hoofdstuk 4 :: water 00’proefwerk h3 30’h4 §2.1 waterworld, de blauwe planeet 40’taken...

39
Hoofdstuk 4 :: WATER Hoofdstuk 4 :: WATER 00’ 00’ proefwerk H3 proefwerk H3 30’ 30’ H4 H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’ 40’ Taken volgens werkoverzicht Taken volgens werkoverzicht

Upload: michiel-vedder

Post on 04-Jun-2015

219 views

Category:

Documents


2 download

TRANSCRIPT

Page 1: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

Hoofdstuk 4 :: WATERHoofdstuk 4 :: WATER

00’00’ proefwerk H3proefwerk H330’30’ H4 H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet§2.1 Waterworld, de blauwe planeet40’40’ Taken volgens werkoverzichtTaken volgens werkoverzicht

Page 2: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

Het doel van deze lesHet doel van deze les

- Herhaling: Kringloop van het water Herhaling: Kringloop van het water kunnen uitleggenkunnen uitleggen

- Waterbalans – de twee manieren kunnen Waterbalans – de twee manieren kunnen uitleggen hoe een gebied aan water uitleggen hoe een gebied aan water komtkomt

- De verschillende vormen van De verschillende vormen van voorraadbeheer water kunnen voorraadbeheer water kunnen omschrijvenomschrijven

Page 3: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

Neem voor je…Neem voor je…-

Je buiteNLand Boek op bladzijde Je buiteNLand Boek op bladzijde 82823H3H/94/943V3V en verder en verder

H4 H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet§2.1 Waterworld, de blauwe planeet

Page 4: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

Kringloop van het waterKringloop van het water

VS

NederlandBelgië -Indonesië

Israeliërs

Koerden

div. Afrikaanse volkeren

Page 5: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

Bron 7Bron 7beweging van water in de grondbeweging van water in de grond

Page 6: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

Bron 9 – Vernieuwbaar en niet-vernieuwbaar water

Toelichting Aquifer in Wikipedia

Page 7: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

VandaagVandaag

Hoofdstuk 4 :: WATERHoofdstuk 4 :: WATER

00’00’ H4 H4 §2.2 Rivieren, een vloek of een zegen?§2.2 Rivieren, een vloek of een zegen?

15’15’ H4 H4 §2.3 Aan de kust§2.3 Aan de kust

20’20’ H4 H4 §2.4 Strijd om water§2.4 Strijd om water

30’30’ Waterschap Delfland – DVDWaterschap Delfland – DVD

35’35’ Taken volgens werkoverzichtTaken volgens werkoverzicht

Page 8: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

Neem voor je…Neem voor je…

H4 H4 §2.2 Rivieren, een vloek of een zegen?§2.2 Rivieren, een vloek of een zegen?

Page 9: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht
Page 10: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht
Page 11: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

Verval en verhang - VERVALVerval en verhang - VERVAL

Het verval is het Het verval is het absoluteabsolute hoogteverschil hoogteverschil tussen twee willekeurige punten van een tussen twee willekeurige punten van een rivier, bijvoorbeeld bij een sluis, een stuw of rivier, bijvoorbeeld bij een sluis, een stuw of een watermolen.een watermolen.

Zo is het verval van de beek de Geul Zo is het verval van de beek de Geul ongeveer 250 meter, gemeten van het ongeveer 250 meter, gemeten van het beginpunt in België tot zijn eindpunt, de beginpunt in België tot zijn eindpunt, de uitmonding in de Maas.uitmonding in de Maas.

Page 12: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

Verval en verhang - VERHANGVerval en verhang - VERHANG

Het Het verhangverhang is het is het relatieverelatieve hoogteverschil hoogteverschil van een watergang, uitgedrukt in m/km van een watergang, uitgedrukt in m/km (meters per kilometer). (meters per kilometer).

Bij een groot verhang snijdt een rivier zich in Bij een groot verhang snijdt een rivier zich in het landschap in. Als het verhang gering is, het landschap in. Als het verhang gering is, gaat een rivier kronkelen of meanderen, gaat een rivier kronkelen of meanderen, waardoor het verhang meestal nog kleiner waardoor het verhang meestal nog kleiner wordt.wordt.

Page 13: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

Verval en verhang - VERHANGVerval en verhang - VERHANG

De formule voor verhang is I = h / lDe formule voor verhang is I = h / l

I staat voor verhangI staat voor verhang

h voor het hoogteverschil in h voor het hoogteverschil in metersmeters

l voor de lengte in l voor de lengte in kilometerskilometers

Page 14: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

Verval en verhang - VERHANGVerval en verhang - VERHANG

Zo is het verhang van de beek de Geul Zo is het verhang van de beek de Geul

4,3 m/km, met een totaal hoogteverschil van 4,3 m/km, met een totaal hoogteverschil van 250 meter over een totale lengte van 58 250 meter over een totale lengte van 58 kilometer.kilometer.

Page 15: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

Kringloop van het waterKringloop van het water

Koerden

3 soorten rivieren

regenrivier

Gemengde rivier

Gletsjer/smeltwaterrivier

Page 16: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

§2.3 Aan de kust

- ondergelopen dalen/glooiende kusten: riakust

- ondergelopen gletsjerdalen: fjorden

Page 17: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

klifkusten klifkusten

Klifkust van Etretat in Normandië, Frankrijk

Page 18: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

duinkustduinkust

Page 19: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht
Page 20: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht
Page 21: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

DVDDVD waterschap Delfland waterschap Delfland Een Een waterschapwaterschap of of

hoogheemraadschaphoogheemraadschap is een is een overheidsinstantie die in een bepaalde overheidsinstantie die in een bepaalde regio in Nederland tot taak heeft de regio in Nederland tot taak heeft de waterhuishouding te regelen.waterhuishouding te regelen.

Geen gemeente- of provinciegrenzen Geen gemeente- of provinciegrenzen maar de grenzen worden bepaald door maar de grenzen worden bepaald door het stroomgebied van rivieren en slotenhet stroomgebied van rivieren en sloten

Page 22: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

VandaagVandaag

Hoofdstuk 4 :: WATERHoofdstuk 4 :: WATER

00’00’ H4 H4 §2.4 Strijd om water§2.4 Strijd om water

10’10’ H4 H4 §4.1 Nederland, waterland | Aan de kust§4.1 Nederland, waterland | Aan de kust

30’30’

35’35’ Taken volgens werkoverzicht en ict-opdracht Taken volgens werkoverzicht en ict-opdracht WATERWATER

Page 23: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

§2.4 - Waterstress§2.4 - Waterstress

Waterstress = een tekort aan waterWaterstress = een tekort aan water

3 belangrijke problemen:3 belangrijke problemen:- Tekort aan schoon drinkwaterTekort aan schoon drinkwater- Tekort aan irrigatiewaterTekort aan irrigatiewater- Verdwijnen van wetlands = natte ecosystemen Verdwijnen van wetlands = natte ecosystemen

zoals moerassen zoals moerassen

Page 24: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

Wateroorlog?

Bro

n 18

Page 25: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

Water sparenWater sparen Slimmer irrigeren: van geulirrigatie Slimmer irrigeren: van geulirrigatie

naar druppelirrigatienaar druppelirrigatie Stuwdammen bouwen (heeft ook Stuwdammen bouwen (heeft ook

nadelen!)nadelen!)

Nu al wereldwijd 40.000 dammen

Page 26: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

Nederlandse kustNederlandse kust

Onderdeel van de zandige NoordzeekustOnderdeel van de zandige Noordzeekust

(Noord-Frankrijk – Esbjerg Denemarken)(Noord-Frankrijk – Esbjerg Denemarken)

Deltakust (ZW Ned.) Hollandse kust (duinen) waddenkust

Page 27: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht
Page 28: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

§4.1 - §4.1 - Nederland, waterlandNederland, waterlandAan de kustAan de kust

branding

Nat strand

Jonge duinen | oude duinen

polder

Strand met primaire duinen

zeereep

Stuifkoppen en duinvalleien

binnenduinrand Laagte (vroeger strand)

Oud duin

ringdijk

bloembollen

Page 29: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

Duinen en zeedijken beschermen onze kustDuinen en zeedijken beschermen onze kust

Page 30: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

ICT opdracht over WATERICT opdracht over WATER

In tweetallenIn tweetallen Met behulp van de internetlinks en de atlasMet behulp van de internetlinks en de atlas

1.1. Pak per tweetal één laptopPak per tweetal één laptop

2.2. Ga naar johanvandergaag.nl > 3VwoGa naar johanvandergaag.nl > 3Vwo

3.3. Open het Word-bestand Open het Word-bestand “ICT-opdracht WATER”“ICT-opdracht WATER”

Page 31: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

ICT opdracht over WATERICT opdracht over WATER

Klaar met de ICT-opdracht WATER?Klaar met de ICT-opdracht WATER?

Stuur het ingevulde Word-bestand dus op naar Stuur het ingevulde Word-bestand dus op naar [email protected]@johanvandergaag.nl

Gedaan? Taakwerk maken/nakijken/aftekenenGedaan? Taakwerk maken/nakijken/aftekenen

Page 32: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

vandaagvandaag

H4 H4 §4.2 Laag Nederland: nóg lager?§4.2 Laag Nederland: nóg lager? Taakwerk afrondenTaakwerk afronden

Page 33: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

H4 H4 §4.2 Laag Nederland: nóg lager?§4.2 Laag Nederland: nóg lager?

Page 34: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

H4 H4 §4.2 Laag Nederland:§4.2 Laag Nederland:nóg lager?nóg lager?

veenpolder

Kinderdijk

Page 35: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

zeepolder

veenpolder

droogmakerij

veenpolder

1. Gemaal

2. Boezem

3. Sloten

4. Buitenwater (rivier)

5. Buitenwater (zee)

6. Uitwateringssluis

Het beheer van het water in de polders gebeurt door een waterschap, zoals bij ons “Delfland”.

4

Page 36: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

Steeds meer land in Nederland onder Steeds meer land in Nederland onder NAPNAP

3 oorzaken:3 oorzaken:

1.1. Zeepiegelstijging (versterkte broeikaseffect)Zeepiegelstijging (versterkte broeikaseffect)

2.2. Bodemdaling Bodemdaling

(inklinking van veen en klei, 1,6 cm per jaar)(inklinking van veen en klei, 1,6 cm per jaar)

3.3. Bedijking. Gevolg: geen natuurlijke ophoging van Bedijking. Gevolg: geen natuurlijke ophoging van het land meer (geen sedimentatie)het land meer (geen sedimentatie)

Page 37: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

Bro

n 4

4D

e r

ela

tiev

e z

ee

spie

ge

lsti

jgin

g

Page 38: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht
Page 39: Hoofdstuk 4 :: WATER 00’proefwerk H3 30’H4 §2.1 Waterworld, de blauwe planeet 40’Taken volgens werkoverzicht

Bekijk deze foto goed in je buiteNLand boek bij H4 §4.3 zodat je alle onderdelen in het rivierlandschap kunt noemen en het nieuwe waterbeleid