Pjesë e fushatës ndërkombëtare edukuese të realizuar nga MICROFINANCE CENTRE.

HUAMARRJE E ZGJUAR

GUIDË PËR HUAMARRJE TË ZGJUAR

4. Sa shpenzoni për qera, drita, gaz, ujë SHPENZIMETtelefon, internet, etj Pagesa e faturave 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6

5. Sa shpenzoni për ushqim mesatarisht cdo muaj Ushqim 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 306. Përfshini shpenzime për evente, pushime etj Shpenzime të tjera familjare 10 707.Bëni një përllogaritje të shpenzimeve të tjera Shpenzime për shkolla 20

Shpenzim të tjera(udhetime) 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10

KURSIME 14 14 4 14 14 44 -26 -56 -6 14 14

1. Shkruani pagën tuaj TE ARDHURAT2. Çfare të ardhurash të tjera vjetore keni? Të ardhurat e familjes 60 60 60 60 60 60 60 60 603. Mos përfshini të ardhura që nuk keni të sigura 30 30 30 30

I II III IV V VI VII VIII IX X XI

Si të llogarisni sa mund të përballoni për të shlyer?

Sa para mund të marr hua?

100

60 60 60

XII

44

*Te gjitha shifrat e tabelës jane te shprehura ne mijë lekë.

1. Mësoni si të llogaritni me saktësi kursimet tuaja mujore.Kursimet janë ndryshimi midis asaj që fitoni dhe asaj që

shpenzoni.Përfshini vetëm të ardhurat të cilat keni plotësisht besim se

merrni. Mundohuni të mbani një regjistër të të gjitha shpenzimeve tuaja çdo muaj. Mos harroni shpenzimet familjare, personale dhe sezonale.

2. Jini të sinqertë me veten tuaj.Mos i shtoni të ardhurat; Jini realist në lidhje me kostot.

3. Shlyerjet mujore të huasë nuk duhet të kalojnë 70% tëkursimeve tuaja mujore.

P.sh. Nëse të ardhurat = 50,000 lekë dhe shpenzimet = 40,000 lekë atëherë Kursimi = 10,000 lekë. Shlyerjet mujore = 7,000 lekë max.

4. Merrni një kredi në të njëjtën monedhë si të ardhurat tuaja. Një kredi në monedhë të huaj mund të ketë një normë interesi më të ulët por ajo mbart rrezik të kursit të këmbimit. Pra, nëse nuk fitoni të ardhura në atë monedhë mund të përfundoni duke paguar më shumë sesa mendonit se do të paguanit në momentin e nënshkrimit të kontratës.5. Agro & Social Fund gjithashtu do të vlerësojë aftësinë tuaj për të paguar. Kjo do të thotë që ne mund t’ju ofrojmë një sasi më të vogël ose të refuzojmë kërkesën tuaj. Si huadhënës të përgjegjshëm ne kemi për detyrë t'a mbajmë borxhin tuaj në një nivel të sigurt.

:)

A e di sa do të paguaj?

Mësoni si të krahasoni oferta të ndryshme.

Huadhënësi 1 ofron 100,000 lekë për 12 muaj. Kredia do të shlyhet në këste mujore prej 9,700 lekë Kredia ka një pagesë fondi garancie prej 2,500 lekë

Huadhënësi 2 ofron 100,000 lekë për 14 muaj. Kredia do të shlyhet në këste mujore prej 8,500 lekë. Kredia ka një pagesë fondi garancie prej 2,500 lekë

Cili huadhënës është më i lirë? Mos harroni, një normë më e ulët interesi nuk garanton një kredi më të lirë. Sigurohuni që të përfshini të gjitha kostot dhe tarifat kur llogaritni shpenzimet e kredisë, jo vetëm pagesat e interesave.

Kreditë 0% janë shumë të rralla dhe zakonisht përfshijnë tarifa të tjera (p.sh. sigurimi i kredisë, tarifat operative) - gjithmonë do të paguani më shumë sesa merrni hua.

Agro & Social Fund si të gjithë anëtarët e MFC-se, është transparente për të gjitha tarifat, jo të gjithë ofruesit e kredisë e bëjnë këtë.

Eshtë e drejtë e secilit të kërkoje informacion për normat e interesit për t'ju ndihmuar të krahasoni kostot.

Huadhënësi 1 Huadhënësi 2

Shuma e kredisë 100,000 100,000

Kohëzgjatja e kredisë 12 muaj 14 muaj

Pagesat mujore 9700 8,500

Shuma e paguar përgjatë kohëzgjatjes së kredisë 9,700 x 12 muaj = 116,400 84 x 14 muaj = 119,000

Interesat 116,400 – 100,00 = 16,400 119,000 – 100,000 = 19,000

Fondi i garancisë 2,500 2,500

Kostot totale 16,400 + 2,500 = 18,900 19.000 + 2.500=21,500

Kostoja e kredië në përqindje (18,900/100,000) x 100 = 18,9 % (21,500/100,000) x 100 = 21,5 %

Këstet më të ulëta mujore nuk janë domosdoshmërisht më të lira.Huadhënësi i dytë është më i shtrenjtë edhe pse ofron këst kredie më të ulët

A e kuptoj unë plotësisht kontratën?

Gjithmonë lexoni kontratën nga filimi deri ne fund.

Kuptoni sa është interesi ,penaliteti,fondi i garancisë.

Pyesni oficerin e kredisë për cdo pike që nuk kuptoni.

Kujdes nga institucionet mikrofinancire jo korrekte. Mos firmonsi asgjë që nuk kuptoni.

10 pyetje që duhet të përgjigjeni përpara se të nënshkruani:

1. Cila është norma e interesit?

2. A ka tarifë tjetër?

3. Sa duhet të paguaj çdo muaj dhe kur?

4. Si duhet të paguaj?

5. Kur mund ta marr kredinë?

6. A ka një hapsirë kur mund të mospaguaj? Cilat janëkushtet?

7. Cilat janë penalitetet për pagesa të vonuara?Kontrolloni penalitetet e pagesës me vonesë.

8. Çfarë duhet të bëj nëse papritmas kam probleme mepagesat?

9. A mund ta mbyll kredinë më herët? A ka ndonjëpenalitet?

10. Cfarë ndodh nëse nuk paguaj një ose më shumëkëste?

Siguroni ku duhet të dërgoni ankesa.

Për ankesa ju lutem kontaktoni oficerin e kredisë, postën elektronike, telefononi në numrin e telefonit të vënë në dispozicionin tuaj ose lini shenimet tuaja prane kutise se Ankesave/Sugjerimeve, qe ndodhen ne cdo zyre te ASF.

Ne e vlerësojmë mendimin tuaj. Ju lutemi na ndihmoni të ofrojmë një shërbim më të mirë.

Cfarë duhet të bëj nëse nuk jam i kënaqur?

Mos harroni: Ju keni të drejtë të ankoheni. - Ne gjithmonë i mirëpresim ankesat dhe sugjerimet tuaja kështu që ju lutemi na tregoni nëse nuk jeni të kënaqur ose keni disa rekomandime për përmirësimin e shërbimeve tona.

Para se të nënshkruani një marrëveshje kredie,sigurohuni të dini se si mund të bëni ankesë nëse është e nevojshme.

Huamarrje e zgjuar quhet kur:

Blerja e pronës, duke paguar këste kredie ju zotëroni pronën në fund.Hapja e një biznesi që krijon të ardhura të vazhdueshme.Edukimi për fëmijet tuaj sjell të ardhura në të ardhmen.

Rinovimi i shtëpisë.

Borxhi i keq meret për të: Paguar borxhe të tjera Për pushime dhe shpenzime luksi Shpenzime për dhurata

Për blerje si këto, konsideroni të prisni derisa të keni kursyer paratë, në vend qe të merrni një kredi.

4. Kujdesuni për historinë tuaj të kredisë – informacionet regjistrohen gjithmonë në Bankën e Shqipërisë .

Çdo institucion regjistron informacione për problemet e pagesave të kredimarresve, në mënyrë që institucionet e tjera financiare të mund të verifikojnë kur marrin vendime për të dhënë kredi.

Mos merrni hua për dikë tjetër, madje edhe për një mik të ngushtë ose anëtar të familjes.Nëse paguani para në dorë, gjithmonë merrni një faturë.

5. Kini kujdes nëse jeni garantor për dike tjetër.

Asnjëherë mos hyni garantor për dike që nuk ka të ardhura të qendrueshme. Kuptoni se çfarë do të paguani nëse personi për të cilin po hyni garantor nuk e shlyen kredinë.Para nënshkrimit të kontratës kontrolloni gjithmonë shumën për të cilën jeni duke firmosur.

6. Bisedoni me oficerin tuaj të kredisë për çdo problem.

Ne jemi këtu për t'ju ndihmuar

Kontrolloni borxhin

1. Shumë borxhe çojnë në probleme me pagesat. Merrni hua aq sa mund të përballoni dhe jini 100% të sigurt që mund t'a shlyeni.

2. Shmangni kreditë e shumëfishta: me disa kredi keni më shumë rrezik për mbingarkesë me borxhe. Shmangni pagimin e një kredie me një tjetër.

3. Merrni kredi për investime, shmangni marrjen e kredisëpër gjërat që nuk keni nevojë.

BORXHI

Pjese e fushates edukuese nderkombetare kryer nga qendra e Mikrofinances

Partnerët

Kontakt

Agro & Social Fund sh.p.k

Adresa: Rruga "Pjeter Bogdani", Pallati 23/4, Kati i II, Tirane

Telefon: +355 46 31 57 43

email: info@asfund.org

website: www.asfund.org

www.mfc.org.pl/wiseborrowing