HOŞGELDİNİZYESDER KAD BİRİMİ

23.12.2011KRİTİK VE ANALİTİK DÜŞÜNME PLATFORMU

NEDEN KAD?

Allah rızasını kazanmada; tefekkürün yolunu açacak, feraset, basiret ve hikmete bizi taşıyacak bir yol ve metod olarak Kritik Analitik Düşünme sistemini hayat tarzı haline getirmeliyiz.

Bireysel KAD;Bugünden itibaren,

daima ayarını doğru yola göre kontrol ve teftiş edip

düzenleyeceğimiz, kişisel hayat planımızı

yapmalıyız.

Toplumsal KAD;

Yetişmiş meslek erbabı insanların, münevverlerin,

mütehassısların, eğiticilerin,

tüccar ve sanayicilerin neticede

aklı eren her iyi niyet sahibinin, dünya gidişatını yönlendirmeye çalışan

sistem ve organizasyonları daha iyi tanıyıp politikalarını ve neticelerini

hesap edebilmeleri için,kritik-analitik düşünmeyi

öğrenmelerine destek olmamız lazım.

Toplumsal KAD’ ın önemi;

Gelişmeleri doğru değerlendirme ve anlama yeteneği geliştikçe iyi insanların dünya politikalarında daha aktif ve belirleyici rol almaları

ve iyiliği ön plana çıkarma fırsatları

doğacaktır. Dolayısıyla herkes kendi işiyle meşgul

olsun kavramını; iyiler, gidişatı kendi istikballeri

açısından kavrayıp doğru olan yöne gelişmeleri yönlendirsin

diye kampanyalar yapmamız lazım.

Bilgilerimizi, inançlarımızı, amellerimizi,

düşünce, duygu ve kanaatlerimizi, davranışlarımızı,

fikri ve ruhi yapımızı sağlam, sahih, ana kaynaklara

uygun hale getirmeliyiz. Bu amaçla

kendimizi sürekli sorgulamalıyız. Bilgi dağarcığımızı

delillerle, ilmi dayanaklarla zenginleştirmeliyiz.

Her türlü hurafeden, bidatlerden,

yozlaşmış geleneklerden ve çağdaş yanılgılardan,

fitnelerden uzak durmalıyız.

Böylece, sloganik düşünce ve söylem tarzından uzak, derinlikli bir düşünce

bütünlüğü kazanabiliriz.

Kritik Analitik Düşünmeyi öğrenmede asıl amacın

Allah rızasını kazanmak

olduğunu bilmemiz, anlamamız lazım. Yoksa diğer amaçlarla yapılan

“emri bil maruf nehyi anil münker” (İyiliği emretmek, kötülükten

sakındırmak) dahi olsa zaman içerisinde belki

hedeften sapmamıza vesile olur diye düşünüyorum.

KAD kampanyalarımızı ortaya çıkartmamız

insanlara yeni bir yaşam tarzı alternatifi sunmamıza benzer.

Sağlıklı yaşam kavramı ortaya çıktıktan sonra,

insanın daha verimli yaşayabileceği,

daha sıhhatli yaşayabileceği,

daha zevkli yaşayabileceği anlaşıldı.

Tabi ki her şeyin içerisine

biraz sevgi katmak lazım. Sevgi herhalde

bizim benimsediğimiz eğitim metodunun ana unsurlarından birisi.

insanları motive eden duyguların içerisine sevgiyi yerleştirebilirsek ve

sevginin oranını arttırabilirsek

KAD ile ilgili kendilerini geliştirdikleri zaman,

belki diğer mevcut klasik yöntemleri uyguladıkları zaman

hepsinin neticesinde

yaratıcının varlığına ulaşırlar.

Yaratıcının varlığına ulaşmaları neticesinde

O’na olan sevgiye ulaşırlar, o sevgiden kaynaklanan

O’nun istediği gibi davranma becerilerini elde ederler.

Bizim şu an uygulamak istediğimiz KAD metodu netice itibariyle

klasik yöntemlere ek olarak

yaratıcımızı bulmak, onu sevmek,

onun isteklerini yerine getirmeyi

hayatımızın hedefi haline, gayesi haline dönüştürmek

olmalı herhalde.

Düşünmek: (sözlük)

a- muhakeme etmek. b- Aklından geçirmek,

kavramları tanımlamak, göz önüne getirmek.

c- Zihinle arayıp bulmak.

d- Bir şeye karşı ilgili ve titiz davranmak.

e- Akıl etmek, ne olabileceğini

önceden kestirmek. f- Tasarlamak. g- Tasalanmak,

kaygılanmak. h- Farz etmek

“gaflet” ise;

“unutmaksızın ihmal etmek, terk etmek, yanılmak,

umursamamak, dikkatsizlik

yapmak” (Türk Dil Kurumu, 1988).

Düşüncenin koşullandırılmasına bir örnek

EĞER 1 = 52 = 253 = 1254 = 625 ise5 = ????

5 = 1İlk satırı hatırlayın

1=5

Cevap

Düşünmenin gruplandırılması

Beynin fonksiyonu olan düşünme, iki farklı seviyede ortaya çıkmaktadır.

Düşük seviyede düşünme; bir bilgiyi öğrenme ve alışkanlık haline

getirmekten ibaret iken,

yüksek seviyede düşünme

ayrıca, bilginin analiz, sentez ve değerlendirilmesi aşamalarını da

kapsamaktadır (Bloom BS, 1984, Cotton K, 1991).

“geri planda düşünme ,

otomatik düşünme veya

idare edici düşünme”

Geri planda düşünme, günlük yaşamın akışı

içerisinde otomatik olarak yapılan idare edici bir

düşünmedir. Trafikte araç kullanmaya

benzetilir.

Bilinçli düşünme ise, “harita yapmakla” ilgilidir.

Konuyu inceler ve haritasını çıkartırsınız. Haritayı nesnel ve yansız bir şekilde yaparsınız. Bunu yapmak için geniş bir görüş açısına sahip

olmanız gerekir. Yeni bir yol yapmakla ilgilidir.

Burada önemli olan dikkati belirli bir noktaya yönlendirmek ve bunu yapabilecek bir

yönteme sahip olmaktır. (De Bono E, 1997).

Fonksiyon ve kapasitesine göre düşünme;

İstemsiz düşünme

sıradan ve kalitesiz düşünmedir.

“düşük seviyede”

İstemli düşünme

disipline edilmiş, kaliteli,

gizli bilgiyi açığa çıkartan,

yenilikçi, “yüksek seviyede”

İstemli düşünmenin yöntemleri

Analiz tümden gelim

yöntemi Konunun bileşenlerini ve

bileşenler arasındaki ilişkileri anlamak için

“ayrıntılar üzerinde çalışmak” Yöntemidir.

Sentez tüme varım

yöntemi

Konunun bileşenlerine ve bileşenler arasındaki ilişkilere

dayanarak

“bütünü açıklamaya çalışmak’’

Yöntemidir.

Tümdengelim İki tür çıkarım vardır.1. Doğrudan çıkarımlar

"Her insan canlıdır’’ öyleyse

"Bazı canlılar, insandır" 2. Dolaylı çıkarımlar

"İnsanlar ölümlüdür, Sokrates insandır.

O halde Sokrates'de ölümlüdür.

Ya da matematiksel:Eğer

A = B ve

B = C ise

o zaman A = C

TümevarımUçurumdan düşen ilk koyun öldü.

Uçurumdan düşen ikinci koyun öldü.

Uçurumdan düşen üçüncü koyun öldü.

Uçurumdan düşen son koyun da öldü.

O halde;

Uçurumdan düşen koyun ölür.

Tümevarım daha çok gözleme ve deneye dayanır ve bu özelliğinden dolayı daha çok fen bilimlerinde kullanılır.

Kritik ve analitik düşünme

Bir konuyu, sorunu yada problemi alt başlıklarına ayrıştırıp

tümden gelimle Ve her bir başlığı ayrı ayrı irdeleyip eleştirerek ve

her biri arasındaki bağlantıları gerçekçi kanıtlarıyla ortaya koyarak,

tüme varımla düşünmek ve değerlendirmektir.

Kritik-analitik düşünme, sadece tepkisel ve eleştirel düşünme değildir.

Bu anlam içerisinde “sorunu çözmek” de vardır.

Kritik analitik düşünmenin uygulamadaki (ıstılah) anlamı

“bireysel kariyerimizin veya toplumsal hayatımızın,

her yönü hakkında daha iyi düşünür olmaktır.

Kabul edilmesi için bize önerilen herhangi bir şeyin,

gerçeğe uygun olup olmadığının ortaya çıkartılması için sorgulanması ve

test edilmesidir. Önce sorgulamak daha sonra

kabul veya reddetmektir” (Wikipedia, 2006).

“… ayaklarımıza baktırıp, bize

tokat atmak isteyenlerin niyetini anlamak

ve gereğini yapmaktır”.

Düşündüren Resim

Bir başka uygulama

“La ilahe illallah”

Kritik-Analitik Düşünme,

Kazanılabilecek

bir beceridir. Edilgenlikten

ETKEN bir duruma geçme sürecidir.

Başkalarının Piyonu Olmamaktır.

Hak Yolunda Şehit Olmak.

Kritik analitik düşünen bireyin özellikleri

Tarafsızlık Tevazu Cesaret Empati Dürüstlük Gayret Amaca

inanmak Özerklik

Kritik analitik düşünmenin kriterleri

Açıklık Doğruluk Kesinlik İlişki Derinlik Geniş

görüşlülük Mantık Anlamlılık Makul olma

KRİTİK-ANALİTİK DÜŞÜNMENİN

AŞAMALARI Bilgi toplamak, Mevcut durumu anlamak, Sorunu alt gruplara ayrıştırmak, Olayı tanımlamak, Sorunun çözümü için hedef

belirlemek, Uygulanacak yöntemi belirlemek ve

uygulamak, Sonuç ile ilgili analiz yapmaktır.

KRİTİK-ANALİTİK DÜŞÜNMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Olumlu etkileyen faktörler:

Bilgi sahibi olmak Deneysel bilgiler Felsefe kaynaklı bilgiler Dini kaynaklı bilgiler

Bilgiyi doğru kullanabilmek

İradeli olmak

Olumsuz etkileyen faktörler

Bireysel (iç) faktörler:Önyargı Arzular

Taraf tutmak Amaçsız olmak Teslimiyetçilik

Çevresel (dış) faktörler

Propaganda

Enformasyon kirliliği

Propaganda ; Gerçekleri görmeye engel olan ve olayları yanlış algılatan her şey.

Beyaz propaganda

Kara propaganda

Gri propaganda

KRİTİK-ANALİTİK DÜŞÜNMENİN KAPSAMI

Zamana bağlı

Problem-olay olmadan önce KADProaktif düşünmek, önceden mevcut verileri değerlendirerek geleceği tahmin etmektir.

Problem-olay olduktan sonra KADProblemi anlamak, olayı tanımlamaktır.

Sonuçlara bağlı

Eylemsiz KAD

Sadece olayı anlamaya,

tanımlamaya yönelik olarak

yapılan düşünsel faaliyettir.

Eylemli KAD

Sorun tanımlandıktan sonra,

sorunu çözmeye veya ortadan

kaldırmaya yönelik olarak

yapılan düşünsel faaliyettir.

KRİTİK-ANALİTİK DÜŞÜNME NASIL YAPILMALIDIR?

Sorunu anlamak:Bilgi topla

Mevcut durumu tanımla

Alt başlıklara ayrıştırOlayı tanımla

Sorunu çözmek: Amacını belirleAmaca yönelik bilgileri topla

Önermeler oluşturYöntemi belirle

Sorunu çöz

Kritik analitik düşünmek ne demektir?

Proaktif düşünmektir Problemi anlamaktır Problemi çözmektir

Sistemli düşünmektirKelime hazinesine sahip olmaktır

Doğru soru sorabilmektirHer şeyi merak etmektirYeni fikirlere açıklıktırHedefe kilitlenmektir

Bilginin sentezini yapmaktırFikir üretmektir

Kanıtsız karar vermemektirTarafsızlıktır

Ön yargılı olmamaktırBilmediğinin tevazusudur“Sürüye” katılmamaktır

Gerçekle, gerçek olma ihtimali olanı ayırmaktır

Mantıklı ile duygusal kararı ayırmaktır

Yanlışa cesaretle karşı çıkabilmektir

Farklı düşünceye empatidirDüşüncesinin sorumlusu

olabilmektirHemen onaylayıcı olmamaktırBilgi sahibi olmadan yorum

yapmamaktırSorgulamaktırTest etmektir

Gereğini yapmaktırBilişsel, duyuşsal ve davranışsal

etkinliktir.

Önemli Web sahifeleriwww.zinde.info

www.kritik-analitik.comwww.iskenderpasa.comwww.zindegenclik.org

www.akradyo.netwww.yesder.net

www.kuranimiz.netwww.helalvedogal.com

www.cekud.org.tr