hrm trends en ontwikkelingen 2012

HRM trends en ontwikkelingen 2012 Goed bekend met het nieuwe jaar

Datum: 1 januari 2012

HRM Trends en ontwikkelingen 2012 Driessen HRM_Payroll

1

Helmond, 1 januari 2012 00.01 uur

Er is wellicht in de media niet één jaar al zoveel besproken als 2012. Dat had overigens niets met HR trends

en ontwikkelingen te maken, maar meer met de jaarkalender van een uitgestorven volk uit Zuid-Amerika.

De Maya’s voorspelden dat 2012 het jaar van de grote verandering zou zijn. Nu staan we bij Driessen met

beide benen gezond op de grond en hechten niet zoveel waarde aan dergelijke oude voorspellingen, maar

dat er in 2012 veel zal veranderen lijkt een feit.

2012 wordt het jaar waarin de gevolgen van de bezuinigingen en de economisch kwakkelende situatie van

de wereldeconomie echt voelbaar en merkbaar worden op individueel niveau. In dit artikel worden de

belangrijkste trends en ontwikkelingen op HRM-gebied voor 2012 behandeld. We richten ons daarbij

specifiek op de publieke sector. Een korte opsomming van thema’s die we in 2012 vaak voorbij zullen zien

komen:

Weg met de regels, tijd voor experimenten!

Aan de slag met de arbeidsmarkt

Nieuwe regels en wetten hebben grote gevolgen

Tijd voor talent

Weg met de regels, tijd voor experimenten!

Het moet anders, dat is een conclusie die de meeste mensen in de publieke sector getrokken hebben de

afgelopen jaren. Deels gemotiveerd door de behoefte om zaken sneller, efficiënter en professioneler te

regelen voor de maatschappij en deels aangespoord door de prestatie- en bezuinigingsdruk die het

huidige kabinet op de publieke sector heeft laten neerdalen. Deze behoefte aan verandering heeft in de

tweede helft van 2011 geresulteerd in de opstart van een aantal experimenten binnen de publieke sector

waar we in 2012 nog veel over zullen horen. Twee bijzondere experimenten hebben we er uitgelicht.

Prestatiebeloning in het onderwijs

Eind november heeft het ministerie van onderwijs een start gemaakt met de eerste experimenten binnen

het onderwijs op het gebied van prestatiebeloning. Drie onderwijsinstellingen gaan aan de slag met

experimenten voor een individuele beloning of een teambeloning. Scholen in het po, so, vo en mbo

kunnen vanaf nu tot 1 april 2012 een aanvraag voor een eerste experiment prestatiebeloning doen. De

vakbonden zijn fel tegenstander van prestatiebeloning binnen het onderwijs, maar de ontwikkeling lijkt

niet te stoppen. De vraag voor HRM-ers en HR/P&O verantwoordelijken in het onderwijs wordt daarom

hoe in plaats van of de eigen onderwijsinstelling ermee aan de slag gaat.

Minder regels in zorg

Eind december 2011 werd bekend dat diverse instellingen in de ouderen- en gehandicaptenzorg in 2012

gaan uitproberen of ze met minder regels kunnen werken. Twee instellingen gaan zelfs volledig regelvrij

werken. Het idee is dat door minder papierwerk meer tijd aan de zorg kan worden besteed en het

mogelijk wordt om beter te luisteren naar de wensen van de ouderen en gehandicapten zelf.

Staatssecretaris Marlies Veldhuijzen van Zanten maakte bekend dat 28 zorgaanbieders in 2012 met

experimenten gaan uitzoeken welke regels echt nodig zijn.

Aan de slag met de arbeidsmarkt

Volgens de prognoses van het Centraal Planbureau zitten in 2012 475.000 mensen die tot de

beroepsbevolking behoren zonder werk. Dat komt neer op een werkloosheidspercentage van 5,4%, bijna

een procent meer dan in 2011 (4,5%).

De arbeidsmarkt binnen de publieke sector bevindt zich helemaal in ruwe wateren. Onderwijsinstellingen

moeten afscheid nemen van boventallige leraren, in de wetenschap dat ze die over enkele jaren weer

nodig hebben door het dreigende lerarentekort. Gemeenten moeten jonge medewerkers ontslaan

vanwege reductie van het personeelsbudget, terwijl ook daar over een paar jaar een tekort aan personeel


2

verwacht wordt. In de zorg is er nu al sprake van een personeelstekort. Zuid- en Noord-Holland en

Utrecht krijgen in 2012 zelfs te maken met een tekort van gemiddeld 10% aan zorgpersoneel.

(zie afbeelding hieronder)

Flex- en vervangingspools

Door de sterke wisseling in vraag en aanbod naar personeel binnen de publieke sector zal in 2012 de vraag

naar flexibiliteit alleen maar verder toenemen. Daarmee bedoelen we niet alleen uitzend- of payroll

oplossingen, maar ook de vraag naar ‘slimme constructies’, zoals flex- en vervangingspools die

aangesloten organisaties snel aan vervangend personeel kunnen helpen. Vooral in het onderwijs slaat

deze methode erg goed aan omdat bij de toepassing van een vervangingspool scholen niet meer allemaal

afzonderlijk op zoek moeten naar een vervanger bij ziekte of afwezigheid. Eén telefoontje naar de

beheerder van de vervangingspool is genoeg om de vervanging in werking te zetten en alle

administratieve processen te regelen. Driessen is in 2011 al begonnen met dit concept en de resultaten zijn

uitstekend.

Marktplaats concept

Het marktplaats concept wordt in 2012 ook steeds meer toegepast. Daarbij kunnen organisaties hun

(tijdelijke) opdrachten of klussen online plaatsen in een eigen systeem en krijgen vervolgens

aanbiedingen voor de personele invulling daarvan. Driessen heeft in 2011 onder andere bij de gemeente

Deventer en de gemeente Woerden dit concept succesvol geïntroduceerd en geïmplementeerd.

Inzet ZZP-ers

Volgens een onderzoek van het Economisch Instituut Midden- en kleinbedrijf (EIM) blijft na een lichte

groei in 2011 het aantal ZZP-ers in 2012 stabiel. De zelfstandige zonder personeel heeft de afgelopen jaren

sterk aan populariteit gewonnen omdat bedrijven met een zzp-er vaak een ervaren, gemotiveerde en

flexibele ‘collega’ in huis halen. Toch kent de inzet van ZZP-ers ook financiële risico’s, bijvoorbeeld als de

fiscus vindt dat er toch sprake is van een dienstbetrekking. Dit risico kan zich voordoen als een ZZP-er

geen juiste VAR verklaring heeft of de administratieve processen rondom de inzet van de ZZP-er niet

goed geregeld zijn. Financiële risico’s zijn zeker niet gewenst in een periode waarin de budgetten al

onder druk staan. Daarom kiezen in 2012 steeds meer organisaties voor de inzet van zelfstandigen via

ZZP-contractmanagement. Een opdrachtgever selecteert een ZZP-er en besteedt de controle en

administratieve processen rondom de inzet daarna uit aan derden zoals Driessen. Hierdoor loopt de

opdrachtgever zelf geen financieel risico. In het bijzonder wint binnen de lokale overheid ZZP-

contractmanagement sterk aan populariteit.


3

Nieuwe regels en wetten hebben grote gevolgen

De afgelopen jaren is er al veel gesproken over nieuwe wet- en regelgeving die de administratieve lasten

omlaag moet brengen (efficiëntie) en in moet spelen op de vergrijzende beroepsbevolking (duurzame

inzetbaarheid). In 2012 zijn de gevolgen van de nieuwe wet- en regelgeving duidelijk merkbaar.

Levensloop- en spaarloonregeling vervangen door vitaliteitspakket

Het vitaliteitspakket in vervangt de levensloopregeling en de spaarloonregeling. De spaarloonregeling

komt per 1 januari 2012 geheel ten einde en de levensloopregeling wordt vanaf 2012 alleen opengehouden

voor deelnemers die op 31 december 2011 minimaal € 3.000 (inclusief rendement) op hun

levensloopregeling hebben staan. Het doel van het nieuwe vitaliteitspakket, dat officieel op 1 januari 2013

ingaat, is de arbeidsparticipatie van oudere werknemers en de duurzame inzetbaarheid van werkenden te

vergroten. Het vitaliteitspakket omvat onder andere een doorwerkbonus voor 61-plussers, een

mobiliteitsbonus voor mensen boven de 50 en diverse loopbaan gerelateerde financiële voordelen zoals

vitaliteitssparen en een lagere drempel voor scholingsaftrek. Het vitaliteitspakket is één van de meest

concrete voorbeelden van het huidige kabinet in de aanpak van de vergrijzing van de arbeidsmarkt.

Nieuwe vakantiewetgeving

Per 1 januari 2012 hebben ook werknemers die langdurig ziek zijn voortaan het recht op tenminste 20

vakantiedagen. Onder de huidige wetgeving in Nederland is de opbouw van vakantiedagen bij langdurig

zieke werknemers beperkt tot het laatste half jaar. Het wetsvoorstel regelt daarnaast dat werknemers

vanaf 1 januari 2012 hun wettelijke vakantiedagen binnen zes maanden na het opbouwjaar moeten

opnemen. Daarna komen deze dagen te vervallen. Het kabinet wil daarmee stimuleren dat werknemers

regelmatig vakantie opnemen en niet jarenlang dagen opsparen. Ondanks dat de nieuwe wet per 1 januari

2012 ingaat, geldt deze nog niet voor werknemers die onder de CAR-UWO vallen. Deze CAO moet nog

aangepast worden naar aanleiding van deze wetswijziging. De onderhandelingen voor de nieuwe CAO

zitten op dit moment echter nog muurvast.

Werkkostenregeling

Uit cijfers van de belastingdienst blijkt dat in 2011 ongeveer 10 procent van de werkgevers overgestapt is

op de werkkostenregeling. Een klein percentage, maar voor 2012 liggen de verwachtingen een stuk hoger

en wordt er zelfs gesproken over 50%. Bij Driessen is de verwachting dat de meerderheid van de publieke

sector aan de slag gaat om de organisatie gereed te maken voor de overgang naar de werkkostenregeling.

Dat houdt in dat secundaire arbeidsvoorwaarden en financiële systemen aangepast worden op basis van

de WKR. Deze verwachting baseren we op het grote aantal verdiepingsbijeenkomsten

werkkostenregeling die we sinds de 2e helft van 2011 organiseren. Daarin werden zeer veel vragen

behandeld van publieke organisaties die zich al in een vergevorderd stadium van invoering van de WKR

bevonden.

Tijd voor talent

Talentmanagement is een thema dat sterk aan populariteit wint. Door de vergrijzende arbeidsmarkt zijn

organisaties zich ervan bewust dat het aantrekken en behouden van getalenteerde medewerkers steeds

belangrijker wordt. Maar hiermee stopt talentmanagement nog vaak. Alsof talent iets is wat maar voor

een select (en vaak jong) gezelschap is weggelegd. Ieder mens heeft talent. In 2012 zullen organisaties in

de publieke sector nog meer dan voorgaande jaren op zoek gaan naar alle talenten die binnen de

organisatie al aanwezig zijn. De belangrijkste overwegingen daarbij zijn; hoe halen we meer uit onze

bestaande bezetting en hoe houden we mensen betrokken en gemotiveerd in verband met het te

verwachten personeelstekort in de nabije toekomst. Driessen heeft hier tijdens het HRM jaarcongres

‘Battle for talent’ op 24 november 2011 nog uitgebreid aandacht aan besteed.


4

Overige ontwikkelingen

We zouden nog veel meer trends en ontwikkelingen voor 2012 kunnen behandelen, maar dat zou de

leesbaarheid van dit artikel niet ten goede komen. We hebben ons nu op de belangrijkste nieuwe trends

en ontwikkelingen gericht. Om toch nog wat laatste zaken te noemen hebben we nog een aantal

aanvullende zaken hieronder kort onder elkaar gezet.

Overheid

Focus op kerntaken

Doe als organisatie waar je goed in bent en zoek samenwerking met anderen op het gebied van

administratie, organisatie en advies. Dit kan in de vorm van participatie in een shared service centre of

door zaken te outsourcen naar leveranciers die dankzij schaalgrootte efficiënter en goedkoper werken.

Digitalisering en E-HRM

Om de efficiency verder te vergroten worden digitale systemen steeds slimmer. 2012 wordt het jaar

waarin de klassieke data opslagsystemen veel terrein moeten prijsgeven aan praktische E-HRM

oplossingen en kennissystemen.

CAO Gemeenten

In december 2011 heeft de VNG een brief gestuurd naar de bonden om de vastgelopen CAO-

onderhandelingen weer vlot te trekken. De CAO onderhandelingen worden begin 2012 waarschijnlijk

weer geopend.

Onderwijs

Afschaffing vervangingsfonds

In maart 2012 zal minister van Bijsterveldt haar advies uitbrengen over hoe de verplichte aansluiting bij het

vervangingsfonds in het primair onderwijs beëindigd zou kunnen worden.

Van speciaal naar passend onderwijs

Vanaf 2012 verandert het speciaal onderwijs. De overheid verplicht de gewone scholen (reguliere

scholen) om een passend onderwijsaanbod aan te bieden voor kinderen met een beperking, leer- of

ontwikkelingsproblemen, een stoornis of een ziekte. Passend onderwijs is een grote

onderwijsvernieuwing.

Zorg

Samenwerken met gemeenten

Een deel van de langdurige zorg, bijvoorbeeld de begeleiding, gaat van de AWBZ naar de gemeenten. De

Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) wordt hiervoor aangepast. Zorginstellingen zullen dus

meer gaan samenwerken met gemeenten.

Bezuinigingen op fysiotherapie

Doordat de overheid bezuinigt op fysiotherapie, komen werkgevers voor financiële verrassingen te staan.

De basisverzekering vergoedt alleen nog maar een heel beperkt aantal chronische indicaties, waardoor

werknemers die de fysiotherapeut niet kunnen betalen bij de werkgever aan zullen kloppen voor

financiële ondersteuning.

Cultuur

Aanpassing subsidiesysteem

De wet op specifiek cultuurbeleid wordt naar verwachting in het najaar van 2012 aangepast. Het doel is

om het huidige subsidiesysteem eenvoudiger te maken.


5

Meer informatie

Aan de totstandkoming van dit artikel hebben diverse collega’s bij Driessen meegewerkt. Wilt u meer

informatie of heeft u vragen over een specifiek onderwerp? Neem dan contact op met onderstaande

collega’s:

Thema E-mail

Flexibilisering, flex- en vervangingspools, marktplaats concept, payroll [email protected] /

[email protected]

Werkkostenregeling [email protected]

Digitalisering, nieuwe wet- en regelgeving (HRM-helpdesk) [email protected]

Focus op kerntaken, E-HRM, uitbesteden [email protected]

personeels- en salarisadministratie

Talentmanagement, opleidingen en trainingen [email protected]

U kunt uiteraard ook telefonisch contact opnemen met bovenstaande collega’s via 0492 – 50 66 66.

Algemene vragen en of opmerkingen kunt u richten aan [email protected].

Bronvermelding

Naast de ervaring uit de praktijk van de professionals van Driessen, is voor de totstandkoming van dit

artikel gebruik gemaakt van openbare informatie van het Centraal Planbureau, Centraal Bureau voor de

Statistiek, Nationale Atlas Volksgezondheid en het Economisch Instituut Midden- en kleinbedrijf.

Over Driessen

Driessen is specialist in HRM- en payroll-diensten voor overheid, onderwijs, cultuur en zorg & welzijn.

We zijn als geen ander op de hoogte van alle administratieve, arbeidsvoorwaardelijke, financiële en

juridische zaken die van belang zijn voor úw HRM-praktijk. We delen actuele kennis en bieden praktische

maatwerkoplossingen. We nemen uitvoerende zaken uit handen, zodat u zich kunt concentreren op de

menselijke aspecten van het vak. HRM is mensenwerk. En dat moet zo blijven. U het mensenwerk, wij het

regelwerk.

www.driessen.nl

mailto:[email protected]







hrm trends en ontwikkelingen 2012

Documents