresi :

VEK‹L OLAN :

Leh ve aleyhinde aç›lm›fl ve aç›lacak olan bilumum dava ve takipler ile benimdebaflkalar› aleyhine açt›¤›m veya açaca¤›m dava ve takiplerden dolayl› T.C. mahkeme-lerinin, meclislerinin, daire ve müesseselerinin ve komisyonlar›n›n her k›s›m ve de-recesinde davac›, daval›, müdahil ve üçüncü flah›s gibi her s›fat, tarik ve suretle be-ni temsile, hak ve menfaatlerimi temin, müdafaa ve muhafazas› için uygun görece¤itüm muameleleri takip, tamamlama ve bitirmeye, yeniden dava açmaya, ifltirak tale-binde bulunmaya, ifltirake, her nevi dilekçe ve layihalar› kendi imzas› ile ilgili mer-cilere vermeye, tebli¤ ve tebellü¤e, kararlar›n aç›klanmas›n› veya düzeltilmesini ta-lep etmeye, tan›k, bilirkifli göstermeye, karfl› taraftan gösterilenleri red etmeye, ka-bule, protesto, ihbarname ve ihtarname keflide etmeye, keflide edilenleri kabule vebunlara cevap vermeye, yemin teklif etmeye, teklif edilen yemini kabule veya red-de, keflif talebinde bulunmaya, keflif taleplerini redde ve kabule, ihtiyati ve icrai ted-bir alma ve yapt›rmaya, icra dairelerinde, Yarg›tay, Dan›fltay, Say›fltay ve di¤er dev-let dairelerinin tümünde iflleri takibe ve intaca ve gerekli ifllemleri yapt›rmaya, müra-faaya, temyiz-i davaya, karar›n düzeltilmesini istemeye, duruflmadan vareste tutulmaisteminde bulunmaya, g›yab›mda cereyan edecek duruflmalara kat›lmaya, yarg›lama-n›n iadesini istemeye, hakimin reddini istemeye, davan›n tamam›n› ve bir k›sm›n› ›s-lah isteminde bulunmaya, aç›lm›fl ve aç›lacak davalar› kabule, davadan vazgeçme,feragat ve feragati davay› kabule, ahzu kabza, sulh ve ibraya bu yetkilerinin bir k›s-m› veya tamam› ile baflkalar›n› da tevkil, teflrik ve azle mezun ve yetkili olmak üze-re birlikte ve ayr› ayr› olmak üzere vekil tayin ettim..

VEKALET VEREN..........:‹mza

NOTER‹Tasdik ve imza

ASLININ AYNIDIR

178 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 185: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Boflanma davalar› için verilebilecek vekaletname;

T Ü R K ‹ Y E C U M H U R ‹ Y E T ‹N O T E R L ‹ ⁄ ‹

Yevmiye No :Tarih :

V E K A L E T N A M E

VEKALET VEREN :Ad› Soyad› :Baba Ad› :TC Kimlik No :Vergi No :Nüfus Kay›t Bilgileri : ‹li ‹lçesi Mahalle/Köy

Cilt No Aile S.No Birey NoAdresi :

VEK‹L OLAN :

Eflim.............................. k›z›/o¤lu...............do¤umlu..................... ‘ya karfl› açt›¤›m veyaaçaca¤›m, gerekse eflimin bana karfl› açt›¤› veya açaca¤› Boflanma davas› ve buna ba¤l›davalardan dolay› leh ve aleyhimde aç›lm›fl veya aç›lacak bilumum dava ve takipler ilegerek di¤er üçüncü flah›slar taraf›ndan Leh ve aleyhinde aç›lm›fl ve aç›lacak olan bilu-mum dava ve takipler ile gerekse benimde baflkalar› aleyhine açt›¤›m veya açaca¤›mdava ve takiplerden dolayl› T.C. mahkemelerinin, meclislerinin, daire ve müesseselerininve komisyonlar›n›n her k›s›m ve derecesinde davac›, daval›, müdahil ve üçüncü flah›s gi-bi her s›fat, tarik ve suretle beni temsile, hak ve menfaatlerimi temin, müdafaa ve muha-fazas› için uygun görece¤i tüm muameleleri takip, tamamlama ve bitirmeye, yeniden da-va açmaya, ifltirak talebinde bulunmaya, ifltirake, her nevi dilekçe ve layihalar› kendi im-zas› ile ilgili mercilere vermeye, tebli¤ ve tebellü¤e, kararlar›n aç›klanmas›n› veya düzel-tilmesini talep etmeye, tan›k, bilirkifli göstermeye, karfl› taraftan gösterilenleri red ve ka-bule, raporlara itiraza, protesto, ihbarname ve ihtarname keflide etmeye, keflide edilenle-ri kabule ve bunlara cevap vermeye, yemin teklif etmeye, teklif edilen yemini kabule ve-ya redde, keflif talebinde bulunmaya, keflif taleplerini redde ve kabule, ihtiyati ve icraitedbir alma ve yapt›rmaya, icra dairelerinde, Yarg›tay, Dan›fltay, Say›fltay ve di¤er devletdairelerinin tümünde iflleri takibe ve intaca ve gerekli ifllemleri yapt›rmaya, mürafaaya,temyiz-i davaya, karar›n düzeltilmesini istemeye, duruflmadan vareste tutulma istemindebulunmaya, g›yab›mda cereyan edecek duruflmalara kat›lmaya, yarg›laman›n iadesini is-temeye, hakimin reddini istemeye, davan›n tamam›n› veya bir k›sm›n› ›slah isteminde bu-lunmaya, aç›lm›fl ve aç›lacak davalar› kabule, davadan ve temyizden vazgeçmeye, fera-gate ve feragati davay› kabule, ahzu kabza, sulh ve ibraya bu yetkilerinin bir k›sm› veyatamam› ile baflkalar›n› da tevkil, teflrik ve azle mezun ve yetkili olmak üzere birlikte veayr› ayr› olmak üzere vekil tayin ettim..

VEKALET VEREN..........:‹mza

NOTER‹Tasdik ve imza

ASLININ AYNIDIR

foto¤raf

1798. Ünite - Noter Belgeler i

Page 186: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Araç sat›fllar›nda verilecek vekâletname;

T Ü R K ‹ Y E C U M H U R ‹ Y E T ‹N O T E R L ‹ ⁄ ‹

Yevmiye No :Tarih :

V E K A L E T N A M E

VEKALET VEREN :Ad› Soyad› :Baba Ad› :TC Kimlik No :Vergi No :Nüfus Kay›t Bilgileri : ‹li ‹lçesi Mahalle/Köy

Cilt No Aile S.No Birey NoAdresi :

VEK‹L OLAN :

Sahibi bulundu¤um ve bulunaca¤›m bilumum motorlu nakil vas›talar›m›n alakal› trafik,maliye, sigorta vesaire makam ve dairelerde ad›ma kay›t ve tescillerini yapt›rma¤a, pla-kas›n›, motorlu araç tescil belgesi ve trafik belgesi al›m› için müracaatlarda bulunmaya,lüzumlu evrak, defter ve vesaiklerin tanzim ve imzaya, sigorta muamelelerini ve araç mu-ayenelerini yapt›rmaya, velhas›l bu iflten dolay› benim kanunen yapabilece¤im bilumummuameleleri bafl›ndan sonuna kadar takip ve intaca, dilerse vas›tay› trafikten çekmeye veçekme belgesi almaya, nakil için yol belgesi almaya, dilekçe ve beyannameleri imzaya,bu hususlarla ilgili beyan ve taahhütlerde bulunmaya, yine dilerse nam›na diledi¤i özelve tüzel kiflilerden diledi¤i bedel ve koflullarla peflin olarak motorlu araçlar, ticari plaka-lar ve her türlü motor blo¤u sat›n almaya, sat›fl sözleflmelerini düzenlemeye ve imzalama-ya, dilerse sözleflmeleri feshe, fesihnameleri imzalamaya, sözleflmeler üzerinde düzeltme-ler yapmaya, düzeltme beyannamelerini imzalamaya, bedellerini ödemeye, ticari araçtahsis belgesi almaya S.S.K, Emekli Sand›¤› ve Ba¤-kur’daki ifllemlerimi takibe, vergi da-irelerine nam›ma müracaatla ad›ma vergi mükellefiyeti tesis ve tescil ettirmeye, vergi nu-maras› almaya buna ait belgeleri imzalamaya, vergi sicil kart›n› elden talep ve teslim al-maya, zayiinden motorlu araçlar tescil belgesi, trafik belgesi ve plakalar›n› ç›kartmaya, sa-hibi bulundu¤um araçlar› hurdaya ç›kartmaya, hurda belgesi ve trafikten çekme belgesialmaya, vergi dairesinden kay›tlar›n› sildirmeye, bu hususlarla ilgili beyan ve taahhütler-de bulunmaya, dilerse baflkalar›n› tevkil, teflrik ve azle birlikte veya ayr› ayr› yetkili olmaküzere.................................’ y› vekil tayin ettim.

Vekaleti Veren :

.....................................................

VEKALET VEREN..........:‹mza

NOTER‹Tasdik ve imza

ASLININ AYNIDIR

180 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 187: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Edinilmifl mallara kat›lma;

T Ü R K ‹ Y E C U M H U R ‹ Y E T ‹N O T E R L ‹ ⁄ ‹

Yevmiye No :Tarih :

ED‹N‹LM‹fi MALLARA KATILMA(T.M.K. 202/1, 218 ilâ 241, Türk M.K.nun Yürürlü¤ü veUygulama fiekli Hk.K.nun 10/3.md.)

Efller birlikte söz alarak, (../../....) tarihinde evlendik. Evlenme tarihinden geçerli ol-mak üzere aram›zda edinilmifl mallara kat›lma rejimini kabul ediyoruz:

1- Bu mal rejiminin bafllang›c›ndan bu tarihe ve bu tarihten sonra da devam› süresin-ce, her birimizin çal›flmas›n›n karfl›l›¤›n› oluflturan edinimler, sosyal güvenlik ve sos-yal yard›m kurumlar›ndan yap›lan ödemeler, çal›flma gücümüzün kayb› nedeniyleödenmifl veya yap›lacak olas› ödemeler, kiflisel mallar›m›z›n gelirleri ve bu kalemdesay›lan mallar›m›z›n yerine geçmifl veya geçecek gelirler her birimizin ayr› ayr› vekendisine ait edinilmifl mal›n› oluflturacakt›r.2- Ayr› ayr› ve yaln›zca kiflisel kullan›mda bulunan eflyalar ile evlenmeden önce ve-ya sonra miras yoluyla veya her hangi bir flekilde karfl›l›ks›z kazanma yoluyla elde et-ti¤imiz malvarl›¤› de¤erleri, hükmolunmufl veya hükmolunacak manevi tazminat ala-caklar› ve bu kalemde say›lan de¤erlerin yerine geçen de¤erler her birimizin kifliselmal›n› oluflturacakt›r.3- Her birimiz, kanunl s›n›rlar içinde, kendisine ait olan edinilmifl mallar› ile kifliselmallar›n› yönetmek, bunlardan yararlanmak ve bunlar üzerinde tasarrufta bulunmakhakk›na sahip olaca¤›z. Ancak birbirimizin r›zas›n› almak suretiyle payl› mülkiyet ko-nusu mal›m›zdaki kendimize ait pay üzerinde tasarrufta bulunabilece¤iz.4- Her birimiz, kendisine ait borcundan dolay› flahs›na ait olan edinilmifl ve de kifli-sel tüm malvarl›¤› ile sorumlu olacakt›r.5- Mal rejiminin sona ermesi durumunda her birimiz di¤erinin zilyetli¤inde bulunanmallar›n› geri alacakt›r.6- Birbirimizden olan karfl›l›kl› borçlar›m›z› takas suretiyle ödeyece¤iz.7- Her birimizin kiflisel mallar› ile edinilmifl mallar›, mal rejiminin sona ermesi halin-de, sona ermesi an›ndaki durumlar›na göre ayr›lacakt›r.8- Tasfiye s›ras›nda, daha üstün yarar› bulundu¤unu ispat eden ve di¤er eflin pay›n›ödeyen efl, payl› mülkiyet konusu mal›n bölünmeden kendisine verilmesini isteyebilir.9- Birimize sosyal güvenlik veya sosyal yard›m kurumlar›ndan yap›lan toptan ödemelerveya ifl gücünün kayb› dolay›s›yla ödenmifl olan tazminatlar, toptan ödeme veya tazmi-nat yerine ömür boyunca irat ba¤lanm›fl olsayd›, mal rejiminin sona ermesi durumun-da, sona erdi¤i tarihte bundan sonraki döneme ait irad›n peflin sermayeye çevrilmifl de-¤eri ne olacak idiyse, tasfiyede o miktarda kiflisel mal› olarak hesaba kat›lacakt›r.10- Birimizin, mal rejiminin sona ermesinden önceki bir y›l içinde, di¤erinin r›zas›al›nmadan, ola¤an hediyeler d›fl›nda, yapt›¤› karfl›l›ks›z kazand›rmalar veya birimizin,mal rejiminin devam› süresince di¤erinin kat›lma alaca¤›n› azaltmak kast›yla yapt›¤›devirler, o’nun edinilmifl mal›na de¤er olarak eklenecektir.11- Her birimizin kiflisel mallar›na iliflkin borçlar› kendisinin edinilmifl mallar›ndanveya edinilmifl mallar›na iliflkin borçlar› kiflisel mallar›ndan ödenmifl ise, tasfiye s›ra-s›nda denklefltirme yap›lacakt›r.

1818. Ünite - Noter Belgeler i

Page 188: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

12- Birimize ait borç O’na ait olan mal kesimini yükümlülük alt›na sokacak, ancakhangi mal kesimine ait oldu¤u anlafl›lamayan borç, o eflin edinilmifl mallar›na iliflkinsay›lacakt›r.13- Birimize ait mal kesiminden yine ona ait di¤er kesimindeki mal›n edinilmesine, iyi-lefltirilmesine veya korunmas›na katk›da bulunulmas› durumunda, o kesimde de¤er art-mas› veya azalmas› olmuflsa, katk› oran›na ve mal›n tasfiye zaman›ndaki de¤erine veyamal daha önce elden ç›kar›lm›flsa hakkaniyete uygun olarak denklefltirme yap›lacakt›r.14- Art›k de¤er; eklenmeden ve denklefltirmeden elde edilen miktarlar da dahil ol-mak üzere, her birimizin edinilmifl mallar›n›n toplam de¤erinden bu mallara iliflkinborçlar ç›kar›ld›ktan sonra kalan miktar olacakt›r.15- Tasfiyede mallar›n sürüm de¤erleri esas al›nacak, mal rejiminin sona erdi¤i s›ra-da mevcut olan edinilmifl mallar tasfiye an›ndaki de¤erleriyle hesaba kat›lacak, edi-nilmifl mallara hesapta eklenecek olanlar›n de¤eri mal›n devredildi¤i tarih esas al›na-rak hesaplanacakt›r.16- Her birimiz, di¤erine ait art›k de¤erin yar›s› üzerinde hak sahibi olacak, alacaklartakas edilecektir.17- Kat›lma alaca¤› ve de¤er art›fl pay› ay›n veya para olarak ödenebilecektir. Aynîödemede mallar›n sürüm de¤eri esas al›nacakt›r.18- Tasfiyenin sona erdi¤i tarihten bafllayarak, kat›lma alaca¤›na ve de¤er art›fl pay›-na %.. oran›nda faiz uygulanacakt›r.19- Birimizin ölümü halinde sa¤ kalan, ölene ait olup birlikte yaflad›klar› konut üze-rinde, kat›lma alaca¤›na mahsup edilmek, yetmez ise bedel eklenmek suretiyle intifaveya oturma hakk›; ayn› koflullar alt›nda ev eflyas› üzerinde mülkiyet hakk› isteyebi-lecektir, diye sözlerini bitirdiler. Not: 3.Paragrafla ilgili olarak : Efllerden birinin, di¤e-rinin r›zas› olmadan payl› mülkiyet konusu maldaki pay› üzerinde tasarrufta buluna-bilece¤ine dair sözleflmeye hüküm koyabilirler.6.Paragrafla ilgili olarak: Efller karfl›l›kl› borçlar› ile ilgili düzenleme yapabilirler.16.Paragrafla ilgili olarak:a) Efller de¤er art›fl›ndan pay almaktan vazgeçebilecekleri gibi pay oran›n› da de¤ifl-tirebilirler.b) Efller art›k de¤ere kat›lmada baflka bir esas kabul edebilirler.18.Paragrafla ilgili olarak: Efller kat›lma alaca¤›na ve de¤er art›fl pay›na faiz yürütül-meyece¤ini, borçludan güvence istenmeyece¤ini kararlaflt›rabilirler.19.Paragrafla ilgili olarak: Efller aile konutu ile ev eflyalar› hakk›nda Türk Medenî Ka-nununun 240 ›nc› maddesinin birinci f›kras›nda belirtilenlerden farkl› düzenleme ya-pabilirler.D‹KKAT :a) Efller sözleflmede kiflisel mallar›n gelirlerinin edinilmifl mallara dahil olmayaca¤›n›kararlaflt›rabilirler.b) Sözleflmenin tescil ve ilân›na iliflkin hükümler kald›r›ld›¤›ndan, bu ifllemler yap›l-mayacakt›r.c) Bu sözleflme örne¤i, Türk Medenî Kanununun Yürürlü¤ü ve Uygulama fiekli Hak-k›nda Kanunun 10 uncu maddesinin üçüncü f›kras›na dayanarak baflvuruda bulunanve sözleflmenin bafllang›c›n› evlenme tarihine kadar götürmek isteyen efllerle ilgilidir.d) ‹flleme ilgililerin foto¤raflar›n›n yap›flt›r›lmas› gerekir. (NKY.md.93)

‹mza

NOTER‹Tasdik ve imza

ASLININ AYNIDIR

182 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Page 189: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

Mal ayr›l›¤› sözleflmesi;

T Ü R K ‹ Y E C U M H U R ‹ Y E T ‹N O T E R L ‹ ⁄ ‹

Yevmiye No :Tarih :

MAL AYRILI⁄I(T.M.K.md.242, 243, 245, 246 ve 248)

Efller birlikte söz olarak,../../.... tarihinde evlendik. Aram›zda mal ayr›l›¤› rejimini ka-bul ettik:

1- Her birimizin, kanunl s›n›rlar içerisinde, kendisine ait malvarl›¤› üzerinde yönetim,yararlanma ve tasarruf hakk› olacakt›r.2- Belirli bir mal›n kendisine ait oldu¤unu iddia eden, iddias›n› ispatla yükümlü ola-cakt›r. Aksi takdirde aidiyeti ispat edilemeyen mallar, payl› mülkiyetimizdeki mallar-dan say›lacakt›r.3- Her efl kendi borçlar›ndan dolay›, kendisine ait mallar›n tümüyle sorumlu olacakt›r.4- Mal rejiminin sona ermesi hâlinde, her birimiz, di¤erinin zilyetli¤inde bulunan mal-lar›n› geri alacakt›r. Ayr›ca üstün yarar› oldu¤unu ispat eden, öteki önlemler yan›nda,di¤erine ait pay›n ödeme günündeki karfl›l›¤›n› vermek suretiyle payl› mülkiyetimiz-deki mal›n kendisine verilmesini isteyebilecektir, diye sözlerini bitirdiler.Not:

D‹KKAT - Sözleflmenin tescil ve ilân›na iliflkin hükümler kald›r›ld›¤›ndan, bu ifllem-ler yap›lmayacakt›r.

- ‹flleme ilgililerin foto¤raflar›n›n yap›flt›r›lmas› gerekir. (NKY.md.93)TARAFLAR TARAFLAR‹MZA ‹MZA

NOTER‹Tasdik ve imza

ASLININ AYNIDIR

1838. Ünite - Noter Belgeler i

Page 190: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

184 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

Noterlik mesle¤ini aç›klamak,

Türk Hukukunda noter ve noterlik müessesesi1512 say›l› Noterlik Kanunu taraf›ndan düzen-lenmifltir. Kanuna göre noter, hukuki güvenli¤isa¤lamak ve anlaflmazl›klar› önlemek için ifllem-leri belgelendirir ve kanunlarla verilen baflka gö-revleri Noterlik Kanunu ve Noterlik Kanunu Yö-netmeli¤ine göre uygun olarak yerine getirebilengerçek kiflidir. Noter, yap›lmas› kanun ile baflkabir makam, merci veya flahsa verilmemifl olanher türlü yasal ifllemi düzenlemekle de görevlen-dirilmifltir.

Noterlik ifllemlerini listelemek,

Noterler hukuk belgesi düzenlemek, düzenlen-mifl belgeleri usulüne uygun olarak onaylamakve de baz› ifllemleri tescil etmek fleklinde tasnifedebilecek üç temel ve genel iflleri yaparlar. Buifllemler kanunda tek tek say›lm›fl ve özetle belir-tilmifltir. Buna göre Noterler, yap›lmas› kanunlabaflka bir makam, merci veya flahsa verilmemiflolan her nevi hukuki ifllemleri düzenlemek, ka-nunlarda resmi olarak yap›lmalar› emredilen vemercileri belirtilmemifl olan bütün hukuki ifllem-leri bu kanun hükümlerine göre yapmak, gayri-menkul sat›fl vaadi sözleflmesi yapmak, NK’yauygun olarak d›flar›da yaz›l›p getirilen k⤛tlar›nüzerindeki imza, mühür veya herhangi bir iflare-ti veya tarihi onaylamak, NK hükümlerine göreyap›lan ifllemlerin dairede kalan as›l veya örnek-lerinden veya getirilen k⤛tlardan örnek ç›kar›pvermek, belgeleri bir dilden di¤er dile veya biryaz›dan baflka bir yaz›ya çevirmek, protesto, ih-barname ve ihtarname göndermek, kanunen tes-cili gereken ifllemleri tescil etmek, bu ve di¤erkanunlarla verilmifl sair iflleri yapmak.

Noterlik ifllemlerine örnek vermek,

Türkiye Noterler Birli¤i noterlik ifllemlerinin for-mül örneklerini yay›mlam›flt›r. Bu örnekler uygu-lamalar› nedeniyle noterlerin bilmeleri zorunlu-lu¤u yan›nda, adalet hizmetlerinde çal›flanlar›nda bilmelerinde büyük yarar vard›r. Örnekler,ayr›ca avukatlar›n kendi ifllemlerini düzenleme-leri aç›s›ndan da büyük yarar sa¤layacakt›r.Yap›-lan ifllem, kanunlara ne kadar çok uygun olursa,olas› uyuflmazl›klarda o kadar azalacakt›r. Bu ör-nekler göz önüne al›narak noterlik ifllemleri ya-p›labilir. Örnek olarak onaylama flerhini, düzen-leme fleklinde geri alma hakk› sözleflmesi v.b.verebiliriz.

Özet

1NA M A Ç

2NA M A Ç

3NA M A Ç

Page 191: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

1858. Ünite - Noter Belgeler i

Bu üniteyi anlay›p anlamad›¤›m›z› ölçmek için afla¤›da-ki sorular›, s›nav oluyormufl gibi cevaplay›n›z. Do¤rucevaplar› ünitenin sonunda bulacaks›n›z. Baflar› duru-munuza göre ünitenin tümüne ya da cevaplamad›¤›n›zsorulara iliflkin bölümleri yeniden çal›fl›p çal›flmayaca-¤›n›za kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K‹, S‹Z‹DE⁄ERLEND‹R‹CEK K‹fi‹, fiU ANDA Y‹NE S‹ZS‹N‹Z.

1. Türkiye Noterler Birli¤i’nin merkezi afla¤›daki iller-den hangisindedir?

a. Bursab. Adanac. Ankarad. ‹stanbule. ‹zmir

2. Noterlerin atamas›n› afla¤›dakilerden hangisi yapar?a. Adalet Bakanl›¤›b. Difliflleri Bakanl›¤›c. ‹çiflleri Bakanl›¤›d. Baflbakanl›ke. Bakanlar Kurulu

3. Afla¤›dakilerden hangisi noter kâtipleri için hizmetöncesi ve hizmet içi çeflitli mesleki kurslar açmaktad›r?

a. Adliyelerb. Barolarc. Türkiye Barolar Birli¤id. Milli E¤itim Bakanl›¤› e. Türkiye Adalet Akademisi

T Ü R K ‹ Y E C U M H U R ‹ Y E T ‹N O T E R L ‹ ⁄ ‹Yevmiye No :Tarih :G E N E L V E K A L E T N A M EVEKALET VEREN :Ad› Soyad› :1 :2 :Vergi No :Nüfus Kay›t Bilgileri : ‹li ‹lçesi Mahalle/Köy

Cilt No Aile S.No Birey No3 :

Afla¤›daki 3 soruyu bu örne¤e göre cevaplay›n›z.4. Yukar›daki genel vekaletname örne¤inde 1 nolu k›-s›mda afla¤›dakilerden hangisinin bulunmas› gerekmek-tedir?

a. Adresb. Baba Ad›c. TC Kimlik Nod. ‹mzae. Noterin Ad›

5. Yukar›daki genel vekalet örne¤inde 2 nolu k›s›mdaafla¤›dakilerden hangisinin bulunmas› gerekmektedir?

a. Noterin Ad›b. ‹mzac. Tarihd. TC Kimlik Noe. Adres

6. Yukar›daki genel vekalet örne¤inde 3 nolu k›s›mdaafla¤›dakilerden hangisinin bulunmas› gerekmektedir?

a. Adresb. Noterin Ad›c. Noterin ‹mzas›d. Vekalet Verenin ‹mzas›e. Baba Ad›

7. Noterlerin bir hukuki ifllem için kendisine müracaateden kifli veya kiflilerin afla¤›daki özelliklerinden hangi-sini tespit etmesi gerekmez?

a. Kimlikb. Adresc. Hukuki ehliyetd. Mal varl›¤›e. Akli durumu

8. Noter, noter katibi aday hakk›nda ki raporu ne za-man düzenler?

a. 1 ay›n sonundab. 2 ay›n sonundac. 3 ay›n sonundad. 6 ay›n sonundae. 12 ay›n sonunda

9. Türkiye Noterler Birli¤i’ni afla¤›dakilerden hangisidenetler?

a. Baflbakanl›kb. ‹ç ‹flleri Bakanl›¤›c. Adalet Bakanl›¤›d. Difl ‹flleri Bakanl›¤›e. Bakanlar Kurulu

10. Noterlerle kâtip ve hizmetliler aras›nda yap›lacaksözleflmeler için tek tip sözleflme örne¤i haz›rlamak afla-¤›dakilerden hangisinin görevidir?

a. Noterinb. Türkiye Noterler Birli¤i’ninc. Baronund. Avukatlar›ne. Adliyenin

Kendimizi S›nayal›m

Page 192: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

186 Hukuk Di l i ve Adl i Yaz ›flmalar

“Güvenilir hukuki belge düzenlemek suretiyle kiflileraras›ndaki anlaflmazl›klar› önlemek gibi bir temel görevyürüten noterlerin ayr›ca ne tür ifller yapabilecekleri deNK 60 ve yönetmeli¤in 7. maddesinde tespit edilmifltir.Bu temel çerçevede noterler hukuk belgesi düzenle-mek, düzenlenmifl belgeleri usulüne uygun olarak onay-lamak ve de baz› ifllemleri tescil etmek fleklinde tasnifedebilecek üç temel ve genel iflleri yaparlar. Bu ifllem-ler kanunda tek tek say›lm›fl ve özetle afla¤›da belirtil-mifltir. Burada önemli olan konu bu ifllerin (hukuki ifl-lem) niteli¤inde olmas›d›r.”

Kaynak: Gören Ö. (2010). Karfl›laflt›rmal› Avukatl›k-

Noterlik Hukuku, (s.162) Adalet Yay›nlar›.

Kendimiz S›nayal›m Yan›t Anahtar›1. c Ayr›nt›l› bilgi için “Türkiye Noterler Birli¤i” ko-

nusuna bak›n›z. 2. a Ayr›nt›l› bilgi için “Noter” konusuna bak›n›z.3. e Ayr›nt›l› bilgi için “Noterlik Personeli” konusu-

na bak›n›z.4. b Ayr›nt›l› bilgi için “Örnekler” konusuna bak›n›z.5. d Ayr›nt›l› bilgi için “Örnekler” konusuna bak›n›z.6. a Ayr›nt›l› bilgi için “Örnekler” konusuna bak›n›z.7. d Ayr›nt›l› bilgi için “Noter” konusuna bak›n›z.8. d Ayr›nt›l› bilgi için “Noterlik Personeli” konusu-

na bak›n›z.9. c Ayr›nt›l› bilgi için “Türkiye Noterler Birli¤i” ko-

nusuna bak›n›z. 10. b Ayr›nt›l› bilgi için “Türkiye Noterler Birli¤inin

Görevleri” konusuna bak›n›z.

S›ra Sizde 1

Ayr›ca Noterlerin taahhütname, kefaletname, vasiyetna-me, vak›f senedi, aile vakf› senedi, muvafakatname,sulhname, yediemin senedi, rehin senedi, borç senedi,fesihname, ibraname, flahadetname, piyango kura vetoplant› tutana¤›, tespit tutana¤›, vekaletname, defteronay›, çevirme imza sirküleri, protesto, ihbar, ihtar iflle-mi yapma yetkileri vard›r.

S›ra Sizde 2

Noterler Birli¤i’nin formül örnekleri uygulamada tekdü-zeli¤i sa¤lamaya yarayacakt›r. Bu amaçla oluflturulmuflörneklerdir. Uygulamalar›n ifllerini kolaylaflt›r›r ve ayn›zamanda dilde ve flekilde birlik sa¤lanm›fl olur.

Yararlan›lan ve BaflvurulabilecekKaynaklarGÖREN Ö. (2010). Karfl›laflt›rmal› Avukatl›k-Noterlik

Hukuku, Adalet Yay›nNoterlik Kanunu, 05.02.1972 gün, 14090 s. Resmi Gaze-

te.ÖZBEK M. S. (2009), Noter Senetlerinde Sahtelik, Yet-

kin Yay›nlar›, Ankara.ÖZKAN S. (2008). Noterlerin Çal›flma Koflullar› ve So-

runlar›, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü-sü Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli

ULUKAPI Ö., ATALI M. (2001). Noterlik Hukuku, 2. Bas-k›, Mimoza Yay›nlar›, Konya

YILMAZ E. (2008). Adli Yaz› ve Yaz›flma Usulleri, 2.Bask›, Yetkin Yay›nlar›, Ankara

YILMAZ E., (2010). Hukuk Sözlü¤ü, Yetkin Yay›nlar›,Ankara.

Okuma Parças› S›ra Sizde Yan›t Anahtar›

Page 193: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

187Sözlük

AAra Karar: Mahkemelerden Verilen Ve Yarg›lamay› Sona Er-

dirmeyerek, Davan›n ‹ncelenmesini Kolaylaflt›ran Karar-

lard›r.

Ariyet: Mal (fiey) Ödüncü.

BBeher: Her Bir.

Belge: Genellikle Kal›c› Nitelikte Ve Kifli Ya Da Makinece Oku-

nabilen Bir Veri ‹le Bunun Yaz›l› Oldu¤u Veri Ortam›.

Bidayet: Bafllangݍ.

Bilirkifli: Çözümü, Özel Bilgi Ve Tekni¤e Ba¤l› Konularda

Yarg›c›n Baflvurdu¤u ‹htisas Sahibi Kimse.

DDil: ‹nsanlar›n Düflündüklerini Ve Duyduklar›n› Bildirmek

‹çin Kelimelerle Veya ‹flaretlerle Yapt›klar› Anlaflma, Li-

san, Zeban.

Dilekçe Hakk›: Vatandafllar›n, Kendileriyle ‹lgili Dilek Ve

Yak›nmalar› Hakk›nda, Tek Bafllar›na Veya Topluca Yet-

kili Makamlara Ve TBMM Yaz› ‹le Baflvurma Hakk›.

EEsbab› Mucibe: Gerekçe, Gerektirici Nedenler.

Eser: Yap›t.

FFek: Bir Hukuksal S›n›rlaman›n Kald›r›lmas›.

‹‹braname: Aktarma Belgesi, Alacakl›n›n Borçludan Her Tür-

lü Alaca¤›n› Ald›¤›n› Ve Böylece Borçludan Herhangi

Bir Alaca¤› Kalmad›¤›n› Ve Onu ‹bra Etti¤ini Gösteren

Belge.

‹hbarname: Bildirim

‹lân: Kamuoyunun Haberi Olsun Diye Aç›klama

‹ntifa Hakk›: Yararlanma Hakk›

‹rtifak Hakk›: Bir Tafl›nmaz Üzerinde, Bir Kullanma Ve Ya-

rarlanmaya R›za Göstermeyi Yahut Mülkiyete Özgü Ba-

z› Haklar›n Kullan›lmas›ndan Kaç›nmay› Gerektiren Ve

Di¤er Bir Tafl›nmaz Veya Kifli Yarar›na Ayni Hak Olarak

Kurulan ‹fllem.

‹tirazat› ‹ptidaiye: ‹lk ‹tirazlar

‹vedi: Acele

KKarz: Ödünç; Borç Al›p Verme.

MMazbata: Tutanak

Mevattaki:

Mevkute: Dergi

Mümzi: ‹mza Eden Kifli

Müzekkere: Yaz›, Tutanak

RReddiye: Bir Görüflü Reddetmek ‹çin Yaz›lan Yaz›

Rüçhan: Öncelik, Üstünlük, ‹mtiyaz.

S-fiSafahat: Safhalar, Evreler.

Saik: Neden, Sebep, Güdü.

Son Karar: Mahkemelerden Verilen, Yarg›c›n Davadan Elini

Çekmesi Sonucunu Do¤uran Ve Dava Konusu Uyufl-

mazl›¤a Son Veren Kararlad›r.

Sözleflme: ‹ki Veya Daha Çok Kiflinin Bir Hukuki Ba¤ Yarat-

mak, Bu Ba¤› De¤ifltirmek Veya Ortadan Kald›rmak Ama-

c›yla Karfl›l›kl› Ve Birbirlerine Uygun ‹rade Beyan›yla

Yapt›klar› Hukuki ‹fllemdir.

Sulhname: Sulh Sözleflmesi, Uzlaflt›rma Belgesi.

Sükna Hakk›: Bir Evde Veya Evin Bir Bölümünde Oturma Hak-

k› Veren Kifliye Ba¤l› Bir ‹rtifak Hakk›; Oturma Hakk›.

fiahadetname: Resmi Makamlar›n, Özel Bir Kurumun Veya

Bir Kiflinin Bildi¤i Bir Olguyu Onamak Ve Do¤rulamak

‹çin Düzenlendi¤i Belge.

TTebligat: Hukuki Bir ‹fllemin, ‹lgili Kimsenin Bilgisine Sunul-

mas› ‹çin Yetkili Makam›n, Yasa Ve Yönetimine Uygun

Bir Biçimde Yaz› ‹le Veya ‹lânla Yapt›¤› Bildirim ‹fllemi

Tekit: Daha Önce Yaz›lan Bir Yaz›y› Cevab› Gelmedi¤i ‹çin

Yenileme.

Tesellüm: Teslim Alma.

Tevdi Edilen: Sunulan

Trampa: Bir Hak Veya Bir Mal›n Baflka Bir Hak Veya Mal ‹le

De¤ifltirilmesini Amaçlayan Sözleflme.

Tutanak: Resmi Memur Önünde Yap›lan ‹fllem Ve ‹stem Ve

Kararlar› Gösteren Belge.

VVedia: Saklat›m.

Sözlük

Page 194: Hukuk Dili Ve Adli Yazi
Page 195: Hukuk Dili Ve Adli Yazi

189Diz in

AAdi dilekçe 21

Adli dilekçe 22, 38

Akit 143

Ara karar 73, 74, 76, 77, 81, 82, 90

Ariyet 144

BBa¤›t 143

Baflkâtip 166

Belgeler 42, 43, 45, 48, 49, 52, 53, 55, 56

DDilekçe 17-21, 28, 32, 35, 37, 38

EElektronik belge 43, 67

Elektronik ortam 43, 44, 46-48, 67

Eser 144, 158

HHaciz 95, 96, 98, 99, 104, 107-109, 112, 117

Hukuk dili 3, 4, 7, 9

‹‹braname 186

‹cap 143

‹cra emri 97-102, 105, 117

‹cra takibi 95-97, 102, 117

‹lân 125, 132, 133

KKabul 143, 148-150, 152, 156, 158, 159

Karz 144

Kontrat 143

MMakbuzlar 42, 57

Mazbata 134, 136, 137

Mukavele 143, 146

Müzekkere 42, 50, 60, 67

NNoter 165-180, 182, 183

Noterler Birli¤i 166-169

ÖÖdeme emri 94, 96, 102-107, 1171

RRaporlar 42, 59, 60, 67

Resmi belge 42, 68

Resmi ilan 123, 124

Resmi yaz› 42-44, 48, 67

S-fiSon karar 73, 74, 77-82, 84-87, 90

Sözel dil 4, 11

Sözleflme 143-153, 155, 158-160, 165, 166, 168, 170-174, 180,

182, 183

Sulhname 186

Sükna hakk› 166

fiahadetname 186

TTalimatlar 42, 67

Tebligat 123, 125, 132, 134, 135, 136

Tebli¤ 125, 128, 131-137

Trampa 144

Tutanak 42, 48-50, 52-57, 67

VVedia 144, 159

YYasa dili 9, 10

Yaz› dili 6

Dizin