♦ Viết công thức tính gia tốc hướng tâm của vật chuyển động tròn đều?

22

rr

vaht

♦ Viết biểu thức định luật II Niu-tơn?

maF

KIỂM TRA BÀI CŨ

Hình ảnh chiếc đu quay lớn nhất thế giới

Hình ảnh vận động viên ném tạ xích

I. LỰC HƯỚNG TÂM

1. Định nghĩa :

Lực (hay hợp lực của các lực) tác dụng vào một vật chuyển động tròn đều và gây ra cho vật gia tốc hướng tâm gọi là lực hướng tâm.

2. Công thức :

rmr

mvmaF htht

22

3. Ví dụ

a. Vệ tinh nhân tạo chuyển động tròn đều quanh Trái Đất.

Vệ tinh

Trái Đất

.o♦ Trong ví dụ trên, lực nào đóng vai trò là lực hướng tâm giữ vệ tinh chuyển động tròn ?♦ Lực hấp dẫn giữa Trái Đất và vệ tinh nhân tạo đóng vai trò lực hướng tâm.

Vệ tinh

R

h

♦ Tại sao đường ô tô ở những đoạn cong thường phải làm nghiêng về phía tâm cong ?

b. Chuyển động của ô tô ở đoạn đường cong.

P

N

Fht

Khi ô tô chuyển động đến đoạn đường cong, phản lực của mặt đường không cân bằng với trọng lực nữa. Hợp lực của hai lực này hướng vào tâm quỹ đạo làm ô tô chuyển động được dễ dàng.

N

P

c. Chuyển động của vật trên chiếc bàn quay.

msnF

♦ Lực giữ vật chuyển động tròn đều là lực gì ?♦ Lực ma sát nghỉ đóng vai trò là lực hướng tâm giữ vật chuyển động tròn đều.

msnF

♦ Nếu bàn quay nhanh dần lên thì vật có nằm trên bàn được nữa không? Vì sao ?

msnF

Khi tăng tốc độ của bàn quay đến một giá trị nào đó, lực ma sát nghỉ cực đại không đủ lớn để đóng vai trò lực hướng tâm nữa, nên vật trượt trên bàn ra xa tâm quay, rồi văng ra khỏi bàn theo phương tiếp tuyến với quỹ đạo. Chuyển động như vậy gọi là chuyển động li tâm.

II. CHUYỂN ĐỘNG LI TÂM

1. Điều kiện để vật chuyển động li tâm.

rmFmsn2

(max)

◄

r

(max)msnF

2. Ứng dụng

Máy vắt li tâm

3. Tác hại

(max)msnF

rmmsnF 2(max)

V

Chuyển động li tâm cũng có khi phải tránh. Nếu đến chỗ rẽ bằng phẳng mà xe ô tô chạy nhanh quá, thì ô tô sẽ bị trượt li tâm, dễ gây ra tai nạn giao thông.

CỦNG CỐCâu 1. Lực nào sau đây có thể là lực hướng tâm ?

A.Lực ma sát.

B.Lực đàn hồi.

C.Lực hấp dẫn.

D.Cả ba lực trên.

Câu 2. Biểu thức tính độ lớn của lực hướng tâm là:

A.Fht = mv2r

B.Fht =

C.Fht =

D.Fht =

r

m 2

rm 2

rm

HƯỚNG DẪN TỰ HỌC

• Bài tập về nhà: BT 4, 5, 6, 7 SGK trang 82, 83.

• Đọc mục: “ Em có biết ?”

• Ôn lại : + Các công thức chuyển động thẳng biến đổi đều.

+ Sự rơi tự do.

+ Định luật II Niu-tơn.

+ Hệ tọa độ.