ho chi minh chi minh toan... · 2018. 6. 14. · 4 (e r# 4 > f r+ q b ^_ 3 c t # % c h555 3 c t#...

KH¤NG Cã G× QUý H¥N §éC LËP, Tù DO !

Hå CHÝ MINH TOµN TËP XUÊT B¶N LÇN THø BA THEO quyÕt ®Þnh cñA BAN BÝ TH¦ TRUNG ¦¥NG §¶NG CéNG S¶N VIÖT NAM Sè 299-q®/TW, NGµY 6 TH¸NG 4 N¡M 2010.

Héi ®ång xuÊt b¶n

Tr−¬ng TÊn Sang Chñ tÞch Héi ®ång

T« Huy Røa Phã Chñ tÞch Héi ®ång

Phan DiÔn Uû viªn Héi ®ång

Lª V¨n Dòng Uû viªn Héi ®ång

Lª H÷u NghÜa Uû viªn Héi ®ång

§ç Hoµi Nam Uû viªn Héi ®ång

NguyÔn Duy Hïng Uû viªn Héi ®ång

Ban chØ ®¹o x©y dùng b¶n th¶o

Lª H÷u NghÜa Tr−ëng ban

Ph¹m Hång Ch−¬ng Phã Tr−ëng ban

NguyÔn Kh¸nh BËt Uû viªn

NguyÔn Duy Hïng Uû viªn

nhãm x©y dùng b¶n th¶o tËp 5

TrÇn V¨n H¶i Tr−ëng nhãm

Hoµng Trang §µm §øc V−îng Phan Minh HiÒn Lý ViÖt Quang

hå chÝ minh toµn tËp

5 1947 – 1948

XuÊt b¶n lÇn thø ba

Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia - Sù THËT Hµ Néi - 2011

VII

Lêi giíi thiÖu tËp 5

TËp 5 cña bé s¸ch Hå ChÝ Minh Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø ba, bao

gåm nh÷ng t¸c phÈm, bµi nãi, bµi viÕt, th− tõ, ®iÖn v¨n, b¸o ço (gäi

chung lµ t¸c phÈm) cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh tõ ngµy 1-1-1947 ®Õn cuèi

th¸ng 12-1948, thÓ hiÖn s©u s¾c, phong phó nh÷ng quan ®iÓm, chiÕn

l−îc, s¸ch l−îc çch m¹ng cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ cña §¶ng ta

trong hai n¨m ®Çu cña c«ng cuéc kh¸ng chiÕn, kiÕn quèc.

NhËn diÖn ®óng b¶n chÊt cña kÎ thï, ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c t×nh h×nh,

t−¬ng quan lùc l−îng gi÷a ta vµ ®Þch, trªn c¬ së ®ã ho¹ch ®Þnh ®−êng lèi

kh¸ng chiÕn, kiÕn quèc ®óng ®¾n lµ néi dung næi bËt cña nh÷ng t¸c

phÈm cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh trong tËp nµy.

Víi d· t©m c−íp n−íc ta mét lÇn n÷a, thùc d©n Ph¸p buéc c¶ d©n téc

ta ph¶i ®øng lªn kh¸ng chiÕn. Sóng ®· næ, m¸u ®· ®æ cho c¶ hai phÝa;

nhiÒu lµng m¹c, thµnh phè ®· bÞ tµn ph¸, nh−ng Chñ tÞch Hå ChÝ Minh,

§¶ng vµ Nhµ n−íc ViÖt Nam vÉn cè g¾ng ®Õn møc cao nhÊt trong viÖc t×m

gi¶i ph¸p chÊm døt chiÕn tranh. Ng−êi ®· nhiÒu lÇn thay mÆt ChÝnh phñ

ta göi ®iÖn, th− tíi ChÝnh phñ vµ nh©n d©n Ph¸p vµ kh¼ng ®Þnh: “Chóng

t«i b¾t buéc ph¶i chiÕn ®Êu, chèng bän thùc d©n ph¶n ®éng ®ang m−u m«

xÎ c¾t Tæ quèc chóng t«i, ®−a chóng t«i vµo vßng n« lÖ vµ gieo r¾c sù chia rÏ

gi÷a hai d©n téc Ph¸p vµ ViÖt. Nh−ng chóng t«i kh«ng chiÕn ®Êu chèng

n−íc Ph¸p míi vµ quèc d©n Ph¸p, chóng t«i l¹i cßn muèn hîp t¸c th©n ¸i”

(tr. 3). Nªu cao thiÖn chÝ hßa b×nh, Ng−êi nãi: “ChÝnh phñ vµ nh©n d©n

Ph¸p chØ cÇn cã mét cö chØ c«ng nhËn ®éc lËp vµ thèng nhÊt cña n−íc ViÖt

Nam lµ chÊm døt ®−îc nh÷ng tai biÕn nµy; hßa b×nh vµ trËt tù sÏ trë l¹i

ngay tøc kh¾c” (tr. 15). §¸p l¹i thiÖn chÝ cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vÉn lµ

th¸i ®é hiÕu chiÕn vµ ngoan cè cña çc thÕ lùc thùc d©n ph¶n ®éng Ph¸p,

Hå CHÝ MINH TOµN TËP

VIII

kh¶ n¨ng v·n håi hßa b×nh ®· bÞ hä c¾t ®øt. C¶ d©n téc ta chØ cßn mét con

®−êng - nh− Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· kh¼ng ®Þnh: Ph¶i nhÊt tÒ ®øng lªn

cÇm sóng chiÕn ®Êu b¶o vÖ nÒn ®éc lËp d©n téc võa giµnh l¹i ®−îc.

Nh©n d©n ViÖt Nam b−íc vµo cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n

Ph¸p trong ®iÒu kiÖn t−¬ng quan lùc l−îng rÊt chªnh lÖch. Thùc d©n

Ph¸p tuy lµ ®Õ quèc giµ nua, bÞ tæn thÊt nhiÒu sau ChiÕn tranh thÕ giíi

thø hai, nh−ng chóng ®−îc çc lùc l−îng ®Õ quèc hïa vµo gióp søc.

Chóng cã ®éi qu©n x©m l−îc chÝnh quy gåm hµng chôc v¹n binh lÝnh, sÜ

quan nhµ nghÒ, ®−îc trang bÞ çc lo¹i vò khÝ hiÖn ®¹i. D©n téc ta võa

giµnh ®−îc ®éc lËp, nh©n d©n ta ®· cã Nhµ n−íc, nh−ng võa khai sinh

ch−a ®−îc n−íc nµo c«ng nhËn vÒ mÆt ngo¹i giao; §¶ng ta võa trë thµnh

§¶ng cÇm quyÒn, kinh nghiÖm l·nh ®¹o Nhµ n−íc, tæ chøc l·nh ®¹o ®Êu

tranh vò trang vµ chiÕn tranh çch m¹ng cßn thiÕu; qu©n ®éi ta cßn non

trÎ, ®−îc thµnh lËp tõ çc ®éi vâ trang tuyªn truyÒn, cßn nghÌo vÒ trang

bÞ vò khÝ, kü thuËt. Trong ®iÒu kiÖn vµ hoµn c¶nh Êy, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh

®−îc c¶ d©n téc ñy th¸c lµ ng−êi cÇm l¸i con thuyÒn çch m¹ng. Ng−êi lµ

linh hån cña sù nghiÖp kh¸ng chiÕn, kiÕn quèc.

D©n téc ViÖt Nam cã truyÒn thèng yªu n−íc, ý chÝ quËt c−êng. Tinh

thÇn Êy cµng s«i næi khi ®Êt n−íc bÞ x©m l¨ng. Thóc giôc lßng yªu n−íc

cña çc tÇng líp nh©n d©n, ph¸t huy truyÒn thèng dùng n−íc vµ gi÷ n−íc

cña cha «ng, vËn dông s¸ng t¹o nh÷ng nguyªn lý cña chñ nghÜa M¸c -

Lªnin vÒ chiÕn tranh çch m¹ng, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ §¶ng ta ®·

kh¼ng ®Þnh: §−êng lèi, ph−¬ng ch©m kh¸ng chiÕn cña ta lµ toµn d©n,

toµn diÖn, tr−êng kú, dùa vµo søc m×nh lµ chÝnh. §Çu Xu©n §inh Hîi

(1947), lêi Chóc n¨m míi cña Ng−êi lµ tiÕng kÌn xung trËn:

“Cê ®á sao vµng tung bay tr−íc giã,

TiÕng kÌn kh¸ng chiÕn vang dËy non s«ng.

Toµn d©n kh¸ng chiÕn, toµn diÖn kh¸ng chiÕn,

...

Tr−êng kú kh¸ng chiÕn, nhÊt ®Þnh th¾ng lîi!

Thèng nhÊt ®éc lËp, nhÊt ®Þnh thµnh c«ng!” (tr. 20).

LêI GIíI THIÖU TËP 5

IX

Kh¸ng chiÕn toµn d©n, nh− Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· gi¶i thÝch:

nghÜa lµ “mçi c«ng d©n lµ mét chiÕn sÜ. Mçi lµng lµ mét chiÕn hµo” (tr.179);

nghÜa lµ Thi ®ua ¸i quèc: “Mçi ng−êi d©n ViÖt Nam, bÊt kú giµ, trÎ, trai,

g¸i; bÊt kú giµu, nghÌo, lín, nhá, ®Òu cÇn ph¶i trë nªn mét chiÕn sÜ tranh

®Êu trªn mÆt trËn: Qu©n sù, Kinh tÕ, ChÝnh trÞ, V¨n hãa” (tr. 556). §ã võa

lµ kh¸ng chiÕn toµn d©n, võa lµ kh¸ng chiÕn toµn diÖn, võa diÖt giÆc ngo¹i

x©m, võa kiÕn quèc trªn tÊt c¶ çc lÜnh vùc; “nã lÊy vò lùc ta kh«ng sî. Nã

lÊy chÝnh trÞ, ta kh«ng m¾c m−u. Nã lÊy kinh tÕ phong táa, th× ta lÊy kinh

tÕ ta ®¸nh nã” (tr. 72-73); võa tiªu thæ kh¸ng chiÕn ®Ó ®Þch kh«ng thÓ lÊy

cña ta ®¸nh l¹i ta, võa thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt ®Ó tù lùc çnh sinh.

§Ó tõng b−íc ®¸nh th¾ng kÎ thï ®ang ©m m−u ®¸nh nhanh, th¾ng

nhanh ®ßi hái ph¶i cã ®−êng lèi, ph−¬ng ch©m ®óng ®¾n, khoa häc, ph¶i

cã çch ®¸nh s¸ng t¹o; võa ph¸t huy lîi thÕ cña ta, võa kiÒm chÕ mÆt

m¹nh cña ®Þch. Ng−êi nãi râ: “§Þch muèn dïng çch ®¸nh mau, th¾ng

mau. NÕu chiÕn tranh kÐo dµi, hao binh tæn t−íng, chóng sÏ thÊt b¹i.

VËy ta dïng chiÕn l−îc tr−êng kú kh¸ng chiÕn, ®Ó ph¸t triÓn lùc l−îng,

t¨ng thªm kinh nghiÖm...

ThÕ ®Þch nh− löa. ThÕ ta nh− n−íc. N−íc nhÊt ®Þnh th¾ng löa” (tr. 179).

Ng−êi ph©n tÝch: Thùc d©n Ph¸p cã xe t¨ng, ®¹i b¸c th× ta ph¸ ®−êng kh«ng

cho chóng c¬ ®éng nhanh; chóng ®¸nh ban ngµy th× ta Èn tr¸nh ®Ó ®¸nh

chóng ban ®ªm; chóng cã m¸y bay th× ta ®µo hÇm hµo; nã trªn trêi, ta

d−íi ®Êt; chóng dïng trËn ®Þa chiÕn th× ta dïng chiÕn tranh du kÝch;

chóng muèn chíp nho¸ng th× ta tr−êng kú... Nãi tãm l¹i, thùc d©n Ph¸p

muèn lÊy −u thÕ tiÒn b¹c, vò khÝ, qu©n ®éi nhµ nghÒ ®¸nh ta th× ta lÊy

thiªn thêi, ®Þa lîi, nh©n hßa, lÊy lùc l−îng ®oµn kÕt c¶ d©n téc ®Ó ®¸nh

l¹i vµ th¾ng chóng. V× thÕ, ta nhÊt ®Þnh th¾ng, ®Þch nhÊt ®Þnh thua.

§Ó ®−a sù nghiÖp kh¸ng chiÕn, kiÕn quèc tõng b−íc giµnh th¾ng lîi,

Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®Æc biÖt quan t©m vµ th−êng xuyªn ch¨m lo c«ng

t¸c x©y dùng §¶ng, båi d−ìng vµ rÌn luyÖn ®éi ngò çn bé, ®¶ng viªn

nh»m n©ng cao n¨ng lùc tæ chøc, l·nh ®¹o cña §¶ng cÇm quyÒn l·nh ®¹o

sù nghiÖp kh¸ng chiÕn, kiÕn quèc.

Næi bËt trong tËp 5 lµ nh÷ng bøc th− cña Ng−êi: Th− göi çc ®ång chÝ


X

B¾c Bé; Th− göi çc ®ång chÝ Trung Bé; Chñ nghÜa ç nh©n vµ ®Æc biÖt lµ

t¸c phÈm Söa ®æi lèi lµm viÖc. Trong çc t¸c phÈm nµy, Chñ tÞch Hå ChÝ

Minh kh¼ng ®Þnh: “Cuéc tr−êng kú kh¸ng chiÕn nµy tøc lµ d©n téc çch

mÖnh ®Õn tr×nh ®é tèi cao. Trong lóc nµy t− t−ëng vµ hµnh ®éng cña mçi

mét ®ång chÝ rÊt cã quan hÖ ®Õn toµn quèc. NÕu mét ng−êi s¬ suÊt, mét viÖc

s¬ suÊt lµ cã thÓ háng viÖc to; sai mét ly ®i mét dÆm” (tr. 87). Ng−êi biÓu

d−¬ng nh÷ng −u ®iÓm cña çn bé, ®¶ng viªn, ®ång thêi nghiªm kh¾c phª

b×nh nh÷ng khuyÕt ®iÓm, nh÷ng biÓu hiÖn lÖch l¹c, yÕu kÐm cña çn bé

§¶ng vµ çc cÊp chÝnh quyÒn, ®oµn thÓ nh− bÌ ph¸i, hÑp hßi, ®Þa ph−¬ng

chñ nghÜa, v« tæ chøc, v« kû luËt - nh÷ng “c¨n bÖnh” cã h¹i ®Õn sù nghiÖp

kh¸ng chiÕn, kiÕn quèc, cã h¹i ®Õn uy tÝn cña §¶ng vµ chÝnh quyÒn çch

m¹ng. Ng−êi yªu cÇu: “Ph¶i söa ®æi lèi lµm viÖc cña §¶ng” vµ nhÊn m¹nh:

“§¶ng ta hy sinh tranh ®Êu, ®oµn kÕt, l·nh ®¹o nh©n d©n, tranh l¹i thèng

nhÊt vµ ®éc lËp. C«ng viÖc ®· cã kÕt qu¶ vÎ vang.

Nh−ng, nÕu mçi çn bé, mçi ®¶ng viªn lµm viÖc ®óng h¬n, khÐo h¬n, th×

thµnh tÝch cña §¶ng cßn to t¸t h¬n n÷a” (tr. 272). Mçi çn bé, ®¶ng viªn

ph¶i söa ch÷a çc khuyÕt ®iÓm nh− chñ quan, kÐm lý luËn hoÆc lý luËn

su«ng, xa rêi thùc tÕ, ç nh©n chñ nghÜa côc bé, b¶n vÞ. Ph¶i hiÓu râ: “Mu«n

viÖc thµnh c«ng hoÆc thÊt b¹i ®Òu do çn bé tèt hay kÐm”, “çn bé lµ çi gèc

cña mäi c«ng viÖc”, “huÊn luyÖn çn bé lµ c«ng viÖc gèc cña §¶ng”; “ph¶i

hiÓu çn bé”, “ph¶i cÊt nh¾c çn bé mét çch cho ®óng”; ph¶i “khiÕn cho çn

bé cã gan phô tr¸ch, cã gan lµm viÖc”; ph¶i ®Æc biÖt chó träng båi d−ìng ®¹o

®øc çch m¹ng cho çn bé, ®¶ng viªn. Ng−êi viÕt: “Còng nh− s«ng th× cã

nguån míi cã n−íc, kh«ng cã nguån th× s«ng c¹n. C©y ph¶i cã gèc, kh«ng cã

gèc th× c©y hÐo. Ng−êi çch m¹ng ph¶i cã ®¹o ®øc, kh«ng cã ®¹o ®øc th× dï

tµi giái mÊy còng kh«ng l·nh ®¹o ®−îc nh©n d©n” (tr. 292). Trong t¸c phÈm

Söa ®æi lèi lµm viÖc, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· kh¸i qu¸t 12 ®iÒu vÒ T− çch

cña ®¶ng ch©n chÝnh çch m¹ng (tr. 289-290). Trong 12 ®iÒu Êy ph¶i ®Æc

biÖt chó träng viÖc thùc hiÖn tù phª b×nh vµ phª b×nh, ph¶i cñng cè vµ gi÷

v÷ng mèi liªn hÖ gi÷a §¶ng víi quÇn chóng. Ng−êi viÕt: “Nãi vÒ §¶ng, mét

§¶ng mµ giÊu giÕm khuyÕt ®iÓm cña m×nh lµ mét §¶ng háng. Mét §¶ng cã

gan thõa nhËn khuyÕt ®iÓm cña m×nh, v¹ch râ nh÷ng çi ®ã, v× ®©u mµ cã

khuyÕt ®iÓm ®ã, xÐt râ hoµn c¶nh sinh ra khuyÕt ®iÓm ®ã, råi t×m kiÕm mäi


XI

çch ®Ó söa ch÷a khuyÕt ®iÓm ®ã. Nh− thÕ lµ mét §¶ng tiÕn bé, m¹nh d¹n,

ch¾c ch¾n, ch©n chÝnh” (tr. 301).

X©y dùng çc lùc l−îng vò trang v÷ng m¹nh lµ néi dung quan träng

cña nhiÒu t¸c phÈm trong tËp nµy. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh viÕt: “VÖ quèc

qu©n lµ qu©n ®éi cña nh©n d©n, ®Ó b¶o vÖ ®ång bµo, gi÷ g×n Tæ quèc” (tr. 135)

vµ yªu cÇu çn bé, chiÕn sÜ ph¶i hiÓu râ nguån gèc, b¶n chÊt vµ môc tiªu

chiÕn ®Êu cña qu©n ®éi ta. Ng−êi ®Ò ra 12 ®iÒu r¨n ®Ó çn bé, chiÕn sÜ thùc

hiÖn vµ c¨n dÆn: “Ph¶i lµm cho d©n yªu, d©n phôc, d©n tin” (tr. 264); ph¶i

coi ®ã lµ céi nguån cña th¾ng lîi:

“Gèc cã v÷ng c©y míi bÒn,

X©y lÇu th¾ng lîi trªn nÒn nh©n d©n” (tr. 502).

§èi víi çc cÊp chØ huy, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh yªu cÇu: “Mét ng−êi

çn bé tèt ph¶i cã ®¹o ®øc çch m¹ng. Qu©n sù giái song nÕu kh«ng cã

®¹o ®øc çch m¹ng th× khã thµnh c«ng. Muèn cã ®¹o ®øc çch m¹ng ph¶i

cã 5 ®iÒu sau ®©y: TrÝ - TÝn - Nh©n - Dòng - Liªm” (tr. 259). “§èi víi bé

®éi, chÝnh trÞ viªn ph¶i th©n thiÕt nh− mét ng−êi chÞ, c«ng b×nh nh− mét

ng−êi anh, hiÓu biÕt nh− mét ng−êi b¹n” (tr. 484). Ng−êi biªn so¹n Kinh

nghiÖm du kÝch Tµu (tr. 379-395), Kinh nghiÖm du kÝch Ph¸p (tr. 397-418)

®Ó çc chiÕn sÜ du kÝch häc tËp vµ ®Èy m¹nh chiÕn tranh du kÝch. Theo

Ng−êi: “D©n qu©n, tù vÖ vµ du kÝch lµ lùc l−îng cña toµn d©n téc, lµ mét

lùc l−îng v« ®Þch, lµ mét bøc t−êng s¾t cña Tæ quèc. V« luËn ®Þch nh©n

hung b¹o thÕ nµo, hÔ ®ông vµo lùc l−îng ®ã, bøc t−êng ®ã, th× ®Þch nµo

còng ph¶i tan r·” (tr. 158). NhiÖm vô cña d©n qu©n du kÝch lµ phôc kÝch,

®¸nh tØa, quÊy rèi, nhanh chãng, bÝ mËt, bÊt ngê, lµm cho ®Þch hao mßn

c¶ vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn, kÕt hîp qu©n sù, chÝnh trÞ vµ binh vËn ®Ó

lµm rÖu r· hµng ngò ®Þch, t¹o thªm ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho bé ®éi chñ lùc

tÊn c«ng tiªu diÖt chóng.

§Ó ®éng viªn tinh thÇn çn bé, chiÕn sÜ çc lùc l−îng vò trang, Chñ

tÞch Hå ChÝ Minh ®· trao cê QuyÕt chiÕn, QuyÕt th¾ng cho çc ®¬n vÞ lËp

c«ng, hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô vµ kªu gäi “c¶m tö ®Ó cho Tæ quèc

quyÕt sinh”, thùc hiÖn tèt lêi thÒ Trung víi n−íc, HiÕu víi d©n.


XII

§èi víi çc c¬ quan chÝnh quyÒn, c«ng chøc nhµ n−íc, Chñ tÞch Hå

ChÝ Minh ®Æt c©u hái: “ChÝnh phñ Céng hßa D©n chñ lµ g×?”. Ng−êi tr¶

lêi: “Lµ ®µy tí chung cña d©n, tõ Chñ tÞch toµn quèc ®Õn lµng. D©n lµ chñ

th× ChÝnh phñ ph¶i lµ ®µy tí. Lµm viÖc ngµy nay kh«ng ph¶i lµ ®Ó th¨ng

quan, ph¸t tµi” (tr. 74-75). Göi th− tíi Héi nghÞ t− ph¸p toµn quèc, Ng−êi

nh¾c nhë çc çn bé t− ph¸p ph¶i thùc hiÖn “Phông c«ng thñ ph¸p”, ph¶i

lµ tÊm g−¬ng ®Ó nh©n d©n noi theo.

Võa kh¸ng chiÕn, võa kiÕn quèc, theo Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, cã mèi

quan hÖ rÊt biÖn chøng. Nãi chuyÖn víi çn bé vµ ®ång bµo tØnh Thanh

Hãa, Ng−êi ®Ò nghÞ ®ång bµo ®Þa ph−¬ng (vµ c¶ n−íc) ph¶i x©y dùng hËu

ph−¬ng v÷ng m¹nh.

VÒ v¨n hãa, ph¶i thanh to¸n n¹n mï ch÷, “ph¶i häc ®¹o ®øc c«ng

d©n, phæ th«ng chÝnh trÞ”, “®Ó tr¶ lêi cho thÕ giíi biÕt n−íc ta lµ n−íc v¨n

minh” (tr. 74).

VÒ kinh tÕ, ph¶i thùc hiÖn tù cÊp, tù tóc, ph¶i cÇn vµ kiÖm, nghÜa lµ

“lµm cho nhiÒu, tiªu th× Ýt, lµm chãng tiªu chËm” ®Ó “nghÌo trë nªn ®ñ, ®ñ

trë nªn giµu, giµu th× giµu thªm” (tr. 76).

Ngµy 11-6-1948, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ra Lêi kªu gäi Thi ®ua ¸i

quèc, nªu râ môc ®Ých, ph−¬ng ch©m, khÈu hiÖu thi ®ua vµ tin t−ëng:

“Víi tinh thÇn quËt c−êng vµ lùc l−îng v« tËn cña d©n téc ta, víi lßng yªu

n−íc vµ chÝ kiªn quyÕt cña nh©n d©n vµ qu©n ®éi ta, chóng ta cã thÓ

th¾ng lîi, chóng ta nhÊt ®Þnh th¾ng lîi” (tr. 558). Lêi kªu gäi kh«ng chØ

cã ý nghÜa, t¸c dông lóc ®ã mµ trë thµnh Ngµy truyÒn thèng Thi ®ua ¸i

quèc trong sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc hiÖn nay.

§Ó ®éng viªn, khuyÕn khÝch toµn d©n x©y dùng hËu ph−¬ng, víi bót

danh T©n Sinh, Ng−êi viÕt t¸c phÈm §êi sèng míi, kªu gäi thùc hµnh ®êi

sèng míi trong mäi lÜnh vùc, mäi ®èi t−îng theo ph−¬ng ch©m: “Çi g× cò

mµ xÊu, th× ph¶i bá...

Çi g× cò mµ kh«ng xÊu, nh−ng phiÒn phøc th× ph¶i söa ®æi l¹i cho

hîp lý...

Çi g× cò mµ tèt, th× ph¶i ph¸t triÓn thªm...

Çi g× míi mµ hay, th× ta ph¶i lµm” (tr. 112-113).


XIII

Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lµ hiÖn th©n vµ ngän cê cña ®¹i ®oµn kÕt toµn

d©n téc, Ng−êi ®· phÊn ®Êu kh«ng mÖt mái cho viÖc x©y dùng, cñng cè

khèi ®oµn kÕt toµn d©n trong MÆt trËn d©n téc do §¶ng l·nh ®¹o, dùa

trªn c¬ së v÷ng ch¾c cña liªn minh c«ng n«ng. Trong tËp 5, nhiÒu ®iÖn,

th− cña Ng−êi göi l·nh ®¹o §¶ng D©n chñ ViÖt Nam, §¶ng X· héi ViÖt

Nam, çc vÞ chøc s¾c çc t«n gi¸o, lang ®¹o vïng d©n téc thiÓu sè, çc nhµ

c«ng th−¬ng nh»m ®éng viªn tinh thÇn yªu n−íc, kªu gäi ®oµn kÕt, h¨ng

h¸i tham gia kh¸ng chiÕn, kiÕn quèc. Ng−êi kh¼ng ®Þnh: “HiÖn nay, tÊt c¶

çc ®¶ng chØ cã mét ®−êng chÝnh trÞ chung: Kiªn quyÕt tr−êng kú kh¸ng

chiÕn, ®Ó tranh lÊy thèng nhÊt vµ ®éc lËp cho Tæ quèc..., chØ cã mét chÝnh

s¸ch lµ ®¹i ®oµn kÕt” (tr. 196).

KÕt hîp søc m¹nh cña khèi ®¹i ®oµn kÕt d©n téc víi ®oµn kÕt quèc tÕ,

Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ §¶ng ta chñ tr−¬ng ®Èy m¹nh çc ho¹t ®éng tuyªn

truyÒn ®èi ngo¹i nh»m ph¸ thÕ c« lËp vÒ ngo¹i giao, tranh thñ sù ®ång t×nh

ñng hé cña nh©n d©n yªu chuéng hßa b×nh vµ d− luËn tiÕn bé trªn thÕ giíi.

Trong tËp 5 cã kh¸ nhiÒu bµi tr¶ lêi pháng vÊn cña Ng−êi víi b¸o chÝ n−íc

ngoµi. Kh¼ng ®Þnh quan ®iÓm, chÝnh s¸ch ngo¹i giao hßa b×nh, th©n thiÖn

cña ChÝnh phñ ViÖt Nam, Ng−êi tuyªn bè: “Th¸i ®é n−íc ViÖt Nam ®èi víi

nh÷ng n−íc ¸ ch©u lµ mét th¸i ®é anh em, ®èi víi ngò c−êng lµ mét th¸i ®é

b¹n bÌ” (tr. 163); ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam chñ tr−¬ng “lµm b¹n víi tÊt c¶

mäi n−íc d©n chñ vµ kh«ng g©y thï o¸n víi mét ai” (tr. 256).

*

* *

TËp 5, Hå ChÝ Minh Toµn tËp xuÊt b¶n lÇn thø ba, bao gåm toµn bé

nh÷ng t¸c phÈm cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh trong hai n¨m 1947 - 1948

®· c«ng bè trong lÇn xuÊt b¶n thø hai, ®ång thêi bæ sung 40 t¸c phÈm,

bµi nãi, bµi viÕt cña Ng−êi cã néi dung phong phó, quan träng, míi ®−îc

s−u tÇm.

T¸c phÈm Çch huÊn luyÖn çn bé qu©n sù cña Khæng Minh do Chñ

tÞch Hå ChÝ Minh l−îc dÞch n¨m 1948 tõ S¸ch d¹y lµm t−íng cña Khæng

Minh (®êi Tam quèc ë Trung Quèc) cã biªn so¹n thªm nhiÒu néi dung

míi, nh»m phôc vô c«ng t¸c båi d−ìng çn bé çc lùc l−îng vò trang vµ


XIV

Danh môc S¾c lÖnh do Ng−êi ký trong hai n¨m 1947 - 1948 ë phÇn Phô

lôc, cïng néi dung tãm t¾t c¸c sù kiÖn chÝnh trÞ, sù kiÖn lÞch sö, vÒ mét sè

chÝnh kh¸ch, nh©n vËt lÞch sö trong Chó thÝch, B¶n chØ dÉn tªn ng−êi ë

cuèi cuèn s¸ch sÏ gióp b¹n ®äc cã thªm t− liÖu tra cøu, tham kh¶o.

MÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng, song lÇn xuÊt b¶n nµy vÉn kh«ng tr¸nh

khái thiÕu sãt, mong b¹n ®äc gãp ý ®Ó lÇn xuÊt b¶n sau ®−îc tèt h¬n.

HéI §åNG XUÊT B¶N Hå CHÝ MINH TOµN TËP LÇN THø BA

1

LêI K£U GäI §ÇU N¡M MíI (1947)

Hìi toµn thÓ ®ång bµo Nam, Trung, B¾c!

H«m nay mång 1 th¸ng Giªng n¨m 1947, t«i thay mÆt ChÝnh

phñ chóc toµn thÓ ®ång bµo, vµ kiÒu bµo ë h¶i ngo¹i,

Chóc çc bé ®éi, tù vÖ vµ d©n qu©n,

Chóc çc em thanh niªn, phô n÷ vµ çc ch¸u thiÕu nhi, n¨m

míi, mét n¨m míi ®oµn kÕt, mét n¨m míi kiªn quyÕt kh¸ng chiÕn,

mét n¨m míi th¾ng lîi.

§Õn n¨m nay, thùc d©n Ph¸p c−íp n−íc ta ®· 85 n¨m tr−êng.

Trong 85 n¨m sØ nhôc ®ã, ®ång bµo ta cha truyÒn con nèi ®· chÞu biÕt bao nhiªu nçi ®¾ng cay.

Trong 85 n¨m ®ã, thùc d©n Ph¸p lµm chÕt d©n ta Ýt nhÊt còng

®Õn b¶y, t¸m triÖu ng−êi, chÕt v× chóng h·m ®ãi, chÕt v× chóng

khñng bè, chÕt v× chóng ®em ®i chiÕn tr−êng. N¨m ngo¸i chØ ë B¾c

Bé vµ miÒn B¾c Trung Bé ®· h¬n hai triÖu ®ång bµo chÕt ®ãi.

Ng−êi bÞ chóng lµm chÕt ®· råi, cßn nh÷ng ng−êi sèng th× lÇm than

d−íi ¸ch n« lÖ, th©n ngùa m×nh tr©u!

Tõ n¨m nay trë ®i, ®ång bµo ta, con ch¸u Hai Bµ Tr−ng, con ch¸u

Lý Th−êng KiÖt, TrÇn H−ng §¹o, Lª Lîi, NguyÔn HuÖ, Nïng TrÝ

Cao, cã chÞu ®Ó n−íc non Hång L¹c cho thùc d©n Ph¸p giµy xÐo, cã chÞu ®Ó nßi gièng Rång Tiªn cho thùc d©n Ph¸p giµy ®¹p n÷a kh«ng?

Kh«ng, quyÕt kh«ng!

Chóng ta ®em lùc l−îng cña 20 triÖu ®ång bµo, chèng l¹i mÊy

v¹n thùc d©n Ph¸p. Chóng ta nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

Hå CHÝ MINH TOµN TËP 2

Dï ta cÇn ph¶i hy sinh bèn triÖu hay t¸m triÖu ng−êi, mµ n−íc

ta ®−îc ®éc lËp, d©n ta ®−îc tù do, tæ tiªn ta ®−îc vÎ vang, con

ch¸u ta ®−îc h¹nh phóc, còng cßn h¬n chÞu cói ®Çu mµ lµm n« lÖ

cho thùc d©n Ph¸p mu«n ®êi.

Hìi toµn thÓ ®ång bµo!

Hìi nam n÷ chiÕn sÜ!

T«i xin thay mÆt toµn quèc göi lêi chµo n¨m míi cho nh©n d©n

Ph¸p, lµ b¹n cña nh©n d©n ta.

Hìi toµn thÓ ®ång bµo, toµn thÓ chiÕn sÜ!

N¨m míi chóng ta ph¶i ®em lùc l−îng míi, quyÕt t©m míi ®Ó giµnh lÊy th¾ng lîi míi, ®Ó x©y dùng mét ®êi sèng míi, mét n−íc

non míi.

ViÖt Nam ®éc lËp, thèng nhÊt mu«n n¨m!

Kh¸ng chiÕn th¾ng lîi mu«n n¨m!

Ngµy 1 th¸ng 1 n¨m 1947

In trong s¸ch Lêi Hå Chñ tÞch,

Nha Th«ng tin ViÖt Nam,

1948, t.1, tr.13-14.

3

TH¦ GöI CHÝNH PHñ Vµ NH¢N D¢N PH¸P NH¢N DÞP §ÇU N¡M MíI

Nh©n danh ChÝnh phñ vµ quèc d©n ViÖt Nam vµ riªng t«i, t«i chóc ChÝnh phñ vµ quèc d©n Ph¸p, mét n¨m míi tèt ®Ñp.

Mong quèc d©n Ph¸p hiÓu r»ng chóng t«i kh«ng thï h»n g× d©n téc Ph¸p. Chóng t«i b¾t buéc ph¶i chiÕn ®Êu, chèng bän thùc d©n ph¶n ®éng ®ang m−u m« xÎ c¾t Tæ quèc chóng t«i, ®−a chóng t«i vµo vßng n« lÖ vµ gieo r¾c sù chia rÏ gi÷a hai d©n téc Ph¸p vµ ViÖt. Nh−ng chóng t«i kh«ng chiÕn ®Êu chèng n−íc Ph¸p míi vµ quèc d©n Ph¸p, chóng t«i l¹i cßn muèn hîp t¸c th©n ¸i.

ë ViÖt Nam còng nh− ë Ph¸p, cã rÊt nhiÒu ng−êi Ph¸p ®µn «ng vµ ®µn bµ yªu chuéng c«ng lý vµ tù do. Nh÷ng ng−êi ®ã hiÓu vµ bªnh vùc nh÷ng nguyÖn väng cña chóng t«i. Hä míi thËt lµ nh÷ng ng−êi bªnh vùc ®øng ®¾n quyÒn lîi ch©n chÝnh cña n−íc Ph¸p vµ khèi Liªn hiÖp Ph¸p1. T«i thµnh thùc c¶m t¹ nh÷ng ng−êi Ph¸p ®ã.

T«i kªu gäi nh©n d©n Ph¸p ®Ó chÊm døt cuéc chiÕn tranh huynh ®Ö t−¬ng tµn vµ n¨m 1947 mang l¹i nÒn hoµ b×nh vµ t×nh h÷u ¸i gi÷a n−íc Ph¸p vµ n−íc ViÖt Nam.


Hå CHÝ MINH

In trong s¸ch Lêi Hå Chñ tÞch, Nha Th«ng tin ViÖt Nam, 1948, t.1, tr.15.

4

§IÖN V¡N GöI VÖ QUèC QU¢N Vµ D¢N QU¢N

Tù VÖ TRUNG, NAM, B¾C

T«i võa nhËn ®−îc lêi chóc tông cña bé ®éi vµ d©n qu©n trong dÞp

lÔ Nguyªn ®¸n, t«i rÊt c¶m ®éng. T«i nghiªng m×nh tr−íc sù hy sinh

lín lao cña c¸c chiÕn sÜ VÖ quèc qu©n vµ tù vÖ ®· tö trËn ë kh¾p c¸c

mÆt trËn trong n¨m võa qua, t«i rÊt lÊy lµm c¶m kÝch nhËn thÊy toµn

thÓ bé ®éi vµ d©n qu©n cïng mét chÝ c−¬ng quyÕt kh¸ng chiÕn, cïng

mét lßng tinh thµnh ®oµn kÕt vµ thùc hiÖn qu©n d©n nhÊt trÝ.

T«i tin t−ëng vµo d©n qu©n vµ bé ®éi ®Ó b¶o vÖ ®Êt n−íc vµ ®em sù th¾ng lîi cuèi cïng vÒ cho Tæ quèc. Cïng nhau nç lùc kh¸ng chiÕn,

chóng ta quyÕt giµnh ®éc lËp vµ thèng nhÊt cho n−íc ViÖt Nam.

Kh¸ng chiÕn th¾ng lîi!

ViÖt Nam thèng nhÊt, ®éc lËp mu«n n¨m!

Tinh thÇn qu©n d©n nhÊt trÝ mu«n n¨m!

Chµo quyÕt th¾ng

Th¸ng 1 n¨m 1947

Hå CHÝ MINH In trong s¸ch Lêi Hå Chñ tÞch, Nha Th«ng tin ViÖt Nam, 1948, t.1, tr.16.

5

TH¦ GöI T¦íNG L¥CLÐC

KÝnh göi §¹i t−íng, th©n h÷u,

Ngµi lµ mét ®¹i qu©n nh©n vµ mét nhµ ®¹i ¸i quèc. Ngµi ®·

chiÕn th¾ng vµ chiÕn th¾ng anh dòng kÎ x©m l¨ng n−íc ngµi. §ã

lµ mét ®iÒu mµ thiªn h¹ - tr−íc hÕt lµ ng−êi ViÖt Nam - rÊt

kh©m phôc.

Mét nhµ ¸i quèc träng nh÷ng ng−êi ¸i quèc n−íc kh¸c. Mét

ng−êi yªu quª h−¬ng m×nh, träng quª h−¬ng cña kÎ kh¸c. T«i ch¾c

r»ng ®ã còng lµ ý kiÕn cña ngµi.

Ngµi muèn n−íc Ph¸p ®éc lËp vµ thèng nhÊt. Chóng t«i còng muèn n−íc ViÖt Nam ®éc lËp vµ thèng nhÊt. Ngµi vµ chóng t«i

cïng mét chÝ h−íng.

Lõng danh víi nh÷ng chiÕn c«ng, ngµi l¹i ®i ®¸nh mét d©n téc

chØ muèn ®éc lËp, thèng nhÊt quèc gia, vµ mét n−íc chØ muèn hîp

t¸c nh− anh em víi n−íc ngµi sao?

Ph¶i ch¨ng ®ã lµ mét c«ng viÖc b¹c bÏo ®au ®ín?

Gi¸ thö ngµi ®¸nh ®−îc chóng t«i ®i n÷a - ®Êy lµ mét ®iÒu viÓn

v«ng, v× nÕu ngµi m¹nh vÒ vËt chÊt, th× chóng t«i ®©y, m¹nh vÒ

tinh thÇn, víi mét chÝ c−¬ng quyÕt chiÕn ®Êu cho tù do cña chóng

t«i - th× nh÷ng th¾ng lîi t¹m thêi kia ch¼ng nh÷ng kh«ng t¨ng thªm mµ l¹i cßn lµm tæn th−¬ng ®Õn uy danh qu©n nh©n vµ t−

c¸ch ¸i quèc cña ngµi.

T«i biÕt ngµi c−¬ng trùc, thµnh thùc còng nh− ngµi can ®¶m.

Ngµi ®· tõng t¸c chiÕn. Cã lÏ ngµi cã thÓ t¹o ®−îc hoµ b×nh, mét


nÒn hoµ b×nh hîp c«ng lý vµ xøng ®¸ng, thuËn tiÖn cho hai d©n téc

chóng ta, mÆc dÇu trong hoµn c¶nh do kÎ kh¸c g©y ra, mµ vÉn

kh«ng døt t×nh h÷u nghÞ.

Chóng t«i ®· nhÊt quyÕt ë trong khèi Liªn hiÖp Ph¸p, céng t¸c

thµnh thùc víi n−íc Ph¸p vµ t«n träng quyÒn lîi kinh tÕ, v¨n hãa

Ph¸p trong n−íc chóng t«i. Nh−ng chóng t«i còng nhÊt quyÕt

chiÕn ®Êu ®Õn cïng cho ®éc lËp vµ thèng nhÊt quèc gia.

Tuy nhiªn, mét sù hoµ b×nh hîp c«ng lý cßn cã thÓ cøu v·n

®−îc t×nh thÕ. N−íc Ph¸p sÏ kh«ng thu ®−îc mèi lîi g× trong mét

cuéc chiÕn tranh thuéc ®Þa. Th−a §¹i t−íng, th©n h÷u, t«i nãi víi ngµi víi mét tÊm lßng

thµnh thùc vµ ®au ®ín. §au ®ín v× tr«ng thÊy bao nhiªu chiÕn sÜ

thanh niªn Ph¸p vµ ViÖt ®ang tµn s¸t lÉn nhau. Nh÷ng thanh

niªn hy väng cña hai n−íc chóng ta, vµ ®¸ng lÏ ph¶i sèng cïng

nhau nh− anh em.

Tr©n träng chóc mõng ngµi trong dÞp ®Çu n¨m.


Hå CHÝ MINH



1948, t.1, tr.17-18.

7

TH¦ GöI §åNG CHÝ HOµNG H÷U NAM

VÒ ®éng viªn d©n chóng:

1. Nªn thªm c©u nµy cho d©n dÔ hiÓu: V× ®Þch muèn ®¸nh mau

nh− löa. Ta ph¶i kÐo dµi nh− n−íc. Ta dïng n−íc chèng löa th×

ta ch¾c th¾ng. 2. Nh÷ng ng−êi danh väng trong mçi giíi ph¶i ®øng ra kªu gäi

giíi m×nh. Nh− cô Bïi1) vµ c¸c cô kh¸c khai héi víi quan l¹i cò,

khuyÕn khÝch vµ gi¶i thÝch råi mçi ng−êi vÒ kªu gäi ®Þa ph−¬ng

cña hä. T«n gi¸o, v¨n ho¸, v.v. còng vËy.

3. CÇn nãi râ cho d©n hiÓu, h¹ng ng−êi nµo nªn gióp. Kh¸ng

chiÕn thÕ nµo: Chung: T¨ng gia s¶n xuÊt, gi÷ bÝ mËt, ®µo hÇm tró

Èn, cÊt lóa, cÊt muèi cho khái ch¸y, gióp viÖc ph¸ ho¹i giao th«ng

cña ®Þch, v.v.. Riªng: Phô n÷ cã thÓ tæ chøc ®éi v¸ ¸o, ®éi giÆt ¸o,

®éi cøu th−¬ng, v.v.. Nhi ®ång cã thÓ ®−a tin, trinh th¸m, v.v..

4. C¸ch ®éng viªn: Trong kÕ ho¹ch còng cÇn nãi ®Õn: Khai héi lµng, ®äc lêi thÒ, d¸n khÈu hiÖu, v.v. nh− A2) ®· viÕt qua

trong th− tr−íc.

VÒ t¶n c−:

1. Nh÷ng khu xung quanh chiÕn ®Þa, ph¶i chuÈn bÞ s½n, chia

lµm §«ng, T©y, Nam, B¾c. PhÝa nµo chõng dïng ®−îc mÊy ng−êi

ch¹y n¹n. NÕu kh«ng vËy th× ïa nhau ch¹y ®Õn mét chç, rÊt nguy

_______________

1) Cô Bïi B»ng §oµn (BT). 2) MËt danh lóc ®ã cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh (BT).


hiÓm (nh− tµu bay nÐm bom hoÆc ng−êi ®«ng qu¸ ø l¹i ch¹y kh«ng

®−îc). Ph¶i cã s½n ng−êi ®Ó chØ ®−êng.

2. Lµm sæ theo A. B. C., cho dÔ t×m, dÔ ®iÒu tra.

3. Trong lóc t¶n c− vµ trong vïng t¶n c−, ph¶i cã kÕ ho¹ch

tuyªn truyÒn ®Ó gi÷ v÷ng tinh thÇn cña d©n, kÕ ho¹ch PHßNG GIAN ®Ó chóng kh«ng lÉn vµo trong ®¸m ng−êi t¶n c−, ®Æng th¸m

thÝnh vµ nhiÔu lo¹n trËt tù, phao tin nh¶m, v.v..

...

Thªm: Trõ nh÷ng ng−êi rÊt cÇn ë l¹i, c¸c uû ban vµ c¸c nh©n

viªn kh«ng cÇn l¾m ph¶i rêi khái thµnh Hµ §«ng ®i ngay.

ViÕt ngµy 1-1-1947.

Bót tÝch bøc th− l−u t¹i

B¶o tµng Hå ChÝ Minh.

B¸o Nh©n d©n, sè 52 (412),

ngµy 22-12-1996.

9

TR¶ LêI C¸C NHµ B¸O

- Hái: Th−a Chñ tÞch, Bé tr−ëng Mutª sÏ ra gÆp Chñ tÞch kh«ng?

- §¸p: Xin anh em hái Bé tr−ëng Mutª th× râ h¬n. Dï sao, t«i

víi Bé tr−ëng lµ b¹n cò. T«i sÏ rÊt hoan nghªnh gÆp ng−êi b¹n t«i.

- Hái: Xin Chñ tÞch cho biÕt ý nghÜa cña cuéc chiÕn tranh nµy?

- §¸p: 1. ViÖt Nam kh«ng chiÕn tranh chèng n−íc Ph¸p vµ d©n

Ph¸p v× ta muèn hai d©n téc ViÖt - Ph¸p céng t¸c thËt thµ.

2. Nh−ng tù do ®éc lËp lµ quyÒn trêi cho cña mçi d©n téc.

Bän thùc d©n ph¶n ®éng dïng vò lùc ph¸ ho¹i quyÒn thèng nhÊt

vµ ®éc lËp cña d©n ta, cho nªn d©n ta ph¶i kh¸ng chiÕn ®Ó gi÷ g×n ®Êt n−íc.

- Hái: Thùc d©n ph¶n ®éng vµ thùc d©n kh«ng ph¶n ®éng kh¸c

nhau chç nµo?

- §¸p: Cã nh÷ng ng−êi tµi chÝnh vµ kinh tÕ Ph¸p muèn kinh

doanh ë xø ta. Hä hiÓu r»ng muèn kinh doanh sinh lîi, th× ph¶i

thËt thµ céng t¸c víi ta. Muèn céng t¸c, th× ph¶i ®Ó ta ®éc lËp vµ

thèng nhÊt. §ã lµ h¹ng thùc d©n kh«ng ph¶n ®éng. Cßn nh÷ng bän

cø muèn dïng ©m m−u hoÆc vò lùc ®Ó d×m ta xuèng, ®ã lµ thùc

d©n ph¶n ®éng.

- Hái: Cuéc kh¸ng chiÕn sÏ kÕt liÔu thÕ nµo? - §¸p: LÞch sö thÕ giíi vµ lÞch sö n−íc ta tá cho ta biÕt r»ng:

1. HÔ mét d©n téc ®· ®øng lªn kiªn quyÕt tranh ®Êu cho Tæ

quèc hä th× kh«ng ai, kh«ng lùc l−îng g× chiÕn th¾ng ®−îc hä. D©n


ViÖt Nam muèn hoµ b×nh, nh−ng v× vËn mÖnh cña Tæ quèc, cña

gièng nßi, th× sÏ kh¸ng chiÕn ®Õn cïng, kh¸ng chiÕn ®Õn th¾ng lîi.

2. Chóng ta hiÓu biÕt vµ kÝnh träng d©n téc Ph¸p. NÕu ChÝnh

phñ vµ nh©n d©n Ph¸p kh«ng ®Ó bän thùc d©n ph¶n ®éng ph¸ ho¹i

hoµ b×nh, ph¸ ho¹i lîi Ých vµ danh dù Ph¸p, ph¸ ho¹i t×nh th©n

thiÖn gi÷a hai d©n téc ViÖt - Ph¸p, nÕu ChÝnh phñ Ph¸p dµn xÕp

theo c¸ch hoµ b×nh, t«n träng chñ quyÒn cña ta, th× ta vÉn s½n

sµng ®µm ph¸n.

3. Mü ®· nhËn Phi LuËt T©n1) ®éc lËp, Anh ®· høa Ên §é ®éc

lËp. Kh«ng lÏ mét n−íc tiÒn tiÕn nh− n−íc Ph¸p, v× bän thùc d©n ph¶n ®éng, mµ cam chÞu tiÕng bÊt nh©n kh«ng c«ng nhËn ViÖt

Nam ®éc lËp.

Tr¶ lêi ngµy 2-1-1947.



1948, t.1, tr.19-20.

_______________

1) PhilÝppin (BT).

11

TH¦ GöI Bé TR¦ëNG MUT£

KÝnh göi Bé tr−ëng Mutª,

Uû viªn cña ChÝnh phñ Ph¸p,

T«i lÊy lµm vui mõng ®−îc biÕt ngµi tíi Hµ Néi. Xin cã lêi chµo

mõng ngµi, v× ngµi võa lµ b¹n cò, võa lµ ®¹i diÖn cho n−íc Ph¸p

míi, võa lµ sø gi¶ cña hoµ b×nh.

T«i rÊt mong vµ rÊt sung s−íng ®−îc héi kiÕn víi ngµi l©u mét

chót ®Ó tá râ ý muèn thµnh thùc hoµ b×nh vµ céng t¸c cña chóng

t«i, vµ ®Ó chuyÓn ®Ö víi ngµi nh÷ng ®Ò nghÞ cña chóng t«i vÒ viÖc

lËp l¹i sù giao h¶o gi÷a hai n−íc chóng ta. T«i mong ®−îc tr¶ lêi, vµ xin göi ngµi lêi chµo th©n ¸i.

Xin ngµi chuyÓn nh÷ng ý nghÜ th©n ¸i cña t«i cho «ng Guýtxtav¬1).


Hå CHÝ MINH


_______________

1) Guýtxtav¬ (Gustave) lµ con trai Mutª ®· gÆp gì Chñ tÞch Hå ChÝ Minh khi Ng−êi sang th¨m n−íc Ph¸p (1946) (BT).

12


1. - Anh cïng anh Gi¸m, anh L−u ®· so¹n xong vµ ®Çy ®ñ tµi

liÖu vÒ mÐmorandum ®Ó ®−a cho Mutª ch−a?

- NÕu ch−a xong, lµm gÊp ngay vµ lµm ra mÊy b¶n.

- Thªm vµo c¸c tµi liÖu ®ã bµi b¸o Hoan nghªnh Mutª ®¨ng b¸o

Cøu quèc ngµy h«m nay.

2. Anh lµm ngay mét b¶n tãm t¾t c¸c viÖc chÝnh, thu ng¾n l¹i1)

®Ó cã thÓ xem chãng, v× Mutª Ýt th× giê.

3. Anh bµn víi anh em ngay kÕ ho¹ch vµ ®Þa ®iÓm gÆp.

A

S¸ng sím

4-1-1947

B¶n chôp bót tÝch bøc th−

l−u t¹i B¶o tµng Hå ChÝ Minh.

_______________

1) Trong nguyªn b¶n, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh viÕt b»ng tiÕng Ph¸p: rÐcupÐlatif (BT).

13

tH¦ GöI ¤NG Cï HUY CËN

Chó CËn,

§· l©u kh«ng gÆp chó, nhí l¾m.

Nay cã viÖc cÇn. Chó ph¶i vÒ ngay. VÒ ®Õn th× t×m gÆp Nam gÊp.

C«ng viÖc trong ®ã, giao l¹i cho chó Nh©n.

T«i göi lêi th¨m tÊt c¶ ®ång bµo trong Êy.

Chê chó.

Chµo th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng


Hå CHÝ MINH

B¶n gèc l−u t¹i Trung t©m

L−u tr÷ Quèc gia I, b¶n chôp

l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

14

TH¦ GöI CHÝNH PHñ, QUèC HéI Vµ NH¢N D¢N PH¸P

KÝnh göi ChÝnh phñ, Quèc héi vµ nh©n d©n Ph¸p,

Thay mÆt ChÝnh phñ vµ nh©n d©n ViÖt Nam, t«i trÞnh träng

tuyªn bè cïng n−íc Ph¸p r»ng:

1. Nh©n d©n ViÖt Nam kh«ng tranh ®Êu chèng n−íc Ph¸p vµ

nh©n d©n Ph¸p. §èi víi n−íc Ph¸p vµ nh©n d©n Ph¸p, nh©n d©n

ViÖt Nam vÉn th©n thiÖn, tin cËy vµ kh©m phôc.

2. Nh©n d©n ViÖt Nam thµnh thùc muèn céng t¸c víi nh©n d©n

Ph¸p nh− anh em trªn mét c¨n b¶n tÝn nghÜa vµ b×nh ®¼ng.

3. Nh©n d©n ViÖt Nam chØ ®ßi ®éc lËp vµ thèng nhÊt quèc gia

trong khèi Liªn hiÖp Ph¸p, mét khèi liªn hiÖp do sù tù do tho¶

thuËn t¹o nªn.

4. Nh©n d©n ViÖt Nam chØ muèn cã hoµ b×nh, mét nÒn hoµ

b×nh thùc sù, ®Ó kiÕn thiÕt quèc gia víi sù céng t¸c cña nh÷ng

ng−êi b¹n Ph¸p ch©n chÝnh.

5. Nh©n d©n ViÖt Nam cam kÕt kh«ng nh÷ng t«n träng nh÷ng

quyÒn lîi kinh tÕ vµ v¨n ho¸ Ph¸p ë ViÖt Nam, mµ cßn gióp cho

nh÷ng quyÒn lîi ®ã ph¸t triÓn thªm ®Ó Ých lîi chung cho c¶ hai n−íc.

6. Nh©n d©n ViÖt Nam ®· bÞ chÝnh s¸ch vò lùc, chÝnh s¸ch x©m

l¨ng cña mét vµi ng−êi ®¹i diÖn Ph¸p ë §«ng D−¬ng x« ®Èy vµo

mét cuéc chiÕn tranh tù vÖ th¶m khèc. Nh÷ng ng−êi ®¹i diÖn ®ã

t×m mäi c¸ch ®Ó chia rÏ d©n téc chóng t«i, c¾t xÐn Tæ quèc chóng

Th− göi chÝnh phñ, quèc héi vµ nh©n d©n ph¸p 15

t«i, x©m ph¹m chñ quyÒn quèc gia cña chóng t«i, ng¨n c¶n kh«ng

cho chóng t«i ®éc lËp vµ ph¸ ho¹i sù hîp t¸c thµnh thùc cña hai

d©n téc ViÖt - Ph¸p. 7. Muèn lËp l¹i hoµ b×nh, chØ cÇn: a) Trë l¹i t×nh tr¹ng tr−íc ngµy 20-11 vµ 17-12-1946, ®×nh chØ

ngay vµ ®×nh chØ thùc sù nh÷ng cuéc xung ®ét trong toµn câi ViÖt Nam (Nam Kú, Trung Kú vµ B¾c Kú).

b) Lµm xóc tiÕn ngay c«ng viÖc cña çc Uû ban ®· dù ®Þnh ®Æt ra ®Ó thi hµnh T¹m −íc 14-9-19462, çc Uû ban nµy ph¶i häp ë Sµi Gßn vµ Hµ Néi, nh−ng kh«ng ë §µ L¹t.

c) TiÕp tôc ngay nh÷ng cuéc ®iÒu ®×nh ë Ph«ngtenn¬bl« ®Ó gi¶i quyÕt mét çch vÜnh cöu vÊn ®Ò giao thiÖp gi÷a hai n−íc Ph¸p, ViÖt.

NhiÒu thµnh thÞ, lµng m¹c ®· bÞ tµn ph¸, hµng v¹n ®µn bµ, trÎ con vµ ng−êi giµ c¶ ViÖt Nam ®· bÞ phi ph¸o tµn s¸t. Vµ ®· nhiÒu binh lÝnh trai trÎ Ph¸p vµ ViÖt chÕt hoÆc bÞ th−¬ng.

Bao nhiªu ®æ n¸t ®· chång chÊt lªn nhau, m¸u ch¶y còng ®· nhiÒu. ChÝnh phñ vµ nh©n d©n Ph¸p chØ cÇn cã mét cö chØ c«ng nhËn

®éc lËp vµ thèng nhÊt cña n−íc ViÖt Nam lµ chÊm døt ®−îc nh÷ng tai biÕn nµy; hoµ b×nh vµ trËt tù sÏ trë l¹i ngay tøc kh¾c. D©n téc ViÖt Nam ®ang chê ®îi cö chØ ®ã.

N−íc Ph¸p míi mu«n n¨m! N−íc ViÖt Nam ®éc lËp vµ thèng nhÊt mu«n n¨m! T×nh th©n thiÖn Ph¸p ViÖt mu«n n¨m!


Hå CHÝ MINH



1948, t.1, tr.22-23.

16

TH¦ KHEN NGîI ÇC CHIÕN SÜ BÞ TH¦¥NG Vµ Sù TËN T¢M CñA ÇC Y SÜ,

KH¸N Hé, CøU TH¦¥NG

Cïng çc nam n÷ chiÕn sÜ bÞ th−¬ng, T«i tiÕp ®−îc nhiÒu th¬ nam n÷ chiÕn sÜ bÞ th−¬ng, h¨ng h¸i

høa víi t«i r»ng: hÔ vÕt th−¬ng khái, th× l¹i xin ra mÆt trËn. Lßng yªu n−íc, chÝ kiªn quyÕt cña çc chiÕn sÜ thËt lµ ®¸ng quý! Çc chiÕn sÜ ®· hy sinh m¸u mñ ®Ó gi÷ g×n ®Êt n−íc. Nay ®· bÞ

th−¬ng mµ cßn mong mái ra s¸t ®Þch ë trËn tiÒn. Çc chiÕn sÜ thËt xøng ®¸ng víi Tæ quèc, vµ Tæ quèc sÏ kh«ng bao giê quªn nh÷ng ng−êi con yªu quý nh− thÕ.

T«i thay mÆt ChÝnh phñ hái th¨m vµ chóc anh chÞ em mau lµnh m¹nh.

Çc anh em thÇy thuèc vµ chÞ em kh¸n hé, cøu th−¬ng, T«i ®−îc b¸o ço r»ng: Çc thÇy thuèc vµ kh¸n hé ®Òu hÕt lßng

s¨n sãc th−¬ng binh mét çch rÊt chu ®¸o. ThÕ lµ çc b¹n còng trùc tiÕp tham gia kh¸ng chiÕn cøu quèc.

T«i thay mÆt anh em th−¬ng binh, c¶m ¬n çc b¹n, vµ khuyªn çc b¹n g¾ng søc.

T«i göi cho tÊt c¶ mäi ng−êi trong nhµ th−¬ng lêi chµo th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng.

Chñ tÞch ChÝnh phñ ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ

Hå CHÝ MINH ViÕt ngµy 8-1-1947. B¶n gèc l−u t¹i Trung t©m L−u tr÷ Quèc gia I.

17

TH¥ GöI TÆNG B¸O §éC LËP NH¢N MïA XU¢N KH¸NG CHIÕN §ÇU TI£N

N¨m míi thÕ cho n¨m ®· cò.

B¸o "§éc lËp" cña §¶ng D©n chñ3.

Kªu gäi toµn thÓ d©n ViÖt Nam,

§oµn kÕt vµ th¾t chÆt hµng ngò,

Kiªn quyÕt kh¸ng chiÕn ®Õn kú cïng,

§Ó gi÷ chñ quyÒn vµ l·nh thæ. Chê ngµy ®éc lËp ®· thµnh c«ng.

TÕt Êy tha hå bµn víi cç.


B¸o §éc lËp, sè 1024,

ngµy 27-11-1974.

18

TÕt kh¸ng chiÕn1)

TÕt ®· gÇn ®Õn.

Theo tôc lÖ th−êng, th× ®ång bµo tõ Nam chÝ B¾c, tõ thµnh thÞ

®Õn th«n quª, ai còng s¾m söa ¨n TÕt.

Song TÕt n¨m nay, ph¶i lµ mét TÕt kh¸ng chiÕn. ChiÕn sÜ ë

tiÒn ph−¬ng ®ang chÞu ®ãi chÞu rÐt, x«ng pha bom ®¹n, ®em x−¬ng

m¸u ®Ó gi÷ g×n Tæ quèc, ®Ó b¶o vÖ cho ®ång bµo hËu ph−¬ng ®−îc

an toµn.

§ång bµo c¸c chiÕn khu th× nhµ tan cña mÊt, l−u l¹c, t¶n c−,

¨n ®ãi mÆc rÐt, cùc khæ ®iªu linh. Tr−íc t×nh tr¹ng ®ã, ®ång bµo c¸c n¬i kh¸c cã nì lßng ¨n TÕt

linh ®×nh kh«ng?

Ch¾c lµ kh«ng!

VËy t«i kªu gäi toµn thÓ ®ång bµo:

1. Ph¶i hÕt søc tiÕt kiÖm, ®Ó dµnh tiÒn b¹c, c¬m g¹o, cho cuéc

kh¸ng chiÕn l©u dµi.

2. Nh©n dÞp TÕt kh¸ng chiÕn, mäi ng−êi thi nhau ®µo hÇm tró

Èn vµ lµm nh÷ng viÖc cÇn kÝp, ®Ó phßng tr−íc bän ®Þch tÊn c«ng.

3. Ra søc thi nhau t¨ng gia s¶n xuÊt.

4. Rñ nhau göi ®å uý l¹o cho chiÕn sÜ ë tiÒn ph−¬ng, cã g× göi

_______________

1) Trong tËp 5, xuÊt b¶n lÇn thø hai, bµi nµy cã ®Çu ®Ò Lêi kªu gäi nh©n ngµy TÕt Nguyªn ®¸n n¨m 1947. Chóng t«i söa l¹i, lÊy ®Çu ®Ò theo s¸ch Lêi Hå Chñ tÞch do Nha Th«ng tin ViÖt Nam xuÊt b¶n n¨m 1948 (BT).

TÕt kh¸ng chiÕn 19

nÊy, quµ b¸nh vµ th− tõ, ®Ó tá t×nh th©n ¸i. NhÊt lµ phô n÷, thanh

niªn vµ thiÕu nhi, nªn phô tr¸ch tæ chøc viÖc nµy.

Chóng ta ph¶i lµm sao cho TÕt nµy thËt lµ mét TÕt kh¸ng chiÕn.

Bao giê kh¸ng chiÕn th¾ng lîi, ®éc lËp thµnh c«ng, chóng ta sÏ

cïng nhau ¨n TÕt linh ®×nh.


Hå CHÝ MINH



1948, t.1, tr.24.

20

CHóC N¡M MíI

Cê ®á sao vµng tung bay tr−íc giã,

TiÕng kÌn kh¸ng chiÕn vang dËy non s«ng.

Toµn d©n kh¸ng chiÕn, toµn diÖn kh¸ng chiÕn,

ChÝ ta ®· quyÕt, lßng ta ®· ®ång.

TiÕn lªn chiÕn sÜ! TiÕn lªn ®ång bµo!

Søc ta ®· m¹nh, ng−êi ta ®· ®«ng.

Tr−êng kú kh¸ng chiÕn, nhÊt ®Þnh th¾ng lîi!

Thèng nhÊt ®éc lËp, nhÊt ®Þnh thµnh c«ng!

N¨m §inh Hîi (1947) Hå CHÝ MINH

In trong s¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi

cña Hå Chñ tÞch, Nxb. Sù thËt,

Hµ Néi, 1958, t.I, tr.129.

21

Lêi kªu gäi nh©n dÞp tÕt Nguyªn ®¸n

Cïng toµn thÓ ®ång bµo Nam, Trung, B¾c

Cïng çc chiÕn sÜ çc mÆt trËn

Cïng çc th−¬ng binh

Cïng kiÒu bµo ë ngo¹i quèc

Cïng anh em Hoa kiÒu ë ViÖt Nam,

Nh©n dÞp ngµy Nguyªn ®¸n ©m lÞch, t«i thay mÆt ChÝnh phñ

chóc tÊt c¶ bµ con anh em, n¨m míi tèt lµnh.

N¨m nay lµ n¨m kh¸ng chiÕn. Toµn thÓ ®ång bµo ®· chuÈn bÞ, tõ

nay ph¶i chuÈn bÞ thªm, ®Ó tiÕn hµnh cuéc tr−êng kú kh¸ng chiÕn.

Chóng ta biÕt r»ng: Thùc d©n Ph¸p sÏ ®em hÕt lùc l−îng cña

chóng, ®Ó tæng tÊn c«ng ta. Chóng sÏ kh«ng ph©n biÖt giµ trÎ g¸i

trai, gÆp lµ chóng giÕt h¹i. Chóng sÏ kh«ng ph©n biÖt thµnh thÞ

th«n quª, ®Õn ®©u chóng ®èt ph¸ c−íp bãc ®ã. H¬n n÷a, chóng sÏ

dïng çch dÌm pha chia rÏ, phao tin nh¶m, tuyªn truyÒn l¸o, ®Ó

uy hiÕp tinh thÇn d©n ta. Chóng ta ®· biÕt ©m m−u cña ®Þch.

Chóng ta ph¶i s½n çch ®èi phã cña ta.

VÒ mÆt vËt chÊt, ngoµi kÕ ho¹ch ChÝnh phñ ®· cã s½n sµng ®Ó

®èi phã qu©n ®Þch, mçi mét nhµ, mçi mét lµng, ph¶i lµm ngay

nh÷ng viÖc sau ®©y:

1- §µo hÇm tró Èn ®Ó tr¸nh n¹n tµu bay.

2- Cña c¶i vµ l−¬ng thùc th× cÊt giÊu cÈn thËn, phßng ®Þch ®èt

ph¸ c−íp bãc.


3- Ph¶i cã kÕ ho¹ch râ rÖt, khi cÇn th× t¶n c− cã trËt tù, kh«ng

lén xén.

4- Ph¶i cã kÕ ho¹ch râ rµng ®Ó t¨ng gia s¶n xuÊt, mét mÆt

kh¸ng chiÕn, mét mÆt lµm ¨n.

VÒ mÆt tinh thÇn, th× cha b¶o con, vî b¶o chång, anh b¶o em,

ph¶i nhí ®Õn giang s¬n gÊm vãc cña Tæ quèc, ph¶i nhí ®Õn lÞch sö

vÎ vang cña tæ tiªn, ph¶i nghÜ ®Õn vËn mÖnh t−¬ng lai cña con

ch¸u, thµ chÕt th× chÕt, quyÕt kh«ng chÞu lµm n« lÖ cho thùc d©n

Ph¸p. BÊt kú giµ trÎ g¸i trai, sÜ n«ng c«ng th−¬ng, ai còng tham

gia c«ng viÖc cøu quèc.

ViÕt s¸ng ngµy 10-1-1947.

Tµi liÖu l−u t¹i

B¶o tµng C¸ch m¹ng ViÖt Nam.

23

LêI K£U GäI CHÝNH PHñ Vµ NH¢N D¢N PH¸P

ChiÕn tranh ®· bïng næ, mét cuéc chiÕn tranh huynh ®Ö t−¬ng tµn do chÝnh s¸ch vâ lùc vµ x©m l−îc cña chñ nghÜa thùc d©n Ph¸p b¾t chóng t«i ph¶i chÞu ®ùng.

¤ng Bé tr−ëng Mutª ®· ®Õn ®iÒu tra. TiÕc thay «ng ®· ch¼ng muèn gÆp t«i. V× thÕ «ng ®· trë vÒ víi mét nhËn ®Þnh sai lÇm vÒ t×nh h×nh ViÖt Nam.

Ng−êi ta ®· vu cho chóng t«i cè ý g©y cuéc chiÕn tranh nµy. §iÒu ®ã hoµn toµn sai sù thùc.

T«i chØ nh¾c l¹i ®©y mét vµi viÖc: ChÝnh phñ míi cña chóng t«i thµnh lËp sau khi t«i ë Ph¸p vÒ1), gäi lµ ChÝnh phñ kiÕn quèc cßn ChÝnh phñ tr−íc th× gäi lµ ChÝnh phñ kh¸ng chiÕn. Uû ban kh¸ng chiÕn toµn quèc ViÖt Nam ®· gi¶i t¸n. Mét ch−¬ng tr×nh kiÕn thiÕt kinh tÕ x©y dùng çc miÒn kiÓu mÉu ®· ®−îc ban hµnh. ChÝnh t«i ®· nhiÒu lÇn kªu gäi ChÝnh phñ vµ Quèc héi Ph¸p ®Ó g©y hoµ b×nh vµ tin t−ëng lÉn nhau. Ph¶i ch¨ng ®ã lµ mét cuéc g©y chiÕn?

QuyÕt lµ kh«ng. Mét mÆt kh¸c, viÖc tiÕp tôc chiÕn sù ë Nam Bé vµ Nam Trung

Bé, sù cè t×nh tr× ho·n ph¸i çc ñy ban ®Ó thi hµnh T¹m −íc, viÖc phong to¶ h¶i c¶ng H¶i Phßng, viÖc chiÕm ®ãng H¶i Phßng vµ L¹ng S¬n, sù tiÕp viÖn qu©n c¶m tö vµ lÝnh lª d−¬ng tíi Hµ Néi vµ §µ N½ng, nh÷ng tèi hËu th− liªn tiÕp, sù tµn s¸t th−êng d©n ë Hµ

_______________

1) Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· ®i th¨m n−íc Ph¸p víi t− çch lµ th−îng kh¸ch, theo lêi mêi cña ChÝnh phñ Ph¸p tõ ngµy 31-5-1946. Ngµy 20-10-1946, Ng−êi vÒ ®Õn c¶ng H¶i Phßng (BT).


Néi, ph¶i ch¨ng ®ã lµ nh÷ng b»ng cí chøng tá ý muèn hoµ b×nh cña nh÷ng ng−êi ®¹i diÖn Ph¸p ë ®Êt nµy?

V¶ l¹i chóng t«i cã nh÷ng tµi liÖu râ rµng mµ chóng t«i rÊt tiÕc kh«ng ®−îc göi «ng Bé tr−ëng Mutª, nh−ng chóng t«i sÏ c«ng bè khi ph¶i lóc. Lóc ®ã nh©n d©n Ph¸p vµ c¶ thÕ giíi sÏ biÕt ai míi chÝnh lµ nh÷ng ng−êi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ cuéc chiÕn tranh nµy.

Chóng t«i muèn g×? Chóng t«i bao giê còng muèn céng t¸c víi d©n téc Ph¸p nh−

anh em, trong hoµ b×nh vµ tin t−ëng lÉn nhau. Chóng t«i bao giê còng muèn ®éc lËp vµ thèng nhÊt trong khèi

Liªn hiÖp Ph¸p. Chóng t«i bao giê còng muèn kiÕn thiÕt l¹i n−íc chóng t«i víi

sù gióp ®ì cña t− b¶n vµ c¸c nhµ chuyªn m«n Ph¸p ®Ó m−u lîi Ých chung cho c¶ hai d©n téc.

Chóng t«i muèn hoµ b×nh ngay ®Ó m¸u ng−êi Ph¸p vµ ViÖt ngõng ch¶y. Nh÷ng dßng m¸u ®ã chóng t«i ®Òu quý nh− nhau.

Chóng t«i mong ®îi ë ChÝnh phñ vµ nh©n d©n Ph¸p mét cö chØ mang l¹i hoµ b×nh. NÕu kh«ng, chóng t«i b¾t buéc ph¶i chiÕn ®Êu ®Õn cïng ®Ó gi¶i phãng hoµn toµn ®Êt n−íc. N−íc ViÖt Nam cã thÓ bÞ tµn ph¸, nh−ng n−íc ViÖt Nam sÏ l¹i hïng m¹nh h¬n sau cuéc tµn ph¸ ®ã. Cßn n−íc Ph¸p ch¾c ch¾n sÏ mÊt hÕt vµ sÏ biÕn h¼n khái câi ¸ ch©u.

Chóng t«i tha thiÕt mong r»ng d©n téc Ph¸p bao giê còng chiÕn ®Êu cho tù do trªn thÕ giíi, sÏ hÕt søc t×m mäi c¸ch ®Ó tr¸nh mét t×nh tr¹ng kh«ng ph−¬ng cøu ch÷a.


Hå CHÝ MINH

In trong s¸ch Lêi Hå Chñ tÞch, Nha Th«ng tin ViÖt Nam, 1948, t.1, tr.26-27.

25

Th− göi §åNG CHÝ HOµNG H÷U NAM

1. NÕu cÇn, th× cho l·nh sù biÕt:

a - V× nh©n ®¹o vµ c¶m t×nh, ta s½n sµng b¶o vÖ mäi kiÒu d©n

(civils) muèn rêi Hµ Néi.

b - Hµ Néi lµ Thñ ®« ta, kh«ng thÓ ®Ó Ph¸p chiÕm mét c¸ch

nh− ta ®Çu hµng.

NÕu ta bá ®i, còng nh− Ph¸p bá Pari. §Þch sÏ lîi dông lµm

tuyªn truyÒn. Nh©n ®ã lËp chÝnh phñ bï nh×n. Mµ ta th× sÏ mÊt

danh tiÕng.

2. GÆp l·nh sù lÇn thø hai thÕ nµo?

14 giê 30

10-1-1947



26

Th− göi §åNG CHÝ HOµNG H÷U NAM

Th¬ sè 5 1. TiÕp th¬ sè 1-2. Tõ ®©y, chí viÕt “Th−a Cô”. §ã lµ mét çch

gi÷ bÝ mËt. 2. Víi nh÷ng ng−êi v¨n ho¸ vµ häc sinh, khuyÕn khÝch hä, cho

hä kÕ ho¹ch vÒ cæ ®éng kh¸ng chiÕn, vµ gióp c«ng t¸c v¨n ho¸ vïng hä ë.

Häc sinh: Xem ng−êi nµo h¨ng h¸i, cã thÓ ®µo t¹o lµm çn bé, th× hái hä: cã chÞu khæ ®−îc kh«ng? ChØ c¬m víi muèi, ¸o r¸ch, viÖc nhiÒu, khã nhäc… Ng−êi nµo kiªn quyÕt chÞu ®−îc vµ xem hä ch©n thµnh: lÊy ®Þa ®iÓm hä, sau cã thÓ dïng.

3. Th«ng ço Héi ®ång ChÝnh phñ tr¶ l¹i råi! 4. ViÖc gÆp cha Trùc1) sÏ tr¶ lêi sau. 5. Chó ®Ò nghÞ ai ®i gÆp cô Tõ? T«i sÏ viÕt th¬. NÕu ng−êi c«ng

gi¸o vµ ta tin ®−îc th× tèt h¬n. 6. GÆp tï binh (1) B¶o anh em ®èi ®·i hä lÞch sù, (2) Gi¶i thÝch

cho hä hiÓu, (3) Khuyªn hä viÕt th¬ cho m×nh, viÕt th¬ vÒ Ph¸p, nãi ta sÏ göi hoÆc ra®io cho gia ®×nh hä biÕt, khái lo.

7. Th¬ kªu gäi ®ång bµo gióp ph¸ ho¹i sÏ viÕt. Nh−ng (1) Ai phô tr¸ch ph¸ ho¹i n¬i nµo, sÏ ®em theo mét b¶n th¬ Êy, (2) Ng−êi phô tr¸ch ph¸ ho¹i còng ph¶i gi¶i thÝch cho d©n hiÓu v× sao ph¶i ph¸ ho¹i, th× d©n sÏ tù ®éng gióp (kinh nghiÖm Tµu). ChØ mét lêi kªu gäi còng kh«ng ®ñ.

_______________

1) Linh môc Ph¹m B¸ Trùc (BT).

th− göi ®ång chÝ hoµng h÷u nam 27

8. Ph¸p xui l·nh sù khuyªn ta rót ra Hµ Néi, lµ cao m−u l¾m!!

Nã sÏ tuyªn bè kh¾p thÕ giíi: Ng−êi Ph¸p ®· lµm chñ Thñ ®«.

ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· bá ch¹y. Mét th¾ng lîi lín cña Ph¸p, v.v.1).

Hai bµi TÕt, chó thªm ý kiÕn, råi göi l¹i ngay.

Tèi 10-1-1947



_______________

1) Trong nguyªn b¶n Chñ tÞch Hå ChÝ Minh viÕt b»ng tiÕng Ph¸p: Les fr.sont maitres de la capitale. Le gouv V.N. est en fuite. Grande victoire franc etc. etc..! (BT).

28

§IÖN TR¶ LêI MéT NHµ B¸O Mü

1- Hå ChÝ Minh xin göi tíi nh©n d©n Mü vÜ ®¹i t×nh h÷u nghÞ

tèt ®Ñp nhÊt cña nh©n d©n ViÖt Nam vµ hy väng nh©n d©n Mü sÏ

ñng hé ViÖt Nam ®Êu tranh giµnh ®éc lËp.

2- Kh«ng cã liªn l¹c tõ bªn ngoµi. VÉn hy väng nh−ng kh«ng

biÕt Mü cã thiÖn ý gióp ViÖt Nam giµnh ®éc lËp hay kh«ng. Cã

muèn kªu gäi n−íc Mü, nh−ng ch−a biÕt lµm çch nµo.

3- Cuéc chiÕn sÏ tiÕp diÔn chõng nµo Ph¸p ch−a thõa nhËn nÒn

®éc lËp vµ thèng nhÊt cña n−íc ViÖt Nam.

4- §óng. ChÝnh phñ ViÖt Nam sÏ ë gÇn Hµ Néi.

5- Ph¸p b¾t ®Çu x©m l−îc b»ng cuéc bao v©y H¶i Phßng, ngµy

20-11, sau ®ã lµ nh÷ng vô khiªu khÝch hµng ngµy vµ viÖc t¨ng

c−êng çc lùc l−îng ®ån tró.

6- ViÖt Nam hy väng Mü sÏ gióp çc d©n téc nhá giµnh ®éc lËp

nh− Tæng thèng Rud¬ven ®· th−êng nãi.

7- KÓ tõ ngµy 19-12, Ph¸p kh«ng hÒ cã sù nç lùc nµo ®Ó ®µm

ph¸n mµ chØ t¨ng qu©n. ThËm chÝ «ng Mutª kh«ng muèn gÆp

Hå ChÝ Minh.

8- ViÖt Nam ch−a cã liªn hÖ g× víi çc phãng viªn Mü.

9- ViÖc Ph¸p buéc téi qu©n NhËt B¶n ë ViÖt Nam lµ ®Ó tuyªn

truyÒn. Kh«ng ph¶i qu©n Trung Quèc, qu©n Anh, qu©n Ph¸p ®·

quÐt s¹ch qu©n NhËt khái §«ng D−¬ng. §iÒu ch¾c ch¾n lµ ®éi

qu©n lª d−¬ng cña Ph¸p ë ®©y chñ yÕu gåm bän ph¸t xÝt.

®iÖn tr¶ lêi mét nhµ b¸o mü 29

10- C¸c phãng viªn Mü cã quèc tÞch Mü sÏ ®−îc ®ãn tiÕp khi hä

®Õn gÆp c¸c nhµ chøc tr¸ch ViÖt Nam.

11- ViÖt Nam thu ®−îc mét m¸y bay cña Ph¸p, nh−ng nã

kh«ng tèt l¾m. Hy väng Mü sÏ göi gióp chóng t«i vµi chiÕc.

12- ViÖt Nam muèn gi÷ mèi liªn hÖ víi n−íc Mü.

Tr¶ lêi ngµy 12-1-1947.

B¶n gèc tiÕng Anh l−u t¹i

Trung t©m L−u tr÷ Quèc gia I,

b¶n chôp l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

30

TH¦ GöI ÇC L·NH Tô Vµ NH¢N D¢N ÇC N¦íC

Çc vÞ l·nh tô vµ toµn thÓ nh©n d©n Trung Hoa, DiÕn §iÖn1) vµ

toµn ¸ §«ng,

Nh©n d©n Ph¸p vµ çc thuéc ®Þa Ph¸p,

Çc nh©n sÜ d©n chñ toµn thÕ giíi,

T«i thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam tr©n träng c¶m ¬n çc vÞ ®·

lªn tiÕng ñng hé chÝnh nghÜa vµ tá ®ång t×nh víi cuéc kh¸ng chiÕn

cña d©n téc ViÖt Nam.

ViÖt Nam chØ muèn hoµ b×nh vµ ®éc lËp, ®Ó céng t¸c th©n thiÖn víi çc d©n téc trªn thÕ giíi, tr−íc lµ víi d©n téc anh em ¸ §«ng vµ

d©n téc Ph¸p.

ViÖt Nam chØ gi÷ g×n chñ quyÒn, ®éc lËp cña m×nh, chø kh«ng

hÒ x©m ph¹m ®Õn ai.

ThÕ mµ thùc d©n Ph¸p bÊt nh©n béi −íc, ®em tÊt c¶ lùc

l−îng hung tµn cña chóng, hßng tiªu diÖt n−íc ViÖt Nam D©n

chñ Céng hoµ.

Nh÷ng thµnh thÞ nh− H¶i Phßng, Hµ Néi ®· bÞ thùc d©n Ph¸p

ph¸ tan hoang. MÊy ngh×n ®µn bµ, trÎ con ViÖt Nam ®· bÞ tµu bay

Ph¸p b¾n chÕt. ViÖt Nam lµ mét bé phËn trong ®¹i gia ®×nh ch©u ¸. VËn mÖnh

ViÖt Nam rÊt mËt thiÕt quan hÖ víi vËn mÖnh çc d©n téc ¸ ch©u.

_______________

1) DiÕn §iÖn: Mianma (BT).

th− göi çc l·nh tô vµ nh©n d©n çc n−íc 31

Thùc d©n Ph¸p muèn ®Ì bÑp ViÖt Nam, tøc lµ muèn ph¸ ho¹i ®¹i

gia ®×nh ¸ ch©u cña chóng ta.

ViÖt Nam lµ mét bé phËn trong nÒn hoµ b×nh chung toµn thÕ

giíi. Thùc d©n Ph¸p g©y nªn chiÕn tranh ë ViÖt Nam, tøc lµ ph¸

ho¹i thÕ giíi hoµ b×nh.

VËn mÖnh nh©n d©n Ph¸p vµ çc thuéc ®Þa Ph¸p l¹i cµng quan

hÖ víi ViÖt Nam. NÕu ®Ó bän thùc d©n kÐo dµi cuéc chiÕn tranh ë ViÖt

Nam th× ch¼ng nh÷ng nh©n d©n Ph¸p bÞ chÕt ng−êi h¹i cña thªm, mµ

®Þa vÞ n−íc Ph¸p sÏ trë nªn c« ®éc vµ khèi Liªn hiÖp Ph¸p còng

kh«ng cßn. Nh©n d©n Angiªri, Tuynidi, Marèc, Ma®ag¸txca, v.v., sÏ tr«ng g−¬ng ViÖt Nam mµ kh«ng ai tin Ph¸p n÷a.

V× Tæ quèc, v× tù do, nh©n d©n ViÖt Nam kiªn quyÕt kh¸ng chiÕn

®Õn cïng. V× nh©n ®¹o, chÝnh nghÜa, v× hoµ b×nh chung vµ lîi Ých

chung, nh©n d©n ViÖt Nam mong çc vÞ gióp ®ì mäi ph−¬ng diÖn.

Mét lÇn n÷a t«i xin thay mÆt toµn d©n ViÖt Nam c¶m ¬n çc vÞ

®· tá t×nh th©n ¸i.




1948, t.1, tr.30-31.

32

GöI ÇC VÞ L·NH Tô DIÕN §IÖN Vµ ¸ §¤NG

Nh©n dÞp ngµy ®éc lËp cña d©n téc DiÕn §iÖn, thay mÆt d©n téc ViÖt Nam vµ riªng t«i, t«i göi d©n téc DiÕn §iÖn lêi chóc mõng th©n ¸i.

T«i còng nh©n dÞp ®ã göi lêi c¶m ¬n «ng Aung San, çc «ng Nªru, B«d¬, Ginn¸t vµ çc vÞ l·nh tô d©n téc ch©u ¸ ®· tá c¶m t×nh víi d©n téc ViÖt Nam trong cuéc chiÕn ®Êu gi¶i phãng ®Êt n−íc.

Çc d©n téc ch©u ¸ cã ®éc lËp th× nÒn hoµ b×nh thÕ giíi míi thùc hiÖn ®−îc. Mü ®· c«ng nhËn nÒn ®éc lËp cña Phi LuËt T©n. Anh ®· høa ®Ó Ên §é ®−îc ®éc lËp. Hai c−êng quèc Êy ®· thi hµnh ®óng HiÕn ch−¬ng §¹i T©y D−¬ng4 v× hä ®· ký HiÕn ch−¬ng ®ã. Nh−ng cßn çc c−êng quèc kh¸c th× sao?

VËn mÖnh d©n téc ch©u ¸ quan hÖ mËt thiÕt víi vËn mÖnh d©n téc ViÖt Nam. VËn mÖnh çc d©n téc thuéc ®Þa Ph¸p còng vËy.

Chóng t«i mong ®−îc tÊt c¶ çc d©n téc gióp ®ì. Chóng t«i kiªn quyÕt chiÕn ®Êu kú cho ®Õn khi gi¶i phãng hoµn toµn.

Chóng t«i th¾ng lîi, Êy lµ çc b¹n còng th¾ng lîi.

Lêi chµo th©n ¸i

Hå CHÝ MINH

B¶n gèc tiÕng Ph¸p l−u t¹i Côc L−u tr÷ V¨n phßng Trung −¬ng §¶ng, b¶n chôp l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

33


Anh em nªn tËp viÕt S¾c lÖnh1) râ rµng dÔ hiÓu h¬n vµ b»ng

tiÕng ta.

1. “ThiÓu chi” lµ g×?

2. Nay cã mÊy thø thuÕ kh«ng thu. Th× nªn nãi: V× ®ång bµo ra

søc tham gia kh¸ng chiÕn nªn ChÝnh phñ xo¸ nh÷ng thuÕ nµy:…

(ThuÕ l−¬ng bæng, doanh nghiÖp, lîi tøc tæng hîp (?), thæ tr¹ch,

ruéng v× t¶n c− ph¶i bá hoang, xe h¬i vËn t¶i, thuÕ gia hi (?) ®Òu ®Ó

trong mét kho¶n. Nh− thÕ, ®· dÔ hiÓu l¹i cã ¶nh h−ëng tuyªn

truyÒn. Hai thø thuÕ ®ang thu: ®Êt ruéng vµ m«n bµi, th× ®Ó l¹i trong

mét kho¶n v.v..

3. Thï lao vµ bót phÝ lµ g×?

Nãi tãm l¹i: Nªn viÕt cho gi¶n ®¬n, dÔ hiÓu h¬n. Kh«ng nªn

dïng tiÕng ngo¹i quèc, khi cã thÓ dïng tiÕng ta!

4. NÕu kh«ng gÊp th× viÕt l¹i b¶n S¾c lÖnh nµy.

15-1-1947



_______________

1) §©y lµ nh÷ng gãp ý cho b¶n dù th¶o S¾c lÖnh sè 27, ký ngµy 28-2-1947, Ên ®Þnh thÓ thøc vÒ chÕ ®é thuÕ trùc thu trong thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p (BT).

34

LêI K£U GäI §åNG BµO PH¸ HO¹I §Ó KH¸NG CHIÕN

Hìi ®ång bµo yªu quý,

V× sao ta ph¶i kh¸ng chiÕn? V× kh«ng kh¸ng chiÕn, th× Ph¸p sÏ c−íp n−íc ta lÇn n÷a.

Chóng sÏ b¾t d©n ta lµm n« lÖ lÇn n÷a. Chóng sÏ b¾t d©n ta ®i phu ®i lÝnh, nép thuÕ nép s−u. Chóng

sÏ giËt hÕt quyÒn tù do ®éc lËp cña ta. Chóng sÏ c−íp hÕt ruéng n−¬ng cña c¶i ta. Chóng sÏ khñng bè chÐm giÕt anh em bµ con ta. Chóng sÏ ®èt ph¸ nhµ cöa ®Òn chïa ta. §ång bµo thö xem Hµ Néi, H¶i Phßng th× râ.

V× ta kh«ng chÞu lµm tr©u ngùa cho Ph¸p, v× ta ph¶i gi÷ g×n non s«ng ®Êt n−íc ta, cho nªn ta ph¶i ®¸nh bän thùc d©n Ph¸p.

§¸nh th× ph¶i ph¸ ho¹i. Ta kh«ng ph¸ th× Ph¸p còng ph¸. NÕu ta kh«ng ph¸ ®−êng ph¸ cèng, lÊp s«ng lÊp ngßi, nÕu ta kh«ng ph¸ nh÷ng nhµ cöa kiªn cè mµ Ph¸p cã thÓ dïng lµm n¬i c¨n cø, th× Ph¸p sÏ ®em tµu thuû xe t¨ng ®Õn ®¸nh ta, vµ chóng sÏ ®èt ph¸ c−íp bãc s¹ch tr¬n. V× vËy, ta ph¶i ph¸ tr−íc, cho Ph¸p kh«ng dïng ®−îc. Dï ta muèn ®Ó cèng, ®Ó ®−êng, ®Ó nhµ mµ dïng, còng kh«ng dïng ®−îc, v× Ph¸p sÏ chiÕm hÕt, ph¸ hÕt.

B©y giê ta ph¶i ph¸ ®i, ®Ó chÆn Ph¸p l¹i, kh«ng cho chóng tiÕn lªn, kh«ng cho chóng lîi dông.

Ta v× n−íc hy sinh, chÞu khæ mét lóc. §Õn ngµy kh¸ng chiÕn th¾ng lîi, ta sÏ cïng nhau kiÕn thiÕt söa sang l¹i, nµo cã khã g×.

lêi kªu gäi ®ång bµo ph¸ ho¹i ®Ó kh¸ng chiÕn 35

C¸c chiÕn sÜ ë tr−íc mÆt trËn hy sinh x−¬ng m¸u cho Tæ quèc,

hä cßn kh«ng tiÕc. Kh«ng lÏ ®ång bµo ta l¹i tiÕc mét ®o¹n ®−êng,

mét c¸i cèng, hoÆc mét ng«i nhµ, mµ ®Ó bän Ph¸p lîi dông, ®Æng

®¸nh Tæ quèc ta.

§ång bµo ®Òu lµ ng−êi ¸i quèc, ch¾c kh«ng ai nì lßng nh− thÕ.

VËy t«i thiÕt tha kªu gäi toµn thÓ ®ång bµo ë ®©y, mäi ng−êi

®Òu ra søc gióp ph¸. Ph¸ cho réng, ph¸ cho s©u, ph¸ sao cho bän

Ph¸p kh«ng lîi dông ®−îc. Mét nh¸t cuèc cña ®ång bµo, còng nh−

mét viªn ®¹n cña chiÕn sÜ b¾n vµo qu©n ®Þch vËy.

T«i l¹i tr©n träng høa víi ®ång bµo r»ng: Kh¸ng chiÕn th¾ng lîi råi, t«i sÏ ra søc cïng ®ång bµo söa sang tu bæ l¹i hÕt. Chóng ta

sÏ lµm nh÷ng ®−êng s¸, cÇu cèng khÐo h¬n, nh÷ng nhµ cöa tèt

h¬n, vµ xøng ®¸ng mét d©n téc tù do ®éc lËp h¬n.

Kh¸ng chiÕn th¾ng lîi mu«n n¨m!

ViÖt Nam ®éc lËp mu«n n¨m!

ViÕt ngµy 16-1-1947. B¶n ®¸nh m¸y cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh l−u t¹i Trung t©m L−u tr÷ Quèc gia I, b¶n chôp l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

36

TH¦ GöI TæNG THèNG N¦íC PH¸P VANHX¡NG ¤RI¤N

KÝnh göi Tæng thèng Vanhx¨ng ¤ri«n,

Thay mÆt ChÝnh phñ vµ nh©n d©n ViÖt Nam vµ riªng t«i, t«i xin nhiÖt liÖt göi ngµi lêi chµo mõng nh©n dÞp ngµi ®−îc bÇu lªn gi÷ chøc Tæng thèng n−íc Ph¸p céng hoµ.

Nh©n dÞp nµy, t«i xin nãi ®Ó ngµi râ lµ d©n téc ViÖt Nam chØ mong ®−îc ®éc lËp vµ thèng nhÊt trong khèi Liªn hiÖp Ph¸p. T«i rÊt ®au lßng tr«ng thÊy nh÷ng ng−êi ®¸ng lÏ lµ b¹n bÌ anh em víi nhau, mµ nay ph¶i tµn s¸t lÉn nhau.

Chóng ta cã thÓ vµ chóng ta ph¶i ®i tíi hoµ b×nh ®Ó cøu sèng cho bao thanh niªn Ph¸p - ViÖt. BiÕt râ lßng nh©n ¸i vµ ®øc ®é cao c¶ cña ngµi, t«i xin ®Ò nghÞ cïng ngµi lËp l¹i ngay nÒn hoµ b×nh ®Ó tr¸nh cho hai n−íc chóng ta khái bÞ hao ng−êi thiÖt cña, vµ ®Ó g©y l¹i sù céng t¸c vµ t×nh th©n thiÖn gi÷a hai d©n téc chóng ta.

KÝnh chµo th©n ¸i


Hå CHÝ MINH


37

TH¦ GöI GI¸M MôC L£ H÷U Tõ

Cô Gi¸m môc Lª H÷u Tõ,

Th−a cô, §· l©u kh«ng ®−îc gÆp cô t«i nhí l¾m. Tõ ngµy thùc d©n Ph¸p béi −íc khai hÊn, toµn thÓ ®ång bµo ta

ph¶i ®ång t©m nhÊt trÝ, kh¸ng chiÕn cøu quèc. LÇn nµy còng nh− nh÷ng lÇn tr−íc 6-3 vµ 14-9, t«i ch¾c cô ®· lÊy ®Þa vÞ c«ng vµ t−, lµ Cè vÊn cña ChÝnh phñ vµ lµ b¹n th©n cña t«i, mµ gi¶i thÝch vµ kªu gäi ®ång bµo h¨ng h¸i tham gia kh¸ng chiÕn cøu quèc.

V× c«ng viÖc cßn bËn, t«i ch−a cã thÓ gÆp cô ®Ó trùc tiÕp c¶m ¬n cô, t«i xin ph¸i ng−êi th©n tÝn lµ «ng Huúnh1) thay mÆt t«i ®Õn hái th¨m vµ chóc cô m¹nh khoÎ.

Nhê cô cÇu §øc Chóa ban phóc cho Tæ quèc vµ xin cô nhËn lêi chµo th©n ¸i cña t«i.


Hå CHÝ MINH

B¶n gèc bøc th− l−u t¹i Côc L−u tr÷ V¨n phßng Trung −¬ng §¶ng.

_______________

1) ¤ng Vò §×nh Huúnh thêi gian nµy lµ BÝ th− Phñ Chñ tÞch, ®−îc coi lµ §Æc ph¸i viªn Bé Néi vô (BT).

38

TH¦ CHóC TÕT §åNG BµO Vµ CHIÕN SÜ NAM Bé

Nh©n dÞp Nguyªn ®¸n ©m lÞch, t«i thay mÆt ChÝnh phñ ®Æc

biÖt chóc ®ång bµo vµ chiÕn sÜ Nam Bé n¨m míi.

V× quyÒn thèng nhÊt vµ ®éc lËp cña Tæ quèc, ®ång bµo vµ chiÕn sÜ

®· hy sinh chiÕn ®Êu h¬n mét n¨m nay, mµ tõ nay vÉn kiªn quyÕt hy

sinh phÊn ®Êu n÷a. Sù trung thµnh dòng c¶m ®ã sÏ ®em Tæ quèc ®Õn

th¾ng lîi, vµ sÏ ghi nh÷ng trang vÎ vang trong lÞch sö n−íc nhµ.

V× yªu chuéng hoµ b×nh, v× thËt t©m muèn céng t¸c víi nh©n

d©n Ph¸p, ChÝnh phñ ta ®· t×m hÕt c¸ch dµn xÕp víi Ph¸p. Nh−ng

bän thùc d©n ph¶n ®éng béi tÝn bÊt nh©n, hßng dïng vò lùc ®Ó

c−íp n−íc ta mét lÇn n÷a. Chóng g©y ra cuéc chiÕn tranh toµn

quèc ®· h¬n mét th¸ng nay.

V× chñ quyÒn, v× Tæ quèc, toµn d©n ViÖt Nam ®· thÒ kiªn quyÕt

kh¸ng chiÕn ®Õn cïng, kh¸ng chiÕn ®Õn lóc lÊy l¹i ®−îc thèng nhÊt

®éc lËp míi th«i. Chóng ta ®· thÒ thµ chÕt chø kh«ng lµm n« lÖ.

Chóng ta ®· ph¶i tr¶i qua nh÷ng b−íc gay go cùc khæ trong

cuéc tr−êng kú kh¸ng chiÕn. Nh−ng chóng ta ch¾c r»ng th¾ng lîi

cuèi cïng sÏ vÒ ta.

Nh©n v× ë Nam Bé cßn cã mét sè Ýt ng−êi bÞ thùc d©n Ph¸p

tuyªn truyÒn lõa g¹t mµ nghÜ lÇm, cho nªn nh©n dÞp nµy t«i muèn

thªm mÊy lêi gi¶i thÝch:

th− chóc tÕt ®ång bµo vµ chiÕn sÜ nam bé 39

1. Bän thùc d©n nãi: NÕu ba kú thèng nhÊt th× nh÷ng ng−êi ¸i

quèc sÏ khñng bè nh÷ng ng−êi hiÖn nay sai lÇm ®i theo Ph¸p.

T«i c¶ quyÕt cam ®oan r»ng ChÝnh phñ vµ ®ång bµo ta sÏ hÕt

søc khoan hång ®¹i ®é. Ch¼ng nh÷ng ®Ó cho nh÷ng ng−êi ®ã c¶i

qu¸ tu t©m, quay vÒ víi Tæ quèc, mµ l¹i s½n sµng träng dông hä,

nÕu nh÷ng ng−êi ®ã cã tµi nghÖ. Mét d©n téc ®· tù c−êng, tù lËp,

d©n chñ céng hoµ th× kh«ng lµm nh÷ng viÖc nhá nhen, b¸o thï

b¸o o¸n.

2. Bän thùc d©n nãi: NÕu ViÖt Nam thèng nhÊt th× ng−êi Nam

sÏ bÞ ng−êi B¾c cai trÞ.

§ã lµ çi m−u cña chóng hßng chia rÏ ®ång bµo ta. Ai còng biÕt

r»ng: Trong n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ, tõ lµng x· ®Õn

toµn quèc nh÷ng ng−êi chøc tr¸ch ®Òu do d©n cö ra. D©n tin cËy ai

th× ng−êi Êy tróng cö vµ bæn phËn nh÷ng ng−êi tróng cö lµ lµm

®µy tí c«ng céng cho d©n chø kh«ng ph¶i lµm quan ph¸t tµi. Nh−

thÕ th× ®ång bµo Nam cã lo g× lµ bÞ ®ång bµo B¾c cai trÞ.

3. Bän thùc d©n l¹i nãi: ChÝnh phñ ta lµ ChÝnh phñ ViÖt

Minh5. §ã l¹i lµ mét c©u nãi nhÇm. Trong ChÝnh phñ cã ®ñ nh÷ng

ng−êi çc ®¶ng ph¸i, nh− §¶ng D©n chñ, §¶ng X· héi6, §¶ng Quèc

d©n, §ång minh héi, l¹i cã nh÷ng ng−êi kh«ng thuéc ®¶ng ph¸i

nµo. 5 vÞ Bé tr−ëng vµ Thø tr−ëng lµ nh÷ng ng−êi quª qu¸n ë Nam

Bé. ThÕ th× sao l¹i nãi lµ ChÝnh phñ ViÖt Minh?

4. Sau hÕt ch−¬ng tr×nh néi chÝnh cña ChÝnh phñ vµ qu©n d©n

ta chØ cã ba ®iÒu mµ th«i:

a) T¨ng gia s¶n xuÊt ®Ó lµm cho d©n ai còng ®ñ mÆc, ®ñ ¨n.

b) Më mang gi¸o dôc, ®Ó cho ai nÊy còng biÕt ®äc biÕt viÕt.

c) Thùc hµnh d©n chñ ®Ó lµm cho d©n ai còng ®−îc h−ëng

quyÒn d©n chñ tù do.

ChÝnh s¸ch ngo¹i giao cña ChÝnh phñ th× chØ cã mét ®iÒu tøc

lµ th©n thiÖn víi tÊt c¶ çc n−íc d©n chñ trªn thÕ giíi ®Ó gi÷ g×n

hoµ b×nh.


Sù thËt lµ rÊt gi¶n ®¬n nh− thÕ, mong ®ång bµo hiÓu râ, chí

m¾c lõa bän thùc d©n.



Hå CHÝ MINH



1948, t.1, tr.34-35.

41

göI CHÝNH PHñ PH¸P §Ò NGHÞ CHÊM DøT CHIÕN TRANH

Lóc nµy lµ lóc n−íc Ph¸p võa ra khái thêi kú t¹m bî, vµ s¾p

söa b−íc vµo giai ®o¹n tæ chøc v÷ng bÒn, nç lùc kiÕn thiÕt, t«i xin

nh©n danh ChÝnh phñ vµ nh©n d©n ViÖt Nam göi lêi chµo mõng

ChÝnh phñ míi cña n−íc Ph¸p.

Thêi kú t¹m bî mµ n−íc Ph¸p võa qua, ®· kÐo dµi nhiÒu qu¸,

v× thÕ n−íc Ph¸p ®· kh«ng Ên ®Þnh ®−îc râ rÖt lËp tr−êng cña

m×nh trong vÊn ®Ò ViÖt - Ph¸p. §ã lµ nguyªn nh©n s©u xa cña t×nh

tr¹ng bi th¶m hiÖn t¹i. T×nh tr¹ng nµy, chóng t«i thiÕt nghÜ nguyªn cí ë sù ®èi lËp gi÷a çc nguyÖn väng vµ quyÒn lîi thiÕt

thùc cña hai d©n téc chóng ta th× Ýt, mµ ë nh÷ng sù hiÓu nhÇm do

Ýt nhiÒu kÎ cè ý g©y ra vµ duy tr× th× nhiÒu. V× vËy chóng t«i tha

thiÕt mong r»ng chÝnh s¸ch cña n−íc Ph¸p míi ®èi víi n−íc ViÖt

Nam ®−îc Ên ®Þnh râ rµng ngay.

Chóng t«i cÇn trÞnh träng nh¾c l¹i lËp tr−êng tõ x−a ®Õn nay

kh«ng thay ®æi cña n−íc ViÖt Nam, cã thÓ tãm t¾t trong hai ®iÓm

chÝnh sau ®©y:

1. §éc lËp vµ thèng nhÊt quèc gia trong khèi Liªn hiÖp Ph¸p.

2. Céng t¸c th©n thiÖn víi n−íc Ph¸p trªn c¨n b¶n b×nh ®¼ng vµ t«n träng nh÷ng tho¶ hiÖp tù do ký kÕt.

ChÝnh s¸ch "ph¶n béi çc tho¶ hiÖp", chÝnh s¸ch "viÖc ®· råi"

vµ chÝnh s¸ch vò lùc mµ çc nhµ ®¹i diÖn Ph¸p ë §«ng D−¬ng vÉn

¸p dông tõ tr−íc ®Õn nay, ®· bã buéc d©n téc ViÖt Nam ph¶i vâ


trang tù vÖ. Tuy nhiªn, chóng t«i vÉn mong −íc hoµ b×nh, mét nÒn

hßa b×nh hîp c«ng lý vµ xøng ®¸ng ®èi víi n−íc Ph¸p còng nh− ®èi

víi n−íc ViÖt Nam. Chóng t«i rÊt than tiÕc nh÷ng sù ®æ n¸t chång

chÊt vµ nh÷ng dßng m¸u ®· ch¶y.

Chóng t«i mong ChÝnh phñ Ph¸p ®×nh chØ ngay cuéc chiÕn

tranh huynh ®Ö t−¬ng tµn nµy vµ tin r»ng dï cã nhiÒu sù khã

kh¨n vÉn cã thÓ gi¶i quyÕt c¬n khñng ho¶ng mét c¸ch hoµ b×nh vµ

hîp ®¹o c«ng b»ng.

Chóng t«i tin ë t−¬ng lai sù hîp t¸c th©n thiÖn gi÷a hai d©n téc

chóng ta, vµ mong ®îi ChÝnh phñ Ph¸p ®¸p l¹i lêi kªu gäi míi nµy.


Hå CHÝ MINH


43

®iÖN GöI ¤NG AUNG SAN, PHã CHñ TÞCH CHÝNH PHñ N¦íC DIÕN §IÖN

Chóng t«i hÕt søc c¶m ®éng v× nh÷ng c¶m t×nh cña ngµi ®èi víi

d©n téc ViÖt Nam.

Thay mÆt d©n téc vµ ChÝnh phñ ViÖt Nam, vµ riªng t«i, t«i xin

nhiÖt liÖt c¶m ¬n ngµi vÒ nh÷ng viÖc ngµi ®· lµm vµ sÏ lµm ®Ó gióp

cho sù tranh ®Êu giµnh tù do cña n−íc ViÖt Nam.

T«i xin göi ngµi lêi chµo th©n ¸i.


Hå CHÝ MINH


44

TH¦ GöI ÇC CHIÕN SÜ C¶M Tö QU¢N THñ §¤

Cïng çc chiÕn sÜ yªu quý Trung ®oµn Thñ ®«7,

Çc em ¨n TÕt thÕ nµo? Vui vÎ l¾m chø? T«i vµ nh©n viªn ChÝnh phñ v× nhí ®Õn çc em cho nªn còng kh«ng ai nì ¨n TÕt. Cßn 90 phÇn tr¨m ®ång bµo ë hËu ph−¬ng còng gi¶m bít 90 phÇn tr¨m m©m cç tiÖc tïng, ai còng tiÕt kiÖm ®Ó dù bÞ c«ng cuéc tr−êng kú kh¸ng chiÕn.

Çc em lµ ®éi c¶m tö. Çc em c¶m tö ®Ó cho Tæ quèc quyÕt sinh1). Çc em lµ ®¹i biÓu çi tinh thÇn tù t«n tù lËp cña d©n téc ta mÊy ngh×n n¨m ®Ó l¹i, çi tinh thÇn quËt c−êng ®ã ®· kinh qua Hai Bµ Tr−ng, Lý Th−êng KiÖt, TrÇn H−ng §¹o, Lª Lîi, Quang Trung, Phan §×nh Phïng, Hoµng Hoa Th¸m, truyÒn l¹i cho çc em. Nay çc em gan gãc tiÕp tôc çi tinh thÇn bÊt diÖt ®ã, ®Ó truyÒn l¹i cho nßi gièng ViÖt Nam mu«n ®êi vÒ sau.

ChÝ kiªn quyÕt dòng c¶m, çc em ®· s½n cã, ®©y t«i chØ nh¾c l¹i mét vµi ®iÒu mµ çc em ph¶i nhí lu«n lu«n:

1. Ph¶i hÕt søc kh«n khÐo, nhanh chãng, bÝ mËt, ph¶i biÕt çch ho¸ chØnh vi linh2).

_______________

1) S¸ch Hå Chñ tÞch víi çc lùc l−îng vò trang nh©n d©n, Nxb. Qu©n ®éi nh©n d©n, Hµ Néi, 1962, tr. 26-27 in lµ: “Çc em lµ ®éi quyÕt tö. Çc em quyÕt tö ®Ó cho Tæ quèc quyÕt sinh” (BT).

2) Ho¸ chØnh vi linh: §em mét chØnh thÓ chia thµnh nhiÒu bé phËn nhá. ë ®©y nªn hiÓu lµ biÕt ph©n t¸n lùc l−îng mét çch khÐo lÐo (BT).

th− göi çc chiÕn sÜ c¶m tö qu©n thñ ®« 45

2. Ph¶i rót kinh nghiÖm hµng ngµy hµng giê. Ph¶i ®Ò phßng

ViÖt gian trinh th¸m.

3. Ph¶i hÕt søc cÈn thËn. Ph¶i lu«n lu«n cã s¸ng kiÕn ®Ó lîi

dông thêi c¬.

4. TuyÖt ®èi ®oµn kÕt.

Çc em h¨ng h¸i tiÕn lªn, lßng Giµ Hå, lßng ChÝnh phñ vµ lßng

toµn thÓ ®ång bµo lu«n lu«n ë bªn c¹nh çc em.

T«i thay mÆt ChÝnh phñ vµ ®ång bµo göi cho çc em lêi chµo

th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng.


Hå CHÝ MINH


46

§IÖN GöI ÇC VÞ CHÝNH KH¸CH ÊN §é

Çc «ng Nªru, Phã Chñ tÞch ChÝnh phñ l©m

thêi Ên §é, Sara S¨ng®ra B«d¬, Bé tr−ëng

Bé C«ng chÝnh Ên §é, Cripalani, Chñ tÞch

Quèc héi Ên §é vµ Ginna, l·nh tô §¶ng Håi

gi¸o Ên §é1),

Chóng t«i rÊt c¶m ®éng v× nh÷ng c¶m t×nh mËt thiÕt cña çc ngµi

®èi víi d©n téc ViÖt Nam trong cuéc tranh ®Êu chèng thùc d©n Ph¸p.

Thay mÆt nh©n d©n vµ ChÝnh phñ ViÖt Nam, vµ riªng t«i, t«i xin ch©n thµnh c¶m t¹ çc ngµi vÒ nh÷ng viÖc çc ngµi ®· lµm vµ sÏ lµm

®Ó gióp chóng t«i. T«i tin ch¾c ch¾n r»ng chóng ta ®ång lßng cè g¾ng,

thÕ nµo còng sÏ th¾ng ®−îc chñ nghÜa thùc d©n ph¶n ®éng.



Hå CHÝ MINH


_______________

1) Nehru, Sarah Chandra Bose, Kripalani, Jinnah (BT).

47

TH¦ GöI ¤NG Cï HUY CËN

Nhê chó L−u1) chuyÓn chó CËn,

Thø tr−ëng Canh n«ng.

VÒ viÖc t¶n c− ®Õn çc ®ån ®iÒn, chó nªn lµm mét kÕ ho¹ch

thiÕt thùc thi hµnh ®−îc ngay. Nh− t«i nãi h«m TÕt. CÇn ph¶i chó ý: 1. Çch ph©n phèi ng−êi (ai ®em ¸o ch¨n nÊy). 2. Gióp ®ì lóc ®i ®−êng (tr¹m nghØ, hµnh lý). 3. N¬i nµo bao nhiªu ng−êi. 4. §Õn n¬i th× sao cho cã chç ¨n, chç ë vµ viÖc lµm ngay. Chó lµm s½n kÕ ho¹ch, ®Õn Héi ®ång ChÝnh phñ ta bµn. ViÖc g×

lµm tr−íc ®−îc, chó cø lµm. §· cã ng−êi ®i çc tØnh khai héi víi U.B.H.C vµ çc chñ ®ån

®iÒn ch−a?

Chµo th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng Ngµy 28 th¸ng 1 n¨m 1947

Hå B¶n gèc l−u t¹i Trung t©m L−u tr÷ Quèc gia I, b¶n chôp l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

_______________

1) ¤ng NguyÔn V¨n L−u, lóc ®ã lµ Ch¸nh V¨n phßng Phñ Chñ tÞch (BT).

48

GöI ¤NG N£RU, PHã CHñ TÞCH CHÝNH PHñ ÊN §é

Trong ngµy ®¸ng ghi nhí nµy lµ Ngµy §éc lËp cña n−íc Ên §é,

chóng t«i xin chung sù h©n hoan víi d©n téc Ên §é, vµ rÊt tin cËy

vµo sù th¾ng lîi cña c¸c d©n téc ¸ ch©u trong cuéc tranh ®Êu cho

tù do vµ tiÕn bé.

Mong r»ng t×nh th©n thiÖn gi÷a hai d©n téc chóng ta cµng bÒn

chÆt ®Ó sím thÊy mét kû nguyªn thÞnh v−îng, h¹nh phóc vµ hoµ

b×nh b¾t ®Çu ë ¸ ch©u.


Hå CHÝ MINH


49

göI B¸C SÜ Vò §×NH TôNG

Th−a ngµi, T«i ®−îc b¸o ço r»ng: con giai ngµi ®· oanh liÖt hy sinh cho

Tæ quèc. Ngµi biÕt r»ng t«i kh«ng cã gia ®×nh, còng kh«ng cã con çi. N−íc

ViÖt Nam lµ gia ®×nh cña t«i. TÊt c¶ thanh niªn ViÖt Nam lµ con ch¸u cña t«i. MÊt mét thanh niªn th× h×nh nh− t«i ®øt mét ®o¹n ruét.

Nh−ng ch¸u vµ anh em thanh niªn kh¸c dòng c¶m hy sinh ®Ó gi÷ g×n ®Êt n−íc. ThÕ lµ hä ®· lµm r¹ng rì d©n téc, vÎ vang gièng nßi. Hä chÕt cho Tæ quèc sèng m·i; vËt chÊt hä mÊt nh−ng tinh thÇn hä vÉn lu«n lu«n sèng víi non s«ng ViÖt Nam.

Hä lµ con th¶o cña §øc Chóa, hä ®· thùc hiÖn çi khÈu hiÖu: Th−îng ®Õ vµ Tæ quèc. Nh÷ng thanh niªn ®ã lµ d©n téc anh hïng. §ång bµo vµ Tæ quèc sÏ kh«ng bao giê quªn ¬n hä.

Ngµi ®· ®em mãn cña quý b¸u nhÊt lµ con cña m×nh, s½n sµng hiÕn cho Tæ quèc. Tõ ®©y ch¾c ngµi sÏ thªm ra søc gióp viÖc kh¸ng chiÕn ®Ó b¶o vÖ n−íc nhµ th× linh hån ch¸u ë trªn trêi còng b»ng lßng vµ sung s−íng.

T«i thay mÆt ChÝnh phñ c¶m ¬n ngµi, vµ göi ngµi lêi chµo th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng.

Th¸ng 1 n¨m 1947

Hå CHÝ MINH

B¶n ®¸nh m¸y cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh l−u t¹i Trung t©m L−u tr÷ Quèc gia I, b¶n chôp l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

50

lêI TUY£N Bè VÒ VIÖC ¤NG MUT£ VÒ PH¸P

T«i võa ®−îc biÕt Bé tr−ëng Mutª ®· rêi Hµ Néi mµ kh«ng gÆp

t«i. ThËt lµ ®¸ng tiÕc, «ng Mutª vµ t«i cã thÓ nãi víi nhau nhiÒu

c©u chuyÖn Ých lîi. T«i cã thÓ nh©n danh ChÝnh phñ giao cho «ng

Mutª nh÷ng tµi liÖu vÒ cuéc xung ®ét hiÖn t¹i vµ ®Ò nghÞ cïng «ng

nh÷ng ph−¬ng s¸ch cã thÓ lµm chÊm døt, nÕu n−íc Ph¸p muèn,

cuéc chiÕn tranh huynh ®Ö t−¬ng tµn mµ c¶ hai d©n téc ®Òu kh«ng

muèn, vµ cã thÓ nèi l¹i t×nh th©n ¸i gi÷a hai n−íc.

Th¸ng 1 n¨m 1947

Hå CHÝ MINH


51

göI ÇC CHIÕN SÜ VÖ QUèC §OµN, Tù VÖ Vµ D¢N QU¢N TOµN QUèC

Cïng VÖ quèc ®oµn, tù vÖ, d©n qu©n toµn quèc,

Çc chiÕn sÜ yªu quý!

Tõ 19 th¸ng Ch¹p, thùc d©n Ph¸p ®¸nh óp ta, çc anh em lµ

nh÷ng ng−êi ®Çu tiªn, lËp tøc ®øng lªn chiÕn ®Êu.

Sau 85 n¨m n−íc ta bÞ chiÕm, çc anh em lµ nh÷ng ng−êi ®Çu

tiªn ®øng lªn ®¸nh thùc d©n Ph¸p, mét çch nhÊt trÝ, kh¾p B¾c,

Trung, Nam.

- VÎ vang thay! Çi nhiÖm vô cña anh em. ¡n giã n»m s−¬ng,

xung phong h·m trËn, çc anh em kh«ng qu¶n gian lao. M¸u tr«i

löa ch¸y, m−a ®¹n rõng bom, çc anh em kh«ng qu¶n nguy hiÓm.

Çc anh em chØ biÕt ®ua nhau giÕt giÆc.

- Oanh liÖt thay! Çi tr¸ng chÝ cña anh em. Cµng ®¸nh cµng

m¹nh, kinh nghiÖm cµng nhiÒu. Khi th¾ng kh«ng kiªu, khi lui

kh«ng n¶n! Çc anh em quyÕt kh¸ng chiÕn cho ®Õn th¾ng lîi.

MÆc kÖ tµu bay, thiÕt gi¸p, çc anh cø tiÕn lªn, cø x«ng vµo!

- Anh dòng thay! Lßng quyÕt th¾ng cña anh em. Çc chiÕn sÜ

lµ ®µn con anh hïng cña Tæ quèc. Çc chiÕn sÜ quyÕt ®em x−¬ng

m¸u ®Ó gi÷ v÷ng non n−íc L¹c Hång!

Çc chiÕn sÜ cø tiÕn lªn!

20 triÖu ®ång bµo ®ang hoan h« anh em vµ quyÕt lµm hËu

thuÉn cho anh em.


ChÝnh phñ lu«n lu«n nhí ®Õn anh em.

ChiÕn sÜ anh hïng ViÖt Nam, tiÕn lªn!

Tr−êng kú kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi!

Thèng nhÊt ®éc lËp nhÊt ®Þnh thµnh c«ng.

ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam

D©n chñ Céng hoµ

ViÕt kho¶ng th¸ng 1-1947. B¶n gèc bøc th− l−u t¹i Trung t©m L−u tr÷ Quèc gia I, b¶n chôp l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

53

tH¦ GöI GI¸M MôC L£ H÷U Tõ

Göi cô Gi¸m môc Lª H÷u Tõ

Th−a cô,

T«i c¶m ¬n th¬ cô ngµy 11-1-47. V× giao th«ng h¬i khã, ®Õn nay

míi tr¶ lêi ®−îc, xin cô miÔn thø.

Trong HiÕn ph¸p ta ®· ®Þnh râ: TÝn ng−ìng tù do. NÕu ai lµm

sai HiÕn ph¸p, khiªu khÝch C«ng gi¸o th× sÏ bÞ ph¹t.

Ch¾c cô kh«ng bao giê tin r»ng ViÖt Minh chèng ®¹o v× cô

thõa biÕt ViÖt Nam ®éc lËp ®ång minh lµ cèt ®oµn kÕt tÊt c¶

®ång bµo ®Ó lµm cho Tæ quèc ®éc lËp, chø kh«ng ph¶i ®Ó chia rÏ,

ph¶n ®èi t«n gi¸o.

Mµ t«i còng kh«ng bao giê nghi r»ng ®ång bµo C«ng gi¸o chèng

ViÖt Minh, v× h¬n ai hÕt, ®ång bµo C«ng gi¸o cµng mong cho Tæ

quèc ®éc lËp, cho t«n gi¸o ®−îc hoµn toµn tù do; vµ t«i ch¾c ai còng

tu©n theo khÈu hiÖu: Phông sù Th−îng ®Õ vµ Tæ quèc.

Nh÷ng sù xÝch mÝch nhá gi÷a mét sè ®ång bµo, tuy lµ ®¸ng

tiÕc, v× ®¹o ®øc gi¸o ho¸ ch−a ®−îc phæ cËp, kh«ng thÓ ®éng ch¹m

®Õn sù ®¹i ®oµn kÕt cña chóng ta.

Nh− cô ®· nãi trong th¬, t«i ch¾c vÞ Cè vÊn l·o thµnh vµ

th©n mÕn cña t«i sÏ hÕt søc gióp, ®Æng triÖt ®Ó hoµn thµnh ®¹i

®oµn kÕt, ®Ó toµn d©n kh«ng ph©n l−¬ng gi¸o, chØ mét t©m lo

chèng ngo¹i x©m.


Nhê cô cÇu Chóa ban phóc cho n−íc nhµ mau ®i ®Õn kh¸ng

chiÕn th¾ng lîi.



Hå CHÝ MINH

B¶n gèc bøc th− l−u t¹i Côc L−u tr÷

V¨n phßng Trung −¬ng §¶ng.

55

lêI C¶M ¥N NH¢N D¢N Vµ NGO¹I KIÒU NH¢N DÞP TÕT

Toµn thÓ ®ång bµo,

Trong dÞp TÕt nµy, ®ång bµo tù m×nh tiÕt kiÖm bít ¨n TÕt mµ

uý l¹o çc chiÕn sÜ rÊt hËu. Th− tõng tËp, cam tõng thóng, b¸nh

tõng xe. Cã n¬i çc chiÕn sÜ ¨n ®Õn ngµy r»m ch−a hÕt b¸nh. Lßng

tèt cña ®ång bµo tá r»ng, chóng ta qu©n d©n nhÊt trÝ, nªn dï gian

khæ mÊy, tr−êng kú kh¸ng chiÕn còng nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

T«i thay mÆt çc chiÕn sÜ c¶m ¬n toµn thÓ ®ång bµo.

Bµ con Hoa kiÒu vµ Ên kiÒu,

Trong lóc gian nan khæ cùc nµy mµ bµ con Hoa kiÒu vµ Ên

kiÒu rÊt h¨ng h¸i ñng hé cuéc kh¸ng chiÕn cøu quèc cña d©n ViÖt

Nam. N¬i th× quyªn tiÒn, n¬i th× cho b¸nh, n¬i th× tÆng cê cho

chiÕn sÜ. §ñ thÊy c¶m t×nh cña çc d©n téc ¸ §«ng ta cµng ngµy

cµng mËt thiÕt.

T«i thay mÆt ChÝnh phñ, bé ®éi vµ nh©n d©n ViÖt Nam tr©n

träng c¶m ¬n çc b¹n.

Çc ch¸u thanh niªn, nhi ®ång,

B¸c nhËn ®−îc rÊt nhiÒu th− çc ch¸u kh¾p n¬i göi ®Õn, chóc

TÕt B¸c, ChÝnh phñ vµ çc chiÕn sÜ. Ch¸u nµo còng høa r»ng: n¨m

nay sÏ siªng häc, siªng lµm, gióp viÖc kh¸ng chiÕn, t¨ng gia s¶n

xuÊt. ThÕ lµ tèt l¾m. B¸c rÊt vui lßng, B¸c khuyªn çc ch¸u thªm


mét ®iÒu n÷a lµ ch¸u nµo còng ph¶i gióp viÖc b×nh d©n häc vô, lµm

cho lµng m×nh nhiÒu ng−êi biÕt ch÷ h¬n n÷a.

Chê ngµy kh¸ng chiÕn th¾ng lîi, B¸c ch¸u ta sÏ gÆp nhau vui

vÎ. B¸c h«n çc ch¸u.

Çc ®oµn thÓ vµ ç nh©n,

T«i nhËn ®−îc rÊt nhiÒu th− çc bé ®éi, çc ®oµn thÓ vµ çc vÞ

®ång bµo yªu mÕn. TiÕc v× bËn viÖc qu¸, kh«ng thÓ tr¶ lêi kh¾p.

VËy xin ®ång bµo nguyªn l−îng vµ nhËn lêi c¶m ¬n chung nµy.

Chµo th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng.


Hå CHÝ MINH


57

Tr¶ lêi pháng vÊn cña «ng §«n camben phãng viªn h·ng Roit¬1)

Hái: Víi ®iÒu kiÖn nµo ChÝnh phñ ViÖt Nam chuÈn bÞ ngõng chiÕn tranh vµ b¾t ®Çu l¹i nh÷ng cuéc ®µm ph¸n víi ChÝnh phñ Ph¸p?

Tr¶ lêi: Nh©n d©n ViÖt Nam chØ mong muèn ®−îc c«ng nhËn sù thèng nhÊt d©n téc cña m×nh (Nam Bé, Trung Bé vµ B¾c Bé) vµ ®éc lËp - Kh«ng mong muèn g× h¬n thÕ n÷a. Khi nh÷ng môc tiªu ®ã ®¹t ®−îc, chóng t«i s½n sµng ngõng chiÕn vµ hßa ho·n ngay lËp tøc.

Hái: NÕu nh− nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã lµ kh«ng thÓ chÊp nhËn ®−îc ®èi víi phÝa Ph¸p th× ViÖt Nam sÏ theo ®uæi con ®−êng hµnh ®éng nµo?

Tr¶ lêi: NÕu nh− nh÷ng ®iÒu kho¶n cña chóng t«i kh«ng ®−îc phÝa Ph¸p chÊp thuËn th× con ®−êng hµnh ®éng duy nhÊt ®Ó theo ®uæi lµ tiÕp tôc ®Êu tranh.

Hái: Th¸i ®é cña ViÖt Nam ®èi víi viÖc lËp träng tµi ph©n xö trong cuéc xung ®ét nµy ra sao? NÕu nh− yªu cÇu lËp träng tµi ph©n xö th× n−íc nµo hoÆc nhãm c¸c n−íc nµo ViÖt Nam coi lµ phï hîp nhÊt ®èi víi nhiÖm vô nµy?

Tr¶ lêi: NÕu Ph¸p kh«ng thÓ gi¶i quyÕt xung ®ét b»ng c¸c gi¶i

_______________

1) Kho¶ng cuèi th¸ng 1, ®Çu th¸ng 2-1947, «ng §«n Camben (Doon Cambell), phãng viªn H·ng Roit¬ (Reuter) göi c©u hái pháng vÊn Chñ tÞch Hå ChÝ Minh. §©y lµ nh÷ng c©u tr¶ lêi cña Ng−êi (BT).


ph¸p hßa b×nh th× ChÝnh phñ ViÖt Nam sÏ thØnh cÇu tíi Liªn hiÖp

quèc. Cã lÏ nhãm n¨m n−íc lµ thÝch hîp nhÊt ®èi víi viÖc ph©n xö.

Hái: Xung ®ét hiÖn nay cã ¶nh h−ëng nghiªm träng tíi nÒn kinh tÕ cña ®Êt n−íc nh− thÕ nµo?

Tr¶ lêi: Xung ®ét cã ¶nh h−ëng v« cïng nghiªm träng ®èi víi nÒn kinh tÕ cña ®Êt n−íc. Sè l−îng tæng s¶n phÈm, bao gåm c¶ s¶n phÈm c«ng nghiÖp ®· gi¶m xuèng mét phÇn m−êi so víi tr−íc chiÕn tranh. §Æc biÖt, s¶n phÈm than ®¸ vµ s¶n xuÊt lóa g¹o ®· gi¶m xuèng nhiÒu. Thªm vµo ®ã, nhiÒu d©n th−êng ®· bÞ giÕt h¹i, nhiÒu thµnh phè, lµng m¹c ®· bÞ bom ®¹n Ph¸p ph¸ hñy.

Hái: ViÖt Nam cã quan t©m tíi nh÷ng ng−êi Ph¸p bÞ b¾t lµm tï binh kh«ng?

Tr¶ lêi: Cã, hä ®−îc ®èi xö tèt h¬n nhiÒu so víi nh÷ng ng−êi ViÖt Nam n»m trong tay Ph¸p. Chóng t«i ®· nhËn ®−îc rÊt nhiÒu th− tõ cña tï binh Ph¸p.

T«i muèn nãi thªm nh÷ng th«ng tin sau ®©y cña ®¹i diÖn b¸o chÝ, nh÷ng ng−êi bÞ th«ng tin sai l¹c do tuyªn truyÒn cña Ph¸p vÒ ViÖt Minh. Ph¸p ®· xuyªn t¹c ViÖt Minh lµ tay sai cña NhËt. §ã lµ chuyÖn bÞa ®Æt hoµn toµn. Nh÷ng ng−êi Mü ë C«n Minh (Nam Trung Quèc) trong thêi gian ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai8 cã thÓ kh¼ng ®Þnh sù thËt vÒ lêi nãi cña t«i v× nhiÒu ng−êi trong sè hä lµ kh¸ch cña nh÷ng ng−êi du kÝch chiÕn ®Êu víi qu©n NhËt vµo cuèi th¸ng 8-1945.

Tuyªn truyÒn cña Ph¸p còng nãi r»ng ViÖt Nam lµ céng s¶n. Mét lêi tuyªn bè t−¬ng tù nh− trªn còng kh«ng ®−îc thùc tÕ chøng minh. Tªn ®Çy ®ñ cña ViÖt Minh lµ "ViÖt Nam ®éc lËp ®ång minh", cã nghÜa lµ ViÖt Minh v× ®éc lËp cña ViÖt Nam. ViÖt Minh bao gåm nhiÒu ®¶ng chÝnh trÞ kh¸c nhau: x· héi, d©n chñ, d©n téc, m¸cxÝt vµ nh÷ng tæ chøc phi chÝnh phñ, vÝ dô nh− nh÷ng nhãm t«n gi¸o thuéc ®¹o Thiªn Chóa, ®¹o PhËt, ®¹o Khæng vµ nh÷ng hiÖp héi ®Þa chñ. Nh÷ng thµnh viªn cña ViÖt Minh ®¬n gi¶n lµ nh÷ng ng−êi yªu n−íc ®Êu tranh v× ®éc lËp cña quª h−¬ng hä.

tr¶ lêi pháng vÊn cña «ng ®«n camben... 59

Trong néi çc cña ViÖt Nam cã çc Bé tr−ëng thuéc çc ®¶ng

ph¸i kh¸c nhau, còng nh− nh÷ng Bé tr−ëng kh«ng thuéc ®¶ng

ph¸i nµo.

Ch−¬ng tr×nh cña chóng t«i kh«ng mang mµu s¾c céng s¶n

còng nh− x· héi. Môc tiªu cña chóng t«i hoµn toµn ®¬n gi¶n:

1. S¶n xuÊt ®ñ ®Ó mçi c«ng d©n ®Òu cã ®ñ ¨n vµ quÇn ¸o mÆc,

còng nh− tr¸nh ®−îc n¹n chÕt ®ãi, chÕt rÐt - N¨m ngo¸i chóng t«i

®· tho¸t khái n¹n ®ãi.

2. D¹y tÊt c¶ çc c«ng d©n ®Ó hä biÕt ®äc vµ biÕt viÕt - N¨m

ngo¸i cã 2.500.000 ng−êi ®· qua líp xãa n¹n mï ch÷. 3. §em l¹i tù do d©n chñ cho toµn ®Êt n−íc - N¨m ngo¸i ®·

thùc hiÖn ®−îc quyÒn bÇu cö.

§µn «ng, ®µn bµ, thanh niªn ®−îc ®i bÇu cö vµ sau ®ã mét thÓ

chÕ d©n chñ ®· ®−îc Quèc héi do nh©n d©n bÇu ra chÊp thuËn.

Chóng t«i vÉn ch−a tiÕn xa ®−îc trong lÜnh vùc quèc h÷u hãa

nh− Anh vµ Ph¸p.

Tuyªn truyÒn cña Ph¸p cßn nãi r»ng ViÖt Nam ®· trï tÝnh kü

l−ìng cho cuéc chiÕn tranh hiÖn nay. §Ó biÕt sù thËt vÒ sù bïng næ

chiÕn tranh chØ cÇn xem l¹i chÝnh s¸ch cña Ph¸p kÓ tõ ngµy 6

th¸ng 3 n¨m ngo¸i, ®−îc çc chøng cø tµi liÖu x¸c minh nh− viÖc kh«ng thùc hiÖn HiÖp ®Þnh Ph¸p - ViÖt Nam, viÖc tiÕp tôc chiÕn

tranh, sù khñng bè hµng lo¹t ë Nam Bé vµ Trung Bé, viÖc bao v©y

B¾c Ninh (gÇn Hµ Néi), phong táa H¶i Phßng vµ L¹ng S¬n gÇn

biªn giíi Trung Quèc vµ sù chÐm giÕt còng nh− c−íp bãc cña Ph¸p

ë Hµ Néi vµo ngµy 7-121). H¬n n÷a, lêi thØnh cÇu th−êng xuyªn cña

t«i ®èi víi ChÝnh phñ Ph¸p vÒ viÖc tiÕn tíi gi¶i ph¸p b»ng con

®−êng hßa b×nh ®· kh«ng ®−îc ®¸p l¹i.

_______________

1) ë ®©y cã lÏ t¸c gi¶ nh¾c tíi lêi cña G.Xanht¬ny - ®¹i diÖn ChÝnh phñ Ph¸p t¹i Hµ Néi tuyªn bè víi nhµ b¸o Ph¸p BÐcna B«r¨ngke: “§· ®Õn lóc gi¶i quyÕt thêi cuéc b»ng qu©n sù. Qu©n ®éi Ph¸p s½n sµng hµnh ®éng”(theo H·ng tin AP ph¸t ngµy 7-12-1946) (BT).


Bµi b¸o trong tê Paris Franc - Tireur1) th¸ng nµy cña t¸c gi¶,

tiÕn sÜ Buècben, ng−êi ®i cïng «ng Mutª tíi §«ng D−¬ng thùc hiÖn

nhiÖm vô, ®· v¹ch ra nguyªn nh©n ®Ých thùc cña xung ®ét hiÖn

nay, mÆc dÇu vÉn cã mét sè ®iÓm kh«ng ®óng trong viÖc ®−a ra c¸c

d÷ liÖu. Chóng t«i biÕt r»ng Ph¸p ®−îc trang bÞ h¬n chóng t«i rÊt

nhiÒu vµ cho dï kÕt qu¶ cuèi cïng cña cuéc xung ®ét nh− thÕ nµo

®i n÷a th× chiÕn tranh vÉn mang l¹i sù ph¸ hñy ®èi víi ®Êt n−íc -

vËy th× viÖc g× chóng t«i ph¶i g©y ra chiÕn tranh. Thèng nhÊt - §éc

lËp vµ Hßa b×nh - ®ã lµ tÊt c¶ nh÷ng g× chóng t«i mong muèn.

B¸o Vietnam New Service2), ngµy 9-2-1947.

T¹p chÝ LÞch sö qu©n sù, th¸ng 3-1994.

_______________

1) Franc - Tireur: Du kÝch (BT). 2) §Çu n¨m 1947, ®−îc sù ñng hé cña ChÝnh phñ Th¸i Lan, ChÝnh

phñ ta ®Æt c¬ quan ®¹i diÖn vµ cã Phßng Th«ng tin ë B¨ng Cèc. B¸o Vietnam New Service ®−îc ph¸t hµnh t¹i ®©y. §Çu n¨m 1948, Th¸i Lan thay ®æi ChÝnh phñ, cã xu h−íng thiªn h÷u, ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan ta gÆp khã kh¨n nªn chuyÓn sang R¨nggun (MiÕn §iÖn - nay lµ Mianma) (BT).

61

GöI CHÝNH PHñ CAO MI£N GI¶I PHãNG1)

ChÝnh phñ vµ toµn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam nhiÖt liÖt hoan nghªnh viÖc thµnh lËp mét Uû ban gi¶i phãng ViÖt - Miªn - Lµo, môc ®Ých theo ®uæi ®Õn cïng cuéc chiÕn ®Êu chung ®Ó chèng ®Õ quèc vµ thùc d©n Ph¸p.

Thay mÆt cho toµn d©n ViÖt Nam, t«i xin göi Uû ban gi¶i phãng lêi chµo mõng th©n ¸i. T«i xin ch¾c r»ng c¸c d©n téc ta, ®· s½n cã mét tinh thÇn tranh ®Êu cao, l¹i g¾ng ®i tíi mét sù céng t¸c chÆt chÏ, th× th¾ng lîi thÕ nµo còng vÒ ta, vµ chóng ta nhÊt ®Þnh sÏ giµnh ®−îc ®éc lËp.


Hå CHÝ MINH


_______________

1) Chñ tÞch n−íc Cao Miªn gi¶i phãng (Campuchia) göi Chñ tÞch Hå ChÝ Minh bøc th− b¸o tin mét Uû ban gi¶i phãng ViÖt - Miªn - Lµo ®· ®−îc thµnh lËp vµ kªu gäi sù gióp ®ì cña nh©n d©n ViÖt Nam. §©y lµ th− tr¶ lêi cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh (BT).

62

TH¦ GöI ¤NG S¸CL¥ PHEN1)

§¹i uý S¸cl¬ Phen,

Chóng t«i v« cïng c¶m kÝch v× thiÖn chÝ cña ngµi muèn gióp ViÖt

Nam. NÕu nh− ngµi tíi ®©y víi t− c¸ch lµ mét nhµ b¸o Mü cña mét tê

b¸o lín th× ngµi cßn cã thÓ lµm ®−îc rÊt nhiÒu viÖc. NÕu Lª Xu©n cã

thÓ lµm ®−îc viÖc g× ®ã, th× h·y ®Ó anh ta gióp ngµi.

Göi ngµi vµ tÊt c¶ bÇu b¹n cña chóng t«i nh÷ng lêi chµo th©n ¸i

nhÊt.

KÝnh th−


Hå CHÝ MINH

B¶n gèc tiÕng Anh l−u t¹i Côc L−u tr÷ V¨n phßng Trung −¬ng §¶ng, b¶n chôp l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

_______________

1) Charles Fenn (BT).

63

TH¦ GöI §åNG BµO T¶N C¦

Cïng ®ång bµo t¶n c−,

Thùc d©n Ph¸p bÊt nh©n béi tÝn, g©y nªn chiÕn tranh, ®èt ph¸, tµn s¸t, lµm cho d©n ta cha l×a con, vî l×a chång, v« cïng thª th¶m.

D©n ta v× ®éc lËp, tù t«n, ph¶i kiªn quyÕt kh¸ng chiÕn, çc ®ång bµo th× hy sinh cöa nhµ, cña c¶i, kiªn quyÕt t¶n c−.

ChÝnh phñ vµ ®ång bµo hËu ph−¬ng, kh«ng thÓ ®Ó çc ®ång bµo t¶n c− bÞ l−u ly cùc khæ, cho nªn ®· t×m mäi çch ®Æng s¾p xÕp cho çc ®ång bµo cã n¬i ¨n, chç ë, viÖc lµm.

VËy, nhiÖm vô cña ®ång bµo t¶n c− lµ thÕ nµo?

A- T¶n c− còng lµ kh¸ng chiÕn.

ë tiÒn tuyÕn chiÕn sÜ hy sinh x−¬ng m¸u ®Ó b¶o vÖ non s«ng. ë hËu ph−¬ng, toµn thÓ quèc d©n hy sinh må h«i n−íc m¾t ®Ó gióp viÖc kh¸ng chiÕn.

Çc ®ång bµo t¶n c− cam chÞu linh ®inh cùc khæ, chø kh«ng chÞu ®éi trêi chung víi qu©n thï. T«i biÕt nhiÒu ®ång bµo tr−íc lóc t¶n c− giao hÕt l−¬ng thùc cho bé ®éi ta cho khái lät vµo tay ®Þch. NhiÒu ng−êi tù ®èt ch¸y nhµ m×nh cho khái ®Ó qu©n ®Þch dïng. ThÕ lµ çc ®ång bµo ®· oanh liÖt tham gia kh¸ng chiÕn, mµ nay vÒ sau cø ph¶i tham gia kh¸ng chiÕn.

B- T¶n c− còng ph¶i t¨ng gia s¶n xuÊt.

Nay dêi vµo hËu ph−¬ng, çc ®ång bµo mçi ng−êi ph¶i lµm mét viÖc, kh«ng nªn mét ai ¨n rçi ngåi kh«ng.

Çc anh em trÝ thøc th× ®em häc vÊn cña m×nh gióp vµo viÖc


v¨n ho¸ ë th«n quª, hoÆc ra søc tuyªn truyÒn viÖc kh¸ng chiÕn.

HoÆc gióp søc vµo b×nh d©n häc vô. Chí bá tµi häc cña m×nh. Çc ®ång bµo cã vèn th× nªn cïng nhau tæ chøc nh÷ng c«ng

nghÖ nhá. Nh− thÕ th× ®· khái ngåi ¨n côt vèn mµ l¹i gióp ®−îc mét sè ®ång bµo lao ®éng t¶n c−. ChÝnh phñ sÏ tËn t©m gióp ®ì.

Çc anh em c«ng nh©n th× Liªn ®oµn lao ®éng vµ ChÝnh phñ ®· cã kÕ ho¹ch s¾p xÕp c«ng ¨n viÖc lµm cho c¶ mäi ng−êi. Anh em ph¶i lËp tøc ®Õn ®¨ng ký t¹i Liªn ®oµn lao ®éng ®Ó nhËn c«ng viÖc.

Anh em n«ng d©n vµ çc líp ®ång bµo kh¸c th× ChÝnh phñ vµ ®ång bµo hËu ph−¬ng ®· cã çch gióp ®ì. Xin mäi ng−êi theo lêi cña çc Uû ban t¶n c−, ®i ®Õn n¬i ®· chuÈn bÞ s½n sµng ®Ó mµ lµm ¨n.

Nh− thÕ lµ çc ®ång bµo ai lµm nghÒ g×, trong lóc t¶n c− cø lµm nghÒ Êy. Ai còng ra søc t¨ng gia s¶n xuÊt.

C- VÒ mÆt tinh thÇn.

Çc ®ång bµo ®· quyÕt chÝ hy sinh v× n−íc, bá hÕt nhµ cöa, cña c¶i mµ t¶n c−. Nay ph¶i gi÷ v÷ng vµ ph¸t triÓn tinh thÇn kiªn quyÕt ®ã.

Khi ®· cã viÖc lµm, th× ph¶i siªng n¨ng vµ tiÕt kiÖm. ¡n ë cïng nhau, ph¶i ®oµn kÕt chÆt chÏ. Ph¶i nhí r»ng: §oµn

kÕt lµ søc kh¸ng chiÕn. Ph¶i gi÷ kû luËt, mçi ng−êi ph¶i tù cho m×nh lµ mét ng−êi

chiÕn sÜ, mçi ng−êi ph¶i lµm trßn nhiÖm vô cña m×nh. T«i vµ ChÝnh phñ kh«ng giê phót nµo kh«ng lo l¾ng ®Õn çc

®ång bµo. B©y giê ®ang cùc khæ, th× chóng ta vui chÞu víi nhau. §Õn ngµy kh¸ng chiÕn th¾ng lîi, ®éc lËp thµnh c«ng, chóng ta sÏ cïng nhau vui s−íng. Con ch¸u L¹c Hång, bao giê còng quËt c−êng, kh«ng bao giê sî khæ.

Lêi chµo th©n ¸i Ngµy 17 th¸ng 2 n¨m 1947


65

tH¦ GöI CHÝNH PHñ Vµ NH¢N D¢N PH¸P

Mét lÇn n÷a, t«i xin göi ChÝnh phñ vµ nh©n d©n Ph¸p mét lêi

kªu gäi cÊp b¸ch.

M¸u Ph¸p vµ m¸u ViÖt ch¶y ®· nhiÒu. NhiÒu thµnh thÞ, lµng

m¹c ViÖt Nam ®· bÞ tµn ph¸, nhiÒu doanh nghiÖp Ph¸p ®· bÞ ph¸

s¶n. Cuéc chiÕn tranh cµng kÐo dµi ngµy nµo, th× tang tãc cµng

nhiÒu thªm, ®æ n¸t cµng chång chÊt.

Ng−êi ta b¶o r»ng qu©n ®éi Ph¸p chØ dïng ®Ó lËp l¹i hoµ b×nh,

trËt tù. §iÒu ®ã sai. Sù thùc lµ ë ®©u kh«ng cã qu©n ®éi Ph¸p th×

kh«ng cã xung ®ét, mµ rÊt cã hoµ b×nh, trËt tù.

Mét lÇn n÷a, chóng t«i trÞnh träng tuyªn bè r»ng nh©n d©n

ViÖt Nam chØ mong −íc cã ®éc lËp vµ thèng nhÊt trong khèi Liªn

hiÖp Ph¸p; chóng t«i cam kÕt t«n träng quyÒn lîi kinh tÕ vµ v¨n

ho¸ Ph¸p ë ViÖt Nam.

N−íc Ph¸p, x−a nay vÉn tranh ®Êu b¶o vÖ cho tù do, cã lÏ nµo

l¹i tiÕp tôc chiÕn tranh víi mét n−íc chØ ®ßi nh÷ng quyÒn chÝnh

®¸ng nhÊt cña m×nh vµ chØ muèn céng t¸c víi n−íc Ph¸p. N−íc

Ph¸p chØ cÇn nãi mét c©u lµ chiÕn sù ®×nh chØ tøc kh¾c, lµ bao

nhiªu sinh mÖnh vµ tµi s¶n ®−îc cøu v·n, lµ t×nh th©n thiÖn vµ

lßng tin cËy lÉn nhau l¹i ®−îc phôc håi nh− tr−íc.

NÕu mÆc dÇu lßng ch©n thËt mong muèn hoµ b×nh cña chóng

t«i, n−íc Ph¸p nhÊt ®Þnh tiÕp tôc cuéc chiÕn tranh, n−íc Ph¸p sÏ

mÊt hÕt mµ kh«ng thu ®−îc lîi g×, v× lÏ chiÕn tranh chØ ®−a tíi chç

g©y c¨m hên thï o¸n gi÷a hai d©n téc chóng ta.


§· h¼n lµ qu©n ®éi Ph¸p cã tµu bay vµ xe t¨ng, nh−ng chÝnh

nghÜa vÒ phÝa chóng t«i vµ chóng t«i cã mét ý chÝ c−¬ng quyÕt

kh¸ng chiÕn ®Õn cïng.

Chóng t«i kh«ng tin r»ng n−íc Ph¸p l¹i muèn tiÕp tôc cuéc

chiÕn tranh tr¸i HiÕn ph¸p, tai h¹i vµ kh«ng vinh dù nµy.

Chóng t«i yªu cÇu ChÝnh phñ Ph¸p tuyªn bè râ rÖt chÝnh s¸ch

cña m×nh ®èi víi n−íc ViÖt Nam. Chóng t«i yªu cÇu nh©n d©n

Ph¸p tá bµy ý kiÕn vÒ cuéc xung ®ét ®Ém m¸u vµ v« lý nµy.

VÒ phÇn chóng t«i, lËp tr−êng cña chóng t«i rÊt râ rÖt: Chóng

t«i muèn ®éc lËp vµ thèng nhÊt trong khèi Liªn hiÖp Ph¸p; chóng t«i muèn hoµ b×nh, mét nÒn hoµ b×nh hîp c«ng lý lµm vinh dù cho

c¶ n−íc Ph¸p vµ n−íc ViÖt Nam.


Hå CHÝ MINH


67

TH¦ GöI ¤NG Vò §×NH HUúNH

Chó Huúnh cïng Chñ tÞch UBHC Ninh B×nh, 1- Tr¶ ®ån ®iÒn cña «ng Ph¹m Lª Bæng l¹i cho «ng Êy. 2- Ng−êi qu¶n lý hiÖn giê, ph¶i tr¶ l¹i s¶n vËt hoa mïa ®Çy ®ñ

theo lÖ th−êng. NÕu thiÕu hoÆc h− háng vËt g×, th× theo phÐp luËt mµ xö trÝ. NÕu ng−êi qu¶n lý m−în tªn ng−êi nµo hoÆc ®oµn thÓ nµo mµ lµm quÊy, th× cø theo phÐp luËt mµ trÞ.

3- H«m tr−íc, «ng Bæng cã høa víi t«i: §ån ®iÒn ®ã cã thÓ thu n¹p 500 ®ång bµo t¶n c−. Hái l¹i «ng Êy râ rµng. ThËt cã thÓ hay kh«ng. NÕu qu¶ cã thÓ, th× bao giê ng−êi t¶n c− ®Õn ®−îc.

4- Lµm xong viÖc råi, b¸o c¸o cho t«i biÕt. 5- C«ng t¸c Ban Cøu tÕ (c¸c ®iÒn chñ gióp ®ång bµo t¶n c−)

tiÕn bé thÕ nµo?


Hå CHÝ MINH

TB: Göi lêi th¨m cô Tõ, cô Trùc, cô Trung vµ tÊt c¶ ®ång bµo C«ng gi¸o. Chó Nam mong gÆp cô Ng« Tö H¹.

B¶n ®¸nh m¸y cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh l−u t¹i B¶o tµng Hå ChÝ Minh, b¶n chôp l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

68

BµI NãI CHUYÖN VíI ÇN Bé TØNH THANH HO¸

ÇN Bé

A- Çn bé lµ g×?

Çn bé lµ çi d©y chuyÒn cña bé m¸y. NÕu d©y chuyÒn kh«ng tèt, kh«ng ch¹y th× ®éng c¬ dï tèt, dï ch¹y toµn bé m¸y còng tª

liÖt. Çn bé lµ nh÷ng ng−êi ®em chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ, cña

§oµn thÓ9 thi hµnh trong nh©n d©n, nÕu çn bé dë th× chÝnh s¸ch

hay còng kh«ng thÓ thùc hiÖn ®−îc.

B- VËy çn bé ph¶i cã ®øc tÝnh thÕ nµo? 1. M×nh ®èi víi m×nh: §õng tù m·n, tù tóc; nÕu tù m·n, tù tóc

th× kh«ng tiÕn bé. Ph¶i t×m häc hái cÇu tiÕn bé. §õng kiªu ng¹o,

häc lÊy ®iÒu hay cña ng−êi ta. Ph¶i siªng n¨ng, tiÕt kiÖm.

2. §èi víi ®ång chÝ m×nh ph¶i thÕ nµo? Th©n ¸i víi nhau, nh−ng

kh«ng che ®Ëy nh÷ng ®iÒu dë. Häc çi hay, söa ch÷a çi dë. Kh«ng

nªn tranh giµnh ¶nh h−ëng cña nhau. Kh«ng nªn ghen ghÐt ®è kþ

vµ khinh kÎ kh«ng b»ng m×nh. Bá lèi hiÕu danh, hiÕu vÞ. ThÝ dô:

mét anh nãi giái, mét anh kh«ng, khi ra quÇn chóng anh nãi kÐm sî

anh nãi giái lªn nãi sÏ ®−îc c«ng chóng vç tay hoan nghªnh lÊn ¸t

¶nh h−ëng m×nh ®i, nªn kh«ng cho anh nãi giái lªn nãi. 3. §èi víi c«ng viÖc ph¶i thÕ nµo? Tr−íc hÕt, ph¶i nghÜ cho kü,

cã viÖc lµm tr−íc m¾t thµnh c«ng nh−ng thÊt b¹i vÒ sau. Cã viÖc ®Þa ph−¬ng nµy lµm cã lîi nh−ng h¹i cho ®Þa ph−¬ng kh¸c. Nh÷ng çi

bµi nãi chuyÖn víi çn bé tØnh thanh hãa 69

nh− thÕ ph¶i tr¸nh. ThÝ dô: ®èi víi tï binh Ph¸p nÕu m×nh giÕt ®i th× thÊy d©n chóng hoan nghªnh, nh−ng thÕ giíi sÏ cho m×nh d· man, bÊt lîi ngo¹i giao. Ph¶i cã kÕ ho¹ch b−íc ®Çu lµm thÕ nµo? B−íc thø hai lµm thÕ nµo? B−íc thø ba lµm thÕ nµo? Thµnh c«ng th× thÕ nµo? NÕu thÊt b¹i th× thÕ nµo? Mçi ngµy lóc s¸ng dËy, tù hái m×nh ngµy h«m nay ph¶i lµm g×? Tèi ®i ngñ ph¶i tù hái m×nh ngµy h«m nay ®· lµm g×? Ph¶i cÈn thËn, cÈn thËn kh«ng ph¶i lµ nhót nh¸t do dù.

4. §èi víi nh©n d©n: Ph¶i nhí §oµn thÓ lµm viÖc cho d©n, §oµn thÓ m×nh m¹nh hay yÕu lµ ë d©n. D©n nghe theo lµ m×nh m¹nh. HiÓu nguyÖn väng cña d©n, sù cùc khæ cña d©n. HiÓu t©m lý cña d©n, häc s¸ng kiÕn cña d©n. Nh−ng cã nh÷ng viÖc d©n kh«ng muèn mµ ph¶i lµm nh− t¶n c−, nép thuÕ, nh÷ng viÖc Êy ph¶i gi¶i thÝch cho d©n râ. Ph¶i t«n kÝnh d©n, ph¶i lµm cho d©n tin, ph¶i lµm g−¬ng cho d©n. Muèn cho d©n phôc ph¶i ®−îc d©n tin, muèn cho d©n tin ph¶i thanh khiÕt.

5. §èi víi §oµn thÓ: Tr−íc lóc m×nh vµo ®oµn thÓ nµo ph¶i hiÓu râ ®oµn thÓ Êy lµ g×? Vµo lµm g×? Mçi ®oµn thÓ ph¶i v× d©n v× n−íc. Khi vµo §oµn thÓ, tù do ç nh©n ph¶i bá. Ph¶i tuyÖt ®èi phôc tïng mÖnh lÖnh cña §oµn thÓ. Ph¶i tuyÖt ®èi trung thµnh. Khi b×nh thêi ph¶i hÕt søc lµm viÖc. Khi nguy hiÓm ph¶i hy sinh v× §oµn thÓ. Hy sinh tÝnh m¹ng, lîi quyÒn, gi÷ danh gi¸ cña §oµn thÓ. Muèn gi÷ danh gi¸ cña §oµn thÓ ph¶i gi÷ danh gi¸ m×nh. Kh«ng ®−îc b¸o ço l¸o nh−: Lµm thµnh mét viÖc th× phãng ®¹i, thÊt b¹i th× giÊu ®i.

Mét §oµn thÓ m¹nh th× çi tèt cµng ngµy cµng ph¸t triÓn, çi dë cµng ngµy cµng bít ®i. Mét ®iÒu tèt ph¶i ®−a ra tÊt c¶ mäi ng−êi cïng häc, mét ®iÒu xÊu ph¶i ®−a ra tÊt c¶ mäi ng−êi cïng biÕt mµ tr¸nh.

KH¸NG CHIÕN

Hai hßn ®¸ cïng chäi nhau th× hai hßn cïng vì, hai çi

trøng cïng chäi nhau th× hai çi cïng vì. Ph¶i mét çi cøng,


mét c¸i mÒm th× khi chäi nhau mét c¸i míi cßn. Nªn hai bªn cïng

dïng m−u trÝ.

Ph¸p cã xe t¨ng, ®¹i b¸c, th× ta ph¸ ®−êng. Ph¸p cã m¸y bay

th× ta ®µo hÇm.

Ph¸p muèn ®¸nh chíp nho¸ng th× ta kÐo dµi. NhÊt ®Þnh ta th¾ng!

Nãi ngµy 20-2-1947. Tµi liÖu cña Ban Nghiªn cøu LÞch sö §¶ng Thanh Ho¸.

71

BµI NãI CHUYÖN VíI ÇC §¹I BIÓU TH¢N SÜ TRÝ THøC, PHó HµO

TØNH THANH HO¸

LÇn nµy lµ lÇn ®Çu tiªn t«i ®Õn th¨m Thanh Ho¸, ®−îc çc

ngµi tíi dù ®«ng ®óc, t«i lÊy lµm h©n h¹nh. Tr−íc t«i tíi th¨m

®ång bµo, sau lµ t«i cã nhiÖm vô b¸o ço c«ng viÖc kh¸ng chiÕn.

§©y tuy ch−a ph¶i chiÕn tranh, nh−ng ai còng biÕt n−íc ta cã

chiÕn tranh, nãi gÇn th× tõ 19-12 n¨m ngo¸i, xa th× tõ 23-9 n¨m

kia. Ch¾c ai còng biÕt r»ng ta kh«ng muèn chiÕn tranh, nh−ng

Ph¸p muèn g©y chiÕn tranh víi n−íc ta, nªn ta ph¶i ®¸nh.

Tõ Nam chÝ B¾c, tõ giµ tíi trÎ, tõ çc d©n téc miÒn xu«i ®Õn

miÒn ng−îc, tÊt c¶ c«ng d©n n−íc ViÖt Nam ®Òu ph¶i gãp søc ®¸nh

thùc d©n Ph¸p. H¼n ta muèn hoµ b×nh, nh−ng thùc d©n Ph¸p

muèn chiÕn tranh th× ta ph¶i ®¸nh ®Õn cïng vµ biÕt çch ®¸nh.

Ph¶i tri bØ, tri kû1), t×nh h×nh Ph¸p thÕ nµo ta ph¶i biÕt ®Ó ®èi phã.

ë Ph¸p: Kinh tÕ khã kh¨n, ph¶i vay mét triÖu tÊn lóa m× cña

Mü; mçi th¸ng thiÕu 1 triÖu tÊn than, nhiÒu nhµ m¸y ®ãng cöa,

d©n ®ãi rÐt, chø t×nh h×nh kh«ng s¸ng sña g×.

ChÝnh trÞ: Tõ ngµy nhê §ång minh tho¸t khái ngo¹i x©m, th×

còng l«i th«i. Hai n¨m míi cã mét ChÝnh phñ mµ t¶ kÐo vÒ t¶, h÷u

_______________

1) Ph¶i tri bØ, tri kû: Ph¶i biÕt m×nh biÕt ng−êi. ë ®©y nªn hiÓu lµ ph¶i n¾m v÷ng t×nh h×nh ta, t×nh h×nh ®Þch (BT).


kÐo vÒ h÷u. Nh©n d©n Ph¸p th× hä ®èi víi ViÖt Nam thÕ nµo? 56%

hoµ b×nh, 34% muèn ®¸nh.

Tuy thÕ nh−ng ta kh«ng nªn khinh ®Þch, thùc d©n cßn m¹nh,

cßn tµu bay, tµu bß, cßn viÖn binh; ta th× thiªn thêi, ®Þa lîi, nh©n

hoµ, ta ®ñ ®Ó th¾ng nã.

Thiªn thêi: Ýt th¸ng n÷a, giêi nãng nùc, Ph¸p kh«ng chÞu næi

khÝ hËu, sÏ ng¹i dÇn, tõ Nam chÝ B¾c ®i tíi ®©u chØ cã tro tµn g¹ch

vôn, Ph¸p ®¸nh ban ngµy nh−ng ta l¹i ®¸nh ban ®ªm.

§Þa lîi: Ta ë ®Êt ta, Ph¸p kh«ng quen ®−êng ®i.

Nh©n hoµ: Trõ mét sè ViÖt gian, cßn 25 triÖu d©n ta ®Òu muèn

tù do.

Cßn d− luËn ë Trung Quèc, Ên §é, Nam D−¬ng1), DiÕn §iÖn, T©n Gia Ba2), ®Òu cho lµ chÝnh nghÜa, mµ ®Õn Ph¸p còng ®a sè ng¶

vÒ ta.

C¶ ba: Thiªn thêi, ®Þa lîi, nh©n hoµ ®Òu lîi cho ta. Nh÷ng c¸i

lîi cho ta lµ h¹i cho ®Þch, mµ lîi cho ®Þch lµ h¹i cho ta.

§Þch cã tµu bay, tµu bß, tµu thuû nh−ng nã cã chõng nªn nã

muèn ®¸nh chíp nho¸ng. SÐt ®¸nh kh«ng tróng, chíp soi kh«ng

thÊu th× hÕt c¬n sÊm sÐt lµ yªn.

Nh−ng trong khi sÊm sÐt th× ghª gím l¾m. Nã cã thÓ dïng viÖn

binh ®Ó ®¸nh ta. Nã cã thÓ ®¸nh trµn, nh−ng sè viÖn binh ®ã

kh«ng thÓ tËp trung vµo mét n¬i cho nªn nã kh«ng lµm g× ®−îc ta. NÕu nã r¶i ra tõ Nam Quan ®Õn Cµ Mau còng ch¼ng lµm g× ®−îc

ta, ta cµng dÔ ®¸nh. Nã dïng vò khÝ tèi t©n th× ta ®¸nh du kÝch, nã

trªn trêi th× ta d−íi ®Êt. Ta tr−êng kú kh¸ng chiÕn th× ta th¾ng lîi.

§Þch muèn lµm cho chãng, muèn th¾ng nã ta ph¶i toµn diÖn

kh¸ng chiÕn, toµn d©n kh¸ng chiÕn. Nã muèn th¾ng, nã chia rÏ ta

cho l−¬ng ghÐt gi¸o, gi¸o ghÐt l−¬ng, xui Nam Bé ghÐt B¾c Bé.

B©y giê nã lÊy vò lùc ta kh«ng sî. Nã lÊy chÝnh trÞ, ta kh«ng

_______________

1) Nam D−¬ng: In®«nªxia (BT). 2) T©n Gia Ba: Xinhgapo (BT).

bµi nãi chuyÖn víi çc ®¹i biÓu th©n sÜ trÝ thøc... 73

m¾c m−u. Nã lÊy kinh tÕ phong to¶, th× ta lÊy kinh tÕ ta ®¸nh nã.

Ta t¨ng gia s¶n xuÊt. Ta lîi h¬n nã lµ nã kh«ng thÓ kÐo dµi ®−îc,

mµ ta th× cã thÓ kÐo dµi.

B©y giê ta ®· biÕt m−u mÑo cña nã. Ta thö xem kinh nghiÖm

lóc x−a, tæ tiªn ta, ®øc Lª Lîi, H−ng §¹o trong cuéc chiÕn ®Êu

nhiÒu trËn th¾ng, còng nhiÒu trËn b¹i, nh−ng råi ta vÉn th¾ng, v×

kiªn gan vµ cã søc ®oµn kÕt. Khi kh¸ng chiÕn rÊt cùc khæ, rÊt gay

go, rÊt khã kh¨n, nh−ng sÏ th¾ng lîi.

Tr−íc lóc t«i tíi ®©y, t«i ®· ®−îc th− cô Lª Th−íc nãi vÒ c«ng

viÖc kiÕn thiÕt tØnh Thanh Ho¸ thµnh mét tØnh kiÓu mÉu. Trong lóc ®ang ph¸ ho¹i nhµ cöa, ®−êng s¸ mµ l¹i nãi ®Õn kiÕn thiÕt th×

cã tr¸i nhau kh«ng? Kh«ng tr¸i nhau, muèn kiÕn thiÕt ph¶i ph¸

ho¹i. Ph¸ ho¹i ®Ó ®Êu tranh th¾ng lîi råi míi kiÕn thiÕt.

Nay t«i xin cã mÊy ý kiÕn, xin cèng hiÕn vÒ viÖc kiÕn thiÕt. Mét

tØnh m« ph¹m1), ch¼ng nh÷ng m« ph¹m ë mét mÆt mµ ph¶i ë nhiÒu

mÆt; kh¸ng chiÕn kh¾p mäi mÆt, kiÕn thiÕt kh¾p mäi mÆt.

TØnh Thanh Ho¸ theo t«i, muèn trë thµnh mét tØnh kiÓu mÉu,

nhÊt ®Þnh ®−îc, v× ng−êi ®«ng, ®Êt réng, cña nhiÒu, chØ cßn thiÕu

sù ®iÒu khiÓn s¾p ®Æt. Cã ruéng ph¶i cµy cho cã lóa, cã ng−êi

nh−ng ph¶i ph©n phèi thÕ nµo. Nay t«i xin nãi vÒ tõng ngµnh mét:

V¨n ho¸: Kh«ng ph¶i t«i chØ nãi ®iÒu tèt, ®iÒu hay, mµ còng

ph¶i nãi sù thùc, nãi thùc hay mÊt lßng.

TØnh Thanh Ho¸ cã tiÕng lµ v¨n vËt, nh−ng nay xÐt sè ng−êi

biÕt ch÷ cßn Ýt h¬n sè ng−êi ch−a biÕt ch÷. Ngµy x−a ®i häc biÕt

ch÷ nho cßn hµng 10 n¨m míi ®äc ®−îc, chø nay ch÷ quèc ng÷ chØ

ba th¸ng mµ cßn nhiÒu ng−êi ch−a biÕt ch÷. Çi ®ã çc nhµ v¨n

ho¸ ph¶i chÞu mét phÇn tr¸ch nhiÖm. T«i cã ý kiÕn ra kú h¹n trong

mét n¨m ph¶i thanh to¸n cho xong n¹n mï ch÷, çc ngµi thÊy cã

®−îc kh«ng?

_______________

1) Mét tØnh g−¬ng mÉu, kiÓu mÉu (BT).


Ch¼ng nh÷ng chØ biÕt ch÷ mµ cßn ph¶i häc ®¹o ®øc c«ng

d©n, phæ th«ng chÝnh trÞ. Thø hai, cßn cÇn ph¶i më mang líp

trung häc. Ng−êi giµ th× chÕt, ng−êi trÎ th× giµ. Chóng ta giµ th×

chóng ta ph¶i chÕt, ta ph¶i chuÈn bÞ çn bé. Tr−íc häc mét

®−êng, hµnh mét nÎo. Nay ph¶i söa ch−¬ng tr×nh lµm sao ®Ó häc

th× hµnh ®−îc ngay.

§ång bµo b©y giê ph¶i biÕt ch÷ hÕt ®Ó tr¶ lêi cho thÕ giíi biÕt

n−íc ta lµ n−íc v¨n minh, ai còng biÕt ch÷.

Qu©n sù: Ph¸ ho¹i triÖt ®Ó, ®µo hÇm tró Èn ®Ó tr¸nh n¹n tµu

bay. §−êng s¸, ®−êng çi, ®−êng xe löa ph¶i ph¸ ho¹i hÕt. Nh÷ng nhµ cöa ch¾c ch¾n khi ph¸ th× tiÕc, nh−ng nÕu kh«ng ph¸ th× khi

giÆc tíi, nã lÊy ®Æt ®¹i b¸c th× nguy. Nh−ng chØ ph¸ kh«ng th× nã

còng ®¸nh ®−îc ta. Nãi tiªu cùc vµ tÝch cùc, ph¸ ho¹i lµ tiªu cùc

nh−ng ph¶i lµm c¶ tÝch cùc n÷a. Ta ph¶i tæ chøc du kÝch, nã thß ra

®©u ta ®¸nh ®ã. Cã ng−êi hái lÊy sóng ®©u? §¸nh du kÝch hÔ cã g×

còng ®−îc, sóng chim, sóng kÝp, gËy, cµy, cuèc.

Tãm l¹i:

1. Ph¸ ho¹i.

2. Tæ chøc du kÝch.

3. §èi víi chiÕn sÜ ®· l©m trËn hay s½n sµng l©m trËn, nh÷ng ng−êi Êy ®· hy sinh cho Tæ quèc th× ®ång bµo ph¶i gióp ®ì cho gia

®×nh Êy.

ChÝnh trÞ: Çi søc m¹nh v« ®Þch mµ ta cã thÓ th¾ng qu©n ®Þch

giµnh ®éc lËp thèng nhÊt lµ sù ®oµn kÕt.

Ngµy x−a cã nh÷ng sù xÝch mÝch phe ph¸i, nh−ng ngµy nay Tæ

quèc l©m nguy mµ chia rÏ th× bÊt lîi.

Ta cã çi thï chung lµ bän c−íp n−íc th× dï cã çi thï hiÒm

riªng còng ph¶i bá hÕt. Bá thï riªng ®Ó tr¶ thï chung, ®ã lµ giµnh

th¾ng lîi.

Hµnh chÝnh: ChÝnh phñ Céng hoµ D©n chñ lµ g×? Lµ ®µy tí chung cña d©n, tõ Chñ tÞch toµn quèc ®Õn lµng. D©n lµ chñ th×

ChÝnh phñ ph¶i lµ ®µy tí. Lµm viÖc ngµy nay kh«ng ph¶i lµ ®Ó


th¨ng quan, ph¸t tµi. NÕu ChÝnh phñ lµm h¹i d©n th× d©n cã

quyÒn ®uæi ChÝnh phñ. Nh−ng khi d©n dïng ®µy tí lµm viÖc cho

m×nh, th× ph¶i gióp ®ì ChÝnh phñ. NÕu ChÝnh phñ sai th× ph¶i phª

b×nh, phª b×nh nh−ng kh«ng ph¶i lµ chöi.

Tõ ngµy thµnh lËp ChÝnh phñ, trong nh©n viªn cßn cã nhiÒu

khuyÕt ®iÓm.

Cã ng−êi lµm quan çch m¹ng, chî ®á chî ®en, khinh d©n,

m−u vinh th©n, ph× gia1). Tõ mét n¨m nay, néi ho¹n2), ngo¹i x©m

kh«ng lóc nµo kh«ng cã, nªn cßn nhiÒu viÖc ®¸ng lµm mµ ChÝnh

phñ trung −¬ng kh«ng lµm ®−îc. Cã nhiÒu çi biÕt lµ hay, nh−ng cßn viÖc gÊp ph¶i lµm gÊp çi ®·.

Xin ®ång bµo h·y phª b×nh, gióp ®ì gi¸m s¸t c«ng viÖc ChÝnh

phñ. Cßn nh÷ng viÖc lµm, mµ ch−a lµm ®−îc th× xin ®ång bµo

nguyªn l−îng. V× nÕu cã nÊu c¬m còng 15 phót míi chÝn, huèng chi

lµ söa ch÷a c¶ mét n−íc ®· 80 n¨m n« lÖ, ng−êi tèt cã, ng−êi xÊu

cã, mét ®¸m ruéng cã lóa l¹i cã cá, muèn nhæ cá th× còng vµi ba giê

míi xong.

Tãm l¹i chÝnh trÞ lµ:

1. §oµn kÕt.

2. Thanh khiÕt tõ to ®Õn nhá. Kinh tÕ: Thùc d©n Ph¸p ph¸ kinh tÕ cña ta, phong to¶ c¶ trong

vµ ngoµi. Ta ph¶i lµm tù cÊp tù tóc, dï nã cã phong to¶ 10 n¨m, 15

n¨m ta còng kh«ng sî. Muèn t¨ng gia s¶n xuÊt ph¶i lµm thÕ nµo?

Kh«ng ph¶i ChÝnh phñ bá 10 - 15 triÖu ®Ó më lß m¸y, lµm çi nµy

çi kh¸c. Ph¶i ®em hÕt søc d©n, tµi d©n, cña d©n lµm cho d©n.

Tr−íc kia, søc d©n, cña d©n lµm lîi cho ®Õ quèc, nay ®em lµm lîi

cho d©n.

Ban t¨ng gia s¶n xuÊt ph¶i gióp ®ì cho ®ång bµo, bµy kÕ ho¹ch

_______________

1) M−u lµm giµu cho gia ®×nh m×nh, cho b¶n th©n m×nh cã quyÒn thÕ (BT).

2) Néi ho¹n: Nçi lo ë bªn trong, nguy c¬ ë bªn trong (BT).


cho ®ång bµo lµm thÕ nµo cho ®ì tèn mµ lîi nhiÒu. ThÝ dô: mét

lµng dÖt v¶i 10 khung, 10 nhµ, tèn dÇu, tèn c«ng ®¸nh suèt, nay tæ

chøc l¹i lµm mét nhµ ®ì ®Ìn dÇu, v. v..

VÒ t¨ng gia s¶n xuÊt kh«ng ph¶i ®¹i ®iÒn chñ, ®¹i th−¬ng gia,

ai còng cã thÓ lµm ®−îc. ThÝ dô: mét em ch¨n bß mµ ch¨n cho bß

¨n, t×m chç cã cá cho bß ¨n; mét em bÐ ®i häc, tr−íc nã vÏ nh¶m

vµo vë nay nã biÕt tiÕt kiÖm giÊy, tr−íc viÕt bót ch× sau sÏ viÕt bót

mùc, ®ã còng lµ t¨ng gia s¶n xuÊt. Mét bªn cÇn, mét bªn kiÖm, ë ta

nã lµ míi nh−ng thùc ra nã rÊt x−a, ë s¸ch §¹i häc cã c©u “Lµm

cho nhiÒu, tiªu th× Ýt, lµm chãng tiªu chËm, tøc lµ ®Çy ®ñ”1). NghÌo trë nªn ®ñ, ®ñ trë nªn giµu, giµu th× giµu thªm.

Nay ph¶i ®em ra mµ lµm ë nhµ m×nh, tØnh m×nh, n−íc m×nh.

Lµm cho m×nh khái ®ãi rÐt, ®ång bµo m×nh khái ®ãi rÐt tøc lµ

kh¸ng chiÕn. Thªm mét ®iÒu n÷a: HiÖn n−íc ta ®ang kh¸ng chiÕn,

tõ ®©y ra B¾c cã nh÷ng n¬i, thµnh thÞ thµnh chiÕn tuyÕn, cã nhiÒu

®ång bµo t¶n c− kh«ng chÞu ë l¹i víi Ph¸p mµ ®i rÊt cùc khæ, phÇn

®«ng tay kh«ng ch©n rêi. ë Hµ Néi cã nhiÒu ng−êi tay m×nh ®èt

nhµ m×nh, ph¸ nhµ m×nh mµ ®i. Nay ®ång bµo hËu ph−¬ng cã ¨n

mµ ®Ó hä ®ãi, cã ¸o mµ ®Ó hä rÐt, cã ®óng kh«ng? Mong ®ång bµo

ñng hé ®ång bµo ®ã, gióp ®ì ®ång bµo t¶n c− tøc lµ gióp ®ì kh¸ng chiÕn, gióp cho kÎ cã vèn ®Ó cã thÓ tù lùc ®−îc, kÎ kh«ng vèn th×

gióp hä cã c«ng ¨n viÖc lµm, chç ë. Theo ý t«i, Thanh Ho¸ cã 1

triÖu d©n, mçi gia ®×nh cã 10 ng−êi tøc lµ cã 10 v¹n gia ®×nh.

_______________

1) S¸ch §¹i häc lµ mét trong bèn bé s¸ch cña Nho gi¸o mµ ë n−íc ta vÉn gäi lµ Tø th− gåm cã c¸c s¸ch LuËn ng÷, M¹nh Tö, Trung dung vµ §¹i häc. Còng cã thuyÕt coi s¸ch §¹i häc lµ mét ch−¬ng cña s¸ch LÔ ký (còng lµ mét cuèn s¸ch cña Nho gi¸o). ë ®©y Chñ tÞch Hå ChÝ Minh nãi theo ý mét c©u trong s¸ch §¹i häc: “Sinh tµi h÷u ®¹i ®¹o: sinh chi gi¶ chóng, thùc chi gi¶ qu¶, vi chi gi¶ tËt, dông chi gi¶ th−, t¾c tµi h»ng tóc hü”. NghÜa lµ: [Muèn] lµm ra tiÒn cña [còng ph¶i] cã ph−¬ng s¸ch c¬ b¶n: lµm ra th× nhiÒu, tiªu thô th× Ýt, lµm th× mau chãng, dïng th× th− th¶, nh− thÕ th× tiÒn cña th−êng ®Çy ®ñ (BT).


Mçi gia ®×nh gióp mét ng−êi t¶n c− tøc lµ cã thÓ ®−îc 10 v¹n ng−êi

hay bít ®i mét nöa lµ 5 v¹n hay Ýt n÷a ®i lµ 2 v¹n r−ìi. T«i mong

®ång bµo hÕt søc gióp ®ì ®ång bµo t¶n c−.

KÕT LUËN

TØnh Thanh Ho¸ ph¶i trë nªn mét tØnh kiÓu mÉu, th× ph¶i

lµm sao cho mäi mÆt chÝnh trÞ, kinh tÕ, qu©n sù, ph¶i lµ kiÓu

mÉu. Lµm mét ng−êi kiÓu mÉu, mét nhµ kiÓu mÉu, mét lµng kiÓu mÉu, mét huyÖn kiÓu mÉu, mét tØnh kiÓu mÉu. QuyÕt t©m

lµm th× sÏ thµnh kiÓu mÉu. Mét tØnh kiÓu mÉu, mét n−íc kiÓu

mÉu, th× thÕ giíi biÕt n−íc ta lµ mét n−íc ®¸ng ®−îc ®éc lËp,

thèng nhÊt; d©n téc tù do; kh¸ng chiÕn th¾ng lîi. T«i kªu gäi

®ång bµo trong tØnh x¾n tay ¸o lµm ®i, lÇn sau vÒ ®©y, t«i sÏ

thÊy mçi ng−êi lµ mét ng−êi kiÓu mÉu.

Nãi ngµy 20-2-1947.

Tµi liÖu cña Ban Nghiªn cøu

LÞch sö §¶ng Thanh Ho¸.

78

tH¦ GöI §åNG BµO THIÓU Sè THANH HO¸

Cïng ®ång bµo yªu quý,

T«i ®Õn th¨m Thanh Ho¸, t«i ®Þnh lªn th¨m ®ång bµo, nh−ng

cã viÖc gÊp ph¶i trë vÒ ngay, ch−a lªn ®−îc. T«i lÊy lµm tiÕc. LÇn

sau t«i sÏ lªn th¨m ®ång bµo.

Lóc nµy toµn thÓ quèc d©n ®ang ra søc chèng giÆc cøu n−íc.

T«i ch¾c ®ång bµo Th−îng du ®Òu ra søc ®oµn kÕt chuÈn bÞ tham

gia giÕt giÆc cøu n−íc ®Ó gi÷ v÷ng quyÒn thèng nhÊt ®éc lËp cña

Tæ quèc. ViÖc d×u d¾t ®ång bµo Th−îng du, t«i tr«ng cËy lßng ¸i

quèc vµ sù h¨ng h¸i cña c¸c vÞ lang ®¹o. T«i göi lêi chóc mõng c¸c vÞ lang ®¹o vµ toµn thÓ ®ång bµo

m¹nh khoÎ.



Chñ tÞch ChÝnh phñ ViÖt Nam

D©n chñ Céng hoµ

Hå CHÝ MINH

B¶n chôp bøc th− l−u t¹i Côc C¶nh vÖ Bé Néi vô (nay lµ Bé C«ng an).

79

TH¦ GöI ¤NG G. Xanht¬ny1)

B¹n th©n mÕn,

T«i võa nhËn ®−îc tin «ng s¾p trë vÒ Ph¸p. T«i göi tíi «ng vµ

bµ Xanht¬ny nh÷ng lêi chóc lªn ®−êng b×nh an vµ søc khoÎ tèt.

T«i tin ch¾c r»ng, còng nh− t«i, «ng rÊt tiÕc c«ng viÖc chung v×

hoµ b×nh cña chóng ta ®· bÞ ph¸ huû bëi cuéc chiÕn tranh anh em

nµy. T«i ®· hiÓu «ng kh¸ râ ®Ó nãi víi «ng lµ «ng kh«ng ph¶i chÞu

tr¸ch nhiÖm vÒ chÝnh s¸ch vò lùc vµ t¸i chinh phôc nµy.

V× vËy, t«i muèn ®−îc nh¾c l¹i víi «ng, mÆc dï mäi viÖc ®· x¶y

ra, gi÷a «ng vµ t«i, chóng ta vÉn cßn lµ b¹n. Vµ t«i còng cã thÓ kh¼ng ®Þnh víi «ng, nh©n d©n hai n−íc chóng ta còng vÉn lµ b¹n

cña nhau.

§· x¶y ra kh¸ nhiÒu chÕt chãc vµ tµn ph¸! ¤ng vµ t«i, chóng

ta ph¶i lµm g× b©y giê? ChØ cÇn n−íc Ph¸p c«ng nhËn nÒn ®éc lËp

vµ thèng nhÊt cña ViÖt Nam, lËp tøc nh÷ng cuéc xung ®ét sÏ

ngõng, hoµ b×nh vµ niÒm tin cËy lÉn nhau sÏ trë l¹i, chóng ta sÏ l¹i

cã thÓ b¾t tay vµo c«ng viÖc x©y dùng l¹i v× lîi Ých chung cña hai

n−íc chóng ta.

VÒ phÇn t«i, t«i s½n sµng céng t¸c v× hoµ b×nh, mét nÒn hoµ

b×nh chÝnh ®¸ng vµ danh dù cho hai n−íc chóng ta. T«i mong r»ng, vÒ phÝa «ng, «ng còng sÏ lµm viÖc theo h−íng ®ã.

_______________

1) G. Xanht¬ny (Jean Sainteny) lóc nµy lµ ®¹i diÖn ChÝnh phñ Céng hoµ Ph¸p t¹i Hµ Néi (BT).


Chóng ta h·y cïng cÇu mong Th−îng ®Õ ban cho chóng ta sù

thµnh c«ng.

24-2-1947

Ng−êi b¹n tËn tôy cña «ng

Hå CHÝ MINH T¹p chÝ X−a & Nay, th¸ng 12-1996. In trong s¸ch Jean Saiteny: C©u chuyÖn vÒ mét nÒn hoµ b×nh bÞ bá lì, Nxb. C«ng an nh©n d©n, Hµ Néi, 2004, tr.395-396.

81

THANH HO¸ KIÓU MÉu1)

1. MôC §ÝCH: Lµm cho ng−êi nghÌo th× ®ñ ¨n.

Ng−êi ®ñ ¨n th× kh¸ giµu

Ng−êi kh¸ giµu th× giµu thªm.

Ng−êi nµo còng biÕt ch÷,

Ng−êi nµo còng biÕt ®oµn kÕt, yªu n−íc.

2. C¸CH LµM: §em tµi d©n, søc d©n, cña d©n lµm lîi cho d©n.

Kh«ng ph¶i ChÝnh phñ xuÊt tiÒn ra lµm. ChÝnh phñ chØ

gióp kÕ ho¹ch cæ ®éng. V× vËy nh÷ng kÕ ho¹ch ®Þa ph−¬ng cã thÓ tù thùc hµnh ®−îc,

cø gióp cho ®ång bµo lµm giµu dÇn, nh− hîp t¸c x·, v.v.. ViÖc g× còng ph¶i tõ viÖc dÔ ®Õn viÖc khã, tõ viÖc gÊp ®Õn viÖc

ho·n, tõ viÖc Ýt tèn tiÒn ®Õn viÖc tèn nhiÒu tiÒn. Nãi tãm l¹i: kÕ ho¹ch ph¶i thiÕt thùc, ph¶i lµm ®−îc. Chí lµm kÕ ho¹ch ®Ñp mÆt, to t¸t, kÓ hµng triÖu nh−ng kh«ng thùc hiÖn ®−îc.

T¡NG GIA S¶N XUÊT

1. ViÖc nµy ChÝnh phñ lµm mét phÇn, ®Ó lµm kiÓu mÉu cho d©n. Mét phÇn ®ång bµo ®Þa ph−¬ng tù lµm lÊy. ChÝnh phñ chØ gióp ý kiÕn.

_______________

1) Trong nguyªn b¶n kh«ng ®Ò ngµy th¸ng. Cã thÓ ®©y lµ nh÷ng ý kiÕn chØ ®¹o cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh sau khi Ng−êi vÒ th¨m Thanh Hãa lÇn ®Çu tiªn (20-2-1947) (BT).


2. PhÇn ChÝnh phñ lµm:

a) ChÝnh phñ xuÊt hai triÖu ®ång (sÏ do Bé Tµi chÝnh giao) ®Ó lµm

2.000 mÉu ®ån ®iÒn (c«ng nh©n, c«ng cô, sóc vËt, gièng m¹, v.v.).

NÕu thÝ nghiÖm nµy thµnh c«ng sÏ lµm thªm.

b) ChÝnh phñ chØ ®Þnh mét ban phô tr¸ch vÒ viÖc nµy: 7 vÞ:

Cô Lª Th−íc - Chñ nhiÖm kiªm thñ quü

Anh Nh©n, kiªm ®èc lý 1.000 mÉu

Cï Huy CËn

Anh B¸ch

§Æng ViÖt Ch©u.

Hai ng−êi n÷a do 5 vÞ trªn cÈn thËn cö thªm. Ban nµy sÏ cã s¾c

lÖnh cña ChÝnh phñ chuÈn y.

c) Hai ®èc lý ph©n c«ng nh−ng ph¶i mËt thiÕt hîp t¸c. NghÜa lµ

mçi ng−êi chuyªn tr¸ch 1.000 mÉu ®Ó thi ®ua nhau cho mau tiÕn bé,

nh−ng vÒ kinh nghiÖm, dông cô, sóc vËt th× ph¶i gióp lÉn nhau.

d) KÕ ho¹ch chung th× Ban trÞ sù bµn víi nhau.

e) TiÒn tiªu ch−a ®Õn 1.000 ®ång th× ph¶i cã biªn lai h¼n hoi

cña ®èc lý, qu¸ 1.000 ®ång th× ph¶i cã toµn ban ký.

f) C«ng nh©n trong ®ån ®iÒn ph¶i cã tæ chøc:

Häc ch÷ quèc ng÷

Häc qu©n sù th−êng thøc

Häc chÝnh trÞ: yªu n−íc, ®oµn kÕt, kh¸ng chiÕn, v.v..

V¡N HO¸

§ång bµo H¹ du cßn h¬n 50% mï ch÷. §ång bµo Th−îng du

90% mï ch÷!

ChÝnh phñ giao cô Lª Th−íc vµ anh §Æng Thai Mai tæ chøc

mét Ban V¨n ho¸ (mêi thªm nh÷ng nhµ trÝ thøc danh väng).

Tr¸ch nhiÖm cña Ban V¨n ho¸: Lµm sao cho ®Õn th¸ng 6 n¨m

1947, sè ng−êi mï ch÷ ph¶i bít 50%.

thanh hãa kiÓu mÉu 83

ChÝnh phñ phô cÊp mét kho¶n tiÒn 100.000 ®ång lµm kinh phÝ

do cô Lª Th−íc gi÷.

Ban V¨n ho¸ ph¶i t×m nh÷ng çch kh«ng cÇn tèn tiÒn mµ häc

®−îc, nh− "gia ®×nh häc hiÖu", "tiÓu gi¸o viªn", c¶ lµng chung g¹o

nu«i mét thÇy gi¸o, v.v..

Kh«ng cã giÊy th× viÕt vµo çt, kh«ng cã bót th× dïng lÏ tre1),

v.v., kh«ng thiÕu g× çch häc mµ kh«ng tèn tiÒn.

*

* *

Ban t¨ng gia s¶n xuÊt Thanh Ho¸ cø lµm viÖc ®Þa ph−¬ng, råi liªn l¹c víi Ban t¨ng gia s¶n xuÊt trung −¬ng.

CÇn cã mét kÕ ho¹ch dÉn thuû nhËp ®iÒn2) cho 120.000 mÉu kia.

B¶n gèc l−u t¹i


_______________

1) LÏ tre (tõ ®Þa ph−¬ng NghÖ An): Mét ®o¹n cµnh tre nhá (BT). 2) DÉn n−íc vµo ruéng (BT).

84

tr¶ LêI PHáNG VÊN CñA B¸o CHIÕN §Êu

1. Hái: Tõ ngµy kh¸ng chiÕn bïng næ, Chñ tÞch lu«n lu«n

m¹nh khoÎ kh«ng?

Tr¶ lêi: C¶m ¬n! Nh− c¸c b¹n tr«ng thÊy, b©y giê t«i bÐo ®á

h¬n tr−íc, mÆc dÇu t«i lu«n lu«n ®i th¨m mÆt trËn nµy ®Õn mÆt

trËn kh¸c, nhiÒu khi ®i mÊy chôc c©y sè, m−a −ít dÇm dÒ, ®−êng

tr¬n nh− mì, mµ còng kh«ng thÊy mÖt.

2. Hái: V× sao Ph¸p ch−a ®iÒu ®×nh víi ta?

Tr¶ lêi: V× thùc d©n Ph¸p ®ang m¬ t−ëng cã thÓ dïng vò lùc

mµ chinh phôc ta. V× hä ch−a hiÓu r»ng: Toµn thÓ d©n ta ®· kiªn

quyÕt kh¸ng chiÕn, ®Ó tranh l¹i quyÒn thèng nhÊt vµ ®éc lËp.

3. Hái: NÕu Ph¸p ®iÒu ®×nh víi mét nhãm ng−êi kh¸c, th× th¸i

®é cña ChÝnh phñ ta sÏ thÕ nµo?

Tr¶ lêi: BÊt kú Ph¸p ®iÒu ®×nh víi ai, nÕu Tæ quèc ta ®−îc

thèng nhÊt ®éc lËp thËt thµ, ®ång bµo ta ®−îc tù do d©n chñ thËt

thµ, th× ChÝnh phñ ta vµ quèc d©n ta sÏ tho¶ thuËn. BÊt kú ai

mµ ph¶n béi quyÒn lîi cña Tæ quèc vµ cña ®ång bµo, th× ChÝnh phñ vµ nh©n d©n ta sÏ coi hä lµ nh÷ng ng−êi ph¶n quèc. Vµ cø

kh¸ng chiÕn.

4. Hái: §èi víi cuéc kh¸ng chiÕn cña qu©n vµ d©n miÒn bÓ, Chñ

tÞch cã c¶m t−ëng nh− thÕ nµo?

Tr¶ lêi: Tuy tr×nh ®é chiÕn ®Êu mçi n¬i cã kh¸c nhau Ýt nhiÒu.

tr¶ lêi pháng vÊn cña b¸o chiÕn ®Êu 85

Nh−ng lßng yªu n−íc vµ chÝ kiªn quyÕt cña toµn thÓ qu©n vµ d©n

miÒn bÓ th× ®Òu rÊt cao. Trong lÞch sö kh¸ng chiÕn cøu quèc, ®ång

bµo miÒn bÓ ®· viÕt mét trang rÊt vÎ vang. Tuy vËy, cµng gÇn ®Õn

th¾ng lîi, cµng nhiÒu b−íc gian nan. Cho nªn ®ång bµo miÒn bÓ,

qu©n còng nh− d©n, ph¶i g¾ng søc thªm, ph¶i g¾ng søc m·i, cho

®Õn cuéc th¾ng lîi hoµn toµn.

T«i nhËn ®−îc rÊt nhiÒu th¬ çc bé ®éi, c¬ quan, ®oµn thÓ vµ

ç nh©n ®ång bµo miÒn bÓ göi cho t«i. TiÕc v× bËn viÖc qu¸,

kh«ng thÓ tr¶ lêi kh¾p. VËy nhê b¸o ChiÕn ®Êu chuyÓn lêi c¶m

¬n vµ lßng th©n ¸i cña t«i cho toµn thÓ ®ång bµo miÒn bÓ, vµ h«n çc ch¸u nhi ®ång.

Tr¶ lêi th¸ng 2-1947.

B¶n ®¸nh m¸y cña

Chñ tÞch Hå ChÝ Minh l−u t¹i

Côc L−u tr÷ V¨n phßng Trung −¬ng §¶ng,


86

göI §åNG BµO TH¦îNG DU

Trong cuéc kh¸ng chiÕn cøu quèc nµy, ®ång bµo thiÓu sè ®· tá lßng nång nµn yªu n−íc. NhiÒu thanh niªn ®· tham gia bé ®éi, oanh liÖt giÕt giÆc. N¬i nµo ®ång bµo nam n÷ còng nhiÖt liÖt tæ chøc tù vÖ, d©n qu©n vµ ®éi du kÝch. Toµn thÓ ®ång bµo ®Òu h¨ng h¸i ñng hé kh¸ng chiÕn. NhiÒu lóc hy sinh c¶ c«ng ¨n viÖc lµm ®Ó gióp ®ì çc viÖc. Lßng dòng c¶m ®ã thËt lµ quý b¸u.

T«i nhËn ®−îc nhiÒu th¬ cña ®ång bµo Thæ, M−êng, Nïng, MÌo, M¸n, v©n v©n, ®Òu nãi kiªn quyÕt ñng hé ChÝnh phñ, kh¸ng chiÕn ®Õn cïng, chèng giÆc thùc d©n, ®Ó gi÷ g×n giang s¬n ®Êt n−íc.

Çc ®ång bµo thiÓu sè ®Òu høa s½n sµng gióp ®ì bé ®éi ®ñ mäi mÆt, vµ sÏ ra søc t¨ng gia s¶n xuÊt, kh«ng kÓ khã nhäc, lµm cho nhiÒu lóa, nhiÒu s¾n, nhiÒu b¾p, nhiÒu khoai.

T«i thay mÆt ChÝnh phñ, c¶m ¬n ®ång bµo, vµ tr©n träng høa r»ng: §Õn ngµy kh¸ng chiÕn th¾ng lîi, ®éc lËp thµnh c«ng, Tæ quèc vµ ChÝnh phñ sÏ lu«n lu«n ghi nhí nh÷ng c«ng lao cña çc ®ång bµo.

T«i göi cho tÊt c¶ ®ång bµo Thæ, M−êng, Nïng, M¸n, MÌo, v©n v©n, lêi chµo th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng.

Hå CHÝ MINH

ViÕt kho¶ng th¸ng 2-1947. B¶n ®¸nh m¸y cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh l−u t¹i Trung t©m L−u tr÷ Quèc gia I, b¶n chôp l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

87

TH¦ GöI ÇC §åNG CHÝ B¾C Bé

Cïng çc ®ång chÝ B¾c Bé,

T«i kh«ng cã th× giê gÆp çc ®ång chÝ ®Ó phª b×nh, kiÓm th¶o vµ

bµn b¹c c«ng viÖc chung. TiÕc v× hoµn c¶nh kh«ng tiÖn. VËy t«i cã

mÊy lêi dÆn çc ®ång chÝ nh− sau, mong çc ®ång chÝ chó ý:

1. Trong lóc d©n téc ®ang ë ng· t− ®−êng, chÕt hay sèng,

mÊt hay cßn, mçi ®ång chÝ vµ toµn c¶ ®oµn thÓ ph¶i ®em tÊt c¶

tinh thÇn vµ lùc l−îng ra ®Ó ®−a toµn d©n quay vÒ mét h−íng,

nh»m vµo mét môc ®Ých: ®¸nh ®uæi thùc d©n Ph¸p vµ lµm cho

n−íc thèng nhÊt vµ ®éc lËp.

V× vËy mçi mét ®ång chÝ vµ toµn c¶ ®oµn thÓ ph¶i: s¸ng suèt,

kh«n khÐo, cÈn thËn, kiªn quyÕt, siªng n¨ng, nhÊt trÝ.

2. Cuéc tr−êng kú kh¸ng chiÕn nµy tøc lµ d©n téc çch mÖnh

®Õn tr×nh ®é tèi cao. Trong lóc nµy t− t−ëng vµ hµnh ®éng cña mçi

mét ®ång chÝ rÊt cã quan hÖ ®Õn toµn quèc. NÕu mét ng−êi s¬ suÊt,

mét viÖc s¬ suÊt lµ cã thÓ háng viÖc to; sai mét ly ®i mét dÆm.

V× vËy chóng ta ph¶i kiªn quyÕt tÈy s¹ch nh÷ng khuyÕt ®iÓm

sau ®©y:

a) §Þa ph−¬ng chñ nghÜa.

ChØ ch¨m chó lîi Ých cña ®Þa ph−¬ng m×nh mµ kh«ng nh×n ®Õn

lîi Ých cña toµn bé. Lµm viÖc ë bé phËn nµo chØ biÕt bªnh vùc vun

®¾p cho bé phËn Êy. Do khuyÕt ®iÓm ®ã mµ sinh ra nh÷ng viÖc,

xem qua th× nh− kh«ng quan hÖ g× mÊy, kú thùc rÊt cã h¹i ®Õn kÕ


ho¹ch chung. ThÝ dô, muèn lÊy tÊt c¶ çn bé vµ vËt liÖu cho ®Þa

ph−¬ng m×nh, kh«ng b»ng lßng ®Ó cÊp trªn ®iÒu ®éng çn bé vµ vËt

liÖu ®Õn nh÷ng n¬i cÇn thiÕt.

b) ãc bÌ ph¸i.

Ai hÈu víi m×nh th× dï nãi kh«ng ®óng còng nghe, tµi kh«ng cã

còng dïng. Ai kh«ng hÈu víi m×nh th× dï cã tµi còng d×m hä

xuèng, hä ph¶i mÊy còng kh«ng nghe.

§ã lµ mét khuyÕt ®iÓm rÊt cã h¹i. Nã lµm cho ®oµn thÓ mÊt

çn bé, kÐm nhÊt trÝ, th−êng háng viÖc. §ã lµ mét chøng bÖnh rÊt

nguy hiÓm.

c) ãc qu©n phiÖt quan liªu.

Khi phô tr¸ch ë mét vïng nµo th× nh− mét «ng vua con ë ®Êy,

tha hå h¸ch dÞch, ho¹nh hoÑ. §èi víi cÊp trªn th× xem th−êng, ®èi

víi cÊp d−íi cËy quyÒn lÊn ¸p. §èi víi quÇn chóng ra vÎ quan çch

lµm cho quÇn chóng sî h·i. Çi ®Çu ãc "«ng t−íng, bµ t−íng" Êy ®·

g©y ra bao ¸c c¶m, bao chia rÏ, lµm cho cÊp trªn xa cÊp d−íi, ®oµn

thÓ xa nh©n d©n.

d) ãc hÑp hßi.

Chóng ta ph¶i nhí r»ng: ng−êi ®êi ai còng cã chç hay chç dë.

Ta ph¶i dïng chç hay cña ng−êi vµ gióp ng−êi ch÷a chç dë. Dïng

ng−êi còng nh− dïng gç. Ng−êi thî khÐo th× gç to, nhá, th¼ng,

cong, ®Òu tuú chç mµ dïng ®−îc.

T− t−ëng hÑp hßi, th× hµnh ®éng còng hÑp hßi, th× nhiÒu thï Ýt

b¹n. Ng−êi mµ hÑp hßi Ýt kÎ gióp. §oµn thÓ mµ hÑp hßi kh«ng thÓ

ph¸t triÓn.

e) Ham chuéng h×nh thøc.

ViÖc g× còng kh«ng xÐt ®Õn kÕt qu¶ thiÕt thùc, cÇn kÝp, chØ

nh»m vÒ h×nh thøc bÒ ngoµi, chØ muèn ph« tr−¬ng cho oai. ThÝ dô,

ngµy nay tËp qu©n sù, cèt lµ biÕt b¾n sóng, dïng dao, nÐm lùu

®¹n, dïng ®Þa thÕ, khÐo mß ®ªm, khÐo trinh th¸m, nãi tãm l¹i: cèt

tËp cho mäi ng−êi biÕt ®¸nh du kÝch. ThÕ mµ cã nhiÒu n¬i chØ ®Ó

th− göi çc ®ång chÝ b¾c bé 89

th× giê tËp "mét hai, mét hai". ThÕ th× kh¸c g× tËp lÔ nh¹c ®Ó ®i

ch÷a ch¸y.

NhiÒu n¬i, nh÷ng h×nh thøc tuyªn truyÒn cæ ®éng chØ biÕt kÎ

khÈu hiÖu, tr−ng cê biÓn vµ trang hoµng nhµ th«ng tin tuyªn

truyÒn cho ®Ñp, lËp chßi diÔn thuyÕt chØ lµm v×, cßn hµng ngµy

kh«ng chÞu gÇn gòi quÇn chóng ®Ó gi¶i thÝch cho hä hiÓu chu ®¸o

nh÷ng chñ tr−¬ng cña ®oµn thÓ.

f) Lµm viÖc lèi bµn giÊy.

ThÝch lµm viÖc b»ng giÊy tê thËt nhiÒu. Ngåi mét n¬i chØ tay

n¨m ngãn kh«ng chÞu xuèng ®Þa ph−¬ng kiÓm tra c«ng t¸c vµ ®Ó

chØ v¹ch nh÷ng kÕ ho¹ch thi hµnh chØ thÞ, nghÞ quyÕt cña ®oµn thÓ

cho chu ®¸o. Nh÷ng chØ thÞ, nghÞ quyÕt cÊp trªn göi xuèng çc ®Þa

ph−¬ng cã thùc hiÖn ®−îc hay kh«ng, çc ®ång chÝ còng kh«ng biÕt

®Õn. Çi lèi lµm viÖc nh− vËy rÊt cã h¹i. Nã lµm cho chóng ta

kh«ng ®i s¸t phong trµo, kh«ng hiÓu râ ®−îc t×nh h×nh bªn d−íi,

cho nªn phÇn nhiÒu chñ tr−¬ng cña chóng ta kh«ng thi hµnh ®−îc

®Õn n¬i ®Õn chèn.

g) V« kû luËt, kû luËt kh«ng nghiªm.

Trong nh÷ng vïng chiÕn tranh lan ®Õn, mét sè ®ång chÝ ®· tù

tiÖn bá ®Þa ph−¬ng m×nh ch¹y sang vïng kh¸c lµm viÖc mµ kh«ng

hÒ cã sù quyÕt ®Þnh cña ®oµn thÓ, cña cÊp trªn. Nh− vËy çc ®ång

chÝ kh«ng nh÷ng ®· biÓu lé tinh thÇn kÐm cái, viÖc nµo dÔ hay −a

thÝch th× lµm, viÖc nµo khã kh¨n kh«ng −a thÝch th× bá, mµ çc

®ång chÝ l¹i cßn tá ra khinh th−êng kû luËt cña ®oµn thÓ lµm rèi

lo¹n hµng ngò cña ®oµn thÓ.

NhiÒu n¬i çc ®ång chÝ ph¹m lçi, nh−ng kh«ng bÞ trõng ph¹t

xøng ®¸ng, cã ®ång chÝ bÞ h¹ tÇng c«ng t¸c n¬i nµy, ®i n¬i kh¸c l¹i

ë nguyªn cÊp cò hay chØ bÞ h¹ tÇng c«ng t¸c theo h×nh thøc, nh−ng

vÉn ë cÊp bé cò lµm viÖc.

Cã ®ång chÝ ®¸ng ph¶i trõng ph¹t, nh−ng v× c¶m t×nh nÓ nang

chØ phª b×nh, c¶nh ço qua loa cho xong chuyÖn. ThËm chÝ cßn cã


n¬i che ®Ëy cho nhau, tha thø lÉn nhau, lõa dèi cÊp trªn, giÊu

giÕm ®oµn thÓ. Thi hµnh kû luËt nh− vËy lµm cho c¸c ®ång chÝ

kh«ng nh÷ng kh«ng biÕt söa lçi m×nh mµ cßn khinh th−êng kû

luËt. Tai h¹i h¬n n÷a nÕu kû luËt cña ®oµn thÓ láng lÎo, nh÷ng

phÇn tö ph¶n ®éng sÏ cã c¬ héi chui vµo hµng ngò ta ®Ó ph¸ ho¹i

®oµn thÓ ta.

h) Ých kû, hñ ho¸.

Cã nh÷ng ®ång chÝ cßn gi÷ ãc ®Þa vÞ, cè tranh cho ®−îc uû viªn

nµy, chñ tÞch kia. Cã nh÷ng ®ång chÝ lo ¨n ngon mÆc ®Ñp, lo chiÕm

cña c«ng lµm cña t−, lîi dông ®Þa vÞ vµ c«ng t¸c cña m×nh mµ bu«n

b¸n ph¸t tµi, lo viÖc riªng h¬n viÖc c«ng. §¹o ®øc c¸ch m¹ng thÕ

nµo, d− luËn chª bai thÕ nµo còng mÆc.

Cã nh÷ng ®ång chÝ hay cã tÝnh kiªu ng¹o, tù m·n, cho m×nh lµ

cùu chÝnh trÞ ph¹m, lµ ng−êi cña MÆt trËn th× giái h¬n ai hÕt, ai

còng kh«ng b»ng m×nh. VÉn biÕt nhµ pha ®Õ quèc lµ n¬i huÊn

luyÖn, vÉn biÕt ViÖt Minh lµ mét ®oµn thÓ gåm nh÷ng ng−êi yªu

n−íc, ch¨m lo viÖc cøu n−íc. Nh−ng h¼n r»ng ngoµi ViÖt Minh cßn

biÕt bao nhiªu ng−êi hay, ng−êi giái mµ ViÖt Minh ch−a tæ chøc

®−îc. V¶ l¹i nÕu chÝnh trÞ ph¹m, nÕu ng−êi cña MÆt trËn lµ giái

h¬n ai hÕt th× nh÷ng ng−êi kh«ng cã h©n h¹nh ë tï, nh÷ng ng−êi

ch−a vµo MÆt trËn ®ã lµ v« tµi v« dông c¶ sao?

Mçi mét ®ång chÝ ta ph¶i cã th¸i ®é khiªm tèn, cµng cùu, cµng

giái, cµng ph¶i khiªm tèn, ph¶i cã lßng cÇu tiÕn bé, ph¶i nhí c©u

nãi cña «ng thÇy chóng ta: "Ph¶i häc, häc thªm, häc m·i"1). Tù

m·n, tù tóc lµ co m×nh l¹i, kh«ng cho m×nh tiÕn bé thªm.

Cã nh÷ng ®ång chÝ cßn gi÷ thãi "mét ng−êi lµm quan c¶ hä

®−îc nhê", ®em bµ con, b¹n h÷u ®Æt vµo chøc nµy viÖc kia, lµm

_______________

1) ý c©u cña Lªnin. Xem V.I.Lªnin: Toµn tËp, Nxb. TiÕn bé, M¸txc¬va,

1978, tiÕng ViÖt, t.45, tr. 444 (BT).

th− göi çc ®ång chÝ b¾c bé 91

®−îc hay kh«ng, mÆc kÖ. Háng viÖc ®oµn thÓ chÞu, cèt cho bµ con,

b¹n h÷u cã ®Þa vÞ lµ ®−îc.

VÉn biÕt çc ®ång chÝ nãi chung cã nhiÒu −u ®iÓm nh−: nhÉn

n¹i, chÞu khã, th¸o v¸t, nhiÒu s¸ng kiÕn. §ã lµ nh÷ng tÝnh rÊt quý

b¸u. Nã lµm c¨n b¶n cho nh÷ng tÝnh tèt kh¸c ph¸t triÓn. Nh−ng

trong thêi kú khã kh¨n nÆng nÒ nµy, chØ cã nh÷ng −u ®iÓm Êy mµ

th«i, còng ch−a ®ñ. Çc ®ång chÝ cÇn ph¶i ®em c¨n b¶n tèt ®ã mµ

kiªn quyÕt kh¾c phôc nh÷ng khuyÕt ®iÓm võa kÓ trªn th× chóng ta

míi ch¾c ®i ®Õn hoµn toµn th¾ng lîi.

3. Çc ®ång chÝ ph¶i cè lµm sao cho ®−îc nh÷ng ®iÒu nµy:

a) §oµn thÓ ph¶i qu©n sù ho¸, t− t−ëng vµ hµnh ®éng ph¶i

tuyÖt ®èi nhÊt trÝ. §oµn thÓ lµ ®¹o qu©n tiªn phong. NÕu lóc xung

phong mµ ng−êi nãi thÕ nµy, kÎ nãi thÕ kia, kÌn thæi ng−îc, trèng

®¸nh xu«i th× cßn mong g× th¾ng trËn. Ch¼ng nh÷ng ®oµn thÓ ta

ph¶i nhÊt trÝ mµ qu©n, d©n, chÝnh còng ph¶i nhÊt trÝ.

b) Trong çc c¬ quan chØ huy chän ng−êi ph¶i ®Ých ®¸ng, quyÒn

h¹n ph¶i ph©n minh, ph¶i liªn l¹c mËt thiÕt, hîp t¸c chÆt chÏ, ph¶i

tuyÖt ®èi tr¸nh çi tÖ l¹m quyÒn, bao biÖn, xung ®ét, phï diÖn1) vµ

suy tþ kh«ng phô tr¸ch.

Lóc nµy, vÊn ®Ò c¬ quan chØ huy rÊt quan träng. Cö ng−êi vµo

®ã ph¶i cÈn thËn, nh−ng khi ®· cö råi, th× ph¶i tuyÖt ®èi phôc

tïng, cÊp d−íi ph¶i nghe cÊp trªn, cã thÕ c«ng viÖc míi ch¹y.

c) Ph¶i gi÷ v÷ng giao th«ng liªn l¹c gi÷a çc tØnh, çc khu vµ

gi÷a Trung Bé víi Nam Bé vµ B¾c Bé.

Giao th«ng lµ m¹ch m¸u cña mäi viÖc, giao th«ng t¾c th× viÖc

g× còng khã. Giao th«ng tèt th× viÖc g× còng dÔ dµng.

Mong çc ®ång chÝ mang toµn bé tinh thÇn çch m¹ng mµ kh¾c

_______________

1) Phï diÖn: VÎ ngoµi, mÆt ngoµi. ë ®©y nªn hiÓu Chñ tÞch Hå ChÝ Minh nh¾c nhë lµ ph¶i tr¸nh lèi lµm viÖc h×nh thøc, kh«ng cã chÊt l−îng, kh«ng hiÖu qu¶ (BT).


phôc c¸c khuyÕt ®iÓm, ph¸t triÓn c¸c −u ®iÓm, ®ång t©m hiÖp lùc,

®oµn kÕt néi bé, më réng hµng ngò, chÊn chØnh c«ng t¸c ®Ó l·nh

®¹o toµn d©n h¨ng h¸i kh¸ng chiÕn ®Ó ®i ®Õn th¾ng lîi vÎ vang.



Hå CHÝ MINH

In trong s¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña Hå Chñ tÞch, Nxb. Sù thËt, Hµ Néi, 1958, t.I, tr.149-153.

93

TH¦ GöI ÇC §åNG CHÝ TRUNG Bé

Cïng çc ®ång chÝ Trung Bé,

H«m t«i vµo Thanh, t«i cã ý ®i gÆp çc ®ång chÝ ®Ó phª b×nh,

kiÓm th¶o vµ bµn b¹c c«ng viÖc chung. TiÕc v× hoµn c¶nh kh«ng

tiÖn. VËy t«i cã mÊy lêi dÆn çc ®ång chÝ nh− sau nµy, mong çc

®ång chÝ chó ý:

1. Trong lóc d©n téc ®ang ë trªn ng· t− ®−êng, chÕt hay sèng,

mÊt hay cßn, mçi mét ®ång chÝ vµ toµn c¶ §oµn thÓ ph¶i ®em tÊt

c¶ tinh thÇn vµ lùc l−îng ra ®Ó ®−a toµn d©n quay vÒ mét h−íng,

nh»m vµo mét ®Ých: ®¸nh ®uæi thùc d©n Ph¸p, lµm cho n−íc ®−îc thèng nhÊt vµ ®éc lËp.

V× vËy, mçi mét ®ång chÝ vµ toµn c¶ §oµn thÓ ph¶i:

S¸ng suèt, kh«n khÐo,

CÈn thËn, kiªn quyÕt,

Siªng n¨ng, nhÊt trÝ.

2. Cuéc tr−êng kú kh¸ng chiÕn nµy tøc lµ d©n téc çch mÖnh

®Õn tr×nh ®é tèi cao. Trong lóc nµy, t− t−ëng vµ hµnh ®éng cña mçi

mét ®ång chÝ rÊt quan hÖ ®Õn toµn quèc. NÕu mét ng−êi s¬ suÊt,

mét viÖc s¬ suÊt lµ cã thÓ háng viÖc to; sai mét ly ®i mét dÆm.

V× vËy, ta ph¶i kiªn quyÕt tÈy s¹ch nh÷ng khuyÕt ®iÓm sau nµy: a) §Þa ph−¬ng chñ nghÜa: ChØ ch¨m chó lîi Ých cña ®Þa ph−¬ng

m×nh mµ kh«ng nh×n ®Õn lîi Ých cña toµn bé. Do khuyÕt ®iÓm ®ã

mµ sinh ra nh÷ng viÖc, xem qua th× h×nh nh− kh«ng quan hÖ g×

mÊy, kú thùc rÊt cã h¹i ®Õn kÕ ho¹ch chung. ThÝ dô: muèn gi÷ lÊy


tÊt c¶ çn bé vµ vËt liÖu cho ®Þa ph−¬ng m×nh, kh«ng b»ng lßng ®Ó

cÊp trªn ®iÒu ®éng çn bé vµ vËt liÖu ®Õn nh÷ng n¬i cÇn kÝp.

b) ãc bÌ ph¸i: Ai hÈu víi m×nh th× dï nãi kh«ng ®óng còng

nghe, tµi kh«ng cã còng dïng. Ai kh«ng th©n víi m×nh th× dï hä cã

tµi còng t×m çch d×m hä xuèng, hä nãi ph¶i mÊy còng kh«ng nghe.

§ã lµ mét khuyÕt ®iÓm rÊt cã h¹i. Nã lµm cho §oµn thÓ mÊt

çn bé, kÐm nhÊt trÝ, th−êng háng viÖc. §ã lµ mét chøng bÖnh rÊt

nguy hiÓm.

c) C« ®éc hÑp hßi: Chóng ta ph¶i nhí r»ng: ng−êi ®êi ai còng cã

chç hay chç dë. Ta ph¶i dïng chç hay cña ng−êi vµ gióp ng−êi söa

ch÷a chç dë. Dïng ng−êi còng nh− dïng gç. Ng−êi thî khÐo th× gç

to, nhá, th¼ng, cong ®Òu tuú chç mµ dïng ®−îc.

T− t−ëng hÑp hßi th× hµnh ®éng còng hÑp hßi. T− t−ëng hÑp

hßi th× nhiÒu thï mµ Ýt b¹n (nh− vÊn ®Ò t«n gi¸o). Ng−êi mµ hÑp

hßi th× Ýt kÎ gióp. §oµn thÓ mµ hÑp hßi th× kh«ng ph¸t triÓn.

d) Ham chuéng h×nh thøc: ViÖc g× kh«ng xÐt ®Õn çi kÕt qu¶

thiÕt thùc, cÇn kÝp, chØ ch¨m vÒ h×nh thøc bªn ngoµi, chØ muèn ph«

tr−¬ng cho oai. ThÝ dô: ngµy nay tËp qu©n sù, cèt nhÊt lµ biÕt b¾n

sóng, dïng dao, nÐm lùu ®¹n, dïng ®Þa thÕ, khÐo mß ®ªm, khÐo do

th¸m; nãi tãm l¹i: cèt tËp cho mäi ng−êi biÕt ®¸nh du kÝch. ThÕ mµ

cã nhiÒu n¬i chØ ®Ó thêi giê tËp "mét hai, mét hai". ThÕ th× kh¸c g×

tËp lÔ nh¹c ®Ó ®i ch÷a ch¸y. L¹i nh− chµo cê th× b¾t ng−êi ta dõng

xe l¹i, b¾t mÆc ¸o dµi, v.v.. Lµm h×nh thøc nh− thÕ, kÕt qu¶ chØ

lµm cho d©n o¸n.

e) Ých kû, kiªu ng¹o, v.v.. ThËm chÝ cã n¬i, cã nh÷ng ®ång chÝ

cßn gi÷ ãc ®Þa vÞ, cè tranh lµm cho ®−îc uû viªn nµy, chñ tÞch kia.

Cßn cã nh÷ng ®ång chÝ chØ lo ¨n ngon, mÆc ®Ñp, lo ph¸t tµi, lo

chiÕm cña c«ng lµm cña t−, ®¹o ®øc çch mÖnh thÕ nµo, d− luËn

chª bai thÕ nµo còng mÆc.

Cã nh÷ng ®ång chÝ cßn gi÷ thãi "mét ng−êi lµm nªn c¶ hä ®−îc

nhê", ®em bµ con b»ng h÷u vµo chøc nµy viÖc kia, lµm ®−îc, kh«ng

th− göi çc ®ång chÝ trung bé 95

®−îc mÆc kÖ. Háng viÖc ®· cã ®oµn thÓ chÞu, cèt cho bµ con, b¹n

h÷u cã ®Þa vÞ lµ ®−îc.

Cã n¬i, çc ®ång chÝ ch¼ng nh÷ng kh«ng phª b×nh gióp nhau

söa ®æi, mµ l¹i che ®Ëy cho nhau, tha thø cho nhau, giÊu c¶ ®oµn

thÓ. Thµnh thö cµng ngµy cµng hñ ho¸, cµng háng viÖc.

Cßn nh÷ng ®ång chÝ hay cã tÝnh kiªu ng¹o, tù m·n, tù tóc, cho

m×nh lµ cùu ®ång chÝ, cùu chÝnh trÞ ph¹m th× giái h¬n ai hÕt, ai

còng kh«ng b»ng m×nh. VÉn biÕt nhµ pha ®Õ quèc lµ mét tr−êng

huÊn luyÖn. Nh−ng c«ng t¸c thùc tÕ lµ mét tr−êng thi; v¶ l¹i, nÕu

cùu chÝnh trÞ ph¹m lµ giái h¬n hÕt, th× nh÷ng ®ång chÝ kh«ng cã

"h©n h¹nh" ë tï, nh÷ng ®ång chÝ míi ®Òu v« tµi v« dông c¶ sao.

Mçi mét ®ång chÝ ta ph¶i cã th¸i ®é khiªm tèn, cµng cao, cµng

giái, cµng khiªm tèn, ph¶i cã lßng cÇu tiÕn bé. Ph¶i nhí c©u nãi cña

«ng thÇy chóng ta: "Ph¶i häc thªm, ph¶i häc m·i". Tù m·n, tù tóc

lµ bã m×nh l¹i, kh«ng cho m×nh tiÕn bé thªm.

VÉn biÕt çc ®ång chÝ Trung Bé nãi chung th× cã nhiÒu −u ®iÓm

nh−: nhÉn n¹i, chÞu khã, kiªn quyÕt, th¸o v¸t, nhiÒu s¸ng kiÕn. §ã

lµ nh÷ng tÝnh rÊt quý b¸u. Nã lµm c¨n b¶n cho nh÷ng tÝnh tèt

kh¸c ph¸t triÓn. Nh−ng trong thêi kú khã kh¨n nÆng nÒ nµy, chØ cã

nh÷ng −u ®iÓm Êy th«i còng ch−a ®ñ. Çc ®ång chÝ cÇn ph¶i ®em

c¨n b¶n tèt ®ã mµ kiªn quyÕt kh¾c phôc cho nh÷ng khuyÕt ®iÓm

võa kÓ trªn, th× chóng ta míi ch¾c ®i ®Õn hoµn toµn th¾ng lîi.

Çc ®ång chÝ l¹i ph¶i lµm cho ®−îc nh÷ng ®iÒu nµy:

- §oµn thÓ ph¶i qu©n sù ho¸, t− t−ëng vµ hµnh ®éng ph¶i tuyÖt

®èi nhÊt trÝ. §oµn thÓ lµ ®¹o qu©n tiÒn phong. NÕu lóc xung phong

mµ ng−êi nãi thÕ nµy, kÎ muèn thÕ kh¸c, kÌn thæi ng−îc, trèng

®¸nh xu«i th× cßn mong g× th¾ng trËn.

Ch¼ng nh÷ng §oµn thÓ ta ph¶i nhÊt trÝ mµ qu©n, d©n, chÝnh

còng ph¶i nhÊt trÝ.

- Trong çc c¬ quan chØ huy, chän ng−êi ph¶i ®Ých ®¸ng, quyÒn

h¹n ph¶i ph©n minh, liªn l¹c ph¶i mËt thiÕt, hîp t¸c ph¶i chÆt chÏ,


ph¶i tuyÖt ®èi tr¸nh çi lèi l¹m quyÒn, bao biÖn, xung ®ét, phï

diÖn vµ suy tþ, kh«ng phô tr¸ch.

- Ph¶i gi÷ v÷ng nh÷ng giao th«ng liªn l¹c gi÷a çc tØnh, çc

khu vµ gi÷a Trung Bé víi Nam Bé, B¾c Bé. Giao th«ng lµ m¹ch m¸u cña mäi viÖc.

Giao th«ng t¾c th× viÖc g× còng khã.

Giao th«ng tèt th× viÖc g× còng dÔ dµng.

Mong çc ®ång chÝ ®em toµn bé tinh thÇn çch mÖnh mµ

kh¾c phôc khuyÕt ®iÓm, ph¸t triÓn çc −u ®iÓm, ®ång t©m hiÖp

lùc, ®oµn kÕt néi bé, më réng hµng ngò, chÊn chØnh c«ng t¸c ®Ó

l·nh ®¹o toµn d©n h¨ng h¸i vµo trËn kh¸ng chiÕn ®i ®Õn th¾ng

lîi vÎ vang.


Hå CHÝ MINH

ViÕt n¨m 1947. In trong s¸ch Hå Chñ tÞch víi quª h−¬ng, Ban Nghiªn cøu LÞch sö §¶ng NghÖ An, 1970, tr.20-23.

97

th¦ GöI §åNG BµO TOµN QUèC1)

Cïng quèc d©n ®ång bµo,

Chóng ta ®· ®o¸n biÕt tr−íc r»ng mét ngµy kia ®Þch sÏ cè chiÕm çc thµnh thÞ vµ çc ®−êng giao th«ng.

Qu¶ nhiªn mÊy h«m nay, ®Þch b¾t ®Çu lµm vËy. §Þch lµm nh− vËy ®Ó tuyªn truyÒn víi thÕ giíi. Nh−ng ®ång thêi nã g©y nh÷ng ®iÒu kiÖn cã lîi cho ta sau nµy. V× ®Þch cµng r¶i ra nhiÒu n¬i th× lùc l−îng ®Þch cµng máng m¶nh. Ta cµng s½n c¬ héi mµ ®¸nh du kÝch ®Ó tiªu diÖt nã dÇn dÇn, ®Ó ®i ®Õn th¾ng lîi cuèi cïng.

§Þch ®Õn ®©u th× nã giÕt h¹i cïng ph¸ ®Õn ®ã. D©n ta kh«ng khái cùc khæ gian nan. Nh−ng cã t¹m thêi khæ råi míi cã s−íng vÒ sau.

Trong mét cuéc kh¸ng chiÕn l©u dµi, t¹m thêi th¾ng hay b¹i lµ viÖc th−êng. Cèt lµ cuéc th¾ng lîi cuèi cïng.

Chóng ta kh«ng hoang mang. Chóng ta ph¶i nhÉn n¹i, ph¶i c−¬ng quyÕt. Th¾ng lîi cuèi cïng nhÊt ®Þnh vÒ tay ta.



_______________

1) Th− göi sau trËn Ph¸p tÊn c«ng ra çc khu vùc xung quanh Hµ Néi (BT).

98

TH¦ GöI §åNG BµO HËU PH¦¥NG

Cïng ®ång bµo hËu ph−¬ng,

Lóc nµy, nhiÒu ®ång bµo ph¶i t¶n c−, ®Ó tr¸nh sù giÕt h¹i, d©m

hiÕp cña ®Þch.

Trong lóc t¶n c−, kh«ng khái mÖt nhäc ®ãi kh¸t. VËy ®ång bµo t¶n c− ®i ®Õn ®©u, th× ®ång bµo ë n¬i ®ã - tr−íc

hÕt lµ çc ban hµnh chÝnh, çc ban t¶n c−, anh em thanh niªn, chÞ

em phô n÷, çc ch¸u nhi ®ång - cÇn ph¶i an ñi hä, gióp ®ì hä. Cã

c¬m gióp c¬m, cã ch¸o gióp ch¸o. Ýt nhÊt còng cã mét b¸t n−íc chÌ,

mét lêi th©n ¸i gäi lµ tá nghÜa ®ång t×nh.

"NhiÔu ®iÒu phñ lÊy gi¸ g−¬ng,

Ng−êi trong mét n−íc ph¶i th−¬ng nhau cïng".

TuyÖt ®èi chí lîi dông dÞp nµy, mµ ®èi víi ®ång bµo t¶n c−,

mua rÎ b¸n ®¾t, hoÆc lµm khã dÔ.

Mçi mét ®ång bµo ph¶i s½n lßng b¸c ¸i, ph¶i c− xö cho xøng ®¸ng lµ con Rång ch¸u Tiªn.




99

TH¦ GöI QUèC HéI Vµ NH¢N D¢N PH¸P

Quèc héi Ph¸p s¾p th¶o luËn vÒ vÊn ®Ò ViÖt Nam. T«i thÊy cÇn tr×nh bµy tr−íc Quèc héi vµ nh©n d©n Ph¸p sù thËt vÒ vÊn ®Ò nµy. V× tÊt nhiªn çc ng−êi ®¹i diÖn Ph¸p ë §«ng D−¬ng sÏ t×m çch tr×nh bµy çc viÖc x¶y ra theo lèi riªng cña hä ®Ó lµm sai l¹c d− luËn vµ tr¸nh tr¸ch nhiÖm.

Sù thËt nh− thÕ nµy: 1. MÆc dÇu 80 n¨m ®au khæ lÇm than d−íi chÕ ®é thùc d©n,

d©n téc ViÖt Nam vÉn ham chuéng lý t−ëng cña n−íc Ph¸p vµ vÉn mÕn yªu d©n téc Ph¸p. Cho nªn, sau khi giµnh l¹i ®−îc ®éc lËp, d©n ViÖt Nam ®· ký víi n−íc Ph¸p Tho¶ hiÖp ngµy 6-3-194610, tiÕp ®ãn th©n thiÖn qu©n ®éi Ph¸p trªn ®Êt n−íc m×nh, vµ råi l¹i ký T¹m −íc ngµy 14-9-1946. D©n ViÖt Nam ®· cam kÕt t«n träng nh÷ng quyÒn lîi kinh tÕ vµ v¨n ho¸ Ph¸p ë ViÖt Nam.

2. Nh−ng ng−êi ®¹i diÖn ®Çu tiªn cña n−íc Ph¸p ë §«ng D−¬ng lµ §« ®èc Ti¬ri §¸cgi¨ngli¬ ®· nhÊt thiÕt coi rÎ nh÷ng tho¶ hiÖp ®ã. «ng ®· tiÕp tôc chiÕn tranh ë Nam Bé vµ ë Nam Trung Bé. ¤ng ®· lËp ra çi ChÝnh phñ Nam Kú vµ çi n−íc Céng hoµ Nam Kú11 gi¶ hiÖu, môc ®Ých ®Ó chia sÎ n−íc chóng t«i. ¤ng ®· triÖu tËp héi nghÞ §µ L¹t thø hai12 ®Ó ph¸ cuéc héi nghÞ Ph«ngtenn¬bl«13 cã nhiÖm vô gi¶i quyÕt mét çch vÜnh cöu vÊn ®Ò giao thiÖp ViÖt - Ph¸p. ¤ng ®· tæ chøc viÖc phong to¶ cöa bÓ H¶i Phßng ®Ó bãp nghÑt chóng t«i vÒ mÆt kinh tÕ. ¤ng ®· ra lÖnh chiÕm ®ãng H¶i Phßng, L¹ng S¬n vµ nhiÒu n¬i kh¸c. ¤ng ®· xui giôc qu©n ®éi Ph¸p g©y ra nh÷ng vô l−u huyÕt hµng ngµy.


Nãi tãm l¹i, «ng ®· ¸p dông mét chÝnh s¸ch vò lùc, mét chÝnh

s¸ch x©m l¨ng, sau cïng ®· cã kÕt qu¶ lµ ®−a tíi cuéc chiÕn tranh

hiÖn t¹i.

3. Trong cuéc thÕ giíi ®¹i chiÕn võa qua, trong khi thùc d©n

Ph¸p hµng phôc tr−íc ph¸t xÝt NhËt B¶n, nh©n d©n ViÖt Nam ®·

chiÕn ®Êu chèng NhËt, bªn c¹nh çc n−íc §ång minh14. Nhê søc

tranh ®Êu, d©n ViÖt Nam ®· giµnh l¹i ®−îc ®éc lËp vµ theo ®óng

HiÕn ch−¬ng §¹i T©y D−¬ng vµ Cùu Kim S¬n ®· thµnh lËp nÒn

D©n chñ Céng hoµ, d©n ViÖt Nam muèn sèng tù do vµ lµm viÖc

trong hoµ b×nh. D©n ViÖt Nam mong ®−îc hîp t¸c th©n ¸i víi d©n téc Ph¸p.

4. ChÝnh s¸ch "b¾t n¹t" cña çc ng−êi ®¹i diÖn Ph¸p ë §«ng

D−¬ng ®· b¾t chóng t«i ph¶i chÞu ®ùng cuéc chiÕn tranh nµy.

ChiÕn tranh chång chÊt ®æ n¸t vµ tang tãc lªn trªn ®Êt n−íc chóng

t«i, nh−ng chóng t«i c−¬ng quyÕt chÞu mäi sù hy sinh ®Ó bªnh vùc

nh÷ng nguyÖn väng vµ quyÒn lîi cña chóng t«i.

Chóng t«i muèn ®éc lËp vµ thèng nhÊt.

Chóng t«i muèn céng t¸c víi d©n téc Ph¸p trong khèi Liªn

hiÖp Ph¸p.

Chóng t«i muèn hoµ b×nh ®Ó kiÕn thiÕt l¹i n−íc chóng t«i. Quèc héi vµ nh©n d©n Ph¸p cÇn ph¶i lµm cho cuéc chiÕn tranh

huynh ®Ö t−¬ng tµn nµy chÊm døt, cÇn ph¶i gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ViÖt -

Ph¸p mét çch xøng ®¸ng víi n−íc Ph¸p míi.

5. Tõ ngµy 2-3-1947, ®Ó g©y ¶nh h−ëng víi Quèc héi vµ nh©n

d©n Ph¸p, qu©n ®éi Ph¸p ®· cè chiÕm thµnh phè Hµ §«ng vµ vµi

lµng kh¸c. Hä ®· ®o¹t ®−îc nh÷ng g×? Hä ®· ®o¹t ®−îc nh÷ng

®èng g¹ch vôn vµ gio than. Nh−ng tr¸i l¹i, hä ®· më ®Çu cho thêi

kú chiÕn tranh du kÝch tèn kÐm vµ ¸c h¹i, cã thÓ kÐo dµi tíi 10

hay 20 n¨m.

6. Chóng t«i mong muèn nh÷ng ®iÒu sau ®©y: Chóng t«i muèn n−íc chóng t«i ®éc lËp vµ toµn vÑn l·nh thæ. Chóng t«i muèn hoµ

b×nh ®Ó kiÕn thiÕt l¹i n−íc nhµ. Quèc héi vµ nh©n d©n Ph¸p,

th− göi quèc héi vµ nh©n d©n ph¸p 101

ChÝnh phñ Ph¸p cÇn ph¶i lµm chÊm døt cuéc chiÕn tranh huynh

®Ö t−¬ng tµn vµ tai h¹i nµy. N−íc Mü ®· thõa nhËn ®éc lËp cña

Phi LuËt T©n, n−íc Anh ®· thõa nhËn nÒn ®éc lËp cña Ên §é.

N−íc Ph¸p, x−a nay vÉn bªnh vùc cho tù do c¸c d©n téc, ph¶i cã

mét cö chØ t−¬ng tù ®èi víi ViÖt Nam. M¸u Ph¸p vµ ViÖt ch¶y ®·

nhiÒu. ChiÕn tranh kh«ng nªn kÐo dµi n÷a. ChiÕn tranh kh«ng

®−a ®Õn ®©u c¶. Chóng t«i s½n sµng lËp l¹i hoµ b×nh. ChØ cÇn Quèc

héi vµ nh©n d©n Ph¸p cã mét cö chØ th©n thiÖn.


Hå CHÝ MINH


102

TH− GöI ÇC ¤NG PH¹M V¡N B¹CH Vµ NGUYÔN V¡N T¢Y1)

Chó B¹ch, chó T©y vµ çc ®ång chÝ, T«i göi lêi chóc anh em m¹nh khoÎ vµ g¾ng søc. Çc viÖc sÏ do

N. thuËt l¹i2). Chóng ta cèt ®oµn kÕt, s¸ng suèt, kh«n khÐo, kiªn quyÕt, th× chóng ta nhÊt ®Þnh th¾ng lîi. Dï gay go mÊy, chóng ta còng kh«ng sî, kh«ng hoang mang, v× chóng ta ®· biÕt tr−íc nh÷ng sù gay go khèn n¹n ®ã. V× chóng ta tù tin ®ñ søc kh¾c phôc nã. Vµ v× chóng ta ch¾c th¾ng lîi cuèi cïng sÏ vÒ tay ta.

D−íi ®©y lµ mét çch gi¶i thÝch rÊt gi¶n ®¬n, dÔ hiÓu vÒ con ®−êng tr−êng kú kh¸ng chiÕn, viÕt ra cho anh em dïng.


Hå Ta: th¾ng lîi th¾ng lîi

t¹m th¾ng

gay go Ph¸p: thÊt b¹i thÊt b¹i


ViÖn Hå ChÝ Minh.

_______________

1) ¤ng Ph¹m V¨n B¹ch vµ «ng NguyÔn V¨n T©y phô tr¸ch Phßng Nam Bé (trùc thuéc ChÝnh phñ), thµnh lËp th¸ng 1-1946, cã nhiÖm vô tæ chøc chi viÖn søc ng−êi, søc cña cho cuéc kh¸ng chiÕn ë Nam Bé (BT).

2) N. cã thÓ lµ «ng Hoµng H÷u Nam (BT).

103

ý KIÕN VÒ LêI TUY£N Bè CñA THñ T¦íNG PH¸P RAMA§I£1)

Trong lóc nµy, ch¼ng nh÷ng vËn mÖnh d©n téc ViÖt Nam, mµ

c¶ vËn mÖnh khèi Liªn hiÖp Ph¸p, vËn mÖnh, ¶nh h−ëng vµ lîi

quyÒn Ph¸p ë ¸ §«ng, thËm chÝ nh− Thñ t−íng Rama®iª ®· nãi,

mét bé phËn vËn mÖnh cña sù ®éc lËp cña n−íc Ph¸p, ®ang chê

®−îc gi¶i quyÕt.

Trong lêi nãi cña Thñ t−íng Rama®iª, t«i chØ chó träng c©u

nµy: Thñ t−íng nãi r»ng n−íc Ph¸p kh«ng ph¶n ®èi nguyÖn väng

thèng nhÊt cña ng−êi ViÖt Nam.

NÕu thËt nh− vËy, nÕu ChÝnh phñ Ph¸p chÝnh thøc tuyªn bè

mét çch ®−êng hoµng thõa nhËn ViÖt Nam thèng nhÊt vµ ®éc lËp

vµ b¶o ®¶m thùc hµnh chÝnh s¸ch ®ã, th× çc vÊn ®Ò sÏ gi¶i quyÕt

dÔ dµng. TiÕc r»ng ChÝnh phñ Ph¸p mét mÆt th× nãi nh− thÕ, mét

mÆt th× cè søc dïng vò lùc.

NÕu chiÕn tranh kÐo dµi, th× khèi Liªn hiÖp Ph¸p còng háng,

lîi quyÒn Ph¸p ë ¸ §«ng còng mÊt, n−íc ta sÏ bÞ tµn ph¸ tiªu

®iÒu. Nh−ng dï tiªu ®iÒu ®Õn ®©u, non n−íc nµy vÉn lµ non n−íc

_______________

1) Ngµy 9-3-1947, phãng viªn çc b¸o ViÖt Nam ®Õn pháng vÊn Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, xin Ng−êi cho biÕt ý kiÕn vÒ lêi tuyªn bè cña Thñ t−íng Ph¸p Rama®iª, ngµy 6-3-1947 (BT).


ViÖt Nam. Trªn ®èng x−¬ng m¸u, trªn ®èng tro tµn, thanh niªn ta,

con ch¸u ta, sÏ x©y dùng mét n−íc ViÖt Nam hoµn toµn ®éc lËp.



Hµ Néi, 1958, t.I, tr.161.

105


Cïng ®Æc ph¸i viªn Huúnh,

1- Chó nãi víi UBHC tØnh: gäi lµng V¹n H¶i (!) cho hä ®¶m b¶o 4 ng−êi cßn bÞ gi÷ l¹i trong ®¸m 7 ng−êi vÒ ¸n s¸t nh©n. B¶o lµng lµm giÊy cam ®oan, bao giê ChÝnh phñ xÐt hái, th× lµng ph¶i ®em 4 ng−êi ®ã ra ®Ó toµ ¸n xÐt hái.

Gi¶i thÝch cho mäi ng−êi biÕt r»ng: §ã lµ do lßng khoan hång cña ChÝnh phñ vµ do sù tËn t©m cña cô Tõ. VÒ sau, ph¶i tr¸nh nh÷ng cö ®éng phi ph¸p nh− thÕ.

2- Chó bá bøc th− sau nµy vµo phong b× tö tÕ, råi ®−a ®Õn cho cô Tõ1). 3- Xong c¸c viÖc, chó ®iÖn vÒ b¸o c¸o. Vµ göi th− cho t«i biÕt

viÖc gióp ®ì ®ång bµo t¶n c− ®· gióp ®ì ®ång bµo thÕ nµo.


Hå CHÝ MINH T«i göi lêi th¨m cô Ng« Tö H¹ vµ vÞ BÝ th− cña cô Tõ.


_______________

1) Th− göi Gi¸m môc Lª H÷u Tõ, ngµy 10-3-1947 (in trong tËp nµy, tr. 106) (BT).

106


Cô Gi¸m môc Lª H÷u Tõ,

Th−a cô,

T«i ®−îc tin cô chÞu khã ®i nhiÒu n¬i, kªu gäi ®ång bµo l−¬ng -

gi¸o ®oµn kÕt, ra søc ñng hé ChÝnh phñ, kh¸ng chiÕn cøu quèc,

®−îc nhiÒu kÕt qu¶. T«i thµnh thËt c¶m ¬n cô.

Sau khi ta gÆp nhau ë Nho Quan, t«i ®· ra lÖnh th¶ 7 ng−êi

mµ cô muèn l·nh vÒ.

Cßn 7 ng−êi bÞ b¾t, v× ¸n hiÒm nghi giÕt ng−êi, th× th¶ ra 3

ng−êi, gi÷ l¹i 4 ng−êi.

Nh− t«i ®· høa víi cô, nay t«i ra lÖnh cho lµng ®¶m b¶o c¶ 4

ng−êi kia vÒ, bao giê ChÝnh phñ cÇn xÐt hái, th× lµng ph¶i ®−a hä

ra. Xin cô gi¶i thÝch cho ®ång bµo biÕt.

§Þch cã kÕ ho¹ch: lôc qu©n thao v©y1), kh«ng qu©n nh¶y dï,

h¶i qu©n ®æ bé, ®Ó tÊn c«ng ta b»ng c¸ch chíp nho¸ng. V× vËy,

®−êng s¸, cÇu cèng c¸c n¬i ®· ph¸ ho¹i, ®Ó ng¨n qu©n ®Þch.

Nh− cô ®· høa víi t«i: bao giê v× chiÕn thuËt mµ cÇn ph¸ cÇu

Tr× ChÝnh, th× cô sÏ b¶o ®ång bµo ®Þa ph−¬ng Ph¸t DiÖm tù ph¸

giïm. VËy nhê cô b¸o cho ®ång bµo ph¸ cÇu Êy ®i. §ång thêi, lµm

mét cÇu phao b»ng tre, ®Ó d©n ®i l¹i cho tiÖn. §Õn khi cÊp b¸ch, sÏ

_______________

1) Cã lÏ lµ bao v©y (BT).

th− göi gi¸m môc lª h÷u tõ 107

ph¸ cÇu phao. T«i ch¾c ®ång bµo ë ®ã hiÓu ®¹i nghÜa vµ nghe lêi cô,

sÏ h¨ng h¸i lµm viÖc ®ã, ®Ó gióp søc vµo c«ng cuéc b¶o vÖ Tæ quèc. Mét lÇn n÷a, c¶m ¬n cô, chóc cô lu«n lu«n m¹nh khoÎ vµ xin

cô nhËn lêi chµo th©n ¸i cña t«i.

Ngµy 10 th¸ng 3 n¨m 1947 Hå CHÝ MINH

B¶n ®¸nh m¸y cña Chñ tÞch

Hå ChÝ Minh l−u t¹i Trung t©m

L−u tr÷ Quèc gia I, b¶n chôp


108

göi bé néi vô

Cïng Bé Néi vô,

Trong lóc ®Þch tiÕn c«ng, nhiÒu n¬i çc Uû ban hµnh chÝnh hoÆc bèi rèi kh«ng biÕt ®èi phã thÕ nµo, hoÆc véi vµng dêi ®i chç kh¸c. Kh«ng chuÈn bÞ, kh«ng s½n sµng. Lµm cho d©n hoang mang. V× thÕ mµ d©n lµng A t¶n c− ®Õn lµng B. D©n lµng B l¹i t¶n c− ®Õn lµng A. Kh«ng cã kÕ ho¹ch, tæ chøc. Kh«ng ai chØ ®¹o, gióp ®ì.

Bé Néi vô cÇn ph¶i cñng cè ngay çc Uû ban hµnh chÝnh l¹i. Ph¶i cã chØ thÞ râ rµng, nh÷ng n¬i ®Þch ®ang chiÕm ®ãng, nh÷ng n¬i ®Þch ®i qua, vµ nh÷ng n¬i ®Þch cã thÓ ®Õn, th× çc Uû ban hµnh chÝnh ph¶i lµm thÕ nµo. V« luËn thÕ nµo, çc Uû ban hµnh chÝnh kh«ng ®−îc bá d©n b¬ v¬.

Bé Néi vô cÇn ph¸i ng−êi ®Õn nh÷ng vïng ®Þch ®ang chiÕm, mét lµ ®Ó gi÷ v÷ng tinh thÇn cña d©n, lµm cho d©n biÕt ChÝnh phñ kh«ng quªn hä. Hai lµ gi¶i thÝch nhiÖm vô vµ kÕ ho¹ch cho çc Uû ban hµnh chÝnh, vµ ®iÒu tra nh÷ng ng−êi bÊt lùc, th× ph¶i cÊt chøc ®i, t×m ng−êi kh¸ h¬n thay vµo.

Bé Néi vô cÇn ph¶i cïng ®Æc ph¸i viªn t¶n c− th¶o luËn ®Ó ®Þnh çc h¹ng, nh− h¹ng A ph¶i t¶n c− l©u dµi, B t¶n c− t¹m thêi, C ph¶i chuÈn bÞ t¶n c−. Bµy kÕ ho¹ch, ®Þnh ph−¬ng h−íng, vµ t×m çch gióp ®ì cho mçi mét h¹ng.

ViÖc nµy cÇn lµm ngay.

Ngµy 10 th¸ng 3 n¨m 1947 hå chÝ minh


109

§êI SèNG MíI

ViÕt xong ngµy 20-3-1947.

Ký tªn: T©n Sinh. Ban Trung −¬ng vËn ®éng

§êi sèng míi15 xuÊt b¶n n¨m 1947.

Theo s¸ch do Ban Trung

−¬ng vËn ®éng §êi sèng míi

xuÊt b¶n.

111

Tùa

Trong lóc kh¸ng chiÕn cøu quèc chóng ta ph¶i ®ång thêi kiÕn

quèc. Thùc hµnh ®êi sèng míi lµ mét ®iÒu cÇn kÝp cho c«ng cuéc

cøu quèc vµ kiÕn quèc.

Anh T¢N SINH viÕt quyÓn "§êi sèng míi" mét c¸ch v¾n t¾t, râ

rµng, thiÕt thùc, dÔ hiÓu. §ã lµ mét quyÓn s¸ch nhá, chØ râ b−íc

®−êng ®êi sèng míi.

T«i mong ®ång bµo ta mçi ng−êi cã mét quyÓn §êi sèng míi ®Ó xem, ®Ó hiÓu, ®Ó thùc hµnh ®êi sèng míi.

Nh− thÕ, chóng ta nhÊt ®Þnh sÏ tiÕn bé lín.

Hå CHÝ MINH


I

HáI: Trong lóc nµy, ng−êi th× lo ®¸nh giÆc, ng−êi th× lo ph¸

ho¹i, ng−êi th× lo t¶n c−, toµn d©n ai còng khã nhäc vÊt v¶. Kªu gäi

thùc hµnh ®êi sèng míi, ch¼ng kh«ng hîp thêi sao?

§¸P: Hîp thêi l¾m. ChÝnh trong lóc nµy cµng ph¶i thùc hµnh

®êi sèng míi lµ CÇn, KiÖm, Liªm, ChÝnh. Qu©n ®éi ph¶i siªng tËp, siªng ®¸nh. Nh©n d©n t¨ng gia s¶n

xuÊt, ph¶i siªng lµm, th× kh¸ng chiÕn ch¾c ch¾n th¾ng lîi, thÕ cho nªn ph¶i CÇn.

Binh sÜ ph¶i tiÕt kiÖm ®¹n d−îc, mçi viªn ®¹n mét tªn thï.

Nh©n d©n ph¶i tiÕt kiÖm vËt liÖu, míi gióp ®−îc bé ®éi vµ ®ång bµo

t¶n c−. ThÕ cho nªn ph¶i KiÖm. Mäi ng−êi ®Òu trong s¹ch, kh«ng tham lam, kh«ng ®em cña

c«ng dïng vµo viÖc t−, th× mäi viÖc míi ch¹y. Cho nªn ai còng ph¶i Liªm.

Mçi ng−êi quèc d©n ®Òu ph¶i v× n−íc quªn nhµ, h¨ng h¸i ñng hé kh¸ng chiÕn, ra søc t¨ng gia s¶n xuÊt, trõ diÖt bän b¸n n−íc h¹i d©n quyÕt lµm cho Tæ quèc thèng nhÊt ®éc lËp. ThÕ lµ ChÝnh. Do ®ã th× biÕt, ®êi sèng míi lóc nµy rÊt hîp thêi.

II

HáI: Sao gäi lµ ®êi sèng míi? §¸P: §êi sèng míi kh«ng ph¶i çi g× cò còng bá hÕt, kh«ng

ph¶i çi g× còng lµm míi. Çi g× cò mµ xÊu, th× ph¶i bá. ThÝ dô: Ta ph¶i bá hÕt tÝnh l−êi

biÕng, tham lam. Çi g× cò mµ kh«ng xÊu, nh−ng phiÒn phøc th× ph¶i söa ®æi

l¹i cho hîp lý. ThÝ dô: §¬m cóng, c−íi hái qu¸ xa xØ, ta ph¶i gi¶m bít ®i.

®êi sèng míi 113

Çi g× cò mµ tèt, th× ph¶i ph¸t triÓn thªm. ThÝ dô: Ta ph¶i t−¬ng

th©n t−¬ng ¸i, tËn trung víi n−íc, tËn hiÕu víi d©n h¬n khi tr−íc.

Çi g× míi mµ hay, th× ta ph¶i lµm. ThÝ dô: ¡n ë cho hîp vÖ

sinh, lµm viÖc cho cã ng¨n n¾p.

Lµm thÕ nµo cho ®êi sèng cña d©n ta, vËt chÊt ®−îc ®Çy ®ñ

h¬n, tinh thÇn ®−îc vui m¹nh h¬n. §ã lµ môc ®Ých ®êi sèng míi.

III

HáI: §êi sèng míi viÖc ®Çu hÕt1) lµ g×?

§¸P: BÊt kú ai, muèn sèng th× ph¶i cã bèn ®iÒu2) ¨n, mÆc, ë, ®i l¹i.

Muèn cã c¬m ¨n, ¸o mÆc, nhµ ë, ®−êng ®i, th× ph¶i lµm. Tõ

tr−íc ®Õn giê, ta vÉn cã lµm, vÉn cã c¬m, ¸o, nhµ, ®−êng s¸. Nh−ng

v× lµm ch−a hîp lý cho nªn sè ®«ng d©n ta ¨n ®ãi, mÆc r¸ch, nhµ

cöa chËt hÑp, ®−êng s¸ gËp ghÒnh.

Ng−êi nghÌo khæ th× nhiÒu, ng−êi no Êm th× Ýt. §êi sèng míi

kh«ng ph¶i cao xa g×, còng kh«ng ph¶i khã kh¨n g×. Nã kh«ng b¶o

ai ph¶i hy sinh chót g×.

Nã chØ söa ®æi nh÷ng viÖc rÊt cÇn thiÕt, rÊt phæ th«ng, trong ®êi sèng cña mäi ng−êi, tøc lµ söa ®æi çch ¨n, çch mÆc, çch ë,

çch ®i l¹i, çch lµm viÖc.

Söa ®æi ®−îc nh÷ng ®iÒu ®ã, th× mäi ng−êi ®Òu ®−îc h−ëng h¹nh

phóc. Mµ ch¾c söa ®æi ®−îc, v× nã kh«ng cã g× lµ gay go, khã lµm.

IV

HáI: Nh÷ng ng−êi giµu, ®· s½n sung s−íng kh«ng cÇn lµm ®êi

_______________

1) ViÖc tr−íc tiªn (BT). 2) ë çc trang sau, t¸c gi¶ nãi n¨m ®iÒu: ¨n, mÆc, ë, ®i l¹i vµ lµm

viÖc (BT).


sèng míi. Nh÷ng ng−êi nghÌo, kh«ng tiÒn, kh«ng cña, th× lµm ®êi

sèng míi thÕ nµo?

§¸P: Kh«ng ph¶i nh− vËy, cµng giµu cã, cµng cÇn lµm ®êi

sèng míi. NÕu mét m×nh no Êm, mµ nì ®Ó ®ång bµo xung quanh

®ãi rÐt, ®Õn khi giÆc c−íp lung tung, th× dï giµu còng kh«ng h−ëng

®−îc. L¹i thÝ dô: NÕu ng−êi giµu kh«ng gióp cho d©n nghÌo ¨n ë

®óng vÖ sinh, ®Õn khi cã bÖnh dÞch th× ng−êi giµu còng khã sèng.

NghÌo mµ lµm ®êi sèng míi th× cã ngµy trë nªn ®Çy ®ñ. Tôc

ng÷ nãi: "Tay siªng lµm, th× hµm cã nhai". Siªng lµm lµ mét trong

bèn ®iÒu ®êi sèng míi.

V× cã lµm th× nhÊt ®Þnh cã ¨n. Tôc ng÷ l¹i nãi: "§ãi cho s¹ch,

r¸ch cho th¬m", m×nh dï nghÌo, ai cÊm m×nh ¨n ë s¹ch sÏ? S¹ch sÏ

tøc lµ mét phÇn ®êi sèng míi. S¹ch sÏ th× Ýt ®au èm. Søc khoÎ th×

lµm ®−îc viÖc, lµm ®−îc viÖc th× cã ¨n. Xem ®ã th× biÕt r»ng ai

còng nªn lµm ®êi sèng míi.

V

HáI: KhÈu hiÖu ®êi sèng míi ra mét n¨m nay ®· cã kÕt qu¶ ch−a?

§¸P: §· cã kÕt qu¶. Trong nhiÒu lµng, çc cô phô l·o ®· gi¶m

bít viÖc cóng tÕ; ®em tiÒn ®ã hoÆc gióp b×nh d©n häc vô, hoÆc lµm

viÖc Ých chung. D©n ta ph¶i biÕt ¬n çc cô ®· h¨ng h¸i lµm g−¬ng

nh− thÕ.

NhiÒu n¬i, chÞ em phô n÷ ®· söa ®æi çch ¨n mÆc gän gµng, ®·

biÕt chung nhau nu«i gµ, nu«i lîn.

NhiÒu n¬i, thãi cê b¹c, say s−a, hót x¸ch, trém c¾p gi¶m bít

rÊt nhiÒu.

§ã lµ nh÷ng kÕt qu¶ ®Çu. Tuy vËy kÕt qu¶ nh− thÕ ch−a ®ñ.

Cßn thiÕu nhiÒu l¾m. Mçi ®ång bµo, bÊt kú giµ trÎ, g¸i trai, giµu

nghÌo, cÇn ph¶i cè g¾ng, lµm cho ®êi sèng míi lan kh¾p c¶ n−íc.

Lóc ®ã míi cã thÓ nãi r»ng: Chóng ta ®· thùc hµnh ®êi sèng míi.


VI

HáI: §êi sèng míi cã mÊy thø?

§¸P: Nãi chung, th× ®êi sèng míi cã thÓ chia lµm hai thø. Mét

lµ ®êi sèng míi riªng, tõng ng−êi. Hai lµ ®êi sèng míi chung, tõng

nhãm ng−êi, nh− çc bé ®éi, çc nhµ m¸y, çc tr−êng häc, çc c«ng

së, v.v.. Mçi ng−êi, mçi ®oµn thÓ l¹i ph¶i theo c«ng viÖc, nghÒ nghiÖp

cña m×nh, mµ lµm ®êi sèng míi cho hîp víi hoµn c¶nh. Nh−ng bÊt

kú ng−êi nµo, ®oµn thÓ nµo, còng kh«ng ngoµi n¨m viÖc lµ: ¨n,

mÆc, ë, ®i, lµm.

ThÝ dô: Mét em nhi ®ång, khi ë nhµ th× siªng gióp ®ì cha mÑ,

anh em, ¨n ë s¹ch sÏ, kh«ng gÆp ®©u n»m ®ã, kh«ng gÆp g× ¨n nÊy,

kh«ng Øa bËy, ®¸i bËy.

Lóc ®Õn tr−êng, th× siªng häc, gi÷ kû luËt, biÕt tiÕt kiÖm giÊy

bót, yªu anh em.

Lóc ra ®−êng th× biÕt gióp ®ì gia ®×nh çc chiÕn sÜ, an ñi ®ång bµo t¶n c−, biÕt gi÷ bÝ mËt, biÕt chó ý nh÷ng kÎ l¹ mÆt, ®Ò phßng

ViÖt gian.

Nh÷ng viÖc ®ã kh«ng cã g× lµ khã, em bÐ nµo còng cã thÓ lµm.

Mµ ®ã tøc lµ ®êi sèng míi cña çc em nhi ®ång.

VII

HáI: TrÎ em nh− thÕ cßn ng−êi lín th× sao?

§¸P: Lóc nµy ®ang kh¸ng chiÕn, çi g× còng hiÕm. Kh¸ng chiÕn th¾ng lîi råi, th× ph¶i kiÕn thiÕt. Lóc kh¸ng chiÕn còng nh−

khi kiÕn quèc, d©n ta cÇn ph¶i tiÕt kiÖm, nh÷ng çi g× kh«ng cÇn

thiÕt lµm th× ph¶i bít ®i, bá ®i, míi cã thÓ tù cÊp, tù tóc. ThÝ dô:

§µn «ng kh«ng cã cæ cån, ca v¸t còng kh«ng h¹i g×. §µn bµ kh«ng

cã son phÊn, xuyÕn vßng còng vÉn sèng ®−îc. VËy th× nh÷ng thø

®ã vµ çc thø xa xØ kh¸c ta ph¶i bá ®i.


L¹i thÝ dô: Phô n÷ ta mÆc rÊt dµi. §i, ch¹y hoÆc lµm viÖc ®· khã, l¹i tèn nhiÒu v¶i. Hai çi ¸o dµi cã thÓ lµm thµnh ba çi ¸o v¾n. N−íc ta c¶ giµ lÉn trÎ cã 10 triÖu phô n÷. TÝnh ®æ ®ång cÇn ®Õn 25 triÖu th−íc v¶i may ¸o. Theo thêi gi¸, 25 triÖu th−íc v¶i ®ång lÇm lóc nµy còng ®Õn 1.000 triÖu ®ång. NÕu phô n÷ ta kh«ng ham mÆc ¸o dµi nh− b©y giê th× tù m×nh ®i ®øng lµm viÖc ®· tiÖn, l¹i sÎn ®−îc 200 triÖu ®ång ®Ó gióp viÖc kiÕn quèc. V× vËy, phô n÷ ta bá çch ¨n mÆc l−ît th−ît, tøc lµ lµm ®êi sèng míi.

ViÖc nãi trªn ch¼ng khã g×. Phô n÷ ai còng lµm ®−îc. Mµ ®ã tøc lµ mét viÖc trong ®êi sèng míi cña phô n÷.

VIII

HáI: §êi sèng míi víi viÖc t¨ng gia s¶n xuÊt, quan hÖ víi nhau thÕ nµo?

§¸P: ViÖc t¨ng gia s¶n xuÊt còng nh− mäi viÖc kh¸c, ®Òu rÊt quan hÖ víi ®êi sèng míi.

T¨ng gia s¶n xuÊt tøc lµ mét bé phËn trong ®êi sèng míi. Cã tinh thÇn ®êi sèng míi, th× t¨ng gia s¶n xuÊt míi chãng thµnh c«ng. Mµ t¨ng gia s¶n xuÊt cã thµnh c«ng, th× ®êi sèng míi dÔ thùc hiÖn.

Muèn t¨ng gia s¶n xuÊt, mäi ng−êi ph¶i CÇn, ph¶i KiÖm. Kh«ng CÇn, th× phÝ thêi giê nhiÒu mµ s¶n xuÊt ®−îc Ýt. Kh«ng KiÖm th× lµm ®−îc bao nhiªu, dïng hÕt bÊy nhiªu, rót côc còng nh− s¶n xuÊt Ýt. T¨ng gia s¶n xuÊt Ých riªng cho m×nh mµ còng Ých chung cho c¶ n−íc. NÕu kh«ng cã tinh thÇn Liªm vµ ChÝnh, nÕu tham lam Ých kû, th× kh«ng thÓ ph¸t ®¹t viÖc t¨ng gia s¶n xuÊt. V× vËy, t¨ng gia s¶n xuÊt vµ ®êi sèng míi ph¶i ®i ®«i víi nhau, kh«ng thÓ l×a nhau.

IX

HáI: Riªng mét ng−êi mµ nãi, th× ®êi sèng míi lµ thÕ nµo? §¸P: Do nhiÒu ng−êi nhãm l¹i mµ thµnh lµng. Do nhiÒu lµng


nhãm l¹i mµ thµnh n−íc. NÕu ng−êi nµy còng xÊu, ng−êi kia còng

xÊu, th× thµnh lµng xÊu, n−íc hÌn. NÕu mçi ng−êi ®Òu tèt, th×

thµnh lµng tèt, n−íc m¹nh. Ng−êi lµ gèc cña lµng n−íc. NÕu mäi

ng−êi ®Òu cè g¾ng lµm ®óng ®êi sèng míi, th× d©n téc nhÊt ®Þnh sÏ

phó c−êng.

B©y giê lÊy mét ng−êi chung mµ nãi, nghÜa lµ mét ng−êi quèc

d©n ViÖt Nam, kh«ng kú giµu hay nghÌo, giµ hay trÎ, g¸i hay trai,

th× ®êi sèng míi ®¹i kh¸i gåm mÊy ®iÓm sau nµy:

VÒ tinh thÇn, mét lµ sèt s¾ng yªu Tæ quèc. ViÖc g× lîi cho n−íc,

ph¶i ra søc lµm. ViÖc g× h¹i ®Õn n−íc, ph¶i hÕt søc tr¸nh. Hai lµ s½n lßng c«ng Ých. BÊt kú viÖc to viÖc nhá, cã Ých chung

th× ph¶i h¨ng h¸i lµm. ThÝ dô: ThÊy mét ngµnh gai n»m gi÷a

®−êng, ta lÊy vÊt ®i, cho ng−êi kh¸c khái dÉm ph¶i. ThÕ còng lµ

c«ng Ých. Hy sinh tµi s¶n gióp kh¸ng chiÕn, ®ång bµo t¶n c−, di c−,

còng lµ c«ng Ých.

Ba lµ m×nh h¬n ng−êi th× chí kiªu c¨ng.

Ng−êi h¬n m×nh, th× chí nÞnh hãt.

ThÊy cña ng−êi th× chí tham lam.

§èi cña m×nh th× chí bñn xØn.

Çch ¨n mÆc ph¶i s¹ch sÏ, gi¶n ®¬n, chÊt ph¸c, chí l−ît th−ît, xa xØ, loÌ loÑt.

Çch lµm viÖc, ph¶i siªng n¨ng, cã ng¨n n¾p, cã tinh thÇn phô

tr¸ch, ®· lµm viÖc g×, th× lµm cho kú ®−îc, lµm ®Õn n¬i ®Õn chèn.

Chí lµm dèi.

Çch c− xö, ®èi víi ®ång bµo th× nªn thµnh thùc, th©n ¸i, s½n

lßng gióp ®ì.

BiÕt ham häc. Tr−íc hÕt lµ häc ch÷, häc lµm tÝnh. BiÕt ch÷,

biÕt tÝnh, th× lµm viÖc g× còng dÔ dµng h¬n. Mét ng−êi kh«ng biÕt

ch÷, biÕt tÝnh th× nh− nöa mï nöa qu¸ng. BiÕt råi, ta häc thªm.

Ngoµi ra, cßn biÕt bao nhiªu ®iÒu cÇn häc. ViÖc thÕ giíi rÊt nhiÒu, häc kh«ng bao giê hÕt. Ng−êi cã häc míi cã tiÕn bé. Cµng

häc cµng tiÕn bé.


§ã lµ ®êi sèng míi cña mét ng−êi. Thö hái cã g× cao xa, khã

kh¨n kh«ng? Kh«ng cã g× lµ khã. Kh«ng cÇn th«ng minh tµi trÝ,

miÔn lµ m×nh muèn lµm, cã chÝ lµm th× nhÊt ®Þnh lµm ®−îc. Ai

còng lµm nh− thÕ, th× tù nhiªn n−íc ViÖt Nam ta trë nªn mét n−íc

míi, mét n−íc v¨n minh.

X

HáI: §êi sèng míi trong mét nhµ nªn thÕ nµo?

§¸P: Mçi ng−êi lµm ®óng theo ®êi sèng míi th× ®êi sèng míi

trong mét nhµ còng dÔ dµng th«i. Còng nh− mçi viªn ®¸ tr¬n tru

v÷ng ch¾c, th× chØ cÇn mét Ýt v«i lµ ®¾p thµnh mét bøc t−êng tèt.

VÒ tinh thÇn, th× ph¶i trªn thuËn, d−íi hoµ, kh«ng thiªn t−, thiªn

¸i. Bá thãi mÑ chång hµnh h¹ nµng d©u, d× ghÎ ghÐt bá con chång.

VÒ vËt chÊt, tõ ¨n mÆc ®Õn viÖc lµm, ph¶i ¨n ®Òu, tiªu sßng. Cã

kÕ ho¹ch, cã ng¨n n¾p.

C−íi hái, giç TÕt nªn gi¶n ®¬n, tiÕt kiÖm.

Trong nhµ ngoµi v−ên, lu«n lu«n s¹ch sÏ gän gµng.

§èi víi xãm giÒng, ph¶i th©n mËt vµ s½n lßng gióp ®ì. §èi víi

viÖc lµng viÖc n−íc, ph¶i h¨ng h¸i lµm g−¬ng.

Ng−êi trong nhµ ai còng biÕt ch÷.

Lu«n lu«n cè g¾ng, lµm cho nhµ m×nh thµnh mét nhµ kiÓu

mÉu trong lµng.

§êi sèng míi trong nhµ, ®¹i kh¸i lµ nh− thÕ. §ã còng kh«ng cã

g× lµ khã, kh«ng cÇn tèn tiÒn, tèn c«ng. Cã chÝ lµm lµ lµm ®−îc. Mµ

mét nhµ nh− thÕ, nhÊt ®Þnh ph¶i ph¸t ®¹t.

XI

HáI: §êi sèng míi trong mét lµng nªn thÕ nµo?

§¸P: Trong mét lµng, nhµ th× cã nhµ giµu, nhµ võa, nhµ


nghÌo. Ng−êi th× cã ng−êi tèt, ng−êi võa, ng−êi kÐm. Häc th× cã kÎ

th«ng, kÎ võa, kÎ dèt. Hai h¹ng trªn ph¶i t×m çch gióp ®ì, c¶m

ho¸ h¹ng thø ba.

C«ng viÖc lµm ¨n th× cã nghÒ lµm ruéng, nghÒ thñ c«ng vµ

nghÒ bu«n b¸n. Ph¶i t×m çch gióp ®ì lÉn nhau. Tèt nhÊt lµ tæ

chøc hîp t¸c x·, th× nghÒ nµo còng dÔ t¨ng gia s¶n xuÊt. V×

nhiÒu ng−êi ®«ng søc, th× tèn th× giê Ýt, mµ kÕt qu¶ nhanh h¬n,

nhiÒu h¬n.

VÒ v¨n ho¸, ph¶i lµm cho c¶ lµng ®Òu biÕt ch÷, biÕt ®¹o ®øc vµ

tr¸ch nhiÖm cña c«ng d©n. VÒ phong tôc, ph¶i cÊm h¼n say s−a, cê b¹c, hót x¸ch, bîm

b·i, trém c¾p. Ph¶i t×m çch lµm cho kh«ng cã ®¸nh chöi nhau,

kiÖn ço nhau. Lµm cho lµng m×nh thµnh mét lµng "phong

thuÇn tôc mü".

VÒ vÖ sinh, ®−êng s¸ ph¶i s¹ch sÏ. Ao t¾m giÆt, giÕng n−íc

uèng ph¶i ph©n biÖt vµ s¨n sãc cÈn thËn. Nh÷ng ao hå kh«ng cÇn

th× lÊp ®i, cho ®ì muçi.

Ph¶i cã cÇu xia chung, hoÆc cÇu xia riªng tõng nhµ. §· khái

h«i thèi, ruåi nhÆng, l¹i cã ph©n tèt.

Trong lóc kh¸ng chiÕn, lµng m×nh cã tiÓu ®éi du kÝch, ph¶i ra søc gióp viÖc ph¸ ho¹i ®Ó ng¨n ®Þch. Ph¶i cÈn thËn ®Ò phßng ViÖt

gian, gióp ®ì bé ®éi, gióp ®ì ®ång bµo t¶n c−, di c−.

Ph¶i tæ chøc nh÷ng héi quÇn chóng, nh÷ng héi Cøu quèc16, héi

Liªn hiÖp quèc d©n17.

Nãi tãm l¹i, vÒ tæ chøc, vÒ s¶n xuÊt, vÒ vÖ sinh, vÒ v¨n ho¸, vÒ

kh¸ng chiÕn, viÖc g× lµng m×nh còng cã thÓ lµm kiÓu mÉu cho çc

lµng xung quanh.

Muèn nh− thÕ, mét çch tèt nhÊt lµ tæ chøc thi ®ua. Ng−êi nµy

thi ®ua víi ng−êi kh¸c. Nhµ nµy thi ®ua víi nhµ kh¸c. Lµng nµy

thi ®ua víi lµng kh¸c. Ai h¬n th× ®−îc nh©n d©n kÝnh träng vµ ChÝnh phñ khen th−ëng. Nh− vËy, ai còng h¨ng h¸i. Çn bé cña

lµng ph¶i lµ ng−êi trong s¹ch, c«ng b×nh, th¹o viÖc, cã thÓ lµm


g−¬ng cho d©n lµng; cã thÓ hy sinh lîi Ých riªng cho lîi Ých chung.

Trong n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ, d©n cã quyÒn lùa chän

nh÷ng çn bé nh− thÕ.

XII

HáI: ThÕ nµo lµ ®êi sèng míi trong mét tr−êng häc?

§¸P: Trong mét tr−êng häc, çc thÇy nªn thi nhau t×m çch

d¹y sao cho dÔ hiÓu, dÔ nhí, nhanh chãng vµ thiÕt thùc. Çc trß nªn ®ua nhau häc. §ång thêi, biÕt tiÕt kiÖm giÊy bót,

biÕt gi÷ kû luËt.

Tõ tiÓu häc, trung häc, cho ®Õn ®¹i häc, lµ n¬i rÌn luyÖn nhi ®ång vµ thanh niªn. ãc nh÷ng ng−êi tuæi trÎ trong s¹ch nh− mét tÊm lôa tr¾ng. Nhuém xanh th× nã sÏ xanh. Nhuém ®á th× nã sÏ ®á. V× vËy sù häc tËp ë trong tr−êng cã ¶nh h−ëng rÊt lín cho t−¬ng lai cña thanh niªn, vµ t−¬ng lai cña thanh niªn tøc lµ t−¬ng lai cña n−íc nhµ.

V× vËy, cèt nhÊt lµ ph¶i d¹y cho häc trß biÕt yªu n−íc, th−¬ng nßi. Ph¶i d¹y cho hä cã chÝ tù lËp, tù c−êng, quyÕt kh«ng chÞu thua kÐm ai, quyÕt kh«ng chÞu lµm n« lÖ.

Ph¶i dïng nh÷ng lêi lÏ gi¶n ®¬n, nh÷ng thÝ dô thiÕt thùc mµ gi¶i thÝch: D©n chñ lµ g×, tù do lµ g×, thuéc ®Þa lµ g×. V× sao ta ph¶i kh¸ng chiÕn. Hä cã thÓ lµm nh÷ng viÖc g× ®Ó gióp ®ì kh¸ng chiÕn. Nªn gi÷ bÝ mËt thÕ nµo, ®Ò phßng ViÖt gian thÕ nµo. Nªn gióp ®ång bµo t¶n c− thÕ nµo. Nªn gióp b×nh d©n häc vô thÕ nµo, v.v..

Cè nhiªn, trong lóc d¹y, chí nªn lµm cho häc trß cã t− t−ëng vÞ quèc nh− bän ph¸t xÝt, vÞ quèc nghÜa lµ chØ biÕt yªu träng n−íc m×nh mµ khinh ghÐt n−íc ng−êi. Còng ph¶i tr¸nh çch nãi vu v¬, nh− cã ng−êi nãi chuyÖn víi çc em nhi ®ång, mµ ®em "t©n d©n chñ" vµ "cùu d©n chñ" ra mµ nãi. Nãi tãm l¹i: Trong ch−¬ng tr×nh häc, ph¶i träng vÒ m«n tinh thÇn vµ ®¹o ®øc. Ph¶i tÈy s¹ch ãc kiªu ng¹o, tù phô, mµ gi¸o dôc thùc d©n cßn ®Ó l¹i.


H¬n n÷a, ph¶i khuyªn häc trß tham gia viÖc t¨ng gia s¶n xuÊt.

§iÒu nµy còng quan träng l¾m. Mét lµ lµm cho hä biÕt kÝnh träng

sù cÇn lao. Hai lµ tËp cho hä quen khæ. Ba lµ cho hä c¸i chÝ khÝ tù

thùc kû lùc (lµm lÊy mµ ¨n), kh«ng ¨n b¸m x· héi. Bèn lµ cã Ých

cho søc khoÎ cña hä. §¹i kh¸i ®êi sèng míi cña mét tr−êng häc lµ

nh− thÕ.

Líp nµy nªn thi ®ua víi líp kh¸c, tr−êng nµy víi tr−êng kh¸c,

lµm cho häc trß thªm h¨ng h¸i.

XIII

HáI: §êi sèng míi trong bé ®éi nªn thÕ nµo?

§¸P: Bé ®éi lµ mét ®oµn thÓ tæ chøc nghiªm ngÆt ®· s½n, cµng

dÔ thùc hµnh ®êi sèng míi.

Mét lµ kû luËt ph¶i cùc kú nghiªm.

Hai lµ siªng tËp luyÖn.

Ba lµ lµm cho trong bé ®éi ai còng biÕt ch÷. Trong c¸c bé ®éi

ta, Ýt nhÊt lµ mét phÇn nöa binh sÜ ®· biÕt ch÷. Nh÷ng ng−êi chØ

huy ph¶i tæ chøc cho khÐo, ngoµi nh÷ng líp häc, giao cho mçi mét ng−êi biÕt ch÷ phô tr¸ch d¹y cho mét hay hai ng−êi ch−a biÕt, th×

trong vµi ba th¸ng, tÊt c¶ binh sÜ ®Òu biÕt ch÷.

Bèn lµ mçi ng−êi binh sÜ ph¶i biÕt chÝnh trÞ Ýt nhiÒu. Hä ®em x−¬ng m¸u ra gi÷ g×n Tæ quèc, th× ch¼ng nh÷ng hä ph¶i hiÓu v× sao mµ hy sinh, hä l¹i ph¶i cã thÓ nãi cho ng−êi kh¸c biÕt v× sao ph¶i yªu n−íc.

N¨m lµ bé ®éi còng ph¶i t¨ng gia s¶n xuÊt. Cè nhiªn nh÷ng bé ®éi ë tr−íc mÆt trËn, ph¶i lu«n lu«n lo viÖc ®¸nh giÆc, kh«ng cã th× giê ®©u mµ lµm viÖc kh¸c. Song nh÷ng bé ®éi ë hËu ph−¬ng th× cÇn lµm, vµ quyÕt lµm ®−îc. Tïy theo hoµn c¶nh mçi bé ®éi, hoÆc lµm v−ên, nu«i lîn, hoÆc lµm gióp d©n. Cã lóc bé ®éi chia phiªn nhau, líp ®¸nh giÆc, líp lµm ruéng lµm v−ên, ®Ó tù cÊp tù tóc, kh«ng phiÒn ®Õn d©n c¶ mäi viÖc.


S¸u lµ tiÕt kiÖm. TiÕt kiÖm thuèc ®¹n, b¾n cho ®óng, kh«ng

b¾n phÝ ®¹n. Nhê thÕ mµ bít ®−îc nguyªn liÖu, bít ®−îc c«ng

khã rÌn ®óc, c«ng khã vËn t¶i, ®em tµi liÖu vµ c«ng phu ®ã lµm

viÖc kh¸c.

TiÕt kiÖm l−¬ng thùc vµ v¶i vãc, chí nghÜ r»ng c¬m ¨n ¸o mÆc

®· cã ChÝnh phñ lo, ®· cã ®ång bµo gióp, th× ta kh«ng cÇn tiÕt

kiÖm. Bé ®éi cã hµng mÊy v¹n ng−êi. NÕu mçi ng−êi tiÕt kiÖm mét

chót, s¶n xuÊt mét chót, gãp l¹i sÏ thµnh mét sè rÊt to.

B¶y lµ vÖ sinh. Bé ®éi ®«ng ng−êi ¨n chung, ë chung, nÕu cã bÖnh

cµng dÔ l©y cho nhau. Cho nªn cµng ph¶i rÊt chó ý viÖc vÖ sinh. T¸m lµ ¨n ë cho ®−îc d©n tin, d©n phôc, d©n yªu. Hay gióp ®ì

d©n, gi÷ ®óng kû luËt th× ®−îc nh− thÕ.

ChÝn lµ ®¸nh ®−îc nhiÒu giÆc, lÊy ®−îc nhiÒu sóng.

Bé ®éi nµy thi ®ua víi bé ®éi kh¸c lµm ®êi sèng míi.

XIV

HáI: §êi sèng míi trong çc c«ng së nªn thÕ nµo?

§¸P: Tõ Chñ tÞch ChÝnh phñ cho ®Õn ng−êi ch¹y giÊy, ng−êi quÐt dän trong mét c¬ quan nhá, ®Òu lµ nh÷ng ng−êi ¨n l−¬ng cña d©n, lµm viÖc cho d©n, ph¶i ®−îc d©n tin cËy. V× vËy, nh÷ng ng−êi lµm trong çc c«ng së cµng ph¶i lµm g−¬ng ®êi sèng míi cho d©n b¾t ch−íc.

Nh÷ng ng−êi trong çc c«ng së ®Òu cã nhiÒu hoÆc Ýt quyÒn hµnh. NÕu kh«ng gi÷ ®óng CÇn, KiÖm, Liªm, ChÝnh th× dÔ trë nªn hñ b¹i, biÕn thµnh s©u mät cña d©n.

1. CÇn - Lµm viÖc ph¶i ®Õn ®óng giê, chí ®Õn trÔ, vÒ sím. Lµm cho chãng, cho chu ®¸o. ViÖc ngµy nµo, nªn lµm xong ngµy Êy, chí ®Ó chê ngµy mai. Ph¶i nhí r»ng: D©n ®· lÊy tiÒn må h«i n−íc m¾t ®Ó tr¶ l−¬ng cho ta trong nh÷ng th× giê ®ã. Ai l−êi biÕng tøc lµ lõa g¹t d©n.

2. KiÖm - GiÊy bót, vËt liÖu, ®Òu tèn tiÒn cña ChÝnh phñ, tøc lµ


cña d©n; ta cÇn ph¶i tiÕt kiÖm. NÕu mét miÕng giÊy nhá ®ñ viÕt,

th× chí dïng mét tê to. Mét çi phong b× cã thÓ dïng hai ba lÇn.

Mçi ngµy, c«ng së c¶ n−íc dïng hµng mÊy v¹n tê giÊy vµ phong b×.

N¬i nµo còng tiÕt kiÖm mét chót, th× trong mét n¨m ®ì ®−îc hµng

v¹n tÊn giÊy, tøc lµ hµng triÖu ®ång b¹c. Çc vËt liÖu kh¸c còng

vËy. Nhê çc c«ng së tiÕt kiÖm, mµ lîi cho d©n rÊt nhiÒu.

3. Liªm - Nh÷ng ng−êi ë çc c«ng së, tõ lµng cho ®Õn ChÝnh

phñ trung −¬ng, ®Òu dÔ t×m dÞp ph¸t tµi, hoÆc xoay tiÒn cña ChÝnh

phñ, hoÆc khoÐt ®ôc nh©n d©n. §Õn khi lé ra, bÞ ph¹t, th× mÊt hÕt

c¶ danh gi¸, mµ cña phi nghÜa ®ã còng kh«ng ®−îc h−ëng. V× vËy,

nh÷ng ng−êi trong c«ng së ph¶i lÊy ch÷ Liªm lµm ®Çu.

4. ChÝnh - M×nh lµ ng−êi lµm viÖc c«ng, ph¶i cã c«ng t©m, c«ng ®øc. Chí ®em cña c«ng dïng vµo viÖc t−. Chí ®em ng−êi t− lµm

viÖc c«ng. ViÖc g× còng ph¶i c«ng b×nh, chÝnh trùc, kh«ng nªn v× t−

©n, t− huÖ, hoÆc t− thï, t− o¸n. M×nh cã quyÒn dïng ng−êi th× ph¶i

dïng nh÷ng ng−êi cã tµi n¨ng, lµm ®−îc viÖc. Chí v× bµ con bÇu

b¹n, mµ kÐo vµo chøc nä chøc kia. Chí v× sî mÊt ®Þa vÞ mµ d×m

nh÷ng kÎ cã tµi n¨ng h¬n m×nh. Ph¶i trung thµnh víi ChÝnh phñ,

víi ®ång bµo. Chí lªn mÆt lµm quan çch mÖnh.

XV

HáI: Trong mét x−ëng m¸y cã thÓ lµm ®êi sèng míi kh«ng?

§¸P: Cã l¾m chø! Trong mét x−ëng m¸y, mét bªn lµ chñ, mét

bªn lµ thî. Tõ tr−íc ®Õn nay, chñ bao giê còng muèn lêi nhiÒu, mµ

tr¶ c«ng Ýt. Thî th× muèn lµm viÖc Ýt mµ ®−îc tiÒn c«ng nhiÒu. V×

thÕ sinh xÝch mÝch, kh«ng lîi cho c¶ hai bªn.

NÕu lµm theo ®êi sèng míi th× lîi cho c¶ chñ lÉn thî.

Chñ ph¶i hiÓu r»ng: nÕu c«ng nh©n ®ñ ¨n, ®ñ mÆc, th× hä míi

®ñ søc; ®ñ søc th× lµm ®−îc viÖc. Mét con ngùa ¨n no míi ch¹y

nhanh. Mét çi m¸y ®ñ dÇu mì míi quay ®Òu. Ng−êi ta còng thÕ.


NÕu c«ng nh©n biÕt r»ng: Hä ch¼ng nh÷ng lµm lîi cho chñ, mµ

hä còng cã mét phÇn lîi, th× hä sÏ h¨ng h¸i lµm.

V× vËy, chñ muèn ®−îc viÖc, th× ®èi víi l−¬ng bæng, nhµ ë, vÖ

sinh vµ çch ®èi ®·i c«ng nh©n, cÇn ph¶i réng r·i tö tÕ.

L¹i nªn cã nh÷ng líp häc cho thî, vµ con thî. Thî häc cho tinh

x¶o h¬n. Con thî häc sÏ dÔ thÕ cho nh÷ng ng−êi thî giµ vÒ h−u.

Nªn më hîp t¸c x· cho c«ng nh©n mua çc thø cÇn dïng ®−îc

rÎ h¬n. PhÝ tæn lµm nh÷ng viÖc ®ã, kh«ng mÊt m¸t ®i ®©u. Thî vui

vÎ lµm viÖc th× chñ sÏ lîi gÊp 5 gÊp 10 sè phÝ tæn ®ã.

Mét khi chñ ®· c− xö nh− thÕ, th× thî ph¶i cè g¾ng lµm. Lµm

nhanh h¬n, khÐo h¬n. TiÕt kiÖm th× giê, tiÕt kiÖm vËt liÖu. V× lîi

cho chñ tøc lµ lîi cho m×nh mét phÇn.

Chñ vµ thî hîp t¸c chÆt chÏ, th× hai bªn ®Òu cã lîi. V× hîp t¸c

chÆt chÏ, míi thùc hiÖn ®−îc t¨ng gia s¶n xuÊt vµ t¨ng gia s¶n

xuÊt cµng cã kÕt qu¶ th× chñ vµ thî cµng ®−îc lîi.

Chñ vµ thî ®Òu ph¶i nhí r»ng: t¨ng gia s¶n xuÊt ch¼ng nh÷ng

lîi riªng cho chñ vµ thî, mµ cßn lîi chung cho nÒn kinh tÕ cña Tæ

quèc, lîi chung cho toµn thÓ ®ång bµo. Bëi vËy, çc nhµ m¸y cÇn

ph¶i lµm theo ®êi sèng míi.

XVI

HáI: Thùc hµnh ®êi sèng míi dÔ hay lµ khã?

§¸P: Nãi dÔ th× dÔ. Nãi khã th× khã. Tôc ng÷ cã c©u: "ViÖc ®êi

kh«ng g× khã, chØ sî chÝ kh«ng bÒn".

DÔ lµ v×:

a) Ng−êi ta ai còng muèn sung s−íng m¹nh khoÎ, ai còng

muèn nhµ cöa s¹ch sÏ, con çi tèt t−¬i. Môc ®Ých ®êi sèng míi lµ

lµm cho mäi ng−êi tho¶ lßng mong muèn ®ã. Cho nªn ai còng t¸n thµnh ®êi sèng míi, kh«ng ai ph¶n ®èi.

b) §êi sèng míi lîi nhiÒu chø kh«ng h¹i. Lîi cho toµn thÓ, mµ


kh«ng h¹i ®Õn ç nh©n. Kh«ng cã g× cao xa khã kh¨n, lµm th× thÊy

kÕt qu¶ ngay tr−íc m¾t.

c) Kh«ng tèn c«ng, tèn cña còng lµm ®−îc. Nh÷ng viÖc ®êi sèng

míi to t¸t, nh− ®µo kªnh, ®¾p ®−êng, tuy cã tèn c«ng, tèn cña mét

lÇn, nh−ng vÒ sau sÏ cã lîi gÊp 100 gÊp 1.000 c«ng cña m×nh bá ra

khi lµm.

V× vËy cã quyÕt t©m th× ®êi sèng míi rÊt dÔ lµm.

KHã lµ v×:

a) ViÖc dÔ mÊy nh−ng kh«ng quyÕt chÝ bÒn gan th× còng kh«ng

bao giê lµm ®−îc. Mét hßn nói, ta cè xuyªn m·i, l©u ngµy xuyªn còng th«ng. Mét çi cµnh c©y kh«, ta kh«ng chÞu khã bÎ, th× kh«ng

bao giê bÎ g·y.

b) Thãi quen rÊt khã ®æi. Çi tèt mµ l¹, ng−êi ta cã thÓ cho lµ

xÊu. Çi xÊu mµ quen ng−êi ta cho lµ th−êng. Mét vµi thÝ dô:

Chång ®¸nh chöi vî, cha mÑ ®¸nh chöi con, lµ ®iÒu rÊt d·

man. Nh−ng v× ta quen thÊy, nªn ta cho lµ viÖc th−êng. §µn bµ ®Ó tãc dµi, th−êng cã chÊy, d¬ bÈn. NÕu cã sèt ®Þnh kú

th× l¹i dÔ l©y, dÔ chÕt. Çi h¹i ®ã ai còng biÕt. NÕu hít tãc ng¾n th× s¹ch sÏ gän gµng. Kh«ng sî dÞch sèt. Lîi vµ h¹i rÊt râ rµng. Nh−ng v× thãi quen, ®µn bµ Ýt ng−êi muèn hít tãc.

c) Ta cã tÝnh gÆp sao hay vËy. Thµ chÞu kh¸t chø kh«ng muèn ®µo giÕng. Nãi tãm l¹i lµ tÝnh l−êi. V¶ l¹i, bÊt kú viÖc g×, b−íc ®Çu còng khã. ViÖc ®êi sèng míi còng vËy.

XVII

HáI: ThÕ th× nªn lµm thÕ nµo? §¸P: Tr−íc hÕt, ph¶i tuyªn truyÒn, gi¶i thÝch vµ lµm g−¬ng. Ph¶i chÞu khã nãi râ cho mäi ng−êi hiÓu ®êi sèng míi cã Ých thÕ

nµo, çch thi hµnh ®êi sèng míi thÕ nµo. Nãi mét lÇn hä ch−a hiÓu th× nãi nhiÒu lÇn.

Nãi ®i, nãi l¹i, bao giê ng−êi ta hiÓu, ng−êi ta lµm míi th«i.


Nãi th× ph¶i nãi mét çch gi¶n ®¬n, thiÕt thùc víi hoµn c¶nh

mçi ng−êi; nãi sao cho ng−êi ta nghe råi lµm ®−îc ngay. ViÖc dÔ,

viÖc nhá lµm ®−îc råi, sÏ nãi ®Õn viÖc to, viÖc khã.

Cã ng−êi tuyªn truyÒn ®êi sèng míi mµ ®em nµo "kh¸ch quan,

chñ quan", nµo "tÝch cùc, tiªu cùc", nµo "khoa häc ho¸" vµ g× g× ho¸.

Nghe th× hay thËt, nh−ng ch¼ng mÊy ng−êi hiÓu lµ nãi çi g×. Mµ

ng−êi nµo hiÓu th× cã c¶m t−ëng r»ng ®êi sèng míi lµ mét ®iÒu cao

xa, oanh liÖt, khã lµm.

Tèt nhÊt lµ miÖng nãi, tay lµm, lµm g−¬ng cho ng−êi kh¸c b¾t

ch−íc. Mét çi thÝ dô: MÊy tr¨m n¨m tr−íc, vµi ng−êi Hµ Lan lÊy gièng khoai bªn

Tµu vÒ, khuyªn ®ång bµo hä trång. Ban ®Çu ch¼ng nh÷ng kh«ng ai chÞu trång, mµ còng kh«ng ai d¸m ¨n. MÊy ng−êi ®ã tù trång lÊy khoai, råi nÊu lªn ¨n víi nhau. Ng−êi xung quanh thÊy vËy, míi b¾t ch−íc trång. Ch¼ng mÊy l©u kh¾p c¶ n−íc Hµ Lan ai còng trång khoai.

Ph©n ho¸ häc lµ mét thø ph©n rÊt tèt. Nh−ng lóc ®Çu còng kh«ng ai chÞu dïng. Sau cã vµi ng−êi dïng, trång c©y lªn rÊt tèt. Lóc bÊy giê thÊy kÕt qu¶, ai còng ®ua nhau dïng.

§êi sèng míi còng cÇn cã nh÷ng ng−êi lµm g−¬ng, nh÷ng nhµ lµm g−¬ng, nh÷ng lµng lµm g−¬ng. Khi tr«ng thÊy hiÖu qu¶ tèt t−¬i, th× ch¾c nh÷ng n¬i kh¸c sÏ h¨ng h¸i lµm theo. NÕu miÖng th× tuyªn truyÒn b¶o ng−êi ta siªng lµm, mµ tù m×nh th× ¨n tr−a, ngñ trÔ; b¶o ng−êi ta tiÕt kiÖm, mµ tù m×nh th× xa xØ, lung tung, th× tuyªn truyÒn mét tr¨m n¨m còng v« Ých.

XVIII

HáI: Cã nªn b¾t buéc ng−êi ta lµm ®êi sèng míi kh«ng?

§¸P: Lóc sè ®«ng quèc d©n ch−a hiÓu, ch−a lµm ®êi sèng míi,

th× tuyÖt ®èi kh«ng nªn b¾t buéc. ThÝ dô: NÕu t«i kh«ng muèn ¨n thÞt, kh«ng ai cã quyÒn Ðp t«i ph¶i ¨n.


§Õn khi ®¹i ®a sè ®ång bµo ®· theo ®êi sèng míi, chØ cßn sè rÊt

Ýt kh«ng theo, khuyªn m·i còng kh«ng ®−îc, lóc ®ã cã thÓ dïng

çch c−ìng bøc, b¾t hä ph¶i theo. ThÝ dô: Trong lµng nhiÒu ao,

nhiÒu muçi, th−êng cã ®au èm. Ng−êi lµng biÕt vËy, ai còng b»ng

lßng lÊp ao cña m×nh. ChØ mét hai ng−êi kh«ng chÞu theo, ®Ó ng−êi

lµng vÉn v× muçi mµ ®au èm liªn miªn. V× vÖ sinh chung lµng cã

quyÒn buéc mét hai ng−êi kia ph¶i lÊp ao.

S½n ®©y xin nh¾c l¹i vµi ba viÖc sai lÇm cña nh÷ng ng−êi

tuyªn truyÒn ®êi sèng míi, v× h¨ng qu¸ mµ lµm háng viÖc.

Mét lµng nä, çc chÞ em phô n÷ hít tãc ng¾n, mÆc ¸o côt. Tèt l¾m. Nh−ng çc chÞ em l¹i muèn Ðp c¶ çc bµ cô giµ còng lµm nh−

m×nh. Rót côc, çc bµ cô ph¶n ®èi kÞch liÖt, vµ phong trµo phô n÷

hít tãc vµ ¸o côt còng thÊt b¹i. MÊy anh em thanh niªn tuyªn truyÒn gi¶m bít giç TÕt. Nh−ng

®Õn khi ra chî, gÆp ai mua ®å m· th× giùt lÊy ®èt hÕt. Nh− thÕ lµ ngèc. Kh«ng biÕt r»ng tuyªn truyÒn th× ph¶i dÇn dÇn nãi cho ng−êi ta hiÓu, ®Ó ng−êi ta vui lßng lµm, chø kh«ng cã quyÒn Ðp ng−êi ta. Kh«ng biÕt r»ng ®¬m cóng lµ mét phong tôc ®· l©u ®êi, kh«ng ph¶i mét ngµy mét b÷a mµ bá ®−îc. Kh«ng biÕt r»ng ng−êi ta ®· mÊt tiÒn mua, m×nh giùt ®èt ®i, th× ai còng tøc giËn.

Cã n¬i t×m mäi çch ®Ó khuyªn d©n häc quèc ng÷. Tèt l¾m. Nh−ng v× h¨ng qu¸, ph¹t tiÒn hoÆc ®em mùc vÏ miÖng nh÷ng ng−êi qua ®−êng kh«ng biÕt ch÷. Nh− thÕ lµ "tÕu". Lµm nh− vËy, chØ ®−îc ng−êi ta o¸n ghÐt, chø kh«ng Ých g×.

Tuyªn truyÒn ®êi sèng míi còng nh− tuyªn truyÒn viÖc kh¸c, ph¶i h¨ng h¸i, bÒn gan, chÞu khã, ®ång thêi ph¶i cÈn thËn, kh«n khÐo, mÒm máng.

XIX

HáI: §êi sèng míi cã thÓ thùc hµnh kh¾p n−íc kh«ng?

§¸P: RÊt cã thÓ thùc hµnh kh¾p n−íc. Trong 80 n¨m sèng


d−íi chÕ ®é thùc d©n Ph¸p, trong 5 n¨m sèng d−íi chÕ ®é ph¸t xÝt

Ph¸p vµ NhËt, d©n ta bÞ bãc lét ®Ì nÐn, ch¼ng nh÷ng d©n cïng, tµi

tËn, ®êi sèng tiªu ®iÒu, mµ c¶ tinh thÇn t©m lý còng bÞ ¸p chÕ. Tuy

vËy, d©n ta cßn ®ñ chÝ khÝ quËt c−êng, næi lªn chèng NhËt, chèng

Ph¸p, tranh l¹i quyÒn ®éc lËp, tù do. Nay d©n ta ®em tinh thÇn vµ

lùc l−îng ®ã mµ kh¸ng chiÕn vµ kiÕn quèc, mµ lµm ®êi sèng míi,

th× nhÊt ®Þnh thµnh c«ng.

V¶ l¹i, n−íc ta ng−êi kh¸ ®«ng, ®Êt kh¸ réng; ruéng kh¸ tèt,

cña kh¸ nhiÒu. §ång bµo ta l¹i cã tÝnh chÞu khæ, chÞu khã, biÕt viÖc

ph¶i th× vui lßng theo. ThÕ lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó lµm ®êi sèng míi ®· ®ñ råi. Còng nh− g¹o, n−íc, cñi ®Òu s½n sµng, chØ cÇn nhen löa

th× cã c¬m ¨n.

Nªu cao vµ thùc hµnh CÇn, KiÖm, Liªm, ChÝnh tøc lµ nhen löa

cho ®êi sèng míi.

Chóng ta thùc hµnh ®êi sèng míi trong ba n¨m th× vÒ viÖc ¨n,

mÆc, ë, ®i l¹i, chóng ta quyÕt cã thÓ tù cÊp, tù tóc. §em tiÒn cña

chóng ta tiÕt kiÖm, tÝch tr÷ ®−îc, mµ mua m¸y mãc to t¸t, ®Ó söa

®æi thªm nghÒ lµm ruéng vµ më mang c«ng nghÖ, th× trong n¨m,

b¶y n¨m, ®êi sèng toµn thÓ ®ång bµo ta cã thÓ phong l−u, dåi dµo.

ChÝnh phñ ®Ò x−íng ®êi sèng míi, ra søc chØ b¶o khuyÕn khÝch gióp ®ì cho d©n lµm, nhµ nµo, lµng nµo, vïng nµo lµm ®−îc tèt h¬n

hÕt, sÏ ®−îc khen th−ëng.

Çc c¬ quan, çc bé ®éi, çc ®oµn thÓ ph¶i h¨ng h¸i thi ®ua

nhau mµ lµm.

Çc çn bé tõ lµng ®Õn tØnh vµ kú ph¶i h¨ng h¸i tuyªn truyÒn

cæ ®éng vµ ®Þnh kÕ ho¹ch cho thÝch hîp víi ®Þa ph−¬ng m×nh. NhÊt

lµ ph¶i cè g¾ng lµm kiÓu mÉu. Chóng ta ®ång t©m mµ lµm, quyÕt

t©m mµ lµm th× ®êi sèng míi nhÊt ®Þnh thùc hiÖn ®−îc. Mong toµn

thÓ ®ång bµo g¾ng søc theo ®êi sèng míi, x©y dùng mét n−íc ViÖt

Nam míi phó c−êng.


129


Ngµy 20-3-1947

§−êng tõ tØnh lþ Phó Thä ®Õn Tuyªn, ta ®ang cÇn, nªn ph¸

hay ch−a, nªn xÐt l¹i kü.

Hai c¸i cÇu tõ Tam N«ng ®Õn phµ Phó Thä, nªn chuÈn bÞ, hÔ

cÇn th× ph¸ ®−îc ngay. Nh÷ng ®−êng tõ ViÖt Tr× lªn Phó Thä còng

ch−a thÊy ph¸. NÕu ®Þch ®æ bé ë ViÖt Tr×, th× nã thèc th¼ng lªn, dÔ

dµng. CÇn ph¶i chó ý ngay.

ThÞ x· H−ng Ho¸, còng ch−a ph¸. CÇn ph¸ ngay. Phè Phó Thä

còng vËy. TiÕc kh«ng ®−îc ®©u.



130

LêI C¶M ¥N §åNG BµO

Kh¾p mäi n¬i, çc ®oµn thÓ, çc bé ®éi, çc héi t«n gi¸o, çc

ch¸u thiÕu nhi, ®Òu cã göi th− høa víi t«i:

- Kiªn quyÕt ñng hé tr−êng kú kh¸ng chiÕn,

- Ra søc thùc hµnh t¨ng gia s¶n xuÊt,

- HÕt lßng gióp ®ì ®ång bµo t¶n c−,

- Cè g¾ng ph¸t triÓn b×nh d©n häc vô.

T«i thay mÆt ChÝnh phñ c¶m ¬n ®ång bµo vµ trÞnh träng høa

víi ®ång bµo r»ng ChÝnh phñ quyÕt lµm trän nhiÖm vô kh¸ng

chiÕn cøu quèc, quyÕt kh«ng phô lßng tr«ng cËy cña quèc d©n, vµ quyÕt tranh lÊy quyÒn thèng nhÊt vµ ®éc lËp cho Tæ quèc.



Hå CHÝ MINH


131

tR¶ LêI ÇC NHµ B¸O VÒ CUéC TRANH LUËN VÒ VÊN §Ò

VIÖT NAM T¹I QUèC HéI PH¸P18

- TR¶ LêI C¢U HáI THø NHÊT1)

Trong cuéc tranh luËn ®ã tiÕc r»ng nhiÒu vÞ ®¹i biÓu Ph¸p

kh«ng hiÓu râ t×nh h×nh ViÖt Nam mµ l¹i cè ý bÞa ®Æt nh÷ng ®iÒu

sai h¼n sù thùc, lµm cho NghÞ viÖn vµ nh©n d©n Ph¸p thªm bèi rèi,

mét vµi thÝ dô:

1. D©n ViÖt Nam næi lªn tranh lÊy chÝnh quyÒn, cö ra ChÝnh

phñ D©n chñ Céng hoµ, thÕ mµ «ng cùu Thñ t−íng Ph¸p P«n R©yn« d¸m nãi r»ng ChÝnh phñ ViÖt Nam do NhËt lËp ra.

2. Tõ 6-3, ®¹i biÓu Ph¸p ë ViÖt Nam lu«n lu«n thi hµnh nh÷ng

chÝnh s¸ch ©m m−u vµ vò lùc. Hä tiÕp tôc tÊn c«ng vµ khñng bè

Nam Bé vµ miÒn Nam Trung Bé. Hä lËp ra "n−íc Nam Kú" vµ

chÝnh phñ bï nh×n ®Ó chia rÏ d©n téc ta. Hä tù tiÖn ®Æt ra nh÷ng

c¬ quan thèng trÞ mµ hä gäi lµ c¬ quan liªn bang. Hä phong to¶ H¶i

Phßng, chiÕm H¶i Phßng vµ L¹ng S¬n. Hä göi tèi hËu th− ®Ó uy

hiÕp ChÝnh phñ vµ nh©n d©n ViÖt Nam. Hä dung tóng lÝnh Ph¸p

khiªu khÝch c¶ ngµy lÉn ®ªm. Hä cho lÝnh Ph¸p tµn s¸t nh©n d©n

Hµ Néi ngµy 17-12-1946, hä dïng vò lùc ®uæi nh©n viªn ViÖt Nam khái Së tµi chÝnh ngµy 18-12, hä g©y hÊn t¹i Hµ Néi ®ªm 19-12. Sù

_______________

1) Chóng t«i ch−a s−u tÇm ®−îc c©u hái cña çc nhµ b¸o, dùa vµo t− liÖu hiÖn cã, chóng t«i ®Æt tªn çc tiÓu môc nµy (BT).


thËt lµ râ rµng nh− thÕ mµ ChÝnh phñ vµ nhiÒu «ng nghÞ Ph¸p l¹i

®æ lçi r»ng ViÖt Nam khiªu khÝch.

3. Tõ ngµy 19-12, ®· mÊy lÇn t«i kªu gäi ChÝnh phñ vµ nh©n

d©n Ph¸p ng¨n trë sù chiÕn tranh, thÝ dô nh÷ng bøc th− göi ngµy

21-12-1946, 23-12, 1-1-1947, 7-1, 10-1, 25-1, 18-2, 5-3, cã khi nhê

c¸c l·nh sù ngo¹i quèc chuyÓn lêi cho ChÝnh phñ Ph¸p, thÕ mµ

Thñ t−íng Rama®iª b¶o r»ng ch÷ trong bøc th− cña t«i göi cho cùu

Thñ t−íng Lª«ng Blum lµ ch÷ ký gi¶ m¹o vµ tõ ®ã ®Õn nay, ChÝnh

phñ Ph¸p kh«ng nhËn ®−îc th− g× cña t«i. NÕu nh÷ng ®¹i biÓu

Ph¸p ë ®©y cã ý d×m nh÷ng tin tøc Êy, kh«ng cho ChÝnh phñ Ph¸p biÕt, ®ã lµ tr¸ch nhiÖm cña hä.

4. ¤ng b¹n l·o thµnh cña t«i, Bé tr−ëng Mutª nãi r»ng tõ ngµy

19-12-1946, kh«ng ai thÊy t«i hÕt vµ ng−êi ta kh«ng biÕt t«i cßn

sèng hay kh«ng! Nh−ng may t«i vÉn cßn sèng vµ m¹nh khoÎ ®Ó chê

gÆp b¹n lÇn sau.

- TR¶ LêI C¢U HáI THø HAI

C¸c «ng nghÞ vµ ChÝnh phñ Ph¸p chØ bµn ®Õn nöa vÊn ®Ò

th«i, cßn nöa vÊn ®Ò ph¶i do d©n ta quyÕt ®Þnh. NÕu n−íc Ph¸p

−ng thuËn ®Ó n−íc ta thèng nhÊt vµ ®éc lËp ®ñ quyÒn kinh tÕ, qu©n sù, ngo¹i giao nh− Mü ®· −ng thuËn víi Phi LuËt T©n,

Anh ®· −ng thuËn víi Ên §é th× d©n ta rÊt s½n sµng hîp t¸c

th©n thiÖn trong khèi Liªn hiÖp Ph¸p. NÕu n−íc Ph¸p kh«ng

−ng thuËn nh− vËy vµ cø mong ®Æt l¹i chÕ ®é thuéc ®Þa, th× d©n

ta c−¬ng quyÕt tr−êng kú kh¸ng chiÕn cho ®Õn ngµy hoµn toµn

thèng nhÊt vµ ®éc lËp. D©n ta rÊt muèn hoµ b×nh, nh−ng v× vËn

mÖnh cña Tæ quèc hiÖn t¹i, vËn mÖnh cña con ch¸u mu«n ®êi

nªn ph¶i quyÕt kh¸ng chiÕn ®Õn cïng.

T«i muèn nh©n dÞp nµy c¶m ¬n nh÷ng «ng nghÞ Ph¸p ®· chñ

tr−¬ng hoµ b×nh dµn xÕp víi ta. ChÝnh s¸ch ®ã míi ®óng lµ nh©n ®¹o, míi lîi Ých cho hai n−íc

ViÖt - Ph¸p, míi g©y t×nh th©n thiÖn gi÷a hai d©n téc ViÖt - Ph¸p,

tr¶ lêi c¸c nhµ b¸o vÒ cuéc tranh luËn... 133

v× d©n téc ViÖt Nam rÊt yªu kÝnh d©n téc Ph¸p lµ mét d©n téc t«n

träng b¸c ¸i, b×nh ®¼ng vµ tù do.

Tr¶ lêi ngµy 25-3-1947. In trong s¸ch Lêi Hå Chñ tÞch, Nha Th«ng tin ViÖt Nam, 1948, t.1, tr.61-62.

134

§IÖN GöI ¤NG G.N£RU

Th−a Chñ tÞch vµ çc vÞ ®¹i biÓu dù Héi nghÞ Liªn ¸,

Ngµy khai m¹c Héi nghÞ Liªn ¸ lµ mét ngµy vui mõng vµ lµ

ngµy lÞch sö cho tÊt c¶ d©n téc ¸ ch©u, gia ®×nh ch©u ¸ cña chóng

ta, víi çc huynh tr−ëng Trung Hoa vµ Ên §é, ®· cã mét nÒn v¨n minh cæ kÝnh nhÊt, cã ®Êt ®ai ph× nhiªu nhÊt, vµ d©n téc ®«ng nhÊt

thÕ giíi. §oµn kÕt, chóng ta sÏ lµ mét trong nh÷ng ng−êi b¶o toµn

m¹nh nhÊt cho nÒn hoµ b×nh vµ d©n chñ thÕ giíi.

Thay mÆt nh©n d©n ViÖt Nam vµ riªng t«i, t«i xin chóc çc

ngµi th¾ng lîi rùc rì. Nh©n d©n ViÖt Nam, bé phËn cña ®¹i gia

®×nh ch©u ¸, ®ang tranh ®Êu giµnh thèng nhÊt vµ ®éc lËp. Chóng

t«i mong r»ng tÊt c¶ çc n−íc anh em ë ch©u ¸ hÕt lßng gióp

chóng t«i.

Chµo th©n ¸i

Ngµy 25 th¸ng 3 n¨m 1947 Chñ tÞch

n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ

Hå CHÝ MINH


135

GöI B¸O VÖ QUèC QU¢N19

VÖ quèc qu©n lµ qu©n ®éi cña nh©n d©n, ®Ó b¶o vÖ ®ång bµo, gi÷ g×n Tæ quèc. B¸o VÖ quèc qu©n lµ cèt ®Ó n©ng cao tinh thÇn vµ kû luËt cña bé ®éi. B¸o VÖ quèc qu©n sÏ lu«n lu«n nªu 12 ®iÒu sau nµy, vµ khuyÕn khÝch mçi mét chiÕn sÜ ph¶i theo mÖnh lÖnh cÊp trªn:

1. Mçi viÖc ®Òu ph¶i theo mÖnh lÖnh cÊp trªn. 2. TuyÖt ®èi kh«ng ®em cña c«ng dïng vµo viÖc t−. 3. Kh«ng ®éng ®Õn mét çi kim, mét sîi chØ cña d©n. 4. Khi ®Õn ®ãng, lóc kÐo ®i, ph¶i gi÷ g×n nhµ, v−ên cña d©n cho

s¹ch sÏ. 5. Nãi n¨ng cö ®éng ph¶i gi÷ lÔ phÐp, ph¶i kÝnh ng−êi giµ, yªu

trÎ con. 6. Mua b¸n ph¶i c«ng b×nh. 7. M−în çi g× ph¶i tr¶ tö tÕ. 8. Háng çi g× ph¶i båi th−êng. 9. Ph¶i gióp ®ì d©n bÊt kú viÖc to, viÖc nhá. 10. Trong bé ®éi tõ trªn ®Õn d−íi ph¶i ®ång cam céng khæ. 11. Chí ve g¸i, say s−a, cê b¹c, hót x¸ch. 12. Ph¶i gióp ®ì gia ®×nh chiÕn sÜ t¹i n¬i m×nh ®ãng, ph¶i gióp

®ì viÖc t¨ng gia s¶n xuÊt. §ã lµ nÒn t¶ng th¾ng lîi trong cuéc kh¸ng chiÕn kiÕn quèc. §ã

lµ nhiÖm vô chÝnh cña b¸o VÖ quèc qu©n.



136

§IÖN V¡N GöI §åNG BµO MIÒN NAM

Nh©n dÞp 100 ngµy toµn d©n kh¸ng chiÕn, t«i thay mÆt ®ång

bµo ngoµi nµy vµ ChÝnh phñ, göi lêi th©n ¸i chµo çc t−íng sÜ VÖ

quèc ®oµn, tù vÖ, d©n qu©n,

Çc anh chÞ em y tÕ,

Çc anh em c«ng an,

Çc ®oµn thÓ vµ toµn thÓ ®ång bµo.

Trong cuéc kh¸ng chiÕn cøu quèc nµy, ®ång bµo Nam Bé vµ

miÒn Nam Trung Bé phÊn ®Êu ®· l©u, hy sinh ®· nhiÒu. Nh−ng

cµng hy sinh tranh ®Êu, ®ång bµo ta cµng kiªn quyÕt, cµng dÎo dai, cµng m¹nh mÏ. Sù anh dòng cña ®ång bµo trong ®ã ®· lµm g−¬ng

cho ®ång bµo toµn quèc noi theo. Chóng ta ®ång t©m hiÖp lùc,

kh«ng sî gian nan, kiªn quyÕt tranh ®Êu ®Õn cïng, th× tr−êng kú

kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi, thèng nhÊt, ®éc lËp nhÊt ®Þnh

thµnh c«ng.



Hå CHÝ MINH


137

TH¦ GöI CHÝNH PHñ PH¸P, NGHÞ VIÖN PH¸P, NH¢N D¢N PH¸P, C¸C N¦íC D¢N CHñ TR£N THÕ GiíI

H¬n 80 n¨m vÒ tr−íc, thùc d©n Ph¸p dïng vò lùc chiÕm lÜnh

n−íc ViÖt Nam. Trong 80 n¨m, thùc d©n Ph¸p b¾t Ðp d©n ViÖt

Nam uèng r−îu cån, hót thuèc phiÖn vµ sèng d−íi ¸ch n« lÖ v«

cïng th¶m khèc.

Trong thêi kú thÕ giíi ®¹i chiÕn, thùc d©n Ph¸p b¸n ViÖt Nam

cho NhËt ®Ó lµm c¨n cø ®Þa ®¸nh l¹i §ång minh. §ång thêi chóng

th¼ng tay ¸p bøc mét c¸ch d· man d©n ViÖt Nam, v× d©n ViÖt Nam ®øng vÒ phe §ång minh mµ kh¸ng NhËt.

Tuy vËy, d©n ViÖt Nam muèn hoµ b×nh, muèn céng t¸c th©n

thiÖn víi nh©n d©n Ph¸p. V× lÏ ®ã ViÖt Nam ®· ký víi Ph¸p HiÖp

®Þnh ngµy 6-3-1946 vµ T¹m −íc 14-9-1946, vµ quyÕt t©m thi hµnh

®óng nh÷ng b¶n ký kÕt ®ã.

Chóng t«i ch¾c nh©n d©n n−íc Ph¸p còng muèn thùc thµ thi

hµnh nh÷ng hiÖp ®Þnh mµ ChÝnh phñ Ph¸p ®· ký víi ViÖt Nam.

Song bän thùc d©n ph¶n ®éng Ph¸p cè ý ph¸ ho¹i hoµ b×nh, cè ý

ph¸ ho¹i nh÷ng hiÖp −íc ®ã. Chóng muèn c−íp n−íc ViÖt Nam mét

lÇn n÷a, b¾t d©n ViÖt Nam lµm n« lÖ mét lÇn n÷a. V× vËy ë Nam Bé, chóng ®Æt ra "Nam Kú quèc" ®Ó chia sÎ n−íc ViÖt Nam, chóng vÉn

tiÕp tôc tiÕn c«ng vµ giÕt h¹i nh©n d©n ë Nam Bé vµ Trung Bé.

Nh©n lóc hoµn c¶nh chÝnh trÞ ë Ph¸p ch−a æn ®Þnh, chóng tiÕn c«ng

vµo c¶ B¾c Bé. L¹ng S¬n, H¶i Phßng cßn ®−¬ng ë trong vßng bom


®¹n, nh©n d©n ViÖt Nam bÞ giÕt h¬n 3.000, th× thùc d©n Ph¸p t¹i Hµ

Néi l¹i th×nh l×nh tÊn c«ng vµo vÞ trÝ ViÖt Nam.

MÆc dÇu tr−íc ngµy ph¸t sinh chiÕn tranh, t«i ®· nhiÒu lÇn kªu

gäi ChÝnh phñ vµ nh©n d©n Ph¸p. MÆc dÇu Chñ tÞch Lª«ng Blum ®·

biÓu thÞ chÝnh s¸ch th©n thiÖn céng t¸c víi ViÖt Nam, nh−ng bän

thùc d©n ph¶n ®éng cø thùc hµnh chÝnh s¸ch vò lùc cña chóng.

Tr−íc b¹o lùc cña thùc d©n ph¶n ®éng Ph¸p, chóng t«i cÇn

ph¶i tù vÖ. Nh−ng ®èi víi nh©n d©n Ph¸p, chóng t«i vÉn gi÷ chÝnh

s¸ch céng t¸c thËt thµ.

Chóng t«i chØ muèn ®éc lËp vµ thèng nhÊt. Chóng t«i chØ muèn hoµ b×nh.

Chóng t«i kh«ng muèn chiÕn tranh, nh−ng chóng t«i quyÕt tù

vÖ ®Õn giät m¸u cuèi cïng.

Chóng t«i quyÕt kh«ng chÞu mÊt n−íc lµm n« lÖ thùc d©n lÇn n÷a.

Mong ChÝnh phñ, NghÞ viÖn vµ nh©n d©n Ph¸p hiÓu cho.

Mong c¸c n−íc d©n chñ trªn thÕ giíi hiÓu cho.

Th¸ng 3 n¨m 1947

Hå CHÝ MINH


139


N. 1. Th¬ cô Kh¸nh, nhËn ®−îc råi. Göi anh N. chuyÓn cho chó.

Kh«ng ngê ®Õn nay ch−a chuyÓn. Cã b¶n kh¸c ®©y. Cø cho ph¸t thanh vµ ®¨ng b¸o.

2. Tr¶ lêi Associated Press còng ë ®©y. 3. Bµi th¬ Hoa kiÒu, cho ®¨ng b¸o. 4. B¸o ph¸t thanh tiÕng Ph¸p c«ng kÝch chÝnh s¸ch thùc d©n, th×

nãi cho ®−êng hoµng. Chí c«ng kÝch c¸ nh©n Rama®iª, Mutª vµ B«lae. 5. Khai héi 5 giê 5-4 kh«ng tiÖn. a) §Õn h«m ®ã, chiÕn sù cã thÓ chuyÓn biÕn. b) 5 giê lµ lóc dÔ lé bÝ mËt. c) Khai trong tØnh lþ lµ ®¹i bÊt tiÖn, v× sÏ nhiÒu ng−êi biÕt. ThÕ lµ thêi gian vµ ®Þa ®iÓm ®Òu ph¶i söa l¹i. VËy ph¶i ho·n

l¹i. Ph¶i lµm ban ®ªm vµ ngoµi xa tØnh lþ. 6. Cã 1 c¸i s¾c lÞnh göi theo ®©y. Nhê giao cho HiÕn. 7. TrËn ®Þch nÐm bom h«m qua, chØ lµ b−íc ®Çu kÕ ho¹ch ®¹i

tÊn c«ng mµ chóng ®· s¾p s½n. VËy ph¶i lËp tøc dêi c¬ quan ChÝnh phñ vµo chî Chu hoÆc vÒ Thanh La. NÕu ch−a ®i ®−îc c¶, th× tµi liÖu vµ nh©n viªn träng yÕu, Bé tr−ëng, Thø tr−ëng, Chñ tÞch Quèc héi, ph¶i dêi ®i tr−íc. Ph¶i dêi ngay, chí do dù. Chí quªn kinh nghiÖm tr−íc. Mµ dêi th× ph¶i hÕt søc bÝ mËt.

ChiÒu 3-4-47



140


Chó Huúnh,

1- Th¬ 28-3 nhËn ®−îc råi.

Nh÷ng vÊn ®Ò cã quan hÖ ®Õn çc c¬ quan, ®· göi cho hä råi.

2- Cô Tõ cã viÕt th¬ nãi: Trong 7 ng−êi cô Tõ ®¶m b¶o, vµ t«i

®· ra lÖnh th¶, ®Þa ph−¬ng míi th¶ 5 ng−êi, cßn 2 ng−êi cßn ph¶i

giam. Vµ cô Tõ nãi: H×nh nh− ®Þa ph−¬ng nghi ngê, kh«ng muèn

cho nh÷ng ng−êi Êy ë víi cô Tõ (th¬ 19-3-1947).

Mét viÖc gi¶n ®¬n nh− thÕ, mÖnh lÞnh ra ®· l©u, mµ ®Õn nay

®Þa ph−¬ng lµm cßn lì dë ch−a xong! Chó phô tr¸ch nh¾c l¹i, b¶o ®Þa ph−¬ng th¶ ngay 2 ng−êi ®ã,

vµ ®Ó hä vÒ ë víi cô Tõ. Xong viÖc råi, chó ®iÖn vÒ b¸o ço ngay.

3- NhiÖm vô cña chó ë ®ã lµ ®Ó cïng víi cô Tõ, dµn xÕp viÖc xÝch

mÝch gi÷a ®ång bµo l−¬ng gi¸o, ®Ó thùc hiÖn ®oµn kÕt kh¸ng chiÕn.

V× vËy, chó cÇn ph¶i kh«n khÐo vµ cÈn thËn, tõ lêi nãi cho ®Õn

viÖc lµm.

Ngµy t«i gÆp cô Tõ ë Nho Quan, cô tá vÎ rÊt hoan nghªnh vµ

yªu mÕn chó. Nay v× th¸i ®é chó thÕ nµo, mµ cô Tõ nãi: H«m nä

linh môc bÝ th− cña cô ®Õn th¨m chó, th× thÊy th¸i ®é chó ®æi

kh¸c. Theo ý chó, th× ë Kim S¬n cã cuéc ©m m−u chÝnh trÞ do cô Tõ vµ çc linh môc ®ì ®Çu. Vµ nh÷ng lêi xóc ph¹m ®Õn danh dù cña

cô Tõ. §ã lµ nh÷ng lêi cô Tõ nãi.

BÊt kú thÕ nµo, chó ph¶i lËp tøc ®i gÆp cô Tõ, vµ gi¶i thÝch râ

rµng, lµm cho hÕt sù hiÓu lÇm ®ã, råi nãi víi cô viÕt th¬ cho t«i.

th− göi «ng vò ®×nh huúnh 141

4- ViÖc ph¸ cÇu, cô Tõ ®· høa víi t«i: Khi nµo cÇn ph¶i ph¸, th×

cô Tõ sÏ khuyªn d©n tù ®éng ph¸. VËy c¸c anh em kh«ng ph¶i lo

®Õn viÖc ®ã.

5- Nhê chó ®−a th¬ sau ®©y cho cô Tõ1), vµ göi lêi t«i hái th¨m

cô Ng« Tö H¹.



Hå Cô Tõ nãi: Nghe nãi cã ng−êi tæ chøc

ban chuyªn m«n tuyªn truyÒn ph¶n C«ng gi¸o, chó ®iÒu tra xem h− thùc

thÕ nµo, b¸o c¸o cho biÕt.

B¶n ®¸nh m¸y cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, l−u t¹i Trung t©m L−u tr÷ Quèc gia I, b¶n chôp l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

_______________

1) Chóng t«i ch−a s−u tÇm ®−îc bøc th− nµy (BT).

142

GöI TOµN THÓ §åNG BµO SAU NGµY Cô Bé TR¦ëNG HUúNH THóC KH¸NG

T¹ THÕ


VÞ chiÕn sÜ l·o tiÒn bèi Huúnh Thóc Kh¸ng, Bé tr−ëng Bé Néi vô vµ Héi tr−ëng Héi Liªn hiÖp quèc d©n võa t¹ thÕ.

Tr−íc sù ®au xãt ®ã, ChÝnh phñ ta ®· ra lÖnh lµm Quèc tang. Nh©n dÞp nµy, t«i cã vµi lêi b¸o c¸o cïng ®ång bµo. Cô Huúnh lµ mét ng−êi häc hµnh rÊt réng, chÝ khÝ rÊt bÒn, ®¹o

®øc rÊt cao. V× lßng yªu n−íc, mµ tr−íc ®©y cô bÞ bän thùc d©n lµm téi, ®µy ra C«n §¶o. M−êi mÊy n¨m tr−êng, gian nan cùc khæ. Nh−ng lßng son d¹ s¾t, yªu n−íc th−¬ng nßi cña cô Huúnh, ch¼ng nh÷ng kh«ng sên l¹i thªm kiªn quyÕt.

Cô Huúnh lµ ng−êi mµ giµu sang kh«ng lµm xiªu lßng, nghÌo khæ kh«ng lµm n¶n chÝ, oai vò kh«ng lµm sên gan.

C¶ ®êi cô Huúnh kh«ng cÇu danh vÞ, kh«ng cÇu lîi léc, kh«ng thÌm lµm giµu, kh«ng thÌm lµm quan. C¶ ®êi cô Huúnh chØ phÊn ®Êu cho d©n ®−îc tù do, n−íc ®−îc ®éc lËp.

§Õn ngµy n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ thµnh lËp, ChÝnh phñ ta mêi cô ra. Tuy ®· h¬n 71 tuæi, nh−ng cô vÉn h¨ng h¸i nhËn lêi. Cô nãi: "Trong lóc phôc h−ng d©n téc, x©y dùng n−íc nhµ th× bÊt kú giµ, trÎ, trai, g¸i, ai còng ph¶i ra søc phông sù Tæ quèc".

Nay ch¼ng may cô Huúnh sím t¹ thÕ, tr−íc khi ®−îc thÊy kh¸ng chiÕn thµnh c«ng.

göi toµn thÓ ®ång bµo sau ngµy cô bé tr−ëng... 143

Cô Huúnh tuy t¹ thÕ nh−ng çi chÝ v× n−íc, v× nßi cña cô vÉn

lu«n lu«n sèng m¹nh mÏ trong lßng 20 triÖu ®ång bµo chóng ta.


Chóng ta th−¬ng tiÕc cô Huúnh v« cïng. Nh−ng chóng ta

kh«ng nªn th−¬ng tiÕc b»ng çch than khãc rÇu rÜ. Chóng ta

th−¬ng tiÕc cô b»ng çch: cµng ®oµn kÕt chÆt chÏ, cµng h¨ng h¸i

kh¸ng chiÕn; b»ng çch: theo g−¬ng dòng c¶m, nèi chÝ quËt c−êng

cña cô; b»ng çch: hoµn thµnh sù nghiÖp cøu n−íc, cøu d©n mµ cô

®· ra søc ®eo ®uæi suèt ®êi. Chóng ta ph¶i ®ång thanh thÒ tr−íc

tiªn linh cña cô Huúnh r»ng: §ång bµo ViÖt Nam quyÕt theo g−¬ng kiªn quyÕt cña cô.

Con Rång ch¸u Tiªn quyÕt kh«ng lµm n« lÖ.

Tinh thÇn kh¸ng chiÕn cña cô Huúnh sèng m·i.

ViÖt Nam thèng nhÊt vµ ®éc lËp mu«n n¨m!


Hå CHÝ MINH


144

TR¶ LêI ÇC NHµ B¸O VIÖT NAM VÒ HéI NGHÞ M¹C T¦ KHOA Vµ T×NH H×NH N¦íC PH¸P1)

Hái: Th−a Chñ tÞch, c¶m t−ëng cña Cô ®èi víi cuéc Héi nghÞ

M¹c T− Khoa thÕ nµo?

§¸p: Çc n−íc d©n chñ nhê ®oµn kÕt mµ ®¸nh tan ph¸t xÝt,

nay ®· th¾ng lîi còng nªn ®oµn kÕt ®Ó gi÷ g×n hoµ b×nh. MÆc dÇu

cuéc héi nghÞ ®ã ch−a cã kÕt qu¶ thiÕt thùc, nh−ng theo ý t«i, th×

mÆt trËn d©n chñ thÕ giíi vÉn lu«n lu«n l¹c quan.

Hái: Th−a Chñ tÞch, theo ý Cô, th× kÕt qu¶ cña Héi nghÞ Liªn ¸

thÕ nµo?

§¸p: KÕt qu¶ rÊt tèt, lÇn nµy lµ lÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö, mµ

®¹i biÓu çc d©n téc ch©u ¸ gÆp mÆt nhau, ®Ó g©y c¶m t×nh hiÖn

t¹i vµ më ®−êng liªn l¹c t−¬ng lai.

Hái: Xin hái ý kiÕn Chñ tÞch ®èi víi t×nh h×nh n−íc Ph¸p

thÕ nµo?

§¸p: ChÝnh trÞ, kinh tÕ, tµi chÝnh cña Ph¸p ®Òu gay go. Nh−ng

d©n Ph¸p lµ mét d©n quËt c−êng, t«i ch¾c hä sÏ cè g¾ng gi¶i quyÕt

nh÷ng sù khã kh¨n ®ã.

_______________

1) Ngµy 3-5-1947, phãng viªn çc b¸o vµ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh cïng ®Õn th¨m mÆt trËn. §©y lµ nh÷ng c©u hái cña çc nhµ b¸o vµ tr¶ lêi cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh trong dÞp ®ã (BT).

tr¶ lêi çc nhµ b¸o viÖt nam... 145

HiÖn nay khã kh¨n nhÊt lµ vÊn ®Ò b¸nh m× vµ vÊn ®Ò çc n−íc

h¶i ngo¹i. Theo lêi Thñ t−íng Rama®iª, th× Ph¸p kh«ng ®ñ tiÒn

mua lóa m×. Ch¾c nh©n d©n Ph¸p sÏ hái: Kh«ng cã tiÒn mua lóa ®Ó

nu«i sèng nh©n d©n Ph¸p, sao l¹i cã hµng mu«n triÖu mua bom ®Ó

giÕt h¹i d©n ViÖt Nam vµ d©n Ma®ag¸txca?

NÕu n−íc Ph¸p muèn phôc h−ng vµ muèn gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò

khã kh¨n th× kh«ng g× b»ng céng t¸c mét çch thËt thµ vµ b×nh ®¼ng

víi çc d©n téc h¶i ngo¹i. NÕu cø dïng chÝnh s¸ch vò lùc ë h¶i ngo¹i,

th× hoµn c¶nh trong n−íc Ph¸p cµng ngµy cµng khã kh¨n.

Hái: Theo tin tøc Ph¸p th× Tæng Liªn ®oµn lao ®éng Ph¸p, Héi Phô n÷ Ph¸p, Héi Ph¸p - ViÖt, v.v., yªu cÇu ph¸i ®¹i biÓu çc ®oµn

thÓ d©n chñ qua n−íc ta ®Ó ®iÒu tra vµ ®Ó dµn xÕp.

Xin hái ý kiÕn Chñ tÞch ®èi víi vÊn ®Ò ®ã thÕ nµo?

§¸p: Nh©n d©n ta vµ ChÝnh phñ ta, bao giê còng rÊt hoan

nghªnh nh÷ng ng−êi Ph¸p d©n chñ. MÆc dÇu hoµn c¶nh chiÕn

tranh, nÕu çc ®¹i biÓu Êy ®Õn, th× chóng ta sÏ tiÕp ®·i hä mét çch

th©n ¸i nh− anh em, nh− b¹n cò.

Hái: Tr−íc khi c¶m ¬n Chñ tÞch ®· cho chóng t«i nhiÒu th× giê

quý b¸u, chóng t«i xin phÐp hái thªm mét c©u: Tinh thÇn çc chiÕn

sÜ ta thÕ nµo? §¸p: MÆc dÇu dÇm m−a d·i n¾ng, khi ®ãi, khi no, bom næ tø

tung, ®¹n kªu v¸ng ãc, mµ t−íng sÜ vui vÎ kiªn quyÕt, tinh thÇn

rÊt cao. Hä rÊt xøng çi tªn: §éi xung phong cña d©n téc.


146

Tr¶ lêi pháng vÊn cña «ng R¬nª lÐcmit¬ phãng viªn b¸o L'HumanitÐ1)

Hái: Ngµi cã tin r»ng ®×nh chiÕn lµ ®iÒu cã thÓ thùc hiÖn ®−îc?

Tr¶ lêi: Hoµn toµn cã thÓ.

Hái: Nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cho viÖc më l¹i çc cuéc ®èi tho¹i

lµ g×?

Tr¶ lêi: Sù ghi nhËn nÒn ®éc lËp vµ thèng nhÊt cña ViÖt

Nam (Nam Kú - Trung Kú - B¾c Kú) trong khu«n khæ khèi Liªn

hiÖp Ph¸p.

Hái: Ngµi cã ®ßi hái g× vÒ çc biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó quay l¹i çc

cuéc th¶o luËn kh«ng?

Tr¶ lêi: §iÒu ®ã rÊt ®¬n gi¶n. VÞ trÝ cña cuéc häp chØ lµ vÊn ®Ò

danh nghÜa.

Hái: LiÖu nh÷ng cuéc ®µm ph¸n nµy cã bÞ thÊt b¹i kh«ng?

ChÝnh phñ cña Ngµi sÏ lµm g×?

Tr¶ lêi: Chóng t«i sÏ lµm çi mµ chóng t«i ®· vµ ®ang lµm -

®Êu tranh cho nÒn ®éc lËp, thèng nhÊt cña ®Êt n−íc t«i.

T«i muèn nãi thªm r»ng nh©n d©n ViÖt Nam mong muèn ®−îc

_______________

1) Kho¶ng tr−íc ngµy 10-5-1947, «ng R¬nª LÐcmit¬ (RenÐ L’Hermite), phãng viªn b¸o L’HumanitÐ göi c©u hái pháng vÊn Chñ tÞch Hå ChÝ Minh. §©y lµ tr¶ lêi cña Ng−êi (BT).

tr¶ lêi pháng vÊn cña «ng r¬nª lÐcmit¬... 147

hîp t¸c anh em víi nh©n d©n Ph¸p. T«i ch¾c r»ng chÝnh nh©n d©n

Ph¸p còng muèn hîp t¸c anh em víi nh©n d©n ViÖt Nam.

Nh©n d©n ViÖt Nam mong muèn ®éc lËp, thèng nhÊt trong

khu«n khæ Liªn hiÖp Ph¸p vµ t«i tin nh©n d©n Ph¸p sÏ ñng hé

nh÷ng ®Ò nghÞ cña chóng t«i. Kh«ng thÓ x©y dùng mét liªn hiÖp

m¹nh (Liªn hiÖp Ph¸p) víi nh÷ng d©n téc ®ang bÞ tµn ph¸ vµ hñy

diÖt. Kh«ng thÓ x©y dùng mét liªn hiÖp víi bom ®¹n, trªn nh÷ng

nghÜa ®Þa. Nh©n d©n ViÖt Nam ®Êu tranh l©u dµi nh»m thùc hiÖn

nÒn hßa b×nh, kiÕn thiÕt ®Êt n−íc vµ nh©n d©n Ph¸p còng mong

muèn mét nÒn hßa b×nh nh− thÕ.

Tõ l©u, hai d©n téc chóng ta ®· ®ång ý víi nhau nh÷ng quan

®iÓm nµy, vËy th× t¹i sao cuéc chiÕn tranh huynh ®Ö t−¬ng tµn nµy

l¹i cã thÓ tiÕp diÔn.

Trong 4 th¸ng gÇn ®©y, nhµ cÇm quyÒn Ph¸p ®· phung phÝ

h¬n 12 tû phr¨ng vµ h¬n 5 ngh×n lÝnh Ph¸p ®· bá m¹ng cïng víi

mét sè l−îng khæng lå tµi s¶n cña n−íc Ph¸p ®· bÞ tiªu hñy.

Nh−ng nghiªm träng h¬n sù hñy diÖt vÒ vËt chÊt nµy lµ sù mÊt

lßng tin cña nh©n d©n n−íc ngoµi vÒ tÝnh ch©n thùc cña khèi Liªn

hiÖp Ph¸p.

Trong cïng mét thêi gian, gÇn nh− tÊt c¶ c¸c thµnh phè vµ rÊt

nhiÒu lµng m¹c ë ViÖt Nam ®· bÞ ph¸ hñy, ®−êng s¾t vµ ®−êng bé

kh«ng thÓ sö dông ®−îc, hµng ngh×n binh lÝnh vµ hµng v¹n d©n

th−êng bÞ giÕt h¹i vµ mèi c¨m thï cña nh©n d©n ®èi víi nh÷ng

ng−êi cã tr¸ch nhiÖm trong chÝnh s¸ch thuéc ®Þa cña Ph¸p trë nªn

s©u s¾c h¬n bao giê hÕt.

B¹n h·y t−ëng t−îng sÏ tai häa biÕt nh−êng nµo cho Ph¸p vµ

ViÖt Nam nÕu nh− chiÕn tranh kÐo dµi 5 hoÆc 10 n¨m vµ chiÕn

tranh du kÝch cã thÓ kÐo dµi v« h¹n. Chóng t«i khao kh¸t hßa b×nh

vµ chóng t«i s½n sµng hßa b×nh. ChØ cßn tïy thuéc vµo quyÕt ®Þnh

cña ChÝnh phñ Ph¸p mµ th«i.


Nh©n dÞp nµy t«i göi nh÷ng lêi chµo anh em víi toµn thÓ

nh©n d©n Ph¸p, nh÷ng ng−êi mµ chóng t«i lu«n lu«n ng−ìng mé

vµ t«n träng. B¸o Vietnam New Service, ngµy 10-5-1947. T¹p chÝ LÞch sö qu©n sù, th¸ng 3-1994.

149

TR¶ LêI TH¦ CHóC MõNG CñA HéI NHI §åNG C¤NG GI¸O

KHU TH¦îNG Mü, HUYÖN PHó XUY£N, Hµ §¤NG

B¸c c¶m ¬n çc ch¸u. B¸c khuyªn çc ch¸u:

- BiÕt gi÷ kû luËt.

- Siªng häc, siªng lµm.

- Yªu Chóa, yªu n−íc.

B¸c h«n çc ch¸u


Hå CHÝ MINH

In trong s¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña Hå Chñ tÞch, Nxb. Sù thËt, Hµ Néi, 1958, t.I, tr.173.

150

lêI K£U GäI §åNG BµO Vµ CHIÕN SÜ C¶ N¦íC SAU CUéC HéI KIÕN

VíI P¤N MUýT, §¹I DIÖN CAO ñY PH¸P B¤LAE

Cïng toµn thÓ ®ång bµo,

Cïng bé ®éi, d©n qu©n, tù vÖ toµn quèc,

Toµn d©n ta kh¸ng chiÕn ®Õn nay ®· 5 th¸ng.

§ång bµo Nam Bé kh¸ng chiÕn ®Õn nay lµ 20 th¸ng.

Ng−êi Ph¸p ®æ m¸u ®· nhiÒu. D©n ta hy sinh còng kh«ng Ýt.

V× nh©n ®¹o, v× hoµ b×nh, v× muèn gi÷ c¶m t×nh víi d©n

Ph¸p, ChÝnh phñ ta ®Ò nghÞ víi ChÝnh phñ Ph¸p, c¨n cø nguyÖn

väng thèng nhÊt vµ ®éc lËp cña d©n ta, t×m c¸ch dµn xÕp cuéc

chiÕn tranh.

Song bän qu©n phiÖt thùc d©n Ph¸p, quen thãi hung tµn, bÊt

nh©n, v« lÔ. Chóng khinh miÖt qu©n ®éi ta vµ nh©n d©n ta. Chóng

d¸m ®Ò ra nh÷ng ®iÒu kiÖn kiªu h·nh ngang ng−îc. Chóng ®ßi:

1- Ta ph¶i nép vò khÝ cho chóng.

2- Ta ph¶i ®Ó cho qu©n ®éi Ph¸p tù do ®i kh¾p n−íc ta, v.v..

ThÕ lµ chóng ®ßi ta ®Çu hµng. Chóng ®ßi bãp cæ Tæ quèc ta.

Chóng ®ßi ta ®Ó cho chóng tha hå ®èt lµng, c−íp cña, tµn s¸t nh©n

d©n, h·m hiÕp phô n÷, ph¸ ho¹i ®Òn chïa vµ nhµ thê. ThÕ lµ

chóng ®ßi toµn thÓ ®ång bµo ta vµ con ch¸u ta ®êi ®êi quú gèi, cói

®Çu lµm n« lÖ cho chóng.

lêi kªu gäi ®ång bµo vµ chiÕn sÜ c¶ n−íc... 151

Hìi toµn thÓ ®ång bµo,

Hìi toµn thÓ bé ®éi, d©n qu©n, tù vÖ,

Chóng ta quyÕt kh«ng ®Ó cha mÑ, vî con ta cho chóng giÕt h¹i,

quyÕt kh«ng ®Ó chÞ em, vî con ta cho chóng h·m hiÕp, quyÕt kh«ng

®Ó nhµ thê, chïa miÕu ta cho chóng ®èt ph¸, quyÕt kh«ng ®Ó lµng

xãm, tµi s¶n ®ång bµo ta cho chóng c−íp bãc.

Chóng ta quyÕt kh«ng chÞu lµm "vong quèc n«". V× vËy t«i thay

mÆt ChÝnh phñ kªu gäi toµn thÓ ®ång bµo ph¶i ra søc kh¸ng chiÕn,

gióp ®ì bé ®éi ®¸nh giÆc.

T«i ra lÖnh cho toµn thÓ bé ®éi, d©n qu©n, tù vÖ, ph¶i kiªn quyÕt chiÕn ®Êu, xung phong s¸t ®Þch.

Mçi quèc d©n ph¶i lµ mét chiÕn sÜ. Mçi lµng ph¶i lµ mét chiÕn

hµo. Chóng ta ph¶i kiªn quyÕt hy sinh chiÕn ®Êu ®Ó ®¸nh tan bän

qu©n phiÖt thùc d©n, ®Ó tranh lÊy thèng nhÊt vµ ®éc lËp.


Hìi toµn thÓ c¸c chiÕn sÜ,

Tæ quèc ®ang kªu gäi chóng ta. Th¾ng lîi ®ang chê ®îi chóng

ta. TiÕn lªn! TiÕn lªn!


ViÖt Nam thèng nhÊt, ®éc lËp mu«n n¨m!

Hå CHÝ MINH

ViÕt kho¶ng cuèi th¸ng 5-1947. B¶n ®¸nh m¸y cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, l−u t¹i Trung t©m L−u tr÷ Quèc gia I, b¶n chôp l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

152

§IÖN GöI NH¢N D¢N THÕ GIíI

Sau ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai, cuéc chiÕn tranh ®· ph¶i tr¶

gi¸ b»ng biÕt bao ®æ n¸t vµ tang tãc, cuéc chiÕn tranh chØ ®−îc

chÊm døt b»ng chiÕn th¾ng cña nÒn d©n chñ ®èi víi chñ nghÜa

ph¸t xÝt, ng−êi ta t−ëng ®· cã thÓ hy väng vµo viÖc thiÕt lËp mét

thÕ giíi míi dùa trªn phÈm çch vµ gi¸ trÞ con ng−êi, trªn quyÒn

b×nh ®¼ng cña çc d©n téc dï nhá hay lín vµ quyÒn tù do cña çc

d©n téc.

Bän qu©n phiÖt thùc d©n Ph¸p ®· giµy xÐo lªn nh÷ng nguyªn

t¾c ®−îc long träng kh¼ng ®Þnh trong HiÕn ch−¬ng cña Liªn hîp

quèc, khi mµ chóng, tõ th¸ng ChÝn n¨m 1945, ®· gieo r¾c sù chÕt

chãc vµ ®æ n¸t trªn l·nh thæ ViÖt Nam, víi ý ®å mét lÇn n÷a b¾t

mét d©n téc yªu chuéng hoµ b×nh, mét d©n téc khao kh¸t sèng theo

lý t−ëng d©n chñ trong sù tù do vµ t«n träng quyÒn cña çc quèc

gia kh¸c, ph¶i lµm n« lÖ.

D©n téc ViÖt Nam, mét d©n téc ®· tr¶i qua hµng ngµn n¨m

lÞch sö, ®· nhiÒu lÇn ®øng dËy trót bá ¸ch ¸p bøc, ®· quyÕt t©m hy

sinh tÊt c¶ ®Ó b¶o vÖ nÒn ®éc lËp vµ thèng nhÊt d©n téc. Tõ h¬n 20

th¸ng nay, d©n téc nµy ®ang tiÕn hµnh mét cuéc chiÕn ®Êu quyÕt

liÖt chèng l¹i nh÷ng kÎ x©m l−îc.

Tuy nhiªn, ®Ó bµy tá lßng yªu chuéng hoµ b×nh, ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ®Ó kiÕn thiÕt l¹i mét thÕ giíi ®ang bÞ rung chuyÓn

d÷ déi bëi hai cuéc chiÕn tranh chØ trong thêi gian kho¶ng mét

thÕ hÖ, ChÝnh phñ ViÖt Nam míi ®©y, trong mét bøc ®iÖn göi

®iÖn göi nh©n d©n thÕ giíi 153

ChÝnh phñ Ph¸p, ®· ®−a ra nh÷ng ®Ò nghÞ ngõng chiÕn víi môc

®Ých gi¶i quyÕt xung ®ét mét çch hoµ b×nh.

§¸p l¹i bøc ®iÖn nµy, bän qu©n phiÖt thùc d©n Ph¸p ®· ®ßi

chóng t«i ph¶i giao nép khÝ giíi vµ cho phÐp qu©n ®éi Ph¸p tù do

®i l¹i trªn toµn bé l·nh thæ ViÖt Nam. Bän x©m l−îc hiÓu râ r»ng

kh«ng bao giê chóng t«i chÊp nhËn nh÷ng ®iÒu kiÖn nh− vËy.

Chóng ®· ph¸t ®éng chiÕn tranh trªn ®Êt n−íc chóng t«i, vËy nªn

chóng muèn tiÕp tôc cuéc chiÕn ®Ó cßn tiÕp tôc c«ng viÖc c−íp bãc,

øc hiÕp, ®èt ph¸ vµ tµn s¸t, vµ víi hy väng viÓn v«ng vµ téi lçi lµ

lËp l¹i sù thèng trÞ cña chóng trªn ®Êt n−íc chóng t«i. ChiÕn tranh ®ang tiÕp diÔn. Nh©n d©n ViÖt Nam h¬n bao giê

hÕt, kiªn quyÕt b¶o vÖ nÒn tù do vµ cuéc sèng cña m×nh.

Víi søc m¹nh chÝnh nghÜa cña sù nghiÖp d©n téc vµ tin vµo

thiÖn c¶m cña tÊt c¶ çc d©n téc trªn thÕ giíi, d©n téc ViÖt Nam tin

t−ëng vµo th¾ng lîi cña m×nh, gãp mét phÇn vµo cuéc ®Êu tranh

chung v× chiÕn th¾ng cña c«ng lý vµ d©n chñ vµ v× sù cñng cè an

ninh quèc tÕ.

ViÖt Nam ®éc lËp mu«n n¨m!

T×nh ®oµn kÕt cña çc d©n téc tù do trªn thÕ giíi mu«n n¨m!

D©n chñ thÕ giíi mu«n n¨m!

Th¸ng 5 n¨m 1947

Tµi liÖu l−u t¹i B¶o tµng Hå ChÝ Minh.

154

th¦ GöI NH¢N D¢N PH¸P SAU CUéC HéI KIÕN VíI P¤N Muýt,

§¹I DIÖN CAO Uû PH¸P B¤LAE

Hìi nh©n d©n Ph¸p!

Tõ 20 th¸ng nay, thùc d©n Ph¸p ®· x« ®Èy d©n téc ViÖt Nam vµo chiÕn tranh.

Hµng mÊy ngµn thanh niªn Ph¸p vµ ViÖt hoÆc bÞ th−¬ng hoÆc tö trËn.

Nh÷ng c«ng cuéc kinh doanh cña ng−êi Ph¸p tiªu tan. NhiÒu thµnh phè vµ hµng tr¨m lµng m¹c ViÖt Nam bÞ qu©n Ph¸p thiªu huû. Hµng v¹n th−êng d©n ViÖt Nam bÞ qu©n Ph¸p tµn s¸t. §Êt n−íc chóng t«i tan hoang vµ ®Ém m¸u.

Chóng t«i bao giê còng chuéng hoµ b×nh, v× vËy cho nªn ngµy 25-4 võa råi chóng t«i ®Ò nghÞ víi ChÝnh phñ Ph¸p h·y ®×nh chØ ngay cuéc l−u huyÕt vµ më cuéc ®iÒu ®×nh ®Ó gi¶i quyÕt b»ng nh÷ng ph−¬ng s¸ch «n hoµ sù xung ®ét ViÖt - Ph¸p.

Nh−ng bän qu©n phiÖt thùc d©n ®· ®−a ra nh÷ng ®iÒu kiÖn chÝnh sau nµy ®Ó buéc chóng t«i:

1. Hä ®ßi chóng t«i ph¶i nép hÕt vò khÝ cho hä. 2. Hä ®ßi quyÒn tù do ®i l¹i cho qu©n lÝnh hä ë kh¾p n¬i trªn

®Êt n−íc ViÖt Nam.

3. Hä ®ßi tr¶ l¹i cho hä tÊt c¶ nh÷ng ng−êi lÝnh Ph¸p gi¸c ngé

vµ chèng thùc d©n ®· kh«ng chÞu tham gia vµo cuéc chiÕn tranh

huynh ®Ö t−¬ng tµn nµy. ThÕ lµ bän qu©n phiÖt thùc d©n bÞ mï

Th− göi nh©n d©n ph¸p sau cuéc héi kiÕn... 155

m¾t tr−íc mét vµi th¾ng lîi kh«ng cã t−¬ng lai vµ chØ cã bÒ ngoµi

kh«ng cã thùc sù, ®· cè ý ®−a ra nh÷ng ®iÒu kiÖn v« lý vµ nhôc

nh· ®Ó cho hai d©n téc ta kh«ng thÓ th©n thiÖn víi nhau ®−îc, ®Ó

cho hä tiÕp tôc viÖc h·m hiÕp, c−íp bãc, ®èt ph¸, giÕt ng−êi. Hä

muèn tiÕp tôc chiÕn tranh.


Çc b¹n lµ nh÷ng ng−êi ®· chiÕn ®Êu oanh liÖt ®Ó b¶o vÖ Tæ

quèc, çc b¹n h·y ®øng vµo ®Þa vÞ chóng t«i, çc b¹n cã thÓ nµo

chÞu ®ùng nh÷ng ®iÒu kiÖn nh− thÕ kh«ng?

Çc b¹n cã tin r»ng nh− thÕ sÏ lµ thùc hiÖn ®−îc sù céng

t¸c ViÖt - Ph¸p kh«ng? Çc b¹n cã tin r»ng nh− thÕ sÏ thùc

hiÖn ®−îc khèi Liªn hiÖp Ph¸p kh«ng? ChiÕn tranh sÏ tiÕp tôc.

M¸u ng−êi Ph¸p vµ ng−êi ViÖt sÏ ®æ thªm n÷a, khèi Liªn hiÖp

Ph¸p sÏ bÞ tiªu tan, tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã, bän qu©n phiÖt thùc

d©n ph¶i chÞu hoµn toµn tr¸ch nhiÖm. Chóng t«i muèn hoµ

b×nh. Chóng t«i muèn n−íc chóng t«i ®éc lËp vµ thèng nhÊt

trong Liªn hiÖp Ph¸p.

Bän qu©n phiÖt thùc d©n ®· b¾t buéc chóng t«i ph¶i tiÕp

tôc chiÕn ®Êu, chóng t«i sÏ chiÕn ®Êu ®Õn cïng, chóng t«i lÊy

c©u ch©m ng«n hiªn ngang cña çc b¹n lµm ch©m ng«n cña

chóng t«i:

"Thµ chÕt kh«ng lµm n« lÖ".

Chóng t«i chiÕn ®Êu v× c«ng lý. Chóng t«i sÏ tån t¹i; chóng t«i

sÏ chiÕn th¾ng.


Çc b¹n h·y gióp chóng t«i cøu lÊy tÝnh m¹ng cña bao nhiªu

thanh niªn Ph¸p vµ ViÖt, cøu lÊy t×nh th©n thiÖn gi÷a hai d©n téc,

vµ cøu lÊy khèi Liªn hiÖp Ph¸p.

§¶ ®¶o chñ nghÜa qu©n phiÖt thùc d©n!

N−íc Ph¸p d©n chñ mu«n n¨m!


N−íc ViÖt Nam ®éc lËp vµ thèng nhÊt, liªn hiÖp víi n−íc Ph¸p

trong khèi Liªn hiÖp Ph¸p mu«n n¨m!


Hå CHÝ MINH


157

GöI ANH EM V¡N HO¸ Vµ TRÝ THøC NAM Bé

Cïng ®ång bµo v¨n ho¸ vµ trÝ thøc Nam Bé, T«i thay mÆt ChÝnh phñ c¶m ¬n sù ñng hé cña c¸c b¹n. ChÝnh

phñ cïng toµn thÓ ®ång bµo ViÖt Nam kiªn quyÕt chiÕn ®Êu, tranh quyÒn thèng nhÊt vµ ®éc lËp cho n−íc nhµ ®Ó cho v¨n ho¸ còng nh− chÝnh trÞ vµ kinh tÕ, tÝn ng−ìng, ®¹o ®øc ®Òu ®−îc ph¸t triÓn tù do. Ngßi bót cña c¸c b¹n còng lµ nh÷ng vò khÝ s¾c bÐn trong sù nghiÖp phß chÝnh trõ tµ1), mµ anh em v¨n ho¸ vµ trÝ thøc ph¶i lµm còng nh− lµ nh÷ng chiÕn sÜ anh dòng trong c«ng cuéc kh¸ng chiÕn ®Ó tranh l¹i quyÒn thèng nhÊt vµ ®éc lËp cho Tæ quèc.

Nh©n d©n ta s½n lßng th©n thiÖn víi nh©n d©n Ph¸p, nh−ng quyÕt kh«ng chÞu lµm n« lÖ cho thùc d©n ph¶n ®éng. Anh em v¨n ho¸ víi trÝ thøc lµ líp tiªn tri tiªn gi¸c2), cµng ph¶i quyÕt t©m kh«ng chÞu lµm n« lÖ.

T«i xin göi anh em lêi chµo th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng.



_______________

1) Phß chÝnh trõ tµ: Gióp ng−êi ngay th¼ng, ch©n chÝnh, trõ diÖt kÎ gian ¸c (BT).

2) Tiªn tri tiªn gi¸c: HiÓu biÕt tr−íc (BT).

158

GöI NAM N÷ CHIÕN SÜ D¢N QU¢N, Tù VÖ Vµ DU KÝCH TOµN QUèC20

T«i thay mÆt ChÝnh phñ vµ toµn thÓ ®ång bµo göi lêi khen ngîi

çc chiÕn sÜ.

D©n qu©n, tù vÖ vµ du kÝch lµ lùc l−îng cña toµn d©n téc, lµ

mét lùc l−îng v« ®Þch, lµ mét bøc t−êng s¾t cña Tæ quèc. V« luËn

®Þch nh©n hung b¹o thÕ nµo, hÔ ®ông vµo lùc l−îng ®ã, bøc t−êng

®ã, th× ®Þch nµo còng ph¶i tan r·.

Çc chiÕn sÜ d©n qu©n, tù vÖ vµ du kÝch ë Nam Bé, ë Thñ ®«, ë

miÒn duyªn h¶i vµ ë çc n¬i, ®· chøng râ sù thùc ®ã mét çch rÊt

anh hïng. Tõ ®©y vÒ sau, lùc l−îng ta cµng ngµy cµng v÷ng, kinh

nghiÖm ta cµng ngµy cµng nhiÒu th× ta cµng tá cho ®Þch qu©n biÕt,

tá cho thÕ giíi biÕt r»ng d©n qu©n, tù vÖ vµ du kÝch ViÖt Nam lµ

nh÷ng ng−êi ¸i quèc s¾t ®¸, lµ nh÷ng chiÕn sÜ anh hïng. Nh−ng chóng ta kh«ng tù m·n tù tóc, kh«ng kiªu ng¹o, chóng

ta ph¶i lu«n lu«n thùc hµnh mÊy ®iÒu nµy:

1. Trong bé ®éi ph¶i ®ång cam céng khæ. Ph¶i gi÷ kû luËt, ph¶i

siªng tËp tµnh, ph¶i gi÷ bÝ mËt, lu«n lu«n cÈn thËn, lóc cã ®Þch còng trÊn tÜnh nh− kh«ng ®Þch, lóc xa ®Þch còng nghiªm ngÆt nh−

gÇn ®Þch;

2. §èi víi d©n - ph¶i b¶o vÖ d©n, ph¶i gióp ®ì d©n, ph¶i lµm

cho d©n tin, d©n phôc, d©n yªu;

3. §èi víi c«ng viÖc - ph¶i lËp lµng kh¸ng chiÕn kh¾p n¬i, ph¶i

lu«n tÝch cùc hµnh ®éng;

Göi nam n÷ chiÕn sÜ d©n qu©n, tù vÖ... 159

4. §èi víi ®Þch - ph¶i kiªn quyÕt, dòng c¶m. Ph¶i cã kÕ ho¹ch,

m−u trÝ, ph¶i h÷u tiÕn v« tho¸i, ph¶i thi ®ua nhau trong viÖc s¸t

giÆc, c−íp sóng, v.v.. Song ®èi víi tï binh th× ph¶i −u ®·i hä1).

Hìi chiÕn sÜ yªu quý, t«i nh¾c c¸c chiÕn sÜ kiªn quyÕt lµm ®óng

nh÷ng ®iÒu ®ã, t«i ch¾c tr−êng kú kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng

lîi, thèng nhÊt ®éc lËp ch¾c ch¾n sÏ thµnh c«ng.



Hå CHÝ MINH


_______________

1) §èi ®·i tö tÕ, khoan hång víi tï binh (BT).

160

tr¶ LêI ¤NG VAXI§ÐP RAO, TH¤NG TÝN VI£N H·NG ROIT¬1)

Hái: Xin Chñ tÞch cho biÕt sau 5 th¸ng tranh ®Êu giµnh ®éc

lËp, vÒ phÝa ViÖt Nam ®· lîi vµ ®· thiÖt nh÷ng g× vÒ ph−¬ng diÖn

chÝnh trÞ còng nh− vÒ ph−¬ng diÖn qu©n sù? Xin Chñ tÞch cho biÕt

ý kiÕn vÒ lêi tè c¸o cña nh÷ng ng−êi Ph¸p nãi r»ng ViÖt Nam ®·

g©y ra cuéc xung ®ét hiÖn nay?

Tr¶ lêi: VÒ ph−¬ng diÖn chÝnh trÞ, cã lîi lµ n−íc t«i b©y giê

®oµn kÕt chÆt chÏ h¬n bao giê hÕt.

- VÒ ph−¬ng diÖn qu©n sù: lîi lµ chiÕn tranh du kÝch ®· ph¸t

triÓn kh¾p trong n−íc, h¹i lµ cã hµng ngµn lµng bÞ ®èt ch¸y, hµng

v¹n th−êng d©n bÞ tµn s¸t do bµn tay qu©n ®éi Ph¸p.

- Nh÷ng lêi tè c¸o cña Ph¸p hoµn toµn lµ vu kho¸t2). N−íc ViÖt

Nam tha thiÕt mong hoµ b×nh ®Ó kiÕn thiÕt. Chøng cí lµ n−íc ViÖt

Nam ®· gi¶i t¸n Uû ban kh¸ng chiÕn tèi cao, c¶i tæ ChÝnh phñ

kh¸ng chiÕn thµnh ChÝnh phñ kiÕn quèc, vµ b¾t ®Çu thùc hiÖn

ch−¬ng tr×nh kinh tÕ ba n¨m, v.v.. N−íc ViÖt Nam kh«ng cã lîi g×

g©y chiÕn tranh ®Ó lµm cho nh©n d©n thiÖt h¹i vµ chÞu bao nhiªu

_______________

1) Vaxi®Ðp Rao (Vasidev Rao): Lµ th«ng tÝn viªn H·ng Roit¬ (Reuter),

H·ng th«ng tin cña n−íc Anh (BT).

2) Vu kho¸t: Nãi vu v¬, kh«ng ®óng sù thËt (BT).

tr¶ lêi «ng vaxi®Ðp rao, th«ng tÝn viªn... 161

tang tãc. ¤ng h·y nhí l¹i bµi ngô ng«n cña L· Phông Tiªn1) "Con

chã sãi vµ con cõu".

Hái: Ng−êi ta nãi c¸c nhµ l·nh tô ViÖt Nam cã ý muèn cÇu hoµ

víi ng−êi Ph¸p, sù thùc trong viÖc ®ã ra sao? Chñ tÞch cã biÕt th¸i

®é cña ng−êi Ph¸p ®èi víi nh÷ng sù cè g¾ng cña Ngµi ®Ó chÊm døt

chiÕn tranh ra sao kh«ng?

Tr¶ lêi: Chóng t«i ®· nhiÒu lÇn kªu gäi hoµ b×nh, nh−ng n−íc

Ph¸p kh«ng tr¶ lêi. LÇn cuèi cïng, ngµy 25-4-1947, bän tµi phiÖt

thuéc ®Þa Ph¸p ®Æt ra cho chóng t«i nhiÒu ®iÒu kiÖn nhôc nh· vµ

kh«ng thÓ nhËn ®−îc, nh− nép khÝ giíi cho Ph¸p vµ ®Ó cho qu©n

®éi Ph¸p toµn quyÒn ®i l¹i trªn kh¾p n−íc chóng t«i. Nh− thÕ

chóng t«i b¾t buéc ph¶i tiÕp tôc chiÕn ®Êu.

Hái: Chñ tÞch cã muèn ChÝnh phñ Ph¸p tuyªn bè râ rÖt th¸i ®é

chÝnh trÞ ®èi víi ViÖt Nam, còng nh− ng−êi Anh ®· lµm ®èi víi Ên

§é vµ DiÕn §iÖn, ®Ó gióp cho viÖc trë l¹i ®iÒu ®×nh kh«ng?

Tr¶ lêi: NÕu ChÝnh phñ Ph¸p cã mét chÝnh s¸ch râ rÖt ®èi víi

ViÖt Nam th× cã thÓ lµm cho dÔ dµng viÖc trë l¹i ®iÒu ®×nh.

Hái: Xin Chñ tÞch cho biÕt nh÷ng ®iÒu kiÖn hoµ b×nh tèi thiÓu

®Ó cã thÓ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ViÖt - Ph¸p b»ng chÝnh trÞ. Ngµi cã

muèn ®−îc ngay quyÒn hoµn toµn kiÓm so¸t qu©n ®éi, tµi chÝnh,

ngo¹i giao, thuÕ quan vµ th−¬ng m¹i? NÕu nhËn ë trong khèi Liªn

hiÖp Ph¸p, th× chÝnh s¸ch chÝnh trÞ cña n−íc ViÖt Nam sÏ theo

_______________

1) L· Phông Tiªn tøc La Ph«ngten (La Fontaine), nhµ viÕt truyÖn ngô ng«n næi tiÕng thÕ giíi, ng−êi Ph¸p. TruyÖn Con chã sãi vµ con cõu cña «ng ®¹i ý: Mét chó chã sãi lµm bÈn dßng suèi, chó cõu ra suèi uèng n−íc vµ bÞ chã sãi m¾ng lµ lµm bÈn dßng suèi. Cõu c·i l¹i vµ nãi chÝnh chã sãi lµ kÎ lµm bÈn dßng suèi. Chã sãi ®ßi ¨n thÞt cõu. Hµm ý cña truyÖn nµy muèn nãi víi ng−êi ®êi r»ng kÎ cã søc m¹nh lu«n û thÕ chÌn Ðp kÎ yÕu h¬n (BT).


chÝnh s¸ch cña Ph¸p trong toµn côc hay lµ n−íc ViÖt Nam sÏ tù do

tuú hoµn c¶nh mµ theo mét chÝnh s¸ch riªng cña m×nh?

Tr¶ lêi: Chóng t«i muèn thèng nhÊt vµ ®éc lËp trong khèi Liªn hiÖp Ph¸p.

Hái: Xin Chñ tÞch gi¶i thÝch quan niÖm cña Chñ tÞch vÒ ®éc lËp vµ thèng nhÊt cña n−íc ViÖt Nam.

Thèng nhÊt lµ cã mét ChÝnh phñ trung −¬ng cho toµn quèc hay lµ

Nam Kú, Trung Kú, B¾c Kú, mçi xø cã mét chÝnh phñ riªng, sÏ tho¶ thuËn víi nhau hîp thµnh mét n−íc Céng hoµ liªn bang? Mét xø nµo trong nh÷ng xø ®ã cã thÓ tù do vµ cã quyÒn lùc ®øng ngoµi khèi liªn hiÖp ViÖt Nam mµ kh«ng cÇn tr−ng cÇu d©n ý ®−îc kh«ng?

Tr¶ lêi: Thèng nhÊt nghÜa lµ mét ChÝnh phñ trung −¬ng, mét NghÞ viÖn trung −¬ng cho toµn quèc, Nam Kú, Trung Kú, B¾c Kú sÏ

cã c¬ quan hµnh chÝnh tù trÞ riªng, do nh©n d©n mçi kú bÇu lªn theo chÕ ®é d©n chñ vµ d−íi sù kiÓm so¸t cña ChÝnh phñ trung −¬ng.

§éc lËp nghÜa lµ chóng t«i ®iÒu khiÓn lÊy mäi c«ng viÖc cña chóng t«i, kh«ng cã sù can thiÖp ë ngoµi vµo.

Hái: §Ó t¹m gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ngay b©y giê, Chñ tÞch cã b»ng lßng nhËn ph−¬ng s¸ch sau nµy: lµ lËp mét ChÝnh phñ chung cho B¾c vµ Trung Kú, cßn vÊn ®Ò Nam Kú sÏ gi¶i quyÕt b»ng mét c¸ch tr−ng cÇu d©n ý?

Tr¶ lêi: Tr−íc kia, chóng t«i ®· b»ng lßng nhËn ph−¬ng s¸ch ®ã. Ngµy nay, chóng t«i kh«ng thÓ nhËn ®−îc n÷a, ®ång bµo chóng t«i ë Nam Kú ®· chÞu sù hy sinh to lín ®Ó ®−îc ë trong Tæ quèc ViÖt Nam. Chóng t«i kh«ng thÓ ph¶n béi hä ®−îc.

Hái: Xin Chñ tÞch cho biÕt t¹i sao l¹i cã c¸i c¶m t−ëng chung r»ng së dÜ ng−êi Ph¸p e ng¹i kh«ng muèn ®iÒu ®×nh víi «ng Hå ChÝ Minh, lµ v× ®iÒu ®×nh víi ¤ng tøc lµ ®Ó cho n−íc Nga cã mét chç ®Æt ch©n ë ViÖt Nam?

Chñ tÞch cã nhËn r»ng v× nh÷ng sù liªn l¹c cña Ngµi víi céng

s¶n mµ tõ tr−íc tíi nay kh«ng gi¶i quyÕt ®−îc vÊn ®Ò ViÖt - Ph¸p


b»ng chÝnh trÞ kh«ng? §Ó lµm mÊt çi c¶m t−ëng Êy, Ngµi cã s½n

lßng tuyªn bè më réng ChÝnh phñ ViÖt Nam ®Ó trong ®ã cã ng−êi

thay mÆt cho tÊt c¶ mäi quyÒn lîi, mäi ®¶ng ph¸i?

Tr¶ lêi: §Êy chØ lµ mét cí ®Ó nãi. N−íc Nga X«viÕt kh«ng cã

tr−íc n¨m 1917. Nh−ng mµ nÒn ®« hé Ph¸p ë ViÖt Nam ®· cã tõ

trªn 80 n¨m nay. Hå ChÝ Minh cã thÓ theo chñ nghÜa Çc M¸c hay

cã thÓ theo ®¹o Khæng, nh−ng ChÝnh phñ ViÖt Nam vÉn gåm cã ®¹i

biÓu cña mäi ®¶ng ph¸i vµ cã c¶ nh÷ng ng−êi kh«ng ®¶ng ph¸i.

Th¸i ®é n−íc ViÖt Nam ®èi víi nh÷ng n−íc ¸ ch©u lµ mét th¸i

®é anh em, ®èi víi ngò c−êng1) lµ mét th¸i ®é b¹n bÌ.

Hái: §èi víi tin thµnh lËp mét "MÆt trËn quèc gia liªn hiÖp" do

B¶o §¹i ®iÒu khiÓn, xin Chñ tÞch cho biÕt ý kiÕn Ngµi ra sao? Ngµi

cã ®Þnh mêi çc ®¹i biÓu mÆt trËn ®ã dù mét cuéc héi nghÞ bµn

trßn, ngay sau khi ngõng chiÕn kh«ng?

Tr¶ lêi: ¤ng VÜnh Thôy - mét trong nh÷ng ng−êi b¹n th©n cña

t«i vµ lµ Cè vÊn cña ChÝnh phñ ViÖt Nam. ¤ng ®· tuyªn thÖ trung

thµnh víi HiÕn ph¸p, víi ChÝnh phñ vµ víi quèc d©n. Chóng t«i chØ

biÕt cã "MÆt trËn Tæ quèc" vµ "MÆt trËn d©n téc". Chóng t«i kh«ng

biÕt çc mÆt trËn gi¶ hiÖu cña nh÷ng kÎ ®¶o ngò kh«ng chiÕn ®Êu

cho Tæ quèc trong hµng ngò d©n téc.

Hái: NÕu kh«ng cã hoµ b×nh vµ kh«ng cã mét sù gi¶i quyÕt nay

mai b»ng chÝnh trÞ th× Ngµi dù ®Þnh tæ chøc giai ®o¹n s¾p tíi cña

cuéc kh¸ng chiÕn ra sao? N−íc ViÖt Nam cã ®ñ qu©n lùc hay du

kÝch ViÖt Nam cã thÓ v× lßng ¸i quèc kÝch thÝch mµ tiÕp tôc chiÕn

®Êu ®Õn th¾ng lîi kh«ng? Ngµi cã dù tÝnh thay ®æi chiÕn l−îc,

nghÜa lµ Ngµi cã dù tÝnh thay cuéc vâ trang tranh ®Êu b»ng cuéc

tÈy chay ng−êi Ph¸p ë ViÖt Nam vÒ mÆt kinh tÕ vµ x· héi ®Ó cho hä

kh«ng thÓ ë ngô tr× l¹i ®©y n÷a kh«ng? Xin Ngµi cho biÕt ý kiÕn vÒ

_______________

1) Ngò c−êng: 5 n−íc m¹nh, theo quan niÖm lóc ®ã gåm cã çc n−íc Liªn X«, Anh, Ph¸p, Mü vµ Trung Quèc (BT).


chÝnh s¸ch kh«ng céng t¸c mµ kh«ng b¹o ®éng cña ®¶ng Quèc héi

Ên d−íi sù l·nh ®¹o cña Th¸nh G¨ng®i.

Tr¶ lêi: NÕu kh«ng hoµ b×nh ®−îc, chóng t«i sÏ chiÕn ®Êu ®Õn

cïng. Toµn d©n ViÖt Nam c−¬ng quyÕt tranh ®Êu cho thèng nhÊt

vµ ®éc lËp.

Nh÷ng ®iÒu kiÖn ë ViÖt Nam vµ ë Ên §é kh«ng gièng nhau

nªn nh÷ng ph−¬ng tiÖn tranh ®Êu còng kh«ng thÓ gièng nhau.

Hái: Trong lóc ®ã, Ngµi sÏ lµm g× ®Ó ®−a vÊn ®Ò ViÖt Nam ra

tr−íc Liªn hîp quèc? Ng−êi Ph¸p vÉn nãi r»ng vÊn ®Ò ViÖt Nam lµ

mét viÖc trong nhµ cña Ph¸p, chø kh«ng ph¶i lµ mét vÊn ®Ò quèc

tÕ, xin Ngµi cho biÕt ý kiÕn.

Tr¶ lêi: Chóng t«i sÏ mang vÊn ®Ò ViÖt Nam ra tr−íc Liªn hîp

quèc21 khi nµo cÇn ®Õn. Tuy chóng t«i rÊt cã c¶m t×nh víi d©n

Ph¸p, nh−ng n−íc ViÖt Nam kh«ng ph¶i ®µy tí cña Ph¸p, vËy vÊn

®Ò ViÖt Nam kh«ng ph¶i lµ mét viÖc nhµ cña Ph¸p.

Hái: Ngµi cã lêi g× göi cho thÕ giíi, cho çc n−íc ch©u ¸ vµ

riªng cho Ên §é kh«ng?

Ngµi mong −íc çc n−íc l¸ng giÒng, nhÊt lµ çc n−íc ¸ ch©u

gióp ®ì nh÷ng g×?

Tr¶ lêi: Chóng t«i muèn göi thÕ giíi lêi nµy: lµ −íc mong tÊt c¶

çc ng−êi d©n chñ trªn thÕ giíi ®oµn kÕt víi nhau ®Ó b¶o vÖ cho

nÒn d©n chñ trong çc n−íc nhá còng nh− trong çc n−íc lín.

Mong çc ng−êi lµm cho quyÒn tù quyÕt cña çc d©n téc lµ quyÒn

do çc HiÕn ch−¬ng §¹i T©y D−¬ng vµ Cùu Kim S¬n ®¶m b¶o,

®−îc t«n träng.

Cßn víi ¸ ch©u vµ Ên §é, chóng t«i nãi:

Sè phËn cña tÊt c¶ d©n ¸ ch©u buéc chÆt víi nhau. Çc anh em

¸ ch©u, h·y gióp anh em ViÖt Nam trong cuéc ®Êu tranh cho ®éc

lËp vµ thèng nhÊt. Chóng t«i tr«ng cËy vµo søc ñng hé tinh thÇn

vµ vËt chÊt mµ çc anh em cã thÓ gióp ®−îc.


Hái: Xin Chñ tÞch cho biÕt ý kiÕn vÒ th¸i ®é Anh, Mü, Trung

Hoa ®èi víi ViÖt Nam.

Tr¶ lêi: §èi víi ViÖt Nam, th¸i ®é Trung Hoa lµ mét th¸i ®é

anh em, th¸i ®é Mü lµ mét th¸i ®é bÌ b¹n, cßn th¸i ®é Anh cã lÏ lµ

th¸i ®é trung lËp.

Tr¶ lêi vµo th¸ng 5-1947. In trong s¸ch Lêi Hå Chñ tÞch, Nha Th«ng tin ViÖt Nam, 1948, t.1, tr.70-73.

166

ÇN Bé TèT Vµ ÇN Bé XOµNG1)

Kh¸ng chiÕn lµ mét lß ®óc çn bé. N¬i nµo mµ çc çn bé

cÊp trªn biÕt lùa chän vµ d×u d¾t, th× cã nhiÒu çn bé míi n¶y

në vµ c«ng viÖc rÊt ph¸t triÓn. Tr¸i l¹i, n¬i nµo çn bé cÊp trªn

kh«ng biÕt lùa chän, d×u d¾t, th× vÉn thiÕu ng−êi mµ c«ng viÖc

cø luém thuém.

Kh¸ng chiÕn l¹i lµ mét viªn ®¸ thö vµng ®èi víi çn bé.

§i ®Õn n¬i nµo cã çn bé tèt, th× c¶nh t−îng tèt bµy ngay ra

tr−íc m¾t:

§ång bµo t¶n c− ®i qua ®ã, ®Òu ®−îc gióp ®ì.

Bé ®éi ®ãng ë ®ã hoÆc ®i qua ®ã, ®−îc uý l¹o.

Ngµy nµo còng thÊy d©n qu©n vµ tù vÖ tËp tµnh.

ChiÒu tèi xãm nµy mét líp b×nh d©n häc vô, xãm kia mét líp

b×nh d©n häc vô.

Çc ®×nh chïa vµ n¬i ®«ng ng−êi qua l¹i, ®Òu thÊy d¸n ®Çy

nh÷ng khÈu hiÖu kh¸ng chiÕn.

Canh g¸c th× cÈn thËn.

Nhµ nµo còng thùc hµnh t¨ng gia s¶n xuÊt.

Çc ®oµn thÓ th−êng khai héi, ®äc b¸o, gi¶i thÝch tin tøc

kh¸ng chiÕn.

Nãi tãm l¹i: n¬i nµo cã çn bé tèt, th× c¶ vïng ®ã ho¹t ®éng nh−

_______________

1) Bµi viÕt cho chuyªn môc C«ng t¸c thiÕt thùc cña b¸o Sù thËt (BT).

çn bé tèt vµ çn bé xoµng 167

mét bé m¸y. Vµ c¶ vïng ®ã tá ra mét bÇu kh«ng khÝ h¨ng h¸i,

vui vÎ.

N¬i nµo çn bé xoµng, th× vïng ®ã, nh− ®ang ngñ say. Trªn giÊy

th× çi g× còng cã. Nh−ng sù thËt, th× viÖc g× còng uÓ o¶i, lói xïi.

Mét thÝ dô gi¶n ®¬n, râ rÖt vÒ çn bé tèt vµ çn bé xoµng:

X· A vµ x· B ph¶i phô tr¸ch ph¸ ho¹i mét ®o¹n ®−êng. Tr−íc

ngµy ®i ph¸, x· A häp mÝt tinh, çn bé gi¶i thÝch v× sao ph¶i ph¸.

Toµn thÓ d©n chóng h¨ng h¸i t¸n thµnh. Çc cô giµ, çc chÞ em

phô n÷, vµ çc em nhi ®ång còng ®ßi ®i ph¸. Sau ®ã, toµn x· cö 60

ng−êi trai tr¸ng khoÎ m¹nh ®i xung phong. Chñ tÞch, Phã Chñ

tÞch, Th− ký còng v¸c cuèc xÎng ®i lµm. §Õn chç ph¸, çn bé ®Ò

nghÞ chia lµm ba tèp, mçi tèp 20 ng−êi ®ua nhau xem tèp nµo ph¸

khÐo h¬n, mau h¬n. Sau vµi giê ®ång hå, çc cô phô l·o, chÞ em

phô n÷, vµ çc em nhi ®ång ®−a c¬m n−íc ®Õn. Nh−ng tèp nµo

còng ®ßi ph¸ xong míi ¨n c¬m. Çc cô ®i tèp nµy ®Õn tèp kh¸c nãi

chuyÖn, khuyÕn khÝch, chÞ em phô n÷ rãt n−íc cho anh em uèng.

Çc em nhi ®ång ca h¸t.

Ai còng vui vÎ h¨ng h¸i, cè lµm h¬n tèp kia. KÕt qu¶ chØ b¶y

tiÕng ®ång hå, mµ ®o¹n ®−êng thµnh mét çi hè. Lóc ph¸ xong, çn

bé kiÓm ®iÓm l¹i c«ng t¸c, ®äc th− cña Hå Chñ tÞch vµ Bé tr−ëng

Bé Quèc phßng. Toµn thÓ hoan h«. ¡n uèng xong, çn bé ®i tr−íc,

d©n chóng ®i sau vui vÎ ra vÒ, võa ®i võa h¸t.

Cßn x· B th× thÕ nµo?

Kh«ng mÝt tinh, kh«ng gi¶i thÝch. Chñ tÞch x· ra lÖnh b¾t ph¸.

Çn bé n»m ë nhµ, kh«ng tham gia c«ng viÖc. H¬n 100 d©n ®i ph¸

ho¹i. ú ¹ch ®Õn hai ngµy míi ph¸ xong, mµ l¹i ph¸ kh«ng s©u,

kh«ng khÐo b»ng ®o¹n x· A.

KÕT LUËN: Çn bé mµ lªn mÆt quan çch m¹ng th× mäi viÖc

®Òu lñng cñng. Çn bé mµ biÕt lµm cho d©n tin, d©n phôc, d©n yªu,

th× viÖc g× còng mü m·n.


Nh÷ng ®ång chÝ c¸n bé, ph¶i g¾ng tiÕn lªn m·i. Nh÷ng «ng c¸n

bé xoµng, xin mau mau söa ®æi.

A.G.

B¸o Sù thËt, sè 77, tõ ngµy 1 ®Õn ngµy 15-6-1947.

169

TH¦ GöI T¦íNG R.XAL¡NG

Chñ tÞch ChÝnh phñ

göi T−íng qu©n Xal¨ng

T−íng qu©n th©n mÕn,

T«i võa hay tin ngµi l¹i ®Õn ®Êt n−íc t«i. N¨m ngo¸i (®èi víi

t«i võa nh− míi h«m qua, l¹i võa nh− ®· c¸ch ®©y hµng thÕ kû),

chóng ta ®· cïng nhau du ngo¹n nhiÒu n¬i, chóng ta ®· cïng

nhau nãi chuyÖn nhiÒu. Chóng ta ®· tõng nhÊt trÝ víi nhau vÒ

nhiÒu vÊn ®Ò: nh÷ng con ng−êi vµ sù viÖc. Nãi tãm l¹i, chóng ta ®·

lµ nh÷ng ng−êi b¹n tèt.

Nh−ng hoµn c¶nh ngoµi ý muèn ®· biÕn chóng ta thµnh hai kÎ

®èi ®Þch. §iÒu ®ã thËt ®¸ng tiÕc!

T«i kh¸ hiÓu ngµi ®Ó tin r»ng, nÕu ngµi cã mÆt ë ®©y, vµ nÕu

ngµi cã ®ñ quyÒn lùc cÇn thiÕt, th× ®· cã thÓ tr¸nh ®−îc nh÷ng

chuyÖn ®au th−¬ng kia. T«i còng kh¸ hiÓu ngµi ®Ó tin r»ng, trong

th©m t©m, ngµi kh«ng muèn cã cuéc chiÕn tranh huynh ®Ö t−¬ng

tµn nµy, nã kh«ng gi¶i quyÕt ®−îc g× mµ chØ hñy ho¹i t×nh h÷u

nghÞ vµ lµm cho sù hîp t¸c trªn tinh thÇn x©y dùng gi÷a hai n−íc

chóng ta thªm chËm trÔ.

Nh−ng sù viÖc ®· x¶y ra nh− thÕ ®ã! VÒ phÇn t«i, bæn phËn

thiªng liªng cña mét ng−êi d©n yªu n−íc buéc t«i ph¶i chiÕn

®Êu v× Tæ quèc vµ ®ång bµo m×nh. Cßn vÒ phÝa ngµi, tr¸ch


nhiÖm qu©n nh©n còng buéc ngµi ph¶i lµm nh÷ng ®iÒu mµ tr¸i

tim ngµi kh«ng muèn.

Thö hái, ®¸nh l¹i mét n−íc ®· ®ãn tiÕp m×nh nh− anh em th×

vinh quang ë chç nµo? Mét nhµ chØ huy ®i ®¸nh mét d©n téc chØ

muèn sèng trong hoµ b×nh th× vinh quang ë ®©u? Vµ ®©u lµ vinh

quang cña n−íc Ph¸p khi ®i ®¸nh n−íc ViÖt Nam, mét quèc gia

chØ cã nguyÖn väng ®−îc thèng nhÊt vµ ®éc lËp trong khèi Liªn

hiÖp Ph¸p?

Ph¶i ch¨ng Liªn hiÖp Ph¸p cã thÓ dùa trªn b¹o lùc vµ sù hËn

thï d©n téc? Ph¶i ch¨ng Liªn hiÖp Ph¸p cã thÓ t¹o thµnh tõ nh÷ng

thµnh viªn quÌ quÆt, ®iªu tµn, tang tãc vµ ®Ém m¸u? Døt kho¸t

kh«ng thÓ ®−îc! NÕu muèn, Liªn hiÖp Ph¸p ph¶i dùa trªn t×nh

h÷u nghÞ vµ sù tin t−ëng lÉn nhau.

Nh−ng th«i, ®ã lµ vÊn ®Ò chÝnh trÞ. NÕu sù viÖc cã ®i theo chiÒu

h−íng kh¸c th× ®ã kh«ng ph¶i lçi n¬i ngµi.

V× chóng t«i ®· buéc ph¶i chiÕn ®Êu, th× çc ngµi h·y tá ra lµ

nh÷ng chiÕn binh hµo hiÖp, nh÷ng ®èi thñ qu©n tö, trong khi chê

®îi chóng ta l¹i trë thµnh b¹n h÷u cña nhau. Chóng ta ®· tõng lµ

b¹n. Gi÷a hai chóng ta hiÖn nay vÉn lµ b¹n bÌ cña nhau. Ngµi

muèn nh− vËy chø?

V× t×nh yªu th−¬ng con ng−êi, lßng nh©n ®¹o vµ nh©n danh

t×nh b¹n cña chóng ta, t«i yªu cÇu ngµi nghiªm cÊm binh lÝnh

Ph¸p s¸t h¹i d©n lµnh, h·m hiÕp phô n÷, ®èt ph¸ lµng m¹c vµ ph¸

huû nhµ thê, ®Òn miÕu nh− hä vÉn lµm tõ tr−íc tíi nay.

T«i ®¶m b¶o víi ngµi r»ng binh lÝnh vµ th−êng d©n Ph¸p ë chç

chóng t«i ®−îc ®èi xö rÊt tö tÕ. T«i hy väng ng−êi cña chóng t«i

trong tay çc ngµi còng ®−îc ®èi xö nh− vËy.

¤ng ®¹i uý Çcchiª tèt bông vÉn ë chç ngµi ®Êy chø?

T«i göi lêi kÝnh th¨m bµ Xal¨ng vµ göi tíi ch¸u trai lín vµ

ch¸u bÐ cña ngµi nhiÒu çi h«n ©u yÕm.

th− göi t−íng r. xal¨ng 171

T−íng qu©n th©n mÕn, h·y tin t−ëng ë nh÷ng t×nh c¶m tèt ®Ñp

nhÊt cña t«i.


Hå CHÝ MINH

TB. T«i nhê ngµi chuyÓn bøc th− kÌm theo cho ngµi Chñ tÞch

Lª«ng Blum.

B¶n tiÕng Ph¸p in trong s¸ch cña Salan: Fin d'un empire, Edition Presse de la CitÐ, Paris, 1971, pp.76-77. B¶n dÞch tiÕng ViÖt ®¨ng trªn T¹p chÝ LÞch sö §¶ng, sè 6, 1990, tr.45-46.

172

th¦ GöI CHñ TÞCH L£¤NG BLUM

Göi ngµi Chñ tÞch Lª«ng Blum,

Th−a Chñ tÞch vµ ng−êi anh em th©n mÕn,

H¬n ba th¸ng nay, chiÕn tranh ®· lµm m¸u ®æ trªn kh¾p ®Êt

n−íc t«i. Cuéc chiÕn tranh nµy cã nh÷ng nÐt thËt ®Æc biÖt mµ t«i muèn chØ râ ®Ó ngµi xem xÐt.

1. Th«ng th−êng, ®Ó ph¸t ®éng mét cuéc chiÕn tranh, th× gi÷a

c¸c d©n téc ph¶i cã nh÷ng t− t−ëng, môc ®Ých vµ quyÒn lîi ®èi chäi

nhau. Nh−ng gi÷a d©n téc Ph¸p vµ d©n téc ViÖt Nam kh«ng cã

nh÷ng m©u thuÉn nh− vËy.

- Nh©n d©n ViÖt Nam chØ mong muèn thùc hiÖn nh÷ng lý

t−ëng cña nh©n d©n Ph¸p lµ Tù do, B×nh ®¼ng, B¸c ¸i.

- Nh©n d©n ViÖt Nam mong muèn hîp t¸c trong t×nh anh em

víi nh©n d©n Ph¸p, vµ nh©n d©n Ph¸p còng mong muèn hîp t¸c

víi nh©n d©n ViÖt Nam. Nh©n d©n ViÖt Nam muèn thèng nhÊt vµ ®éc lËp trong Liªn hiÖp

Ph¸p. §ã lµ ®iÒu mµ nh©n d©n Ph¸p còng hoµn toµn t¸n thµnh. VËy th× nguyªn nh©n cña cuéc chiÕn tranh nµy lµ do ®©u? 2. T«i rÊt ®au lßng nhËn thÊy r»ng: - Cuéc chiÕn tranh nµy ®−îc ph¸t ®éng ngay sau khi cã cuéc bá

phiÕu th«ng qua HiÕn ph¸p míi cña n−íc Ph¸p. B¶n HiÕn ph¸p nµy ®· trÞnh träng tuyªn bè r»ng n−íc Ph¸p lªn ¸n chñ nghÜa ®Õ quèc vµ lªn ¸n viÖc sö dông b¹o lùc chèng l¹i d©n téc kh¸c.

- Cuéc chiÕn tranh ®· x¶y ra vµ tiÕp diÔn bëi mét ChÝnh phñ

th− göi chñ tÞch lª«ng blum 173

X· héi vµ §¶ng X· héi Ph¸p ®· nhÊt trÝ bá phiÕu th«ng qua ng©n

s¸ch cho nã.

3. §Ó t¨ng c−êng søc m¹nh cña m×nh, n−íc Ph¸p muèn lËp ra

"Liªn hiÖp Ph¸p", "mét liªn hiÖp trong ®ã çc d©n téc hiÓu biÕt vµ

quý träng lÉn nhau", nh− lêi Thñ t−íng Rama®iª ®· nãi.

Nh−ng cuéc chiÕn tranh nµy, víi nh÷ng vô tµn s¸t, c−íp bãc,

h·m hiÕp, huû diÖt vµ ®ñ çc hµnh ®éng d· man kh¸c chØ cã t¸c

dông ph¸ huû c¬ së cña sù hiÓu biÕt vµ t×nh t−¬ng th©n, t−¬ng ¸i

mµ th«i. Çc b¹n cña chóng ta, ngµi Bé tr−ëng ¥gien T«m¸t vµ

b¸c sÜ Bubiªng, cã lÏ ®· nãi l¹i víi ngµi nh÷ng ®iÒu mµ hä ®· chøng kiÕn ë §«ng D−¬ng. VËy t«i cã thÓ khái ph¶i ®au lßng mµ

nªu l¹i tÊt c¶ nh÷ng nçi thèng khæ vµ tµn khèc ®· x¶y ra trªn ®Êt

n−íc t«i tõ hai m−¬i th¸ng nay.

4. Nh©n d©n Ph¸p muèn quyÒn lîi kinh tÕ cña m×nh ë ViÖt

Nam ®−îc t«n träng vµ ph¸t triÓn. §ã lµ ®iÒu mµ nh©n d©n ViÖt

Nam hoµn toµn ®ång ý. VËy mµ kÕt qu¶ cña cuéc chiÕn tranh tõ

hai m−¬i th¸ng nay ë Nam Bé vµ tõ n¨m th¸ng nay trªn toµn câi

ViÖt Nam l¹i nh− thÕ nµy ®©y:

- Hµng chôc ngh×n thanh niªn Ph¸p vµ ViÖt Nam bÞ giÕt h¹i

hoÆc th−¬ng vong. - Hµng tû phr¨ng ®· tiªu phÝ.

- NhiÒu xÝ nghiÖp cña Ph¸p bÞ sôp ®æ.

- "C«ng viÖc kinh doanh" cña ng−êi Ph¸p trë thµnh con sè kh«ng.

- Hµng chôc thµnh phè, hµng ngh×n lµng m¹c, nhiÒu ®o¹n

®−êng s¾t, ®−êng bé bÞ ph¸ huû.

- NÕu chiÕn tranh cßn kÐo dµi mét hoÆc hai n¨m n÷a, nÒn kinh

tÕ Ph¸p ë §«ng D−¬ng còng nh− nÒn kinh tÕ ViÖt Nam sÏ suy sôp

hoµn toµn (nh−ng ®èi víi ng−êi ViÖt Nam Ýt ra còng vÉn cßn gi÷ l¹i

®−îc m¶nh ®Êt vµ con ng−êi). Vµ ngµi biÕt ®Êy, chiÕn tranh du

kÝch cã thÓ kÐo dµi hÕt n¨m nµy sang n¨m kh¸c. 5. VËy lµm thÕ nµo ®Ó chÊm døt cuéc chiÕn tranh huynh ®Ö

t−¬ng tµn nµy, lµm thÕ nµo ®Ó lËp l¹i hoµ b×nh?


T«i cho r»ng, chØ cã mét chÝnh s¸ch phï hîp lµ chÝnh s¸ch mµ

chÝnh ngµi ®· ®Ò ra trªn b¸o D©n chóng (ngµy 12-12-1946), mét

chÝnh s¸ch h÷u nghÞ vµ tin t−ëng lÉn nhau, dùa trªn sù thèng

nhÊt vµ ®éc lËp cña ViÖt Nam trong Liªn hiÖp Ph¸p.

- V× lîi Ých vµ t−¬ng lai chung cña hai d©n téc chóng ta, t«i hy

väng c¸c ngµi sÏ cè g¾ng lµm cho chÝnh s¸ch kh«n ngoan vµ hµo

hiÖp ®ã ®−îc thùc hiÖn.

Qua ngµi, t«i göi tíi bµ Blum nh÷ng lêi chµo tr©n träng vµ göi

tíi nh÷ng ng−êi b¹n tèt cña chóng ta lµ gia ®×nh Br¾cc¬, Lócxi vµ

R«denphen nh÷ng t×nh c¶m tèt ®Ñp nhÊt. Sau hÕt, t«i «m h«n ngµi trong t×nh anh em.


Hå CHÝ MINH

B¶n tiÕng Ph¸p in trong s¸ch cña Salan: Fin d'un empire, Edition Presse de la CitÐ, Paris, 1971, pp.450-451. B¶n dÞch tiÕng ViÖt ®¨ng trªn T¹p chÝ LÞch sö §¶ng, sè 6, 1990, tr.45-46.

175

TH¦ GöI ÇC NH¢N VI£N C¥ QUAN CHÝNH PHñ

Cïng çc nh©n viªn ë çc c¬ quan ChÝnh phñ,

Nh÷ng anh chÞ em ë tiÒn ph−¬ng, ®em x−¬ng m¸u gi÷ g×n Tæ

quèc, lµ chiÕn sÜ.

Nh÷ng anh chÞ em ë hËu ph−¬ng, ®em tµi n¨ng gióp viÖc

ChÝnh phñ, còng lµ chiÕn sÜ.

Nh÷ng chiÕn sÜ ë tiÒn ph−¬ng, ¨n giã n»m s−¬ng, xung phong

h·m trËn, chÕt sèng bao giê kh«ng biÕt, lµ hy sinh.

Nh÷ng chiÕn sÜ ë hËu ph−¬ng, lªn dèc xuèng ®Ìo, ¨n tóng mÆc thiÕu, èm khoÎ bao giê kh«ng biÕt, còng lµ hy sinh.

Tuy çch hy sinh kh¸c nhau, nh−ng tiÒn ph−¬ng vµ hËu ph−¬ng

®Òu v× Tæ quèc, v× ®ång bµo mµ hy sinh.

T«i vÉn biÕt çc b¹n ®Òu h¨ng h¸i, ®Òu kiªn quyÕt. Nh−ng t«i còng biÕt r»ng: ngµy tr−íc, çc b¹n cã mét çch sinh ho¹t vµ mét çch lµm viÖc kh¸c h¼n víi b©y giê. Ngµy tr−íc, lµm viÖc cã thêi giê nhÊt ®Þnh. Ngoµi giê lµm, th× cã b¹n bÌ vµ cã thó vui gi¶i trÝ. Sinh ho¹t th× yªn tÜnh vµ t−¬ng ®èi phong l−u.

Ngµy nay, ng−êi Ýt mµ viÖc nhiÒu, lóc lµm viÖc xong, th× ngoµi tiÕng chim kªu v−în hãt, ngoµi c¶nh nói rõng rËm suèi s©u, ch¼ng cã thó vui g× kh¸c. Sinh ho¹t th× th−êng th−êng nay ®©y mai ®ã, th−êng th−êng thiÕu thèn. Dï ChÝnh phñ gióp ®ì, nh−ng còng chØ ®ì ®−îc mét chõng nµo th«i. Nãi tãm l¹i lµ: b©y giê ai còng khã nhäc vµ cùc khæ.


Chóng ta ng−êi tuy ®«ng, c¬ quan tuy nhiÒu, song tõ trªn

xuèng d−íi ®Òu ®oµn kÕt chÆt chÏ, ®ång cam céng khæ, nh− trong

mét nhµ. VËy t«i xin lÊy ®Þa vÞ lµ nh− mét ng−êi anh, vµ ®em kinh

nghiÖm cña ç nh©n khuyªn g¾ng çc b¹n:

1. Ng−êi mµ chÞu ®−îc khæ, th× viÖc to lín, khã kh¨n mÊy còng

lµm ®−îc.

2. Ta ®· biÕt cÇn ph¶i chÞu khæ, th× ta chÞu mét çch vui vÎ,

dÇn dÇn ta sÏ kh«ng lÊy lµm khæ.

3. Chóng ta ®em tinh thÇn mµ chiÕn th¾ng vËt chÊt, chóng ta

v× n−íc, v× d©n mµ chÞu khæ, mét çi khæ rÊt cã gi¸ trÞ, th× vËt chÊt cµng khæ tinh thÇn cµng s−íng.

4. ChiÕn sÜ ë tiÒn ph−¬ng, ®· khæ mµ l¹i lu«n lu«n ë d−íi m−a

bom sãng ®¹n.

So víi hä th× ta ë hËu ph−¬ng ch−a khæ mÊy.

5. Khæ tËn th× cam lai1). Khæ nay chØ lµ khæ t¹m thêi, kh¸ng

chiÕn thµnh c«ng th× sÏ hÕt khæ.

Tr−êng kú kh¸ng chiÕn lµ mét viªn ®¸ thö vµng ®èi víi mçi

mét quèc d©n, ®ång thêi lµ mét tr−êng häc ®Ó rÌn luyÖn cho çn bé.

V× vËy, chóng ta:

Ph¶i tuyÖt ®èi gi÷ kû luËt. Ph¶i tuyÖt ®èi gi÷ bÝ mËt.

§èi víi ®ång sù, ph¶i ®oµn kÕt chÆt chÏ, khuyªn nhau, gióp nhau.

§èi víi d©n chóng, ph¶i th©n cËn, ph¶i gióp ®ì hä mäi viÖc,

ph¶i lµm cho d©n tin, d©n phôc, d©n yªu.

Chí bao giê ngåi kh«ng. Lóc r¶nh viÖc, th× nªn nghiªn cøu çc

vÊn ®Ò, hoÆc theo søc m×nh mµ t¨ng gia s¶n xuÊt. Nh− thÕ ®· bæ

Ých cho th©n thÓ l¹i vui cho tinh thÇn.

Chí t¾m n−íc l· nhiÒu qu¸. Chí uèng n−íc l·, chí ¨n no qu¸,

chí ngñ tr−a nhiÒu.

_______________

1) Khæ tËn cam lai: HiÓu mét çch v¾n t¾t: HÕt ®¾ng cay, ngät bïi sÏ tíi (BT).

Th− göi çc nh©n viªn c¬ quan chÝnh phñ 177

§ã lµ nh÷ng lêi th« thiÓn, nh−ng mµ thiÕt thùc. Mong r»ng do

sù l·nh ®¹o cña çc Bé tr−ëng vµ Thø tr−ëng, çc b¹n sÏ lµm ®óng,

®Ó gi÷ v÷ng vµ n©ng cao tinh thÇn vµ lùc l−îng mäi ng−êi, ®Ó gióp

søc cho cuéc kh¸ng chiÕn cøu quèc mau ®i ®Õn th¾ng lîi.

Chóc çc b¹n m¹nh khoÎ vµ g¾ng søc.


Hå CHÝ MINH

ViÕt ngµy 16-6-1947. B¶n ®¸nh m¸y cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh l−u t¹i Trung t©m L−u tr÷ Quèc gia I, b¶n chôp l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

178

lêI K£U GäI NH¢N Kû NIÖM s¸u TH¸NG KH¸NG CHIÕN

Cïng quèc d©n ®ång bµo,

Cïng toµn thÓ chiÕn sÜ VÖ quèc qu©n, d©n qu©n, tù vÖ,

Thùc d©n ph¶n ®éng Ph¸p ®éng viªn h¶i lôc kh«ng qu©n hµng

chôc v¹n ng−êi. Chóng chi tiªu vµo qu©n phÝ mçi ngµy hµng chôc

triÖu b¹c. Chóng mong dïng lùc l−îng µo ¹t, chiÕn l−îc chíp

nho¸ng, trong vµi ba th¸ng, c−íp lÊy n−íc ta. Chóng l¹i thuª mét lò

bï nh×n, mong ph¸ ho¹i kh¸ng chiÕn, chia rÏ ®ång bµo ta. Song ©m

m−u qu©n sù vµ chÝnh trÞ cña chóng ®Òu hoµn toµn thÊt b¹i. Kh¸ng chiÕn ë Nam Bé ®Õn ngµy nay ®· gÇn hai n¨m. Kh¸ng chiÕn ë toµn

quèc22 ®Õn h«m nay võa ®óng s¸u th¸ng. Mµ søc kh¸ng chiÕn cña ta

cµng m¹nh. Sù th¾ng lîi cña ta cµng râ rµng. §ã lµ v× sao?

A- V× kh¸ng chiÕn cña ta lµ chÝnh nghÜa.

Ta chØ gi÷ g×n non s«ng, ®Êt n−íc cña ta. ChØ chiÕn ®Êu cho

quyÒn thèng nhÊt vµ ®éc lËp cña Tæ quèc.

Cßn thùc d©n ph¶n ®éng Ph¸p th× mong ¨n c−íp n−íc ta, mong

b¾t d©n ta lµm n« lÖ. VËy ta lµ chÝnh nghÜa, ®Þch lµ tµ. ChÝnh nhÊt

®Þnh th¾ng tµ.

B- V× ®ång bµo ta ®¹i ®oµn kÕt.

Toµn d©n ViÖt Nam chØ cã mét lßng: QuyÕt kh«ng lµm n« lÖ,

ChØ cã mét chÝ: QuyÕt kh«ng chÞu mÊt n−íc,

Lêi kªu gäi nh©n kû niÖm s¸u th¸ng kh¸ng chiÕn 179

ChØ cã mét môc ®Ých: QuyÕt kh¸ng chiÕn ®Ó tranh thñ thèng nhÊt vµ ®éc lËp cho Tæ quèc.

Sù ®ång t©m cña ®ång bµo ta ®óc thµnh mét bøc t−êng ®ång xung quanh Tæ quèc. Dï ®Þch hung tµn, x¶o quyÖt ®Õn møc nµo, ®ông ®Çu nh»m bøc t−êng ®ã, chóng còng ph¶i thÊt b¹i.

C- V× t−íng sÜ ta dòng c¶m.

Tuy khÝ giíi ta cßn kÐm, kinh nghiÖm ta cßn Ýt, nh−ng lßng kiªn quyÕt, chÝ hy sinh cña t−íng sÜ ta ®· lËp nh÷ng chiÕn c«ng oanh liÖt, vÎ vang cã thÓ nãi lµ kinh trêi ®éng ®Êt.

D- V× chiÕn l−îc ta ®óng.

§Þch muèn dïng c¸ch ®¸nh mau, th¾ng mau. NÕu chiÕn tranh kÐo dµi, hao binh tæn t−íng, chóng sÏ thÊt b¹i.

VËy ta dïng chiÕn l−îc tr−êng kú kh¸ng chiÕn, ®Ó ph¸t triÓn lùc l−îng, t¨ng thªm kinh nghiÖm. Ta dïng chiÕn thuËt du kÝch, ®Ó lµm cho ®Þch hao mßn, cho ®Õn ngµy ta sÏ tæng ph¶n c«ng, ®Ó quÐt s¹ch lò chóng.

ThÕ ®Þch nh− löa. ThÕ ta nh− n−íc. N−íc nhÊt ®Þnh th¾ng löa. H¬n n÷a trong cuéc tr−êng kú kh¸ng chiÕn, mçi c«ng d©n lµ

mét chiÕn sÜ. Mçi lµng lµ mét chiÕn hµo. Hai m−¬i triÖu ®ång bµo ViÖt Nam quyÕt ®¸nh tan mÊy v¹n thùc d©n ph¶n ®éng.

E- V× ta nhiÒu bÇu b¹n.

ChiÕn tranh x©m l−îc cña thùc d©n ph¶n ®éng lµ phi nghÜa. Ai còng ch¸n ghÐt. Kh¸ng chiÕn cøu quèc cña ta lµ chÝnh nghÜa, cho nªn ®−îc nhiÒu ng−êi bªnh vùc.

Sè ®«ng nh©n d©n Ph¸p muèn hoµ b×nh th©n thiÖn víi ta. Nh©n d©n thuéc ®Þa ®ång t×nh víi ta. C¸c d©n téc ch©u ¸ ñng hé ta. D− luËn trong thÕ giíi t¸n

thµnh ta. VÒ mÆt tinh thÇn ®Þch ®· hoµn toµn thÊt b¹i, ta ®· hoµn toµn

th¾ng lîi.


Hìi quèc d©n ®ång bµo!

Hìi toµn thÓ çc chiÕn sÜ!

Cuéc tr−êng kú kh¸ng chiÕn cßn kinh qua nhiÒu b−íc gian nan.

Chóng ta ph¶i hy sinh, chÞu khæ vµ ph¶i g¾ng søc. Nh−ng

chóng ta quyÕt hy sinh chÞu khæ vµ g¾ng søc 5 n¨m, 10 n¨m ®Ó

ph¸ tan çi xiÒng xÝch n« lÖ h¬n 80 n¨m võa qua, ®Ó tranh lÊy

quyÒn thèng nhÊt vµ ®éc lËp cho mu«n ®êi s¾p ®Õn. T«i thay mÆt

ChÝnh phñ:

Ra lÖnh cho toµn thÓ t−íng sÜ, tr−íc ®¸nh ®· h¨ng, tõ nay ph¶i

®¸nh h¨ng h¬n, ph¶i thi ®ua nhau xung phong s¸t ®Þch. Kªu gäi toµn thÓ ®ång bµo ra søc t¨ng gia s¶n xuÊt, ra søc cÊt

lóa, gi÷ ®ª, ra søc ñng hé bé ®éi.

Khuyªn çc çn bé chÝnh trÞ, hµnh chÝnh vµ chuyªn m«n ph¶i

cè g¾ng kh¾c phôc mäi nçi khã kh¨n, ra søc söa ch÷a çc khuyÕt

®iÓm, g¾ng lµm nh÷ng ng−êi çn bé kiÓu mÉu.

Chóng ta ®· ®ång t©m nhÊt trÝ. Chóng ta nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng lîi.

Chóng ta ph¶i m¹nh mÏ tiÕn lªn!

§¸nh tan thùc d©n ph¶n ®éng Ph¸p!

Hai d©n téc ViÖt - Ph¸p th©n thiÖn!

Tr−êng kú kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi! ViÖt Nam thèng nhÊt ®éc lËp mu«n n¨m!


Hå CHÝ MINH


181

LêI K£U GäI GöI NH¢N D¢N THÕ GiíI


Nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n d©n Ph¸p ®Òu chung mét lý

t−ëng: Tù do, B×nh ®¼ng, B¸c ¸i.

Nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n d©n Ph¸p cã mét môc ®Ých

chung: céng t¸c th©n thiÖn vµ b×nh ®¼ng gi÷a hai d©n téc.

VËn mÖnh cña nh©n d©n ViÖt Nam vµ vËn mÖnh cña nh©n d©n

Ph¸p rÊt quan hÖ víi nhau. ThÕ mµ bän thùc d©n ph¶n ®éng ®ang

hÕt søc chia rÏ hai d©n téc ta. Chóng quyÕt t©m hy sinh tiÒn b¹c cña nh©n d©n Ph¸p vµ tÝnh m¹ng thanh niªn Ph¸p ®Ó kÐo dµi cuéc

chiÕn tranh huynh ®Ö t−¬ng tµn nµy.

Chóng t«i rÊt mong c¸c b¹n cïng chóng t«i hµnh ®éng ®Ó ng¨n

trë bän thùc d©n ph¶n ®éng ph¸ ho¹i c¸i lý t−ëng chung, lîi Ých

chung, vµ t×nh nghÜa cña hai d©n téc ta.

Hìi anh em d©n téc ch©u ¸!

GÇn hai n¨m tr−êng, thùc d©n Ph¸p ®ang giµy xÐo nh©n d©n

ViÖt Nam, gÇn hai n¨m tr−êng, nh©n d©n ViÖt Nam ®ang hy sinh

tranh ®Êu.

ViÖt Nam lµ mét bé phËn trong ®¹i gia ®×nh ch©u ¸. Tranh ®Êu cho tù do, ®éc lËp cña ViÖt Nam tøc lµ tranh ®Êu cho tù do,

®éc lËp cña ®¹i gia ®×nh ch©u ¸. Tr−íc kia, anh em ®· ®ång t×nh

víi chóng t«i. Tõ ®©y mong anh em cµng ñng hé n÷a. Víi sù ®ång

t×nh vµ ñng hé cña anh em, cuéc kh¸ng chiÕn cøu quèc cña ViÖt

Nam nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.


Hìi çc nh©n sÜ d©n chñ trªn thÕ giíi!

Trong cuéc thÕ giíi chiÕn tranh, çc n−íc ®· hy sinh bao nhiªu

tiÒn cña, x−¬ng m¸u, ®Ó gi÷ g×n quyÒn d©n chñ vµ quyÒn tù quyÕt

cña çc d©n téc, çc n−íc ®· trÞnh träng b¶o ®¶m quyÒn d©n chñ vµ

tù quyÕt ®ã trong HiÕn ch−¬ng §¹i T©y D−¬ng vµ Cùu Kim S¬n.

Trong cuéc chiÕn tranh thÕ giíi, thùc d©n ph¶n ®éng Ph¸p hîp

t¸c víi ph¸t xÝt NhËt B¶n. Ngµy nay chóng g©y nªn mét cuéc chiÕn

tranh tµn khèc ®Ó ph¸ ho¹i quyÒn d©n chñ cña ViÖt Nam. Chóng

xem khinh HiÕn ch−¬ng quèc tÕ nh− tÊm giÎ r¸ch.

VËy çc b¹n kh«ng thÓ ngåi nh×n. Mong çc b¹n lªn tiÕng ñng hé hoµ b×nh, ñng hé chÝnh nghÜa, ñng hé d©n chñ, ñng hé ViÖt Nam.

Hai d©n téc ViÖt - Ph¸p céng t¸c th©n thiÖn trong khèi Liªn

hiÖp Ph¸p!

Çc d©n téc ch©u ¸ ®oµn kÕt mu«n n¨m!

ThÕ giíi d©n chñ th¾ng lîi mu«n n¨m!



Hå CHÝ MINH


183

TR¶ LêI MéT NHµ B¸O N¦íC NGOµI

Hái: Ngµy nay thÕ giíi rÊt chó ý ®Õn vÊn ®Ò ViÖt Nam, chóng

t«i xin Chñ tÞch s½n lßng cho chóng t«i biÕt ý kiÕn cña Ng−êi vÒ

nh÷ng vÊn ®Ò nh− sau:

1. V× sao cã ng−êi tin r»ng ChÝnh phñ ViÖt Nam lµ ChÝnh phñ

céng s¶n?

2. V× cuéc nãi chuyÖn ®×nh chiÕn gi÷a ChÝnh phñ ViÖt Nam víi ChÝnh phñ Ph¸p võa råi kh«ng thµnh c«ng, th× bao giê chiÕn tranh

sÏ kÕt liÔu?

3. Sau khi chiÕn tranh kÕt liÔu th× ch−¬ng tr×nh kiÕn thiÕt cña

ViÖt Nam sÏ thÕ nµo? §Þa vÞ ng−êi trÝ thøc ViÖt Nam sÏ thÕ nµo?

Tr¶ lêi:

1. Tuyªn truyÒn cña thùc d©n ph¶n ®éng Ph¸p nhÊt lµ §« ®èc

§¸cgi¨ngli¬, ®· lÇn l−ît ®Æt cho chóng t«i lµ céng s¶n, ph¸t xÝt, ®Õ

quèc, th©n NhËt, bµi ngo¹i, v.v.. §iÒu ®ã kh«ng cã g× ®¸ng l¹, v× hä

kh«ng −a chóng t«i, song t«i ch¾c r»ng nh©n sÜ thÕ giíi kh«ng ai

tin hä; mét lµ v× ChÝnh phñ ViÖt Nam gåm ®ñ çc ®¶ng, çc ph¸i

vµ çc nh©n sÜ kh«ng ®¶ng ph¸i, hai lµ chÝnh s¸ch cña ViÖt Nam

rÊt râ rÖt: cèt lµm cho n−íc ViÖt Nam thèng nhÊt vµ ®éc lËp, lµm cho d©n ®−îc tù do vµ khái khæ, khái dèt.

2. Bao giê ViÖt Nam ®−îc thËt thµ thèng nhÊt vµ ®éc lËp th×

chiÕn tranh sÏ kÕt liÔu.

3. Ch−¬ng tr×nh kiÕn thiÕt cña ViÖt Nam b−íc ®Çu tiªn lµ

lµm cho d©n khái khæ, khái dèt. Muèn nh− thÕ th× chóng t«i


ph¶i ra søc t¨ng gia s¶n xuÊt, muèn t¨ng gia s¶n xuÊt réng r·i

vµ chãng cã kÕt qu¶, th× chóng t«i cÇn cã t− b¶n, trÝ thøc vµ lao

®éng. D©n ViÖt Nam rÊt siªng n¨ng lµm vµ chÞu khã, cho nªn

chóng t«i ®ñ søc lao ®éng.

ViÖt Nam cã nhiÒu phô nguyªn, chóng t«i rÊt hoan nghªnh t−

b¶n Ph¸p vµ t− b¶n çc n−íc céng t¸c thËt thµ víi chóng t«i.

TrÝ thøc lµ vèn liÕng quý b¸u cña d©n téc. ë n−íc kh¸c nh−

thÕ, ë ViÖt Nam cµng nh− thÕ. Chøng thùc lµ trong cuéc kh¸ng

chiÕn cøu quèc nµy, nh÷ng ng−êi trÝ thøc ViÖt Nam ®· chung mét

phÇn quan träng. Mét sè th× trùc tiÕp tham gia vµo c«ng viÖc kh¸ng chiÕn, hy sinh cùc khæ, chen vai thÝch çnh víi bé ®éi nh©n

d©n. Mét sè th× h¨ng h¸i ho¹t ®éng gióp ®ì ë ngoµi.

NÕu çc b¹n ngo¹i quèc muèn biÕt kh«ng khÝ cña ng−êi trÝ

thøc ViÖt Nam th× võa ®©y cã mét sù thËt rÊt râ rÖt: Sµi Gßn - Chî

Lín lµ n¬i qu©n Ph¸p ®ang chiÕm ®ãng. Tá lßng ¸i quèc lµ mét sù

nguy hiÓm cho ng−êi ViÖt Nam. ThÕ mµ h¬n 700 ng−êi trÝ thøc vµ

th−¬ng gia t− b¶n ViÖt Nam ë vïng ®ã võa b¹o d¹n ký giÊy ®ßi

ChÝnh phñ Ph¸p ph¶i ®µm ph¸n víi ChÝnh phñ ViÖt Nam.

§Þa vÞ nh÷ng ng−êi trÝ thøc ¸i quèc ViÖt Nam sÏ lµ cïng víi

toµn thÓ ®ång bµo, kiÕn thiÕt mét n−íc ViÖt Nam míi, mét n−íc ViÖt Nam thèng nhÊt vµ ®éc lËp, d©n chñ, tù do, h¹nh phóc.


185

§IÖN V¡N GöI BAN CHÊP HµNH §¶NG D¢N CHñ VIÖT NAM

Çc ®ång chÝ,

T«i kÝnh göi lêi chóc mõng ngµy kû niÖm thµnh lËp §¶ng D©n chñ n¨m thø ba.

Trong thÕ giíi d©n chñ, trong ViÖt Nam d©n chñ, §¶ng D©n chñ cã mét nhiÖm vô rÊt quan träng lµm cho d©n chñ th¾ng lîi hoµn toµn.

V× vËy çc ®ång chÝ trong §¶ng ph¶i cã tinh thÇn ®oµn kÕt víi çc ®¶ng ph¸i ¸i quèc vµ d©n chñ kh¸c. Víi nh÷ng ng−êi ¸i quèc vµ d©n chñ kh«ng cã ®¶ng ph¸i, ph¶i lÊy c«ng t¸c thùc tÕ vÒ viÖc cøu quèc vµ kiÕn quèc mµ thi ®ua nhau.

Mçi ®ång chÝ ph¶i lµ ng−êi kiÓu mÉu trong sù hy sinh phÊn ®Êu cho Tæ quèc, cho ®ång bµo.

Nh− thÕ §¶ng D©n chñ ch¾c sÏ cã mét t−¬ng lai rÊt vÎ vang, rùc rì.



Hå CHÝ MINH


186

TR¶ LêI ÇC NHµ B¸O VIÖT NAM VÒ VIÖC GÆP P¤N MUýT,

§¹I DIÖN CAO Uû PH¸P B¤LAE

Hái: Xin hái ý kiÕn Cô ®èi víi nh÷ng lêi Cao uû B«lae tuyªn bè

võa ®©y?

§¸p: a) Cao uû B«lae lµ mét nhµ chÝnh trÞ s¸ng suèt, ch¾c «ng

nhËn thÊy r»ng muèn g©y nªn sù céng t¸c th©n thiÖn ViÖt - Ph¸p,

th× chØ cã mét çch lµ thõa nhËn ViÖt Nam thèng nhÊt vµ ®éc lËp

thËt thµ trong khèi Liªn hiÖp Ph¸p. V× vËy, «ng ®· nãi: ChÕ ®é

thùc d©n ®· chÕt råi. b) T«i còng ®ång ý kiÕn víi Cao uû khi «ng nãi: CÇn ph¶i ®×nh

chiÕn råi míi cã thÓ bµn b¹c mét çch b×nh tÜnh. ChÝnh v× thÕ,

mµ tõ 25 th¸ng 4, ChÝnh phñ ta ®· ®Ò nghÞ ®×nh chiÕn. Gi¸o s−

P«n Muýt thay mÆt Cao uû gÆp t«i vµ Hoµng Bé tr−ëng1) ®· ®−a

nh÷ng ®iÒu kiÖn mµ chóng t«i kh«ng thÓ nhËn. Lóc ®ã «ng Muýt

nãi, vµ sau ®ã, tin Ph¸p nãi r»ng ChÝnh phñ Ph¸p sÏ tr¶ lêi chÝnh

thøc. Nh−ng ®Õn nay, chóng ta vÉn ch−a thÊy tr¶ lêi. ThÕ lµ chóng

ta ®· nhÉn n¹i l¾m.

c) Cao uû l¹i nãi r»ng: ¤ng muèn r»ng trong cuéc xung ®ét

nµy sÏ kh«ng cã ng−êi th¾ng, kÎ b¹i. C©u ®ã t«i còng ®ång ý. ChÝnh trong nh÷ng lêi kªu gäi ChÝnh phñ vµ nh©n d©n Ph¸p t«i

_______________

1) ¤ng Hoµng Minh Gi¸m, thêi gian nµy lµ Bé tr−ëng Bé Ngo¹i giao (BT).

tr¶ lêi çc nhµ b¸o viÖt nam... 187

®· mÊy lÇn nãi nh− thÕ. Hai ®iÒu trªn ®ã ®¹i kh¸i ý kiÕn hai bªn

gièng nhau.

d) Cao uû B«lae nãi thªm muèn dµn xÕp sù hoµ b×nh l©u dµi

víi tÊt c¶ çc ®¶ng ph¸i yªu n−íc. Th× ChÝnh phñ ViÖt Nam ch¼ng

nh÷ng gåm cã tÊt c¶ çc ®¶ng ph¸i mµ l¹i nhiÒu nh©n sÜ kh«ng

®¶ng ph¸i yªu n−íc. Hä ®· ®ång cam céng khæ víi toµn thÓ ®ång

bµo. Hä ®· cïng toµn thÓ ®ång bµo hy sinh ®Êu tranh. NÕu Cao uû

B«lae thËt t×nh muèn nãi chuyÖn víi nh÷ng ®¶ng ph¸i ch©n chÝnh

trong n−íc th× kh«ng ph¶i t×m ®i ®©u xa.

Hái: Th−a Cô, tin Ph¸p cã ®ån r»ng Cô ®i Hång C«ng gÆp «ng Cè vÊn VÜnh Thôy, tin Êy cã thËt kh«ng?

§¸p: Th«ng tin Ph¸p th−êng phãng nhiÒu tin kh«ng ®óng. Ta

kh«ng thÓ cÊm hä. T«i vµ nhiÒu anh em trong ChÝnh phñ lµ b¹n

quen cña Cè vÊn VÜnh Thôy. Cè vÊn ®i l©u ngµy, chóng t«i rÊt nhí.

§ång thêi còng mong Cè vÊn vÒ ®Ó cïng nhau bµn viÖc n−íc.

Nh−ng ®−êng xa mµ lßng gÇn. Cè vÊn VÜnh Thôy lu«n lu«n

nhí r»ng hµnh ®éng cña ng−êi ph¶i hîp víi chÝnh s¸ch cña ChÝnh

phñ vµ nh©n d©n. Vµ ChÝnh phñ cïng nh©n d©n ta lu«n lu«n nhí

vµ tin n¬i lßng trung thµnh mµ Cè vÊn VÜnh Thôy ®· thÒ tr−íc bµn

thê Tæ quèc vµ tr−íc mÆt toµn d©n.

Tr¶ lêi th¸ng 6-1947. In trong s¸ch Lêi Hå Chñ tÞch, Nha Th«ng tin ViÖt Nam, 1948, t.1, tr.87-88.

188

tH¦ GöI §åNG BµO TRUNG du Vµ H¹ DU CHèNG LôT


Mïa lôt ®· ®Õn gÇn. NÕu lôt th× ®ãi. Lôt còng lµ mét thø giÆc

ghª gím. Ng−êi ta th−êng nãi "thuû, ho¶, ®¹o, tÆc".

Chóng ta ph¶i ra søc ng¨n giÆc lôt còng nh− chèng giÆc

ngo¹i x©m. ChÝnh phñ ®· cè g¾ng s¨n sãc ®ª ®iÒu. Nh− thÕ còng

ch−a ®ñ. Toµn thÓ ®ång bµo ph¶i h¨ng h¸i gióp ChÝnh phñ trong

c«ng viÖc hé ®ª còng nh− ®ang gióp ChÝnh phñ trong c«ng viÖc

kh¸ng chiÕn. T«i tha thiÕt kªu gäi ®ång bµo bÊt kú giµ trÎ, trai g¸i, mäi ng−êi

®Òu ph¶i coi viÖc canh ®ª, phßng lôt lµ viÖc thiÕt th©n cña m×nh.

“Lôt th× lót c¶ lµng,

Muèn cho khái lôt thiÕp chµng cïng lo”.

Chóng ta ph¶i thùc hµnh c©u ca dao ®ã. Ai còng ph¶i tham gia

c«ng viÖc söa ®ª, canh ®ª.

HÔ chç nµo s¹t th× ph¶i dån tÊt c¶ lùc l−îng ®Õn ®ã mµ söa

ch÷a ngay. Lµng nµy ph¶i gióp lµng kh¸c. Vïng nµy ph¶i gióp

vïng kh¸c.

Mçi nhµ l¹i cÇn ®an thuyÒn vµ b¾c sµn ngay. Chí ®Ó n−íc ®Õn ch©n míi nh¶y.

Çc bé ®éi, d©n qu©n, tù vÖ ph¶i cè g¾ng gióp ®ång bµo nh÷ng

c«ng viÖc ®ã. Çc Uû ban kh¸ng chiÕn, Uû ban hµnh chÝnh, çc

th− göi ®ång bµo trung du vµ h¹ du chèng lôt 189

®oµn thÓ ph¶i phô tr¸ch tuyªn truyÒn, cæ ®éng, khuyªn b¶o, nh¾c

nhñ ®ång bµo lµm nh÷ng c«ng viÖc ®ã.

Çc anh em nh©n viªn C«ng ch¸nh ph¶i h¨ng h¸i chÞu khã,

thiÕt thùc hîp t¸c víi çc c¬ quan, çc ®oµn thÓ ®Ó bµy vÏ vµ kiÓm

so¸t nh÷ng c«ng viÖc ®ã. N¬i nµo lµm nh÷ng viÖc ®ã xong tr−íc

hÕt, chu ®¸o h¬n hÕt, th× çc c¬ quan ®Þa ph−¬ng ph¶i lËp tøc b¸o

ço lªn, ChÝnh phñ sÏ cã khen th−ëng.

Chóng ta ph¶i kiªn quyÕt tranh cho ®−îc th¾ng lîi trong viÖc

chèng giÆc lôt. Th¾ng lîi sÏ gióp cho ta th¾ng lîi trong cuéc ®¸nh

giÆc ngo¹i x©m. Mong toµn thÓ ®ång bµo g¾ng søc.

Th¸ng 6 n¨m 1947

Hå CHÝ MINH


190

Th− göi thi sÜ HuyÒn Kiªu1)

Göi thi sÜ HuyÒn Kiªu,

T«i ®· nhËn ®−îc b¶n tr−êng ca cña chó víi néi dung cæ vò

®ång bµo vµ chiÕn sÜ ta h¨ng h¸i kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p

vµ bän bï nh×n tay sai. ThÕ lµ rÊt tèt.

T«i mong chó vµ anh chÞ em v¨n nghÖ sÜ trong Héi V¨n hãa

cøu quèc ®i s©u h¬n n÷a vµo cuéc kh¸ng chiÕn vÜ ®¹i cña d©n téc,

s¸ng t¸c ®−îc nhiÒu t¸c phÈm phôc vô cuéc kh¸ng chiÕn l©u dµi,

gian khæ nh−ng nhÊt ®Þnh th¾ng lîi cña nh©n d©n ta.


Hå ChÝ Minh

ViÕt kho¶ng cuèi th¸ng 5,

®Çu th¸ng 6-1947.

B¸o Gi¸o dôc & thêi ®¹i,

th¸ng 9-1996.

_______________

1) Nh©n dÞp kû niÖm 19-5-1947, thi sÜ HuyÒn Kiªu ®ang c«ng t¸c t¹i Héi Cøu quèc chiÕn khu III s¸ng t¸c tr−êng ca "Hå ChÝ Minh, tinh hoa d©n téc", dµi 300 c©u, ®¨ng b¸o Cøu quèc chiÕn khu III. Tr−íc khi göi ®¨ng b¸o, t¸c gi¶ ®· göi b¶n tr−êng ca lªn ViÖt B¾c kÝnh tÆng Chñ tÞch Hå ChÝ Minh. Kho¶ng cuèi th¸ng 5, ®Çu th¸ng 6-1947, Ng−êi viÕt th− nµy göi thi sÜ (BT).

191

ng¦êI TUY£N TRUYÒN Vµ ÇCH TUY£N TRUYÒN1)

Tuyªn truyÒn lµ ®em mét viÖc g× nãi cho d©n hiÓu, d©n nhí,

d©n theo, d©n lµm. NÕu kh«ng ®¹t ®−îc môc ®Ých ®ã, lµ tuyªn

truyÒn thÊt b¹i.

Muèn thµnh c«ng, ph¶i biÕt çch tuyªn truyÒn.

ThÝ dô tuyªn truyÒn tr−êng kú kh¸ng chiÕn.

Tr−íc hÕt, m×nh ph¶i hiÓu râ v× sao ph¶i kh¸ng chiÕn. Kh«ng

kh¸ng chiÕn cã h¹i thÕ nµo. Kh¸ng chiÕn cã lîi thÕ nµo. V× sao

kh¸ng chiÕn ph¶i tr−êng kú. Trong cuéc tr−êng kú kh¸ng chiÕn ph¶i qua nh÷ng gian nan cùc khæ thÕ nµo. V× sao ta ph¶i g¾ng chÞu

nh÷ng sù gian nan cùc khæ Êy. Trong lóc kh¸ng chiÕn, mçi mét líp

nh©n d©n ph¶i lµm nh÷ng c«ng viÖc g×. V× sao kh¸ng chiÕn nhÊt

®Þnh th¾ng lîi.

Hai lµ ph¶i biÕt çch nãi. Nãi th× ph¶i gi¶n ®¬n, râ rµng, thiÕt

thùc. Ph¶i cã ®Çu, cã ®u«i, sao cho ai còng hiÓu ®−îc, nhí ®−îc.

Chí dïng nh÷ng danh tõ l¹, Ýt ng−êi hiÓu. Chí nãi ra ngoµi ®Ò,

chí l¾p ®i l¾p l¹i. Chí nãi qu¸ mét tiÕng ®ång hå, v× nãi dµi th×

ng−êi ta ch¸n tai, kh«ng thÝch nghe n÷a.

Muèn tr¸nh nh÷ng khuyÕt ®iÓm ®ã, tr−íc khi nãi, ph¶i viÕt mét dµn bµi râ rµng, råi cø xem ®ã mµ nãi.

Ba lµ ph¶i cã lÔ ®é. Th−êng nh÷ng anh em thanh niªn, ®Õn nãi

_______________

1) ViÕt cho chuyªn môc C«ng t¸c thiÕt thùc cña b¸o Sù thËt (BT).


trong mét cuéc mÝt tinh, më miÖng lµ: "Çc ®ång chÝ!". Ba tiÕng ®ã

kh«ng ph¶i lµ v« phÐp, nh−ng v× kh«ng hîp hoµn c¶nh, nªn ch−íng

tai. Mét h«m, t«i ®Õn dù mét cuéc mÝt tinh, ®· thÊy mét kinh

nghiÖm nh− vËy. Mét cô giµ nãi khÏ víi t«i:

"Cô Hå lµ Chñ tÞch c¶ n−íc, l¹i cã tuæi, thÕ mµ Cô lu«n lu«n

nãi: Th−a çc cô, çc ngµi, v.v.. §»ng nµy, çc cËu thanh niªn b»ng

løa ch¸u chóng m×nh, mµ cã ý muèn lµm thÇy chóng m×nh...".

§ã lµ mét ®iÒu nªn chó ý.

Ng−êi tuyªn truyÒn cÇn ph¶i chÞu khã, chÞu khæ, khÐo ë, siªng

lµm. Chí t−ëng r»ng: §i phít qua ®Þa ph−¬ng, diÔn thuyÕt mét hai giê ®ång hå mµ cã kÕt qu¶. §Õn mét ®Þa ph−¬ng nµo, cÇn ph¶i ®i

th¨m çc cô phô l·o, çc ng−êi phô tr¸ch, råi ®i th¨m çc nhµ ®ång

bµo ®Ó g©y c¶m t×nh, vµ ®Ó hiÓu biÕt t×nh h×nh ®Þa ph−¬ng. §ã lµ

mét viÖc cÇn cho tuyªn truyÒn.

Hai lµ d©n ë ®ã sinh ho¹t thÕ nµo, ta còng ph¶i sinh ho¹t nh−

hä. NÕu d©n dËy sím mµ m×nh ngñ tr−a, d©n ®ang lµm viÖc mµ

m×nh n»m ngñ l×, th× sÏ bÞ d©n ghÐt, vµ ¶nh h−ëng xÊu ®Õn viÖc

tuyªn truyÒn.

ThÊy d©n lµm viÖc g×, bÊt kú to nhá, ta còng ra tay lµm gióp.

§ã lµ çch g©y c¶m t×nh tèt nhÊt, nã sÏ gióp cho viÖc tuyªn truyÒn kÕt qu¶ gÊp béi.

Th¸i ®é ph¶i mÒm máng: ®èi víi çc cô giµ ph¶i cung kÝnh, víi

anh em, ph¶i khiªm tèn, víi phô n÷, ph¶i nghiªm trang, víi nhi

®ång, ph¶i th©n yªu, víi c¶ mäi ng−êi, ph¶i thµnh khÈn.

Mong anh em ®i tuyªn truyÒn lµm ®óng nh− thÕ, th× ch¾c sÏ

thµnh c«ng to.

A.G. B¸o Sù thËt, sè 79, tõ ngµy 26-6 ®Õn ngµy 9-7-1947.

193

TH¦ GöI ¤NG §INH C¤NG NIÕT


Göi «ng §inh C«ng NiÕt,

Chñ tÞch ch©u L−¬ng S¬n,

T«i thay mÆt ChÝnh phñ, göi lêi khen «ng ®· tËn t©m lµm viÖc

kh¸ng chiÕn, vµ ®· kªu gäi ®ång bµo L−¬ng S¬n h¨ng h¸i tham gia

kh¸ng chiÕn.

Mong «ng cè g¾ng h¬n n÷a, ChÝnh phñ sÏ ghi nhí c«ng tr¹ng

cña «ng.




Hå CHÝ MINH

B¶n gèc l−u t¹i B¶o tµng Hå ChÝ Minh, b¶n chôp l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

194

Th− göi «ng ®inh c«ng phñ


Göi «ng §inh C«ng Phñ1),

T«i ®−îc tin r»ng: §ång bµo hä §inh ®· nªu lªn c¸i khÈu hiÖu

¸i quèc vµ oanh liÖt, lµ:

"Hä §inh thÒ kh«ng ®éi trêi chung víi giÆc Ph¸p".

T«i l¹i ®−îc tin r»ng: Lóc giÆc Ph¸p x©m vµo tØnh Hoµ B×nh,

«ng ®· tËn t©m gióp viÖc kh¸ng chiÕn chèng giÆc.

VËy t«i thay mÆt ChÝnh phñ göi lêi khen «ng vµ ®ång bµo hä

§inh, vµ tÆng «ng mét bøc ¶nh lµm kû niÖm th©n ¸i.

Chµo quyÕt th¾ng



Hå CHÝ MINH


_______________

1) ¤ng §inh C«ng Phñ lµ lang ®¹o vïng Mai §µ, L−¬ng S¬n, Hoµ B×nh (BT).

195

TH¦ GöI Cô §INH C¤NG HUY1)

Göi cô §inh C«ng Huy,

V× c«ng viÖc kh¸ng chiÕn, ®· h¬n nöa n¨m, t«i kh«ng gÆp cô, nhí l¾m. T«i ch¾c cô vµ quý quyÕn ®−îc m¹nh khoÎ lu«n lu«n.

Nay nh©n dÞp «ng TrÇn §¨ng Ninh, ph¸i viªn Bé Quèc phßng vÒ kinh lý Hoµ B×nh, t«i göi th¬ nµy hái th¨m cô vµ quý quyÕn. Vµ t«i göi tÆng cô mét bøc ¶nh, lµm kû niÖm th©n ¸i.

T«i mong cô ra søc cæ ®éng th©n sÜ, vµ kªu gäi ®ång bµo Hoµ B×nh, h¨ng h¸i tham gia kh¸ng chiÕn, gióp ®ì bé ®éi, t¨ng gia s¶n xuÊt, vµ ph¸t triÓn b×nh d©n häc vô.

§Õn ngµy kh¸ng chiÕn cøu quèc th¾ng lîi, thèng nhÊt vµ ®éc lËp thµnh c«ng, chóng ta sÏ gÆp nhau vui vÎ.

T«i göi cô, quý quyÕn, vµ tÊt c¶ ®ång bµo vïng ®ã, ®Æc biÖt lµ c¸c cô phô l·o vµ c¸c ch¸u nhi ®ång, lêi chµo.

Th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng.

Hµ Néi, ngµy 1 th¸ng 7 n¨m 1947

Hå CHÝ MINH



_______________

1) Cô §inh C«ng Huy thêi gian nµy lµ Phã Chñ tÞch, Héi tr−ëng Héi Liªn ViÖt tØnh Hßa B×nh (BT).

196

TH¦ GöI ¤NG L£ NGäC TIÕN, BAN CHÊP HµNH §¶NG X· HéI VIÖT NAM

C¶m ¬n th¬ ®ång chÝ göi cho t«i ngµy 22 th¸ng 6. Theo ý t«i,

th× §¶ng X· héi còng nh− çc ®¶ng ¸i quèc kh¸c:

VÒ néi bé - th× ph¶i ra søc ph¸t triÓn, lµm cho §¶ng cã lùc l−îng.

VÒ ®¶ng viªn - mçi ng−êi ph¶i ra søc häc tËp võa lý luËn vµ

thùc hµnh. Mçi ng−êi ph¶i tÝch cùc c«ng t¸c, ph¶i cè g¾ng lµm

g−¬ng cho d©n chóng. Lµm nhiÒu h¬n nãi.

VÒ chÝnh trÞ - HiÖn nay, tÊt c¶ çc ®¶ng chØ cã mét ®−êng chÝnh

trÞ chung: Kiªn quyÕt tr−êng kú kh¸ng chiÕn, ®Ó tranh lÊy thèng nhÊt vµ ®éc lËp cho Tæ quèc. Vµ ®èi víi çc ®oµn thÓ kh¸c cïng d©n

chóng, chØ cã mét chÝnh s¸ch lµ ®¹i ®oµn kÕt.

Mong çc ®ång chÝ X· héi lµm ®óng nh− thÕ, th× §¶ng nhÊt

®Þnh ph¸t triÓn mau chãng vµ v÷ng vµng.



Hå CHÝ MINH

In trong s¸ch Hå ChÝ Minh Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, Nxb. Sù thËt, Hµ Néi, 1984, t.4, tr. 389.

197

TH¦ GöI ÇC PHô L·O, ÇC VÞ TH¢N HµO Vµ TOµN THÓ §åNG BµO

TØNH PHóC Y£N

T«i ®−îc b¸o ço r»ng: Çc cô, çc ngµi rÊt sèt s¾ng gióp ChÝnh

phñ, ®· cã nhiÒu s¸ng kiÕn hay, vµ ®· ra søc kªu gäi ®ång bµo

tham gia kh¸ng chiÕn. Mµ ®ång bµo toµn tØnh còng rÊt h¨ng h¸i

h−ëng øng. Cho nªn ®· cã nhiÒu thµnh tÝch tèt.

T«i thay mÆt ChÝnh phñ, c¶m ¬n çc cô, çc ngµi vµ toµn thÓ

®ång bµo trong tØnh.

§êi x−a, nhê sù kªu gäi cña phô l·o, sù cè g¾ng cña th©n hµo,

lßng nhiÖt thµnh cña quèc d©n, mµ tæ tiªn ta: TrÇn H−ng §¹o, Lª

Th¸i Tæ, NguyÔn Quang Trung ®· dÑp n¹n ngo¹i x©m, gi÷ v÷ng

®Êt n−íc.

Ngµy nay, còng do lßng yªu n−íc, do sù th©n ¸i ®oµn kÕt, do

sù h¨ng h¸i hy sinh cña çc cô phô l·o, çc vÞ th©n hµo vµ toµn

thÓ ®ång bµo, chóng ta nhÊt ®Þnh chiÕn th¾ng thùc d©n ph¶n

®éng Ph¸p.

Chóng ta kiªn quyÕt noi theo lÞch sö vÎ vang cña tæ tiªn, tranh

l¹i thèng nhÊt vµ ®éc lËp cho d©n téc vµ x©y dùng nÒn tù do vµ

h¹nh phóc cho con ch¸u mu«n ®êi.

C«ng cuéc kh¸ng chiÕn vÉn nhiÒu, nµo gióp ®ì bé ®éi, cøu tÕ,

th−¬ng binh, nµo t¨ng gia s¶n xuÊt, gióp ®ì ®ång bµo t¶n c−, ph¸t

triÓn b×nh d©n häc vô, v.v.. T«i mong r»ng çc cô, çc ngµi vµ toµn


thÓ ®ång bµo Phóc Yªn sÏ cè g¾ng ®Ó lµm trßn nhiÖm vô cña m×nh

vµ ®Ó lµm kiÓu mÉu cho ®ång bµo c¸c tØnh kh¸c.



Hå CHÝ MINH


199

TR¶ LêI MéT NHµ B¸O N¦íC NGOµI

NhiÒu c©u ngµi hái th× tr−íc ®©y çc b¸o ngo¹i quèc vµ míi råi

®©y H·ng REUTER vµ mét nhµ b¸o ngo¹i quèc kh¸c ®· hái t«i vµ

t«i ®· tr¶ lêi. Nh−ng ngµi ®· cã lßng hái th× t«i còng s½n lßng ®¸p: 1) Quèc héi ViÖt Nam lµ do toµn d©n ®Çu phiÕu cö ra. TÊt c¶

®µn «ng vµ ®µn bµ 18 tuæi trë lªn ®Òu cã quyÒn tuyÓn cö. Cuéc tuyÓn cö lÇn ®Çu ngµy 6-1-1946, trung b×nh lµ 82 phÇn tr¨m cö tri ®· tham gia. Lóc ®ã cã ®¹i biÓu cña b¸o ngo¹i quèc ®Õn xem.

Tr−ëng ban Th−êng trùc Quèc héi lµ mét vÞ nho häc l·o thµnh, tr−íc ®· lµm quan ®Õn bùc ®¹i thÇn; Phã tr−ëng ban lµ mét vÞ linh môc vµ mét vÞ ®¶ng viªn cña §¶ng D©n chñ.

2) ChÝnh phñ ViÖt Nam gåm cã ®¹i biÓu çc §¶ng X· héi, §¶ng D©n chñ ViÖt Minh, ViÖt Nam Çch mÖnh ®ång minh héi, Quèc d©n §¶ng vµ nhiÒu vÞ kh«ng cã ®¶ng ph¸i nµo.

ChÝnh s¸ch ®èi néi cña ViÖt Nam lµ d©n téc ®éc lËp, d©n quyÒn tù do, d©n sinh h¹nh phóc.

ChÝnh s¸ch ®èi ngo¹i lµ th©n thiÖn víi tÊt c¶ çc l¸ng giÒng Trung Hoa, Ên §é, Xiªm La, Cao Mªn, Ai Lao, v.v., mµ kh«ng thï g× víi n−íc nµo.

3) Chóng t«i kh«ng chñ tr−¬ng giai cÊp tranh ®Êu v× mét lÏ tõng líp t− s¶n ViÖt Nam ®· bÞ kinh tÕ thùc d©n ®Ì nÐn kh«ng cÊt ®Çu lªn ®−îc, khiÕn cho kinh tÕ ViÖt Nam ®· bÞ tiªu diÖt, d©n cïng, tµi tËn. Tr¸i l¹i chóng t«i chñ tr−¬ng lµm cho t− b¶n ViÖt Nam ph¸t triÓn. Mµ chØ cã thèng nhÊt vµ ®éc lËp th× t− b¶n ViÖt Nam míi cã thÓ ph¸t triÓn.


§ång thêi chóng t«i rÊt hoan nghªnh t− b¶n Ph¸p vµ t− b¶n çc n−íc kh¸c thËt thµ céng t¸c víi chóng t«i. Mét lµ ®Ó x©y dùng l¹i ViÖt Nam sau lóc bÞ chiÕn tranh tµn ph¸, hai lµ ®Ó ®iÒu hoµ kinh tÕ thÕ giíi vµ gi÷ g×n hoµ b×nh.

4) Quèc kú ViÖt Nam cã hai ý nghÜa, mÇu ®á th× quèc kú nhiÒu n−íc kh¸c ®Òu cã kh«ng cÇn ph¶i gi¶i thÝch. Sao vµng lµ:

a) Trung Quèc lµ mét n−íc to lÊy mÆt trêi lµm tiªu biÓu. ViÖt Nam lµ mét n−íc nhá l¹i cã quan hÖ mËt thiÕt víi Trung Quèc ®· mÊy ngµn n¨m cho nªn lÊy ng«i sao lµm tiªu biÓu.

b) N¨m çnh ng«i sao lµ ®¹i biÓu cho sù ®oµn kÕt n¨m líp nh©n d©n SÜ, N«ng, C«ng, Th−¬ng, Binh, nay ra ®êi trong lóc nh©n d©n ViÖt Nam næi lªn chèng NhËt vµ ®øng vÒ phe çc n−íc §ång minh.

5) Héi Liªn hiÖp quèc d©n lµ do nh÷ng ng−êi l·o thµnh cã danh väng ®¹o ®øc nh− cô Huúnh Thóc Kh¸ng, cô Bïi B»ng §oµn, v.v., vµ nh÷ng ng−êi yªu n−íc kh«ng cã ®¶ng ph¸i ®øng ra tæ chøc.

Héi ®ã ®· thùc hiÖn sù ®¹i ®oµn kÕt cña toµn d©n gåm tÊt c¶ çc tõng líp ®¶ng ph¸i t«n gi¸o vµ d©n téc trong n−íc ViÖt Nam. Tinh thÇn cña Héi ®ã lµ yªu n−íc, ch−¬ng tr×nh lµ quyÕt tranh ®Êu cho Tæ quèc ®−îc thèng nhÊt ®éc lËp vµ d©n chñ phó c−êng.

Cã bao nhiªu héi viªn t«i ch−a râ. Song lÊy nh÷ng n¬i t«i ®· biÕt vµ suy ®o¸n, cã thÓ nãi tõ Nam chÝ B¾c cã hµng m−êi triÖu héi viªn.

ThÝ dô: ChØ cã s¸u tØnh Duyªn h¶i B¾c Bé, mµ chØ kÓ phô n÷ mµ th«i th× ®· cã m−êi hai v¹n héi viªn.

6) TrÝ thøc ViÖt Nam ®· g¸nh mét phÇn quan träng trong cuéc kh¸ng chiÕn cøu quèc vµ g¸nh mét phÇn quan träng trong c«ng viÖc kiÕn quèc. HiÖn nay hÇu hÕt nh©n viªn trong ChÝnh phñ trung −¬ng lµ ng−êi trÝ thøc.

7) Ch¼ng nh÷ng ViÖt Nam mµ n−íc nµo còng cã ph¸i ph¶n ®èi. Nh−ng trong lóc Tæ quèc l©m nguy th× tÊt c¶ çc ®¶ng ph¸i ®oµn kÕt cøu n−íc. HiÖn nay ViÖt Nam ®· thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®ã, song viÖc m−în tiÕng ph¶n ®èi, mµ ph¶n kh¸ng chiÕn, ph¶n nh©n d©n, ®i theo phe ®Þch nh− U«ng Tinh VÖ ë Trung Hoa, bän Lavan ë Ph¸p, th× quèc d©n kh«ng thÓ tha thø, lÞch sö kh«ng thÓ khoan dung.

Tr¶ lêi mét nhµ b¸o n−íc ngoµi 201

Nh÷ng ng−êi lì ®i lÇm ®−êng mµ biÕt trë vÒ víi Tæ quèc th× d©n ViÖt Nam s½n sµng hoan nghªnh.

8) Bao giê Ph¸p thËt thµ thõa nhËn ViÖt Nam ®éc lËp vµ thèng nhÊt th× chiÕn tranh sÏ lËp tøc kÕt liÔu. Chóng t«i sÏ nhê t− b¶n vµ kü thuËt çc n−íc h÷u bang vµ c¶ n−íc Ph¸p vµ nhê sù h¨ng h¸i cña ViÖt Nam mµ mau chãng kiÕn thiÕt l¹i mÆc dÇu hiÖn nay chiÕn tranh ®· ®−a ®Õn mét sù ph¸ ho¹i kh«ng thÓ t−ëng t−îng.

Ngµi còng biÕt kinh nghiÖm çc n−íc nhÊt lµ Trung Hoa kh¸ng chiÕn b»ng çch du kÝch cã thÓ kÐo dµi t¸m, chÝn n¨m.

9) T«i kh«ng thÓ b×nh phÈm Cao uû B«lae v× t«i ch−a gÆp «ng bao giê vµ v× ch−a thÊy «ng thùc hiÖn mét chÝnh s¸ch g× cô thÓ. T«i chØ mong r»ng «ng B«lae sÏ lÊy t− çch mét nhµ ®¹i chÝnh trÞ, thùc thµ thõa nhËn ViÖt Nam ®éc lËp thèng nhÊt ®Ó ®−a l¹i sù th©n thiÖn hîp t¸c cho hai d©n téc ViÖt - Ph¸p. NÕu «ng ta lµm mét çch chÝnh ®¹i quang minh th× «ng sÏ thµnh c«ng.

10) Çm ¬n ngµi. T«i vÉn m¹nh khoÎ mÆc dÇu tin Ph¸p ®· mÊy lÇn ®ån r»ng t«i ®· chÕt råi.

Ngµi ®· hái, t«i xin dÑp sù khiªm tèn l¹i mét bªn mµ ®¸p mét çch thùc thµ: T«i kh«ng nhµ cöa, kh«ng vî, kh«ng con, n−íc ViÖt Nam lµ ®¹i gia ®×nh cña t«i. Phô l·o ViÖt Nam lµ th©n thÝch cña t«i. Phô n÷ ViÖt Nam lµ chÞ em cña t«i. T«i chØ cã mét ®iÒu ham muèn lµ lµm cho Tæ quèc t«i ®−îc ®éc lËp, thèng nhÊt, d©n chñ.

Bao giê ®¹t ®−îc môc ®Ých ®ã t«i sÏ trë vÒ lµm mét ng−êi c«ng d©n du s¬n ngo¹n thuû, ®äc s¸ch lµm v−ên.

Chóc ngµi m¹nh khoÎ.



202

TH¦ GöI §åNG BµO TRONG NH÷NG VïNG §ÞCH T¹M CHIÕM §ãNG


§· h¬n nöa n¨m toµn thÓ quèc d©n hy sinh tranh ®Êu ®Ó tranh

quyÒn thèng nhÊt vµ ®éc lËp cho Tæ quèc. ChÝnh phñ vµ toµn thÓ

quèc d©n lu«n lu«n th−¬ng cho ®ång bµo, v× biÕt r»ng ®ång bµo

khèn khæ.

Khæ vÒ tinh thÇn - V× còng ®Çy lßng yªu n−íc nh− mäi ng−êi

nh−ng ®ång bµo ch−a ®−îc dÞp chen vai thÝch çnh víi toµn thÓ

quèc d©n trong c«ng viÖc ®¸nh giÆc cøu n−íc.

Khæ vÒ vËt chÊt - V× ®ång bµo lu«n lu«n bÞ bän thùc d©n ph¶n

®éng giµy vß, hµnh h¹, uy hiÕp, ng−îc ®·i, bÞ chóng ¸p bøc ®ñ mäi

bÒ nh− ç n»m trªn thít.

ChÝnh phñ vµ toµn thÓ quèc d©n kh«ng bao giê quªn ®ång bµo

v× ®ang lóc mäi ng−êi ®Òu ®−îc tù do d−íi chÝnh quyÒn ViÖt Nam

D©n chñ Céng hoµ, th× riªng ®ång bµo bÞ l©m vµo c¶nh n« lÖ.

V× nh÷ng lÏ ®ã mµ ChÝnh phñ, bé ®éi vµ nh©n d©n ta kh«ng

qu¶n gian lao khã nhäc, ra søc chiÕn ®Êu hy sinh ®Ó mau mau gi¶i

phãng ®ång bµo ra khái chç n−íc s«i löa nãng.

Cßn vÒ phÇn çc ®ång bµo trong vïng ®Þch chiÕm th× nªn nh−

thÕ nµo?

Nªn lu«n lu«n nhí r»ng:

1. Dï ®Þch cã thÓ c−íp bãc cña c¶i ta, hµnh h¹ th©n thÓ ta,

Th− göi ®ång bµo trong nh÷ng vïng... 203

nh−ng chóng kh«ng bao giê ng¨n trë ®−îc lßng yªu n−íc, chÝ dòng

c¶m cña ta.

2. §Þch quyÕt kh«ng ®ñ ng−êi ®Ó canh g¸c tÊt c¶ çc phè, çc

lµng, çc nhµ, vËy ta nªn t×m ®ñ mäi çch gióp ®ì qu©n du kÝch

cña ta trong c«ng viÖc trõ gian s¸t ®Þch.

3. Chí tin nh÷ng lêi chia rÏ, nh÷ng tin nh¶m nhÝ, do bän ®Þch

vµ bän ViÖt gian phao ®ån.

4. Ph¶i lu«n lu«n gi÷ v÷ng tinh thÇn, lu«n lu«n tin t−ëng vµo

lùc l−îng cña ChÝnh phñ, bé ®éi vµ nh©n d©n ta, lu«n ch¾c r»ng

th¾ng lîi cuèi cïng sÏ vÒ ta. Trong lóc viÕt th− nµy, mét mÆt t«i rÊt ®au lßng v× t«i tµi hÌn

®øc män, ch−a ®uæi ®−îc giÆc ngay ®Ó ®ång bµo chÞu khæ cùc. Song

mét mÆt t«i rÊt phÊn ph¸t, v× t«i ch¾c r»ng tr¶i qua b−íc cùc khæ,

th× chóng ta nhÊt ®Þnh thµnh c«ng, còng nh− qua khái mïa §«ng,

th× ch¾c ch¾n mïa Xu©n sÏ ®Õn.

§ång bµo h·y bÒn chÝ, ngµy gi¶i phãng sÏ ®Õn!


Thèng nhÊt, ®éc lËp nhÊt ®Þnh thµnh c«ng!




204

TH¦ GöI BAN TH¦êNG TRùC CñA BAN Tæ CHøC "NGµY TH¦¥NG BINH

TOµN QUèC"23

§ang khi Tæ quèc l©m nguy, giang s¬n, sù nghiÖp, må m¶, ®Òn chïa, nhµ thê cña tæ tiªn ta bÞ uy hiÕp, cha mÑ, anh em, vî con, th©n thÝch, hä hµng ta bÞ ®e däa. Cña c¶i, ruéng n−¬ng, nhµ cöa, ao v−ên, lµng m¹c ta bÞ nguy ngËp. Ai lµ ng−êi xung phong tr−íc hÕt ®Ó chèng cù qu©n thï, ®Ó gi÷ g×n ®Êt n−íc cho chóng ta. §ã lµ nh÷ng chiÕn sÜ mµ nay mét sè thµnh ra th−¬ng binh.

Th−¬ng binh lµ nh÷ng ng−êi ®· hy sinh gia ®×nh, hy sinh x−¬ng m¸u ®Ó b¶o vÖ Tæ quèc, b¶o vÖ ®ång bµo. V× lîi Ých cña Tæ quèc, cña ®ång bµo, mµ çc ®ång chÝ chÞu èm yÕu, quÌ quÆt.

V× vËy Tæ quèc, ®ång bµo ph¶i biÕt ¬n, ph¶i gióp ®ì nh÷ng ng−êi con anh dòng Êy.

Trong lóc chèng n¹n ®ãi kÐm, ®ång bµo ta ®· tõng mçi tuÇn nhÞn ¨n mét b÷a ®Ó gióp çc ®ång bµo bÞ ®ãi. B©y giê chèng n¹n ngo¹i x©m, t«i ch¾c ®ång bµo ta sÏ vui lßng vµi ba th¸ng nhÞn ¨n mét b÷a ®Ó gióp ®ì chiÕn sÜ bÞ th−¬ng.

Ngµy 27 th¸ng 7 lµ mét dÞp cho ®ång bµo ta tá lßng hiÕu nghÜa b¸c ¸i, lµ tá ý yªu mÕn th−¬ng binh. Nh−ng t«i e trong lóc thi hµnh, h¨ng h¸i th¸i qu¸, vËy t«i xin ®Ò nghÞ:

1) H«m ®ã çc cô giµ th−îng thä, çc ch¸u bÐ s¬ sinh, çc bé ®éi çc mÆt trËn, nh÷ng ®ång bµo ®ang ®au yÕu, th× kh«ng nªn nhÞn. Cßn çc c¬ quan, çc bé ®éi, çc tr−êng häc, çc ®oµn thÓ vµ toµn thÓ ®ång bµo c¶ n−íc ®Òu nhÞn ¨n mét b÷a.

Th− göi ban th−êng trùc cña ban tæ chøc... 205

2) §ã lµ mét viÖc nghÜa, mäi ng−êi tù ®éng lµm, tuyÖt ®èi kh«ng

c−ìng bøc.

3) Çc lµng, huyÖn, tØnh, khu ph¶i thiÕt thùc b¸o ço kÕt qu¶

lªn Ban th−êng trùc toµn quèc. N¬i nµo 100 phÇn tr¨m nh©n d©n

tham gia th× Ban th−êng trùc sÏ ®¨ng b¸o khen. KÕt qu¶ còng ph¶i

tÝnh sæ tËp trung vÒ Ban th−êng trùc toµn quèc ®Ó ph©n phèi cho

kh¾p.

4) H«m ®ã tuy çc giíi, çc tæ chøc ®Òu h¨ng h¸i tham gia, ®Æc

biÖt lµ ®oµn thÓ phô n÷, thanh niªn vµ nhi ®ång cÇn ph¶i ra søc

tuyªn truyÒn, gi¶i thÝch vµ gióp viÖc. Lu«n lu«n tin vµo lßng nh−êng c¬m, sÎ ¸o cña ®ång bµo ta, t«i

ch¾c r»ng "Ngµy th−¬ng binh" sÏ cã kÕt qu¶ mü m·n.

T«i xin xung phong göi mét chiÕc ¸o lãt lôa cña chÞ em phô n÷

®· biÕu t«i, mét th¸ng l−¬ng cña t«i, mét b÷a ¨n cña t«i, vµ cña çc

nh©n viªn t¹i Phñ Chñ tÞch, céng lµ mét ngh×n mét tr¨m hai m−¬i

b¶y ®ång (1.127®.00).


Hå CHÝ MINH


206

TH¦ KHEN Bµ B¸ HUY

Th−a bµ,

T«i nhËn ®−îc b¸o ço r»ng bµ ®· h¨ng h¸i gióp ®Êt ruéng, tr©u bß, thãc lóa vµ tiÒn b¹c ®Ó lËp mét an d−ìng ®−êng cho th−¬ng binh.

T«i rÊt lÊy lµm vui lßng. Anh em th−¬ng binh ®· hy sinh x−¬ng m¸u, ®Ó gi÷ g×n Tæ

quèc, bµ ®· hy sinh tiÒn cña ®Ó gióp ®ì anh em th−¬ng binh. Nh− thÕ lµ bµ ®· gióp søc vµo c«ng viÖc gi÷ g×n Tæ quèc.

Nh− thÕ lµ bµ ®· lµm kiÓu mÉu cho ®ång bµo thùc hµnh çi khÈu hiÖu:

"Cã tiÒn gióp tiÒn, cã søc gióp søc,

§ång t©m hiÖp lùc, kh¸ng chiÕn thµnh c«ng". T«i thay mÆt ChÝnh phñ vµ anh em th−¬ng binh c¶m ¬n bµ, vµ

ngîi khen bµ. §ång thêi t«i còng c¶m ¬n çc phô l·o, çc vÞ th©n hµo vµ toµn

thÓ nam n÷ ®ång bµo ë vïng ®ã, ®· gióp c«ng, gióp cña víi bµ, ®Ó lËp nªn an d−ìng ®−êng "Bµ B¸ HUY".

T«i mong bµ cïng toµn thÓ ®ång bµo vïng ®ã sÏ lu«n lu«n ch¨m nom gióp ®ì çc th−¬ng binh.


Hå CHÝ MINH


207

TH¦ GöI §¹I HéI TOµN QuèC §¶NG X· HéI VIÖT NAM

Nh©n dÞp §¹i héi toµn quèc §¶ng X· héi, t«i göi lêi th©n ¸i

chóc c¸c ®¹i biÓu c«ng t¸c cho cã kÕt qu¶ mü m·n.

T«i rÊt vui lßng khi thÊy c¸c ®ång chÝ trong §¶ng X· héi ViÖt

Nam ®Òu h¨ng h¸i tham gia kh¸ng chiÕn cøu quèc vµ ra søc thùc

hiÖn ®¹i ®oµn kÕt.

T«i tr©n träng chóc quý §¶ng cµng ngµy cµng ph¸t triÓn.




208

GöI C¸C CHIÕN SÜ Vµ NH¢N D¢N NAM D¦¥NG

Còng nh− ViÖt Nam, Nam D−¬ng lµ mét bé phËn trong ®¹i gia

®×nh ch©u ¸.

Còng nh− ViÖt Nam, Nam D−¬ng ®−¬ng bÞ thùc d©n ¸p bøc.

Còng nh− ViÖt Nam, Nam D−¬ng ®ang hy sinh chiÕn ®Êu ®Ó

tranh l¹i ®éc lËp tù do.

Còng nh− ViÖt Nam, Nam D−¬ng v× nh©n ®¹o, v× chÝnh nghÜa

mµ tranh ®Êu.

ViÖt Nam vµ Nam D−¬ng tuy lµ hai n−íc kh¸c nhau, nh−ng

Nam D−¬ng víi ViÖt Nam cïng ë trong mét hoµn c¶nh gièng nhau,

cïng theo ®uæi mét môc ®Ých nh− nhau.

V× vËy cuéc kh¸ng chiÕn cña Nam D−¬ng24 vµ cuéc kh¸ng

chiÕn cña ViÖt Nam còng nh− hai ®éi qu©n trªn mét mÆt trËn: MÆt

trËn gi¶i phãng cña d©n téc ¸ §«ng.

V× vËy, nh©n d©n ViÖt Nam hoµn toµn ®ång t×nh víi anh em

Nam D−¬ng vµ tin ch¾c r»ng cuéc kh¸ng chiÕn anh dòng cña

nh©n d©n Nam D−¬ng sÏ th¾ng lîi, còng nh− tin ch¾c r»ng cuéc

kh¸ng chiÕn, cøu quèc cña nh©n d©n ViÖt Nam nhÊt ®Þnh sÏ

thµnh c«ng.

Thay mÆt bé ®éi vµ nh©n d©n ViÖt Nam, t«i thµnh thùc göi

Göi c¸c chiÕn sÜ vµ nh©n d©n nam d−¬ng 209

cho c¸c chiÕn sÜ vµ nh©n d©n Nam D−¬ng lêi chµo th©n ¸i vµ

quyÕt th¾ng.


Hå CHÝ MINH


210

TH¦ GöI §¹I HéI B¸O GiíI

Cïng §¹i héi b¸o giíi,

Nh©n dÞp §¹i héi b¸o giíi, t«i chóc çc b¹n thµnh c«ng.

Tõ ngµy kh¸ng chiÕn, tuy hoµn c¶nh khã kh¨n, çc b¹n ®· cè

g¾ng lµm trän nhiÖm vô. ThÕ lµ tèt l¾m, nh−ng çc b¹n cÇn ph¶i cè

g¾ng thªm.

Theo ý t«i, çc b¹n cã nhiÖm vô nh− sau:

1. V¹ch râ ©m m−u, chÝnh s¸ch vµ nh÷ng hµnh ®éng tµn b¹o

cña ®Þch.

2. Gi¶i thÝch cho d©n chóng hiÓu râ, v× sao ph¶i tr−êng kú

kh¸ng chiÕn, v× sao kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

3. Gi¶i thÝch chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ cho d©n chóng râ. Bµy

tá nguyÖn väng cña d©n chóng cho ChÝnh phñ biÕt.

4. Cæ ®éng d©n chóng, huÊn luyÖn d©n chóng, bµy cho d©n

chóng tæ chøc lùc l−îng cña m×nh.

5. Kªu gäi toµn d©n ®oµn kÕt, h¨ng h¸i kh¸ng chiÕn, tin t−ëng

vÒ sù th¾ng lîi.

Ngoµi ra lêi lÏ ph¶i phæ th«ng, dÔ hiÓu, ®−êng hoµng, vui vÎ,

lµm cho ng−êi xem b¸o cã thó vÞ mµ l¹i cã bæ Ých.

ChiÕn sÜ ë çc mÆt trËn th× dïng sóng chèng ®Þch, çc b¹n th×

dïng bót chèng ®Þch.

Th− göi ®¹i héi b¸o giíi 211

Kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi vµ thµnh c«ng!



Hå CHÝ MINH


212

®iÖN V¡N GöI HéI NGHÞ B×NH D¢N HäC Vô KHU XII1)

Tõ ngµy kh¸ng chiÕn, tuy hoµn c¶nh khã kh¨n, nh−ng b×nh

d©n häc vô vÉn h¨ng h¸i tiÕn hµnh, thÕ lµ tèt l¾m.

T«i rÊt mong Khu XII cè g¾ng, lÊy kinh nghiÖm cña çc khu

kh¸c, nhËp víi sù sèt s¾ng cña m×nh, sao cho trong mét kú h¹n

mÊy th¸ng, sÏ cã nhiÒu n¬i toµn d©n biÕt ch÷, ®Ó tranh lÊy çi

danh dù khu kiÓu mÉu.

T«i tr©n träng göi lêi khen «ng gi¸m ®èc vµ tÊt c¶ anh chÞ em

b×nh d©n häc vô vÒ thµnh tÝch ®· ®¹t ®−îc, vµ khuyªn tÊt c¶ mäi

ng−êi g¾ng søc thªm. §ång thêi t«i mong çc uû ban, çc ®oµn thÓ,

çc vÞ phô l·o th©n hµo vµ toµn thÓ ®ång bµo Khu XII ph¶i gióp

søc ®Ó ph¸t triÓn b×nh d©n häc vô.

_______________

1) Theo quyÕt ®Þnh cña ChÝnh phñ, th¸ng 11-1946 c¶ n−íc ta ®−îc

chia thµnh 12 khu hµnh chÝnh vµ qu©n sù. Mçi khu cã Uû ban kh¸ng

chiÕn khu phô tr¸ch hµnh chÝnh, khu tr−ëng phô tr¸ch qu©n sù. Khu XII

gåm çc tØnh (cò): L¹ng S¬n, B¾c Ninh, B¾c Giang, H¶i Ninh, Hßn Gai,

Qu¶ng Yªn (BT).

®iÖn v¨n göi héi nghÞ b×nh d©n häc vô khu XII 213

Nh− thÕ th× vÒ mÆt trËn v¨n ho¸, chóng ta còng sÏ th¾ng lîi

nh− vÒ c¸c mÆt trËn kh¸c trong cuéc tr−êng kú kh¸ng chiÕn.

Chóc Héi nghÞ thµnh c«ng.



Hå CHÝ MINH


214

§IÖN GöI ¤NG G. N£RU

Nh©n Ngµy tuyªn bè ®éc lËp cña Ên §é, mét ngµy long träng

kh«ng riªng g× cho quý quèc, mµ cho c¶ ®¹i gia ®×nh ¸ ch©u chóng

ta, thay mÆt d©n téc ViÖt Nam vµ riªng t«i n÷a, t«i tr©n träng yªu

cÇu Ngµi nhËn vµ chuyÓn cho ®¹i d©n téc Ên §é lêi chóc tông

nhiÖt liÖt vµ lêi chµo mõng th©n ¸i cña chóng t«i.

Tin t−ëng vµo mèi c¶m t×nh vµ t×nh ®oµn kÕt gi÷a c¸c d©n téc

Ên §é vµ ¸ ch©u, d©n téc ViÖt Nam c−¬ng quyÕt tranh ®Êu cho

®−îc thèng nhÊt vµ ®éc lËp.



215

®IÖN GöI ¤NG GINN¸T, TOµN QUYÒN PAKIXTAN

Nh©n Ngµy tuyªn bè ®éc lËp cña n−íc Pakixtan, mét ngµy long

träng kh«ng riªng g× cho quý quèc, mµ cho c¶ ®¹i gia ®×nh ¸ ch©u

chóng ta, thay mÆt d©n téc ViÖt Nam vµ riªng t«i n÷a, t«i tr©n

träng yªu cÇu Ngµi nhËn vµ chuyÓn cho nh©n d©n Pakixtan lêi

chóc tông nhiÖt liÖt vµ lêi chµo mõng th©n ¸i cña chóng t«i.

Tin t−ëng vµo mèi c¶m t×nh vµ t×nh ®oµn kÕt gi÷a n−íc

Pakixtan vµ c¸c n−íc ¸ ch©u, n−íc ViÖt Nam c−¬ng quyÕt ®Êu

tranh cho ®−îc thèng nhÊt vµ ®éc lËp.


Hå CHÝ MINH


216

TH¦ GöI ÇC B¹N THANH NI£N

Çc b¹n thanh niªn yªu quý,

Nh©n dÞp Héi nghÞ thanh niªn ViÖt Nam, t«i göi lêi chµo çc

b¹n ®−îc kÕt qu¶ mü m·n.

Sau ®©y, mÊy ý kiÕn ®Ó gióp çc b¹n th¶o luËn:

Ng−êi ta th−êng nãi: Thanh niªn lµ ng−êi chñ t−¬ng lai cña

n−íc nhµ. ThËt vËy n−íc nhµ thÞnh hay suy, yÕu hay m¹nh mét

phÇn lín lµ do çc thanh niªn. Thanh niªn muèn lµm ng−êi chñ

t−¬ng lai cho xøng ®¸ng th× ngay hiÖn t¹i ph¶i rÌn luyÖn tinh

thÇn vµ lùc l−îng cña m×nh, ph¶i ra lµm viÖc ®Ó chuÈn bÞ çi t−¬ng lai ®ã.

Chóng ta ph¶i nhËn r»ng thanh niªn ta rÊt h¨ng h¸i. Nh−ng

chóng ta còng ph¶i nhËn r»ng phong trµo thanh niªn ta cßn chËt

hÑp, mÆc dÇu tõ Çch m¹ng Th¸ng T¸m25 ®Õn nay, thanh niªn cã

c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn mét çch mau chãng vµ réng r·i h¬n.

VËy nªn nhiÖm vô cña çc b¹n lµ ph¶i t×m ®ñ mäi çch ®Ó g©y

mét phong trµo thanh niªn to lín vµ m¹nh mÏ.

Theo ý t«i muèn ®¹t môc ®Ých ®ã, th× mçi thanh niªn, nhÊt lµ

mét çn bé ph¶i kiªn quyÕt lµm b»ng ®−îc nh÷ng ®iÒu sau nµy:

a) Çc sù hy sinh khã nhäc th× m×nh lµm tr−íc ng−êi ta, cßn sù sung s−íng thanh nhµn th× m×nh nh−êng ng−êi ta h−ëng tr−íc

(tiªn thiªn h¹ −u, hËu thiªn h¹ l¹c).

b) Çc viÖc ®¸ng lµm, th× cã khã mÊy còng cè chÞu quyÕt lµm

cho kú ®−îc.

th− göi çc b¹n thanh niªn 217

c) Ham lµm nh÷ng viÖc Ých quèc lîi d©n. Kh«ng ham ®Þa vÞ vµ

c«ng danh phó quý.

d) §em lßng chÝ c«ng v« t− mµ ®èi víi ng−êi, ®èi víi viÖc.

e) QuyÕt t©m lµm g−¬ng vÒ mÆt: siªng n¨ng, tiÕt kiÖm, trong

s¹ch.

f) Chí kiªu ng¹o, tù m·n, tù tóc. Nãi Ýt lµm nhiÒu, th©n ¸i

®oµn kÕt.

Nh− thÕ th× ai còng ph¶i yªu mÕn kÝnh phôc thanh niªn vµ

phong trµo thanh niªn nhÊt ®Þnh sÏ ¨n s©u lan réng.

HiÖn nay thanh niªn kh«ng thiÕu g× n¬i ho¹t ®éng, kh«ng thiÕu g× c«ng viÖc lµm: nµo ë bé ®éi, d©n qu©n du kÝch, nµo më

mang b×nh d©n häc vô, nµo t¨ng gia s¶n xuÊt, v.v..

Cã chÝ lµm th× quyÕt t×m ra viÖc vµ quyÕt lµm ®−îc viÖc.

T«i l¹i khuyªn çc b¹n mét ®iÒu n÷a lµ chí ®Æt nh÷ng ch−¬ng

tr×nh, kÕ ho¹ch mªnh m«ng, ®äc nghe s−íng tai nh−ng kh«ng thùc

hiÖn ®−îc.

ViÖc g× còng cÇn ph¶i thiÕt thùc, nãi ®−îc, lµm ®−îc. ViÖc g×

còng ph¶i tõ nhá dÇn dÇn ®Õn to, tõ dÔ dÇn dÇn ®Õn khã, tõ thÊp

dÇn dÇn ®Õn cao. Mét ch−¬ng tr×nh nhá mµ thùc hµnh ®−îc h¼n

hoi, h¬n lµ mét tr¨m ch−¬ng tr×nh to t¸t mµ lµm kh«ng ®−îc. §ã lµ nh÷ng kinh nghiÖm cña mét ng−êi b¹n cã lÞch duyÖt thËt

thµ ®em bµy tá víi çc b¹n. Mong çc b¹n g¾ng søc vµ thµnh c«ng.



Hå CHÝ MINH


218

TH¦ GöI §åNG BµO TOµN QuèC NH¢N DÞP Kû NIÖM ÇCH M¹NG

TH¸NG T¸M

Nh©n ngµy kû niÖm Çch m¹ng Th¸ng T¸m, t«i kÝnh cÈn

nghiªng m×nh tr−íc linh hån çc liÖt sÜ tõ Nam chÝ B¾c, ®· hy sinh

cho c«ng cuéc gi¶i phãng, h¬n 80 n¨m nay.

T«i tr©n träng göi lêi th¨m hái nh÷ng gia quyÕn cña çc tiªn

liÖt Êy.

T«i th©n ¸i c¶m ¬n nh÷ng nam n÷ chiÕn sÜ ®· h¨ng h¸i vµ

®ang h¨ng h¸i tham gia c«ng viÖc tranh ®Êu çch m¹ng, ®Ó gi¶i phãng d©n téc.

Çch m¹ng Th¸ng T¸m ®· gi¶i phãng ®ång bµo ta ra khái chÕ

®é qu©n chñ chuyªn chÕ vµ xiÒng xÝch thùc d©n.

Çch m¹ng Th¸ng T¸m ®· x©y dùng cho nh©n d©n ta çi nÒn

t¶ng D©n chñ Céng hoµ vµ thèng nhÊt ®éc lËp.

Noi g−¬ng Çch m¹ng 1776 cña Mü, Çch m¹ng Th¸ng T¸m

tranh tù chñ chèng ngo¹i x©m.

Còng nh− Çch m¹ng 1789 cña Ph¸p, Çch m¹ng Th¸ng T¸m

thùc hµnh lý t−ëng: B×nh ®¼ng, Tù do, B¸c ¸i.

Theo gãt Çch m¹ng 1911 cña Tµu, Çch m¹ng Th¸ng T¸m thùc hiÖn chñ nghÜa: D©n téc, d©n quyÒn, d©n sinh.

Nay cuéc tr−êng kú kh¸ng chiÕn ph¶i tiÕp tôc çi nhiÖm vô vÎ

vang cña Çch m¹ng Th¸ng T¸m: Ph¶i lµm cho nÒn D©n chñ Céng

hoµ ch¾c ch¾n, ph¶i lµm cho quyÒn thèng nhÊt ®éc lËp v÷ng vµng.

th− göi ®ång bµo toµn quèc nh©n dÞp kû niÖm... 219

Chóng ta ®· th¾ng lîi trong cuéc çch m¹ng, th× chóng ta

quyÕt sÏ th¾ng lîi trong cuéc kh¸ng chiÕn.

Dï ®Þch cã nh÷ng vò khÝ tèi t©n, hïng binh ¸c t−íng, nh−ng

chóng ta l¹i cã nh÷ng thø vò khÝ m¹nh mÏ h¬n, bÒn bØ h¬n chóng.

Chóng ta cã çi chÝ quËt c−êng kh«ng nóng cña d©n téc, chóng

ta cã sù ®oµn kÕt cña toµn d©n. Chóng ta cã çi lßng hy sinh c¶m

tö cña chiÕn sÜ ë tiÒn tuyÕn. Chóng ta cã çi søc kiªn quyÕt nhÉn

n¹i cña ®ång bµo ë hËu ph−¬ng. §ã lµ nh÷ng vò khÝ lu«n lu«n

chiÕn th¾ng qu©n thï, chø kh«ng lùc l−îng nµo chiÕn th¾ng ®−îc

nh÷ng vò khÝ ®ã. §µnh biÕt r»ng tõ ®©y ®i ®Õn cuéc toµn th¾ng, chóng ta cßn

ph¶i kinh qua nhiÒu nçi khã kh¨n. Nh−ng chóng ta giµu lßng yªu

n−íc, th× chóng ta quyÕt cøu ®−îc n−íc. Chóng ta d¸m tr¶ çi gi¸

cho th¾ng lîi, th× chóng ta nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

Tinh thÇn Çch m¹ng Th¸ng T¸m mu«n n¨m!

Toµn d©n ®¹i ®oµn kÕt mu«n n¨m!




Hå CHÝ MINH


220


Hái: Th−a Cô, cã tin ®ån r»ng Cao uû B«lae ph¸i ®¹i biÓu ®Õn

yÕt kiÕn Cô, bµn vÒ vÊn ®Ò ®iÒu ®×nh, tin Êy cã ®óng kh«ng?

Tr¶ lêi: Kh«ng. Cã lÏ v× ng−êi ta sùc nhí l¹i viÖc gi¸o s−

P.Muýt thay mÆt Cao uû B«lae gÆp t«i lóc tr−íc, mµ cã tin ®ån ®ã

ch¨ng. Dï sao lËp tr−êng cña ChÝnh phñ vµ nh©n d©n ViÖt Nam

vÉn kh«ng thay ®æi, nghÜa lµ chØ cã mét çch ®Ó chÊm døt chiÕn

tranh, tøc lµ n−íc Ph¸p thËt thµ nhËn n−íc ta thèng nhÊt vµ ®éc

lËp trong khèi Liªn hiÖp Ph¸p. Ngoµi ra kh«ng cã çch g× kh¸c.

Hái: Nghe nãi cã mét bé phËn ng−êi Ph¸p ë ®©y muèn lËp mét

chÝnh phñ bï nh×n, ý kiÕn Chñ tÞch ®èi víi bän ng−êi Êy thÕ nµo?

Tr¶ lêi: Mét sè thùc d©n ph¶n ®éng cã thÓ cã m−u m« ®ã.

Nh−ng Cao uû B«lae lµ mét nhµ ®¹i chÝnh trÞ, ch¾c «ng thõa biÕt

çc kinh nghiÖm chÝnh phñ bï nh×n ë Nam Bé, nã ®· kh«ng gi¶i

quyÕt ®−îc g×, mµ chØ lµm kÐo dµi cuéc chiÕn tranh vµ ng¨n trë sù

th©n thiÖn gi÷a hai d©n téc ViÖt - Ph¸p. Kh«ng lÏ mét ng−êi s¸ng

suèt nh− Cao uû B«lae l¹i ®i theo con ®−êng ®ã.

Tr¶ lêi ngµy 19-8-1947. In trong s¸ch Lêi Hå Chñ tÞch, Nha Th«ng tin ViÖt Nam, 1949, t.2, tr.29.

221

TH¦ GöI §åNG BµO VIÖT B¾C

Cïng ®ång bµo Khu I1),

Nh©n dÞp ngµy kû niÖm Çch m¹ng Th¸ng T¸m, t«i göi lêi

chµo th©n ¸i cho toµn thÓ ®ång bµo vµ toµn thÓ chiÕn sÜ Khu I.

Çch m¹ng Th¸ng T¸m ®· ®Ó l¹i cho chóng ta çi nhiÖm vô vÎ

vang lµ tranh ®Êu ®Ó gi÷ v÷ng nÒn thèng nhÊt vµ ®éc lËp cña Tæ

quèc. Chóng ta quyÕt t©m lµm trän nhiÖm vô ®ã trong cuéc tr−êng

kú kh¸ng chiÕn nµy.

§ång bµo ViÖt B¾c ®· cã mét lÞch sö çch m¹ng rÊt vÎ vang.

X−a kia cô Hoµng Hoa Th¸m vµ nh÷ng vÞ anh hïng kh¸c ®· dùng

cê khëi nghÜa chèng Ph¸p suèt mÊy m−¬i n¨m. GÇn ®©y ViÖt B¾c

lµ c¨n cø ®Þa oai hïng cña Qu©n gi¶i phãng ®Ó chèng NhËt, kh¸ng

Ph¸p. Tªn ViÖt B¾c ®· lõng lÉy kh¾p c¶ n−íc, kh¾p thÕ giíi.

Cã sù vÎ vang ®ã lµ v× toµn thÓ ®ång bµo ViÖt B¾c: Kinh, Thæ,

M¸n, Nïng, MÌo, v.v., ai còng yªu n−íc, ai còng kh«ng chÞu lµm

n« lÖ, ai còng ®oµn kÕt, ai còng h¨ng h¸i ñng hé çch m¹ng.

Trong cuéc kh¸ng chiÕn nµy ®ång bµo Khu I ®· g¸nh mét phÇn

quan träng: Nh− c«ng t¸c ph¸ ho¹i, gióp ®ì ®ång bµo t¶n c−, v.v., l¹i cã nh÷ng s¸ng kiÕn vµ thµnh tÝch ®¸ng lµm g−¬ng cho nh÷ng

n¬i kh¸c: Nh− çc cô phô l·o, çc vÞ th©n hµo, anh em c«ng chøc,

_______________

1) Khu I trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p gåm çc tØnh (cò): Cao B»ng, B¾c C¹n, Th¸i Nguyªn, Phóc Yªn (BT).


®· ®oµn kÕt chÆt chÏ, ®· lµm kiÓu mÉu cho ®ång bµo vµ ®· ra søc

ñng hé ChÝnh phñ, v.v..

HiÖn b©y giê Khu I ch−a ph¶i mÆt trËn chÝnh. Nh−ng ®èi víi

bän thùc d©n hung ¸c, nay mai Khu I rÊt cã thÓ trë nªn mÆt trËn

chÝnh. V× vËy, chóng ta ph¶i lu«n lu«n chuÈn bÞ s½n sµng. Chóng

ta cÇn ph¶i lµm nh÷ng viÖc sau nµy:

a) §· ®oµn kÕt ph¶i ®oµn kÕt thªm. Kh¾p n¬i ph¶i tæ chøc Héi

Liªn hiÖp quèc d©n.

b) TËp luyÖn d©n qu©n, tù vÖ, du kÝch. Gióp ®ì bé ®éi.

c) Ra søc t¨ng gia s¶n xuÊt, lµm cho nhiÒu lóa, nhiÒu s¾n, nhiÒu ng«. Nu«i cho nhiÒu gia sóc.

d) Ph¸t triÓn b×nh d©n häc vô. Gióp ®ì ®ång bµo t¶n c−. Gi÷

g×n bÝ mËt.

e) Çc çn bé qu©n sù, chÝnh trÞ, hµnh chÝnh vµ chuyªn m«n

th× ph¶i lµm ®óng bèn ch÷: CÇn, KiÖm, Liªm, ChÝnh.

T«i ch¾c r»ng: víi truyÒn thèng çch m¹ng l©u dµi, víi lßng sèt

s¾ng yªu n−íc, víi sù ®oµn kÕt chÆt chÏ, ®ång bµo Khu I sÏ lµm

trän nhiÖm vô cña m×nh.

Tinh thÇn Çch m¹ng Th¸ng T¸m mu«n n¨m!

ViÖt Nam thèng nhÊt vµ ®éc lËp mu«n n¨m! Toµn thÓ ®ång bµo Khu I tiÕn lªn!


Hå CHÝ MINH


223

th¦ GöI NHI §åNG TOµN QUèC NH¢N DÞP Kû NIÖM ÇCH M¹NG TH¸NG T¸M

Hìi çc ch¸u yªu quý!

Ngµy kû niÖm Çch m¹ng Th¸ng T¸m, çc ch¸u còng ph¶i cã

phÇn chø nhØ. VËy B¸c göi cho çc ch¸u lêi chµo th©n ¸i.

Trong cuéc Çch m¹ng Th¸ng T¸m, vµ trong cuéc kh¸ng chiÕn

b©y giê ®· cho nhiÒu ch¸u tham gia.

Tõ Nam ®Õn B¾c cã nhiÒu nhi ®ång ®· oanh liÖt hy sinh cho Tæ

quèc, cã nhiÒu nhi ®ång bÞ ®Þch giÕt h¹i mét çch th¶m th−¬ng.

B¸c cïng çc ch¸u, ta kÝnh cÈn nghiªng m×nh tr−íc linh hån çc liÖt sÜ thiÕu niªn ®ã.

V× thùc d©n hung ¸c mµ cã nhiÒu nhi ®ång l¹c cha rêi mÑ, cã

nhiÒu nhi ®ång ph¶i t¶n c− ®Õn chç nói rËm rõng xanh. §èi víi

nh÷ng nhi ®ång ®ã, B¸c cïng çc ch¸u, ta ph¶i hÕt søc th−¬ng yªu,

t×m çch gióp ®ì.

B¸c rÊt vui lßng biÕt r»ng: nhiÒu ch¸u ®· h¨ng h¸i gióp viÖc

trong çc bé ®éi vµ d©n qu©n.

NhiÒu ch¸u ®· tæ chøc t¨ng gia s¶n xuÊt, trång lóa, trång ng«,

nu«i gµ, nu«i vÞt (nhi ®ång H¶i Phßng). NhiÒu ch¸u vµo tuyªn

truyÒn xung phong (nh− nhi ®ång Qu¶ng Yªn). NhiÒu ch¸u gióp viÖc b×nh d©n häc vô (nhi ®ång nhiÒu n¬i ®· lµm nh− thÕ).

Cßn ch¸u nµo còng biÕt siªng häc, siªng lµm, biÕt ¨n ë s¹ch sÏ,

biÕt gi÷ kû luËt, lÔ phÐp, thÕ lµ tèt l¾m. B¸c khuyªn çc ch¸u g¾ng

søc thªm. ViÖc g× cã Ých cho kh¸ng chiÕn, cã Ých cho Tæ quèc th× çc


ch¸u nªn g¾ng søc lµm. Lµm ®−îc bao nhiªu tèt bÊy nhiªu. Tuæi

çc ch¸u cßn nhá, th× çc ch¸u lµm nh÷ng c«ng viÖc nhá. NhiÒu

c«ng viÖc nhá céng l¹i thµnh c«ng viÖc to. B¸c mong çc ch¸u lµm

viÖc vµ häc hµnh, cho xøng ®¸ng lµ nhi ®ång cña n−íc ViÖt Nam

D©n chñ Céng hoµ, thèng nhÊt vµ ®éc lËp.

B¸c h«n tÊt c¶ çc ch¸u

B¸C Hå

ViÕt th¸ng 8-1947. In trong s¸ch Lêi Hå Chñ tÞch, Nha Th«ng tin ViÖt Nam, 1949, t.2, tr.25.

225

tH¦ GöI ¤NG NGUYÔN KH¸NH TOµN

Chó LÜnh1),

Chó èm ®i èm l¹i m·i. M×nh lo cho søc khoÎ cña chó. Ph¶i

g¾ng uèng thuèc ®i cho khái, hoÆc nhê thÇy thuèc tiªm cho. Chí ®Ó

èm m·i nh− vËy, chó ®· yÕu mµ anh còng lo.

Th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng


ANH


_______________

1) Tøc Hång LÜnh, bÝ danh cña «ng NguyÔn Kh¸nh Toµn, lóc nµy lµ Thø tr−ëng Bé Gi¸o dôc (BT).

226

TR¶ LêI B¸O VUI SèNG1)

Hái: ý kiÕn cña Chñ tÞch vÒ vÊn ®Ò y tÕ vµ riªng vÒ qu©n y trong

thêi kú kh¸ng chiÕn?

Tr¶ lêi: Theo t«i biÕt, th× y tÕ vµ qu©n y ®Òu cè g¾ng lµm viÖc.

Riªng vÒ qu©n y, v× ë gÇn bé ®éi vµ gÇn mÆt trËn ®· cã nh÷ng b¸c

sÜ, y sÜ, y t¸, d−îc sÜ vµ chÞ em kh¸n hé rÊt chÞu khã vµ gan gãc, ®èi

víi anh em th−¬ng binh rÊt tö tÕ, ®èi víi c«ng viÖc rÊt cã tinh thÇn

phô tr¸ch. §ã lµ nh÷ng ®iÒu ®¸ng nhí, ®¸ng khen. Tuy trong hoµn c¶nh khã kh¨n, anh em y giíi ®· tù chÕ ®−îc mÊy thø thuèc míi.

§ã lµ mét sù ®¸ng mõng.

Y tÕ vµ qu©n y cÇn ph¶i ®oµn kÕt chÆt chÏ, céng t¸c mËt thiÕt,

ph¶i ra søc ®µo t¹o c¸n bé, ph¸t minh thªm thuèc míi.

Chóng ta ph¶i cè tranh cho ®−îc th¾ng lîi trªn mÆt trËn y tÕ

còng nh− trªn c¸c mÆt trËn kh¸c. Mong toµn thÓ anh em g¾ng søc.


_______________

1) B¸o Vui sèng: B¸o cña ngµnh y tÕ ViÖt Nam trong kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p (BT).

227

tR¶ LêI B¸O §éC LËp VÒ VIÖC CHÝNH PHñ Më RéNG

Hái: LÇn nµy lµ lÇn ®Çu tiªn tõ khi chÝnh thÓ D©n chñ Céng

hoµ thµnh lËp, chóng t«i nhËn thÊy trong ChÝnh phñ cã mét vÞ

quan l¹i cò tham dù. VËy xin Chñ tÞch cho biÕt râ chÝnh s¸ch cña

ChÝnh phñ ®èi víi giíi nµy.

Tr¶ lêi: ChÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ tr−íc sau vÉn lµ ®¹i ®oµn

kÕt. §èi víi c¸c vÞ quan l¹i cò còng nh− ®èi víi tÊt c¶ c¸c giíi ®ång bµo, nh÷ng ng−êi cã tµi cã ®øc th× ChÝnh phñ ®Òu hoan nghªnh ra

g¸nh viÖc n−íc. ThÝ dô: Ngoµi cô §Æng V¨n H−ëng ra, cßn nhiÒu

cô kh¸c n÷a nh− cô Ph¹m Gia Thuþ, cùu Tæng ®èc; cô Phan KÕ

To¹i, Kh©m sai ®¹i thÇn; cô Phã b¶ng Bïi Kû, v.v., ®Òu rÊt tËn tuþ

gióp viÖc kh¸ng chiÕn. Tr−íc sù ®¹i ®oµn kÕt cña ChÝnh phñ vµ

quèc d©n ®ång bµo, m−u m« chia rÏ cña thùc d©n ph¶n ®éng Ph¸p

nhÊt ®Þnh thÊt b¹i.


228

TH¦ GöI HéI PHËT Tö VIÖT NAM

Nh©n ngµy lÔ PhËt r»m th¸ng B¶y, t«i kÝnh cÈn cÇu nguyÖn

§øc PhËt b¶o hé Tæ quèc vµ ®ång bµo ta, vµ t«i göi lêi th©n ¸i chµo

çc vÞ trong Héi PhËt tö.

Tõ ngµy n−íc ta trë nªn D©n chñ Céng hoµ, HiÕn ph¸p ta t«n

träng tù do tÝn ng−ìng, th× PhËt gi¸o còng ph¸t triÓn mét çch

thuËn tiÖn.

ThÕ lµ: N−íc cã ®éc lËp, th× ®¹o PhËt míi dÔ më mang.

Bän thùc d©n Ph¸p muèn c−íp n−íc ta. Chóng ®èt chïa chiÒn,

ph¸ t−îng PhËt, hµnh h¹ t¨ng ni, tµn s¸t ®¹o h÷u. Chóng hßng

ph¸ tan ®¹o PhËt.

§øc PhËt lµ ®¹i tõ ®¹i bi, cøu khæ cøu n¹n, muèn cøu

chóng sinh ra khái khæ n¹n, Ng−êi ph¶i hy sinh tranh ®Êu,

diÖt lò ¸c ma.

Nay ®ång bµo ta ®¹i ®oµn kÕt, hy sinh cña c¶i x−¬ng m¸u,

kh¸ng chiÕn ®Õn cïng, ®Ó ®¸nh tan thùc d©n ph¶n ®éng, ®Ó cøu

quèc d©n ra khái khæ n¹n, ®Ó gi÷ quyÒn thèng nhÊt vµ ®éc lËp

cña Tæ quèc. ThÕ lµ chóng ta lµm theo lßng ®¹i tõ ®¹i bi cña

§øc PhËt ThÝch Ca, kh¸ng chiÕn ®Ó ®−a gièng nßi ra khái çi

khæ ¶i n« lÖ.

Trong cuéc kh¸ng chiÕn cøu n−íc, ®ång bµo PhËt gi¸o ®· lµm

®−îc nhiÒu. T«i c¶m ¬n ®ång bµo, vµ mong ®ång bµo cè g¾ng thªm,

th− göi héi phËt tö viÖt nam 229

cè g¾ng m·i, cho ®Õn ngµy tr−êng kú kh¸ng chiÕn th¾ng lîi, thèng

nhÊt ®éc lËp thµnh c«ng.


Ngµy 15 th¸ng 7 ©m lÞch1)

Hå CHÝ MINH

In trong s¸ch Hå ChÝ Minh Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, Nxb. Sù thËt, Hµ Néi, 1984, t.4, tr.408-409.

_______________

1) Ngµy 30-8-1947 (BT).

230

TH¥ KHEN TÆNG HAI EM NHI §åNG LI£N L¹C TRONG Bé §éI

CHIÕN KHU II1)

Göi ch¸u Ph¹m §ç H¶i

B¸c ®−îc tin r»ng:

Ch¸u lµm liªn l¹c,

BÞ giÆc b¾t ®−îc,

L¹i trèn tho¸t ngay.

Mang hai lÝnh T©y

Theo vÒ bé ®éi. ThÕ lµ ch¸u giái.

BiÕt çch tuyªn truyÒn.

B¸c göi lêi khen.

Khuyªn ch¸u g¾ng søc,

Häc hµnh, c«ng t¸c,

TiÕn bé lu«n lu«n.

Göi ch¸u çi h«n,

Vµ lßng th©n ¸i.

Th¸ng 8 n¨m 1947

B¸C Hå

_______________

1) Khu II trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p gåm çc tØnh (cò): S¬n T©y, Hµ §«ng, Hµ Nam, Nam §Þnh, Ninh B×nh, Hoµ B×nh, S¬n La vµ Lai Ch©u (BT).

th¬ khen tÆng hai em nhi ®ång liªn l¹c... 231

Göi ch¸u Lª V¨n Thøc1)

Ch¸u cã can ®¶m

Gi¬ sóng däa T©y.

B¾t nã hµng ngay,

LÊy ®−îc sóng nã.

V× thµnh c«ng ®ã,

B¸c göi lêi khen.

Khuyªn ch¸u tËp rÌn

Ngµy cµng tiÕn bé.

B¸c l¹i göi ch¸u MÊy chôc c¸i h«n.

Th¸ng 8 n¨m 1947

B¸C Hå


_______________

1) Cã tµi liÖu in lµ Lª V¨n Thôc (BT).

232

lêI K£U GäI §åNG BµO TOµN QuèC NH¢N DÞP Kû NIÖM LÇN THø HAI

NGµY QUèC KH¸NH N¦íC VIÖT NAM D¢N CHñ CéNG HOµ

Nh©n lÔ kû niÖm Ngµy §éc lËp lÇn thø hai, t«i vµ ChÝnh phñ

cïng ®ång bµo kiÓm ®iÓm l¹i c«ng viÖc ®· qua, ®Ó cïng nhau tÝnh

to¸n nh÷ng c«ng viÖc s¾p tíi.

I- NH÷NG Sù KHã KH¡N

a) Khã kh¨n kinh tÕ - ChÝnh phñ ra ®êi sau 80 n¨m n−íc ta bÞ

¸p bøc vµ bãc lét, trong lóc d©n cïng tµi tËn, kinh tÕ ®iªu linh.

L¹i thªm ®ª ®iÒu h− háng, n−íc lôt mªnh m«ng. H¬n hai triÖu

®ång bµo chÕt ®ãi.

b) Khã kh¨n qu©n sù - ChÝnh phñ tæ chøc ®−îc vµi tuÇn th×

thùc d©n Ph¸p x©m l−îc chiÕm Nam Bé g©y nªn cuéc chiÕn tranh.

c) Khã kh¨n chÝnh trÞ - ChÝnh phñ thµnh lËp ch−a ®Çy mét

th¸ng ®· ra søc cøu cho ®ång bµo khái chÕt ®ãi ë B¾c, gióp cho

®ång bµo chèng x©m l−îc ë Nam, th× cã mét bän tù x−ng lµ c¸ch

m¹ng, nh−ng hä kh«ng céng t¸c víi ChÝnh phñ, kh«ng gióp ®ì cho

®ång bµo. Hä l¹i ph¶n ®èi ChÝnh phñ, quÊy rèi ®ång bµo, ph¸ ho¹i

trËt tù, muèn g©y néi lo¹n.

lêi kªu gäi ®ång bµo toµn quèc nh©n dÞp... 233

Nãi tãm l¹i, ChÝnh phñ ra mang g¸nh nÆng, trong khi néi −u

ngo¹i ho¹n1), ®ñ sù gay go.

II- VÒ MÆT KIÕN QUèC

Tuy vËy ChÝnh phñ dùa vµo søc ñng hé cña toµn d©n, vµ tin

vµo vËn mÖnh cña Tæ quèc ®Ó cè g¾ng v−ît mäi nçi gian nan, vµ ®·

®¹t ®−îc Ýt nhiÒu kÕt qu¶.

a) VÒ kinh tÕ - ChÝnh phñ ®· cïng víi ®ång bµo söa ch÷a ®ª ®iÒu, t¨ng gia s¶n xuÊt, bá s−u gi¶m thuÕ, ®· cøu n¹n ®ãi vµ ®· c¶i

thiÖn sinh ho¹t cho nh©n d©n.

ChÝnh phñ l¹i x©y ®¾p nÒn tµi chÝnh ®éc lËp cho n−íc ta.

b) VÒ qu©n sù - ChÝnh phñ ®· do søc m×nh mµ tæ chøc nªn mét

qu©n ®éi quèc gia, huÊn luyÖn nªn hµng øc hµng triÖu d©n qu©n,

tù vÖ, ®Ó gi÷ g×n Tæ quèc, ®Ó chèng n¹n ngo¹i x©m. c) VÒ chÝnh trÞ - MÆc dÇu nh÷ng bän ph¶n ®éng ©m m−u ph¸

ho¹i, ChÝnh phñ vµ ®ång bµo ta ®· hoµn thµnh cuéc toµn d©n tuyÓn cö tù do, lÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö mµ d©n ta ®−îc h−ëng d©n chñ, d©n quyÒn, tù m×nh chän lÊy nh÷ng ng−êi ®¹i biÓu cña m×nh, ®Ó lo viÖc n−íc.

KÕ ®Õn Quèc héi ®Þnh ra b¶n HiÕn ph¸p ®Çu tiªn cña n−íc ta. d) VÒ v¨n ho¸ - Ngoµi viÖc g©y dùng nÒn trung häc vµ ®¹i häc

míi, ®µo t¹o nh©n tµi, më mang nghÖ thuËt, do sù khuyÕn g¾ng cña ChÝnh phñ, sù s¸ng suèt cña çn bé b×nh d©n häc vô, vµ sù h¨ng h¸i cña ®ång bµo, chóng ta ph¸ tan çi chÝnh s¸ch ngu d©n cña Ph¸p. Trong hai n¨m chóng ta ®· d¹y h¬n bèn triÖu ®ång bµo nam n÷ biÕt ®äc biÕt viÕt vµ ®· cã nhiÒu lµng x·, toµn d©n ®Òu biÕt ch÷. §ã lµ mét thµnh tÝch vÎ vang, nhÊt lµ trong lóc çi g× còng thiÕu thèn.

_______________

1) Néi −u ngo¹i ho¹n: Çi lo (çi nguy c¬) bªn trong vµ çi lo (çi nguy c¬) bªn ngoµi (BT).


NÕu thùc d©n Ph¸p kh«ng g©y ra chiÕn tranh, th× trong hai

n¨m, chóng ta ch¾c ®· kiÕn thiÕt ®−îc nhiÒu h¬n.

III - VÒ MÆT KH¸NG CHIÕN CøU QUèC

Nh©n d©n ta yªu chuéng hoµ b×nh, ChÝnh phñ ta muèn cho

d©n ®−îc yªn c− l¹c nghiÖp. Chóng ta muèn céng t¸c th©n thiÖn

víi nh©n d©n Ph¸p mong cã Ých lîi cho c¶ hai bªn. V× vËy, chóng ta

®· ký HiÖp ®Þnh ngµy 6-3 vµ T¹m −íc ngµy 14-9.

Song thùc d©n ph¶n ®éng Ph¸p, ph¸ lêi ký kÕt, muèn c−íp

n−íc ta, b¾t d©n ta lµm n« lÖ nh− tr−íc.

Chóng g©y nªn chiÕn tranh, chóng ®Æt ra chÝnh phñ bï nh×n,

chóng muèn chia rÏ d©n ta, chinh phôc n−íc ta.

Tr−íc sù x©m l−îc d· man ®ã, ChÝnh phñ, qu©n ®éi vµ nh©n

d©n ta, ®· ®oµn kÕt thµnh mét bøc t−êng ®ång, kiªn quyÕt gi÷ g×n

Tæ quèc.

Nhê tinh thÇn ®oµn kÕt, chÝ khÝ quËt c−êng ®ã mµ hai n¨m

kh¸ng chiÕn ë Nam, chÝn th¸ng kh¸ng chiÕn toµn quèc, lùc l−îng

cña ®Þch cµng ngµy cµng hao mßn, ta th× cµng ®¸nh cµng h¨ng,

cµng m¹nh.

XÐt kinh nghiÖm çc n−íc vµ lÞch sö n−íc nhµ, th× chóng ta

thÊy r»ng:

Çch m¹ng gi¶i phãng cña Mü 8 n¨m míi thµnh c«ng.

Çch m¹ng Ph¸p 5 n¨m, Çch m¹ng Nga 6 n¨m, Çch m¹ng

Tµu 15 n¨m míi thµnh c«ng.

Tæ tiªn ta chèng ngo¹i x©m ®êi TrÇn 5 n¨m, ®êi Lª 10 n¨m míi

th¾ng lîi.

V× vËy nÕu Ph¸p thùc thµ thõa nhËn quyÒn thèng nhÊt ®éc lËp

cña n−íc ta, nh− Mü ®èi víi Phi LuËt T©n, Anh ®èi víi Ên §é th×

ChÝnh phñ vµ d©n ta còng s½n sµng céng t¸c th©n thiÖn víi Ph¸p,

nh−ng nÕu thùc d©n Ph¸p cø gi÷ chÝnh s¸ch vò lùc, m−u m« chia

lêi kªu gäi ®ång bµo toµn quèc nh©n dÞp... 235

rÏ, th× chóng ta c−¬ng quyÕt kh¸ng chiÕn, tranh cho kú ®−îc thèng

nhÊt ®éc lËp míi th«i. Nh©n ngµy vÎ vang vµ nghiªm träng nµy, t«i thay mÆt ChÝnh

phñ kªu gäi: Toµn thÓ ®ång bµo, Toµn thÓ chiÕn sÜ, Nh÷ng ®ång bµo n¬i ®Þch chiÕm ®ãng, Çc kiÒu bµo ë n−íc ngoµi, H·y tin t−ëng vµo vËn mÖnh vÎ vang cña Tæ quèc, tin t−ëng

vµo søc ®oµn kÕt vµ chiÕn ®Êu cña chóng ta. Chóng ta h·y c¾n r¨ng chÞu khæ, ra søc chiÕn ®Êu. ChÞu khæ chiÕn ®Êu mÊy n¨m, ®Ó ®¸nh tan ¸ch n« lÖ h¬n 80 n¨m võa qua, ®Ó x©y nÒn tù do mu«n ngµn ®êi s¾p tíi, th× còng bâ c«ng. T−íng sÜ tr−íc mÆt trËn, ®ång bµo ë hËu ph−¬ng, ai nÊy ®Òu ph¶i ®oµn kÕt chÆt chÏ, cè g¾ng lµm ®óng bèn ch÷ CÇn, KiÖm, Liªm, ChÝnh, th× cuéc tr−êng kú kh¸ng chiÕn cña ta nhÊt ®Þnh v÷ng vµng.

T«i thay mÆt ChÝnh phñ vµ ®ång bµo, göi lêi chµo th©n ¸i cho çc d©n téc anh em ch©u ¸, cho nh©n d©n Ph¸p, cho d©n téc anh em çc thuéc ®Þa Ph¸p.

Toµn d©n ®¹i ®oµn kÕt! §¸nh ®æ thùc d©n ph¶n ®éng Ph¸p! T×nh th©n thiÖn gi÷a hai d©n téc ViÖt - Ph¸p mu«n n¨m! Tinh thÇn th©n ¸i ®¹i gia ®×nh ch©u ¸ mu«n n¨m! Kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi! ViÖt Nam thèng nhÊt vµ ®éc lËp mu«n n¨m!


Hå CHÝ MINH


236

tH¦ GöI QU¢N §éI QUèC GIA VIÖT NAM NH¢N DÞP Kû NIÖM QUèC KH¸NH

LÇN THø HAI

Qu©n ®éi ta míi tæ chøc, míi huÊn luyÖn.

Nh−ng lßng yªu n−íc, ®øc dòng c¶m, chÝ hy sinh, th× ch¼ng

kÐm qu©n ®éi nµo.

V× vËy, trong hai n¨m kh¸ng chiÕn cøu n−íc, tõ Nam ®Õn B¾c,

qu©n ®éi ta ®· nhiÒu phen chiÕn th¾ng qu©n ®éi thùc d©n Ph¸p lµ

mét qu©n ®éi kinh nghiÖm nhiÒu, khÝ giíi tèt, lµ mét qu©n ®éi cã

tiÕng trªn hoµn cÇu. Tuy vËy, chóng ta kh«ng ®−îc v× thÕ mµ khinh ®Þch, mµ kiªu

c¨ng, mµ s¬ suÊt.

Tr¸i l¹i, chóng ta ph¶i lu«n lu«n cÈn thËn, lu«n lu«n ra søc

cÇu tiÕn bé.

ÇC CÊP CHØ HUY CÇN PH¶I:

a) BiÕt râ bé ®éi, ch¨m nom bé ®éi.

b) Mçi mét çi mÖnh lÖnh ®−a ra, th× cÇn ph¶i mau chãng vµ

chuyÓn kh¾p ®Õn tõng ®éi viªn vµ ph¶i thi hµnh triÖt ®Ó.

c) Mçi ng−êi chØ huy vÒ qu©n sù còng nh− vÒ chÝnh trÞ, ph¶i

lµm kiÓu mÉu. Ph¶i gi÷ ®óng ®¹o ®øc cña qu©n nh©n.

TÊT C¶ ÇC §éI VI£N CÇN PH¶I:

a) Ra søc häc tËp kinh nghiÖm, vµ cè g¾ng nghiªn cøu kü thuËt.

th− göi qu©n ®éi quèc gia viÖt nam nh©n dÞp... 237

b) RÌn luyÖn tinh thÇn chÞu khã, chÞu khæ.

TOµN THÓ Bé §éI CÇN PH¶I:

Ra søc thùc hµnh nh÷ng nghÞ quyÕt ®· do nh÷ng héi nghÞ qu©n

sù toµn quèc Ên ®Þnh. Ph¶i thùc hµnh cho ®Õn n¬i ®Õn chèn.

Qu©n ®éi ta quyÕt ph¶i lµm ®−îc nh÷ng ®iÒu ®ã, ®Ó khái phô

lßng tin cËy cña ChÝnh phñ, cña ®ång bµo, vµ ®Ó trë nªn mét qu©n

®éi tÊt th¾ng.

Hå CHÝ MINH

B¸o VÖ quèc qu©n,

sè 13, ngµy 2-9-1947.

238

tH¦ GöI §åNG BµO ÇC TØNH VIÖT B¾C


Nh©n ngµy kû niÖm §éc lËp, t«i göi lêi th©n ¸i hái th¨m

®ång bµo.

T«i lu«n lu«n nhí ®Õn nh÷ng ngµy c«ng t¸c ë tØnh ta. Cïng

mÊy ®ång chÝ trong tØnh, trÌo ®Ìo lÆn suèi, ë nói n»m hang, khi th×

cïng n¨m, b¶y anh chÞ em, bÝ mËt tuyªn truyÒn, huÊn luyÖn, tæ

chøc. Khi th× cïng çc anh em du kÝch ®¸nh NhËt, chèng Ph¸p, trõ

ViÖt gian. Anh em no ®ãi cã nhau, s−íng khæ cïng nhau, mét lßng

mét chÝ. Do ®ã mµ ®µo t¹o nªn nh÷ng çn bé qu©n sù vµ chÝnh trÞ. T«i kh«ng bao giê quªn ®−îc, trong nh÷ng ngµy gian nan cùc

khæ ®ã, ®ång bµo trong tØnh ta, çc cô giµ, çc chÞ em phô n÷, anh

em n«ng d©n, çc em thanh niªn, çc ch¸u nhi ®ång ai còng h¨ng

h¸i gióp ®ì. MÆc dÇu T©y vµ NhËt th¼ng tay khñng bè, nã ®èt

lµng, nã ph¸ nhµ, nã b¾t ng−êi, nh−ng ®ång bµo vÉn kiªn quyÕt

gióp ®ì çch mÖnh. §ång bµo Thæ, ®ång bµo Nïng, ®ång bµo M¸n,

®ång bµo MÌo, cho ®Õn anh em Hoa kiÒu, ng−êi th× gióp chóng t«i

¨n, kÎ th× cho chóng t«i ¸o. Cã nh÷ng ®ång bµo nhÞn ¨n nhÞn mÆc,

b¸n tr©u b¸n ruéng ®Ó gióp chóng t«i lµm çch mÖnh. ThËt lµ quý

ho¸ v« cïng. Ngµy nay, n−íc ta ®· ®éc lËp, nh−ng thùc d©n T©y cßn muèn

c−íp n−íc ta, ®Ó b¾t chóng ta ®i phu, ®ãng thuÕ, nép thãc, trång

®ay, ®Ó kh«ng cho chóng ta ph¸t rÉy, lµm n−¬ng, kh«ng cho chóng

ta tæ chøc häc hµnh, nh− trong thêi kú n« lÖ.

th− göi ®ång bµo çc tØnh viÖt b¾c 239

V× vËy chóng ta ph¶i kh¸ng chiÕn cøu n−íc.

§ång bµo tØnh ta ®· rÊt h¨ng h¸i gióp çch mÖnh trong mÊy

n¨m tr−íc. T«i ch¾c r»ng ®ång bµo còng h¨ng h¸i ñng hé kh¸ng

chiÕn trong lóc nµy.

ViÖt B¾c tr−íc kia lµ c¨n cø cña çch mÖnh, ®· næi tiÕng

kh¾p c¶ n−íc, kh¾p thÕ giíi. Th× ngµy nay, ViÖt B¾c ph¶i thµnh

c¨n cø cña kh¸ng chiÕn, ®Ó gi÷ lÊy çi ®Þa vÞ vµ çi danh gi¸ vÎ

vang cña m×nh.

Çch mÖnh ®· do ViÖt B¾c mµ thµnh c«ng, th× kh¸ng chiÕn sÏ

do ViÖt B¾c mµ th¾ng lîi. Mong ®ång bµo ®Òu g¾ng søc.



Hå CHÝ MINH


240

çN Bé Vµ §êI SèNG MíI

Çn bé muèn cho xøng ®¸ng, ph¶i lµm ®−îc viÖc.

Muèn lµm ®−îc viÖc, th× ph¶i ®−îc d©n tin, d©n phôc, d©n yªu.

Muèn ®−îc d©n tin, d©n phôc, d©n yªu, çn bé ph¶i tù m×nh

lµm ®óng ®êi sèng míi. NghÜa lµ ph¶i siªng n¨ng, tiÕt kiÖm, trong

s¹ch, chÝnh ®¸ng.

NÕu kh«ng thùc hµnh bèn ®iÒu ®ã, mµ muèn ®−îc lßng d©n, th×

còng nh− b¾c gi©y leo trêi.

NhÊt lµ trong lóc kh¸ng chiÕn cøu n−íc nµy, mçi phót ®Òu lµ

quý b¸u. Mét ®ång tiÒn, mét hét g¹o, ®Òu lµ quý b¸u.

Mçi mét ng−êi cÇn ph¶i cè g¾ng lµm c«ng viÖc cña hai ng−êi.

C«ng viÖc th−êng lµm trong hai ngµy, nay ph¶i cè g¾ng lµm xong

xu«i chu ®¸o trong mét ngµy.

Ng−êi x−a cã c©u: Mét phót ®¸ng gi¸ ngµn vµng, thËt lµ ®óng.

ThÝ dô: §−îc tin ®Þch kÐo qua n¬i nä, ta biÕt sím mÊy phót, chuÈn

bÞ s½n sµng mµ tËp kÝch, th× ta th¾ng lîi. NÕu biÕt chËm mÊy phót,

th× sÏ thÊt b¹i.

V× vËy, tõ ng−êi çn bé cÊp trªn cho ®Õn çn bé giao th«ng, ®Òu

ph¶i siªng n¨ng, ®Òu ph¶i tiÕt kiÖm th× giê, cÇn vµ kiÖm, hai ®iÒu

®ã ®i ®«i víi nhau. VÒ vËt chÊt còng thÕ.

Lóc nµy, ®ång bµo lµm ®æ må h«i n−íc m¾t, lo t¨ng gia s¶n

xuÊt, ®Ó gióp ChÝnh phñ, gióp chiÕn sÜ, mét ng−êi lµm ®Ó nu«i mÊy

ng−êi. L¹i cã nh÷ng ®ång bµo t¶n c−, thiÕu thèn mäi mÆt. V× vËy,

çn bé vµ ®êi sèng míi 241

mét hét g¹o, mét ®ång tiÒn, tøc lµ mét sè må h«i n−íc m¾t cña

®ång bµo. V× vËy, ta ph¶i ra søc tiÕt kiÖm. Hoang phÝ lµ mét téi ¸c.

Cã tiÕt kiÖm, kh«ng hoang phÝ xa xØ, th× míi gi÷ ®−îc liªm

khiÕt, trong s¹ch.

NÕu hoang phÝ xa xØ, th× ¾t ph¶i t×m çch xoay tiÒn. Do ®ã mµ

sinh ra hñ b¹i, nhòng l¹m, gi¶ dèi. ThËm chÝ lµm chî ®en chî ®á,

thôt kÐt, bu«n lËu.

Cã cÇn míi kiÖm. Cã cÇn, kiÖm míi liªm. Cã cÇn, kiÖm, liªm

míi chÝnh.

* * *

NhiÒu çn bé ®· theo ®óng §êi sèng míi.

NhiÒu çn bé ®ang cè g¾ng lµm cho ®óng.

Nh−ng cßn cã mét sè, vÉn ¸o quÇn b¶nh bao, ¨n uèng xa xØ.

ThËm chÝ cê b¹c, r−îu chÌ. Hä cßn "çc quan" l¾m!

Hä m−în tiÕng r»ng: Ph¶i ¨n mÆc b¶nh míi gi÷ ®−îc oai tÝn,

gi÷ ®−îc thÓ diÖn.

Nãi thÕ hÕt søc sai. Muèn cã oai tÝn thÓ diÖn, th× ph¶i lµm viÖc

cho giái.

NÕu ¨n mÆc b¶nh, mµ ®−îc oai tÝn thÓ diÖn, th× mÊy chµng Së Khanh ch¼ng nhiÒu thÓ diÖn oai tÝn l¾m −?

Mµ Hå Chñ tÞch, quanh n¨m bèn mïa, chØ mÆc mét bé ¸o v¶i

ka ki cò, mçi ngµy chØ cã rau ¨n rau, cã m¾m ¨n m¾m. Nh− thÕ,

Ng−êi ch¼ng mÊt oai tÝn thÓ diÖn ®i sao?

Hìi çc b¹n kia ¬i! Çc b¹n ph¶i hiÓu r»ng: trong lóc nµy,

hoang phÝ xa xØ lµ:

Tr¸i víi t− çch cña nh÷ng ng−êi yªu n−íc, nh÷ng ng−êi

çn bé.

Tr¸i víi lßng d©n, tr¸i víi ®¹o ®øc çch m¹ng.

Tr¸i víi c¶ oai tÝn vµ thÓ diÖn cña çc b¹n. Çc b¹n ph¶i mau mau söa ®æi cho xøng ®¸ng lµ ng−êi yªu

n−íc, lµ ng−êi çn bé.


Chóng ta ph¶i nªu ra khÈu hiÖu: C¸n bé ph¶i thùc hµnh §êi

sèng míi!

A.G.

B¸o Sù thËt, sè 88, ngµy 2-9-1947.

243

GöI VIÖT Mü ¸I H÷U HéI

Nh©n dÞp Ngµy §éc lËp, t«i xin göi ®ång bµo lêi chµo th©n mÕn cña Tæ quèc ViÖt Nam vµ göi çc b¹n ng−êi Mü cña chóng ta lêi chµo th©n thiÖn.

Trong cuéc tranh ®Êu giµnh thèng nhÊt vµ ®éc lËp, tÊt c¶ çc con yªu cña Tæ quèc, dï ë trong n−íc còng nh− ë h¶i ngo¹i, ®Òu cã tham dù vµ tÊt c¶ çc n−íc d©n chñ b¹n ®Òu cã gióp ®ì.

Chóng ta kh«ng bao giê quªn sù hîp t¸c th©n ¸i cña çc b¹n ng−êi Mü håi chóng ta du kÝch chèng NhËt, vµ chóng ta mong r»ng sù hîp t¸c ®ã ®−îc tiÕp tôc trong cuéc tranh ®Êu cña chóng ta chèng thùc d©n ph¶n ®éng Ph¸p, giµnh thèng nhÊt vµ ®éc lËp.

Chóng ta mong r»ng, Hoa Kú - n−íc ®Çu tiªn ®· tranh ®Êu cho nÒn d©n chñ vµ ®éc lËp cña quèc gia, n−íc ®Çu tiªn ®· ký vµo çc b¶n hiÕn ch−¬ng réng r·i cña Liªn hîp quèc, n−íc ®Çu tiªn ®· c«ng nhËn nÒn ®éc lËp cho çc thuéc ®Þa, n−íc ®· thi hµnh ®óng çc nguyªn t¾c cña Oasinht¬n, cña Linc«n, cña Rud¬ven, sÏ gióp chóng ta trong c«ng cuéc tranh ®Êu gi¶i phãng hiÖn nay vµ trong c«ng cuéc kiÕn thiÕt x©y dùng sau nµy.


Hå CHÝ MINH


244

TH¦ GöI §åNG BµO KHU III1)

HÕt nöa n¨m kh¸ng chiÕn, tr−íc mÆt trËn, c¸c chiÕn sÜ VÖ quèc

qu©n, d©n qu©n, tù vÖ, du kÝch, ®· lËp nhiÒu chiÕn c«ng oanh liÖt:

TrËn KiÕn An, trËn Kim Thµnh, trËn Mü Hµo, v.v., ®· lµm qu©n

®Þch xiªu hån, mÊt vÝa.

ë hËu ph−¬ng th× ®ång bµo ®· tæ chøc nh÷ng lµng chiÕn

®Êu, ®· ra søc t¨ng gia s¶n xuÊt, ph¸t triÓn b×nh d©n häc vô,

thµnh lËp Héi Liªn hiÖp quèc d©n, h¨ng h¸i gióp ®ì th−¬ng

binh vµ ®ång bµo t¶n c−, ñng hé bé ®éi, v.v., ®ã lµ nh÷ng kÕt

qu¶ xøng ®¸ng.

Còng nh− ®−êng xa, ®i ®Õn n¬i th× th−êng nhäc mÖt, sù

nghiÖp kh¸ng chiÕn gÇn ®Õn lóc thµnh c«ng th× cµng nhiÒu nçi

gian nan.

VËy nÕu chóng ta ®· ®oµn kÕt, cµng ph¶i ®oµn kÕt chÆt chÏ

thªm, ®· tiÕn bé cµng ph¶i cè g¾ng m·i, chí thÊy thÊt b¹i mµ n¶n,

chí thÊy ®¾c th¾ng mµ kiªu. Ph¶i lu«n lu«n cÈn thËn, lu«n lu«n cè

g¾ng. Tr−íc mÆt trËn còng nh− ë hËu ph−¬ng, mu«n ng−êi nh−

mét, ®Òu cïng quyÕt t©m lµm trän nhiÖm vô kh¸ng chiÕn cøu quèc

_______________

1) Khu III trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p gåm c¸c tØnh (cò): H¶i

Phßng, KiÕn An, H−ng Yªn, Th¸i B×nh vµ H¶i D−¬ng (BT).

th− göi ®ång bµo khu IIi 245

cña m×nh. Nh− thÕ th× kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh thµnh c«ng còng

nh− C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m thµnh c«ng vËy.



Hå CHÝ MINH


246

TR¶ LêI ¤NG LAM S¥N, §¹I BIÓU MéT NHãM §åNG BµO TRONG MéT VïNG

BÞ §ÞCH CHIÕM §ãNG T¹I KHU VII1)

§−îc tin r»ng mét nhãm ®ång bµo trong vïng t¹m bÞ chiÕm, ®· göi sè tiÒn 10.000 ®ång ®Ó mua mét çi cóc trong çi ¸o (do phô n÷ B¾c Bé biÕu t«i) mµ t«i ®· tÆng cho Ngµy Th−¬ng binh.

T«i rÊt c¶m ®éng lßng sèt s¾ng ®ång bµo ®èi víi t«i vµ ®èi víi anh em th−¬ng binh. Çi ¸o ®ã do Liªn hiÖp c«ng ®oµn B¾c C¹n mua ®−îc víi gi¸ 467.000 ®ång vµ ®· göi biÕu l¹i cho «ng Cao TriÒu Ph¸t, ®¹i biÓu ®ång bµo Cao §µi Nam Bé (V× «ng Ph¸t còng göi ®Êu gi¸ 100.000 ®ång nh−ng ®iÖn ®Õn trÔ).

VËy ®Ó thay mÆt anh em th−¬ng binh tá lßng c¶m t¹, t«i xin göi biÕu ®ång bµo do «ng Lam S¬n ®¹i biÓu, mét vu«ng mïi xoa thªu mµ çc ch¸u nhi ®ång NghÖ An ®· tÆng cho t«i.



Hå CHÝ MINH


_______________

1) Khu VII trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p gåm çc tØnh (cò): Bµ RÞa, Biªn Hoµ, Thñ DÇu Mét, T©y Ninh, Gia §Þnh, Chî Lín vµ Sµi Gßn (BT).

247

Th− göi b¸c sÜ TrÇn H÷u T−íc

Chó T−íc th©n mÕn!1)

§· l©u kh«ng gÆp l¹i kh«ng ®−îc tin tøc, nhí chó l¾m. Hái

th¨m, ng−êi th× nãi chó kháe, kÎ th× nãi chó yÕu, nh−ng hä còng

chØ nghe nãi th«i. Mong chó cho t«i biÕt tin tøc.

Nãi ®Ó chó biÕt, chó mõng: T«i vÉn m¹nh kháe lu«n. MÊy anh

em cïng vÒ mét lÇn víi chóng ta; chó NghÜa vµ chó Hu©n2) lµm

viÖc rÊt h¨ng h¸i vµ ®¾c lùc, ®· gióp søc rÊt nhiÒu trong c«ng viÖc

kh¸ng chiÕn.

Chµo th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng Ngµy 20-9-1947

Hå ChÝ Minh Bót tÝch bøc th− l−u t¹i gia ®×nh b¸c sÜ TrÇn H÷u T−íc. B¶n chôp l−u t¹i B¶o tµng Hå ChÝ Minh.

_______________

1) Trong nguyªn b¶n Chñ tÞch Hå ChÝ Minh viÕt: Cher chó T−íc (BT). 2) C¸c «ng TrÇn §¹i NghÜa, Vâ Quý Hu©n, TrÇn H÷u T−íc lµ nh÷ng

trÝ thøc ë Ph¸p trë vÒ n−íc tham gia kh¸ng chiÕn, cïng chuyÕn vÒ n−íc víi Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, khi Ng−êi kÕt thóc chuyÕn th¨m n−íc Ph¸p (BT).

248

TH¦ GöI §åNG BµO Vµ CHIÕN SÜ NAM Bé, MIÒN NAM TRUNG Bé NH¢N Kû NIÖM

NGµY NAM Bé KH¸NG CHIÕN26

H«m nay cuéc kh¸ng chiÕn oanh liÖt ë Nam Bé vµ miÒn Nam Trung Bé võa ®óng hai n¨m.

T«i tr©n träng thay mÆt ChÝnh phñ vµ nh©n d©n toµn quèc nghiªng m×nh tr−íc linh hån çc chiÕn sÜ vµ çc ®ång bµo ®· hy sinh v× Tæ quèc.

T«i göi lêi an ñi nh÷ng chiÕn sÜ vµ ®ång bµo hoÆc bÞ th−¬ng, hoÆc bÞ ®Þch giam cÇm, hoÆc ®ang v× khæ së n¬i ®Þch chiÕm ®ãng.

T«i göi lêi th©n ¸i khen ngîi toµn thÓ ®ång bµo vµ chiÕn sÜ ®ang h¨ng h¸i chiÕn ®Êu.

§· hai n¨m nay chiÕn sÜ vµ ®ång bµo ta hy sinh nhiÒu tÝnh mÖnh, tµi s¶n, chÞu nhiÒu cùc khæ gian nan. Song lßng yªu n−íc ngµy cµng nång nµn, chÝ dòng c¶m ngµy cµng bÒn chÆt, søc chiÕn ®Êu ngµy cµng gia t¨ng, chÝ quyÕt th¾ng ngµy cµng v÷ng ch¾c. Çc b¹n lµ ®éi xung phong cña d©n téc, con yªu cña n−íc nhµ.

Cuéc kh¸ng chiÕn thÇn th¸nh toµn d©n, toµn diÖn ®· chÝn th¸ng nay, ®ång bµo vµ chiÕn sÜ c¶ n−íc ®· chen vai thÝch çnh cïng çc b¹n hy sinh vµ tranh ®Êu lµm hËu thuÉn v÷ng vµng cho çc b¹n.

Chóng ta, tõ ChÝnh phñ ®Õn nh©n d©n, Nam ®Õn B¾c, giµ ®Õn trÎ, giµu ®Õn nghÌo, ®Òu kiªn quyÕt mét lßng kh«ng chÞu mÊt n−íc, kh«ng lµm n« lÖ, kh«ng chÞu chia rÏ.

Chóng ta, bªn l−¬ng còng nh− bªn gi¸o, PhËt còng nh− Cao §µi,

th− göi ®ång bµo vµ chiÕn sÜ nam bé... 249

®oµn kÕt chÆt chÏ, kiªn quyÕt kh¸ng chiÕn ®Ó gi¶i phãng gièng nßi,

gi÷ g×n Tæ quèc. Chóng ta, tõ chiÕn sÜ tr−íc mÆt trËn ®Õn ®ång bµo hËu

ph−¬ng, ®Òu ®em lßng quyÕt tö ph¸ ®Þch, ®Ó më con ®−êng sinh tån, tù do.

Chóng ta v× s½n sµng céng t¸c víi nh©n d©n Ph¸p mét çch th©n thiÖn vµ b×nh ®¼ng, chóng ta cµng quyÕt kh¸ng chiÕn ®Ó tranh ®Êu cho kú ®−îc quyÒn thèng nhÊt vµ ®éc lËp thËt sù.

Lùc l−îng cña 20 triÖu ng−êi v× tù do, v× Tæ quèc, v× chÝnh nghÜa mµ kh¸ng chiÕn lµ mét lùc l−îng tÊt th¾ng.

Nh©n dÞp nµy, t«i thiÕt tha kªu gäi nh÷ng ®ång bµo v× mét cí g× mµ lÇm ®−êng l¹c lèi h·y kÞp trë vÒ víi Tæ quèc. Dï sao çc ng−êi cïng lµ ruét thÞt. T«i tin r»ng çc ng−êi kh«ng thÓ nì lßng gióp ®Þch lµm cho ®ång bµo ViÖt Nam ta khæ nhôc m·i; t«i rÊt ®au lßng thÊy c¶nh nåi da nÊu thÞt, huynh ®Ö t−¬ng tµn.

T«i mong r»ng çc ng−êi h·y mau tØnh ngé. Vµ t«i cam ®oan r»ng Tæ quèc, ®ång bµo vµ ChÝnh phñ bao giê còng khoan hång. Mét khi çc ng−êi ®· trë vÒ víi Tæ quèc th× çc ng−êi sÏ ®−îc hoan nghªnh réng r·i nh− nh÷ng ng−êi con ®i l¹c míi vÒ.

Hìi ®ång bµo vµ chiÕn sÜ yªu quý! Lßng Hå ChÝ Minh vµ ChÝnh phñ cïng toµn thÓ qu©n ®éi vµ

nh©n d©n çc n¬i lu«n lu«n ë bªn c¹nh çc b¹n, theo dâi çc b¹n, yªu mÕn çc b¹n. Chóng ta tay cÇm tay m¹nh d¹n tiÕn lªn.

Tr−êng kú kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi! Thèng nhÊt ®éc lËp nhÊt ®Þnh thµnh c«ng!



Hå CHÝ MINH


250

GöI §åNG BµO X· N.L., HUYÖN H¦NG NH¢N, TØNH TH¸I B×NH

T«i ®−îc tin r»ng: tõ th¸ng 5 nµy, ®ång bµo trong x· ®Òu biÕt

ch÷. T«i rÊt vui lßng. ThÕ lµ tèt l¾m.

Cã kÕt qu¶ tèt ®Ñp ®ã, lµ nhê çc cô phô l·o h¨ng h¸i h« hµo,

çc vÞ th©n sÜ h¨ng h¸i gióp ®ì, çc anh em b×nh d©n häc vô h¨ng

h¸i d¹y dç vµ toµn thÓ ®ång bµo h¨ng h¸i häc tËp.

T«i mong x· N.L. nay ®· thµnh mét x· kiÓu mÉu trong cuéc

®Êu tranh chèng giÆc dèt, th× trong mäi c«ng viÖc kh¸ng chiÕn,

kiÕn quèc, x· N.L. còng sÏ cè g¾ng lµm kiÓu mÉu. T«i thay mÆt ChÝnh phñ khen ngîi ®ång bµo x· N.L. vµ

khuyªn ®ång bµo cø cè g¾ng häc thªm cho tiÕn bé n÷a.

§ång thêi, t«i mong çc x· kh¸c trong huyÖn vµ trong tØnh,

®Òu cè g¾ng theo cho kÞp x· N.L. lµm sao cho ®ång bµo trong x·

m×nh ®Òu biÕt ch÷. §ã lµ mét sù th¾ng lîi mµ ®ång bµo ph¶i cè

tranh cho ®−îc.


Hå CHÝ MINH

B¸o Cøu quèc, sè 712, ngµy 26-9-1947.

251

GöI ÇC CH¸U NHI §åNG C¶ N¦íC

TÕt Trung thu lµ cña çc ch¸u. Tr¨ng Thu soi xuèng çc ch¸u

ªm ¸i nh− mét ng−êi mÑ lµnh.

Nh−ng trong thêi kú n« lÖ, çc ch¸u kh«ng ®−îc ¨n TÕt

Trung thu.

Tõ ngµy n−íc ta ®−îc ®éc lËp, çc ch¸u ®−îc ¨n TÕt Trung thu

vui vÎ.

N¨m nay v× thùc d©n hung ¸c, muèn c−íp n−íc ta, chóng ta

ph¶i ra søc kh¸ng chiÕn ®Ó gi÷ lÊy Tæ quèc, ®Ó çc ch¸u khái ph¶i

lµm n« lÖ. Ng−êi lín kh¸ng chiÕn, trÎ con còng kh¸ng chiÕn.

V× vËy n¨m nay nhiÒu ch¸u xa cha rêi mÑ, t¶n c− ®Õn nói ®á

rõng xanh. NhiÒu ch¸u chÞu khã nhäc h¨ng h¸i gióp viÖc çc anh

trong bé ®éi. Çc ch¸u ë hËu ph−¬ng, thÊy ®ång bµo hy sinh cùc

khæ, kh«ng nì ¨n TÕt Trung thu vui s−íng mét m×nh.

ThÊy çc ch¸u kh«ng ®−îc ¨n TÕt, lßng B¸c rÊt ¸y n¸y, vµ

thªm c¨m giËn bän thùc d©n ph¶n ®éng Ph¸p. Ch¾c çc ch¸u còng

vËy nhØ?

B¸c høa víi çc ch¸u: Çc b¸c, çc chó, toµn c¶ ®ång bµo, sÏ

ra søc tranh ®Êu, ®Ó sím ®uæi bän thùc d©n ph¶n ®éng, ®Ó

tr−êng kú kh¸ng chiÕn sím th¾ng lîi, thèng nhÊt ®éc lËp sím

thµnh c«ng, ®Ó çc ch¸u ®−îc ¨n TÕt Trung thu vui vÎ nh− n¨m

kia, n¨m ngo¸i. Vµ B¸c sÏ ¨n TÕt vui vÎ víi çc ch¸u, göi kÑo

b¸nh cho çc ch¸u.


B¸c khuyªn c¸c ch¸u ra søc häc hµnh, lµm viÖc. N¨m nay

chóng ta kh«ng ¨n TÕt, n¨m sau chóng ta sÏ ¨n TÕt linh ®×nh h¬n.


Hå CHÝ MINH


253

Th− göi «ng cao triÒu ph¸t

KÝnh göi «ng Cao TriÒu Ph¸t,

Cè vÊn Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh Nam Bé,

NghÞ sÜ Quèc héi ViÖt Nam,

Héi tr−ëng Héi Liªn hiÖp quèc d©n Nam Bé,

Chñ tÞch B.C.H.T.U.C.§.C.Q. 12 ph¸i hiÖp nhÊt1),

Nh©n dÞp ph¸i ®oµn vµo Nam, t«i xin göi ®Õn «ng, ng−êi b¹n

giµ ë miÒn Nam, lêi chµo th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng.

Dï xa c¸ch, ChÝnh phñ vµ t«i lóc nµo còng nghÜ ®Õn c«ng

nghiÖp2) cña «ng ®èi víi Tæ quèc, ®èi víi cuéc kh¸ng chiÕn vµ rÊt mong cã ngµy ®−îc gÆp «ng.

Cuéc kh¸ng chiÕn cµng ngµy cµng gay go, sù ®oµn kÕt cña

nh©n d©n cµng ngµy cµng ph¶i siÕt chÆt, «ng lµ mét l·nh tô cña

mét t«n gi¸o lín, mét vÞ nghÞ sÜ, mét bËc l·o thµnh, nhiÖm vô cña

«ng ®èi víi sù ®oµn kÕt ë Nam Bé rÊt nÆng nÒ. ChÝnh phñ, Quèc

héi còng nh− ®ång bµo Trung, B¾c rÊt h©m mé vµ tÝn nhiÖm «ng.

Víi sù ®ång t©m nhÊt trÝ cña toµn thÓ quèc d©n, ngµy vinh

quang cña ®Êt n−íc sÏ gÇn ®©y. Ngµy Êy cïng «ng uèng mét chung

r−îu ®µo, ng©m mét bµi th¬ ®¾c th¾ng, lµ lßng mong mái cña t«i.

Thay mÆt cho ChÝnh phñ, t«i chóc «ng m¹nh kháe lu«n ®Ó

_______________

1) Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng Cao §µi Cøu quèc 12 ph¸i hiÖp nhÊt (BT).

2) Nªn hiÓu lµ c«ng lao vµ cèng hiÕn (BT).


cïng toµn d©n theo ®uæi cuéc kh¸ng chiÕn l©u dµi, ®Õn ngµy th¾ng

lîi cuèi cïng.

Theo bøc th− nµy, t«i kÝnh göi tÆng «ng bøc ¶nh cña t«i gäi lµ

vËt kû niÖm män.


Th¸ng 9 n¨m 1947

Hå ChÝ Minh

B¶n chôp bót tÝch bøc th− l−u t¹i


255

tR¶ LêI NHµ B¸O Mü S.£LI M¢YSI1)

1. Hái: Th−a Chñ tÞch, vÊn ®Ò ViÖt Nam cã nªn coi nh− mét

vÊn ®Ò quèc tÕ kh«ng? hay chØ nªn coi nh− lµ mét vÊn ®Ò ViÖt -

Ph¸p trong khèi Liªn hiÖp Ph¸p?

§¸p: C¸i ®ã cßn tuú hoµn c¶nh sau nµy. NÕu chiÕn sù cø tiÕp

tôc, vÊn ®Ò ViÖt Nam nhÊt ®Þnh trë nªn vÊn ®Ò quèc tÕ. Nh−ng nÕu

hai bªn ViÖt vµ Ph¸p cã thÓ tho¶ thuËn víi nhau ®Ó mau chÊm døt

cuéc chiÕn tranh, vÊn ®Ò ViÖt Nam chØ cßn gi÷a n−íc Ph¸p vµ ViÖt

Nam th«i.

2. Hái: Ngµi cã cho r»ng gi÷a n−íc ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ

Ph¸p cßn cã thÓ tho¶ hiÖp ®−îc kh«ng?

§¸p: RÊt cã thÓ cã sù tho¶ hiÖp, víi ®iÒu kiÖn lµ n−íc Ph¸p

thµnh thùc c«ng nhËn thèng nhÊt vµ ®éc lËp cña n−íc ViÖt Nam

trong khèi Liªn hiÖp Ph¸p.

3. Hái: NÕu cã mét cuéc ®iÒu ®×nh víi n−íc Ph¸p, th× ViÖt Minh

sÏ s½n sµng hîp t¸c víi nh÷ng phÇn tö ViÖt Nam nµo?

§¸p: Cuéc kh¸ng chiÕn lµ mét vÊn ®Ò sinh tö cña d©n téc ViÖt

Nam. §ã kh«ng ph¶i lµ mét vÊn ®Ò ®¶ng ph¸i. ChÝnh phñ ViÖt Nam

_______________

1) Nhµ b¸o S.£li M©ysi (S.Elie Maissie), phãng viªn H·ng tin Mü

International News Service (I.N.S), ng−êi quan t©m nhiÒu ®Õn cuéc

kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p cña nh©n d©n ta (BT).


gåm mét ®a sè çc ng−êi kh«ng ®¶ng ph¸i vµ mét thiÓu sè ®¹i biÓu

çc ®¶ng ¸i quèc trong sè ®ã ViÖt Minh chiÕm con sè rÊt nhá.

4. Hái: Theo ý Ngµi, «ng VÜnh Thôy cã ®ñ t− çch ®Ó ®iÒu ®×nh víi ng−êi Ph¸p kh«ng?

§¸p: ¤ng VÜnh Thôy lµ Cè vÊn trong ChÝnh phñ D©n chñ Céng hoµ ViÖt Nam ®· tuyªn thÖ trung thµnh tr−íc Quèc héi, tr−íc ChÝnh phñ vµ tr−íc quèc d©n. ¤ng ta chØ cã t− çch ®øng ra ®iÒu ®×nh khi nµo ®−îc ChÝnh phñ Céng hoµ ViÖt Nam ñy quyÒn.

5. Hái: Tr−íc nh÷ng tin ®ån r»ng B¶o §¹i hiÖn nay chÞu ¶nh h−ëng ng−êi Mü, Ngµi nghÜ sao?

§¸p: T«i ch¶ nghÜ g× c¶. Nh÷ng tin ®ån lµ nh÷ng tin ®ån. Xin ®Ó ng−êi Ph¸p kiÓm so¸t l¹i nh÷ng tin ®ån ®ã.

6. Hái: T¹i sao tõ tr−íc tíi nay, Ngµi kh«ng thö ®em vÊn ®Ò ViÖt Nam ra tr−íc Liªn hîp quèc?

§¸p: Êy v× chóng t«i cßn tin t−ëng vµo sù kh«n ngoan cña d©n chóng Ph¸p.

7. Hái: NÕu cuéc ®iÒu ®×nh kh«ng tiÕp tôc l¹i mét ngµy gÇn ®©y, ChÝnh phñ Ngµi sÏ ®Þnh th¸i ®é ra sao?

§¸p: Chóng t«i sÏ tiÕp tôc tranh ®Êu cho tíi khi nµo giµnh ®−îc thèng nhÊt vµ ®éc lËp cho Tæ quèc chóng t«i.

8. Hái: Ngµi cã tin r»ng n−íc ViÖt Nam ®éc lËp cã thÓ lµm trßn nhiÖm vô do ®Þa thÕ qu©n sù rÊt quan träng cña n−íc Ngµi t¹i §«ng Nam ¸ ch©u ®Æt ra kh«ng?

§¸p: T«i hoµn toµn ch¾c ch¾n lµm ®−îc.

9. Hái: Ngµi cho biÕt nh÷ng ®¹i c−¬ng chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña n−íc ViÖt Nam (thø nhÊt lµ dùa theo t×nh thÕ quèc tÕ hiÖn giê)?

§¸p: Lµm b¹n víi tÊt c¶ mäi n−íc d©n chñ vµ kh«ng g©y thï o¸n víi mét ai.

10. Hái: Th−a Chñ tÞch, thËt lµ mét ®iÒu ®¹i vinh h¹nh cho t«i ®· ®−îc Chñ tÞch tr¶ lêi nh÷ng c©u hái trªn ®©y. Nh©n tiÖn t«i xin

tr¶ lêi nhµ b¸o mü s.ªli m©ysi 257

tá lßng c¶m ¬n Ngµi, còng tá lßng thµnh kÝnh ®èi víi Ngµi, lßng thµnh kÝnh mµ t«i ®· cã tõ ngµy gÆp Ngµi trªn ®Êt Ph¸p, t¹i kh¸ch s¹n M«ngx«.

§¸p: T«i göi Ngµi lêi chµo th©n ¸i.

Tr¶ lêi th¸ng 9-1947. In trong s¸ch Lêi Hå Chñ tÞch, Nha Th«ng tin ViÖt Nam, 1949, t.2, tr.42-43.

258

®iÖN V¡N TR¶ LêI CHI Bé §¶NG X· HéI PH¸P ë SµI GßN1)

LËp tr−êng cña chóng t«i vÉn nh− tr−íc, kh«ng thay ®æi, Êy lµ nÒn ®éc lËp vµ sù thèng nhÊt cña n−íc ViÖt Nam, Êy lµ tinh thÇn h÷u h¶o, sù tin cËy vµ sù hîp t¸c gi÷a hai d©n téc ViÖt - Ph¸p. Êy lµ chÝnh s¸ch ®· ®−îc Thñ t−íng Lª«ng Blum vµ Héi nghÞ Li«ng bªnh vùc. ThÕ mµ, ®Ó tr¶ lêi cho chÝnh s¸ch Êy, bé chØ huy Ph¸p võa më mét cuéc tÊn c«ng mïa §«ng réng lín, vµ ng−êi ta t×m c¸ch giÊu kh«ng cho nh©n d©n Ph¸p biÕt râ sù thËt Êy. ChÝnh phñ vµ nh©n d©n ViÖt Nam lóc nµo còng s½n sµng chÊm døt cuéc xung ®ét, vµ ®Æt l¹i nÒn hoµ b×nh mét khi mµ n−íc Ph¸p trÞnh träng tuyªn bè nh×n nhËn nÒn ®éc lËp vµ sù thèng nhÊt cña chóng t«i.

Chµo th©n ¸i


Hå CHÝ MINH


_______________

1) Chi bé §¶ng X· héi Ph¸p ë Sµi Gßn cã göi Chñ tÞch Hå ChÝ Minh bøc ®iÖn yªu cÇu Ng−êi cho biÕt lËp tr−êng míi cña ChÝnh phñ ViÖt Nam. §©y lµ ®iÖn v¨n tr¶ lêi cña Ng−êi (BT).

259

LêI NãI CHUYÖN TRONG BUæI LÔ BÕ M¹C LíP Bæ TóC TRUNG CÊP1)

H«m nay t«i kh«ng muèn lµm diÔn v¨n. T«i chØ hái çc chó mét

vµi c©u. Ai tr¶ lêi ®−îc th× gi¬ tay lªn.

Môc ®Ých cña toµn d©n vµ bé ®éi trong giai ®o¹n nµy lµ g×?

Mét häc viªn ®¸p:

- Th−a Cô, môc ®Ých cña d©n vµ bé ®éi trong giai ®o¹n nµy lµ

ph¶i kh¸ng chiÕn.

- Muèn kh¸ng chiÕn cã th¾ng lîi ph¶i thÕ nµo?

Mét häc viªn kh¸c tr¶ lêi: - Muèn kh¸ng chiÕn th¾ng lîi çn bé ph¶i cho tèt.

- Muèn thµnh çn bé tèt ph¶i thÕ nµo?

VÊn ®Ò nµy çc chó ch−a th¹o.

Mét ng−êi çn bé tèt ph¶i cã ®¹o ®øc çch m¹ng. Qu©n sù giái

song nÕu kh«ng cã ®¹o ®øc çch m¹ng th× khã thµnh c«ng. Muèn cã

®¹o ®øc çch m¹ng ph¶i cã 5 ®iÒu sau ®©y:

TrÝ - TÝn - Nh©n - Dòng - Liªm.

Nãi râ nghÜa:

TrÝ: Lµ s¸ng suèt, biÕt ®Þch biÕt m×nh, biÕt ng−êi tèt th× n©ng

®ì, biÕt ng−êi xÊu th× kh«ng dïng, biÕt çi tèt cña m×nh mµ ph¸t triÓn lªn, biÕt çi xÊu cña m×nh ®Ó mµ tr¸nh.

_______________

1) Líp bæ tóc çn bé qu©n sù trung −¬ng cña Qu©n ®éi tæ chøc th¸ng 10-1947 (BT).


TÝn: Nãi çi g× ph¶i cho tin - nãi vµ lµm cho nhÊt trÝ - lµm thÕ

nµo cho d©n tin - cho bé ®éi tin ë m×nh.

Nh©n: Lµ ph¶i cã lßng b¸c ¸i - yªu n−íc, yªu ®ång bµo, yªu bé

®éi cña m×nh.

Dòng: Lµ ph¶i m¹nh d¹n, qu¶ quyÕt nh−ng kh«ng ph¶i lµm

liÒu. Ph¶i cã kÕ ho¹ch, råi kiªn quyÕt lµm ngay. Nguy hiÓm còng

ph¶i lµm. NghÜa lµ ph¶i cã lßng dòng c¶m trong c«ng viÖc.

Liªm: Lµ kh«ng tham danh vÞ, kh«ng tham sèng, kh«ng tham

tiÒn, kh«ng tham s¾c. Ng−êi çn bé ®· d¸m hy sinh cho Tæ quèc,

hy sinh cho ®ång bµo, hy sinh v× nghÜa, th× kh«ng tham g× hÕt. Çc chó ph¶i nhí lÊy 5 ®iÒu trªn.

- Ng−êi ta ai còng cã tÝnh tèt vµ tÝnh xÊu. Muèn söa tÝnh xÊu

ph¶i lµm thÕ nµo?

- Tù phª b×nh råi l¹i ph¶i phª b×nh ng−êi kh¸c n÷a. VÝ dô: t«i

lµm ®iÒu xÊu, çc ®ång chÝ tr«ng thÊy, ph¶i phª b×nh cho t«i söa

ch÷a ngay. NÕu t«i cã vÕt nhä trªn tr¸n, çc ®ång chÝ tr«ng thÊy,

l¹i lÊy cí "nÓ Cô" kh«ng nãi, lµ t«i mang nhä m·i. Nhä ë trªn tr¸n

th× kh«ng quan träng, nh−ng nÕu cã vÕt nhä ë trong ãc, ë tinh

thÇn, mµ kh«ng nãi cho ng−êi ta söa tøc lµ h¹i ng−êi. Trong sè çc

®ång chÝ cã h¬n 50 ng−êi nÕu mçi ng−êi cã mét khuyÕt ®iÓm, th× ®· cã mét sè khuyÕt ®iÓm lín. Trong nh÷ng bøc th− t«i nhËn ®−îc cña

çc ®ång chÝ vÒ viÖc kiÓm ®iÓm nh÷ng lÇm lçi cña m×nh, t«i t×m

®−îc 150 khuyÕt ®iÓm. ThÊy çi xÊu cña ng−êi mµ kh«ng phª b×nh

lµ mét khuyÕt ®iÓm rÊt to. Kh«ng phª b×nh, tøc lµ ®Ó cho çi xÊu

cña ng−êi ta ph¸t triÓn.

- Çc ®ång chÝ lµ mét ®oµn thÓ, mét gia ®×nh th× ph¶i thËt thµ

®oµn kÕt. §oµn kÕt vµ kû luËt lµm cho bé ®éi m¹nh, ®oµn thÓ

m¹nh. NÕu ta kh«ng träng kû luËt, th× ta lµm cho bé ®éi yÕu ®i,

®oµn thÓ yÕu ®i. Mét mÖnh lÖnh g× tõ trªn xuèng, cña Bé Quèc

phßng hay Bé tæng chØ huy ®Òu ph¶i ®Õn khu, ®Õn çc trung ®oµn, çc ®oµn thÓ vµ ph¶i xuèng tíi tËn ng−êi ®éi viªn. NÕu mÖnh lÖnh

®Õn khu råi m¾c nghÏn kh«ng xuèng d−íi n÷a, tøc lµ khu kh«ng

lêi nãi chuyÖn trong buæi lÔ bÕ m¹c líp bæ tóc... 261

theo kû luËt. Bé ®éi sÏ kÐm søc m¹nh. MÖnh lÖnh còng nh− dßng

m¸u ch¶y tõ tim ra ®Õn ®Çu, çc tø chi. NÕu ch¶y ®Õn tay mµ m¾c

nghÏn, th× tay b¹i. Tay b¹i ng−êi sÏ yÕu ®i. Çc ®ång chÝ còng biÕt

thêi gian lµ quý. Dông binh th¾ng b¹i nhiÒu lóc quyÕt ®Þnh trong

n¨m, m−êi phót. VËy çc ®ång chÝ ph¶i lµm sao cho nh÷ng mÖnh

lÖnh ë trªn xuèng ®−îc nhanh chãng vµ thi hµnh chu ®¸o.

- Ng−êi çn bé muèn tèt th× ph¶i cã ®¹o ®øc çch m¹ng, ph¶i

biÕt phª b×nh vµ tù phª b×nh, ph¶i biÕt kû luËt. T«i nãi mÊy lêi

trªn, çc ®ång chÝ cã gi÷ ®−îc kh«ng?

B¸o VÖ quèc qu©n, sè 15,

ngµy 10-10-1947.

262

th− göi çc «ng nguyÔn v¨n huyªn, t«n thÊt tïng,

hå ®¾c di

KÝnh göi Bs Huyªn, Bé tr−ëng QGGD,

Bs Tïng, Thø tr−ëng Y tÕ,

Bs Di, Gi¸m ®èc §¹i häc,

Th−a çc ngµi,

Cuéc tÊn c«ng mïa §«ng cña ®Þch, ®· thùc hiÖn nh− chóng ta ®· ®o¸n tr−íc. ChÝnh v× biÕt tr−íc cho nªn chóng ta kh«ng nao nóng. Dï sao trong lóc ®Çu, nh÷ng n¬i ch−a quen tiÕng sóng, th× d©n sù kh«ng tr¸nh khái Ýt nhiÒu hoang mang. VËy xin çc ngµi g¾ng gi¶i thÝch cho ®ång bµo ë vïng ®ã hiÓu.

Nam Bé çch xa ChÝnh phñ Trung −¬ng, ®Þa thÕ l¹i kÐm vµ tr−íc ®©y chuÈn bÞ còng kÐm thua B¾c Bé, mµ lùc l−îng kh¸ng chiÕn ph¸t triÓn vµ cñng cè kh¸ mau. Th× B¾c Bé nhÊt ®Þnh ph¸t triÓn vµ cñng cè mau h¬n n÷a.

ViÖc liªn l¹c víi çc ngµi vÒ viÖc khai héi ®ång, t«i ®· dÆn kü «ng V1).

Cuéc kh¸ng chiÕn nay ®· vµo b−íc gay go mµ chóng ta ®· ®o¸n ®Þnh tr−íc. Nã lµ cuéc thö th¸ch tinh thÇn vµ lùc l−îng cña chóng ta. §ång thêi sù gay go ®Õn sím chõng nµo tèt chõng Êy.

_______________

1) Ch−a x¸c minh ®−îc «ng V lµ ai (BT).

th− göi çc «ng nguyÔn v¨n huyªn... 263

Trong cuéc thö th¸ch nµy, mçi anh em ta ph¶i tá râ çi chÝ khÝ

“B¸ch chiÕt bÊt håi”1), çi tinh thÇn “NhÉn lao n¹i khæ”2). §èi

ng−êi, ®èi viÖc ph¶i hÕt søc cÈn thËn. Kh«ng bao giê cÈu th¶, cÇu

vÑn3). Kh«ng sî ®Þch mµ còng tuyÖt ®èi kh«ng khinh ®Þch.

Chóng ta ®· th¾ng lîi nhiÒu thö th¸ch tr−íc. Th× víi sù ®ång

t©m hiÖp lùc cña ChÝnh phñ, cña qu©n ®éi vµ cña toµn d©n, chóng

ta sÏ nhÊt ®Þnh th¾ng lîi trong cuéc thö th¸ch nµy.

T«i nhê çc ngµi lËp tøc chuÈn bÞ s½n sµng, nÕu ®Þch ®i qua ®ã,

®Ó gi÷ g×n cho gia quyÕn vµ toµn thÓ anh em sinh viªn ®−îc an

toµn. Ph¶i cã kÕ ho¹ch cÈn thËn.


Hµ Néi, ngµy 10-10-1947

Hå ChÝ Minh T.B. T«i göi lêi th¨m

çc thÝm. H«n çc ch¸u vµ

hái th¨m çc anh em sinh viªn.

B¶n chôp bót tÝch bøc th− l−u t¹i B¶o tµng Hå ChÝ Minh.

_______________

1) “B¸ch chiÕt bÊt håi”: Kh«ng sên lßng, nao nóng, dï gÆp gian lao tr¾c trë (BT).

2) “NhÉn lao n¹i khæ”: Kiªn tr× chÞu ®ùng mäi khã kh¨n, gian khæ (BT). 3) Kh«ng bao giê cÈu th¶, cÇu vÑn: Kh«ng cÈu th¶, kh«ng cÇu toµn (BT).

264

§iÖn göi Héi nghÞ qu©n sù toµn quèc

1. §èi víi ng−êi

a. C¸n bé tèt, viÖc g× còng xu«i.

- §oµn kÕt trªn d−íi - c¬ quan nµy víi c¬ quan kh¸c. Ph¶i phª

b×nh söa ch÷a cho nhau. KhÐo cÊt nh¾c - ph¶i cÈn thËn xem xÐt

tÝnh nÕt, ®Ò phßng ph¶n gi¸n.

- HuÊn luyÖn cho c¸n bé ph¶i cã kÕ ho¹ch, ph¶i cã ph−¬ng

h−íng, th−ëng, ph¹t cho c«ng b×nh.

b. Bé ®éi ph¶i tËp luyÖn, ph¶i s¨n sãc ®Ó ®¸nh ®−îc, ®ång cam

céng khæ. T«n Tö cã nãi "lÝnh ch−a ¨n, t−íng kh«ng ®−îc than

phiÒn ®ãi; lÝnh ch−a nghØ, t−íng kh«ng ®−îc kªu mÖt; lÝnh ch−a ®i

ngñ, t−íng kh«ng ®−îc n»m".

c. Víi d©n: NhiÒu h¹ng: n«ng d©n, trÝ thøc, quan l¹i, d©n téc

thiÓu sè, C«ng gi¸o... ph¶i khÐo lÐo h« hµo hä gióp m×nh, hoÆc

trung lËp. Ph¶i lµm cho d©n yªu, d©n phôc, d©n tin.

2. §èi víi viÖc

a. BÊt kú viÖc to hay viÖc nhá ®Òu ph¶i cã kÕ ho¹ch. KÕ ho¹ch

®Çy ®ñ th× thµnh c«ng. KÕ ho¹ch kh«ng ®Çy ®ñ th× thµnh c«ng mét

phÇn nöa. Kh«ng cã kÕ ho¹ch th× hoµn toµn thÊt b¹i.

b. Lµm viÖc ph¶i cã ng¨n n¾p.

c. BÊt kú viÖc g× còng ph¶i n¾m lÊy phÇn chÝnh mµ lµm tr−íc,

kh«ng ®−îc bõa b·i, chËm trÔ.

®iÖn göi héi nghÞ qu©n sù toµn quèc 265

3. §èi víi vËt BÊt kú çi g× còng ph¶i tiÕt kiÖm, kh«ng ®−îc bít xÐn, kh«ng

bõa b·i, cã ra, ph¶i cã vµo, hîp lý hãa.

4. §èi víi ®Þch

Ph¶i ®¸nh, ph¶i chuÈn bÞ, ph¶i gi÷ chñ lùc, gi÷ tinh thÇn d©n.

5. §¹o ®øc çch m¹ng

- ViÖc n−íc lÊy §oµn thÓ lµm cèt çn. ViÖc §oµn thÓ lÊy çn bé lµm cèt çn. Çn bé lÊy ®¹o ®øc lµm cèt çn.

- Ng−êi çn bé ph¶i chó ý chí tham s¾c, chí tham tµi, chí sî khã nhäc, nguy hiÓm.

6. Liªn l¹c

- Ph¶i cã liªn l¹c. Ph¶i b¸o ço. VÝ dô "Ban ©m nh¹c h−íng cho ng−êi ®Òu theo sù ®iÒu khiÓn cña ng−êi cÇm nhÞp. NÕu §oµn thÓ ta trªn d−íi kh«ng liªn l¹c, b¸o ço th× còng nh− ng−êi b¸n th©n, bÊt to¹i1), ®Çu ãc ch©n tay kh«ng liªn l¹c ®−îc víi nhau.

KÕt luËn

- Muèn d«i ®−îc ng−êi2), muèn ®−îc viÖc, muèn th¾ng ®−îc ®Þch ph¶i s¸ng suèt, ch©n t×nh kh«n khÐo.

- G¾ng søc häc tËp, khuyªn nhau häc tËp, khu nµy häc kinh nghiÖm khu kia.

- Tu söa m×nh cho kú gi÷ ®−îc chÝ c«ng v« t−, ®èi víi viÖc ph¶i s¸ng suèt, ®èi vËt kh«ng tham lam, g¾ng lµm kiÓu mÉu, lµm kiÓu mÉu cho bé ®éi, cho nh©n d©n.

- Ph¶i cã kû luËt.

§iÖn ngµy 19-10-1947.

Tµi liÖu l−u t¹i Trung t©m

L−u tr÷ Bé Quèc phßng.

_______________

1) Nöa ng−êi kh«ng ho¹t ®éng (bÞ liÖt) (BT). 2) Nªn hiÓu lµ muèn cã nh©n lùc dåi dµo (BT).

266

tH¦ KHEN NgîI HAI Cô GIµ DU KÝCH KIÕN AN

KÝnh göi hai cô,

Hai cô thËt xøng ®¸ng víi tæ tiªn oanh liÖt cña ta, c¸c phô l·o

®êi TrÇn ®êi Lª, ch¼ng nh÷ng kªu gäi con ch¸u, mµ tù m×nh h¨ng

h¸i tay chèng gËy, tay cÇm dao giÕt giÆc cøu n−íc.


Hå CHÝ MINH



Hµ Néi, 1958, t.I, tr.222.

267

TH¦ GöI NH÷NG NG¦êI NAM Bé TRONG QU¢N §éI PH¸P

§ång bµo Nam Bé cã tiÕng rÊt yªu n−íc, rÊt anh hïng. Cuéc

kh¸ng chiÕn anh dòng h¬n hai n¨m nay ®· chøng râ ®iÒu ®ã.

Cã nh÷ng ®ång bµo Nam Bé muèn gióp n−íc bëi mét con ®−êng

kh¸c: Hä theo vµo qu©n ®éi Ph¸p, ®Ó gióp ta bªn trong. §ã lµ mét khæ

t©m mµ t«i biÕt râ, v× t«i ®· nhËn ®−îc nhiÒu chøng thùc.

VËy, nh÷ng ®ång bµo ®ã, lóc cßn ë trong bé ®éi ®Þch, th× cÇn

ph¶i t×m ®ñ mäi c¸ch ®Ó gióp qu©n ®éi ta. Khi cã c¬ héi th× lËp tøc

ch¹y qua víi bé ®éi ta. ChÝnh phñ vµ ®ång bµo lu«n lu«n s½n sµng hoan nghªnh c¸c b¹n.

Th¸ng 10 n¨m 1947

Hå CHÝ MINH


269

SöA §æI LèI LµM VIÖC27

ViÕt xong th¸ng 10-1947.

Ký tªn: X.Y.Z.

Nxb. Sù thËt xuÊt b¶n lÇn ®Çu tiªn

n¨m 1948, xuÊt b¶n lÇn thø 7, n¨m 1959.

Theo s¸ch xuÊt b¶n lÇn

thø 7, n¨m 1959.

271

I PH£ B×NH Vµ SöA CH÷A

1. Çn bé vµ ®¶ng viªn ta, v× bËn viÖc hµnh chÝnh hoÆc qu©n

sù, mµ xao nh·ng viÖc häc tËp. §ã lµ mét khuyÕt ®iÓm rÊt to. Kh¸c

nµo ng−êi thÇy thuèc chØ ®i ch÷a ng−êi kh¸c, mµ bÖnh nÆng trong

m×nh th× quªn ch÷a.

Tõ nay, chóng ta cÇn ph¶i thiÕt thùc häc tËp, söa ch÷a çc

khuyÕt ®iÓm. V× cã tÈy s¹ch khuyÕt ®iÓm, c«ng viÖc míi cã thÓ

tiÕn bé.

2. Trong bøc th− tr−íc, Hå Chñ tÞch ®· v¹ch râ khuyÕt ®iÓm

cña chóng ta. Nh÷ng çn bé vµ ®¶ng viªn çc n¬i, hoÆc chØ nghiªn

cøu qua loa, hoÆc nhËn thÊy khuyÕt ®iÓm råi nh−ng kh«ng cè g¾ng

söa ch÷a.

§ã lµ v× nghiªn cøu mét çch kh«ng thiÕt thùc, kh«ng cã tæ chøc.

Tõ nay, chóng ta ph¶i lµm nh− sau nµy:

A- Tæ CHøC: Mçi c¬ quan, bé ®éi, ®oµn thÓ ph¶i tæ chøc mét

ñy ban häc tËp, do çn bé cao cÊp l·nh ®¹o, do çc cÊp cö ®¹i biÓu

tham gia. Sè ñy viªn nhiÒu hay Ýt, tuú hoµn c¶nh mµ ®Þnh.

ñy ban nµy ®Þnh ra kÕ ho¹ch; nghiªn cøu, th¶o luËn, kiÓm tra

vµ thùc hµnh.

B- THêI GIAN HäC TËP: Tõ 2 ®Õn 3 th¸ng. Mçi n¬i tuú hoµn

c¶nh mµ ®Þnh ngµy giê. Dï sao, ph¶i cã ngµy giê nhÊt ®Þnh.

C- TµI LIÖU HäC TËP: Th− Hå Chñ tÞch vµ nh÷ng tµi liÖu

Trung −¬ng sÏ göi thªm.

D- ÇCH THøC HäC TËP: 1. Nghiªn cøu - Mçi ng−êi ph¶i ®äc kü cµng çc tµi liÖu, råi tù

kiÓm ®iÓm vµ kiÓm ®iÓm ®ång chÝ m×nh, cã khuyÕt ®iÓm g× vµ −u

®iÓm g×.


2. Th¶o luËn - Khai héi th¶o luËn vµ phª b×nh. Trong lóc th¶o

luËn, mäi ng−êi ®−îc hoµn toµn tù do ph¸t biÓu ý kiÕn, dï ®óng

hoÆc kh«ng ®óng còng vËy. Song kh«ng ®−îc nãi gµn, nãi vßng

quanh. Nh÷ng kÕt luËn trong cuéc th¶o luËn ph¶i cã cÊp trªn

duyÖt y míi lµ chÝnh thøc.

§- ÇCH PH£ B×NH: Môc ®Ých phª b×nh cèt ®Ó gióp nhau söa

ch÷a, gióp nhau tiÕn bé. Cèt ®Ó söa ®æi çch lµm viÖc cho tèt h¬n,

®óng h¬n. Cèt ®oµn kÕt vµ thèng nhÊt néi bé.

V× vËy, phª b×nh m×nh còng nh− phª b×nh ng−êi ph¶i r¸o

riÕt, triÖt ®Ó, thËt thµ, kh«ng nÓ nang, kh«ng thªm bít. Ph¶i v¹ch râ c¶ −u ®iÓm vµ khuyÕt ®iÓm. §ång thêi, chí dïng nh÷ng

lêi mØa mai, chua cay, ®©m thäc. Phª b×nh viÖc lµm, chø kh«ng

ph¶i phª b×nh ng−êi.

Nh÷ng ng−êi bÞ phª b×nh th× ph¶i vui lßng nhËn xÐt ®Ó söa ®æi,

kh«ng nªn v× bÞ phª b×nh mµ n¶n chÝ, hoÆc o¸n ghÐt.

E- KIÓM TRA: Uû ban häc tËp ph¶i cã mét ban kiÓm tra ®Ó

xem xÐt viÖc häc tËp vµ sù tiÕn bé cña mäi ng−êi, gióp ®ì ng−êi

tiÕn bé Ýt, khen ngîi ng−êi tiÕn bé nhiÒu.

G- B¸O ÇO: Mçi th¸ng ph¶i b¸o ço vÒ Trung −¬ng mét lÇn.

H- THùC HµNH: Ng−êi cã −u ®iÓm th× ph¶i cè g¾ng thªm, vµ ng−êi kh¸c ph¶i cè g¾ng b¾t ch−íc. Mäi ng−êi ph¶i tÝch cùc söa

ch÷a khuyÕt ®iÓm cña m×nh vµ gióp anh em söa ch÷a khuyÕt ®iÓm

cña hä. Mäi ng−êi ph¶i nhí r»ng: céng nhiÒu khuyÕt ®iÓm nhá

thµnh mét khuyÕt ®iÓm to, sÏ rÊt cã h¹i. Céng nhiÒu −u ®iÓm nhá

thµnh mét −u ®iÓm lín, rÊt lîi cho §¶ng vµ c«ng cuéc kh¸ng chiÕn.

PH¶I SöA §æI LèI LµM VIÖC CñA §¶NG §¶ng ta hy sinh tranh ®Êu, ®oµn kÕt, l·nh ®¹o nh©n d©n,

tranh l¹i thèng nhÊt vµ ®éc lËp. C«ng viÖc ®· cã kÕt qu¶ vÎ vang.

Nh−ng, nÕu mçi çn bé, mçi ®¶ng viªn lµm viÖc ®óng h¬n, khÐo h¬n, th× thµnh tÝch cña §¶ng cßn to t¸t h¬n n÷a.

söa ®æi lèi lµm viÖc - I. phª b×nh vµ söa ch÷a 273

Çn bé vµ ®¶ng viªn lµm viÖc kh«ng ®óng, kh«ng khÐo, th× cßn

nhiÒu khuyÕt ®iÓm. KhuyÕt ®iÓm nhiÒu th× thµnh tÝch Ýt. KhuyÕt

®iÓm Ýt th× thµnh tÝch nhiÒu.

§ã lµ lÏ tÊt nhiªn.

V× vËy, ngay tõ b©y giê, çc c¬ quan, çc çn bé, çc ®¶ng viªn,

mçi ng−êi mçi ngµy ph¶i thiÕt thùc tù kiÓm ®iÓm vµ kiÓm ®iÓm

®ång chÝ m×nh. HÔ thÊy khuyÕt ®iÓm ph¶i kiªn quyÕt tù söa ch÷a,

vµ gióp ®ång chÝ m×nh söa ch÷a. Ph¶i nh− thÕ, §¶ng míi chãng

ph¸t triÓn, c«ng viÖc míi chãng thµnh c«ng.

NÕu kh«ng kiªn quyÕt söa ch÷a khuyÕt ®iÓm cña ta, th× còng nh− giÊu giÕm tËt bÖnh trong m×nh, kh«ng d¸m uèng thuèc, ®Ó

bÖnh ngµy cµng nÆng thªm, nguy ®Õn tÝnh mÖnh.

KhuyÕt ®iÓm cã nhiÒu thø. Chóng ta cã thÓ chia tÊt c¶ çc

khuyÕt ®iÓm vµo ba h¹ng:

- KhuyÕt ®iÓm vÒ t− t−ëng, tøc lµ bÖnh chñ quan.

- KhuyÕt ®iÓm vÒ sù quan hÖ trong §¶ng víi ngoµi §¶ng, tøc lµ

bÖnh hÑp hßi.

- KhuyÕt ®iÓm vÒ çch nãi vµ çch viÕt, tøc lµ ba hoa.

§ã lµ ba chøng bÖnh rÊt nguy hiÓm. NÕu kh«ng ch÷a ngay, ®Ó

nã l©y ra, th× cã h¹i v« cïng.

A- BÖNH CHñ QUAN

Mçi chøng bÖnh sinh ra do nhiÒu nguyªn nh©n. Nh−ng kÕt qu¶

nã ®Òu lµm cho ng−êi ta èm yÕu. Nguyªn nh©n cña bÖnh chñ quan

lµ: KÐm lý luËn, hoÆc khinh lý luËn, hoÆc lý luËn su«ng.

Tr−íc hÕt, ta ph¶i hiÓu lý luËn lµ g×?

Lý luËn lµ ®em thùc tÕ trong lÞch sö, trong kinh nghiÖm, trong

çc cuéc tranh ®Êu, xem xÐt, so s¸nh thËt kü l−ìng râ rµng, lµm

thµnh kÕt luËn. Råi l¹i ®em nã chøng minh víi thùc tÕ. §ã lµ lý

luËn ch©n chÝnh. Lý luËn nh− çi kim chØ nam, nã chØ ph−¬ng h−íng cho chóng

ta trong c«ng viÖc thùc tÕ.


Kh«ng cã lý luËn th× lóng tóng nh− nh¾m m¾t mµ ®i.

HiÖn nay, phong trµo çch m¹ng rÊt cao. Nh−ng thö hái çn bé

vµ ®¶ng viªn ta ®· mÊy ng−êi biÕt râ lý luËn vµ biÕt ¸p dông vµo

chÝnh trÞ, qu©n sù, kinh tÕ, vµ v¨n ho¸? §· mÊy ng−êi hiÓu "biÖn

chøng" lµ çi g×?

V× kÐm lý luËn, cho nªn gÆp mäi viÖc kh«ng biÕt xem xÐt cho

râ, c©n nh¾c cho ®óng, xö trÝ cho khÐo. Kh«ng biÕt nhËn râ ®iÒu

kiÖn hoµn c¶nh kh¸ch quan, ý m×nh nghÜ thÕ nµo lµm thÕ Êy. KÕt

qu¶ th−êng thÊt b¹i.

§ã lµ chøng kÐm lý luËn trong bÖnh chñ quan. Cã nh÷ng çn bé, nh÷ng ®¶ng viªn cò, lµm ®−îc viÖc, cã kinh

nghiÖm. Cè nhiªn, nh÷ng anh em ®ã rÊt quý b¸u cho §¶ng. Nh−ng

hä l¹i m¾c ph¶i çi bÖnh khinh lý luËn. Hä quªn r»ng: nÕu hä ®· cã

kinh nghiÖm mµ l¹i biÕt thªm lý luËn th× c«ng viÖc tèt h¬n nhiÒu.

Hä quªn r»ng: kinh nghiÖm cña hä tuy tèt, nh−ng còng ch¼ng qua

lµ tõng bé phËn mµ th«i, chØ thiªn vÒ mét mÆt mµ th«i.

Cã kinh nghiÖm mµ kh«ng cã lý luËn, còng nh− mét m¾t s¸ng,

mét m¾t mê.

Nh÷ng anh em ®ã, cÇn ph¶i nghiªn cøu thªm lý luËn, míi

thµnh ng−êi çn bé hoµn toµn. Cã nh÷ng ng−êi xem ®−îc s¸ch, xem nhiÒu s¸ch. Siªng xem

s¸ch vµ xem nhiÒu s¸ch lµ mét viÖc ®¸ng quý. Nh−ng thÕ kh«ng

ph¶i ®· lµ biÕt lý luËn.

Lý luËn cèt ®Ó ¸p dông vµo c«ng viÖc thùc tÕ. Lý luËn mµ

kh«ng ¸p dông vµo thùc tÕ lµ lý luËn su«ng. Dï xem ®−îc hµng

ngµn hµng v¹n quyÓn lý luËn, nÕu kh«ng biÕt ®em ra thùc hµnh,

th× kh¸c nµo mét çi hßm ®ùng s¸ch.

Xem nhiÒu s¸ch ®Ó mµ loÌ, ®Ó lµm ra ta ®©y, thÕ kh«ng ph¶i lµ

biÕt lý luËn.

Nh÷ng anh em ®ã cÇn ph¶i ra søc thùc hµnh míi thµnh ng−êi biÕt lý luËn.

Nãi tãm l¹i, mçi çn bé, mçi ®¶ng viªn ph¶i häc lý luËn, ph¶i ®em


lý luËn ¸p dông vµo c«ng viÖc thùc tÕ. Ph¶i ch÷a çi bÖnh kÐm lý

luËn, khinh lý luËn vµ lý luËn su«ng.

§©y ph¶i nãi râ vÊn ®Ò trÝ thøc.

Nh÷ng ng−êi trÝ thøc tham gia çch m¹ng, tham gia kh¸ng

chiÕn rÊt quý b¸u cho §¶ng. Kh«ng cã nh÷ng ng−êi ®ã th× c«ng

viÖc çch m¹ng khã kh¨n thªm nhiÒu.

Nh−ng cã ®«i ng−êi trÝ thøc v× thÕ mµ kiªu ng¹o, lªn mÆt.

Chøng kiªu ng¹o lªn mÆt rÊt cã h¹i cho hä. Nã ng¨n trë hä tiÕn bé.

TrÝ thøc lµ g×?

TrÝ thøc lµ hiÓu biÕt. Trong thÕ giíi chØ cã hai thø hiÓu biÕt: mét lµ hiÓu biÕt sù tranh ®Êu sinh s¶n. Khoa häc tù nhiªn do ®ã

mµ ra. Hai lµ hiÓu biÕt tranh ®Êu d©n téc vµ tranh ®Êu x· héi.

Khoa häc x· héi do ®ã mµ ra. Ngoµi hai çi ®ã, kh«ng cã trÝ thøc

nµo kh¸c.

Mét ng−êi häc xong ®¹i häc, cã thÓ gäi lµ cã trÝ thøc. Song y

kh«ng biÕt cµy ruéng, kh«ng biÕt lµm c«ng, kh«ng biÕt ®¸nh giÆc,

kh«ng biÕt lµm nhiÒu viÖc kh¸c. Nãi tãm l¹i: c«ng viÖc thùc tÕ, y

kh«ng biÕt g× c¶. ThÕ lµ y chØ cã trÝ thøc mét nöa. TrÝ thøc cña y lµ

trÝ thøc häc s¸ch, ch−a ph¶i trÝ thøc hoµn toµn. Y muèn thµnh mét

ng−êi trÝ thøc hoµn toµn, th× ph¶i ®em çi trÝ thøc ®ã ¸p dông vµo thùc tÕ.

V× vËy, nh÷ng ng−êi trÝ thøc ®ã cÇn ph¶i biÕt râ çi khuyÕt

®iÓm cña m×nh. Ph¶i khiªm tèn. Chí kiªu ng¹o. Ph¶i ra søc lµm

çc viÖc thùc tÕ.

Lý luËn ph¶i ®em ra thùc hµnh. Thùc hµnh ph¶i nh»m theo lý

luËn.

Lý luËn còng nh− çi tªn (hoÆc viªn ®¹n). Thùc hµnh còng nh−

çi ®Ých ®Ó b¾n. Cã tªn mµ kh«ng b¾n, hoÆc b¾n lung tung, còng

nh− kh«ng cã tªn.

Lý luËn cèt ®Ó ¸p dông vµo thùc tÕ. ChØ häc thuéc lßng, ®Ó ®em loÌ thiªn h¹ th× lý luËn Êy còng v« Ých.

V× vËy, chóng ta ph¶i g¾ng häc, ®ång thêi häc th× ph¶i hµnh.


B- BÖNH HÑP Hßi BÖnh nµy rÊt nguy hiÓm, mµ nhiÒu çn bé vµ ®¶ng viªn cßn

m¾c ph¶i.

Trong, th× bÖnh nµy ng¨n trë §¶ng thèng nhÊt vµ ®oµn kÕt.

Ngoµi, th× nã ph¸ ho¹i sù ®oµn kÕt toµn d©n.

NhiÒu thø bÖnh, nh− chñ nghÜa ®Þa ph−¬ng, chñ nghÜa b¶n vÞ,

chñ nghÜa ç nh©n, khuynh h−íng tham danh väng, tham ®Þa vÞ,

d×m ng−êi giái, bÖnh hñ ho¸, v.v., ®Òu do bÖnh hÑp hßi mµ ra!

Cã nh÷ng çn bé chØ thÊy lîi Ých bé phËn cña m×nh, kh«ng thÊy

lîi Ých cña toµn thÓ, muèn ®em lîi Ých cña toµn thÓ phôc tïng lîi Ých cña bé phËn m×nh. Hä quªn h¼n çi chÕ ®é d©n chñ tËp trung.

Hä quªn r»ng thiÓu sè ph¶i phôc tïng ®a sè, h¹ cÊp ph¶i phôc

tïng th−îng cÊp, bé phËn ph¶i phôc tïng toµn thÓ.

Chóng ta ph¶i kiªn quyÕt ch÷a ngay bÖnh Êy, mçi mét ®¶ng

viªn, mçi mét bé phËn, mçi mét lêi nãi, viÖc lµm, tuyÖt ®èi ph¶i

nh»m vµo lîi Ých cña toµn cuéc, lîi Ých cña toµn §¶ng.

V× ham danh väng vµ ®Þa vÞ, cho nªn khi phô tr¸ch mét bé

phËn nµo, th× l«i ng−êi nµy, kÐo ng−êi kh¸c, −a ai th× kÐo vµo,

kh«ng −a th× t×m çch tÈy ra. ThÕ lµ chØ biÕt cã m×nh, chØ biÕt cã bé

phËn m×nh mµ quªn c¶ §¶ng. §ã lµ mét thø bÖnh hÑp hßi, tr¸i h¼n víi nguyªn t¾c tËp trung vµ thèng nhÊt cña §¶ng.

Còng v× bÖnh hÑp hßi ®ã mµ çn bé cÊp trªn ph¸i ®Õn vµ çn bé

®Þa ph−¬ng kh«ng ®oµn kÕt chÆt chÏ.

Ph¶i biÕt r»ng: chØ cã hai h¹ng çn bé ®ã ®oµn kÕt chÆt chÏ vµ

chØ cã çn bé ®Þa ph−¬ng ngµy cµng thªm nhiÒu, th× nÒn t¶ng cña

§¶ng míi ph¸t triÓn vµ v÷ng vµng. Çn bé ph¸i ®Õn, tr×nh ®é

th−êng cao h¬n, kinh nghiÖm nhiÒu h¬n. Nh−ng çn bé ®Þa ph−¬ng

l¹i biÕt râ nh©n d©n, quen thuéc c«ng viÖc h¬n. Hai h¹ng çn bé

ph¶i gióp ®ì nhau, båi ®¾p nhau, th× c«ng viÖc míi ch¹y.

V× bÖnh hÑp hßi mµ çn bé ph¸i ®Õn th−êng kiªu ng¹o, khinh rÎ çn bé ®Þa ph−¬ng, cho hä lµ dèt kÐm. Thµnh thö kh«ng th©n

mËt hîp t¸c.


Tõ nay, hÔ cã viÖc l«i th«i nh− thÕ n÷a, th× çn bé ph¸i ®Õn

ph¶i chÞu lçi nÆng h¬n, nhÊt lµ nh÷ng çn bé l·nh ®¹o.

Hai h¹ng çn bé ph¶i kÕt thµnh mét khèi, kh«ng ph©n biÖt,

kh«ng kÌn cùa. Ph¶i cïng nhau ch÷a cho tiÖt çi näc bÖnh hÑp hßi.

Çn bé qu©n sù víi çn bé ®Þa ph−¬ng còng vËy, ph¶i ®oµn kÕt

nhÊt trÝ, gióp ®ì lÉn nhau.

Çn bé qu©n sù trong mét ®Þa ph−¬ng th−êng gi÷ ®Þa vÞ l·nh

®¹o vµ cã quyÒn lùc trong tay. V× vËy, nÕu tõ nay cßn cã sù kh«ng

hoµ thuËn gi÷a hai bªn, th× çn bé qu©n sù ph¶i chÞu lçi lín h¬n.

Bé ®éi nµy víi bé ®éi kh¸c, ®Þa ph−¬ng nµy víi ®Þa ph−¬ng kh¸c, c¬ quan nµy víi c¬ quan kh¸c, ®Òu ph¶i ph¶n ®èi bÖnh Ých kû,

bÖnh ®Þa ph−¬ng. ThÝ dô: kh«ng muèn cÊp trªn ®iÒu ®éng çn bé,

hoÆc khi ®iÒu ®éng th× chØ ®ïn nh÷ng çn bé kÐm ra. Cã vËt liÖu g×

dï m×nh cã thõa, hoÆc kh«ng cÇn ®Õn, còng thu giÊu ®i, kh«ng cho

cÊp trªn biÕt, kh«ng muèn chia sÎ cho n¬i kh¸c.

BÖnh ®Þa ph−¬ng ®ã, ph¶i tÈy cho s¹ch.

L¹i cßn vÊn ®Ò çn bé cò vµ çn bé míi.

§¶ng cµng ph¸t triÓn th× cÇn ®Õn çn bé míi cµng nhiÒu.

V¶ ch¨ng, sè çn bé cò cã Ýt, kh«ng ®ñ cho §¶ng dïng. §ång

thêi, theo luËt tù nhiªn, giµ th× ph¶i yÕu, yÕu th× ph¶i chÕt. NÕu kh«ng cã çn bé míi thÕ vµo, th× ai g¸nh v¸c c«ng viÖc cña §¶ng.

V× vËy, çn bé cò ph¶i hoan nghªnh, d¹y b¶o, d×u d¾t, yªu mÕn

çn bé míi. Cè nhiªn çn bé míi, v× c«ng t¸c ch−a l©u, kinh nghiÖm

cßn Ýt, cã nhiÒu khuyÕt ®iÓm. Nh−ng hä l¹i cã nh÷ng −u ®iÓm h¬n

çn bé cò: hä nhanh nhÑn h¬n, th−êng giµu s¸ng kiÕn h¬n.

V× vËy, hai bªn ph¶i t«n träng nhau, gióp ®ì nhau, häc lÉn

nhau, ®oµn kÕt chÆt chÏ víi nhau.

Çn bé cò th−êng gi÷ ®Þa vÞ l·nh ®¹o. V× vËy, nÕu tõ nay, quan

hÖ gi÷a hai h¹ng çn bé Êy kh«ng æn tho¶, th× çn bé cò ph¶i chÞu

tr¸ch nhiÖm nhiÒu h¬n. Nh− thÕ míi ch÷a khái bÖnh hÑp hßi. Tõ tr−íc ®Õn nay, v× bÖnh hÑp hßi mµ cã nh÷ng sù lñng cñng

gi÷a bé phËn vµ toµn cuéc, ®¶ng viªn víi §¶ng, çn bé ®Þa ph−¬ng


vµ çn bé ph¸i ®Õn, çn bé qu©n sù vµ çn bé "mÆt trËn", çn bé

míi vµ çn bé cò, c¬ quan nµy vµ c¬ quan kh¸c, bé ®éi nµy vµ bé

®éi kh¸c, ®Þa ph−¬ng nµy vµ ®Þa ph−¬ng kh¸c.

VËy tõ nay, chóng ta ph¶i tÈy cho s¹ch çi bÖnh nguy hiÓm ®ã,

khiÕn cho §¶ng hoµn toµn nhÊt trÝ, hoµn toµn ®oµn kÕt.

BÖnh hÑp hßi ®èi ngo¹i.

Cã nhiÒu ®ång chÝ cã bÖnh tù t«n, tù ®¹i, khinh rÎ ng−êi ta,

kh«ng muèn biÕt, muèn häc nh÷ng −u ®iÓm cña ng−êi kh¸c. BiÕt

®−îc vµi c©u lý luËn ®· cho m×nh lµ giái, kh«ng xem ai ra g×, t−ëng

m×nh lµ h¬n hÕt. §ã lµ bÖnh hÑp hßi h¹ng nÆng.

Hä quªn r»ng: chØ ®oµn kÕt trong §¶ng, çch m¹ng còng

kh«ng thµnh c«ng ®−îc, cßn ph¶i ®oµn kÕt nh©n d©n c¶ n−íc. Hä

quªn r»ng: so víi sè nh©n d©n th× sè ®¶ng viªn chØ lµ tèi thiÓu,

hµng tr¨m ng−êi d©n míi cã mét ng−êi ®¶ng viªn. NÕu kh«ng cã

nh©n d©n gióp søc, th× §¶ng kh«ng lµm ®−îc viÖc g× hÕt.

V× vËy ta cÇn ph¶i hîp t¸c víi nh÷ng ng−êi ngoµi §¶ng. Ta

kh«ng ®−îc khinh rÎ hä, chª bai hä. Ta ph¶i liªn l¹c mËt thiÕt víi

d©n chóng. Kh«ng ®−îc rêi xa d©n chóng. Rêi xa d©n chóng lµ c«

®éc. C« ®éc th× nhÊt ®Þnh thÊt b¹i.

Còng v× bÖnh hÑp hßi mµ kh«ng biÕt dïng nh©n tµi, viÖc g×

còng «m lÊy hÕt. ¤m lÊy hÕt th× cè nhiªn lµm kh«ng næi.

Còng v× bÖnh hÑp hßi mµ kh«ng biÕt çch xö trÝ kh«n khÐo víi

çc h¹ng ®ång bµo (nh− t«n gi¸o, quèc d©n thiÓu sè, anh em trÝ

thøc, çc quan l¹i cò, v.v.).

Tõ nay, mçi çn bé, mçi ®¶ng viªn, ph¶i kiªn quyÕt ch÷a çi

bÖnh hÑp hßi ®ã ®Ó thùc hµnh chÝnh s¸ch ®¹i ®oµn kÕt. ChÝnh s¸ch

thµnh c«ng th× kh¸ng chiÕn míi dÔ th¾ng lîi.

BÖnh chñ quan, bÖnh Ých kû, bÖnh hÑp hßi, v.v., mçi chøng

bÖnh lµ mét kÎ ®Þch. Mçi kÎ ®Þch bªn trong lµ mét b¹n ®ång minh

cña kÎ ®Þch bªn ngoµi. §Þch bªn ngoµi kh«ng ®¸ng sî. §Þch bªn

trong ®¸ng sî h¬n, v× nã ph¸ ho¹i tõ trong ph¸ ra. V× vËy, ta ph¶i


ra søc ®Ò phßng nh÷ng kÎ ®Þch ®ã, ph¶i ch÷a hÕt nh÷ng chøng

bÖnh ®ã.

GÆp mçi vÊn ®Ò, ta ph¶i ®Æt c©u hái:

V× sao cã vÊn ®Ò nµy?

Xö trÝ nh− thÕ nµy, kÕt qu¶ sÏ ra sao?

Ph¶i suy tÝnh kü l−ìng. Chí hÊp tÊp, chí lµm bõa, chí lµm

liÒu. Chí gÆp sao lµm vËy.

§Ó ch÷a khái nh÷ng bÖnh kia, ta ph¶i tù phª b×nh r¸o riÕt, vµ

ph¶i lÊy lßng th©n ¸i, lÊy lßng thµnh thËt, mµ r¸o riÕt phª b×nh

®ång chÝ m×nh. Hai viÖc ®ã ph¶i ®i ®«i víi nhau.

Trong lóc phª b×nh, khuyÕt ®iÓm ph¶i v¹ch ra râ rµng, mµ −u

®iÓm còng ph¶i nh¾c ®Õn. Mét mÆt lµ ®Ó söa ch÷a cho nhau. Mét

mÆt lµ ®Ó khuyÕn khÝch nhau, b¾t ch−íc nhau.

Mçi c¸n bé, mçi ®¶ng viªn, mçi ngµy ph¶i tù kiÓm ®iÓm, tù phª

b×nh, tù söa ch÷a nh− mçi ngµy ph¶i röa mÆt. §−îc nh− thÕ th×

trong §¶ng sÏ kh«ng cã bÖnh mµ §¶ng sÏ m¹nh khoÎ v« cïng.

280

II MÊY §IÒU KINH NGHIÖM

1. Cã çn bé tèt, viÖc g× còng xong

Mu«n viÖc thµnh c«ng hoÆc thÊt b¹i, ®Òu do çn bé tèt hoÆc

kÐm. §ã lµ mét ch©n lý nhÊt ®Þnh. Sau ®©y lµ nh÷ng kinh nghiÖm

râ rµng:

ChÝnh phñ muèn gióp ®ång bµo lµng X ë th−îng du më mang

v¨n ho¸, ®· lËp ra tr−êng vµ ph¸i gi¸o viªn ®Õn mÊy lÇn, nh−ng

kh«ng ai ®Õn häc. Çc gi¸o viªn ®Òu l¾c ®Çu trë vÒ.

§ång chÝ A ë VÖ quèc qu©n, ®¸nh giÆc bÞ th−¬ng, gÉy tay,

kh«ng cÇm sóng ®−îc n÷a, xin ®i lµm gi¸o viªn. §−îc ph¸i ®Õn lµng X, A liÒn ®i th¨m çc nhµ, nãi chuyÖn

víi çc bËc cha mÑ vµ trÎ em. KÕt qu¶ nh÷ng cuéc nãi chuyÖn ®ã

lµ: v× nhµ nghÌo, thiÕu ng−êi, trÎ em ph¶i ë nhµ gióp viÖc kh«ng ®i häc ®−îc.

A liÒn t×m çch gi¶i quyÕt: võa häc võa lµm. Khuyªn çc trÎ

em häp thµnh tiÓu tæ, nh− tæ ch¨n tr©u, tæ c¾t cá, tæ ®an nãn, v.v..

Çc trÎ em võa lµm võa häc. Nhê çch hîp t¸c, lµm l¹i ®−îc nhiÒu

h¬n lµm riªng ë nhµ. §ång bµo trong lµng thÊy vËy, ch¼ng nh÷ng

cho çc con ®· lín ®i häc, mµ göi c¶ con cßn bÐ cho thÇy, "häc ®−îc

ch÷ nµo hay ch÷ Êy". Råi ng−êi lín thÊy vui còng ®i häc.

Nhµ tr−êng dét, ®ång chÝ A tù m×nh lîp l¹i. §ång bµo thÊy vËy,

kÐo nhau ®Õn gióp.

§èi víi çc em lµm biÕng hoÆc nghÞch ngîm, A kh«ng ®¸nh ph¹t, chØ dïng çch khuyªn dç, vµ bµy cho çc em kh¸c phª b×nh.

Thµnh thö dÇn dÇn em nµo còng trë nªn ngoan ngo·n.

Khi d©n lµng cã viÖc g×, A còng ra tay gióp. Khi cã ai c·i cä

nhau, th× A lÊy t− çch thÇy häc trong lµng ®Õn dµn xÕp.

söa ®æi lèi lµm viÖc - II. MÊy ®iÒu kinh nghiÖm 281

Thµnh thö d©n lµng, nhÊt lµ nh÷ng cha mÑ häc trß, ai còng

kÝnh träng vµ yªu mÕn ®ång chÝ A. Nh÷ng nhµ gÇn lµng thÊy vËy,

còng göi con ®Õn häc.

§ång chÝ A chØ cã b»ng tiÓu häc mµ ®· lµm ®−îc c«ng viÖc

nh÷ng «ng gi¸o kh¸c kh«ng lµm næi.

Trong çc ngµnh ho¹t ®éng cña chóng ta, nµo chÝnh trÞ, kinh

tÕ, nµo qu©n sù, v¨n ho¸, ch¾c kh«ng thiÕu nh÷ng ng−êi cã n¨ng

lùc, cã s¸ng kiÕn nh− A. Nh−ng v× çch l·nh ®¹o cña ta cßn kÐm,

thãi quan liªu cßn nång cho nªn cã nh÷ng ng−êi nh− thÕ còng bÞ

d×m xuèng, kh«ng ®−îc cÊt nh¾c. Muèn tr¸nh khái sù hao phÝ nh©n tµi, chóng ta cÇn ph¶i söa

ch÷a çch l·nh ®¹o. ThÝ dô: b¾t buéc çn bé trong mçi ngµnh ph¶i

thiÕt thùc b¸o ço vµ cÊt nh¾c nh©n tµi.

2. ChÝnh s¸ch th× ®óng, çch lµm th× sai

Chóng ta th−êng kªu gäi lµm lµng kiÓu mÉu, tr¹i kiÓu mÉu, bé

®éi kiÓu mÉu, nhµ m¸y kiÓu mÉu, v.v., khÈu hiÖu ®ã rÊt ®óng.

Nh−ng ®Õn nay, hoÆc ch−a lµm ®−îc, hoÆc lµm ®−îc nöa chõng råi

l¹i nguéi. V× lÏ g×?

V× chóng ta quªn mét lÏ rÊt gi¶n ®¬n dÔ hiÓu: tøc lµ v« luËn

viÖc g×, ®Òu do ng−êi lµm ra, vµ tõ nhá ®Õn to, tõ gÇn ®Õn xa, ®Òu

thÕ c¶.

Muèn lËp lµng kiÓu mÉu, ®éi kiÓu mÉu, v.v., th× tr−íc ph¶i ®µo

t¹o ra nh÷ng ng−êi kiÓu mÉu, ®Ó lµm çn bé cho lµng ®ã, ®éi ®ã.

Lµm ®−îc mét lµng, mét ®éi råi lÊy ®ã lµm kiÓu mÉu, ®Ó khuyÕn

khÝch vµ cæ ®éng n¬i kh¸c.

Tõ tr−íc ®Õn nay, chóng ta lµm tr¸i ng−îc l¹i. Chóng ta nghÜ

ra mét lµng, mét ®éi kiÓu mÉu trong t− t−ëng, mµ kh«ng b¾t ®Çu

tõ mét lµng, mét ®éi s½n cã, cho nªn kÕ ho¹ch kh«ng ¨n khíp víi

nh÷ng hoµn c¶nh thiÕt thùc (kh¸ch quan).

§ã còng lµ v× bÖnh chñ quan cña chóng ta. Cho nªn khÈu hiÖu

tuy ®óng, nh−ng thùc hµnh kh«ng cã kÕt qu¶ mü m·n.


Mét lÏ n÷a, còng v× çch l·nh ®¹o vµ çch lµm kh«ng ®óng.

Khi chóng ta muèn lËp mét lµng hoÆc mét ®éi kiÓu mÉu, chóng ta

®em çn bé ngoµi ®Õn, ®Ó xung phong, mµ kh«ng ®µo t¹o çn bé

ngay ë ®ã. Khi çn bé xung phong ph¶i ®iÒu ®éng ®i n¬i kh¸c, th×

lµng kia hoÆc ®éi kia l¹i xÕp. Nh− çi bong bãng, thæi h¬i vµo, th×

phïng lªn, h¬i ra hÕt, th× xÑp xuèng. V¶ l¹i, chóng ta tham lam lµm nhiÒu trong mét lóc. ThÝ dô:

muèn lËp mét tØnh kiÓu mÉu th× th−êng hay dµn lùc l−îng ra lµm

c¶ tØnh, kh«ng biÕt ®Þnh cho mçi huyÖn chän mét tæng lµm kiÓu

mÉu, mçi tæng chän mét lµng lµm kiÓu mÉu. Thµnh thö, "¨n nhiÒu,

nuèt kh«ng xuèng". Chóng ta kh«ng biÕt tËp trung lùc l−îng, lµm

xong mét n¬i, lÊy ®ñ kinh nghiÖm, råi lµm n¬i kh¸c.

V× vËy, tõ nay bÊt kú viÖc g×, chóng ta ph¶i b¾t ®Çu tõ gèc, dÇn

dÇn ®Õn ngän, tõ Ýt ®Õn nhiÒu, tõ hÑp ®Õn réng, chí nªn tham

mau, tham nhiÒu trong mét lóc.

3. Kh«ng biÕt nghiªn cøu kinh nghiÖm ®Õn gèc

Trong çc cuéc vËn ®éng, nh− t¨ng gia s¶n xuÊt, b×nh d©n häc

vô, mïa §«ng binh sÜ, v.v., chóng ta ®· ®−îc nhiÒu thµnh tÝch rÊt

kh¸. Nh−ng chóng ta kh«ng biÕt nghiªn cøu ®Õn n¬i ®Õn chèn, v×

sao mµ cã thµnh tÝch kh¸? N¬i nµo thµnh tÝch tèt nhÊt? Ai lµ

nh÷ng ng−êi lµm ®−îc thµnh tÝch ®ã? v.v., ®Ó mµ häc kinh nghiÖm,

®Ó mµ ®Æt ra khu«n phÐp cho c«ng viÖc kh¸c. Thµnh thö nh÷ng çi tèt, çi hay ®Òu kh«ng ph¸t triÓn ®−îc. Vµ c«ng viÖc xong råi lµ

th«i, çn bé kh«ng häc ®−îc kinh nghiÖm g×, mµ còng kh«ng tiÕn

bé ®−îc mÊy.

§ång thêi, chóng ta kh«ng ra søc nghiªn cøu nh÷ng sù khã

kh¨n, nh÷ng chç sai lÇm, ®Ó gi¶i quyÕt vµ söa ch÷a cho kÞp thêi.

ThÝ dô: nhiÒu çn bé lo lµm c«ng viÖc cña §¶ng, nªn ph¶i xao

nh·ng c«ng viÖc gia ®×nh cña hä, thµnh thö cha mÑ vî con hä

kh«ng vui lßng, mµ còng ¶nh h−ëng ®Õn quÇn chóng. (Tuy cã ®«i

n¬i cã s¸ng kiÕn, ®Ò x−íng khÈu hiÖu: "Çch m¹ng ho¸ gia ®×nh",


"c¶ nhµ tham gia c«ng viÖc kh¸ng chiÕn", v.v.. Song toµn bé vÊn ®Ò

vÉn ch−a gi¶i quyÕt). VÊn ®Ò nµy kh«ng gi¶i quyÕt mét çch hîp

lý, rÊt cã ¶nh h−ëng xÊu cho sù tiÕn tíi cña çn bé. Dïng çn bé

kh«ng ®óng tµi n¨ng cña hä, còng lµ mét cí thÊt b¹i. ThÝ dô: ng−êi

viÕt giái nh−ng nãi kÐm l¹i dïng vµo nh÷ng viÖc cÇn ph¶i nãi.

Ng−êi nãi khÐo nh−ng viÕt xoµng l¹i dïng vµo c«ng viÖc viÕt l¸ch.

Thµnh thö hai ng−êi ®Òu kh«ng cã thµnh tÝch.

Tõ nay, c«ng viÖc g× bÊt kú thµnh c«ng hoÆc thÊt b¹i, chóng ta

cÇn ph¶i nghiªn cøu ®Õn céi rÔ, ph©n t¸ch thËt râ rµng råi kÕt luËn.

KÕt luËn ®ã sÏ lµ çi th×a kho¸ ph¸t triÓn c«ng viÖc vµ ®Ó gióp cho çn bé tiÕn tíi. Cã nh− thÕ th× ng−êi míi cã tµi, tµi míi cã dông.

4. Ph¶i n©ng cao s¸ng kiÕn vµ lßng h¨ng h¸i

Chóng ta th−êng nªu vÊn ®Ò ®ã. Nh−ng ®Õn nay, çn bé vµ

®¶ng viªn vÉn Ýt s¸ng kiÕn, Ýt h¨ng h¸i. §ã lµ v× lÏ g×?

V× nhiÒu lÏ. Mµ tr−íc hÕt lµ v×: Çch l·nh ®¹o cña ta kh«ng

®−îc d©n chñ, çch c«ng t¸c cña ta kh«ng ®−îc tÝch cùc.

NÕu ai nãi chóng ta kh«ng d©n chñ, th× chóng ta khã chÞu.

Nh−ng nÕu chóng ta tù xÐt cho kü, th× thËt cã nh− thÕ.

§èi víi c¬ quan l·nh ®¹o, ®èi víi nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o, çc ®¶ng viªn vµ çc çn bé dï cã ý kiÕn còng kh«ng d¸m nãi, dï muèn

phª b×nh còng sî, kh«ng d¸m phª b×nh.

Thµnh thö cÊp trªn víi cÊp d−íi çch biÖt nhau. QuÇn chóng

víi §¶ng rêi xa nhau. Trªn th× t−ëng çi g× còng tèt ®Ñp. D−íi th×

cã g× kh«ng d¸m nãi ra.

Hä kh«ng nãi, kh«ng ph¶i v× hä kh«ng cã ý kiÕn, nh−ng v× hä

nghÜ nãi ra cÊp trªn còng kh«ng nghe, kh«ng xÐt, cã khi l¹i bÞ "trï"

lµ kh¸c.

Hä kh«ng d¸m nãi ra th× hä cø ®Ó trong lßng, råi sinh ra uÊt

øc, ch¸n n¶n. Råi sinh ra thãi "kh«ng nãi tr−íc mÆt, chØ nãi sau l−ng", "trong §¶ng im tiÕng, ngoµi §¶ng nhiÒu måm", sinh ra thãi

"thËm thµ thËm thôt" vµ nh÷ng thãi xÊu kh¸c.


Kinh nghiÖm lµ: c¬ quan nµo mµ trong lóc khai héi, cÊp trªn

®Ó cho mäi ng−êi cã g× nãi hÕt, çi ®óng th× nghe, çi kh«ng ®óng

th× gi¶i thÝch, söa ch÷a, ë nh÷ng c¬ quan ®ã mäi ng−êi ®Òu ho¹t

b¸t mµ bÖnh "th× thÇm th× thµo" còng hÕt.

Mét ng−êi mµ trong ãc ®· cã uÊt øc, bÊt m·n, th× lêi hay lÏ

ph¶i khã lät vµo bé ãc ®ã. §Ó cho hä th¸o çi uÊt øc, bÊt m·n ®ã ra,

th× lêi hay lÏ ph¶i dÔ lät vµo ãc hä. §ã lµ mét lÏ rÊt gi¶n ®¬n. CÊp

trªn còng nªn thØnh tho¶ng tr−ng cÇu ý kiÕn phª b×nh cña cÊp

d−íi. Cã nh− thÕ th× còng kh¸c nµo nh− mét ng−êi cã vÕt nhä trªn

mÆt, ®−îc ng−êi ta ®em g−¬ng cho soi, m×nh tù thÊy vÕt nhä. Lóc

®ã kh«ng cÇn ai khuyªn b¶o, còng tù véi vµng ®i röa mÆt.

Ta ph¶i biÕt çch phª b×nh s¸ng suèt, kh«n khÐo, nh− chiÕu

tÊm g−¬ng cho mäi ng−êi soi thÊu nh÷ng khuyÕt ®iÓm cña m×nh,

®Ó tù m×nh söa ch÷a.

D©n chñ, s¸ng kiÕn, h¨ng h¸i, ba ®iÒu ®ã rÊt quan hÖ víi nhau.

Cã d©n chñ míi lµm cho çn bé vµ quÇn chóng ®Ò ra s¸ng kiÕn.

Nh÷ng s¸ng kiÕn ®ã ®−îc khen ngîi, th× nh÷ng ng−êi ®ã cµng

thªm h¨ng h¸i, vµ ng−êi kh¸c còng häc theo. Vµ trong khi t¨ng

thªm s¸ng kiÕn vµ h¨ng h¸i lµm viÖc, th× nh÷ng khuyÕt ®iÓm lÆt

vÆt, còng tù söa ch÷a ®−îc nhiÒu.

Mét vÊn ®Ò n÷a: Chóng ta th−êng nãi ®Õn hai ch÷ s¸ng kiÕn

mét çch mªnh m«ng, kh«ng thiÕt thùc. Nh− lµ ph¶i cã tµi giái ®Æc

biÖt míi cã s¸ng kiÕn. NÕu ta thö hái: s¸ng kiÕn lµ g×? th× ch¾c

nhiÒu ng−êi tr¶ lêi kh«ng xu«i. Nh− thÕ mµ mong çn bé vµ ®¶ng

viªn cã s¸ng kiÕn th× sao mµ cã ®−îc!

Chóng ta ph¶i nhËn râ: bÊt kú viÖc to viÖc nhá, hÔ thªm ®iÒu

lîi, trõ ®iÒu h¹i cho quÇn chóng, gióp quÇn chóng gi¶i quyÕt vÊn

®Ò khã kh¨n, t¨ng kÕt qu¶ cña viÖc lµm, t¨ng søc s¶n xuÊt cña x·

héi, ®¸nh ®æ søc ¸p bøc cña qu©n thï, ®ã ®Òu lµ s¸ng kiÕn.

Çch d¹y häc cña ®ång chÝ A nãi trªn còng lµ s¸ng kiÕn. S¸ng kiÕn kh«ng ph¶i çi g× kú l¹. Nã chØ lµ kÕt qu¶ cña sù


nghiªn cøu, suy nghÜ trong nh÷ng hoµn c¶nh, trong nh÷ng ®iÒu

kiÖn rÊt tÇm th−êng, rÊt phæ th«ng, rÊt thiÕt thùc.

BÊt kú ai, nÕu cã quyÕt t©m lµm Ých lîi cho quÇn chóng, l¹i

chÞu häc, chÞu hái quÇn chóng, ãc chÞu khã nghÜ, tay chÞu khã lµm,

th× nhÊt ®Þnh cã s¸ng kiÕn, nhÊt ®Þnh lµm ®−îc nh÷ng viÖc cã Ých

cho loµi ng−êi.

Chóng ta cÇn ph¶i n©ng cao më réng d©n chñ ra, khuyªn g¾ng

çn bé vµ ®¶ng viªn, bµy cho hä suy nghÜ, bµy cho hä häc hái quÇn

chóng, cæ ®éng hä t×m tßi, ®Ò nghÞ, lµm nh÷ng viÖc Ých lîi cho quÇn

chóng. Khi hä ®· cã Ýt nhiÒu s¸ng kiÕn, th× gióp ®ì cho hä ph¸t triÓn, khen ngîi cho hä thªm h¨ng h¸i. Nh− thÕ, th× nh÷ng tÝnh

l−êi, tÝnh "gÆp ch¨ng hay chí" ngµy cµng bít, mµ s¸ng kiÕn vµ tÝnh

h¨ng h¸i ngµy cµng nhiÒu thªm.

5. V× ai mµ lµm? §èi ai phô tr¸ch?

NÕu chóng ta hái çn bé: "ViÖc ®ã, lµm cho ai? §èi víi ai phô

tr¸ch?", ch¾c sè ®«ng çn bé sÏ tr¶ lêi: "Lµm cho ChÝnh phñ hoÆc

§¶ng, phô tr¸ch tr−íc cÊp trªn".

C©u tr¶ lêi ®ã chØ ®óng mét nöa. NÕu chóng ta l¹i hái: "ChÝnh

phñ vµ §¶ng v× ai mµ lµm viÖc ®ã? Vµ phô tr¸ch víi ai?" th× e nhiÒu çn bé kh«ng tr¶ lêi ®−îc.

ChÝnh phñ vµ §¶ng chØ m−u gi¶i phãng cho nh©n d©n, v× thÕ,

bÊt kú viÖc g× còng v× lîi Ých cña nh©n d©n mµ lµm vµ chÞu tr¸ch

nhiÖm tr−íc nh©n d©n.

§ã lµ mét lÏ rÊt gi¶n ®¬n, râ rµng. Nh−ng nhiÒu çn bé ch−a

hiÓu, cho nªn trong lóc lµm viÖc, th−êng sai lÇm; ®Õn nçi chia çn

bé ChÝnh phñ vµ §¶ng ra lµm mét phÝa, quÇn chóng ra mét phÝa.

ChÝnh phñ vµ §¶ng ch¼ng nh÷ng lµm nh÷ng viÖc trùc tiÕp lîi

cho d©n, mµ còng cã khi lµm nh÷ng viÖc míi xem qua nh− lµ h¹i

®Õn d©n. ThÝ dô: quyªn tiÒn, thu thuÕ, c«ng t¸c ph¸ ho¹i, v.v.. V× çn bé vµ ®¶ng viªn kh«ng hiÓu râ hai lÏ: v× ai mµ lµm, ®èi

ai phô tr¸ch, khi gÆp mçi c«ng viÖc kh«ng biÕt t×m ®ñ çch gi¶i


thÝch cho d©n hiÓu. Cho nªn nh÷ng viÖc trùc tiÕp lîi cho d©n, nh−

®¾p ®ª, hé ®ª, t¨ng gia s¶n xuÊt, b×nh d©n häc vô, v.v., çn bé chØ

lµm theo çch h¹ lÖnh, çch c−ìng bøc. KÕt qu¶ d©n kh«ng hiÓu,

d©n o¸n. Th× cã g× l¹ ®©u? Mét thÝ dô rÊt tÇm th−êng, dÔ hiÓu:

b¸nh ngät lµ mét thø ngon lµnh, nh−ng ®em b¸nh ngät b¾t ng−êi

ta ¨n, nhÐt vµo miÖng ng−êi ta, th× ai còng ch¸n!

Chóng ta ph¶i ghi t¹c vµo ®Çu çi ch©n lý nµy: d©n rÊt tèt. Lóc

hä ®· hiÓu th× viÖc g× khã kh¨n mÊy hä còng lµm ®−îc, hy sinh

mÊy hä còng kh«ng sî. Nh−ng tr−íc hÕt cÇn ph¶i chÞu khã t×m ®ñ

çch gi¶i thÝch cho hä hiÓu r»ng: nh÷ng viÖc ®ã lµ v× Ých lîi cña hä mµ ph¶i lµm.

Cã khi v× çn bé kh«ng hiÓu lÏ ®ã, v× muèn lµm cho ®−îc viÖc,

råi dïng çch h¹ mÖnh lÖnh, çch ¸p bøc, ph¹m vµo thãi quan liªu,

qu©n phiÖt, ®Õn nçi ChÝnh phñ hoÆc §¶ng ph¶i trõng ph¹t. §èi víi

nh÷ng bän vu v¬, ®Çu c¬, th× ph¹t rÊt ®¸ng. Nh−ng víi nh÷ng çn

bé trung thµnh mµ bÞ ph¹t, th× ChÝnh phñ vµ §¶ng còng khæ t©m,

mµ ng−êi bÞ ph¹t còng khæ t©m!

Ch¼ng nh÷ng lóc thi hµnh çc mÖnh lÖnh, çn bé ta cã çi th¸i

®é xa quÇn chóng nh− thÕ, mµ ®èi víi çch lµm viÖc, çch tæ chøc,

còng cã th¸i ®é sai lÇm ®ã. Bao nhiªu çch tæ chøc vµ çch lµm viÖc, ®Òu v× lîi Ých cña

quÇn chóng, v× cÇn cho quÇn chóng. V× vËy, çch tæ chøc vµ çch

lµm viÖc nµo kh«ng hîp víi quÇn chóng th× ta ph¶i cã gan ®Ò nghÞ

lªn cÊp trªn ®Ó bá ®i hoÆc söa l¹i. Çch nµo hîp víi quÇn chóng,

quÇn chóng cÇn, th× dï ch−a cã s½n, ta ph¶i ®Ò nghÞ lªn cÊp trªn

mµ ®Æt ra. NÕu cÇn lµm th× cø ®Æt ra, råi b¸o ço sau, miÔn lµ

®−îc viÖc.

§»ng nµy çn bé ta chØ biÕt kh− kh− gi÷ nÕp cò. Çi kh«ng hîp

còng kh«ng d¸m söa bá, çi cÇn thiÕt còng kh«ng d¸m ®Æt míi.

§ã lµ v× thãi kh«ng phô tr¸ch "qu¸ h÷u", gÆp sao hay vËy. Song l¹i cã th¸i ®é xa quÇn chóng, thãi kh«ng phô tr¸ch "qu¸

t¶" lµ kh«ng suy nghÜ chÝn ch¾n, so s¸nh kü cµng, h«m nay ®Æt ra


çi nµy, h«m sau söa l¹i çi kh¸c, lµm cho quÇn chóng hoang

mang. Nh− tØnh nä, b¾t ®Çu kh¸ng chiÕn, th× bá hÕt ViÖt Minh çc

huyÖn, çc x·. ThËt lµ mét hµnh ®éng khê d¹i.

6. S¸t quÇn chóng, hîp quÇn chóng

Çn bé ta cã hai chøng bÖnh n÷a lµ: a) BÖnh khai héi. Khai héi kh«ng cã kÕ ho¹ch, kh«ng s¾p söa kü l−ìng, kh«ng

thiÕt thùc. Khai héi l©u, khai héi nhiÒu qu¸. Çn bé khu vÒ tØnh, çn bé tØnh vÒ huyÖn, çn bé huyÖn vÒ

lµng, th× khÖnh kh¹ng nh− "«ng quan". Lóc khai héi th× tr¨m ngµn lÇn nh− mét: "T×nh h×nh thÕ giíi, t×nh h×nh §«ng D−¬ng, th¶o luËn, phª b×nh, gi¶i t¸n".

"¤ng çn" lµm cho mét "tua" hai, ba giê ®ång hå. Nãi g× ®©u ®©u. Cßn c«ng viÖc thiÕt thùc trong khu, trong tØnh, trong huyÖn, trong x· ®ã, th× kh«ng ®éng ®Õn. Lóc "«ng çn" nãi, ng−êi ng¸p, kÎ ngñ gôc, mäi ng−êi mong «ng th«i ®i, ®Ó vÒ nhµ cho mau. Cã ai hiÓu g× ®©u mµ th¶o luËn!

V× vËy, mµ quÇn chóng sî khai héi. Mçi lÇn hä ®i khai héi, ch¼ng kh¸c g× "®i phu". §ã còng v× bÖnh xa quÇn chóng, bÖnh h×nh thøc, khai héi lÊy lÖ, khai héi ®Ó mµ khai héi, chí nµo ph¶i v× lîi Ých cña quÇn chóng mµ khai héi!

VÒ viÖc ®Æt khÈu hiÖu, ®Æt ch−¬ng tr×nh lµm viÖc, ch−¬ng tr×nh tranh ®Êu, tuyªn truyÒn, lµm b¸o t−êng, viÕt b¸o, còng nh− thÕ. Kh«ng chÞu khã hái quÇn chóng cÇn çi g×, muèn nghe muèn biÕt çi g×, ham chuéng çi g×. ChØ mÊy çn bé ®ãng cöa l¹i mµ lµm, ngåi ú trong phßng giÊy mµ viÕt, cø t−ëng nh÷ng çi m×nh lµm lµ ®óng, m×nh viÕt lµ hay. Nµo cã biÕt, çch lµm chñ quan ®ã, kÕt qu¶ lµ "®em r©u «ng nä, ch¾p c»m bµ kia", kh«ng ¨n thua, kh«ng thÊm thÝa, kh«ng Ých lîi g× c¶.

Mét viÖc n÷a cÇn nh¾c ®Õn lµ çc ban huÊn luyÖn. HuÊn luyÖn lµ mét viÖc rÊt cÇn. Tôc ng÷ cã c©u: "Kh«ng thÇy ®è mµy lµm nªn", vµ c©u: "Häc ¨n, häc nãi, häc gãi, häc më".


Nh÷ng viÖc rÊt dÔ dµng cßn ph¶i häc. Huèng chi c«ng viÖc çch

m¹ng, c«ng viÖc kh¸ng chiÕn, kh«ng cã huÊn luyÖn, th× lµm sao

xu«i? Song nh÷ng tµi liÖu huÊn luyÖn ph¶i nh»m vµo sù cÇn dïng,

cÇn thiÕt cña quÇn chóng. Ph¶i hái: ng−êi ®Õn chÞu huÊn luyÖn råi,

cã ¸p dông ®−îc ngay kh«ng? Cã thùc hµnh ®−îc ngay kh«ng?

NÕu kh«ng thiÕt thùc nh− thÕ, th× huÊn luyÖn mÊy n¨m còng

v« Ých.

TiÕc thay, nhiÒu çn bé huÊn luyÖn cña ta ch−a hiÓu çi lÏ

gi¶n ®¬n ®ã. V× vËy mµ cã çn bé ®em "kinh tÕ häc" huÊn luyÖn cho

chÞ em phô n÷ th«n quª ë th−îng du! Nãi tãm l¹i, çch lµm viÖc, çch tæ chøc, nãi chuyÖn, tuyªn

truyÒn, khÈu hiÖu, viÕt b¸o, v.v. cña chóng ta, ®Òu ph¶i lÊy c©u

nµy lµm khu«n phÐp:

"Tõ trong quÇn chóng ra. VÒ s©u trong quÇn chóng".

BÊt cø viÖc to viÖc nhá, chóng ta ph¶i xÐt râ vµ lµm cho hîp

tr×nh ®é v¨n ho¸, thãi quen sinh ho¹t, tr×nh ®é gi¸c ngé, kinh

nghiÖm tranh ®Êu, lßng ham, ý muèn, t×nh h×nh thiÕt thùc cña

quÇn chóng. Do ®ã mµ ®Þnh çch lµm viÖc, çch tæ chøc. Cã nh−

thÕ, míi cã thÓ kÐo ®−îc quÇn chóng.

NÕu kh«ng vËy, nÕu cø lµm theo ý muèn, theo t− t−ëng, theo chñ quan cña m×nh, råi ®em cét vµo cho quÇn chóng, th× kh¸c nµo

"khoÐt ch©n cho võa giÇy". Ch©n lµ quÇn chóng. GiÇy lµ çch tæ

chøc vµ lµm viÖc cña ta. Ai còng ®ãng giÇy theo ch©n. Kh«ng ai

®ãng ch©n theo giÇy.

b) BÖnh nÓ nang.

V× hä hµng quen biÕt, bÇu b¹n, th©n thÝch, anh em, cho nªn lóc

hä cã sai lÇm còng cø nÓ nang kh«ng thiÕt thùc phª b×nh, thiÕt

thùc söa ®æi, sî mÊt lßng.

289

III T¦ ÇCH Vµ §¹O §øC ÇCH M¹NG

a- T¦ ÇCH CñA §¶NG CH¢N CHÝNH ÇCH M¹NG

1. §¶ng kh«ng ph¶i lµ mét tæ chøc ®Ó lµm quan ph¸t tµi. Nã

ph¶i lµm trßn nhiÖm vô gi¶i phãng d©n téc, lµm cho Tæ quèc giµu

m¹nh, ®ång bµo sung s−íng.

2. Çn bé cña §¶ng ph¶i hiÓu biÕt lý luËn çch m¹ng, vµ lý

luËn cïng thùc hµnh ph¶i lu«n lu«n ®i ®«i víi nhau.

3. Khi ®Æt ra khÈu hiÖu vµ chØ thÞ, lu«n lu«n ph¶i dùa vµo ®iÒu

kiÖn thiÕt thùc vµ kinh nghiÖm çch m¹ng ë çc n−íc, ë trong n−íc

vµ ë ®Þa ph−¬ng.

4. Ph¶i lu«n lu«n do n¬i quÇn chóng mµ kiÓm so¸t nh÷ng khÈu

hiÖu vµ chØ thÞ ®ã cã ®óng hay kh«ng.

5. Ph¶i lu«n lu«n xem xÐt l¹i tÊt c¶ c«ng t¸c cña §¶ng. Mäi

c«ng t¸c cña §¶ng lu«n lu«n ph¶i ®øng vÒ phÝa quÇn chóng. Ph¶i

®em tinh thÇn yªu n−íc vµ cÇn, kiÖm, liªm, chÝnh mµ d¹y b¶o çn

bé, ®¶ng viªn vµ nh©n d©n.

6. Mçi c«ng viÖc cña §¶ng ph¶i gi÷ nguyªn t¾c vµ ph¶i liªn hîp

chÆt chÏ víi d©n chóng. NÕu kh«ng vËy, th× ch¼ng nh÷ng kh«ng

l·nh ®¹o ®−îc d©n chóng mµ còng kh«ng häc ®−îc d©n chóng.

Ch¼ng nh÷ng kh«ng n©ng cao ®−îc d©n chóng, mµ còng kh«ng

biÕt ý kiÕn cña d©n chóng.

7. Mçi c«ng viÖc cña §¶ng ph¶i gi÷ v÷ng tÝnh çch m¹ng cña

nã, l¹i ph¶i khÐo dïng nh÷ng çch thøc thi hµnh cho ho¹t b¸t.

NÕu kh«ng vËy th× kh«ng biÕt n¾m v÷ng çc çch thøc tranh

®Êu vµ çc çch thøc tæ chøc, kh«ng biÕt liªn hîp lîi Ých ngµy

th−êng vµ lîi Ých l©u dµi cña d©n chóng.


8. §¶ng kh«ng che giÊu nh÷ng khuyÕt ®iÓm cña m×nh, kh«ng

sî phª b×nh. §¶ng ph¶i nhËn khuyÕt ®iÓm cña m×nh mµ tù söa

ch÷a, ®Ó tiÕn bé, vµ ®Ó d¹y b¶o çn bé vµ ®¶ng viªn.

9. §¶ng ph¶i chän lùa nh÷ng ng−êi rÊt trung thµnh vµ rÊt

h¨ng h¸i, ®oµn kÕt hä thµnh nhãm trung kiªn l·nh ®¹o.

10. §¶ng ph¶i lu«n lu«n tÈy bá nh÷ng phÇn tö hñ ho¸ ra ngoµi.

11. §¶ng ph¶i gi÷ kû luËt rÊt nghiªm tõ trªn xuèng d−íi.

Kû luËt nµy lµ t− t−ëng ph¶i nhÊt trÝ, hµnh ®éng ph¶i nhÊt trÝ.

Kû luËt nµy lµ do lßng tù gi¸c cña ®¶ng viªn vÒ nhiÖm vô cña

hä ®èi víi §¶ng.

12. §¶ng ph¶i lu«n lu«n xÐt l¹i nh÷ng nghÞ quyÕt vµ nh÷ng chØ

thÞ cña m×nh ®· thi hµnh thÕ nµo. NÕu kh«ng vËy th× nh÷ng nghÞ

quyÕt vµ chØ thÞ ®ã sÏ ho¸ ra lêi nãi su«ng mµ cßn h¹i ®Õn lßng tin

cËy cña nh©n d©n ®èi víi §¶ng.

Muèn cho §¶ng ®−îc v÷ng bÒn

M−êi hai ®iÒu ®ã chí quªn ®iÒu nµo.

B- PHËN Sù CñA §¶NG VI£N Vµ ÇN Bé

1. Träng lîi Ých cña §¶ng h¬n hÕt

Ngoµi lîi Ých cña d©n téc, cña Tæ quèc, th× §¶ng kh«ng cã lîi

Ých g× kh¸c. Cho nªn §¶ng ph¶i ra søc tæ chøc nh©n d©n, l·nh ®¹o

nh©n d©n ®Ó gi¶i phãng nh©n d©n vµ ®Ó n©ng cao sinh ho¹t, v¨n

ho¸, chÝnh trÞ cña nh©n d©n. V× toµn d©n ®−îc gi¶i phãng, tøc lµ

§¶ng ®−îc gi¶i phãng.

V× vËy, mçi ng−êi trong §¶ng ph¶i hiÓu r»ng: lîi Ých cña ç

nh©n nhÊt ®Þnh ph¶i phôc tïng lîi Ých cña §¶ng. Lîi Ých cña mçi

bé phËn nhÊt ®Þnh ph¶i phôc tïng lîi Ých cña toµn thÓ. Lîi Ých t¹m

thêi nhÊt ®Þnh ph¶i phôc tïng lîi Ých l©u dµi.

NghÜa lµ ph¶i ®Æt lîi Ých cña §¶ng lªn trªn hÕt, lªn tr−íc hÕt.

V× lîi Ých cña §¶ng tøc lµ lîi Ých cña d©n téc, cña Tæ quèc. V« luËn lóc nµo, v« luËn viÖc g×, ®¶ng viªn vµ çn bé ph¶i ®Æt

söa ®æi lèi lµm viÖc - III. T− çch vµ ®¹o ®øc çch m¹ng 291

lîi Ých cña §¶ng ra tr−íc, lîi Ých cña ç nh©n l¹i sau. §ã lµ nguyªn

t¾c cao nhÊt cña §¶ng. §ã lµ "tÝnh §¶ng".

NÕu gÆp khi lîi Ých chung cña §¶ng m©u thuÉn víi lîi Ých

riªng cña ç nh©n, th× ph¶i kiªn quyÕt hy sinh lîi Ých cña ç nh©n

cho lîi Ých cña §¶ng. Khi cÇn ®Õn tÝnh mÖnh cña m×nh còng ph¶i

vui lßng hy sinh cho §¶ng.

Mçi ®¶ng viªn, mçi çn bé ph¶i hiÓu râ, ph¶i thùc hµnh nh−

thÕ. V× hiÓu râ vµ thùc hµnh nh− thÕ, cho nªn trong §¶ng ta ®· cã

nh÷ng liÖt sÜ oanh liÖt hy sinh cho §¶ng, cho d©n téc, cho Tæ quèc,

mµ tiÕng th¬m ®Ó mu«n ®êi. Çc liÖt sÜ ®ã ®· nªu g−¬ng anh dòng cho tÊt c¶ ®¶ng viªn vµ çn bé ta b¾t ch−íc.

NhiÒu khi lîi Ých cña ç nh©n hîp víi lîi Ých cña §¶ng. ThÝ dô

®¶ng viªn vµ çn bé cÈn thËn gi÷ g×n søc khoÎ cña m×nh ®Ó lµm

viÖc. Ham häc tËp ®Ó n©ng cao tr×nh ®é cña m×nh. Lµm ®óng cÇn,

kiÖm, liªm, chÝnh ®Ó cho d©n tin, d©n phôc, d©n yªu. Nh÷ng lîi Ých

ç nh©n ®ã rÊt chÝnh ®¸ng. §¶ng mong cho ®¶ng viªn vµ çn bé

nh− thÕ.

Song ngoµi ra, nh− ham muèn ®Þa vÞ, t×m çch ph¸t tµi, ra mÆt

anh hïng, tù cao tù ®¹i, v.v.. §ã ®Òu lµ tr¸i víi lîi Ých cña §¶ng.

2. §¹o ®øc çch m¹ng

Ng−êi ®¶ng viªn, ng−êi çn bé tèt muèn trë nªn ng−êi çch

m¹ng ch©n chÝnh, kh«ng cã g× lµ khã c¶. §iÒu ®ã hoµn toµn do lßng

m×nh mµ ra. Lßng m×nh chØ biÕt v× §¶ng, v× Tæ quèc, v× ®ång bµo

th× m×nh sÏ tiÕn ®Õn chç chÝ c«ng v« t−. M×nh ®· chÝ c«ng v« t− th×

khuyÕt ®iÓm sÏ cµng ngµy cµng Ýt, mµ nh÷ng tÝnh tèt nh− sau,

ngµy cµng thªm.

Nãi tãm t¾t, tÝnh tèt Êy gåm cã n¨m ®iÒu: nh©n, nghÜa, trÝ,

dòng, liªm.

a) NH¢N lµ thËt thµ th−¬ng yªu, hÕt lßng gióp ®ì ®ång chÝ vµ ®ång bµo. V× thÕ mµ kiªn quyÕt chèng l¹i nh÷ng ng−êi, nh÷ng viÖc

cã h¹i ®Õn §¶ng, ®Õn nh©n d©n. V× thÕ mµ s½n lßng chÞu cùc khæ


tr−íc mäi ng−êi, h−ëng h¹nh phóc sau thiªn h¹. V× thÕ mµ kh«ng

ham giµu sang, kh«ng e cùc khæ, kh«ng sî oai quyÒn.

Nh÷ng ng−êi ®· kh«ng ham, kh«ng e, kh«ng sî g× th× viÖc g× lµ

viÖc ph¶i hä ®Òu lµm ®−îc.

b) NGHÜA lµ ngay th¼ng, kh«ng cã t− t©m, kh«ng lµm viÖc bËy,

kh«ng cã viÖc g× ph¶i giÊu §¶ng. Ngoµi lîi Ých cña §¶ng, kh«ng cã

lîi Ých riªng ph¶i lo toan. Lóc §¶ng giao cho viÖc, th× bÊt kú to nhá,

®Òu ra søc lµm cÈn thËn. ThÊy viÖc ph¶i th× lµm, thÊy viÖc ph¶i th×

nãi. Kh«ng sî ng−êi ta phª b×nh m×nh, mµ phª b×nh ng−êi kh¸c

còng lu«n lu«n ®óng ®¾n. c) TRÝ v× kh«ng cã viÖc t− tói nã lµm mï qu¸ng, cho nªn ®Çu ãc

trong s¹ch, s¸ng suèt. DÔ hiÓu lý luËn. DÔ t×m ph−¬ng h−íng. BiÕt

xem ng−êi. BiÕt xÐt viÖc. V× vËy, mµ biÕt lµm viÖc cã lîi, tr¸nh viÖc

cã h¹i cho §¶ng, biÕt v× §¶ng mµ cÊt nh¾c ng−êi tèt, ®Ò phßng

ng−êi gian.

d) DòNG lµ dòng c¶m, gan gãc, gÆp viÖc ph¶i cã gan lµm. ThÊy

khuyÕt ®iÓm cã gan söa ch÷a. Cùc khæ khã kh¨n, cã gan chÞu

®ùng. Cã gan chèng l¹i nh÷ng sù vinh hoa, phó quý, kh«ng chÝnh

®¸ng. NÕu cÇn, th× cã gan hy sinh c¶ tÝnh mÖnh cho §¶ng, cho Tæ

quèc, kh«ng bao giê rôt rÌ, nhót nh¸t. ®) LI£M lµ kh«ng tham ®Þa vÞ. Kh«ng tham tiÒn tµi. Kh«ng

tham sung s−íng. Kh«ng ham ng−êi t©ng bèc m×nh. V× vËy mµ

quang minh chÝnh ®¹i, kh«ng bao giê hñ ho¸.

ChØ cã mét thø ham lµ ham häc, ham lµm, ham tiÕn bé.

§ã lµ ®¹o ®øc çch m¹ng. §¹o ®øc ®ã kh«ng ph¶i lµ ®¹o ®øc

thñ cùu. Nã lµ ®¹o ®øc míi, ®¹o ®øc vÜ ®¹i, nã kh«ng ph¶i v× danh

väng cña ç nh©n, mµ v× lîi Ých chung cña §¶ng, cña d©n téc, cña

loµi ng−êi.

Còng nh− s«ng th× cã nguån míi cã n−íc, kh«ng cã nguån th×

s«ng c¹n. C©y ph¶i cã gèc, kh«ng cã gèc th× c©y hÐo. Ng−êi çch m¹ng ph¶i cã ®¹o ®øc, kh«ng cã ®¹o ®øc th× dï tµi giái mÊy còng

kh«ng l·nh ®¹o ®−îc nh©n d©n. V× muèn gi¶i phãng cho d©n téc,


gi¶i phãng cho loµi ng−êi lµ mét c«ng viÖc to t¸t, mµ tù m×nh

kh«ng cã ®¹o ®øc, kh«ng cã c¨n b¶n, tù m×nh ®· hñ ho¸, xÊu xa th×

cßn lµm næi viÖc g×?

3. Ph¶i gi÷ kû luËt

Lîi Ých cña d©n téc, gåm cã lîi Ých cña §¶ng. Lîi Ých cña §¶ng,

gåm cã lîi Ých cña ®¶ng viªn. V× vËy, sù ph¸t triÓn vµ thµnh c«ng

cña §¶ng, mét mÆt tøc lµ thµnh c«ng cña d©n téc, mét mÆt tøc lµ

thµnh c«ng cña ®¶ng viªn. V× vËy, chØ khi §¶ng thµnh c«ng vµ

th¾ng lîi, th× ®¶ng viªn míi cã thÓ thµnh c«ng vµ th¾ng lîi. ChÝnh v× vËy mµ ®¶ng viªn cÇn ph¶i hy sinh lîi Ých cña m×nh cho lîi Ých

chung cña §¶ng.

Kh«ng ai b¾t buéc ai vµo §¶ng lµm chiÕn sÜ xung phong. §ã lµ

do sù "tù gi¸c", lßng h¨ng h¸i cña mçi ng−êi mµ t×nh nguyÖn lµm

®¶ng viªn, lµm chiÕn sÜ xung phong. §· vËy, th× mçi ng−êi ®¶ng

viªn ph¶i cè g¾ng cho xøng ®¸ng lµ mét ng−êi trong nh÷ng ng−êi

®¹i biÓu cña d©n téc.

NhÊt lµ nh÷ng ng−êi çn bé vµ l·nh tô, cµng ph¶i lµm cho

xøng ®¸ng lßng tin cËy cña §¶ng, cña d©n téc. Cµng ph¶i lµm

g−¬ng cho tÊt c¶ ®¶ng viªn, tÊt c¶ quÇn chóng noi theo. Còng v× lîi Ých cña d©n téc, mµ §¶ng cÇn ph¶i khuyÕn khÝch

vµ khen th−ëng nh÷ng −u ®iÓm vµ tµi n¨ng cña ®¶ng viªn. CÇn

ph¶i gióp cho hä häc hµnh, gióp cho hä lµm viÖc vµ tuú theo hoµn

c¶nh mµ gióp hä vÒ mÆt sinh ho¹t, trong lóc èm ®au. KhiÕn cho

hä ham lµm viÖc, vui lµm viÖc. Nãi tãm l¹i: Mçi çn bé, mçi ®¶ng

viªn ph¶i hoµn toµn phôc tïng lîi Ých cña §¶ng. Kh«ng nªn cã

môc ®Ých ç nh©n. Kh«ng nªn v× ç nh©n mµ yªu cÇu §¶ng çi

nµy çi kh¸c, hoÆc tr¸ch mãc §¶ng kh«ng gióp ®ì m×nh, kh«ng

khen th−ëng m×nh.

§ång thêi, bÊt kú ë hoµn c¶nh nµo, ®¶ng viªn vµ çn bé cÇn ph¶i lu«n lu«n ra søc phÊn ®Êu, ra søc lµm viÖc, cè g¾ng häc tËp ®Ó

n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸, trÝ thøc vµ chÝnh trÞ cña m×nh. Lu«n


lu«n gi÷ g×n kû luËt. Lu«n lu«n xøng ®¸ng mét ng−êi çn bé, mét

ng−êi ®¶ng viªn.

4. §èi víi çc h¹ng ®¶ng viªn

§¶ng ta lµ mét ®¶ng çch m¹ng, mét ®¶ng v× d©n, v× n−íc.

Song §¶ng cã rÊt ®«ng ®¶ng viªn. PhÇn ®«ng cè nhiªn ®· hiÓu biÕt

v× d©n, v× n−íc mµ vµo §¶ng. Nh−ng còng cã phÇn v× lÏ kh¸c mµ

theo vµo §¶ng. ThÝ dô: cã ng−êi t−ëng vµo §¶ng th× dÔ t×m c«ng ¨n

viÖc lµm. Cã ng−êi vµo §¶ng mong lµm chøc nµy, t−íc nä. Cã ng−êi

v× anh em b¹n h÷u kÐo vµo, v.v.. Nh÷ng ng−êi nµy kh«ng biÕt

r»ng: çch m¹ng lµ mét sù nghiÖp gian nan cùc khæ, ph¶i cã lßng

kiªn quyÕt, cã chÝ hy sinh.

V× vËy khi gÆp sù khã kh¨n, hä kh«ng khái dao ®éng, hoang mang.

Dï sao, hä tin §¶ng ta, hä kÝnh träng §¶ng ta, hä t×m vµo

§¶ng ta, ®ã còng lµ mét ®iÒu tèt. Trõ nh÷ng bän vµo §¶ng ®Ó

mong ph¸ ho¹i, cßn nh÷ng h¹ng kia chóng ta ®Òu hoan nghªnh.

Mét khi hä ®· theo §¶ng th× §¶ng ph¶i c¶m ho¸ hä, d¹y dç hä,

n©ng cao sù hiÓu biÕt vµ lßng phô tr¸ch cña hä lªn dÇn dÇn. Trong

sù huÊn luyÖn vµ tranh ®Êu l©u dµi, hä rÊt cã thÓ thµnh nh÷ng

ng−êi chiÕn sÜ kh¸.

§èi víi nh÷ng ng−êi kh«ng chÞu næi khã nhäc, kh«ng chÞu næi

kû luËt nghiªm kh¾c mµ xin ra khái §¶ng, th× §¶ng vÉn b»ng lßng

®Ó hä ra. §¶ng chØ yªu cÇu mét ®iÒu lµ: hä thÒ kh«ng lé bÝ mËt cña

§¶ng, kh«ng ph¶n §¶ng, kh«ng ph¸ ho¹i §¶ng. Nh− thÕ th× §¶ng

vÉn gi÷ c¶m t×nh th©n thiÖn víi hä.

§¶ng viªn vµ çn bé còng lµ ng−êi. Ai còng cã tÝnh tèt vµ tÝnh

xÊu. Song ®· hiÓu biÕt, ®· t×nh nguyÖn vµo mét §¶ng v× d©n, v×

n−íc, ®· lµ mét ng−êi çch m¹ng th× ph¶i cè g¾ng ph¸t triÓn

nh÷ng tÝnh tèt vµ söa bá nh÷ng tÝnh xÊu. V× tÝnh xÊu cña mét

ng−êi th−êng chØ cã h¹i cho ng−êi ®ã; cßn tÝnh xÊu cña mét ®¶ng

viªn, mét çn bé, sÏ cã h¹i ®Õn §¶ng, cã h¹i ®Õn nh©n d©n.


5. Nh÷ng khuyÕt ®iÓm sai lÇm

Trong §¶ng ta cßn cã nh÷ng ng−êi ch−a häc ®−îc, ch−a lµm ®−îc bèn ch÷ "chÝ c«ng v« t−", cho nªn m¾c ph¶i chøng chñ nghÜa ç nh©n.

Chñ nghÜa ç nh©n lµ nh− mét thø vi trïng rÊt ®éc, do nã mµ sinh ra çc thø bÖnh rÊt nguy hiÓm, thÝ dô nh÷ng bÖnh sau ®©y:

a) BÖnh tham lam - Nh÷ng ng−êi m¾c ph¶i bÖnh nµy th× ®Æt lîi Ých cña m×nh lªn trªn lîi Ých cña §¶ng, cña d©n téc, do ®ã mµ chØ "tù t− tù lîi". Dïng cña c«ng lµm viÖc t−. Dùa vµo thÕ lùc cña §¶ng ®Ó theo ®uæi môc ®Ých riªng cña m×nh.

Sinh ho¹t xa hoa, tiªu xµi bõa b·i. TiÒn b¹c ®ã ë ®©u ra? Kh«ng xoay cña §¶ng th× xoay cña ®ång bµo. ThËm chÝ lµm chî ®en bu«n lËu. Kh«ng sî mÊt thanh danh cña §¶ng, kh«ng sî mÊt danh gi¸ cña m×nh.

b) BÖnh l−êi biÕng - Tù cho m×nh lµ çi g× còng giái, viÖc g× còng biÕt. Lµm biÕng häc hái, lµm biÕng suy nghÜ. ViÖc dÔ th× tranh lÊy cho m×nh. ViÖc khã th× ®ïn cho ng−êi kh¸c. GÆp viÖc nguy hiÓm th× t×m çch ®Ó trèn tr¸nh.

c) BÖnh kiªu ng¹o - Tù cao, tù ®¹i, ham ®Þa vÞ, hay lªn mÆt. ¦a ng−êi ta t©ng bèc m×nh, khen ngîi m×nh. ¦a sai khiÕn ng−êi kh¸c. HÔ lµm ®−îc viÖc g× h¬i thµnh c«ng th× khoe khoang vªnh v¸o, cho ai còng kh«ng b»ng m×nh. Kh«ng thÌm häc hái quÇn chóng, kh«ng muèn cho ng−êi ta phª b×nh. ViÖc g× còng muèn lµm thÇy ng−êi kh¸c.

d) BÖnh hiÕu danh - Tù cho m×nh lµ anh hïng, lµ vÜ ®¹i. Cã khi v× çi tham väng ®ã mµ viÖc kh«ng ®¸ng lµm còng lµm. §Õn khi bÞ c«ng kÝch, bÞ phª b×nh th× tinh thÇn lung lay. Nh÷ng ng−êi ®ã chØ biÕt lªn mµ kh«ng biÕt xuèng. ChØ chÞu ®−îc s−íng mµ kh«ng chÞu ®−îc khæ. ChØ ham lµm chñ tÞch nµy, uû viªn nä, chí kh«ng ham c«ng t¸c thiÕt thùc.

®) ThiÕu kû luËt - §· m¾c bÖnh ç nh©n th× t− t−ëng vµ

hµnh ®éng còng ®Æt ç nh©n lªn trªn. V× thÕ mµ viÖc g× còng

kh«ng lÊy §¶ng lµm nÒn t¶ng. M×nh muèn thÕ nµo th× lµm thÕ Êy.


Quªn c¶ kû luËt cña §¶ng. Phª b×nh th× cèt c«ng kÝch nh÷ng

®ång chÝ m×nh kh«ng −a. CÊt nh¾c th× cèt lµm ¬n víi nh÷ng

ng−êi m×nh quen thuéc.

e) ãc hÑp hßi - ë trong §¶ng th× kh«ng biÕt cÊt nh¾c nh÷ng

ng−êi tèt, sî ng−êi ta h¬n m×nh. ë ngoµi §¶ng th× khinh ng−êi, cho

ai còng kh«ng çch m¹ng, kh«ng kh«n khÐo b»ng m×nh. V× thÕ mµ

kh«ng biÕt liªn l¹c hîp t¸c víi nh÷ng ng−êi cã ®¹o ®øc tµi n¨ng ë

ngoµi §¶ng. V× thÕ mµ ng−êi ta uÊt øc vµ m×nh thµnh ra c« ®éc.

g) ãc ®Þa ph−¬ng - BÖnh nµy tuy kh«ng xÊu b»ng çc bÖnh kia

nh−ng kÕt qu¶ còng rÊt tai h¹i. MiÔn lµ c¬ quan m×nh, bé phËn m×nh, ®Þa ph−¬ng m×nh ®−îc viÖc. Cßn çc c¬ quan, bé phËn, ®Þa

ph−¬ng kh¸c ra sao còng mÆc kÖ. §ã lµ v× cËn thÞ, kh«ng xem xÐt

toµn thÓ. Kh«ng hiÓu r»ng lîi Ých nhá ph¶i phôc tïng Ých lîi to, Ých

lîi bé phËn ph¶i phôc tïng Ých lîi toµn thÓ.

h) ãc l·nh tô - §¸nh ®−îc vµi trËn, hoÆc lµm ®−îc vµi viÖc g× ë

®Þa ph−¬ng ®· cho m×nh lµ tµi giái l¾m råi, anh hïng l¾m råi, ®¸ng

lµm l·nh tô råi.

Nµo cã biÕt so víi c«ng cuéc gi¶i phãng c¶ d©n téc th× nh÷ng

thµnh c«ng ®ã chØ lµ mét chót cán con, ®· thÊm vµo ®©u! Mµ so víi

nh÷ng sù nghiÖp to t¸t trong thÕ giíi, cµng kh«ng thÊm vµo ®©u. Cè nhiªn, §¶ng ta mong cho cã nhiÒu anh hïng, nhiÒu l·nh tô,

®−îc d©n tin, d©n phôc, d©n yªu. Nh÷ng anh hïng vµ l·nh tô nh−

thÕ lµ cña quý cña §¶ng, cña d©n téc. Song, nh÷ng anh hïng vµ

l·nh tô nh− thÕ ®Òu do tranh ®Êu vµ kinh nghiÖm rÌn luyÖn ra,

®Òu do d©n chóng vµ ®¶ng viªn tin cËy mµ cö ra, chø kh«ng ph¶i

tù m×nh muèn lµm l·nh tô, lµm anh hïng mµ ®−îc.

Tõ x−a ®Õn nay, quÇn chóng kh«ng bao giê tin cËy vµ yªu mÕn

nh÷ng kÎ tù cao, tù ®¹i, nh÷ng kÎ cã ãc l·nh tô, tù x−ng ta ®©y lµ

anh hïng, l·nh tô.

§em so víi c«ng viÖc cña c¶ loµi ng−êi trong thÕ giíi, th× nh÷ng ng−êi ®¹i anh hïng x−a nay còng ch¼ng qua lµm trßn mét bé

phËn mµ th«i. Mçi ng−êi chóng ta cè lµm ®Çy ®ñ nh÷ng c«ng viÖc


§¶ng giao phã cho, thÕ lµ ta lµm trßn nhiÖm vô, vµ lßng tù hµo ®ã

gióp cho ta tiÕn bé m·i.

6. Nh÷ng bÖnh kh¸c

a) BÖnh "h÷u danh, v« thùc" - Lµm viÖc kh«ng thiÕt thùc,

kh«ng tõ chç gèc, chç chÝnh, kh«ng tõ d−íi lµm lªn. Lµm cho cã

chuyÖn, lµm lÊy råi. Lµm ®−îc Ýt suýt ra nhiÒu, ®Ó lµm mét b¶n

b¸o ço cho oai, nh−ng xÐt kü l¹i th× rçng tuÕch.

ThÝ dô viÖc tæ chøc - Trong b¸o ço th× lµng nµo, huyÖn nµo,

tØnh nµo còng cã. H¹ng ng−êi nµo còng cã. Cã hµng v¹n hµng øc ng−êi. Nh−ng khi so¹n l¹i cÆn kÏ, hái l¹i râ rµng, nh÷ng n¬i ®ã cã

bao nhiªu ng−êi, nh÷ng tæ chøc ®ã ®· lµm viÖc g×, çn bé ®· ®Õn

®ã mÊy lÇn, ®· lµm g× cho nh÷ng tæ chøc ®ã, th× ch−a cã g× thiÕt

thùc hÕt.

ThÕ lµ kh«ng lµm trßn nhiÖm vô cña m×nh. ThÕ lµ dèi tr¸ víi

§¶ng, cã téi víi §¶ng. Lµm viÖc kh«ng thiÕt thùc, b¸o ço kh«ng

thËt thµ, còng lµ mét bÖnh rÊt nguy hiÓm.

b) KÐo bÌ kÐo çnh l¹i lµ mét bÖnh rÊt nguy hiÓm n÷a.

Tõ bÌ ph¸i mµ ®i ®Õn chia rÏ. Ai hîp víi m×nh th× dï ng−êi xÊu

còng cho lµ tèt, viÖc dë còng cho lµ hay, råi che ®Ëy cho nhau, ñng hé lÉn nhau. Ai kh«ng hîp víi m×nh th× ng−êi tèt còng cho lµ xÊu,

viÖc hay còng cho lµ dë, råi t×m çch dÌm pha, nãi xÊu, t×m çch

d×m ng−êi ®ã xuèng.

BÖnh nµy rÊt tai h¹i cho §¶ng. Nã lµm h¹i ®Õn sù thèng nhÊt.

Nã lµm §¶ng bít mÊt nh©n tµi vµ kh«ng thùc hµnh ®−îc ®Çy ®ñ

chÝnh s¸ch cña m×nh. Nã lµm mÊt sù th©n ¸i, ®oµn kÕt gi÷a ®ång

chÝ. Nã g©y ra nh÷ng mèi nghi ngê.

c) BÖnh cËn thÞ - Kh«ng tr«ng xa thÊy réng. Nh÷ng vÊn ®Ò

to t¸t th× kh«ng nghÜ ®Õn mµ chØ ch¨m chó nh÷ng viÖc tØ mØ.

ThÝ dô: viÖc t¨ng gia s¶n xuÊt, viÖc tiÕp tÕ bé ®éi th× kh«ng lo ®Õn, mµ chØ lo thÕ nµo ®Ó lîi dông c¬m ch¸y vµ n−íc g¹o trong

çc bé ®éi.


Nh÷ng ng−êi nh− vËy, chØ tr«ng thÊy sù lîi h¹i nhá nhen mµ

kh«ng thÊy sù lîi h¹i to lín.

d) BÖnh "ç nh©n"

1. ViÖc g× kh«ng phª b×nh tr−íc mÆt ®Ó nãi sau l−ng. Khi khai

héi th× kh«ng nãi, lóc khai héi xong råi míi nãi. Kh«ng bao giê ®Ò

nghÞ g× víi §¶ng. Kh«ng theo nguyªn t¾c sinh ho¹t cña §¶ng.

Muèn sao lµm vËy.

2. Muèn lµm xong viÖc, ai cã −u ®iÓm còng kh«ng chÞu häc

theo, ai cã khuyÕt ®iÓm còng kh«ng d¸m phª b×nh.

3. Kh«ng phôc tïng mÖnh lÖnh, kh«ng tu©n theo kû luËt. Cø lµm theo ý m×nh.

4. Khi phª b×nh ai, kh«ng ph¶i v× §¶ng, kh«ng ph¶i v× tiÕn bé,

kh«ng ph¶i v× c«ng viÖc, mµ chØ c«ng kÝch ç nh©n, c·i b−íng, tr¶

thï, tiÓu khÝ.

5. Nghe nh÷ng lêi b×nh luËn kh«ng ®óng, còng lµm thinh,

kh«ng biÖn b¸c. ThËm chÝ nghe nh÷ng lêi ph¶n çch m¹ng còng

kh«ng b¸o ço cho cÊp trªn biÕt. Ai nãi sao, ai lµm g× còng mÆc kÖ.

6. GÆp d©n chóng th× kh«ng ®iÒu tra, kh«ng hái han, kh«ng

tuyªn truyÒn, kh«ng gi¶i thÝch. Xem nh− d©n chóng kh«ng cã quan

hÖ g× víi m×nh. 7. ThÊy nh÷ng viÖc cã h¹i ®Õn d©n chóng còng mÆc kÖ, kh«ng

khuyªn r¨n, kh«ng ng¨n c¶n, kh«ng gi¶i thÝch.

8. Lµm viÖc kh«ng cã kÕ ho¹ch, gÆp sao lµm vËy, lµm lÊy lÖ,

lµm kh«ng cã ng¨n n¾p, lµm kh«ng ®Õn n¬i ®Õn chèn.

9. Tù cho m×nh lµ "çch m¹ng giµ", "çch m¹ng cò"; viÖc to lµm

kh«ng næi, viÖc nhá kh«ng chÞu lµm. Lµm viÖc th× lê mê, häc hµnh

th× biÕng nh¸c.

10. BiÕt m×nh cã khuyÕt ®iÓm, nh−ng kh«ng chÞu cè g¾ng

söa ®æi.

Nh÷ng tËt bÖnh ®ã khiÕn cho §¶ng xÖch xo¹c, ý kiÕn lung tung, kû luËt láng lÎo, c«ng viÖc bª trÔ. ChÝnh s¸ch kh«ng thi hµnh

®−îc triÖt ®Ó, §¶ng xa rêi d©n chóng.


M¾c ph¶i bÖnh ®ã th× dÔ ®i ®Õn chç ®Ó lîi Ých ç nh©n lªn trªn,

®Ó lîi Ých §¶ng vµ d©n téc xuèng d−íi.

Mét ng−êi çch m¹ng bao giê còng ph¶i trung thµnh, h¨ng h¸i,

xem lîi Ých cña §¶ng vµ d©n téc quý h¬n tÝnh mÖnh cña m×nh. Bao

giê còng quang minh chÝnh trùc, ham çch sinh ho¹t tËp thÓ, lu«n

lu«n s¨n sãc d©n chóng, gi÷ g×n kû luËt, kiªn quyÕt chèng l¹i "bÖnh

ç nh©n".

®) BÖnh l−êi biÕng - Khi tiÕp ®−îc mÖnh lÖnh hoÆc nghÞ quyÕt,

kh«ng chÞu nghiªn cøu râ rµng. Kh«ng lËp tøc ®−a ngay mÖnh

lÖnh vµ nghÞ quyÕt ®ã cho cÊp d−íi, cho ®¶ng viªn, cho binh sÜ. Cø xÕp l¹i ®ã.

Khi thi hµnh, kÒnh kÒnh cµng cµng, kh«ng ho¹t b¸t nhanh chãng.

HoÆc thi hµnh mét çch miÔn c−ìng, kh«ng sèt s¾ng, kh«ng

®Õn n¬i ®Õn chèn.

KÕt qu¶ nhá lµ: nghÞ quyÕt ®Çy tói ¸o, th«ng ço ®Çy tói quÇn.

KÕt qu¶ nÆng lµ: ph¸ ho¹i tæ chøc cña §¶ng, gi¶m bít kû luËt

cña §¶ng, bá mÊt thêi c¬ tèt, lóc nªn lµm th× kh«ng lµm, khi lµm

th× trÔ råi.

§ã lµ v× tÝnh l−êi biÕng, chËm ch¹p. V× kh«ng hiÓu r»ng: §¶ng

còng nh− th©n thÓ mét con ng−êi. MÖnh lÖnh vµ nghÞ quyÕt còng nh− m¹ch m¸u. M¹ch m¸u ch¹y ®Òu kh¾p th©n thÓ th× ng−êi m¹nh

khoÎ. M¹ch m¸u dõng l¹i ®©u, kh«ng ch¹y th× chç ®ã sÏ tª liÖt, sinh

bÖnh. MÖnh lÖnh vµ nghÞ quyÕt ®i mau, ®i suèt tõ trªn ®Õn d−íi,

c«ng t¸c mau chãng, viÖc g× còng xong xu«i. Nã ngõng l¹i cÊp nµo,

tõ cÊp ®ã trë xuèng lµ tª liÖt, kh«ng biÕt ®−êng nµo mµ c«ng t¸c.

Çch ch÷a:

- Çc c¬ quan chØ ®¹o ph¶i cã çch l·nh ®¹o cho ®óng. Mçi viÖc

g× ®Òu ph¶i chØ b¶o çch lµm.

- CÊp trªn ph¶i hiÓu râ t×nh h×nh cÊp d−íi vµ t×nh h×nh quÇn

chóng, ®Ó chØ ®¹o cho ®óng. - Khi nghÞ quyÕt viÖc g×, ph¶i cÈn thËn, râ rµng. Khi ®· nghÞ

quyÕt th× ph¶i kiªn quyÕt thi hµnh.


Mçi nghÞ quyÕt ph¶i mau chãng truyÒn ®Õn çc cÊp d−íi, ®Õn

®¶ng viªn, ®Õn d©n chóng.

Çch tiÖn nhÊt lµ khai héi víi çc ®¶ng viªn, khai héi víi d©n

chóng (hoÆc binh sÜ), ph¸i ng−êi ®Õn b¸o ço, gi¶i thÝch.

- Çc cÊp d−íi, ®¶ng viªn vµ d©n chóng (hoÆc binh sÜ) ph¶i

th¶o luËn nh÷ng mÖnh lÖnh vµ nghÞ quyÕt ®ã cho râ rµng, hiÓu

thÊu ý nghÜa cña nã vµ ®Þnh çch thi hµnh cho ®óng.

- CÊp d−íi cÇn ph¶i b¸o ço. CÊp trªn cÇn ph¶i kiÓm so¸t.

e) BÖnh tÞ n¹nh - Çi g× còng muèn "b×nh ®¼ng".

ThÝ dô: cÊp trªn v× c«ng viÖc ph¶i c−ìi ngùa, ®i xe. CÊp d−íi còng muèn c−ìi ngùa, ®i xe.

Ng−êi phô tr¸ch nhiÒu viÖc, cÇn cã nhµ réng. Ng−êi kh«ng phô

tr¸ch nhiÒu viÖc, còng ®ßi nhµ réng.

Phô cÊp cho th−¬ng binh còng muèn nhÊt luËt, kh«ng kÓ

th−¬ng nÆng hay nhÑ.

Lµm viÖc g×, th× muèn giµ, trÎ, m¹nh, yÕu ®Òu lµm b»ng nhau.

Cã viÖc, mét ng−êi lµm còng ®−îc, nh−ng còng chê cã ®ñ mäi

ng−êi míi chÞu lµm.

BÖnh nµy sinh ra v× hiÓu lÇm hai ch÷ b×nh ®¼ng. Kh«ng hiÓu

r»ng: Ng−êi khoÎ g¸nh nÆng, ng−êi yÕu g¸nh nhÑ. Ng−êi lµm viÖc nÆng ph¶i ¨n nhiÒu, ng−êi lµm viÖc dÔ th× ¨n Ýt. ThÕ lµ b×nh ®¼ng.

Çch ch÷a - Gi¶i thÝch cho hä hiÓu: ®ång cam céng khæ lµ mét

®iÒu rÊt hay, rÊt tèt. NhÊt lµ trong lóc çi g× còng cßn tóng thiÕu,

vµ mçi ®¶ng viªn, mçi çn bé cÇn ph¶i lµm kiÓu mÉu trong sù cÇn

lao, tiÕt kiÖm. Nh−ng còng ph¶i tuú theo hoµn c¶nh. Çi g× th¸i

qu¸ còng kh«ng tèt. B×nh ®¼ng th¸i qu¸ còng kh«ng tèt. ThÝ dô:

nÕu mét chiÕn sÜ bÞ th−¬ng ®−îc ®i xe, ¨n ngon, çc chiÕn sÜ kh¸c

®Òu ®ßi ®i xe, ®ßi ¨n ngon. HoÆc v× b×nh ®¼ng mµ b¾t buéc mét trÎ

em còng ¨n nhiÒu, còng g¸nh nÆng, nh− mét ng−êi lín. NÕu nh−

thÕ lµ b×nh ®¼ng, th× b×nh ®¼ng ®ã rÊt v« lý, rÊt xÊu, chóng ta ph¶i kiªn quyÕt chèng l¹i thø b×nh ®¼ng ®ã.

Sî mÊt oai tÝn vµ thÓ diÖn m×nh, kh«ng d¸m tù phª b×nh.


L¹i nãi: NÕu phª b×nh khuyÕt ®iÓm cña m×nh, cña ®ång chÝ m×nh, cña §¶ng vµ ChÝnh phñ, th× ®Þch sÏ lîi dông mµ c«ng kÝch ta.

Nãi vËy lµ lÇm to. KhuyÕt ®iÓm còng nh− chøng bÖnh. Phª b×nh còng nh− uèng thuèc. Sî phª b×nh, còng nh− cã bÖnh mµ giÊu bÖnh. Kh«ng d¸m uèng thuèc. §Ó ®Õn nçi bÖnh ngµy cµng nÆng, kh«ng chÕt "còng la lÕt qu¶ d−a".

Nãi vÒ tõng ng−êi, nÓ nang kh«ng phª b×nh, ®Ó cho ®ång chÝ m×nh cø sa vµo lÇm lçi, ®Õn nçi háng viÖc. ThÕ th× kh¸c nµo thÊy ®ång chÝ m×nh èm, mµ kh«ng ch÷a cho hä. NÓ nang m×nh, kh«ng d¸m tù phª b×nh, ®Ó cho khuyÕt ®iÓm cña m×nh chøa chÊt l¹i. ThÕ th× kh¸c nµo m×nh tù bá thuèc ®éc cho m×nh!

Nãi vÒ §¶ng, mét §¶ng mµ giÊu giÕm khuyÕt ®iÓm cña m×nh lµ mét §¶ng háng. Mét §¶ng cã gan thõa nhËn khuyÕt ®iÓm cña m×nh, v¹ch râ nh÷ng çi ®ã, v× ®©u mµ cã khuyÕt ®iÓm ®ã, xÐt râ hoµn c¶nh sinh ra khuyÕt ®iÓm ®ã, råi t×m kiÕm mäi çch ®Ó söa ch÷a khuyÕt ®iÓm ®ã. Nh− thÕ lµ mét §¶ng tiÕn bé, m¹nh d¹n, ch¾c ch¾n, ch©n chÝnh.

§¶ng cÇn ph¶i biÕt nh÷ng −u ®iÓm vµ khuyÕt ®iÓm cña m×nh ®Ó d¹y dç ®¶ng viªn, d¹y dç quÇn chóng. Sî phª b×nh, tøc lµ "quan liªu ho¸", tøc lµ tù m·n tù tóc, tøc lµ "mÌo khen mÌo dµi ®u«i".

Phª b×nh kh«ng ph¶i ®Ó c«ng kÝch, ®Ó nãi xÊu, ®Ó chöi rña. g) BÖnh xu nÞnh, a dua - L¹i cã nh÷ng ng−êi tr−íc mÆt th× ai

còng tèt, sau l−ng th× ai còng xÊu. ThÊy x«i nãi x«i ngät, thÊy thÞt nãi thÞt bïi. Theo giã bÎ buåm, kh«ng cã khÝ kh¸i.

Cßn bÖnh quan liªu, bÖnh bµn giÊy, bÖnh nãng tÝnh, bÖnh lôp

chôp, v.v., ®· nãi qua, ®©y kh«ng nh¾c n÷a.

7. Nh÷ng khuyÕt ®iÓm sai lÇm v× sao mµ cã vµ tù ®©u

mµ ®Õn?

KhuyÕt ®iÓm ®©u mµ nhiÒu thÕ?

§¶ng ta lµ mét ®¶ng rÊt to lín, bao gåm ®ñ çc tÇng líp trong


x· héi. V× vËy cã nhiÒu tÝnh çch rÊt trung thµnh, rÊt kiªn quyÕt,

rÊt vÜ ®¹i. Song còng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng tËp tôc, nh÷ng tÝnh

nÕt, nh÷ng khuyÕt ®iÓm cña x· héi bªn ngoµi, nã l©y, ngÊm vµo

trong §¶ng.

Nh−ng kh«ng v× thÕ mµ kinh sî. Ta ®· thÊy râ nh÷ng bÖnh Êy

th× ta t×m ®−îc çch ch÷a.

Mçi ®¶ng viªn, mçi çn bé, cÇn ph¶i thËt thµ tù xÐt vµ xÐt

®ång chÝ m×nh, ai cã khuyÕt ®iÓm nµo, th× ph¶i thËt thµ cè g¾ng tù

söa ch÷a vµ gióp söa ch÷a lÉn nhau. Thang thuèc hay nhÊt lµ

thiÕt thùc phª b×nh vµ tù phª b×nh.

§¸ ®i l©u còng mßn. S¾t mµi l©u còng s¾c. Ta cè g¾ng söa ch÷a

th× khuyÕt ®iÓm ngµy cµng bít, −u ®iÓm ngµy cµng thªm. §¶ng

viªn vµ çn bé ngµy cµng trë nªn ng−êi ch©n chÝnh çch m¹ng.

§¶ng ngµy cµng ph¸t triÓn.

Mong ai nÊy ®Òu ph¶i thiÕt thùc söa ®æi.

§¶ng ta lµ mét tæ chøc rÊt tiÕn bé, ®· cã nh÷ng thµnh tÝch rÊt

vÎ vang.

Trong §¶ng ta, gåm cã nh÷ng ng−êi cã tµi, cã ®øc. PhÇn ®«ng

nh÷ng ng−êi h¨ng h¸i nhÊt, th«ng minh nhÊt, yªu n−íc nhÊt, kiªn

quyÕt, dòng c¶m nhÊt ®Òu ë trong §¶ng ta. Chóng ta ch¾c ch¾n ®i

®Õn th¾ng lîi vµ thµnh c«ng.

Tuy vËy, kh«ng ph¶i lµ ng−êi ng−êi ®Òu tèt, viÖc viÖc ®Òu hay.

Trong §¶ng ta ch−a hoµn toµn tr¸nh khái mét vµi kÎ vu v¬, nh÷ng

viÖc kh«ng chÝnh ®¸ng, nh− võa kÓ trªn.

Còng nh− mét nhµ cã rÓ khê, d©u d¹i, kh«ng thÓ cÊm hä gÆp

gì bµ con. §¶ng ta dï muèn giÊu nh÷ng ng−êi vµ nh÷ng viÖc

kh«ng tèt kia, còng kh«ng thÓ giÊu. QuÇn chóng lu«n lu«n liªn l¹c

víi §¶ng ta. Nh÷ng ng−êi h¨ng h¸i ®ång t×nh víi §¶ng ta, hoÆc tham gia §¶ng ta. Hä ch¼ng nh÷ng tr«ng thÊy nh÷ng ng−êi tèt,

viÖc tèt, mµ hä còng tr«ng thÊy nh÷ng ng−êi xÊu, viÖc xÊu trong

§¶ng. Hä sÏ ng¬ ng¸c mµ hái "§¶ng nµy lµ §¶ng tèt, ®¶ng viªn


®Òu lµ ng−êi tèt, v× sao l¹i cã nh÷ng ng−êi vu v¬, nh÷ng viÖc mê tèi

nh− thÕ nhØ?".

C©u hái ®ã lµm cho chóng ta cµng thªm chó ý, lµm cho ®¶ng

viªn vµ çn bé ph¶i cÈn thËn gi÷ m×nh, vµ cÈn thËn s¨n sãc, d¾t

d×u nh÷ng ng−êi c¶m t×nh, nh÷ng ®¶ng viªn míi, chí ®Ó hä bÞ ¶nh

h−ëng xÊu. §ång thêi, chóng ta ph¶i tr¶ lêi c©u hái ®ã cho ®óng.

NÕu kh«ng th× ng−êi ta sÏ thÊt väng vµ bi quan.

Tr¶ lêi thÕ nµo?

RÊt lµ gi¶n ®¬n, dÔ hiÓu:

§¶ng ta kh«ng ph¶i trªn trêi sa xuèng. Nã ë trong x· héi mµ ra. V× vËy, tuy nãi chung, th× ®¶ng viªn phÇn nhiÒu lµ nh÷ng phÇn tö

tèt, nh−ng vÉn cã mét sè ch−a bá hÕt nh÷ng thãi xÊu tù t− tù lîi,

kiªu ng¹o, xa hoa, v.v.. Nh÷ng thãi xÊu ®ã cã ®· l©u, nhÊt lµ trong

80 n¨m n« lÖ. Nh÷ng thãi xÊu ®ã, hä mang tõ x· héi vµo §¶ng.

Còng nh− nh÷ng ng−êi hµng ngµy léi bïn, mµ trªn m×nh hä cã

h¬i bïn, cã vÕt bïn. Nh− thÕ th× cã g× lµ kú qu¸i? V× léi bïn th×

nhÊt ®Þnh cã h¬i bïn. CÇn ph¶i t¾m röa l©u míi s¹ch. Tr¸i l¹i, nÕu

léi bïn mµ kh«ng cã h¬i bïn, míi thËt lµ kú qu¸i. NÕu trong §¶ng

ta, mét ®¶ng míi tõ trong x· héi cò b−íc ra, nÕu nã hoµn toµn

kh«ng cã nh÷ng ng−êi xÊu, viÖc xÊu nh− thÕ míi lµ kú qu¸i chø! Cè nhiªn nãi thÕ kh«ng ph¶i lµ ®Ó tù bµo ch÷a.

§¶ng mét mÆt ph¶i lµm c«ng viÖc gi¶i phãng d©n téc, mét

mÆt ph¶i gi¸o dôc ®¶ng viªn vµ çn bé, kiªn quyÕt c¶m ho¸

nh÷ng phÇn tö xÊu, söa ch÷a nh÷ng thãi xÊu cßn l¹i. Ph¶i cè söa

ch÷a cho tiÖt näc çc chøng bÖnh, khiÕn cho §¶ng cµng m¹nh

khoÎ, b×nh an.

8. Çch ®èi víi çc khuyÕt ®iÓm

V× §¶ng rÊt to, ng−êi rÊt ®«ng; mçi h¹ng ng−êi l¹i cã thãi

quen, tÝnh nÕt, tr×nh ®é, t− t−ëng, nhËn xÐt kh¸c nhau. NhÊt lµ khi phong trµo çch m¹ng cµng s«i næi, hoµn c¶nh cµng khã kh¨n,

th× sù kh¸c nhau ®ã cµng râ rÖt, cµng trë nªn gay go.


Nªn gi¶i quyÕt nh÷ng mèi m©u thuÉn ®ã thÕ nµo?

Cã ng−êi th× cho r»ng: trong §¶ng viÖc g× còng tèt, kh«ng cã

khuyÕt ®iÓm g× ®¸ng lo. Cã ng−êi l¹i cho r»ng: trong §¶ng çi g×

còng kÐm, ®Çy nh÷ng khuyÕt ®iÓm, v× vËy mµ hä bi quan, thÊt

väng. Hai çch nhËn xÐt ®ã ®Òu kh«ng ®óng.

Sù thËt lµ: §¶ng ta rÊt tiÒn tiÕn, rÊt vÎ vang. Nh−ng néi bé

vÉn cßn nh÷ng sù sai lÇm vµ khuyÕt ®iÓm. §ång thêi, chóng ta

thÊy çi nguån gèc cña nh÷ng sai lÇm khuyÕt ®iÓm ®ã, vµ ch¾c t×m

®−îc çch söa ch÷a. Chóng ta quyÕt t©m c«ng t¸c thªm, ®Ó lµm

cho §¶ng tiÕn bé thªm m·i. Th¸i ®é mçi ng−êi ®èi víi nh÷ng khuyÕt ®iÓm cña §¶ng ta

còng kh¸c nhau.

Bän ph¶n ®éng th× lîi dông nh÷ng khuyÕt ®iÓm ®ã vµ t« vÏ

thªm ®Ó ph¸ ho¹i §¶ng ta.

Lîi dông nh÷ng sai lÇm vµ khuyÕt ®iÓm ®ã, ®Ó ®¹t môc ®Ých tù

t− tù lîi cña hä. §ã lµ th¸i ®é cña ®¶ng viªn vµ çn bé ®Çu c¬.

Bän thø ba th× sao còng mÆc kÖ, sao xong chuyÖn th× th«i.

Kh«ng phª b×nh, kh«ng tù phª b×nh. §ã lµ th¸i ®é cña nh÷ng ®¶ng

viªn vµ çn bé −¬n hÌn yÕu ít.

Bän thø t− th× ®èi víi nh÷ng ng−êi cã khuyÕt ®iÓm vµ sai lÇm ®ã, nh− ®èi víi hæ mang, thuång luång. Hä ®ßi ph¶i ®uæi bän kia ra

khái §¶ng ngay. NÕu §¶ng kh«ng lµm nh− thÕ th× hä cho r»ng:

Th«i, háng hÕt råi! Do ®ã, hä ®©m ra ch¸n n¶n, thÊt väng. HoÆc hä

kh«ng lµm g× n÷a hÕt. ThËm chÝ hä bá §¶ng. §ã lµ th¸i ®é nh÷ng

ng−êi m¸y mãc qu¸. §ã còng lµ bÖnh "chñ quan".

Th¸i ®é thø n¨m, lµ th¸i ®é ®óng. Tøc lµ:

a) Ph©n t¸ch râ rµng, çi g× ®óng, çi g× lµ sai.

b) Kh«ng chÞu næi ¶nh h−ëng cña nh÷ng chñ tr−¬ng sai lÇm,

nh÷ng phÇn tö kh«ng tèt. Ra søc häc tËp vµ n©ng cao nh÷ng kiÓu

mÉu tèt. c) Kh«ng ®Ó mÆc kÖ. Mµ ra søc tranh ®Êu söa ch÷a nh÷ng khuyÕt

®iÓm, kh«ng ®Ó nã ph¸t triÓn ra, kh«ng ®Ó nã cã h¹i cho §¶ng.


d) Kh«ng lµm çch m¸y mãc. Nh−ng khÐo dïng çch phª b×nh

vµ tù phª b×nh ®Ó gióp ®ång chÝ kh¸c söa ®æi nh÷ng sai lÇm vµ

khuyÕt ®iÓm, gióp hä tiÕn bé.

®) §oµn kÕt §¶ng b»ng sù tranh ®Êu néi bé. N©ng cao kû luËt

vµ uy tÝn cña §¶ng.

Bän ph¶n ®éng vµ bän ®Çu c¬ lµ ®Þch nh©n lät vµo trong §¶ng

®Ó ph¸ ho¹i. V× vËy chóng ta ph¶i ra søc ®Ò phßng. Mçi khi trong

§¶ng cã khuyÕt ®iÓm th× chóng ta ph¶i t×m çch chí ®Ó cho ai lîi

dông. §ã lµ phËn sù cña mçi mét ®¶ng viªn ch©n chÝnh.

Th¸i ®é thø ba, ai mÆc kÖ ai, cè nhiªn còng kh«ng ®óng. Tuy vËy, trong §¶ng, cßn cã nhiÒu ng−êi gi÷ th¸i ®é ®ã, nhÊt lµ khi cÊp

d−íi ®èi víi cÊp trªn. Th¸i ®é ®ã th−êng sinh ra thãi "kh«ng nãi

tr−íc mÆt, hôc hÆc sau l−ng". Nã g©y nªn sù uÊt øc vµ kh«ng ®oµn

kÕt trong §¶ng. Nã ®Ó cho bän vu v¬ cã thÓ chui vµo ho¹t ®éng

trong §¶ng. Nã ®Ó cho khuyÕt ®iÓm ngµy cµng chång chÊt l¹i vµ

ph¸t triÓn ra.

NÕu theo th¸i ®é thø t− th× §¶ng chØ cßn mét nhãm cán con, v×

sè ®«ng sÏ bÞ khai trõ hÕt. Mµ chÝnh nh÷ng ng−êi cã th¸i ®é ®ã

còng bÞ khai trõ, v× hä ®· ph¹m çi khuyÕt ®iÓm hÑp hßi.

KÕt luËn - Trong c«ng t¸c, trong tranh ®Êu, trong huÊn luyÖn, çc ®¶ng viªn, çc çn bé, cÇn ph¶i lu«n lu«n tù hái m×nh, tù kiÓm

®iÓm m×nh vµ ®ång chÝ m×nh. Lu«n lu«n dïng vµ khÐo dïng çch

phª b×nh vµ tù phª b×nh, th× khuyÕt ®iÓm nhÊt ®Þnh hÕt dÇn, −u

®iÓm nhÊt ®Þnh thªm lªn vµ §¶ng ta nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

C- T¦ ÇCH Vµ BæN PHËN §¶NG VI£N1)

1. T− çch

a) Thõa nhËn chÝnh s¸ch cña §¶ng. Thùc hµnh çc nghÞ quyÕt

cña §¶ng. Ra søc lµm c«ng viÖc §¶ng. Nép ®¶ng phÝ.

_______________

1) T¸c gi¶ viÕt môc nµy c¨n cø vµo §iÒu lÖ §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng (BT).


b) Nh÷ng ng−êi trÝ thøc, c«ng nh©n, n«ng d©n, phô n÷, qu©n

nh©n, h¨ng h¸i yªu n−íc, tõ 18 tuæi trë lªn ®Òu ®−îc vµo §¶ng.

c) Mçi ng−êi muèn vµo §¶ng ph¶i cã hai ®¶ng viªn cò giíi thiÖu.

- Nh÷ng ng−êi bá ®¶ng ph¸i kh¸c mµ vµo §¶ng, ph¶i cã ba

ng−êi giíi thiÖu, vµ ph¶i ®−îc cÊp trªn cña §¶ng chuÈn y.

- Nh÷ng ng−êi rêi §¶ng ®· l©u, mµ cã ng−êi lµm chøng r»ng,

trong thêi gian ®ã kh«ng hÒ lµm viÖc g× cã h¹i cho §¶ng, th× ®−îc

trë l¹i lµm ®¶ng viªn.

d) Nh÷ng ng−êi míi vµo §¶ng ph¶i qua mét thêi kú dù bÞ.

N«ng d©n vµ c«ng nh©n hai th¸ng. Qu©n nh©n ba th¸ng. TrÝ thøc

bèn th¸ng.

®) Trong thêi kú dù bÞ, §¶ng ph¶i d¹y dç cho hä, vµ trao viÖc

cho hä lµm. §ång thêi, §¶ng ph¶i xem xÐt tÝnh nÕt, c«ng t¸c vµ

lÞch sö cña hä.

- Nh÷ng ng−êi giíi thiÖu ph¶i gióp ®ì hä häc tËp vµ c«ng t¸c.

e) Nh÷ng ng−êi dù bÞ ph¶i c«ng t¸c cho §¶ng vµ nép ®¶ng phÝ.

Hä cã quyÒn tham gia huÊn luyÖn, ®Ò ra ý kiÕn, bµn b¹c çc

vÊn ®Ò, nh−ng kh«ng cã quyÒn biÓu quyÕt.

Hä còng ch−a cã quyÒn gi÷ çc tr¸ch nhiÖm chØ ®¹o nh− lµm tæ

tr−ëng, th− ký, v.v.. (Trong nh÷ng hoµn c¶nh ®Æc biÖt, nh− n¬i ®ã

míi b¾t ®Çu cã §¶ng, hoÆc ®¹i ®a sè ®Òu ®¶ng viªn míi, th× kh«ng

ph¶i theo lÖ nµy).

2. Bæn phËn

a) Suèt ®êi tranh ®Êu cho d©n téc, cho Tæ quèc.

b) §Æt lîi Ých cña çch m¹ng lªn trªn hÕt, lªn tr−íc hÕt.

c) HÕt søc gi÷ kû luËt vµ gi÷ bÝ mËt cña §¶ng.

d) Kiªn quyÕt thi hµnh nh÷ng nghÞ quyÕt cña §¶ng.

®) Cè g¾ng lµm kiÓu mÉu cho quÇn chóng trong mäi viÖc.

e) Cè g¾ng häc tËp chÝnh trÞ, qu©n sù, v¨n ho¸. Ph¶i gÇn gòi quÇn

chóng, häc hái quÇn chóng, còng nh− ph¶i l·nh ®¹o quÇn chóng.


D- PH¶I RÌN LUYÖN TÝNH §¶NG

Mçi çn bé, mçi ®¶ng viªn, cÇn ph¶i cã tÝnh ®¶ng míi lµm ®−îc

viÖc. KÐm tÝnh ®¶ng, th× viÖc g× còng kh«ng lµm nªn.

TÝnh ®¶ng lµ g×? Mét lµ: Ph¶i ®Æt lîi Ých cña §¶ng, cña d©n téc lªn trªn hÕt.

Hai lµ: ViÖc g× còng ph¶i ®iÒu tra râ rµng, cÈn thËn vµ ph¶i

lµm ®Õn n¬i ®Õn chèn.

Ph¶i hiÓu r»ng: §¶ng cã hiÓu râ t×nh h×nh th× ®Æt chÝnh s¸ch

míi ®óng. Mµ muèn §¶ng hiÓu râ th× ®¶ng viªn vµ çn bé ph¶i

®iÒu tra vµ b¸o ço râ rµng t×nh h×nh tõng x·, tõng huyÖn, tõng

tØnh, tõng khu.

NÕu kh«ng biÕt râ t×nh h×nh mµ ®Æt chÝnh s¸ch th× kÕt qu¶ lµ

"nåi vu«ng óp vung trßn", kh«ng ¨n khíp g× hÕt.

Ba lµ: Lý luËn vµ thùc hµnh ph¶i lu«n lu«n ®i ®«i víi nhau. V× kÐm tÝnh ®¶ng mµ cã nh÷ng bÖnh sau nµy

BÖnh ba hoa, BÖnh chñ quan,

BÖnh ®Þa ph−¬ng, BÖnh h×nh thøc,

BÖnh ham danh vÞ, BÖnh Ých kû,

BÖnh thiÕu kû luËt, BÖnh hñ ho¸,

BÖnh cÈu th¶ (gÆp sao hay vËy), BÖnh thiÕu ng¨n n¾p,

BÖnh xa quÇn chóng, BÖnh l−êi biÕng.

M¾c ph¶i mét bÖnh trong m−êi hai bÖnh ®ã tøc lµ háng viÖc. V×

vËy, chóng ta ph¶i r¸o riÕt dïng phª b×nh vµ tù phª b×nh ®Ó gióp

nhau ch÷a cho hÕt nh÷ng bÖnh Êy. Cã nh− thÕ §¶ng míi chãng ph¸t triÓn.

Phª b×nh lµ nªu −u ®iÓm vµ v¹ch khuyÕt ®iÓm cña ®ång chÝ m×nh. Tù phª b×nh lµ nªu −u ®iÓm vµ v¹ch khuyÕt ®iÓm cña m×nh. Tù phª b×nh vµ phª b×nh ph¶i ®i ®«i víi nhau. Môc ®Ých lµ cho

mäi ng−êi häc lÉn −u ®iÓm cña nhau vµ gióp nhau ch÷a nh÷ng khuyÕt ®iÓm.

VÒ mÆt §¶ng th× ph¶i thùc hµnh nh÷ng ®iÒu sau nµy: 1. Ph¶i nghiªm ngÆt kiÓm tra, çc ®Þa ph−¬ng ph¶i kiªn quyÕt


thùc hµnh nh÷ng nghÞ quyÕt cña §¶ng. Kiªn quyÕt chèng l¹i çi thãi nghÞ quyÕt mét ®−êng, thi hµnh mét nÎo.

2. N¬i nµo sai lÇm, ai sai lÇm, th× lËp tøc söa ch÷a. Kiªn quyÕt chèng thãi nÓ nang vµ che giÊu, chèng thãi "tr−íc mÆt th× nÓ, kÓ lÓ sau l−ng". Phª b×nh th× ph¶i râ rµng, thiÕt thùc, ngay th¼ng, thµnh thËt - môc ®Ých lµ cèt söa ch÷a, chø kh«ng ph¶i ®Ó c«ng kÝch, cèt gióp nhau tiÕn bé, chø kh«ng ph¶i lµm cho ®ång chÝ khã chÞu, n¶n lßng.

3. Ph¶i kiªn quyÕt thùc hµnh kû luËt, tøc lµ ç nh©n ph¶i tuyÖt ®èi phôc tïng tæ chøc, sè Ýt ph¶i phôc tïng sè nhiÒu, cÊp d−íi ph¶i phôc tïng cÊp trªn, ®Þa ph−¬ng ph¶i phôc tïng trung −¬ng.

4. Ph¶i ®ßi hái mçi ®¶ng viªn, tr−íc hÕt lµ mçi çn bé, ph¶i thËt thµ tù phª b×nh, tù söa ch÷a nh÷ng khuyÕt ®iÓm cña m×nh. §Æt lîi Ých cña §¶ng, cña d©n téc lªn trªn hÕt. Kiªn quyÕt chèng bÖnh tù m·n tù tóc, tù t− tù lîi, kiªu ng¹o, ba hoa. Ph¶i thùc hµnh khÈu hiÖu: "ChÝ c«ng v« t−; cÇn, kiÖm, liªm, chÝnh!".

309

IV VÊN §Ò ÇN Bé

1. HuÊn luyÖn çn bé

Çn bé lµ nh÷ng ng−êi ®em chÝnh s¸ch cña §¶ng, cña ChÝnh

phñ gi¶i thÝch cho d©n chóng hiÓu râ vµ thi hµnh. §ång thêi ®em

t×nh h×nh cña d©n chóng b¸o ço cho §¶ng, cho ChÝnh phñ hiÓu râ,

®Ó ®Æt chÝnh s¸ch cho ®óng.

V× vËy, çn bé lµ çi gèc cña mäi c«ng viÖc.

V× vËy, huÊn luyÖn çn bé lµ c«ng viÖc gèc cña §¶ng.

§¶ng cã më nh÷ng líp huÊn luyÖn çn bé. Nh−ng ®¹i ®a sè çn bé, hoÆc bËn c«ng viÖc, hoÆc xa x«i qu¸, ch−a ®−îc huÊn luyÖn. §èi

víi nh÷ng çn bé ®ã, §¶ng cÇn ph¶i t×m çch huÊn luyÖn hä (hoÆc

më líp ë ®Þa ph−¬ng, hoÆc göi s¸ch vë cho hä nghiªn cøu, v.v.).

KhuyÕt ®iÓm trong sù huÊn luyÖn - §· cã n¬i më líp huÊn

luyÖn, thÕ rÊt tèt. Song nh÷ng líp Êy cßn nhiÒu khuyÕt ®iÓm. ThÝ

dô: huÊn luyÖn cho çn bé trong çc c¬ quan hµnh chÝnh mµ kh«ng

®ông ®Õn c«ng viÖc hµnh chÝnh.

Cßn d¹y chÝnh trÞ th× mªnh m«ng mµ kh«ng thiÕt thùc, häc råi

kh«ng dïng ®−îc.

PhÇn ®«ng çn bé lµ c«ng nh©n vµ n«ng d©n, v¨n ho¸ rÊt kÐm.

§¶ng ch−a t×m ®ñ çch ®Ó n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸ cña hä.

HuÊn luyÖn lý luËn cho nh÷ng çn bé cao cÊp, ®Õn nay hoÆc

ch−a lµm, hoÆc lµm kh«ng ®óng, lý luËn vµ thùc tÕ kh«ng ¨n khíp

víi nhau, d¹y theo çch häc thuéc lßng.

§ã lµ nh÷ng ®iÒu §¶ng nªn söa ch÷a ngay, theo çch sau ®©y:

a) HuÊn luyÖn nghÒ nghiÖp

Ph¶i thùc hµnh khÈu hiÖu: lµm viÖc g× häc viÖc Êy.

V« luËn ë qu©n sù, chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, tæ chøc,


tuyªn truyÒn, c«ng an, v.v., çn bé ë m«n nµo ph¶i häc cho th¹o

c«ng viÖc ë trong m«n Êy.

Nh÷ng c¬ quan l·nh ®¹o vµ nh÷ng ng−êi phô tr¸ch ph¶i cã kÕ

ho¹ch d¹y cho çn bé trong m«n cña m×nh, do çc cÊp §¶ng gióp

vµo. Çch häc tËp gåm cã n¨m m«n:

1. §iÒu tra: t×nh h×nh cã quan hÖ víi c«ng t¸c cña m×nh. ThÝ

dô: m«n qu©n sù, th× ®iÒu tra, ph©n t¸ch, nghiªn cøu râ rµng t×nh

h×nh cña ®Þch, cña b¹n, cña ta, chän nh÷ng ®iÓm chÝnh lµm tµi liÖu

huÊn luyÖn cho çn bé.

2. Nghiªn cøu: nh÷ng chÝnh s¸ch, chØ thÞ, nghÞ quyÕt. ThÝ dô: Çn bé vÒ m«n tµi chÝnh, ph¶i hiÓu râ chÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ

nh÷ng nghÞ quyÕt vÒ tµi chÝnh cña ChÝnh phñ.

3. Kinh nghiÖm: ThÝ dô: Ban tuyªn truyÒn th× gom gãp tÊt c¶

nh÷ng kinh nghiÖm thµnh c«ng hoÆc thÊt b¹i trong c«ng viÖc

tuyªn truyÒn, chÐp thµnh tµi liÖu huÊn luyÖn, cho çn bé tuyªn

truyÒn häc.

4. LÞch sö: ThÝ dô: m«n kinh tÕ th× ®em nh÷ng sù thay ®æi

trong nÒn kinh tÕ cña n−íc ta trong thêi kú gÇn ®©y lµm tµi liÖu

huÊn luyÖn.

5. Khoa häc: ThÝ dô: çc çn bé qu©n sù th× ph¶i nghiªn cøu

khoa häc qu©n sù, çn bé y tÕ ph¶i nghiªn cøu y häc. Çn bé m«n

nµo th× nghiªn cøu lý luËn cña m«n Êy.

Çc c¬ quan l·nh ®¹o cña mçi m«n ph¶i gom gãp tµi liÖu, s¾p

xÕp çch d¹y vµ häc, kiÓm tra kÕt qu¶, sao cho çn bé trong m«n

m×nh dÇn dÇn ®i ®Õn th¹o c«ng viÖc.

b) HuÊn luyÖn chÝnh trÞ

Cã hai thø: thêi sù vµ chÝnh s¸ch.

Çch huÊn luyÖn thêi sù lµ khuyªn g¾ng vµ ®èc thóc çc çn

bé xem b¸o, th¶o luËn vµ gi¶i thÝch nh÷ng vÊn ®Ò quan träng, vµ

®Þnh kú khai héi çn bé, b¸o ço thêi sù.

HuÊn luyÖn chÝnh s¸ch lµ ®èc thóc çc çn bé nghiªn cøu vµ

söa ®æi lèi lµm viÖc - IV. VÊn ®Ò çn bé 311

th¶o luËn nh÷ng nghÞ quyÕt, nh÷ng ch−¬ng tr×nh, nh÷ng tuyªn

ng«n cña §¶ng, cña ChÝnh phñ.

HuÊn luyÖn chÝnh trÞ, m«n nµo còng ph¶i cã. Nh−ng ph¶i tuú

theo mçi m«n mµ ®Þnh nhiÒu hay Ýt. ThÝ dô: çn bé chuyªn m«n vÒ

y tÕ, vÒ v¨n nghÖ, v.v., th× Ýt h¬n. Çn bé vÒ tuyªn truyÒn, tæ chøc,

v.v., th× ph¶i nghiªn cøu chÝnh trÞ nhiÒu h¬n.

c) HuÊn luyÖn v¨n ho¸

Víi nh÷ng çn bé cßn kÐm v¨n ho¸, th× viÖc huÊn luyÖn nµy

rÊt träng yÕu. Tr−íc hÕt ph¶i d¹y cho hä nh÷ng th−êng thøc: lÞch

sö, ®Þa d−, lµm tÝnh, khoa häc tù nhiªn, x· héi, chÝnh trÞ, çch viÕt

b¸o ço, nghÜa vô vµ quyÒn lîi ng−êi c«ng d©n.

Çc bµi häc do mét ban phô tr¸ch s¾p xÕp.

Líp häc do mét hoÆc vµi ba c¬ quan tæ chøc víi nhau.

Nh÷ng líp ®ã cÇn ph¶i cã gi¸o viªn lu«n lu«n phô tr¸ch vµ gi¸o

viªn ngoµi gióp viÖc.

Çc çn bé cã thÓ thay phiªn nhau mµ ®i häc.

CÇn ph¶i −u ®·i çc gi¸o viªn vµ khen th−ëng nh÷ng líp tæ

chøc tèt.

Nh÷ng çn bé häc trong nh÷ng líp nµy, ph¶i theo tr×nh ®é v¨n

ho¸ cao hay thÊp mµ ®Æt líp, chø kh«ng theo cÊp bËc çn bé cao

hay thÊp.

d) HuÊn luyÖn lý luËn

Nh÷ng çn bé cao cÊp vµ trung cÊp mµ cã søc nghiªn cøu lý

luËn (tr×nh ®é v¨n ho¸ kh¸, ham nghiªn cøu), th× ngoµi viÖc häc

tËp chÝnh trÞ vµ nghÒ nghiÖp ®Òu cÇn häc thªm lý luËn.

HuÊn luyÖn lý luËn cã hai çch:

Mét çch lµ chØ ®em lý luËn kh« khan nhÐt cho ®Çy ãc hä. Råi

bµy cho hä viÕt nh÷ng ch−¬ng tr×nh, nh÷ng hiÖu triÖu rÊt kªu.

Nh−ng ®èi víi viÖc thùc tÕ, tuyªn truyÒn, vËn ®éng, tæ chøc, kinh

nghiÖm chØ nãi qua loa mµ th«i. ThÕ lµ lý luËn su«ng, v« Ých.

Mét çch lµ trong lóc häc lý luËn, ph¶i nghiªn cøu c«ng viÖc


thùc tÕ, kinh nghiÖm thùc tÕ. Lóc häc råi, hä cã thÓ tù m×nh t×m ra

ph−¬ng h−íng chÝnh trÞ cã thÓ lµm nh÷ng c«ng viÖc thùc tÕ, cã thÓ

trë nªn ng−êi tæ chøc vµ l·nh ®¹o. ThÕ lµ lý luËn thiÕt thùc, cã Ých.

Lý luËn do kinh nghiÖm çch m¹ng ë çc n−íc vµ trong n−íc ta, do kinh nghiÖm tõ tr−íc vµ kinh nghiÖm hiÖn nay gom gãp ph©n tÝch vµ kÕt luËn nh÷ng kinh nghiÖm ®ã thµnh ra lý luËn.

Nh−ng ph¶i biÕt khÐo lîi dông kinh nghiÖm. NÕu thÊy ng−êi ta lµm thÕ nµo m×nh còng mét mùc b¾t ch−íc lµm theo thÕ Êy. ThÝ dô: nghe ng−êi ta nãi giai cÊp ®Êu tranh, m×nh còng ra khÈu hiÖu giai cÊp ®Êu tranh, mµ kh«ng xÐt hoµn c¶nh n−íc m×nh nh− thÕ nµo ®Ó lµm cho ®óng.

Tr¸i l¹i, kinh nghiÖm çc n−íc vµ ë n−íc ta ®Òu nãi: Ph¶i gÇn gôi d©n chóng, vµo s©u trong d©n chóng. §iÒu nµy rÊt ®óng. Ta ph¶i kiªn quyÕt thùc hµnh theo kinh nghiÖm ®ã.

Kinh nghiÖm çc n−íc vµ ë n−íc ta nãi: Ph¶i kiªn quyÕt chèng bÖnh chñ quan, bÖnh hÑp hßi, bÖnh ba hoa. Ta còng ph¶i kiªn quyÕt chèng nh÷ng bÖnh ®ã v× nhËn thÊy ta th−êng m¾c ph¶i vµ çc bÖnh nµy rÊt cã h¹i cho c«ng t¸c, rÊt h¹i cho §¶ng.

Häc tËp - Khu«n khæ häc tËp, chia ra khoa häc chÝnh trÞ, khoa häc kinh tÕ, khoa häc lÞch sö, v.v., mµ häc dÇn dÇn.

Häc tËp th× theo nguyªn t¾c: kinh nghiÖm vµ thùc tÕ ph¶i ®i

cïng nhau. ThÝ dô: khoa häc chÝnh trÞ dïng s¸ch vë, bµi b¸o bµn vÒ

chiÕn l−îc, chiÕn thuËt lµm tµi liÖu lý luËn; lÊy lÞch sö vµ kinh

nghiÖm tranh ®Êu cña §¶ng lµm tµi liÖu thùc tÕ.

Khoa häc kinh tÕ lÊy "kinh tÕ chÝnh trÞ häc" lµm tµi liÖu lý

luËn, lÊy lÞch sö kinh tÕ cña n−íc ta gÇn 100 n¨m nay lµm tµi liÖu

thùc tÕ.

Çc m«n kh¸c còng thÕ.

Çch häc tËp: Tæ chøc tõng ban cao cÊp hoÆc trung cÊp. LÊy tù

häc lµm cèt. Do th¶o luËn vµ chØ ®¹o gióp vµo.

- S¾p xÕp thêi gian vµ bµi häc cho nh÷ng líp ®ã, ph¶i cho khÐo,

ph¶i cã m¹ch l¹c víi nhau, mµ kh«ng xung ®ét víi nhau.


- V« luËn c«ng t¸c m«n nµo, líp huÊn luyÖn nµo, ®Òu ph¶i

tuyÖt ®èi chèng bÖnh chñ quan, bÖnh hÑp hßi, bÖnh ba hoa. Çc tµi

liÖu huÊn luyÖn ph¶i do c¬ quan l·nh ®¹o xÐt kü.

- Çch huÊn luyÖn nµy lµ huÊn luyÖn l©u dµi. Cho nªn nguyªn

t¾c lµ: ®Ó ph¸t triÓn nghÒ nghiÖp mµ kh«ng trë ng¹i ®Õn nghÒ

nghiÖp vµ søc khoÎ cña çn bé. ë çc c¬ quan, mçi ngµy Ýt nhÊt

ph¶i häc tËp mét tiÕng ®ång hå. Nh÷ng n¬i v× hoµn c¶nh kh¸ng

chiÕn ®Æc biÖt, thêi giê dµi hay ng¾n, tuú theo ®iÒu kiÖn mµ ®Þnh.

Nh÷ng giê häc tËp ®Òu tÝnh nh− nh÷ng giê lµm viÖc. Khi cÊt nh¾c

çn bé, ph¶i xem kÕt qu¶ häc tËp còng nh− kÕt qu¶ c«ng t¸c kh¸c mµ ®Þnh.

- Çch kiÓm tra, thi kh¶o, th−ëng ph¹t nh÷ng líp ®ã, do Trung

−¬ng ®Þnh.

- Çc c¬ quan cÇn ph¶i rÊt chó ý ®Õn viÖc huÊn luyÖn çn bé.

Ph¶i lùa chän rÊt cÈn thËn nh÷ng nh©n viªn phô tr¸ch viÖc huÊn

luyÖn ®ã. Nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o cÇn ph¶i tham gia viÖc d¹y.

Kh«ng nªn bñn xØn vÒ çc kho¶n chi tiªu trong viÖc huÊn luyÖn.

2. D¹y çn bé vµ dïng çn bé

C«ng viÖc thµnh c«ng hoÆc thÊt b¹i ®Òu do çn bé tèt hay kÐm. V× vËy, §¶ng ph¶i nu«i d¹y çn bé, nh− ng−êi lµm v−ên vun

trång nh÷ng c©y cèi quý b¸u. Ph¶i träng nh©n tµi, träng çn bé,

träng mçi mét ng−êi cã Ých cho c«ng viÖc chung cña chóng ta.

§¶ng ta lµ mét ®oµn thÓ ®Êu tranh. Trong cuéc tranh ®Êu

th−êng hao tæn mét sè çn bé quý b¸u. V× vËy, chóng ta cµng ph¶i

quý çn bé, ph¶i bæ sung çn bé, ph¶i gi÷ g×n çn bé cò vµ ®µo t¹o

çn bé míi. MÆt trËn d©n téc ngµy cµng réng, n¶y në ra hµng ngµn

hµng v¹n ng−êi h¨ng h¸i, tham gia vµo §¶ng ta. Hä h¨ng h¸i

nh−ng lý luËn cßn thiÕu, kinh nghiÖm cßn Ýt. Trong c«ng t¸c, hä

th−êng gÆp nh÷ng vÊn ®Ò to t¸t, hä ph¶i tù gi¶i quyÕt. V× vËy chóng ta cÇn ph¶i ®Æc biÖt chó ý s¨n sãc nh÷ng çn bé ®ã.

V× vËy, vÊn ®Ò çn bé lµ mét vÊn ®Ò rÊt träng yÕu, rÊt cÇn kÝp.


§èi víi vÊn ®Ò ®ã, §¶ng ph¶i lµm thÕ nµo? 1. Ph¶i biÕt râ çn bé - Tõ tr−íc ®Õn nay, §¶ng ta ch−a thùc

hµnh çch th−êng xem xÐt çn bé. §ã lµ mét khuyÕt ®iÓm to. Kinh nghiÖm cho ta biÕt: mçi lÇn xem xÐt l¹i nh©n tµi, mét mÆt th× t×m thÊy nh÷ng nh©n tµi míi, mét mÆt kh¸c th× nh÷ng ng−êi hñ ho¸ còng lßi ra.

2. Ph¶i cÊt nh¾c çn bé mét çch cho ®óng CÊt nh¾c çn bé lµ mét c«ng t¸c cÇn kÝp. Khi cÊt nh¾c mét çn bé, cÇn ph¶i xÐt râ ng−êi ®ã cã gÇn gôi

quÇn chóng, cã ®−îc quÇn chóng tin cËy vµ mÕn phôc kh«ng. L¹i ph¶i xem ng−êi Êy xøng víi viÖc g×. NÕu ng−êi cã tµi mµ dïng kh«ng ®óng tµi cña hä, còng kh«ng ®−îc viÖc.

NÕu cÊt nh¾c kh«ng cÈn thËn, kh«ng khái ®em ng−êi b« l« ba la, chØ nãi mµ kh«ng biÕt lµm, vµo nh÷ng ®Þa vÞ l·nh ®¹o. Nh− thÕ rÊt cã h¹i.

3. Ph¶i khÐo dïng çn bé - Kh«ng cã ai çi g× còng tèt, çi g× còng hay. V× vËy, chóng ta ph¶i khÐo dïng ng−êi, söa ch÷a nh÷ng khuyÕt ®iÓm cho hä, gióp ®ì −u ®iÓm cña hä. Th−êng chóng ta kh«ng biÕt tuú tµi mµ dïng ng−êi. ThÝ dô: thî rÌn th× b¶o ®i ®ãng tñ, thî méc th× b¶o ®i rÌn dao. Thµnh thö hai ng−êi ®Òu lóng tóng. NÕu biÕt tuú tµi mµ dïng ng−êi, th× hai ng−êi ®Òu thµnh c«ng.

4. Ph¶i ph©n phèi çn bé cho ®óng - ThÝ dô: trong mét n¬i quan träng ë mét thµnh thÞ to th× ph¶i ph¸i nh÷ng çn bé cã quan hÖ kh¨ng khÝt víi quÇn chóng. Hä lµ ng−êi trong quÇn chóng mµ ra, cã s¸ng kiÕn, tinh thÇn, ch¾c ch¾n, chÝ khÝ v÷ng vµng. Ph¶i dïng ng−êi ®óng chç, ®óng viÖc.

5. Ph¶i gióp çn bé cho ®óng - Ph¶i lu«n lu«n dïng lßng th©n ¸i mµ gióp ®ì, l·nh ®¹o çn bé. Gióp hä söa ch÷a nh÷ng chç sai lÇm. Khen ngîi hä lóc hä lµm ®−îc viÖc. Vµ ph¶i lu«n lu«n kiÓm so¸t çn bé.

6. Ph¶i gi÷ g×n çn bé - T¹i nh÷ng n¬i ph¶i c«ng t¸c bÝ mËt khi cÇn th× ph¶i ph¸i çn bé míi thÕ cho çn bé cò, vµ ph¸i çn bé cò ®i n¬i kh¸c.


Ph¶i t×m mäi çch ®Ó gi÷ bÝ mËt cho çn bé.

3. Lùa chän çn bé

a) Nh÷ng ng−êi ®· tá ra rÊt trung thµnh vµ h¨ng h¸i trong

c«ng viÖc, trong lóc ®Êu tranh.

b) Nh÷ng ng−êi liªn l¹c mËt thiÕt víi d©n chóng, hiÓu biÕt d©n

chóng. Lu«n lu«n chó ý ®Õn lîi Ých cña d©n chóng. Nh− thÕ, th×

d©n chóng míi tin cËy çn bé vµ nhËn çn bé ®ã lµ ng−êi l·nh ®¹o

cña hä.

c) Nh÷ng ng−êi cã thÓ phô tr¸ch gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò, trong

nh÷ng hoµn c¶nh khã kh¨n.

Ai sî phô tr¸ch vµ kh«ng cã s¸ng kiÕn th× kh«ng ph¶i ng−êi

l·nh ®¹o.

Ng−êi l·nh ®¹o ®óng ®¾n cÇn ph¶i: Khi thÊt b¹i kh«ng hoang

mang, khi th¾ng lîi kh«ng kiªu ng¹o. Khi thi hµnh çc nghÞ quyÕt

kiªn quyÕt, gan gãc kh«ng sî khã kh¨n.

d) Nh÷ng ng−êi lu«n lu«n gi÷ ®óng kû luËt.

§ã lµ nh÷ng khu«n khæ ®Ó lùa chän çn bé, chóng ta ph¶i theo

cho ®óng.

Trong §¶ng ta, cã nh÷ng n¬i th−êng dïng nh÷ng ng−êi v¨n

hay nãi khÐo, nh−ng kh«ng lµm ®−îc viÖc, kh«ng ra tranh ®Êu. Mµ

nh÷ng ®ång chÝ viÕt kh«ng hay nãi kh«ng th¹o nh−ng rÊt trung

thµnh, h¨ng h¸i, rÊt gÇn gôi quÇn chóng, th× bÞ d×m xuèng. Chóng

ta ph¶i söa ch÷a ngay nh÷ng ®iÓm ®ã.

§· lùa chän ®óng çn bé cßn cÇn ph¶i d¹y b¶o lý luËn cho çn bé. ChØ thùc hµnh mµ kh«ng cã lý luËn còng nh− cã mét m¾t s¸ng, mét m¾t mï.

4. Çch ®èi víi çn bé

Phong trµo gi¶i phãng s«i næi, n¶y në ra rÊt nhiÒu nh©n tµi

ngoµi §¶ng. Chóng ta kh«ng ®−îc bá r¬i hä, xa çch hä. Chóng ta

ph¶i thËt thµ ®oµn kÕt víi hä, n©ng ®ì hä. Ph¶i th©n thiÕt víi hä,


gÇn gôi hä, ®em tµi n¨ng cña hä gióp Ých vµo c«ng cuéc kh¸ng

chiÕn cøu n−íc.

Chóng ta ph¶i tÈy s¹ch çc bÖnh kiªu ng¹o, bÖnh hÑp hßi,

bÖnh bao biÖn.

Tãm l¹i, ®èi víi çn bé cã n¨m çch:

a) ChØ ®¹o - Th¶ cho hä lµm, th¶ cho hä phô tr¸ch, dï sai lÇm

chót Ýt còng kh«ng sî.

Nh−ng ph¶i lu«n lu«n tuú theo hoµn c¶nh mµ bµy vÏ cho hä vÒ

ph−¬ng h−íng c«ng t¸c, çch thøc c«ng t¸c, ®Ó cho hä ph¸t triÓn

n¨ng lùc vµ s¸ng kiÕn cña hä, ®óng víi ®−êng lèi cña §¶ng.

b) N©ng cao - Lu«n lu«n t×m çch cho hä häc thªm lý luËn vµ

çch lµm viÖc, lµm cho t− t−ëng, n¨ng lùc cña hä ngµy cµng tiÕn bé.

c) KiÓm tra - Kh«ng ph¶i ngµy nµo còng kiÓm tra. Nh−ng

th−êng th−êng kiÓm tra ®Ó gióp hä rót kinh nghiÖm, söa ch÷a

khuyÕt ®iÓm, ph¸t triÓn −u ®iÓm.

Giao c«ng viÖc mµ kh«ng kiÓm tra, ®Õn lóc thÊt b¹i míi chó ý

®Õn. ThÕ lµ kh«ng biÕt yªu dÊu çn bé.

d) C¶i t¹o - Khi hä sai lÇm th× dïng çch "thuyÕt phôc" gióp

cho hä söa ch÷a.

Kh«ng ph¶i mét sai lÇm to lín, mµ ®· véi cho hä lµ "c¬ héi chñ

nghÜa", ®· "c¶nh ço", ®· "t¹m khai trõ". Nh÷ng çch qu¸ ®¸ng

nh− thÕ ®Òu kh«ng ®óng.

®) Gióp ®ì - Ph¶i cho hä ®iÒu kiÖn sinh sèng ®Çy ®ñ mµ lµm

viÖc. Khi hä ®au èm, ph¶i cã thuèc thang. Tuú theo hoµn c¶nh mµ

gióp hä gi¶i quyÕt vÊn ®Ò gia ®×nh. Nh÷ng ®iÒu ®ã rÊt quan hÖ víi

tinh thÇn cña çn bé, vµ sù th©n ¸i ®oµn kÕt trong §¶ng.

5. MÊy ®iÓm lín trong chÝnh s¸ch çn bé

§¶ng ta gåm cã hµng triÖu ng−êi, hµng v¹n çn bé. Trong ®ã, sÜ,

c«ng, n«ng, th−¬ng, binh ®Òu cã. Tõng líp x· héi kh¸c nhau, tr×nh

®é, v¨n ho¸ kh¸c nhau; tÝnh t×nh ç nh©n còng kh«ng gièng hÖt.


Sao cho ®èi ®·i ®óng víi mäi ng−êi? §ã lµ mét vÊn ®Ò rÊt träng

yÕu. V× vËy, chóng ta cÇn ph¶i chó ý mÊy viÖc d−íi ®©y:

HiÓu biÕt çn bé,

KhÐo dïng çn bé,

CÊt nh¾c çn bé,

Th−¬ng yªu çn bé,

Phª b×nh çn bé.

a) HiÓu biÕt çn bé - BiÕt ng−êi, cè nhiªn lµ khã. Tù biÕt m×nh,

còng kh«ng ph¶i lµ dÔ.

§· kh«ng tù biÕt m×nh th× khã mµ biÕt ng−êi, v× vËy muèn biÕt ®óng sù ph¶i tr¸i ë ng−êi ta, th× tr−íc ph¶i biÕt ®óng sù ph¶i tr¸i

cña m×nh. NÕu kh«ng biÕt sù ph¶i tr¸i ë m×nh, th× ch¾c kh«ng thÓ

nhËn râ ng−êi çn bé tèt hay xÊu. Ng−êi ta th−êng ph¹m nh÷ng

chøng bÖnh sau nµy:

1. Tù cao tù ®¹i,

2. ¦a ng−êi ta nÞnh m×nh,

3. Do lßng yªu, ghÐt cña m×nh mµ ®èi víi ng−êi,

4. §em mét çi khu«n khæ nhÊt ®Þnh, chËt hÑp mµ l¾p vµo tÊt

c¶ mäi ng−êi kh¸c nhau.

Ph¹m mét trong bèn bÖnh ®ã th× còng nh− m¾t ®· mang kÝnh cã mµu, kh«ng bao giê thÊu râ çi mÆt thËt cña nh÷ng çi

m×nh tr«ng.

Muèn biÕt râ çn bé, muèn ®èi ®·i mét çch ®óng ®¾n çc h¹ng

ng−êi, tr−íc hÕt ph¶i söa nh÷ng khuyÕt ®iÓm cña m×nh. M×nh

cµng Ýt khuyÕt ®iÓm th× çch xem xÐt çn bé cµng ®óng.

Trong thÕ giíi, çi g× còng biÕn ho¸. T− t−ëng cña ng−êi còng

biÕn ho¸. V× vËy çch xem xÐt çn bé, quyÕt kh«ng nªn chÊp nhÊt,

v× nã còng ph¶i biÕn ho¸. ThÝ dô: cã ng−êi khi tr−íc theo çch

m¹ng mµ nay l¹i ph¶n çch m¹ng. Cã ng−êi khi tr−íc kh«ng çch

m¹ng mµ nay l¹i tham gia çch m¹ng. ThËm chÝ cã ng−êi nay ®ang theo çch m¹ng, nh−ng sau nµy cã thÓ ph¶n çch m¹ng.

Mét ng−êi çn bé khi tr−íc cã sai lÇm, kh«ng ph¶i v× thÕ mµ


sai lÇm m·i. Còng cã çn bé ®Õn nay ch−a bÞ sai lÇm, nh−ng ch¾c

g× sau nµy kh«ng ph¹m sai lÇm? Qu¸ khø, hiÖn t¹i vµ t−¬ng lai

cña mäi ng−êi kh«ng ph¶i lu«n gièng nhau.

Xem xÐt çn bé, kh«ng chØ xem ngoµi mÆt mµ cßn ph¶i xem

tÝnh chÊt cña hä. Kh«ng chØ xem mét viÖc, mét lóc mµ ph¶i xem

toµn c¶ lÞch sö, toµn c¶ c«ng viÖc cña hä. Cã ng−êi lóc phong trµo

çch m¹ng cao, hä vµo §¶ng, hä lµm viÖc rÊt h¨ng. Nh−ng lóc

phong trµo h¬i khã kh¨n th× ®©m ra hoang mang. Lóc gÆp sù nguy

hiÓm thËm chÝ ho¸ ph¶n çch m¹ng, lµm mËt th¸m. Muèn lµm

mËt th¸m ®−îc viÖc, th× nã l¹i c«ng t¸c h¨ng h¬n ai hÕt. NÕu ta kh«ng xem xÐt râ rµng, th× lÇm nã lµ çn bé tèt.

V× vËy, nhËn xÐt çn bé kh«ng nªn chØ xÐt ngoµi mÆt, chØ xÐt

mét lóc, mét viÖc, mµ ph¶i xÐt kü c¶ toµn bé c«ng viÖc cña çn bé.

Ai mµ hay khoe c«ng viÖc, hay a dua, t×m viÖc nhá mµ lµm,

tr−íc mÆt th× theo mÖnh lÖnh, sau l−ng th× tr¸i mÖnh lÖnh, hay

c«ng kÝch ng−êi kh¸c, hay tù t©ng bèc m×nh, nh÷ng ng−êi nh− thÕ,

tuy hä lµm ®−îc viÖc, còng kh«ng ph¶i çn bé tèt.

Ai cø c¾m ®Çu lµm viÖc, kh«ng ham khoe khoang, ¨n nãi ngay

th¼ng, kh«ng che giÊu khuyÕt ®iÓm cña m×nh, kh«ng ham viÖc dÔ,

tr¸nh viÖc khã, bao giê còng kiªn quyÕt lµm theo mÖnh lÖnh cña §¶ng, v« luËn hoµn c¶nh thÕ nµo, lßng hä còng kh«ng thay ®æi,

nh÷ng ng−êi nh− thÕ, dï c«ng t¸c kÐm mét chót còng lµ çn bé tèt.

Ng−êi ë ®êi, ai còng cã chç tèt vµ chç xÊu. Ta ph¶i khÐo n©ng cao

chç tèt, khÐo söa ch÷a chç xÊu cho hä.

b) KhÐo dïng çn bé - Lóc dïng çn bé, nhiÒu ng−êi ph¹m vµo

nh÷ng chøng bÖnh sau ®©y:

1. Ham dïng ng−êi bµ con, anh em quen biÕt, bÇu b¹n, cho hä

lµ ch¾c ch¾n h¬n ng−êi ngoµi.

2. Ham dïng nh÷ng kÎ khÐo nÞnh hãt m×nh, mµ ch¸n ghÐt

nh÷ng ng−êi chÝnh trùc. 3. Ham dïng nh÷ng ng−êi tÝnh t×nh hîp víi m×nh, mµ tr¸nh

nh÷ng ng−êi tÝnh t×nh kh«ng hîp víi m×nh.


V× nh÷ng bÖnh ®ã, kÕt qu¶ nh÷ng ng−êi kia ®· lµm bËy, m×nh

còng cø bao dung, che chë, b¶o hé, khiÕn cho chóng cµng ngµy

cµng h− háng. §èi víi nh÷ng ng−êi chÝnh trùc th× bíi l«ng t×m vÕt

®Ó tr¶ thï. Nh− thÕ, cè nhiªn lµ háng c¶ c«ng viÖc cña §¶ng, háng

c¶ danh gi¸ cña ng−êi l·nh ®¹o.

ThÕ nµo lµ dïng çn bé ®óng?

- M×nh ph¶i cã ®é l−îng vÜ ®¹i th× míi cã thÓ ®èi víi çn bé mét

çch chÝ c«ng v« t−, kh«ng cã thµnh kiÕn, khiÕn cho çn bé khái bÞ

bá r¬i.

- Ph¶i cã tinh thÇn réng r·i, míi cã thÓ gÇn gôi nh÷ng ng−êi m×nh kh«ng −a.

- Ph¶i cã tÝnh chÞu khã d¹y b¶o, míi cã thÓ n©ng ®ì nh÷ng

®ång chÝ cßn kÐm, gióp cho hä tiÕn bé.

- Ph¶i s¸ng suèt, míi khái bÞ bän vu v¬ bao v©y, mµ çch xa

çn bé tèt.

- Ph¶i cã th¸i ®é vui vÎ, th©n mËt, çc ®ång chÝ míi vui lßng

gÇn gôi m×nh.

Môc ®Ých khÐo dïng çn bé, cèt ®Ó thùc hµnh ®Çy ®ñ chÝnh

s¸ch cña §¶ng vµ ChÝnh phñ. NÕu çn bé cã ý hoang mang, sî

h·i, buån rÇu, uÊt øc, hoÆc c«ng t¸c kh«ng hîp, ch¾c kh«ng thµnh c«ng ®−îc.

V× vËy, muèn çn bé lµm ®−îc viÖc, ph¶i khiÕn cho hä yªn t©m

lµm viÖc, vui thó lµm viÖc. Muèn nh− thÕ, ph¶i thùc hµnh nh÷ng

®iÓm nµy:

1. KhiÕn cho çn bé c¶ gan nãi, c¶ gan ®Ò ra ý kiÕn. Ng−êi l·nh

®¹o muèn biÕt râ −u ®iÓm vµ khuyÕt ®iÓm cña m×nh, muèn biÕt

c«ng t¸c cña m×nh tèt hay xÊu, kh«ng g× b»ng khuyªn çn bé m×nh

m¹nh b¹o ®Ò ra ý kiÕn vµ phª b×nh. Nh− thÕ, ch¼ng nh÷ng kh«ng

ph¹m g× ®Õn uy tÝn cña ng−êi l·nh ®¹o mµ l¹i tá ra d©n chñ thËt

thµ trong §¶ng. NÕu çn bé kh«ng nãi n¨ng, kh«ng ®Ò ý kiÕn, kh«ng phª

b×nh, thËm chÝ l¹i t©ng bèc m×nh, thÕ lµ mét hiÖn t−îng rÊt xÊu.


V× kh«ng ph¶i hä kh«ng cã g× nãi, nh−ng v× hä kh«ng d¸m nãi, hä

sî. ThÕ lµ mÊt hÕt d©n chñ trong §¶ng. ThÕ lµ néi bé cña §¶ng ©m

u, çn bé trë nªn nh÷ng çi m¸y, trong lßng uÊt øc, kh«ng d¸m nãi

ra, do uÊt øc mµ ho¸ ra o¸n ghÐt, ch¸n n¶n.

Nh− thÕ mµ muèn çn bé c«ng t¸c cho giái th× sao ®−îc?

2. KhiÕn cho çn bé cã gan phô tr¸ch, cã gan lµm viÖc. Cè

nhiªn viÖc hay hay dë, mét phÇn do çn bé ®ñ n¨ng lùc hay kh«ng.

Nh−ng mét phÇn còng do çch l·nh ®¹o ®óng hay kh«ng. N¨ng lùc

cña ng−êi kh«ng ph¶i hoµn toµn do tù nhiªn mµ cã mµ mét phÇn

lín do c«ng t¸c, do tËp luyÖn mµ cã. L·nh ®¹o khÐo, tµi nhá cã thÓ ho¸ ra tµi to. L·nh ®¹o kh«ng khÐo, tµi to còng ho¸ ra tµi nhá.

Khi giao c«ng t¸c cho çn bé cÇn ph¶i chØ ®¹o râ rµng, s¾p

®Æt ®Çy ®ñ. V¹ch râ nh÷ng ®iÓm chÝnh, vµ nh÷ng khã kh¨n cã

thÓ x¶y ra. Nh÷ng vÊn ®Ò ®· quyÕt ®Þnh råi, th¶ cho hä lµm,

khuyªn g¾ng hä cø c¶ gan mµ lµm. Còng nh− trong qu©n ®éi,

khi chiÕn l−îc chiÕn thuËt vµ nhiÖm vô ®· quyÕt ®Þnh råi, vÞ

Tæng t− lÖnh kh«ng cÇn nhóng vµo nh÷ng vÊn ®Ò lÆt vÆt. Ph¶i

®Ó cho çc cÊp chØ huy cã quyÒn "tuú c¬ øng biÕn", míi cã thÓ

ph¸t triÓn tµi n¨ng cña hä. ViÖc g× cÊp trªn còng nhóng vµo, çn

bé còng nh− mét çi m¸y, viÖc g× còng chê mÖnh lÖnh, sinh ra û l¹i, mÊt hÕt s¸ng kiÕn.

Tr−íc khi trao c«ng t¸c, cÇn ph¶i bµn kü víi çn bé. NÕu hä

g¸nh kh«ng næi, chí miÔn c−ìng trao viÖc ®ã cho hä. Khi ®· trao

cho hä ph¶i hoµn toµn tin hä. Kh«ng nªn sím ra lÖnh nµy, tr−a ®æi

lÖnh kh¸c.

NÕu kh«ng tin çn bé, sî hä lµm kh«ng ®−îc, råi viÖc g× m×nh

còng nhóng vµo. KÕt qu¶ thµnh chøng bao biÖn, c«ng viÖc vÉn

kh«ng xong. Çn bé th× v¬ vÈn c¶ ngµy, buån rÇu, n¶n chÝ.

Ph¶i ®µo t¹o mét mí çn bé phô tr¸ch, cã gan lµm viÖc, ham

lµm viÖc. Cã thÕ §¶ng míi thµnh c«ng. NÕu ®µo t¹o mét mí çn bé nh¸t gan, dÔ b¶o "®Ëp ®i, hß ®øng",

kh«ng d¸m phô tr¸ch. Nh− thÕ lµ mét viÖc thÊt b¹i cho §¶ng.


3. Kh«ng nªn tù t«n, tù ®¹i, mµ ph¶i nghe, ph¶i hái ý kiÕn cña

cÊp d−íi.

NÕu ý kiÕn çc ®ång chÝ cÊp d−íi ®óng, ta ph¶i nghe theo,

khuyªn hä th−êng ®Ò thªm ý kiÕn, ®Ó n©ng tinh thÇn vµ s¸ng kiÕn

cña hä.

NÕu ý kiÕn cña hä kh«ng ®óng, ta nªn dïng th¸i ®é th©n thiÕt,

gi¶i thÝch cho hä hiÓu. QuyÕt kh«ng nªn phïng mang trîn m¾t,

quë tr¸ch, giÔu cît hä.

NÕu hä phª b×nh ta, ta ph¶i vui vÎ thõa nhËn. Kh«ng nªn tá vÎ

bÊt b×nh, ®Ó lÇn sau hä kh«ng d¸m phª b×nh n÷a. NÕu cã çn bé kh«ng yªn t©m lµm viÖc, ta ph¶i xÐt râ çi chç

l·nh ®¹o kh«ng ®óng cña ta, ®Ó thuyÕt phôc vµ khuyªn g¾ng ng−êi

®ã. NÕu v× c«ng t¸c kh«ng hîp víi n¨ng lùc cña hä, ph¶i t×m c«ng

viÖc thÝch hîp h¬n cho hä lµm.

c) Ph¶i cã gan cÊt nh¾c çn bé - CÊt nh¾c çn bé, ph¶i v× c«ng

t¸c, tµi n¨ng, v× cæ ®éng cho ®ång chÝ kh¸c thªm h¨ng h¸i. Nh−

thÕ, c«ng viÖc nhÊt ®Þnh ch¹y.

NÕu v× lßng yªu ghÐt, v× th©n thÝch, v× nÓ nang, nhÊt ®Þnh

kh«ng ai phôc, mµ g©y nªn mèi l«i th«i trong §¶ng. Nh− thÕ lµ cã

téi víi §¶ng, cã téi víi ®ång bµo. Tr−íc khi cÊt nh¾c çn bé, ph¶i nhËn xÐt râ rµng. Ch¼ng

nh÷ng xem xÐt c«ng t¸c cña hä, mµ cßn ph¶i xÐt çch sinh ho¹t cña

hä. Ch¼ng nh÷ng xem xÐt çch viÕt, çch nãi cña hä, mµ cßn ph¶i

xem xÐt viÖc lµm cña hä cã ®óng víi lêi nãi, bµi viÕt cña hä hay

kh«ng. Ch¼ng nh÷ng xem xÐt hä ®èi víi ta thÕ nµo, mµ cßn ph¶i

xem xÐt hä ®èi víi ng−êi kh¸c thÕ nµo. Ta nhËn hä tèt, cßn ph¶i xÐt

sè nhiÒu ®ång chÝ cã nhËn hä tèt hay kh«ng. Ph¶i biÕt −u ®iÓm cña

hä, mµ còng ph¶i biÕt khuyÕt ®iÓm cña hä, kh«ng nªn chØ xem

c«ng viÖc cña hä trong mét lóc, mµ ph¶i xem c¶ c«ng viÖc cña hä tõ

tr−íc ®Õn nay. BiÕt râ rµng çn bé, míi cã thÓ cÊt nh¾c çn bé mét çch

®óng mùc.


CÊt nh¾c çn bé, kh«ng nªn lµm nh− "gi· g¹o". NghÜa lµ tr−íc

khi cÊt nh¾c kh«ng xem xÐt kü. Khi cÊt nh¾c råi kh«ng gióp ®ì hä.

Khi hä sai lÇm th× ®Èy xuèng, chê lóc hä lµm kh¸, l¹i cÊt nh¾c lªn.

Mét çn bé bÞ nh¾c lªn th¶ xuèng ba lÇn nh− thÕ lµ háng c¶ ®êi.

§èi víi çn bé, ch¼ng nh÷ng ph¶i xem xÐt râ rµng tr−íc khi cÊt

nh¾c. Mµ sau khi ®· cÊt nh¾c ph¶i gióp ®ì hä, khuyªn g¾ng hä,

vun trång lßng tù tin, tù träng cña hä.

Ai còng cã lßng tù träng, tù tin. Kh«ng cã lßng tù träng, tù tin

lµ ng−êi v« dông.

Nh−ng khoe khoang, kiªu ng¹o kh«ng ph¶i lµ tù träng. §ã lµ

mét chøng bÖnh. V× vËy, ng−êi l·nh ®¹o cÇn ph¶i t«n träng lßng tù

tin, tù träng cña çc ®ång chÝ m×nh.

NÕu ®Ó sai lÇm vµ khuyÕt ®iÓm trë nªn to t¸t råi míi ®em ra

"chØnh" mét lÇn, thÕ lµ "®Ëp" çn bé. Çn bé bÞ "®Ëp", mÊt c¶ lßng

tù tin, ng−êi h¨ng h¸i còng ho¸ thµnh n¶n chÝ, tõ n¶n chÝ ®i ®Õn

v« dông.

V× vËy hÔ thÊy çn bé sai lÇm, ph¶i lËp tøc söa ch÷a ngay.

NÕu kh«ng viÖc to qu¸, hä lµm kh«ng næi, tèt nhÊt lµ ®æi viÖc

kh¸c cho thÝch hîp víi hä, mµ kh«ng cÇn cho hä biÕt v× hä kh«ng

lµm næi viÖc kia. §ã lµ ®Ó gi÷ lßng h¨ng h¸i cña hä, ®Ó cho hä

khái n¶n lßng.

d) Yªu th−¬ng çn bé - Kh«ng ph¶i vµi ba th¸ng, hoÆc vµi ba

n¨m, mµ ®µo t¹o ®−îc mét ng−êi çn bé tèt. Nh−ng cÇn ph¶i c«ng

t¸c, tranh ®Êu, huÊn luyÖn l©u n¨m míi ®−îc. Tr¸i l¹i, trong lóc

tranh ®Êu, rÊt dÔ mÊt mét ng−êi çn bé. V× vËy, §¶ng ph¶i th−¬ng

yªu çn bé.

Nh−ng th−¬ng yªu kh«ng ph¶i lµ vç vÒ, nu«ng chiÒu, th¶ mÆc.

Th−¬ng yªu lµ gióp hä häc tËp thªm, tiÕn bé thªm. Lµ gióp hä

gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò khã kh¨n sinh ho¹t, ngµy th−êng th× ®iÒu

kiÖn dÔ chÞu, khi ®au èm ®−îc ch¨m nom, gia ®×nh hä khái khèn

quÉn, v.v..


Th−¬ng yªu lµ lu«n lu«n chó ý ®Õn c«ng t¸c cña hä, kiÓm th¶o

hä. HÔ thÊy khuyÕt ®iÓm th× gióp cho hä söa ch÷a ngay, ®Ó vun

trång çi thãi cã gan phô tr¸ch, c¶ gan lµm viÖc cña hä. §ång thêi,

ph¶i nªu râ nh÷ng −u ®iÓm, nh÷ng thµnh c«ng cña hä. Lµm thÕ

kh«ng ph¶i lµ lµm cho hä kiªu c¨ng, mµ cèt lµm cho hä thªm h¨ng

h¸i, thªm g¾ng søc. Ph¶i vun ®¾p chÝ khÝ cña hä, ®Ó ®i ®Õn chç "b¹i

còng kh«ng n¶n, th¾ng còng kh«ng kiªu". Lóc phª b×nh hä, ta chí

cã th¸i ®é gay g¾t. Lóc khen ngîi hä, ta ph¶i cho hä hiÓu r»ng:

n¨ng lùc cña mçi ng−êi ®Òu cã giíi h¹n, tuy cã thµnh c«ng còng chí

kiªu ng¹o. Kiªu ng¹o lµ b−íc ®Çu cña thÊt b¹i.

®) §èi nh÷ng çn bé sai lÇm - Ng−êi ®êi ai còng cã khuyÕt

®iÓm. Cã lµm viÖc th× cã sai lÇm.

Chóng ta kh«ng sî cã sai lÇm vµ khuyÕt ®iÓm, chØ sî kh«ng

chÞu cè g¾ng söa ch÷a sai lÇm vµ khuyÕt ®iÓm. Vµ cµng sî nh÷ng

ng−êi l·nh ®¹o kh«ng biÕt t×m çch ®óng ®Ó gióp çn bé söa ch÷a

sai lÇm vµ khuyÕt ®iÓm.

Trõ nh÷ng ng−êi cè ý ph¸ ho¹i, ngoµi ra kh«ng ai cè ý sai

lÇm, sai lÇm lµ v× kh«ng hiÓu, kh«ng biÕt. V× vËy, ®èi víi çn bé

bÞ sai lÇm, ta quyÕt kh«ng nªn nhËn r»ng hä muèn nh− thÕ, mµ

c«ng kÝch hä. Tr¸i l¹i, ta ph¶i dïng th¸i ®é th©n thiÕt, gióp hä

t×m ra çi cí v× sao mµ sai lÇm? Sai lÇm nh− thÕ, sÏ cã h¹i ®Õn

c«ng viÖc thÕ nµo? Lµm thÕ nµo mµ söa ch÷a? Tãm l¹i, ph¶i phª

b×nh cho ®óng.

Muèn hä thµnh t©m söa ch÷a, ph¶i gi¶i thÝch râ rµng, lµm cho

hä tù tr«ng thÊy, tù nhËn râ sù sai lÇm ®ã, lµm cho hä vui lßng söa

®æi, chø kh«ng ph¶i bÞ c−ìng bøc mµ söa ®æi.

Sù söa ®æi khuyÕt ®iÓm, mét phÇn cè nhiªn lµ tr¸ch nhiÖm

cña çn bé ®ã. Nh−ng mét phÇn còng lµ tr¸ch nhiÖm cña ng−êi

l·nh ®¹o.

Söa ch÷a sai lÇm, cè nhiªn cÇn dïng çch gi¶i thÝch thuyÕt

phôc, c¶m ho¸, d¹y b¶o. Song kh«ng ph¶i tuyÖt nhiªn kh«ng dïng


xö ph¹t. LÇm lçi cã viÖc to, viÖc nhá. NÕu nhÊt luËt kh«ng xö ph¹t

th× sÏ mÊt c¶ kû luËt, th× sÏ më ®−êng cho bän cè ý ph¸ ho¹i. V×

vËy, hoµn toµn kh«ng dïng xö ph¹t lµ kh«ng ®óng. Mµ chót g×

còng dïng ®Õn xö ph¹t còng kh«ng ®óng.

V× vËy, cÇn ph¶i ph©n t¸ch râ rµng çi cí sai lÇm, ph¶i xÐt kü

l−ìng viÖc nÆng hay nhÑ, ph¶i dïng xö ph¹t cho ®óng.

Çch ®èi víi çn bé lµ mét ®iÒu träng yÕu trong sù tæ chøc c«ng

viÖc. Çch ®èi víi çn bé cã khÐo, cã ®óng th× míi thùc hiÖn ®−îc nguyªn t¾c: "VÊn ®Ò çn bé quyÕt ®Þnh mäi viÖc".

Phª b×nh cho ®óng, ch¼ng nh÷ng kh«ng lµm gi¶m thÓ diÖn vµ

uy tÝn cña çn bé, cña §¶ng. Tr¸i l¹i, cßn lµm cho sù l·nh ®¹o

m¹nh mÏ h¬n, thiÕt thùc h¬n, do ®ã mµ uy tÝn vµ thÓ diÖn cµng

t¨ng thªm.

325

V ÇCH L·NH §¹O

1. L·nh ®¹o vµ kiÓm so¸t

"Ch¼ng nh÷ng ph¶i l·nh ®¹o quÇn chóng, mµ l¹i ph¶i häc hái

quÇn chóng".

C©u ®ã nghÜa lµ g×?

NghÜa lµ: ng−êi l·nh ®¹o kh«ng nªn kiªu ng¹o, mµ nªn hiÓu

thÊu. Sù hiÓu biÕt vµ kinh nghiÖm cña m×nh còng ch−a ®ñ cho sù

l·nh ®¹o ®óng ®¾n. V× vËy, ngoµi kinh nghiÖm cña m×nh, ng−êi

l·nh ®¹o cßn ph¶i dïng kinh nghiÖm cña ®¶ng viªn, cña d©n

chóng, ®Ó thªm cho kinh nghiÖm cña m×nh. NghÜa lµ mét gi©y, mét phót còng kh«ng thÓ gi¶m bít mèi liªn

hÖ gi÷a ta vµ d©n chóng.

NghÜa lµ ph¶i l¾ng tai nghe ý kiÕn cña ®¶ng viªn, cña nh©n

d©n, cña nh÷ng ng−êi "kh«ng quan träng".

L·nh ®¹o ®óng nghÜa lµ thÕ nµo?

Cè nhiªn, kh«ng ph¶i cø ngåi trong phßng giÊy mµ viÕt kÕ

ho¹ch, ra mÖnh lÖnh.

L·nh ®¹o ®óng nghÜa lµ:

1. Ph¶i quyÕt ®Þnh mäi vÊn ®Ò mét çch cho ®óng. Mµ muèn

thÕ th× nhÊt ®Þnh ph¶i so s¸nh kinh nghiÖm cña d©n chóng. V× d©n

chóng chÝnh lµ nh÷ng ng−êi chÞu ®ùng çi kÕt qu¶ cña sù l·nh ®¹o

cña ta.

2. Ph¶i tæ chøc sù thi hµnh cho ®óng. Mµ muèn vËy, kh«ng cã

d©n chóng gióp søc th× kh«ng xong.

3. Ph¶i tæ chøc sù kiÓm so¸t, mµ muèn kiÓm so¸t ®óng th×

còng ph¶i cã quÇn chóng gióp míi ®−îc.

Nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o chØ tr«ng thÊy mét mÆt cña c«ng viÖc,


cña sù thay ®æi cña mäi ng−êi: tr«ng tõ trªn xuèng. V× vËy sù tr«ng

thÊy cã h¹n.

Tr¸i l¹i, d©n chóng tr«ng thÊy c«ng viÖc, sù thay ®æi cña mäi

ng−êi, mét mÆt kh¸c: hä tr«ng thÊy tõ d−íi lªn. Nªn sù tr«ng thÊy

còng cã h¹n.

V× vËy, muèn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò cho ®óng, ¾t ph¶i häp kinh

nghiÖm c¶ hai bªn l¹i.

Muèn nh− thÕ, ng−êi l·nh ®¹o ¾t ph¶i cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ

gi÷a m×nh víi çc tÇng líp ng−êi, víi d©n chóng.

Gi÷ chÆt mèi liªn hÖ víi d©n chóng vµ lu«n lu«n l¾ng tai nghe

ý kiÕn cña d©n chóng, ®ã lµ nÒn t¶ng lùc l−îng cña §¶ng vµ nhê ®ã

mµ §¶ng th¾ng lîi.

V× vËy, çch xa d©n chóng, kh«ng liªn hÖ chÆt chÏ víi d©n

chóng, còng nh− ®øng l¬ löng gi÷a trêi, nhÊt ®Þnh thÊt b¹i.

Chän ng−êi vµ thay ng−êi còng lµ mét vÊn ®Ò quan träng trong

viÖc l·nh ®¹o.

Nh÷ng ng−êi m¾c ph¶i bÖnh quan liªu, bÖnh bµn giÊy, kh«ng

lµm ®−îc viÖc, ph¶i th¶i ®i. Ngoµi ra cßn cã hai h¹ng ng−êi, còng

ph¶i chó ý:

Mét lµ cã nh÷ng ng−êi cËy m×nh lµ "c«ng thÇn çch m¹ng", råi

®©m ra ngang tµng, kh«ng gi÷ g×n kû luËt, kh«ng thi hµnh nghÞ

quyÕt cña §¶ng vµ cña ChÝnh phñ. ThÕ lµ hä kiªu ng¹o, hä ph¸ kû

luËt cña §¶ng, cña ChÝnh phñ.

CÇn ph¶i mêi çc «ng ®ã xuèng c«ng t¸c h¹ tÇng, khÐp hä vµo

kû luËt, ®Ó ch÷a tÝnh kiªu ng¹o, thãi quan liªu cho hä vµ ®Ó gi÷

v÷ng kû luËt cña §¶ng vµ cña ChÝnh phñ.

Hai lµ h¹ng ng−êi nãi su«ng. H¹ng ng−êi nµy tuy lµ thËt thµ,

trung thµnh, nh−ng kh«ng cã n¨ng lùc lµm viÖc, chØ biÕt nãi su«ng.

Mét thÝ dô: h«m nä t«i hái mét çn bé L:

- Mïa mµng n¨m nay thÕ nµo?

L tr¶ lêi: ViÖc ®ã t«i ®· ®éng viªn nh©n d©n råi.

söa ®æi lèi lµm viÖc - V. çch l·nh ®¹o 327

Hái: Råi sao n÷a?

L tr¶ lêi: T«i ®· bµy tá vÊn ®Ò ®ã mét çch rÊt ®Çy ®ñ.


L tr¶ lêi: C«ng t¸c xem chõng kh¸.


L tr¶ lêi: Ch¾c lµ cã tiÕn bé.

Hái: Nãi tãm l¹i ®· cµy cÊy ®−îc mÊy mÉu?

L tr¶ lêi: ë vïng chóng t«i, cµy cÊy hiÖn nay ch−a ®©u ra

®©u c¶!

Trong §¶ng ta, cã mét sè ng−êi nh− thÕ. ChØ biÕt nãi lµ nãi, nãi

giê nµy qua giê kh¸c, ngµy nµy qua ngµy kh¸c. Nh−ng mét viÖc g×

thiÕt thùc còng kh«ng lµm ®−îc. Nh÷ng ng−êi nh− thÕ còng kh«ng

thÓ dïng vµo c«ng viÖc thùc tÕ.

Muèn chèng bÖnh quan liªu, bÖnh bµn giÊy; muèn biÕt çc

nghÞ quyÕt cã ®−îc thi hµnh kh«ng, thi hµnh cã ®óng kh«ng; muèn

biÕt ai ra søc lµm, ai lµm qua chuyÖn, chØ cã mét çch, lµ khÐo

kiÓm so¸t.

KiÓm so¸t khÐo, bao nhiªu khuyÕt ®iÓm lßi ra hÕt, h¬n n÷a

kiÓm tra khÐo vÒ sau khuyÕt ®iÓm nhÊt ®Þnh bít ®i.

Song, muèn kiÓm so¸t cã kÕt qu¶ tèt, ph¶i cã hai ®iÒu: mét lµ

viÖc kiÓm so¸t ph¶i cã hÖ thèng, ph¶i th−êng lµm. Hai lµ ng−êi ®i

kiÓm so¸t ph¶i lµ nh÷ng ng−êi rÊt cã uy tÝn.

KiÓm so¸t çch thÕ nµo?

Cè nhiªn, kh«ng ph¶i cø ngåi trong phßng giÊy mµ chê ng−êi

ta b¸o ço, mµ ph¶i ®i tËn n¬i, xem tËn chç.

V× ba ®iÒu mµ cÇn ph¶i cã kiÓm so¸t nh− thÕ:

1. Cã kiÓm so¸t nh− thÕ míi biÕt râ çn bé vµ nh©n viªn tèt

hay xÊu.

2. Míi biÕt râ −u ®iÓm vµ khuyÕt ®iÓm cña çc c¬ quan.

3. Míi biÕt râ −u ®iÓm vµ khuyÕt ®iÓm cña çc mÖnh lÖnh vµ

nghÞ quyÕt.


KiÓm so¸t cã hai çch: Mét çch lµ tõ trªn xuèng. Tøc lµ ng−êi

l·nh ®¹o kiÓm so¸t kÕt qu¶ nh÷ng c«ng viÖc cña çn bé m×nh.

Mét çch n÷a lµ tõ d−íi lªn. Tøc lµ quÇn chóng vµ çn bé kiÓm

so¸t sù sai lÇm cña ng−êi l·nh ®¹o vµ bµy tá çi çch söa ch÷a sù

sai lÇm ®ã. Çch nµy lµ çch tèt nhÊt ®Ó kiÓm so¸t çc nh©n viªn.

Cßn ë trong §¶ng, khi khai héi, çc ®¶ng viªn nghe nh÷ng

ng−êi l·nh ®¹o b¸o ço c«ng viÖc, çc ®¶ng viªn phª b×nh nh÷ng

khuyÕt ®iÓm, cö hoÆc kh«ng cö ®ång chÝ nä hoÆc ®ång chÝ kia vµo

c¬ quan l·nh ®¹o. §ã lµ kiÓm so¸t theo nguyªn t¾c d©n chñ tËp

trung, phª b×nh vµ tù phª b×nh, nh÷ng nguyªn t¾c mµ §¶ng ph¶i thùc hµnh triÖt ®Ó.

ë quÇn chóng, khai héi, phª b×nh vµ bµy tá ý kiÕn, bÇu cö çc

ñy ban, çc héi ®ång, v.v.; ®ã lµ nh÷ng çch quÇn chóng kiÓm so¸t

nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o.

2. L·nh ®¹o thÕ nµo?

BÊt kú c«ng viÖc g×, còng ph¶i dïng hai çch l·nh ®¹o sau ®©y:

mét lµ liªn hîp chÝnh s¸ch chung víi sù chØ ®¹o riªng. Hai lµ liªn

hîp ng−êi l·nh ®¹o víi quÇn chóng.

ThÕ nµo lµ liªn hîp chÝnh s¸ch chung víi chØ ®¹o riªng? BÊt kú viÖc g×, nÕu kh«ng cã chÝnh s¸ch chung, kªu gäi chung,

kh«ng thÓ ®éng viªn kh¾p quÇn chóng.

Song, nÕu ng−êi l·nh ®¹o chØ lµm chung, lµm kh¾p c¶ mét lóc,

mµ kh«ng trùc tiÕp nh»m mét n¬i nµo ®ã, thùc hµnh cho kú ®−îc,

råi lÊy kinh nghiÖm n¬i ®ã mµ chØ ®¹o nh÷ng n¬i kh¸c, th× kh«ng

thÓ biÕt chÝnh s¸ch cña m×nh ®óng hay sai. Còng kh«ng thÓ lµm

cho néi dung cña chÝnh s¸ch ®ã ®Çy ®ñ, thiÕt thùc.

ThÝ dô: viÖc chØnh ®èn §¶ng. Ngoµi nh÷ng kÕ ho¹ch chung vÒ

viÖc ®ã, mçi c¬ quan hoÆc mçi bé ®éi ph¶i chän vµi ba bé phËn

trong c¬ quan hay bé ®éi m×nh, nghiªn cøu râ rµng vµ xem xÐt kü l−ìng sù ph¸t triÓn (c«ng viÖc chØnh ®èn §¶ng) trong nh÷ng bé

phËn ®ã.


§ång thêi, trong vµi ba bé phËn ®ã, ng−êi l·nh ®¹o l¹i chän

n¨m, ba ng−êi çn bé kiÓu mÉu, nghiªn cøu kü cµng lÞch sö cña

hä, kinh nghiÖm, t− t−ëng, tÝnh nÕt cña hä, sù häc tËp vµ c«ng t¸c

cña hä.

Ng−êi l·nh ®¹o ph¶i tù m×nh chØ ®¹o nh÷ng ng−êi phô tr¸ch

trong bé phËn ®ã, gióp hä gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò thùc tÕ, ®Ó rót

kinh nghiÖm.

Nh÷ng ng−êi phô tr¸ch trong mét c¬ quan hoÆc mét bé ®éi,

còng chän vµi ba bé phËn, råi còng lµm theo çch ®ã.

§ã lµ mét çch võa l·nh ®¹o võa häc tËp.

BÊt kú ng−êi l·nh ®¹o nµo, nÕu kh«ng häc tËp næi nh÷ng viÖc

thiÕt thùc, nh÷ng ng−êi thiÕt thùc vµ nh÷ng bé phËn thiÕt thùc

cña cÊp d−íi, ®Ó rót kinh nghiÖm, th× nhÊt ®Þnh kh«ng biÕt chØ ®¹o

chung cho tÊt c¶ çc bé phËn.

Mçi çn bé phô tr¸ch cÇn ph¶i lµm theo çch nµy cho kú ®−îc.

ThÕ nµo lµ liªn hîp l·nh ®¹o víi quÇn chóng?

BÊt kú viÖc g× (thÝ dô viÖc chØnh ®èn §¶ng), ng−êi l·nh ®¹o

ph¶i cã mét sè ng−êi h¨ng h¸i lµm trung kiªn cho sù l·nh ®¹o.

Nhãm trung kiªn nµy ph¶i mËt thiÕt liªn hîp víi quÇn chóng, c«ng

viÖc míi thµnh.

NÕu chØ cã sù h¨ng h¸i cña nhãm trung kiªn, mµ kh«ng liªn

hîp víi sù h¨ng h¸i cña quÇn chóng, nhãm trung kiªn sÏ ph¶i

ch¹y suèt ngµy mµ kh«ng kÕt qu¶ mÊy.

NÕu chØ cã sù h¨ng h¸i cña quÇn chóng mµ kh«ng cã sù h¨ng

h¸i cña nhãm trung kiªn ®Ó tæ chøc vµ d×u d¾t, th× sù h¨ng h¸i cña

quÇn chóng sÏ kh«ng bÒn vµ kh«ng thÓ tiÕn tíi.

BÊt kú n¬i nµo cã quÇn chóng, th× nhÊt ®Þnh cã ba h¹ng ng−êi:

h¹ng h¨ng h¸i, h¹ng võa võa, vµ h¹ng kÐm. Mµ trong ba h¹ng ®ã,

h¹ng võa võa, h¹ng ë gi÷a, nhiÒu h¬n hÕt, h¹ng h¨ng h¸i vµ h¹ng

kÐm ®Òu Ýt h¬n.

V× vËy, ng−êi l·nh ®¹o ph¶i dïng h¹ng h¨ng h¸i lµm trung kiªn


cho sù l·nh ®¹o, do trung kiªn ®ã mµ n©ng cao h¹ng võa võa vµ

kÐo h¹ng kÐm tiÕn lªn.

Nhãm trung kiªn ®ã ph¶i do c«ng t¸c vµ tranh ®Êu trong ®¸m

quÇn chóng mµ n¶y në ra, chø kh«ng ph¶i tù ngoµi quÇn chóng, xa

c¸ch quÇn chóng mµ cã ®−îc.

Mçi cuéc tranh ®Êu th−êng cã ba giai ®o¹n, ba b−íc: b−íc ®Çu,

b−íc gi÷a vµ b−íc cuèi cïng. Nhãm trung kiªn l·nh ®¹o trong mçi

cuéc tranh ®Êu, kh«ng cã thÓ mµ còng kh«ng nªn lu«n lu«n y

nguyªn nh− cò. Trong mçi giai ®o¹n, cÇn ph¶i lu«n lu«n cÊt nh¾c

nh÷ng ng−êi h¨ng h¸i trong giai ®o¹n ®ã, ®Ó thay thÕ cho nh÷ng ng−êi cò bÞ ®µo th¶i hoÆc v× tµi kh«ng xøng chøc, hoÆc hñ ho¸.

Nh÷ng n¬i c«ng viÖc kh«ng ch¹y ®Òu v× kh«ng cã nhãm l·nh

®¹o mËt thiÕt liªn hîp víi quÇn chóng. ThÝ dô: trong mét tr−êng

häc, nÕu kh«ng cã mét nhãm thÇy gi¸o, chøc viªn vµ häc sinh h¨ng

h¸i nhÊt trong tr−êng, tõ m−êi ng−êi ®Õn vµi m−¬i ng−êi, ®oµn kÕt

thµnh nhãm trung kiªn l·nh ®¹o, th× c«ng viÖc cña tr−êng ®ã nhÊt

®Þnh uÓ o¶i.

V× vËy, bÊt kú c¬ quan nµo, bé ®éi nµo, còng cÇn ph¶i chän mét

nhãm ng−êi h¨ng h¸i, trung thµnh, cã n¨ng lùc, gi÷ kû luËt, ®oµn

kÕt hä thµnh nhãm trung kiªn l·nh ®¹o.

*

* *

Sù l·nh ®¹o trong mäi c«ng t¸c thiÕt thùc cña §¶ng, ¾t ph¶i tõ

trong quÇn chóng ra, trë l¹i n¬i quÇn chóng.

NghÜa lµ gom gãp mäi ý kiÕn rêi r¹c, lÎ tÎ cña quÇn chóng, råi

ph©n tÝch nã, nghiªn cøu nã, s¾p ®Æt nã thµnh nh÷ng ý kiÕn cã hÖ

thèng. Råi ®em nã tuyªn truyÒn, gi¶i thÝch cho quÇn chóng, vµ lµm

cho nã thµnh ý kiÕn cña quÇn chóng, vµ lµm cho quÇn chóng gi÷

v÷ng vµ thùc hµnh ý kiÕn ®ã. §ång thêi nh©n lóc quÇn chóng thùc hµnh, ta xem xÐt l¹i, coi ý kiÕn ®ã ®óng hay kh«ng. Råi l¹i tËp

trung ý kiÕn cña quÇn chóng, ph¸t triÓn nh÷ng −u ®iÓm, söa ch÷a


nh÷ng khuyÕt ®iÓm, tuyªn truyÒn, gi¶i thÝch, lµm cho quÇn chóng

gi÷ v÷ng vµ thùc hµnh.

Cø nh− thÕ m·i th× lÇn sau ch¾c ®óng mùc h¬n, ho¹t b¸t h¬n,

®Çy ®ñ h¬n lÇn tr−íc.

§ã lµ çch l·nh ®¹o cùc kú tèt.

V× kh«ng biÕt ®oµn kÕt nh÷ng phÇn tö h¨ng h¸i, tæ chøc hä

thµnh nhãm trung kiªn l·nh ®¹o, hoÆc v× kh«ng biÕt lµm cho trung

kiªn ®ã mËt thiÕt liªn hîp víi quÇn chóng, cho nªn sù l·nh ®¹o xa

rêi quÇn chóng mµ sinh ra bÖnh quan liªu.

V× kh«ng biÕt gom gãp ý kiÕn cña quÇn chóng, kinh nghiÖm cña quÇn chóng, cho nªn ý kiÕn cña nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o thµnh

ra lý luËn su«ng, kh«ng hîp víi thùc tÕ.

V× kh«ng biÕt liªn hîp chÝnh s¸ch chung víi sù thiÕt thùc chØ

®¹o riªng (nh− môc 2 ®· nãi), cho nªn chÝnh s¸ch kh«ng cã kÕt

qu¶, mµ sù l·nh ®¹o còng ho¸ ra quan liªu.

V× vËy, trong c«ng viÖc chØnh ®èn §¶ng, còng nh− trong mäi

c«ng viÖc kh¸c, quyÕt ph¶i thùc hµnh çch liªn hîp sù l·nh ®¹o víi

quÇn chóng vµ liªn hîp chÝnh s¸ch chung víi chØ ®¹o riªng.

Ph¶i dïng çch "tõ trong quÇn chóng ra, trë l¹i n¬i quÇn chóng".

Gom gãp ý kiÕn vµ kinh nghiÖm trong sù chØ ®¹o tõng bé phËn, ®em lµm ý kiÕn chung. Råi l¹i ®em ý kiÕn chung ®ã ®Ó thÝ nghiÖm

trong çc bé phËn. Råi l¹i ®em kinh nghiÖm chung vµ míi, ®óc

thµnh chØ thÞ míi. Cø nh− thÕ m·i.

BiÕt lµm nh− vËy míi thËt lµ biÕt l·nh ®¹o.

*

* *

BÊt kú c«ng t¸c g×, chiÕn tranh, s¶n xuÊt, gi¸o dôc, kiÓm so¸t,

v.v., c¬ quan l·nh ®¹o cÊp trªn cÇn ph¶i kinh qua nh÷ng ng−êi phô

tr¸ch chung cña c¬ quan l·nh ®¹o cÊp d−íi, mçi khi cã viÖc g× liªn

quan ®Õn mét ngµnh ho¹t ®éng nµo ®ã thuéc cÊp d−íi. Cã nh− thÕ, míi ®¹t ®−îc môc ®Ých ph©n c«ng mµ thèng nhÊt.

Kh«ng nªn mét bé phËn nµo ®ã thuéc cÊp trªn chØ t×m th¼ng


däc xuèng bé phËn cïng lo¹i thuéc nh÷ng c¬ quan cÊp d−íi (nh−

ban tæ chøc cÊp trªn chØ t×m ban tæ chøc cÊp d−íi, ban tuyªn

truyÒn cÊp trªn chØ t×m ban tuyªn truyÒn cÊp d−íi, v.v.), ®Ó liªn l¹c

chØ ®¹o theo hÖ thèng däc, thµnh thö ng−êi phô tr¸ch chung thuéc

c¬ quan cÊp d−íi, nh− th− ký, chñ tÞch, chñ nhiÖm, v.v., kh«ng biÕt

®Õn, hoÆc kh«ng phô tr¸ch.

Ph¶i cho c¶ ng−êi phô tr¸ch chung vµ nh÷ng ng−êi phô tr¸ch

bé phËn cÊp d−íi ®Òu biÕt, ®Òu phô tr¸ch.

Mét viÖc g× do ng−êi phô tr¸ch chung chØ huy, th× nhiÒu çn

bé hoÆc tÊt c¶ çn bé ®Òu ra lµm. Nh− thÕ tr¸nh ®−îc çi tÖ çn bé kh«ng phô tr¸ch, mµ mäi ng−êi ®Òu thµnh ra çn bé cho c«ng

t¸c ®ã.

§ã còng lµ mét çch: ng−êi l·nh ®¹o liªn hîp víi quÇn chóng.

ThÝ dô: viÖc kiÓm so¸t çn bé trong mét tr−êng häc. NÕu ng−êi

l·nh ®¹o ®éng viªn sè ®«ng hoÆc tÊt c¶ nh©n viªn vµ häc sinh trong

tr−êng tham gia c«ng viÖc kiÓm so¸t, mµ nh©n viªn trong ban

kiÓm tra cÊp trªn biÕt chØ ®¹o ®óng, theo çch "l·nh ®¹o liªn hîp

víi quÇn chóng", th× viÖc kiÓm so¸t nhÊt ®Þnh kÕt qu¶ tèt.

BÊt kú ®Þa ph−¬ng nµo, c¬ quan nµo, th−êng trong mét lóc cã

nhiÒu c«ng viÖc träng yÕu. Trong mét thêi gian ®ã, l¹i cã mét viÖc träng yÕu nhÊt vµ vµi ba viÖc träng yÕu võa. Ng−êi l·nh ®¹o trong

®Þa ph−¬ng hoÆc c¬ quan ®ã ph¶i xÐt kü hoµn c¶nh mµ s¾p ®Æt

c«ng viÖc cho ®óng. ViÖc chÝnh, viÖc gÊp th× lµm tr−íc. Kh«ng nªn

luém thuém, kh«ng cã kÕ ho¹ch, gÆp viÖc nµo, lµm viÖc Êy, thµnh

thö viÖc nµo còng lµ viÖc chÝnh, lén xén, kh«ng cã ng¨n n¾p.

§èi víi mçi ®Þa ph−¬ng, mçi c¬ quan, ng−êi l·nh ®¹o cÊp trªn

cÇn ph¶i xÐt cho râ t×nh h×nh, hoµn c¶nh, vµ ®iÒu kiÖn c¶ ®Þa

ph−¬ng hoÆc c¬ quan ®ã, mµ quyÕt ®Þnh viÖc g× lµ viÖc chÝnh cña

thêi kú nµo. Khi ®· quyÕt ®Þnh, th× ph¶i thùc hµnh triÖt ®Ó, cho ®¹t

kÕt qu¶ ®· ®Þnh. §ã còng lµ çch "l·nh ®¹o liªn hîp víi quÇn chóng", chÝnh s¸ch

chung liªn hîp víi chØ ®¹o riªng.


Trªn ®©y lµ nh÷ng nguyªn t¾c lín trong viÖc l·nh ®¹o.

Nh÷ng çn bé phô tr¸ch ph¶i theo nguyªn t¾c ®ã, ®−êng lèi ®ã

mµ lµm. §ång thêi ph¶i ra søc suy nghÜ, t×m tßi, ®Ó t¨ng thªm

s¸ng kiÕn cña m×nh.

C«ng viÖc cµng gay go th× sù l·nh ®¹o cµng ph¶i liªn hîp chÆt

chÏ víi quÇn chóng, cµng ph¶i liªn hîp chÆt chÏ chÝnh s¸ch chung

víi chØ ®¹o riªng, ®Ó ph¸ tan çch l·nh ®¹o lê mê, quan liªu, chñ

quan, bµn giÊy.

3. Häc hái quÇn chóng nh−ng kh«ng theo ®u«i quÇn chóng

D©n chóng rÊt kh«n khÐo, rÊt h¨ng h¸i, rÊt anh hïng.

V× vËy, chóng ta ph¶i häc d©n chóng, ph¶i hái d©n chóng, ph¶i

hiÓu d©n chóng.

V× vËy, mçi mét khÈu hiÖu, mçi mét c«ng t¸c, mçi mét chÝnh

s¸ch cña chóng ta, ph¶i dùa vµo ý kiÕn vµ kinh nghiÖm cña d©n

chóng, ph¶i nghe theo nguyÖn väng cña d©n chóng.

Mµ muèn hiÓu biÕt, häc hái d©n chóng, th× ¾t ph¶i cã nhiÖt

thµnh, cã quyÕt t©m, ph¶i khiªm tèn, ph¶i chÞu khã. NÕu kh«ng

vËy, th× d©n chóng sÏ kh«ng tin chóng ta. BiÕt, hä còng kh«ng nãi.

Nãi, hä còng kh«ng nãi hÕt lêi. D©n chóng ®ång lßng, viÖc g× còng lµm ®−îc.

D©n chóng kh«ng ñng hé, viÖc g× lµm còng kh«ng nªn.

Lµm viÖc víi d©n chóng cã hai çch:

1. Lµm viÖc theo çch quan liªu. Çi g× còng dïng mÖnh lÖnh.

Ðp d©n chóng lµm. §ãng cöa l¹i mµ ®Æt kÕ ho¹ch, viÕt ch−¬ng

tr×nh råi ®−a ra cét vµo cæ d©n chóng, b¾t d©n chóng theo.

Cã nhiÒu çn bé theo çch ®ã. Hä cßn tù ®¾c r»ng: lµm nh− thÕ,

hä vÉn "lµm trßn nhiÖm vô", lµm ®−îc mau, l¹i kh«ng rÇy rµ.

Hä quªn r»ng: §¶ng ta vµ ChÝnh phñ ta lµm viÖc lµ lµm cho

d©n chóng. ViÖc g×, còng v× lîi Ých cña d©n mµ lµm. Lµm theo çch quan liªu ®ã, th× d©n o¸n. D©n o¸n, dï t¹m thêi may cã chót thµnh

c«ng, nh−ng vÒ mÆt chÝnh trÞ, lµ thÊt b¹i.


2. Lµm theo çch quÇn chóng. ViÖc g× còng hái ý kiÕn d©n

chóng, cïng d©n chóng bµn b¹c. Gi¶i thÝch cho d©n chóng hiÓu râ.

§−îc d©n chóng ®ång ý. Do d©n chóng vui lßng ra søc lµm.

Nh− thÕ h¬i phiÒn mét chót, phiÒn cho nh÷ng ng−êi biÕng häc

hái vµ gi¶i thÝch. Nh−ng viÖc g× còng nhÊt ®Þnh thµnh c«ng.

Cã ng−êi nãi r»ng: mäi viÖc hä ®Òu phô tr¸ch tr−íc §¶ng, tr−íc

ChÝnh phñ. ThÕ lµ ®óng, nh−ng chØ ®óng mét nöa. Hä phô tr¸ch

tr−íc §¶ng vµ ChÝnh phñ, ®ång thêi hä ph¶i phô tr¸ch tr−íc nh©n

d©n. Mµ phô tr¸ch tr−íc nh©n d©n nhiÒu h¬n phô tr¸ch tr−íc

§¶ng vµ ChÝnh phñ, v× §¶ng vµ ChÝnh phñ v× d©n mµ lµm çc viÖc, vµ còng phô tr¸ch tr−íc nh©n d©n. V× vËy nÕu çn bé kh«ng phô

tr¸ch tr−íc nh©n d©n, tøc lµ kh«ng phô tr¸ch tr−íc §¶ng vµ ChÝnh

phñ, tøc lµ ®−a nh©n d©n ®èi lËp víi §¶ng vµ ChÝnh phñ.

NÕu trong nh÷ng chÝnh s¸ch, nh÷ng chØ thÞ, nh÷ng khÈu hiÖu

cña cÊp trªn, cã g× khuyÕt ®iÓm, çn bé ph¶i cã tinh thÇn phô tr¸ch

tr−íc nh©n d©n mµ ®Ò nghÞ nh÷ng chç nªn söa ®æi. Kh«ng lµm nh−

vËy, tøc lµ çn bé kh«ng phô tr¸ch tr−íc nh©n d©n, mµ còng kh«ng

phô tr¸ch tr−íc §¶ng vµ ChÝnh phñ.

ViÖc g× còng bµn b¹c víi nh©n d©n, gi¶i thÝch cho nh©n d©n.

ThÕ lµ phô tr¸ch tr−íc nh©n d©n. Tr¸i l¹i viÖc g× còng dïng çch quan liªu, còng chØ ra mÖnh

lÖnh, thÕ lµ kh«ng phô tr¸ch tr−íc nh©n d©n. ThÕ lµ ®em hai ch÷

"mÖnh lÖnh" lµm thµnh mét bøc t−êng ®Ó t¸ch rêi §¶ng vµ ChÝnh

phñ víi nh©n d©n, t¸ch rêi lîi Ých cña nh©n d©n víi chÝnh s¸ch cña

§¶ng vµ ChÝnh phñ.

Cã nhiÒu çn bé kh«ng bµn b¹c, kh«ng gi¶i thÝch víi d©n

chóng, kh«ng ®Ó cho d©n chóng ph¸t biÓu ý kiÕn, gi¶i quyÕt çc

vÊn ®Ò, chØ b¾t buéc d©n chóng lµm theo mÖnh lÖnh. ThËm chÝ khi

d©n chóng ®Ò ra ý kiÕn vµ nªu râ vÊn ®Ò, hä còng t×m çch d×m ®i.

Hä chØ lµm theo ý kiÕn cña hä. KÕt qu¶ lµm cho d©n chóng nghi ngê, uÊt øc, bÊt m·n.

Lµm çch ®ã, th× dï viÖc ®ã cã lîi cho d©n chóng, nh−ng mét lµ


v× kh«ng cã ý kiÕn vµ lùc l−îng cña d©n chóng gióp ®ì nªn lµm

kh«ng ®Õn n¬i ®Õn chèn. Hai lµ v× d©n chóng bÞ miÔn c−ìng, nªn

kh«ng vui lßng. Ba lµ v× d©n chóng kh«ng hiÓu râ, nªn viÖc ®ã

kh«ng ®−îc l©u dµi, bÒn v÷ng.

V× vËy, viÖc g× còng ph¶i hái ý kiÕn d©n chóng, cïng d©n chóng

bµn b¹c, vµ gi¶i thÝch cho d©n chóng.

Cã ng−êi th−êng cho d©n lµ dèt kh«ng biÕt g×, m×nh lµ th«ng

th¸i tµi giái. V× vËy, hä kh«ng thÌm häc hái d©n chóng, kh«ng

thÌm bµn b¹c víi d©n chóng.

§ã lµ mét sù sai lÇm nguy hiÓm l¾m. Ai cã sai lÇm ®ã, ph¶i mau mau söa ®æi. NÕu kh«ng sÏ lu«n lu«n thÊt b¹i.

Chóng ta ph¶i biÕt r»ng: lùc l−îng cña d©n chóng nhiÒu v« cïng.

Kinh nghiÖm trong n−íc vµ çc n−íc tá cho chóng ta biÕt: cã

lùc l−îng d©n chóng viÖc to t¸t mÊy, khã kh¨n mÊy lµm còng ®−îc.

Kh«ng cã, th× viÖc g× lµm còng kh«ng xong. D©n chóng biÕt gi¶i

quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò mét çch gi¶n ®¬n, mau chãng, ®Çy ®ñ, mµ

nh÷ng ng−êi tµi giái, nh÷ng ®oµn thÓ to lín, nghÜ m·i kh«ng ra.

Kinh nghiÖm çc ®Þa ph−¬ng cho biÕt: n¬i nµo c«ng viÖc kÐm,

lµ v× çn bé çch xa d©n chóng, kh«ng cïng d©n chóng bµn b¹c,

kh«ng gi¶i thÝch. N¬i kha kh¸, lµ v× çn bé biÕt gi¶i thÝch, biÕt cïng d©n chóng bµn b¹c, nh−ng ch−a hoµn toµn. N¬i nµo kh¸ l¾m

lµ v× viÖc g× to nhá, çn bé còng biÕt gi¶i thÝch, biÕt cïng d©n

chóng bµn b¹c ®Õn n¬i ®Õn chèn, dùa vµo d©n chóng.

Muèn d©n chóng thµnh thËt bµy tá ý kiÕn, çn bé ph¶i thµnh

t©m, ph¶i chÞu khã, ph¶i khÐo kh¬i cho hä nãi. Do ý kiÕn vµ ®Ò

nghÞ lÎ tÎ cña d©n chóng, ta ph¶i khÐo gom gãp l¹i, s¾p ®Æt l¹i cho

cã ng¨n n¾p, thø tù råi cïng d©n chóng ra søc thi hµnh. Nh− vËy,

võa n©ng cao tr×nh ®é cña d©n chóng, mµ còng n©ng cao kinh

nghiÖm cña m×nh.

§Æc ®iÓm râ nhÊt trong t− t−ëng cña d©n chóng lµ hä hay so s¸nh.

Hä so s¸nh b©y giê vµ hä so s¸nh thêi kú ®· qua. Hä so s¸nh


tõng viÖc vµ hä so s¸nh toµn bé phËn. Do sù so s¸nh, hä thÊy chç

kh¸c nhau, hä thÊy mèi m©u thuÉn. Råi l¹i do ®ã, hä kÕt luËn, hä

®Ò ra çch gi¶i quyÕt.

D©n chóng so s¸nh ®óng, gi¶i quyÕt ®óng, lµ v× tai m¾t hä

nhiÒu, viÖc g× hä còng nghe, còng thÊy.

V× sù so s¸nh kü cµng ®ã, mµ çch gi¶i quyÕt cña d©n chóng

bao giê còng gän gµng, hîp lý, c«ng b×nh.

§èi víi çn bé còng vËy. Çn bé nµo tèt, çn bé nµo xÊu, çn bé

nµo cã lÇm lçi mµ cã thÓ söa ®æi, ai lµm viÖc g× hay, viÖc g× quÊy,

d©n chóng còng do çch so s¸nh ®ã, mµ hä biÕt râ rµng.

V× vËy, ®Ó cho d©n chóng phª b×nh çn bé, dùa theo ý kiÕn hä

mµ cÊt nh¾c çn bé, nhÊt ®Þnh kh«ng x¶y ra viÖc thiªn t−, thiªn vÞ,

nhÊt ®Þnh hîp lý vµ c«ng b»ng. §ång thêi, do sù dïi mµi cña d©n

chóng, çn bé vµ d©n chóng ®Òu tiÕn bé, l¹i do ®ã, çn bé vµ d©n

chóng ®oµn kÕt chÆt chÏ thªm.

Cè nhiªn, d©n chóng kh«ng nhÊt luËt nh− nhau. Trong d©n

chóng, cã nhiÒu tÇng líp kh¸c nhau, tr×nh ®é kh¸c nhau, ý kiÕn

kh¸c nhau. Cã líp tiÒn tiÕn, cã líp chõng chõng, cã líp l¹c hËu.

Tuy vËy, khi ®em vÊn ®Ò ra bµn tr−íc d©n chóng, hä ®em çc ý

kiÕn kh¸c nhau so s¸nh. So ®i s¸nh l¹i, sÏ lßi ra mét ý kiÕn mµ mäi

ng−êi ®Òu t¸n thµnh, hoÆc sè ®«ng ng−êi t¸n thµnh. ý kiÕn ®ã, l¹i

bÞ hä so s¸nh tØ mØ tõng ®o¹n, hä thªm ®iÓm hay vµo, bá ®iÓm dë

®i. ý kiÕn ®ã trë nªn ý kiÕn ®Çy ®ñ, thiÕt thùc.

Sau khi bµn b¹c, so s¸nh, thªm th¾t, thµnh mét ý kiÕn ®Çy ®ñ,

ý kiÕn ®ã tøc lµ çi kÝch th−íc nã tá râ sù ph¸t triÓn tr×nh ®é cña

d©n chóng trong n¬i ®ã, trong lóc ®ã. Theo ý kiÕn ®ã mµ lµm, nhÊt

®Þnh thµnh c«ng. Lµm kh«ng kÞp ý kiÕn ®ã, lµ ®Çu c¬, nhót nh¸t.

Lµm qu¸ ý kiÕn ®ã lµ m¹o hiÓm, hÑp hßi, "t¶".

Cã nhiÒu çch hái ý kiÕn d©n chóng. Nãi chuyÖn víi tõng

ng−êi. Nãi chuyÖn víi ®«ng ng−êi. Khai héi, nãi chuyÖn víi tÇng

líp nµy, nãi chuyÖn víi tÇng líp kh¸c, víi mäi tÇng líp.


NÕu ta chÞu khã, chÞu suy nghÜ, bÊt kú nãi chuyÖn víi ai còng

cã Ých cho t− t−ëng cña ta.

Cè nhiªn, kh«ng ph¶i d©n chóng nãi g×, ta còng cø nh¾m m¾t

theo. Ng−êi çn bé còng ph¶i dïng çch so s¸nh cña d©n chóng mµ tù m×nh so s¸nh. NghÜa lµ ®em çc ý kiÕn kh¸c nhau ®Ó so s¸nh

kü, ph©n tÝch kü çc néi dung cña çc tÇng líp x· héi cã çi ý kiÕn

®ã. T×m ra mèi m©u thuÉn trong nh÷ng ý kiÕn kh¸c nhau ®ã. Xem

râ çi nµo ®óng, çi nµo sai. Chän lÊy ý kiÕn ®óng, ®−a ra cho d©n

chóng bµn b¹c, lùa chän l¹i, ®Ó n©ng cao dÇn dÇn sù gi¸c ngé cña

d©n chóng.

ThÕ gäi lµ: TËp trung ý kiÕn, ra søc thi hµnh.

So ®i s¸nh l¹i, ph©n tÝch râ rµng lµ çch lµm viÖc cã khoa häc.

Mçi c«ng viÖc, chóng ta ®Òu ph¶i lµm nh− thÕ. Lµm nh− thÕ míi

tr¸nh khái çi ®éc ®o¸n, míi tr¸nh khái sai lÇm. NghÜa lµ: nãi chuyÖn vµ bµn b¹c víi çn bé nh− thÕ còng ch−a

®ñ, cßn ph¶i nãi chuyÖn vµ bµn b¹c víi nh÷ng phÇn tö h¨ng h¸i

trong quÇn chóng. Nãi chuyÖn vµ bµn b¹c víi nh÷ng phÇn tö h¨ng

h¸i trong quÇn chóng còng ch−a ®ñ, cßn ph¶i nãi chuyÖn vµ bµn

b¹c víi nh©n d©n. §ã lµ mét vÊn ®Ò rÊt träng yÕu cho çch lµm viÖc

cña §¶ng.

Tõ tr−íc ®Õn nay, nhiÒu n¬i c«ng viÖc kh«ng ch¹y, chÝnh v× çn

bé kh«ng thùc hµnh theo nguyªn t¾c ®ã. NÕu kh«ng lµm theo

nguyªn t¾c ®ã, th× dï chÝnh s¸ch hay tr¨m phÇn tr¨m, còng ho¸ ra

v« dông. Chóng ta ph¶i kiªn quyÕt bá s¹ch lèi quan liªu, lèi chËt hÑp,

lèi mÖnh lÖnh. Chóng ta ph¶i kiªn quyÕt thùc hµnh theo nguyªn

t¾c sau ®©y:

1. ViÖc g× còng ph¶i häc hái vµ bµn b¹c víi d©n chóng, gi¶i

thÝch cho d©n chóng.

2. Tin vµo d©n chóng. §−a mäi vÊn ®Ò cho d©n chóng th¶o

luËn vµ t×m çch gi¶i quyÕt. Chóng ta cã khuyÕt ®iÓm, th× thËt thµ

thõa nhËn tr−íc mÆt d©n chóng. NghÞ quyÕt g× mµ d©n chóng cho


lµ kh«ng hîp th× ®Ó hä ®Ò nghÞ söa ch÷a. Dùa vµo ý kiÕn cña d©n

chóng mµ söa ch÷a çn bé vµ tæ chøc cña ta.

3. Chí kh− kh− gi÷ theo "s¸o cò". Lu«n lu«n ph¶i theo t×nh h×nh thiÕt thùc cña d©n chóng n¬i ®ã vµ lóc ®ã, theo tr×nh ®é gi¸c ngé cña d©n chóng, theo sù t×nh nguyÖn cña d©n chóng mµ tæ chøc hä, tuú hoµn c¶nh thiÕt thùc trong n¬i ®ã, vµ lóc ®ã, ®−a ra tranh ®Êu.

4. Chóng ta tuyÖt ®èi kh«ng nªn theo ®u«i quÇn chóng. Nh−ng ph¶i khÐo tËp trung ý kiÕn cña quÇn chóng, ho¸ nã thµnh çi ®−êng lèi ®Ó l·nh ®¹o quÇn chóng. Ph¶i ®em çch nh©n d©n so s¸nh, xem xÐt, gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò, mµ ho¸ nã thµnh çch chØ ®¹o nh©n d©n.

5. "Ph¶i ®−a chÝnh trÞ vµo gi÷a d©n gian". Tr−íc kia, viÖc g× còng tõ "trªn déi xuèng". Tõ nay viÖc g× còng ph¶i tõ "d−íi nhoi lªn".

Lµm nh− thÕ, chÝnh s¸ch, çn bé vµ nh©n d©n sÏ nhÊt trÝ, mµ §¶ng ta sÏ ph¸t triÓn rÊt mau chãng vµ v÷ng vµng.

339

VI CHèNG THãI BA HOA

1. Thãi ba hoa lµ g×?

Chóng ta chèng bÖnh chñ quan, chèng bÖnh hÑp hßi, ®ång thêi còng ph¶i chèng thãi ba hoa. V× thãi nµy còng h¹i nh− hai bÖnh kia. V× ba thø ®ã th−êng ®i víi nhau. V× thãi ba hoa cßn, tøc lµ bÖnh chñ quan vµ bÖnh hÑp hßi còng ch−a khái h¼n.

Thãi ba hoa tõ ®©u ra? V× chóng ta tr−íc kia häc ch÷ H¸n, sau nµy häc ch÷ Ph¸p,

cho nªn khi nãi khi viÕt, hay dïng ch÷ H¸n vµ theo c¸ch Ph¸p. Thµnh thö dµi dßng mµ khã hiÓu, khã nghe. L¹i còng v× chñ quan vµ hÑp hßi.

Thãi ba hoa tá ra nhiÒu vÎ. a) Dµi dßng, rçng tuÕch - NhiÒu anh em hay viÕt dµi. ViÕt dßng

nµy qua dßng kh¸c, trang nµy qua trang kh¸c. Nh−ng kh«ng cã Ých

cho ng−êi xem. ChØ lµm tèn giÊy tèn mùc, mÊt c«ng ng−êi xem.

Kh¸c nµo v¶i b¨ng bã môn lë, ®· thèi l¹i dµi.

ViÕt lµm g× dµi dßng vµ rçng tuÕch nh− thÕ? ChØ cã mét c¸ch

tr¶ lêi: lµ quyÕt kh«ng muèn cho quÇn chóng xem. V× ®· dµi l¹i

rçng, quÇn chóng tr«ng thÊy ®· l¾c ®Çu, ai cßn d¸m xem n÷a? KÕt

qu¶ chØ ®Ó cho nh÷ng ai v« c«ng råi nghÒ xem, vµ ng−êi xem còng

m¾c ph¶i thãi xÊu nh− ng−êi viÕt.

Trong lóc kh¸ng chiÕn nµy, chiÕn sÜ tr−íc mÆt trËn ph¶i ®¸nh

giÆc, ®ång bµo ë hËu ph−¬ng ph¶i t¨ng gia s¶n xuÊt. Ai cã thêi giê

®©u mµ xem nh÷ng bµi dµi qu¸.

ViÕt dµi mµ rçng, th× kh«ng tèt. ViÕt ng¾n mµ rçng, còng

kh«ng hay. Chóng ta ph¶i chèng tÊt c¶ nh÷ng thãi rçng tuÕch.

Nh−ng tr−íc hÕt ph¶i chèng thãi ®· rçng l¹i dµi.


ThÕ nh÷ng s¸ch lý luËn, hoÆc cuèn s¸ch nµy ch¼ng h¹n, kh«ng

ph¶i dµi sao?

Ph¶i. Nã dµi, nh−ng mçi c©u, mçi ch÷ cã mét ý nghÜa, cã mét

môc ®Ých, kh«ng ph¶i rçng tuÕch.

Tôc ng÷ nãi: "§o bß lµm chuång, ®o ng−êi may ¸o". BÊt kú lµm

viÖc g× còng ph¶i cã chõng mùc. ViÕt vµ nãi còng vËy. Chóng ta

chèng lµ chèng nãi dµi, viÕt rçng. Chø kh«ng ph¶i nhÊt thiÕt çi g×

còng ph¶i ng¾n míi tèt.

ViÕt vµ nãi cè nhiªn ph¶i v¾n t¾t. Song tr−íc hÕt ph¶i cã néi

dung. Ph¶i ch÷a cho hÕt bÖnh nãi dµi, viÕt rçng. b) Cã thãi "cÇu kú" - Trªn çc b¸o, s¸ch, bøc t−êng, th−êng cã

nh÷ng bøc vÏ, nh÷ng khÈu hiÖu, nhiÒu ng−êi xem kh«ng ra, ®äc

kh«ng ®−îc.

Hä cho thÕ lµ "mü thuËt". Kú thùc, hä viÕt, hä vÏ, ®Ó hä xem th«i.

Ng−êi tuyªn truyÒn bao giê còng ph¶i tù hái: ViÕt cho ai xem?

Nãi cho ai nghe? NÕu kh«ng vËy, th× còng nh− cè ý kh«ng muèn

cho ng−êi ta nghe, kh«ng muèn cho ng−êi ta xem.

NhiÒu ng−êi t−ëng: m×nh viÕt g×, nãi g×, ng−êi kh¸c còng ®Òu

hiÓu ®−îc c¶. ThËt ra, hoµn toµn kh«ng nh− thÕ. Dïng c¶ ®o¹n ch÷

H¸n, dïng tõng ®èng danh tõ l¹, nãi hoÆc viÕt theo çch T©y, mçi c©u dµi d»ng dÆc, th× quÇn chóng hiÓu sao ®−îc?

Tôc ng÷ nãi "gÈy ®ên tai tr©u" lµ cã ý chÕ ng−êi nghe kh«ng

hiÓu. Song nh÷ng ng−êi tuyªn truyÒn mµ viÕt vµ nãi khã hiÓu, th×

chÝnh ng−êi ®ã lµ "tr©u".

Muèn lµm b¹n, ph¶i hiÓu nhau. NÕu kh«ng hiÓu nhau, kh«ng

thµnh b¹n. Ng−êi tuyªn truyÒn kh«ng ®iÒu tra, kh«ng ph©n t¸ch,

kh«ng nghiªn cøu, kh«ng hiÓu biÕt quÇn chóng, chØ gÆp sao nãi

vËy, b¹ g× viÕt nÊy, nhÊt ®Þnh thÊt b¹i.

c) Kh« khan, lóng tóng - Nãi ®i nãi l¹i, còng ch¼ng qua kÐo ra

nh÷ng ch÷ "tÝch cùc, tiªu cùc, kh¸ch quan, chñ quan", vµ mét xèc danh tõ häc thuéc lßng. ThËm chÝ nh÷ng danh tõ ®ã dïng còng

kh«ng ®óng. ChØ lµm cho quÇn chóng ch¸n vµ ngñ gËt.

söa ®æi lèi lµm viÖc - VI. chèng thãi ba hoa 341

Chóng ta muèn tuyªn truyÒn quÇn chóng, ph¶i häc çch nãi

cña quÇn chóng, míi nãi lät tai quÇn chóng.

Tôc ng÷ cã c©u: "Häc ¨n, häc nãi, häc gãi, häc më". Nãi còng

ph¶i häc, mµ ph¶i chÞu khã häc míi ®−îc. V× çch nãi cña d©n

chóng rÊt ®Çy ®ñ, rÊt ho¹t b¸t, rÊt thiÕt thùc, mµ l¹i rÊt gi¶n

®¬n. Anh em ®i tuyªn truyÒn ch−a häc ®−îc çch nãi ®ã, cho nªn

khi viÕt, khi nãi, kh« khan, cøng nh¾c, kh«ng ho¹t b¸t, kh«ng

thiÕt thùc.

TiÕng ta cßn thiÕu, nªn nhiÒu lóc ph¶i m−în tiÕng n−íc kh¸c,

nhÊt lµ tiÕng Trung Quèc. Nh−ng ph¶i cã chõng cã mùc. TiÕng nµo ta s½n cã th× dïng tiÕng ta.

Cã nhiÒu ng−êi cã bÖnh "dïng ch÷ H¸n", nh÷ng tiÕng ta s½n cã

kh«ng dïng mµ dïng ch÷ H¸n cho b»ng ®−îc. ThÝ dô: ba th¸ng

kh«ng nãi ba th¸ng mµ nãi "tam ç nguyÖt". Xem xÐt, kh«ng nãi

xem xÐt mµ nãi "quan s¸t", v.v..

Nh−ng sÏ "t¶" qu¸ nÕu nh÷ng ch÷ H¸n ®· ho¸ thµnh tiÕng ta,

ai còng hiÓu, mµ cè ý kh«ng dïng. ThÝ dô: ®éc lËp mµ nãi "®øng

mét", du kÝch th× nãi "®¸nh ch¬i". ThÕ còng lµ tÕu.

Chóng ta kh«ng chèng m−în tiÕng ngo¹i quèc ®Ó lµm cho tiÕng

ta ®Çy ®ñ thªm. Nh−ng chóng ta ph¶i chèng çch m−în kh«ng ph¶i lèi, m−în ®Õn nçi bá c¶ tiÕng ta, ®Õn nçi quÇn chóng kh«ng hiÓu.

Ch¼ng nh÷ng çc ng−êi phô tr¸ch tuyªn truyÒn, nh÷ng ng−êi

viÕt b¸o, viÕt s¸ch, nh÷ng ng−êi nghÖ sÜ lµ ng−êi tuyªn truyÒn, mµ

tÊt c¶ çn bé, tÊt c¶ ®¶ng viªn, hÔ nh÷ng ng−êi cã tiÕp xóc víi d©n

chóng ®Òu lµ ng−êi tuyªn truyÒn cña §¶ng. V× vËy, ai còng ph¶i

häc nãi nhÊt lµ häc nãi cho quÇn chóng hiÓu.

NhiÒu ng−êi, tr−íc khi nãi kh«ng s¾p söa kü cµng. Lóc ra nãi

hoÆc l¾p l¹i nh÷ng çi ng−êi tr−íc ®· nãi. HoÆc l¾p ®i l¾p l¹i çi

m×nh ®· nãi råi. Lóng tóng nh− gµ m¾c tãc. Th«i ®i th× trÏn. Nãi

n÷a th× ch¸n tai. d) B¸o ço l«ng b«ng - Mét lµ b¸o ço gi¶ dèi. Thµnh c«ng Ýt,

th× suýt ra nhiÒu. Cßn khuyÕt ®iÓm th× giÊu ®i, kh«ng nãi ®Õn.


Thµnh thö cÊp trªn kh«ng hiÓu râ t×nh h×nh mµ ®Æt chÝnh s¸ch cho

®óng. HoÆc b¸o ço chËm trÔ. Thµnh thö khi cÊp trªn nhËn ®−îc

b¸o ço, th× viÖc ®· trÔ råi, kh«ng ®èi phã kÞp.

Hai lµ trong b¸o ço chØ thÊy 1, 2, 3, 4 hoÆc a, b, c, v.v.. Kh«ng

nªu râ vÊn ®Ò ra. Kh«ng ph©n t¸ch, kh«ng ®Ò nghÞ çch gi¶i quyÕt

çc vÊn ®Ò. Kh«ng nãi râ t¸n thµnh hoÆc ph¶n ®èi.

Sao gäi lµ vÊn ®Ò? Khi viÖc g× cã m©u thuÉn, khi ph¶i t×m çch

gi¶i quyÕt, tøc lµ cã vÊn ®Ò. Khi ®· cã vÊn ®Ò, ta ph¶i nghiªn cøu

cho râ çi gèc m©u thuÉn trong vÊn ®Ò ®ã lµ g×. Ph¶i ®iÒu tra, ph¶i

nghiªn cøu çi m©u thuÉn ®ã. Ph¶i ph©n t¸ch râ rµng vµ cã hÖ

thèng, ph¶i biÕt râ çi nµo lµ m©u thuÉn chÝnh, çi nµo lµ m©u

thuÉn phô. Ph¶i ®Ò ra çch gi¶i quyÕt.

GÆp mçi vÊn ®Ò, ®Òu ph¶i kinh qua ba b−íc: ®Ò nã ra, ph©n

t¸ch nã (®iÒu tra, nghiªn cøu, s¾p ®Æt), gi¶i quyÕt nã.

Khi viÕt mét bµi hoÆc khi diÔn thuyÕt cho khái rçng tuÕch,

còng ph¶i nh− thÕ.

®) Lôp chôp cÈu th¶ - Nh÷ng tÖ kÓ trªn, mét phÇn v× thiÕu

kinh nghiÖm, mµ mét phÇn v× tÝnh lôp chôp, cÈu th¶.

Mét thÝ dô rÊt râ rµng: Mçi ngµy, chóng ta ai còng röa mÆt.

Röa mÆt råi, th× ch¶i ®Çu. NhiÒu ng−êi ch¶i ®Çu råi, cßn soi g−¬ng

xem ®· s¹ch, ®· m−ît ch−a. NÕu viÕt bµi vµ diÔn thuyÕt còng cÈn

thËn nh− thÕ th× ch¾c kh«ng ®Õn nçi cã nhiÒu khuyÕt ®iÓm.

Kh«ng biÕt râ, hiÓu râ, chí nãi, chí viÕt.

Khi kh«ng cã g× cÇn nãi, kh«ng cã g× cÇn viÕt, chí nãi, chí

viÕt cµn.

Khi viÕt xong mét bµi b¸o, mét b¶n b¸o ço, hoÆc th¶o mét bµi

diÔn v¨n, nhÊt ®Þnh ph¶i ®äc l¹i vµi lÇn. M×nh tù phª b×nh bµi cña

m×nh, hái ý kiÕn ®ång chÝ kh¸c. Nh÷ng c©u, nh÷ng ch÷ thõa, v«

Ých bá ®i.

Röa mÆt ph¶i kú x¸t vµi ba lÇn míi s¹ch. ViÕt v¨n, diÔn thuyÕt

còng ph¶i nh− vËy.


e) BÖnh theo "s¸o cò" - Ch¼ng nh÷ng viÕt, nãi, cã thãi ba hoa,

mµ huÊn luyÖn, khai héi còng m¾c chøng ®ã.

Më líp huÊn luyÖn lµ mét viÖc rÊt tèt, rÊt cÇn. Nh−ng ph¶i hiÓu r»ng: häc cèt ®Ó mµ lµm. Häc mµ kh«ng lµm ®−îc, häc mÊy

còng v« Ých. V× vËy huÊn luyÖn ph¶i thiÕt thùc, sao cho nh÷ng ng−êi ®Õn

häc, häc råi, vÒ ®Þa ph−¬ng hä cã thÓ thùc hµnh ngay. NhiÒu ®ång chÝ ta kh«ng hiÓu çi lÏ rÊt gi¶n ®¬n ®ã. Cho nªn hä ®· ®−a "thÆng

d− gi¸ trÞ" nhåi sä cho thanh niªn vµ phô n÷ n«ng d©n. Hä ®· ®−a

"t©n d©n chñ chñ nghÜa" nhåi sä çc em nhi ®ång. Hä ®· ®−a "biÖn chøng ph¸p" nhåi sä c«ng nh©n ®ang häc quèc ng÷.

ChØ trong mét cuéc khai héi ë ®Þa ph−¬ng, chóng ta ®· cã thÓ thÊy rÊt nhiÒu khuyÕt ®iÓm.

1. KÐm chuÈn bÞ - §¶ng viªn ®Õn chç khai héi råi, mµ còng

ch−a biÕt v× viÖc g× mµ khai héi. §Õn khi chñ tÞch mêi mäi ng−êi ph¸t biÓu ý kiÕn th× quÇn chóng ai cã s½n ý kiÕn mµ ph¸t biÓu?

2. Nãi mªnh m«ng - Th−êng th−êng ®¹i biÓu cÊp trªn ®Õn khai héi víi cÊp d−íi, trong lóc khai héi, chØ mét m×nh "«ng" ®¹i biÓu,

hay "bµ" ®¹i biÓu nãi, nãi hµng hai, ba giê ®ång hå. Nãi mªnh m«ng trêi ®Êt. Nãi g× còng cã. Nh−ng chØ chõa mét ®iÒu kh«ng nãi

®Õn lµ nh÷ng viÖc thiÕt thùc cho ®Þa ph−¬ng ®ã, nh÷ng viÖc mµ

d©n chóng ë ®ã cÇn biÕt, cÇn hiÓu, cÇn lµm, th× kh«ng nãi ®Õn! 3. Kh«ng ®óng giê - HÑn khai héi t¸m giê th× chÝn, m−êi giê

míi ®Õn. Lµm mÊt thêi giê cña nh÷ng ng−êi kh¸c. Hä kh«ng hiÓu r»ng: gi÷ ®óng thêi giê lµ mét tÝnh tèt cña ng−êi çch m¹ng, nhÊt

lµ trong lóc kh¸ng chiÕn nµy. 4. Gi÷ nÕp cò - BÊt kú bao giê, bÊt kú ë ®©u, còng kh− kh− gi÷

theo nÕp cò:

1. T×nh h×nh thÕ giíi. 2. T×nh h×nh §«ng D−¬ng.

3. B¸o ço c«ng t¸c.

4. Th¶o luËn.


5. Phª b×nh.

6. Gi¶i t¸n.

HiÓu biÕt t×nh h×nh thÕ giíi vµ trong n−íc, cè nhiªn lµ viÖc

hay, viÖc cÇn. Nh−ng khæ thay! NÕu cã ®¹i biÓu cÊp cao ®Õn, th×

«ng Êy kÐo hµng giê nµo kÕ ho¹ch M¸csan28, nµo xø Paragoay, nµo

g× g×, mµ bµ con kh«ng hiÓu chi hÕt! NÕu chØ çn bé cÊp x·, th× biÕt

®©u t×nh h×nh thÕ giíi mµ nãi. ThÕ mµ ®iÓm thø nhÊt cø ph¶i lµ

"t×nh h×nh thÕ giíi".

KÕt qu¶ lµ viÖc thiÕt thùc, viÖc ®¸ng lµm th× kh«ng bµn ®Õn.

g) Nãi kh«ng ai hiÓu - §¶ng th−êng kªu gäi khoa häc ho¸, d©n

téc ho¸, ®¹i chóng ho¸. KhÈu hiÖu ®ã rÊt ®óng. TiÕc v× nhiÒu çn

bé vµ ®¶ng viªn, cã "ho¸" g× ®©u! VÉn cø chøng cò, nÕp cò ®ã.

ThËm chÝ, miÖng cµng h« "®¹i chóng ho¸", mµ trong lóc thùc hµnh

th× l¹i "tiÓu chóng ho¸". V× nh÷ng lêi çc «ng Êy nãi, nh÷ng bµi çc

«ng Êy viÕt, ®¹i chóng kh«ng xem ®−îc, kh«ng hiÓu ®−îc. V× hä

kh«ng häc quÇn chóng, kh«ng hiÓu quÇn chóng.

NhiÒu tê truyÒn ®¬n, nhiÒu b¶n nghÞ quyÕt, nhiÒu khÈu hiÖu

cña §¶ng, môc ®Ých vµ ý nghÜa rÊt ®óng. Nh−ng viÕt mét çch cao

xa, mÇu mÌ, ®Õn nçi ch¼ng nh÷ng quÇn chóng kh«ng hiÓu, mµ c¶

çn bé còng kh«ng hiÓu. ThÝ dô: võa råi ®©y, ®i ®Õn ®©u còng thÊy d¸n nh÷ng khÈu hiÖu:

"Chèng c« ®éc",

"Chèng chñ quan",

"Chèng ®Þa ph−¬ng".

Nh−ng khi hái kü, th× h¬n chÝn phÇn m−êi çn bé cÊp d−íi

kh«ng hiÓu g× hÕt. Hä nãi: cÊp trªn b¶o d¸n cø ph¶i d¸n, chø thËt

ra chóng t«i kh«ng hiÓu. ThËm chÝ cã ng−êi lu«n miÖng ®äc lµ

"chèng quan ®Þa ph−¬ng".

Than «i! KhÈu hiÖu çch m¹ng cña §¶ng mµ ho¸ ra l¸ bïa cña

thÇy cóng. Lçi ®ã tù ai? ThÕ mµ b¶o "®¹i chóng ho¸", "d©n téc ho¸"

th× ho¸ çi g×?


Mçi khÈu hiÖu cña §¶ng ph¶i lµ çi ý nguyÖn vµ môc ®Ých cña

hµng øc ®¶ng viªn vµ cña hµng triÖu d©n chóng. Mµ muèn nh−

thÕ, ph¶i lµm cho d©n chóng ®Òu hiÓu, ph¶i häc çch nãi cña d©n

chóng. NÕu kh«ng hµng v¹n khÈu hiÖu còng v« Ých.

h) BÖnh hay nãi ch÷ - TiÕng ta cã th× kh«ng dïng, mµ cø ham

dïng ch÷ H¸n. Dïng ®óng, ®· lµ mét çi h¹i, v× quÇn chóng kh«ng

hiÓu. NhiÒu ng−êi biÕt kh«ng râ, dïng kh«ng ®óng, mµ còng ham

dïng, çi h¹i l¹i cµng to.

ThÝ dô: Ph¸p vµ ViÖt gian b¾t buéc ®ång bµo ®i biÓu t×nh,

mµ mét tê b¸o nä cña ®oµn thÓ viÕt lµ nh÷ng "cuéc biÓu t×nh tù ®éng". Dïng qu©n ®éi quÐt mét vïng, tiÕng Trung Quèc gäi lµ

t¶o ®·ng, mµ mét tê b¸o cña ®oµn thÓ viÕt lµ "t¶o ®¶m". L¹i cã

tê viÕt lµ "t¶o ®¶ng"!

Tôc ng÷ nãi: "XÊu hay lµm tèt, dèt hay nãi ch÷". Çi bÖnh nãi ch÷

®ã ®· l©y ra, ®· lµm h¹i ®Õn quÇn chóng. V× vËy, cã ng−êi ®· nãi:

"Chóng t«i xin th«ng phong" (xung phong).

"Çc ®ång chÝ ph¶i luyÕn ¸i nhau" (th©n ¸i nhau), v.v.. Trong

mét cuéc khai héi phô n÷, cã chÞ çn bé nä lªn nãi: "Th−a chÞ em,

t«i xin b¸ ço kinh nguyÖt cña t«i trong th¸ng nµy".

Kh«ng, ®ã kh«ng ph¶i lµ nh÷ng chuyÖn c−êi, ®ã lµ nh÷ng chuyÖn thËt. Nh÷ng chuyÖn thËt ®¸ng ®au lßng, do bÖnh hay nãi

ch÷ sinh ra hoÆc do bÖnh dèt sinh ra.

2. Çch ch÷a thãi ba hoa

Trªn ®©y ®· kÓ qua nh÷ng chøng ba hoa. Mçi ®¶ng viªn, mçi

çn bé ®Òu ph¶i ra søc söa ch÷a bÖnh ®ã. NÕu kh«ng, sÏ cã h¹i to

cho c«ng viÖc cña §¶ng.

Sau ®©y lµ liÒu thuèc ch÷a thãi ba hoa. Mäi ng−êi ph¶i hiÓu,

ph¶i nhí, ph¶i thùc hµnh:

1. Ph¶i häc çch nãi cña quÇn chóng. Chí nãi nh− çch gi¶ng s¸ch.

Mçi t− t−ëng, mçi c©u nãi, mçi ch÷ viÕt, ph¶i tá râ çi t− t−ëng

vµ lßng −íc ao cña quÇn chóng.


2. Ph¶i lu«n lu«n dïng nh÷ng lêi lÏ, nh÷ng thÝ dô gi¶n ®¬n,

thiÕt thùc vµ dÔ hiÓu.

3. Khi viÕt, khi nãi, ph¶i lu«n lu«n lµm thÕ nµo cho ai còng

hiÓu ®−îc. Lµm sao cho quÇn chóng ®Òu hiÓu, ®Òu tin, ®Òu quyÕt

t©m theo lêi kªu gäi cña m×nh. Bao giê còng ph¶i tù hái: "Ta viÕt

cho ai xem? Nãi cho ai nghe?".

4. Ch−a ®iÒu tra, ch−a nghiªn cøu, ch−a biÕt râ, chí nãi, chí viÕt.

5. Tr−íc khi nãi, ph¶i nghÜ cho chÝn, ph¶i s¾p ®Æt cÈn thËn. Ph¶i

nhí c©u tôc ng÷: "Chã ba quanh míi n»m. Ng−êi ba n¨m míi nãi".

Sau khi viÕt råi, ph¶i xem ®i xem l¹i ba, bèn lÇn. NÕu lµ mét tµi liÖu quan träng, ph¶i xem ®i xem l¹i chÝn, m−êi lÇn.

Lµm ®−îc nh− thÕ - ®¶ng viªn vµ çn bé ta quyÕt ph¶i lµm nh−

thÕ - th× thãi ba hoa sÏ bít dÇn dÇn cho ®Õn khi hoµn toµn hÕt s¹ch

mµ c«ng viÖc cña §¶ng, t− çch cña çn bé vµ ®¶ng viªn sÏ do ®ã

mµ t¨ng thªm.

Th¸ng 10 n¨m 1947

347

TH¦ GöI ¤NG GI¸M §èC Vµ TOµN THÓ NAM N÷ GI¸O VI£N B×NH D¢N

HäC Vô KHU III


T«i rÊt vui lßng nhËn ®−îc b¸o ço r»ng trong th¸ng võa råi

toµn Khu ®· cã:

2.030 lµng ho¹t ®éng 7.768 líp häc

8.153 gi¸o viªn 328.308 häc trß

42 líp huÊn luyÖn cho gi¸o viªn vµ 1.182 gi¸o viªn dù bÞ.

T«i l¹i ®Æc biÖt khen ngîi tØnh H¶i D−¬ng ®· cã s¸u lµng mµ tÊt c¶ nh©n d©n ®Òu biÕt ch÷, lµ nh÷ng lµng V¨n L©m, Lai CÇu,

V¨n X−¬ng, H¹nh T©n, §«ng §µo, Thèng §«.

§−îc thµnh tÝch tèt ®ã, lµ nhê sù chØ ®¹o kh«n khÐo cña «ng

Gi¸m ®èc vµ sù h¨ng h¸i cè g¾ng cña toµn thÓ anh chÞ em gi¸o viªn.

Tuy vËy theo b¸o ço th× Khu III ®ang cßn h¬n 381.000 ®ång

bµo ch−a biÕt ch÷. T«i mong r»ng «ng Gi¸m ®èc, çc gi¸o viªn vµ çc

c¬ quan çc ®oµn thÓ cè g¾ng lµm thÕ nµo ®Ó chõng th¸ng s¸u n¨m

sau toµn thÓ nh©n d©n Khu III tõ t¸m tuæi trë lªn ®Òu biÕt ch÷. §ã

sÏ lµ mét cuéc th¾ng lîi, mµ Khu III sÏ lµ mét khu kiÓu mÉu.

§ång thêi t«i mong r»ng çc líp b×nh d©n häc vô ch¼ng nh÷ng

d¹y cho ®ång bµo häc ch÷, lµm tÝnh mµ d¹y thªm vÒ c«ng cuéc

kh¸ng chiÕn, cøu n−íc, t¨ng gia s¶n xuÊt, gióp mïa §«ng binh sÜ,

gióp ®ång bµo t¶n c−, khoa häc th−êng thøc.


T«i thay mÆt ChÝnh phñ c¶m ¬n vµ khen ngîi «ng Gi¸m ®èc vµ

tÊt c¶ nam n÷ gi¸o viªn ®· xung phong dòng c¶m trªn mÆt trËn

v¨n ho¸ vµ ch¾c r»ng ë mÆt trËn nµy chóng ta sÏ th¾ng lîi nh−

mäi mÆt trËn kh¸c.

Chµo th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng Hå CHÝ MINH


349

TH¦ GöI §åNG BµO X· DUY£N TRANG HUYÖN TI£N H¦NG, TH¸I B×NH

T«i nhËn ®−îc b¸o ço r»ng sau kú thi ngµy 6-9 n¨m nay, toµn

d©n x· Duyªn Trang tõ t¸m tuæi trë lªn ®Òu tho¸t n¹n mï ch÷.

VÒ mÆt v¨n ho¸, ®ã lµ mét cuéc ®¹i th¾ng lîi cña d©n ta, nhÊt lµ

cho ®ång bµo lµng ta. T«i rÊt sung s−íng thay mÆt ChÝnh phñ göi lêi

khen ngîi ®ång bµo toµn x·, vµ c¶m ¬n çc vÞ phô l·o th©n hµo ®· ra

søc gióp ®ì, çc çn bé b×nh d©n häc vô ®· cè g¾ng d¹y dç.

Nh−ng häc hµnh lµ v« cïng. Häc cµng nhiÒu biÕt cµng nhiÒu

cµng tèt, vËy t«i khuyªn ®ång bµo trong x· g¾ng häc thªm th−êng thøc nh− lµm tÝnh, lÞch sö, ®Þa d−, chÝnh trÞ, vÖ sinh. §ång thêi cè

g¾ng t¨ng gia s¶n xuÊt ñng hé kh¸ng chiÕn.

§ång thêi t«i khuyªn ®ång bµo çc x· xung quanh ph¶i theo

g−¬ng vÎ vang cña x· Duyªn Trang g¾ng søc häc hµnh, ®Ó tiªu diÖt

giÆc dèt, lµm cho huyÖn Tiªn H−ng thµnh mét huyÖn kiÓu mÉu.




350

LêI TUY£N Bè VíI C¸C NHµ B¸O VÒ CUéC GÆP Gì B¶O §¹I - B¤LAe1)

Trong lóc toµn thÓ ®ång bµo hy sinh tranh ®Êu ®ßi thèng nhÊt

vµ ®éc lËp th× Cè vÊn VÜnh Thôy tró ë n−íc ngoµi kh«ng hiÓu râ

t×nh h×nh trong n−íc. V¶ l¹i Cè vÊn VÜnh Thôy ë xa, kh«ng khái bÞ

nh÷ng th¸m tö Ph¸p nh− bän Cutx« (Cousseau) b−ng bÝt vµ nh÷ng

ng−êi v« xØ nh− NguyÔn H¶i ThÇn, Lª V¨n Ho¹ch, v.v. bao v©y,

cho nªn Cè vÊn VÜnh Thôy rÊt cã thÓ nghe nh÷ng lêi høa hÑn

su«ng cña bän thùc d©n Ph¸p, mµ ®i gÆp chóng.

NÕu Cè vÊn VÜnh Thôy biÕt râ t×nh h×nh trong n−íc th× ch¾c

Cè vÊn kh«ng bÞ chóng lõa bÞp.

Cè vÊn VÜnh Thôy còng thõa hiÓu r»ng: Thùc d©n ph¶n ®éng

Ph¸p rÊt mùc x¶o quyÖt, khi cßn ë ngoµi vßng th× g× chóng còng

høa, mét khi ®· vµo trßng th× sÏ bÞ chóng th¾t chÆt. Lóc ®ã phµn

nµn th× ®· trÔ råi.

ChÝnh phñ ta vµ nh©n d©n ta rÊt mong Cè vÊn VÜnh Thôy kh«ng cã nh÷ng hµnh ®éng tr¸i ng−îc víi nh÷ng lêi Cè vÊn ®· thÒ

tr−íc Tæ quèc vµ tr−íc ®ång bµo, tr¸i víi nguyÖn väng cña d©n téc.

_______________

1) Ngµy 8-12-1947, c¸c nhµ b¸o ViÖt Nam vµ n−íc ngoµi ®Õn yÕt kiÕn Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ hái ý kiÕn Ng−êi vÒ cuéc gÆp gì gi÷a VÜnh Thôy (B¶o §¹i) vµ Cao uû Ph¸p B«lae, ngµy 6 vµ ngµy 7-12-1947 ë VÞnh H¹ Long. §©y lµ ý kiÕn cña Ng−êi (BT).

lêi tuyªn bè víi c¸c nhµ b¸o... 351

Dï sao vËn mÖnh cña d©n téc sÏ kh«ng v× mét ng−êi, hoÆc mét

nhãm ng−êi mµ thay ®æi.

ChÝnh phñ ta, toµn thÓ ®ång bµo vµ toµn thÓ t−íng sÜ ta ®·

®ång t©m nhÊt trÝ, kiªn quyÕt kh¸ng chiÕn, tranh cho kú ®−îc

thèng nhÊt vµ ®éc lËp thËt sù. BÊt kú m−u m« g×, bÊt kú lùc l−îng

nµo còng quyÕt kh«ng thÓ lõa g¹t hoÆc gi¶m bít lßng kiªn quyÕt

cña d©n ta hoÆc trë ng¹i cuéc th¾ng lîi cuèi cïng cña d©n ta.

Nãi ngµy 8-12-1947. B¸o Sù thËt, sè 88, ngµy 19-12-1947.

352

®iÖN GöI GI¸M MôC L£ H÷U Tõ

Göi Gi¸m môc Lª H÷u Tõ

Ph¸t DiÖm - Ninh B×nh,

Nh©n dÞp LÔ N«en, t«i kÝnh chóc cô mäi sù lµnh ®Ó phông sù

§øc Chóa vµ ®Ó l·nh ®¹o ®ång bµo C«ng gi¸o tham gia kh¸ng

chiÕn, ®Æng tranh l¹i thèng nhÊt vµ ®éc lËp cho Tæ quèc. T«i nhê

cô chuyÓn lêi t«i chóc phóc cho toµn thÓ ®ång bµo C«ng gi¸o.


Chñ tÞch ChÝnh phñ ViÖt Nam

Hå CHÝ MINH


353

ý KIÕN VÒ HéI NGHÞ HµNH CHÝNH

1- Çn bé tõ tØnh ®Õn lµng, ph¶i thùc hµnh gi¶i thÝch cho d©n hiÓu: V× sao ph¶i tr−êng kú kh¸ng chiÕn? Toµn diÖn vµ toµn d©n kh¸ng chiÕn (cã ng−êi ch−a hiÓu toµn diÖn lµ g×).

2- Lµm cho kh¾p n¬i cã kh«ng khÝ kh¸ng chiÕn. 3- Ph¶i lµm cho d©n hiÓu: Kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

Nh−ng nhÊt ®Þnh ph¶i kinh qua mét giai ®o¹n rÊt cùc khæ. Ph¶i chuÈn bÞ tinh thÇn cña d©n, khi giai ®o¹n ®ã ®Õn, d©n khái bi quan, ng· lßng.

(VÏ s¬ ®å nh− A ®· vÏ th× hä dÔ hiÓu)1). 4- Tõ tØnh ®Õn lµng, ph¶i ra søc vËn ®éng (1) t¨ng gia s¶n

xuÊt, (2) gióp ®ì t¶n c−, (3) gióp ®ì gia ®×nh chiÕn sÜ, (4) gi÷ bÝ mËt.

5- Lóc nµy h¬n lóc nµo hÕt, çn bé tõ trªn ®Õn d−íi, ph¶i: Siªng n¨ng, tiÕt kiÖm, Trong s¹ch, lµm g−¬ng cho d©n, Lµm cho d©n tin, d©n phôc, d©n yªu.

6- Nªn b¶o d©n tham gia ®Ó dÆn hä vÒ qu©n sù: Tiªu thæ, ph¸ ho¹i, v−ên kh«ng nhµ trèng, v.v..

7- Tr−íc lóc khai héi mÆc niÖm çc chiÕn sÜ hy sinh v× n−íc. Tr−íc khi bÕ m¹c: Th¬ chµo çc chiÕn sÜ.

VÒ nh÷ng c©u hái, c©u nµo kh«ng tr¶ lêi ngay ®−îc, th× b¶o hä vÒ ®iÒu tra tiÕp, råi tr¶ lêi sau.

9-12-1947 B¶n chôp bót tÝch bøc th− l−u t¹i B¶o tµng Hå ChÝ Minh.

_______________

1) Trong tµi liÖu l−u tr÷ kh«ng cã s¬ ®å kÌm theo (BT).

354

LêI K£U GäI NH¢N Kû NIÖM MéT N¡M KH¸NG CHIÕN TOµN QUèC

Hìi ®ång bµo toµn quèc,

Hìi toµn thÓ t−íng sÜ VÖ quèc qu©n, d©n qu©n, du kÝch,

ThÊm tho¾t toµn quèc kh¸ng chiÕn ®· ch½n mét n¨m vµ kh¸ng

chiÕn ë miÒn Nam ®· 27 th¸ng.

Tõ ngµy ®Çu, bän qu©n phiÖt thùc d©n khoe miÖng r»ng: chãng

th× d¨m tuÇn, chËm th× ba th¸ng, chóng sÏ chinh phôc ta, nh−ng

nay ®· tr¶i qua mÊy lÇn d¨m tuÇn, mÊy lÇn ba th¸ng, chóng ®·

®−îc kÕt qu¶ g×?

Chóng mÊt h¬n 20.000 lÝnh Ph¸p chÕt vµ bÞ th−¬ng. Chóng tèn

h¬n 3.000 triÖu b¹c. Chóng chiÕm mÊy thµnh thÞ ®· ho¸ ra ®èng

tro tµn. Chóng ®· mua chuéc ®−îc mét lò bÊt trung, bÊt hiÕu lµm

bï nh×n, nh−ng lò ®ã ®Òu bÞ toµn d©n phØ nhæ. Bao nhiªu ®ån ®iÒn,

má than, nhµ bu«n, x−ëng m¸y cña chóng ®Òu bÞ tan hoang. ChÝnh

phñ ë Ph¸p vµ bé chØ huy cña chóng ë ®©y ®· ph¶i thay ®æi mÊy

lÇn. V× chÕt nhiÒu ng−êi, tèn nhiÒu cña mµ nh©n d©n Ph¸p ®· lªn

tiÕng ph¶n ®èi cuéc chiÕn tranh phi nghÜa nµy.

§ã lµ c¸i kÕt qu¶ mµ bän thùc d©n ph¶n ®éng ®· l−îm ®−îc,

mét thø kÕt qu¶ tr¸i h¼n víi hy väng cña chóng.

Cßn vÒ phÝa ta th× thÕ nµo?

Chóng ta biÕt tr−íc r»ng kh¸ng chiÕn ¾t ph¶i gay go, ph¶i

tr−êng kú, nh−ng ch¾c ch¾n sÏ th¾ng lîi.

lêi kªu gäi nh©n kû niÖm mét n¨m kh¸ng chiÕn... 355

V× vËy, mÆc dÇu gian nan cùc khæ, nh©n d©n ta ngµy cµng

®oµn kÕt, cµng h¨ng h¸i, cµng kiªn quyÕt kh¸ng chiÕn cho ®Õn

th¾ng lîi cuèi cïng.

ChiÕn sÜ ta cµng nhiÒu kinh nghiÖm, cµng thªm rÌn luyÖn,

cµng thªm dòng c¶m, nh÷ng trËn oanh liÖt ë Mü Tho, ë ®Ìo H¶i

V©n, ë s«ng L«, ë ThÊt Khª, v.v., ®· lµm ®Þch kinh hån mÊt vÝa.

ChÝnh phñ ta ngµy cµng thªm oai tÝn, cµng ®−îc ñng hé v× lµ

mét ChÝnh phñ kiªn quyÕt kh¸ng chiÕn, mét ChÝnh phñ ®¹i ®oµn

kÕt, mét ChÝnh phñ ®ång cam céng khæ víi d©n, mét ChÝnh phñ

cña d©n. Ngoµi mÊy thµnh thÞ ®· hoang tµn th× th«n quª kh¾p c¶ n−íc

®Òu vÉn ë trong tay ta.

§ã lµ çi kÕt qu¶ tiÕn bé mµ ta l−îm ®−îc sau mét n¨m kh¸ng

chiÕn, mét thø kÕt qu¶ nh− ta ®· ®o¸n tr−íc, mµ kÕt qu¶ ®ã ngµy

cµng më réng, tuy vËy bän thùc d©n ph¶n ®éng kh«ng c−íp ®−îc,

th× chóng sÏ ph¸, kh«ng th¾ng ®−îc, th× chóng sÏ c¾n mÊy miÕng

cho ®· n−. Chóng sÏ tÊn c«ng vïng nµy råi ®Õn vïng kh¸c. Lùc

l−îng cña chóng còng nh− mÆt trêi vµo lóc hoµng h«n, hèng h¸ch

l¾m nh−ng ®· gÇn t¾t nghØ.

Cho nªn d©n vµ qu©n ta ph¶i lu«n g¾ng søc, cÈn thËn, chuÈn bÞ, ®Ò phßng, lu«n lu«n tÊn c«ng ®Þch vµ ph¸ ho¹i ®Þch, tuyÖt ®èi

chí tù kiªu, chí khinh ®Þch, dï lùc l−îng cña ta ngµy cµng thªm

m¹nh, nh− suèi míi ch¶y, nh− löa míi nhãm, chØ cã tiÕn, kh«ng

cã tho¸i.


Hìi toµn thÓ t−íng sÜ,

Nh©n dÞp kû niÖm mét n¨m kh¸ng chiÕn toµn quèc, t«i thay

mÆt ChÝnh phñ kÝnh cÈn nghiªng m×nh tr−íc anh hån çc chiÕn sÜ

vµ ®ång bµo ®· hy sinh v× n−íc, vµ göi lêi th©n ¸i hái th¨m çc chiÕn sÜ vµ ®ång bµo bÞ th−¬ng cïng gia quyÕn çc t−íng sÜ. T«i

khen ngîi vµ khuyªn g¾ng:


- Çc t−íng sÜ tõ B¾c ®Õn Nam, ®ang dòng c¶m xung phong

giÕt ®Þch, quyÕt ®em x−¬ng m¸u gi÷ v÷ng nÒn thèng nhÊt vµ ®éc

lËp cho n−íc nhµ.

- Çn bé chuyªn m«n vµ anh em c«ng nh©n, h¨ng h¸i ra søc

cung cÊp vâ khÝ tinh x¶o vµ ®Çy ®ñ cho bé ®éi.

- Anh em c«ng chøc, cùc khæ khã nhäc, kh«ng hÒ phµn nµn,

lu«n lu«n tËn tôy lµm trän nhiÖm vô.

- Toµn thÓ ®ång bµo hËu ph−¬ng t¨ng gia s¶n xuÊt, gióp ®ì bé

®éi c«ng t¸c ph¸ ho¹i, tham gia kh¸ng chiÕn b»ng çch nµy hoÆc

b»ng çch kh¸c. - Nh÷ng ®ång bµo ®· hy sinh hÕt c¶ c¬ ®å s¶n nghiÖp, chÞu khæ

mµ di c−, t¶n c−, gi¸n tiÕp g¸nh mét phÇn kh¸ng chiÕn, cïng

nh÷ng ®ång bµo trong vïng bÞ ®Þch chiÕm, dï bÞ ®Þch ®e däa lõa

g¹t, nh−ng lu«n lu«n gi÷ v÷ng tinh thÇn, lu«n lu«n tin t−ëng vÒ

ChÝnh phñ vµ Tæ quèc.

- Çc ch¸u nhi ®ång, cã ch¸u th× gióp bé ®éi lËp chiÕn c«ng, cã

ch¸u th× gióp t¨ng gia s¶n xuÊt, hoÆc tuyªn truyÒn cæ ®éng. ThËt

xøng ®¸ng lµ con ch¸u Phï §æng V−¬ng vµ TrÇn Quèc To¶n.

- Çc kiÒu bµo ta ë h¶i ngo¹i, m×nh tuy sèng ë n−íc ngoµi,

nh−ng lu«n lu«n hÕt lßng gióp Tæ quèc. T«i l¹i xin thay mÆt d©n téc ViÖt Nam, c¶m ¬n anh em d©n téc

ch©u ¸ vµ nh÷ng b¹n ë çc h÷u bang, ®· gi÷ g×n chÝnh nghÜa, mµ

ñng hé n−íc ta.

T«i còng c¶m ¬n nh÷ng tÇng líp nh©n d©n Ph¸p, ®· b»ng lêi

nãi hoÆc b»ng viÖc lµm, ph¶n ®èi bän thùc d©n ph¶n ®éng.


Hìi toµn thÓ t−íng sÜ,

Nh©n dÞp nµy, t«i trÞnh träng nh¾c l¹i r»ng:

Nh©n d©n ViÖt Nam s½n sµng céng t¸c th©n thiÖn víi nh©n d©n Ph¸p, song nh©n d©n ViÖt Nam quyÕt kh«ng ®Çu hµng, quyÕt

kh«ng chÞu mÊt n−íc, quyÕt kh«ng chÞu lµm n« lÖ mét lÇn n÷a.

lêi kªu gäi nh©n kû niÖm mét n¨m kh¸ng chiÕn... 357

Vµ ChÝnh phñ Hå ChÝ Minh thÒ quyÕt l·nh ®¹o nh©n d©n vµ

qu©n ®éi chiÕn ®Êu ®Õn cïng, ®Ó ph¸ tan xiÒng xÝch cña bän thùc

d©n, ®Ó tranh l¹i quyÒn thèng nhÊt vµ ®éc lËp. ChÝnh phñ Hå ChÝ

Minh quyÕt lµm trän c¸i nhiÖm vô vÎ vang mµ quèc d©n ®· giao

cho, vµ quyÕt kh«ng phô lßng tin cËy mµ ®ång bµo ®· ®Æt vµo

ChÝnh phñ.

Hìi ®ång bµo toµn quèc vµ toµn thÓ t−íng sÜ!

Chóng ta cø m¹nh d¹n tiÕn lªn!


Thèng nhÊt ®éc lËp nhÊt ®Þnh thµnh c«ng!

B¾c Bé, ngµy 19 th¸ng 12 n¨m 1947

Hå CHÝ MINH


358

TH¦ GöI ÇN Bé KHU I NH¢N Kû NIÖM MéT N¡M TOµN QUèC KH¸NG CHIÕN

Sau mét n¨m kh¸ng chiÕn, chóng ta cÇn ph¶i xÐt l¹i kinh nghiÖm trong mét n¨m võa qua, ®Ó cè g¾ng ph¸t triÓn nh÷ng −u ®iÓm, vµ söa ch÷a nh÷ng khuyÕt ®iÓm.

Tõ ngµy kh¸ng chiÕn anh em çn bé Khu I vÉn cè g¾ng søc. ¦u ®iÓm còng cã mét Ýt, nh÷ng khuyÕt ®iÓm chÝnh cÇn ph¶i söa ch÷a ngay:

1. D©n vËn kÐm: §ång bµo thiÓu sè rÊt trung thµnh, chÞu khã. Th−êng bá c«ng viÖc lµm ¨n ®Ó gióp viÖc ph¸ ho¹i, tiÕp tÕ, giao th«ng, v.v..

Nh−ng ®èi víi ý nghÜa kh¸ng chiÕn, D©n chñ Céng hoµ, nhiÖm vô cña d©n trong lóc kh¸ng chiÕn vµ quyÒn lîi h¹nh phóc khi kh¸ng chiÕn thµnh c«ng, v× sao ph¶i ®oµn kÕt chÆt chÏ, t¨ng gia s¶n xuÊt, v.v, th× ch−a hiÓu thÊu.

§ã lµ v× çn bé chÝnh trÞ ch−a biÕt gi¶i thÝch râ rµng, ch−a biÕt tuyªn truyÒn gi¶ng gi¶i.

2. ChiÕn c«ng kÐm: Çc khu kh¸c ®· lËp ®−îc nh÷ng chiÕn c«ng rùc rì nh− trËn ThÊt Khª, trËn s«ng L«, v.v., thÕ mµ Khu I ch−a cã cuéc th¾ng trËn nµo vÎ vang. §ã lµ v× çn bé qu©n sù ch−a häc tËp ®−îc nhiÒu chiÕn l−îc, chiÕn thuËt kh«n khÐo, ch−a cã m−u c¬, dòng c¶m b»ng ng−êi.

3. Trõ gian kÐm: Nh÷ng cuéc ®Þch tÊn c«ng Cao B»ng, B¾c C¹n, v.v., chøng tá ®Þch lîi dông ViÖt gian rÊt nhiÒu. §ã lµ v× c«ng viÖc phßng gian cña ta kh«ng chu ®¸o, cÈn thËn.

th− göi çn bé khu i... 359

§ã lµ v× c«ng t¸c cña c«ng an cßn s¬ suÊt ch−a lµm trßn

nhiÖm vô.

4. C«ng viÖc ch−a ®−îc ng¨n n¾p: TÊt c¶ mäi tæ chøc vµ c«ng

viÖc tõ to ®Õn nhá, tõ cÊp trªn ®Õn cÊp d−íi, ®Òu chËm trÔ r¹c rêi,

ch−a ng¨n n¾p, ch−a ®−îc bÝ mËt, ch−a ®−îc qu©n sù ho¸.

§ã lµ v× toµn thÓ çn bé ch−a ra søc häc kinh nghiÖm, ch−a cè

g¾ng t×m tßi, ®Ó tæ chøc vµ c«ng t¸c cho hîp thêi, hîp lóc.

Mong r»ng çc ®ång chÝ çn bé, chÝnh trÞ, qu©n sù, chuyªn m«n

tõ ®©y sÏ dån c¶ tinh thÇn, lùc l−îng, thi ®ua nhau, gióp ®ì nhau,

khuyªn g¾ng nhau mµ söa ch÷a nh÷ng khuyÕt ®iÓm nãi trªn. Lµm sao cho Khu I trë nªn ngang hµng nh÷ng khu h¹ng nhÊt

trong n−íc, ®Ó chia mét phÇn vinh dù trong cuéc kh¸ng chiÕn

th¾ng lîi nµy.



Hå CHÝ MINH


360

TH¦ GöI §åNG BµO Vµ T¦íNG SÜ KHU II NH¢N Kû NIÖM MéT N¡M TOµN QuèC

KH¸NG CHIÕN

Trong mét n¨m kh¸ng chiÕn võa qua, ®ång bµo Khu II ®· chÞu nhiÒu gian nan cùc khæ. Nh−ng cµng gian nan cùc khæ, ®ång bµo ta cµng ®oµn kÕt, cµng h¨ng h¸i, cµng tin t−ëng vµo sù th¾ng lîi cuèi cïng cña Tæ quèc, cµng ra søc ñng hé kh¸ng chiÕn. VÖ quèc qu©n vµ d©n qu©n du kÝch Khu II víi søc sèt s¾ng gióp ®ì ®ång bµo ®· lËp ®−îc Ýt nhiÒu chiÕn c«ng kh¸.

T«i ch¾c r»ng qua n¨m kh¸ng chiÕn míi, ®ång bµo vµ chiÕn sÜ sÏ cè g¾ng thªm n÷a. Sao cho Khu II sÏ ®øng vµo khu h¹ng nhÊt trong n−íc vÒ qu©n sù, chÝnh trÞ còng nh− kinh tÕ vµ v¨n ho¸. §Ó ®i ®Õn kÕt qu¶ ®ã çc çn bé cÇn ph¶i rò s¹ch ®Çu ãc ®Þa ph−¬ng, tæ chøc cÇn ph¶i hÕt søc cã ng¨n n¾p. KÕ ho¹ch c«ng t¸c cÇn ph¶i thiÕt thùc.

T«i mong r»ng tõ nay Khu II sÏ th−êng b¸o ço th¾ng lîi vÒ çc ph−¬ng diÖn.



Hå CHÝ MINH


361

TH¦ GöI §åNG BµO Vµ CHIÕN SÜ KHU III

Trong cuéc kh¸ng chiÕn toµn quèc ë B¾c Bé, Khu III lµ khu

®Çu tiªn ra ®−¬ng ®Çu víi qu©n ®Þch. V× vËy, mµ ®ång bµo vµ chiÕn

sÜ Khu III chÞu hy sinh cùc khæ h¬n hÕt.

Còng v× vËy, mµ mäi viÖc Khu III tiÕn bé nhiÒu h¬n c¶.

MÆc dÇu nhiÒu nçi khã kh¨n, ®ång bµo Khu III ®· h¨ng h¸i

lµm trßn nh÷ng nhiÖm vô t¨ng gia s¶n xuÊt, b×nh d©n häc vô, tæ

chøc Liªn ViÖt, v.v..

VÖ quèc qu©n vµ d©n qu©n du kÝch Khu III còng lËp ®−îc chiÕn

c«ng kh¸ vÎ vang. Anh em c«ng an còng rÊt tËn tôy.

§ã lµ do sù ®oµn kÕt chÆt chÏ cña toµn thÓ ®ång bµo Khu III.

Nh÷ng ®ång bµo c¸c vïng ®Þch chiÕm còng vÉn gi÷ v÷ng tinh thÇn

yªu n−íc, tin t−ëng vµo sù th¾ng lîi cuèi cïng cña ta.

Sang n¨m kh¸ng chiÕn míi, ®ång bµo vµ chiÕn sÜ Khu III ph¶i

g¾ng søc h¬n n÷a. §ång bµo th× thi nhau lµm mäi viÖc kh¸ng chiÕn

vµ kiÕn quèc. ChiÕn sÜ th× thi ®ua nhau xung phong giÕt giÆc lËp

chiÕn c«ng.

C¸n bé th× thi ®ua nhau ph¸t triÓn thªm −u ®iÓm, söa ch÷a

hÕt khuyÕt ®iÓm (nh− ham h×nh thøc, kÐm bÝ mËt, chñ quan,

khinh ®Þch, v.v.).

T«i mong r»ng ®ång bµo vµ chiÕn sÜ Khu III sÏ cè g¾ng tranh


lÊy c¸i ®Þa vÞ vÎ vang kh«ng nh÷ng lµ cho khu kh¸ng chiÕn tr−íc

nhÊt mµ còng lµ khu nhiÒu th¾ng lîi nhÊt.



Hå CHÝ MINH


363

th¦ GöI §åNG BµO Vµ CHIÕN SÜ KHU X1)

Trong mét n¨m kh¸ng chiÕn võa qua, Khu X ®· thµnh mét

mÆt trËn dµi tõ Lµo Cai ®Õn VÜnh Yªn.

§ång bµo vµ chiÕn sÜ Khu X ®· cè g¾ng lµm bæn phËn cña m×nh.

Nh−ng chóng ta kh«ng cèt ca tông t©ng bèc nhau. Mµ cèt xÐt

l¹i kinh nghiÖm ®Ó ph¸t triÓn thªm nh÷ng −u ®iÓm, söa ch÷a çc

khuyÕt ®iÓm ®Æng lµm cho kh¸ng chiÕn chãng thµnh c«ng.

MÆt trËn s«ng L«, VÖ quèc qu©n, d©n qu©n du kÝch vµ ®ång

bµo rÊt h¨ng h¸i cho nªn ®· thu ®−îc mét Ýt nhiÒu chiÕn c«ng vÎ

vang. Tr¸i l¹i nh÷ng mÆt trËn kh¸c nh− Lµo Cai, Yªn B¸i th× cßn

kÐm. §ã kh«ng ph¶i v× ®ång bµo kÐm h¨ng h¸i, hoÆc lµ chiÕn sÜ

kÐm dòng c¶m. Nh−ng v× ta kÕ ho¹ch tæ chøc, tuyªn truyÒn, vËn

®éng, ch−a ®−îc ®Çy ®ñ, chu ®¸o. VÒ mÆt d©n vËn th× Khu ta cßn

xao nh·ng. V× vËy, b−íc qua n¨m kh¸ng chiÕn míi, çc c¬ quan,

çc ®oµn thÓ, çc bé ®éi vµ çc çn bé chÝnh trÞ còng nh− qu©n sù,

cÇn ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a. Ph¶i lµm thÕ nµo cho cuéc th¾ng trËn vÎ

vang ë s«ng L« sÏ lµ b−íc ®Çu cho nhiÒu cuéc th¾ng trËn kh¸c.

Ph¶i lµm cho Khu X thµnh khu kiÓu mÉu vÒ mäi mÆt. T«i rÊt mong ®ång bµo, chiÕn sÜ vµ çn bé Khu X sÏ ®ång

_______________

1) Khu X trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p gåm çc tØnh (cò): Lµo Cai, Yªn B¸i, Hµ Giang, Tuyªn Quang, Phó Thä, VÜnh Yªn (BT).


t©m hiÖp lùc, cè g¾ng lµm trän nhiÖm vô mµ ChÝnh phñ ®· giao

phã cho m×nh.



Hå CHÝ MINH


365

th¦ GöI §åNG BµO, VÖ QUèC QU¢N, D¢N QU¢N DU KÝCH, ÇN Bé XUNG PHONG

C¶M Tö KHU XI

Cïng ®ång bµo vµ t−íng sÜ yªu mÕn,

Mét n¨m qua ®ång bµo ®· chÞu biÕt bao cuéc khñng bè ¸c liÖt, ®èt nhµ, c−íp cña, giÕt ng−êi, hiÕp d©m cña bän thùc d©n Ph¸p c−íp n−íc. Nh−ng cµng gian nan cùc khæ, ®ång bµo Khu XI cµng c¨m thï vµ cµng th¾t chÆt thªm hµng ngò (ph¸t triÓn Héi Liªn ViÖt, t¨ng gia s¶n xuÊt, gióp ®ì bé ®éi ®¸nh giÆc trõ gian, v.v.).

Anh em VÖ quèc qu©n vµ çc cÊp chiÕn sÜ ®· chÞu biÕt bao sù thiÕu thèn cùc khæ, nh−ng tr−íc c¶nh t−îng khèn cïng cña ®ång bµo, tr−íc nhiÖm vô b¶o vÖ non s«ng ®Êt n−íc, anh em ®· cïng ra lÜnh lÊy nhiÖm vô vÎ vang lµ trõ diÖt bän thùc d©n vµ tay sai cña chóng.

Cuéc chiÕn ®Êu ë Thñ ®« vµ ngo¹i thµnh ®· chøng thùc tinh

thÇn Êy.

Nh− vËy, t«i cã quyÒn tin r»ng: b−íc qua n¨m kh¸ng chiÕn

míi, ®ång bµo vµ chiÕn sÜ Khu XI sÏ ®oµn kÕt h¬n, h¨ng h¸i h¬n,

Khu XI sÏ xøng ®¸ng lµ khu trung −¬ng kh¸ng chiÕn, xøng ®¸ng

víi Thñ ®«. Nh©n dÞp kû niÖm ®Çy n¨m kh¸ng chiÕn toµn quèc, t«i tr©n

träng khuyªn ®ång bµo vµ çc cÊp t−íng sÜ h·y kiÓm ®iÓm l¹i thêi

gian chiÕn ®Êu võa qua, bµi trõ khuyÕt ®iÓm, ph¸t triÓn −u ®iÓm

®Ó tiÕn ®Õn nh÷ng thµnh tÝch lõng lÉy h¬n. Vµ muèn thÕ, ph¶i ®Æc


biÖt chó ý tæ chøc thËt m¹nh vµ nghiªm ngay trong vïng ®Þch

kiÓm so¸t, v× tæ chøc lµ lîi khÝ cèt yÕu cña chóng ta ®Ó ®¸nh

b¹i ®Þch.

T«i tin r»ng ®ång bµo vµ t−íng sÜ lu«n lu«n v−ît mäi khã kh¨n

lµm trän nhiÖm vô.

Hå CHÝ MINH

ViÕt kho¶ng ngµy 19-12-1947. In trong s¸ch Lêi Hå Chñ tÞch, Nha Th«ng tin ViÖt Nam, 1949, t.2, tr.54.

367

tH¦ GöI §åNG BµO Vµ T¦íNG SÜ KHU XII

Cïng ®ång bµo vµ çc t−íng sÜ,

Trong n¨m kh¸ng chiÕn toµn quèc, ®ång bµo vµ t−íng sÜ VÖ quèc qu©n, d©n qu©n du kÝch Khu XII lµ mét ®éi xung phong. Hy sinh cùc khæ cµng nhiÒu, th× ®ång bµo cµng h¨ng h¸i, chiÕn sÜ cµng dòng c¶m.

§ã lµ çi gèc th¾ng lîi cña ta. Nhê ®ã mµ Khu XII ®· lËp ®−îc nhiÒu chiÕn c«ng, hoÆc to hoÆc nhá, nh−ng ®Òu oanh liÖt. TrËn ThÊt Khª võa råi lµ mét trong nh÷ng trËn th¾ng lîi.

Tuy vËy, chóng ta chí tù kiªu, chí khinh ®Þch, chí chñ quan. Chóng ta ph¶i lu«n chuÈn bÞ, lu«n lu«n cÈn thËn, lu«n lu«n cè

g¾ng. §Þch thÊt b¹i trong cuéc tÊn c«ng ViÖt B¾c29, cã thÓ sÏ tÊn c«ng çc khu kh¸c. Khu ta sÏ gÆp nh÷ng lóc gay go h¬n n÷a. Dï sao víi çi tinh thÇn kiªn quyÕt vµ çi chÝ khÝ quËt c−êng cña nh©n d©n vµ chiÕn sÜ Khu XII, ®Þch còng sÏ thÊt b¹i mét lÇn n÷a.

T«i tr©n träng høa víi ®ång bµo vµ chiÕn sÜ: ChÝnh phñ sÏ ®Æt tªn Khu XII lµ Khu TÊT TH¾NG bao giê t«i nhËn ®−îc nh÷ng b¸o ço th¾ng lîi míi cña Khu.

T«i ch¾c ®ång bµo vµ toµn thÓ chiÕn sÜ sÏ cè g¾ng lµm cho ®−îc vµ cho xøng ®¸ng çi tªn vÎ vang ®ã.


Hå CHÝ MINH


368


1- Hái: Xin Chñ tÞch cho ý kiÕn cña Chñ tÞch vÒ kinh nghiÖm trong mét n¨m kh¸ng chiÕn toµn quèc võa qua, vÒ phÝa bªn Ph¸p vµ phÝa bªn ViÖt Nam.

Tr¶ lêi: Trong mét n¨m kh¸ng chiÕn võa qua, vÒ phÝa Ph¸p th× kinh tÕ ngµy cµng kiÖt quÖ, qu©n sù ngµy cµng khã kh¨n.

VÒ phÝa ta th× nh©n d©n ngµy cµng ®oµn kÕt, qu©n ®éi ngµy cµng tiÕn bé. Còng nh− trÌo nói, Ph¸p th× xuèng dèc cã vÎ m¹nh b¹o, µo ¹t, nh−ng gÇn r¬i xuèng hè. Ta th× lªn dèc, cã vÎ khã nhäc, gian nan, nh−ng cµng trÌo cµng lªn ®Õn chç thanh cao.

2- Hái: Theo ý Chñ tÞch, cuéc kh¸ng chiÕn sang n¨m tíi sÏ biÕn chuyÓn thÕ nµo?

Tr¶ lêi: Trong n¨m sau, cuéc kh¸ng chiÕn cã thÓ gay go h¬n. Mµ ngµy th¾ng lîi cña ta còng ®Õn gÇn h¬n.

3- Hái: Th−a Cô, xin Cô cho biÕt ý kiÕn cña Cô vÒ cuéc tÊn c«ng mïa §«ng cña ®Þch.

Tr¶ lêi: Ai cã Ýt nhiÒu tri thøc qu©n sù, còng ®o¸n tr−íc r»ng sau mïa m−a ®Þch sÏ tÊn c«ng. §Þch tÊn c«ng tr−íc vµo ViÖt B¾c, chóng sÏ tÊn c«ng c¸c khu kh¸c n÷a. Song ChÝnh phñ ta ®· s½n c¸ch ®èi phã. Riªng vÒ ViÖt B¾c ®Þch ®· bÞ nhiÒu ®ßn kh¸ ®au nh− trËn ThÊt Khª vµ nh÷ng trËn s«ng L«.

Trong nh÷ng trËn ®ã, VÖ quèc qu©n vµ d©n qu©n du kÝch ta tá ra rÊt dòng c¶m vµ rÊt tiÕn bé vÒ mÆt chiÕn thuËt, nh©n d©n rÊt h¨ng h¸i.

tr¶ lêi çc nhµ b¸o 369

4- Hái: Theo Chñ tÞch, kÕt qu¶ cuéc hµnh qu©n mïa §«ng cña ®Þch sÏ thÕ nµo?

Tr¶ lêi: Còng nh− çc cuéc hµnh qu©n kh¸c, kÕt qu¶ ®Þch sÏ thÊt b¹i, v×:

a) §Þch chØ ho¹t ®éng ®−îc mÊy th¸ng. Sau mïa m−a th× chóng hÕt thiªn thêi.

b) ViÖt B¾c ®Þa thÕ hiÓm trë qu©n ®Þch kh«ng cã ®Þa lîi. c) §Þch cµng lan réng th× ng−êi cµng thiÕu, søc ng−êi cµng

máng, chóng dÔ bÞ tiªu diÖt, chóng cµng ®¸nh lan ra, cµng dë thãi tham « tµn nhÉn, cµng lµm cho ®ång bµo ta, miÒn ng−îc còng nh− miÒn xu«i, ®oµn kÕt chÆt chÏ chèng l¹i chóng, thÕ lµ ®Þch kh«ng cã nh©n hoµ.

5- Hái: V× sao ®Þch cè ý giÊu giÕm cuéc hµnh qu©n mïa §«ng? Tr¶ lêi: Mét lµ v× chóng mong b−ng bÝt d− luËn thÕ giíi vµ lõa

g¹t nh©n d©n n−íc Ph¸p. Hai lµ v× chóng sî nÕu nãi râ ra, vÒ sau thÊt b¹i th× khã chèi ch÷a. Dï sao, ©m m−u cña ®Þch, ta ®Òu biÕt tr−íc nªn ta cã thÓ ®èi phã mét çch b×nh tÜnh.

6- Hái: Cuéc tÊn c«ng mïa §«ng cña thùc d©n Ph¸p cã ¶nh h−ëng g× ®Õn sù liªn l¹c gi÷a hai d©n téc ViÖt Nam vµ Ph¸p kh«ng?

Tr¶ lêi: V« luËn thÕ nµo nh©n d©n ta vÉn chñ tr−¬ng céng t¸c th©n thiÖn víi nh©n d©n Ph¸p.

Nh−ng nh©n d©n ta còng tr¸ch nh©n d©n Ph¸p sao kh«ng ra søc ng¨n trë bän thùc d©n ph¶n ®éng Ph¸p ®ang ph¸ ho¹i sù céng t¸c th©n thiÖn ®ã.

Tr¶ lêi kho¶ng ngµy 19-12-1947. In trong s¸ch Lêi Hå Chñ tÞch, Nha Th«ng tin ViÖt Nam, 1949, t.2, tr.56-57.

370

Kû NIÖM NGµY THµNH LËP GI¶I PHãNG QU¢N VIÖT NAM30

Tõ Gi¶i phãng qu©n ®Õn VÖ quèc qu©n,

§éi thø nhÊt cña Gi¶i phãng qu©n ngµy tr−íc lµ çi h¹t gièng

bÐ nhá, do ®ã mµ n¶y në thµnh çi rõng to lín lµ VÖ quèc qu©n

ngµy nay, nÕu ng−êi ngoµi tr«ng thÊy b−íc ®Çu cña Gi¶i phãng

qu©n th× ch¾c hä sÏ cho r»ng ®ã lµ mét trß ch¬i cña trÎ con, hay lµ

c«ng viÖc cña mÊy ng−êi "kh«ng t−ëng", ch¾c hä sÏ mØa mai r»ng:

"Vµi chôc th»ng thanh niªn häc trß vµ d©n cµy, Thæ cã, Nïng

cã, Tr¹i cã, Kinh cã. Víi vµi khÈu sóng quÌn, m−¬i con dao m· tÊu,

mµ còng d¸m tù gäi lµ qu©n, còng d¸m g¸nh çi tr¸ch nhiÖm gi¶i

phãng cho d©n téc".

Nh−ng chóng ta ®· quyÕt t©m lµm cho kú ®−îc kÕ ho¹ch

g©y dùng Gi¶i phãng qu©n, ®· giao cho ®ång chÝ Vâ Nguyªn

Gi¸p thi hµnh.

KÕt qu¶ ®· chøng tá r»ng: chÝnh s¸ch cña chóng ta rÊt ®óng,

chÝnh s¸ch ®óng lµ v× ta dùa theo çi ch©n lý gi¶n ®¬n vµ thiÕt

thùc nµy: D©n téc ViÖt Nam nhÊt ®Þnh ph¶i ®−îc gi¶i phãng.

Muèn gi¶i phãng th× ph¶i ®¸nh ph¸t xÝt NhËt vµ Ph¸p. Muèn

®¸nh chóng th× ph¶i cã lùc l−îng qu©n sù. Muèn cã lùc l−îng th×

ph¶i cã tæ chøc. Muèn tæ chøc thµnh c«ng th× ph¶i cã kÕ ho¹ch,

cã quyÕt t©m.

Ban ®Çu l−¬ng thùc, khÝ giíi, ch¨n ¸o, thuèc men, çi g×

kû niÖm ngµy thµnh lËp gi¶i phãng qu©n viÖt nam 371

còng thiÕu thèn. Bé ®éi th−êng ph¶i nhÞn ®ãi, nh−ng vÉn h¨ng

h¸i t−¬i c−êi.

Ch¼ng mÊy l©u, tõ vµi chôc ng−êi ®· tr−ëng thµnh ®Õn vµi

tr¨m ng−êi, thanh niªn rÇm rÇm kÐo ®Õn xin vµo bé ®éi. Nhê ®ång

bµo ViÖt B¾c h¨ng h¸i gióp ®ì mäi mÆt, cã ng−êi b¸n c¶ tr©u, c¶

ruéng ®Ó gióp, ®ång bµo çc n¬i còng ra søc ñng hé, bé ®éi th×

®¸nh lu«n ®−îc mÊy trËn vÎ vang, tõ ®ã, ng−êi cµng ®«ng, søc cµng

m¹nh. Ch¼ng nh÷ng lËp nªn Khu gi¶i phãng, mµ l¹i g©y nªn c¨n

cø kh¾p n¬i.

Tr«ng thÊy tinh thÇn h¨ng h¸i vµ kû luËt nghiªm minh cña Qu©n gi¶i phãng, ch¼ng nh÷ng ®ång bµo còng yªu mÕn, mµ çc

ng−êi qu©n nh©n ngo¹i quèc còng ®Òu ph¶i khen.

Gi¶i phãng qu©n ®· lµm trän nhiÖm vô ®o¹n tr−íc, lµ gióp søc

hoµn thµnh cuéc Çch m¹ng Th¸ng T¸m, x©y dùng nÒn D©n chñ

Céng hoµ, cïng lµm trän nhiÖm vô ®o¹n sau, lµ ®Ó l¹i cho VÖ quèc

qu©n mét sè çn bé rÊt tèt vµ mét çi truyÒn thèng oanh liÖt vÎ vang.

Trong lóc kh¸ng chiÕn nµy, kû niÖm ngµy thµnh lËp Gi¶i

phãng qu©n th× chóng ta cÇn ph¶i nhí nh÷ng ý nghÜa sau ®©y:

1. VÖ quèc qu©n, d©n qu©n du kÝch ph¶i lu«n lu«n ph¸t triÓn

çi kû luËt nghiªm nh− s¾t, çi tinh thÇn v÷ng nh− ®ång, çi chÝ khÝ quËt c−êng tÊt th¾ng, çi ®¹o ®øc: trÝ, dòng, liªm, trung cña

Gi¶i phãng qu©n.

2. Khi tr−íc, ph¶i ®èi chäi víi hai kÎ ®Þch lµ NhËt vµ Ph¸p,

chóng ta chØ cã hai bµn tay tr¾ng, mµ chóng ta vÉn tæ chøc nªn

mét lùc l−îng m¹nh mÏ lµ Gi¶i phãng qu©n ®Ó ®¸nh ®æ chóng.

Ngµy nay, chóng ta chØ ®èi chäi víi mét kÎ thï lµ thùc d©n ph¶n

®éng Ph¸p mµ chóng ta l¹i cã Quèc héi, cã ChÝnh phñ, cã çi lùc

l−îng khæng lå lµ VÖ quèc qu©n vµ d©n qu©n du kÝch, cã 20 triÖu

®ång bµo ñng hé, cã d− luËn toµn thÕ giíi bªnh vùc. V× vËy cuéc

kh¸ng chiÕn cña ta nhÊt ®Þnh ph¶i th¾ng lîi. Nh©n dÞp nµy, t«i göi lêi c¶m ¬n ®ång bµo ViÖt B¾c tr−íc ®·

ra søc gióp Gi¶i phãng qu©n, nay th× ra søc ñng hé kh¸ng chiÕn.


T«i göi lêi chµo th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng cho c¸c anh em Gi¶i

phãng qu©n cò nay ®ang anh dòng chiÕn ®Êu trong hµng ngò VÖ

quèc qu©n.

ViÖt B¾c, ngµy 19 th¸ng 12 n¨m 1947

Hå CHÝ MINH


373

TH¦ GöI §åNG BµO C¤NG GI¸O NH¢N DÞP LÔ N¤EN 1947

§ång bµo th©n mÕn, Nh©n dÞp N«en, t«i göi lêi th©n ¸i chóc toµn thÓ ®ång bµo C«ng

gi¸o ®−îc Chóa ban phóc. GÇn 2.000 n¨m vÒ tr−íc, §øc Chóa ®·

cho loµi ng−êi quyÒn tù do vµ d¹y loµi ng−êi lßng b¸c ¸i. ThÕ mµ

thùc d©n ph¶n ®éng Ph¸p tµn s¸t ®ång bµo ta, ph¸ ph¸ch nhµ thê

chung, khinh rÎ t«n gi¸o. Chóng lµm tr¸i víi lßng cña Chóa, chóng

sÏ bÞ téi vµ sÏ thÊt b¹i.

Chóng ta toµn d©n, gi¸o còng nh− l−¬ng, ®oµn kÕt kh¸ng chiÕn ®Ó Tæ quèc ®−îc ®éc lËp, t«n gi¸o ®−îc tù do. §øc Chóa phï hé

chóng ta, chóng ta ch¾c sÏ th¾ng lîi.

Trong cuéc kh¸ng chiÕn, nhiÒu ®ång bµo C«ng gi¸o ®· h¨ng

h¸i hy sinh. T«i ®Ò nghÞ toµn thÓ ®ång bµo C«ng gi¸o trong kú lÔ

N«en nµy cÇu nguyÖn cho linh hån c¸c chiÕn sÜ gi¸o vµ l−¬ng ®· bá

m×nh v× n−íc vµ cÇu nguyÖn cho Tæ quèc ta ®−îc th¾ng lîi.



374

lêI K£U GäI T¦íNG SÜ VÖ QUèC QU¢N, D¢N QU¢N DU KÝCH NH¢N CUéC VËN §éNG

LUYÖN Bé §éI LËP CHIÕN C¤NG

Cïng çc çn bé VÖ quèc qu©n, d©n qu©n du kÝch,

Bé Tæng chØ huy qu©n ®éi toµn quèc ®· më cuéc vËn ®éng LuyÖn bé ®éi lËp chiÕn c«ng.

§ã lµ mét dÞp cho anh em g¾ng søc, ®ua tµi, xung phong diÖt ®Þch.

Çn bé nµy víi çn bé kh¸c, ®¬n vÞ nµy víi ®¬n vÞ kh¸c, ph¶i ra

søc thi ®ua nhau ai diÖt ®−îc nhiÒu ®Þch h¬n, ai c−íp ®−îc nhiÒu

sóng h¬n, ai lËp ®−îc c«ng to h¬n.

Tæ quèc ®ang kªu gäi anh em.

Quèc d©n ®ang tr«ng mong anh em.

ChÝnh phñ ®ang s½n sµng khen th−ëng anh em.

Riªng vÒ phÇn t«i, t«i ®Ó dµnh mét phÇn th−ëng ®Æc biÖt cho

çn bé, chiÕn sÜ nµo hoÆc ®¬n vÞ nµo sÏ lËp ®−îc c«ng oanh liÖt nhÊt, vÎ vang nhÊt.

Mçi çn bé vµ toµn thÓ bé ®éi h·y h¨ng h¸i tiÕn lªn!

Hå CHÝ MINH

In trong s¸ch Hå Chñ tÞch víi çc lùc l−îng vò trang nh©n d©n, Nxb. Qu©n ®éi nh©n d©n, Hµ Néi, 1962, tr.41.

375

TH¥ TÆNG BA Cô L·O DU KÝCH ë CAO B»NG1)

Tuæi cao chÝ khÝ cµng cao,

Móa g−¬m giÕt giÆc µo µo giã thu.

S½n sµng tiªu diÖt qu©n thï,

TiÕng th¬m ViÖt B¾c ngµn thu lÉy lõng.

N¨m 1947

In trong s¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña Hå Chñ tÞch, Nxb. Sù thËt, Hµ Néi, t.I, tr.200.

_______________

1) N¨m 1947, cã ba cô l·o du kÝch ë Cao B»ng h¨ng h¸i xung phong cïng nh©n d©n giÕt giÆc. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· tÆng c¸c cô bµi th¬ trªn ®©y (BT).

376

C¶NH RõNG VIÖT B¾C

C¶nh rõng ViÖt B¾c thËt lµ hay,

V−în hãt chim kªu suèt c¶ ngµy,

Kh¸ch ®Õn th× mêi ng« nÕp n−íng,

S¨n vÒ th−êng chÐn thÞt rõng quay,

Non xanh, n−íc biÕc tha hå d¹o,

R−îu ngät, chÌ t−¬i mÆc søc say.

Kh¸ng chiÕn thµnh c«ng ta trë l¹i,

Tr¨ng x−a, h¹c cò víi Xu©n nµy.

N¨m 1947

In trong s¸ch Hå ChÝ Minh, Th¬, Nxb. V¨n häc, Hµ Néi, 1970, tr.51.

377

c¶NH KHUYA

TiÕng suèi trong nh− tiÕng h¸t xa,

Tr¨ng lång cæ thô bãng lång hoa.

C¶nh khuya nh− vÏ, ng−êi ch−a ngñ,

Ch−a ngñ v× lo nçi n−íc nhµ.

N¨m 1947


379

KINH NGHIÖM DU KÝCH TµU

Côc ChÝnh trÞ xuÊt b¶n n¨m 1947.

Nxb. Sù thËt xuÊt b¶n n¨m 1947,

xuÊt b¶n lÇn thø hai n¨m 1948.

In trong s¸ch Hå ChÝ Minh: VÒ ®Êu tranh vò trang vµ lùc l−îng vò trang nh©n d©n, Nxb. Qu©n ®éi nh©n

d©n, Hµ Néi, 1970, tr. 137-151.

Theo b¶n in trong s¸ch do

Nxb. Qu©n ®éi nh©n d©n

xuÊt b¶n n¨m 1970.

381

KINH NGHIÖM DU KÝCH TµU

§¸nh du kÝch kh«ng cÇn ph¶i cã søc m¹nh. Nh÷ng kinh

nghiÖm sau ®©y tá cho ta thÊy r»ng: HÔ lµ ng−êi cã lßng yªu n−íc,

kh«ng chÞu lµm n« lÖ, l¹i cã mét chót gan d¹ vµ m−u trÝ, th× bÊt kú

trai g¸i, giµ trÎ, bÊt kú cã sóng hay kh«ng, ®Òu cã thÓ ®¸nh du kÝch.

I

Mét «ng giµ, mét sîi d©y, Lµm cho ®iªu ®øng mét bÇy ®Þch nh©n.

Mét ng−êi n«ng d©n ë tØnh Hå B¾c, tªn lµ TrÇn TrÝ, v× giµ yÕu

mµ kh«ng ®−îc vµo ®éi du kÝch. ¤ng TrÝ nghÜ r»ng giµ yÕu còng lµ

quèc d©n. Quèc d©n th× ph¶i gióp n−íc kh¸ng chiÕn. Kh«ng ®−îc

vµo bé ®éi, mét m×nh ta còng ®¸nh du kÝch ®−îc.

Mét ®ªm, trêi tèi nh− mùc, l¹i thªm m−a phïn, «ng TrÝ ¨n c¬m

xong råi liÒn tõ nhµ ra ®i. Vî con hái «ng ®i ®©u, «ng nãi qua ch¬i

lµng bªn c¹nh. V× muèn gi÷ bÝ mËt, nªn «ng ph¶i nãi dèi. Kú thùc

«ng ®i ®¸nh du kÝch.

H«m tr−íc, «ng TrÝ ®· dß biÕt râ rµng ë lµng Kim cã 100 lÝnh

NhËt ®ãng. Xung quanh ®ån, chóng c¾m cäc ch¨ng d©y thÐp vµ

treo nhiÒu dôc d¹c, phßng ®ªm bÞ du kÝch ®¸nh óp, dôc d¹c sÏ

kªu Çm Ü, chóng sÏ biÕt mµ chèng gi÷. GÇn ®ån th× cã mét ®¸m

nghÜa ®Þa.

Tèi h«m ®ã, «ng TrÝ khe khÏ bß ®Õn gÇn ®ån, cét d©y thõng vµo

mét sîi d©y thÐp, råi l¹i khe khÏ bß ra nóp vµo n¬i nghÜa ®Þa.

Chõng 9, 10 giê tèi, «ng TrÝ cÇm d©y thõng giËt mÊy c¸i. Dôc

d¹c kªu om sßm, qu¶ nhiªn lÝnh NhËt nghe tiÕng ®éng t−ëng du

kÝch ®¸nh vµo. Trêi l¹i tèi ®en kh«ng tr«ng thÊy g× hÕt. LÝnh NhËt


ra søc b¾n mét håi l©u, kh«ng thÊy du kÝch xung phong míi d¸m

th«i b¾n.

C¸ch vµi tiÕng ®ång hå, «ng TrÝ l¹i giËt. LÝnh NhËt l¹i b¾n.

Mçi lÇn «ng TrÝ giËt lµ mçi lÇn NhËt b¾n tø tung.

Bèn, n¨m lÇn nh− thÕ, th× trêi gÇn s¸ng. ¤ng TrÝ bß vµo më

d©y thõng ra, cuén l¹i tö tÕ råi ®i ®−êng t¾t vÒ nhµ, b×nh yªn v«

sù. ChØ mÊt ngñ mét ®ªm mµ «ng TrÝ ®· lµm cho ®Þch hao tæn bao

nhiªu tinh thÇn, vµ mÊt hµng v¹n viªn ®¹n, chØ nhê mét sîi d©y!

II

Tuæi nhá mµ gan th× to, §em hai thø trøng b¸n cho qu©n thï.

Em Nam, 11 tuæi lµ nhi ®ång lµng Th−îng X¸. Em gióp viÖc giao th«ng cho ®éi du kÝch. Nh−ng mçi khi ®i ®¸nh óp, ®éi tr−ëng kh«ng d¸m cho em ®i theo, v× em cßn Ýt tuæi.

Ngµy gÇn TÕt, ®Þch kÐo ®Õn gÇn lµng H¹ X¸. D©n lµng ®· lµm "v−ên kh«ng nhµ trèng", cña c¶i, tr©u bß, l−¬ng thùc ®· s¬ t¸n s¹ch. §Þch kh«ng t×m ®−îc mét hét g¹o, mét con gµ nµo, ®ãi l¾m. Muèn ®i n÷a th× mÖt qu¸ råi, vµ trêi gÇn tèi, kh«ng d¸m ®i xa n÷a.

Em Nam biÕt vËy, vÒ nhµ lÊy ba qu¶ trøng gµ, ®i xuèng lµng H¹ X¸. GÇn ®Õn cæng lµng th× thÊy s¸u, b¶y lÝnh ®Þch ®ang th¬ thÈn ë ®ã. Em Nam cè ý lµm cho chóng nh×n thÊy mÊy qu¶ trøng gµ ®ang cÇm ë tay.

Qu¶ nhiªn, bän lÝnh ®Þch thÊy trøng th× ïa nhau l¹i. Khi chóng ®Õn gÇn em Nam chõng m−¬i th−íc, th× th×nh l×nh cã mét tiÕng næ long tai ®iÕc ãc, vµ c¶ s¸u tªn ®Þch ®· ng· l¨n xuèng trong vòng m¸u. Cßn Nam còng biÕn ®i ®©u mÊt.

Sù thËt lµ thÕ nµy: Khi em Nam ®i xuèng lµng H¹ X¸, trong

tay th× cÇm ba qu¶ trøng mµ sau l−ng th× gi¾t mét qu¶ lùu ®¹n.

Khi bän ®Þch ®Õn gÇn th× Nam t−¬ng qu¶ lùu ®¹n vµo gi÷a ®¸m

chóng nã råi vøt lu«n c¶ trøng, chui nhanh vµo bôi lÎn vÒ nhµ.

kinh nghiÖm du kÝch tµu 383

Qu©n ®Þch nghe tiÕng næ, t−ëng lµ du kÝch ®· x«ng ®Õn, véi

vµng kÐo nhau ra b¾n lung tung. ThÕ lµ mét em bÐ 11 tuæi chØ mÊt

cã ba qu¶ trøng gµ mµ giÕt ®−îc s¸u lÝnh ®Þch, l¹i lµm cho lÝnh

®Þch ho¶ng sî vµ hao tèn rÊt nhiÒu thuèc ®¹n.

Th−êng th−êng, çc em nhi ®ång thÊy ®Þch ®Õn ®ãng chç nµo,

th× ch¼ng nh÷ng ®i do th¸m råi b¸o tin cho du kÝch, çc em ®ã l¹i

phao tin cho ®Õn tai ®Þch r»ng mÊy tr¨m ngh×n du kÝch s¾p tõ ®©u

kÐo ®Õn, lµm cho ®Þch ho¶ng sî kh«ng d¸m ®ãng l¹i trong lµng.

III

Tuæi giµ gan l¹i cµng giµ, Lµm cho ®Þch biÕt tay bµ cao m−u.

Qu©n ®Þch kÐo ®Õn gÇn lµng Phó M·. D©n lµng lµm xong "v−ên

kh«ng nhµ trèng" t¶n c− hÕt, trõ nh÷ng thanh niªn th× nÊp kÝn ë

çc bôi bê, chê dÞp ®¸nh óp qu©n ®Þch.

Bµ cô Tr−¬ng, 70 tuæi, nhÊt ®Þnh kh«ng t¶n c−, dï con ch¸u,

bµ con khuyªn dç mÊy, bµ cô còng kh«ng nghe. Bµ cô l¹i b¶o con

ch¸u ®Ó l¹i mét Ýt l−¬ng thùc vµ ch¨n chiÕu. ThÊy vËy, ai còng t−ëng bµ cô muèn ë l¹i l©u trong lµng.

Qu©n ®Þch ®Õn, lïng kh¾p lµng, ch¼ng thÊy vËt g× ¨n ®−îc. Khi

®Õn nhµ bµ cô Tr−¬ng, thÊy gi−êng chiÕu s¹ch sÏ, l¹i cã g¹o, cã

thøc ¨n. H¬n n÷a cßn mÊy chai r−îu! Cè nhiªn, chç tèt nh− thÕ,

ph¶i ®Ó cho qu©n ®Þch ®ãng.

Nµo §oµn tr−ëng, Tham m−u tr−ëng, g× g× tr−ëng, tÊt c¶ chÝn

ng−êi qu©n ®Þch ®Õn ®ãng t¹i nhµ bµ cô Tr−¬ng. Trêi tèi, bông ®ãi,

chóng lËp tøc b¾t cô Tr−¬ng lµm c¬m cho chóng ¨n.

Chµ! Thøc ¨n bµ cô lµm khÐo qu¸. R−îu cña bµ cô ngon qu¸!

Kh«ng ngon sao mµ chÝn ng−êi ch−a uèng hÕt hai chai mµ ®· gôc lªn gôc xuèng. Sau nöa tiÕng ®ång hå, chóng ®Òu n»m ng¸y khß khß.

Bµ cô thong th¶ cëi lÊy chÝn khÈu sóng lôc vµ mÊy çi cÆp da


®ùng giÊy. ¤i! NÆng qu¸, mang sao hÕt. Bµ cô chØ mang ®−îc vµi

khÈu, cßn bao nhiªu th× giÊu vµo bôi kÝn. Xong ®©u ®Êy, bµ cô kho¸

tr¸i cöa l¹i, nhen bèn gãc nhµ bèn ®¸m löa, råi lÎn ra khái lµng. Bän thanh niªn thÊy löa ch¸y liÒn ®¸nh óp vµo. Trong th× ch¸y,

ngoµi th× du kÝch ïa vµo, mÊy quan chØ huy chÕt ch¸y hÕt, qu©n ®Þch nh− r¾n kh«ng ®Çu, ng−êi bÞ du kÝch giÕt, ng−êi ch¹y trèn.

ThÕ lµ do m−u trÝ vµ lßng hy sinh cña bµ cô ®· 70 tuæi còng ®¸nh du kÝch th¾ng lîi. §éi du kÝch nam n÷ trong lµng l¹i nhê ®−îc bµ cô Tr−¬ng mµ lÊy ®−îc nhiÒu sóng èng cña ®Þch.

*

* * Mét bµ cô n÷a th× gióp ®éi du kÝch mét çch kh¸c. LÒu bµ cô ë mét bªn ®−êng. Trªn ®−êng ®ã, xe ®Þch th−êng ®i

qua. §éi du kÝch muèn ®¸nh óp çc to¸n xe cña ®Þch, nhê bµ cô do th¸m. §Þch cã nhiÒu thø xe, nµo xe t¨ng, nµo thiÕt gi¸p, xe cam nh«ng, v.v.. Bµ cô kh«ng biÕt ch÷ ®Ó chÐp, nhí th× nhí sao cho hÕt, mµ tin tøc kh«ng ®Ých x¸c th× du kÝch ®¸nh kh«ng ®−îc.

Bµ cô nghÜ ra mét çch rÊt khÐo: Cô lÊy mÊy thø ®Ëu: ®Ëu xanh, ®Ëu ®á, ®Ëu tr¾ng, v.v.. ThÊy mét xe «t« ®i qua, cô bá mét hét ®Ëu xanh vµo mét çi b¸t; mét xe t¨ng ®i qua th× bá mét hét ®Ëu ®á. Mçi thø ®Ëu ®¹i biÓu cho mét thø xe.

Mçi ngµy mÊy lÇn, bµ cô bÝ mËt göi cho ®éi du kÝch mét n¾m ®Ëu, kh«ng cÇn nãi g× hÕt. §éi du kÝch cø xem n¾m ®Ëu mµ ®Æt kÕ ho¹ch. TrËn nµo ®Þch còng bÞ thua.

ThÕ lµ: Cã lßng sèt s¾ng yªu n−íc, th× kh«ng m−u còng nghÜ ra m−u, kh«ng gan råi còng cã gan, mµ ai còng cã thÓ ®¸nh du kÝch, gióp du kÝch.

IV

Kh«ng sóng th× ®¸nh b»ng dao, Cã m−u, cã kÕ, sóng nµo thiÕu chi.

Anh Nh©n lµ mét häc sinh, 23 tuæi, ë tØnh S¬n §«ng. Anh cïng


12 ng−êi c«ng nh©n, n«ng d©n vµ b¹n häc, tæ chøc mét tiÓu ®éi du

kÝch, chØ cã gi¸o m¸c, chuyªn m«n ®i ph¸ ho¹i. Tuy ph¸ ho¹i cã

thµnh c«ng, nh−ng ai còng b¨n kho¨n v× kh«ng cã sóng.

Mét h«m, qu©n ®Þch kÐo qua lµng. D©n lµng biÕt tr−íc ®· lµm

"v−ên kh«ng nhµ trèng" kÐo lªn nói hÕt. §éi du kÝch cña anh Nh©n

ë l¹i trong lµng, bÞ qu©n ®Þch b¾t lµm phu chë khÝ giíi cho chóng.

MÊy ng−êi ®Èy xe nhá, chë l−¬ng thùc vµ sóng ®¹n ®i tr−íc,

bèn ng−êi ®Èy mét khÈu ®¹i b¸c ®i sau. Qu©n ®Þch kÐo ®i sau hÕt.

Trêi n¾ng to, ®−êng th× ®−êng nói. Qu©n ®Þch mÖt mái, chËm r·i ®i

theo. MÊy ng−êi phu r¸ng søc ®Èy xe lªn nói. Khi lªn ®Õn mét chç dèc rÊt cao, l¹i cã ®−êng rÏ, th×nh l×nh c¶

xe, c¶ ®¹i b¸c tõ trªn l¨n xuèng nh− m−a sa, sÊm dËy. Bän lÝnh ®i

tr−íc tr¸nh kh«ng kÞp bÞ xe d»n chÕt hÕt. Bän ®i sau t−ëng bÞ du

kÝch ®¸nh óp, ®©m ®Çu ch¹y hÕt.

ChiÕc ®¹i b¸c ch¹y xuèng dèc råi l¨n xuèng hè. MÊy xe l−¬ng

thùc, sóng ®¹n th× chuån vµo rõng. Cßn mÊy ng−êi c«ng nh©n lÎn

theo ®−êng t¾t mß xuèng hè, th¸o khÈu ®¹i b¸c ra tõng ®o¹n råi

mang vÒ rõng.

ThÕ lµ ®éi du kÝch anh Nh©n, chØ cã hai bµn tay tr¾ng, nh−ng nhê

cã gan, cã m−u, mµ giÕt ®−îc 20 lÝnh, lÊy ®−îc rÊt nhiÒu khÝ giíi. Tõ h«m ®ã, ®éi anh Nh©n ch¼ng nh÷ng cã sóng mµ l¹i cã c¶

®¹i b¸c. Ch¼ng nh÷ng ®ñ sóng cho c¸c ®éi viªn, mµ l¹i cßn thõa

sóng vµ gi¸o m¸c ®Ó mé thªm ®éi viªn míi.

H¬n n÷a, nhê trËn th¾ng lîi ®ã mµ danh tiÕng cña ®éi lõng

lÉy, cµng ®−îc d©n chóng ñng hé vµ ph¸t triÓn rÊt mau.

V

Du kÝch mµ cã m−u cao, Ýt ng−êi cã thÓ tiªu hao qu©n thï.

Bèn chµng thanh niªn lµng Ngò Phóc do anh Kha cÇm ®Çu,


h¨ng h¸i, muèn tæ chøc ®éi du kÝch. Nh−ng khèn nçi kh«ng cã sóng

èng, chØ cã mÊy con dao. V¶ l¹i Ýt tuæi, kªu gäi Ýt ng−êi nghe. Song

anh Kha lµ ng−êi bÒn gan, th−êng b¶o ba ng−êi kia r»ng: Mét lµ

ph¶i luyÖn tËp, hai lµ do th¸m qu©n ®Þch, ba lµ ph¶i chê dÞp tèt.

DÞp tèt qu¶ nhiªn ®Õn, kh«ng ph¶i chê l©u.

T¹i lµng Da Thä, çch xa Da Phóc 14 c©y sè, cã 50 lÝnh ®Þch

®ãng. Bèn thanh niªn ta dß biÕt tõng ly tõng tÝ chóng nã canh g¸c

thÕ nµo, ¨n ngñ thÕ nµo v.v..

Mét ®ªm m−a to sÊm sÐt nh− trêi sa ®Êt lë, bèn chµng thanh

niªn lÆng lÏ v¸c dao ®i. Mß gÇn ®Õn cöa ®ån, hai ng−êi bß ®Õn sau l−ng hai tªn lÝnh g¸c. Ch−a ®Çy nh¸y m¾t, hai tªn lÝnh ®Þch ®· r¬i

®Çu. Råi th× bèn ng−êi, hai dao, hai sóng, x«ng vµo ®ån. Lóc hä vµo

®ån th× nh− bÇy cäp vµo bÇy dª, v× qu©n ®Þch ®ang cßn ngñ kü, tha

hå hä chÆt.

Sau khi ®· giÕt ®−îc h¬n m−êi tªn ®Þch, bän kia tØnh dËy m¾t

nh¾m m¾t më, ho¶ng hèt kh«ng biÕt lµ du kÝch ®«ng hay lµ Ýt, ®øa

th× v¬ ®−îc çi ¸o, ®øa th× v¬ ®−îc ®«i giµy, råi ®©m ®Çu ch¹y.

TrËn ®ã chØ cã bèn thanh niªn, mµ ®èt ®−îc mét çi ®ån, giÕt

®−îc 25 tªn ®Þch vµ lÊy ®−îc h¬n 40 khÈu sóng. Çch vµi h«m sau,

®éi du kÝch anh Kha tõ bèn ng−êi ®· ph¸t triÓn thµnh 100 ng−êi, võa dao võa sóng.

VI

§µn bµ dÔ cã mÊy tay, §êi x−a mÊy mÆt, ®êi nµy mÊy gan.

Bµ cô TriÖu lµ ng−êi bu«n b¸n nhá, ®· 60 tuæi, ng−êi M·n

Ch©u. Khi bµ ®i khuyªn d©n tæ chøc du kÝch, th× ai còng c−êi. Hä

nãi mét lµ qu©n ®éi trung −¬ng, sóng nhiÒu, t−íng m¹nh, mµ cßn thua, th× d©n ®¸nh sao ®−îc; hai lµ d©n kh«ng cã sóng, ®¸nh thÕ

nµo; ba lµ, bµ lµ mét cô giµ, cÇm qu©n khiÓn t−íng sao ®−îc?


Ai c−êi mÆc hä, lßng bµ ®· quyÕt, bµ nhÊt ®Þnh lµm ®−îc. Çch Ýt l©u, bµ tæ chøc ®−îc mét ®éi gÇn 100 ng−êi võa ®µn «ng, võa ®µn bµ, võa trÎ con.

T¹i vïng T©n D©n, cã mét ®¹i ®éi ®Þch ®ãng, h¬n 300 ng−êi. Mét ®ªm, trêi tèi, trong mét lïm c©y rËm, çch ®Þch chõng vµi c©y sè, tho¹t cã hai tiÕng chim kªu. Mét chèc, cã mét tiÕng ®µn bµ khe khÏ hái: Xong ch−a? Mét tiÕng kh¸c khe khÏ tr¶ lêi: Th−a cô, xong råi.

§Õn chõng canh mét, vÒ phÝa §«ng qu©n ®Þch, bçng cã tiÕng ån µo, tiÕng trèng, tiÕng mâ, tiÕng sóng, tiÕng hµng ngh×n ng−êi la hÐt. Ch¾c lµ ®¹i ®éi du kÝch kÐo ®Õn. TiÕp ®Õn tiÕng sóng ®ïng ®ïng cña ®Þch trong ®ån b¾n ra, sau vµi phót míi im lÆng.

Qua canh hai, canh ba, canh t−, th× phÝa T©y, phÝa Nam, phÝa B¾c l¹i cã du kÝch ån µo ®Õn nh− tr−íc. §Þch trong ®ån còng b¾n ra d÷ tîn nh− tr−íc.

GÇn s¸ng, bµ cô TriÖu vµ gÇn 90 nam n÷ ®éi viªn lÆng lÏ mß vµo ®ån ®Þch. Lóc bÊy giê, mét mÆt qu©n ®Þch nghÜ r»ng: trêi gÇn s¸ng råi, du kÝch kh«ng d¸m quÊy rèi n÷a, mét mÆt c¶ ®ªm chóng kh«ng ®−îc ngñ, tªn nµo tªn Êy ®Òu mái mÖt gÇn chÕt. §éi cña bµ cô TriÖu nh©n dÞp ®ã kÐo vµo, tha hå tung hoµnh.

V× khÐo dïng nghi binh (bèn ®¸m du kÝch å ¹t c¶ ®ªm, ®Òu lµ d©n lµng ®¸nh trèng, ®¸nh mâ, ®èt ph¸o reo hß, chø cã ph¶i du kÝch thËt ®©u) mµ bµ cô TriÖu ®em mét søc rÊt nhá ®¸nh ®−îc mét to¸n ®Þch rÊt to.

Tõ ®ã, nh©n d©n Tµu vµ çc ®éi du kÝch ®Òu gäi bµ cô TriÖu lµ "MÑ du kÝch". Mµ ®Þch nghe nãi ®Õn tªn bµ cô TriÖu lµ sî.

VII

Chí r»ng son phÊn lµ hÌn, C« Lan ®· tá mÊy phen anh hïng.

C« Lan lµ n÷ häc sinh, 20 tuæi, nhµ rÊt giµu. Häc giái, ng−êi


®Ñp. Cha mÑ khuyªn c« lÊy chång. C« nãi: "Cøu Tæ quèc tr−íc, lËp

gia ®×nh sau".

Ngµy ®Þch chiÕm Hå Nam vµ c¸c tØnh xung quanh, c« Lan gi¶

lµm mét ng−êi n«ng d©n ch¹y ®Õn phñ §¹i S¬n. C« xin lµm con

nu«i mét bµ cô giµ mµ con ch¸u ®· bÞ ®Þch giÕt hÕt. Gióp viÖc nhµ

bµ cô råi, c« ®i gióp viÖc hµng xãm. T¾m röa cho trÎ con, xay lóa

gi· g¹o, gÆp viÖc g× c« còng lµm. Thµnh thö ai còng yªu. §Çu th×

c« kÕt nghÜa lµm chÞ em víi ®µn bµ trong lµng, sau thµnh chÞ em

cña c¶ ®µn «ng. C¶ lµng ®Òu ho¸ ra bµ con cña c«, v× c« khÐo ë,

khÐo nãi, cho nªn ai còng nghe lêi. Lóc ®ã c« b¾t ®Çu tæ chøc ®éi du kÝch.

BÊt kú ë ®©u, nãi ®Õn tæ chøc du kÝch, th× ng−êi ta hái: Sóng

®©u? BÊt kú bao giê, nh÷ng ng−êi ®øng ra tæ chøc ®Òu tr¶ lêi: Ph¶i

c−íp sóng cña ®Þch. C« Lan còng thÕ.

Tr−íc hÕt, c« Lan cho mÊy ng−êi vµo phñ do th¸m kü cµng,

®Þch ®ãng nh÷ng nhµ nµo, ®−êng nµo, sóng ®¹n, l−¬ng thùc chóng

cÊt ë ®©u, v.v..

BiÕt râ t×nh h×nh cña ®Þch råi, c« Lan ph¸i mét sè n«ng d©n vµo

ë lÉn víi d©n trong phñ. H«m sau phô n÷ trong phñ ®i h¸i cñi, khi

®i th× Ýt, khi vÒ th× ®«ng. Trong mçi bã cñi ®Òu cã lùu ®¹n hoÆc

g−¬m ®ao.

Khuya h«m ®ã, th×nh l×nh löa ch¸y tø bÒ. §Þch lo cøu kho

l−¬ng thùc. Cßn du kÝch th× trong ®¸nh ra, ngoµi ®¸nh vµo. §Þch

ch¹y phÝa nµo còng bÞ ®¸nh chÆn. Mét trung ®éi cña ®Þch bÞ tiªu

diÖt hÕt.

TrËn nµy th¾ng lîi to, mét lµ v× c« Lan m−u cao, gan c¶. Hai lµ

nhê chÞ em phô n÷ gan gãc, kiªn quyÕt. Ba lµ nhê d©n trong phñ

s½n sµng hy sinh, m×nh tù ®èt nhµ m×nh mµ kh«ng tiÕc. Tiªu diÖt

xong qu©n ®Þch, mäi ng−êi ra søc ch÷a löa.

Bao nhiªu l−¬ng thùc, tiÒn b¹c lÊy ®−îc cña ®Þch ®em ph¸t cho

d©n. Cßn khÝ giíi th× ®em vÒ ®Ó ph¸t triÓn ®éi du kÝch.


VIII

Du kÝch ph¶i cho kh«n ngoan, Tuy ng−êi Ýt còng ®¸nh tan qu©n thï.

¤ng Lª Ba lµ mét vÞ gi¸o s− gÇn 30 tuæi, quª ë Nam Kinh.

Ban ®Çu, «ng Lª cïng m−¬i cËu häc sinh tæ chøc mét ®éi du

kÝch, mçi ng−êi chØ cã mét con dao ®Ó hé th©n, ngoµi ra ch¼ng cã

khÝ giíi g× kh¸c.

Mçi ®ªm trêi tèi, thÇy trß d¾t nhau ®i, mß ®Õn xung quanh n¬i

®Þch ®ãng, ®èt mÊy c¸i ph¸o. ThÕ lµ ®Þch b¾n tø tung. ThÇy trß l¹i

kÐo nhau ®Õn n¬i kh¸c. Môc ®Ých «ng Lª lµ cèt lµm cho ®Þch tèn

®¹n d−îc vµ tinh thÇn.

DÇn dÇn cã n«ng d©n vµo ®éi, ®−îc vµi khÈu sóng kÝp «ng Lª

chØ ®¸nh óp bän ®Þch lÎ tÎ nh− ®éi vËn t¶i nhá vµ nh÷ng lÝnh ®Þch

®i t×m thøc ¨n. §¸nh trËn nµo còng ®−îc. §Þch giËn qu¸, treo gi¶i

th−ëng 10 v¹n ®ång ®Ó b¾t «ng Lª. Tõ ®ã, tiÕng «ng Lª l¹i cµng to.

ChiÒu ngµy 1 th¸ng 2 n¨m 1943, mét bän 15 H¸n gian, sóng

èng h¼n hoi, gi¶i mét ng−êi ®eo g«ng ®Õn phñ Tam §a ®Ó giao cho

qu©n ®Þch ®ãng ë ®ã. §Þch gië giÊy xem th× thÊy trong giÊy viÕt

r»ng: Ng−êi ®eo g«ng tøc lµ Lª Ba.

§Þch mõng rì, xóm nhau l¹i xem Lª Ba.

BÊt th×nh l×nh Lª Ba qu¸t mét tiÕng, g«ng liÒn r¬i xuèng, dao

rót ra ngay. Trong nh¸y m¾t bän ®Þch xung quanh ®Òu hån vÒ chÝn

suèi. MÊy ng−êi gi¶ lµm H¸n gian µo ¹t xung phong, ng−êi th×

dïng dao, ng−êi th× nÐm lùu ®¹n.

V× xuÊt kú bÊt ý, ®Þch ng¬ ng¸c trë tay kh«ng kÞp, h¬n 60 tªn bÞ

tiªu diÖt hÕt, kh«ng cßn mèng nµo.

¤ng Lª Ba lÊy mét sè sóng èng, cßn bao nhiªu ph¸t cho d©n ë

phñ, tæ chøc ngay mét ®éi du kÝch míi, råi ®Ó l¹i mét ng−êi cã kinh

nghiÖm gióp hä.


IX

TiÕng ®ån du kÝch c«ng nh©n, §¸nh ®©u ®−îc ®ã xa gÇn ngîi khen.

Hai m−¬i anh em c«ng nh©n xe löa Nam X−¬ng tù tæ chøc mét

®éi du kÝch do anh Phi Hæ chØ huy. Còng nh− çc ®éi du kÝch kh¸c, ®éi Phi Hæ lóc ®Çu còng ch¼ng cã khÈu sóng nµo. VÒ sau c−íp ®−îc cña ®Þch míi cã sóng mµ dïng.

§éi Phi Hæ mçi ®éi viªn chØ cã mét çi bóa, mét çi k×m, vµ mét vµi thø ®å s¾t lÆt vÆt. Hä chuyªn m«n th¸o ®−êng xe löa, lµm cho ®Þch ®· bÞ ®æ xe nhiÒu lÇn, chÕt ng−êi, h¹i cña v« sè.

Sau mÊy lÇn ®Þch ®æ xe, ®éi Phi Hæ h«i ®−îc sóng, th× chuyªn m«n hai viÖc, mét mÆt ph¸ xe löa, mét mÆt ®¸nh óp ®éi vËn t¶i cña ®Þch.

Çch Phi Hæ lµm rÊt gi¶n ®¬n. Tr−íc hÕt ph¶i do th¸m râ rµng xe ®Þch ®i ®−êng nµo. Hai lµ chiÒu tèi chóng ®Õn n¬i nµo. BiÕt râ rµng råi, ®éi Phi Hæ t×m chç cã ®Þa thÕ tèt, cã c©y cèi, c¨ng mét sîi d©y thÐp bªn nµy qua bªn kia ®−êng cao b»ng nöa ®Çu xe. Råi im lÆng mai phôc hai bªn ®−êng.

Trêi chiÒu, bãng c©y tèi. LÝnh l¸i xe véi ch¹y cho mau. Xe tr−íc ôc vµo d©y thÐp, hoÆc l¨n ra, hoÆc xuèng hè. ThÕ nµo xe sau còng hóc vµo xe tr−íc. ThÕ nµo lÝnh ®Þch còng nh¶y xuèng xe. Lóc ®ã, ®éi du kÝch nÊp s½n trong bôi c©y, cø mçi viªn ®¹n lµ mét tªn ®Þch.

X

Nãi ra ch¾c Ýt ng−êi tin, Hai m−¬i du kÝch ph¸ ngh×n ®Þch qu©n.

NÕu ai nãi: 20 ®éi viªn du kÝch giÕt h¬n mét tr¨m ®Þch vµ c¶n

h¬n mét ngh×n ®Þch kh«ng tiÕn lªn ®−îc. Nghe thÕ th× ch¾c Ýt ng−êi tin. Sù thËt cã nh− vËy.


HuyÖn Tam §a tr−íc bÞ ®Þch chiÕm. Sau mét ®éi du kÝch ®¸nh

bËt ®Þch ra khái huyÖn, lÊy lµm c¨n cø ®Þa t¹m thêi.

C¸ch Tam §a chõng 30 c©y sè, lµng Phó An, cã ®¹i ®éi ®Þch

®ãng. Tõ Phó An ®Õn Tam §a, hai bªn ®Òu nói, gi÷a chØ cã mét

con ®−êng.

§éi du kÝch dß biÕt r»ng: Bän ®Þch ë Phó An quyÕt ®Þnh ®Õn

®¸nh tr¶ thï. Nh−ng v« luËn thÕ nµo còng ph¶i ng¨n ®Þch l¹i mét

ngµy míi ®ñ th× giê bè trÝ.

TiÓu ®éi tr−ëng Lai xin ®em 20 ng−êi c¶m tö ®i c¶n ®Þch.

Trêi tê mê s¸ng, ®Þch võa kÐo ®Õn mét ®o¹n ®−êng th× th×nh l×nh nghe mét lo¹t sóng hai bªn nói b¾n xuèng. §Þch kh«ng kÞp

phßng bÞ, ®· thiÖt h¬n 10 tªn.

MÊy ng−êi du kÝch nÊp chç nµy b¾n mét ph¸t, råi l¹i ch¹y nÊp

chç kia b¾n mét ph¸t. Thµnh thö ®Þch kh«ng biÕt du kÝch ®«ng hay

Ýt. §Þch ph¸i lÝnh lªn nói dß. Tªn nµo trÌo lªn nöa chõng còng bÞ

®¸ trªn nói l¨n xuèng chÕt hÕt. KÕt qu¶ lµ suèt ngµy ®ã, ®Þch chÕt

h¬n 100 tªn, mµ kh«ng lät qua ®µnh ph¶i kÐo lui.

ThÕ lµ 20 ng−êi cã gan, cã m−u, biÕt lîi dông ®Þa thÕ, ®· ®¹i

th¾ng qu©n ®Þch.

XI

TiÕng ®ån du kÝch V¨n T©n, Dïng ®Þch qu©n ®¸nh ®Þch qu©n míi cõ.

V¨n T©n còng lµ mét ®éi du kÝch cã tiÕng. NhiÒu khi ®éi ®ã kÐo

®Õn mét lµng gÇn n¬i ®Þch ®ãng, råi b¶o d©n lµng ®i b¸o. D©n lµng

kh«ng biÕt m−u cña hä, kh«ng nì ®i b¸o, sî ®Þch lµm h¹i ®Õn anh

em du kÝch. Ph¶i khuyªn m·i anh em míi chÞu ®i.

§Þch nghe tin, h¨m hë kÐo ®Õn v©y ®¸nh. Nh−ng ch−a ®Õn n¬i, ®· bÞ V¨n T©n mai phôc ®¸nh cho tan hoang.

Mét h«m trêi tèi, ®éi V¨n T©n chia ra kÐo ®Õn hai lµng gÇn


nhau, råi b¶o c¶ hai lµng ®i b¸o cho hai n¬i ®Þch ®ãng. §ång thêi

ph¸i ®éi viªn nÊp s½n c¸c nÎo ®−êng ®Þch ph¶i ®i qua. §Þch ®Õn

®©u th× ch¹y vÒ b¸o c¸o ngay.

Khi biÕt tin hai to¸n ®Þch ®· gÇn nhau, ®éi V¨n T©n mß vµo

qu·ng gi÷a b¾n lung tung. Hai to¸n ®Þch b¾t ®Çu b¾n l¹i, th× ®éi

du kÝch chuån ®i im ph¨ng ph¾c.

To¸n ®Þch nµy t−ëng to¸n ®Þch kia lµ du kÝch. To¸n ®Þch kia

t−ëng to¸n ®Þch nµy lµ du kÝch. Hai to¸n ®Òu ra søc b¾n nhau. Khi

biÕt lµ lÇm th× ®· thiÖt h¹i nhiÒu råi.

Lóc hai to¸n ®Þch: Anh xin lçi t«i, t«i xin lçi anh, l¹i bÞ ®éi V¨n T©n lÎn vµo ®¸nh óp sau l−ng c¶ hai to¸n. §Þch l¹i chÕt mét

mÎ n÷a.

ThÕ lµ nÕu du kÝch kh«n khÐo, th× cã thÓ lÊy sóng ®Þch b¾n

®Þch, dïng lÝnh ®Þch ®¸nh l¹i ®Þch.

XII

Du kÝch còng nh− ®¸nh cê, M−u cao, kÕ khÐo bao giê còng ¨n.

Ai ®¸nh du kÝch th× ph¶i nhí kü bèn ®iÒu nµy: mét lµ ph¶i dß

rÊt râ rµng, kü l−ìng qu©n ®Þch; hai lµ tin tøc ph¶i hÕt søc nhanh

chãng; ba lµ viÖc cña m×nh ph¶i hÕt søc gi÷ bÝ mËt; bèn lµ kÕ ho¹ch

rÊt ®Çy ®ñ vµ kh«n khÐo.

§éi Lý Hoa lu«n lu«n th¾ng lîi, lµ v× lµm ®óng bèn ®iÒu ®ã.

Mét ®éi 25 chiÕc xe ®Þch s¾p tõ Na Lam kÐo ®i. Lý Hoa dß biÕt râ rµng, tÝnh ®óng giê nµo nã sÏ ®i ®Õn ®©u, mai phôc s½n sµng. Khi ®oµn xe ®Þch ®i qua, bÞ du kÝch ®¸nh tan hÕt.

Ng−êi t−íng ®Þch còng giái. Nã ®o¸n r»ng theo phÐp dïng binh, du kÝch kh«ng bao giê liªn tiÕp mai phôc hai lÇn ë mét chç. VËy nªn nã l¹i ph¸i 25 chiÕc xe cø ®i qua ®−êng ®ã.

Nh−ng Lý Hoa l¹i giái h¬n t−íng ®Þch. Lý Hoa nghÜ r»ng ®Þch


ch¾c ta kh«ng d¸m mai phôc lÇn n÷a, v× vËy nã kh«ng ®Ò phßng.

LÇn nµy ch¾c ta l¹i th¾ng lîi. Qu¶ nhiªn lÇn thø hai ®Þch còng

thua tan tµnh.

T−íng ®Þch tøc giËn. Nã cho phao tiÕng ®ån r»ng sÏ cã mét

to¸n xe n÷a ®i qua ®−êng ®ã. Tr−íc khi xe ®i, nã ®· ph¸i qu©n ®Õn

mai phôc s½n.

Nh−ng khi qu©n ®Þch ®Õn chç chóng muèn mai phôc, th× ®·

bÞ bé ®éi Lý Hoa mai phôc tr−íc, ®¸nh cho chóng ho¶ng mét lÇn

thø ba.

ThÕ lµ Lý Hoa th¾ng lu«n ba trËn t¹i mét chç, tr−íc hÕt lµ v× suy ®o¸n giái.

394

KÕT LUËN

Xem ng−êi mµ biÕt ®Õn ta, BiÕt ®¸nh du kÝch míi lµ ng−êi Nam.

Nh÷ng kinh nghiÖm trªn ®©y tá cho chóng ta biÕt r»ng hÔ cã

lßng yªu n−íc, ghÐt ®Þch, hÔ cã mét chót m−u trÝ, th× bÊt kú ®µn

«ng, ®µn bµ, ng−êi giµ, trÎ con, ai còng cã thÓ ®¸nh du kÝch. ThiÕu

sóng th× c−íp sóng cña ®Þch mµ dïng. Ng−êi Tµu lµm ®−îc th×

ng−êi ViÖt còng lµm ®−îc. Kh«ng trùc tiÕp ®¸nh du kÝch ®−îc, th×

còng cã thÓ gióp nhiÒu c«ng viÖc cho ®éi du kÝch, nh− do th¸m

qu©n ®Þch, ®−a tin tøc, gióp l−¬ng thùc, ¸o quÇn, ph¸ ho¹i ®−êng

s¸, cÇu cèng, gióp ®ì nh÷ng ®éi viªn bÞ th−¬ng, v.v.. §ång thêi mçi ®éi du kÝch, mçi ®éi viªn du kÝch ph¶i nhí râ

c©u nµy:

Du kÝch nh− ç, d©n chóng nh− n−íc, §−îc d©n chóng yªu, viÖc g× còng ®−îc.

Muèn d©n chóng tin m×nh, phôc m×nh, yªu m×nh, th× m×nh

ph¶i kÝnh träng, th−¬ng yªu d©n chóng. BÊt kú viÖc to, viÖc nhá,

ph¶i ra søc gióp ®ì d©n chóng. Dï mét çi kim, mét sîi chØ còng kh«ng x©m ph¹m ®Õn cña d©n. §èi víi sù t«n gi¸o tÝn ng−ìng cña

d©n chóng, m×nh ph¶i kÝnh träng. Cã nh− thÕ, d©n míi yªu. D©n cã

yªu, du kÝch míi v÷ng.

Çc ®éi viªn du kÝch l¹i ph¶i siªng nghiªn cøu ®Ó häc thªm

kinh nghiÖm míi cã thÓ mçi ngµy mét tiÕn bé.

Cuéc tr−êng kú kh¸ng chiÕn lµ mét dÞp tèt cho toµn thÓ d©n ta

tá lßng yªu n−íc vµ tá tµi n¨ng m−u trÝ cña m×nh. Mçi quèc d©n

ph¶i lµ mét ng−êi chiÕn sÜ, mçi mét lµng x· ph¶i lµ mét æ du kÝch.

Nh− thÕ th×:


Kh¸ng chiÕn cøu quèc nhÊt ®Þnh th¾ng lîi. Thèng nhÊt ®éc lËp nhÊt ®Þnh thµnh c«ng. Phen nµy r¹ng rì non s«ng. VÎ vang mµy mÆt con Rång ch¸u Tiªn. ViÖt Nam nhÊt ®Þnh vÑn tuyÒn. D©n ta gi÷ v÷ng chÝnh quyÒn cña ta.

397

KINH NGHIÖM DU KÝCH PH¸P

Côc ChÝnh trÞ xuÊt b¶n n¨m 1947.

Nxb. Sù thËt xuÊt b¶n n¨m 1948.

In trong s¸ch Hå ChÝ Minh: VÒ ®Êu tranh vò trang vµ lùc l−îng vò trang nh©n d©n, Nxb. Qu©n ®éi

nh©n d©n, Hµ Néi, 1970, tr. 184-204.

Theo b¶n in trong s¸ch do

Nxb. Qu©n ®éi nh©n d©n

xuÊt b¶n n¨m 1970.

399

KINH NGHIÖM DU KÝCH PH¸P

Ph¸p gian còng nh− ViÖt gian, Cïng ®å b¸n n−íc còng qu©n h¹i nßi.

N¨m 1940, Ph¸p bÞ §øc ®¸nh qôy31, ph¶i ®Çu hµng. GÇn hai

triÖu lÝnh vµ 150 t−íng Ph¸p bÞ §øc b¾t lµm tï binh. C¶ n−íc

Ph¸p bÞ qu©n §øc chiÕm. Bän Ph¸p gian, do Thèng chÕ Pªtanh vµ

Thñ t−íng Lavan ®øng ®Çu, ra tæ chøc chÝnh phñ bï nh×n. Mét

mÆt, chóng cïng víi ph¸t xÝt §øc khñng bè nh÷ng ng−êi Ph¸p ¸i

quèc. Mét mÆt, chóng b¾t hµng triÖu ng−êi Ph¸p bá nhµ cöa, lµng

n−íc, qua §øc lµm n« lÖ.

Còng trong lóc ®ã, bän thùc d©n Ph¸p ë ®©y ®Çu hµng NhËt vµ

ra tay khñng bè çch m¹ng ViÖt Nam.

Nh©n d©n Ph¸p b¾t ®Çu næi dËy. §Çu th× hä bÝ mËt tæ chøc

nh÷ng tiÓu tæ trõ gian giÕt ®Þch. DÇn dÇn tæ chøc nh÷ng ®éi du

kÝch to lín.

Qu©n ®éi §øc tr¶ lêi b»ng çch ®¹i khñng bè. D©n Ph¸p giÕt

mét ng−êi §øc, th× qu©n §øc giÕt hµng chôc ng−êi Ph¸p ®ang bÞ

giam ë nhµ pha.

Song, nh÷ng ng−êi bÞ giam nh¾n b¶o nh÷ng ng−êi ë ngoµi

r»ng: "Anh chÞ em cø ra søc giÕt ®Þch. Chóng t«i chÕt, nh−ng Tæ

quèc ta sÏ sèng".

Çc tiÓu tæ du kÝch cã khÈu hiÖu: "§Þch ®¸nh ta mét vè, ta ph¶i

®¸nh l¹i 10 vè, ®Ó tr¶ thï cho nh÷ng ®ång bµo bÞ giÕt".


Cßn bän bï nh×n th× gióp cho §øc lïng b¾t nh÷ng chiÕn sÜ ho¹t

®éng. Sau ®©y lµ mét tê yÕt thÞ cña bän bï nh×n.

Lêi kªu gäi cïng d©n Pari vµ quËn Xen

MÆc dÇu lêi khuyªn b¶o ©n cÇn cña Thèng chÕ Pªtanh, nh÷ng

bän ph¶n ®èi sù ®oµn kÕt toµn d©n Ph¸p vµ thï víi Tæ quèc vÉn cø

tiÕp tôc téi ¸c cña chóng.

Chóng bÝ mËt vµ ®ª hÌn ©m m−u ®éng ch¹m ®Õn nh÷ng nh©n

viªn cña qu©n ®éi §øc, nh÷ng nh©n viªn ®ã chØ lµm nhiÖm vô

qu©n nh©n cña hä.

§èi víi nh÷ng téi ¸c ®ã, ®ång bµo ph¶i tá lßng phÉn uÊt bÊt b×nh.

§ång bµo ph¶i gióp së c¶nh s¸t. Ph¶i ph¸t gi¸c bän ®ã.

Nhê sù hiÓu biÕt, sù trÊn tÜnh, sù chÝnh ®¸ng vµ sù gi÷ kû luËt

cña ®ång bµo trong lóc khã kh¨n ®au ®ín nµy, ®ång bµo sÏ lµm

trßn bæn phËn xøng ®¸ng cña nh÷ng ng−êi Ph¸p, nghÜa lµ ph¶i t«n

träng nh÷ng lêi høa ®Ó x©y dùng l¹i xø së.

Ký tªn: Magny, Chñ tÞch quËn Xen,

Pcuch, Chñ tÞch Pari,

§øc Gi¸m môc Baudrillart,

§øc Gi¸m môc Beaussat,

§øc Gi¸m môc Suehard,

Baudouin, Chñ tÞch ®¹i häc thuèc,

Bellessort, Chñ tÞch Hµn l©m viÖn Ph¸p vµ 28 vÞ th©n sÜ ë Pari.

Lêi kªu gäi nµy gièng hÖt nh÷ng lêi kªu gäi cña «ng Lª V¨n

Ho¹ch nhµ ta!

MÆc dÇu bän §øc khñng bè, mÆc dÇu Ph¸p gian phØnh phê,

nh©n d©n Ph¸p, nhÊt lµ thanh niªn nam n÷ Ph¸p, vÉn ra søc trõ

gian s¸t ®Þch.

Anh hïng tõ thuë thiÕu niªn,

§· h¨ng h¸i l¹i thªm kiªn quyÕt lßng.

kinh nghiÖm du kÝch ph¸p 401

Quan n¨m Phabiªng1), 25 tuæi, lµ vÞ anh hïng næi tiÕng nhÊt

trong c«ng t¸c trõ gian s¸t ®Þch.

¤ng Phabiªng sinh n¨m 1919. Th©n sinh «ng lµ mét ng−êi thî

lµm b¸nh m×, ë trong mét phè nghÌo khæ nhÊt t¹i Pari.

Lóc lªn 10, Phabiªng lµm ®éi tr−ëng mét ®éi nhi ®ång.

Lóc lªn 11 tuæi, gÆp cuéc b·i c«ng cña thî má, Phabiªng tæ

chøc çc em nhi ®ång ®i quyªn tiÒn gióp cho con çi thî b·i c«ng.

13 tuæi, Phabiªng ®i ë häc nghÒ lµm b¸nh. Mét h«m bÞ chñ

®¸nh mét b¹t tai, Phabiªng cÇm xoong s÷a bß nÐm vµo mÆt chñ,

råi cËu c¾m ®Çu ch¹y vÒ nhµ. 15 tuæi, vµo nhµ m¸y häc nghÒ thî s¾t.

Phabiªng cã ®øc tÝnh h¨ng h¸i, qu¶ quyÕt, chÞu khã, siªng häc.

N¨m 1936, ph¸t xÝt ®¸nh d©n chñ céng hoµ T©y Ban Nha.

C«ng nh©n çc n−íc tæ chøc ®éi qu©n Quèc tÕ gióp nh©n d©n T©y

Ban Nha32. Phabiªng còng t×nh nguyÖn ®i. §Õn kinh ®« T©y Ban

Nha, vÞ ChÝnh trÞ viªn ra ®iÓm danh. ThÊy Phabiªng trÎ tuæi qu¸,

bÌn hái: §ång chÝ mÊy tuæi?

Phabiªng tr¶ lêi: Th−a 17 tuæi.

ChÝnh trÞ viªn nãi: ThÕ th× ®ång chÝ kh«ng ®−îc ®i ®¸nh.

Phabiªng véi vµng nãi: Cha mÑ t«i ®· b»ng lßng cho t«i ®i kia mµ.

ChÝnh trÞ viªn nãi: Theo lÖ ®Þnh ph¶i 18 tuæi.

Phabiªng ph¶i Ðp lßng ë l¹i sau mÆt trËn, gióp viÖc giao th«ng.

Phabiªng lµm viÖc rÊt h¨ng h¸i, gan gãc, l¹i cÈn thËn. Cho nªn

®−îc th¨ng chøc mau. Cuèi n¨m 1937, ®−îc lµm chøc qu¶n trong

bé tham m−u.

Mét h«m trong h¹ tuÇn th¸ng 10 n¨m ®ã, Tæng tham m−u

ph¸i Phabiªng ®−a mét mÖnh lÖnh cho mét bé ®éi. Bé ®éi nµy ®ang

bÞ ®Þch v©y. Sè ®«ng binh sÜ vµ çc ng−êi chØ huy vµ çc chÝnh trÞ

_______________

1) Fabien (Pierre Georges (1919-1944)): §¹i t¸, ®¶ng viªn §¶ng Céng s¶n Ph¸p, s¸ng lËp TiÓu ®oµn thanh niªn vò trang chèng ph¸t xÝt §øc (BT).


viªn, hoÆc chÕt hoÆc bÞ th−¬ng. T×nh h×nh rÊt nguy. Phabiªng lËp

tøc n¾m lÊy quyÒn chØ huy. MÆc dÇu ®Þch b¾n d÷ déi, Phabiªng thu

thËp ®−îc 250 ng−êi, tæ chøc l¹i trËn thÕ ph¶n c«ng l¹i qu©n ®Þch.

CÇm cù gÇn mét ngµy, khi cã mét trung ®oµn ®Õn tiÕp viÖn,

Phabiªng giao l¹i sù chØ huy cho ®oµn ®ã, vµ trë vÒ b¸o ço.

Sau trËn ®ã, Phabiªng ®−îc vµo häc tr−êng qu©n quan häc

hiÖu, do ®éi qu©n Quèc tÕ tæ chøc.

Th¸ng 3 n¨m 1938, sau khi ®¸nh nhau rßng r· 17 ngµy, ®oµn

thø 14 ®éi qu©n Quèc tÕ bÞ ®Þch tÊn c«ng kÞch liÖt. Çc ng−êi chØ

huy vµ chÝnh trÞ viªn ®Òu chÕt hoÆc bÞ th−¬ng. Mét lÇn n÷a, Phabiªng ra phô tr¸ch cÇm qu©n. Ch¼ng bao l©u, bÞ ®Þch b¾n lòng

bông. §oµn tr−ëng véi vµng ch¹y l¹i, g¾n cho Hu©n ch−¬ng §éc

lËp vµ th¨ng chøc lµm quan hai. Vµo nhµ th−¬ng, ba th¸ng míi

khái. Anh em quyÕt ®Þnh Phabiªng ph¶i vÒ Ph¸p, v× søc cßn yÕu

qu¸, kh«ng thÓ ra mÆt trËn n÷a.

Cøu Tæ quèc, cøu ®ång bµo, Nhê n¬i chiÕn sÜ, nhê vµo toµn d©n.

N¨m 1939, tr−íc ngµy chiÕn tranh bïng næ, ChÝnh phñ Ph¸p

ra lÖnh gi¶i t¸n çc c«ng héi, vµ b¾t nh÷ng ng−êi c«ng nh©n th−êng ho¹t ®éng. Phabiªng lµ mét tay thanh niªn ho¹t ®éng, v×

vËy ph¶i b¾t giam vµ bÞ ®¸nh nhõ tö. Çch Ýt l©u, Phabiªng v−ît

ngôc, trèn ®Õn M¸cx©y bÝ mËt tæ chøc thanh niªn vµ ho¹t ®éng

trong ®¸m lÝnh thuû.

N¨m 1940, Phabiªng 21 tuæi, nh−ng ®· lµ chñ bót vµ chñ nhµ

in mét tê b¸o bÝ mËt xuÊt b¶n ®Çu tiªn ë miÒn Nam n−íc Ph¸p.

Tê b¸o ®ã tªn lµ Tiªn phong. Trong lêi kªu gäi cã c©u: "Kh«ng

bao giê mét d©n téc nh− d©n téc ta mµ chÞu lµm n« lÖ. Sù hy väng

gi¶i phãng cho Tæ quèc, cho x· héi lµ ë n¬i quÇn chóng nh©n d©n".

Trong mét cuéc ho¹t ®éng, mét sè ®«ng thanh niªn bÞ b¾t. Phabiªng suýt còng bÞ b¾t, nh−ng may trèn ®−îc. Ch¹y qua Ly«ng,

chØ huy tèp thanh niªn ë ®ã.


Mét h«m Thèng chÕ Pªtanh víi tÊt c¶ nh©n viªn chÝnh phñ bï

nh×n ®Õn thµnh phè Tulud¬. Trèng rung, cê më, ®ñ d¸ng bï nh×n.

Bçng chèc truyÒn ®¬n trªn trêi bay xuèng, ch¼ng nh÷ng quÇn

chóng l−îm ®−îc, mµ nã bay vµo c¶ xe Thèng chÕ vµ xe çc Bé

tr−ëng bï nh×n. Lµm cho çc vÞ bï nh×n rÊt c¨m tøc, mµ d©n chóng

th× vui c−êi.

§ã lµ Phabiªng víi thanh niªn Tulud¬ tæ chøc. Hä ®Æt truyÒn

®¬n trªn mét miÕng v¸n. §Æt miÕng v¸n trªn çi m¸ng n−íc. Mét

sîi d©y bÝ mËt tõ miÕng v¸n dßng xuèng bªn ®−êng. Lóc ®oµn xe

bï nh×n ®i qua, mét chµng thanh niªn gi¶ cói xuèng bªn ®−êng, ®Ó cét d©y giµy. Võa cét giµy, võa giùt sîi d©y kia, th× truyÒn ®¬n

phÊp phíi tung bay.

Tõ ®ã, truyÒn ®¬n vµ khÈu hiÖu chèng §øc, chèng Ph¸p gian

th−êng th−êng thÊy ë çc n¬i.

Th¸ng 6 n¨m 1941, §øc ph¶i kÐo nhiÒu bé ®éi ra khái n−íc

Ph¸p ®Ó tÊn c«ng Nga33. Sî d©n Ph¸p nh©n dÞp ®ã næi lªn, §øc

cµng ra tay khñng bè. ChØ mét thµnh phè Pari mµ h¬n b¶y v¹n

r−ëi ng−êi bÞ giÕt.

Còng viÖc s¸t ®Þch trõ gian, Cã chót m−u mÑo, chót gan lµ thµnh.

Thanh niªn ¸i quèc trong çc tiÓu tæ h¨ng h¸i dòng c¶m cã

thõa. Nh−ng khÝ giíi vµ kinh nghiÖm rÊt thiÕu. V× vËy, ngoµi viÖc

ph¸t truyÒn ®¬n, d¸n khÈu hiÖu, th× trõ gian s¸t ®Þch chØ cã tiÕng

mµ ch−a thùc hµnh.

Phabiªng phô tr¸ch chØ huy mÊy tiÓu tæ, vµ quyÕt lµm kiÓu

mÉu cho anh em b¾t ch−íc.

9 giê s¸ng ngµy 23 th¸ng 8 n¨m 1941, trong tr¹m xe ®iÖn d−íi

hÇm, hµnh kh¸ch tÊp nËp chê xe, ng−êi qua kÎ l¹i nh− mäi ngµy

th−êng. Trong sè, cã vÞ §¹i t¸ §øc, ¸o quÇn b¶nh bao, bé d¹ng kiªu ng¹o, còng nh− mäi quan binh §øc. L¹i cã bèn chµng thanh niªn lÉn

lén trong ®¸m hµnh kh¸ch, th−êng liÕc m¾t nh×n trém vÞ quan §øc.


Xe ®Õn. Ai còng söa so¹n, vÞ quan §øc s¾p b−íc lªn xe, th×

th×nh l×nh ng· gôc xuèng ®Êt.

Phabiªng võa ch¹y võa la: B¾t lÊy nã! B¾t lÊy nã! Cßn ba

thanh niªn kia chuÈn bÞ s½n sµng nÕu x¶y ra sù ng¨n trë, th× cøu

cho Phabiªng ch¹y tho¸t.

§ã lµ lÇn ®Çu tiªn mµ mét quan ®Þch bÞ thanh niªn ¸i quèc

giÕt, thanh niªn Êy lµ Phabiªng.

LÏ tù nhiªn, viÖc ®ã ®ån rÇm kh¾p Pari, kh¾p n−íc Ph¸p. Vµ

tõ ®ã, nh÷ng ng−êi ¸i quèc cµng hiÓu r»ng: Cã mét chót m−u mÑo,

cã mét chót gan gãc th× ®Þch dï hung h¨ng còng kh«ng ®¸ng sî, vµ phong trµo trõ gian s¸t ®Þch tõ ®ã còng b¾t ®Çu bång bét h¬n1).

Kh«ng sóng th× lÊy ë ®©u? LÊy sóng cña ®Þch, ®¸nh ®Çu ®Þch nh©n.

Bän ®Þch vµ bän bï nh×n chöi rña hä, gäi hä lµ qu¸ khÝch, lµ téi

nh©n, lµ ph¶n quèc. Chóng ra søc lïng b¾t hä. Song Ýt khi t×m

thÊy hä, kh«ng biÕt hä lµ ai, kh«ng biÕt hä ë ®©u. V× hä rÊt cÈn thËn, rÊt bÝ mËt. Ban ngµy, hä ®i lµm ¨n nh− th−êng. Tèi hä l¹i ®i

r×nh nh÷ng n¬i cã ®Þa thÕ. Mçi tèi, hä gãi ®i2) vµi ba ng−êi quan,

n¨m b¶y ng−êi lÝnh ®Þch. ThÕ lµ hä lÊy sóng ®Þch ®¸nh l¹i ®Þch. Mçi ®ªm n¨m ba khÈu, tÝch tr÷ hµng tuÇn, hµng th¸ng thµnh mét

sè nhiÒu.

VÊn ®Ò cÇn kÝp nhÊt vµ khã gi¶i quyÕt nhÊt lµ vÊn ®Ò sóng.

Nay hä ®· gi¶i quyÕt xong.

Phong trµo ®ã khëi ®Çu ë Pari, dÇn dÇn lan kh¾p c¸c thµnh

thÞ, th«n quª. N¬i nµy kho ®¹n cña ®Þch ch¸y. N¬i kia xe löa cña

®Þch ®æ. H«m tr−íc kho l−¬ng cña ®Þch bÞ ®èt, h«m sau ®Çu tµu cña

®Þch bÞ thiªu.

Cµng lµm, hä cµng h¨ng. N¬i nµy thi nhau víi n¬i kh¸c, ng−êi

_______________

1) S«i næi h¬n (BT). 2) CÇn hiÓu lµ hä giÕt... (BT).


nµy thi ®ua víi ng−êi kia. Ban ®Çu chØ cã c«ng nh©n, thanh niªn

ho¹t ®éng. VÒ sau th× häc sinh, c«ng chøc, d©n cµy, thî thuyÒn,

phô n÷, gi¸o viªn. Líp nµo còng tham gia.

Trong lóc ®ã, ®Þch còng ho¹t ®éng r¸o riÕt. Chóng tung mËt

th¸m §øc vµ bän Ph¸p gian ra kh¾p mäi n¬i. Cã nh÷ng cô giµ h¬n

70 tuæi, nh÷ng trÎ em ch−a ®Çy 14, 15, còng bÞ chóng b¾t giÕt.

Nh−ng ®Þch cµng khñng bè, d©n cµng phÉn uÊt, cµng ra søc gióp

c¸c chiÕn sÜ.

Trong nh÷ng cuéc b¾t bí vµ chèng b¾t bí ®«i khi x¶y ra nh÷ng

viÖc buån c−êi. ThÝ dô: R«be lµ mét thanh niªn lµm nghÒ thî vÏ,

rÊt ho¹t ®éng trong viÖc ph¸ ho¹i ®Þch. Trong hai th¸ng, R«be ®·

gãi ®−îc ba lÝnh ®Þch vµ xoay ®−îc ba khÈu sóng. Mét h«m, hai

Ph¸p gian vµ mét mËt th¸m §øc ®ãn b¾t ®−îc R«be, xÝch tay R«be

l¹i, chóng s¾p dÉn vÒ nhµ pha. Nh−ng R«be quyÕt kh«ng chÞu ®i

bé. NÕu dïng d»ng m·i th× sî nh©n d©n ë ®ã ra cøu R«be, cho nªn

mét Ph¸p gian vµ ng−êi mËt th¸m §øc ®µnh ph¶i ®i t×m xe ®Ó chë

R«be. Trong lóc hai th»ng ®i t×m xe, ®Ó mét Ph¸p gian ë l¹i canh

g¸c R«be. BÊt th×nh l×nh R«be vïng dËy, dïng xÝch tay ®¸nh bÓ

®Çu tªn Ph¸p gian, råi cè sèng cè chÕt ch¹y. Ch¹y vµo mét nhµ

n«ng d©n. Sau khi nghe kÓ ®Çu ®u«i, ng−êi n«ng d©n më xÝch tay

cho R«be, lÊy b¸nh cho ¨n, lÊy ¸o cho thay, cho mét mãn tiÒn ®i

®−êng, råi dÉn R«be vµo rõng c©y c¹nh lµng chØ ®−êng cho R«be

tÈu tho¸t.

Gªcanh, mét c«ng nh©n 20 tuæi, ng−êi rÊt nh· nhÆn, trong phè

ai còng yªu. Anh phô tr¸ch kho khÝ giíi bÝ mËt. Mét h«m mang

thuèc næ ®i ®Õn gi÷a ®−êng gÆp n¨m, s¸u lÝnh c¶nh s¸t Ph¸p.

Gªcanh nãi thËt víi hä. Hä hoa tay, b¶o Gªcanh: "Muèn tèt th×

ch¹y nhanh lªn!". Råi hä cø ®i ®−êng hä. Song cã mét tªn xung

x¨ng muèn b¾t Gªcanh. Gªcanh cho nã hai viªn ®¹n vµo ®Çu, råi

cø khoan thai ®i nh− th−êng. MÊy ng−êi c¶nh s¸t kia biÕt vËy,

nh−ng còng ®Ó mÆc.


Çc chiÕn sÜ vµ nh©n d©n, Nh− ç víi n−íc ph¶i gÇn gôi nhau.

Tõ tr−íc ®Õn nay, nh÷ng ng−êi ¸i quèc chØ ho¹t ®éng lÎ tÎ,

tõng ng−êi, hoÆc tõng tiÓu tæ. B©y giê sè ng−êi kh¸ ®«ng, khÝ giíi

kh¸ nhiÒu, tæ chøc kh¸ v÷ng, hä ®Þnh lµm nh÷ng vè to h¬n.

Phabiªng ®Ò nghÞ: Tr−íc hÕt lµm ë Pari ®Ó lÊy ¶nh h−ëng. Ngµy 14 th¸ng 11 n¨m 1940, n¨m häc sinh cïng víi ba tiÓu ®éi

thanh niªn do Phabiªng chØ huy, ®¸nh óp vµ ph¸ huû mét nhµ

s¸ch to nhÊt ë Pari, toµn chøa nh÷ng s¸ch ph¸t xÝt.

Lêi nãi cña Phabiªng rÊt ®óng. V× sau cuéc ®ã d©n Pari rÊt

h¨ng h¸i. NhiÒu ng−êi s½n sµng tiÕp tÕ çc chiÕn sÜ vµ giÊu Èn

hä trong nhµ. NhiÒu häc sinh vµ gi¸o viªn tham gia çc cuéc

tranh ®Êu.

Cø chiÒu thø B¶y vµ ngµy Chñ nhËt, hä ®em nhau vµo rõng

tËp qu©n sù, ®äc tin tøc ®Êu tranh ë Ph¸p, ë Nga, ë çc n−íc, vµ

bµn ®Þnh kÕ ho¹ch ho¹t ®éng cho tuÇn lÔ sau. MÊy «ng nghÞ viªn

cò th× lo dµn xÕp víi d©n trong vµ ngoµi thµnh phè, ®Ó khi cÇn ®Õn,

hä gióp ®ì chiÕn sÜ. Hä ®−îc mét kinh nghiÖm rÊt to t¸t lµ: Cµng ho¹t ®éng th×

cµng ®−îc d©n chóng ñng hé. Cµng ®−îc d©n ñng hé th× tranh ®Êu cµng dÔ thµnh c«ng.

Lóc ®ã, ®oµn thÓ chiÕn ®Êu tung ra mét khÈu hiÖu:

"Mçi ng−êi yªu n−íc, ph¶i gãi mét tªn ®Þch". §øc vµ Ph¸p gian treo gi¶i th−ëng, lïng b¾t Phabiªng. Nhê cã

d©n chóng ñng hé, Phabiªng vÉn ho¹t ®éng ë Pari, mµ vÉn an toµn

v« sù.

Mét h«m, vµo håi th¸ng 3 n¨m 1942, Phabiªng ®Õn chç chøa

sóng bÝ mËt, th× thÊy mét tªn mËt th¸m §øc ®· ngåi chê ë ®ã. BÊt

th×nh l×nh Phabiªng cho nã mét ®¸ vµo bông. Nã l¨n xuèng, mµ

Phabiªng th× ra søc ch¹y.

Sau ®ã, ®oµn thÓ ph¸i ®éi Phabiªng ®i phô tr¸ch mét tØnh kh¸c.


ChiÕn thuËt du kÝch rÊt hay, BÝ mËt, nhanh chãng, ®¸nh bay qu©n thï.

BÊt kú ë n−íc nµo, ë n−íc Ph¸p còng nh− ë ViÖt Nam, ë Nam

T− còng nh− ë Trung Quèc, trong cuéc tranh ®Êu gi¶i phãng, cã

hai vÊn ®Ò ë ®©u còng gièng nhau. Mét lµ ng−êi cµng ®«ng cµng

thÊy thiÕu sóng, vµ chØ cã mét çch gi¶i quyÕt lµ c−íp sóng cña

®Þch mµ dïng. Hai lµ ®¸nh du kÝch th× ph¶i bÝ mËt, nhanh chãng,

®i kh«ng ai biÕt, vÒ kh«ng ai hay, vµ ph¶i cã d©n chóng vui lßng

ñng hé.

Lóc bÊy giê, cã mét sè ng−êi Ph¸p bÞ ®em qua lµm c«ng bªn

§øc, hä trèn trë l¹i. Mét sè c«ng nh©n thµ chÞu ®ãi, chÞu kh¸t, chø

quyÕt kh«ng lµm víi ®Þch. Mét sè lÝnh trèn vÒ, mét sè thanh niªn

nam n÷ muèn trõ gian s¸t ®Þch. Phabiªng ®Õn, liÒn tæ chøc nh÷ng

ng−êi ®ã. Chia thµnh ®éi ngò, t×m n¬i Èn nÊp. §Æt ban huÊn luyÖn,

ph©n phèi c«ng t¸c. §Æt kÕ ho¹ch cho mçi bé phËn ®i du kÝch ®Ó

c−íp sóng.

Ngµy 20 th¸ng 9 lµ mét ngµy kû niÖm cña Ph¸p. N¨m 1942,

®Õn ngµy ®ã, ®Þch h¹ lÖnh giíi nghiªm. Nh−ng kh¾p n−íc, çc ®éi

du kÝch lµm ®æ 12 chuyÕn xe löa. NhiÒu lÝnh ®Þch thiÖt m¹ng.

NhiÒu sóng ®Þch lät vµo tay çc ®éi viªn.

Çc chiÕn sÜ tranh ®Êu cµng m·nh liÖt th× lßng d©n cµng

h¨ng h¸i, çc tÇng líp tham gia tranh ®Êu cµng ®«ng, mµ ®Þch

cµng bèi rèi.

Tõ th¸ng 11 n¨m 1943, cã nh÷ng cuéc thî thuyÒn b·i c«ng,

phô n÷ biÓu t×nh.

B¶y c«ng nh©n xe löa bÞ ®Þch b¾t vµ lµm ¸n tö h×nh. MÊy ngµn

c«ng nh©n xe löa vïng ®ã lËp tøc b·i c«ng. MÊy ngµn phô n÷ kÐo

nhau ®i biÓu t×nh ®ßi tha b¶y ng−êi bÞ ¸n.

§Þch thÊy d©n h¨ng qu¸, ph¶i nh−îng bé, b¶y ng−êi kia

®−îc tha.

Tôc ng÷ cã c©u "MÒm th× n¾n, r¾n th× bu«ng". ThËt lµ ®óng sù


thËt. HÔ d©n nhót nh¸t do dù, th× ®Þch cµng hung h¨ng. NÕu d©n

c−¬ng quyÕt m¹nh d¹n, th× ®Þch ph¶i lïi b−íc. §øc còng thÕ, Ph¸p

còng thÕ, ë ®©u còng thÕ, bao giê còng thÕ.

C«ng nh©n xe löa anh hïng, Ra tay ph¸ ho¹i, ®Þch cµng ph¶i kinh.

Trong cuéc kh¸ng chiÕn cøu quèc, c«ng nh©n xe löa l·nh mét

phÇn quan träng, vµ kÕt qu¶ còng kh¸ to. Hä d¹y cho çc ®éi du

kÝch ph¸ ®−êng mét çch gi¶n ®¬n mau chãng. Tù hä ra tay ph¸

còng nhiÒu.

Th¸ng 12 n¨m 1941, mét tiÓu ®éi c«ng nh©n xe löa, do «ng

P¬ty chØ huy, lµm ®æ mét chuyÕn xe ®Þch. KÕt qu¶ hai ®Çu tµu, 30

toa xe ®æ, h¬n 300 quan vµ lÝnh chÕt vµ bÞ th−¬ng. §©y lµ b¸o ço

gi¶n ®¬n vÒ kÕt qu¶ ph¸ ho¹i trong mét ngµy:

Ngµy 15-12-1943:

- §−êng Oad¬: §æ xe chë lóa vµ than víi 15.000 lÝt r−îu, 5 lÝnh

g¸c xe bÞ b¾t. §−êng bÞ t¾c 55 giê;

- §−êng S«m¬: 1 ®Çu tµu, 8 toa xe ®æ, b¾t ®−îc 4 lÝnh g¸c xe.

§−êng t¾c 65 giê;

- §−êng No: 1 ®Çu tµu háng. §−êng t¾c 18 giê;

- §−êng Vilem: 160 th−íc d©y nãi bÞ c¾t ®øt;

- §−êng Cale: 1 ®Çu tµu háng. §−êng t¾c 10 giê;

- §−êng Due: 3 ®Çu tµu, 11 toa xe háng. §−êng t¾c 45 giê;

- §−êng Xanhhªg«n: Trõ 1 Ph¸p gian rÊt cã tiÕng. LËt 1 ®Çu

tµu xuèng hè;

- §−êng Lanx¬: Ph¸ mét æ m¸y trong x−ëng;

- Pari: Ph¸ 1 m¸y trong x−ëng l−¬ng thùc;

- Vïng No: §¸nh nhau víi ®éi tuÇn binh ®Þch, 1 ®Þch chÕt,

nhiÒu bÞ th−¬ng;

- Vïng Loa: §¸nh nhau víi mét ®éi ®Þch. §Þch chÕt 1, bÞ

th−¬ng 1. Ta lÊy ®−îc 1 sóng m¸y, 1 sóng tr−êng vµ 5 sóng lôc.


Xem ®ã th× biÕt r»ng: Du kÝch Ph¸p chç nµo ph¸ ®−îc lµ hä

ph¸, chç nµo ®¸nh ®−îc lµ hä ®¸nh. Hä ra søc quÊy rèi ®Þch. Môc

®Ých lµ: Gãp phÇn th¾ng lîi nhá thµnh mét th¾ng lîi to. BÊt kú sím, tèi, gÇn xa,

Canh g¸c cÈn thËn th× ta an toµn.

Th¸ng 11 n¨m 1942, Phabiªng cïng mét tiÓu ®éi võa ®i ph¸

ho¹i vÒ. KÕt qu¶ rÊt kh¸: mét chuyÕn xe ®Þch l¨n xuèng hè. V× trêi

m−a to, c¶ ®éi −ít dÇm dÒ vµ rÐt nh− dao c¾t. Anh em ®em nhau

vµo mét qu·ng rõng, ®èt löa lªn s−ëi. Ai còng ch¾c r»ng d©n vïng

®ã rÊt tèt, cho nªn kh«ng canh g¸c cÈn thËn. §ang s−ëi, bÊt th×nh l×nh nghe tiÕng sóng. Ngo¶nh l¹i, thÊy ®Þch ®· bao v©y bèn phÝa.

Phabiªng bÞ th−¬ng n¬i mÆt, nh−ng cßn b¾n l¹i, råi g¾ng søc ch¹y

tho¸t vßng v©y, b¬i qua s«ng, m×nh trÇn, chØ cã mét c¸i quÇn lãt.

Nhê mét ng−êi n«ng d©n nu«i vµ cho thuèc, gÇn mét th¸ng míi

khái. Cßn tÊt c¶ tiÓu ®éi ®Òu bÞ hy sinh.

Kinh nghiÖm ®au ®ín ®ã, b¶o cho mäi ng−êi biÕt r»ng: BÊt kú bao giê, bÊt kú ë ®©u, còng ph¶i canh g¸c cÈn thËn. Khinh th−êng

s¬ suÊt lµ nhÊt ®Þnh háng.

*

* * Cuèi th¸ng 11, Phabiªng vÒ Pari cã viÖc. Th×nh l×nh ®Þch v©y

c¶ mét d·y phè, xÐt giÊy, b¾t ng−êi. Phabiªng còng bÞ b¾t.

Trong ba lÇn tra kh¶o, Phabiªng bÞ 150 roi g©n bß, bÞ dÇn ngãn

ch©n, ngãn tay, m¸u me ®Çy c¶ m×nh mÈy, chÕt ®i, sèng l¹i mÊy

lÇn. Kh«ng ®øng, kh«ng ngåi, kh«ng n»m ®−îc. Ch©n bÞ cïm, tay

bÞ xÝch c¶ ngµy c¶ ®ªm. §· nh− thÕ, l¹i bÞ nhèt trong ngôc tèi. Sau

ba th¸ng nh− thÕ, ®Þch ®−a Phabiªng ®Õn mét nhµ pha kh¸c, to

h¬n, réng h¬n.

Trong mçi nhµ giam cã 60 ng−êi, phÇn ®«ng lµ tï chÝnh trÞ.

Phabiªng liÒn tæ chøc mét nhãm du kÝch ë ®ã, vµ mét ban huÊn luyÖn vÒ khoa häc, v¨n ho¸, chÝnh trÞ, v.v..


Víi nh÷ng miÕng giÊy gãi quµ cña héi tõ thiÖn göi ®Õn,

Phabiªng cïng c¸c b¹n trong nhµ tï ra mét tê b¸o bÝ mËt.

Lóc míi ®Õn nhµ giam nµy, Phabiªng ®· cã mét kÕ ho¹ch trèn.

Ch¼ng may c¸i ®Þa ®å Phabiªng vÏ r¬i vµo tay ®Þch. Thµnh thö

mÊy chôc anh ®Òu bÞ ph¹t vµo ngôc tèi mÊy h«m.

Nh−ng Phabiªng víi mét ng−êi ®ång chÝ n÷a vÉn cè trèn cho

®−îc. Hä xÐ ch¨n, ¸o ®Ó bÖn d©y thõng. Hä ¨n c¾p dao ®Ó ®µo m¹ch.

Hä chê dÞp tèt ®Ó thi hµnh. L¹i may bªn c¹nh phßng giam ®ã lµ mét

phßng ®Ó trèng. Nhê vËy, nöa ®ªm ngµy 1 th¸ng 6 n¨m 1943,

Phabiªng vµ ng−êi ®ång chÝ kia m¹o hiÓm trèn khái n¬i ®Þa ngôc.

Khi vÒ ®Õn trong xãm, Phabiªng míi biÕt r»ng «ng th©n sinh,

ng−êi anh rÓ vµ 93 chiÕn sÜ n÷a ®· bÞ ®Þch b¾n chÕt håi th¸ng 8

n¨m ngo¸i. C¶ nhµ Phabiªng chØ cßn l¹i mét ®øa con g¸i 4 tuæi.

Quèc d©n ®ång lùc ®ång t©m, Kh¸ng chiÕn th¾ng lîi ch¾c cÇm trong tay.

MÆt trËn du kÝch cµng ngµy cµng lan réng.

Lóc bÊy giê, tÊt c¶ nh÷ng ng−êi ghÐt ®Þch, yªu n−íc, ®Òu ®oµn

kÕt thµnh mét khèi, kh«ng chia giai cÊp, kh«ng chia g¸i trai,

kh«ng chia giµ trÎ, kh«ng chia ®¶ng ph¸i. TÊt c¶ mäi ng−êi, chØ cã

mét môc ®Ých chung: GiÕt giÆc vµ cøu n−íc.

Cã n¬i, cã nh÷ng ng−êi bÞ ®Þch b¾t Ðp lµm c¶nh s¸t. Hä ph¶i

lµm nh−ng trong nhµ hä chøa ng−êi du kÝch. §ªm l¹i, hä v¸c sóng

tham gia du kÝch.

Trong thêi kú ®ã n¶y në ra nh÷ng ng−êi anh tµi mµ ngµy

th−êng ng−êi ta kh«ng thÓ t−ëng ®Õn. ThÝ dô: Mét cËu häc sinh

C«ng gi¸o 17 tuæi, chØ huy mét ®éi du kÝch ë B¬d¨ngx«ng. CËu lÊy

tªn mét chiÕn sÜ thanh niªn céng s¶n bÞ ®Þch giÕt ®Ó ®Æt tªn cho ®éi

cña m×nh. Tranh ®Êu h¬n mét n¨m, lËp ®−îc nhiÒu chiÕn c«ng rùc

rì. Sau cËu bÞ ®Þch b¾t xö tö h×nh. Tr−íc khi bÞ hµnh h×nh, cËu viÕt

th− cho cha mÑ, trong th− cã c©u:


"Xin cha mÑ nãi víi bµ con, bÇu b¹n r»ng: Con rÊt tin t−ëng Tæ

quèc sÏ th¾ng lîi. Con mong cho Tæ quèc tù do vµ ®ång bµo sung

s−íng. Xin cha mÑ chí phiÒn lßng, con vui vÎ ®Õn phót cuèi cïng,

con vÉn h¸t bµi cøu quèc ca mÑ d¹y cho con lóc con cßn nhá.

Con kh«ng viÕt nhiÒu n÷a. Bän lÝnh ®Þch ®· ®Õn ®−a con ®i

b¾n. Xin cha mÑ chí rÇu rÜ. Con chÕt cho ®ång bµo, cho Tæ quèc. Cã c¸i chÕt nµo vÎ vang nh− thÕ!

SÏ cã hµng øc, hµng triÖu chiÕn sÜ tr¶ thï cho con. SÏ cã hµng

øc, hµng triÖu ng−êi ¸i quèc tr¶ thï cho con.

Con h«n cha mÑ ngµn h«n. Tæ quèc mu«n n¨m".

Lßng dòng c¶m cña mäi ng−êi tá ra trong nh÷ng kÕt qu¶ rùc rì.

ChØ trong vïng Xavoa vµ chØ trong n¨m tuÇn, mµ kÕt qu¶ nh− sau:

2-9-1943: Ph¸ kªnh. Tµu bÌ mÊy ngµy kh«ng ®i ®−îc.

16-9: Ph¸ mét m¸y vµ ®èt 2 kho lóa cña ®Þch.

20-9: Toµn mét x−ëng ch÷a m¸y cña ®Þch bÞ ®èt ph¸.

21-9: Ba lÝnh ®Þch chÕt, nhiÒu bÞ th−¬ng.

3-10: §éi X, ®ªm ®i 30 c©y sè, ph¸ 3 c¸i cÇu.

4-10: Trõ 3 Ph¸p gian næi tiÕng.

5-10: §¸nh mét ®oµn xe löa. §−êng bÞ t¾c 14 giê.

8-10: Ph¸ kªnh L, tµu bÌ kh«ng ®i ®−îc 3 tuÇn.

10-10: Ph¸ ga M, m¸y mãc háng hÕt.

Vïng nµy ph¸ ho¹i thÕ, vïng kh¸c còng kh«ng chÞu lµm kÐm

h¬n. Du kÝch lµm cho ®Þch ¨n kh«ng yªn, ngñ kh«ng yªn.

Khi d©n ®· ®øng c¶ lªn, Th× søc tranh ®Êu ®· bÒn l¹i to.

ThÊy ®Þch lïng b¾t r¸t qu¸, ®oµn thÓ ph¶i cho Phabiªng ®i n¬i kh¸c. Phabiªng lËp tøc tæ chøc n«ng d©n, dïng khÝ giíi ®Ó b¶o hé

viÖc gÆt lóa vµ gi÷ g×n tr©u bß, kh«ng ®Ó cho ®Þch c−íp.

1943 trë ®i du kÝch ®· tõ nh÷ng ng−êi « hîp, nh÷ng ®éi lÎ tÎ,

gÆp ®©u ®¸nh ®ã, mµ trë nªn mét ®éi qu©n cã liªn l¹c, cã kÕ ho¹ch

chung, cã chØ huy thèng nhÊt.


Phabiªng lóc ®ã 23 tuæi, phô tr¸ch chØ huy ®éi du kÝch ph−¬ng B¾c. Trong ba ngµy kû niÖm, 10, 11, 12 th¸ng 11, kh¾p n−íc cã 55 cuéc ®¸nh ®æ xe löa, 156 cuéc ph¸ ho¹i.

Mµ c«ng t¸c ph¸ ho¹i th× lan kh¾p mäi ngµnh, mäi n¬i. §−êng

s¸, cÇu cèng, xe löa, má than, nhµ m¸y, kho tµng, tr¹i lÝnh, tµu

bÌ... bÊt kú çi g× ®Þch dïng lµ du kÝch t×m çch ph¸ cho ®−îc.

Du kÝch cµng ho¹t ®éng, cµng ®−îc d©n chóng ñng hé. V× vËy Phabiªng vµ çc ®ång chÝ kh¸c, ®Õn ®©u còng cã thÓ tæ chøc ban

huÊn luyÖn qu©n sù vµ huÊn luyÖn th«ng tin.

C«ng viÖc th«ng tin vµ t×nh b¸o, hoµn toµn do chÞ em phô n÷ phô tr¸ch. Hä còng phô tr¸ch dß xÐt ®Þa h×nh, ®Þa thÕ n÷a. ChÞ em

rÊt h¨ng h¸i, rÊt chÞu khã vµ tæ chøc rÊt khÐo. Hä tæ chøc çc tr¹m

kh¾p n−íc. Tuú theo hoµn c¶nh, khi th× hä ®i bé, khi ®i ngùa, khi

®i xe. Hä lu«n lu«n lµm viÖc vµ ®−a tin c¶ ngµy ®ªm. Nhê vËy, tin

tøc cña du kÝch rÊt mau chãng. Ba ngµy mét lÇn, chÞ em lµm mét

b¶n b¸o ço chung, tãm gãp tÊt c¶ mäi cuéc ho¹t ®éng trong n−íc.

Çc ®éi du kÝch nhê ®ã häc lÉn kinh nghiÖm cña nhau.

Phô n÷ còng lµ c«ng d©n, Trong cuéc kh¸ng chiÕn g¸nh phÇn vÎ vang.

Çc chÞ em phô n÷, ch¼ng nh÷ng kh«n khÐo, h¨ng h¸i mµ l¹i

gan gãc v« cïng. ThÝ dô: c« GinbÐc 17 tuæi, tr−ëng ban trinh th¸m,

bÞ b¾t, sau trèn ®−îc kÓ chuyÖn thÕ nµy.

Sau khi bÞ b¾t, chóng b¾t c« cëi hÕt quÇn ¸o, råi 6 ®øa dïng roi

g©n bß, nÞt da vµ b¸ng sóng ®¸nh c«, mét ®øa lÊy tay bãp cæ c«. C«

nhÊt ®Þnh kh«ng khai. Chóng tra c« b»ng d©y ®iÖn. Kh¾p m×nh c«

m¸u ch¶y lai l¸ng. Tai c« nh− ®iÕc, m¾t c« nh− mï.

Khi c« chÕt ngÊt ®i, th× chóng cho c« sèng l¹i, råi chóng l¹i tra kh¶o. Mçi lÇn tra kh¶o chóng l¹i lét hÕt ¸o quÇn. §¸nh ch¸n råi

®Õn ch©m d©y ®iÖn. Ch©m d©y ®iÖn råi, th× trãi vµo lß n−íc nãng.

MÆt mòi, m×nh mÈy c« ®Òu bÇm tÝm. Nh−ng tinh thÇn c« lu«n lu«n

tØnh t¸o.


Mét h«m, nh©n lóc b¸o ®éng, c« trèn ®−îc, l¹i trë vÒ lµm viÖc

víi ®éi du kÝch nh− tr−íc.

L¹i cßn nh÷ng h¹ng n÷ anh hïng kh¸c, tuy kh«ng tá ra c«ng

tr¹ng oanh liÖt râ rÖt, nh−ng còng kiªn quyÕt hy sinh v« cïng. Phô

n÷ tæ chøc:

Nh÷ng ®éi giÆt giò quÇn ¸o cho chiÕn sÜ.

Nh÷ng ®éi may v¸.

Nh÷ng ®éi tiÕp tÕ l−¬ng thùc.

Nh÷ng ®éi s¾p xÕp chç ë bÝ mËt.

Nh÷ng ®éi ch¨m nom chiÕn sÜ bÞ th−¬ng. Nh÷ng ®éi gióp ®ì gia ®×nh c¸c chiÕn sÜ.

Nh÷ng ®éi canh g¸c trõ gian.

Nh÷ng ®éi do th¸m.

Nh÷ng ®éi uý l¹o.

Nh÷ng ®éi tuyªn truyÒn.

Nãi tãm l¹i, chÞ em phô n÷ g¸nh v¸c rÊt nhiÒu c«ng viÖc. Nhê

chÞ em mµ ®éi du kÝch ®i ®Õn ®©u lµ cã c¬m ¨n chç ë h¼n hoi.

Thµnh thö chiÕn sÜ chØ lo tranh ®Êu giÕt giÆc, chø kh«ng ph¶i lo

nh÷ng viÖc lÆt vÆt.

Ngoµi ra chÞ em phô n÷ l¹i thi ®ua nhau, con khuyªn cha, vî khuyªn chång, em khuyªn anh, ra søc tham gia du kÝch, hoÆc gióp

®ì du kÝch. Trong cuéc kh¸ng chiÕn cøu quèc, phô n÷ ®· dù mét

phÇn rÊt vÎ vang.

Nhi ®ång tuæi nhá anh hïng, Tham gia du kÝch ®i cïng thanh niªn.

Cã nh÷ng x−ëng m¸y, tÊt c¶ c«ng nh©n bÝ mËt tham gia ®éi

du kÝch. Hä võa lµm c«ng võa ph¸ ho¹i. Ban ngµy th× ®i lµm,

ban ®ªm th× ®i ®¸nh. Cã nh÷ng lµng, c¶ lµng tham gia du kÝch.

Ch¼ng nh÷ng ng−êi lín vµ thanh niªn, mµ c¶ c¸c em nhi ®ång còng h¨ng h¸i tham gia. §©y lµ g−¬ng oanh liÖt cña mét em

nhi ®ång:


Trong mét cuéc ®¸nh óp, mét em nhi ®ång vµ mÊy ng−êi du

kÝch bÞ ®Þch b¾t ®−îc. §Þch ®em mÊy chiÕn sÜ ®ã ra b¾n. Em bÐ tªn

lµ H¨ngri, 12 tuæi, khoan thai nãi víi ng−êi quan ®Þch: "Anh ®Ó cho

t«i vÒ h«n mÑ t«i, råi t«i trë l¹i cho anh b¾n".

Tªn quan ®Þch nãi: "Mµy muèn trèn µ? Mµy sî chÕt µ?".

Em H¨ngri nãi: "Kh«ng, t«i kh«ng sî. Mét chiÕn sÜ du kÝch

kh«ng bao giê sî chÕt".

Tªn quan ®Þch nãi: "§å chã chÕt! Tao thö cho mµy ®i. Mµy ch¹y

®−êng trêi còng kh«ng khái tay tao".

Em bÐ nghe vËy, vôt ra ch¹y mét m¹ch. Bän ®Þch hín hë c−êi. Çc chiÕn sÜ bÞ b¾t th× lo sî cho em bÐ.

Mét håi sau, ng−êi ta thÊy em H¨ngri ch¹y trë l¹i, ai nÊy ®Òu

söng sèt. H¨ngri thong th¶ ®øng dùa l−ng vµo mét gèc c©y, hai tay

khoanh l¹i, m¾t nh×n bän ®Þch mµ nãi r»ng: T«i ®· h«n mÑ t«i råi,

b©y giê chóng mµy b¾n th× b¾n ®i.

Bän ®Þch chÜa sóng bãp cß. Tr−íc khi chÕt, em H¨ngri h« to:

"Kh¸ng chiÕn th¾ng lîi mu«n n¨m! Tæ quèc ®éc lËp mu«n n¨m!".

Bän ®Þch giÕt em H¨ngri, nh−ng trong lßng rÊt kÝnh phôc em,

vµ rÊt sî.

Sî lµ v× chóng biÕt r»ng mét d©n téc mµ trÎ con còng yªu n−íc nh− thÕ, còng gan gãc nh− thÕ th× kh«ng ai chinh phôc ®−îc. Mét

d©n téc nh− thÕ, nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng lîi.

Trong cuéc chiÕn tranh du kÝch, çc trÎ em gióp søc rÊt nhiÒu,

vµ còng nhiÒu em hy sinh rÊt oanh liÖt. ChuyÖn em H¨ngri chØ lµ

mét vÝ dô.

Löa khëi nghÜa ®· næ bïng, Bao nhiªu lùc l−îng vµo chung mét ®−êng.

§Çu th¸ng 7 n¨m 1944, Phabiªng phô tr¸ch tæ chøc ®éi xung

phong trong cuéc khëi nghÜa ë Pari. Tr−íc hÕt, Phabiªng ra lÖnh ph¸ ho¹i xe vËn t¶i cña ®Þch, çch

ph¸ ho¹i rÊt dÔ dµng: nh÷ng miÕng s¾t vÆn queo thµnh ba khÝa bá


r¶i r¸c trªn ®−êng. ThÕ nµo còng cã mét khÝa lßi lªn. Xe h¬i ®Ì

nh»m, th× nhÊt ®Þnh háng b¸nh.

Çc c«ng nh©n lµm ra hµng triÖu thø ch«ng ®ã. Hµng v¹n

ng−êi tham gia vµo viÖc r¶i ch«ng ®ã. Çc s«ng, çc ®−êng, çc kho

®Òu cã nh÷ng ban phô tr¸ch ph¸ ho¹i. Thµnh thö kÕt qu¶ ®Çu tiªn

lµ giao th«ng vËn t¶i cña ®Þch bÞ háng. Phabiªng - b©y giê lµ quan

n¨m Phabiªng - ra lÖnh nh− sau:

"Chóng ta ph¶i b¹o d¹n, b¹o d¹n n÷a, b¹o d¹n lu«n lu«n. §ång

bµo Thñ ®« ph¶i nhen ngän löa s¸t ®Þch, ph¶i lµm cho phong trµo

khëi nghÜa lan kh¾p n−íc.

Muèn lµm trßn nhiÖm vô ®ã, cÇn ph¶i:

ChØ huy thiÕt thùc çc cuéc hµnh ®éng. MÖnh lÖnh ph¶i râ

rµng, gi¶n ®¬n, thiÕt thùc, ai phô tr¸ch c«ng viÖc g×, ®Þa ®iÓm nµo,

ngµy nµo, giê nµo, ph¶i lµm xong.

Nh÷ng viÖc sau nµy cÇn ph¶i thi hµnh ngay.

a) Ph¸ ho¹i giao th«ng vËn t¶i cña ®Þch, dïng ch«ng, dïng bÉy,

ph¸ ®−êng, ph¸ b¶ng, ®èt xe, ®èt kho.

b) TÊn c«ng çc ®éi ®Þch vµ Ph¸p gian lÎ tÎ.

c) Ph¸ ho¹i ®−êng xe löa.

d) TÊn c«ng vµ ph¸ ho¹i çc kho chøa dÇu vµ së chøa xe.

e) Môc ®Ých nh÷ng cuéc hµnh ®éng ®ã lµ: C−íp lÊy tÊt c¶ mäi

thø khÝ giíi, ®Ó vâ trang bé ®éi cøu quèc".

Pari b¾t ®Çu cã nh÷ng cuéc b·i c«ng vµ biÓu t×nh.

§Þch t¨ng gia sù khñng bè.

D©n Pari tæ chøc nh÷ng ®éi chiÕn ®Êu.

TruyÒn ®¬n khëi nghÜa d¸n kh¾p çc phè ë Thñ ®«.

Phabiªng l·nh ®¹o nh÷ng cuéc tÊn c«ng c−íp sóng ®Þch. BÞ ®¹n

vµo ch©n, sau hai ngµy míi g¾p ®−îc ®¹n ra. QuÌ nhóc nh¾c,

nh−ng Phabiªng vÉn kh«ng rêi bé ®éi.

Nhê lùc l−îng cña toµn d©n, Th× ®Òu th¾ng lîi m−êi ph©n vÑn m−êi.


19 th¸ng 8 n¨m 1944, Thñ ®« b¾t ®Çu khëi nghÜa.

Hµng v¹n chai dÇu x¨ng, ¸t xÝt nÐm vµo ph¸ xe t¨ng cña ®Þch.

Thanh niªn vµ nhi ®ång nóp trªn nãc nhµ. HÔ thÊy lÝnh ®Þch

®i qua lµ b¾n. Çc phè, çc nÎo ®−êng, ch−íng ng¹i vËt mäc lªn

nh− nÊm.

§Þch bÞ nghÜa qu©n bao v©y çc phÝa, bÞ Ðp vµo tõng xãm. Tuy

®Þch cã chuÈn bÞ m×n, nh−ng chóng kh«ng d¸m dïng, v× nÕu m×n

næ th× chóng nã chÕt tr−íc.

Phabiªng ®ãng b¶n doanh trong mét qu¸n cµ phª, ba em bÐ

con g¸i lµm giao th«ng. MÆc dÇu sóng b¾n tø tung, ba em vÉn ®em mÖnh lÖnh tõ khu nµy qua khu kh¸c.

Ngµy 21 th¸ng 8, çc ®Þa ®iÓm cña ®Þch hoµn toµn bÞ nghÜa

qu©n bao v©y.

§Þch vµ Ph¸p gian thÊy nguy hiÓm, bÌn ®Ò nghÞ ®×nh chiÕn.

Phabiªng ra lÖnh: HÔ ai nãi ®Õn ®×nh chiÕn th× sÏ xö theo qu©n luËt.

Vßng v©y cµng th¾t cµng chÆt. TÊt c¶ d©n Pari tham gia c«ng

t¸c. §å ®¹c trong nhµ ®Òu ®em lµm ch−íng ng¹i vËt. ThËm chÝ

gi−êng thê, khung cöi, lß bÕp còng nÐm vµo ®ã, ®Ó cho nã cao h¬n,

ch¾c h¬n.

Phabiªng phô tr¸ch ®¸nh vµo ®¹i b¶n doanh cña ®Þch. Theo kÕ ho¹ch, kh¾p çc n¬i ®Òu tÊn c«ng, lµm cho ®Þch kh«ng thÓ cøu viÖn

nhau. Xung quanh ®¹i b¶n doanh ®Þch, nghÜa qu©n bè trÝ cÈn thËn, ai

phô tr¸ch ®¸nh phÝa nµo, gi÷ phÝa nµo, ai tiÕn tr−íc, ai tiÕn sau, ®Òu

®Þnh tr−íc râ rµng. Mét khi cã lÖnh tiÕn c«ng, th× thanh thÕ cña nghÜa

qu©n nh− nói nhµo bÓ lë. §Þch chèng kh«ng næi, ph¶i xin hµng.

Ngµy 22 th¸ng 8, Thñ ®« ®−îc gi¶i phãng. Quan n¨m Phabiªng

liÒn tæ chøc bé ®éi tiªu diÖt qu©n ®Þch ë ngoµi Thñ ®«.

Tuy trong mÊy n¨m chiÕn ®Êu, ®éi du kÝch bÞ hy sinh rÊt

nhiÒu, nh−ng ®Õn ngµy kh¸ng chiÕn th¾ng lîi còng cßn h¬n 15 v¹n

chiÕn sÜ, giµ cã, trÎ cã, trai cã, g¸i cã, çc ®¶ng ph¸i, çc tÇng líp nh©n d©n ®Òu cã. Mµ 15 v¹n ng−êi ®ã ai còng ®ång ý r»ng:

Phabiªng lµ anh hïng nhÊt.


Th¬ du kÝch

Bän ph¸t xÝt,

C−íp n−íc ta,

Nã c−íp cña, Nã ®èt nhµ,

Nã ®¸nh chÕt trÎ con,

Nã h·m hiÕp ®µn bµ,

Nã b¾n thanh niªn,

Nã giÕt ng−êi giµ.

*

* *

Khæ thÕ nµy,

ChÞu sao qua,

Ta muèn sèng, Ph¶i tham gia,

§¸nh du kÝch,

§uæi ®Þch ra.

BÊt kú trÎ hay giµ,

§µn «ng hay ®µn bµ,

§Òu ra søc tham gia,

§¸nh du kÝch,

§uæi ®Þch ra!

Hìi quèc d©n ®ång bµo,

TiÕn lªn c¶ xem nµo!

Kh«ng cã sóng,

Ta dïng dao,

Ta dïng cuèc,

Ta dïng cµo,

Ta lÊy ®ßn ghÝnh,

Ta nhæ cäc rµo,

HÔ thÊy ®Þch,


Cø x«ng vµo,

§¸nh cho chóng nhµo.

*

* *

Mçi ng−êi lµ mét chiÕn sÜ,

Mçi lµng lµ mét chiÕn hµo,

Ta nhÊt ®Þnh th¾ng lîi,

Cê §éc lËp phÊt cao.

KINH NGHIÖM DU KÝCH PH¸P D¹Y CHO TA:

1. Muèn ®¸nh th¾ng ®Þch m¹nh, th× ph¶i dïng du kÝch.

2. BÊt kú giµ, trÎ, g¸i, trai, ai còng ®¸nh du kÝch ®−îc.

3. Du kÝch muèn th¾ng, ph¶i bÝ mËt, cÈn thËn, kiªn quyÕt,

nhanh chãng.

4. Du kÝch muèn th¾ng ph¶i cã nh©n d©n ñng hé.

5. Muèn nh©n d©n ñng hé, ph¶i tèt víi nh©n d©n.

6. ViÖc gi¶i phãng d©n téc ë trong tay d©n téc.

7. NÕu cã toµn d©n ®oµn kÕt, th× kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

419

TH¥ CHóC TÕT MËU Tý

N¨m Hîi ®· ®i qua,

N¨m Tý võa b−íc tíi.

Göi lêi chóc ®ång bµo,

Kh¸ng chiÕn ®−îc th¾ng lîi;

Toµn d©n ®¹i ®oµn kÕt,

C¶ n−íc dèc mét lßng;

Thèng nhÊt ch¾c ch¾n ®−îc,

§éc lËp quyÕt thµnh c«ng.

Xu©n MËu Tý, 1948 Hå CHÝ MINH


421

VIÖT B¾C ANH DòNG

ViÕt kho¶ng cuèi n¨m 1947,

®Çu n¨m 1948.

Ký tªn: T©n Sinh. Tæng bé ViÖt Minh xuÊt b¶n

lÇn ®Çu tiªn n¨m 1948.

Theo s¸ch Tæng bé ViÖt

Minh xuÊt b¶n lÇn ®Çu

tiªn n¨m 1948.

423

NH÷NG LêI §O¸N TR¦íC

Ngay lóc b¾t ®Çu kh¸ng chiÕn, Hå Chñ tÞch ra lÖnh: Tr−êng kú kh¸ng chiÕn, ®Ó ®¸nh tan m−u m« “§¸nh mau th¾ng mau” cña thùc d©n. Ngµy tr−íc khi Trung ®oµn Thñ ®« rót khái Hµ Néi, Hå

Chñ tÞch ®· ®o¸n tr−íc: §Þch sÏ cè chiÕm mÊy thµnh thÞ vµ mÊy

®−êng giao th«ng. Bé ®éi chóng cµng r¶i r¸c, lùc l−îng chóng cµng

máng manh, ta cµng dÔ tiªu diÖt chóng.

Ngay lóc ®Çu, Bé Quèc phßng vµ Bé Tæng chØ huy ®· ®Þnh

dïng chiÕn thuËt du kÝch ®Ó tiªu diÖt ®Þch.

Cµng ngµy chóng ta cµng thÊy nh÷ng ý ®Þnh trªn lµ s¸ng suèt,

nhÊt lµ trong cuéc ®Þch tÊn c«ng vµo ViÖt B¾c, chóng ta cµng thÊy

râ nh− thÕ.

CUéC TÊN C«NG VIÖT B¾C

¢m m−u cña ®Þch - Chóng muèn khñng bè nh©n d©n ta, tiªu

diÖt chñ lùc ta, ph¸ tan c¬ quan ta.

Lùc l−îng cña ®Þch - Chóng ®éng viªn 15.000 binh sÜ tinh nhuÖ

nhÊt trong h¶i, lôc, kh«ng qu©n cña chóng vµo cuéc tÊn c«ng nµy.

KÕ ho¹ch cña ®Þch - Chóng phãng mét gäng k×m khæng lå phÝa

Nam, tõ Hµ Néi thäc th¼ng ®Õn Phó Thä lªn Tuyªn Quang, ®Õn

Chiªm Ho¸.

Mét gäng k×m khæng lå phÝa B¾c, tõ L¹ng S¬n r−ît th¼ng lªn

Cao B»ng, ®Õn B¾c C¹n.

Mét mòi dïi khæng lå tõ Hµ Néi chäc th¼ng vµo vïng Th¸i

Nguyªn, B¾c C¹n ®Ó chÆt ViÖt B¾c ra lµm hai miÕng.

Nh¶y dï lung tung ë Chî Míi, Chî §ån, Chî Chu, §¹i Tõ, Vò

Nhai vµ nhiÒu n¬i kh¸c.


Mét ®¹i ®éi qu©n tõ B¾c Giang - B¾c Ninh ®¸nh t¹t lªn.

ThÕ lµ bèn phÝa th¾t chÆt, tõ ngoµi ®¸nh vµo tõ trong quÐt ra.

Thêi gian cña ®Þch - Bän qu©n phiÖt thùc d©n ®Þnh dïng çch

®¸nh µo ¹t, chíp nho¸ng, bÊt th×nh l×nh, dïng çch “sÐt ®¸nh

ngang tai", lµm cho ta hoang mang ho¶ng hèt, lµm cho ta trë tay

kh«ng kÞp.

Chóng ®Þnh trong mét th¸ng th× ®¸nh tan ViÖt B¾c. Råi chóng khoan thai lËp chÝnh phñ bï nh×n.

KÕt qu¶ thÕ nµo - Thùc d©n quen thãi lõa bÞp, dï kÕt qu¶ thÊt

b¹i, chóng còng khoe miÖng r»ng chóng ®· th¾ng lîi.

NÕu chóng th¾ng lîi sao mµ c¬ quan vµ chñ lùc ta vÉn an toµn,

v« sù. NÕu chóng th¾ng lîi th× v× sao chóng ph¶i véi v· chuån lui?

NÕu chóng th¾ng lîi th× v× sao chóng mÊt h¬n 6.000 binh sÜ chÕt

vµ bÞ th−¬ng, nghÜa lµ mÊt hÕt 1/3 lùc l−îng cña chóng? Chøng cí râ rµng - Muèn tr¸nh khái sù nghi ngê r»ng ta phãng

®¹i ®Ó tuyªn truyÒn, muèn tá r»ng chóng ta c«ng b×nh, kh«ng thÌm dïng çch lõa bÞp nh− chóng, cho nªn chóng ta chØ ®em tµi liÖu cña chóng ®Ó lµm chøng sù thÊt b¹i cña chóng.

Sau ®©y lµ mét Ýt mÖnh lÖnh cña Bé Tæng t− lÖnh ®Þch, b¸o ço cña çc bé ®éi ®Þch, th− tõ cña quan vµ lÝnh ®Þch mµ ta b¾t ®−îc trªn çc mÆt trËn. Cã ngµy th¸ng, tªn hä râ rµng. §Þch muèn chèi còng kh«ng thÓ chèi. Nh÷ng giÊy tê nµy hiÖn nay ®ang tr−ng bµy ë phßng tin tøc cña Bé Quèc phßng. §ång bµo ai muèn xem, th× cø ®Õn xem.

TR£N TRêI R¬I XUèNG

Ngµy 7 th¸ng 10, trêi võa mê s¸ng, 1.200 qu©n nh¶y dï b¾t

®Çu nh¶y xuèng B¾c C¹n vµ Chî Míi.

H«m sau, ®Þch tiÕp tôc nh¶y xuèng Chî §ån.

Sau ®©y lµ mÊy ®o¹n trÝch trong nh÷ng th− ta b¾t ®−îc cña ®Þch:

Viªn ®éi Nool viÕt:

viÖt b¾c anh dòng 425

"Tµu bay chë th− vµ chë kh¸ch ë §«ng D−¬ng ®Òu ph¶i dïng ®Ó tham gia cuéc nh¶y dï nµy. TÊt c¶ 1.200 lÝnh nh¶y dï bay lªn ViÖt B¾c".

Viªn thÇy thuèc Cheminel viÕt: “TrËn nµy lµ trËn to nhÊt cña qu©n Ph¸p tõ x−a tíi nay". Tªn lÝnh Sanguiette viÕt: “H«m 7 th¸ng 10 lµ trËn nh¶y dï to nhÊt, mµ trung ®éi t«i ®·

tham gia". Viªn ®éi Ragaezi viÕt: “LÇn nµy lµ lÇn ®Çu tiªn, mµ 3 ®¹i ®éi qu©n nh¶y dï Ph¸p,

nh¶y xuèng sau l−ng ®Þch". Sau khi chóng nh¶y xuèng, chóng lËp tøc bæ ra ®i t×m Hå Chñ

tÞch vµ c¸c «ng bé tr−ëng. Viªn y t¸ Moreau viÕt: “Tæng t− lÖnh Ph¸p ®−îc tin r»ng: Tõ 19 th¸ng 12 n¨m 1946,

Hå ChÝ Minh vµ ChÝnh phñ ViÖt Nam ®ãng ë B¾c C¹n. V× vËy chóng t«i ®−îc mÖnh lÖnh ph¶i lïng cho ®−îc hä".

Vµ chóng rÊt l¹c quan. Viªn quan ba EstabliÐ viÕt: “Ta sÏ chôp ®−îc trung t©m ®iÓm cña Hå ChÝ Minh. Cuéc chiÕn

tranh sÏ chÊm døt. ChÝnh phñ bï nh×n sÏ lËp thµnh. N−íc Ph¸p l¹i cai trÞ ViÖt Nam nh− tr−íc...".

Viªn ®éi Michel viÕt: “T«i ch¾c r»ng ®éi cña t«i sÏ ®−îc c¸i h©n h¹nh chÊm døt cuéc

chiÕn tranh. Ch¾c nh− vËy. Bän V.M.1) yÕu ít l¾m råi. ChiÕn tranh sÏ hÕt nay mai".

TRONG RõNG NH¶Y RA

Sau khi ®−îc tin ®Þch tiÕn c«ng, Hå Chñ tÞch liÒn kªu gäi bé ®éi,

d©n qu©n du kÝch vµ toµn thÓ nh©n d©n, ra søc tiªu diÖt bän ®Þch.

_______________

1) ViÖt Minh (BT).


¤ng Tæng ChØ huy qu©n ®éi ViÖt Nam th× lËp tøc h¹ lÖnh

nh− sau:

1. Qu©n ®éi ta ph¶i ®¸nh m¹nh vµ bÎ g·y gäng k×m L¹ng S¬n,

Cao B»ng cña ®Þch.

2. Ph¶i ®¸nh m¹nh vµ bÎ gäng k×m phÝa s«ng L«.

3. Ph¶i ng¨n trë kh«ng ®Ó hai ®¹o qu©n cña ®¹i t¸ BeaufrÐ vµ

®¹i t¸ Communal gÆp nhau ë Chiªm Ho¸, §¹i ThÞ.

4. Bé ®éi ta ë Nam Bé vµ miÒn Nam Trung Bé ph¶i ®¸nh

m¹nh, ®Ó lµm yÕu ít søc ®Þch ë ViÖt B¾c.

NhËn ®−îc mÖnh lÖnh ®ã, bé ®éi ta tõ c¸c ng¶ rõng, reo hß nh¶y ra quyÕt chiÕn víi qu©n thï.

TRêI GÇN §ÊT XA

Bän lÝnh nh¶y dï, khi ch−a nh¶y xuèng th× h¨m hë, khi ®·

nh¶y xuèng th× l¹i phµn nµn.

Tªn lÝnh nh¶y dï FickÌne viÕt cho vî nã:

“Tèp nh¶y dï ë B¾c C¹n thiÖt h¹i kh¸ nhiÒu”.

Viªn thÇy thuèc Cheminel viÕt cho vî ë Sµi Gßn: “Sau khi nh¶y dï, chóng t«i cã nhiÒu ng−êi chÕt, nhiÒu ng−êi

bÞ th−¬ng vµ nhiÒu ng−êi èm".

Ngµy 9 th¸ng 10 ®éi phßng kh«ng ViÖt Nam ë Cao B»ng h¹ 1 chiÕc m¸y bay, trong ®ã cã t−íng Lambert vµ mét sè sÜ quan chuyªn m«n chØ huy mÆt trËn ®ã. T¹i B¾c C¹n bé ®éi cña quan n¨m Sauvagnac bÞ ta v©y.

Viªn ®éi Penduff viÕt cho vî: “V« tuyÕn ®iÖn b¸o cho chóng t«i biÕt r»ng quan n¨m

Sauvagnac vµ ®éi xung phong nh¶y dï xuèng B¾c C¹n h«m qua, h«m nay bÞ v©y. Chóng t«i ph¶i ®i tiÕp viÖn. V× vËy ngµy mai chóng t«i ph¶i nh¶y dï xuèng B¾c C¹n".

H«m 15 th¸ng 10 ta v©y ®éi nh¶y dï ë Chî Míi, giÕt ®−îc 70 tªn. Mét sè lÝnh nh¶y dï bÞ th−¬ng, ph¶i véi vµng trë vÒ B¾c C¹n.


Quan hai thÇy thuèc Moreau viÕt:

"ë ®©y chóng t«i bÞ tËp kÝch lu«n lu«n. Bän ViÖt Minh hay

®¸nh óp bé ®éi vËn t¶i cña chóng ta. NhiÒu chÕt vµ bÞ th−¬ng. Ban

mæ xÎ kh«ng bao giê ngít viÖc".

Ph¸p muèn liªn l¹c Chî Míi víi B¾c C¹n nh−ng liªn l¹c khã

l¾m v×...

TiÓu ®éi tr−ëng Denis viÕt:

“Bän V.M. ®«ng l¾m vµ m¹nh l¾m".

§éi tr−ëng Vershueren viÕt:

“Tõ khi chóng t«i nh¶y xuèng ®Êt ®Õn giê lu«n lu«n bÞ bän V.M. bao v©y. ChØ cã tµu bay tiÕp tÕ cho chóng t«i. Mçi khi chóng

t«i ®i ra, lµ bÞ bän V.M. trªn nói b¾n xuèng liÒn”.

NÊM §ÊT B£N §¦êNG

§Þch b¾t ®Çu thÊy r»ng: ë ViÖt B¾c dÔ ¨n mµ khã nuèt. Cã

nhiÒu tªn, h«m qua ®ang nghªnh ngang d−íi chiÕc mò ®á, mµ h«m

nay ®· im l×m d−íi nÊm ®Êt vµng.

Viªn ®éi Suteau viÕt: “§Çu tiªn kh¸ dÔ chÞu. Nh−ng b©y giê th× kh¸ rÇy rµ. Than «i!

Cã nhiÒu b¹n ®· hy sinh vµ göi x−¬ng n¬i ®Êt ViÖt".

PhÝa Tuyªn Quang còng nh− phÝa B¾c C¹n, VÖ quèc qu©n vµ d©n qu©n du kÝch ta b¾t ®Çu ph¶n c«ng. Ngµy 15 th¸ng 10, gÇn Tuyªn Quang, 10 tªn ®Þch bÞ giÕt vµ 7 tªn bÞ th−¬ng. TiÓu ®éi tr−ëng Coulon viÕt:

“Chóng t«i ®ang bÞ v©y. H¬n mét tiÓu ®oµn V.M. ®ãng c¸ch chóng t«i h¬n hai c©y sè. Chóng cã ®ñ c¸c thø sóng èng. H«m qua chóng nã vµo tËp kÝch, chóng t«i bÞ thiÖt h¹i kh¸ nhiÒu...".

Quan hai Malaval viÕt: “Bän V.M. b¾t ®Çu ho¹t ®éng. Chóng nã chÞu khã vµ kiªn

quyÕt nh− th−êng. V× chÕt vµ bÞ th−¬ng nhiÒu, cho nªn hµng ngò cña ta ®· th−a thít dÇn dÇn. Cßn l«i th«i ch−a biÕt bao giê hÕt".


LiÒn h«m sau lµ ngµy 19-10-47, trong 1 trËn çch Tuyªn

Quang 5 c©y sè, quan hai Moreau tö trËn cïng 30 lÝnh Ph¸p chÕt

vµ bÞ th−¬ng.

ThÕ lµ nhiÒu quan vµ lÝnh ®Þch, ®· b¾t ®Çu göi x¸c trong

nh÷ng nÊm ®Êt bªn ®−êng ë çc tØnh ViÖt B¾c.

HAO BINH TæN T−íNG

§©y lµ th− quan n¨m Bourdeau viÕt cho «ng cô bµ cô ë Ph¸p:

“Th−a thÇy mÑ, ë ®©y chiÕn tranh vÉn tiÕp tôc, vµ vÉn tµn

khèc l¾m. Chóng con ph¶i ®¸nh víi bän du kÝch trong rõng vµ

chóng con bÞ thiÖt h¹i nhiÒu l¾m".

Cßn ®©y lµ b¸o ço cña quan n¨m Santus, sau trËn gÇn Chiªm

Ho¸ ngµy 22-10-47 mµ Ph¸p ®· mÊt 70 chÕt vµ bÞ th−¬ng:

“T«i xin b¸o ço vÒ trËn chiÕn ®Êu víi V.M. ngµy 22-10. Trong ®éi chóng t«i ®· cã nh÷ng ng−êi sau nµy chÕt vµ bÞ th−¬ng: (Tªn

tuæi vµ cÊp bËc cña 70 ng−êi chÕt vµ bÞ th−¬ng).

Céng 8 ng−êi chÕt vµ 16 ng−êi bÞ th−¬ng h«m 18-10 víi sè thiÖt

h¹i h«m nay khiÕn cho ®éi chóng t«i hiÖn nay chØ cßn: 4 sÜ quan

(1 h·y cßn ®ang èm), 8 h¹ sÜ quan, 60 lÝnh (6 ng−êi ®ang èm).

TÊt c¶ lµ 72 ng−êi mµ 7 ng−êi ®ang èm, cßn 65 ng−êi.

Cã nh÷ng trung ®éi chØ cßn 12, 16 ng−êi, 18 ng−êi, b©y giê cÇn

ph¶i tæ chøc l¹i, v× h¹ sÜ quan tö trËn nhiÒu qu¸. V× lÏ ®ã t«i ph¶i tæ chøc ®¹i ®éi l¹i thµnh 2 trung ®éi, mçi ®éi

chõng 25 ng−êi Ph¸p.

CÇn ph¶i 4, 5 ngµy míi tæ chøc vµ gi¶i quyÕt xong nh÷ng vÊn

®Ò vËt chÊt kh¸c. V× vËy trong mÊy ngµy ®ã, ®éi t«i kh«ng thÓ phô

tr¸ch viÖc g× hÕt".

Ký tªn: Quan n¨m Santus


BA CH×M B¶Y NæI

Bªn bé nh− vËy. Bªn thuû thÕ nµo?

H«m 24-10, tµu vµ ca n« ®Þch, chiÕc sau nèi chiÕc tr−íc nh−

mét ®µn c¸ sÊu, kÐo ng−îc s«ng L« ®Õn §oan Hïng c¸ch Tuyªn

Quang 27 c©y sè, bÞ ta tËp kÝch.

Sóng m¸y, ®¹i b¸c, bazooka cña ta nÊp hai bªn bê kh¹c ®¹n to, ®¹n nhá xuèng. Tµu vµ ca n« cña ®Þch ë gi÷a s«ng nghi ngót bèc

khãi vµ löa lªn. Mét chiÕc tµu cña ®¹i ®éi ®Þch vì tan, sóng èng trªn

tµu ch×m xuèng ®¸y s«ng. X¸c lÝnh ®Þch næi bËp bÒnh ®Çy mÆt n−íc.

Sau ®©y lµ mét vµi thÝ dô trÝch trong lêi khen ngîi mµ qu©n

®éi Ph¸p ®· tÆng cho nh÷ng tªn ®Þch chÕt hoÆc cßn sèng:

Lêi khen cña s− ®oµn cho Tªtar, lÝnh h¹ng nh×:

“Trong trËn bÞ phôc kÝch ë Phñ §oan, ngµy 24-10-47, Tªtar

nh¶y xuèng s«ng L«. Vµ mÆc dÇu nh÷ng lo¹t b¾n khñng khiÕp

b»ng ®¹i b¸c vµ sóng tr−êng, liªn thanh cña ®Þch, Tªtar ®· gióp ®Ó

cøu nh÷ng ng−êi bÞ träng th−¬ng". Lêi khen cña qu©n ®oµn cho ®éi tr−ëng Cortin:

“§éi tr−ëng Cortin ®· tham gia chiÕn tranh ë Tunisie, ë ý, ë

§øc. BÞ §øc b¾t lµm tï binh, trèn tho¸t ®−îc. Ngµy 24-10-47, ®éi

tr−ëng Cortin ®i víi chiÕc tµu chiÕn lªn s«ng L«. BÞ ®Þch dïng ®¹i

b¸c vµ bazooka b¾n vµo rÊt khñng khiÕp, tµu nµy bèc ch¸y. §éi

tr−ëng Cortin ®· tæ chøc viÖc cøu vít nh÷ng ng−êi bÞ th−¬ng nÆng

vµ r¬i xuèng s«ng. Sau mÊy phót ®éi tr−ëng Cortin còng bÞ th−¬ng

vµ tö trËn".

Lêi khen cña qu©n ®oµn cho quan hai Biraud:

“Ngµy 24-10-47, mét trung ®oµn V.M. cã sóng m¸y, bazooka vµ

hai khÈu ®¹i b¸c 75 ly, tËp kÝch tµu trËn ta ë §oan Hïng. Tµu bÞ

bèc ch¸y, bé ®éi do quan hai Biraud chØ huy ®· ch×m theo tµu hÕt,

võa ch×m võa h¸t quèc ca”.

Trong tµi liÖu ta b¾t ®−îc, nh÷ng giÊy khen nh− thÕ, ®ãng l¹i

thµnh mét quyÓn dµy nh− quyÓn tù ®iÓn.


KHãC THAN KH«N XIÕT

Ngµy 25-10-47, quan ba Michek viÕt cho b¹n:

“B¹n xem, ®êi sèng ë ®©y, kh«ng ph¶i ngµy nµo còng vui

s−íng ®©u”.

Vµ ®©y lµ nhËt lÖnh cña quan t− Lejosne ®äc tr−íc bé ®éi Ph¸p

ë Tuyªn Quang: “ChØ trong hai ngµy, ®éi ta ®· m¾c hai vè nÆng (Coups trÌs durs).

“TrËn phôc kÝch kh«n khÐo cña ®Þch h«m 22-10-1947 ë

Mackhan vµ ë Phñ §oan ®· lµm cho ®éi ngò ta thua thiÖt mét çch nÆng nÒ.

“Trong nh÷ng çi hè ®Çy ®Þa l«i khñng khiÕp: Quan n¨m

Santus ®· ph¶i vít x¸c nh÷ng lÝnh cña «ng.

“Lóc ®Çu cuéc tÊn c«ng, ®¹i ®éi thø 4 ®· mÊt hÕt nöa sè ng−êi

vµ sóng moãcchiª. Nh−ng trong nh÷ng giê khñng khiÕp vµ lu«n mÊy ngµy chÕt dë sèng dë, ®¹i ®éi thø 4 ®· tá ra dòng c¶m v« cïng.

“T«i rÊt lÊy lµm h©n h¹nh mµ ®−îc chØ huy nh÷ng ®éi nh− thÕ. “Khi ®¹i b¸c vµ sóng m¸y ®Þch b¾n ch¸y vµ ch×m mét chiÕc tµu

trong chèc l¸t, mét tiÓu ®éi võa ch×m theo tµu, võa h¸t quèc ca.

Nh÷ng bé ®éi nh− thÕ th× lµm g× còng lµm ®−îc.

“BÊy nhiªu ng−êi chÕt vµ mÊt tÝch, sù hy sinh cña hä kh«ng

ph¶i v« Ých v× hä hy sinh cho mét môc ®Ých cao th−îng. Tøc lµ lµm

cho n−íc Ph¸p trë l¹i çi ®Þa vÞ vÎ vang kh¾p hoµn cÇu.

“VËn mÖnh ®· hai lÇn rñi ro cho chóng ta. Råi ®©y kh«ng thÓ

nã kh«ng chuyÓn l¹i.

“Quan vµ lÝnh trung ®oµn thø 43 sÏ cµng ®ång t©m hiÖp lùc ®Ó

tranh ®Êu cho môc ®Ých mµ nhiÒu ng−êi ®· hy sinh v× nã. Trung ®oµn thÒ sÏ cè lµm cho môc ®Ých ®ã th¾ng lîi vµ sÏ b¸o thï cho

nh÷ng ng−êi ®· hy sinh x−¬ng m¸u ®Ó gi÷ v÷ng ®Þa vÞ cña n−íc

Ph¸p ë §«ng D−¬ng".

Tuyªn Quang, ngµy 25 th¸ng 10 n¨m 1947 TiÓu ®oµn tr−ëng Lejosne ký


Chóng ta cã thÓ nãi r»ng: NhËt lÖnh cña ®oµn tr−ëng Lejosne lµ:

"R»ng hay th× thËt lµ hay, Nghe ra ngËm ®¾ng nuèt cay thÕ nµo!".

13 HO¸ RA 31

Trong nh÷ng ngµy trung ®oµn 43 m¾c chÕt ë s«ng L«, th× ®¹o

qu©n BeaufrÐ còng m¾c chÕt ë n¬i kh¸c. Sau ®©y lµ vµi bøc ®iÖn do

®¹o qu©n Êy göi: - Göi cho ®éi C. Tµu m¾c c¹n. §ang t×m thuyÒn. Phµ kh«ng ®i ®−îc v× n−íc

to qu¸.

§· chiÕm ®−îc lµng X. sau khi kÞch chiÕn. Tµu vÉn m¾c c¹n

nh− h«m qua. Nhí th¶ dï ®¹n d−îc vµ l−¬ng thùc cho hai ngµy.

Tèi nay kh«ng cã g× ¨n n÷a.

Ký tªn: Kergaravat

- Göi «ng Kerga. Khã th¶ dï v× trêi u ¸m. Cho c¸c ®éi dïng dÊu hiÖu mµ liªn l¹c

víi c¸c m¸y bay bay qua ®ã.

Ký tªn: Frappa.

§Õn Na §«n sau khi kÞch chiÕn, ta chÕt 32 trong ®ã cã quan ba

Roussel, 12 bÞ th−¬ng nÆng. Kh«ng thÓ ®i B¶n Thi nÕu kh«ng göi

lõa ngùa vµ tiÕp viÖn thªm. §©y kh«ng b¾t ®−îc ng−êi phu nµo,

mµ lÝnh ta th× mÖt nhäc qu¸.

Ký tªn: Kerga. - Göi «ng Kerga: §éi tr−ëng Petit ®Õn B¾c Nhung sau mét cuéc kÞch chiÕn. Ta

chÕt 14 ng−êi, trong ®ã cã quan hai Malval, 15 bÞ th−¬ng.

Ký tªn: Communal


§éi tr−ëng Pillet viÕt cho b¹n:

"Ngµy nµo còng bÞ bän quû V.M. tËp kÝch. Mçi lÇn bÞ tËp kÝch

lµ cã chÕt vµ bÞ th−¬ng... NÕu kh«ng cã sóng ®× ®oµnh th× ®i thÕ

nµy còng nh− ®i ch¬i. Xong tiÕc thay bän V.M. cø b¾n ®× ®oµnh

kh¾p n¬i".

Mµ thËt vËy, ë ®©u qu©n ®Þch còng vÊp vµo b−íc khã kh¨n.

PhÝa s«ng L«, s«ng G©m th× tµu vµ ca n« ®Þch bÞ ®¸nh ®¾m hoÆc bÞ

ph¸ háng. ë §Ìo Gµ gÇn Chiªm Ho¸ th× bé ®éi Communal bÞ v©y

h«m 20-10-1947 vµ mÊt h¬n 100 chÕt vµ bÞ th−¬ng. Bé ®éi ®Þch ë

Chî §ån môc ®Ých liªn l¹c hai ®¹o qu©n Communal vµ BeaufrÐ bÞ

d©n qu©n du kÝch ta quÊy rèi vµ tiªu diÖt mÊt h¬n nöa lùc l−îng

cho nªn còng kh«ng liªn l¹c ®−îc.

Thµnh thö hai ®¹o qu©n Communal vµ BeaufrÐ ®Þnh gÆp nhau ë

§¹i ThÞ ngµy 13-10 nh−ng ®Õn 31-10 còng ch−a gÆp nhau mµ sÏ

kh«ng bao giê gÆp nhau v× t−íng Communal ®· chuån vÒ Hµ Néi råi.

S«NG L« §ÇY X¸C

Ngµy 10-11-1947, bé ®éi Ph¸p kÐo xuèng s«ng G©m. Bªn thuû

th× do quan t− Kergaravat vµ Petit chØ huy. Bªn bé th× do quan ba

Bruneau l·nh ®¹o.

Béi ®éi Ph¸p ®ang nghªnh ngang kÐo ®i ®Õn ng· ba s«ng L«

th× bÊt th×nh l×nh bÞ ®¹i b¸c, bazooka, sóng m¸y, sóng tr−êng, lùu

®¹n ta b¾n vµo. TiÕng ®¹n lÉn tiÕng reo lµm vang trêi chuyÓn ®Êt.

KÕt qu¶ trËn phôc kÝch nµy Ph¸p bÞ ®¾m hai thuyÒn, 3 tµu bÞ

háng, h¬n 350 quan vµ lÝnh bÞ chÕt ®¹n, chÕt ch¸y vµ chÕt tr«i.

Tõ 2 giê tr−a ®Õn 3 giê s¸ng, löa ch¸y vïn vôt, x¸c næi lÒnh

bÒnh h¬n 1 c©y sè trªn s«ng L«. §Õn nçi n−íc s«ng thèi mÊy ngµy

kh«ng dïng ®−îc.

Sau ®©y lµ trÝch vµi ®o¹n trong vµi giÊy khen ngîi lÝnh sèng vµ

qu©n chÕt do t−íng Communal ký ®Ó chøng tá trËn phôc kÝch Êy:


- "Eballe, lÝnh.

Ngµy 10-11-47 t¹i s«ng L« mÆc dÇu c¸c tµu ta bÞ V.M. dïng

ph¸o binh vµ sóng m¸y b¾n d÷ déi. Eballe vÉn ®eo lÊy chiÕc tµu ®·

bÞ ph¸ háng...". - "Demaeght, cai. Ngµy 10-11-47 t¹i ng· ba s«ng L« vµ s«ng G©m trong lóc ®Þch

dïng hai ®¹i b¸c vµ nhiÒu sóng m¸y b¾n d÷ déi vµo ®éi tµu ta vµ nhiÒu ng−êi ®· chÕt vµ bÞ th−¬ng. Cai Demaeght vÉn gi÷ tinh thÇn trÊn tÜnh...".

- "Cottin, ®éi phã. Ngµy 10-11-1947 t¹i s«ng L« trong lóc V.M. ®¸nh d÷ déi vµo

®éi tµu ta vµ b¾t ®Çu cuéc phôc kÝch th× ®éi tr−ëng ®· thiÖt m¹ng, ®éi phã Cottin vÉn lµm trßn nhiÖm vô cho ®Õn phót cuèi cïng...".

Cßn ®©y lµ b¶n quyÕt ®Þnh cña quan t− Petit chØ huy tiÓu ®oµn thø 45:

QuyÕt ®Þnh: "XÐt v× kÕt qu¶ nh÷ng cuéc chiÕn ®Êu võa qua buéc b¶n chøc

ph¶i dïng nh÷ng ph−¬ng ph¸p ®Ó cñng cè tiÓu ®oµn ta. §ã lµ nh÷ng ®iÒu cÇn kÝp qu©n sù kh«ng thÓ tr¸nh ®−îc. Nay ph¶i nhËp 4 ®¹i ®éi thµnh 2 ®¹i ®éi míi ®ñ lùc l−îng nh−

nh÷ng ®¹i ®éi th−êng. ViÖc nµy cÇn ph¶i lµm ngay. V× vËy trong lóc chê ®îi tiÕp viÖn, ®éi thø 2 vµ ®éi thø 3 sÏ

nhËp vµo ®éi thø 1 vµ ®éi thø 4". Ngµy 13 th¸ng 11 n¨m 1947

Ký tªn: Petit ThÕ lµ quan n¨m Santus ph¶i nhËp bèn tiÓu ®éi thµnh hai tiÓu

®éi v× sè ng−êi chÕt vµ bÞ th−¬ng nhiÒu qu¸. Cßn quan t− Petit ph¶i nhËp 4 ®¹i ®éi thµnh 2 ®¹i ®éi. Còng v×

thÕ mµ t−íng Communal ph¶i ra lÖnh cho c¸c bé ®éi ®Þch cßn ë phÝa trªn cÊp tèc rót xuèng Tuyªn Quang. Nh−ng ®Õn c©y sè 34 l¹i bÞ ta tËp kÝch lµm ®Þch mÊt h¬n 60 chÕt vµ bÞ th−¬ng.


Ngµy 22-11-47 ®¹o qu©n Communal chia lµm hai to¸n. Mét to¸n theo ®−êng bé, mét to¸n theo ®−êng thñy rót ë Tuyªn Quang vÒ xu«i. Hä ®Ó l¹i rÊt nhiÒu sóng èng ®¹n d−îc vµ mÊy ®¸m nghÜa ®Þa ®Çy m¶ lÝnh T©y.

Gäng k×m khæng lå phÝa nµy thÕ lµ bÞ ta bÎ gÉy.

Ngµy 15-11-1947, chó lÝnh Pernot göi th− cho vî:

"NÕu ta cã con, ta sÏ kh«ng ®Ó chóng nã ®i vµo c¸i xø khñng

khiÕp nµy".

CON §−êNG §ÉM M¸U

Gäng k×m phÝa Nam ®· g·y, gäng k×m phÝa B¾c còng lung lay.

Ngµy 20-10-47 mét ®éi qu©n Ph¸p trªn ®−êng B¾c C¹n - Cao B»ng bÞ ta chÆn ®¸nh, ®Þch mÊt h¬n 30 chÕt vµ bÞ th−¬ng.

Quan hai Bailly viÕt th− cho vî:

"Anh em ta bÞ V.M. phôc kÝch. Ta mÊt 31 ng−êi chÕt, trong ®ã

cã 2 sÜ quan vµ 3 h¹ sÜ quan. Trong mét th¸ng chóng ta mÊt 6 sÜ

quan. H«m võa qua quan hai Bertrant vµ quan hai Webert, còng

tö trËn víi 41 h¹ sÜ quan vµ lÝnh. ThÕ mµ ng−êi ta b¶o ë §«ng

D−¬ng hÕt chiÕn tranh råi".

Nh−ng ®ã chØ lµ cuéc tËp kÝch ®Çu, ®Ó kh¬i måi cho nh÷ng cuéc

tËp kÝch kh¸c.

Ngµy 23-10, mét bé ®éi Ph¸p tõ B¾c C¹n ®i tiÕp viÖn Chî §ån bÞ ta phôc kÝch. Hai xe cam nh«ng ®Þch r¬i xuèng hè, ng−êi vµ

sóng cïng r¬i theo. §Þch ph¶i rót lui vÒ B¾c C¹n.

Ngµy 26-10 ®Þch kÐo tõ B¾c C¹n qua Chî Míi còng bÞ ta phôc

kÝch. §©y lµ lêi quan hai Bailly thuËt l¹i trËn Êy:

"Quan t− kÐo bé ®éi ®i... Võa c¸ch ®ån ta mÊy c©y sè th× th×nh

l×nh bÞ phôc kÝch... Chóng ta mÊt 25 ng−êi bÞ th−¬ng trong sè ®ã

cã 10 ng−êi chÕt, sau mÊy tiÕng ®ång hå... Bé ®éi ta ®−¬ng ®Çu

víi mét bän ®Þch ®«ng h¬n ta vµ th¹o ®−êng s¸ h¬n ta, cho nªn

ph¶i rót trë vÒ".


Quan mét Riallaut viÕt th− cho b¹n còng nãi nh− thÕ:

"Cuéc tËp kÝch Chî Míi lµm cho chóng ta thiÖt h¹i rÊt to".

LÝnh mò ®á Conraux còng viÕt:

"H«m ®Çu h¬i lÆng lÏ. Nh−ng b©y giê r¾c rèi l¾m".

Ngµy 20-10, mét to¸n 33 xe ®Þch chë qu©n nh¶y dï tõ Cao

B»ng vÒ L¹ng S¬n. §i ®Õn ®Ìo B«ng Lau bÞ ®¹i b¸c, moãcchiª vµ

sóng m¸y ta t−¬ng vµo 27 xe bÞ ph¸ tan, cã mÊy chiÕc nhµo xuèng

hè. H¬n 200 lÝnh nh¶y dï vµ lÝnh th−êng chÕt vµ bÞ th−¬ng.

B¸o Ph¸p vµ b¸o ViÖt gian ë Hµ Néi còng kh«ng giÊu ®−îc

cuéc thÊt b¹i nµy. Tinh thÇn quan vµ lÝnh T©y rÊt ho¶ng hèt. §éi tr−ëng Hervo viÕt:

"§êi sèng ë ®©y kh«ng yªn æn g×. Ngµy nµo còng cã anh em

chÕt. ChiÒu h«m qua chóng ta l¹i cã mÊy ng−êi chÕt, mÊy ng−êi bÞ

th−¬ng, 1 chµng thanh niªn 19 tuæi bÞ c−a mÊt mét ch©n. Téi

nghiÖp qu¸".

Ngµy 18-1-48 trªn ®−êng L¹ng S¬n - Cao B»ng, ®Þch l¹i bÞ 1 vè

n÷a. LÇn nµy chóng bÞ phôc kÝch ë Lòng Vµi vµ Bè Cñng.

Bèn xe ®Þch chë 47 tªn lÝnh vµ nhiÒu sóng ®¹n h¹ng nÆng ®i

tiÕp tÕ cho 1 bé ®éi kh¸c trªn ®−êng sè 4. Ta chÆn ®¸nh. §Þch chØ

ch¹y tho¸t ®−îc 3 tªn, cßn 44 tªn bÞ ta tiªu diÖt trong ®ã cã 2 tªn ®éi, 2 tªn qu¶n, 3 tªn quan hai, 1 tªn quan mét. Bao nhiªu sóng

èng vµ vËt liÖu trªn 4 chiÕc xe ta lÊy ®−îc hÕt.

ThÕ lµ gäng k×m phÝa B¾c còng g·y nh− lµ gäng k×m phÝa Nam.

"Lóc ®i nhiÒu kÎ hy sinh, Lóc vÒ nhiÒu kÎ bá m×nh tha h−¬ng".

§ã lµ mét c©u trÝch trong bøc th− mét ng−êi lÝnh Ph¸p viÕt cho

b¹n nã.

Nh− ®· nãi trªn ®©y, ®¹o qu©n Communal chia lµm hai to¸n.

Mét to¸n thñy chuån xu«i s«ng L« ®Õn La Hoµng l¹i bÞ ta chÆn

®¸nh. Mét to¸n bé chuån theo ®−êng Tuyªn Quang - Th¸i Nguyªn ®Ó vÒ VÜnh Yªn. §Õn B×nh Ca, S¬n D−¬ng, l¹i bÞ ta chÆn ®¸nh, tæn

thÊt kh¸ nhiÒu.


Viªn ®éi Bicard viÕt cho vî:

"ë Ph¸p ng−êi ta nãi hÕt chiÕn tranh råi. Kú thùc ë ®©y

chiÕn tranh vÉn tiÕp tôc. Lóc ®i nhiÒu ng−êi bÞ hy sinh. Lóc vÒ

còng nh− vËy".

§¹o qu©n BeaufrÐ ®Þnh 14-10 ®Õn Chî Chu nh−ng m·i ®Õn

25-11 míi ®i ®Õn. NghÜa lµ chËm mÊt 41 ngµy. ë Chî Chu 9 h«m,

råi còng ph¶i rót lui.

§¹o qu©n nµy ®i qua Qu¶ng N¹p, §×nh §«i, Qu¸n «ng L·o, bÞ

ta liªn tiÕp ®¸nh óp mÊy trËn mÊt h¬n 200 chÕt vµ 100 bÞ th−¬ng.

Qua Phôc Linh bÞ ta ®¸nh 1 trËn ®Þch chÕt 150 vµ 70 bÞ th−¬ng. Qua S¬n Cèt l¹i bÞ 1 trËn n÷a h¬n 100 chÕt vµ 50 bÞ th−¬ng.

Trong lóc ®¹o qu©n Communal vµ ®¹o qu©n BeaufrÐ ®ang l©m

vµo b−íc ®iªu ®øng th× Tæng t− lÖnh Ph¸p ë Hµ Néi cho qu©n ®i

cøu hä.

Ngµy 26-11-47 hai ®¹i ®éi qu©n Ph¸p nh¶y dï xuèng Vò Nhai,

Trµng X¸ vµ vµi n¬i kh¸c ë Th¸i Nguyªn. §ång thêi mét trung

®oµn do quan n¨m Giraud chØ huy kÐo tõ CÇu §uèng, Ph¶ L¹i qua

B¾c Ninh, Phñ L¹ng Th−¬ng lªn Yªn ThÕ, gÇn B¾c Ninh ®¹o qu©n

Giraud l¹i mÊt h¬n 200 bé h¹ chÕt vµ bÞ th−¬ng råi còng rót trë vÒ.

Tæng t− lÖnh Ph¸p ph¸i mét ®¹o qu©n tõ Hoµ B×nh kÐo sang phÝa B¾c ®Ó tiÕp viÖn ®¹o Communal. §Õn Thu Cóc bÞ ta chÆn

®¸nh chóng ®Ó l¹i h¬n 100 chÕt vµ bÞ th−¬ng cßn 200 lÝnh Th¸i th×

mang c¶ sóng ch¹y sang phÝa ta.

§Õn T« Vò l¹i bÞ mét vè n÷a, l¹i mÊt h¬n 100 chÕt vµ bÞ th−¬ng.

Trong lóc ®ã qu©n Communal còng bÞ ta ®¸nh r¸t ë Liªu S¬n vµ

ë Phan L−¬ng. Mét ®iÒu ®¸ng chó ý lµ trong nh÷ng trËn nµy bé ®éi

ta lÊy sóng ®Þch ®¸nh l¹i ®Þch. Trong lóc rót lui, ®¹o qu©n BeaufrÐ

®i 30 ngµy míi ®−îc 150 c©y sè, tøc lµ mçi ngµy ®i ®−îc 5 c©y sè.

Cßn ®¹o qu©n Communal th× ®Ó må tö sÜ r¶i r¸c kh¾p däc ®−êng.

Viªn ®éi Francis viÕt: "T«i lo l¾m. Chóng ta kh«ng tiÕn ®−îc. Kh«ng biÕt mÊy ngµy

mÊy th¸ng n÷a míi ®i ®Õn n¬i".


MéT TH¸NG Th−¬NG T¢M

Tµn qu©n Communal vµ BeaufrÐ ®· rót vÒ Hµ Néi. Dï sao

còng t¹m yªn th©n. Song nh÷ng bé ®éi Ph¸p cßn ë trªn con ®−êng

L¹ng S¬n, B¾c C¹n, Cao B»ng l¹i l©m vµo c¶nh khèn ®èn.

Sau ®©y lµ tê b¸o ço c«ng viÖc trong mét th¸ng cña quan n¨m

Carbonnel. "... Tõ ngµy 1-1-48 trung ®oµn cña t«i ph¶i ph©n t¸n thµnh

nhiÒu tèp. ViÖc ®ã kh«ng khái lµm cho çc çn bé than phiÒn. Sau

nh÷ng trËn thua thiÖt ë Nam Kú, sau nh÷ng tuÇn vËt v· ë phÝa

B¾c, tiÓu ®oµn nµy l¹i mÊt 4 sÜ quan trong kho¶ng 15 ngµy, 2 quan

hai vµ 2 quan ba.

"§Þch quÊy rèi cø ®iÓm vµ ®−êng giao th«ng ta lu«n lu«n kh«ng

ngít. §· cã nhiÒu trËn kh¸ to, chøng tá ®Þch gan gãc liÒu lÜnh vµ

kiªn quyÕt ®Èy chóng ta ra khái xø nµy. Nh÷ng cuéc ph¶n kÝch cña

®Þch chuÈn bÞ rÊt cÈn thËn vµ thi hµnh rÊt m¹nh d¹n. "ë B¾c C¹n ban ®ªm th−êng th−êng bÞ quÊy rèi. §· mÊy lÇn

®Þch mß vµo tËn phßng tuyÕn cña ta. ThÝ dô ®ªm 26, 27 th¸ng

tr−íc, 1 ®¹i ®éi V.M. ®· tiÕn c«ng vµo chç ta vµ lµm ta thiÖt 1 sÜ

quan vµ 9 lÝnh.

"Nµ PhÆc còng bÞ quÊy rèi nhiÒu lÇn, tæng céng chóng ta mÊt

36 chÕt vµ 43 bÞ th−¬ng.

"§Ìo Giµng bÞ phôc kÝch hai lÇn. Ngµy 6-12-47 ta mÊt 26 chÕt

vµ 15 bÞ th−¬ng. Ngµy 14-12 ta 12 chÕt vµ 8 bÞ th−¬ng.

"ë N−íc Hai vµ Nguyªn B×nh cã ®éi du kÝch Cao B»ng còng

sóng èng ®¹n d−îc ®Çy ®ñ. L¹i cã 1 ®éi nghÜa qu©n ng−êi ngo¹i quèc ®ñ sóng m¸y, moãcchiª chuyªn m«n ®¸nh ®éi tiÕp tÕ cña ta.

"Bé ®éi ta ë Khu«i Sao vµ ®éi tiÕp tÕ còng bÞ phôc kÝch mÊy

lÇn. Chóng ta mÊt 25 chÕt vµ 12 bÞ th−¬ng ë ®ã.

"Bé ®éi ta ë An L·o vµ M· Phôc còng lu«n lu«n bÞ tËp kÝch.

"T«i ®−îc t×nh b¸o r»ng: §Þch sÏ tËp kÝch ta trong dÞp kû niÖm

ngµy 19 th¸ng Ch¹p vµ ngµy TÕt N«en. Qu¶ nhiªn h«m 23 th¸ng


Ch¹p trªn ®−êng §«ng Khª - Cao B»ng ®Þch tËp kÝch trªn 1 mÆt

trËn dµi 800 th−íc cã ®ñ sóng m¸y liªn thanh, lùu ®¹n vµ bÉy.

Ch¼ng may 1 ®¹i ®éi ng−êi Phi ch©u ®i xe qua ®· bÞ thiÖt h¹i rÊt to.

"TrËn thø hai vµo ®ªm 26, 27 ë ThÊt Khª. T«i ®Õn ThÊt Khª ®Ó

chuÈn bÞ 1 cuéc tÊn c«ng vµo Po Ma. Cã lÏ v× kh«ng gi÷ ®−îc bÝ

mËt cho nªn nöa ®ªm th× chç t«i ®ãng bÞ phôc kÝch tîn. 18 ng−êi bÞ

th−¬ng trong ®ã cã quan ba Taco. Mét mÆt ®Þch tËp trung 2.000

ng−êi ®Ó gi÷ Po Ma.

"Nãi tãm l¹i: §Þch tá ra ®¸nh h¨ng.

"MÆc dÇu nãi ra th× ng¹i ngïng nh−ng ta ph¶i thõa nhËn r»ng:

Suèt c¶ th¸ng 12 ®Þch ®· gi÷ quyÒn chñ ®éng, hä lu«n lu«n tÊn

c«ng ta trªn ®−êng giao th«ng còng nh− ë c¸c c¨n cø ®iÓm.

"KÕt luËn: Th¸ng Ch¹p lµ thêi kú rÊt ho¹t ®éng cña ®Þch. Chóng

ta bÞ thua thiÖt rÊt ®au ®ín, nhÊt lµ ta ®· mÊt chÝn sÜ quan".

Ngµy 1 th¸ng 1 n¨m 1948 Ký tªn: Quan n¨m Carbonnel

NAM B¾C MéT LßNG

Trong lóc ®Þch tÊn c«ng vµo ViÖt B¾c th× ®ång bµo vµ chiÕn sÜ

ta ë Trung Bé vµ Nam Bé ho¹t ®éng r¸o riÕt.

PlÐkou, Phan Rang, CÇn Th¬, T©n An, T©y Ninh, VÜnh Long,

Mü Tho vµ nhiÒu n¬i kh¸c, n¬i nµo ®Þch còng bÞ tÊn c«ng.

Sµi Gßn - Chî Lín lµ vïng ®Þch chiÕm ®· h¬n 2 n¨m, mµ ®ªm

4-1-48 còng bÞ ta ®¸nh tîn. Suèt mÊy tiÕng ®ång hå, moãcchiª,

bazooka, sóng m¸y vµ lùu ®¹n ta b¾n tña vµo thµnh phè, ®éng ®Êt

vang trêi ®Ó h−ëng øng cuéc ph¶n c«ng cña ta ë ViÖt B¾c.

ThÕ lµ cuéc tÊn c«ng cña ®Þch vµo ViÖt B¾c ®· thÊt b¹i.

Sau ®©y lµ nh÷ng con sè thiÖt h¹i bªn ®Þch vµ bªn ta, tõ ngµy

7-10-47 ®Õn 25-12-47.


B£N PH¸P

- 3.300 ng−êi bÞ chÕt trong ®ã gÇn 100 vâ quan cÊp uý vµ t¸. - 3.900 ng−êi bÞ th−¬ng. - Mét sè bÞ b¾t lµm tï binh. - 270 th©n binh sang nhËp ngò bé ®éi V.N. - 18 chiÕc phi c¬ bÞ h¹ vµ bÞ huû. - 16 ph¸o thuyÒn bÞ ®¾m hoÆc bÞ ph¸. - 38 ca n« nhín nhá bÞ ®¾m hoÆc bÞ ph¸ huû. - 255 xe bÞ ®èt ph¸ hoµn toµn. - 13 m¸y v« tuyÕn ®iÖn bÞ ph¸. - 85 mortiers bÞ háng. - 90 bazooka bÞ háng. - 762 ®¹i, trung, tiÓu liªn thanh bÞ ph¸. - 4.100 sóng tr−êng bÞ ph¸, cïng víi 1 sè qu©n dông rÊt lín. - 1 ph¸i ®oµn tham m−u cña Bé Tæng t− lÖnh miÒn B¾c §«ng

D−¬ng bÞ chÕt. - 1 phÇn bé tham m−u trung ®oµn 43 bÞ chÕt.

B£N TA

- 200 tù vÖ, d©n qu©n vµ V.Q.Q. chÕt. - 168 bÞ th−¬ng. - 26 ®éi viªn mÊt tÝch. - 1 khÈu ®¹i b¸c 75 ly do ta tù ph¸ huû. - 4 trung liªn thanh bÞ háng. - 48 sóng tr−êng bÞ ph¸. - H¬n 2.500 tr©u bß bÞ giÕt. - H¬n 3.760 nãc nhµ bÞ Ph¸p ®èt.

TA THU §−îC

- Mét sè rÊt lín c¸c giÊy tê quan träng cña Bé tham m−u Ph¸p.

- 2 khÈu ®¹i b¸c 105 ly.


- 3 khÈu ®¹i b¸c 75 ly.

- 42 mortiers.

- 16 ®¹i b¸c 20 ly.

- 357 liªn thanh çc cì.

- 45 bazooka vµ rÊt nhiÒu ®¹n.

- 1.160 sóng tr−êng.

- Hµng chôc tÊn ®¹n d−îc vµ çc ®å qu©n nhu qu©n dông, nhÊt

lµ trong çc tµu chiÕn vµ ca n« ®Þch bÞ ®¾m.

Ch¾c cã ng−êi lÊy lµm l¹, v× sao Ph¸p cã sóng èng tèt nh− thÕ,

mµ sè chÕt vµ bÞ th−¬ng l¹i to gÊp 10 lÇn bªn ta? Th× cã g× l¹ ®©u:

Ta ®¸nh du kÝch, ®¸nh ®Þa l«i, ta thÊy ®Þch mµ ®Þch kh«ng thÊy ta.

Thµnh thö nhiÒu khi ta giÕt hµng chôc hµng tr¨m tªn ®Þch, mµ bé

®éi ta kh«ng cã mét ng−êi nµo bÞ th−¬ng.

*

* *

Thùc d©n thÊt b¹i. Thùc d©n muèn ch÷a. Nh−ng cuéc nãi phÐt

cña chóng còng thÊt b¹i còng nh− cuéc tÊn c«ng kia. Ngµy 9-1-48

Tæng t− lÖnh Ph¸p ra mét tê th«ng ço vÒ trËn ViÖt B¾c. Còng

trong ngµy Êy, Bé tuyªn truyÒn Ph¸p tæ chøc mét cuéc tr−ng bµy

"th¾ng trËn". TiÕc v× hai bªn kh«ng bµn víi nhau, cho nªn nãi kh¸c

nhau. Thµnh thö lßi ®u«i ra. §©y lµ vµi con sè l¸o toÐt cña hä:

Bªn Tæng t− lÖnh ®Þch Bªn Bé tuyªn truyÒn ®Þch

V.M. chÕt 6.000 10.000

V.M. mÊt 547 sóng tr−êng 3.000

5 ®¹i b¸c 11

11 liªn thanh 200

5 xuång m¸y 25

2 ra®io 40

V©n v©n. Thùc râ bän thùc d©n lÊy ý muèn lµm sù thùc!


MÊY BøC TH¦

Nh÷ng nÊm nghÜa ®Þa ch«n lÝnh Ph¸p r¶i r¸c tõ Chiªm Ho¸

®Õn L¹ng S¬n ®ñ lµm chøng sù thÊt b¹i cña Ph¸p. Nh−ng mÊy bøc

th− (trong hµng tr¨m bøc th− kh¸c) sau ®©y l¹i tá râ thªm cuéc

thÊt b¹i cña bän thùc d©n.

Viªn ®éi Noel viÕt:

"T«i mong r»ng: Xong trËn nµy, th× hä ®Ó chóng t«i vÒ Ph¸p...

M¸u ®æ nhiÒu råi, bao giê hoµ b×nh trë l¹i?".

TiÓu ®éi tr−ëng Bottine viÕt:

"Nh÷ng lêi rªu rao cña bän to ®Çu (Ph¸p), tøc lµ nh÷ng lêi chöi

rña nh÷ng anh em ta ®· bÞ hy sinh. T«i tù hái: Bao giê trß hÒ Êy sÏ

chÊm døt? Bao giê sù thËt sÏ ®−îc râ rµng?".

LÝnh nh¶y dï Lamoise viÕt cho vî:

"Em ¬i! Kh«ng biÕt em cã yªu anh n÷a ch¨ng, v× anh ®· bÞ

th−¬ng hµn h¹ng nÆng! Ch−a bao giê anh run nh− thÕ nµy. Mµ

kh«ng ph¶i chØ mét m×nh anh, tÊt c¶ nh÷ng ng−êi b¹n anh ®Òu

rung kh¾p kh¾p".

Quan ba Bourdeaux viÕt cho bµ Bourdeaux:

"Ng−êi ta th−êng nãi xø nµy n−íc ®éc. Nh−ng t«i kh«ng ngê

n−íc ®éc ®Õn thÕ nµy. Trung ®éi cña t«i, 30 ng−êi sèt rÐt, 20 ng−êi

bÞ h¾c lµo".

§éi tr−ëng Paureau viÕt:

"§· 3, 4 ngµy, 8 ng−êi bÞ th−¬ng n»m chê kh«ng cã thuèc. Ba

ng−êi ®· chÕt råi. Sao hä kh«ng th¶ dï thuèc? NÕu cã thuèc th×

nh÷ng ng−êi ®ã kh«ng ®Õn nçi chÕt, téi nghiÖp nh− thÕ. Kh«ng cã

m¸y bay ®Ó th¶ dï thuèc, nh−ng nÕu t−íng Salan muèn ®i ch¬i th×

bao nhiªu tµu bay còng cã!".

Ngoµi nh÷ng th− than phiÒn v× bÖnh, l¹i cã nhiÒu th− than

phiÒn v× ®ãi rÐt. Bé ®éi Ph¸p chØ ¨n ®å hép Mü. Nh−ng ®å hép ®ã

®¸ng lÏ chØ dïng ®Õn n¨m 1942 th× thiu, kh«ng nªn dïng n÷a.


Nh−ng ng−êi Ph¸p vÉn dïng, ch¼ng nh÷ng vÉn dïng mµ kh«ng cã

®ñ mµ dïng.

§iÖn quan t− Kergaravat göi quan n¨m Communal:

"Nhí göi ngay hai ngµy l−¬ng thùc. ChiÒu nay ch−a cã g× cho

bé ®éi ¨n".

§éi tr−ëng Laussel viÕt:

"Ban ®Çu th× cã gµ, cã lîn. Nay ¨n m·i hÕt råi. B¸nh m× cè

nhiªn kh«ng cã".

B¸o ço quan hai Logier, ngµy 3-12-47:

"Th¸ng nµy, t×nh h×nh ch¼ng h¬n g× th¸ng tr−íc. ¸o vµ ch¨n

vÉn thiÕu. NÕu ¸o ch¨n chØ göi ®Õn sau mïa rÐt, th× ®ã lµ mét ®iÒu

rÊt ®¸ng tiÕc. Giµy còng vÉn thiÕu".

TINH THÇn SóT KÐM

V× lu«n lu«n bÞ ta chÆn ®¸nh vµ quÊy rèi, v× ng−êi èm thiÕu

thuèc men, ng−êi khoÎ thiÕu ¨n mÆc, cho nªn tinh thÇn qu©n ®éi

Ph¸p sót kÐm dÇn dÇn.

Quan t− Lejosne viÕt b¸o ço ngµy 3-11-47:

"Tinh thÇn cña bé ®éi ®· ®Õn chç nao nóng".

MÊy bøc th− sau ®©y, chøng tá r»ng lêi b¸o ço cña quan t−

Lejosne kh«ng sai:

Viªn ®éi Bicard viÕt th− cho cha mÑ:

"Ngµy th¸ng kÐo dµi, bé ®éi ta cµng nhiÒu ng−êi chÕt. §ã lµ

chiÕn tranh! Mong r»ng giÊc ¸c méng kinh tëm nµy sÏ chÊm

døt mau".

TiÓu ®éi tr−ëng Paureau viÕt cho anh em:

"Cuéc chiÕn tranh phi nghÜa nµy bao giê sÏ chÊm døt, ®Ó chóng

ta ®−îc sèng mét ®êi hoµ b×nh trong gia ®×nh Êm ¸p cña chóng ta".

§éi tr−ëng FrustiÐ viÕt cho vî:

"Em cã biÕt ch¨ng, anh ®· ch¸n ch−êng víi bé ®éi råi, v× nh÷ng


lÏ mµ anh kh«ng thÓ viÕt râ trong th− nµy. Anh kh«ng biÕt anh cã

thÓ ë ®©y cho ®Õn ngµy m·n h¹n kh«ng? Anh kh«ng ch¾c l¾m, v×

anh tr«ng thÊy nhiÒu ®iÒu nã lµm cho anh th−¬ng t©m qu¸. V¶ l¹i

b¸nh ch¼ng cã, r−îu còng kh«ng, ch¸n l¾m. Ch¸n l¾m. §ã còng lµ

mét lÏ mµ anh quyÕt tho¸t ly bé ®éi".

LÝnh mò ®á Lanoise viÕt cho b¹n g¸i:

"Ch¼ng cã g× vui vÎ g× cho nh÷ng ng−êi c¶ ngµy m¹o hiÓm bÞ

®¸nh bÓ ®Çu (se font casser la gueule). Çi ®êi cña mét ng−êi

lÝnh chØ lµ mét çi ®êi buån b·. T«i chØ −íc mong ®−îc trë vÒ nhµ

cho mau...". Quan hai Logier viÕt:

"Nh÷ng tin tøc vÒ sù ph¸ s¶n chÝnh trÞ vµ kinh tÕ cña Ph¸p,

kh«ng thÓ lµm t¨ng gia lßng phÊn ®Êu cña nh÷ng ng−êi Ph¸p ë

®©y. Ng−êi ta tù hái: Nh÷ng sù hy sinh vµ cè g¾ng cña m×nh sÏ v«

Ých ch¨ng?".

Quan ba Thibaut viÕt:

" Xem ®Þa ®å, th× b¹n sÏ thÊy tõ Hoµ B×nh chóng t«i ®· ®i bao

nhiªu ®−êng. Bän V.M. ®«ng kh«ng thÓ t−ëng t−îng ®−îc. Chóng

t«i ®· bÞ phôc kÝch nhiÒu lÇn, vµ ®· thua thiÖt kh¸ nhiÒu.

"Tõ ngµy chóng t«i ®Õn ®¸m rõng nµy, cã mét trung ®oµn V.M. sóng èng ®Çy ®ñ, v©y xung quanh chóng t«i. VÒ phÇn t«i, t«i ®·

b¾t ®Çu thÊt väng. T«i thÊy r»ng nh÷ng c«ng viÖc chóng t«i lµm lµ

v« Ých. Chóng t«i kh«ng quÐt ®−îc g× hÕt, v× võa ®i qua, ®Þch liÒn

trë l¹i ngay.

"... Theo ý t«i, th× chÝnh s¸ch nµy lµ chÝnh s¸ch vu v¬.

"Th−a thÇy, t«i ph¶i nãi l¹i mét lÇn n÷a r»ng:

"T«i ®· hoµn toµn ch¸n n¶n, vµ v× thÕ mµ søc t«i cµng yÕu ®i.

T«i kh«ng cã høng thó lµm g× hÕt n÷a".

B¸o ço cña quan t− Lejosne viÕt ngµy 13-11-47:

"Tinh thÇn ®éi sè 1 còng nh− tinh thÇn çc ®éi kh¸c. CÇn ph¶i cã mét cuéc th¾ng trËn ®Ó g©y c¶m t−ëng r»ng nh÷ng cuéc thÊt b¹i

®· ®−îc båi ®¾p, v× tinh thÇn cña ®oµn rÊt kÐm.


"V× chÕt chãc nhiÒu trong trËn phôc kÝch cña ®Þch ngµy 22-10,

mµ tinh thÇn ®éi sè 2 ®Õn nay vÉn cßn thÊp kÐm. Hä cã c¶m t−ëng

r»ng tõ tr−íc ®Õn nay cø bÞ vËn h¹n ®Õn d÷. Nh÷ng h¹ sÜ quan vµ

®éi tr−ëng tèt nhÊt ®Òu chÕt hoÆc bÞ th−¬ng, cho nªn tinh thÇn çn

bé còng lay ®éng.

"§éi sè 4 - V× trËn ®¹i b¹i cña thñy qu©n, nªn rÊt ch¸n n¶n. Çn bé ra søc gi÷ tinh thÇn, nh−ng kh«ng nªn ®em ra trËn lÇn

n÷a, v× tinh thÇn sÏ suy sót rÊt mau".

Kû LUËT HïNG Hæ

NhËt lÖnh cña quan ba Morand ngµy 18-11-47:

"§· nhiÒu lÇn, nh÷ng çn bé chÞu mÖnh lÖnh phô tr¸ch c«ng

viÖc, nh−ng kh«ng chÞu lµm. Hä tù bá c«ng viÖc, mµ kh«ng b¸o ço.

§ã lµ nh÷ng hµnh ®éng râ rµng v« kû luËt".

B¸o ço cña quan ba Lejo göi quan n¨m (tªn g× kh«ng ®äc ®−îc):

"Th−a ngµi. T«i kÝnh träng tr×nh ngµi tê b¸o ço cña quan hai

Brenac vÒ viÖc mÊt c¾p 15 hßm ®å hép Mü, ngµy 10-11-47.

'T«i xin ngµi s½n lßng ph¸t cho 15 hßm kh¸c!".

§¹i ®oµn tr−ëng §oµn sè 43 göi quan n¨m v¨n phßng sè 4:

"T«i kÝnh träng göi tr×nh ngµi tê b¸o ço cña quan hai Biraud

vÒ viÖc mÊt c¾p ®å ®¹c ngµy 17-11-47.

"Ng−êi h¹ sÜ quan trùc nhËt h«m ®ã bÞ nh÷ng sÜ quan vµ h¹ sÜ

quan çc ®éi míi ®Õn lõa g¹t, cho nªn x¶y ra viÖc ®ã...".

B¸o ço cña quan ba Michaud ngµy 18-11-47:

"Nh÷ng tï binh ng−êi §øc trong bé ®éi ta trèn ®i ngµy cµng nhiÒu".

Th«ng ço ngµy 5-12-47:

"Bé ®éi ta nhê Mü tiÕp tÕ. ThÕ mµ nhiÒu quan binh ta quen

thãi xµi phÝ qu¸ chõng.

"Çc sÜ quan ta ph¶i hiÓu r»ng: T×nh h×nh kinh tÕ vµ tµi chÝnh

kh«ng cho phÐp ta hoang phÝ nh− tr−íc n÷a, chóng ta sinh ho¹t


nhê vµo nh÷ng thø ®Ó dµnh tõ n¨m 1945, nh÷ng thø ®ã tÝch tr÷

rÊt khã nhäc, vµ thÕ råi lµ hÕt. Ng©n s¸ch cña chóng ta cµng ngµy

cµng gi¶m bít. Nh÷ng vËt liÖu ë Ph¸p kh«ng göi ®Õn, chóng ta

l¹i kh«ng cã tiÒn ngo¹i quèc ®Ó mua ë Ên §é vµ Phi LuËt T©n.

V¶ ch¨ng vËt liÖu c¸c xø ®ã rÊt ®¾t ®á, v× gi¸ ®ång tiÒn Ph¸p ®·

gi¶m sót.

"§ång thêi ta ph¶i chó ý r»ng: nh÷ng thïng ®ùng dÇu x¨ng,

nh÷ng dï nh¶y tµu bay (mçi tÊn gi¸ 150.000 quan) vµ nh÷ng vËt

liÖu ®Æc biÖt kh¸c, cµng ngµy cµng hiÕm, thÕ mµ võa råi nh÷ng vËt

dông, trong nh÷ng cuéc hµnh qu©n võa råi, bÞ c¸c ®éi bé binh lÊy

c¾p mÊt nhiÒu".

Ký tªn: T−íng Salan

ChuyÖn thó vÞ n÷a, lµ ®èi víi viÖc khen th−ëng, cã khi ng−êi

sèng tranh ng−êi chÕt, quan tranh víi lÝnh. Sau ®©y lµ mét thÝ dô:

Quan ba Bordeaux viÕt cho quan ba Nicolas trong Bé tæng

tham m−u Ph¸p:

"T«i s¾p ®−îc giÊy khen. Nh−ng nay nhiÒu ng−êi chÕt vµ bÞ

th−¬ng, mµ cÊp trªn l¹i ®Þnh ®Ó ®¸nh giÊy khen cho nh÷ng ng−êi

chÕt vµ bÞ th−¬ng nÆng ®·. T«i biÕt b¹n cã thÕ lùc l¾m, vËy nªn t«i

mong r»ng khi ®Ò ®Õn t«i nhê b¹n phª ®¬n cho t«i tr−íc".

§¢Y Lµ V¡N MINH

Bän thùc d©n Ph¸p lu«n lu«n khoe miÖng r»ng: Chóng chØ cã

mét môc ®Ých cao th−îng, lµ khai ho¸ v¨n minh cho d©n ViÖt

Nam. Song nh÷ng hµnh ®éng tèi d· man cña chóng ®· khiÕn

cho nh÷ng ng−êi cßn cã chót l−¬ng t©m trong ®¸m chóng còng

ph¶i than phiÒn.

Viªn y t¸ Florantin viÕt cho cha mÑ:

"Th−a thÇy mÑ, con kh«ng ngê ng−êi ta mµ nì lßng ph¹m ®Õn


viÖc tµn s¸t ®µn bµ trÎ con, ®èt ph¸ c−íp bãc, nh− m¾t con ®· tr«ng

thÊy... Con thó thËt r»ng con xÊu hæ cho loµi ng−êi, con xÊu hæ cho

ng−êi Ph¸p".

Tªn lÝnh nh¶y dï Mayette viÕt:

"Bän ViÖt Minh kh«ng ph¶i lµ ng−êi, vµ ng−êi ta giÕt chóng

nh− giÕt lîn".

Vµi thÝ dô:

Theo tê b¸o ço cña tØnh Phóc Yªn, th× trong vïng ®ã cã 117

phô n÷ bÞ hiÕp, trong sè ®ã cã hai bµ cô ngoµi 70 tuæi, 26 em bÐ

ch−a ®Çy 10 tuæi.

Sau khi qu©n Ph¸p rót khái Chî Chu, ng−êi ta t×m thÊy gÇn

tr−êng bay 5 çi x¸c trÎ em g¸i, ë phÝa d−íi bÞ xÐ r¸ch mét çch

thª th¶m.

Bän Ph¸p ch¼ng nh÷ng h·m hiÕp phô n÷, mµ h·m hiÕp c¶ ®µn

«ng. Ch¼ng nh÷ng h·m hiÕp ng−êi mµ h·m hiÕp c¶ sóc vËt.

GiÕt ng−êi, c−íp cña, ®èt nhµ, ph¸ nhµ thê, ®èt ®Òn chïa, bÎ

th¸nh gi¸, ®Ëp t−îng PhËt, ®ã lµ nh÷ng hµnh ®éng "v¨n minh" cña

chóng, mµ chÝnh B«lae còng ph¶i thõa nhËn. Chóng ®i ®Õn ®©u lµ

gieo r¾c th¶m häa ®Õn ®ã.

§©y lµ mét bøc th− "v¨n minh" tªn quan ba Diot ë vïng Suuyt

göi cô §inh C«ng Phñ, l·nh tô ®ång bµo M−êng vµ gi÷ chøc Chñ

tÞch Uû ban kh¸ng chiÕn Hoµ B×nh:

"... ¤ng chèng cù l¹i bé ®éi Ph¸p.

"§−¬ng côc Ph¸p kh«ng thÓ ®Ó thÕ m·i... Nh−ng theo nguyªn

t¾c khoan hång cña ng−êi Ph¸p, ®−¬ng côc Ph¸p sÏ ®Ó cho «ng mét

dÞp cuèi cïng.

"Thay mÆt cho bé chØ huy lµ kÎ b¶o hé xø nµy, t«i ra lÖnh cho

«ng mét lÇn cuèi cïng: Tr−íc ngµy 15 th¸ng 11 n¨m 1947, «ng

ph¶i ®em nép tÊt c¶ sóng èng vµ bé h¹ cña «ng cho t«i. NÕu qu¸

h¹n ®ã mµ «ng ch−a lµm theo lÖnh nµy th× t«i sÏ ®èt hÕt çc lµng,


®èt s¹ch c¶ lóa, lÊy hÕt c¶ tr©u bß, b¾t hÕt c¶ d©n sù, sÏ lµm cho xø

së «ng tan n¸t, sÏ truy n· «ng ®Õn cïng, vµ sÏ kh«ng ®Ó cho «ng

tr«ng thÊy quª cha ®Êt tæ cña «ng".

Ngµy 25 th¸ng 10 n¨m 1947 Ký tªn: Quan ba Diot

§ã ®ång bµo ®· thÊy "v¨n minh" cña Ph¸p ch−a?

Trong nh÷ng giÊy m¸ th− tõ ta b¾t ®−îc cña Ph¸p, phÇn nhiÒu

lµ nhí vî, nhí nhµ, muèn vÒ, than phiÒn v× cùc khæ. Còng cã nhiÒu

th− høa hÑn göi tiÒn vÒ. Cã mÊy tªn, trong 1 th¸ng tr−íc khi tÊn

c«ng ViÖt B¾c, ®· göi vÒ nhµ... lÇn tiÒn1), mçi lÇn hµng v¹n b¹c

T©y. TiÒn Êy ë ®©u ra. Kh«ng nãi th× ai còng biÕt.

Song còng cã nh÷ng bøc th− mµ chóng ta nªn chó ý. Nh÷ng th− nµy nãi cho ta biÕt vïng nµo ta ph¸ ho¹i ®−êng s¸ triÖt ®Ó, chóng ®i chËm trÔ. Vïng nµo ta ph¸ ho¹i s¬ sµi, chóng ®i ®−îc

mau chãng. Chóng l¹i mØa mai ®ång bµo ta lµm v−ên kh«ng nhµ trèng mét c¸ch s¬ suÊt ng−êi th× biÕt l¸nh vµo rõng, nh−ng gµ vÞt

lîn bß th× ®Ó l¹i cho chóng ¨n, cho chóng giÕt, chØ 2 tØnh vïng B

mµ chóng giÕt h¬n 2.500 con tr©u bß. §ã lµ kinh nghiÖm ®au ®ín

mµ ®ång bµo ta ph¶i nhí lu«n lu«n.

CON RåNG CH¸U TI£N

ViÖt B¾c lµ gèc tÝch tæ tiªn Hïng V−¬ng ta dùng n−íc. Lµ nÒn

t¶ng chèng ngo¹i x©m cña «ng cha ta, nh− Lý Th−êng KiÖt, TrÇn

H−ng §¹o, Nïng TrÝ Cao. Lµ c¨n cø chèng Ph¸p cña tiªn liÖt ta

nh− cô Hoµng Hoa Th¸m. Lµ c¨n cø ®Þa cña cuéc d©n téc gi¶i

_______________

1) Trong cuèn s¸ch xuÊt b¶n n¨m 1948 ®Ó ba chÊm (...), ch−a cã sè lÇn (BT).


phãng, chèng Ph¸p, chèng NhËt. Lµ quª h−¬ng cña Gi¶i phãng

qu©n, anh c¶ cña VÖ quèc qu©n.

§ång bµo ViÖt B¾c gåm cã Kinh, Thæ, Nïng, Th¸i, v.v., phong

tôc tËp qu¸n tuy cã kh¸c nhau Ýt nhiÒu, nh−ng lßng nång nµn yªu

n−íc, lßng c¨m hên thùc d©n, th× mu«n ng−êi nh− mét.

Lßng yªu n−íc cña ®ång bµo, nhËp víi h×nh thÕ hiÓm trë cña

nói s«ng thµnh mét lùc l−îng v« ®Þch, nã ®· ®¸nh tan cuéc tÊn

c«ng cña thùc d©n trong trËn võa råi. NÕu muèn chÐp l¹i hÕt c¶

nh÷ng sù hy sinh vµ oanh liÖt cña nh©n d©n, th× ph¶i mÊy quyÓn

s¸ch míi ®ñ. VËy ®©y chóng ta chØ nh¾c l¹i vµi thÝ dô, ®Ó nãi r»ng

tÊt c¶ c¸c giíi ®ång bµo toµn d©n nhÊt trÝ ®Òu h¨ng h¸i tham gia

c«ng cuéc b¶o vÖ ViÖt B¾c.

Phô l·o. ë Tuyªn Quang mét cô giµ ngoµi 70 tuæi bÞ giÆc Ph¸p

b¾t, hái: Bé ®éi V.N. ë ®©u? Cô giµ ngang nhiªn tr¶ lêi: D©n ViÖt

Nam ai còng ®¸nh Ph¸p, ta ®©y còng lµ mét ng−êi trong bé ®éi

ViÖt Nam. GiÆc tøc giËn ®em cô ra b¾n. Tr−íc khi chÕt cô giµ cßn

h« to: ViÖt Nam ®éc lËp mu«n n¨m, Hå Chñ tÞch mu«n n¨m.

ë Cao B»ng cã mét ®éi phô l·o du kÝch, do mét cô giµ 70 tuæi

chØ huy, ®· cïng d©n qu©n xung phong ®¸nh giÆc, ng¨n trë giÆc

kh«ng thÓ kÐo qua lµng ®Ó ®i v©y bé ®éi ta.

Nhi ®ång. ë Chî Chu s¸ng ngµy 27-11-1947, cã 3 em nhi ®ång

tõ 12 ®Õn 14 tuæi, nÐm lùu ®¹n vµo mét ®éi lÝnh tuÇn Ph¸p, tiªu

diÖt hÕt c¶ ®éi.

ë Cao B»ng gÇn N−íc Hai, ®Çu th¸ng 12-1947 hai em nhi ®ång

13, 14 tuæi giËt m×n giÕt ®−îc 30 tªn Ph¸p.

Phô n÷. ë Cao B»ng, mét chÞ ®ång bµo Thæ 17 tuæi, dïng dao

®©m mét tªn lÝnh nh¶y dï, c−íp ®−îc sóng nã råi b¾t nã lµm tï

binh ®em giao cho bé ®éi ta.

ë Phóc Yªn mét bµ giµ 60 tuæi bÞ giÆc b¾t. Bµ cô c¾p ®−îc mét

qu¶ lùu ®¹n, nÐm vµo gi÷a mét tèp giÆc ®ang ngñ, giÕt chÕt 5 tªn

vµ bµ cô còng hy sinh.


N«ng d©n. ë Th¸i Nguyªn, mét ng−êi n«ng d©n bÞ giÆc b¾t

®−a ®−êng cho chóng. Anh Êy dÉn chóng nã ®i vµo chç ta ®·

ch«n m×n. Toµn c¶ ®éi giÆc bÞ tung lªn trêi chÕt hÕt. Anh Êy

còng hy sinh v× n−íc.

ë Tuyªn Quang, 3 tªn lÝnh mò ®á vµo lµng c−íp gµ lîn. Mét

ng−êi n«ng d©n nÊp trong bôi b¾n 2 ph¸t sóng kÝp, giÕt chÕt c¶ 3

tªn giÆc. Anh Êy lÊy ®−îc 3 khÈu sóng vµ 3 c¸i ba l« ®em vÒ nép

cho ®éi du kÝch. Binh sÜ. ë B¾c C¹n trong khi ®Þch b¾n r¸o riÕt, 1 VÖ quèc

qu©n tªn lµ NguyÔn V¨n Phiªn xung phong giÕt chÕt 5 tªn ®Þch,

råi x«ng vµo ®ån c−íp lùu ®¹n ®Þch nÐm vµo ®Þch lµm chóng chÕt

mÊy tªn n÷a.

ë trËn Phñ Th«ng ngµy 30-11-1947, tiÓu ®éi tr−ëng Chu V¨n

VËn mét m×nh giÕt ®−îc 9 tªn ®Þch, ph¸ ®−îc 3 æ sóng m¸y, c−íp ®−îc

hai sóng Brenn, mét sóng Thompson, lÊy sóng ®Þch b¾n l¹i ®Þch.

C«ng nh©n. ë Chî Chu, 3 anh em c«ng nh©n ®¸nh ®Þa l«i, giÕt

®−îc 24 tªn ®Þch.

ë Cao B»ng mét tèp c«ng nh©n chÆn ®Þch ®¸nh 2 trËn trong 7

ngµy, giÕt ®−îc 60 tªn ®Þch.

MÊy viÖc lÎ tÎ ®ã còng ®ñ tá r»ng: Con Rång ch¸u Tiªn, quyÕt

kh«ng chÞu lµm n« lÖ lÇn n÷a.

MÊY LêI KÕT LUËN

Nhê sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña ChÝnh phñ, sù ®iÒu khiÓn kh«n

khÐo cña Bé Quèc phßng vµ Bé Tæng chØ huy, sù dòng c¶m cña

t−íng sÜ VÖ quèc qu©n vµ d©n qu©n du kÝch, nhê sù h¨ng h¸i cña

toµn thÓ ®ång bµo, mµ ta ®· ®¸nh tan cuéc tÊn c«ng vµo ViÖt B¾c

cña thùc d©n Ph¸p.

Nh−ng chóng ta ph¶i lu«n lu«n nhí vµ thùc hµnh nh÷ng lêi Hå

Chñ tÞch ®· d¹y b¶o.


Chóng ta chí tù kiªu tù ®¹i, chí chñ quan, chí khinh ®Þch.

Chóng ta ph¶i lu«n lu«n chuÈn bÞ, cÈn thËn ®Ò phßng.

Çc chiÕn sÜ VÖ quèc qu©n vµ d©n qu©n du kÝch ph¶i cè g¾ng

luyÖn tËp thªm.

§ång bµo hËu ph−¬ng ph¶i chuÈn bÞ lµm v−ên kh«ng nhµ trèng triÖt ®Ó, ph¶i hÕt lßng gióp ®ì bé ®éi vÒ mäi mÆt.

C«ng viÖc canh gi¸c ph¶i nghiªm ngÆt h¬n n÷a.

C«ng viÖc phßng gian trõ gian ph¶i chó ý h¬n n÷a.

C«ng viÖc ph¸ ho¹i ph¶i tiÕp tôc.

Çch gi÷ bÝ mËt ph¶i tiÕn bé h¬n.

Ph¶i ra søc t¨ng gia s¶n xuÊt.

Ph¶i söa ch÷a nh÷ng khuyÕt ®iÓm vµ cè g¾ng ph¸t triÓn çc

−u ®iÓm.

§ã lµ phËn sù thiÕt thùc cña toµn thÓ vµ mçi ng−êi c«ng d©n

ViÖt Nam. Thùc d©n ch−a bÞ ®¸nh quþ. Chóng sÏ tÊn c«ng ViÖt B¾c lÇn n÷a.

Chóng sÏ tÊn c«ng n¬i nµy råi ®Õn n¬i kh¸c. Råi ®©y, chóng sÏ

lËp chÝnh phñ bï nh×n. Chóng sÏ dïng m−u ®éc ¸c ®em ng−êi ViÖt

®¸nh ng−êi ViÖt. Cuéc kh¸ng chiÕn sÏ gay go h¬n n÷a.

Nh−ng dï sao, víi sù suy ®åi cña thùc d©n ph¶n ®éng, víi sù

s¸ng suèt cña ChÝnh phñ ta, víi sù dòng c¶m cña chiÕn sÜ ta, víi

lßng kiªn quyÕt cña nh©n d©n ta, víi sù ñng hé cña d©n chñ thÕ

giíi, tr−êng kú kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi, thèng nhÊt ®éc

lËp nhÊt ®Þnh thµnh c«ng.

451

§IÖN GöI TæNG THèNG LI£N BANG MIÕN §IÖN1)

Nh©n Ngµy §éc lËp cña Liªn bang MiÕn §iÖn, thay mÆt ChÝnh

phñ vµ nh©n d©n ViÖt Nam vµ nh©n danh c¸ nh©n, t«i h©n h¹nh

göi Tæng thèng lêi chµo mõng nhiÖt liÖt vµ lêi chóc mõng ch©n

thµnh MiÕn §iÖn hoµ b×nh vµ phån vinh cña chóng t«i. Nh©n dÞp

nµy, chóng t«i xin bµy tá t×nh c¶m biÕt ¬n vÒ sù ñng hé tinh thÇn

kiªn ®Þnh ®èi víi cuéc ®Êu tranh cña chóng t«i.

Hµ Néi, ngµy 4 th¸ng 1 n¨m 1948 Chñ tÞch


Hå ChÝ Minh


_______________

1) MiÕn §iÖn: N−íc Mianma. Trong nh÷ng n¨m 1947 - 1948, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh cßn dïng tªn gäi DiÕn §iÖn còng lµ Mianma ngµy nay; s¸ch b¸o lóc ®ã còng nh− vËy. Ban biªn tËp gi÷ nguyªn b¶n nh− s¸ch b¸o vµ tµi liÖu l−u tr÷ (BT).

452

TH¦ GöI Cô TR¦ëNG BAN TH¦êNG TRùC QUèC HéI

Th−a cô1),

VÒ viÖc th¶o quyÓn Hµnh chÝnh ChØ Nam2) ch¾c cô ®· l·nh ®¹o

anh em viÕt ®−îc kh¸ nhiÒu. Ngoµi nh÷ng ý kiÕn chóng ta ®· ®Þnh nghÜa lµ ®Çy ®ñ, thiÕt thùc, gi¶n ®¬n, dÔ hiÓu, t«i l¹i cã thªm mét ý

kiÕn n÷a ®Ò nghÞ víi cô.

Mçi khi th¶o xong mét ®o¹n, thÝ dô: Hµnh chÝnh x· th× ta mêi

vµi ba ng−êi Chñ tÞch x· ®Õn mét n¬i nµo ®ã cho hä xem kü b¶n ®ã.

Ta hái hä cã c©u nµo ch÷ nµo hä kh«ng hiÓu hoÆc hiÓu kh«ng râ th×

ta söa nh÷ng ch÷ Êy c©u Êy l¹i cho dÔ hiÓu h¬n.

§ång thêi ta sÏ hái hä: NÕu hµnh chÝnh trong x· cã nh÷ng viÖc

g× mµ trong ChØ Nam cßn thiÕu, s¬ sãt th× ta sÏ viÕt thªm vµo.

Víi hµnh chÝnh huyÖn vµ tØnh ta còng lµm nh− thÕ. T«i thiÕt

t−ëng nh− vËy th× quyÓn ChØ Nam sÏ rÊt ®Çy ®ñ vµ phæ th«ng. Tin tøc kh¸ng chiÕn cã lÏ Bé Quèc phßng th−êng göi tr×nh cô.

C¸c «ng Huyªn, Di, Tïng3) cã th¬ vÒ ®Òu m¹nh khoÎ vµ rÊt

vui vÎ.

_______________

1) Cô Bïi B»ng §oµn (BT). 2) Hµnh chÝnh ChØ Nam: HiÓu v¾n t¾t, ®ã lµ nh÷ng ®iÒu chØ ®¹o

(h−íng dÉn) vÒ kü thuËt (nghiÖp vô) hµnh chÝnh (BT). 3) C¸c «ng NguyÔn V¨n Huyªn, Bé tr−ëng Bé Gi¸o dôc; Hå §¾c Di,

Bé tr−ëng Bé Y tÕ vµ T«n ThÊt Tïng, Thø tr−ëng Bé Y tÕ (BT).

th− göi cô tr−ëng ban th−êng trùc quèc héi 453

§· cã vµi ph¸i viªn göi th¬ vÒ. D©n t×nh miÒn xu«i h¨ng h¸i

vµ v÷ng vµng l¾m. Trong th¬ cã nh÷ng c©u nh−: “Nh÷ng vïng

gÇn mÆt trËn mµ nh©n d©n vui vÎ v÷ng ch¾c mét c¸ch kh«ng thÓ

t−ëng t−îng…”.

KÝnh chóc cô m¹nh khoÎ vµ xin cô chuyÓn lêi hái th¨m cô F.,

cô V.1) vµ c¸c anh em!


Ngµy 13-1-1948

Hå CHÝ MINH


_______________

1) Cô F.: cô Phan KÕ To¹i; cô V.: cô Vi V¨n §Þnh (BT).

454

TH¦ GöI ¤NG D¦¥NG §øC HIÒN TæNG TH¦ Ký HéI LI£N VIÖT

ý kiÕn vÒ bøc vÏ: KhÐo nh−ng cã mÊy khuyÕt ®iÓm: 1. §oµn kÕt toµn d©n ph¶i ®ñ sÜ, n«ng, c«ng, th−¬ng, binh. Trong bøc vÏ sãt mÊt th−¬ng. 2. N«ng vµ c«ng ®Òu ®øng tay tr¸i. 3. Hai chÞ phô n÷ ViÖt B¾c ngåi ph¬i n¾ng ®äc b¸o. Thanh

nhµn qu¸ kh«ng hîp víi thêi kú kh¸ng chiÕn. 4. MÊy ch÷ “kÕ ho¹ch s¶n xuÊt” v.v. h¬i rëm qu¸ vµ khã hiÓu.

Nh÷ng ng−êi phæ th«ng sÏ ®äc lµ KYNG vµ kh«ng hiÓu KYNG lµ g×. NÕu chØ viÕt sÜ, n«ng, c«ng, th−¬ng, binh d−íi mçi h×nh vÏ th×

cã lÏ phæ th«ng sÏ dÔ hiÓu h¬n. MÊy dßng ch÷: Dßng thø hai vµ hai dßng cuèi cïng kh«ng cÇn. Tªn Héi nªn t¸ch xa h×nh vÏ vµ nªn viÕt to râ rµng. Héi Liªn

hiÖp quèc d©n ViÖt Nam. Cã lÏ kh«ng cÇn hai ch÷ Trung −¬ng v× nÕu c¸c ®Þa ph−¬ng cã thÓ in thªm th× khuyªn hä nªn in thªm, d¸n thªm cho kh¾p, kÕt qu¶ sÏ réng h¬n.


Hå ChÝ Minh ViÕt ngµy 14-1-1948. Tµi liÖu l−u t¹i B¶o tµng Hå ChÝ Minh.

455

TH¦ GöI §åNG BµO VIÖT B¾C

Cïng ®ång bµo yªu quý,

GiÆc Ph¸p ®éng viªn 2 v¹n h¶i, lôc, kh«ng qu©n tÊn c«ng vµo

ViÖt B¾c. Chóng mong nuèt sèng ViÖt B¾c ta. Song, do sù dòng

c¶m cña VÖ quèc qu©n, cïng d©n qu©n du kÝch ta, vµ nhê sù h¨ng

h¸i ñng hé cña ®ång bµo ta, chóng ta ®· ®¸nh bËt chóng nã vµ

chóng nã ®· thÊt b¹i to.

Thùc d©n ph¶n ®éng lµ nh− lò chã d¹i c¾n cµn. Chóng ®Õn

®©u, ph¸ huû nhµ thê, chïa, miÕu, giÕt ng−êi, c−íp cña, ®èt nhµ

®Õn ®ã. Chóng t−ëng dïng c¸ch khñng bè d· man ®ã ®Ó lµm d©n ta sî h·i, n¶n lßng. Nh−ng kÕt qu¶ lµ chóng cµng hung ¸c th× ®ång

bµo ta cµng tøc giËn, cµng kiªn quyÕt, cµng ra søc kh¸ng chiÕn ®Õn

cïng, ®Ó ®uæi lò ¸c quû ®ã ra khái ®Êt n−íc ta, ®Ó gi÷ quyÒn thèng

nhÊt vµ ®éc lËp cña Tæ quèc ta.

Tuy vËy Quèc héi vµ ChÝnh phñ ta biÕt r»ng ®ång bµo vïng

nµy bÞ hy sinh nhiÒu, giÆc Ph¸p ®èt ph¸ rÊt nhiÒu, th× rÊt ®au

lßng. VËy nªn Quèc héi vµ ChÝnh phñ ®· cö mét ph¸i ®oµn ®Õn hái

th¨m vµ an ñi ®ång bµo.

T«i ch¾c r»ng: V× nçi gian nan cùc khæ mµ giÆc Ph¸p ®· g©y

nªn, ®ång bµo ta sÏ ®oµn kÕt chÆt chÏ h¬n n÷a, ®ång t©m hiÖp lùc h¬n n÷a, ®Ó ñng hé kh¸ng chiÕn h¬n n÷a, ®Ó tr¶ nî n−íc vµ

tr¶ thï nhµ.

§Õn ngµy kh¸ng chiÕn thµnh c«ng, ChÝnh phñ vµ nh©n d©n

chóng ta sÏ cïng nhau kiÕn thiÕt l¹i, míi h¬n, ®Ñp h¬n. Cã n−íc


th× nhÊt ®Þnh cã nhµ. Xin ®ång bµo chí lo. B©y giê chóng ta h·y lo

lµm sao ®Ó tiªu diÖt qu©n giÆc c−íp n−íc ®èt nhµ ®·. T«i trÞnh

träng høa víi ®ång bµo r»ng: Bao giê kh¸ng chiÕn th¾ng lîi råi,

®ång bµo cã c¬m ¨n, th× t«i míi ¨n; ®ång bµo cã nhµ ë, th× t«i míi ë,

t«i quyÕt cïng chia sÎ sù khæ s−íng víi ®ång bµo.

T«i kÝnh göi lêi chóc çc cô phô l·o, çc vÞ th©n hµo; toµn thÓ nam, n÷ ®ång bµo vµ çc ch¸u nhi ®ång m¹nh khoÎ vµ g¾ng søc.

Chµo th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng Th¸ng 1-1948 Hå CHÝ MINH

Tµi liÖu l−u t¹i

Phßng L−u tr÷ Bé Ngo¹i giao.

457

TH¦ Göi TY Gi¸O DôC, ÇC HIÖU TR¦ëNG, GI¸O VI£N Vµ ÇC CH¸U HäC TRß KHU X

(Nhê Uû ban kh¸ng chiÕn khu chuyÓn giao)

T«i rÊt vui lßng nghe §Æc ph¸i ®oµn cña ChÝnh phñ ®i kinh lý

vÒ b¸o ço r»ng:

Nh©n viªn gi¸o dôc vµ häc sinh Khu X kh¸ ho¹t ®éng vµ cã

nhiÒu s¸ng kiÕn tham gia c«ng cuéc kh¸ng chiÕn.

- ë mçi tr−êng cã 1 v−ên t¨ng gia s¶n xuÊt. - Häc trß tr−êng trung häc kh¸ng chiÕn ë §µo Gi·, ®· trång

®−îc 80.000 c©y s¾n.

- Nh÷ng tr−êng tiÓu häc, çc häc trß ®· trång vµ ®· lÊy ®−îc

khoai, ng«, s¾n lµm l−¬ng kh« tÆng bé ®éi.

N¨m nay, çc tr−êng ®ang trång rau ®Ó b¸n lÊy tiÒn gióp Quü

th−¬ng binh vµ mïa §«ng kh¸ng chiÕn.

- Häc trß tr−êng Cao X¸ (H¹c Tr×), s¸ng th× häc, chiÒu th× gióp

viÖc x· héi trong çc lµng, ®· söa ®−îc giÕng, vµ lÊy b«ng g¹o may

¸o trÊn thñ ®Ó tÆng bé ®éi. Ngµy nghØ th× ®i th¨m th−¬ng binh.

- Çc gi¸o viªn ®· quyªn 1 ngµy l−¬ng, ®Ó gióp th−¬ng binh. - Tr−íc kia trong Khu kh«ng cã tr−êng trung häc nµo, tõ ngµy

®éc lËp, trong Khu ®· söa ®−îc 5 tr−êng trung häc.

- §ång bµo çc x· ®· tù hïn tiÒn më 1 tr−êng trung häc.

- Nhê sù cè g¾ng cña «ng HiÖu tr−ëng, vµ sù sèt s¾ng gióp ®ì cña

®ång bµo trong lµng, mµ Yªn LuËt ®· lËp ®−îc 1 tr−êng trung häc.


- Do sù ho¹t ®éng cña «ng Ty tr−ëng V−¬ng Kim Toµn vµ sù

h¨ng h¸i cña nam n÷ gi¸o viªn b×nh d©n häc vô mµ ®· cã s¸ch in

®Ó cho ®ång bµo thiÓu sè häc.

§ã lµ nh÷ng thµnh tÝch kh¸ tèt ®Ñp trong mÆt trËn v¨n ho¸

cña ta. T«i thay mÆt ChÝnh phñ mµ khen ngîi:

Çc «ng Ty tr−ëng gi¸o dôc vµ b×nh d©n häc vô,

Çc «ng HiÖu tr−ëng vµ anh chÞ em gi¸o viªn, cïng çc ch¸u

häc trß, ®· ¸p dông Häc víi Hµnh, ®· thùc hiÖn kh¸ng chiÕn b»ng v¨n ho¸, v¨n ho¸ cña kh¸ng chiÕn.

§ång thêi, t«i c¶m ¬n ®ång bµo Cao X¸, Yªn LuËt, vµ çc lµng, mÆc dÇu nh÷ng sù khã kh¨n thiÕu thèn trong lóc nµy, ®ång bµo ®·

ra søc ñng hé gi¸o dôc, ñng hé kh¸ng chiÕn.

T«i mong r»ng: Nay ®· s½n çi nÒn t¶ng ®ã, çc «ng Ty tr−ëng,

çc anh chÞ em gi¸o viªn, çc ch¸u häc sinh, cïng toµn thÓ ®ång

bµo, cè g¾ng thªm, lµm sao cho Khu X trë nªn mét khu kiÓu mÉu

vÒ mÆt gi¸o dôc còng nh− vÒ mÆt kh¸ng chiÕn.


Th¸ng 1 n¨m 1948 Hå CHÝ MINH


459

TH¦ GöI ¤NG §ÆNG PHóC TH¤NG1)

Chó Th«ng,

TÕt nhÊt n¨m nay ho·n thÞt x«i,

TÕt sau, th¾ng lîi sÏ ®Òn båi.

¸o b¹n biÕu t«i, t«i biÕu chó,

Chó mang cho Êm, còng nh− t«i.


Hå ChÝ Minh


_______________

1) ¤ng §Æng Phóc Th«ng lóc nµy lµ Thø tr−ëng Bé Giao th«ng - C«ng chÝnh (BT).

460

TH¦ Göi Uû BAN NH¢N D¢N TØNH Vµ HUYÖN BA TØNH B¾C NINH,

B¾C GiANG, L¹NG S¬N

Çc ®ång chÝ cã s¸ng kiÕn ®Æt kÕ ho¹ch ba th¸ng cã ®ñ çc môc

chÝnh trÞ, qu©n sù, kinh tÕ, v.v.. Nh− thÕ lµ tèt.

TiÕc v× çc kÕ ho¹ch ®ã ®Òu lµ chñ quan, kh«ng c¨n cø vµo thùc

tÕ, cho nªn mét khi gÆp sù thö th¸ch - nh− trËn ®Þch tÊn c«ng võa

råi, th× t¸n lo¹n hÕt.

Khu XII, nhÊt lµ hai tØnh B¾c Ninh, B¾c Giang, lµ ®Êt kh¸

réng, ng−êi kh¸ ®«ng, d©n kh¸ giµu, sóng kh¸ nhiÒu tr×nh ®é cao. §¸ng lÏ lµ mét khu kiÓu mÉu. ThÕ mµ sù thùc th× nh− thÕ nµo?

VÒ qu©n sù: Khi ®Þch tÊn c«ng, ngoµi mét Ýt n¬i, cßn th× bé ®éi

ch¹y, du kÝch ch¹y, c¬ quan ch¹y, çn bé ch¹y. §Ó d©n hoang

mang, vÊt v¶, cùc khæ, thiÖt h¹i, o¸n giËn. §Õn nçi nh©n d©n lµng

nµy kh«ng cho ®ång bµo lµng kh¸c vµo l¸nh n¹n. Kh«ng chÞu b¸n

g¹o, rau cho bé ®éi.

§ã lµ mét t×nh tr¹ng rÊt ®¸ng tiÕc, ®¸ng ®au lßng! Tr¸ch

nhiÖm Êy ai ph¶i chÞu?

VÒ hµnh chÝnh: CÊp x· lµ gÇn gòi nh©n d©n nhÊt, lµ nÒn t¶ng cña

hµnh chÝnh. CÊp x· lµm ®−îc viÖc th× mäi c«ng viÖc ®Òu xong xu«i. ThÕ mµ v× hÑp hßi, bao biÖn, kh«ng biÕt ph©n c«ng. V× nh©n d©n ch−a

biÕt lùa chän ®Ó cö ra nh÷ng ng−êi cã n¨ng lùc. V× cÊp trªn kh«ng

biÕt cÊt nh¾c, gióp ®ì, ®èc thóc, kiÓm tra, huÊn luyÖn. Thµnh thö

phÇn nhiÒu cÊp x· lµ uÓ o¶i, thiÕu n¨ng lùc, kÐm tinh thÇn.

Th− göi ñy ban nh©n d©n tØnh vµ huyÖn... 461

VÒ kinh tÕ: Ba tØnh ta, ruéng ®Êt ph× nhiªu, nh©n d©n chÞu khã,

®¸ng lÏ n«ng nghiÖp ®−îc dåi dµo. ThÕ mµ d©n thiÕu v¶i muèn

trång b«ng, muèn nu«i t»m. Nh−ng çn bé kh«ng biÕt t×m h¹t, t×m

gièng cho d©n, hoÆc t×m ph¶i thø xÊu. Kh«ng chÞu khã ®i tËn n¬i

mµ bµy vÏ cho d©n.

Çc ®ån ®iÒn th× qu¶n lý mét çch s¬ sµi, luém thuém, kh«ng

ph¸t triÓn mµ l¹i tho¸i bé. Kh«ng lîi cho ChÝnh phñ, kh«ng Ých cho

®ång bµo.

TÝn dông s¶n xuÊt th× thi hµnh sai môc ®Ých. Cho vay ®Ó tiªu

pha nhiÒu h¬n lµ cho vay ®Ó s¶n xuÊt. Còng kh«ng cã tæ chøc trong ®¸m ®ång bµo nghÌo cÇn vay ®Ó s¶n xuÊt.

Hîp t¸c x· kh«ng biÕt chän nh÷ng ng−êi cã n¨ng lùc, cã c«ng

t©m lµm qu¶n lý, ®Ó ®Õn nçi cã sù nhòng l¹m, ph¸ s¶n, thiÖt thßi

cho d©n, mÊt c¶ tÝn nhiÖm.

VÒ v¨n ho¸: Trõ mét vµi n¬i nh− Tiªn Du biÕt gióp më tr−êng

trung häc, lµng Song Khª biÕt më mang b×nh d©n häc vô, cßn çc

n¬i kh¸c th× çch d¹y häc vÉn cò kü, sù häc kh«ng thiÕt thùc víi sù

hµnh. B×nh d©n häc vô còng kh«ng ®−îc ph¸t triÓn nh− çc tØnh

kh¸c, khu kh¸c.

Th«ng tin, tuyªn truyÒn th× chËm ch¹p, thiÕu thèn. ë çc th«n x· nhiÒu khi hµng th¸ng kh«ng cã tin tøc.

B¸o chÝ th× ®· chËm l¹i thiÕu sù hiÓu biÕt chÝnh trÞ. Cã khi ®−a

ra nh÷ng tin kh«ng lîi cho ®oµn kÕt vµ kh¸ng chiÕn, nh− m¹t s¸t

lµng nä khi hä ®· biÕt nhËn sai lÇm. C«ng kÝch nhÇm mét vÞ linh

môc kia. Nãi râ tªn bé ®éi m×nh, kÓ râ ®Þa ®iÓm vµ sù thiÖt h¹i sau

lóc ®Þch nÐm bom, v.v..

VÒ y tÕ: Th× kh«ng tÝch cùc chñng ®Ëu cho d©n, çc tr¹m ph¸t

thuèc th× kh«ng kiÓm so¸t chÆt chÏ, kh«ng cè g¾ng tuyªn truyÒn

vÖ sinh.

Nãi tãm l¹i: mäi viÖc ®Òu cßn lñng cñng. Çc ®ång chÝ cÇn ph¶i c¨n cø vµo nh÷ng khuyÕt ®iÓm nãi trªn

vµ nh÷ng khuyÕt ®iÓm m×nh tù nhËn thÊy, mµ lËp tøc lËp mét


ch−¬ng tr×nh thiÕt thùc, bÖnh nµo thuèc Êy ®Ó söa ch÷a ngay

nh÷ng khuyÕt ®iÓm ®ã.

Çc ®ång chÝ ph¶i theo s¸t hoµn c¶nh, ®i s¸t víi d©n chóng.

Ph¶i ®em c¶ lßng v× n−íc v× d©n, chÝ c«ng v« t−, cÇn kiÖm liªm

chÝnh mµ lµm cho ba tØnh ta mau tiÕn bé.

Çc ®ång chÝ cã thÓ lµm, çc ®ång chÝ ph¶i lµm cho kú ®−îc.



In trong s¸ch Hå ChÝ Minh Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, Nxb. Sù thËt, Hµ Néi, 1985, t.5, tr. 44-46.

463

thANH NI£N PH¶I LµM G×?

Thanh niªn ta tuy ®· cã mét ®oµn thÓ cña m×nh lµ §oµn

Thanh niªn ViÖt Nam, nh−ng vÉn cã mét sè ®«ng ch−a tæ chøc,

ch−a ho¹t ®éng - V× sao thÕ?

Theo sù nhËn xÐt riªng cña t«i, th× do nh÷ng khuyÕt ®iÓm nµy:

1- Tæ chøc chØ cã bÒ réng mµ kh«ng cã bÒ s©u. Xem trªn b¸o,

th× thÊy tØnh nµy ®· thµnh lËp §oµn, tØnh kia còng thÕ. Nh−ng vÒ

çc huyÖn, çc lµng th× Ýt n¬i biÕt §oµn Thanh niªn ViÖt Nam.

PhÇn ®«ng thanh niªn trong tæ chøc lµ thanh niªn trÝ thøc.

Cßn n÷ thanh niªn vµ thanh niªn çc tõng líp kh¸c, nh− binh sÜ, c«ng nh©n, n«ng d©n, v.v., th× rÊt hiÕm.

2- Môc ®Ých th× nªu ra nhiÒu khÈu hiÖu qu¸. §Ých nghÜa lµ

nh»m vµo ®ã mµ b¾n. NhiÒu ®Ých qu¸ th× lo¹n m¾t, kh«ng b¾n

tróng ®Ých nµo. ThËm chÝ kh«ng ai nhí ®−îc nh÷ng khÈu hiÖu ®ã.

VËy chØ nªn nªu ra vµi khÈu hiÖu chÝnh, thiÕt thùc vµ phæ th«ng, cho mçi thanh niªn cã thÓ hiÓu, nhí vµ lu«n nh»m vµo ®ã

mµ theo.

3- Ch−¬ng tr×nh c«ng t¸c th× qu¸ réng r·i mµ kÐm thiÕt thùc.

§Æt ra kÕ ho¹ch vµ ch−¬ng tr×nh kh«ng xÐt râ n¨ng lùc cña

nh÷ng ng−êi thi hµnh kÕ ho¹ch vµ ch−¬ng tr×nh ®ã. Thµnh thö

viÖc g× còng muèn lµm mµ viÖc g× lµm còng kh«ng triÖt ®Ó.

T«i th−êng nghe anh em trong §oµn Thanh niªn ViÖt Nam

ng−êi th× phµn nµn r»ng thiÕu c«ng viÖc ®Ó ho¹t ®éng, ng−êi th×

phµn nµn §oµn thiÕu çn bé.


NÕu thanh niªn biÕt t×m th× kh«ng thiÕu g× c«ng viÖc, còng

kh«ng thiÕu g× çn bé.

Vµi thÝ dô: NÕu §oµn Thanh niªn ViÖt Nam khÐo ®éng viªn vµ

tæ chøc nam n÷ thanh niªn trÝ thøc, xung phong ra phô tr¸ch c«ng

viÖc tiªu diÖt giÆc dèt th× tÊt c¶ thanh niªn trÝ thøc ®Òu cã c«ng

viÖc, mµ §oµn sÏ cã c«ng to víi quèc d©n. NÕu §oµn khÐo ®éng

viªn vµ tæ chøc nam n÷ thanh niªn n«ng d©n xung phong ra phô

tr¸ch c«ng viÖc t¨ng gia s¶n xuÊt, th× thanh niªn trong th«n quª sÏ

®Òu ho¹t ®éng, mµ §oµn sÏ cã c«ng to víi ChÝnh phñ. Cßn nhiÒu

viÖc kh¸c, thanh niªn cã thÓ lµm. BÊt kú c«ng viÖc g×, còng cã ng−êi h¨ng h¸i h¬n, ®¾c lùc h¬n, cã

s¸ng kiÕn h¬n. NÕu §oµn khÐo chó ý, t×m tßi, cÊt nh¾c th× ®ã lµ

nh÷ng çn bé. Cã lÏ nh÷ng thanh niªn ®ã viÕt kh«ng giái, nãi

kh«ng kªu nh−ng hä lµm ®−îc viÖc. §ã lµ çi chÝnh. Thanh niªn

cÇn nhiÒu çn bé nh− thÕ.

Thanh niªn cÇn ph¶i cã chÝ tù ®éng, tù c−êng, tù lËp.

Ph¶i cã khÝ kh¸i ham lµm viÖc, chø kh«ng ham ®Þa vÞ.

Ph¶i cã quyÕt t©m, ®· lµm viÖc g× th× lµm cho ®Õn n¬i ®Õn chèn,

lµm cho kú ®−îc.

Ph¶i cã lßng ham tiÕn bé, ham häc hái, häc lu«n, häc m·i. Häc v¨n ho¸, häc chÝnh trÞ, häc nghÒ nghiÖp.

Ph¶i cã lßng kiªn quyÕt tham gia kh¸ng chiÕn ®Ó tranh cho kú

®−îc thèng nhÊt vµ ®éc lËp, d©n chñ vµ tù do.

Nh− thÕ, míi xøng ®¸ng thanh niªn lµ chñ nh©n t−¬ng lai cña

n−íc nhµ.

A.G.


465

TH¦ Göi B¸O B¹N CHIÕn §ÊU1)

Çc b¹n th©n mÕn,

RÊt c¶m ¬n çc b¹n vÒ nh÷ng sè b¸o cña B¹n chiÕn ®Êu. §©y

lµ mét vµi ý kiÕn nhá ®Ò nghÞ víi çc b¹n: tê b¸o nµy dµnh cho

nh÷ng ng−êi lÝnh lª d−¬ng, nh÷ng chµng trai vui tÝnh, dÔ çu

kØnh, dÔ c¶m xóc chø kh«ng ph¶i lµ nh÷ng ng−êi lµm chÝnh trÞ

s©u s¾c.

Bëi vËy, cÇn cã nh÷ng bøc tranh, nh÷ng bøc vÏ kh«i hµi, nh÷ng g× lµm cho hä vui c−êi, nh÷ng tin tøc ng¾n vÒ n−íc §øc vµ

n−íc Ph¸p - ®Æc biÖt lµ nh÷ng tin tøc cã liªn quan ®Õn ®êi sèng cña

nh©n d©n (nh− kh«ng ®ñ l−¬ng thùc tiÕp tÕ, ®×nh c«ng, sù phiÒn

nhiÔu cña çc c¬ quan cai trÞ...).

Nãi tãm l¹i, cÇn lµm cho hä c¶m ®éng, tho¶i m¸i, lµm cho hä

c−êi vµ khãc ®Ó l«i cuèn hä vÒ phÝa chóng ta.

_______________

1) B¹n chiÕn ®Êu: Tê b¸o cña ta xuÊt b¶n b»ng tiÕng §øc nh»m

tuyªn truyÒn lÝnh lª d−¬ng ng−êi §øc vµ ng−êi ¸o trong ®éi qu©n viÔn

chinh Ph¸p x©m l−îc ViÖt Nam. C¬ quan b¸o B¹n chiÕn ®Êu ®ãng ë

ViÖt B¾c.

Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®¸nh m¸y bøc th− nµy b»ng tiÕng Ph¸p,

dßng ch÷ Chóc mõng n¨m míi ë cuèi th− Ng−êi viÕt b»ng tiÕng §øc,

bøc th− ®−îc Ðccuyn Bítse (c«ng d©n CHDC §øc cò) nguyªn lµ sÜ quan

trong Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam l−u gi÷ (theo b¸o Qu©n ®éi nh©n

d©n, sè 5769, ngµy 19-5-1977) (BT).


Kh«ng nªn viÕt nh÷ng bµi dµi.

Kh«ng nªn viÕt nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trÞ lín ®−¬ng thêi.

C¸c b¹n nghÜ thÕ nµo?

Chóc mõng n¨m míi


B¸o Qu©n ®éi nh©n d©n, sè 5769, ngµy 19-5-1977.

467

NGUY£N TI£U

Kim d¹ nguyªn tiªu nguyÖt chÝnh viªn, Xu©n giang, xu©n thuû tiÕp xu©n thiªn. Yªn ba th©m xø ®µm qu©n sù, D¹ b¸n quy lai nguyÖt m·n thuyÒn.

R»M TH¸NG GI£NG

§ªm nay, r»m th¸ng Giªng, tr¨ng võa trßn, N−íc s«ng xu©n tiÕp liÒn víi mµu trêi xu©n. Gi÷a n¬i khãi sãng th¨m th¼m, bµn b¹c viÖc qu©n, Nöa ®ªm trë vÒ, thuyÒn chë ®Çy ¸nh tr¨ng.

R»M TH¸NG GI£NG

R»m Xu©n lång léng tr¨ng soi, S«ng Xu©n n−íc lÉn mµu trêi thªm xu©n.

Gi÷a dßng bµn b¹c viÖc qu©n, Khuya vÒ b¸t ng¸t tr¨ng ng©n ®Çy thuyÒn1).

Th¸ng 2 n¨m 1948 ViÕt b»ng ch÷ H¸n. In trong s¸ch Hå ChÝ Minh, Th¬, Nxb. V¨n häc, Hµ Néi, 1975, tr.103-104.

_______________

1) B¶n dÞch cña Xu©n Thuû (BT).

468

§iÖn göi ChÝnh phñ Ên ®é

ChÝnh phñ vµ Ban Th−êng trùc Quèc héi còng nh− nh©n d©n

vµ qu©n ®éi trong toµn câi ViÖt Nam tæ chøc mÝt tinh t−ëng niÖm

Mah¸tma Gan®i. Trong buæi lÔ long träng, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ Tr−ëng

Ban Th−êng trùc Quèc héi Bïi B»ng §oµn ®· ®äc ®iÕu v¨n ca ngîi

®¹o ®øc vµ lßng yªu n−íc cña nhµ l·nh tô vÜ ®¹i Gan®i, bµy tá lêi

chia buån s©u s¾c cña ChÝnh phñ vµ nh©n d©n ViÖt Nam vÒ quèc

tang nµy cña Ên §é.

Ngµy 20-2-1948

Bót tÝch bøc ®iÖn l−u t¹i Trung t©m L−u tr÷ Quèc gia I.

469

th− Göi TOµN THÓ Bé §éI KHU II Vµ KHU III

T«i rÊt vui lßng ®−îc Bé Quèc phßng vµ Bé Tæng chØ huy b¸o

ço r»ng: tÊt c¶ binh sÜ trong çc bé ®éi ë Khu III vµ Khu II nay

®Òu biÕt ®äc vµ biÕt ch÷ quèc ng÷.

ThÕ lµ tèt l¾m. §ã lµ mét th¾ng lîi to cho qu©n ®éi ta, cho

ChÝnh phñ ta vµ cho d©n téc ta.

Dèt n¸t còng lµ kÎ ®Þch. §Þch dèt n¸t gióp cho ®Þch ngo¹i x©m.

§Þch dèt n¸t tÊn c«ng ta vÒ tinh thÇn, còng nh− ®Þch thùc d©n

tÊn c«ng ta b»ng vò lùc. §Þch thùc d©n dùa vµo ®Þch dèt n¸t ®Ó thi hµnh chiÕn l−îc ngu d©n. §Þch dèt n¸t dùa vµo ®Þch thùc d©n ®Ó

®−a d©n ta vµo n¬i mï qu¸ng.

Bé ®éi ta tiªu diÖt ®−îc giÆc dèt, tøc lµ tiªu diÖt ®−îc mét lùc

l−îng hËu thuÉn cña thùc d©n.

Cã sù th¾ng lîi ®ã, lµ do çc cÊp trªn khÐo cæ ®éng, çc chÝnh

trÞ viªn khÐo tæ chøc, çc binh sÜ ®Òu h¨ng h¸i häc hµnh.

T«i thay mÆt ChÝnh phñ göi lêi khen ngîi toµn thÓ bé ®éi Khu II

vµ III, ®· tranh ®−îc kÕt qu¶ vÎ vang Êy. Nh−ng bé ®éi ta chí v×

thÕ mµ tù kiªu, tù m·n. Sù häc hái lµ v« cïng. Nay ®· biÕt ®äc biÕt

viÕt, anh em ph¶i g¾ng søc häc thªm. Häc lµm tÝnh, häc chÝnh trÞ, häc lÞch sö, häc khoa häc th−êng thøc. Råi g¾ng häc cao h¬n n÷a.

§ång thêi, anh em ph¶i nhí r»ng: mçi ng−êi trong bé ®éi ph¶i

lµ mét ng−êi tuyªn truyÒn. V× vËy, bé ®éi cÇn ph¶i ra søc gióp

®ång bµo trong c«ng viÖc b×nh d©n häc vô, còng nh− trong nh÷ng


c«ng viÖc kh¸c. Cè nhiªn, bé ®éi kh«ng ®−îc v× nh÷ng c«ng viÖc ®ã

mµ xao nh·ng viÖc häc tËp qu©n sù.

Mét qu©n ®éi v¨n hay vâ giái, lµ mét qu©n ®éi v« ®Þch. V× vËy,

trong lóc t«i khen bé ®éi Khu II vµ Khu III, t«i mong bé ®éi c¸c

khu kh¸c còng sÏ ra søc tiªu diÖt cho hÕt giÆc dèt.




Chñ tÞch Hå ChÝ Minh


471

Th− Göi tiÓu ®oµn 2231)

T«i nhËn ®−îc th¬ çc chó b¸o ço th¾ng trËn ngµy 8-1-1948, vµ

çc chiÕn lîi phÈm çc chó biÕu t«i. C¶m ¬n. Çc chó cÇn ph¶i nghiªn

cøu nh÷ng −u ®iÓm vµ khuyÕt ®iÓm trong trËn ®ã vµ nh÷ng trËn b¹i

hoÆc th¾ng çc n¬i kh¸c, ®Ó rót kinh nghiÖm, ®Ó häc tËp thªm.

BÊt kú bao giê, bÊt kú ë ®©u, ta ph¶i liªn l¹c mËt thiÕt víi d©n,

ph¶i lµm cho d©n... 2)

T«i mong toµn thÓ t−íng sÜ §oµn 223 cè g¾ng ®Ó giËt gi¶i

th−ëng ®Çu trong cuéc luyÖn qu©n ®éi lËp chiÕn c«ng.

Çc chó cã d¸m høa víi giµ Hå nh− thÕ kh«ng. Giµ Hå chê b¸o ço th¾ng trËn cña çc chó, ®Ó khen ngîi thªm çc chó.


Th¸ng 2-1948 Hå ChÝ Minh

Bót tÝch bøc th− l−u t¹i B¶o tµng Çch m¹ng ViÖt Nam. B¸o Sù kiÖn vµ Nh©n chøng, th¸ng 2-1998.

_______________

1) TiÓu ®oµn 223 thuéc §¹i ®oµn 308, n¨m 1957 lµ S− ®oµn 308, cßn gäi lµ S− ®oµn Qu©n Tiªn phong (BT).

2) B¶n gèc bøc th− bÞ mê, hai dßng kh«ng ®äc ®−îc (BT).

472

TH¦ GöI HéI NGHÞ T¦ PH¸P TOµN QUèC

Th−a çc vÞ ®¹i biÓu,

Nh©n dÞp nµy t«i göi lêi th©n ¸i chóc çc b¹n m¹nh khoÎ, vµ tá

cïng çc b¹n vµi ý kiÕn nh− sau:

Trong cuéc kh¸ng chiÕn nµy, çc b¹n ®· gãp mét phÇn lùc

l−îng lín. Tõ Bé tr−ëng, Thø tr−ëng ®Õn toµn thÓ nh©n viªn, ai

còng chÞu khæ, chÞu khã, tËn tôy hy sinh, ®Ó lµm trßn nhiÖm vô.

§ã lµ mét sù vÎ vang cho giíi t− ph¸p ta.

C«ng viÖc t− ph¸p còng nh− mäi c«ng viÖc kh¸c lµ cµng lµm ta cµng tiÕn bé, nh−ng cµng tiÕn bé ta cµng thÊy râ nh÷ng sù trë ng¹i

vµ nh÷ng khuyÕt ®iÓm nã cßn sãt l¹i. Vµ ta ph¶i cµng cè g¾ng ®Ó

gi¶i quyÕt hoÆc kh¾c phôc nh÷ng trë ng¹i vµ khuyÕt ®iÓm Êy.

Çc b¹n lµ bËc trÝ thøc. Çc b¹n cã çi tr¸ch nhiÖm nÆng nÒ vµ

vÎ vang, lµ lµm g−¬ng cho d©n trong mäi viÖc. D©n ta ®· ®Êu tranh

mét çch rÊt dòng c¶m. LÏ tÊt nhiªn giíi trÝ thøc ph¶i hy sinh ®Êu tranh, dòng c¶m h¬n n÷a, ®Ó lµm g−¬ng cho nh©n d©n.

Çc b¹n lµ viªn chøc cña ChÝnh phñ D©n chñ Céng hoµ mµ çc

b¹n ®· gióp x©y dùng nªn. ChÝnh thÓ d©n chñ cña ta tuy cßn trÎ

tuæi, nh−ng ®· chiÕn th¾ng nhiÒu cuéc thö th¸ch, nã ®· chøng tá r»ng qu¶ thËt lµ ®Çy t−¬ng lai. Do ®ã, nhiÖm vô çc b¹n ph¶i tuyÖt ®èi trung thµnh víi chÝnh quyÒn d©n chñ.

T− ph¸p lµ mét c¬ quan träng yÕu cña chÝnh quyÒn, cho nªn

cµng ph¶i tinh thµnh ®oµn kÕt, hîp t¸c chÆt chÏ víi çc c¬ quan

th− göi héi nghÞ t− ph¸p toµn quèc 473

kh¸c, ®Ó tr¸nh nh÷ng mèi xÝch mÝch lÉn nhau, nã cã thÓ v× lîi

quyÒn nhá vµ riªng mµ h¹i ®Õn quyÒn lîi to vµ chung, cho c¶ t−

ph¸p vµ hµnh chÝnh.

Çc b¹n lµ nh÷ng ng−êi phô tr¸ch thi hµnh ph¸p luËt. LÏ tÊt

nhiªn çc b¹n cÇn ph¶i nªu cao çi g−¬ng "phông c«ng, thñ ph¸p1), chÝ c«ng v« t−" cho nh©n d©n noi theo.

Th−a çc b¹n, c«ng viÖc cña chóng ta cßn nhiÒu vµ cßn khã

nhäc, cuéc kh¸ng chiÕn cßn gay go. Nh−ng víi chÝ kiªn quyÕt vµ

lßng dòng c¶m cña chiÕn sÜ vµ ®ång bµo, víi sù tinh thµnh ®oµn

kÕt vµ sù nhÊt trÝ nç lùc cña mäi ng−êi vµ mäi bé phËn trong ChÝnh phñ ta, chóng ta cã thÓ qu¶ quyÕt r»ng:

Tr−êng kú kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

Thèng nhÊt ®éc lËp nhÊt ®Þnh thµnh c«ng.

D©n chñ Céng hoµ nhÊt ®Þnh v÷ng ch¾c.

Víi sù l·nh ®¹o cña Bé tr−ëng vµ Thø tr−ëng t«i ch¾c Héi nghÞ

sÏ cã kÕt qu¶ mü m·n.




_______________

1) Phông c«ng, thñ ph¸p: Ch¨m lo viÖc c«ng, gi÷ g×n ph¸p luËt (BT).

474

TH− Göi ¤NG NGUYÔN V¡N LU¢N TR−ëNG KHU B×NH D¢N HäC Vô KHU III

C¶m ¬n «ng ®· göi tÆng t«i 3 thø s¸ch. C¶m ¬n chÞ em gi¶ng viªn Quúnh C«i ®· göi biÕu chiÕc kh¨n tay lôa thªu, vµ c¶m ¬n tÊt c¶ anh em b×nh d©n häc vô ®· chóc t«i n¨m míi. Nhê ngµi chuyÓn lêi th©n ¸i hái th¨m çc nam n÷ kiÓm so¸t viªn vµ gi¶ng viªn.

ThÊy trong néi san DiÖt dèt nãi Khu III ®· cã kÕ ho¹ch quyÕt diÖt hÕt n¹n mï ch÷ trong n¨m nay. ThÕ lµ tèt l¾m. B×nh d©n häc vô vµ tÊt c¶ çc c¬ quan ®oµn thÓ vµ ®ång bµo Khu III ph¶i cè g¾ng lµm cho ®óng kÕ ho¹ch.

T«i sÏ cã hai phÇn th−ëng: Mét cho huyÖn nµo ®a sè x· ®· diÖt xong n¹n mï ch÷ tr−íc

mäi huyÖn kh¸c, Mét cho huyÖn nµo toµn huyÖn diÖt xong n¹n mï ch÷ tr−íc mäi

huyÖn kh¸c. Hai lµ çc nam n÷ gi¸o viªn còng ph¶i cè g¾ng häc thªm. Khi

d¹y xong ch÷ quèc ng÷ råi th× d¹y lµm tÝnh, d¹y lÞch sö, ®Þa d−, ®¹o ®øc c«ng d©n, v.v.. Nh− thÕ th× ng−êi d¹y vµ ng−êi häc ®Òu tiÕn bé mµ Khu III sÏ lµ mét khu kiÓu mÉu cho v¨n ho¸ b×nh d©n.

Chµo th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng Th¸ng 2 n¨m 1948

Hå CHÝ MINH B¸o Cøu quèc, chi nh¸nh sè 6, sè 928, ngµy 14-5-1948.

475

Göi ÇC §åNG CHÝ L£N §¦êNG1)

Mét, chóc çc ®ång chÝ ®i ®−êng, ch©n cøng, ®¸ mÒm, thuËn

buåm xu«i giã.

Hai, çc ®ång chÝ ®i ®−êng sÏ cùc khæ, c«ng t¸c sÏ khã kh¨n.

Çc ®ång chÝ ph¶i ®em toµn tinh thÇn vµ nghÞ lùc cña thanh niªn

yªu n−íc mµ chÞu ®ùng, phÊn ®Êu, kh¾c phôc mäi sù gian nan, ®Ó

tranh lÊy th¾ng lîi.

Ba, tõ lêi nãi ®Õn viÖc lµm, bÊt kú to nhá, çc ®ång chÝ ph¶i

lu«n lu«n nhí r»ng: M×nh lµ ®¹i biÓu cho thanh niªn yªu n−íc, ra

ngoµi ®Ó gióp anh em c«ng t¸c, ®Ó ®em t×nh th©n ¸i cña Tæ quèc

cho kiÒu bµo vµ ®Ó gióp ®ì hä, ®Ó tuyªn truyÒn cho thanh niªn vµ

cho c¶ d©n téc ViÖt Nam.

Bèn, çc ®ång chÝ ph¶i: ë trong néi bé th× th−¬ng yªu gióp ®ì

nhau, phª b×nh vµ häc tËp nhau. Trong c«ng t¸c, th× cè g¾ng lµm

cho ®Çy ®ñ nhiÖm vô, lµm cho xøng ®¸ng lßng tin cËy cña anh em

thanh niªn, cña ®oµn thÓ vµ cña ®ång bµo.

_______________

1) §Çu n¨m 1948, ChÝnh phñ cö mét ®oµn ngo¹i giao ®i çc n−íc

Th¸i Lan, Mianma, Trung Quèc vµ TiÖp Kh¾c ®Ó tuyªn truyÒn vÒ cuéc

kh¸ng chiÕn cña nh©n d©n ViÖt Nam chèng thùc d©n Ph¸p x©m l−îc. Chñ

tÞch Hå ChÝ Minh göi th− nµy tr−íc lóc ®oµn lªn ®−êng (BT).


Mong r»ng c¸c ®ång chÝ sÏ nhí nh÷ng lêi thµnh thËt ®ã, vµ sÏ

lµm trßn sø mÖnh vÎ vang ®ã.

Chóc c¸c ®ång chÝ m¹nh khoÎ.


Hå CHÝ MINH

B¶n ®¸nh m¸y cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh l−u t¹i Tæng Liªn ®oµn lao ®éng ViÖt Nam, b¶n chôp l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

477

th¦ NãI VÒ C¤NG T¸C TRÇN QUèC TO¶N

Göi çc ch¸u nhi ®ång trai vµ g¸i,

B¸c göi lêi th©n ¸i chóc çc ch¸u n¨m míi.

N¨m ngo¸i, çc ch¸u göi th− cho B¸c rÊt nhiÒu. TiÕc v× bËn

viÖc qu¸, B¸c kh«ng thÓ tr¶ lêi hÕt ®−îc kh¾p. Nh−ng B¸c nhí çc

ch¸u lu«n lu«n, vµ biÕt r»ng çc ch¸u ®Òu yªu n−íc, siªng häc,

siªng lµm, gi÷ kû luËt, th× B¸c rÊt vui lßng.

Qua n¨m míi, B¸c ®Ò nghÞ çc ch¸u lµm mét viÖc lµ: çc ch¸u

tæ chøc nh÷ng ®éi TrÇn Quèc To¶n.

TrÇn Quèc To¶n lµ ai? Tæ chøc thÕ nµo, vµ ®Ó lµm g×?

1- Çch ®©y chõng 700 n¨m, qu©n M«ng Cæ ®¸nh chiÕm gÇn

nöa ch©u ¢u, chiÕm gÇn hÕt ch©u ¸, vµ lÊy c¶ n−íc Trung Hoa.

Lóc ®ã qu©n M«ng Cæ ®em 30 v¹n lÝnh ®Õn ®¸nh n−íc ta.

Do «ng TrÇn H−ng §¹o cÇm ®Çu, tæ tiªn ta tr−êng kú kh¸ng

chiÕn tr¶i qua 4, 5 n¨m ®¸nh tan qu©n M«ng Cæ34, n−íc ta l¹i ®−îc

®éc lËp.

TrÇn Quèc To¶n lµ ch¸u «ng TrÇn H−ng §¹o, lóc ®ã míi 15, 16

tuæi, còng ®i ®¸nh giÆc vµ lËp ®−îc nhiÒu chiÕn c«ng.

2- B¸c kh«ng ph¶i mong çc ch¸u tæ chøc nh÷ng ®éi TrÇn Quèc

To¶n ®Ó ®i ®¸nh giÆc vµ lËp ®−îc nhiÒu chiÕn c«ng, nh−ng mµ cèt

®Ó tham gia kh¸ng chiÕn b»ng çch gióp ®ì ®ång bµo.

3- Tõ 5 ®Õn 10 ch¸u tæ chøc thµnh mét ®éi, gióp nhau häc


hµnh. Khi häc r¶nh, mçi tuÇn mÊy lÇn c¶ ®éi ®em nhau ®i gióp

®ång bµo.

Tr−íc th× gióp çc nhµ chiÕn sÜ, nhµ th−¬ng binh, lÇn l−ît gióp

nh÷ng nhµ Ýt ng−êi. Søc çc ch¸u lµm ®−îc viÖc g× th× gióp viÖc Êy.

ThÝ dô: quÐt nhµ, g¸nh n−íc, lÊy cñi, xay lóa, gi÷ em, d¹y ch÷ quèc

ng÷, v.v..

§éi nµy thi ®ua víi ®éi kh¸c. Mçi th¸ng mét lÇn, çc ®éi b¸o

ço cho B¸c biÕt. §éi nµo giái h¬n, B¸c sÏ göi giÊy khen. §ã lµ ý

kiÕn cña B¸c. NÕu ch¸u nµo cã nhiÒu s¸ng kiÕn, t×m ra nhiÒu çch

gióp ®ì, cµng tèt. Çc ch¸u nªn hiÓu r»ng: gióp ®ì ®ång bµo tøc lµ tham gia

kh¸ng chiÕn. Vµ do ®ã, çc ch¸u sÏ luyÖn tËp çi tinh thÇn siªng

n¨ng vµ b¸c ¸i ®Ó sau thµnh ng−êi c«ng d©n tèt cña n−íc ViÖt Nam

D©n chñ Céng hoµ, §éc lËp, Tù do, H¹nh phóc.



In trong s¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña Hå Chñ tÞch, Nxb. Sù thËt, Hµ Néi, 1958, t.I, tr. 237-238.

479

th− GöI HéI NGHÞ TH«NG TIN tuyªn TRuYÒN Vµ B¸o cHÝ ToµN Quèc

Çc ®ång chÝ,

T«i göi lêi th©n ¸i chóc çc ®¹i biÓu m¹nh khoÎ vµ Héi nghÞ cã

kÕt qu¶ tèt. Sau ®©y lµ mét vµi ý kiÕn t«i ®−a ra ®Ó gióp vµo cuéc

th¶o luËn cña Héi nghÞ.

Theo ý kiÕn cña t«i, th× th«ng tin, tuyªn truyÒn vµ b¸o chÝ

lµ ba ngµnh trong mét viÖc, ba ngµnh ®ã ph¶i ®i s¸t víi nhau.

V× vËy, çc −u ®iÓm vµ khuyÕt ®iÓm còng chia sÎ víi nhau. XÐt

l¹i, h¬n mét n¨m kh¸ng chiÕn, chóng ta thÊy trong th«ng tin,

tuyªn truyÒn vµ b¸o chÝ, −u ®iÓm còng cã vµ khuyÕt ®iÓm còng

cßn nhiÒu:

−u §IÓM

1. MÆc dÇu hoµn c¶nh khã kh¨n, anh em ®Òu cè g¾ng lµm

nhiÖm vô.

2. Sè b¸o chÝ nhiÒu h¬n tr−íc, nhÊt lµ bÝch b¸o cµng ph¸t triÓn.

HÇu kh¾p çc c¬ quan vµ bé ®éi, çc ®oµn thÓ ®Òu cã bÝch

b¸o. Çc huyÖn nh− An H¶i cã b¸o GiÕt giÆc, çc ®éi nhi ®ång

nh− b¸o Xung phong cña em bÐ ë H¶i D−¬ng, kü thuËt vµ néi

dung rÊt kh¸.


3. NhiÒu n¬i cã s¸ng kiÕn dïng nh÷ng çch thøc phæ th«ng ®Ó

tuyªn truyÒn, nh− kÞch, vÌ, ca dao, v.v..

4. GÇn ®©y ®· ®i ®Õn chç thèng nhÊt th«ng tin tuyªn truyÒn.

KhuyÕt §IÓM

a- NhiÒu ®Þa ph−¬ng, anh em th«ng tin tuyªn truyÒn lÇm

t−ëng m×nh lµ c«ng chøc, lµm viÖc theo çch bµn giÊy mµ quªn

nhiÖm vô cña m×nh lµ tuyªn truyÒn, cæ ®éng, gi¶i thÝch vµ huÊn

luyÖn cho nh©n d©n.

- Çc cÊp th«ng tin tuyªn truyÒn th−êng thi hµnh chØ thÞ cÊp

trªn mét çch m¸y mãc, kh«ng biÕt ¸p dông theo hoµn c¶nh thiÕt

thùc trong ®Þa ph−¬ng m×nh.

- Tuyªn truyÒn kh«ng chñ tr−¬ng thùc tÕ mµ hay nãi nh÷ng lý

luËn viÓn v«ng.

- Ch−a cã mét ch−¬ng tr×nh, mét kÕ ho¹ch thiÕt thùc vµ ®Çy ®ñ

vÒ c«ng t¸c còng nh− vÒ kiÓm tra.

b- B¸o chÝ cã nh÷ng khuyÕt ®iÓm sau ®©y:

1. VÒ kü thuËt: Cã ®«i tê b¸o, khi th× réng, khi th× hÑp, ch÷

in th× luém thuém, khã ®äc, tªn b¸o th× th−êng ®æi kh¸c (khi in

thÕ nµy, khi in çch kh¸c), thµnh thö tê b¸o mÊt c¶ çi b¶n s¾c

cña nã. NhiÒu khi "tiÕp theo trang sau" lén xén qu¸, lµm cho

ng−êi ®äc khã t×m.

2. VÒ tin tøc: Tin tøc thÕ giíi nhiÒu h¬n tin tøc trong n−íc. Cã

nh÷ng tØnh nh− Hµ Giang, Lµo Cai hoÆc çc tØnh Trung Bé hÇu

nh− kh«ng bao giê cã tin tøc g× trªn mÆt b¸o. Çc b¸o miÒn ng−îc

kh«ng chó ý d©n téc thiÓu sè.

- Cã khi ®¨ng tin kh«ng x¸c thùc.

- Kh«ng biÕt gi÷ bÝ mËt. ThÝ dô: ®¨ng c¶ tªn, hoÆc sè çc bé ®éi

ta. §¨ng râ ®Þa ®iÓm vµ kÕt qu¶ sau mét cuéc ®Þch nÐm bom.

th− göi héi nghÞ th«ng tin tuyªn truyÒn... 481

3. VÒ v¨n ch−¬ng: Qu¸ dµi dßng v¨n tù. Kh« khan, kÐm ho¹t

b¸t lanh lîi. Kh«ng phæ th«ng. Hay dïng ch÷ Tµu mµ kh«ng

®óng nghÜa.

4. VÒ chÝnh trÞ: Hay nãi chÝnh trÞ su«ng mµ Ýt chó ý ®Õn nh÷ng

vÊn ®Ò quan träng kh¸c, nh− kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi.

- Kh«ng n¾m ®−îc nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh ®Ó gi¶i thÝch cho d©n.

ThÝ dô: vÊn ®Ò chÝnh phñ bï nh×n, nh÷ng viÖc cÇn thiÕt tr−íc vµ

sau khi ®Þch tÊn c«ng.

Kh«ng biÕt l·nh ®¹o d− luËn, kh«ng biÕt thóc ®Èy vµ n©ng cao

tinh thÇn tranh ®Êu cña nh©n d©n.

- §«i khi s¬ suÊt, cÈu th¶, lµm gi¶m gi¸ trÞ tê b¸o hoÆc lµm

mÊt lßng ng−êi xem. ThÝ dô: Tê b¸o nä ®¨ng bµi cã ®Çu kh«ng

®u«i. Tê b¸o kia quªn c¶ lÞch sö, trËn §èng §a ngµy 5 th¸ng Giªng

©m lÞch35, th× viÕt lµ 10 th¸ng 11. Tê b¸o kh¸c ®¨ng tin vÞ linh môc

X hµng ®Þch, kú thùc vÞ Êy lµ mét ng−êi tèt.

5. VÒ ph¸t hµnh: ChËm ch¹p vµ thiÕu thèn. NhiÒu n¬i, hµng

th¸ng kh«ng cã b¸o, kh«ng cã tin tøc.

6. VÒ ®Þch vËn: Cßn rÊt kÐm, ®èi lÝnh Ph¸p còng nh− ®èi nh÷ng

ng−êi ViÖt lÇm ®−êng theo Ph¸p.

7. VÒ kinh nghiÖm: Kh«ng biÕt trao ®æi cho nhau. Vïng nµy cã

nhiÒu s¸ng kiÕn hay, ®· l−îm ®−îc kÕt qu¶ tèt, mµ vïng kh¸c

kh«ng biÕt b¾t ch−íc (nh÷ng ®iÒu 5, 6, 7 th× b¸o chÝ còng nh−

th«ng tin tuyªn truyÒn).

Nãi tãm l¹i: Néi dung çc tê b¸o ch−a ph¶n ¸nh ®−îc sù sinh

ho¹t cña çc tÇng líp d©n chóng, ch−a thµnh tê b¸o cña d©n chóng.

T«i mong r»ng, trong cuéc Héi nghÞ nµy, çc ®ång chÝ sÏ bµn

®Þnh mét ch−¬ng tr×nh thiÕt thùc vµ ®Çy ®ñ ®Ó söa ch÷a nh÷ng

khuyÕt ®iÓm, ph¸t triÓn nh÷ng −u ®iÓm, ®Ó lµm cho th«ng tin

tuyªn truyÒn vµ b¸o chÝ trë nªn rÊt ho¹t ®éng. Mµ muèn ®¹t môc

®Ých ®ã th× ®µo t¹o çn bé míi lµ mét vÊn ®Ò quan träng cÇn ph¶i

gi¶i quyÕt.


T«i ch¾c r»ng c¸c ®ång chÝ sÏ cè g¾ng ®Ó lµm cho th«ng tin,

tuyªn truyÒn vµ b¸o chÝ lµm trßn nhiÖm vô tuyªn truyÒn, cæ ®éng, huÊn luyÖn vµ l·nh ®¹o nh©n d©n.



T¹p chÝ Kinh nghiÖm tuyªn truyÒn, Së Th«ng tin Nam Bé, sè 7, th¸ng 5-1949.

483

TH− Göi §OµN 29 (Trung ®oµn Thñ ®«)

B¸c nhËn ®−îc th− çc chó b¸o ço th¾ng trËn ngµy 8-1-1948

vµ çc chiÕn lîi phÈm çc chó biÕu B¸c. C¶m ¬n.

Çc chó cÇn ph¶i nghiªn cøu nh÷ng −u ®iÓm vµ khuyÕt ®iÓm

trong trËn ®ã vµ nh÷ng trËn b¹i hoÆc th¾ng çc n¬i kh¸c ®Ó rót

kinh nghiÖm, ®Ó häc tËp thªm.

BÊt kú bao giê, bÊt kú ë ®©u, ta cÇn ph¶i chuÈn bÞ s½n sµng, ®Ò

phßng cÈn thËn. BÊt kú bao giê, bÊt kú ë ®©u, ta ph¶i liªn l¹c mËt

thiÕt víi d©n, ph¶i lµm cho d©n mÕn, d©n tin.

Nh− thÕ nhÊt ®Þnh th¾ng lîi. T«i mong toµn thÓ t−íng sÜ §oµn 29 cè g¾ng ®Ó giËt gi¶i

th−ëng ®Çu trong cuéc LuyÖn qu©n ®éi lËp chiÕn c«ng. Çc chó cã d¸m høa víi Giµ Hå nh− thÕ kh«ng? Giµ Hå chê

b¸o ço th¾ng trËn cña çc chó, ®Ó khen ngîi thªm çc chó.



B¶n ®¸nh m¸y cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh l−u t¹i B¶o tµng Hå ChÝ Minh.

484

Th− göi HéI NGHÞ CHÝNH TRÞ VI£N36

Çc ®ång chÝ,

Nh©n dÞp Héi nghÞ, t«i göi lêi th©n ¸i chóc çc ®¹i biÓu m¹nh

khoÎ. Sau ®©y lµ vµi ý kiÕn cña t«i ®èi víi c«ng t¸c cña chÝnh trÞ

viªn, ®Ó gióp anh em th¶o luËn:

T− çch cña chÝnh trÞ viªn cã ¶nh h−ëng rÊt quan träng ®Õn bé

®éi. Ng−êi chÝnh trÞ viªn tèt, th× bé ®éi Êy tèt. Ng−êi chÝnh trÞ viªn

kh«ng lµm trßn nhiÖm vô, th× bé ®éi Êy kh«ng tèt.

V« luËn ë cÊp bËc nµo, chÝnh trÞ viªn cã ba nhiÖm vô chÝnh:

§èi víi bé ®éi, §èi víi nh©n d©n,

§èi víi qu©n ®Þch.

1. §èi víi bé ®éi, chÝnh trÞ viªn ph¶i s¨n sãc lu«n lu«n ®Õn sinh

ho¹t vËt chÊt cña hä: ¨n, mÆc, ë, nghØ, tËp luyÖn, c«ng t¸c, søc

chiÕn ®Êu. VÒ mÆt tinh thÇn, ph¶i s¨n sãc ®Ó n©ng cao kû luËt, bµi

trõ hñ ho¸, ph¸t triÓn v¨n ho¸, vµ ®−êng lèi chÝnh trÞ trong bé ®éi.

ChÝnh trÞ viªn cÇn ph¶i biÕt râ vµ b¸o ço cho cÊp trªn râ sè

l−îng vµ chÊt l−îng cña bé ®éi m×nh.

Khen th−ëng ng−êi tèt, trõng ph¹t ng−êi xÊu, còng lµ tr¸ch

nhiÖm cña chÝnh trÞ viªn. Trong thêi kú võa qua, Ýt thÊy chÝnh trÞ viªn nµo ®Ò nghÞ khen th−ëng nh÷ng binh sÜ cã chiÕn c«ng oanh

liÖt. §ã lµ mét khuyÕt ®iÓm lín.

§èi víi bé ®éi, chÝnh trÞ viªn ph¶i th©n thiÕt nh− mét ng−êi

chÞ, c«ng b×nh nh− mét ng−êi anh, hiÓu biÕt nh− mét ng−êi b¹n.

th− göi héi nghÞ chÝnh trÞ viªn 485

2. §èi víi nh©n d©n, nh©n d©n lµ nÒn t¶ng, lµ cha mÑ cña bé

®éi. ChÝnh trÞ viªn ph¶i lµm cho d©n tin, d©n phôc, d©n yªu bé ®éi.

Ph¶i lµm sao cho bé ®éi ®−îc d©n tin, d©n phôc, d©n yªu. Muèn

nh− thÕ, th× ph¶i ®èc thóc bé ®éi siªng gióp d©n, h¨ng ®¸nh giÆc.

3. §èi víi qu©n ®Þch, gåm c¶ binh lÝnh Ph¸p cïng nh÷ng ng−êi

ngo¹i quèc vµ ng−êi ViÖt Nam trong qu©n ®éi Ph¸p, chÝnh trÞ viªn

ph¶i biÕt çch tuyªn truyÒn kh«n khÐo, thiÕt thùc, ®Ó gi¸c ngé hä,

l«i kÐo hä vÒ phÝa ta.

Kû luËt ph¶i ®−îc thi hµnh tõ trªn ®Õn d−íi. Tr¸ch nhiÖm cña

ng−êi chØ huy qu©n sù vµ ng−êi chÝnh trÞ viªn ph¶i ®Þnh râ rµng. ChÝnh trÞ viªn ph¶i lµm ng−êi kiÓu mÉu trong mäi viÖc. §ã lµ

nh÷ng ®iÓm chÝnh.

Nay chóng ta ®ang tiÕn hµnh cuéc vËn ®éng LuyÖn qu©n lËp c«ng, chÝnh trÞ lµ mét ®éng lùc to trong cuéc vËn ®éng ®ã. T«i mong

r»ng Héi nghÞ sÏ cã ch−¬ng tr×nh vµ kÕ ho¹ch thiÕt thùc râ rµng,

®Ó lµm cho cuéc vËn ®éng Êy ®¹i thµnh c«ng.

Sau n÷a, t«i göi lêi khuyªn g¾ng vµ hái th¨m çc bé ®éi, vµ t«i

chê çc bé ®éi b¸o ço nh÷ng chiÕn c«ng vÎ vang sau nµy.



In trong s¸ch Hå Chñ tÞch víi çc lùc l−îng vò trang nh©n d©n, Nxb. Qu©n ®éi nh©n d©n, Hµ Néi, 1962, tr.50-51.

486

th¦ Göi HéI NGHÞ ÇN Bé §¶NG TRONG QU¢N §éI LÇN THø T¦

(Sau chiÕn th¾ng s«ng L«)

Nh©n dÞp Héi nghÞ, t«i göi lêi th©n ¸i chµo çc ®ång chÝ. Sau ®©y lµ vµi ý kiÕn t«i muèn nãi cïng çc ®ång chÝ.

1. Kh¸ng chiÕn ®· dÇn dÇn chuyÓn sang giai ®o¹n míi. C«ng viÖc sÏ nhiÒu h¬n vµ gay go h¬n. Çc ®ång chÝ ta trong bé ®éi cÇn chuÈn bÞ ®Çy ®ñ tinh thÇn, nghÞ lùc, kÕ ho¹ch ®Ó l·nh ®¹o toµn thÓ bé ®éi v−ît qua mäi sù khã kh¨n, quyÕt giµnh cho ®−îc th¾ng lîi.

2. Bé ®éi ta ngµy cµng tr−ëng thµnh vµ tiÕn bé. Çc ®ång chÝ çn bé cña §¶ng ë çc cÊp ph¶i cè g¾ng tiÕn bé h¬n, ®Ó l·nh ®¹o bé ®éi. Tõ viÖc lín ®Õn viÖc nhá, çn bé ®Òu ph¶i lµm kiÓu mÉu. Gi÷ g×n kû luËt, häc tËp kü thuËt, luyÖn qu©n lËp c«ng, xung phong h·m trËn, th©n ¸i ®oµn kÕt, nãi tãm l¹i, mçi viÖc trong bé ®éi, çn bé ®Òu ph¶i lµm g−¬ng. Nh− thÕ th× qu©n ®éi ta sÏ lµ mét qu©n ®éi v« ®Þch, vµ kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh thµnh c«ng.



In trong s¸ch Hå Chñ tÞch víi çc lùc l−îng vò trang nh©n d©n, Nxb. Qu©n ®éi nh©n d©n, Hµ Néi, 1962, tr.54.

487

TH¦ Göi HéI NGHÞ QU¢N Y

Nh©n dÞp nµy t«i göi lêi chµo th©n ¸i hái th¨m çc ®¹i biÓu vµ

nhê çc ®¹i biÓu chuyÓn lêi hái th¨m tÊt c¶ çc nh©n viªn nam n÷

trong qu©n y.

Tõ ngµy kh¸ng chiÕn ®Õn nay, qu©n y ph¸t triÓn rÊt kh¸ vµ

çc b¸c sÜ, kh¸n hé, cøu th−¬ng, ai còng chÞu khã, cè g¾ng. §ã lµ

nh÷ng ®iÓm rÊt tèt.

Song, qu©n y còng nh− mäi viÖc kh¸c, chóng ta ®ang míi mÎ,

chóng ta cßn nhiÒu khuyÕt ®iÓm. Chóng ta ph¶i cè g¾ng n÷a, ®Ó

tiÕn bé h¬n n÷a.

Sau ®©y lµ nh÷ng ý kiÕn cña t«i vÒ vÊn ®Ò qu©n y:

1. Ng−êi thÇy thuèc ch¼ng nh÷ng cã nhiÖm vô cøu ch÷a bÖnh

tËt mµ cßn ph¶i n©ng ®ì tinh thÇn nh÷ng ng−êi èm yÕu.

V× sù kÝch thÝch trong chiÕn trËn, v× sù sinh ho¹t kh¾c khæ

trong qu©n ®éi, v× sù tu d−ìng ch−a ®Çy ®ñ, hoÆc v× nh÷ng ®iÒu

kiÖn khæ së, mét sè anh em qu©n nh©n kh«ng ®−îc trÊn tÜnh, ®èi

víi thÇy thuèc kh«ng ®−îc nh· nhÆn. GÆp nh÷ng ca nh− vËy,

chóng ta nªn lÊy lßng nh©n lo¹i vµ t×nh th©n ¸i mµ c¶m ®éng c¶m

ho¸ hä. Ng−êi ta cã c©u: “L−¬ng y kiªm tõ mÉu”, nghÜa lµ mét

ng−êi thÇy thuèc ®ång thêi ph¶i lµ mét ng−êi mÑ hiÒn. (Cè nhiªn,

chÝnh trÞ viªn nªn ph¶i chó ý nh÷ng ca nh− thÕ, nh−ng lµ mét vÊn

®Ò kh¸c). 2. Chóng ta võa kh¸ng chiÕn võa kiÕn quèc. V× vËy, nh©n tµi

chuyªn m«n nhÊt lµ nh©n tµi vÒ m«n y tÕ, chØ sÏ thiÕu chø ch−a cã


thõa. V× vËy, çc ngµnh chuyªn m«n, nhÊt lµ ngµnh thuèc, sÏ ®−îc

®Æc biÖt träng ®·i, lÏ tÊt nhiªn ngµnh thuèc ph¶i cè g¾ng lµm tho¶

m·n nhu cÇu cña ®ång bµo. 3. Bé ®éi ta th× nhiÒu, mµ nh©n tµi qu©n y ta th× cßn thiÕu. V×

vËy ta ph¶i cã nh÷ng c¬ quan qu©n y l−u ®éng. C¬ quan Êy th× khã nhäc h¬n. VËy t«i mong r»ng Héi nghÞ sÏ cã kÕ ho¹ch ®Ó lËp thµnh nh÷ng c¬ quan vµ anh em sÏ xung phong phô tr¸ch nh÷ng c¬ quan ®ã. Cè nhiªn nh÷ng nh©n viªn trong c¬ quan l−u ®éng ph¶i ®−îc ®Æc biÖt s¨n sãc vÒ mäi ph−¬ng diÖn.

4. Nh©n viªn qu©n y ai còng cè g¾ng, nh−ng bé ®éi vÉn cßn èm nhiÒu. Mét mÆt lµ v× thiÕu thuèc. Mét mÆt kh¸c lµ v× sù kiÓm so¸t thuèc men ch−a ®−îc chu ®¸o.

V× vËy Héi nghÞ cÇn ph¶i chó ý thiÕt thùc vÒ viÖc ®ã. Vµ anh em qu©n y, tõ cÊp trªn ®Õn cÊp d−íi, cÇn ph¶i lÊy viÖc ®ã lµm tr¸ch nhiÖm danh dù cña m×nh.

5. Ngµy nay, tõ çc Bé trong ChÝnh phñ cho ®Õn bé ®éi vµ nh©n d©n, ®ang më cuéc vËn ®éng thi ®ua. Qu©n y còng nªn h¨ng h¸i tham gia cuéc thi ®ua Êy. T«i thay mÆt ChÝnh phñ mµ høa r»ng: ng−êi nµo hoÆc bé phËn nµo t×m ®−îc, chÕ t¹o ®−îc mét thø thuèc míi cã hiÖu qu¶ hoÆc nghÜ ra çch g× míi lµm cho viÖc y tÕ tiÕn bé mau chãng h¬n th× sÏ ®−îc träng th−ëng.

T«i mong r»ng Héi nghÞ sÏ ®Þnh mét ch−¬ng tr×nh thiÕt thùc ®Ó söa ch÷a nh÷ng khuyÕt ®iÓm vµ ph¸t triÓn nh÷ng −u ®iÓm cña qu©n y, ®Ó lµm cho qu©n y ngµy cµng tiÕn bé.

Chóc Héi nghÞ thµnh c«ng.


Hå CHÝ MINH

B¸o Cøu quèc, chi nh¸nh sè 6, sè 908, ngµy 23-4-1948.

489

HAI BøC MËT §iÖN Göi KHU V1)

Bøc §IÖN THø NHÊT

MËt ®iÖn sè 946/TRT

MËt ®iÖn göi Khu V. Chñ tÞch ChÝnh phñ ViÖt Nam göi hai «ng

B¶y ViÔn vµ M−êi Chi chØ huy bé ®éi B×nh Xuyªn37.

1. C¶m ¬n hai chó ®· göi ®iÖn chóc TÕt t«i.

2. T«i göi lêi th©n ¸i khen ngîi toµn thÓ bé ®éi B×nh Xuyªn ®· lu«n lu«n cè g¾ng vµ t«i ch¾c anh em sÏ lu«n lu«n cè g¾ng thªm ®Ó

lËp nhiÒu chiÕn c«ng míi vµ vÎ vang míi. ChÝnh phñ sÏ vui lßng

ghi c«ng nh÷ng chiÕn sÜ anh hïng.

3. T«i l¹i dÆn anh em mäi viÖc ®Òu ®Æt quyÒn lîi cña Tæ quèc

lªn trªn hÕt, th× viÖc g× khã mÊy còng dÔ gi¶i quyÕt.

4. Bao giê cã vÊn ®Ò g× khã xö th× cø ®iÖn ChÝnh phñ vµ Bé

Tæng chØ huy.

5. Nhê hai chó thay mÆt t«i hái th¨m gia quyÕn liÖt sÜ Ba D−¬ng.

6. Chµo th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng.

Hå CHÝ MINH

_______________

1) §Çu n¨m 1948, nh©n dÞp ®oµn c¸n bé ChÝnh phñ vµo c«ng t¸c Nam Bé, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· göi hai bøc ®iÖn cho Khu V. Ngµy 13-4-1948, Trung ®oµn 3 ®· nhËn ®−îc hai bøc ®iÖn ®ã (theo b¸o Qu©n ®éi nh©n d©n, sè 10536, ngµy 23-9-1990) (BT).


BøC §IÖN THø HAI

MËt ®iÖn sè 947/TRT

MËt ®iÖn göi Khu V. Chñ tÞch ChÝnh phñ ViÖt Nam göi Trung

t−íng NguyÔn B×nh.

1. Nhê chó chuyÓn lêi t«i khen ngîi toµn thÓ bé ®éi ®· tham

gia nh÷ng trËn th¾ng lîi Sµi Gßn - §µ L¹t, Sµi Gßn - Sa §Ðc ®Çu

th¸ng 3 (th¸ng 3-1948) vµ lêi t«i khuyªn bé ®éi cè g¾ng ®Ó lËp nhiÒu chiÕn c«ng míi.

2. Nh©n dÞp nµy riªng t«i göi lêi dÆn chó mäi viÖc ph¶i cÈn

thËn bµn b¹c víi anh em UBKCHC vµ c¸c ®ång chÝ phô tr¸ch qu©n

sù ®Ó gi÷ ®óng nguyªn t¾c tËp thÓ l·nh ®¹o, c¸ nh©n phô tr¸ch lµ

nguyªn t¾c tèi cao cña chÝnh quyÒn d©n chñ ta: Mäi viÖc ®Òu ®Æt

lîi quyÒn cña Tæ quèc lªn trªn ®Ó thùc hiÖn ®¹i ®oµn kÕt gi÷a qu©n

vµ d©n còng nh− trong qu©n ®éi.

3. Chµo th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng.

Hå CHÝ MINH

B¸o Qu©n ®éi nh©n d©n, sè 10536, ngµy 23-9-1990.

491

TH¦ GöI L·O DU KÝCH §ç NH¦ TH×N LµNG TUÊN KIÖT, PHñ B×NH GIANG

(Nhê UBKCHC H¶i D−¬ng giao)

T«i ®äc b¸o D©n qu©n Khu III, thÊy ®ång chÝ ®· 50 tuæi, mµ rÊt h¨ng h¸i tham gia du kÝch, cã nhiÒu s¸ng kiÕn, vµ ®· lËp ®−îc kh¸ chiÕn c«ng.

T«i rÊt vui lßng khen ngîi ®ång chÝ, vµ mong ®ång chÝ cè g¾ng ®Ó lËp nhiÒu chiÕn c«ng n÷a. §ång thêi t«i khuyªn toµn thÓ anh chÞ em du kÝch, ph¶i häc nh÷ng s¸ng kiÕn vµ theo g−¬ng dòng c¶m cña ®ång chÝ Th×n ®Ó giÕt cho nhiÒu giÆc, c−íp cho nhiÒu sóng, mçi ng−êi ®Òu ph¶i cè g¾ng, ®Ó giËt cho ®−îc gi¶i th−ëng vÎ vang trong cuéc LuyÖn qu©n lËp c«ng nµy.

T«i l¹i mong r»ng: cã nh÷ng chiÕn sÜ l·o thµnh nh− ®ång chÝ Th×n lµm kiÓu mÉu. Du kÝch H¶i D−¬ng sÏ cè g¾ng ®Ó trë nªn du kÝch kiÓu mÉu trong toµn khu, toµn quèc.

Sau n÷a, t«i tÆng ®ång chÝ Th×n 4 ch÷: "L·o ®−¬ng Ých tr¸ng" nghÜa lµ: "Cµng giµ cµng m¹nh".


Hå CHÝ MINH

B¸o Qu©n du kÝch, sè 2 vµ 3, ngµy 15-4-1948.

492

TH¦ GöI TRUNG §éI DU KÝCH KIM THµNH1)

C¶m ¬n çc chó ®· göi biÕu t«i mét çi ¸o m−a lÊy cña giÆc. Quý h¬n n÷a, lµ çc chó høa: lu«n lu«n cè g¾ng lÊy vò khÝ cña ®Þch giÕt ®Þch.

Nay lµ dÞp tèt cho qu©n du kÝch, còng nh− cho VÖ quèc qu©n thi ®ua nhau giÕt cho nhiÒu giÆc, c−íp cho nhiÒu sóng ®Ó giËt gi¶i th−ëng trong cuéc vËn ®éng LuyÖn qu©n lËp c«ng. Çc chó ph¶i cè g¾ng lªn.

Mét ®iÒu n÷a çc chó ph¶i lu«n lu«n nhí: Du kÝch lµ nh− ç, nh©n d©n lµ nh− n−íc.

Muèn giÕt ®Þch th¾ng trËn, th× ph¶i cã ®ång bµo gióp mäi mÆt. Muèn ®−îc ®ång bµo vui lßng gióp, th× ta ph¶i gióp ®ì ®ång bµo, kÝnh träng ®ång bµo. §ã lµ con ®−êng th¾ng lîi.

Chóc çc chó ra søc tranh ®Êu vµ nhiÒu th¾ng lîi.




_______________

1) §éi du kÝch Kim Thµnh thuéc tØnh H¶i D−¬ng (BT).

493

TR¶ LêI §IÖN CñA MéT NHµ B¸O N¦íC NGOµI

Hái: Th−a Chñ tÞch, T«i kÝnh träng chóc Chñ tÞch n¨m míi mu«n sù tèt lµnh vµ rÊt

c¶m ¬n Chñ tÞch tr¶ lêi c©u hái sau ®©y: 1. KÕt qu¶ n¨m ®Çu cña cuéc kh¸ng chiÕn thÕ nµo. Vµ triÓn

väng n¨m nay sÏ thÕ nµo? Trong n¨m nay cã thÓ ®i ®Õn hoµ b×nh kh«ng?

2. Theo tin Ph¸p, «ng B«lae cã nãi r»ng: ¤ng B¶o §¹i chÞu nhËn ®iÒu kiÖn qu©n ®éi ViÖt Nam sÏ ë d−íi quyÒn chØ huy cña Ph¸p. Tin Êy cã thùc kh«ng?

NÕu Chñ tÞch vui lßng cho biÕt vÊn ®Ò g× thªm th× t«i rÊt c¶m ¬n. Tr¶ lêi: T«i c¶m ¬n ngµi vÒ lêi chóc n¨m míi. Vµ t«i xin chóc ngµi mét

n¨m míi tèt ®Ñp.

1. Trong n¨m kh¸ng chiÕn võa qua, qu©n ®éi Ph¸p ®· mÊt h¬n

60.000 ng−êi chÕt vµ bÞ th−¬ng víi mét sè phi c¬, tµu thuû vµ vâ

khÝ. Qu©n ®éi ViÖt Nam mÊt 1/6 sè ®ã, v× chóng t«i ®¸nh theo lèi

du kÝch.

KÕt qu¶ qu©n Ph¸p chiÕm ®ãng nh÷ng thµnh phè nh− HuÕ, Hµ

Néi, H¶i Phßng vµ mét vµi n¬i kh¸c. Nh−ng 95% l·nh thæ ViÖt

Nam vÉn ë d−íi quyÒn ChÝnh phñ ViÖt Nam.

TriÓn väng n¨m nay lµ cuéc chiÕn tranh cã thÓ gay go h¬n.


Song dï ph¶i hy sinh vµ cùc khæ mÊy, ChÝnh phñ vµ nh©n d©n

ViÖt Nam còng quyÕt kh¸ng chiÕn ®Õn cïng ®Ó tranh kú ®−îc

thèng nhÊt vµ ®éc lËp thùc sù.

Thùc d©n Ph¸p th−êng phao ra nh÷ng tin kh«ng ®Ých x¸c. ¤ng

B«lae muèn nãi g× th× nãi. Song «ng VÜnh Thôy lµ Cè vÊn cña

ChÝnh phñ ViÖt Nam. ¤ng Êy kh«ng thÓ ®µm ph¸n hoÆc hµnh

®éng g× tr−íc khi ChÝnh phñ ViÖt Nam ®ång ý. V¶ ch¨ng nÕu qu©n

®éi vµ ngo¹i giao ViÖt Nam ë d−íi quyÒn Ph¸p tøc lµ ViÖt Nam

ch−a ®−îc ®éc lËp h¼n vµ vÉn lµ thuéc ®Þa cña Ph¸p. §iÒu kiÖn

nh− thÕ th× ngoµi bän ph¶n quèc ra, kh«ng cã mét ng−êi ViÖt Nam chÞu nhËn, Cè vÊn VÜnh Thôy còng vËy.

H¬n 80 n¨m d−íi quyÒn thèng trÞ cña Ph¸p, nh©n d©n ViÖt

Nam ®· nÕm ®ñ sØ nhôc vµ ®au khæ. Nh©n d©n ViÖt Nam quyÕt

kh«ng chÞu lµm n« lÖ lÇn n÷a.

2. T«i chØ thªm ý kiÕn nµy: Trong cuéc ThÕ giíi ®¹i chiÕn lÇn

thø hai, çc n−íc d©n chñ ®· hy sinh hµng triÖu ng−êi ®Ó gi÷ tù do

d©n chñ cho thÕ giíi.

Trong HiÕn ch−¬ng §¹i T©y D−¬ng, çc n−íc ®· trÞnh träng

tuyªn bè thõa nhËn çc d©n téc ®éc lËp. HiÕn ph¸p cña n−íc Ph¸p

còng tuyªn bè r»ng: N−íc Ph¸p sÏ kh«ng dïng vò lùc víi çc d©n téc kh¸c.

Thùc d©n ph¶n ®éng Ph¸p g©y nªn cuéc chiÕn tranh x©m l−îc

ë ViÖt Nam tøc lµ chóng ®· ph¸ ho¹i HiÕn ch−¬ng §¹i T©y D−¬ng.

Chóng ®· ph¸ ho¹i HiÕn ph¸p cña n−íc Ph¸p. Nh©n d©n ViÖt Nam

bÊt ®¾c dÜ ph¶i kh¸ng chiÕn ®Ó tranh thèng nhÊt vµ ®éc lËp. ThÕ lµ

nh©n d©n ViÖt Nam t«n träng HiÕn ch−¬ng §¹i T©y D−¬ng, theo

mét t«n chØ cïng çc n−íc d©n chñ.

ë çc n−íc ¢u Mü còng nh− ë çc n−íc kh¸c vÉn cã nh÷ng

ng−êi d©n chñ lªn tiÕng bªnh vùc ViÖt Nam. Song nh÷ng tiÕng

®ã vÉn cßn th−a thít. T«i mong r»ng nh÷ng ®oµn thÓ d©n chñ ë çc n−íc còng nh− ë Ph¸p sÏ ñng hé ViÖt Nam mét çch thiÕt

thùc h¬n.

tr¶ lêi ®iÖn cña mét nhµ b¸o n−íc ngoµi 495

N−íc Mü vµ n−íc Anh thõa nhËn Phi LuËt T©n vµ Ên §é, DiÕn

§iÖn ®éc lËp. Hai c−êng quèc ®ã ®· cho n−íc Ph¸p mét bµi häc

chÝnh trÞ rÊt khÐo vµ quang minh. NÕu thùc d©n Ph¸p vÉn kh−

kh− gi÷ chÆt tham väng cò th× chóng sÏ thÊt b¹i. ChÝnh nghÜa bao

giê còng th¾ng.

Chµo ngµi


Tµi liÖu l−u t¹i Phßng L−u tr÷ Bé Ngo¹i giao.

496

th¦ GöI ÇC VÞ TH¢N HµO, TH¢N SÜ Vµ §åNG BµO TH¤N H¶I L¹NG, X· VÜNH THµNH

(Nhê UBKCHC tØnh chuyÓn)

T«i xem b¸o C«ng d©n thÊy r»ng: Çc vÞ th©n hµo, th©n sÜ, vµ ®ång bµo H¶i L¹ng, sau khi ®· tù ph¸ nhµ cöa ®Ó t¶n c−, cßn gãp nhau 2.000 ®ång vµ ®em cê xÝ trong ®Òn may thµnh ¸o trÊn thñ ®Ó gióp chiÕn sÜ mïa §«ng.

Cö chØ Êy ®· chøng minh r»ng: Do çc vÞ th©n hµo, th©n sÜ kªu gäi ®ång bµo H¶i L¹ng ®· tá râ çi chÝ kiªn quyÕt kh¸ng chiÕn, vµ tÊm lßng v× n−íc quªn nhµ.

T«i xin thay mÆt ChÝnh phñ khen ngîi ®ång bµo, vµ thay mÆt chiÕn sÜ c¶m ¬n ®ång bµo. Vµ sÏ nªu çi g−¬ng yªu n−íc vµ hy sinh cña ®ång bµo H¶i L¹ng cho quèc d©n ®Òu biÕt.

Cã n−íc th× sÏ cã nhµ, chóng ta kiªn quyÕt ph¸ ho¹i ®Ó ®¸nh giÆc. §Õn ngµy kh¸ng chiÕn th¾ng lîi, thèng nhÊt vµ ®éc lËp thµnh c«ng, chóng ta sÏ cïng nhau x©y ®¾p nhµ cöa, nh÷ng phè lµng ®−êng hoµng vµ ®Ñp ®Ï h¬n, xøng ®¸ng víi ®êi sèng míi cña nh©n d©n ViÖt Nam míi, n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ, ®éc lËp, tù do, h¹nh phóc.

Chóng ta ph¸ ho¹i ®−îc, chóng ta nhÊt ®Þnh kiÕn thiÕt ®−îc. T«i chóc ®ång bµo khoÎ m¹nh vµ cè g¾ng.


Hå CHÝ MINH B¸o Cøu quèc, sè 878, ngµy 29-3-1948.

497

TH¦ GöI §åNG BµO AN PHó Vµ V¡N GI¸O (NGHÜA H¦NG)

T«i ®−îc biÕt r»ng ®ång bµo ®· bá sù ¨n uèng hµng n¨m, ®em

ruéng hËu vµ huª ®iÒn ®Êu gi¸ ®−îc 3.000 ®ång gióp quü mïa

§«ng binh sÜ.

T«i thay mÆt ChÝnh phñ khen ngîi ®ång bµo vµ thay mÆt chiÕn

sÜ c¶m ¬n ®ång bµo.

§ång bµo ®· bá sù ¨n uèng hoang phÝ, thÕ lµ thùc hµnh ch÷

KiÖm, thùc hµnh ®êi sèng míi. L¹i ®em sè tiÒn tiÕt kiÖm ®−îc, gióp

chiÕn sÜ, thÕ lµ thiÕt thùc ñng hé kh¸ng chiÕn. T«i mong r»ng: tõ ®©y, ®ång bµo sÏ h¨ng h¸i thi ®ua tham gia

c¸c c«ng viÖc kh¸ng chiÕn, nh− t¨ng gia s¶n xuÊt, gióp ®ì bé ®éi,

ph¸t triÓn b×nh d©n häc vô, v.v..

Nh− thÕ lµ ®ång bµo gióp søc ®Ó lµm cho tr−êng kú kh¸ng

chiÕn chãng th¾ng lîi, thèng nhÊt ®éc lËp chãng thµnh c«ng.




498

T¦ ÇCH NG¦êI C¤NG AN ÇCH MÖNH

Th¸ng 3 n¨m 1948

Göi ®ång chÝ Hoµng Mai1),

B¸c ®· nhËn ®−îc th− vµ b¸o ch¸u göi tÆng B¸c. B¸c thÊy cã

sù cè g¾ng, ®¸ng hoan nghªnh. Nh−ng b¸o theo ch¸u nãi, tõ 24

®Õn 32 trang th× dµi qu¸. CÇn lµm ng¾n l¹i vµ viÕt nh÷ng vÊn ®Ò

thËt thiÕt thùc, mäi ng−êi ®äc ®Òu cã thÓ hiÓu vµ lµm ®−îc. Nh−

thÕ míi cã t¸c dông gióp ®Èy m¹nh c«ng t¸c, ®Èy m¹nh thi ®ua.

Trªn b¸o, cÇn th−êng xuyªn lµm cho anh chÞ em c«ng an nhËn râ

c«ng an cña ta lµ c«ng an nh©n d©n, v× d©n mµ phôc vô vµ dùa vµo nh©n d©n mµ lµm viÖc.

Nh©n d©n ta cã hµng chôc triÖu ng−êi, cã hµng mÊy chôc triÖu

tai m¾t, tay, ch©n. NÕu biÕt dùa vµo nh©n d©n th× viÖc g× còng

xong.

Trªn tê b¸o ph¶i lu«n lu«n nh¾c nhë anh em rÌn luyÖn t− çch

®¹o ®øc. T− çch ng−êi c«ng an çch mÖnh lµ:

§èi víi tù m×nh, ph¶i cÇn, kiÖm, liªm, chÝnh.

§èi víi ®ång sù, ph¶i th©n ¸i gióp ®ì.

§èi víi ChÝnh phñ, ph¶i tuyÖt ®èi trung thµnh.

_______________

1) §ång chÝ Hoµng Mai (lóc ®ã lµ Gi¸m ®èc Së C«ng an Khu XII) ®· göi biÕu Chñ tÞch Hå ChÝ Minh b¸o B¹n d©n (néi san cña c«ng an Khu XII) sè TÕt, Ng−êi ®· göi cho ®ång chÝ Hoµng Mai th− nµy (BT).

t− çch ng−êi c«ng an çch mÖnh 499

§èi víi nh©n d©n, ph¶i kÝnh träng, lÔ phÐp.

§èi víi c«ng viÖc, ph¶i tËn tuþ.

§èi víi ®Þch, ph¶i c−¬ng quyÕt, kh«n khÐo.

Nãi tãm l¹i lµ nh÷ng ®¹o ®øc vµ t− çch mµ ng−êi c«ng an çch

mÖnh ph¶i cã, ph¶i gi÷ cho ®óng. Nh÷ng ®iÒu ®ã, ch¼ng nh÷ng nªn

lu«n lu«n nªu trªn b¸o mµ l¹i nªn viÕt thµnh ca dao cho mäi ng−êi

c«ng an häc thuéc, nªn viÕt thµnh khÈu hiÖu d¸n t¹i nh÷ng n¬i çc

anh em c«ng an th−êng ®Õn (bµn giÊy, nhµ ¨n, phßng ngñ, v.v.).

Ngoµi ra, c«ng an th−êng ph¶i kiÓm so¸t nh©n viªn vµ c«ng

viÖc cña m×nh. Mçi c«ng an viªn ®ãng chç nµo th× cÇn d¹y cho d©n qu©n, tù vÖ n¬i ®ã çch ®iÒu tra, xÐt giÊy, phßng gian, v.v.. D¹y cho

d©n ë n¬i ®ã gi÷ bÝ mËt. Vµ tù m×nh ph¶i lu«n lu«n gi÷ lÔ phÐp.

Tr¸nh h¸ch dÞch, v.v..


Hå CHÝ MINH

Tµi liÖu l−u t¹i Bé Néi vô

(nay lµ Bé C«ng an).

500

®iÖN V¡N GöI LINH MôC L£ V¡N Y£N (B¾C NINH)

Th−a ngµi,

T«i rÊt vui lßng ®−îc UBKC Khu XII b¸o ço r»ng: Ngoµi sù

lµm trßn nhiÖm vô mét uû viªn trong UBKC tØnh B¾c Ninh, ngµi

®· lu«n lu«n ra søc cñng cè tinh thÇn ®¹i ®oµn kÕt gi÷a ®ång bµo

l−¬ng vµ gi¸o. Ngµi lu«n lu«n tËn t©m s¨n sãc çc anh em th−¬ng

binh. Ngµi l¹i kh«ng nhËn l−¬ng phô cÊp.

Nh− thÕ lµ ngµi ®· nªu cao çi g−¬ng CÇn, KiÖm, Liªm, ChÝnh

cho mäi ng−êi. Ngµi ®· vµ ®ang gióp mét çch ®¾c lùc vµo c«ng cuéc kh¸ng chiÕn cøu n−íc.

T«i tr©n träng thay mÆt ChÝnh phñ khen ngîi ngµi. T«i ch¾c

ch¾n r»ng víi nh÷ng ng−êi ®¹i biÓu hy sinh kiªn nhÉn nh− ngµi

th× tr−êng kú kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi, thèng nhÊt ®éc lËp

nhÊt ®Þnh thµnh c«ng.




501

6 §IÒU KH¤NG N£N Vµ 6 §IÒU N£N LµM

N−íc lÊy d©n lµm gèc.

Trong c«ng cuéc kh¸ng chiÕn kiÕn quèc, lùc l−îng chÝnh lµ ë

d©n, vËy tÊt c¶ anh chÞ em c¸c bé ®éi, c¬ quan ChÝnh phñ vµ c¸c

®oµn thÓ, trong khi tiÕp xóc hoÆc sèng chung víi nh©n d©n, ai ai

còng ph¶i nhí vµ thùc hµnh 12 ®iÒu sau ®©y:

6 ®iÒu kh«ng nªn: 1. Kh«ng nªn lµm ®iÒu g× cã thÓ thiÖt ®Õn n−¬ng v−ên, hoa

mµu, hoÆc lµm bÈn, lµm h− nhµ cöa, ®å ®¹c cña d©n. 2. Kh«ng nªn n¨n nØ qu¸ hoÆc m−în cho b»ng ®−îc nh÷ng ®å

vËt ng−êi ta kh«ng muèn b¸n hoÆc cho m−în.

3. Kh«ng nªn ®−a gµ cßn sèng vµo nhµ ®ång bµo miÒn ng−îc.

4. Kh«ng bao giê sai lêi høa.

5. Kh«ng nªn xóc ph¹m ®Õn tÝn ng−ìng phong tôc cña d©n (nh−

n»m tr−íc bµn thê, gi¬ ch©n lªn bÕp, ®¸nh ®µn trong nhµ, v.v.).

6. Kh«ng nªn lµm hoÆc nãi g× cã thÓ lµm cho d©n hiÓu lÇm r»ng

m×nh xem khinh hä.

6 ®iÒu nªn lµm: 1. Gióp c«ng viÖc thùc tÕ hµng ngµy cho ®ång bµo (nh− viÖc gÆt

h¸i, lÊy cñi, n−íc, v¸ may, v.v.).

2. Tuú kh¶ n¨ng mµ mua giïm nh÷ng ®å cÇn dïng cho nh÷ng

ng−êi ë xa chî bóa (nh− dao, muèi, kim, chØ, bót, giÊy, v.v.).

3. Nh©n nh÷ng lóc r¶nh, kÓ cho ®ång bµo nghe nh÷ng chuyÖn


vui ng¾n, gi¶n dÞ cã Ých lîi cho tinh thÇn kh¸ng chiÕn mµ kh«ng lé

bÝ mËt.

4. D¹y d©n ch÷ quèc ng÷ vµ nh÷ng ®iÒu vÖ sinh th−êng thøc.

5. Nghiªn cøu cho hiÓu râ phong tôc mäi n¬i, tr−íc lµ ®Ó g©y

c¶m t×nh vµ sau ®Ó dÇn dÇn gi¶i thÝch cho d©n bít mª tÝn.

6. Lµm cho d©n nhËn thÊy m×nh lµ ng−êi ®øng ®¾n, ch¨m c«ng

viÖc, träng kû luËt.

Bµi th¬ cæ ®éng M−êi hai ®iÒu trªn,

Ai lµm ch¶ ®−îc. HÔ ng−êi yªu n−íc,

NhÊt quyÕt kh«ng quªn.

TËp thµnh thãi quen,

Mu«n ng−êi nh− mét.

Qu©n tèt d©n tèt,

Mu«n sù ®Òu nªn.

Gèc cã v÷ng c©y míi bÒn,

X©y lÇu th¾ng lîi trªn nÒn nh©n d©n.


In trong s¸ch Hå ChÝ Minh Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, Nxb. Sù thËt, Hµ Néi, 1985, t.5, tr. 77-79.

503

TH¦ GöI HéI NGHÞ TæNG Bé VIÖT MINH

KÝnh göi Tæng bé ViÖt Minh,

H«m nay, Tæng bé khai Héi nghÞ tiÕc t«i kh«ng ®Õn ®−îc, t«i xin

göi lêi kÝnh chóc çc ®¹i biÓu m¹nh khoÎ vµ Héi nghÞ thµnh c«ng.

Sau ®©y t«i xin nh¾c l¹i mét Ýt kinh nghiÖm ®Ó çc ®¹i biÓu râ.

ViÖt Minh së dÜ ®−îc mét Ýt thµnh c«ng lµ nhê cã chÝnh s¸ch ®óng:

a) Tõ lóc ®Çu chÝnh s¸ch ®èi néi cña ViÖt Minh lµ ®oµn kÕt

toµn d©n, tranh ®éc lËp cho Tæ quèc.

§Ó ®i ®Õn môc ®Ých ®ã, ViÖt Minh quyÕt ®Þnh ®¸nh c¶ NhËt, c¶ Ph¸p.

Trong lóc chØ míi cã mét nhãm ®ång chÝ vµ hai bµn tay tr¾ng,

trong lóc NhËt, Ph¸p liªn hiÖp ®Ó ¸p bøc phong trµo ¸i quèc, quyÕt

®Þnh nh− thÕ cã ng−êi cho lµ ®iªn rå. Nh−ng kÕt qu¶ ®· tá r»ng

chÝnh s¸ch ViÖt Minh lµ ®óng.

b) §èi ngo¹i, chÝnh s¸ch ViÖt Minh lµ ®i víi phe d©n chñ.

Trong lóc ph¸t xÝt §øc, ý, NhËt ®ang ngang trêi däc ®Êt, ®¸nh

®©u th¾ng ®ã, trong lóc çc n−íc d©n chñ ®ang l©m vµo nh÷ng

b−íc thÊt b¹i ®au ®ín, ®Þnh chÝnh s¸ch nh− thÕ còng cã ng−êi cho

lµ ®iªn rå. Nh−ng ViÖt Minh lóc bÊy giê ®· ®o¸n tr−íc r»ng §ång minh d©n chñ nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng lîi. KÕt qu¶ còng chøng tá r»ng

chÝnh s¸ch cña ViÖt Minh lµ ®óng.

c) Trong lóc NhËt vµ Ph¸p ®ang hîp t¸c chÆt chÏ, ViÖt Minh

®o¸n tr−íc r»ng chóng sÏ ph¶n nhau, mµ NhËt sÏ ph¶n Ph¸p


tr−íc. Do sù ®o¸n ®Þnh ®ã, ViÖt Minh ®· chuÈn bÞ kÕ ho¹ch ®Ó lîi

dông c¬ héi ®ã. KÕt qu¶ còng chøng tá r»ng chÝnh s¸ch ViÖt Minh

lµ ®óng.

d) ViÖt Minh tõ ®Çu ®· ch¾c ch¾n tranh ®−îc ®éc lËp cho Tæ

quèc, cho nªn ®Þnh kÕ ho¹ch lËp Khu gi¶i phãng ch¼ng nh÷ng ®Ó

lµm c¨n cø ®Þa mµ l¹i ®Ó huÊn luyÖn çn bé qu©n sù vµ hµnh chÝnh

sau nµy. KÕt qu¶ còng chøng tá r»ng chÝnh s¸ch ViÖt Minh lµ ®óng.

e) §Õn khi Çch m¹ng Th¸ng T¸m thµnh c«ng, c−íp ®−îc

chÝnh quyÒn, ViÖt Minh ®Þnh tæ chøc mét ChÝnh phñ réng r·i, gåm

tÊt c¶ çc nh©n tµi trong n−íc ®Ó g¸nh v¸c viÖc quèc gia. Lóc ®ã cã ng−êi nghÜ r»ng çc nh©n sÜ cã danh väng ch−a ch¾c vui lßng hîp

t¸c víi ViÖt Minh. Song v× ViÖt Minh ®Æt quyÒn lîi Tæ quèc vµ d©n

téc lªn trªn hÕt, vµ lÊy lßng chÝ c«ng v« t− mµ lµm viÖc, cho nªn çc

bËc cã tµi ®øc danh väng ®Òu vui lßng hîp t¸c trong ChÝnh phñ.

g) §Õn thêi kú cÇn ph¶i ph¸t triÓn sù ®oµn kÕt toµn d©n h¬n

n÷a, ViÖt Minh ®· kÞp ®Ò ra vµ gióp ®ì sù tæ chøc Liªn ViÖt ph¸t

triÓn rÊt nhanh chãng vµ réng r·i, vµ do ®ã ViÖt Minh vÉn ph¸t

triÓn vµ cñng cè.

h) ChÝnh s¸ch ViÖt Minh lµ cèt gi÷ hoµ b×nh, song ®Õn ngµy

kh¸ng chiÕn, ViÖt Minh ra søc ñng hé chÝnh s¸ch tr−êng kú kh¸ng chiÕn cña ChÝnh phñ. Trong cuéc kh¸ng chiÕn nµy, ViÖt Minh ®o¸n

ch¾c r»ng sÏ th¾ng lîi vµ nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng lîi: "§· tin lÇn tr−íc,

¾t nh»m lêi sau".

Nãi tãm l¹i, tõ ngµy tæ chøc ®Õn ngµy nay, kinh nghiÖm ®· tá

r»ng chÝnh s¸ch ViÖt Minh ®Òu ®óng, ®ã lµ nh÷ng ®iÒu cÇn ph¸t

triÓn vµ nªu cao.

Tuy vËy ViÖt Minh cã mét khuyÕt ®iÓm lµ: ph¸t triÓn chãng

qu¸, thµnh thö kh«ng kÞp huÊn luyÖn çn bé cho kh¾p, v× vËy mµ

nhiÒu n¬i çn bé lµm sai chÝnh s¸ch chung, thËm chÝ mét ®«i phÇn

tö trë nªn hñ ho¸. Ngµy nay, ViÖt Minh mét mÆt cÇn ph¶i chó ý ®Õn sù huÊn

luyÖn çn bé tõ cÊp x· trë lªn. Mét mÆt th× çc çn bé cÇn ph¶i tù

th− göi héi nghÞ tæng bé viÖt minh 505

phª b×nh kiÓm ®iÓm cho xøng ®¸ng víi nhiÖm vô nÆng nÒ mµ vÎ

vang cña m×nh. Vµ héi viªn ViÖt Minh th× cÇn ph¶i trë nªn nh÷ng

ng−êi xung phong trong mäi c«ng viÖc kh¸ng chiÕn kiÕn quèc.

T«i mong Héi nghÞ ®Æt nh÷ng kÕ ho¹ch thiÕt thùc ®Ó ph¸t triÓn

vµ cñng cè ViÖt Minh trong dÞp Thi ®ua ¸i quèc.




506

®IÖN GöI GIA §×NH Cè Bé TR¦ëNG HUúNH THóC KH¸NG

Göi gia ®×nh Huúnh Bé tr−ëng,

Nh©n ngµy giç ®Çu cè Bé tr−ëng, thay mÆt ChÝnh phñ, t«i kÝnh

cÈn nghiªng m×nh tr−íc linh hån Cô vµ xin göi gia ®×nh Cô lêi

chµo th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng.



507

TH¦ GöI HéI NGHÞ KIÕN TRóC S¦

Göi Héi nghÞ kiÕn tróc s−,

Nh©n dÞp nµy t«i göi lêi th©n ¸i chµo c¸c ®¹i biÓu.

Trong 4 ®iÒu quan träng cho d©n sinh: ë vµ ®i lµ hai vÊn ®Ò

còng cÇn thiÕt nh− ¨n vµ mÆc. V× vËy viÖc kiÕn tróc lµ mét viÖc rÊt

quan hÖ.

Chóng ta ph¶i tuú hoµn c¶nh mµ x©y dùng ngay trong khi

kh¸ng chiÕn vµ sau khi kh¸ng chiÕn thµnh c«ng. T«i mong Héi

nghÞ sÏ ®i tíi nh÷ng kÕ ho¹ch thiÕt thùc víi t×nh thÕ hiÖn t¹i, vµ nh÷ng ch−¬ng tr×nh kiÕn thiÕt hîp víi t−¬ng lai, kÕ ho¹ch vµ

ch−¬ng tr×nh ®óng tinh thÇn §êi sèng míi.

T«i l¹i mong Héi nghÞ chó träng ®Æc biÖt tíi vÊn ®Ò nhµ ë t¹i th«n

quª, t×m ra nh÷ng kiÓu nhµ gi¶n dÞ vµ cao r¸o, s¸ng sña vµ rÎ tiÒn.

T«i chóc mõng Héi nghÞ thµnh c«ng.


Chñ tÞch ChÝnh phñ Hå CHÝ MINH

ViÕt th¸ng 4-1948. Tµi liÖu l−u t¹i V¨n phßng ChÝnh phñ.

508

TH¦ GöI HéI NGHÞ D¢N QU¢n TOµN QUèC38

Çc vÞ ®¹i biÓu,

Nh©n dÞp nµy, t«i göi lêi th©n ¸i chóc çc ®¹i biÓu m¹nh kháe,

vµ nhê çc ®¹i biÓu chuyÓn lêi hái th¨m toµn thÓ d©n qu©n du

kÝch. Sau ®©y lµ vµi ý kiÕn cña t«i ®èi víi d©n qu©n du kÝch.

Nãi chung, th× d©n qu©n du kÝch ®· cã c«ng kh¸ to trong cuéc

kh¸ng chiÕn nµy. NhiÒu n¬i, hoÆc lµ ®· phèi hîp chÆt chÏ víi VÖ

quèc qu©n, hoÆc lµ tù m×nh ®¸nh giÆc. C«ng viÖc trõ gian, ®¸nh

thæ phØ, diÖt héi tÒ, ph¸ giao th«ng, häc ch÷ quèc ng÷, t¨ng gia s¶n

xuÊt, d©n qu©n du kÝch ®Òu h¨ng h¸i cè g¾ng, vµ ®· thu ®−îc

nh÷ng kÕt qu¶ kh¸.

D©n qu©n du kÝch cã nh÷ng lµng oanh liÖt nh− lµng §×nh B¶ng

vµ mét sè lµng kh¸c. Cã nh÷ng chiÕn sÜ xuÊt s¾c nh− Ph¹m V¨n

Tr¸c, Lª B×nh, NguyÔn V¨n Y, §ç V¨n Th×n1), §Æng V¨n Giªng,

Ph¹m V¨n Man vµ nhiÒu ng−êi kh¸c. Chóng ta còng ph¶i khen

ngîi nh÷ng ®éi phô l·o du kÝch vµ phô n÷ du kÝch ®· dòng c¶m

xung phong giÕt giÆc.

§ã lµ nh÷ng −u ®iÓm mµ chóng ta cÇn ph¶i ph¸t triÓn thªm.

Nh−ng d©n qu©n du kÝch còng cßn nh÷ng khuyÕt ®iÓm cÇn

_______________

1) Trong th− göi th¸ng 3-1948 (tr. 491 tËp nµy), Chñ tÞch Hå ChÝ Minh viÕt lµ §ç Nh− Th×n (BT).

th− göi héi nghÞ d©n qu©n toµn quèc 509

ph¶i söa ch÷a ngay. NhiÒu n¬i ch−a hiÓu râ rµng, ch−a hiÓu triÖt

®Ó ý nghÜa du kÝch, v× vËy mµ cã khuynh h−íng sai lÇm, lµ ham

®¸nh trËn to, ham ®¸nh nh÷ng cø ®iÓm kiªn cè cña ®Þch. Ch−a

thiÕt thùc thi hµnh sù tù cÊp, tù tóc, xem th−êng viÖc t¨ng gia

s¶n xuÊt.

Ch−a phèi hîp thËt chÆt chÏ víi VÖ quèc qu©n.

Ch−a biÕt tù ®éng t×m ®Þch mµ ®¸nh.

VÒ mÆt tæ chøc vµ huÊn luyÖn, th× ham h×nh thøc, Ýt thiÕt thùc.

Chóng ta ph¶i kiªn quyÕt vµ mau chãng söa ch÷a nh÷ng

khuyÕt ®iÓm Êy. Chóng ta ph¶i:

1. ThiÕt thùc tæ chøc vµ thiÕt thùc huÊn luyÖn d©n qu©n du

kÝch tõng lµng. LÊy d©n qu©n du kÝch lµng lµm nÒn t¶ng; ®ång thêi

ph¶i kiÖn toµn çc ®éi du kÝch tho¸t ly.

2. Lµm cho mçi ®éi viªn hiÓu râ vµ tin t−ëng vµo lùc l−îng cña

ta, tin t−ëng vµo vò khÝ th« s¬ cña ta.

3. Phèi hîp thËt chÆt chÏ víi VÖ quèc qu©n.

4. Lµm cho mçi ®éi viªn hiÓu râ çi nhiÖm vô vÎ vang cña hä.

5. Lµm cho hä hiÓu râ chiÕn thuËt du kÝch lµ: ph¶i lu«n lu«n

gi÷ quyÒn chñ ®éng, ph¶i t×m ®Þch mµ ®¸nh, ph¶i lu«n lu«n

khuÊy rèi ph¸ ho¹i ®Þch, ph¶i céng nh÷ng th¾ng lîi nhá thµnh

th¾ng lîi to.

6. Ph¶i thùc hµnh tù cÊp tù tóc b»ng çch thiÕt thùc, b»ng

t¨ng gia s¶n xuÊt.

7. Ph¶i thùc hµnh nh÷ng ®iÒu ®ã b»ng çch thi ®ua. Lµng nµy

thi ®ua víi lµng kh¸c, huyÖn, tØnh, khu nµy thi ®ua víi huyÖn,

tØnh, khu kh¸c.

T«i høa r»ng ChÝnh phñ sÏ s½n sµng khen th−ëng nh÷ng ng−êi

vµ nh÷ng ®éi xuÊt s¾c nhÊt trong cuéc thi ®ua ®ã.

Víi kÕ ho¹ch râ rµng vµ thiÕt thùc cña Héi nghÞ, víi lßng h¨ng

h¸i cña toµn thÓ d©n qu©n du kÝch, víi sù gióp ®ì cña ®ång bµo, t«i

ch¾c r»ng d©n qu©n du kÝch sÏ lµm trßn nhiÖm vô vÎ vang lµ: giÕt


nhiÒu giÆc, c−íp nhiÒu sóng, ®Ó gióp cho tr−êng kú kh¸ng chiÕn

mau th¾ng lîi, thèng nhÊt vµ ®éc lËp mau thµnh c«ng.




511

tH¦ GöI QU¢N Sù TËP SAN

Nghiªn cøu mµ kh«ng thùc hµnh lµ nghiªn cøu su«ng.

Thùc hµnh mµ kh«ng nghiªn cøu th× th−êng hay bÞ mï qu¸ng.

VËy cÇn ph¶i nghiªn cøu kinh nghiÖm cò ®Ó gióp cho thùc

hµnh míi, l¹i ®em thùc hµnh míi ®Ó ph¸t triÓn kinh nghiÖm cò,

lµm cho nã ®Çy ®ñ, dåi dµo thªm.

Muèn trë nªn ng−êi qu©n nh©n míi, xøng ®¸ng víi çi vinh

h¹nh ®øng trong qu©n ®éi n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ, th× mçi chiÕn sÜ, tõ trªn ®Õn d−íi, çc cÊp bËc ®Òu ph¶i nghiªn cøu,

häc tËp, lu«n lu«n cÇu tiÕn bé.

Cßn nh÷ng ng−êi viÕt th× cÇn ph¶i viÕt mét çch phæ th«ng, dÔ

hiÓu, gi¶n ®¬n mµ râ rµng.


Qu©n sù tËp san, sè 1, th¸ng 4-1948.

512

tH¦ GöI GIA §×NH Bµ HOµNG H÷U NAM

Göi gia ®×nh bµ Hoµng H÷u Nam,

Nh©n ngµy giç n¨m thø nhÊt cña chó Nam, Thø tr−ëng Bé

Néi vô, t«i nh©n danh t«i vµ thay mÆt ChÝnh phñ, kÝnh cÈn

nghiªng m×nh tr−íc anh hån chó Nam vµ göi lêi th©n ¸i th¨m

thÝm vµ c¸c ch¸u.



513

LêI K£U GäI THI §UA Y£U N¦íC

Cïng toµn thÓ ®ång bµo yªu quý,

N−íc ta kinh tÕ l¹c hËu, nh−ng lßng yªu n−íc vµ chÝ quËt

c−êng ch¼ng kÐm ai.

Nay muèn tù cÊp, tù tóc, ®i kÞp ng−êi ta, th× chóng ta ph¶i ®i mau. V× vËy, sÜ, n«ng, c«ng, th−¬ng, binh, g¸i trai giµ trÎ, toµn thÓ

quèc d©n ta, v« luËn ë ®Þa vÞ nµo, lµm c«ng viÖc g×, ph¶i ra søc

tham gia cuéc Thi ®ua yªu n−íc, tøc lµ t¨ng gia s¶n xuÊt.

Nh− thÕ th×:

Kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi, KiÕn quèc nhÊt ®Þnh thµnh c«ng.

Hå CHÝ MINH

ViÕt kho¶ng ngµy 1-5-1948. B¶n gèc l−u t¹i Trung t©m L−u tr÷ Quèc gia I, b¶n chôp l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

514

tH¦ GöI §åNG BµO LAO §éNG TOµN QUèC

Cïng ®ång bµo lao ®éng toµn quèc,

Nh©n dÞp ngµy 1-5, ngµy Héi Lao ®éng thÕ giíi, t«i göi lêi th©n

¸i chóc mõng ®ång bµo lao ®éng toµn quèc vµ ë n−íc ngoµi.

T«i ®Æc biÖt göi lêi th©n mÕn an ñi anh chÞ em lao ®éng hiÖn

®ang ®au khæ trong vïng t¹m bÞ chiÕm ®ãng.

X· héi cã c¬m ¨n, ¸o mÆc, nhµ ë, lµ nhê lao ®éng. X©y nªn giµu

cã, tù do, d©n chñ còng lµ nhê lao ®éng. TrÝ thøc më mang còng

nhê lao ®éng (lao ®éng trÝ thøc). V× vËy lao ®éng lµ søc chÝnh cña

sù tiÕn bé loµi ng−êi. Còng lµ søc m¹nh cña sù gi¶i phãng d©n téc.

Trong cuéc tr−êng kú kh¸ng chiÕn cña ta, ®ång bµo lao ®éng

®ang g¸nh mét phÇn rÊt quan träng. C«ng nh©n ta ®· kh«ng qu¶n

søc khã nhäc, ra søc chÕ t¹o ®Çy ®ñ vâ khÝ cho qu©n ®éi ta ®¸nh

giÆc. L¹i cã nhiÒu n¬i c«ng nh©n trùc tiÕp xung phong l©m trËn

mét c¸ch rÊt anh hïng, anh em lao ®éng trÝ thøc kh«ng qu¶n gian

lao gióp d©n häc hái vµ më mang nÒn v¨n ho¸ n−íc nhµ.

Chóng ta võa kh¸ng chiÕn võa kiÕn quèc. C«ng nh©n ta ®·

dòng c¶m trong c«ng viÖc kh¸ng chiÕn, th× ¾t còng dòng c¶m trong

sù nghiÖp kiÕn quèc.

H«m nay c¶ n−íc ®ang më mét phong trµo Thi ®ua ¸i quèc.

Mçi mét ng−êi vµ toµn thÓ c«ng nh©n ta, ph¶i ra søc xung phong

trong cuéc thi ®ua Êy.

th− göi ®ång bµo lao ®éng toµn quèc 515

Anh chÞ em lao ®éng toµn quèc ph¶i g¾ng lµm kiÓu mÉu trong

sù t¨ng gia s¶n xuÊt vÒ mäi ngµnh.

Anh chÞ em c«ng nh©n ë vïng t¹m bÞ ®Þch chiÕm ph¶i g¾ng lµm

cho tª liÖt nÒn kinh tÕ cña qu©n ®Þch.

Bªn nµy thi ®ua kiÕn thiÕt.

Bªn kia thi ®ua ph¸ ho¹i.

Hai bªn l¹i lÊy thµnh tÝch mµ thi ®ua víi nhau.

Nh− vËy lµ c«ng nh©n ë miÒn tù do vµ c«ng nh©n ë vïng t¹m

bÞ chiÕm, ®Òu tham gia kh¸ng chiÕn, tham gia Thi ®ua ¸i quèc, ®Òu

cã c«ng víi n−íc nhµ. Vµ nh− vËy th× kh¸ng chiÕn sÏ chãng th¾ng lîi, thèng nhÊt vµ ®éc lËp sÏ chãng thµnh c«ng, toµn thÓ ®ång bµo

lao ®éng sÏ chãng ®−îc gi¶i phãng.

Tr−íc ®©y anh em, chÞ em lao ®éng ®· cè g¾ng.

Tõ nay anh chÞ em ph¶i cè g¾ng thªm.

Ngµy Héi Lao ®éng thÕ giíi 1-5-1948 ph¶i lµ ngµy kû nguyªn míi

cho sù ho¹t ®éng vµ sù th¾ng lîi cña c«ng nh©n lao ®éng n−íc ta.


Hå CHÝ MINH


516

lêI K£U GäI §åNG BµO CAO §µI, HOµ H¶O

Cïng ®ång bµo Cao §µi vµ Hoµ H¶o,

Hai ph¸i Cao §µi do cô Cao TriÒu Ph¸t l·nh ®¹o lu«n lu«n cïng ®ång bµo toµn quèc h¨ng h¸i kh¸ng chiÕn. Tæ quèc vµ ChÝnh phñ sÏ nhí c«ng nh÷ng ng−êi con trung thµnh.

GÇn ®©y mét sè lín ®ång bµo Hoµ H¶o ®· quay sóng chèng ®Þch vµ trë vÒ víi Tæ quèc yªu mÕn.

ChÝnh phñ rÊt hoan nghªnh nh÷ng anh em ®· tØnh ngé. T«i ®· th−êng nãi: Trõ mét bän rÊt Ýt ®¹i ViÖt gian, ®ång bµo ta ai

còng cã lßng yªu n−íc. Tuy cã mét sè ®ång bµo lÇm l¹c, qua mét thêi gian, nh÷ng ng−êi Êy dÇn dÇn gi¸c ngé vµ quay vÒ víi Tæ quèc.

Nay ®ång bµo Hoµ H¶o Sa §Ðc ®· xung phong bá qu©n giÆc c−íp n−íc mµ vÒ víi Tæ quèc th©n yªu.

ChÝnh phñ vµ toµn quèc ®ång bµo ®ang chê ®îi ®Ó hoan nghªnh nh÷ng ng−êi hiÖn ®ang lÇm ®−êng theo giÆc sÏ noi g−¬ng ¸i quèc cña anh em Hoµ H¶o ®ã.

Toµn d©n ®oµn kÕt mu«n n¨m. Tr−êng kú kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.

Hå CHÝ MINH B¸o Cøu quèc, chi nh¸nh sè 6, sè 917, ngµy 3-5-1948.

517

TH¦ GöI §éI L·O DU KÝCH HUYÖN Y£N DòNG, B¾C GIANG

T«i kÝnh cÈn thay mÆt ChÝnh phñ nghiªng m×nh tr−íc anh linh

nh÷ng vÞ l·o du kÝch ®· hy sinh v× n−íc lµ çc cô:

Vò V¨n D©n 73 tuæi

V¨n An 67 tuæi

Kh¾c Vìm 63 tuæi

TrÇn §øc Ve 58 tuæi

Hoµng V¨n §an 55 tuæi

Hoµng H÷u Thä 50 tuæi TrÇn §øc Ph−¬ng 50 tuæi

Çc cô Êy tuy tuæi giµ tãc b¹c, nh−ng vÉn h¨ng h¸i giÕt giÆc,

hy sinh cho Tæ quèc. Çc cô Êy thËt xøng ®¸ng víi b« l·o ®êi TrÇn.

Tæ tiªn ta ®êi TrÇn, v× giµ trÎ mét lßng tr−êng kú kh¸ng chiÕn, mµ

®¸nh tan giÆc Nguyªn. Nay chóng ta còng giµ trÎ mét lßng, tr−êng

kú kh¸ng chiÕn, chóng ta nhÊt ®Þnh sÏ ®¸nh tan giÆc Ph¸p.

Çc cô Êy ®· nªu cao g−¬ng oanh liÖt. Toµn thÓ d©n qu©n du

kÝch c¶ n−íc ph¶i noi g−¬ng anh dòng Êy, mµ thi ®ua nhau giÕt

cho nhiÒu ®Þch, c−íp cho nhiÒu sóng. GiÆc ®i ®Õn ®©u còng bÞ d©n

qu©n du kÝch chÆn ®¸nh, ph¸ ho¹i, khuÊy rèi, tiªu diÖt chóng tõng

tèp nhá ®Õn nhãm to. Nh− thÕ th× tr−êng kú kh¸ng chiÕn nhÊt

®Þnh th¾ng lîi. Çc cô Êy ®· hy sinh, nh−ng lßng yªu n−íc, chÝ quËt c−êng,

tinh thÇn dòng c¶m cña çc cô sÏ ë trong lßng tÊt c¶ ®ång bµo,


tÊt c¶ mäi ng−êi du kÝch. Vµ tiÕng th¬m cña c¸c cô sÏ giai

truyÒn víi non s«ng cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ

thèng nhÊt vµ ®éc lËp.

Ngµy 5 th¸ng 5 n¨m 1948 Chñ tÞch ChÝnh phñ ViÖt Nam

Hå CHÝ MINH

B¸o Qu©n du kÝch, sè 4, ngµy 15-6-1948.

519

TH¦ GöI Cô CHÝ TµI

Göi cô ChÝ Tµi, huyÖn H¶i HËu, Nam §Þnh,

T«i rÊt vui lßng ®−îc b¸o c¸o r»ng cô ®· quyªn gióp cho anh

em du kÝch 100 thïng thãc, cö chØ cña cô rÊt lµ ®¸ng quý, vËy t«i

göi lêi khen ngîi vµ c¶m ¬n cô. T«i l¹i mong cô kªu gäi ®ång bµo

trong lµng vµ tù lµm kiÓu mÉu trong cuéc Thi ®ua ¸i quèc nµy. T«i

chóc cô m¹nh khoÎ vµ göi cô lêi chµo th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng.

Ngµy 5 th¸ng 5 n¨m 1948 Chñ tÞch ChÝnh phñ

Hå CHÝ MINH


520

®IÖN CHIA BuåN GöI CHñ TÞCH ENPI§ÝCH QUYRIN¤

KÝnh göi «ng Enpi®Ých Quyrin«, Chñ tÞch n−íc Phi LuËt T©n,

Chóng t«i rÊt lÊy lµm ®au ®ín ®−îc tin Chñ tÞch Rícxa (Roxar)

tõ trÇn. Nh©n danh ChÝnh phñ vµ nh©n d©n ViÖt Nam vµ riªng t«i,

xin ngµi nhËn chuyÓn cho ChÝnh phñ vµ nh©n d©n Phi LuËt T©n

nh÷ng lêi chia buån thµnh thùc cña chóng t«i.

Hå CHÝ MINH


521

TH¦ GöI Cô PHïNG LôC

KÝnh göi cô Phïng Lôc, phô l·o Cøu quèc øng Hoµ, Hµ §«ng,

Th−a cô,

Nh÷ng vÞ Th−îng thä nh− cô lµ cña quý v« gi¸ cña d©n téc vµ

n−íc nhµ.

Trong ngµy chóc thä, cô l¹i miÔn sù tÕ lÔ linh ®×nh, mµ ®em sè

tiÒn 500 ®ång quyªn vµo Quü kh¸ng chiÕn. Nh− thÕ lµ cô ®· nªu

çi g−¬ng h¨ng h¸i kh¸ng chiÕn vµ çi g−¬ng söa ®æi cæ tôc thùc

hµnh ®êi sèng míi cho toµn thÓ ®ång bµo noi theo.

Ch¸u xin thay mÆt ChÝnh phñ c¶m ¬n cô vµ tr©n träng chóc cô

sèng l©u vµ lu«n lu«n m¹nh khoÎ ®Ó kªu gäi çc con ch¸u ra søc

tham gia c«ng viÖc kh¸ng chiÕn vµ cøu quèc.

Ch¸u l¹i kÝnh göi cô lêi chµo th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng.

Hå CHÝ MINH


522

tr¶ lêi pháng vÊn cña b¸o frÌres d'armes

- Hái: Th−a Chñ tÞch, Chñ tÞch ghÐt g× nhÊt? Tr¶ lêi: §iÒu ¸c.

- Hái: Th−a Chñ tÞch, Chñ tÞch yªu g× nhÊt? Tr¶ lêi: §iÒu thiÖn.

- Hái: Chñ tÞch cÇu mong g× nhÊt? Tr¶ lêi: NÒn ®éc lËp cña n−íc t«i vµ cña tÊt c¶ c¸c n−íc trªn

hoµn cÇu.

- Hái: Th−a Chñ tÞch, Chñ tÞch sî g× nhÊt? Tr¶ lêi: Ch¼ng sî g× c¶. Mét ng−êi yªu n−íc kh«ng sî g× hÕt vµ

nhÊt thiÕt kh«ng ®−îc sî g×.


523

T×NH H×NH THÕ GIíI1)

(Trung tuÇn th¸ng 4 ®Õn trung tuÇn th¸ng 5-1948)

Trong b¸o ço nµy, sÏ s¬ l−îc nãi ®Õn t×nh h×nh 15 n−íc.

NhËt - ChÝnh s¸ch Mü lµ dïng bän tµi phiÖt vµ qu©n phiÖt

NhËt ®Ó x©y dùng thÕ lùc kinh tÕ vµ qu©n sù Mü ë ViÔn §«ng.

ChÝnh s¸ch Êy bÞ Tµu ph¶n ®èi, nh−ng Tµu kh«ng d¸m lªn tiÕng.

¸o còng ph¶n ®èi vµ ®· lªn tiÕng. V× ph¶i bªnh ¸o, mµ Anh còng

lªn tiÕng. Do ®ã mµ thªm m©u thuÉn gi÷a Anh vµ Mü.

Mü ®· gióp ®ì tµi phiÖt NhËt, tÊt nhiªn ph¶i ¸p bøc lao ®éng

NhËt. V× vËy b·i c«ng ë NhËt th−êng næi lªn, mÆc dÇu Mü dïng

qu©n luËt vµ thñ ®o¹n kh¸c ®Ó ®Ì nÐn phong trµo lao ®éng NhËt.

Cao Ly2) - Sau khi B¾c Cao Ly lËp nªn ChÝnh phñ d©n chñ, Mü tæ chøc cuéc ®¹i tuyÓn cö ë Nam Cao Ly. ChØ cã phe ph¶n ®éng ra

øng cö d−íi sù ñng hé cña Mü. Cßn tÊt c¶ çc ®¶ng ph¸i d©n chñ

vµ 1 phÇn lín nh©n d©n ®Òu ph¶n ®èi. MÊy viÖc sau ®©y ®ñ tá râ

r»ng cuéc tuyÓn cö bï nh×n ®ã lµ “made in USA” (do Mü lµm ra):

5.000 ®¹i häc sinh ë H¸n Thµnh3) (kinh ®« Cao Ly) vµ 20 tr−êng

®¹i häc vµ trung häc kh¸c ®Òu b·i khãa ®Ó ph¶n ®èi.

Nhµ l·nh tô giµ lµ «ng Kim C÷u, cã tiÕng lµ «n hßa vµ x−a nay

®−îc Mü t−ng bèc. Giµ Kim ®i khai héi víi çc ®¶ng ph¸i ë B¾c Cao Ly,

_______________

1) B¸o ço t¹i cuéc häp Héi ®ång ChÝnh phñ, ngµy 27-5-1948 (BT). 2) TriÒu Tiªn (BT). 3) H¸n Thµnh: S¬un - Thñ ®« Hµn Quèc ngµy nay (BT).


lóc trë vÒ Nam, còng ph¶n ®èi cuéc tuyÓn cö Êy, cïng 70 ®¹i biÓu

Nam Cao Ly vµ ®· tháa thuËn víi çc ®¶ng ph¸i Êy lËp mét chÝnh

phñ d©n chñ cho toµn quèc Cao Ly sau khi çc qu©n ®éi ngo¹i quèc

rót ra khái n−íc. Nga s½n sµng rót lui qu©n ®éi nÕu Mü còng lµm

nh− thÕ. Song Mü ch−a tá th¸i ®é g×.

Trong ngµy tuyÓn cö lµ 5-5, tÊt c¶ qu©n ®éi Mü ë Nam Cao Ly

®Òu s½n sµng ®Ó can thiÖp, vµ 6 v¹n c¶nh s¸t Cao Ly ®Òu ph¶i

®éng viªn ®Ó ng¨n c¶n nh©n d©n biÓu t×nh. Tuy vËy, tr−íc vµ trong

ngµy ®ã, h¬n 500 ng−êi ®· chÕt v× x©u xÐ víi c¶nh s¸t trong çc

cuéc biÓu t×nh. Sau cuéc tuyÓn cö, ChÝnh phñ d©n chñ B¾c Cao Ly ®· c¾t ®iÖn

kh«ng cho th«ng ®Õn Nam Cao Ly. Do ®ã mµ sù s¶n xuÊt ë vïng

Mü chiÕm ®ãng bÞ ngõng trÔ rÊt nhiÒu.

Tµu - ChÝnh trÞ: H¹ tuÇn th¸ng 4, Quèc héi ®Çu tiªn cña n−íc

Tµu khai m¹c. Sè ®¹i biÓu cã 2.700 ng−êi. Trong ®ã cã 300 ®¹i biÓu

“lÊy thªm” ®Ó nh−êng cho çc ®¶ng ph¸i nhá. Trong cuéc ®¹i héi,

cã nhiÒu chuyÖn võa r¾c rèi, võa l¹ lïng. Nh− «ng nghÞ nä th× g¸nh

quan tµi ®Õn khai héi. ¤ng ®¹i biÓu kia v× rít mµ nh¶y s«ng tù s¸t.

700 «ng nghÞ ®ßi “b·i tuyÓn”. §¶ng nä v× ®−îc nh−êng ghÕ nhiÒu

h¬n sè ®¶ng viªn, cho nªn «ng ®¶ng tr−ëng, con g¸i vµ ch¸u g¸i cña «ng ®Òu lµm ®¹i biÓu... Thèng chÕ T−ëng ®−îc cö lµm §¹i Tæng

thèng. T−íng Lý T«n Nh©n ®−îc cö lµm Phã Tæng thèng.

Trong Quèc héi, cã ng−êi ®Ò nghÞ trë l¹i çch ¨n mÆc cò, ®Ó

ph©n biÖt giai cÊp vµ kÎ sang ng−êi hÌn.

Ph¸i t−íng Lý TÕ Th©m (cã chÝnh phñ riªng ë Hång C«ng),

§¶ng X· héi D©n chñ, vµ mÊy m−¬i v¹n Hoa kiÒu ë Singapo ®Òu

cho r»ng Quèc héi nµy lµ quèc héi bï nh×n, §¹i vµ Phã Tæng thèng

®−îc cö 1 çch kh«ng hîp ph¸p, vµ ®ßi lËp 1 chÝnh phñ d©n chñ.

Kinh tÕ: §Çu th¸ng 5-1948 gi¸ g¹o lªn ®Õn 5 triÖu $/1 t¹. 1 ®«la

Mü ¨n 1.300.000 $ Tµu. Qu©n sù: Çc b¸o Mü (Perspective, Economist) phµn nµn r»ng

Mü ®· hÕt søc gióp ChÝnh phñ T−ëng ®ñ mäi mÆt. TiÒn b¹c th× 3

t×nh h×nh thÕ giíi 525

ngµn triÖu ®«la. KhÝ giíi th× cho kh«ng rÊt nhiÒu tõ sóng ®¹n ®Õn

tµu bay. Qu©n ®éi th× ngoµi mÊy tr¨m cè vÊn vµ gi¸o quan Mü gióp

viÖc1), Mü ®· luyÖn tËp vµ vâ trang cho 2 s− ®oµn, huÊn luyÖn cho

15 s− ®oµn. Mü l¹i ph¸i m−êi chiÕc tµu trËn ®Ó chë qu©n ®éi vµ gi÷

cöa bÓ Thanh §¶o cho qu©n trung −¬ng. ThÕ mµ qu©n T−ëng cø

thua m·i. KhÝ giíi th× bÞ Qu©n gi¶i phãng lÊy hÕt. MÊy s− ®oµn nãi

trªn, bÞ Qu©n gi¶i phãng ®¸nh tan hÕt.

Çc b¸o Êy l¹i tr¸ch qu©n ®éi trung −¬ng kÐm tinh thÇn,

kh«ng ®−îc nh©n d©n ñng hé. Çc bËc chØ huy th× hñ hãa, ghen tþ

nhau, kh«ng biÕt chiÕn thuËt chiÕn l−îc. Tr¸i l¹i, Qu©n gi¶i phãng th× cã t−íng giái, bé ®éi th× tinh thÇn cao, ®Õn ®©u còng ®−îc d©n

ra søc ñng hé.

Çc b¸o Êy kÕt luËn: N−íc Tµu Quèc d©n §¶ng nh− 1 çi thïng

kh«ng cã ®¸y. V× chÝnh trÞ mµ Mü vÉn ph¶i gióp. Nh−ng Qu©n gi¶i

phãng nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng (Economist).

Nam D−¬ng2) - Tõ ngµy ChÝnh phñ céng hßa nghe lêi Liªn

hiÖp quèc mµ ®×nh chiÕn vµ rót qu©n ra ngoµi vÞ trÝ cña Hµ Lan,

th× Hµ Lan vÉn bao v©y kinh tÕ cña Nam D−¬ng, vÉn kÐo dµi cuéc

®µm ph¸n, vÉn hoµnh hµnh trong çc vïng chóng chiÕm ®ãng,

kh«ng ®Õm xØa g× ®Õn nguyÖn väng cña nh©n d©n Nam D−¬ng. Mµ Liªn hiÖp quèc còng ch¼ng ®o¸i hoµi g× ®Õn sè phËn Nam

D−¬ng n÷a.

Ên §é: Sù xÝch mÝch gi÷a Ên vµ Pakixtan ë Cas¬mia39 vÉn

ch−a gi¶i quyÕt døt kho¸t. ë Cancótta, Bombay th−êng cã

phong trµo b·i c«ng. Tuy vËy, ChÝnh phñ Nªru cã vÎ l¹c quan,

®ang th¶o ra HiÕn ph¸p vµ dù ®Þnh quèc h÷u hãa nh÷ng ngµnh

c«ng nghÖ to.

Palextin - ¶rËp vµ Do Th¸i ®¸nh nhau tîn40, hai bªn ®Òu

dïng ®Õn tµu bay, xe t¨ng. ChÝnh phñ Do Th¸i ®· thµnh lËp h«m

_______________

1) Gi¸o quan: SÜ quan lµ gi¸o viªn qu©n sù (BT). 2) Nam D−¬ng: In®«nªxia (BT).


15-5, ®ãng ®« ë Giªrusalem. Quèc kú dïng mµu xanh vµ tr¾ng,

gi÷a cã ng«i sao §avÝt.

ChØ cã 70 v¹n ng−êi Do Th¸i, tÝnh c¶ ®µn «ng, ®µn bµ vµ trÎ

con, mµ còng kiªn quyÕt chèng l¹i qu©n ®éi çc n−íc ¶rËp (Syri,

Lib¨ng, Gioãc®ani, Ai CËp, Ir¾c, Iran), chèng l¹i c¶ n−íc Anh, tinh

thÇn quËt c−êng cña ng−êi Do Th¸i thËt lµ ®¸ng khen. Tõ cuèi

th¸ng 12-1947 ®Õn ®Çu th¸ng 5-1948, c¶ ¶rËp lÉn Do Th¸i ®· chÕt

vµ bÞ th−¬ng 7.500 ng−êi. Tõ ®ã ®Õn nay ®¸nh nhau d÷ h¬n, sè

ng−êi chÕt vµ bÞ th−¬ng ch¾c nhiÒu gÊp mÊy. Xem ®ã, th× sè ng−êi

bÞ hy sinh cña ta trong cuéc kh¸ng chiÕn vÉn nhÑ h¬n. Hy L¹p - MÆc dÇu Mü gióp tiÒn, gióp sóng, gióp ng−êi, qu©n

®éi cña ChÝnh phñ ph¸t xÝt Hy vÉn lÐp vÕ; qu©n ®éi gi¶i phãng vÉn

ph¸t triÓn. ChÝnh phñ ph¸t xÝt "giËn ç b»m thít”, ra tay khñng bè

nh÷ng ng−êi d©n chñ, nh÷ng l·nh tô c«ng ®oµn. Nh©n d©n vµ

ChÝnh phñ nhiÒu n−íc ®· ph¶n ®èi hµnh ®éng d· man ®ã. ThËm

chÝ chÝnh phñ ph¶n ®éng Ph¸p còng ph¶i lªn tiÕng ph¶n ®èi.

TiÖp Kh¾c - H¹ tuÇn th¸ng 4, cuéc tÈy bän ph¶n d©n chñ ra

khái ChÝnh phñ ®· lµm cho d− luËn ån µo. NhÊt lµ Mü, Anh, Ph¸p

l¹i h»m hùc däa dÉm. Song nh©n d©n vµ ChÝnh phñ TiÖp cø th¼ng

tay lµm, kÕt qu¶ lµ 3 c−êng quèc kia còng hÕt däa. Võa råi, Quèc héi TiÖp ®· ®Þnh quèc h÷u hãa 3.100 x−ëng m¸y lín trong n−íc.

Th¸ng 8 n¨m ngo¸i, §¶ng Céng s¶n TiÖp cã 1.100.000 ®¶ng viªn.

§Çu th¸ng 5 n¨m nay, ®· lªn ®Õn h¬n 2.000.000.

PhÇn Lan - Cuèi th¸ng 4, Quèc héi PhÇn Lan ®· chuÈn y

HiÖp ®Þnh th©n thiÖn gi÷a Nga vµ PhÇn Lan41. 157 ®¹i biÓu t¸n

thµnh. ChØ cã 11 ®¹i biÓu ph¶n ®èi.

§øc - V× l−¬ng thùc kh«ng ®ñ, trong vïng Anh vµ Mü chiÕm

®ãng, th−êng cã nh÷ng cuéc b·i c«ng to ®Õn h¬n 10 v¹n ng−êi.

ý - Tr−íc ngµy ®¹i tuyÓn cö, Mü, Anh, Ph¸p ra søc gióp phe

ph¶n d©n chñ. 3 n−íc ®ã høa r»ng nÕu phe Êy th¾ng, th× hä sÏ tr¶ Trieste vµ çc thuéc ®Þa cò cña ý l¹i cho ý. Mü l¹i cho phe ®ã 40

triÖu ®«la ®Ó lµm phÝ tæn mua phiÕu, ph¸i tµu binh ®Õn cöa bÓ ý


®Ó däa d©n, vµ ®e däa r»ng nÕu phe d©n chñ th¾ng, th× Mü sÏ

kh«ng gióp tiÒn b¹c vµ thùc phÈm. Tr−íc vµ trong ngµy tuyÓn cö

(18-5) ChÝnh phñ ý ph¸i 8 v¹n c¶nh s¸t vµ 15 v¹n lÝnh ra uy hiÕp

d©n chóng. KÕt qu¶ lµ phe ph¶n ®éng ®−îc sè nhiÒu.

Phe ph¶n ®éng ®−îc 9.500.000 phiÕu.

Phe d©n chñ 6.300.000 phiÕu.

ë H¹ NghÞ viÖn phe ph¶n ®éng ®−îc 307 ®¹i biÓu.

Phe d©n chñ ®−îc 142 ®¹i biÓu.

ë Th−îng NghÞ viÖn phe ph¶n ®éng ®−îc 148 ®¹i biÓu.

Phe d©n chñ ®−îc 66 ®¹i biÓu.

H¹ NghÞ viÖn cã tÊt c¶ 574 ®¹i biÓu.

Th−îng NghÞ viÖn cã tÊt c¶ 342 ®¹i biÓu.

Anh - Kinh tÕ cña Anh ®ang bÞ khñng ho¶ng s©u s¾c - ®ã lµ lêi

tuyªn bè cña «ng nghÞ P«l¸t Mail¬. ¤ng l¹i nãi: ChÝnh s¸ch ngo¹i

giao cña Anh ch¾c sÏ ®i ®Õn chiÕn tranh.

Ph¸i t¶ cña §¶ng Lao ®éng Anh do «ng Piliacít ®øng ®Çu vµ

toµn quèc ®¹i héi thî má (mét ®oµn thÓ rÊt to ë Anh) ®Òu ph¶n ®èi

ngo¹i giao Anh theo ®u«i ®Õ quèc chñ nghÜa Mü.

Anh tuy theo ®u«i Mü vÒ kinh tÕ còng nh− vÒ ngo¹i giao, song

kh«ng v× vËy mµ tr¸nh khái m©u thuÉn gi÷a Anh vµ Mü. Nãi ®óng

h¬n, lµ kh«ng v× thÕ mµ Mü kh«ng b¹c ®·i Anh. Vµi thÝ dô:

VÊn ®Ò §øc, Anh vµ Ph¸p muèn gi÷ xø Rua. Mµ Mü th× chñ

tr−¬ng tr¶ Rua cho §øc.

VÊn ®Ò NhËt, Anh muèn h·m kinh tÕ cña NhËt. Mµ Mü th×

gióp cho kinh tÕ NhËt ph¸t triÓn.

VÊn ®Ò Palextin, Anh chñ tr−¬ng gióp ¶rËp, Mü th× gióp Do Th¸i.

VÊn ®Ò thuéc ®Þa, trong Héi nghÞ Liªn Mü ë B«g«ta42, Mü xói c¸c

n−íc Nam Mü ®ßi l¹i nh÷ng thuéc ®Þa cña Anh (vµ Ph¸p) ë vïng ®ã.

VÊn ®Ò Nga, Mü nãi chuyÖn víi Nga mµ kh«ng thÌm ®Õm xØa

®Õn Anh (vµ Ph¸p). ThÕ lµ ngo¹i giao Anh còng l©m vµo t×nh tr¹ng

khñng ho¶ng nh− kinh tÕ Anh.


Nga - Nhê sù x©y dùng l¹i nÒn kinh tÕ mau chãng, vµ sù t¨ng

gia s¶n xuÊt dåi dµo, tõ trung tuÇn th¸ng 4, ChÝnh phñ ®· gi¶m

gi¸ tÊt c¶ nh÷ng thø ¨n mÆc vµ cÇn dïng hµng ngµy.

ë B¾c Cao Ly, Nga ®· gióp cho d©n ph¸t triÓn kinh tÕ vµ chÝnh

trÞ theo ®−êng d©n chñ, l¹i s½n sµng rót qu©n ®éi Nga ra khái Cao

Ly nÕu Mü còng rót qu©n ®éi Mü.

T¹i vïng chiÕm ®ãng ë §øc, Nga ®· chia ruéng ®Êt cho d©n

cµy, vµ giao çc x−ëng m¸y vµ tµi s¶n cña bän ph¸t xÝt l¹i cho çc

tæ chøc cña d©n §øc.

Võa råi, Nga ®· ký ®iÒu −íc th©n thiÖn víi PhÇn Lan. Ngay lóc ®¹i chiÕn thø hai kÕt thóc th× ngo¹i giao gi÷a Nga vµ

Mü ®· rÊt g¨ng. BÊt kú Mü ®−a ra vÊn ®Ò g× cã mµu s¾c ®Õ quèc

chñ nghÜa, ®Òu bÞ Nga ph¶n ®èi kÞch liÖt: vÊn ®Ò bom nguyªn tö,

vÊn ®Ò §øc, vÊn ®Ò NhËt, vÊn ®Ò Cao Ly, vÊn ®Ò KÕ ho¹ch M¸csan,

v©n v©n... Mü th× c«ng kÝch Nga tuyªn truyÒn céng s¶n. V× vËy, thÕ

giíi hoang mang nh− chiÕn tranh thø ba ®· s¾p bïng næ.

Tôc ng÷ nãi: “MÒm th× n¾n, r¾n th× bu«ng”. Mü thÊy Nga kh¸

r¾n, cho nªn h«m 10-5-1948, Mü ph¶i nh−îng bé gi¶ng hßa, do §¹i

sø Mü lµ «ng SmÝt ®−a mét bøc th«ng ®iÖp cho Nga. §¹i ý nãi: Mü

kh«ng ph¶n ®èi céng s¶n, chØ ph¶n ®èi ®¶ng céng s¶n çc n−íc ®o¹t chÝnh quyÒn mµ Nga gióp. Dï sao nÕu Nga b»ng lßng nãi

chuyÖn víi Mü, th× çc viÖc ®Òu cã thÓ dµn xÕp mét çch hßa b×nh.

Nga tr¶ lêi ngay: ¤ hay! §¶ng céng s¶n çc n−íc lµm g× trong

n−íc hä, th× can g× ®Õn Nga. Còng nh− ®Õ quèc chñ nghÜa, çc n−íc

¸p bøc çc d©n téc kh«ng can g× ®Õn Mü, cho nªn Nga kh«ng bao

giê tr¸ch Mü v× hµnh ®éng ®ã. Nga chØ muèn hßa b×nh, vµ vÉn nãi

r»ng hai chÕ ®é, hai chñ nghÜa cã thÓ sèng chung trong mét thÕ

giíi. Dï sao, nÕu Mü thËt thµ muèn dµn xÕp çc viÖc mét çch hßa

b×nh, th× Nga vÉn s½n sµng nãi chuyÖn.

C©u chuyÖn tÇm th−êng nh− thÕ ®ã, mµ nhiÒu tê b¸o trong thÕ giíi cho lµ mét viÖc l¹ lïng, cßn nh÷ng chÝnh kh¸ch nh− Ngo¹i giao

Bé tr−ëng Anh th× v× ®ã mµ ph¸t khïng ph¸t çu.


Mü - Ai còng biÕt r»ng: Mü lµ mét n−íc rÊt giµu. Song Ýt ng−êi

biÕt r»ng ë Mü cã 60 gia ®×nh n¾m hÕt 66% tÊt c¶ tµi s¶n cña Mü.

Trong 60 gia ®×nh ®ã, cã 6 gia ®×nh giµu nhÊt, lµ Moãcgan,

Rècc¬phel¬, Pho, §up«ng, Van®¬ven, M¾c C«mÝc.

60 gia ®×nh Êy cÇm tÊt c¶ quyÒn kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ ng«n

luËn Mü trong tay hä. Vµi thÝ dô: çc Bé tr−ëng Tµi chÝnh, Bé

tr−ëng Qu©n sù, Bé tr−ëng Th−¬ng m¹i, Thø tr−ëng Ngo¹i giao,

vµ nhiÒu §¹i sø ®Òu lµ ng−êi trong 60 gia ®×nh Êy, ®Òu lµ chñ ng©n

hµng. 250 xÝ nghiÖp to nhÊt ë Mü ®Òu lµ cña hä. GÇn tÊt c¶ çc b¸o

chÝ ®Òu do hä chØ huy, mçi ngµy nhËt b¸o cña hä xuÊt b¶n 50 triÖu

sè. Mçi tuÇn t¹p chÝ cña hä ra 100 triÖu sè. Tê tuÇn b¸o Reader’s

Digest cña hä mçi lÇn ra 12 triÖu sè b»ng 8 thø tiÕng.

BÊy nhiªu viÖc còng ®ñ tá r»ng: mäi viÖc ë Mü, tinh thÇn vµ

vËt chÊt, ®Òu do çc nhµ ®¹i phó Êy ®iÒu khiÓn.

Bªn c¹nh 60 nhµ giµu nhÊt trong thÕ giíi ®ã, th× cã 5 triÖu

ng−êi thÊt nghiÖp, vµ 40 v¹n ng−êi b·i c«ng, b¸nh kh«ng ®ñ ¨n, ¸o

kh«ng ®ñ mÆc. Vµ 15 triÖu ng−êi da ®en bÞ bãc lét ¸p bøc. V× vËy

mµ t×nh h×nh néi bé n−íc Mü kh¸ gay go.

L¹i v× ®ã, mµ cùu Tæng thèng Taph¬ ®ang ®Ò nghÞ lËp mét ®¹o

luËt ng¨n cÊm líp lao ®éng (b»ng tinh thÇn vµ b»ng tay ch©n),

kh«ng ®−îc b·i c«ng. NghÞ viªn Man®¬ th× ®Ò nghÞ mét ®¹o luËt

cÊm ®¶ng céng s¶n.

L¹i v× m−u m« ph¶n ®éng cña çc nhµ t− b¶n Êy, mµ çc c«ng

héi, çc gi¸o s− d©n chñ, çc ®¹i biÓu C«ng gi¸o tiÕn bé vµ çc b¸o

kh¸c ®ång thanh ph¶n ®èi.

Ngo¹i giao: KÕ ho¹ch M¸csan tuy nãi lµ ®Ó gióp çc n−íc T©y

¢u kh«i phôc l¹i nÒn kinh tÕ, nhÊt lµ çc n−íc bÞ §øc tµn ph¸.

Song sù thËt th× tÊt c¶ 16 n−íc chØ ®−îc vay 5.300 triÖu ®«la, mµ

hai vïng Mü vµ Anh chiÕm ®ãng ë §øc th× ®−îc vay 1.860 triÖu ®«la.

Con sè ®ã tá râ môc ®Ých Mü lµ dïng §øc lµm c¨n cø kinh tÕ vµ

qu©n sù cña Mü ë T©y ¢u.


Ngoµi viÖc m−în c¨n cø qu©n sù ë çc n−íc vay tiÒn, buéc çc

n−íc Êy ph¶i gi¶m thuÕ ®oan cho hµng hãa Mü, võa råi cã tin Mü

toan b¾t çc n−íc Êy gi¶m gi¸ ®ång b¹c cña hä. Çc n−íc con nî,

th× “¨n x«i chïa ngäng häng” Mü b¶o lµm g× còng ph¶i lµm.

ChÝnh s¸ch ngo¹i giao Mü cßn s©u s¾c h¬n n÷a. Sau khi ®· xui

Anh, Ph¸p, Hµ, BØ vµ Lócx¨mbua ký ®iÒu −íc thèng nhÊt thuÕ

quan vµ qu©n sù cña 5 n−íc Êy, ®Ó cho Mü dÔ chØ huy. Th−îng

tuÇn th¸ng 5, çc n−íc T©y ¢u l¹i khai ®¹i héi ë Lahay, do «ng

Sícsin lµm kÐp vµ «ng Rama®iª lµm ®µo. §¹i héi Êy môc ®Ých lµ

kÐo çc n−íc T©y ¢u theo Mü, ®Ó chèng çc n−íc §«ng ¢u theo Nga. Nãi mét çch kh¸c lµ: Tæ chøc mét khèi ph¶n d©n chñ ®Ó

chèng khèi d©n chñ. §¹i héi ®· chuÈn y nh÷ng nghÞ ¸n rÊt ®µng

hoµng, rÊt nªn th¬, mµ còng rÊt ng©y th¬, nh−: (1) thèng nhÊt t−

çch c«ng d©n, thèng nhÊt t− t−ëng, vµ ban quyÒn tù do bu«n b¸n,

tù do ®i l¹i cho ¢u ch©u; (2) lËp mét tèi cao Ph¸p viÖn cho toµn ¢u

ch©u; (3) lËp mét NghÞ viÖn cho toµn ¢u ch©u.

§ã lµ viÖc ngµy 9-5 çc ®¹i biÓu ¢u ch©u ch−a kÞp thë, th× Çm

mét çi, Mü phít qua ®Çu hä mµ nãi chuyÖn riªng víi Nga, kh«ng

®Õm xØa g× ®Õn hä vµ ChÝnh phñ cña n−íc hä.

Ph¸p: ChÝnh phñ Ph¸p b©y giê còng v÷ng ch¾c nh− mét ng−êi míi häc leo d©y. Cét bªn nµy lµ phe ph¶n ®éng §ê G«n. Cét bªn

kia lµ phe d©n chñ. “Lùc l−îng thø 3” do çnh h÷u cña §¶ng X·

héi vµ çnh t¶ §¶ng MRP1) ch¾p l¹i, th× nh− mét c©y sµo yÕu ít,

xem chõng ng−êi leo d©y sím hay muén còng sÏ ng· l¨n.

Ngo¹i giao Ph¸p còng bÞ Mü phít nh− ngo¹i giao Anh. VÊn ®Ò

§øc, vÊn ®Ò Nga, vÊn ®Ò thuéc ®Þa Ph¸p ë Nam Mü, Mü ®Òu lµm

cho Ph¸p thÊt väng.

VÒ kinh tÕ, th× ChÝnh phñ høa r»ng: Sau khi h¹ gi¸ ®ång

phr¨ng vµ sau khi ®−îc KÕ ho¹ch M¸csan gióp, th× l−¬ng thùc sÏ

_______________

1) MRP: ViÕt t¾t Mouvement Rassemblement Populaire (Phong trµo TËp hîp d©n chóng) (BT).


dåi dµo vµ rÎ h¬n. Nay phr¨ng ®· h¹ gi¸ råi, KÕ ho¹ch M¸csan ®·

b¾t ®Çu thùc hiÖn, mµ ¨n uèng vÉn ®¾t ®á thiÕu thèn nh− tr−íc.

V× vËy, tõ trung tuÇn th¸ng 4 ®Õn nay, phong trµo b·i c«ng l¹i

lan kh¾p çc tØnh Pari, M¸cx©y, Lin, R«en, N¨ng, §oãc®«gn¬, v.v.

cho ®Õn c¶nh s¸t Pari còng yªu cÇu t¨ng l−¬ng.

C«ng nh©n ë çc thuéc ®Þa, nh− Tuynidi, B«ngn¬, Cadab¬l¨ngca

còng b·i c«ng.

Con sè sau ®©y tuy nhá, song còng ®ñ tá t×nh h×nh kinh tÕ khã

kh¨n cña Ph¸p.

N¨m 1947, tÊt c¶ cã 1.287 xÝ nghiÖp Ph¸p bÞ ph¸ s¶n, b×nh qu©n lµ mçi th¸ng cã 107 xÝ nghiÖp ph¸ s¶n. N¨m nay, sè ph¸ s¶n

t¨ng lªn rÊt nhiÒu.

Th¸ng 2-48 - 162 xÝ nghiÖp bÞ ph¸ s¶n.

Th¸ng 3-48 - 171 xÝ nghiÖp bÞ ph¸ s¶n.

Theo lêi Thñ t−íng Suman, th× Ph¸p cÇn cã 38 triÖu t¹ t©y (quintaux) lóa mú, th× mçi ng−êi míi ®−îc 200 gam b¸nh mét ngµy. Mµ mïa n¨m ngo¸i, Ph¸p chØ gÆt ®−îc 20 triÖu t¹, nghÜa lµ chØ giµ nöa sè lóa cÇn dïng.

ThÕ mµ thùc d©n Ph¸p cø buéc ChÝnh phñ Ph¸p ®æ ra hµng ngµn triÖu b¹c ®Ó theo ®uæi cuéc chiÕn tranh phi nghÜa vµ ch¾c thÊt b¹i ë Ma®ag¸txca vµ ë ViÖt Nam.

VIÖT NAM

VÒ qu©n sù: §Þch ®· ph¶i thay ®æi mÊy lÇn chñ t−íng. L¬clÐc ®i råi. Moãclie ®i råi. Valuy ®i råi, Xal¨ng còng ®i nèt. ChØ mét viÖc

®ã ®ñ tá ®Þch ®· thÊt b¹i mét phÇn lín.

Tuy vËy, chóng ta ph¶i nhí c©u “kh«ng v× th¾ng mµ kiªu”.

Chóng ta chí nªn l¹c quan tÕu. Tr¸i l¹i, mïa H¹ nµy chóng ta

ph¶i chuÈn bÞ r¸o riÕt, ph¶i tranh lÊy thêi gian. Ch¼ng nh÷ng vÒ

qu©n sù ph¶i nh− thÕ, mµ tÊt c¶ çc ngµnh ho¹t ®éng cña ta ®Òu

ph¶i nh− thÕ.


Kinh tÕ: ChÝnh phñ míi më cuéc Thi ®ua ¸i quèc mµ ®ång bµo

nhiÒu n¬i ®· b¾t tay vµo viÖc. Cã n¬i çc em nhi ®ång còng h¨ng

h¸i tham gia. §ã lµ mét b−íc ®Çu rÊt tèt. Tõ ®©y, ChÝnh phñ cÇn

ph¶i ra søc ®iÒu khiÓn thiÕt thùc vµ kh«n khÐo, çc c¬ quan hµnh

chÝnh ph¶i cè g¾ng lµm kiÓu mÉu (nh©n viªn mét vµi Bé ®· thùc

hµnh), toµn d©n ph¶i cè g¾ng th× cuéc Thi ®ua ¸i quèc nhÊt ®Þnh cã

kÕt qu¶ rÊt tèt.

V¨n hãa: Çc tr−êng ®¹i, trung, tiÓu häc rÊt ph¸t ®¹t. NhiÒu

tr−êng c¶ thÇy vµ trß ®· b¾t ®Çu cuéc Thi ®ua ¸i quèc. Ngoµi sù

thi ®ua vÒ häc hµnh, cßn thi ®ua vÒ t¨ng gia s¶n xuÊt ®Ó tù cÊp tù tóc mét phÇn.

Sù ph¸t triÓn b×nh d©n häc vô lµ mét th¾ng lîi chØ riªng n−íc

ta cã. Dï n−íc v¨n minh nµo trªn thÕ giíi còng kh«ng thÓ b×. Mét

thÝ dô: Liªn khu III lµ n¬i chiÕn tranh nhiÒu nhÊt, mµ trong n¨m

1947, sè ®ång bµo tho¸t n¹n mï ch÷ ®Õn 1.427.436 ng−êi. Çc khu

kh¸c ®¹i kh¸i còng nh− thÕ. ThËt lµ mét thµnh c«ng vÎ vang.

ChÝnh trÞ: Mçi lÇn ta th¾ng trËn, th× lßng d©n cµng thªm

h¨ng h¸i, cµng tin t−ëng vµo ChÝnh phñ, cµng tin ch¾c r»ng kh¸ng

chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi. §ång bµo trong n−íc, kiÒu bµo ë n−íc

ngoµi, vµ nh÷ng ®ång bµo ë vïng t¹m bÞ ®Þch chiÕm ®Òu nh− vËy. Çc ®oµn thÓ d©n chóng nh− ViÖt Minh vµ Liªn ViÖt ngµy cµng

ph¸t triÓn réng r·i, ho¹t ®éng cµng thiÕt thùc. Søc ®oµn kÕt ngµy

cµng ch¾c ch¾n chÆt chÏ.

Nh÷ng ng−êi tr−íc ®©y lÇm ®−êng theo ®Þch, nh− héi tÒ, ngôy

binh, quay vÒ víi Tæ quèc ngµy cµng nhiÒu. §ã còng lµ mét ®iÒu

®¸ng mõng vµ phËn sù cña mçi ng−êi yªu n−íc lµ ph¶i lîi dông

mäi c¬ héi, mäi h×nh thøc ®Ó tuyªn truyÒn gi¸c ngé cho nh÷ng kÎ

lÇm ®−êng kia.

Mét viÖc chÝnh trÞ ®¸ng chó ý n÷a lµ viÖc lËp ChÝnh phñ bï

nh×n toµn quèc. Trong viÖc nµy, nhiÒu chç m©u thuÉn, l¾t lÐo. NÕu ta hiÓu râ mÊy ®iÓm chÝnh sau ®©y, th× sÏ thÊy râ çi hiÖn tr¹ng vµ

çi t−¬ng lai cña chÝnh phñ bï nh×n Êy.


§iÓm chÝnh lµ:

1- V× ®Þch thÊt b¹i vÒ qu©n sù, nªn chóng ph¶i dïng chÝnh trÞ.

Mµ chÝnh trÞ chóng còng sÏ thÊt b¹i, v× chóng kh«ng t×m ®−îc

ng−êi nµo cã danh gi¸, ph¶i dïng mét lò nh− Xu©n, ThÇn, Tam1).

2- Ai còng biÕt r»ng Mü cã tham väng thèng trÞ toµn thÕ giíi.

Riªng ë ViÔn §«ng, Mü ®ang n¾m NhËt B¶n vµ Phi LuËt T©n, ®ang

m−u n¾m Trung Quèc vµ Cao Ly. TÊt nhiªn nã m−u n¾m c¶ ViÖt Nam.

Song ®Õn ViÖt Nam th× Mü ch¹m ®Çu Ph¸p. Muèn yªu s¸ch

Ph¸p, th× Mü dïng «ng VÜnh Thôy.

Còng nh− tr−íc kia NhËt dïng C−êng §Ó ë ta vµ dïng Phó Di2) ë Tµu vËy. Khi Ph¸p ®· chÞu nhËn nh÷ng ®iÒu yªu s¸ch ®ã, th×

Mü d¹i g× mµ cø «m lÊy «ng VÜnh Thôy.

3- Dï chóng ta nãi mét çch réng r·i r»ng «ng VÜnh Thôy

kh«ng v× lîi Ých riªng mµ ®Ó Mü lîi dông. Song kh«ng ai cã thÓ chèi

c·i r»ng: «ng VÜnh Thôy ®· m¾c ph¶i çi sai lÇm mµ nhiÒu ng−êi

¸i quèc tr−íc kia ®· m¾c ph¶i. Tøc lµ muèn m−în søc ng−êi ngoµi

®Ó chèng Ph¸p. Çc cô v¨n th©n muèn m−în søc Cê ®en43, cô Phan

Béi Ch©u, «ng C−êng §Ó, v©n v©n... muèn m−în søc NhËt. §ã lµ

nh÷ng kinh nghiÖm ®au ®ín mµ ai còng biÕt. §ã lµ “uèng thuèc

®éc cho ®ì kh¸t”. ChÝnh s¸ch ®ã lµ v× kh«ng tin t−ëng vµo tinh thÇn yªu n−íc vµ lùc l−îng tranh ®Êu cña d©n téc ta.

4- Lóc ®Çu, Ph¸p vÉn muèn lîi dông «ng VÜnh Thôy ®Ó chèng

ChÝnh phñ ta. V× vËy mµ chóng t©ng bèc «ng lªn. §Õn khi thÊy «ng

VÜnh Thôy v× Mü mµ ®i qu¸ trín, Ph¸p thÊy hí, th× liÒn ra søc

dïng Xu©n lµ mét tªn ®Çy tí trung thµnh cña chóng x−a nay.

Ph¸p l¹i thÊy r»ng Xu©n kh«ng cã oai tÝn g× mµ «ng VÜnh Thôy ®·

bÞ Mü bá r¬i. VËy nªn chóng ghÐp VÜnh Thôy cïng Xu©n thµnh

mét ®«i, VÜnh Thôy th× ®øng tªn, Xu©n th× lµm çc viÖc.

_______________

1) NguyÔn V¨n Xu©n, NguyÔn H¶i ThÇn, NguyÔn T−êng Tam. Xem B¶n chØ dÉn tªn ng−êi cuèi tËp nµy (BT).

2) Phæ Nghi (BT).


5- Dï mï qu¸ng mÊy, còng cã thÓ tr«ng thÊy r»ng: V× thÓ diÖn,

Ph¸p thµ nh−êng cho Mü 10 phÇn cßn h¬n nh−îng ta mét phÇn. V×

lîi Ých, Ph¸p thµ nh−îng cho Mü 99 phÇn, th× chóng vÉn gi÷ ®−îc

mét phÇn, cßn h¬n lµ mÊt c¶ 100 phÇn.

V× chñng téc, v× chÝnh trÞ vµ kinh tÕ trªn thÕ giíi, Mü kh«ng

ng«ng cuång g× mµ bá mét n−íc to nh− Ph¸p ®Ó ®i víi mét n−íc

nhá nh− ta, gióp ta. Dï Mü muèn chiÕm ViÖt Nam, th× hä còng ®Ó

Ph¸p ë l¹i ®©y ®Æng lµm tay sai cho hä. Bëi vËy, mong Mü gióp ®Ó

®uæi Ph¸p, ch¼ng nh÷ng lµ mét méng t−ëng ng©y th¬, mµ l¹i nguy

hiÓm v« cïng. “§−a beo cöa tr−íc, r−íc hïm cöa sau” - ch−a ch¾c

®uæi ®−îc beo, mµ ch¾c ch¾n hïm sÏ ë lu«n trong nhµ, vµ rÊt cã

thÓ beo cïng hïm ®Òu ë l¹i ®Ó x¬i hÕt ng−êi trong nhµ.

§ã lµ nh÷ng lý do mµ sau 9 th¸ng cã thai (kÓ tõ th¸ng 9-1947

B«lae diÔn thuyÕt ë Hµ §«ng) thùc d©n Ph¸p ®· ®Î ra mét ®øa con

kú quÆc lµ chÝnh phñ bï nh×n VÜnh Thôy - Xu©n.

§· nhiÒu lÇn thùc d©n Ph¸p tuyªn bè râ rµng: Chóng kh«ng ®Ó

ViÖt Nam cã ngo¹i giao riªng, qu©n ®éi riªng, tµi chÝnh riªng, mµ

qu©n ®éi Ph¸p th× ®−îc ®ãng kh¾p n−íc ViÖt Nam.

§· nhiÒu lÇn chóng tuyªn bè: Khèi Liªn hiÖp Ph¸p sÏ do Tæng

thèng Ph¸p, Thñ t−íng, c¸c Bé tr−ëng Quèc phßng, Ngo¹i giao vµ

H¶i ngo¹i Ph¸p chØ huy, cßn c¸c n−íc th× chØ ®−îc phÐp phôc tïng,

nh÷ng ®iÒu kiÖn vong quèc ®ã, ChÝnh phñ bï nh×n ®Òu cói ®Çu

nhËn hÕt.

Råi ®©y, ®Ó bÞp nh©n d©n ViÖt vµ Ph¸p, ch¾c thùc d©n Ph¸p sÏ

cho vµi ng−êi ViÖt lµm l·nh sù ë Xiªm, ë H−¬ng C¶ng, v©n v©n …

ë d−íi quyÒn §¹i sø Ph¸p, còng nh− ngµy tr−íc chóng cho bän mËt

th¸m lµm Phã L·nh sù ë H−¬ng C¶ng, ë B¨ng Cèc, ë C«n Minh.

H¬n n÷a, cã lÏ chóng sÏ giíi thiÖu chÝnh phñ bï nh×n vµo Liªn hiÖp

quèc. ThÇy ®i ®©u, tí theo ®ã, kh«ng cã g× l¹. Dï chóng thoa vÏ thÕ

nµo, chÝnh phñ bï nh×n vÉn lµ mét tæ chøc bu«n d©n b¸n n−íc. NguyÔn V¨n Xu©n, mét ng−êi kh«ng cã quèc tÞch ViÖt Nam,


kh«ng biÕt tiÕng ViÖt Nam, c¶ ®êi lµm ®Çy tí trung thµnh cho

Ph¸p. NguyÔn H¶i ThÇn, mét tay thÇy bãi, nghiÖn h¹ng nÆng, thñ

ph¹m ®¸m giÕt ng−êi, b¾t cãc, tèng tiÒn trong vô ¤n Nh− HÇu44.

NguyÔn T−êng Tam khi lµm Bé tr−ëng Ngo¹i giao, thôt kÐt cña

d©n 2 triÖu b¹c, råi ch¹y ra ¨n ch¬i ë n−íc ngoµi...

Tôc ng÷ nãi: “Xem mÆt ®Æt tªn”. Xem mÊy mÆt Êy th× biÕt gi¸

trÞ chÝnh phñ Êy.

KÕt luËn: T×nh h×nh thÕ giíi vµ trong n−íc tuy thiªn biÕn v¹n

hãa, nh−ng rót l¹i chØ cã mét ®iÒu râ rÖt: Søc ph¶n ®éng ngµy cµng

cïng, søc d©n chñ ngµy cµng m¹nh. N−íc ta chØ cã mét lùc l−îng: Toµn d©n ®oµn kÕt. ChØ cã mét môc ®Ých: Tranh thèng nhÊt vµ ®éc

lËp thËt sù cho Tæ quèc. ChØ cã mét c¸ch ®Ó ®¹t môc ®Ých Êy:

Tr−êng kú kh¸ng chiÕn. ChØ cã mét ChÝnh phñ ®ñ søc l·nh ®¹o

kh¸ng chiÕn: ChÝnh phñ D©n chñ Céng hßa ta. ChØ cã mét c¸ch

ñng hé ChÝnh phñ ta: Mäi ng−êi ®Òu g¾ng søc lµm kiÓu mÉu trong

cuéc Thi ®ua ¸i quèc.

§äc ngµy 27-5-1948. Tµi liÖu l−u t¹i B¶o tµng Hå ChÝ Minh.

536

TH¦ GöI PHô L·O X· VÜNH §åNG, CH¢U L¦¥NG S¥N, TØNH HOµ B×NH

Göi toµn thÓ phô l·o x· VÜnh §ång, ch©u L−¬ng S¬n, tØnh Hoµ B×nh,

C¶m ¬n çc cô ®· göi biÕu t«i mËt ong. Lßng th©n ¸i çc cô ®èi

víi t«i, khiÕn t«i rÊt c¶m ®éng. T«i mong r»ng çc cô sÏ cè g¾ng

®èc thóc con ch¸u h¨ng h¸i tham gia cuéc Thi ®ua ¸i quèc, lµm

cho mäi ng−êi ®ñ ¨n ®ñ mÆc vµ s½n sµng gióp ®ì bé ®éi vµ d©n

qu©n. Nh− thÕ lµ çc cô còng trùc tiÕp tham gia kh¸ng chiÕn.


Th¸ng 5 n¨m 1948


.

537

Th− göi «ng vò träng kh¸nh Gi¸m ®èc T− ph¸p Liªn khu X

§· l©u kh«ng gÆp, nhí chó l¾m. T«i m¹nh kháe lu«n. Ch¾c chó

còng thÕ.

§−îc tin bµ cô mÊt, t«i rÊt buån. Song, sinh tö, tö sinh lµ viÖc

tù nhiªn cña t¹o hãa. VËy mong chó còng chí nªn buån rÇu qu¸ ®é.

T«i rÊt mõng r»ng: Anh em ThÈm ph¸n, ch¼ng nh÷ng tinh

thÇn v÷ng ch¾c, mµ l¹i cµng gian nan, cµng vui vÎ.

Trong cuéc kh¸ng chiÕn cøu n−íc, toµn c¶ d©n téc ta ®· trë nªn

mét d©n téc anh hïng. Anh em t− ph¸p lµ nh÷ng ng−êi häc thøc, l¹i lµ nh÷ng ng−êi gi÷ g×n ph¸p luËt d©n chñ, lÏ tÊt nhiªn, anh em ph¶i

anh hïng h¬n mét b−íc ®Ó lµm kiÓu mÉu cho quèc d©n.

Chó nãi ®Õn hai cuéc thö th¸ch kh¸c: VÜnh Thôy tuyªn truyÒn

vµ thùc d©n dô dç. Chó lo ®Õn nh÷ng viÖc ®ã, rÊt ®óng. ThÕ th×

nh÷ng çn bé cao cÊp nh− chó vµ çc vÞ gi¸m ®èc kh¸c cã nhiÖm vô

lu«n lu«n gi¶i thÝch vµ khuyªn g¾ng çc anh em t− ph¸p, sao cho

xøng ®¸ng víi nhiÖm vô thiªng liªng cña mçi ng−êi, xøng ®¸ng víi

lßng tin cËy cña ChÝnh phñ, xøng ®¸ng víi lÞch sö, víi ®ång bµo,

víi Tæ quèc.

Ai ch¼ng muèn no c¬m Êm ¸o. Nh−ng sinh ho¹t vËt chÊt, hÕt ®êi ng−êi ®ã lµ hÕt. Cßn tiÕng t¨m xÊu hay tèt, sÏ truyÒn ®Õn ngµn

®êi vÒ sau.

Cßn vÒ kinh nghiÖm, th× chóng ta cã rÊt nhiÒu. Tæ tiªn ta, nh−

§øc TrÇn H−ng §¹o ph¶i kh¸ng chiÕn 4, 5 n¨m; vua Lª lîi ®Õn 10


n¨m. Tr¶i bao phen thÊt b¹i gian nan, kÕt qu¶ còng nhê chÝ kiªn

nhÉn vµ lßng ®oµn kÕt cña toµn d©n mµ th¾ng lîi. GÇn ®©y, th× çc n−íc §ång minh còng thÊt b¹i xiÓng liÓng.

Song còng v× chÝ quËt c−êng vµ kiªn quyÕt, kÕt qu¶ còng ®¸nh th¾ng lò ph¸t xÝt.

N−íc ta tõ ngµy bÞ Ph¸p c−íp, trong 80 n¨m, biÕt bao nhiªu lÇn khëi nghÜa, bao nhiªu lÇn thÊt b¹i. Nh−ng ng−êi tr−íc ng· xuèng ng−êi sau lªn, mét ng−êi b¹i th× tr¨m ngµn ng−êi næi dËy. KÕt qu¶ còng nhê lßng c−¬ng quyÕt vµ sù ®oµn kÕt cña toµn d©n mµ chóng ta ®· th¾ng c¶ NhËt lÉn Ph¸p, lËp nªn d©n chñ céng hßa.

Cã gian nan nguy hiÓm th× míi cã h¹nh phóc l©u dµi. LÏ ®ã rÊt dÔ dµng, dÔ hiÓu.

Nh− giµ Hå cña chó, trong mÊy m−¬i n¨m, mÊy lÇn vµo téi ra tï, mÊy lÇn chÕt treo bªn cæ. Nh−ng chØ v× lßng tin t−ëng vµo vËn mÖnh cña Tæ quèc, tin t−ëng vµo lùc l−îng cña nh©n d©n, cho nªn dï gian nan nguy hiÓm mÊy, tinh thÇn còng kh«ng bao giê lay ®éng.

Chóng ta cã tinh thÇn v÷ng vµng, tin t−ëng ch¾c ch¾n th× “phó quý kh«ng dô dç ®−îc ta, nghÌo khæ kh«ng lay ®éng ®−îc ta, oai lùc kh«ng däa n¹t ®−îc ta”. Mµ khã kh¨n g× chóng ta còng v−ît qua ®−îc, viÖc g× chóng ta còng lµm ®−îc.

ViÖc Cï Huy CËn th× thÕ nµy: Träng Kh¸nh gióp Cï Huy Lµm ®−îc, cø lµm ®i Chóc çc chó thµnh c«ng Ta kh«ng ng¨n c¶n g×. Göi lêi hái th¨m thÝm vµ çc ch¸u. Chóc chó m¹nh kháe vµ

g¾ng søc.


Hå ChÝ Minh

Tµi liÖu l−u t¹i B¶o tµng Çch m¹ng ViÖt Nam.

539

TR¶ LêI PHáNG VÊN CñA ¤NG £LI M¢YSI, PHãNG VI£N H·NG Tin

Mü I.N.S1)

1. Hái: §èi víi nh÷ng lêi qu¶ quyÕt cña «ng Uyliam BulÝt võa råi ®¨ng

trªn b¸o "Life", Chñ tÞch nghÜ thÕ nµo? Chñ tÞch cã nghÜ r»ng nh÷ng lêi Êy ®· quyÕt ®Þnh chÝnh s¸ch cña Ph¸p tõ bÊy ®Õn nay kh«ng?

Tr¶ lêi: RÊt cã thÓ nh÷ng ho¹t ®éng cña «ng BulÝt cã ¶nh h−ëng Ýt

nhiÒu ®Õn chÝnh s¸ch cña n−íc Ph¸p ®èi víi §«ng D−¬ng.

2. Hái: HiÖn giê nh÷ng triÓn väng vÒ mét sù tho¶ hiÖp gi÷a ChÝnh phñ

Ngµi vµ ChÝnh phñ Ph¸p nh− thÕ nµo? Ngµi cã nghÜ r»ng c¸c cÇu liªn l¹c gi÷a ®«i bªn ®Òu ®æ hÕt kh«ng?

Tr¶ lêi: ChiÕn tranh sÏ chÊm døt ngay khi nµo n−íc ViÖt Nam ®−îc

®éc lËp vµ thèng nhÊt thùc sù. Dï cÇu cã ®æ ng−êi ta vÉn cã thÓ

x©y l¹i ®−îc cÇu.

3. Hái: NÕu cuéc chiÕn ®Êu l¹i gay go trong thêi gian s¾p tíi th× Ngµi

tÝnh sÏ tr«ng cËy vµo nh÷ng sù hç trî nµo trong thêi gian s¾p tíi?

_______________

1) International News Service, H·ng Th«ng tÊn Mü (BT).


Tr¶ lêi: Chóng t«i bao giê còng tr«ng cËy vµo chóng t«i vµ vµo çi c¶m

t×nh tÝch cùc cña çc ng−êi d©n chñ thÕ giíi, tr−íc hÕt cña çc

ng−êi d©n chñ Ph¸p.

4. Hái: Xin Chñ tÞch cho biÕt ®¹i thÓ chÝnh s¸ch cña ViÖt Minh hiÖn

nay ®èi víi B¶o §¹i, víi n−íc Ph¸p vµ víi mét vµi yÕu tè kh¸c theo nh− lËp tr−êng Mü?

Tr¶ lêi: B¶o §¹i hay lµ ai ®i n÷a còng kh«ng thÓ ®i ng−îc l¹i con

®−êng cña toµn thÓ d©n téc ®oµn kÕt chÆt chÏ, chiÕn ®Êu cho nÒn

®éc lËp cña Tæ quèc. Chóng t«i chiÕn ®Êu chèng thùc d©n Ph¸p

nh−ng bao giê còng lµ b¹n cña n−íc Ph¸p d©n chñ.

D©n téc Mü ®· tõng chiÕn ®Êu anh dòng ®Ó ®−îc ®éc lËp vµ ®·

cã ®é l−îng c«ng nhËn nÒn ®éc lËp cña Phi LuËt T©n, tÊt nhiªn

ph¶i ®ång t×nh víi n−íc ViÖt Nam tranh ®Êu giµnh ®éc lËp.

Th¸ng 5 n¨m 1948

Tµi liÖu l−u t¹i L−u tr÷ Bé Ngo¹i giao.

541

TH¦ GöI TR¦êNG TRÇN QUèC TUÊN1) NH¢N DÞP KHAI GI¶NG

KHO¸ THø IV

C¸c ®ång chÝ,

Nh©n dÞp më tr−êng, t«i göi lêi th©n ¸i mõng toµn thÓ nh©n viªn tr−êng vµ häc sinh.

Qu©n ®éi ta rÊt trÎ tuæi. Tõ ngµy b¾t ®Çu tæ chøc ®éi du kÝch ®Çu tiªn, ®Õn Gi¶i phãng qu©n, ®Õn VÖ quèc qu©n ®Õn nay, ch−a ®Çy 10 n¨m. ThÕ mµ ta ®· ®¸nh b¹i hai ®Õ quèc qu©n sù cã tiÕng nhÊt thÕ giíi: lµ NhËt vµ Ph¸p.

§ã lµ v× t−íng sÜ ta cã lßng yªu n−íc rÊt nång nµn, chÝ kiªn nhÉn rÊt v÷ng ch¾c, sù ®oµn kÕt rÊt chÆt chÏ vµ mét kû luËt rÊt nghiªm minh.

V× vËy, trong tr−êng nµy, ch¼ng nh÷ng ph¶i cè g¾ng häc tËp kü thuËt cho ngµy cµng tiÕn bé, mµ cßn ph¶i gi÷ v÷ng vµ ph¸t triÓn truyÒn thèng vÎ vang cña qu©n ®éi ta.

Trong lóc nµy cã phong trµo Thi ®ua yªu n−íc cña toµn d©n. VËy nªn ë tr−êng còng ph¶i cã cuéc thi ®ua yªu n−íc. Gi¸o viªn th× thi ®ua t×m c¸ch d¹y cho dÔ hiÓu, cho chãng tiÕn bé. Häc sinh th× thi ®ua häc cho chãng, cho nhiÒu, cho tèt.

T«i ch¾c r»ng víi sù ©n cÇn s¨n sãc cña Bé Quèc phßng vµ Bé

_______________

1) Nay lµ Tr−êng ®¹i häc TrÇn Quèc TuÊn (Tr−êng SÜ quan Lôc qu©n I) (BT).


Tæng chØ huy, víi sù h¨ng h¸i cña c¸c nh©n viªn vµ häc sinh,

tr−êng sÏ ®µo t¹o ®−îc nhiÒu c¸n bé xøng ®¸ng cho qu©n ®éi cña

n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ thèng nhÊt ®éc lËp.

Sau n÷a, t«i vui lßng tÆng tr−êng 6 ch÷: Trung víi n−íc, hiÕu víi d©n.




543

TH¦ GöI Cô BïI B»NG §OµN Vµ Dù TH¶O LêI §IÕU Cô NGUYÔN V¡N Tè

KÝnh göi cô Bïi1), Tr−ëng Ban Th−êng trùc Quèc héi,

T«i muèn cã mét bµi truy ®iÖu cô Tè. Nh−ng nhê ng−êi viÕt th×

kh«ng biÕt nhê ai. Tù viÕt lÊy th× viÕt kh«ng ®−îc, v× x−a nay t«i

ch−a hÒ tËp viÕt v¨n tÕ.

VËy t«i cø b¹o d¹n th¶o ra ®©y, tr×nh cô xem. NÕu cã thÓ söa

®−îc th× xin cô söa giïm. NÕu kh«ng thÓ söa, th× ta lµm v¨n xu«i vËy.

Khi t«i th¶o xong, ®äc l¹i, nghe kh¸ ch−íng tai. V× ®èi víi cô,

t«i kh«ng d¸m giÊu dèt, cho nªn cø göi ®Ó cô xem.

Mong kú héi ®ång sau sÏ ®−îc gÆp cô. KÝnh chóc cô m¹nh khoÎ

vµ xin cô chuyÓn lêi t«i hái th¨m cô Phan vµ cô Vi2).



_______________

1) Cô Bïi B»ng §oµn (BT). 2) Cô Phan KÕ To¹i vµ cô Vi V¨n §Þnh (BT).


LêI §IÕU Cô Tè

1. Than «i!

S−¬ng bay nghi ngót, sao §Èu ¸m mê

M©y phñ mª man. Th¸i S¬n ngõng biÕc.

Nhí cô x−a,

V¨n ch−¬ng thuÇn tuý, häc vÊn cao s©u

Th¸i ®é hiÒn tõ, tÝnh t×nh thanh khiÕt Më mang v¨n ho¸, cô dèc mét lßng

Phó quý c«ng danh, cô nµo cã thiÕt

§Õn ngµy d©n téc gi¶i phãng thµnh c«ng

Th× cô s½n sµng ra tay gióp viÖc

Gi÷ chøc Bé tr−ëng th× cô ngµy ngµy gÇn gòi

nh©n d©n

§¹i biÓu Quèc héi th× cô lu«n lu«n tÝnh bµn

kiÕn thiÕt.

2. D©n ta hÕt søc t«n träng hoµ b×nh

GiÆc Ph¸p d· t©m g©y nªn l−u huyÕt Tõ ngµy toµn quèc kh¸ng chiÕn næ bïng

Th× cô t©m t©m h« hµo ®oµn kÕt:

Lò T©y gÆp nhµ lµ ®èt, gÆp cña lµ v¬

ThÊy lµng th× ph¸, thÊy ng−êi th× giÕt.

Non s«ng gÊm vãc h¸ cam lßng chÞu ®äa ®µy

Con ch¸u L¹c Hång, nµo ®Ó thùc d©n khinh miÖt.

Ngµy nµy qua th¸ng kh¸c, cô ®i ®éng viªn

tinh thÇn d©n chóng kh¾p xa gÇn,

Xø B¾c ®Õn miÒn Nam, cô ®· tr«ng thÊy

søc kh¸ng chiÕn ngµy thªm m·nh liÖt.

3. Qu©n ®Þch µo µo tÊn c«ng

Trong vïng cô ®ang lµm viÖc

th− göi cô bïi b»ng ®oµn... 545

Chóng tra tÊn cô, cùc kú tµn khèc, d· man.

Cô tr¶ lêi chóng b»ng mét nô c−êi oanh liÖt

Chóng lµm h¹i cô, lÞch sö Ph¸p mu«n ®êi

thªm mét vÕt xÊu xa

Cô dï hy sinh, tinh thÇn cô ngµn thu sÏ

vÎ vang bÊt diÖt

Víi cô, d©n téc mÊt mét ng−êi chÝ sÜ,

thÕ giíi mÊt mét ng−êi danh nho.

Cho nªn ChÝnh phñ kh«n xiÕt nçi buån rÇu,

®ång bµo kh«n xiÕt lßng th−¬ng tiÕc.

4. T«i kÝnh cÈn nghiªng m×nh tr−íc anh linh cô

mµ høa r»ng:

Tõ ®©y, quèc d©n ta ®· ®ång t©m, cµng thªm

®ång t©m

ChÝnh phñ ta ®· kiªn quyÕt, cµng thªm kiªn quyÕt

QuyÕt tr−êng kú kh¸ng chiÕn cho ®Õn th¾ng lîi

hoµn toµn

QuyÕt tranh thèng nhÊt, ®éc lËp cho n−íc nhµ

Nam ViÖt

§Ó anh linh cô vµ nh÷ng liÖt sÜ ®· hy sinh ®Òu vui s−íng ë chèn suèi vµng.

Vµ nÒn d©n chñ céng hoµ cña n−íc sÏ v÷ng

nh− vÇng nhËt nguyÖt.

T¹p chÝ T¸c phÈm míi, sè 3, th¸ng 5-1990, tr.14-16.

546

LêI C¶M ¥N §åNG BµO

T«i rÊt c¶m ¬n Quèc héi, ChÝnh phñ, çc ®oµn thÓ, çc bé ®éi,

®ång bµo trong n−íc vµ kiÒu bµo ë ngoµi n−íc, cïng çc ch¸u nhi

®ång, ®· chóc thä t«i mét çch v« cïng th©n ¸i.

Nh−ng t«i thiÕt nghÜ r»ng tuy tuæi t¸c chóng ta cã kÎ nhiÒu

ng−êi Ýt, nh−ng t«i vµ toµn thÓ ®ång bµo cã mét ngµy sinh nhËt

chung: ngµy Êy lµ ngµy çch mÖnh gi¶i phãng thµnh c«ng håi

th¸ng T¸m n¨m 1945.

Xem thÕ th× d©n téc ta rÊt trÎ trung, n−íc nhµ ta rÊt trÎ trung

vµ chóng ta ®Òu trÎ trung. Chóng ta trÎ trung mµ chóng ta ph¶i ®¶m ®ang hai nhiÖm vô rÊt vÎ vang, rÊt to lín: ph¸ tan nh÷ng

xiÒng xÝch cò, vµ x©y dùng nh÷ng t−¬ng lai míi.

Chóng ta trÎ trung nh−ng chóng ta lµ nh÷ng ng−êi thõa tù çi

truyÒn thèng oanh liÖt, quËt c−êng vµ mét c¬ ®å gÊm vãc cña mÊy

ngµn n¨m tæ tiªn ta ®Ó l¹i. Chóng ta trÎ trung nh−ng chóng ta

giµu vÒ kinh nghiÖm, kinh nghiÖm ®au xãt cã, kinh nghiÖm vÎ

vang cã. Do ®ã mµ chóng ta ®· cã mét lùc l−îng cùc kú to lín, v÷ng

ch¾c, lùc l−îng ®¹i ®oµn kÕt cña toµn d©n. Nhê truyÒn thèng vµ lùc

l−îng Êy, thªm vµo çi chÝ khÝ trÎ trung cña chóng ta, chóng ta ®·

v−ît qua nhiÒu b−íc gian nan vµ tranh ®−îc nhiÒu th¾ng lîi:

chóng ta ®· ®¸nh tan giÆc ®ãi, chóng ta ®· ®¸nh tan giÆc dèt,

chóng ta sÏ ®¸nh tan giÆc ngo¹i x©m.

Song, ®−êng chóng ta cßn dµi, g¸nh chóng ta cßn nÆng, chóng

ta cÇn ph¶i ph¸t triÓn vµ n©ng cao çi truyÒn thèng oanh liÖt, çi

lêi c¶m ¬n ®ång bµo 547

lùc l−îng ®oµn kÕt, vµ çi chÝ khÝ kiªn quyÕt Êy lªn n÷a, n©ng cao

lªn m·i. N©ng cao b»ng çch g×? B»ng çch Thi ®ua ¸i quèc. Cuéc

Thi ®ua ¸i quèc sÏ ®−a chóng ta lªn mét tr×nh ®é cao h¬n trong

c«ng cuéc kh¸ng chiÕn vµ kiÕn quèc, nã sÏ ®−a chóng ta mau ®Õn

chç thµnh c«ng. V× vËy ®ång bµo ta bÊt kú giµ, trÎ, g¸i, trai, giµu,

nghÌo, bÊt kú sÜ, n«ng, c«ng, th−¬ng, binh, mäi ng−êi ®Òu ph¶i ®−a

chÝ s¸ng suèt, lùc l−îng vµ tµi n¨ng cña m×nh vµo ®ã, ®Ó phông sù

d©n téc, phông sù Tæ quèc.

§ång bµo yªu mÕn t«i, chóc thä t«i, t«i biÕt lÊy g×, nãi g× ®Ó b¸o

®¸p l¹i lßng th©n ¸i Êy? T«i chØ cã mét çch b¸o ®¸p lµ kiªn quyÕt cïng ®ång bµo chÞu cùc chÞu khæ, quyÕt cïng ®ång bµo kh¸ng chiÕn

cho ®Õn th¾ng lîi hoµn toµn, quyÕt cïng ®ång bµo tranh l¹i thèng

nhÊt vµ ®éc lËp thËt sù cho Tæ quèc, quyÕt cïng ®ång bµo ra søc

lµm thÕ nµo cho con ch¸u chóng ta b©y giê vµ mu«n ®êi vÒ sau

®−îc sung s−íng vµ tù do.


Hå CHÝ MINH


548

TH¦ GöI HéI NGHÞ Y TÕ LI£N KHU1)

Göi Héi nghÞ Y tÕ, Nhê «ng Bé tr−ëng Bé Y tÕ chuyÓn,

Nh©n dÞp Héi nghÞ nµy, t«i göi lêi th©n ¸i chµo çc ®¹i biÓu vµ

nhê çc ®¹i biÓu chuyÓn lêi t«i hái th¨m tÊt c¶ çc b¸c sÜ, y d−îc sÜ,

cøu th−¬ng, kh¸n hé vµ c«ng nh©n gióp viÖc trong çc c¬ quan y tÕ.

MÆc dÇu nh÷ng sù khã kh¨n thiÕu thèn trong thêi kú kh¸ng

chiÕn, çc nh©n viªn y tÕ, tõ cao cÊp ®Õn nh÷ng çn bé phæ th«ng

®Òu cè g¾ng lµm trßn nhiÖm vô. T«i biÕt cã nh÷ng anh em gia ®×nh ®«ng, l−¬ng bæng Ýt, rÊt tóng thiÕu, mµ vÉn vui vÎ lµm viÖc. Lßng

®ång cam céng khæ víi toµn thÓ ®ång bµo Êy thËt ®óng nh− lêi

Khæng Tö ®· nãi: "Cïng ®−¬ng Ých kiªn"2), vµ thËt lµ ®¸ng quý,

®¸ng kÝnh.

B©y giê ta chÞu khã víi nhau. §Õn ngµy kh¸ng chiÕn th¾ng lîi,

®éc lËp thµnh c«ng, ®iÒu kiÖn cho phÐp, ChÝnh phñ quyÕt kh«ng

quªn c«ng lao cña anh em ®· cè g¾ng.

Còng nh− çc ngµnh chuyªn m«n kh¸c, còng nh− toµn thÓ

®ång bµo, anh em y tÕ ®· cè g¾ng, ta cßn ph¶i cè g¾ng thªm. Trong

cuéc Thi ®ua ¸i quèc nµy, t«i mong r»ng nh©n viªn y tÕ sÏ lµ mét

_______________

1) Häp t¹i Liªn khu X tõ ngµy 4 ®Õn ngµy 7-6-1948 (BT). 2) Cïng ®−¬ng Ých kiªn: Tõ H¸n - ViÖt, nghÜa lµ hoµn c¶nh cµng

nghÌo khã; ý chÝ cµng nªn kiªn ®Þnh (BT).

th− göi héi nghÞ y tÕ liªn khu 549

trong nh÷ng ®éi xung phong h¨ng h¸i. T«i nªu ra ®©y vµi ®iÓm

chÝnh, ®Ó thªm ý kiÕn cho Héi nghÞ th¶o luËn vÒ cuéc thi ®ua:

1) Nay nh÷ng thø thuèc ta quen dïng, cµng ngµy cµng hiÕm, v×

vËy anh em y tÕ nªn thi ®ua nhau t×m ra nh÷ng thø thuèc mµ n−íc ta s½n cã nguyªn liÖu.

2) Cïng nh÷ng thø thuèc ta cã, anh em nªn thi ®ua nhau t×m

çch ch÷a chãng khái mµ tèn Ýt thuèc. 3) Nh÷ng bÖnh phæ th«ng nhÊt ë n−íc ta lµ: ®au m¾t, ghÎ, kiÕt

lþ, t¶, sèt c¬n, sèt c¶m, b¸ng. Anh em nªn thi ®ua nhau t×m ra

nh÷ng thø thuèc dÔ s¾m nhÊt vµ hiÖu nghiÖm nhÊt. Ngoµi ra, çch tæ chøc lµm viÖc, tuyªn truyÒn vÖ sinh, sè bÖnh

nh©n ®−îc ch÷a khái; gióp ®ì d©n chóng, v©n v©n, ®Òu lµ nh÷ng

®iÓm cÇn ®−a vµo cuéc thi ®ua.

ChÝnh phñ s½n sµng khen th−ëng nh÷ng ng−êi xuÊt s¾c nhÊt.

Víi sù l·nh ®¹o thiÕt thùc cña «ng Bé tr−ëng vµ sù h¨ng h¸i

cña çc ®¹i biÓu cïng tÊt c¶ nh©n viªn, t«i ch¾c r»ng y tÕ cña ta sÏ

lµm trßn nhiÖm vô vÎ vang cña m×nh trong c«ng cuéc kh¸ng chiÕn

vµ kiÕn quèc.


Hå CHÝ MINH

Tµi liÖu l−u t¹i V¨n phßng ChÝnh phñ.

550

lêI TUY£N Bè SAU KHI PH¸P LËP CHÝNH PHñ Bï NH×N TOµN QuèC

T¹I Hµ Néi45

Tõ ngµy 23-9-1945, thùc d©n Ph¸p ®· dïng vâ lùc x©m ph¹m ®Õn

nÒn ®éc lËp vµ thèng nhÊt cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ.

Toµn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam ®· kÕt thµnh mét khèi, ®øng lªn

cïng víi ChÝnh phñ c−¬ng quyÕt chèng n¹n ngo¹i x©m.

Ngµy nay thùc d©n Ph¸p ®· ®−a ra mét chÝnh phñ bï nh×n

toµn quèc, ®Ó m−u b¸n Tæ quèc ViÖt Nam cho chóng. ChÝnh phñ vµ

nh©n d©n ViÖt Nam sÏ theo ph¸p luËt n−íc nhµ trõng trÞ bän ph¶n quèc Êy.

§èi víi c¸c n−íc trªn thÕ giíi, t«i thay mÆt ChÝnh phñ vµ nh©n

d©n n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ, trÞnh träng tuyªn bè kh«ng

bao giê thõa nhËn nh÷ng giÊy tê g× do bän bï nh×n Êy ký kÕt víi

bÊt cø n−íc nµo.

ViÖt Nam, ngµy 7 th¸ng 6 n¨m 1948 Chñ tÞch

n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ Hå CHÝ MINH


551

LêI K£U GäI TRONG DÞP 1.000 NGµY KH¸NG CHIÕN

Hìi ®ång bµo toµn quèc! Hìi toµn thÓ t−íng sÜ!

Nh©n dÞp kû niÖm 1.000 ngµy kh¸ng chiÕn, t«i thay mÆt ChÝnh

phñ kÝnh cÈn nghiªng m×nh tr−íc linh hån c¸c tö sÜ vµ ®ång bµo ®·

hy sinh v× n−íc, vµ göi lêi th©n ¸i hái th¨m anh em th−¬ng binh vµ

gia ®×nh c¸c liÖt sÜ.

T«i göi lêi khen ngîi:

- T−íng sÜ ®ang oanh liÖt giÕt giÆc tr−íc mÆt trËn;

- §ång bµo ®ang h¨ng h¸i thùc hiÖn Thi ®ua ¸i quèc ë hËu

ph−¬ng;

- §ång bµo t¹i vïng ®Þch t¹m chiÕm, lu«n lu«n gi÷ v÷ng tinh

thÇn yªu n−íc cña ng−êi d©n ViÖt Nam;

- KiÒu bµo ë h¶i ngo¹i lu«n lu«n gióp ®ì Tæ quèc.

T«i l¹i khÈn kho¶n kªu gäi nh÷ng ng−êi ®ang lÇm ®−êng theo

®Þch, mau mau trë vÒ víi Tæ quèc.

Trong dÞp nµy, lßng t«i vµ lßng ChÝnh phñ ®Æc biÖt ®i ®Õn chiÕn

sÜ vµ ®ång bµo Nam Bé vµ miÒn Nam Trung Bé, v× chiÕn sÜ vµ ®ång

bµo ë ®ã ®· tranh ®Êu tr−íc nhÊt vµ hy sinh nhiÒu nhÊt.

Sau 1.000 ngµy kh¸ng chiÕn, chóng ta h·y kiÓm ®iÓm l¹i

nh÷ng b−íc ®−êng ®· qua, vµ chuÈn bÞ nh÷ng c«ng viÖc s¾p ®Õn.

1. Sau ngµy vua Gia Long r−íc T©y vµo n−íc, vµ vua Tù §øc


nh−îng n−íc cho T©y, biÕt bao liÖt sÜ anh hïng ®· phÊn ®Êu hy

sinh v× Tæ quèc.

Trong thêi kú ®ã, thÕ lùc thùc d©n Ph¸p ®ang ph¸t triÓn, l¹i

thªm thÕ lùc vua chóa trµo ®×nh lµm tay sai cho Ph¸p. Nh©n d©n

ta th× thiÕu tæ chøc vµ kinh nghiÖm. V× vËy, nh÷ng cuéc tranh ®Êu

oanh liÖt kÕ tiÕp nhau trong 80 n¨m, mµ kÕt qu¶ ®Òu bÞ thÊt b¹i.

Cuéc kh¸ng chiÕn cña ta ngµy nay, tuy lµ tiÕp tôc nh÷ng cuéc

tranh ®Êu ®· qua, nh−ng nã cã nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ hoµn c¶nh

kh¸c h¼n:

- Cuéc kh¸ng chiÕn cña ta ®· tËp trung tÊt c¶ çi tinh thÇn

quËt c−êng yªu n−íc cña gièng nßi Hång L¹c l−u truyÒn tõ mÊy

ngµn n¨m. Nã tËp trung nh÷ng kinh nghiÖm chiÕn ®Êu cña çc vÞ

d©n téc anh hïng TrÇn H−ng §¹o, Lª Th¸i Tæ, NguyÔn Quang

Trung ®Ó l¹i.

- Cuéc kh¸ng chiÕn cña ta næi lªn trong lóc lùc l−îng thùc d©n

®· suy ®åi ë n−íc Ph¸p còng nh− ë thÕ giíi. ChÕ ®é vua chóa hñ

b¹i ®· bÞ çch mÖnh d©n téc gi¶i phãng ®¸nh tan, kh«ng thÓ lµm

tay sai cho ®Þch n÷a.

- Cuéc kh¸ng chiÕn cña ta cã nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn tiÖn, x−a

nay ch−a d©n téc nµo cã. Tõ Nam ®Õn B¾c, c¶ n−íc mét lßng, quyÕt

chèng ngo¹i x©m, quyÕt tranh ®éc lËp. Tõ Nam ®Õn B¾c, bé ®éi vµ

d©n qu©n, h¨ng h¸i dòng c¶m, chØ huy thèng nhÊt. Tõ Nam ®Õn

B¾c, toµn d©n nghe theo mÖnh lÖnh cña ChÝnh phñ trung −¬ng,

mét ChÝnh phñ do nh©n d©n cö ra, vµ kiªn quyÕt kh¸ng chiÕn ®Õn

cïng ®Ó tranh thèng nhÊt vµ ®éc lËp cho Tæ quèc.

- Cuéc kh¸ng chiÕn cña ta, ngoµi nh÷ng ®iÒu kiÖn cã lîi ®ã, l¹i

®−îc d©n chñ thÕ giíi ñng hé. V× vËy, mµ th¾ng lîi nhÊt ®Þnh vÒ

tay ta.

2. Chóng ta l¹i xÐt cho râ t×nh h×nh ®Þch vµ t×nh h×nh ta.

T×nh h×nh ®Þch: VÒ qu©n sù - ChiÕn l−îc chíp nho¸ng cña

chóng ®· thÊt b¹i råi. Sau 1.000 ngµy chiÕn tranh, chóng ®· chÕt

lêi kªu gäi trong dÞp 1.000 ngµy kh¸ng chiÕn 553

vµ bÞ th−¬ng mÊy v¹n ng−êi, hao phÝ mÊy ngµn triÖu b¹c. Mµ kÕt

qu¶ chØ t¹m chiÕm ®−îc mÊy chç thµnh thÞ ®· tan hoang.

VÒ kinh tÕ: ë ®©y còng nh− ë Ph¸p, kinh tÕ cña chóng ®· kiÖt

quÖ, chØ sèng ng¾c ngo¶i vµo sù vay nî çc n−íc kh¸c. VÒ chÝnh trÞ: Nh÷ng ©m m−u chÝnh trÞ cña chóng ®Ó chia rÏ

søc kh¸ng chiÕn cña ta, ®Òu bÞ thÊt b¹i. KÕt qu¶ cïng ®−êng,

chóng ph¶i ®−a ra mét chÝnh phñ bï nh×n äp Ñp NguyÔn V¨n

Xu©n, mét tªn n« lÖ Ph¸p mµ toµn thÓ ®ång bµo ®Òu phØ nhæ.

T×nh h×nh ta: Sau 80 n¨m n« lÖ, sau cuéc ThÕ giíi ®¹i chiÕn

thø hai, sau 1.000 ngµy bÞ thùc d©n tµn ph¸, d©n ta kh«ng sao

khái cùc khæ gian nan. Tuy vËy, qu©n sù còng nh− chÝnh trÞ, kinh

tÕ còng nh− v¨n ho¸, vËt chÊt còng nh− tinh thÇn, cµng kh¸ng

chiÕn d©n ta cµng tiÕn bé vµ tiÕn bé rÊt mau.

9 phÇn 10 ®Êt n−íc vÉn tù do. Qu©n ®éi ngµy cµng m¹nh mÏ. Nh©n d©n ta cµng ®oµn kÕt. Oai tÝn ChÝnh phñ ta cµng ngµy cµng

v÷ng vµng.

Tõ cuéc vËn ®éng T¨ng gia s¶n xuÊt vµ LuyÖn qu©n lËp c«ng,

chóng ta ®· tiÕn ®Õn phong trµo Thi ®ua ¸i quèc kh¾p mäi mÆt,

kh¾p mäi n¬i. Víi lßng nång nµn yªu n−íc vµ lùc l−îng v« cïng tËn

cña nh©n d©n ta, cuéc Thi ®ua ¸i quèc nhÊt ®Þnh sÏ thµnh c«ng to.

V× vËy, mµ th¾ng lîi cµng nhÊt ®Þnh vÒ tay ta.

3. Chóng ta ®ñ ®iÒu kiÖn th¾ng lîi. Chóng ta ch¾c th¾ng lîi.

Song chóng ta ph¶i biÕt r»ng, cµng gÇn ®Õn th¾ng lîi th× cµng gay

go. Mµ gay go cµng nhiÒu, th× th¾ng lîi cµng to. V× vËy, mçi mét ng−êi quèc d©n ph¶i tÈy s¹ch çi thãi: khi th× qu¸ l¹c quan, khi th×

qu¸ bi quan. Ph¶i tÈy s¹ch çi chøng cÇu yªn, gÆp sao hay vËy,

muèn ¨n qu¶ mµ biÕng trång c©y.

Mçi mét ng−êi d©n ph¶i hiÓu: cã tù lËp míi ®éc lËp, cã tù c−êng

míi tù do. §· ®oµn kÕt, ta ph¶i ®oµn kÕt chÆt chÏ réng r·i thªm.

§· cè g¾ng, ta ph¶i h¨ng h¸i mµ cè g¾ng m·i. Mçi mét ng−êi ph¶i

lÊy viÖc xung phong trong phong trµo Thi ®ua ¸i quèc lµ nhiÖm vô

thiªng liªng cña m×nh, ph¶i cè lµm cho ®−îc.


Nh− vËy, th× kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi, kiÕn quèc nhÊt

®Þnh thµnh c«ng.


ViÕt kho¶ng ngµy 10-6-1948. B¸o Cøu quèc, chi nh¸nh sè 6, sè 966, ngµy 22-6-1948.

555

TH¦ KHEN CHIÕN SÜ TRÇN V¡N DI£N


Göi chiÕn sÜ TrÇn V¨n Diªn,

Nhê UBKCHC Nam §Þnh trao.

T«i rÊt vui lßng biÕt r»ng: Trong vßng 5 th¸ng, tõ th¸ng 10 -

1947 ®Õn th¸ng 3-1948, chó ®· giËt ®Þa l«i: DiÖt ®−îc giÆc 103 tªn, Lµm bÞ th−¬ng 28 tªn, Ph¸ ®−îc xe t¨ng 4 çi, Ph¸ cam nh«ng 9 çi.

T«i göi lêi khen chó, vµ chuÈn y çi tªn vinh dù mµ bé ®éi ®· tÆng cho chó, lµ:

Anh hïng ®Þa l«i §ång thêi, t«i khuyªn chó: chí v× ®−îc khen th−ëng mµ kiªu

ng¹o tù ®¾c. Chó ph¶i khiªm tèn h¬n, tËp luyÖn häc hái thªm, cè g¾ng ®Ó lËp c«ng thªm trong cuéc luyÖn qu©n lËp c«ng míi (cuéc Thi ®ua ¸i quèc).

Cã nh− vËy, míi xøng ®¸ng lµ mét chiÕn sÜ anh hïng ViÖt Nam.


B¶n gèc l−u t¹i B¶o tµng Hå ChÝ Minh.

556

LêI K£U GäI THI §UA ¸I QUèC46

Môc ®Ých Thi ®ua ¸i quèc lµ:

DiÖt giÆc ®ãi,

DiÖt giÆc dèt,

DiÖt giÆc ngo¹i x©m.

C¸ch lµm lµ: dùa vµo:

Lùc l−îng cña d©n,

Tinh thÇn cña d©n, ®Ó g©y:

H¹nh phóc cho d©n.

V× vËy bæn phËn cña ng−êi d©n ViÖt Nam, bÊt kú sÜ, n«ng,

c«ng, th−¬ng, binh; bÊt kú lµm viÖc g×, ®Òu cÇn ph¶i thi ®ua nhau:

Lµm cho mau,

Lµm cho tèt,

Lµm cho nhiÒu.

Mçi ng−êi d©n ViÖt Nam, bÊt kú giµ, trÎ, trai, g¸i; bÊt kú

giµu, nghÌo, lín, nhá, ®Òu cÇn ph¶i trë nªn mét chiÕn sÜ tranh

®Êu trªn mÆt trËn: Qu©n sù, Kinh tÕ, ChÝnh trÞ, V¨n ho¸. Thùc

hiÖn khÈu hiÖu:

Toµn d©n kh¸ng chiÕn,

Toµn diÖn kh¸ng chiÕn.

Trong cuéc Thi ®ua ¸i quèc, chóng ta:

Võa kh¸ng chiÕn,

Võa kiÕn quèc.

lêi kªu gäi thi ®ua ¸i quèc 557

KÕt qu¶ ®Çu tiªn cña Thi ®ua ¸i quèc sÏ lµ:

Toµn d©n ®ñ ¨n ®ñ mÆc,

Toµn d©n biÕt ®äc, biÕt viÕt,

Toµn bé ®éi ®Çy ®ñ l−¬ng thùc, khÝ giíi,

®Ó diÖt ngo¹i x©m,

Toµn quèc sÏ thèng nhÊt ®éc lËp hoµn toµn.

ThÕ lµ chóng ta thùc hiÖn:

D©n téc ®éc lËp,

D©n quyÒn tù do,

D©n sinh h¹nh phóc,

Ba chñ nghÜa mµ nhµ ®¹i çch m¹ng T«n V¨n ®· nªu ra.

§Ó ®i ®Õn kÕt qu¶ tèt ®Ñp ®ã, t«i xin:

Çc cô phô l·o thi ®ua ®èc thóc con ch¸u h¨ng h¸i tham

gia mäi c«ng viÖc,

Çc ch¸u nhi ®ång thi ®ua häc hµnh vµ gióp viÖc ng−êi

lín,

§ång bµo phó hµo thi ®ua më mang doanh nghiÖp,

§ång bµo c«ng n«ng thi ®ua s¶n xuÊt,

§ång bµo trÝ thøc vµ chuyªn m«n thi ®ua s¸ng t¸c vµ ph¸t

minh,

Nh©n viªn ChÝnh phñ thi ®ua tËn tôy lµm viÖc, phông

sù nh©n d©n,

Bé ®éi vµ d©n qu©n thi ®ua giÕt cho nhiÒu giÆc, ®o¹t

cho nhiÒu sóng.

Nãi tãm l¹i, ai còng thi ®ua, ai còng tham gia kh¸ng chiÕn vµ

kiÕn quèc. Phong trµo s«i næi.

Thi ®ua ¸i quèc sÏ ¨n s©u, lan réng kh¾p mäi mÆt vµ mäi tÇng

líp nh©n d©n, vµ sÏ gióp ta dÑp tan mäi nçi khã kh¨n vµ mäi ©m

m−u cña ®Þch ®Ó ®i ®Õn th¾ng lîi cuèi cïng.


Víi tinh thÇn quËt c−êng vµ lùc l−îng v« tËn cña d©n téc ta,

víi lßng yªu n−íc vµ chÝ kiªn quyÕt cña nh©n d©n vµ qu©n ®éi ta,

chóng ta cã thÓ th¾ng lîi, chóng ta nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.


Hìi toµn thÓ chiÕn sÜ,

TiÕn lªn!

Hå CHÝ MINH

ViÕt ngµy 11-6-1948. B¸o Cøu quèc, chi nh¸nh sè 6, sè 968, ngµy 24-6-1948.

559

TH¦ GöI ¤NG HOµNG §¹O THuý

Göi «ng Hoµng §¹o Thuý1), L·o ®ång chÝ,

Nay cã mét viÖc rÊt quan träng, cÇn mét ng−êi cã s¸ng kiÕn,

nhiÒu kinh nghiÖm, vµ tÝnh xèc v¸c. Tøc lµ viÖc tæng bÝ th− cho

Ban Thi ®ua trung −¬ng.

T«i muèn nhê ®ång chÝ phô tr¸ch viÖc Êy. Ch¾c ®ång chÝ sÏ kh«ng

tõ chèi. VÉn biÕt bªn Quèc phßng vµ Tæng chØ huy còng cÇn ®ång chÝ

gióp. Song nÕu ®ång chÝ b»ng lßng th× t«i sÏ t×m c¸ch dµn xÕp.


Th¸ng 6 n¨m 1948


_______________

1) ¤ng Hoµng §¹o Thóy thêi gian nµy lµ Côc tr−ëng Côc Th«ng tin Liªn l¹c, Bé Quèc phßng (BT).

560

TH¦ GöI ANH EM TH¦¥NG BINH TR¹I AN D¦ìNG LI£N KHU X

C¶m ¬n çc chó ®· göi chÌ biÕu t«i. ChÌ ngon l¾m, v× tù çc

chó ®· s¶n xuÊt ®−îc. T«i rÊt vui lßng, çc chó h¨ng h¸i tham gia

cuéc Thi ®ua ¸i quèc, quyÕt chÝ ®i ®Õn tù cÊp tù tóc. T«i ch¾c çc

chó sÏ thµnh c«ng.




561

tH¦ GöI Cô NGUYÔN V¡N §¶N

Göi cô NguyÔn V¨n §¶n, x· ChÝ Minh, huyÖn Duyªn Hµ, tØnh Th¸i B×nh,

Cô ®· cã tuæi, mµ vÉn chÞu khã häc, thi ®ç nhÊt trong giíi phô

l·o. ThÕ lµ tèt l¾m. T«i göi lêi khen cô vµ khuyªn cô cè häc thªm.

Trong cuéc Thi ®ua ¸i quèc, t«i còng mong cô lµm kiÓu mÉu cho

®ång bµo trong tØnh.



562

TH¦ GöI CHÞ PH¹M THÞ PH¦îNG

Göi c« Ph¹m ThÞ Ph−îng, x· An Ninh, huyÖn KiÕn X−¬ng, Th¸i B×nh,

B¸c göi lêi khen ch¸u ®· ®ç thø nhÊt trong tØnh. Mong ch¸u

cè g¾ng häc thªm, vµ trong cuéc Thi ®ua ¸i quèc ch¸u còng ra

søc xung phong nh− trong viÖc häc b×nh d©n häc vô th× B¸c sÏ

rÊt vui lßng.

B¸c h«n ch¸u

Hå CHÝ MINH


563

tH¦ KHEN CHÞ PH¹M THÞ Tþ

Göi c« Ph¹m ThÞ Tþ, x· Hîp TiÕn, huyÖn Vò Tiªn, Th¸i B×nh,

Ch¸u thi quèc ng÷ ®ç thø nh×, B¸c göi lêi khen ch¸u vµ khuyªn

ch¸u g¾ng häc thªm, sao cho lÇn sau thi ®ç thø nhÊt. B¸c l¹i mong

ch¸u cïng c¸c chÞ em xung phong trong cuéc Thi ®ua ¸i quèc, lµm

cho næi tiÕng phô n÷ Th¸i B×nh.

B¸c h«n ch¸u Hå CHÝ MINH


564

ÇC T¦íNG SÜ Y£U MÕN TIÕN L£N!

Nh©n dÞp kû niÖm 1.000 ngµy kh¸ng chiÕn, t«i ®−îc Bé Quèc

phßng vµ Bé Tæng chØ huy b¸o ço thµnh tÝch trong cuéc luyÖn

qu©n lËp c«ng võa råi. T«i rÊt vui lßng r»ng çc bé ®éi ®Òu cè g¾ng

tiÕn bé.

Nh÷ng bé ®éi ®· lµm cho giÆc Ph¸p thiÖt h¹i nhiÒu, ®· cã

thµnh tÝch vÎ vang nhÊt lµ çc bé ®éi sau ®©y:

- Çc ®¬n vÞ Sµi Gßn, Chî Lín, Gia §Þnh.

- Çc ®¬n vÞ s«ng L«.

- Trung ®oµn 10,15, 1 ë Khu VII Nam Bé.

- Çc ®¬n vÞ D−¬ng V¨n D−¬ng Mü Tho.

- Trung ®oµn Cao B»ng.

- Trung ®oµn Thñ ®«.

- §¬n vÞ Ký Con.

- Trung ®oµn Dòng C¶m ë B×nh ThuËn.

- Çc ®¬n vÞ s«ng §µ, s«ng M·.

- Trung ®oµn QuyÕt Th¾ng, Thõa Thiªn vµ nhiÒu ®¬n vÞ kh¸c.

- Trung ®oµn Th¨ng Long.

T«i còng ph¶i nh¾c ®Õn nh÷ng bé ®éi du kÝch phô l·o vµ phô

n÷ cïng çc chó liªn l¹c ®· tá ra rÊt oanh liÖt, ®· lµm cho thÕ giíi

biÕt r»ng: ng−êi giµ, ®µn bµ vµ trÎ con ViÖt Nam ®Òu lµ nh÷ng

chiÕn sÜ yªu n−íc vµ dòng c¶m, tranh ®Êu hy sinh cho Tæ quèc. Song nh÷ng tiÕn bé vµ thµnh tÝch Êy míi lµ b−íc ®Çu. Trong

cuéc Thi ®ua ¸i quèc tíi ®©y, çc b¹n ph¶i tiÕp tôc tiÕn bé mau h¬n

çc t−íng sÜ yªu mÕn tiÕn lªn! 565

n÷a, nhiÒu h¬n n÷a. Çc b¹n ph¶i thi ®ua nhau ®¸nh nh÷ng trËn

to lín h¬n n÷a, giÕt nhiÒu giÆc, c−íp nhiÒu sóng h¬n n÷a.

Çc b¹n ph¶i thi ®ua xung phong tr−íc mÆt trËn ®Ó lµm g−¬ng

xung phong thi ®ua cho ®ång bµo hËu ph−¬ng.

T«i ch¾c çc b¹n sÏ lµm ®−îc nh− thÕ, còng nh− t«i ch¾c kh¸ng

chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi, thèng nhÊt ®éc lËp nhÊt ®Þnh thµnh c«ng.

Çc t−íng sÜ yªu mÕn, tiÕn lªn!

Ngµy 19 th¸ng 6 n¨m 19481) Hå CHÝ MINH

B¸o VÖ quèc qu©n, sè 25, ngµy 19-6-1948.

_______________

1) Cã b¶n in ®Ò ngµy 19-5-1948. ë phÇn çc ®¬n vÞ ®−îc biÓu d−¬ng cã thªm Trung ®oµn 1 Hoµng V¨n Thä ë Khu VII, Nam Bé, Trung ®oµn 17. Xem Qu©n sù tËp san, sè ®Æc biÖt kû niÖm 1.000 ngµy kh¸ng chiÕn (BT).

566

§IÖN GöI Uû BAN KH¸NG CHIÕN HµNH CHÝNH NAM Bé

(ChuyÓn x· Giíi Xu©n, Gia §Þnh)


120/KT5

T«i göi lêi th©n ¸i khen ®ång bµo x· Giíi Xu©n ®· thanh to¸n

n¹n mï ch÷ vµ t«i mong c¸c x· kh¸c sÏ cè g¾ng b¾t ch−íc x· Giíi

Xu©n. Chóng ta cÇn ph¶i ®¸nh tan giÆc dèt, còng nh− ®¸nh tan giÆc ngo¹i x©m.


Hå CHÝ MINH


567

tH¦ GöI ÇC KHU VÒ DÞP Kû NIÖM 1.000 NGµY KH¸NG CHIÕN

Ngµy 23-9-1945, ®ång bµo toµn quèc ®· ®øng dËy lµm mét khèi

sau l−ng ChÝnh phñ ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ ®Ó chèng l¹i bän

thùc d©n Ph¸p x©m l¨ng vµo bê câi miÒn Nam ®Êt n−íc ta.

§Ó nhí ®Õn bao nhiªu chiÕn sÜ vµ ®ång bµo Nam Bé vµ miÒn

Nam Trung Bé ®· bá m×nh v× n−íc trªn b·i chiÕn tr−êng hoÆc d−íi

sù tµn s¸t cña qu©n giÆc; ®Ó ghi c«ng nh÷ng chiÕn sÜ ®· tiªn phong

gi÷ v÷ng nÒn ®éc lËp vµ thèng nhÊt cña n−íc nhµ, toµn quèc sÏ

long träng kû niÖm 1.000 ngµy chiÕn ®Êu cña ®ång bµo miÒn Nam. Nh©n dÞp Êy, ChÝnh phñ sÏ tuyªn d−¬ng c«ng tr¹ng vµ th¨ng

th−ëng çc chiÕn sÜ miÒn Nam ®· cã c«ng ®Æc biÖt víi n−íc nhµ.

Çc khu cÇn b¸o ço gÊp ®Ó ChÝnh phñ xÐt.

Hå CHÝ MINH


568

TH¦ GöI HéI NGHÞ KINH TÕ LÇN THø HAI

Nh©n dÞp Héi nghÞ kinh tÕ lÇn thø hai, t«i göi çc ®¹i biÓu lêi chµo th©n ¸i.

Chóng ta kh¸ng chiÕn vÒ mäi mÆt. Kinh tÕ lµ mét mÆt trËn rÊt quan träng.

Chóng ta võa kh¸ng chiÕn, võa kiÕn quèc. Kinh tÕ l¹i lµ mét ngµnh ho¹t ®éng tèi quan träng.

B©y giê chóng ta ph¶i cã mét nÒn kinh tÕ kh¸ng chiÕn. NÒn kinh tÕ ®ã lµm c¬ së cho nÒn kinh tÕ kiÕn quèc.

V× vËy chóng ta ph¶i cã ch−¬ng tr×nh kÕ ho¹ch kinh tÕ rÊt thiÕt thùc. Chóng ta ph¶i lµm cho "Thùc tóc binh c−êng". Khi ®· cã kÕ ho¹ch ®ã, th× chóng ta ph¶i cè g¾ng thùc hiÖn cho kú ®−îc.

Trong cuéc Thi ®ua ¸i quèc, çc chiÕn sÜ kinh tÕ ph¶i thi ®ua víi çc chiÕn sÜ qu©n sù. Mét mÆt ph¸ tan kinh tÕ ®Þch, mét mÆt x©y dùng kinh tÕ ta.

Víi sù l·nh ®¹o cña «ng Bé tr−ëng, víi lßng h¨ng h¸i cña çc b¹n, t«i ch¾c çc b¹n sÏ lµm trän nhiÖm vô vÎ vang Êy.

Tr−êng kú kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi! Thi ®ua ¸i quèc nhÊt ®Þnh thµnh c«ng!


Hå CHÝ MINH


569

TH¦ GöI §åNG BµO ÇC TØNH Cã §£

Hìi ®ång bµo nh÷ng tØnh cã ®ª!

Tõ ngµy ta ®¸nh NhËt ®uæi Ph¸p tranh ®−îc chÝnh quyÒn, lËp

n−íc D©n chñ Céng hoµ, chóng ta ®· ng¨n ®−îc giÆc ®ãi, giÆc dèt,

giÆc lôt.

N¨m nay mïa m−a s¾p ®Õn, giÆc lôt sÏ...1) chóng ta mét lÇn n÷a.

VËy t«i kªu gäi

Toµn thÓ ®ång bµo!

Çc bé ®éi vµ d©n qu©n!

Çc c¬ quan vµ ®oµn thÓ!

Çc anh em chuyªn m«n!

Ph¶i ®ång t©m hiÖp lùc, ra søc söa ®ª, hé ®ª, vµ chuÈn bÞ

phßng ngõa ®ª vì.

MÊy n¨m tr−íc, chóng ta ®· th¾ng lîi. N¨m nay nhê sù

h¨ng h¸i l·nh ®¹o cña çc cô phô l·o, t«i ch¾c ®ång bµo sÏ v−ît

qua mäi nçi khã kh¨n nguy hiÓm, nªu tinh thÇn quËt c−êng

kh¸ng chiÕn, dïng çch Thi ®ua ¸i quèc mµ xung phong gi÷ ®ª

cho v÷ng ch¾c.

ChÝnh phñ sÏ khen th−ëng n¬i nµo cè g¾ng nhÊt.

T«i ch¾c r»ng víi tinh thÇn quyÕt th¾ng vµ lùc l−îng vÜ ®¹i cña

_______________

1) Mét ch÷ mê kh«ng ®äc ®−îc (BT).

571

tH¦ GöI BAN CHØ HUY §OµN NH¹C BINH

Göi Ban ChØ huy ®oµn nh¹c binh,

D¹y dç, d×u d¾t çc em nhá lµ nhiÖm vô cña nh÷ng ng−êi

anh lín tuæi. §¸nh ®Ëp, sØ nhôc cÊp d−íi lµ qu©n ®éi cña thêi

tr−íc. Nay çc chó lµ qu©n ®éi cña çch m¹ng råi, çn bé, chiÕn

sÜ ph¶i ®oµn kÕt th−¬ng yªu ®ïm bäc nhau, coi nh− anh em ruét

thÞt mét nhµ.

B¸c cÊm çc chó tõ nay vÒ sau kh«ng ®−îc cã hµnh ®éng qu©n

phiÖt víi çc em nhá n÷a.

B¸C Hå

ViÕt kho¶ng gi÷a n¨m 1948. B¸o Qu©n ®éi nh©n d©n, sè 10388, ngµy 26-4-1990.

572

TH¦ C¶M ¥N Cô Vò DUY THANH

Gëi cô Vò Duy Thanh, x· Ba Xuyªn, huyÖn Th−êng TÝn, tØnh Hµ §«ng1),

T«i c¶m ¬n cô ®· göi cho t«i 500 ®ång ®Ó lµm gi¶i th−ëng cho

bé ®éi vµ ®· quyªn cho x· 50 ®ång ®Ó th−ëng ®éi du kÝch x·, trong

cuéc luyÖn qu©n lËp c«ng. T«i l¹i c¶m ¬n cô ®· chÞu khã d¹y häc

cho c¸c ch¸u trong lµng. Lßng tËn tôy cña cô rÊt lµ ®¸ng kÝnh. T«i

mong cô h¨ng h¸i kªu gäi ®ång bµo trong x· xung phong Thi ®ua

¸i quèc. Chóc cô m¹nh khoÎ.



B¶n gèc l−u t¹i B¶o tµng Hå ChÝ Minh.

_______________

1) Nay thuéc thµnh phè Hµ Néi (BT).

573

tH¦ KHEN ¤NG H¦¥NG TÒ Nhê Bé tr−ëng Bé Th−¬ng binh chuyÓn

(giao «ng H−¬ng TÒ)

C¶m ¬n «ng ®· biÕu t«i gãi thuèc bæ (t«i ch−a biÕt c¸ch dïng).

Trong cuéc Thi ®ua ¸i quèc, t«i mong r»ng «ng sÏ cè g¾ng t×m

thªm c¸c thø thuèc cÇn cho d©n ta, ®Ó thÕ T©y d−îc, nh− thÕ th×

tèt l¾m.


Hå CHÝ MINH



574

TH¦ KHEN CH¸U §ÆNG PHóC H¶I

Göi ch¸u §Æng Phóc H¶i, Liªn l¹c viªn huyÖn ®éi Kim M«n1),

Ch¸u H¶i, B¸c rÊt vui lßng biÕt r»ng: Trong trËn ®¸nh giÆc ë Kim M«n,

ngµy 26-3-1948, gÆp mét hoµn c¶nh rÊt khã kh¨n nguy hiÓm, ch¸u

®· rÊt trÊn tÜnh, giÕt ®−îc 3 tªn ®Þch. Do ®ã mµ gi¶i v©y cho mét sè

anh em.

B¸c göi lêi th©n ¸i khen ch¸u vµ tÆng cho ch¸u c¸i tªn vinh dù lµ: Nhi ®ång anh hïng.

§ång thêi B¸c khuyªn ch¸u chí v× ®−îc khen th−ëng mµ kiªu

ng¹o tù ®¾c. Ch¸u ph¶i khiªm tèn h¬n, ph¶i ra søc häc tËp thªm,

ph¶i cè g¾ng ®Ó lËp c«ng thªm trong cuéc luyÖn qu©n lËp c«ng míi

(trong phong trµo Thi ®ua ¸i quèc). Nh− thÕ míi thËt xøng ®¸ng lµ

ch¸u yªu cña B¸c.

B¸c h«n ch¸u!




_______________

1) Nay thuéc tØnh H¶i D−¬ng (BT).

575

TH¦ GöI HéI NGHÞ GI¸O DôC TOµN QUèC1)

(Nhê «ng Bé tr−ëng Bé Quèc gia Gi¸o dôc chuyÓn)

Nh©n dÞp Héi nghÞ gi¸o dôc toµn quèc häp, t«i cã lêi th©n ¸i chµo th¨m çc ®¹i biÓu.

VÒ vÊn ®Ò gi¸o dôc, t«i cã mÊy ý kiÕn sau ®©y cèng hiÕn víi Héi nghÞ.

Chóng ta cÇn ph¶i cã mét nÒn gi¸o dôc kh¸ng chiÕn vµ kiÕn quèc. V× vËy, chóng ta:

1. Ph¶i söa ®æi triÖt ®Ó ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc cho hîp víi sù nghiÖp kh¸ng chiÕn vµ kiÕn quèc.

2. Muèn nh− thÕ, chóng ta ph¶i cã s¸ch kh¸ng chiÕn vµ kiÕn quèc cho çc tr−êng.

3. Chóng ta ph¶i söa ®æi çch d¹y cho hîp víi sù ®µo t¹o nh©n tµi kh¸ng chiÕn vµ kiÕn quèc.

4. Chóng ta ph¶i ®µo t¹o çn bé míi vµ gióp ®ì çn bé cò theo t«n chØ kh¸ng chiÕn vµ kiÕn quèc.

5. VÒ b×nh d©n häc vô, nhê sù hy sinh cè g¾ng cña nam n÷ gi¸o viªn, ®· cã kÕt qu¶ rÊt tèt ®Ñp. B©y giê, sè ®«ng ®ång bµo ®· biÕt ®äc biÕt viÕt th× chóng ta ph¶i cã mét ch−¬ng tr×nh ®Ó n©ng cao thªm tr×nh ®é v¨n ho¸ phæ th«ng cña ®ång bµo.

_______________

1) Héi nghÞ gi¸o dôc toµn quèc häp tõ ngµy 10 ®Õn ngµy 15-7-1948, t¹i ViÖt B¾c (BT).


Víi sù l·nh ®¹o cña Bé tr−ëng vµ sù cè g¾ng Thi ®ua ¸i quèc

cña toµn thÓ nh©n viªn gi¸o dôc, t«i ch¾c Héi nghÞ sÏ cã mét

ch−¬ng tr×nh ho¹t ®éng thiÕt thùc ®Ó ®i ®Õn thµnh c«ng.



In trong s¸ch Hå ChÝ Minh: Bµn vÒ c«ng t¸c gi¸o dôc, Nxb. Sù thËt, Hµ Néi, 1972, tr.24-25.

577

tH¦ GöI HéI NGHÞ V¡N HO¸ TOµN QuèC LÇN THø HAI

Göi Héi nghÞ v¨n ho¸ toµn quèc,

Nh©n dÞp Héi nghÞ v¨n ho¸ toµn quèc, t«i göi lêi th©n ¸i chóc mõng çc ®¹i biÓu.

Trong sù nghiÖp vÜ ®¹i kh¸ng chiÕn kiÕn quèc cña d©n téc ta, v¨n ho¸ g¸nh mét phÇn rÊt quan träng. Tõ ngµy chÝnh quyÒn d©n chñ thµnh lËp ®Õn nay, çc nhµ v¨n ho¸ ta ®· cè g¾ng vµ ®· cã thµnh tÝch. Song tõ nay trë ®i chóng ta cÇn ph¶i x©y ®¾p mét nÒn v¨n ho¸ kh¸ng chiÕn kiÕn quèc cña toµn d©n. Muèn ®i ®Õn kÕt qu¶ ®ã, t«i thiÕt t−ëng, çc nhµ v¨n ho¸ ta cÇn tæ chøc chÆt chÏ vµ ®i s©u vµo quÇn chóng.

NhiÖm vô cña v¨n ho¸ ch¼ng nh÷ng ®Ó cæ ®éng tinh thÇn vµ lùc l−îng kh¸ng chiÕn kiÕn quèc cña quèc d©n, mµ còng ph¶i nªu râ nh÷ng thµnh tÝch kh¸ng chiÕn kiÕn quèc vÜ ®¹i cña ta cho thÕ giíi. Çc nhµ v¨n ho¸ ta ph¶i cã nh÷ng t¸c phÈm xøng ®¸ng, ch¼ng nh÷ng ®Ó biÓu d−¬ng sù nghiÖp kh¸ng chiÕn kiÕn quèc b©y giê, mµ cßn ®Ó l−u truyÒn çi lÞch sö oanh liÖt kh¸ng chiÕn kiÕn quèc cho hËu thÕ.

§ang cã phong trµo Thi ®ua ¸i quèc cña toµn d©n, t«i mong r»ng Héi nghÞ sÏ cã mét ch−¬ng tr×nh Thi ®ua ¸i quèc vÒ mÆt trËn v¨n ho¸. T«i ch¾c r»ng sau Héi nghÞ, v¨n ho¸ cña ta sÏ cã mét sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ.




578

TH¦ GöI §éI C¤NG AN DANH Dù B¾C NINH

(Nhê Bé Néi vô chuyÓn)


T«i ®−îc b¸o ço çc b¹n tÝch cùc lµm phËn sù trong viÖc trõ

gian ë Gia L©m, ®ét nhËp tr−êng bay, t−íc sóng, lÊy tµi liÖu cña

®Þch, v.v..

Nh÷ng c«ng viÖc ®ã chøng tá anh em ®· kh«n khÐo, can ®¶m,

lµm vÎ vang cho c«ng an B¾c Ninh vµ toµn quèc.

T«i göi lêi th©n ¸i ngîi khen çc b¹n vµ mong çc b¹n lu«n

lu«n cè g¾ng thi ®ua, ®Ó thùc hiÖn khÈu hiÖu: "Mçi ngµy lËp mét

chiÕn c«ng".



Chñ tÞch Hå ChÝ Minh

l−u t¹i Côc L−u tr÷

V¨n phßng Trung −¬ng §¶ng,


579

LêI K£U GäI NH¢N NGµY 27-7-1948

Cïng toµn thÓ ®ång bµo! Anh em th−¬ng binh vµ gia ®×nh tö sÜ!

Khi n¹n ngo¹i x©m µo ¹t ®Õn, nã ®Õn nh− mét trËn lôt to. Nã

®e däa trµn ngËp c¶ non s«ng Tæ quèc. Nã ®e däa cuèn tr«i c¶ tÝnh

mÖnh tµi s¶n, ch×m ®¾m c¶ bè, mÑ, vî, con, d©n ta.

Tr−íc c¬n nguy hiÓm Êy, sè ®«ng thanh niªn yªu quý cña n−íc

ta dòng c¶m x«ng ra mÆt trËn. Hä quyÕt ®em x−¬ng m¸u cña hä

®¾p thµnh mét bøc t−êng ®ång, mét con ®ª v÷ng, ®Ó ng¨n c¶n n¹n

ngo¹i x©m trµn ngËp Tæ quèc, lµm h¹i ®ång bµo. Hä quyÕt hy sinh tÝnh mÖnh hä, ®Ó gi÷ g×n tÝnh mÖnh cña

®ång bµo.

Hä hy sinh gia ®×nh vµ tµi s¶n hä, ®Ó b¶o vÖ gia ®×nh vµ tµi s¶n

cña ®ång bµo.

Hä quyÕt liÒu chÕt chèng ®Þch, ®Ó cho Tæ quèc vµ ®ång bµo sèng.

Hä lµ nh÷ng chiÕn sÜ anh dòng cña ta.

Trong ®ã, cã ng−êi ®· bá l¹i mét phÇn th©n thÓ ë tr−íc mÆt

trËn. Cã ng−êi ®· bá m×nh ë chiÕn tr−êng. §ã lµ th−¬ng binh, ®ã lµ

tö sÜ.

C¸ch mÊy ngµy tr−íc, hä lµ nh÷ng thanh niªn lµnh m¹nh, vui vÎ, oanh liÖt. Tr¶i qua nh÷ng ngµy ¨n giã n»m s−¬ng, nh÷ng trËn

m−a bom b·o ®¹n, hä bÞ tay quÌ ch©n côt, hä ho¸ ra th−¬ng binh.

Hä ®· hy sinh cho ai?

C¸ch mÊy ngµy tr−íc, bè mÑ hä nhËn ®−îc tin tøc, ®ang mong


cho ®Õn ngµy kh¸ng chiÕn th¾ng lîi, ®éc lËp thµnh c«ng, hä sÏ trë

l¹i quª h−¬ng, mét nhµ ®oµn tô.

Ngµy nay, bè mÑ hä ®· mÊt mét ng−êi con yªu quý. Vî trÎ th¬

trë nªn bµ ho¸. Con d¹i trë nªn bå c«i. Trªn bµn thê gia ®×nh thªm

mét linh bµi tö sÜ.

Hä ®· hy sinh cho ai?

Th−¬ng binh vµ tö sÜ ®· hy sinh cho Tæ quèc, ®· hy sinh cho

®ång bµo.

§Ó b¸o ®¸p c«ng ¬n ®ã, ChÝnh phñ ®ang t×m mäi çch ®Ó gióp

®ì anh em th−¬ng binh vµ gia ®×nh tö sÜ. T«i còng mong ®ång bµo s½n lßng gióp ®ì hä vÒ vËt chÊt vµ vÒ

tinh thÇn.

Tõ tr−íc ®ång bµo ®· gióp ®ì nhiÒu. Nh−ng tay ch©n tµn phÕ

cña th−¬ng binh sÏ kh«ng mäc l¹i ®−îc. Vµ nh÷ng tö sÜ sÏ kh«ng

thÓ t¸i sinh. Mµ lßng b¸c ¸i cña ®ång bµo còng kh«ng cã h¹n.

V× vËy, t«i mong vµ ch¾c r»ng: ®ång bµo tr−íc ®· gióp ®ì, sau

nµy sÏ s½n sµng gióp ®ì m·i. Nh©n dÞp nµy, t«i xin thay mÆt anh

em th−¬ng binh vµ gia ®×nh tö sÜ c¶m ¬n ®ång bµo.

T«i còng thay mÆt ChÝnh phñ, göi lêi th©n ¸i an ñi çc anh em

th−¬ng binh vµ gia ®×nh tö sÜ vµ høa r»ng ChÝnh phñ lu«n lu«n t×m çch s¨n sãc çc b¹n. Chóc çc b¹n ®−îc b×nh yªn.


Hå CHÝ MINH


581

GI÷ BÝ MËT

VÞ tæ s− cña çc nhµ qu©n sù lµ «ng T«n Tö nãi r»ng: "Trong

chiÕn tranh, ®iÒu g× quan träng nhÊt?

Gi÷ bÝ mËt lµ ®iÒu quan träng nhÊt". ¤ng l¹i nãi: "Ta dß ®−îc tin tøc ®Þch, th× ta th¾ng ®Þch. §Þch dß

®−îc tin tøc ta, th× ®Þch th¾ng ta".

ThÕ lµ cuéc chiÕn tranh th¾ng hay b¹i, mét phÇn lín do biÕt

gi÷ bÝ mËt hay kh«ng biÕt gi÷ bÝ mËt, mµ quyÕt ®Þnh.

V× vËy, trong cuéc thÕ giíi ®¹i chiÕn, çc n−íc hÕt søc chó ý

®Õn sù gi÷ bÝ mËt. ë çc tr−êng häc, çc phßng giÊy, çc tr¹i lÝnh, çc x−ëng m¸y, çc ®−êng phè, çc xe, çc tµu, çc chî, çc kh¸ch

s¹n, çc qu¸n n−íc, çc lµng xãm, cho ®Õn çc nhµ d©n, n¬i nµo

còng cã nh÷ng khÈu hiÖu nh¾c nhñ mäi ng−êi gi÷ bÝ mËt. Ch¼ng nh÷ng thÕ, mçi ngµy, nh÷ng ng−êi phô tr¸ch çc c¬

quan, çc nhµ m¸y, çc bé ®éi, v.v., l¹i nh¾c nh©n viªn cña hä mét

lÇn: "Ph¶i gi÷ bÝ mËt"! *

* *

Trong cuéc kh¸ng chiÕn nµy, chóng ta ®· biÕt gi÷ bÝ mËt ch−a?

Ch−a! Ta ch−a biÕt dïng çch lu«n lu«n khuyªn r¨n nh¾c nhñ mäi

ng−êi gi÷ bÝ mËt.

Nh©n viªn, c«ng nh©n, bé ®éi, vµ nh©n d©n ta ch−a biÕt gi÷

bÝ mËt.


VÒ hµnh ®éng, cö chØ, còng nh− vÒ lêi nãi, nhiÒu ng−êi kh«ng

biÕt gi÷ bÝ mËt.

§ã lµ mét khuyÕt ®iÓm rÊt nguy hiÓm.

Kh¸ng chiÕn ®ang chuyÓn qua giai ®o¹n míi, chóng ta cÇn

ph¶i cÊp tèc ra søc söa ch÷a çi khuyÕt ®iÓm Êy. Söa ch÷a çch

thÕ nµo?

Çc bé ®éi, c¬ quan, tr−êng häc, chî bóa, hµng qu¸n, v.v., cÇn

ph¶i d¸n nh÷ng khÈu hiÖu gi÷ bÝ mËt. Nh÷ng ng−êi phô tr¸ch cÇn

ph¶i hµng ngµy dÆn dß nh©n viªn cña m×nh gi÷ bÝ mËt. Çc çn bé

hµnh chÝnh vµ ®oµn thÓ trong çc lµng x· ph¶i gi¶i thÝch vµ lu«n lu«n nh¾c nhñ d©n trong lµng gi÷ bÝ mËt. Çc bé m¸y tuyªn

truyÒn, çc b¸o chÝ, ph¶i th−êng nh¾c ®Õn vÊn ®Ò gi÷ bÝ mËt. Cuéc

Thi ®ua ¸i quèc còng ph¶i chó träng ®Õn vÊn ®Ò gi÷ bÝ mËt. Ta biÕt gi÷ bÝ mËt, th× bän ViÖt gian mËt th¸m khã mµ ho¹t

®éng.

Ta biÕt gi÷ bÝ mËt, th× dï ®Þch cã tr¨m tai, ngµn m¾t, còng

kh«ng dß ®−îc tin tøc vµ ®o¸n ®−îc sù hµnh ®éng cña ta.

BiÕt gi÷ bÝ mËt, tøc lµ ta ®· n¾m ch¾c mét phÇn lín th¾ng lîi

trong tay ta.

A.G.


583

tH¦ GöI B¸O VÖ QUèC QU¢N

- B¸o "VÖ quèc qu©n" ph¶i lµ ng−êi b¹n th©n thiÕt cña mçi mét

chiÕn sÜ VÖ quèc qu©n. V× vËy cÇn ph¶i ®i s¸t víi sù sinh ho¹t vµ

sù ph¸t triÓn cña VÖ quèc qu©n.

- Mçi mét chiÕn sÜ VÖ quèc qu©n ph¶i lµ mét ng−êi b¹n th©n

thiÕt cña b¸o "VÖ quèc qu©n". V× vËy ph¶i gióp cho b¸o "VÖ quèc qu©n" ph¸t triÓn.


B¸o VÖ quèc qu©n, sè 28, ngµy 19-8-1948.

584

TH¦ GöI ANH EM TH¦¥NG Vµ BÖNH BINH

Çc ®ång chÝ ®· hy sinh mét phÇn x−¬ng m¸u v× Tæ quèc,

ch¼ng may bÞ th−¬ng, bÞ bÖnh tr−íc khi qu©n thï bÞ hoµn toµn tiªu

diÖt, kh¸ng chiÕn ®−îc hoµn toµn thµnh c«ng.

Ch¾c çc ®ång chÝ kh«ng khái ph©n v©n. Nh−ng kh«ng, çc

®ång chÝ nªn mét mÆt nu«i l¹i søc khoÎ, mét mÆt cè g¾ng häc tËp.

Khi ®· kh«i phôc søc khoÎ, çc ®ång chÝ sÏ h¨ng h¸i tham gia c«ng

t¸c t¨ng gia s¶n xuÊt, ®Ó gióp Ých cho Tæ quèc, còng nh− çc ®ång

chÝ ®· anh dòng gi÷ g×n non s«ng, çc ®ång chÝ sÏ trë nªn ng−êi c«ng d©n kiÓu mÉu ë hËu ph−¬ng còng nh− çc ®ång chÝ ®· lµm

ng−êi chiÕn sÜ kiÓu mÉu ë ngoµi mÆt trËn. T«i cïng ®ång bµo lu«n

lu«n nhí ®Õn çc ®ång chÝ.


In trong s¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña Hå Chñ tÞch, Nxb. Sù thËt,

Hµ Néi, 1958, t.I, tr.266.

585

th¦ Göi HéI NGHÞ QU¢N Sù TOµN QuèC LÇN THø N¡M

Nh©n dÞp Héi nghÞ qu©n sù, t«i göi lêi th©n ¸i chµo çc cÊp chØ

huy vµ nhê chuyÓn lêi t«i hái th¨m cho çc bé ®éi.

T«i mong r»ng trong cuéc Héi nghÞ nµy, anh em sÏ rót kinh

nghiÖm ®Çy ®ñ, ®Æt kÕ ho¹ch thiÕt thùc cho giai ®o¹n míi cña cuéc

kh¸ng chiÕn. Trong cuéc Thi ®ua ¸i quèc, t«i mong çc bé ®éi h¨ng

h¸i luyÖn tËp lËp c«ng, sao cho mïa Thu - §«ng nµy, bé ®éi ta sÏ

thu ®−îc nhiÒu th¾ng lîi vÎ vang h¬n Thu - §«ng n¨m ngo¸i.

D−íi sù l·nh ®¹o cña Bé Quèc phßng vµ Bé Tæng chØ huy, víi lßng h¨ng h¸i cña toµn thÓ bé ®éi, t«i ch¾c çc ®¹i biÓu sÏ lµm trän

nhiÖm vô cña m×nh.


Hå CHÝ MINH

B¸o Cøu quèc, sè 1008,

ngµy 9-8-1948.

586

TH¦ KHEN ¤NG T¤N THÊT PHïNG

T«i rÊt vui lßng nh©n danh t«i vµ ChÝnh phñ, khen ngîi «ng

T«n ThÊt Phïng, nh©n viªn ho¶ xa, ®· chÕ ®−îc mét thø thuèc sèt

rÐt. ThÕ lµ «ng ®· lËp ®−îc c«ng trong Thi ®ua ¸i quèc. §ång thêi

t«i còng khen ngîi nh©n viªn ho¶ xa ®· tËn tôy lµm viÖc trong

hoµn c¶nh khã kh¨n. Trong lóc ®ång bµo kh«ng qu¶n lao khæ, anh

dòng kh¸ng chiÕn ®Ó tranh ®éc lËp thèng nhÊt cho Tæ quèc, mçi

ng−êi c¸n bé cña ta ph¶i thùc hµnh khÈu hiÖu cÇn kiÖm liªm

chÝnh, chÝ c«ng v« t−, th× kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh mau th¾ng lîi.



ngµy 24-8-1948.

587

tH¦ GöI NHI §åNG Y£N B¸I

Göi çc ch¸u nhi ®ång tØnh Yªn B¸i,

B¸c rÊt vui lßng nhËn ®−îc th− çc ch¸u. Vµ biÕt r»ng: V¨n

TrÊn, TrÊn Yªn, Lôc Yªn cã ®Õn 7.500 ch¸u ®· tæ chøc do 200 anh

phô tr¸ch. Chõng 4.800 ch¸u ®· biÕt ch÷, thÕ lµ tèt. Nh−ng cßn

2.700 ch¸u "ch−a biÕt ch÷".

Trong cuéc "Thi ®ua ¸i quèc", B¸c mong çc ch¸u trong n¨m

nay lµm cho ®−îc hai viÖc: G¾ng tæ chøc 10.000 ch¸u vµ ch¸u nµo

còng cè häc cho biÕt ch÷.


Hå CHÝ MINH


588

Th− GöI §OµN DI C¦ S¶N XUÊT, Êp Mü LËp - Th¸i Nguyªn1)

Göi ®oµn di c− s¶n xuÊt, Êp Mü LËp - Th¸i Nguyªn,

C¶m ¬n çc b¹n ®· göi quµ biÕu t«i mét çi vâng rÊt ®Ñp.

T«i mong çc b¹n h¨ng h¸i xung phong Thi ®ua ¸i quèc, tr−íc

®Ó tù cÊp, tù tóc, sau ®Ó gióp søc vµo kh¸ng chiÕn vµ x©y dùng

kinh tÕ n−íc nhµ. Sao cho ®oµn di c− s¶n xuÊt Mü LËp trë nªn mét

®oµn kiÓu mÉu.


Th¸ng 8 n¨m 1948

Hå CHÝ MINH

Tµi liÖu l−u t¹i V¨n phßng ChÝnh phñ. In trong s¸ch B¸c Hå víi H−ng Yªn, H−ng Yªn víi B¸c Hå, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 2000, tr.51.

_______________

1) §oµn di c− Êp Mü LËp, x· Trung LËp, nay thuéc x· Phïng ChÝ Kiªn, huyÖn Mü Hµo, tØnh H−ng Yªn lªn lËp Tr¹i s¶n xuÊt t¹i Th¸i Nguyªn (BT).

589

Th− Göi b¸c sÜ TrÇn H÷u T−íc

Göi B¸c sÜ T−íc,

T«i göi biÕu chó mét c¸i ¸o. ¸o nµy lµ do ®ång bµo biÕu t«i.

Chó ph¶i cÈn thËn ch¨m gi÷ søc kháe. T«i ®· dÆn anh em ®Þa

ph−¬ng, chó cã cÇn g×, cø hái hä. Chí nªn c©u nÖ. T«i m¹nh kháe

nh− th−êng.


Th¸ng 8 n¨m 1948

Hå ChÝ Minh

Tµi liÖu l−u t¹i V¨n phßng ChÝnh phñ.

590

TH¦ GöI ¤NG TR¦ëNG TY B×NH D¢N HäC Vô Hµ TÜNH

T«i rÊt vui lßng nhËn ®−îc b¸o ço r»ng: tØnh Hµ TÜnh ®· cã

mÊy lµng thanh to¸n n¹n mï ch÷. KÕt qu¶ Êy lµ do «ng khÐo tæ

chøc vµ l·nh ®¹o, do çc nam n÷ gi¸o viªn chÞu khã vµ cè g¾ng, do

®ång bµo h¨ng h¸i vµ ham häc.

T«i thay mÆt ChÝnh phñ göi giÊy khen ®ång bµo nh÷ng lµng

®ã. §ång thêi göi lêi khen ngîi vµ c¶m ¬n «ng, nh÷ng b¹n gióp viÖc

trong Ty vµ tÊt c¶ nam n÷ gi¸o viªn.

Sau ®©y lµ vµi ý kiÕn cña t«i vÒ c«ng viÖc b×nh d©n häc vô

trong tØnh ta:

1. Cè g¾ng lµm cho toµn tØnh thanh to¸n n¹n mï ch÷ trong

mét thêi gian kh¸ mau.

2. N©ng cao ch−¬ng tr×nh häc tËp cña nh÷ng lµng ®· thanh

to¸n n¹n mï ch÷. D¹y thªm lÞch sö, ®Þa d−, lµm tÝnh, khoa häc

th−êng thøc.

3. Çc líp b×nh d©n häc vô nªn kiªm thªm tr¸ch nhiÖm tuyªn

truyÒn cæ ®éng cho mäi c«ng viÖc kh¸ng chiÕn nh− gióp ®ì bé ®éi,

thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt, v.v..

T«i høa sÏ cã gi¶i th−ëng khuyÕn khÝch cho huyÖn nµo mµ ®¹i

®a sè lµng thanh to¸n n¹n mï ch÷ tr−íc çc huyÖn kh¸c, vµ gi¶i

th−ëng chÝnh thøc cho huyÖn nµo thanh to¸n hoµn toµn n¹n mï

592

Th− göi ®ång bµo quúnh c«i1)

T«i rÊt vui mõng ®−îc §Æc ñy ®oµn ChÝnh phñ vµ Uû ban

kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh tØnh Th¸i B×nh b¸o ço r»ng: cuèi th¸ng 6

n¨m nay, toµn d©n huyÖn Quúnh C«i ®· tho¸t n¹n mï ch÷.

§ã lµ mét th¾ng lîi vÎ vang.

ë d−íi chÕ ®é thùc d©n, huyÖn ta chØ cã 2.600 ng−êi biÕt ch÷.

Trong 3 n¨m ®éc lËp (mµ suèt 3 n¨m Êy chóng ta ph¶i gian

nan ®Êu tranh chèng giÆc ®ãi vµ giÆc ngo¹i x©m) sè ng−êi biÕt ch÷

ë huyÖn ta t¨ng ®Õn 43.600 ng−êi.

ChØ mét viÖc ®ã ®ñ chøng tá r»ng: chÕ ®é thùc d©n vµ phong

kiÕn ®· thÊt b¹i, chÕ ®é d©n chñ céng hoµ ®· th¾ng lîi.

Th¾ng lîi ®ã lµ:

Do sù s¨n sãc cña çc vÞ phô l·o vµ th©n hµo, th©n sÜ;

Do sù gióp ®ì cña çc c¬ quan vµ ®oµn thÓ;

Do sù tËn tôy cña nam n÷ gi¸o viªn;

Do lßng h¨ng h¸i cña toµn thÓ ®ång bµo trong huyÖn. Chóng ta

còng ph¶i nh¾c ®Õn sù ®«n ®èc cña Nha vµ Ty B×nh d©n häc vô.

T«i thay mÆt ChÝnh phñ khen ngîi çc nam n÷ gi¸o viªn cïng

toµn thÓ ®ång bµo Quúnh C«i ®· lµm kiÓu mÉu trong cuéc ®Êu

tranh chèng giÆc dèt.

_______________

1) HuyÖn Quúnh C«i (Th¸i B×nh) lµ huyÖn ®Çu tiªn trong c¶ n−íc ®· thanh to¸n n¹n mï ch÷, ®−îc Chñ tÞch Hå ChÝ Minh göi th−, b»ng khen vµ tÆng phÈm cña Ng−êi (BT).

th− göi ®ång bµo quúnh c«i 593

§ång thêi t«i khuyªn ®ång bµo cè g¾ng häc thªm n÷a cho tiÕn

bé thªm n÷a. T«i mõng r»ng ®ång bµo ®· ®−îc c¸i vinh dù lµ

huyÖn ®Çu tiªn diÖt giÆc dèt, th× ®ång bµo sÏ cè g¾ng ®Ó tranh cho

®−îc c¸i vinh dù lµ huyÖn xung phong trong cuéc Thi ®ua ¸i quèc.


Th¸ng 8 n¨m 1948 hå chÝ minh


594

NãI CHUYÖN T¹I HéI NGHÞ QU¢N Sù LÇN THø N¡M1)

ë trong x· héi, muèn thµnh c«ng ph¶i cã ba ®iÒu kiÖn lµ: thiªn

thêi, ®Þa lîi vµ nh©n hoµ.

Ba ®iÒu kiÖn Êy ®Òu quan träng c¶. Nh−ng thiªn thêi kh«ng quan

träng b»ng ®Þa lîi, mµ ®Þa lîi kh«ng quan träng b»ng nh©n hoµ.

Nh©n hoµ lµ thÕ nµo?

Nh©n hoµ lµ tÊt c¶ mäi ng−êi ®Òu nhÊt trÝ. Nh©n hoµ lµ quan

träng h¬n hÕt.

Trong qu©n ®éi, nhiÖm vô cña ng−êi t−íng lµ: Ph¶i: trÝ, dòng, nh©n, tÝn, liªm, trung.

TrÝ lµ ph¶i cã ãc s¸ng suèt ®Ó nh×n mäi viÖc, ®Ó suy xÐt ®Þch

cho ®óng.

TÝn lµ ph¶i lµm cho ng−êi ta tin m×nh. ThÝ dô ®· høa th−ëng

th× ph¶i th−ëng. TÝn còng cßn nghÜa lµ tù tin vµo søc m×nh n÷a,

nh−ng kh«ng ph¶i lµ tù m·n tù cao.

Dòng lµ kh«ng ®−îc nhót nh¸t, ph¶i can ®¶m, d¸m lµm nh÷ng

viÖc ®¸ng lµm, d¸m ®¸nh nh÷ng trËn ®¸ng ®¸nh.

Nh©n lµ ph¶i th−¬ng yªu cÊp d−íi, ph¶i ®ång cam céng khæ víi

hä. §èi víi ®Þch hµng, ta ph¶i khoan dung. Liªm lµ chí tham cña, chí tham s¾c, tham s¾c th× hay bÞ mü

nh©n kÕ, chí tham danh väng, tham sèng.

_______________

1) Héi nghÞ qu©n sù lÇn thø n¨m häp th¸ng 8-1948 (BT).

nãi chuyÖn t¹i héi nghÞ qu©n sù... 595

Trung lµ trung thµnh tuyÖt ®èi víi Tæ quèc, víi nh©n d©n, víi

çch m¹ng, víi §¶ng.

C«ng t¸c cña ng−êi t−íng lµ:

1. §èi víi kû luËt: Trong qu©n ®éi, mÖnh lÖnh tõ trªn xuèng

d−íi, ph¶i thÊm xuèng tíi mçi ®éi viªn. Chç nµo mÖnh lÖnh kh«ng

xuèng tíi th× chç ®ã háng. B¸o ço tõ d−íi lªn ph¶i cho thËt thµ,

nhanh chãng, thiÕt thùc.

VÒ kû luËt, ph¶i th−ëng ph¹t cho c«ng minh. Chí v× −a ai mµ

th−ëng, ghÐt ai mµ ph¹t, ai hÈu víi m×nh th× dïng, ai trùc tÝnh nãi

ngay th× bá. 2. §èi víi binh sÜ, th× lêi ¨n tiÕng nãi, niÒm vui, nçi buån, quÇn

¸o, nhÊt nhÊt ph¶i biÕt râ vµ hÕt søc ch¨m nom. Cã ®ång cam céng

khæ víi binh sÜ th× khi dÉn hä ®i ®©u, dï nguy hiÓm mÊy hä còng

vui lßng ®i, khi b¶o hä ®¸nh, hä sÏ h¨ng h¸i ®¸nh.

Bé ®éi còng vÝ nh− con dao çi sóng, kh«ng lau chïi lu«n sÏ

háng. Ch¨m tËp luyÖn sÏ tiÕn bé. Bé ®éi ta, tuy cßn trÎ mµ tiÕn bé

rÊt mau, nÕu ng−êi t−íng kh«ng chÞu häc hái, cø ®øng mét chç th×

nhÊt ®Þnh bÞ l¹c hËu.

3. §èi víi d©n, th× ch¾c çc ®ång chÝ ®· cã nhiÒu kinh nghiÖm

råi. Bé ®éi ®−îc d©n yªu, d©n tin, d©n phôc th× nhÊt ®Þnh th¾ng lîi. 4. §èi víi ®Þch, th× tuyÖt ®èi chí khinh ®Þch. Tôc ng÷ cã c©u:

"S− tö muèn b¾t con chuét còng ph¶i dïng hÕt søc míi b¾t ®−îc".

Khinh ®Þch th× nhÊt ®Þnh sÏ thÊt b¹i.

Ta biÕt râ ®Þch th× th¾ng. NÕu ®Ó ®Þch biÕt râ ta th× sÏ thÊt b¹i.

Cho nªn ph¶i hÕt søc gi÷ bÝ mËt.

§Þch vËn lµ t×m çch lµm sao ph¸ ®−îc ®Þch mµ kh«ng ph¶i

®¸nh. Çi ®ã lµ viÖc chÝnh trÞ.

§ã lµ mÊy ®iÒu ®¹i c−¬ng, çc ®ång chÝ ph¶i nhí. NÕu çc ®ång

chÝ thi hµnh ®−îc nh÷ng kÕ ho¹ch vµ ph−¬ng ch©m chiÕn thuËt

chiÕn l−îc çc ®ång chÝ ®ang th¶o luËn céng víi nh÷ng ®iÒu t«i nh¾c nhë, th× kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi!

B©y giê toµn quèc ®ang cã phong trµo thi ®ua yªu n−íc.


Qu©n ®éi ta ®· thu ®−îc nhiÒu kÕt qu¶ trong kú luyÖn qu©n lËp

c«ng lÇn thø nhÊt. VËy çc ®ång chÝ ph¶i hÕt søc lîi dông nh÷ng

kinh nghiÖm cña lÇn thø nhÊt ®Ó trong kú luyÖn qu©n lËp c«ng lÇn

thø hai nµy thu ®−îc nhiÒu thµnh tÝch h¬n n÷a.

ChÝnh phñ vµ t«i høa víi çc chó sÏ th−ëng cho çn bé nµo cã

c«ng to nhÊt trong kú luyÖn qu©n lËp c«ng nµy.


597

TH¦ KHEN ÇC NH¢N VI£N B¦U §IÖN

Göi «ng Bé tr−ëng Bé Giao th«ng C«ng chÝnh,

(Nhê chuyÓn cho nh©n viªn b−u ®iÖn)

T«i c¶m ¬n «ng Bé tr−ëng vµ anh em b−u ®iÖn ®· biÕu t«i mét

çi m¸y chuyÓn ®iÖn tù tay anh em lµm nªn. T«i ®Æc biÖt göi lêi

khen ngîi çc «ng Nh©n, Long, §¹t ®· hîp t¸c chÕ nªn m¸y Êy.

ViÖc ®ã tá r»ng: NÕu ta cè g¾ng, th× ta sÏ cã nhiÒu thµnh c«ng tèt

®Ñp. T«i mong r»ng toµn thÓ anh em trong Bé Giao th«ng C«ng

chÝnh sÏ h¨ng h¸i xung phong Thi ®ua ¸i quèc lµm cho mäi ng−êi

vµ mäi viÖc ®Òu tiÕn bé, vµ lµm cho Bé m×nh trë nªn mét Bé kiÓu mÉu, c¶ vÒ c«ng viÖc vµ vÒ tinh thÇn. Anh em ph¶i tranh lÊy mét

®Þa vÞ vÎ vang trong sù nghiÖp kh¸ng chiÕn vµ kiÕn quèc.

Chóc anh em nç lùc vµ thµnh c«ng.




598

TH¦ GöI TRUNG §OµN 101 THõA THI£N

Göi Trung ®oµn 101 Thõa Thiªn,

C¶m ¬n çc chó ®· göi biÕu t«i mét çi kh¨n. T«i vµ ChÝnh phñ

vÉn biÕt hoµn c¶nh ë Thõa Thiªn khã kh¨n. Song chÝnh v× khã

kh¨n, mµ ch¾c r»ng bé ®éi ta cµng thªm kiªn quyÕt, thªm dòng

c¶m. T«i mong r»ng: Trong cuéc Thi ®ua ¸i quèc, luyÖn qu©n lËp

c«ng nµy çc chó cè g¾ng diÖt nhiÒu giÆc, c−íp nhiÒu sóng h¬n,

giËt cho kú ®−îc gi¶i vinh dù mµ t«i vµ ChÝnh phñ ®· s½n sµng

khen th−ëng.


Hå CHÝ MINH


Hå ChÝ Minh l−u t¹i B¶o tµng

Hå ChÝ Minh, b¶n chôp


599

göI ANH CHÞ EM ÇN Bé B×NH D¢N HäC Vô TRONG DÞP PH¸T §éNG

THI §UA ¸I QUèC

Çc chiÕn sÜ nam n÷ B.D.H.V tr−íc ®· lËp c«ng nhiÒu. T«i

mong r»ng trong cuéc Thi ®ua ¸i quèc, çc chiÕn sÜ sÏ h¨ng h¸i

xung phong, diÖt cho hÕt giÆc dèt.

Anh chÞ em tiÕn lªn, th¾ng lîi ®· ë tr−íc m¾t chóng ta.





600

TH¦ GöI TR¹I NHI §åNG NGHÖ THUËT I

Göi nhi ®ång NghÖ thuËt,

Nh÷ng bµi nh¹c, bµi ca çc ch¸u göi, B¸c ®Òu nhËn ®−îc c¶.

B¸c nhí ®· tr¶ lêi råi. Nay nhËn ®−îc th− çc ch¸u míi göi, biÕt

çc ch¸u ®Òu tham gia Thi ®ua ¸i quèc. B¸c rÊt vui lßng. B¸c

khuyªn çc ch¸u lu«n lu«n cè g¾ng cho tiÕn bé vµ chóc çc ch¸u

lu«n m¹nh khoÎ.

B¸c h«n çc ch¸u.

Th¸ng 8 n¨m 1948 B¸C Hå

B¸o ThiÕu niªn tiÒn phong, sè 11,

th¸ng 5-1990.

601

lêI K£U GäI NH¢N NGµY Kû NIÖM §éC LËP 2-9-1948

Cïng ®ång bµo toµn quèc, §ång bµo trong vïng t¹m bÞ ®Þch chiÕm, KiÒu bµo ë n−íc ngoµi, Cïng toµn thÓ t−íng sÜ,

H«m nay chóng ta ®éc lËp ®· 3 n¨m.

Mµ còng ®· 3 n¨m chóng ta kh¸ng chiÕn.

Chóng ta ®· çch mÖnh ®Ó tranh l¹i ®éc lËp.

Chóng ta ®· kh¸ng chiÕn ®Ó gi÷ lÊy ®éc lËp. Tr¶i 80 n¨m n« lÖ, bao nhiªu liÖt sÜ ®· hy sinh x−¬ng m¸u,

®ång bµo ®au khæ trong kiÕp lÇm than. Nh−ng nhê søc ®¹i ®oµn

kÕt mµ çch mÖnh thµnh c«ng.

Ngµy nay, bao nhiªu chiÕn sÜ ®ang hy sinh x−¬ng m¸u, ®ång

bµo ®ang chÞu khã, chÞu khæ. Nh−ng còng nhê søc ®¹i ®oµn kÕt mµ

kh¸ng chiÕn sÏ th¾ng lîi.

Chóng ta s½n sµng hîp t¸c th©n thiÖn víi nh©n d©n Ph¸p,

chóng ta yªu chuéng hoµ b×nh. Nh−ng chóng ta quyÕt kh«ng chÞu

lµm n« lÖ.

Chóng ta quyÕt kh¸ng chiÕn ®Õn cïng, tranh cho kú ®−îc thèng nhÊt vµ ®éc lËp, thèng nhÊt vµ ®éc lËp thËt sù, chø kh«ng

ph¶i çi thø thèng nhÊt vµ ®éc lËp b¸nh vÏ mµ thùc d©n võa thÝ

cho bän bï nh×n.

Thèng nhÊt mµ bÞ chia xÎ thµnh "n−íc Nam Kú", "n−íc T©y Kú",


"Liªn bang Th¸i", v.v.. §éc lËp mµ kh«ng cã qu©n ®éi riªng, ngo¹i

giao riªng, kinh tÕ riªng. Nh©n d©n ViÖt Nam quyÕt kh«ng thÌm

thø thèng nhÊt vµ ®éc lËp gi¶ hiÖu Êy.

§Ó gi÷ g×n ®Êt n−íc, tæ tiªn ta ®· tõng kh¸ng chiÕn 5 n¨m,

10 n¨m.

Dï ph¶i kh¸ng chiÕn 5 n¨m, 10 n¨m, hay lµ l©u h¬n n÷a, ®Ó

gi÷ g×n thèng nhÊt vµ ®éc lËp cho Tæ quèc, ®Ó tranh lÊy tù do vµ

h¹nh phóc cho gièng nßi, chóng ta còng quyÕt kh¸ng chiÕn cho ®Õn

th¾ng lîi cuèi cïng.

Thµ 5, 10 n¨m hy sinh cùc khæ, cßn h¬n lµm n« lÖ mu«n ®êi. Cuéc kh¸ng chiÕn cña ta ®ang h−íng qua giai ®o¹n míi, giai

®o¹n ®−a chóng ta gÇn ®Õn chç thµnh c«ng.

Nh− t«i th−êng nãi víi ®ång bµo vµ çc chiÕn sÜ: cµng gÇn

b−íc th¾ng lîi, con ®−êng kh¸ng chiÕn cµng gay go. Chóng ta

cµng ph¶i ®éng viªn toµn thÓ lùc l−îng tinh thÇn vµ vËt chÊt ®Ó

®Èy tíi c«ng viÖc kh¸ng chiÕn, vµ ®Ó x©y ®¾p nÒn t¶ng cho c«ng

viÖc kh¸ng chiÕn.

Chóng ta ®éng viªn b»ng çch Thi ®ua ¸i quèc. Mçi mét ng−êi

c«ng d©n ViÖt Nam ®Òu ph¶i h¨ng h¸i tham gia, ®Òu ph¶i xung

phong trong cuéc thi ®ua. B»ng çch thi ®ua, chóng ta sÏ thùc hiÖn triÖt ®Ó ch−¬ng tr×nh toµn d©n kh¸ng chiÕn, toµn diÖn kh¸ng

chiÕn. B»ng çch thi ®ua, chóng ta sÏ tÈy s¹ch mäi khuyÕt ®iÓm,

ph¸t triÓn mäi −u ®iÓm, v−ît qua mäi khã kh¨n. B»ng çch thi

®ua, chóng ta sÏ ®Ëp tan mäi ©m m−u qu©n sù vµ chÝnh trÞ cña

bän thùc d©n vµ hoµn thµnh thèng nhÊt vµ ®éc lËp thËt sù.

V× bän thùc d©n bÊt nh©n béi tÝn, g©y v¹ chiÕn tranh, mµ h«m

nay chóng ta ph¶i kû niÖm Ngµy ®éc lËp trong vßng khãi löa.

Sù hung ¸c cña chóng cµng lµm cho chóng ta c¨m hên, cµng

lµm cho chóng ta quyÕt t©m chiÕn ®Êu. Chóng ta trªn d−íi mét

lßng, qu©n d©n nhÊt trÝ, ra søc ®¸nh, ®¸nh m¹nh, ®¸nh m·i, ®¸nh tan chóng ®i. Th× råi ®©y chóng ta sÏ kû niÖm Ngµy ®éc lËp trong

mét n−íc ViÖt Nam vui s−íng th¸i b×nh.

lêi kªu gäi nh©n ngµy kû niÖm ®éc lËp 2-9-1948 603

Hìi ®ång bµo!

Hìi t−íng sÜ! H¨ng h¸i tiÕn lªn!

§¸nh tan bän thùc d©n c−íp n−íc!


Hå CHÝ MINH

B¸o Cøu quèc, chi nh¸nh sè 6,

sè 1036, ngµy 9-9-1948.

604

TH¦ GöI NAM N÷ CHIÕN SÜ B×NH D¢N HäC Vô

Cïng çc b¹n chiÕn sÜ b×nh d©n häc vô,

Nh©n dÞp kû niÖm Ngµy §éc lËp, t«i göi lêi th©n ¸i chóc mõng

vµ khen ngîi çc b¹n. Tõ ngµy n−íc ta ®éc lËp, çc b¹n ®· lu«n lu«n

h¨ng h¸i vµ cè g¾ng. Sù cè g¾ng ®ã ®· cã thµnh tÝch tèt ®Ñp lµ:

Trong ba n¨m, ®· ®−îc gÇn 8 triÖu ®ång bµo tho¸t n¹n mï ch÷.

Trong phong trµo Thi ®ua ¸i quèc, t«i mong çc b¹n còng h¨ng h¸i

xung phong. Vïng nµo cßn sãt n¹n mï ch÷, th× çc b¹n cè g¾ng thi

®ua diÖt cho hÕt giÆc dèt trong mét thêi gian mau chãng. Vïng nµo

®· hÕt n¹n mï ch÷, th× çc b¹n thi ®ua ®Ó tiÕn lªn mét b−íc n÷a,

b»ng çch d¹y cho ®ång bµo:

1. Th−êng thøc vÖ sinh, ®Ó d©n bít ®au èm.

2. Th−êng thøc khoa häc, ®Ó bít mª tÝn nh¶m.

3. Bèn phÐp tÝnh, ®Ó lµm ¨n cã ng¨n n¾p.

4. LÞch sö vµ ®Þa d− n−íc ta (v¾n t¾t b»ng th¬ hoÆc ca), ®Ó

n©ng cao lßng yªu n−íc.

5. §¹o ®øc cña c«ng d©n, ®Ó thµnh ng−êi c«ng d©n ®øng ®¾n.

Çc b¹n h·y lµm cho ®−îc chõng Êy ®·, sau chóng ta sÏ tiÕn

lªn b−íc cao h¬n. §ång thêi çc b¹n nªn gióp viÖc tuyªn truyÒn vµ

cæ ®éng sao cho cuéc Thi ®ua ¸i quèc ®−îc s«i næi bÒn bØ.

th− göi nam n÷ chiÕn sÜ b×nh d©n häc vô 605

Víi lßng h¨ng h¸i tËn tôy cña c¸c b¹n, t«i ch¾c c¸c b¹n ph¶i

thµnh c«ng.




Hµ Néi, 1958, t.I, tr.274.

606


KÝnh göi cô Lª H÷u Tõ, Gi¸m môc Ph¸t DiÖm,

Cè vÊn ChÝnh phñ,

Th−a cô,

T«i nhí cô l¾m. Tõ ngµy lÔ N«en, t«i cã göi ®iÖn chóc cô, ®Õn

nay míi viÕt th−. Xin cô nguyªn l−îng.

Ph¸i ®oµn ChÝnh phñ (gåm cã Cha Trùc, Thø tr−ëng NguyÔn

Kh¸nh Toµn, v.v.), ®Õn miÒn ®ã ch¾c ®· ®Õn th¨m cô, nh− t«i ®·

dÆn. §©y t«i nãi qua t×nh h×nh cuéc tÊn c«ng ViÖt B¾c ®Ó cô

yªn t©m.

LÇn nµy ®Þch dïng nh÷ng ®éi tinh nhuÖ nhÊt trong h¶i lôc

kh«ng qu©n, nh− ®éi BeaufrÐ, l÷ ®oµn Marocain thø 5. Sè lÝnh h¬n

10.000. §Þch dïng c¸ch chíp nho¸ng. Tõ ngµy 7-10 chóng µo ¹t

nh¶y dï xuèng Chî Míi, B¾c C¹n, Cao B»ng, §¹i Tõ, §×nh C¶ vµ

nh÷ng n¬i kh¸c. Bé binh vµ qu©n c¬ giíi th× tõ L¹ng S¬n ®¸nh

th¼ng lªn §«ng Khª, ThÊt Khª, Cao B»ng quµnh xuèng g©y hÊn.

Thuû qu©n th× ng−îc s«ng L« qua §oan Hïng, Tuyªn Quang lªn

th¼ng Chiªm Ho¸. Hai ®¹o thuû vµ lôc qu©n ®ã thµnh hai gäng

k×m khæng lå, bao v©y ta vµ th¾t chÆt dÇn dÇn. Cßn nh÷ng ®éi

nh¶y dï th× ë gi÷a ®Ó quÐt ta. Trong cuéc tÊn c«ng nµy ®Þch ch¼ng

nh÷ng dïng chiÕn thuËt "SÐt ®¸nh ngang tai" mµ chóng cßn dïng

th− göi gi¸m môc lª h÷u tõ 607

®ñ m−u c«ng kú v« bÞ, xuÊt kú bÊt ý1). NhiÒu lÇn chóng kh«ng ®i

®−êng çi hoÆc ®−êng t¾t mµ chØ xuyªn qua rõng rËm nói cao. Víi sù chuÈn bÞ kü cµng, binh lùc to t¸t, tÊn c«ng µo ¹t vµ

chiÕn thuËt l«i ®×nh ®ã, chóng ch¾c r»ng phen nµy sÏ quÐt s¹ch c¬ quan cña ta vµ tiªu diÖt bé ®éi ta. Chóng ®Þnh r»ng sÏ ®em th¾ng lîi qu©n sù ®Ó gióp cho viÖc thi hµnh ©m m−u chÝnh trÞ cña chóng. Nh−ng trong nh÷ng trËn ThÊt Khª, §oan Hïng, Tuyªn Quang, s«ng G©m, Phó L−¬ng... lùc l−îng ®Þch bÞ ta tiªu diÖt kh¸ nhiÒu, ©m m−u chóng bÞ ta ph¸ háng. KÕt qu¶ lµ ®Þch mÊt gÇn 5.000 chÕt vµ bÞ th−¬ng, trong ®ã cã mét sè quan n¨m, quan t− vµ nhiÒu h¹ sÜ quan, 6 chiÕc phi c¬, 14 chiÕc tµu vµ ca n«, mét sè lín xe h¬i. Vµ ®Ó l¹i trong tay ta rÊt nhiÒu ®¹n d−îc vµ qu©n dông phÈm. KÕt qu¶ lµ kÕ ho¹ch b−íc thø nhÊt cña ®Þch hoµn toµn thÊt b¹i. Mµ sau cuéc tÊn c«ng ®ã, ta ®−îc nhiÒu kinh nghiÖm thªm, ®−îc nhiÒu khÝ giíi thªm vµ lùc l−îng ta v÷ng ch¾c thªm, lßng d©n ta tin t−ëng thªm. §ã lµ nhê §øc Chóa phï hé n−íc ta mµ ph¹t bän thùc d©n hung ¸c. Hai lµ nhê t−íng sÜ ta dòng c¶m, ®ång bµo ta h¨ng h¸i. NhiÒu n¬i, çc cô giµ vµ çc phô n÷ còng tham gia du kÝch. Sau n÷a lµ nhê ta ®· ®o¸n tr−íc m−u m« cña ®Þch ®Ó ®Ò phßng s½n. VÉn biÕt ®Þch sÏ tÊn c«ng nhiÒu lÇn nhiÒu n¬i n÷a, ta cßn ph¶i kinh qua nhiÒu b−íc gay go n÷a, nh−ng víi sù phï hé cña §øc Chóa, víi sù c−¬ng quyÕt cña d©n vµ qu©n ta, víi sù gióp ®ì cña nh÷ng bËc l·o thµnh nh− cô, th× sím hoÆc muén ta còng th¾ng lîi.

Xin chóc cô lu«n lu«n m¹nh khoÎ vµ xin cô nhËn lêi chµo.

Th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng Ngµy 7 th¸ng 9 n¨m 1948

Hå CHÝ MINH B¶n ®¸nh m¸y cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, l−u t¹i Trung t©m L−u tr÷ Quèc gia I, b¶n chôp l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

_______________

1) C«ng kú v« bÞ, xuÊt kú bÊt ý: §¸nh [lóc] kh«ng ®Ò phßng, xuÊt (ra qu©n) [lóc] kh«ng ngê. ë ®©y nªn hiÓu lµ ®Þch ©m m−u hµnh qu©n vµ tÊn c«ng bÊt ngê (BT).

608

TH¦ GöI LINH MôC THUYÕT Vµ §åNG BµO X· H¦NG TH¸I (Y£N B¸I)

Göi cô Linh môc ThuyÕt vµ ®ång bµo l−¬ng gi¸o x· H−ng Th¸i, huyÖn TrÊn Yªn (Yªn B¸i),

C¶m ¬n cô vµ ®ång bµo ®· göi biÕu t«i cao vµ mËt ong. T«i

mong r»ng víi sù chØ ®¹o cña cô vµ c¸c vÞ th©n hµo th©n sÜ, ®ång

bµo sÏ h¨ng h¸i xung phong Thi ®ua ¸i quèc lµm cho x· H−ng

Th¸i thµnh mét x· kiÓu mÉu.



609

tH¦ C¶M ¥N §åNG BµO TR¹I S¶N XUÊT NGHÖ AN

C¶m ¬n ®ång bµo ®· göi biÕu t«i nh÷ng mµn, tÊt, ¸o.

T«i mong ®ång bµo h¨ng h¸i xung phong Thi ®ua ¸i quèc, lµm

cho ®ñ tù cÊp tù tóc vµ tiÕn bé vÒ mäi mÆt. Mçi ng−êi thi ®ua víi

nhau, c¸c tr¹i thi ®ua víi nhau. Nh− thÕ nhÊt ®Þnh tiÕn bé vµ

thµnh c«ng.


Hå CHÝ MINH


610

TH¦ VµO NAM

Göi ®ång bµo th©n mÕn Nam Bé,

Nh©n dÞp ph¸i ®oµn cña ChÝnh phñ vµo Nam, t«i göi lêi th©n

¸i hái th¨m toµn thÓ ®ång bµo.

§· h¬n 3 n¨m, ®ång bµo vµ chiÕn sÜ Nam Bé ®· vµ ®ang anh

dòng kh¸ng chiÕn ®Ó gi÷ v÷ng nÒn ®éc lËp, thèng nhÊt vµ d©n chñ

mµ C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m ®· ®−a l¹i cho n−íc nhµ.

ChÝnh phñ lu«n lu«n nghÜ ®Õn ®ång bµo. Vµ mÆc dÇu giao

th«ng khã kh¨n, ChÝnh phñ lu«n lu«n kiÕm c¸ch ®Ó liªn l¹c mËt

thiÕt víi ®ång bµo. Nhê sù ®oµn kÕt vµ chÝ hy sinh cña qu©n vµ d©n toµn quèc, ta

®· lµm cho Ph¸p thÊt b¹i mét lÇn lín vÒ qu©n sù, chÝnh trÞ vµ kinh

tÕ. MÆc dÇu lùc l−îng to t¸t vÒ qu©n sù vµ thñ ®o¹n gian hiÓm vÒ

chÝnh trÞ cña giÆc Ph¸p, ngµy nay chóng ®· ph¶i c«ng nhËn thÊt

b¹i trong kÕ ho¹ch ®Æt ¸ch n« lÖ lªn trªn d©n téc ta.

Nh−ng t«i th−êng hay nh¾c l¹i víi ®ång bµo vµ chiÕn sÜ: ta

cµng gÇn ®Õn th¾ng lîi th× cµng gÆp nhiÒu b−íc gay go h¬n, v×

tr−íc khi hoµn toµn thÊt b¹i, thùc d©n sÏ tËp trung lùc l−îng cña

chóng ®Ó thi hµnh chÝnh s¸ch cµn quÐt vµ khñng bè.

V× thÕ ®ång bµo vµ chiÕn sÜ ph¶i lu«n lu«n chuÈn bÞ s½n sµng vÒ tinh thÇn còng nh− vÒ vËt chÊt ®Ó ®èi phã mäi sù khã kh¨n

tr−íc ngµy th¾ng lîi.

Chóng ta ®· ®oµn kÕt, chóng ta ph¶i ®oµn kÕt h¬n n÷a, chóng

ta ®· hy sinh, ph¶i kiªn quyÕt hy sinh h¬n n÷a.

th− vµo nam 611

Trong mïa Thi ®ua ¸i quèc ®ang s«i næi kh¾p c¶ n−íc, t«i

mong r»ng ®ång bµo Nam Bé sÏ h¨ng h¸i tham gia, vÒ qu©n sù

còng nh− vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, v.v..

Çc cô phô l·o, çc vÞ th©n hµo th©n sÜ, çc anh chÞ em trÝ thøc

th× h« hµo vµ lµm kiÓu mÉu. Çc tÇng líp ®ång bµo kh¸c th× sèt

s¾ng xung phong. Nh− thÕ Nam Bé sÏ cïng ®ång bµo toµn quèc

thùc hiÖn ®−îc ch−¬ng tr×nh:

DiÖt giÆc ®ãi, DiÖt giÆc dèt, DiÖt giÆc ngo¹i x©m. Nh− thÕ, th× kh¸ng chiÕn sÏ mau th¾ng lîi, thèng nhÊt vµ ®éc

lËp sÏ mau thµnh c«ng, Nam, Trung, B¾c sÏ mau cïng nhau sum

häp mu«n ®êi.



In trong s¸ch Hå ChÝ Minh: TuyÓn tËp, Nxb. Sù thËt, Hµ Néi, 1960, tr.296-297.

612

TH¦ GöI ÇC Uû VI£N Uû BAN KH¸NG CHIÕN HµNH CHÝNH

NAM Bé, ÇC TØNH, QUËN Vµ X· ë NAM Bé

Nh©n dÞp ph¸i ®oµn cña ChÝnh phñ vµo Nam, t«i göi lêi th©n

¸i chµo toµn thÓ Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh Nam Bé, Uû ban

kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh çc tØnh, quËn vµ x·.

MÆc dÇu ë xa ChÝnh phñ trung −¬ng, çc Uû ban Nam Bé

trong h¬n 3 n¨m nay ®· ®¶m ®−¬ng c«ng viÖc hµng ngµy víi mét

tinh thÇn dòng c¶m vµ thèng nhÊt. Mét sè uû viªn çc cÊp tØnh,

quËn vµ x· ®· oanh liÖt hy sinh v× Tæ quèc, vµ ®· nªu cao chÝ khÝ

xung phong cña d©n téc ta. G−¬ng anh dòng Êy sÏ lu«n lu«n soi

s¸ng cho chóng ta trong c«ng viÖc hµng ngµy.

Nhê sù cè g¾ng cña mäi ng−êi, cho nªn mÆc dÇu hoµn c¶nh khã

kh¨n, çc cÊp Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh Nam Bé h¬n 3 n¨m

nay vÉn gi÷ ®−îc sù liªn l¹c chÆt chÏ gi÷a Trung −¬ng vµ Nam Bé,

gi÷a Nam Bé vµ toµn quèc.

Ngµy nay, cuéc kh¸ng chiÕn cña ta ®· chuyÓn h−íng sang giai

®o¹n míi, sù liªn l¹c gi÷a Trung −¬ng vµ çc ®Þa ph−¬ng cÇn ph¶i

chÆt chÏ h¬n, ®Ó thùc hiÖn cuéc thèng nhÊt chØ huy vÒ kh¸ng chiÕn

vµ vÒ kiÕn quèc kh¾p c¶ n−íc vµ kh¾p mäi ngµnh: qu©n sù còng

nh− hµnh chÝnh, kinh tÕ, tµi chÝnh, v¨n ho¸, chuyªn m«n.

Çc Uû ban çc cÊp cÇn ph¶i thiÕt thùc kiÓm ®iÓm l¹i c«ng viÖc

®· lµm trong 3 n¨m võa qua, ®Ó ph¸t triÓn nh÷ng −u ®iÓm vµ söa

th− göi çc ñy viªn ñy ban kh¸ng chiÕn... 613

ch÷a nh÷ng khuyÕt ®iÓm: nh− ®Þa ph−¬ng chñ nghÜa, ãc anh hïng

ç nh©n, v.v..

Trong mäi viÖc, chóng ta chØ cã mét môc ®Ých, lµ phông sù

®ång bµo, phông sù Tæ quèc. Chóng ta chØ cã mét ph−¬ng ch©m, lµ

chÝ c«ng v« t−. V× vËy, mäi viÖc ngµy nay ®Òu ph¶i h−íng c¶ vÒ kh¸ng chiÕn.

V× vËy, nhiÖm vô cña çc Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh çc cÊp

lµ ph¶i ph¸t ®éng phong trµo Thi ®ua ¸i quèc, toµn diÖn vµ toµn

d©n, ®Ó ®−a kh¸ng chiÕn mau ®Õn th¾ng lîi, thèng nhÊt vµ ®éc lËp

mau ®Õn thµnh c«ng.


ViÕt kho¶ng ngµy 15-9-1948. B¶n ®¸nh m¸y cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, l−u t¹i Trung t©m L−u tr÷ Quèc gia I, b¶n chôp l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

614

TH¦ GöI ÇC T¦íNG SÜ VÖ QUèC QU¢N Vµ D¢N QU¢N DU KÝCH NAM Bé


Cïng çc t−íng sÜ VÖ quèc qu©n vµ d©n qu©n du kÝch Nam Bé,

Çc ®ång chÝ,

Nh©n dÞp ph¸i ®oµn ChÝnh phñ vµo Nam, t«i göi lêi th©n ¸i

th¨m çc ®ång chÝ.

§· h¬n 3 n¨m nay, bé ®éi vµ d©n qu©n Nam Bé ®· lËp nhiÒu chiÕn c«ng vÎ vang, vµ ®· tr−ëng thµnh trong khãi löa. Çc ®ång

chÝ ®· thùc hiÖn ®−îc kÕ ho¹ch c−íp khÝ giíi ®Þch ®¸nh l¹i ®Þch, ¸p

dông triÖt ®Ó chiÕn thuËt vËn ®éng du kÝch, vµ ph¸ ho¹i hËu

ph−¬ng ®Þch.

§ã lµ nh÷ng −u ®iÓm ®¸ng khen. Song c«ng t¸c chÝnh trÞ, sù trao ®æi kinh nghiÖm, sù häc hái

trong bé ®éi cßn ch−a ®ñ. §Þa ph−¬ng chñ nghÜa, anh hïng ç

nh©n, b¶n vÞ chñ nghÜa, h·y cßn tån t¹i ë mét vµi n¬i, vµ mét vµi

cÊp chØ huy.

§ã lµ nh÷ng khuyÕt ®iÓm ph¶i söa ch÷a. Trong phong trµo Thi ®ua ¸i quèc, luyÖn qu©n lËp c«ng ngµy

nay, t«i mong çc ®ång chÝ cè g¾ng ph¸t triÓn çc −u ®iÓm, söa

ch÷a çc khuyÕt ®iÓm, ®Ó lµm cho bé ®éi ta thËt xøng ®¸ng lµ bé

th− göi çc t−íng sÜ vÖ quèc qu©n... 615

®éi cña mét n−íc D©n chñ Céng hoµ, xøng ®¸ng víi nhiÖm vô vÎ

vang lµ gi¶i phãng Tæ quèc vµ b¶o vÖ nh©n d©n.

C«ng tr¹ng cña çc ®ång chÝ ®· ®−îc ghi vµo sæ vµng cña Tæ

quèc. Çc ®ång chÝ h·y g¾ng lËp c«ng nhiÒu h¬n vµ to h¬n n÷a.

Ngµy th¾ng lîi ®ang chê chóng ta.


Hå CHÝ MINH

Tµi liÖu l−u t¹i Trung t©m L−u tr÷ Quèc gia I, b¶n chôp l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

616

TH¦ GöI NAM N÷ THANH NI£N Vµ NHI §åNG NAM Bé


Göi çc ch¸u nam n÷ thanh niªn vµ nhi ®ång Nam Bé, Çc ch¸u yªu mÕn,

Nh©n dÞp ph¸i ®oµn ChÝnh phñ vµo Nam, B¸c göi lêi th©n ¸i th¨m çc ch¸u.

V× giao th«ng khã kh¨n, B¸c ch¸u ta Ýt cã th− tõ ®i l¹i. Tuy vËy, B¸c lu«n lu«n nghÜ ®Õn çc ch¸u. B¸c muèn biÕt çc ch¸u häc hµnh thÕ nµo, sinh ho¹t thÕ nµo, tranh ®Êu thÕ nµo...

Trong phong trµo Thi ®ua ¸i quèc nµy, B¸c mong çc ch¸u sÏ cïng víi thanh niªn vµ nhi ®ång toµn quèc, h¨ng h¸i xung phong. Çc ch¸u ph¶i dòng c¶m tiÕn lªn, lµm cho xøng ®¸ng lµ con ch¸u cña Phï §æng V−¬ng, cña TrÇn Quèc To¶n. Cho xøng ®¸ng lµ thanh niªn vµ nhi ®ång cña n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ thèng nhÊt vµ ®éc lËp.

B¸c chê ®îi th¬ cña çc ch¸u b¸o ço cho B¸c biÕt nh÷ng sù tiÕn bé vµ nh÷ng thµnh tÝch vÎ vang cña çc ch¸u.


B¸C Hå

Tµi liÖu l−u t¹i Trung t©m L−u tr÷ Quèc gia I, b¶n chôp l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

617

TH¦ GöI ÇC CH¸U NHI §åNG NH¢N TÕT TRUNG THU 1948

Göi çc ch¸u nhi ®ång toµn quèc,

Mét n¨m n÷a, çc ch¸u ¨n TÕt Trung thu kh¸ng chiÕn. V× c«ng viÖc kh¸ng chiÕn, mµ TÕt Trung thu nµy B¸c ch¸u ta

®ang xa çch nhau. V× ph¶i tiÕt kiÖm ®Ó kh¸ng chiÕn, mµ B¸c kh«ng cã quµ Trung

thu cho çc ch¸u. Nh−ng TÕt Trung thu nµy B¸c rÊt vui, v× qua mét Trung thu

th× kh¸ng chiÕn cµng gÇn ®Õn th¾ng lîi. Ch¾c çc ch¸u còng vui, v× ngµy sau çc ch¸u cã thÓ tù hµo r»ng: Çc ch¸u ®· ¨n mÊy TÕt Trung thu kh¸ng chiÕn.

MÆc dÇu giÆc T©y ®éc ¸c, chóng quyÕt kh«ng thÓ ng¨n trë tr¨ng Thu võa ®Ñp võa trßn.

MÆc dÇu giÆc T©y hung tµn, chóng quyÕt kh«ng thÓ ng¨n trë çc ch¸u vui t−¬i vµ h¨ng h¸i.

MÆc dÇu giÆc T©y b¹o ng−îc, chóng quyÕt kh«ng thÓ ng¨n trë chóng ta kh¸ng chiÕn th¾ng lîi, thèng nhÊt vµ ®éc lËp thµnh c«ng.

§Õn ngµy kh¸ng chiÕn th¾ng lîi, thèng nhÊt vµ ®éc lËp thµnh c«ng, B¸c ch¸u ta sÏ cïng nhau ¨n nh÷ng TÕt Trung thu t−ng bõng vui vÎ. Vinh hoa bâ lóc phong trÇn. B¸c chóc çc ch¸u vui vÎ, m¹nh khoÎ vµ göi çc ch¸u nhiÒu çi h«n Trung thu.

b¸c hå


618

LêI K£U GäI NH¢N DÞP Kû NIÖM ba N¡M KH¸NG CHIÕN NAM Bé

Nh©n dÞp kû niÖm ba n¨m kh¸ng chiÕn ë Nam Bé vµ Nam

Trung Bé, t«i thay mÆt ChÝnh phñ göi toµn thÓ ®ång bµo vµ qu©n

®éi, lêi chµo th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng.

§· ba n¨m, mÆc dÇu hoµn c¶nh rÊt khã kh¨n, ®ång bµo vµ

qu©n ®éi ta, ch¼ng nh÷ng gi÷ v÷ng, mµ cßn ph¸t triÓn tinh thÇn

®oµn kÕt vµ chÝ khÝ hy sinh, mµ l¹i ngµy cµng thªm m¹nh, ch¼ng

nh÷ng chèng cù víi giÆc, mµ cßn chiÕn th¾ng giÆc. Nh÷ng trËn ®Ìo

H¶i V©n, §ång Th¸p M−êi, Sµi Gßn, §µ L¹t, v.v., ®· lµm cho ®Þch kinh hån mÊt vÝa.

Lµ ®éi xung phong oanh liÖt trong cuéc toµn d©n kh¸ng chiÕn,

®· ba n¨m nay, ®ång bµo vµ qu©n ®éi Nam Bé vµ Nam Trung Bé

®· lµm trän nhiÖm vô vÎ vang Êy.

Víi phong trµo Thi ®ua ¸i quèc s«i næi, ch¾c r»ng ®ång bµo vµ

qu©n ®éi ta sÏ lËp nhiÒu chiÕn c«ng to lín h¬n n÷a.

T«i tin r»ng, nÕu cÇn kh¸ng chiÕn ba n¨m hay mÊy lÇn ba n¨m n÷a,

chóng ta còng quyÕt kh¸ng chiÕn ®Õn cïng, v× chóng ta ch¾c r»ng:

Tr−êng kú kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi,

Thèng nhÊt, ®éc lËp nhÊt ®Þnh thµnh c«ng.

Hå CHÝ MINH

B¸o Sù thËt, sè 100, ngµy 23-9-1948.

619

ÇCH LµM VIÖC TËP THÓ L·NH §¹O Ç NH¢N PHô TR¸CH

ChÝnh quyÒn th× cã nh÷ng Héi ®ång. Çc ®oµn thÓ th× cã nh÷ng

Uû ban. §ã lµ tËp thÓ l·nh ®¹o.

V× sao cÇn ph¶i cã tËp thÓ l·nh ®¹o?

V× mét ng−êi dï kh«n ngoan tµi giái mÊy, dï nhiÒu kinh nghiÖm

®Õn ®©u, còng chØ tr«ng thÊy, chØ xem xÐt ®−îc mét hoÆc nhiÒu mÆt

cña mét vÊn ®Ò, kh«ng thÓ tr«ng thÊy vµ xem xÐt tÊt c¶ mäi mÆt cña

mét vÊn ®Ò.

V× vËy, cÇn ph¶i cã nhiÒu ng−êi. NhiÒu ng−êi th× nhiÒu kinh

nghiÖm. Ng−êi th× thÊy râ mÆt nµy, ng−êi th× tr«ng thÊy râ mÆt

kh¸c cña vÊn ®Ò ®ã.

Gãp kinh nghiÖm vµ sù xem xÐt cña nhiÒu ng−êi, th× vÊn ®Ò ®ã

®−îc thÊy râ kh¾p mäi mÆt. Mµ cã thÊy râ kh¾p mäi mÆt, th× vÊn

®Ò Êy míi ®−îc gi¶i quyÕt chu ®¸o, khái sai lÇm.

ý nghÜa cña tËp thÓ l·nh ®¹o rÊt gi¶n ®¬n, ch©n lý cña nã rÊt

râ rÖt. Tôc ng÷ cã c©u: "Kh«n bÇy h¬n kh«n ®éc" lµ nghÜa ®ã.

V× sao cÇn ph¶i ç nh©n phô tr¸ch?

ViÖc g× ®· ®−îc ®«ng ng−êi bµn b¹c kü l−ìng råi, kÕ ho¹ch ®Þnh

râ rµng råi, th× cÇn ph¶i giao cho 1 ng−êi hoÆc mét nhãm Ýt ng−êi

phô tr¸ch theo kÕ ho¹ch ®ã mµ thi hµnh. Nh− thÕ míi cã chuyªn

tr¸ch, c«ng viÖc míi ch¹y.

NÕu kh«ng cã ç nh©n phô tr¸ch, th× sÏ sinh ra çi tÖ ng−êi


nµy uû cho ng−êi kia, ng−êi kia uû cho ng−êi nä, kÕt qu¶ lµ kh«ng

ai thi hµnh. Nh− thÕ th× viÖc g× còng kh«ng xong. Tôc ng÷ cã c©u:

"NhiÒu s·i kh«ng ai ®ãng cöa chïa" lµ nh− thÕ.

V× lÏ ®ã, cho nªn l·nh ®¹o cÇn ph¶i tËp thÓ, mµ phô tr¸ch cÇn

ph¶i ç nh©n.

L·nh ®¹o kh«ng tËp thÓ, th× sÏ ®i ®Õn çi tÖ bao biÖn, ®éc ®o¸n,

chñ quan. KÕt qu¶ lµ háng viÖc.

Phô tr¸ch kh«ng do ç nh©n, th× sÏ ®i ®Õn çi tÖ bõa b·i, lén

xén, v« chÝnh phñ. KÕt qu¶ còng lµ háng viÖc.

TËp thÓ l·nh ®¹o vµ ç nh©n phô tr¸ch cÇn ph¶i lu«n lu«n ®i

®«i víi nhau.

Nh−ng kh«ng ph¶i vÊn ®Ò g× nhá nhÆt, vôn vÆt, mét ng−êi vÉn

cã thÓ gi¶i quyÕt ®−îc, còng ®−a ra bµn - míi lµ tËp thÓ l·nh ®¹o.

NÕu lµm nh− vËy, lµ hiÓu tËp thÓ l·nh ®¹o mét çch qu¸ m¸y mãc.

KÕt qu¶ lµ cø khai héi mµ hÕt ngµy giê.

Nh÷ng viÖc b×nh th−êng, mét ng−êi cã thÓ gi¶i quyÕt ®óng, th×

ng−êi phô tr¸ch cø cÈn thËn gi¶i quyÕt ®i. Nh÷ng viÖc quan träng,

míi cÇn tËp thÓ quyÕt ®Þnh.

TËp thÓ l·nh ®¹o lµ d©n chñ.

Ç nh©n phô tr¸ch lµ tËp trung.

TËp thÓ l·nh ®¹o, ç nh©n phô tr¸ch, tøc lµ d©n chñ tËp trung.

Lµm viÖc mµ kh«ng theo ®óng çch ®ã, tøc lµ lµm tr¸i d©n chñ

tËp trung.

Ng−êi nµo cã ch©n trong mét uû ban nµo mµ lµm biÕng kh«ng

®Õn dù mäi cuéc héi nghÞ cña ban Êy, hoÆc kh«ng c©n nh¾c suy

nghÜ kü l−ìng nh÷ng vÊn ®Ò cÇn ph¶i bµn b¹c vµ gi¶i quyÕt hoÆc

kh«ng ph¸t biÓu hÕt ý kiÕn cña m×nh ®èi víi vÊn ®Ò Êy, lµ tr¸i víi

nhiÖm vô cña m×nh, vµ kh«ng xøng ®¸ng lµ mét ng−êi l·nh ®¹o.

Ng−êi nµo phô tr¸ch thi hµnh, mµ kh«ng lµm ®óng kÕ ho¹ch

do ®a sè ®· quyÕt ®Þnh, lµ lµm tr¸i víi nhiÖm vô cña m×nh, vµ còng

kh«ng xøng ®¸ng lµ mét ng−êi l·nh ®¹o.

çch lµm viÖc tËp thÓ l·nh ®¹o... 621

V× vËy nh÷ng ng−êi çn bé ph¶i thùc hµnh cho kú ®óng çi chÕ

®é tËp thÓ l·nh ®¹o, ç nh©n phô tr¸ch.

X.Y.Z.

B¸o Sù thËt, sè 100, ngµy 23-9-1948.

622

TH¦ GöI Cô T¹ QUANG Y£N

KÝnh göi cô T¹ Quang Yªn ë Nam §Þnh,

T«i rÊt c¶m ®éng ®−îc b¸o ço r»ng cô cã 8 ng−êi con, trong ®ã

6 ng−êi tham gia kh¸ng chiÕn, mµ 4 ng−êi ®· oanh liÖt hy sinh v×

Tæ quèc. T«i tr©n träng thay mÆt ChÝnh phñ göi lêi khen ngîi vµ

tÆng cô mÊy ch÷:

"Mét nhµ trung hiÕu,

Mu«n thuë th¬m danh".

Nh©n dÞp nµy t«i xin biÕu cô mét çi ¸o mµ ®ång bµo ®· biÕu t«i.

Chóc cô m¹nh khoÎ vµ sèng l©u.


Th¸ng 9 n¨m 1948 Chñ tÞch ChÝnh phñ

ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa Hå CHÝ MINH

Tµi liÖu l−u t¹i B¶o tµng Çch m¹ng ViÖt Nam.

623

TH¦ GöI HéI LI£N VIÖT HUYÖN Mü LéC1)

T«i rÊt vui lßng biÕt r»ng Héi Liªn ViÖt Mü Léc ®· kªu gäi

®−îc 114 ®ång bµo (tr−íc lÇm ®−êng ra lµm héi tÒ) trë vÒ víi Tæ

quèc. Héi l¹i tæ chøc ban nghiªn cøu cã 10 th©n hµo, th©n sÜ tham

gia. §ã lµ nh÷ng s¸ng kiÕn rÊt hay.

T«i mong Héi kªu gäi toµn thÓ ®ång bµo trong huyÖn h¨ng h¸i

xung phong “Thi ®ua ¸i quèc” lµm cho Mü Léc tiÕn lªn vÒ mäi mÆt

vµ trë nªn mét huyÖn kiÓu mÉu.

§ång thêi, Héi Liªn ViÖt Mü Léc nªn th¸ch Liªn ViÖt c¸c huyÖn kh¸c thi ®ua trong mäi c«ng viÖc kh¸ng chiÕn vµ kiÕn quèc.

T«i chóc Héi Liªn ViÖt Mü Léc sÏ thµnh c«ng vÎ vang.


In trong s¸ch Hå ChÝ Minh Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, Nxb. Sù thËt, Hµ Néi, 1985, t.5, tr. 146.

_______________

1) Nay thuéc tØnh Nam §Þnh (BT).

624

Chñ nghÜa ç nh©n

Nhê ngän löa kh¸ng chiÕn hun ®óc rÌn luyÖn mµ çn bé qu©n

sù, chÝnh trÞ, hµnh chÝnh, chuyªn m«n ®Òu tiÕn bé nhiÒu vµ nhanh.

Song vÉn cßn mét vµi ng−êi, mét vµi c¬ quan h·y ch−a tÈy hÕt

çi bÖnh chñ nghÜa ç nh©n. BÖnh Êy tá râ ra n¬i:

Ngµy th−êng, th× kû luËt kÐm.

Khi cã vÊn ®Ò nghiªm träng, th× hoang mang.

Lóc tÝnh to¸n c«ng viÖc, th× ®Æt lîi Ých cña ç nh©n m×nh, cña

nhãm m×nh lªn trªn lîi Ých chung.

BÖnh Êy dÔ ®−a ®Õn chç tr¸i kû luËt, tr¸i lîi Ých cña d©n téc.

Muèn tÈy s¹ch bÖnh Êy, th× cÇn ph¶i n©ng cao tr×nh ®é gi¸c

ngé cña m×nh; ph¶i häc theo çi tinh thÇn kiªn quyÕt, dòng c¶m,

hy sinh, cña nh©n d©n vµ cña chiÕn sÜ.

Cã nh÷ng ®ång bµo hy sinh c¶ gia tµi, ®iÒn s¶n, ®Ó gióp kh¸ng

chiÕn. Cã nh÷ng chiÕn sÜ t−íi dÇu ch©m löa vµo m×nh, ®Ó ®èt ®ån

®Þch. §ã lµ nh÷ng ng−êi anh hïng, bá nhµ, bá m×nh v× n−íc. Çi

tinh thÇn cao c¶ vÎ vang Êy sÏ soi s¸ng mu«n ®êi, vµ lu«n lu«n lµm

kiÓu mÉu cho mäi ng−êi noi theo.

Do chñ nghÜa ç nh©n mµ sinh ra bÖnh quan liªu. KÒnh cµng.

Kiªu ng¹o. ChËm ch¹p. Lµm cho qua chuyÖn. Ham chuéng h×nh thøc.

Muèn tÈy s¹ch bÖnh Êy, th× ph¶i:

Thùc hµnh tù phª b×nh vµ phª b×nh ®ång sù m×nh. Phª b×nh

mét çch thiÕt thùc mµ th©n ¸i. Phª b×nh tõ cÊp trªn xuèng vµ tõ

cÊp d−íi lªn. Phª b×nh nhau vµ gióp nhau söa ch÷a.

chñ nghÜa ç nh©n 625

Ph¶i vµo s©u d©n chóng, vµo s©u bé ®éi. Hái ý kiÕn vµ hái s¸ng

kiÕn cña quÇn chóng. Gom gãp kinh nghiÖm cña quÇn chóng ®Ó

gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò, vµ trao ®æi nh÷ng kinh nghiÖm míi cho c¬

quan kh¸c, ®Þa ph−¬ng kh¸c.

C«ng viÖc hµng ngµy th× ph¶i cÈn thËn mµ nhanh nhÑn, kÞp

thêi, lµm ®Õn n¬i ®Õn chèn.

Kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi. Hå Chñ tÞch nãi nh− thÕ.

Qu©n vµ d©n ta ®Òu tin t−ëng ch¾c nh− thÕ.

V× sao mµ kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi?

V× bèn ®iÒu kiÖn:

1. §oµn kÕt chÆt chÏ, qu©n d©n nhÊt trÝ.

2. Cã con ®−êng chÝnh trÞ ®óng.

3. Cã con ®−êng qu©n sù ®óng.

4. Cã sù chØ huy kh«n khÐo mau lÑ, vÒ chÝnh trÞ còng nh− vÒ

qu©n sù.

§iÒu 1, chóng ta ®· lµm ®−îc mét phÇn lín. Nay cÇn ph¶i lµm

cho chÆt chÏ thªm sù ®oµn kÕt gi÷a bé ®éi víi bé ®éi, gi÷a bé ®éi

víi d©n qu©n, gi÷a qu©n ®éi víi nh©n d©n. N©ng cao çi tinh thÇn

çn bé gióp ®ì chiÕn sÜ vµ nh©n d©n, qu©n ®éi gióp nh©n d©n,

nh©n d©n gióp bé ®éi.

§iÒu 2 vµ 3, d−íi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt vµ c−¬ng quyÕt cña

ChÝnh phñ kh¸ng chiÕn, chóng ta ®· s½n cã con ®−êng chÝnh trÞ vµ

qu©n sù ®óng. Chóng ta chØ cÇn ph¶i söa ch÷a bÖnh ç nh©n, bÖnh

quan liªu, ®Ó theo cho ®óng, lµm cho kÞp thêi.

§iÒu 4, chóng ta cã kinh nghiÖm ba n¨m kh¸ng chiÕn, hai cuéc

luyÖn qu©n lËp c«ng, vµ phong trµo Thi ®ua ¸i quèc.

Çc çn bé chØ huy cÇn ph¶i khÐo dïng nh÷ng kinh nghiÖm Êy,

vµ cè g¾ng ®Èy m¹nh phong trµo thi ®ua lªn n÷a. Nh− vËy th× sù

chØ huy cµng kh«n khÐo mau lÑ thªm.


Toµn d©n ®oµn kÕt. T−íng sÜ dòng c¶m. ChÝnh trÞ v÷ng ch¾c.

ChØ huy kh«n khÐo. Bèn ®iÒu Êy hîp l¹i, lµm cho kh¸ng chiÕn nhÊt

®Þnh th¾ng lîi.

x.y.z.

B¸o Sù thËt, sè 101, ngµy 15-10-1948.

627

Th− göi ®ång bµo vµ chiÕn sÜ tØnh cao b»ng

Nh©n dÞp ph¸i viªn cña ChÝnh phñ ®i c«ng t¸c qua Cao B»ng,

t«i göi lêi th©n ¸i hái th¨m:

Çc vÞ phô l·o vµ çc vÞ th©n hµo, th©n sÜ.

Toµn thÓ ®ång bµo, çc ch¸u thiÕu niªn vµ nhi ®ång.

Çc chiÕn sÜ VÖ quèc qu©n vµ d©n qu©n du kÝch, çc çn bé çc

cÊp trong tØnh.

Mïa Thu §«ng ®· ®Õn. §Þch ®· tÊn c«ng ta lÇn n÷a. Chóng ta

kh«ng sî ®Þch. Song chóng ta còng chí khinh ®Þch. Chóng ta ph¶i

chuÈn bÞ ®Ó giÕt ®Þch.

VËy VÖ quèc ®oµn vµ d©n qu©n du kÝch ph¶i lu«n lu«n cè g¾ng

giÕt giÆc, c−íp sóng lËp c«ng.

§ång bµo ph¶i chuÈn bÞ v−ên kh«ng nhµ trèng, kh«ng ®Ó cho

®Þch lîi dông mét ng−êi nµo, mét vËt g×. Ph¶i cÈn thËn phßng gian.

Ph¶i gióp ®ì bé ®éi.

Çc c¬ quan ph¶i qu©n sù hãa triÖt ®Ó, ph¶i lu«n lu«n gÇn gòi

vµ gióp ®ì d©n. Qu©n vµ d©n tÊt c¶ mäi ng−êi ph¶i tïy hoµn c¶nh

mµ h¨ng h¸i thùc hµnh Thi ®ua ¸i quèc.

Tr−íc kia Cao B»ng lµ c¨n cø ®Þa cña çch mÖnh d©n téc. Ngµy

nay Cao B»ng ph¶i lµ må ch«n lò thùc d©n. T«i ch¾c r»ng ®ång bµo

vµ qu©n ®éi Cao B»ng sÏ cè g¾ng gi÷ v÷ng çi truyÒn thèng anh

hïng cña tØnh nhµ.



Thèng nhÊt vµ ®éc lËp nhÊt ®Þnh sÏ thµnh c«ng!


Th¸ng 10 n¨m 1948

Hå ChÝ Minh

Tµi liÖu l−u t¹i Côc L−u tr÷ V¨n phßng Trung −¬ng §¶ng.

629

tH¦ GöI §åNG BµO HUYÖN CÈM XUY£N, Hµ TÜNH

§ång bµo yªu quý,

T«i rÊt vui lßng thay mÆt ChÝnh phñ khen ngîi ®ång bµo toµn

huyÖn ®· thanh to¸n xong n¹n mï ch÷.

ThÕ lµ huyÖn CÈm Xuyªn ®· tranh ®−îc çi vinh dù xung phong

cho Hµ TÜnh vµ Liªn khu IV1) trªn mÆt trËn v¨n ho¸ b×nh d©n.

ë B¾c Bé ®· cã tØnh thanh to¸n xong n¹n mï ch÷ trong 6, 7

huyÖn nh− Th¸i B×nh vµ høa toµn tØnh sÏ thanh to¸n xong trong

n¨m nay. T«i mong r»ng Hµ TÜnh sÏ lµm ®−îc nh− thÕ.

Hµ TÜnh lµ mét tØnh nhá nhÊt trong Liªn khu IV mµ ®· h¨ng h¸i xung phong. T«i mong r»ng çc tØnh kh¸c, tr−íc hÕt lµ nh÷ng

tØnh to nh− NghÖ An, Thanh Ho¸ sÏ cè g¾ng theo kÞp tØnh "em".

CÈm Xuyªn ®¹t ®−îc thµnh tÝch Êy lµ do:

- Sù cè g¾ng gióp ®ì cña çc cô phô l·o, çc vÞ th©n sÜ.

- Sù s¨n sãc ©n cÇn cña çc c¬ quan ®oµn thÓ.

- Sù h¨ng h¸i nç lùc cña çc nam n÷ gi¸o viªn.

- Sù siªng n¨ng cè g¾ng cña toµn thÓ ®ång bµo trong huyÖn.

Nh÷ng thµnh tÝch Êy chØ lµ b−íc ®Çu. §ång bµo cÇn ph¶i tiÕp

tôc häc thªm n÷a, häc thªm m·i ®Ó tiÕn bé thªm m·i.

_______________

1) Liªn khu IV gåm çc tØnh (cò): Thanh Ho¸, NghÖ An, Hµ TÜnh, Qu¶ng B×nh, Qu¶ng TrÞ, Thõa Thiªn (BT).


V× diÖt giÆc dèt chØ lµ mét trong ba mÆt trËn kh¸ng chiÕn, kiÕn

quèc cña ta, ®ång bµo CÈm Xuyªn sÏ lµm kiÓu mÉu... trªn hai mÆt

trËn kia tøc lµ:

- Xung phong t¨ng gia s¶n xuÊt ®Ó tù cÊp, tù tóc ®Ó diÖt giÆc ®ãi.

- Xung phong tæ chøc d©n qu©n du kÝch cho h¼n hoi, xung

phong gióp ®ì bé ®éi, thanh niªn thi ®ua tham gia VÖ quèc qu©n

®Ó diÖt giÆc ngo¹i x©m.

Nãi tãm l¹i ®ång bµo nªn xung phong trong phong trµo Thi

®ua ¸i quèc nh»m vµo hai nhiÖm vô chÝnh lµ gióp cho cuéc cÇm cù

®−îc thuËn lîi vµ cuéc chuÈn bÞ tæng ph¶n c«ng mau ®Çy ®ñ. Víi lßng h¨ng h¸i vµ chÝ c−¬ng quyÕt s½n cã, t«i ch¾c r»ng

®ång bµo CÈm Xuyªn sÏ lµm trßn nhiÖm vô vÎ vang Êy; vµ ®ång

bµo c¸c huyÖn, c¸c tØnh kh¸c sÏ thi ®ua theo kÞp CÈm Xuyªn.



Hå CHÝ MINH


Hµ Néi, 1958, t.I, tr.277-278.

631

bÖNH Tù KI£U, Tù ¸I

Hai thø bÖnh nguy hiÓm ®ã ®Òu do bÖnh chñ quan, hÑp hßi mµ sinh ra.

ViÖc thÕ giíi, viÖc x· héi, viÖc n−íc nhµ to lín v« cïng, nhiÒu v« cïng.

Dï ai tµi giái mÊy, còng kh«ng thÓ biÕt hÕt c¶, lµm hÕt c¶. X−a nay nh÷ng bùc tµi giái nh− cô Khæng Tö, cô Lªnin còng

kh«ng biÕt hÕt mäi viÖc, lµm ®−îc mäi viÖc. Cô Khæng kh«ng biÕt nÊu c¬m, cô Lª kh«ng biÕt may ¸o. V× vËy, cÇn nÊu c¬m th× cô Khæng ph¶i häc hái ng−êi lµm bÕp. CÇn may ¸o th× cô Lª ph¶i häc hái ng−êi thî may.

Cô Khæng vµ cô Lª h¬n mäi ng−êi, kh«ng ph¶i v× hai cô biÕt hÕt mäi viÖc, lµm ®−îc mäi viÖc. Mµ v× hai cô kh«ng tù kiªu, tù ¸i, lu«n lu«n häc hái.

Lêi ®Çu tiªn cña cô Khæng trong s¸ch LuËn ng÷, lµ: "Häc mµ th−êng tËp, ch¼ng còng vui l¾m thay".

Lêi cô Lª th−êng th−êng nh¾c nhñ mäi ng−êi, lµ: "Häc, häc n÷a, häc m·i". Vµ "ph¶i häc hái quÇn chóng".

Tù kiªu tøc lµ cho m×nh viÖc g× còng th¹o, còng lµm ®−îc. ViÖc g× m×nh còng giái h¬n mäi ng−êi. M×nh lµ thÇn th¸nh, kh«ng cÇn häc ai, hái ai.

Kú thùc, tù kiªu lµ mï qu¸ng, chØ tr«ng thÊy nh÷ng viÖc m×nh

t−ëng m×nh lµm ®−îc, nh÷ng ®iÒu m×nh t−ëng m×nh biÕt hÕt; mµ

kh«ng tr«ng thÊy nh÷ng ®iÒu m×nh kh«ng biÕt, nh÷ng viÖc m×nh

ch−a lµm ®−îc.


Tù kiªu lµ hÑp hßi. Tµi ®øc ®é l−îng nhá nhen, kh«ng bao dung

®−îc nh÷ng ý kiÕn vµ nh÷ng phª b×nh cña ng−êi kh¸c. ThÝ dô mét

çi cèc, v× hÑp hßi mµ chØ ®ùng ®−îc rÊt Ýt n−íc, thªm mét chót

n−íc n÷a, lµ ph¶i trµn. Tr¸i víi çi ®é l−îng réng lín cña bÓ, bao

nhiªu n−íc còng vÉn chøa ®−îc.

Tù kiªu lµ tho¸i bé. V× tù m·n tù tóc, kh«ng cè g¾ng häc hái

thªm. Kh«ng theo kÞp sù tiÕn bé cña thêi ®¹i. Tù m×nh ng¨n trë sù

tiÕn bé cña m×nh.

Tù kiªu lµ hñ ho¸. V× kh«ng chÞu häc nh÷ng sù hay sù tèt cña

ng−êi; kh«ng −a nh÷ng lêi phª b×nh th¼ng th¾n ®Ó söa ch÷a nh÷ng khuyÕt ®iÓm cña m×nh. Mµ ng−êi ®êi ai ch¼ng cã khuyÕt ®iÓm to

hay nhá, Ýt hay nhiÒu!

Nãi tãm l¹i: Tù kiªu nhÊt ®Þnh sÏ ®i ®Õn thÊt b¹i. V× kiªu ¾t ®i

®«i víi nÞnh. §· kiªu th× ¾t ghÐt nh÷ng ng−êi tµi giái h¬n m×nh.

¦a nh÷ng kÎ nÞnh hãt m×nh. Th©n cËn lµ nh÷ng kÎ v« tµi bÊt lùc,

nh−ng khÐo nÞnh hãt a dua. Xa çch hoÆc d×m h·m nh÷ng ng−êi cã

tµi cã ®øc hay bµn ngay nãi th¼ng. Nh− thÕ th× sao khái háng viÖc.

Cô Khæng Tö cã nãi: "NÕu cã tÝnh tù kiªu, th× dï tµi giái v«

cïng nh− «ng Chu C«ng, th× tµi giái Êy còng vÊt ®i".

NghÜa chÝnh cña ch÷ tù ¸i lµ gi÷ ®óng ch÷ cÇn, kiÖm, liªm, chÝnh. Kh«ng lµm ®iÒu g× cã h¹i ®Õn danh dù vµ ®¹o ®øc cña m×nh.

ThÕ lµ ch©n chÝnh tù ¸i, mµ ai còng ph¶i tù ¸i.

Nh−ng ng−êi ta th−êng hiÓu lÇm ch÷ tù ¸i. Do ®ã mµ hay

chÊp vÆt, kh«ng can ®¶m tù phª b×nh, kh«ng −a nh÷ng lêi phª

b×nh ngay th¼ng - th× gäi lµ tù ¸i. Tù ¸i nµy lu«n lu«n ®i ®«i víi

tù kiªu, tù m·n, tù tóc. Vµ kÕt qu¶ lµ tù khÝ, nghÜa lµ m×nh tù

ng¨n trë m×nh tiÕn bé, ®ång thêi ®· tù kiªu tù ¸i, th× kh«ng thÓ

®oµn kÕt. Kh«ng ®oµn kÕt tøc lµ c« ®éc. §· c« ®éc, th× ch¼ng viÖc

g× thµnh c«ng.

KÕT LUËN: Mçi mét ng−êi vµ tÊt c¶ mäi ng−êi chóng ta ph¶i tÈy cho s¹ch bÖnh tù kiªu, "tù ¸i". §ã lµ hai thø bÖnh rÊt nguy

hiÓm cho ®¹o ®øc vµ c«ng viÖc.

bÖnh tù kiªu, tù ¸i 633

Thang thuèc th¸nh ®Ó ch÷a bÖnh nµy gåm cã bèn vÞ lµ:

a) ThËt thµ tù phª b×nh vµ hoan nghªnh ng−êi kh¸c phª

b×nh m×nh.

b) Cè g¾ng söa ch÷a khuyÕt ®iÓm vµ ph¸t triÓn −u ®iÓm.

c) Lu«n lu«n cè g¾ng häc hái ®Ó lu«n lu«n tiÕn bé.

d) Thùc hµnh ®oµn kÕt.

X.Y.Z.

B¸o Sù thËt, sè 102,

ngµy 15-11-1948.

634

TH¦ KHEN NGîI §åNG BµO NINH B×NH

§ång bµo yªu mÕn,

Tr−íc mïa m−a n¨m nay, t«i cã lêi kªu gäi ®ång bµo çc tØnh söa ®ª, hé ®ª. §ång bµo çc n¬i ®Òu sèt s¾ng h−ëng øng. KÕt qu¶ rÊt tèt.

Nay theo lêi b¸o ço vµ ®Ò nghÞ cña Bé Giao th«ng C«ng chÝnh, t«i rÊt vui lßng thay mÆt ChÝnh phñ khen ngîi ®ång bµo Ninh B×nh (thø nhÊt trong ba tØnh ®−îc khen). Thµnh tÝch ®ã lµ nhê:

- Sù gióp ®ì cña çc cô phô l·o vµ çc th©n sÜ, - Sù cè g¾ng cña çc c¬ quan vµ çc ®oµn thÓ, - Sù tËn tôy cña çc çn bé hµnh chÝnh vµ chuyªn m«n, - Sù h¨ng h¸i cña toµn thÓ ®ång bµo. Nãi chung lµ sù ®oµn kÕt nhÊt trÝ cña toµn d©n trong tØnh, mµ

ta ®−îc th¾ng lîi Êy. Chóng ta ®· th¾ng giÆc lôt, t«i mong r»ng ®ång bµo sÏ tiÕp tôc vµ

ph¸t triÓn chÝ khÝ xung phong Êy trong phong trµo Thi ®ua ¸i quèc ®Ó: - DiÖt giÆc ®ãi, - DiÖt giÆc dèt, - DiÖt giÆc ngo¹i x©m. Vµ n¨m sau, ®ång bµo sÏ cè g¾ng söa ch÷a ®ª ®iÒu sím h¬n vµ

v÷ng ch¾c h¬n.


Hå CHÝ MINH


635

tH¦ KHEN NGîI ANH EM DU KÝCH KIM THµNH, H¶I D¦¥NG


Göi c¸c ®éi du kÝch Kim Thµnh,

T«i ®−îc nghe Bé Tæng chØ huy b¸o c¸o r»ng: §éi du kÝch Kim Thµnh ®¸nh giao th«ng vËn t¶i cña ®Þch rÊt hay, vµ ®· th¾ng ®−îc

nhiÒu trËn.

T«i rÊt vui lßng thay mÆt ChÝnh phñ khen ngîi anh em, vµ

khuyªn anh em cè g¾ng h¬n n÷a. T«i l¹i høa víi anh em r»ng tõ

nay, mçi mét lÇn ph¸ ®−îc mét ®Çu tµu xe löa, t«i l¹i cã mét phÇn

th−ëng ®Æc biÖt tÆng cho anh em.

Trong cuéc Thi ®ua ¸i quèc nµy, t«i mong anh em xung phong,

lËp nhiÒu chiÕn c«ng rùc rì, vµ t«i chê ®ãn tin th¾ng trËn cña anh em.

Kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾ng lîi! Thèng nhÊt ®éc lËp nhÊt ®Þnh thµnh c«ng!


Hå CHÝ MINH


ngµy 23-12-1948.

636

MéT VIÖC Mµ ÇC C¥ QUAN L·NH §¹O CÇN THùC HµNH NGAY

KIÓM TRA

ChÝnh s¸ch ®óng lµ nguån gèc cña th¾ng lîi.

Song tõ nguån gèc ®i ®Õn th¾ng lîi thùc sù, cßn ph¶i tæ chøc,

ph¶i ®Êu tranh.

Khi ®· cã chÝnh s¸ch ®óng, th× sù thµnh c«ng hoÆc thÊt b¹i cña chÝnh s¸ch ®ã lµ do n¬i çch tæ chøc c«ng viÖc, n¬i lùa chän çn bé,

vµ do n¬i kiÓm tra. NÕu ba ®iÒu Êy s¬ sµi, th× chÝnh s¸ch ®óng mÊy

còng v« Ých.

Môc ®Ých sù tæ chøc c«ng t¸c lµ: ®éng viªn toµn thÓ nh©n d©n

h¨ng h¸i thi hµnh chÝnh s¸ch ®· ®Þnh. Môc ®Ých lùa chän çn bé lµ

dïng nh©n tµi cÇn ph¶i hîp lý, chí "dïng thî méc lµm nghÒ thî

rÌn" vµ cho hä hiÓu râ mäi mÆt çc c«ng viÖc hä ph¶i phô tr¸ch. Mµ

muèn biÕt sù ®éng viªn Êy vµ sù thùc hµnh Êy ®· ®Õn møc nµo, th×

ph¶i cã kiÓm tra.

Cã kiÓm tra míi huy ®éng ®−îc tinh thÇn tÝch cùc vµ lùc l−îng to t¸t cña nh©n d©n, míi biÕt râ n¨ng lùc vµ khuyÕt ®iÓm cña çn

bé, míi söa ch÷a vµ gióp ®ì kÞp thêi. HiÖn nay, nhiÒu n¬i çn bé

l·nh ®¹o chØ lo khai héi vµ th¶o nghÞ quyÕt, ®¸nh ®iÖn vµ göi chØ

thÞ, sau ®ã, th× hä kh«ng biÕt g× ®Õn nh÷ng nghÞ quyÕt ®ã ®· thùc

hµnh ®Õn ®©u, cã nh÷ng sù khã kh¨n trë ng¹i g×, d©n chóng cã ra

søc tham gia hay kh«ng. Hä quªn mÊt kiÓm tra. §ã lµ mét sai lÇm

mét viÖc mµ çc c¬ quan l·nh ®¹o... 637

rÊt to. V× thÕ mµ "®Çy tói quÇn th«ng ço, ®Çy tói ¸o chØ thÞ" mµ

c«ng viÖc vÉn kh«ng ch¹y.

ÇCH KIÓM TRA

1. KiÓm tra ph¶i cã hÖ thèng nghÜa lµ khi ®· cã nghÞ quyÕt, th×

ph¶i lËp tøc ®èc thóc sù thùc hµnh nghÞ quyÕt Êy, ph¶i biÕt râ sù

sinh ho¹t vµ çch lµm viÖc cña çn bé vµ nh©n d©n ®Þa ph−¬ng Êy.

Cã nh− thÕ míi kÞp thêi thÊy râ nh÷ng khuyÕt ®iÓm vµ nh÷ng khã kh¨n, ®Ó söa ®æi çc khuyÕt ®iÓm vµ t×m çch gióp ®ì ®Ó v−ît qua

mäi sù khã kh¨n.

2. KiÓm tra kh«ng nªn chØ b»ng cø vµo çc tê b¸o ço, mµ ph¶i

®i ®Õn tËn n¬i.

3. KiÓm tra ph¶i dïng çch thøc thËt thµ tù phª b×nh vµ phª

b×nh, ®Ó tá râ hÕt mäi khuyÕt ®iÓm vµ t×m çch söa ch÷a nh÷ng

khuyÕt ®iÓm Êy. Nh− thÕ, th× çn bé cµng thªm träng kû luËt vµ

lßng phô tr¸ch.

NG¦êI KIÓM TRA

Kh«ng thÓ gÆp ai còng ph¸i ®i kiÓm tra. Ng−êi l·nh ®¹o ph¶i

tù m×nh lµm viÖc kiÓm tra, míi ®ñ kinh nghiÖm vµ oai tÝn.

Nh−ng ng−êi l·nh ®¹o cÇn ph¶i cã mét nhãm çn bé nhiÒu

kinh nghiÖm vµ giµu n¨ng lùc ®Ó gióp m×nh ®i kiÓm tra. Ai ®i kiÓm

tra viÖc g×, n¬i nµo nÕu cã s¬ suÊt th× ng−êi Êy ph¶i chÞu tr¸ch

nhiÖm.

NÕu tæ chøc viÖc kiÓm tra cho chu ®¸o th× còng nh− cã ngän

®Ìn "pha". Bao nhiªu t×nh h×nh, bao nhiªu −u ®iÓm vµ khuyÕt

®iÓm, bao nhiªu çn bé chóng ta ®Òu thÊy râ. Cã thÓ nãi r»ng: chÝn

phÇn m−êi khuyÕt ®iÓm trong c«ng viÖc cña chóng ta lµ v× thiÕu sù

kiÓm tra.


NÕu tæ chøc sù kiÓm tra ®−îc chu ®¸o, th× c«ng viÖc cña chóng

ta nhÊt ®Þnh tiÕn bé gÊp m−êi gÊp tr¨m.

X.Y.Z.

B¸o Sù thËt, sè 103,

ngµy 30-11-1948.

639

GöI §åNG BµO HUYÖN PHï Cõ TØnh H¦NG Y£N

T«i rÊt vui lßng thay mÆt ChÝnh phñ khen ngîi huyÖn Phï Cõ ®· thanh to¸n xong n¹n mï ch÷ tøc lµ ®· tiªu diÖt hÕt giÆc dèt.

§ã lµ nhê sù sèt s¾ng gióp ®ì cña çc cô phô l·o, çc vÞ thi hµo th©n sÜ vµ çc ®oµn thÓ, çc c¬ quan.

Sù h¨ng h¸i cña toµn thÓ ®ång bµo vµ sù cè g¾ng cña nam n÷ chiÕn sÜ b×nh d©n häc vô, mµ cã sù th¾ng lîi vÎ vang Êy.

Nh−ng ®ã lµ míi th¾ng lîi b−íc ®Çu. VËy t«i khuyªn ®ång bµo cè g¾ng tiÕp tôc häc thªm cho tiÕn bé h¬n n÷a, ®ång thêi mçi ng−êi xung phong Thi ®ua ¸i quèc lµm cho huyÖn Phï Cõ trë nªn mét huyÖn kiÓu mÉu trong c«ng cuéc diÖt giÆc dèt, diÖt giÆc ®ãi, diÖt giÆc ngo¹i x©m.

T«i l¹i mong ®ång bµo huyÖn kh¸c cè g¾ng theo kÞp ®ång bµo huyÖn Phï Cõ.

T«i chê ®îi sù thµnh c«ng cña ®ång bµo, göi ®ång bµo lêi chµo th©n ¸i vµ quyÕt th¾ng.


B¶n ®¸nh m¸y l−u t¹i V¨n phßng ChÝnh phñ. In trong s¸ch B¸c Hå víi H−ng Yªn, H−ng Yªn víi B¸c Hå, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 2000, tr.52.

640

Th− göi cô lª th−íc

KÝnh göi cô Lª Th−íc, U.B.T.G.S.X. Thanh Hãa1), Th−a cô,

VÊn ®Ò gi¶m ®Þa t« lµ nh− sau:

Håi th¸ng 9, 10-1946, trong mét cuéc héi nghÞ c¸c ®iÒn chñ ë

Thñ ®«, Héi nghÞ Êy ®· ®ång thanh quyÕt nghÞ gi¶m ®Þa t« 25%, v×

lÏ r»ng:

1- §Ó gi÷ v÷ng nÒn ®éc lËp cho Tæ quèc, ng−êi cã c«ng d«ng

ng−êi cã cña. 2- Theo tinh thÇn ®¹i ®oµn kÕt, th× ®ång bµo cÇn nh−êng c¬m

sÎ ¸o, no ®ãi cã nhau. 3- N«ng d©n ®−îc ®ñ ¨n míi ®ñ søc cÊy cµy, ®ñ søc cµy cÊy

th× ®Êt ruéng míi tèt. V× vËy, gi¶m ®Þa t« sÏ lîi cho c¶ ®Þa chñ vµ n«ng d©n.

4- Do ®ã, ngµy 28-11-46, Liªn bé Néi vô vµ Canh n«ng ra NghÞ

®Þnh gi¶m ®Þa t« 25%, ®ång thêi b¾t buéc n«ng d©n ph¶i chiÓu theo

xuÊt ®Þa t« ®· gi¶m 25% mµ nép ®ñ ®Þa t« cho ®Þa chñ.

Nh− thÕ lµ c«ng b×nh.

Gi¶m ®Þa t« 25% ®· c«ng b×nh vµ lîi cho c¶ ®iÒn chñ vµ n«ng

d©n, th× kh«ng cã lÏ g× mµ sinh mèi chia rÏ, cµng kh«ng cã lÏ g× mµ

c¸c ®iÒn chñ l¹i ch¸n n¶n, hoÆc bá ruéng kh«ng cµy.

_______________

1) Uû ban t¨ng gia s¶n xuÊt tØnh Thanh Hãa (BT).

th− göi cô lª th−íc 641

Lùc l−îng kh¸ng chiÕn chèng ngo¹i x©m, mét phÇn lµ nhê giíi

“H÷u s¶n n«ng d©n”, nh−ng mét phÇn lín còng nhê giíi trung

n«ng vµ bÇn n«ng. Ng−êi cã tiÒn gióp tiÒn, ng−êi cã søc gióp søc -

ThÕ lµ ®¹i ®oµn kÕt.

ë B¾c Bé, cã nh÷ng vÞ ®iÒn chñ (nh− c¸c cô §ç Thóc Ph¸ch…)

ch¼ng nh÷ng gi¶m ®Þa t« 25% mµ cßn quyªn toµn bé ®Þa t« hµng

tr¨m mÉu cho quü d©n qu©n du kÝch ®Ó gi÷ lµng gi÷ n−íc. T«i

mong r»ng ®ång bµo ®iÒn chñ Thanh, NghÖ, TÜnh còng vËy.

Th¸nh hiÒn ngµy x−a ®· d¹y chóng ta: “H÷u nh©n thö h÷u

thæ, h÷u thæ thö h÷u tµi”1). T«i nhê cô s¸ng l¸ng gi¶i thÝch cho nh÷ng vÞ ®iÒn chñ nµo ch−a

hiÓu thÊu.

KÝnh chóc cô m¹nh kháe, vµ göi cô lêi chµo th©n ¸i vµ quyÕt

th¾ng.

Th¸ng 11-1948 Hå CHÝ MINH

Tµi liÖu l−u t¹i Côc L−u tr÷

V¨n phßng Trung −¬ng §¶ng.

_______________

1) “H÷u nh©n thö h÷u thæ, h÷u thæ thö h÷u tµi”. NghÜa lµ: Cã ng−êi (sinh ra) ph¶i cã ®Êt (®Ó lao ®éng); cã ®Êt ph¶i cã c©y trång (BT).

642

TH¦ Göi Cô T¤N §øC TH¾NG

KÝnh göi Cô T«n §øc Th¾ng, Tr−ëng ban Trung −¬ng vËn ®éng Thi ®ua ¸i quèc,

Th−a Cô,

VÒ phong trµo Thi ®ua ¸i quèc, t«i rÊt ®ång ý víi Cô lµ cÇn

ph¶i cã çn bé ®−îc huÊn luyÖn h¼n hoi. Nh−ng cho ®Õn nay, t«i

vÉn chê ®îi kÕ ho¹ch tæ chøc Ban huÊn luyÖn vµ ch−¬ng tr×nh

huÊn luyÖn cña Ban trung −¬ng, song ch−a thÊy.

Khu X ®· huÊn luyÖn 34 çn bé trong 30 ngµy. RÊt tèt, nh−ng hä huÊn luyÖn nh÷ng g×? Häc viªn lµ ai?

VÒ kho¶n chi phÝ, kú tr−íc Ban trung −¬ng ®· l·nh 1 sè, vµ ®·

ph¸t cho mçi khu 1 lÇn. Kho¶n Êy ®· chi tiªu thÕ nµo vµ nay Ban

trung −¬ng cÇn bao nhiªu, trong th¬ Cô ch−a thÊy nãi râ.

Theo thiÓn ý cña t«i, chóng ta rÊt cÇn huÊn luyÖn çn bé, mµ

huÊn luyÖn çn bé x· tr−íc hÕt. Råi lùa chän nh÷ng çn bé x· cã

n¨ng lùc nhÊt, ®−a dÇn lªn lµm çn bé huyÖn, tØnh, khu.

§©y lµ vµi ý kiÕn cña t«i vÒ çch huÊn luyÖn:

- CÇn cã 1 ch−¬ng tr×nh thiÕt thùc,

- CÇn cã gi¸o viªn cã kinh nghiÖm, - Çn bé chuyªn nghiÖp cña Ban trung −¬ng, lóc ®Çu chØ m−¬i

ng−êi lµ ®ñ.

- Thêi giê huÊn luyÖn, ®é 10 ngµy lµ ®ñ. Sau tiÕp tôc më ban kh¸c.

- Võa häc võa lµm.

th− göi cô t«n ®øc th¾ng 643

- Mçi ban huÊn luyÖn ph¶i cã çn bé nh÷ng lµng l©n cËn

®Õn dù.

Çc gi¸o viªn b×nh d©n häc vô vµ nh÷ng ng−êi phô tr¸ch th«ng

tin tuyªn truyÒn ë ®Þa ph−¬ng còng cÇn ph¶i ®Õn nghe, v× hä sÏ

gióp ®−îc nhiÒu viÖc vÒ tuyªn truyªn.

Mét thÝ dô (xin xem b¶n vÏ sau):

HuyÖn Th¾ng Lîi cã 64 lµng (hay x·).

Ta cã 10 çn bé tõ A-1 ®Õn A-10,

Khuyªn trßn ë gi÷a lµ Ban huÊn luyÖn, ®Æt gi÷a 4 lµng 1, 2, 3, 4.

Trong líp huÊn luyÖn ngoµi 10 çn bé chuyªn nghiÖp, çn bé cña 4 lµng A, B, C, D còng ph¶i ®Õn dù. Mçi lµng 2 ng−êi, do ®oµn

thÓ lùa chän vµ do d©n lµng cö. V× ë gÇn, ¨n uèng hä ph¶i tù cÊp.

Nªn mêi nh÷ng ng−êi h¨ng h¸i trong lµng, nhÊt lµ çc cô phô

l·o, gi¸o viªn b×nh d©n häc vô vµ ng−êi phô tr¸ch th«ng tin tuyªn

truyÒn ®Õn dù thÝnh. Hä sÏ gióp ®−îc nhiÒu viÖc.

Thêi gian huÊn luyÖn: 10 ngµy (5 ngµy häc, 5 ngµy thùc tËp).

HuÊn luyÖn xong, çn bé A-1 ë l¹i cïng çn bé lµng A, lµm viÖc

®é mét tuÇn.

Çc çn bé lµng B, C, D, hoÆc vÒ lµng m×nh ®Ó chuÈn bÞ, hoÆc ë

l¹i lµng A tËp sù thªm. TuÇn thø 2, çn bé A ®Õn gióp çn bé lµng B.

TuÇn thø 3, - - lµng C.

TuÇn thø 4, - - lµng D.

8 çn bé A-2 ®Õn A-9 chia nhau ®i c«ng t¸c 8 lµng kh¸c.

§Õn mçi lµng, còng gäi çn bé 3 lµng l©n cËn lµ B, C, D ®Õn

cïng lµm viÖc ®Ó häc tËp. Sau 1 tuÇn hoÆc 10 ngµy, A-2 ®Õn A-9

còng chuyÓn sang lµng kh¸c, nh− A-1 vËy.

Khi ®Õn lµng D, th× gäi çn bé 3, 4 lµng xung quanh ®Õn, võa

häc võa lµm.

Råi cø nh− thÕ lan ra nh− vÕt dÇu. Çn bé A-10 th× liªn l¹c, l−îm lÆt phæ biÕn kinh nghiÖm cña

çc lµng ®ang lµm.


4 lµng A, B, C, D thi ®ua víi nhau.

Nhãm ABCD nµy thi ®ua víi nhãm ABCD kh¸c.

Nh− thÕ, th× ®é 40 ngµy th× lµm ®−îc 36 lµng. Chõng 2 th¸ng

th× lµm xong huyÖn Th¾ng Lîi 64 lµng.

Trong thêi gian 2 th¸ng Êy, çc gi¸o viªn võa ®i kiÓm tra, võa

gióp çn bé, võa ®óc çc kinh nghiÖm. Vµ sÏ chän nh÷ng ng−êi

kh¸ nhÊt trong huyÖn ®Ó lµm çn bé huyÖn, hoÆc theo çc sè çn

bé chuyªn nghiÖp.

Sau ®ã, Ban huÊn luyÖn, vµ çc çn bé A sÏ dêi ®Õn 1 huyÖn

kh¸c. Lµm nh− vËy, th× h×nh nh− chËm, nh−ng ch¾c ch¾n, thiÕt thùc,

Ýt tèn kÐm. Vµ nÕu ta lµm ®−îc vµi tØnh thËt ch¾c ch¾n, th× kinh

nghiÖm vµ ¶nh h−ëng sÏ lan ®Õn tØnh kh¸c, khu kh¸c, cho nªn kÕt

qu¶ vÉn tèt vµ mau.

*

* *

VÒ viÖc khen th−ëng, t«i cã vµi ý kiÕn s¬ l−îc nh− sau:

Mçi lµng, mçi nhµ m¸y, mçi ngµnh, mçi huyÖn sÏ cö ra ng−êi

kh¸ nhÊt, sau mét cuéc kÕt thóc thi ®ua 6 th¸ng. Nh÷ng ng−êi lµm ®−îc kÕt qu¶ ®Æc biÖt, th× khen th−ëng ngay. Nh÷ng ng−êi nµy sÏ

®−îc b»ng khen, gäi lµ ChiÕn sÜ thi ®ua. Mçi tØnh, mçi khu, mçi ngµnh trong toµn khu hoÆc toµn quèc,

cö nh÷ng ng−êi giái nhÊt. Nh÷ng ng−êi nµy sÏ ®−îc b»ng khen, gäi

lµ Anh hïng thi ®ua, do ChÝnh phñ cÊp.

Nh÷ng ChiÕn sÜ thi ®ua vµ Anh hïng thi ®ua sÏ ®−îc t«n träng

®Æc biÖt ë ®Þa ph−¬ng, quyÒn lîi nµy sÏ do Ban Trung −¬ng thi ®ua

vµ Bé Néi vô ®Ò nghÞ lªn ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh.

Trong çc lµng, çc x−ëng, v©n v©n th× khen th−ëng b»ng

ghi tªn vµo B¶ng vµng cña lµng, cña x−ëng... vµ b»ng cê, biÓn danh dù vµ lu©n chuyÓn, do Ban Trung −¬ng thi ®ua vµ do çc

®oµn thÓ tÆng.

th− göi cô t«n ®øc th¾ng 645

* * *

Nãi tãm l¹i: CÇn cã ch−¬ng tr×nh huÊn luyÖn thiÕt thùc.

CÇn cã ban huÊn luyÖn cho çc çn bé x· ë ngay ®Þa ph−¬ng.

Ban ®Çu, sè çn bé chuyªn nghiÖp, m−êi ng−êi lµ ®ñ.

ThiÓn ý nh− thÕ, xin Cô vµ Ban trung −¬ng xÐt bµn kü.

KÝnh chóc Cô m¹nh khoÎ vµ göi Cô lêi chµo th©n ¸i vµ quyÕt

th¾ng.

Hå CHÝ MINH

HuyÖn Th¾ng Lîi 64 lµng

Mçi « lµ 1 lµng.

A mµu ®á lµ çn bé chuyªn nghiÖp.

Trong 50 ngµy, cã thÓ lµm xong nh÷ng lµng ABCD.

ViÕt kho¶ng th¸ng 11-1948.


Hå ChÝ Minh l−u t¹i B¶o tµng

Hå ChÝ Minh.

646

TH¦ GöI §åNG BµO X· THANH N¤NG, HUYÖN L¦¥NG S¥N, HOµ B×NH

T«i rÊt vui lßng thay mÆt ChÝnh phñ khen ngîi ®ång bµo vµ

nam n÷ gi¸o viªn b×nh d©n häc vô x· Thanh N«ng.

X· Thanh N«ng cã c¸i vinh h¹nh lµ x· ®Çu tiªn trong huyÖn ®·

thanh to¸n xong n¹n mï ch÷.

T«i khuyªn ®ång bµo cè g¾ng häc thªm vµ h¨ng h¸i xung

phong Thi ®ua ¸i quèc ®Ó diÖt giÆc ®ãi vµ giÆc ngo¹i x©m, còng nh−

®ång bµo ®· h¨ng h¸i diÖt giÆc dèt vËy.

T«i l¹i mong ®ång bµo c¸c x· kh¸c trong tØnh Hoµ B×nh cè g¾ng thi ®ua víi x· Thanh N«ng lµm cho tØnh ta tiÕn bé vÎ vang vµ

mau chãng.


Th¸ng 11 n¨m 1948

Hå CHÝ MINH


Hµ Néi, 1958, t.I, tr.276.

647

TH¦ GöI §éI DU KÝCH THñ §¤ (Nhê UBKCHC Hµ Néi chuyÓn)

T«i rÊt vui lßng ®−îc Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh Hµ Néi b¸o ço r»ng: ®Ó thùc hiÖn lêi th¸ch thøc Thi ®ua ¸i quèc víi çc ®éi du kÝch Sµi Gßn, Chî Lín, HuÕ, H¶i Phßng, v.v., ®ªm 4-11-1948, du kÝch Thñ ®« ®· h¨ng h¸i tÊn c«ng vµo Hµ Néi vµ ®· l−îm ®−îc thµnh tÝch kh¸.

T«i thay mÆt ChÝnh phñ göi lêi khen ngîi ®éi du kÝch Thñ ®« vµ nh÷ng ng−êi ®· trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp gióp søc vµo cuéc tÊn c«ng Hµ Néi.

Hµ Néi lµ qu¶ tim qu©n sù, chÝnh trÞ vµ kinh tÕ cña ®Þch. Du kÝch Thñ ®« vµ VÖ quèc qu©n cÇn ph¶i th−êng khuÊy rèi qu¶ tim cña ®Þch cho ®Õn ngµy tæng ph¶n c«ng.

Du kÝch Thñ ®« ®· oanh liÖt lËp c«ng lÇn ®Çu. T«i ch¾c r»ng tõ nay du kÝch Thñ ®« sÏ lËp c«ng nhiÒu h¬n n÷a, to h¬n n÷a.

§ång thêi, du kÝch Sµi Gßn, Chî Lín, HuÕ, H¶i Phßng, v.v., ch¾c sÏ cè g¾ng thi ®ua kh«ng chÞu kÐm du kÝch Thñ ®«. VËy t«i khuyªn çc ®éi du kÝch ®Òu g¾ng søc. ChÝnh phñ ®ang chuÈn bÞ mét gi¶i th−ëng ®Æc biÖt cho ®éi du kÝch nµo lËp ®−îc chiÕn c«ng to nhÊt.

Anh em h¨ng h¸i tiÕn lªn!




648

tH¦ GöI ¤NG Cï HUY CËN

Chó CËn,

T«i xem kü "Néi quy kiÓu mÉu Quü nghÜa th−¬ng" cã mÊy ý

kiÕn nh− sau:

1- Nãi chung th× nã dµi qu¸, phiÒn phøc qu¸. 2- NghÜa th−¬ng ph¶i ®éc lËp. HTXNN tÝn dông kh«ng cã

quyÒn can dù ®Õn nã.

3- NÕu chØ cho d©n nghÌo vay thãc (§1, ®iÒu 2), th× d©n giµu véi

®ãng thãc lµm g×?

4- 2 ch÷ "chÈn cÊp" trong §1, ®iÒu 2, còng kh«ng ®óng. Ai vay

còng ph¶i tr¶, chø kh«ng ph¸t chÈn.

5- §iÒu 2, 3, 4 trong §2. Kh«ng cÇn. Chç ®iÒu 5, nãi râ h¬n mét

Ýt lµ ®ñ.

6- Ban qu¶n lý (kh«ng cÇn ch÷ "tiÓu") ph¶i do nh÷ng ng−êi

®ãng thãc cö. HTXNN vµ Héi ®ång nh©n d©n kh«ng quan hÖ g× (§3, ®iÒu 4) H§ND chøng nhËn lµ ®ñ.

7- §iÒu 6 §3, nªn nãi: "Ban qu¶n lý ph¶i thu thãc cho ®ñ, gi÷

thãc cho tö tÕ, cho vay ph¶i c«ng b×nh, ®ßi thãc ph¶i nhanh chãng",

th× râ rµng dÔ hiÓu h¬n.

8- §4, ®iÒu 8: (1) ®· nãi sè xuÊt nhËp thãc

(2) l¹i nãi sè cho vay

Cho vay tøc lµ xuÊt

9- §5, ®iÒu 9: Kho thãc ph¶i lµ nhµ g¹ch, nÕu vËy th× ch¼ng

mÊy lµng sÏ cã nghÜa th−¬ng!

th− göi «ng cï huy cËn 649

10- Ch÷ "v« s¶n" trong §6, kh«ng ®óng.

C¸ch cho vay còng l«i th«i. ChØ nãi "mçi ng−êi kh«ng ®−îc vay

qu¸ 8/10 sè thãc m×nh ®· gãp", th× gän h¬n.

11- Vay thãc ph¶i lµm v¨n tù th× phiÒn qu¸!

Ban qu¶n lý cã mét quyÓn sæ viÕt râ ngµy th¸ng ai vay bao

nhiªu, råi ng−êi vay vµ Ban qu¶n lý ký tªn. ThÕ th× tiÖn h¬n. Khi

tr¶ còng thÕ.

12- C¸ch mét vô mµ l·i 50% th× nÆng qu¸!

13- §10: Héi ®ång nh©n d©n cã quyÒn kiÓm so¸t vµ nh÷ng ng−êi

gãp thãc cã quyÒn tham gia viÖc kiÓm so¸t. HTXNN kh«ng cã quyÒn ®ã.

Nãi tãm l¹i: Ph¶i lµm Néi quy gi¶n ®¬n h¬n, th× d©n míi dÔ

hiÓu, dÔ lµm h¬n.

Th©n ¸i


Hå

B¶n gèc bøc th− l−u t¹i Trung t©m L−u tr÷ Quèc gia I, b¶n chôp l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.

650

lêi kªu gäi nh©n ngµy kû niÖm hai n¨m kh¸ng chiÕn toµn quèc

Cïng ®ång bµo toµn quèc,

Cïng toµn thÓ chiÕn sÜ,

H«m nay, cuéc tr−êng kú kh¸ng chiÕn b−íc sang n¨m thø ba,

riªng Nam Bé ®· ®Õn n¨m thø t−. Chóng ta h·y xÐt l¹i t×nh h×nh

hai n¨m võa qua, ®Ó tiÕn hµnh c«ng viÖc trong n¨m s¾p ®Õn. T×nh

h×nh trong hai n¨m ®ã thÕ nµo?

VÒ PHÝA §ÞCH:

1. ChÝnh trÞ: Tõ ngµy khëi cuéc chiÕn tranh phi nghÜa, ChÝnh

phñ Ph¸p ®· bÞ Quèc héi vµ nh©n d©n Ph¸p lËt ®æ h¬n 10 lÇn.

Nh÷ng kÎ thay mÆt ChÝnh phñ Ph¸p ë §«ng D−¬ng còng ph¶i

thay ®æi ba lÇn. Nhµ qu©n phiÖt §¸cgi¨ngli¬ thÊt b¹i, ph¶i trë vÒ

®i tu. Nhµ chÝnh trÞ B«lae còng thÊt b¹i, l¹i bÞ nh©n d©n Ph¸p hÊt

ra khái Th−îng nghÞ viÖn. Nay ®Õn l−ît c«ng chøc Pinh«ng, ch¾c

råi còng thÊt b¹i.

ChÝnh s¸ch chia rÏ, chÝnh s¸ch dïng ng−êi ViÖt ®¸nh d©n ViÖt

còng thÊt b¹i. Lò bï nh×n ph¶n quèc, ch¼ng nh÷ng bÞ ®ång bµo ta

phØ nhæ, mµ l¹i bÞ thÕ giíi chª c−êi.

2. Qu©n sù: Tõ t−íng L¬clÐc, t−íng Valuy, t−íng Xal¨ng ®Õn

t−íng Bled«, ®Þch ®· ph¶i thay ®æi thèng so¸i bèn lÇn.

Binh sÜ ®Þch mçi th¸ng bÞ ta tiªu diÖt tõ 800 ®Õn 1.000 ng−êi,

lêi kªu gäi nh©n ngµy kû niÖm hai n¨m... 651

cho nªn ngoµi lÝnh Ph¸p, chóng ph¶i dïng nh÷ng téi nh©n Ph¸p,

nh÷ng tï binh §øc vµ ý, nh÷ng lÝnh Marèc, da ®en. Chóng l¹i b¾t

Ðp nh÷ng thanh niªn ViÖt Nam trong vïng t¹m bÞ chóng chiÕm ®i

lµm bia ®ì ®¹n. PhÇn ®«ng nh÷ng ®ång bµo Êy chØ chê dÞp ®Ó quay

vÒ víi Tæ quèc.

3. Kinh tÕ: Chóng ph¶i hao tæn hµng mu«n triÖu vÒ binh bÞ, mµ

nÒn kinh tÕ cña chóng ë ®©y l¹i bÞ ph¸ s¶n. Tr−íc kia 100 phÇn,

nay chØ cßn ba, bèn phÇn.

4. Thªm vµo nh÷ng thÊt b¹i ®ã, t×nh h×nh néi bé n−íc Ph¸p l¹i

rÊt rèi ren. Trªn tr−êng ngo¹i giao, Ph¸p còng thÊt b¹i, vµ bÞ c¸c

®Õ quèc kh¸c lÊn ¸t, ®¸nh lõa.

VÒ PHÝA TA:

1. Trong khi ChÝnh phñ Ph¸p lËp lªn, ®æ xuèng mÊy lÇn, oai

tÝn ChÝnh phñ kh¸ng chiÕn ta cµng ngµy cµng v÷ng ch¾c, ch¼ng

nh÷ng ®−îc Quèc héi vµ nh©n d©n ta ñng hé, mµ danh väng trªn

thÕ giíi cµng ngµy cµng thªm cao.

Nh©n d©n ta ®oµn kÕt ngµy cµng chÆt chÏ, lùc l−îng kh¸ng

chiÕn ngµy cµng dåi dµo.

2. N¨m ®Çu kh¸ng chiÕn, qu©n ®éi ta cßn th¬ trÎ, vâ khÝ ta rÊt

th« s¬. Trong Nam th× gËy tÇm v«ng, ngoµi B¾c th× sóng ®¹n cò.

ThÕ mµ ta còng c¶n ®−îc ®Þch.

Ngµy nay, qu©n ®éi ta ®· tr−ëng thµnh vÒ mäi mÆt. Ta ®·

nhiÒu phen cho ®Þch nÕm mïi vâ khÝ míi cña ta, nh− ë §ång Th¸p

M−êi, ë ®Ìo H¶i V©n, ë ViÖt B¾c, vµ ë nhiÒu trËn kh¸c.

Ta l¹i cã lùc l−îng d©n qu©n du kÝch to lín m¹nh mÏ. Ch¼ng

nh÷ng c¸c ®éi du kÝch trai tr¸ng, mµ nh÷ng ®éi phô l·o du kÝch,

phô n÷ du kÝch còng ®· nhiÒu lÇn giÕt giÆc, lËp c«ng.

3. Kinh tÕ, tµi chÝnh, v¨n ho¸ cña ta ®· v−ît qua nh÷ng b−íc

khã kh¨n, vµ vÉn theo ®µ ph¸t triÓn.


Ta cã nh÷ng th¾ng lîi vÎ vang Êy, lµ do lßng nång nµn yªu

n−íc vµ sù ®oµn kÕt nhÊt trÝ cña ®ång bµo vµ chiÕn sÜ.

VËy, nh©n dÞp nµy, t«i thay mÆt ChÝnh phñ c¶m ¬n vµ khen ngîi:

Toµn thÓ chiÕn sÜ, VÖ quèc qu©n vµ d©n qu©n du kÝch. Toµn thÓ

®ång bµo ë vïng tù do còng nh− ë vïng t¹m bÞ chiÕm vµ kiÒu bµo ë

h¶i ngo¹i. Toµn thÓ çn bé hµnh chÝnh vµ chuyªn m«n. T«i l¹i thay mÆt ChÝnh phñ, kÝnh cÈn nghiªng m×nh tr−íc linh

hån çc chiÕn sÜ vµ ®ång bµo ®· hy sinh cho Tæ quèc vµ göi lêi th©n

¸i an ñi çc th−¬ng binh, cùu binh, cïng gia ®×nh çc chiÕn sÜ.

Theo sù so s¸nh trªn ®©y, chóng ta thÊy r»ng:

Lùc l−îng cña ®Þch tr−íc to sau nhá, tr−íc m¹nh sau yÕu. T×nh

h×nh cña ®Þch nh− mÆt trêi ®· xÕ tµ, gÇn t¾t.

Lùc l−îng cña ta tr−íc nhá sau to, tr−íc yÕu sau m¹nh. Thanh

thÕ cña ta còng nh− nh÷ng nguån n−íc nhá nhín dÇn thµnh mét

®¹i d−¬ng.

Cuéc kh¸ng chiÕn cña ta:

N¡M §ÇU lµ vÊt v¶,

N¡M THø HAI lµ tiÕn bé,

N¡M THø BA sÏ lµ n¨m b−íc gÇn ®Õn th¾ng lîi hoµn toµn.

Song chóng ta chí chñ quan, khinh ®Þch. §Ó ®i ®Õn th¾ng lîi

cuèi cïng, chóng ta cßn ph¶i kinh qua nh÷ng b−íc gay go h¬n

tr−íc, cßn ph¶i chiÕn ®Êu h¨ng h¸i h¬n tr−íc, m¹nh h¬n tr−íc.

V× vËy, toµn thÓ ®ång bµo vµ toµn thÓ chiÕn sÜ ®Òu ph¶i h¨ng

h¸i xung phong Thi ®ua ¸i quèc.

Çc chiÕn sÜ ph¶i thi ®ua diÖt nhiÒu giÆc, c−íp nhiÒu sóng, lËp

nhiÒu c«ng.

§ång bµo ph¶i thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt, giÕt giÆc ®ãi, giÕt giÆc

dèt, gióp søc giÕt giÆc ngo¹i x©m. Çc çn bé ph¶i thi ®ua thùc

hµnh CÇn, KiÖm, Liªm, ChÝnh, tÈy s¹ch khuyÕt ®iÓm, ph¸t triÓn

−u ®iÓm. Ta ngµy cµng ®oµn kÕt, ngµy cµng "thùc tóc, binh c−êng",

th× ®Þch nhÊt ®Þnh thua, ta nhÊt ®Þnh th¾ng.

lêi kªu gäi nh©n ngµy kû niÖm hai n¨m... 653


§éc lËp, thèng nhÊt nhÊt ®Þnh thµnh c«ng!


Chñ tÞch n−íc ViÖt Nam D©n Chñ Céng hßa

Hå CHÝ MINH

B¸o Cøu quèc, chi nh¸nh sè 6,

sè 1116, ngµy 19-12-1948.

654

®IÖN GöI NH¢N D¢N PH¸P NH¢N NGµY 19-12-1948

Cïng nh©n d©n n−íc Ph¸p,

§óng ngµy h«m nay, chóng t«i b−íc sang n¨m thø ba cña mét

cuéc chiÕn tranh ghª tëm ®iªn rå mµ thùc d©n Ph¸p ®· b¾t chóng

t«i ph¶i chÞu.

Hìi nh©n d©n Ph¸p mµ riªng t«i ®· tõng quen biÕt vµ quý

mÕn, giê ®©y t«i muèn mêi c¸c b¹n dõng l¹i tr−íc c¸i ngµy nghiªm

träng cho lÞch sö hai n−íc ta mµ suy nghÜ vÒ cuéc xung ®ét ®ang

giµy vß t©m can hai d©n téc.

Êy thÕ lµ ®· ba n¨m, nh©n d©n ViÖt Nam nhÊt tÒ ®øng lªn

®¸nh b¹i nh÷ng m−u m« thùc d©n hßng chinh phôc l¹i chóng t«i

mµ t¸i lËp chÕ ®é n« lÖ.

Ba n¨m tr−êng chång chÊt bao nhiªu b»ng cí ®Ém m¸u th¶m

thª do nh÷ng hµnh ®éng khñng khiÕp ngu d¹i cña thùc d©n ®Ó lõa

bÞp d©n téc Ph¸p, chia rÏ d©n téc ViÖt.

Ba n¨m tr−êng ghi vµo sæ thùc d©n bao nhiªu viÖc mµ nh©n

lo¹i ph¶i kinh tëm, bao nhiªu viÖc chØ xøng ®¸ng víi bän Quèc x·:

nh÷ng må ch«n hµng ngµn thanh niªn, nh÷ng chÐm giÕt ®µn bµ,

phô l·o, trÎ em, nh÷ng h·m hiÕp, c−íp bãc, ®èt ph¸, vµ nh÷ng

chÝnh phñ bï nh×n diÔn l¹i tÊn bi hµi kÞch ®¸ng th−¬ng cña b¹n bÌ

lò kÝtlinh (Quisling).

Nh−ng còng ba n¨m tr−êng tr«ng thÊy n−íc ViÖt Nam Céng hoµ

®iÖn göi nh©n d©n ph¸p nh©n ngµy 19-12-1948 655

t−¬i trÎ mäc lªn, lín lªn, cñng cè nÒn mãng d©n chñ, t¨ng c−êng hÖ

thèng quèc phßng, xiÕt chÆt hµng ngò ¸i quèc.

D©n téc chóng t«i ®· anh dòng chiÕn ®Êu. D©n téc chóng t«i ®·

chiÕn ®Êu "kh«ng chót sên lßng, kh«ng ®iÒu ©n hËn"1), v× chóng t«i

chiÕn ®Êu cho tù do, cho ®éc lËp, vµ ®èi víi nh©n d©n Ph¸p chóng

t«i kh«ng thï h»n g×. Chóng t«i ®· tá r»ng ch©n lý, c«ng lý, lÞch sö

vµ t−¬ng lai ë vÒ phe chóng t«i. Chóng t«i sÏ th¾ng!

Ph¶i, chóng t«i sÏ th¾ng, nh−ng víi bao nhiªu tang tãc ®iªu

tµn cho n−íc Ph¸p, n−íc ViÖt. NÕu thùc d©n kh«ng g©y hÊn th×

hai d©n téc ta ®· ®ì thiÖt bao cña c¶i, bao m¹ng ng−êi. Vµ

chóng ta nh÷ng ng−êi cha, ng−êi mÑ Ph¸p - ViÖt ®· kh«ng ph¶i

khãc cho bÇy con gôc ng· gi÷a tuæi xanh, con chóng t«i hy sinh

®Ó b¶o vÖ Tæ quèc, con çc b¹n hy sinh v« Ých trªn mét m¶nh ®Êt

xa l¹, ®Ó b¶o vÖ nh÷ng cuång väng lµm « nhôc truyÒn thèng

n−íc Ph¸p kiªu hïng!


Çc b¹n h¼n còng biÕt r»ng nÕu mét quèc gia ®· nhÊt ®Þnh

tranh thñ ®éc lËp tù do cho m×nh th× nã ph¶i chiÕn th¾ng, kh«ng g×

c¶n næi. Giê phót nµy, gi÷a lóc d©n téc chóng t«i ®ang chiÕn ®Êu

chèng thùc d©n quyÕt liÖt h¬n bao giê hÕt, nÕu t«i thÊy cÇn ph¶i

nh¾c l¹i −íc väng cña chóng t«i thiÕt tha víi hoµ b×nh, b×nh ®¼ng

vµ céng t¸c thµnh thËt th× t«i còng ph¶i b¸o cho çc b¹n biÕt thªm

mét lÇn n÷a çi nhÞp ®iªn rå v« h¹n cña bän thùc d©n ®ang lµm

kiÖt quÖ n−íc Ph¸p ®Ó hßng bãp nghÑt n−íc ViÖt Nam. Hä sÏ rót

ruét çc b¹n tíi cïng vµ lµm uy tÝn çc b¹n bªn ViÔn §«ng còng

nh− trªn thÕ giíi thËt hÕt ph−¬ng cøu ch÷a.

ChØ çc b¹n míi cã thÓ ng¨n cho viÔn ¶nh ®ã kh«ng trë nªn sù

thùc. Çc b¹n h·y gãp søc víi d©n téc chóng t«i: Chóng ta h·y

_______________

1) Ch©m ng«n cña hiÖp sÜ Bayard, thêi cæ cña n−íc Ph¸p (BT).


®¸nh quþ bän thùc d©n. Chóng ta h·y cïng nhau x©y dùng hoµ

b×nh, d©n chñ vµ hoµ khÝ gi÷a hai d©n téc ta.

§ã lµ con ®−êng duy nhÊt cña c«ng lý, cña vinh quang vµ con

®−êng duy nhÊt cho n−íc Ph¸p lÊy l¹i ®Þa vÞ cña m×nh trªn tr−êng

quèc tÕ.

Trong cuéc chiÕn ®Êu anh hïng giµnh ®éc lËp, tù do, nh©n d©n

chóng t«i thiÕt tha chóc nh©n d©n Ph¸p thµnh c«ng trªn con

®−êng ®ã.

N−íc Ph¸p d©n chñ ch©n chÝnh mu«n n¨m!

N−íc ViÖt Nam thèng nhÊt ®éc lËp mu«n n¨m! T×nh huynh ®Ö gi÷a c¸c d©n téc thÕ giíi mu«n n¨m!

Hå CHÝ MINH


ngµy 28-12-1948.

657

LêI CHIA BUåN CïNG §åNG BµO C¤NG GI¸O §ÞA PHËN BïI CHU

KÝnh göi Toµ gi¸m môc Bïi Chu, Nam §Þnh,

T«i rÊt lÊy lµm ®au ®ín ®−îc tin §øc Gi¸m môc Hå Ngäc CÈn

®· tõ trÇn. TiÕc v× chiÕn sù, t«i kh«ng thÓ vÒ ®Ó dù ®¸m tang §øc Gi¸m môc.

T«i ®· nhê Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh Liªn khu III

thay mÆt ®Õn dù lÔ vµ chia buån cïng ®ång bµo C«ng gi¸o ®Þa

phËn Bïi Chu.

Hå CHÝ MINH


658

th¦ GöI §åNG BµO C¤NG GI¸O TOµN QuèC NH¢N NGµY LÔ THI£N CHóA GI¸NG SINH

Nh©n ngµy Thiªn Chóa gi¸ng sinh, t«i göi lêi th©n ¸i chµo mõng ®ång bµo.

§· ba n¨m nay, d©n téc ta hy sinh kh¸ng chiÕn chèng giÆc x©m l¨ng. Dï khã nhäc, hy sinh ®Õn thÕ nµo, chóng ta vÉn gi÷ v÷ng lßng tin t−ëng vµo th¾ng lîi cuèi cïng. V× cuéc kh¸ng chiÕn cña ta lµ chÝnh nghÜa.

§ång bµo vÉn cÇu nguyÖn Chóa lu«n lu«n ban phóc cho d©n téc ta, v× tù vÖ mµ ph¶i chèng giÆc. Nhê Chóa mµ ®Õn nay, d©n téc ta ®· ®oµn kÕt, cµng ®oµn kÕt h¬n, søc kh¸ng chiÕn cña ta ®· hïng m¹nh cµng thªm hïng m¹nh. Th¾ng lîi cµng ngµy cµng gÇn.

H«m nay, ®ång bµo lÔ Chóa trong mét bÇu kh«ng khÝ chiÕn tranh, v× giÆc Ph¸p cßn ®ang giµy xÐo trªn ®Êt n−íc ta. Song råi ®©y, th¾ng lîi sÏ cho chóng ta lÔ Chóa long träng h¬n, trong mét bÇu kh«ng khÝ vui vÎ vµ t−¬i s¸ng cña mét n−íc hoµn toµn thèng nhÊt vµ ®éc lËp.

VËy ®ång bµo h·y cïng t«i cÇu nguyÖn Chóa cho ngµy th¾ng lîi s¾p tíi cña d©n téc. T«i cÇu nguyÖn Chóa lu«n lu«n ban phóc lµnh cho ®ång bµo.

Ngµy 25 th¸ng 12 n¨m 1948 Chñ tÞch

n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa Hå CHÝ MINH

B¸o Sù thËt, sè 105, ngµy 25-12-1948.

659

TH¦ GöI TR¹I DINH §IÒN S¤NG SOI (Nhê Tr−ëng khu khÈn hoang Liªn khu I chuyÓn)

C¶m ¬n çc b¹n ®· göi cam biÕu t«i. Mong çc b¹n ®Òu xung

phong Thi ®ua ¸i quèc, khai khÈn cho nhiÒu ®Êt ruéng, vµ lµm cho

tèt, ®Ó gióp cho kinh tÕ ChÝnh phñ, vµ lµm kiÓu mÉu cho ®ång bµo.

Çc b¹n ph¶i g¾ng lµm trßn nhiÖm vô cña chiÕn sÜ trªn mÆt trËn

kinh tÕ.


Th¸ng 12 n¨m 1948

Hå CHÝ MINH

B¶n ®¸nh m¸y cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh l−u t¹i B¶o tµng Hå ChÝ Minh.

660

Th− göi Bé tr−ëng bé tµi chÝnh lª v¨n hiÕn

Chó HiÕn!

Chó ph¶i cÊp tèc söa l¹i viÖc ph¸t tiÒn cho bé ®éi ë Khu IV.

T×nh h×nh kh«ng thÓ ®Ó kÐo dµi nh− thÕ n÷a.

V× sao Nha Ng©n ch¸nh kh«ng chÞu ph¸t tiÒn, ®Ó bé ®éi ph¶i

vÊt v¶?

Gi¶i quyÕt xong, chó cho t«i biÕt.

ViÕt n¨m 1948. Tµi liÖu l−u t¹i Trung t©m L−u tr÷ Quèc gia I.

661

TÆNG Vâ C¤NG

Thiªn lý c«ng tÇm ng·, BÝch c¶m nhÊt ng«n trung! Sù d©n nguyÖn tËn hiÕu, Sù quèc nguyÖn tËn trung.

C«ng lai ng· h©n hØ, C«ng khø ng· t− c«ng.

TÆng c«ng chØ nhÊt có: "Kh¸ng chiÕn tÊt thµnh c«ng".

TÆNG Cô Vâ

§−êng xa, ngh×n dÆm cô ®Õn t×m t«i,

BiÕt bao t×nh c¶m ngô trong mét lêi nãi!

Thê d©n mong sao hÕt ®¹o hiÕu,

Thê n−íc mong sao hÕt ®¹o trung.

Cô ®Õn, t«i mõng rì, Cô vÒ, t«i l¹i nhí cô.

ChØ xin tÆng cô mét c©u nµy:

"Kh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh thµnh c«ng".


TÆNG Cô Vâ LI£M S¥N

Ngµn dÆm cô t×m ®Õn, Mét lêi tr¨m c¶m th«ng! Thê d©n trßn ®¹o hiÕu, Thê n−íc vÑn lßng trung. Cô ®Õn t«i mõng rì, Cô ®i, t«i nhí nhung. Mét c©u xin tÆng cô: "Kh¸ng chiÕn ¾t thµnh c«ng".

N¨m 1948

ViÕt b»ng ch÷ H¸n. In trong s¸ch Hå ChÝ Minh, Th¬, Nxb. V¨n häc, Hµ Néi, 1975, tr.113-114.

663

TÆNG BïI C¤NG

Kh¸n th− s¬n ®iÓu thª song h·n, Phª tr¸t xu©n hoa chiÕu nghiÔn tr×. TiÖp b¸o tÇn lai lao dÞch m·, T− c«ng tøc c¶nh tÆng t©n thi.

TÆNG Cô BïI

Khi xem s¸ch, chim rõng ®Ëu ë song cöa sæ, Lóc phª c«ng v¨n, ®o¸ hoa xu©n soi bãng trong nghiªn mùc. Lu«n lu«n ph¶i vÒ b¸o tin th¾ng trËn, con ngùa tr¹m còng vÊt v¶, Nhí cô, võa tøc c¶nh thµnh bµi th¬ göi tÆng cô.

TÆNG Cô BïI B»NG §OµN

Xem s¸ch, chim rõng vµo cöa ®Ëu, Phª v¨n, hoa nói ghÐ nghiªn soi. Tin vui th¾ng trËn dån ch©n ngùa, Nhí cô th¬ xu©n tÆng mét bµi.

N¨m 1948


664

THU D¹

Trï ho¹ch canh th©m tiÖm ®¾c nhµn, Thu phong Thu vò b¸o Thu hµn. Hèt v¨n Thu ®Þch s¬n tiÒn h−ëng, Du kÝch quy lai töu vÞ tµn.

§£M THU

Bµn tÝnh c«ng viÖc, m·i ®Õn canh khuya míi t¹m

®−îc nghØ ng¬i,

M−a giã mïa Thu b¸o tin tiÕt Thu l¹nh ®· ®Õn.

Chît nghe tiÕng s¸o Thu tõ phÝa tr−íc nói väng l¹i,

Bé ®éi, du kÝch võa vÒ, cuéc r−îu ch−a tµn.

§£M THU

Bµn viÖc canh chÇy míi t¹m ng¬i, Giã m−a Thu b¸o l¹nh Thu råi. Cßi Thu bçng róc vang tõng nói, Du kÝch vÒ th«n, r−îu chöa v¬i.

N¨m 1948


665

B¸O TIÖP

NguyÖt th«i song vÊn: - Thi thµnh vÞ? - Qu©n vô nh−ng mang vÞ tè thi. S¬n l©u chung h−ëng kinh Thu méng, ChÝnh thÞ Liªn khu b¸o tiÖp th×.

TIN TH¾NG TRËN

Tr¨ng ®Èy cöa sæ hái: - Th¬ xong ch−a?

- VÉn cßn bËn viÖc qu©n, ch−a lµm th¬ ®−îc.

Bçng tiÕng chu«ng ë lÇu trªn nói khua tØnh

giÊc méng ®ªm Thu,

Võa hay lµ lóc cã tin th¾ng trËn ë Liªn khu b¸o vÒ.

TIN TH¾NG TRËN

Tr¨ng vµo cöa sæ ®ßi th¬, - ViÖc qu©n ®ang bËn, xin chê h«m sau. Chu«ng lÇu chît tØnh giÊc Thu, Êy tin th¾ng trËn Liªn khu b¸o vÒ.

N¨m 1948

ViÕt b»ng ch÷ H¸n. In trong s¸ch Hå ChÝ Minh, Th¬, Nxb. V¨n häc, Hµ Néi, 1975, tr.106.

667

PHô LôC

669

dANH MôC S¾C LÖNH DO CHñ TÞCH Hå CHÝ MINH Ký Tõ N¡M 1947 §ÕN n¨m 1948

N¡M 1947

- S¾c lÖnh sè 7-SL, ngµy 21-1-1947, bæ nhiÖm Tæng Gi¸m ®èc B−u ®iÖn ViÖt Nam.

- S¾c lÖnh sè 8-SL, ngµy 22-1-1947, cö Chñ tÞch, Phã Chñ tÞch vµ çc uû viªn Uû ban t¶n c− vµ di c−.

- S¾c lÖnh sè 9-SL, ngµy 29-1-1947, t¹m thêi ®×nh chØ thi hµnh môc B S¾c lÖnh sè 13-SL (24-1-1946) vµ S¾c lÖnh sè 42 (3-4-1946) vÒ viÖc b¾t, giam vµ truy tè nh©n viªn çc cÊp trong ChÝnh phñ, c¬ quan hµnh chÝnh vµ t− ph¸p.

- S¾c lÖnh sè 10-SL, ngµy 30-1-1947, bæ nhiÖm Côc tr−ëng Côc Qu©n huÊn Bé Quèc phßng.

- S¾c lÖnh sè 11-SL, ngµy 30-1-1947, Ên ®Þnh l¹i thêi h¹n giam cøu cho tiÓu h×nh vµ ®¹i h×nh ghi trong S¾c lÖnh sè 40 (29-3-1946).

- S¾c lÖnh sè 11-SLb, ngµy 2-2-1947, s¸p nhËp çc Së, Ty §Þa chÝnh vµo Bé Canh n«ng.

- S¾c lÖnh sè 12-SL, ngµy 3-2-1947, vÒ chÕ ®é kiÓm duyÖt, in, ph¸t hµnh b¸o chÝ vµ çc lo¹i Ên phÈm.

- S¾c lÖnh sè 13-SL, ngµy 3-2-1947, t¹m cÊm xuÊt nhËp c¶ng hµng hãa.

- S¾c lÖnh sè 14-SL, ngµy 3-2-1947, lËp Nha tÝn dông s¶n xuÊt. - S¾c lÖnh sè 15-SL, ngµy 7-2-1947, bæ nhiÖm ®Æc ph¸i viªn Bé Néi

vô t¹i Thanh Ho¸ vµ Ninh B×nh.


- S¾c lÖnh sè 16-SL, ngµy 12-2-1947, bæ nhiÖm ChÝnh trÞ Côc

tr−ëng Bé Quèc phßng vµ Phã Chñ tÞch Uû ban hµnh chÝnh Hµ

Néi kiªm ChÝnh trÞ Phã Côc tr−ëng, Tr−ëng phßng D©n qu©n.

- S¾c lÖnh sè 17-SL, ngµy 16-2-1947, lËp Nha khÈn hoang, di d©n

thuéc Bé Canh n«ng.

- S¾c lÖnh sè 18-SL, ngµy 16-2-1947, bæ nhiÖm Gi¸m ®èc, c¸c Phã

Gi¸m ®èc Nha khÈn hoang, di d©n.

- S¾c lÖnh sè 19-SL, ngµy 16-2-1947, vÒ tæ chøc vµ chøc n¨ng cña

c¸c Toµ ¸n binh (trõ Toµ ¸n binh mÆt trËn).

- S¾c lÖnh sè 20-SL, ngµy 16-2-1947, quy ®Þnh chÕ ®é h−u bæng,

th−¬ng tËt, tiÒn tuÊt cho th©n nh©n, tö sÜ.

- S¾c lÖnh sè 21-SL, ngµy 16-2-1947, bæ nhiÖm Tæng Gi¸m ®èc Nha

tÝn dông s¶n xuÊt.

- S¾c lÖnh sè 22-SL, ngµy 16-2-1947, trÝch 30 triÖu ®ång ë ng©n

s¸ch Nhµ n−íc cÊp cho Nha tÝn dông.

- S¾c lÖnh sè 23-SL, ngµy 16-2-1947, thµnh lËp Héi ®ång s¶n xuÊt

kü nghÖ thuéc Bé Kinh tÕ.

- S¾c lÖnh sè 24-SL, ngµy 16-2-1947, bæ nhiÖm §æng lý v¨n phßng

Bé Kinh tÕ.

- S¾c lÖnh sè 25-SL, ngµy 21-2-1947, c¶i tæ Uû ban hµnh chÝnh tØnh

Thanh Ho¸.

- S¾c lÖnh sè 26-SL, ngµy 28-2-1947, Ên ®Þnh tû lÖ phô thu thuÕ

®iÒn thæ (1%).

- S¾c lÖnh sè 27-SL, ngµy 28-2-1947, Ên ®Þnh thÓ thøc vµ chÕ ®é

thuÕ trùc thu thêi kú kh¸ng chiÕn.

- S¾c lÖnh sè 27b-SL, ngµy 2-3-1947, cÊp ®Êt c«ng hoang cho c«ng

d©n trªn 18 tuæi.

- S¾c lÖnh sè 28-SL, ngµy 10-3-1947, söa ®Þa giíi cña huyÖn Can

Léc (Hµ TÜnh) vµ cña thÞ x· Vinh - BÕn Thuû.

- S¾c lÖnh sè 29-SL, ngµy 12-3-1947, quy ®Þnh quan hÖ gi÷a chñ

víi c«ng nh©n ViÖt Nam.

Danh môc s¾c lÖnh do chñ tÞch hå chÝ minh ký... 671

- S¾c lÖnh sè 29b-SL, ngµy 16-3-1947, lËp Ngo¹i th−¬ng Côc thuéc

Bé Kinh tÕ.

- S¾c lÖnh sè 30-SL, ngµy 17-3-1947, cö Bé tr−ëng Bé Lao ®éng ®Æc

nhiÖm viÖc t¶n c− vµ di d©n.

- S¾c lÖnh sè 31-SL, ngµy 19-3-1947, söa ®æi ®iÒu 3 S¾c lÖnh sè

131-SL, ngµy 20-7-1946, vÒ tæ chøc t− ph¸p vµ c«ng an.

- S¾c lÖnh sè 32-SL, ngµy 19-3-1947, söa ®iÒu 9 S¾c lÖnh sè 40-SL,

ngµy 29-3-1946, vÒ b¶o ®¶m quyÒn tù do cña c«ng d©n.

- S¾c lÖnh sè 32b-SL, ngµy 19-3-1947, Ên ®Þnh quü t¶n c−, di c−

toµn quèc, do Bé tr−ëng Bé Lao ®éng sö dông. - S¾c lÖnh sè 33-SL, ngµy 19-3-1947, vÒ viÖc t¨ng 10 lÇn tiÒn ph¹t

®−îc Ên ®Þnh trong LuËt h×nh ban bè tr−íc ngµy 19-8-1945.

- S¾c lÖnh sè 34-SL, ngµy 19-3-1947, söa ®iÒu 2 S¾c lÖnh sè 1-SL,

ngµy 20-12-1946, vÒ Uû ban b¶o vÖ khu vµ tØnh.

- S¾c lÖnh sè 35-SL, ngµy 19-3-1947, söa ®æi ®iÒu 4, b·i bá ®iÒu 6

vµ ®iÒu 10 cña môc 4 trong S¾c lÖnh sè 34-SL (25-3-1946), vÒ tæ

chøc Bé Quèc phßng.

- S¾c lÖnh sè 36-SL, ngµy 19-3-1947, bæ nhiÖm Côc tr−ëng Côc

Qu©n nhu Bé Quèc phßng.

- S¾c lÖnh sè 37-SL, ngµy 19-3-1947, bæ nhiÖm Côc tr−ëng Côc Giao th«ng c«ng binh Bé Quèc phßng.

- S¾c lÖnh sè 38-SL, ngµy 28-3-1947, söa ®æi ®iÒu 1 cña S¾c lÖnh sè

34-SL (19-3-1947), vÒ thµnh phÇn cña çc Uû ban b¶o vÖ khu,

tØnh, huyÖn vµ x·.

- S¾c lÖnh sè 39-SL, ngµy 1-4-1947, hñy bá tem tr−íc b¹, giÊy tÝn

chØ l−u hµnh tr−íc 19-12-1946 vµ Ên ®Þnh çch thøc thu thuÕ,

tem tr−íc b¹ míi.

- S¾c lÖnh sè 40-SL, ngµy 1-4-1947, cho phÐp mét phô n÷ Hoa kiÒu

®−îc nhËp quèc tÞch ViÖt Nam.

- S¾c lÖnh sè 41-SL, ngµy 4-4-1947, thµnh lËp Uû ban hµnh chÝnh ®Æc biÖt miÒn th−îng du Thanh Ho¸.

- S¾c lÖnh sè 42-SL, ngµy 7-4-1947, b·i bá ng©n s¸ch çc cÊp kú,


tØnh, thµnh phè, thÞ x·, khu tù trÞ vµ s¸p nhËp vµo Quü toµn

quèc. Gi÷ nguyªn Quü ®Æc biÖt Quèc phßng.

- S¾c lÖnh sè 43-SL, ngµy 19-4-1947, cÊp cho Ngo¹i th−¬ng Côc 20

triÖu ®ång vèn ho¹t ®éng ban ®Çu.

- S¾c lÖnh sè 44-SL, ngµy 19-4-1947, bæ nhiÖm Gi¸m ®èc Nha tiÕp

tÕ.

- S¾c lÖnh sè 45-SL, ngµy 25-4-1947, lËp Toµ ¸n binh tèi cao.

- S¾c lÖnh sè 46-SL, ngµy 30-4-1947, bæ nhiÖm §æng lý sù vô Bé Y

tÕ vµ Ch¸nh v¨n phßng Bé Y tÕ.

- S¾c lÖnh sè 47-SL, ngµy 1-5-1947, quy ®Þnh tæ chøc cña Bé Tæng chØ huy, Bé Tæng tham m−u, Côc ChÝnh trÞ, V¨n phßng Bé Tæng

chØ huy qu©n ®éi.

- S¾c lÖnh sè 48-SL, ngµy 15-5-1947, cho phÐp l−u hµnh mét sè lo¹i

giÊy b¹c trong toµn quèc (1®, 5®, 10®, 20®, 50®, 100®, 500®).

- S¾c lÖnh sè 49-SL, ngµy 15-5-1947, ®Æt "Gi¶i th−ëng Hå ChÝ

Minh" cho ngµnh qu©n giíi.

- S¾c lÖnh sè 50-SL, ngµy 15-5-1947, ®Æt Huy ch−¬ng Qu©n c«ng

vµ Huy ch−¬ng ChiÕn sÜ, quy ®Þnh viÖc th−ëng cho c¸ nh©n vµ

®¬n vÞ trong qu©n ®éi, d©n qu©n tù vÖ.

- S¾c lÖnh sè 51-SL, ngµy 1-6-1947, t¹m thêi ®Þnh gi¸ tiÒn ®ång b¹c ViÖt Nam so víi ®ång tiÒn mang niªn hiÖu Minh MÖnh, ThiÖu

TrÞ ®ang l−u hµnh.

- S¾c lÖnh sè 52-SL, ngµy 1-6-1947, Ên ®Þnh l¹i møc thuÕ nhËp

khÈu, xuÊt khÈu hµng ho¸.

- S¾c lÖnh sè 53-SL, ngµy 1-6-1947, Ên ®Þnh quy c¸ch kiÓu tem

tr−íc b¹.

- S¾c lÖnh sè 54-SL, ngµy 1-6-1947, b·i bá Héi ®ång qu¶n trÞ Ngo¹i

th−¬ng Côc, ®Æt Ngo¹i th−¬ng Côc d−íi quyÒn chØ ®¹o cña Bé

Kinh tÕ.

- S¾c lÖnh sè 55-SL, ngµy 12-6-1947, cho phÐp mét kiÒu d©n ¸o ®−îc nhËp quèc tÞch ViÖt Nam.

- S¾c lÖnh sè 56-SL, ngµy 17-6-1947, thµnh lËp Tr−êng Ngo¹i ng÷.


- S¾c lÖnh sè 58-SL, ngµy 6-6-1947, ®Æt Hu©n ch−¬ng Sao vµng,

Hu©n ch−¬ng Hå ChÝ Minh, Hu©n ch−¬ng §éc lËp vµ quy ®Þnh

viÖc tÆng th−ëng.

- S¾c lÖnh sè 59-SL, ngµy 5-7-1947, lËp "Toµ ¸n binh khu, trung

−¬ng" ®Æt trong Bé Quèc phßng.

- S¾c lÖnh sè 60-SL, ngµy 5-7-1947, söa ®æi ®iÒu 2 trong S¾c lÖnh

sè 19-SL (16-2-1947), vÒ chÕ ®é h−u bæng, th−¬ng tËt, tiÒn tuÊt

cho th©n nh©n, tö sÜ.

- S¾c lÖnh sè 61-SL, ngµy 5-7-1947, cÊm xuÊt c¶nh vµ nhËp néi

çc t− b¶n (tiÒn n−íc ngoµi, tiÒn ViÖt Nam, çc lo¹i chøng th− ng©n hµng).

- S¾c lÖnh sè 62-SL, ngµy 5-7-1947, s¸p nhËp hai x· cña huyÖn

Th¹ch Hµ vµo huyÖn Can Léc (Hµ TÜnh).

- S¾c lÖnh sè 228- SL/M, ngµy 18-7-1947, cö «ng NguyÔn S¬n lµm

Khu tr−ëng ChiÕn khu IV.

- S¾c lÖnh sè 229-SL/M, ngµy 18-7-1947, ®iÒu «ng Lª ThiÕt Hïng

lµm Thanh tra qu©n ®éi cña Bé Tæng chØ huy.

- S¾c lÖnh sè 230-SL/M, ngµy 18-7-1947, lËp Ph©n khu qu©n sù

trong ChiÕn khu IV vµ cö Ph©n khu tr−ëng.

- S¾c lÖnh sè 231-SL/M, ngµy 18-7-1947, ph¸t hµnh çc lo¹i "tÝn phiÕu (1®, 5®, 10®, 20®, 50®, 100®, 500®), cã gi¸ trÞ nh− giÊy b¹c

ViÖt Nam", t¹i Nam Trung Bé.

- S¾c lÖnh sè 232-SL/M, ngµy 18-7-1947, cö Ch¸nh v¨n phßng Chñ

tÞch ChÝnh phñ.

- S¾c lÖnh sè 233-SL/M, ngµy 25-7-1947, cö çc ChÝnh trÞ Uû viªn

çc khu I, II, III, IV, V, X vµ XII.

- S¾c lÖnh sè 235-SL/M, ngµy 25-7-1947, quy ®Þnh ®Þa giíi çc khu

XI, II, XIV.

- S¾c lÖnh sè 65-SL, ngµy 26-7-1947, cö uû viªn Uû ban hµnh chÝnh

tØnh Hµ Nam. - S¾c lÖnh sè 66-SL, ngµy 26-7-1947, cö Phã Chñ tÞch huyÖn Nga

S¬n (Thanh Ho¸).


- S¾c lÖnh sè 67-SL, ngµy 26-7-1947, cho phÐp Uû ban hµnh chÝnh

Nam Bé ph¸t hµnh c«ng tr¸i (lÇn thø hai).

- S¾c lÖnh sè 68-SL, ngµy 26-7-1947, b·i bá ®iÒu 9 S¾c lÖnh sè 40

(29-3-1946) vµ thay b»ng ®iÒu 9 míi, vÒ tr×nh tù thñ tôc b¾t

giam, ®iÒu tra, lËp hå s¬ víi nh÷ng ng−êi bÞ b¾t vÒ téi "xÐt thÊy

lêi nãi hay viÖc lµm cña hä nguy h¹i tíi trÞ an, hay kh¸ng chiÕn".

- S¾c lÖnh sè 234-SL/M, ngµy 4-8-1947, bæ nhiÖm «ng T«n §øc

Th¾ng gi÷ chøc Thanh tra ®Æc biÖt toµn quèc.

- S¾c lÖnh sè 236-SL/M, ngµy 5-8-1947, quy ®Þnh «ng Tæng chØ huy

Qu©n ®éi quèc gia cã quyÒn h¹n vµ chøc vô nh− Bé tr−ëng vµ lµ thµnh viªn Héi ®ång Liªn bé trong Héi ®ång ChÝnh phñ.

- S¾c lÖnh sè 74-SL, ngµy 17-8-1947, bæ nhiÖm Côc tr−ëng Ngo¹i

th−¬ng Côc.

- S¾c lÖnh sè 75-SL, ngµy 19-8-1947, cho phÐp mét kiÒu d©n §øc


- S¾c lÖnh sè 70-SL, ngµy 23-8-1947, cö Khu tr−ëng khu XI, XV vµ

Khu phã Khu VI, ChÝnh trÞ uû viªn çc khu II, XII.

- S¾c lÖnh sè 71-SL, ngµy 23-8-1947, cö çc ChÝnh trÞ uû viªn khu

VI, VIII, IX.

- S¾c lÖnh sè 76-SL, ngµy 26-8-1947, thµnh lËp §¹i ®oµn §éc lËp. - S¾c lÖnh sè 77-SL, ngµy 26-8-1947, cö §¹i ®oµn tr−ëng, §¹i ®oµn

phã vµ ChÝnh uû §¹i ®oµn §éc lËp.

- S¾c lÖnh sè 78-SL, ngµy 3-9-1947, Ên ®Þnh sè l−îng vµ çch chØ

®Þnh Uû viªn trong Uû ban kh¸ng chiÕn khu.

- S¾c lÖnh sè 79-SL vµ 80-SL, ngµy 4-9-1947, cö hai Uû viªn vµo

Uû ban kh¸ng chiÕn Khu XIV.

- S¾c lÖnh sè 81-SL, ngµy 7-9-1947, bæ nhiÖm chøc Tr−ëng phßng

D©n qu©n thuéc Bé Quèc phßng.

- S¾c lÖnh sè 82-SL, ngµy 17-9-1947, söa ®iÒu 7 trong S¾c lÖnh sè

29b-SL (16-3-1947), vÒ lËp Ngo¹i th−¬ng Côc. - S¾c lÖnh sè 83-SL, ngµy 17-9-1947, lËp ViÖn Hu©n ch−¬ng thuéc

Phñ Chñ tÞch.


- S¾c lÖnh sè 86-SL, ngµy 17-9-1947, lËp ViÖt Nam Quèc gia

Ng©n hµng.

- S¾c lÖnh sè 87-SL, ngµy 17-9-1947, ®Æt phô cÊp t¹m thêi cho

nh©n viªn ChÝnh phñ.

- S¾c lÖnh sè 88-SL, ngµy 20-9-1947, quy ®Þnh h×nh thøc th−ëng

cho gia ®×nh cã tõ 3 con tham gia qu©n ®éi.

- S¾c lÖnh sè 90-SL, ngµy 30-9-1947, quy ®Þnh quan hÖ gi÷a Bé

Quèc phßng vµ Bé Tæng chØ huy.

- S¾c lÖnh sè 237-SL/M, ngµy 30-9-1947, cö Chñ tÞch Uû ban kh¸ng

chiÕn kiªm hµnh chÝnh tØnh Ninh B×nh.

- S¾c lÖnh sè 91-SL, ngµy 1-10-1947, hîp nhÊt Uû ban kh¸ng chiÕn

vµ Uû ban hµnh chÝnh, tõ cÊp tØnh ®Õn x· thµnh Uû ban kh¸ng

chiÕn kiªm hµnh chÝnh. Quy ®Þnh thµnh phÇn Uû ban vµ quan

hÖ lµm viÖc gi÷a Uû ban çc cÊp.

- S¾c lÖnh sè 92-SL, ngµy 3-10-1947, cö çn bé V¨n phßng Bé

Th−¬ng binh, Cùu binh (§æng lý sù vô, §æng lý V¨n phßng).

- S¾c lÖnh sè 93-SL, ngµy 3-10-1947, cö çc Uû viªn hµnh chÝnh,

Uû viªn nh©n d©n cña Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh ChiÕn

khu I.

- S¾c lÖnh sè 94-SL, ngµy 3-10-1947, cö çc Uû viªn hµnh chÝnh vµ

Uû viªn nh©n d©n cña Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh Khu II.


Uû viªn nh©n d©n cña Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh Khu III.


Uû viªn nh©n d©n cña Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh Khu X.


Uû viªn nh©n d©n cña Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh Khu XI.


Uû viªn nh©n d©n cña Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh Khu XII.

- S¾c lÖnh sè 99-SL, ngµy 3-10-1947, cö Phã phßng D©n qu©n (Bé

Quèc phßng).


- S¾c lÖnh sè 100-SL, ngµy 3-10-1947, cö ng−êi vµo Ban phô tr¸ch T©y Nguyªn.

- S¾c lÖnh sè 101-SL, ngµy 3-10-1947, lËp Së vµ Ty th−¬ng binh, cùu binh ë khu, tØnh.

- S¾c lÖnh sè 263-SL/M, ngµy 17-10-1947, cö «ng Ph¹m V¨n §ång lµm §Æc ph¸i viªn cña ChÝnh phñ t¹i Nam Trung Bé.

- S¾c lÖnh sè 264-SL/M, ngµy 27-10-1947, bæ nhiÖm §Æc ph¸i viªn ChÝnh phñ t¹i ChiÕn khu IV.

- S¾c lÖnh sè 102-SL, ngµy 1-11-1947, cho phÐp ph¸t hµnh ë Nam Bé çc tÝn phiÕu 1®, 5®, 10®, 20®, 50®, 100®, 500® cã gi¸ trÞ nh− giÊy b¹c ViÖt Nam.

- S¾c lÖnh sè 265-SL/M, ngµy 25-11-1947, s¸p nhËp tØnh Qu¶ng Yªn (gåm c¶ khu vùc Hång Gai) vµo ChiÕn khu XII.

- S¾c lÖnh sè 612-MDB, ngµy 7-12-1947, khen th−ëng çc Chñ tÞch, Uû viªn kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh çc x·.

N¡M 1948

- S¾c lÖnh sè 103-SL, ngµy 1-1-1948, b·i bá chøc Tæng thanh tra

lao ®éng vµ Gi¸m ®èc Ban thanh tra - hµnh chÝnh Bé Lao ®éng.

- S¾c lÖnh sè 104-SL, ngµy 1-1-1948, Ên ®Þnh nguyªn t¾c c¨n b¶n

cña "Doanh nghiÖp quèc gia".

- S¾c lÖnh sè 105-SL, ngµy 1-1-1948, cö Phã Gi¸m ®èc Nha khÈn

hoang di d©n.

- S¾c lÖnh sè 106-SL, ngµy 1-1-1948, cö Uû viªn Uû ban kh¸ng

chiÕn Khu III.

- S¾c lÖnh sè 107-SL, ngµy 20-1-1948, bæ nhiÖm Tæng thanh tra,

Phã Tæng thanh tra qu©n ®éi.


T×nh b¸o thuéc Bé Tæng chØ huy qu©n ®éi.

- S¾c lÖnh sè 109-SL, ngµy 20-1-1948, cö HiÖu tr−ëng Tr−êng Lôc

qu©n trung häc TrÇn Quèc TuÊn.


- S¾c lÖnh sè 110-SL, ngµy 20-1-1948, phong qu©n hµm §¹i t−íng

cho «ng Vâ Nguyªn Gi¸p.

- S¾c lÖnh sè 111-SL, ngµy 20-1-1948, phong qu©n hµm ThiÕu

t−íng cho «ng Hoµng V¨n Th¸i vµ mét sè çn bé trong qu©n ®éi.


t−íng cho mét sè çn bé trong qu©n ®éi.

- S¾c lÖnh sè 113-SL, ngµy 25-1-1948, quy ®Þnh tæ chøc, nhiÖm vô

cña Côc Qu©n huÊn thuéc Bé Tæng chØ huy Qu©n ®éi quèc gia

ViÖt Nam.

- S¾c lÖnh sè 114-SL, ngµy 25-1-1948, bæ nhiÖm Côc tr−ëng Côc Qu©n huÊn.

- S¾c lÖnh sè 115-SL, ngµy 25-1-1948, phong qu©n hµm Trung

t−íng cho «ng NguyÔn B×nh.

- S¾c lÖnh sè 116-SL, ngµy 25-1-1948, ®Æt hÖ thèng qu©n hµm cho

çc nh©n viªn thuéc Bé Quèc phßng nh−ng kh«ng ph¶i lµ qu©n

nh©n.


t−íng cho «ng TrÇn §¹i NghÜa.

- S¾c lÖnh sè 118-SL, ngµy 25-1-1948, ®æi Phßng D©n qu©n thuéc

Bé Tæng chØ huy thµnh Côc D©n qu©n. - S¾c lÖnh sè 119-SL, ngµy 25-1-1948, ®æi Phßng KiÓm tra trùc

thuéc Bé Tæng chØ huy thµnh Côc Tæng thanh tra Qu©n ®éi quèc

gia ViÖt Nam.

- S¾c lÖnh sè 120-SL, ngµy 25-1-1948, hîp nhÊt çc khu thµnh

liªn khu.

- S¾c lÖnh sè 121-SL, ngµy 25-1-1948, cö çc Uû viªn Uû ban

kh¸ng chiÕn kiªm hµnh chÝnh miÒn Nam Trung Bé.

- S¾c lÖnh sè 122-SL, ngµy 25-1-1948, cö çc Liªn khu tr−ëng, Liªn

khu phã, ChÝnh trÞ uû viªn çc Liªn khu I, III, X vµ ®iÒu ®éng

çn bé qu©n ®éi vÒ Bé Tæng chØ huy Qu©n ®éi quèc gia ViÖt Nam.


kh¸ng chiÕn kiªm hµnh chÝnh Liªn khu X.



kh¸ng chiÕn kiªm hµnh chÝnh Liªn khu I.

- S¾c lÖnh sè 125-SL, ngµy 25-1-1948, cö çc Uû viªn ñy ban

kh¸ng chiÕn kiªm hµnh chÝnh Liªn khu III.

- S¾c lÖnh sè 126-SL, ngµy 25-1-1948, chÝnh thøc c«ng nhËn Chñ

tÞch Uû ban kh¸ng chiÕn kiªm hµnh chÝnh Nam Trung Bé.


chiÕn kiªm hµnh chÝnh Liªn khu IV.

- S¾c lÖnh sè 128-SL, ngµy 25-1-1948, chÝnh thøc c«ng nhËn Chñ

tÞch Uû ban kh¸ng chiÕn kiªm hµnh chÝnh Liªn khu IV.

- S¾c lÖnh sè 129-SL, ngµy 5-2-1948, bæ sung ®iÒu 1 S¾c lÖnh sè 3

(28-12-1946), t¹m ho·n çc cuéc bÇu cö Héi ®ång nh©n d©n vµ

Uû ban hµnh chÝnh x·.

- S¾c lÖnh sè 130-SL, ngµy 15-2-1948, bæ nhiÖm chøc §æng lý sù vô

Bé Néi vô.

- S¾c lÖnh sè 131-SL, ngµy 15-2-1948, ph©n h¹n cÊp bËc vµ ®Þnh

thêi h¹n th¨ng cÊp §¹i uý, ThiÕu t¸, Trung t¸ vµ §¹i t¸ trong

qu©n ®éi.

- S¾c lÖnh sè 132-SL, ngµy 15-2-1948, cö çc Uû viªn vµ çc Cè vÊn

Uû ban kh¸ng chiÕn kiªm hµnh chÝnh Nam Bé.

- S¾c lÖnh sè 133-SL, ngµy 15-2-1948, chuÈn y Chñ tÞch vµ 2 Phã

Chñ tÞch Uû ban kh¸ng chiÕn kiªm hµnh chÝnh Nam Bé.


chiÕn kiªm hµnh chÝnh Liªn khu I.


chiÕn kiªm hµnh chÝnh Liªn khu III.

- S¾c lÖnh sè 136-SL, ngµy 15-2-1948, söa ®æi ®iÒu 3 S¾c lÖnh sè

4-SL (28-12-1946), uû quyÒn cho Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh

khu ©n x¸, ©n gi¶m cho téi ph¹m.

- S¾c lÖnh sè 137-SL, ngµy 15-2-1948, lËp Nha trung −¬ng Hoa

kiÒu vô ViÖt Nam.


- S¾c lÖnh sè 138-SL, ngµy 15-2-1948, bæ nhiÖm Tæng Gi¸m ®èc

Nha trung −¬ng Hoa kiÒu vô ViÖt Nam.

- S¾c lÖnh sè 139-SL, ngµy 15-2-1948, vÒ viÖc nhËn tÆng phÈm ñng

hé kh¸ng chiÕn vµ sö dông çc thø ®ã.

- S¾c lÖnh sè 140-SL, ngµy 29-2-1948, lËp Côc tiÕp tÕ vËn t¶i trùc

thuéc Bé Kinh tÕ; b·i bá Nha tiÕp tÕ ®−îc thµnh lËp theo NghÞ

®Þnh ngµy 15-11-1946.


tiÕp tÕ vËn t¶i.

- S¾c lÖnh sè 142-SL, ngµy 2-3-1948, bæ nhiÖm §æng lý sù vô Bé Tµi chÝnh.

- S¾c lÖnh sè 143-SL, ngµy 2-3-1948, bæ nhiÖm Tæng Gi¸m ®èc

Quèc gia Ng©n hµng ViÖt Nam.

- S¾c lÖnh sè 144-SL, ngµy 2-3-1948, nghiªm cÊm l¹m s¸t tr©u bß

trªn toµn câi ViÖt Nam.

- S¾c lÖnh sè 145-SL, ngµy 2-3-1948, giao nhiÖm vô cho Nha khÈn

hoang di d©n tæ chøc viÖc di d©n ®i khai th¸c vµ phôc håi vïng

®Êt hoang ho¸ thuéc së h÷u cña Nhµ n−íc.

- S¾c lÖnh sè 146-SL, ngµy 2-3-1948, quy ®Þnh nhiÖm vô cña Toµ

¸n binh. - S¾c lÖnh sè 147-SL, ngµy 2-3-1948, cho phÐp ph¸t hµnh t¹i Nam

Bé vµ l−u hµnh trong toµn quèc giÊy b¹c lo¹i míi (1®, 5®, 20®,

50® vµ 100®).

- S¾c lÖnh sè 148-SL, ngµy 25-3-1948, b·i bá çc danh tõ phñ,

ch©u, quËn; cÊp trªn x· vµ cÊp d−íi tØnh thèng nhÊt gäi lµ

cÊp huyÖn.

- S¾c lÖnh sè 149-SL, ngµy 25-3-1948, quy ®Þnh bá tõ "kiªm" trong

danh tõ "Uû ban kh¸ng chiÕn kiªm hµnh chÝnh"; gäi lµ "Uû ban

kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh".

- S¾c lÖnh sè 150-SL, ngµy 25-3-1948, quy ®Þnh vÒ tæ chøc, quyÒn h¹n vµ çch lµm viÖc cña Héi ®ång nh©n d©n trong vïng ®Þch

kiÓm so¸t hoÆc bÞ uy hiÕp.


- S¾c lÖnh sè 151-SL, ngµy 25-3-1948, quy ®Þnh thµnh phÇn Uû viªn Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh çc cÊp x·, huyÖn, tØnh vµ Liªn khu.

- S¾c lÖnh sè 152-SL, ngµy 25-3-1948, vÒ thÓ lÖ bÇu l¹i mét hay nhiÒu Uû viªn Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh mçi cÊp; quy ®Þnh ng−êi øng cö vµo Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh cã thÓ lµ ng−êi ngoµi Héi ®ång nh©n d©n.

- S¾c lÖnh sè 153-SL, ngµy 25-3-1948, quy ®Þnh ng−êi ngoµi Héi ®ång nh©n d©n nh−ng lµ Uû viªn Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh ®−îc coi nh− Uû viªn cña Héi ®ång nh©n d©n cÊp Êy.

- S¾c lÖnh sè 157-SL, ngµy 14-4-1948, bá Uû ban trung −¬ng hé ®ª; lËp Uû ban hé ®ª ë khu, tØnh, huyÖn vµ ë çc x· cÇn thiÕt.

- S¾c lÖnh sè 158-SL, ngµy 14-4-1948, bæ nhiÖm quyÒn Tæng thanh tra tµi chÝnh.

- S¾c lÖnh sè 159-SL, ngµy 14-4-1948, quy ®Þnh nhiÖm vô quyÒn h¹n cña Nha Tæng thanh tra tµi chÝnh, cña Tæng Thanh tra vµ çc thanh tra viªn.

- S¾c lÖnh sè 160-SL, ngµy 14-4-1948, cho ph¸t hµnh trong c¶ n−íc "C«ng phiÕu kh¸ng chiÕn", quy ®Þnh thÓ thøc mua.

- S¾c lÖnh sè 161-SL, ngµy 14-4-1948, bæ nhiÖm Gi¸m ®èc Nha ph¸p chÝnh Bé Néi vô.

- S¾c lÖnh sè 162-SL, ngµy 14-4-1948, gi¶i t¸n Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh thÞ x· B¾c Ninh vµ söa ®æi ®Þa giíi cña thÞ x·.

- S¾c lÖnh sè 163-SL, ngµy 14-4-1948, tÆng Hu©n ch−¬ng Qu©n c«ng h¹ng NhÊt cho §éi Qu©n gi¶i phãng, §éi Qu©n du kÝch B¾c S¬n vµ §éi Qu©n khëi nghÜa Nam Bé.

- S¾c lÖnh sè 164-SL, ngµy 14-4-1948, bæ nhiÖm Khu phã ChiÕn khu VIII.

- S¾c lÖnh sè 165-SL, ngµy 14-4-1948, quy ®Þnh Bé Tæng chØ huy Qu©n ®éi quèc gia vµ D©n qu©n tù vÖ ViÖt Nam, ®æi thµnh Bé Tæng chØ huy Qu©n ®éi quèc gia vµ D©n qu©n ViÖt Nam.

- S¾c lÖnh sè 166-SL, ngµy 14-4-1948, cÊp thªm 15 triÖu ®ång cho

Quü ngo¹i th−¬ng.


- S¾c lÖnh sè 167-SL, ngµy 14-4-1948, thñ tiªu tiÒn ®ång ë Trung Bé thêi h¹n 2 th¸ng.

- S¾c lÖnh sè 168-SL, ngµy 14-4-1948, nghiªm cÊm tÖ ®¸nh b¹c vµ quy ®Þnh viÖc trõng ph¹t téi nµy.

- S¾c lÖnh sè 169-SL, ngµy 14-4-1948, lËp Së lao ®éng ë mçi Liªn khu kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh.

- S¾c lÖnh sè 170-SL, ngµy 14-4-1948, tæ chøc l¹i Toµ ¸n qu©n sù c¸c cÊp.

- S¾c lÖnh sè 171-SL, ngµy 14-4-1948, quy ®Þnh Nhµ m¸y phèt ph¸t NghÖ An cña Bé Canh n«ng lµ doanh nghiÖp quèc gia ®Æc biÖt.

- S¾c lÖnh sè 173-SL, ngµy 14-4-1948, bæ nhiÖm §æng lý V¨n phßng Bé Y tÕ.

- S¾c lÖnh sè 174-SL, ngµy 14-4-1948, s¸p nhËp Së ®Þa chÝnh Trung bé vµo Nha ®Þa chÝnh (Bé Canh n«ng); bæ nhiÖm Tæng Gi¸m ®èc Nha ®Þa chÝnh.

- S¾c lÖnh sè 175-SL, ngµy 14-4-1948, chuÈn y Chñ tÞch vµ Phã Chñ tÞch Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh Liªn khu I.

- S¾c lÖnh sè 176-SL, ngµy 14-4-1948, gia h¹n viÖc cÊm ch¹y xe kÐo.

- S¾c lÖnh sè 177-SL, ngµy 14-4-1948, quy ®Þnh viÖc ®Þnh téi x©m ph¹m tµi s¶n c«ng d©n.

- S¾c lÖnh sè 178-SL, ngµy 15-4-1948, cho phÐp mét kiÒu d©n Thôy SÜ ®−îc nhËp quèc tÞch ViÖt Nam.

- S¾c lÖnh sè 179-SL, ngµy 25-4-1948, bæ nhiÖm Côc tr−ëng Côc D©n qu©n.

- S¾c lÖnh sè 180-SL, ngµy 30-4-1948, b·i bá c¸c lo¹i giÊy b¹c §«ng D−¬ng do §«ng D−¬ng Ng©n hµng ph¸t hµnh.

- S¾c lÖnh sè 181-SL, ngµy 6-5-1948, cho phÐp ph¸t hµnh vµ l−u hµnh trªn toµn câi ViÖt Nam giÊy b¹c lo¹i 5 hµo, 2 hµo.

- S¾c lÖnh sè 182-SL, ngµy 26-5-1948, bæ nhiÖm Tæng thanh tra Bé

Canh n«ng. - S¾c lÖnh sè 183-SL, ngµy 26-5-1948, bæ nhiÖm Ph©n khu tr−ëng

vµ ChÝnh uû Ph©n khu IV.


- S¾c lÖnh sè 184-SL, ngµy 26-5-1948, bæ nhiÖm Liªn khu tr−ëng

vµ Liªn khu phã Liªn khu X.

- S¾c lÖnh sè 185-SL, ngµy 26-5-1948, Ên ®Þnh t¹m thêi thÈm

quyÒn cña çc Toµ ¸n s¬ cÊp vµ ®Ö nhÞ cÊp.

- S¾c lÖnh sè 186-SL, ngµy 26-5-1948, Ên ®Þnh viÖc ph¹t vi c¶nh.

- S¾c lÖnh sè 190-SL, ngµy 28-5-1948, t¸i lËp Nha thèng kª thuéc

Bé Kinh tÕ.

- S¾c lÖnh sè 191-SL, ngµy 28-5-1948, bæ nhiÖm Gi¸m ®èc Nha

thèng kª.

- S¾c lÖnh sè 192-SL, ngµy 28-5-1948, cÊm bu«n b¸n chuyªn chë,

tµng tr÷ xa xØ phÈm ngo¹i ho¸ trong toµn câi ViÖt Nam.

- S¾c lÖnh sè 193-SL, ngµy 28-5-1948, lËp Héi ®ång s¶n xuÊt kü

nghÖ thuéc Bé Kinh tÕ.

- S¾c lÖnh sè 194-SL, ngµy 28-5-1948, bá Uû ban hé ®ª trung −¬ng

vµ lËp Uû ban b¶o vÖ ®ª ®iÒu çc cÊp.

- S¾c lÖnh sè 188-SL, ngµy 29-5-1948, söa ®æi chÕ ®é c«ng chøc vµ

®Æt çc thang l−¬ng cho c«ng chøc.

- S¾c lÖnh sè 195-SL, ngµy 1-6-1948, lËp Ban vËn ®éng thi ®ua

çc cÊp.

- S¾c lÖnh sè 197-SL, ngµy 8-6-1948, vÒ viÖc bæ nhiÖm Tæng thanh

tra vµ thanh tra çc bé.

- S¾c lÖnh sè 198-SL, ngµy 13-6-1948, Ên ®Þnh thñ tôc thiÕt lËp

hoÆc söa ®æi ®Þa giíi çc ®¬n vÞ kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh.

- S¾c lÖnh sè 201-SL, ngµy 7-7-1948, thµnh lËp "Ban thi hµnh

chÝnh s¸ch bao v©y kinh tÕ ®Þch".

- S¾c lÖnh sè 202-SL, ngµy 7-7-1948, cö §Æc ph¸i viªn ChÝnh phñ

thi hµnh chÝnh s¸ch bao v©y kinh tÕ ®Þch.

- S¾c lÖnh sè 203-SL, ngµy 7-7-1948, phong qu©n hµm ThiÕu t−íng

cho «ng Lª ThiÕt Hïng.

- S¾c lÖnh sè 199-SL, ngµy 8-7-1948, Ên ®Þnh ®¬n vÞ tiÒn tÖ ViÖt Nam

lµ "®ång".


- S¾c lÖnh sè 200-SL, ngµy 8-7-1948, vÒ viÖc tr−ng tËp çc c«ng

chøc tßng sù t¹i çc c«ng së, kÓ c¶ çc nh©n viªn Uû ban kh¸ng

chiÕn hµnh chÝnh çc cÊp.

- S¾c lÖnh sè 205-SL, ngµy 18-8-1948, Ên ®Þnh thÓ lÖ trôc xuÊt

ngo¹i kiÒu khái ViÖt Nam.

- S¾c lÖnh sè 206-SL, ngµy 19-8-1948, thµnh lËp Héi ®ång Quèc

phßng tèi cao vµ x¸c ®Þnh nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña Héi ®ång.

- S¾c lÖnh sè 207-SL, ngµy 20-8-1948, cö «ng Hoµng §¹o Thuý vµo

Ban vËn ®éng Thi ®ua ¸i quèc Trung −¬ng.

- S¾c lÖnh sè 208-SL, ngµy 20-8-1948, bá ®iÒu 2, ®iÒu 3 trong S¾c

lÖnh sè 134-SL (24-7-1946), vÒ phô cÊp hµng th¸ng cho Uû viªn Uû ban hµnh chÝnh çc cÊp.

- S¾c lÖnh sè 209-SL, ngµy 20-8-1948, ®æi mét sè quy ®Þnh trong

S¾c lÖnh sè 137-SL (24-7-1946) vµ Ên ®Þnh phô cÊp hµng th¸ng

cho nh©n viªn ë V¨n phßng Chñ tÞch ChÝnh phñ vµ V¨n phßng

çc Bé tr−ëng, cö ng−êi vµo V¨n phßng Chñ tÞch ChÝnh phñ vµ

V¨n phßng çc bé.

- S¾c lÖnh sè 210-SL, ngµy 20-8-1948, quy ®Þnh viÖc bÇu th− ký Uû

ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh x·, Ên ®Þnh thµnh phÇn vµ nhiÖm

vô cña Ban th−êng vô Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh x·.

- S¾c lÖnh sè 211-SL, ngµy 20-8-1948, Ên ®Þnh çch chØ ®Þnh çc ñy viªn trong Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh x·, huyÖn, tØnh trong

vïng ®Þch t¹m chiÕm.

- S¾c lÖnh sè 212-SL, ngµy 20-8-1948, ®Æt x· Phóc Hoµ (Nghi Léc)

vµ x· Xu©n TriÒu (Thanh Ch−¬ng) thuéc NghÖ An.

- S¾c lÖnh sè 213-SL, ngµy 20-8-1948, cö ng−êi t¹m kiªm chøc Phã

§æng lý sù vô Bé Néi vô.

- S¾c lÖnh sè 214-SL, ngµy 20-8-1948, cö Ch¸nh v¨n phßng Bé

Tæng chØ huy kiªm Ch¸nh v¨n phßng Bé Quèc phßng.

- S¾c lÖnh sè 215-SL, ngµy 20-8-1948, quy ®Þnh nh÷ng quyÒn lîi

®Æc biÖt cho nh÷ng ng−êi n−íc ngoµi cã ®ãng gãp vµo cuéc kh¸ng chiÕn cña ViÖt Nam.


- S¾c lÖnh sè 216-SL, ngµy 20-8-1948, ®Æt "Hu©n ch−¬ng kh¸ng

chiÕn", cã 3 h¹ng: NhÊt, Nh×, Ba.

- S¾c lÖnh sè 217-SL, ngµy 20-8-1948, bæ sung ®iÒu 3 cña S¾c

lÖnh sè 180-SL (30-4-1948), vÒ l−u hµnh vµ tµng tr÷ giÊy b¹c

§«ng D−¬ng.

- S¾c lÖnh sè 218-SL, ngµy 20-8-1948, söa ®æi thuÕ nhËp néi c¸c

mÆt hµng ngo¹i.

- S¾c lÖnh sè 219-SL, ngµy 20-8-1948, vÒ viÖc ®Æt "phô thu

kh¸ng chiÕn".

- S¾c lÖnh sè 220-SL, ngµy 20-8-1948, quy ®Þnh l¹i gi¸ biÓu c¸c lo¹i gi¸ tem thuÕ.

- S¾c lÖnh sè 221-SL, ngµy 20-8-1948, cho phÐp Bé tr−ëng Bé Néi

vô vµ Bé Kinh tÕ ®−îc ban hµnh thÓ lÖ ®Æc biÖt h¹n chÕ sù tù do

bu«n b¸n trong néi ®Þa.

- S¾c lÖnh sè 222-SL, ngµy 20-8-1948, cÊm chØ mäi ho¹t ®éng bu«n

b¸n víi ®Þch.

- S¾c lÖnh sè 223-SL, ngµy 20-8-1948, söa ®æi S¾c lÖnh sè 53-SL,

ngµy 1-6-1947, vÒ tæ chøc Ngo¹i th−¬ng Côc.

- S¾c lÖnh sè 224-SL, ngµy 20-8-1948, söa ®æi S¾c lÖnh sè 140-SL,

ngµy 29-2-1948, vÒ thµnh lËp Côc tiÕp tÕ vËn t¶i. - S¾c lÖnh sè 225-SL, ngµy 20-8-1948, cÊp 20 triÖu ®ång cho Côc

tiÕp tÕ vËn t¶i.

- S¾c lÖnh sè 226-SL, ngµy 20-8-1948, bæ nhiÖm §æng lý sù vô Bé

Kinh tÕ.

- S¾c lÖnh sè 227-SL vµ 228-SL, ngµy 20-8-1948, bæ nhiÖm hai Phã

§æng lý sù vô Bé Kinh tÕ.

- S¾c lÖnh sè 229-SL, ngµy 20-8-1948, bæ nhiÖm Gi¸m ®èc Nha

kho¸ng chÊt kü nghÖ (Bé Kinh tÕ).

- S¾c lÖnh sè 230-SL, ngµy 20-8-1948, söa ®æi vÒ tæ chøc T− ph¸p

c«ng an. - S¾c lÖnh sè 231-SL, ngµy 20-8-1948, söa ®æi ®iÒu 3 cña S¾c lÖnh

sè 191-SL (16-2-1947), vÒ tæ chøc Toµ ¸n binh cÊp khu.


- S¾c lÖnh sè 232-SL, ngµy 20-8-1948, vÒ viÖc ©n gi¶m mét sè ph¹m nh©n, nh©n kû niÖm Quèc kh¸nh 2-9.

- S¾c lÖnh sè 233-SL, ngµy 20-8-1948, bæ nhiÖm Tæng Gi¸m ®èc tiÓu häc vô.

- S¾c lÖnh sè 234-SL, ngµy 20-8-1948, më "Tr−êng Y sÜ ViÖt Nam" ®µo t¹o çn bé y tÕ cho c¬ quan d©n y vµ qu©n y.

- S¾c lÖnh sè 235-SL, ngµy 20-8-1948, bæ nhiÖm Phã §æng lý sù vô Bé Canh n«ng.

- S¾c lÖnh sè 237-SL, ngµy 26-8-1948, chuyÓn huyÖn Thñy Nguyªn (tØnh KiÕn An) vµ huyÖn Nam S¸ch (tØnh H¶i D−¬ng) tõ Liªn khu I vÒ Liªn khu III; s¸p nhËp tr−êng bay Gia L©m (thuéc tØnh B¾c Ninh) vµo thµnh phè Hµ Néi vµ do Liªn khu III qu¶n lý.

- S¾c lÖnh sè 238-SL, ngµy 28-8-1948, bæ nhiÖm Phã Chñ tÞch Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh Liªn khu VI.

- S¾c lÖnh sè 239-SL, ngµy 28-8-1948, bæ nhiÖm Ch¸nh v¨n phßng Héi ®ång Quèc phßng tèi cao.

- S¾c lÖnh sè 240-SL, ngµy 28-8-1948, cö Uû viªn Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh Liªn khu X.

- S¾c lÖnh sè 241-SL, ngµy 12-10-1948, thµnh lËp "Ban trung −¬ng bao v©y kinh tÕ ®Þch".

- S¾c lÖnh sè 242-SL, ngµy 12-10-1948, söa ®æi mét sè ®iÓm trong ch−¬ng 1, 2, 3 S¾c lÖnh sè 20-SL (16-2-1947), vÒ chÕ ®é h−u bæng, th−¬ng tËt vµ tiÒn tuÊt cho th©n nh©n tö sÜ.

- S¾c lÖnh sè 243-SL, ngµy 14-10-1948, bæ nhiÖm §æng lý sù vô Bé Lao ®éng.

- S¾c lÖnh sè 244-SL, ngµy 14-10-1948, trÝch 30 triÖu ®ång ë Quü toµn quèc cho Nha tÝn dông s¶n xuÊt lµm tiÒn quyªn trî (lÇn thø hai).

- S¾c lÖnh sè 245-SL, ngµy 14-10-1948, Ên ®Þnh chÕ ®é phô cÊp cho çc vÞ trong Ban Th−êng vô vµ Ban Th−êng trùc Quèc héi.

- S¾c lÖnh sè 246-SL, ngµy 14-10-1948, Ên ®Þnh phô cÊp cho çc Bé tr−ëng, Thø tr−ëng çc Bé vµ Tæng chØ huy Qu©n ®éi quèc gia vµ D©n qu©n ViÖt Nam.


- S¾c lÖnh sè 247-SL, ngµy 14-10-1948, cho phÐp mét kiÒu d©n §øc


- S¾c lÖnh sè 248-SL, ngµy 14-10-1948, tÆng Hu©n ch−¬ng Qu©n

c«ng h¹ng Ba cho ThiÕu t−íng, Côc tr−ëng Côc Qu©n giíi TrÇn

§¹i NghÜa.

- S¾c lÖnh sè 249-SL, ngµy 14-10-1948, bæ nhiÖm Khu tr−ëng, Khu

phã Khu IX.

- S¾c lÖnh sè 250-SL, ngµy 14-10-1948, bæ nhiÖm Liªn Khu phã

Liªn khu I.

- S¾c lÖnh sè 252-SL, ngµy 22-10-1948, b·i chøc Gi¸m ®èc Ban ph¸p chÕ Bé Lao ®éng.

- S¾c lÖnh sè 253-SL, ngµy 22-10-1948, chuÈn y ®Ó «ng Lª Xu©n

H−u tõ chøc Phã §æng lý sù vô Bé Th−¬ng binh vµ Cùu binh.

- S¾c lÖnh sè 254-SL, ngµy 19-11-1948, quy ®Þnh vÒ tæ chøc, nhiÖm

vô, quyÒn h¹n, çch lµm viÖc, sù ph©n c«ng cña tæ chøc chÝnh

quyÒn nh©n d©n çc cÊp.

- S¾c lÖnh sè 255-SL, ngµy 19-11-1948, quy ®Þnh vÒ tæ chøc vµ çch

lµm viÖc cña Héi ®ång nh©n d©n vµ Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh

chÝnh trong vïng ®Þch t¹m kiÓm so¸t hoÆc uy hiÕp.

- S¾c lÖnh sè 256-SL, ngµy 19-11-1948, quy ®Þnh Bé tr−ëng Quèc phßng cã quyÒn ph¸t hµnh "Qu©n dông phiÕu" trong thêi chiÕn.

- S¾c lÖnh sè 257-SL, ngµy 19-11-1948, cÊm mäi sù tÝch tr÷ cã tÝnh

®Çu c¬ hµng ho¸ thiÕt yÕu.

- S¾c lÖnh sè 257B-SL, ngµy 19-11-1948, Ên ®Þnh thÓ lÖ truy tè téi

vi ph¹m thÓ lÖ mËu dÞch víi vïng ®Þch t¹m chiÕm.

- S¾c lÖnh sè 258-SL, ngµy 19-11-1948, quy ®Þnh tæ chøc c«ng an

qu©n ph¸p.

- S¾c lÖnh sè 259-SL, ngµy 19-11-1948, Ên ®Þnh møc sinh ho¹t phÝ

tèi thiÓu cho qu©n nh©n mçi ngµy vµ møc phô cÊp hµng th¸ng

(theo cÊp bËc). - S¾c lÖnh sè 260-SL, ngµy 19-11-1948, bæ nhiÖm §æng lý v¨n

phßng Bé Canh n«ng.


- S¾c lÖnh sè 261-SL, ngµy 19-11-1948, Ên ®Þnh møc l−¬ng cho

nh÷ng ng−êi kh«ng ph¶i c«ng chøc ®ang lµm viÖc t¹i c¸c c¬ quan

bé, kú, khu vµ tØnh.

- S¾c lÖnh sè 262-SL, ngµy 20-11-1948, Ên ®Þnh biÓu thuÕ ®iÒn thæ

n¨m 1948.

- S¾c lÖnh sè 262B-SL, ngµy 22-11-1948, bæ nhiÖm §æng lý sù vô

Bé Néi vô.

- S¾c lÖnh sè 263-SL, ngµy 28-11-1948, s¸p nhËp huyÖn Gia L©m

(Liªn khu I) vµo Liªn khu III.

- S¾c lÖnh sè 264-SL, ngµy 19-11-1948, bæ khuyÕt vÒ tæ chøc Toµ ¸n binh.

- S¾c lÖnh sè 265-SL, ngµy 10-12-1948, quy ®Þnh Uû ban kh¸ng

chiÕn hµnh chÝnh Hµ Néi lµ mét Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh

thµnh phè, thuéc Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh Liªn khu III.

689

Çch huÊn luyÖn çn bé qu©n sù cña Khæng Minh1)

Biªn dÞch vµ biªn so¹n

kho¶ng n¨m 1947-1948.

Ký tªn: Hå ChÝ Minh. Phßng ChÝnh trÞ Q.§.Q.G.V.N,

Liªn khu III xuÊt b¶n th¸ng 9-1948.

B¶n chôp cuèn s¸ch


.

_______________

1) Thêi gian Chñ tÞch Hå ChÝ Minh biªn dÞch cuèn s¸ch nµy cßn cã mét sè ý kiÕn kh¸c nhau. Cã ý kiÕn cho r»ng Chñ tÞch Hå ChÝ Minh biªn dÞch khi Ng−êi míi vÒ ho¹t ®éng trong n−íc, nh−ng c¨n cø vµo néi dung, còng nh− çc cuèn s¸ch Kinh nghiÖm du kÝch Tµu, Kinh nghiÖm du kÝch Ph¸p... chóng t«i b−íc ®Çu x¸c ®Þnh thêi gian Ng−êi biªn so¹n vµ biªn dÞch cuèn s¸ch nµy kho¶ng n¨m 1947-1948, nh»m phôc vô c«ng t¸c huÊn luyÖn çn bé qu©n sù nh÷ng n¨m ®Çu kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p. Cuèn s¸ch võa biªn so¹n, võa biªn dÞch nªn chóng t«i xÕp ë Phô lôc (BT).

691

Çch huÊn luyÖn çn bé qu©n sù cña Khæng Minh

I- N¡M H¹NG NG¦êI PH¶I TR¸NH:

a) Hay kÐo bÌ ph¸i, dÌm pha kÎ hiÒn l−¬ng.

b) ¡n mÆc xa hoa, tiªu pha huÕch ho¸c.

c) Khoe khoang tµ thuËt, yªu chuéng mª tÝn.

d) Cã thãi soi mãi, tù t−, tù lîi.

e) Ta th¾ng th× theo ta, ®Þch th¾ng th× theo ®Þch. §ã lµ nh÷ng

h¹ng ng−êi gian x¶o, dèi tr¸ kh«ng thÓ dïng ®−îc.

II- PH¶I BIÕT TÝNH MäI NG¦êI:

- Cã ng−êi mÒm máng mµ hay dèi tr¸, cã ng−êi khiªm tèn mµ

hay l−êng g¹t, cã ng−êi m¹nh b¹o mµ tr«ng dót d¸t, cã ng−êi ra

søc lµm mµ kh«ng trung thµnh. Ta ph¶i dïng 7 çch mµ xÐt:

- Bµn lÏ ph¶i tr¸i ®Ó xem trÝ cña hä.

- BiÖn luËn víi hä ®Ó xem hä biÕn hãa thÕ nµo.

- Hái hä m−u kÕ ®Ó xem hiÓu biÕt cña hä.

- Hái ®Õn viÖc hy sinh xem hä cã dòng c¶m kh«ng.

- Cho hä uèng r−îu ®Ó xem tÝnh khÝ cña hä.

- Cho hä lîi léc ®Ó xÐt lßng trung thµnh.

- B¶o hä høa hÑn viÖc g× ®Ó xÐt sù tin cÈn cña hä.

III- ChÝn H¹NG T¦íNG:

1) Dïng ®¹o ®øc lÔ nghÜa trong bé ®éi lu«n lu«n xÐt ®Õn sù ®ãi

rÐt khã kh¨n cña bé ®éi lµ nh©n t−íng.

2) GÆp khã kh«ng tr¸nh, thÊy lîi kh«ng tham, chØ cã chÕt vinh

h¬n sèng nhôc, ®ã lµ nghÜa t−íng.

3) Sang mµ kh«ng kiªu, th¾ng mµ kh«ng ng¹o, kh«n mµ hay

hái, c−¬ng mµ biÕt nhÞn, ®ã lµ lÔ t−íng.


4) M−u cao s©u xa, hµnh ®éng kh«n khÐo, chuyÓn häa ra phóc,

®æi nguy ra th¾ng, ®ã lµ trÝ t−íng.

5) C−ìi ngùa giái, b¾n sóng tµi, m¹nh d¹n v« cïng, khÐo gi÷

mÆt trËn, ®ã lµ hæ t−íng.

6) TrÌo cao, v−ît hiÓm, ®i b¨ng nh− bay, khi tiÕn th× ®i tr−íc,

khi tho¸i th× ®i sau, ®ã lµ hi t−íng.

7) Kh«ng chÞu kÐm ai, kh«ng sî ®Þch m¹nh, kh«ng muèn ®¸nh

trËn nhá, chØ muèn ®¸nh trËn lín, ®ã lµ m·nh t−íng.

8) Ai tiÕn th× th−ëng, ai tho¸i th× ph¹t, th−ëng ph¹t ph©n

minh, kh«ng hay kiªng nÓ, ®ã lµ tÝn t−íng. 9) Träng ng−êi hiÒn tèt, −a ng−êi lÏ ph¶i, khoan hång vµ

c−¬ng trùc, dòng c¶m vµ nhiÒu m−u, ®ã lµ ®¹i t−íng.

IV- T¸M §IÒU XÊU PH¶I TR¸NH:

- Tham lam kh«ng biÕt ch¸n.

- Ch¸n ghÐt ng−êi hiÒn tµi.

- Hay nghe lêi xu nÞnh.

- BiÕt ®Þch kh«ng biÕt m×nh.

- Do dù kh«ng c¶ quyÕt.

- Say mª g¸i vµ r−îu. - Gian dèi vµ nhót nh¸t.

- Nãi dèi, kh«ng lÔ phÐp.

V- chÝ KHÝ CñA NG¦êI T¦íNG:

- Kh«ng cËy thÇn cËy thÕ,

- §−îc vinh còng kh«ng mõng,

- BÞ nhôc còng kh«ng sî,

- ThÊy lîi kh«ng tham, thÊy s¾c kh«ng mé,

- ChØ biÕt hy sinh v× n−íc.

VI- NG¦êI T¦íNG PH¶I HIÓU Râ 5 §IÒU HAY 4 §IÒU PH¶I

1) Ph¶i biÕt râ t×nh h×nh cña ®Þch.

Çch huÊn luyÖn çn bé qu©n sù cña khæng minh 693

2) Ph¶i biÕt râ çch tiÕn çch tho¸i. 3) Ph¶i biÕt râ t×nh h×nh trong n−íc. 4) Ph¶i biÕt râ khÝ hËu cña trêi vµ t©m lý cña ng−êi. 5) Ph¶i hiÓu râ nói s«ng, ®−êng s¸.

a) §¸nh ph¶i kh«n khÐo, b) M−u ph¶i mËt, c) Qu©n ®éi ph¶i trÊn tÜnh, d) Lßng ng−êi ph¶i nhÊt trÝ.

VII- TÝNH KHÝ CñA NG¦êI T¦íNG:

C−¬ng nh−ng kh«ng thÓ bÞ gÉy. Nhu nh−ng kh«ng thÓ non, cong. Cho nªn kh«ng cã thÓ lÊy yÕu mµ chÕ m¹nh, lÊy nhu mµ chÕ

c−¬ng, hoµn toµn nhu nh−îc hoÆc hoµn toµn c−¬ng m¹nh ®Òu sÏ bÞ thÊt b¹i.

VIII- KI£U NG¹O Vµ CHËT HÑP:

Ng−êi t−íng kh«ng nªn kiªu ng¹o, kiªu ng¹o th× v« lÔ, v« lÔ th× ng−êi ta ghÐt, ng−êi ta ghÐt th× l¹i bÞ chóng ph¶n. Kh«ng nªn chËt hÑp, chËt hÑp th× kh«ng biÕt th−¬ng, kh«ng biÕt th−¬ng th× bé ®éi kh«ng g¾ng søc, kh«ng g¾ng søc th× kh«ng thµnh c«ng. Ta kh«ng thµnh c«ng tøc lµ lµm cho ®Þch thµnh c«ng.

IX- n¨m §IÒU PH¶I, t¸m §IÒU TR¸I:

- Ng−êi t−íng cÇn ph¶i gi÷ khÝ tiÕt ®Ó lµm g−¬ng cho ng−êi kh¸c. - Ph¶i cã hiÕu ®Ô ®Ó gi÷ tÝn cña m×nh. - Ph¶i cã ®ñ nghÜa ®Ó g©y c¶m t×nh. - Ph¶i cã réng r·i ®Ó dïng ng−êi. - Ph¶i siªng n¨ng ®Ó lµm c«ng.

- Kháe mµ kh«ng gi÷ lÏ ph¶i tr¸i. - §ç mµ kh«ng ®ñ tµi giái. - ChÝnh mµ kh«ng biÕt gi÷ phÐp.


- Cã tiÒn nhiÒu mµ kh«ng gióp ng−êi nghÌo.

- TrÝ thøc mµ kh«ng xÐt viÖc t−¬ng lai.

- Lo viÖc mµ kh«ng ®Ò phßng viÖc bÝ mËt.

- Kh«ng biÕt cÊt nh¾c nh÷ng ng−êi kh¸.

- Khi thÊt b¹i kh«ng khái ng−êi ta o¸n.

(®ã lµ t¸m ®iÒu oan ¸c).

X- NG¦êI T¦íNG CÇN PH¶I BIÕT:

- §¸nh vµo chç ®Þch yÕu, khÐo tr¸nh chç ®Þch m¹nh, chí

khinh ng−êi. - Bé ®éi ch−a nghØ th× t−íng ch−a nghØ, bé ®éi ch−a ¨n th×

t−íng ch−a ¨n, cïng víi bé ®éi dÇm m−a d·i n¾ng khi mÖt cïng

chÞu, s−íng khæ cïng chÞu, nh− thÕ bé ®éi sÏ hÕt lßng, th× ®Þch

nhÊt ®Þnh sÏ b¹i.

XI- C¸CH DôNG NH¢N TµI:

Trong bé ®éi cã nhiÒu ng−êi kh¸c nhau, ph¶i dïng tµi n¨ng tõng

ng−êi, nh÷ng ng−êi ®i giái lµm giao th«ng, nh÷ng ng−êi cÈn thËn lµm

trinh th¸m, nh÷ng ng−êi gan gãc dòng c¶m lµm xung phong, nh÷ng

ng−êi b¾n giái th× dïng ra trËn. Dïng ®óng tµi n¨ng th× thµnh c«ng;

dïng sai tµi n¨ng th× háng viÖc (®o¹n nµy chØ dÞch theo ý).

XII- BA §IÒU KIÖN CÇN Cã:

Ng−êi t−íng ph¶i xÐt râ thiªn thêi (ngµy, ®ªm, tèi, s¸ng), ph¶i

biÕt dïng ®Þa lîi (gÇn, xa, nói, s«ng v.v.), ph¶i g©y nªn nh©n hßa

(sè ng−êi ®ñ dïng, lßng ng−êi nhÊt trÝ), nÕu thiÕu trong ba ®iÒu ®ã

khã thµnh c«ng.

XIII- NG¦êI T¦íNG:

Nhên víi qu©n th× kh«ng ®−îc ng−êi ta tËn t©m, nhên víi binh

sÜ th× kh«ng ®−îc ng−êi ta tËn lùc. Cho nªn ph¶i lÊy lßng ng−êi,

th−ëng ph¹t ph¶i nghiªm, ph¶i cã v¨n, cã vâ, ph¶i cã cøng cã mÒm,


ph¶i cã lÔ nghÜa, ph¶i khuyÕn häc hµnh. Khi tÜnh nh− c¸ chim, khi

®éng nh− beo nh¶y, lóc tiÕn th× nhanh nh− m−a giã, khi tho¸i th×

im nh− nói mßn, nh»m ®¸nh th× nh− con ®iªu (nh»m chç yÕu

®¸nh) tiÕn c«ng th× nh− con cäp. B¾t ®Þch ph¶i hµng råi l¹i dïng nã

lÊy lîi lµm måi ®Þch lµm cho ®Þch rèi lo¹n råi ®¸nh nã, m×nh nhÉn

n¹i ®Ó lµm cho ®Þch kiªu c¨ng, cÈn thËn víi ®Þch ®Ó lµm ly t¸n nã.

Ta gióp ®ì nh÷ng ng−êi bÞ ®Þch lµm thiÖt h¹i, ta an ñi nh÷ng ng−êi

bÞ ®Þch ®e däa, ta gióp nh÷ng ng−êi oan øc. Ta th©n nh÷ng ng−êi

cã m−u trÝ, xa nh÷ng ng−êi dÌm pha, chí kiªu ng¹o, chí cËy thÕ,

chí khinh ®Þch. KÕ ho¹ch s½n sµng råi míi ®éng t¸c, biÕt ch¾c th¾ng lîi råi míi

®¸nh, ®¸nh ®−îc cña c¶i th× th−ëng cho lÝnh, ph¸t cho d©n, ta chí bá tói. Lµm nh− thÕ lµ hiÓu kinh nghiÖm th× bé ®éi ai còng ham ®¸nh, ai còng kh«ng sî chÕt.

XIV- PHßNG BÞ PH¶I CÈN THËN:

Trong mét n−íc kh«ng cã g× quan träng b»ng phßng bÞ. Sù phßng bÞ sai 1 ly th× ®i 1 dÆm, ®Õn nçi hao binh, tæn t−íng. S¸ch cã c©u: “Con ong cßn cã c¸i näc ®Ó gi÷ m×nh”, huèng chi mét n−íc kh«ng phßng bÞ, kh«ng phßng bÞ th× sù ng−êi ®«ng ®Êt réng còng v« dông cho nªn cã phßng tr−íc th× khái lo xa.

XV- TËP LUYÖN:

Qu©n ®éi kh«ng tËp luyÖn, 100 ng−êi kh«ng chèng næi 1 tªn ®Þch, siªng tËp th× 1 ng−êi cã thÓ chèng næi 100 ng−êi ®Þch. Khæng Tö cã nãi: Kh«ng d¹y mµ ®em ®i ®¸nh tøc lµ ®em ®i chÕt. Hay d¹y chÝnh trÞ, gi¸o dôc qu©n sù, 1 ng−êi d¹y cho 10 ng−êi, 10 ng−êi d¹y cho 100 ng−êi, 100 ng−êi d¹y cho 1.000 ng−êi v.v. nh− thÕ ch¾c ®¸nh th¾ng ®−îc.

XVI- M¦êI §IÒU THÊT B¹I:

1) Do th¸m kh«ng ch¾c ch¾n. 2) MÖnh lÖnh kh«ng nghiªm minh, thêi c¬ kh«ng ®óng.


3) Hµng ngò kh«ng chØnh tÒ.

4) TrËt tù kh«ng nghiªm minh.

5) Ng−êi trªn kh«ng th−¬ng kÎ d−íi, lÊy cña d©n kh«ng cã h¹n.

6) LÊy cña c«ng dïng vµo viÖc riªng, kh«ng th−¬ng kÎ ®ãi khæ.

7) Mª tÝn häa phóc.

8) §ån nh¶m lµm lo¹n lßng ng−êi.

9) CËy m×nh m¹nh, kh«ng nghe mÖnh lÖnh, chuyªn quyÒn vµ

lÊn cÊp trªn.

10) BiÕt khæ chí tÇy, tù t− tù lîi.

M−êi ®iÒu ®ã lµ xÊu trong bé ®éi, cã mét ®iÒu th× ch¾c thÊt b¹i.

XVII- M¾T, TAI, CH¢N, TAY, NANH VUèT:

Ng−êi t−íng th−êng hay cã ng−êi lµm tai m¾t, ch©n tay, nanh

vuèt cho m×nh. Kh«ng cã tai m¾t nh− tr«ng vµo tèi, kh«ng biÕt

®−êng mµ ®i, kh«ng tay ch©n th× kh«ng thÓ vËn ®éng, kh«ng nanh

vuèt nh− ®ãi mµ ph¶i ¨n thãc gièng, kh«ng khái chÕt. Cho nªn

ph¶i cã ng−êi nghe nhiÒu biÕt réng lµm tai m¾t, ng−êi nµo cÈn

thËn kÝn ®¸o lµm tay ch©n, søc m¹nh lµm nanh vuèt.

XVIII- LUËT CñA NG¦êI T¦íNG:

X−a nay thÊt b¹i ®Òu v× khinh ®Þch, luËt cña ng−êi t−íng cÇn cã 14 ®iÒu:

1) Lo xa lµ do th¸m ph¶i kü cµng.

2) Lo gÇn lµ canh g¸c ph¶i cÈn thËn.

3) Dòng c¶m lµ kh«ng bÞ ®Þch ®e däa.

4) Trong s¹ch lµ kh«ng bÞ nãi dèi d¸.

5) C«ng b»ng th−ëng ph¹t c«ng minh.

6) NhÉn n¹i lµ biÕt chÞu ®ùng.

7) Khoan hång lµ biÕt dïng ng−êi.

8) ChÝnh nghÜa lµ t«n träng lêi høa.

9) KÝnh cÈn lµ träng ng−êi tµi giái. 10) Th«ng minh lµ kh«ng nghe lêi dÌm pha.


11) Nh©n tõ lµ biÕt yªu binh lÝnh.

12) Trung nghÜa lµ liÒu m×nh cho n−íc.

13) TrÝ thøc lµ kh«ng tham danh väng.

14) M−u trÝ lµ biÕt râ m×nh biÕt râ ®Þch.

XIX- H×NH PH¹T:

Ng« Khëi cã nãi: “TiÕng trèng ®Ó ®Þnh lç tai cña qu©n cho nªn

tiÒm t©m ph¶i râ rµng, cê xÝ ®Ó ®Þnh con m¾t cña qu©n cho nªn

mÇu s¾c ph¶i minh b¹ch. Cho nªn lóc nµo t−íng gäi lßng qu©n ®Òu

theo râi1). H×nh ph¹t ®Ó ®Þnh chØ h−íng cña qu©n cho nªn nghiªm lÖnh ph¶i minh b¹ch. Chç nµo t−íng chØ th× qu©n quyÕt tö”.

XX- T¦íNG GIáI:

D¹y qu©n ®éi vÒ çch tiÕn tho¸i th× hä biÕt cÇn. D¹y nh©n

nghÜa th× hä biÕt lÔ. D¹y ph¶i tr¸i th× hä biÕt g¾ng søc. D¹y th−ëng

ph¹t th× hä biÕt tin cËy. §ã lµ b¶n ®¹i c−¬ng cña qu©n ®éi. §¹i

c−¬ng mµ v÷ng, tiÓu tiÕt râ rµng cho nªn rÊt th¾ng lîi. T−íng

xoµng th× kh«ng thÓ tiÕn, kh«ng cÇm ®−îc, kh«ng ng¨n ®−îc cho

nªn tan r·. Kh«ng biÕt khuyªn r¨n th× th−ëng ph¹t kh«ng ®óng,

qu©n kh«ng tin cËy, ng−êi tèt bÞ d×m xuèng, ng−êi xÊu ®−îc t©ng

lªn cao cho nªn bÞ thua trªn çch lîi dông.

XXI- BIÕT T×M ÇCH LîI DôNG:

BiÕt dïng thÕ cña ng−êi mµ ®¸nh th× kh«ng ai th¾ng ®−îc ta,

biÕt lîi dông søc ng−êi mµ ®¸nh th× kh«ng ai h¬n ta.

XXII- TH¾NG Vµ B¹I:

Ng−êi tµi giái ë trªn, tÇm th−êng ë d−íi, bé ®éi vui vÎ biÕt

tÝnh phôc tïng thi ®ua nhau trong viÖc chiÕn ®Êu, khuyªn nhau

v× sù th−ëng ph¹t, ®ã lµ triÖu chøng th¾ng lîi. Binh lÝnh l−êi

_______________

1) Nªn hiÓu lµ t−íng gäi (h«), qu©n ®Òu nghe (tu©n) theo (BT).


biÕng, kh«ng cã lÔ phÐp, kh«ng cã kû luËt, nghe ®Þch ®Õn chØ nghÜ

çch lui, kh«ng ai sî phÐp, hay sî may rñi, hay nghe mª tÝn nh−

thÕ tÊt b¹i.

XXIII- §èI §·I Bé §éI:

Th−¬ng ng−êi nh− th−¬ng con m×nh, chç khã kh¨n th× ta ®i

tr−íc, cã c«ng tr¹ng th× ta h−ëng sau. GÆp ng−êi bÞ th−¬ng ta ph¶i

mau mau an ñi hä, thÊy ng−êi chÕt ph¶i ch«n cÊt cho hä. ThÊy

ng−êi ®ãi ta ph¶i cho hä ¨n, ng−êi rÐt ta cëi ¸o cho hä mÆc, thÊy

ng−êi tµi giái ta cÊt nh¾c hä, thÊy ng−êi dòng c¶m ta th−ëng hä, t−íng mµ nh− thÕ th× ®¸nh ®©u th¾ng ®Êy.

XXIV- NH÷NG NG¦êI GIóP VIÖC:

T−íng th× ph¶i cã ng−êi gióp viÖc. Nh÷ng ng−êi lêi lÏ giái, nghe

thÊy réng, nhiÒu tµi giái, ®ã lµ h¹ng th−îng t−íng.

Nh÷ng ng−êi m¹nh nh− cäp, nhanh nh− v−în, cøng nh− s¾t,

s¾c nh− dao g−¬m, ®ã lµ th−îng t−íng.

Nh÷ng ng−êi nãi hay th× ®óng, tµi nghe lÆt vÆt, ®ã lµ h¹ t−íng.

XXV- KHI GIáI KÐM TRONG KHI §¸NH:

Gi¶i quyÕt çc viÖc khã tõ viÖc to ®Õn viÖc nhá, tõ viÖc nhá

sang tr−íc sau míi ®óng.

Tr−íc dïng th−ëng, sau dïng ph¹t, lµ çch dïng binh nh©n. Bµi binh bè trËn, sóng næ trµn, ra vai trß b¾t ®Þch ph¶i hµng,

®ã lµ çch dïng binh giái. X«ng pha tªn ®¹n, tranh th¾ng mét lóc,

th¾ng b¹i ch−a râ, m×nh bÞ th−¬ng, ®Þch bÞ chÕt, ®ã lµ çch dïng

binh thÊp kÐm.

XXVI- TIÕN LîI:

- C©y cèi um tïm th× dÔ tr¸nh.

- Bôi rõng rËm th× dÔ ®¸nh bÊt th×nh l×nh.

- §−êng hÑp cã nhiÒu th× dÔ ®¸nh phôc kÝch.


- Ta Ýt ®Þch ®«ng th× nªn ®¸nh lóc chiÒu tèi.

- Ta ®«ng ®Þch Ýt th× nªn ®¸nh lóc r¹ng ngµy.

- Cã sóng cã gi¸o, gi¸o tr−íc sóng sau.

- Qua s«ng giã to th× ®¸nh sau chÆn tr−íc.

XXVII- PH¸N §O¸N:

Ng−êi khÐo dïng binh do ph¸n ®o¸n mµ biÕt tr−íc ai th¾ng ai

b¹i. Ng−êi cÇm qu©n bªn nµo tèt bªn nµo xÊu, t−íng bªn nµo giái,

qu©n l¹i, bªn nµo th¹o viÖc h¬n, l−îng tiÒn bªn nµo ®Çy ®ñ h¬n,

binh lÝnh bªn nµo luyÖn tËp h¬n, bé ®éi bªn nµo chØnh tÒ h¬n, xe ngùa bªn nµo khoe khoang h¬n, h×nh thÕ bªn nµo hiÓm trë h¬n,

nh©n d©n bªn nµo ®ång lßng h¬n. Do ®ã cã thÓ ph¸n ®o¸n bªn nµo

th¾ng bªn nµo b¹i.

XXVIII- §¸NH BÊT TH×NH L×NH:

Mét con cäp dï khi ®· thÊt b¹i th× mét ®øa trÎ con còng ®¸nh

quþ nã, tr¸i l¹i mét con ong nhá lät vµo tay ¸o ng−êi lín lóc Êy

còng ph¶i kªu trêi, ®ã lµ v× bÊt ngê, cho nªn nh÷ng ng−êi ®¸nh giái

th× ®¸nh vµo lóc ®Þch kh«ng phßng bÞ.

XXIX- CHUÈN BÞ:

Ong kiÕn d¸m ®èt v× nã s½n cã näc ®éc. ChiÕn sÜ gan d¹ ®¸nh lµ

nhê cã chuÈn bÞ. Cho nªn ¸o gi¸p kh«ng bÒn th× còng nh− ë trÇn. B¾n mµ kh«ng tróng th× còng nh− kh«ng cã ®¹n. B¾n tróng mµ

kh«ng giÕt ®−îc giÆc th× còng nh− kh«ng tróng. Canh phßng kh«ng

nghiªm th× còng nh− kh«ng canh phßng, kh«ng cã tai m¾t. T−íng

mµ kh«ng dòng c¶m th× còng nh− kh«ng cã t−íng.

XXX- §ÞA THÕ:

§Þa thÕ ®Ó gióp søc cho qu©n ®éi, ch−a bao giê kh«ng biÕt dïng

®Þa thÕ mµ ®¸nh th«ng trËn. Rõng nói, s«ng ngßi lµ ®Þa thÕ ®Ó

dïng bé binh. Gß cao, nói hÑp, l¸ c©y cá mª man lµ ®Þa thÕ cña kþ


binh. Gi÷a nói, gÇn khe, rõng cao hang s©u lµ ®Þa thÕ cho cung ná.

§Êt lÇy cá Ýt dÔ tiÕn dÔ lui lµ ®Þa thÕ cho gi¸o m¸c. Lau l¸ch um

tïm, n¬i nhiÒu tre gç lµ ®Þa thÕ cña sóng ®¹n.

XXXI- ÇCH CHèNG T¦íNG B£N §ÞCH:

T−íng ®Þch cã ng−êi dòng c¶m mµ khinh chÕt, cã ng−êi nhanh chãng mµ hÊp tÊp, cã ng−êi lßng tham mµ cÇu lîi, cã ng−êi nh©n tõ mµ bÊt nghÜa, cã ng−êi kh«n ngoan mµ dót d¸t, cã ng−êi cÈn thËn mµ rôt rÌ, cã ng−êi nhiÒu m−u mµ chËm trÔ. §èi víi:

- Ng−êi khinh chÕt th× ta chÕ b»ng çch nã s«i næi. - Ng−êi hÊp tÊp b»ng çch kÐo dµi. - Ng−êi tham lîi b»ng çch måi dö. - Ng−êi nh©n tõ b»ng çch lµm cho nã n¸o nøc. - Ng−êi nhót nh¸t b»ng çch lµm cho hä quªn. - Ng−êi chËm trÔ b»ng çch phôc kÝch.

XXXII- XÐT §ÞCH:

Tr−íc hÕt ph¶i xÐt râ t×nh h×nh cña ®Þch råi ®Æt kÕ ho¹ch mµ ®¸nh nã. NÕu ®Þch mµ qu©n nh©n mÖt mái, l−¬ng thùc kh«ng ®ñ, d©n sù hên o¸n, lÝnh kh«ng tËp tµnh, kÕ ho¹ch kh«ng ®óng, khÝ giíi kh«ng tèt, qu©n lÝnh kh«ng nghiªm, cã viÖn binh ®−êng xa, trêi tèi bé ®éi mÖt nhäc, th−îng cÊp vu v¬, canh g¸c h÷ng hê. TiÕn mµ ch−a dµn trËn, dµn trËn mµ ch−a xong, qua s«ng léi suèi võa ®Õn nöa chõng, trÌo nói v−ît s«ng cê xÝ t¸n lo¹n, t−íng sÜ c·i nhau, hµng ngò lén xén, th¾ng mµ kiªu ng¹o.

NÕu ®Þch nh− thÕ th× ta nªn ®¸nh. NÕu ®Þch mµ cã trªn d−íi mét lßng, th−ëng ph¹t ph©n minh,

dïng ng−êi tµi n¨ng, l−¬ng thùc ®Çy ®ñ, khÝ giíi s¾c bÐn, l©n bang hßa môc, canh phßng nghiªm ngÆt, chÝnh trÞ kh«n khÐo th× ta chí ®¸nh.

XXXIII- Bé §éI PH¶I CHØNH TÒ:

Th−ëng ph¹t kh«ng c«ng b»ng, mÖnh lÖnh kh«ng nghiªm, bé ®éi


th× cßi b¸o tiÕn kh«ng tiÕn, b¾n sóng kh«ng ®óng, nh− thÕ dï cã

hµng triÖu còng thµnh v« dông.

ChØnh tÒ: NghÜa lµ khi ë th× cã lÔ phÐp, khi c«ng t¸c th× hÕt

lßng, tiÕn th× kh«ng ai chèng næi, tho¸i th× kh«ng ai ®uæi kÞp.

Tr−íc, sau, t¶, h÷u th× mËt thiÕt liªn l¹c víi nhau mµ kh«ng v−íng

ph¶i nhau.

XXXIV- ÇCH KHUY£N R¡N NH¢N TµI:

Cho hä ®Þa vÞ, gióp ®ì hä tiÒn b¹c th× ai còng ph¶i gióp, lÊy lÔ

mµ tiÕp hä, lÊy tÝn mµ khuyªn hä, th× ai còng vui lßng quyÕt tö, lµm ¬n mµ kh«ng nãi, ph¸p luËt th× hÕt søc nghiªm trÞ ai còng

ph¶i phôc. ViÖc g× m×nh còng ph¶i lµm g−¬ng tr−íc mµ b¶o ng−êi

kh¸c lµm theo sau th× ai còng dòng c¶m. Hä cã nÕt tèt dï nhá còng

ph¶i ghi, hä cã c«ng tr¹ng dï nhá còng th−ëng, th× ai còng cè g¾ng.

XXXV- ÇCH CHIÕN §ÊU:

Ph¶i th¹o dïng nh÷ng vò khÝ ng¾n. Ph¶i kh«n khÐo ®Æt phôc

binh hoÆc ®¸nh phÝa tr−íc, hoÆc chÆn phÝa sau, çch ®¸nh t¹i

nh÷ng n¬i rËm r¹p. LÊy vò khÝ ng¨n. Tr−íc khi ®Æt phôc binh

ph¶i coi râ ®−êng s¸ (10 dÆm) ®Æt mét trËn to, 5 dÆm ®Æt mét

trËn nhá. HÕt søc kÝn ®¸o, hiÖu lÖnh nghiªm khiÕn cho ®Þch kh«ng kÞp trë tay.

Çch diÖt phôc binh nh÷ng n¬i khe suèi:

Ph¶i kh«n khÐo ®Æt phôc binh, ph¶i gan gãc x«ng vµo ®¸nh

®Þch, nh÷ng ng−êi ®¸nh giái th× lªn phÝa cao, nh÷ng ng−êi quyÕt tö

th× ch¾n phÝa sau b¾n tiÕp ®Õn gi¸p l¸ cµ.

Çch ®¸nh thñy chiÕn:

ThuyÒn bÌ ph¶i nhÑ nhµng, binh sÜ ph¶i biÕt b¬i, dïng nhiÒu

cê xÝ ®Ó lõa ®Þch, b¾n vµo chç hiÓm cña ®Þch, dïng khÝ giíi ng¾n

mµ x«ng vµo, tõ dßng n−íc mµ ®¸nh xuèng.


Çch ®¸nh ban ®ªm:

Ph¶i rÊt kÝn ®¸o, ph¶i ®¸nh bÊt th×nh l×nh, cã khi dïng hiÖu

trèng chu«ng vµ ®Ìn ®ãm ®Ó lõa ®Þch, hçn lo¹n tai m¾t ®Þch råi

x«ng vµo.

XXXVI- ÇCH ¡N ë CñA NG¦êI T¦íNG:

- Bé ®éi ch−a cã n−íc th× t−íng ch−a uèng.

- Bé ®éi ch−a cã c¬m th× t−íng ch−a ¨n.

- Bé ®éi ch−a cã löa th× t−íng ch−a phµn nµn rÐt.

- N¾ng chí che qu¹t, m−a chí che « ®Ó ®ång cam céng khæ víi

bé ®éi.

¤ng Khæng Minh dïng nh÷ng bµi nµy ®Ó huÊn luyÖn cho çn

bé qu©n sù, çch ®èi ®·i ng−êi, çch xÐt viÖc. Nh÷ng ®iÒu ®ã th×

çn bé chÝnh trÞ vµ çc çn bé kh¸c ®Òu ph¶i hiÓu vµ thùc hµnh th×

míi tiÕn vµ thµnh c«ng. VËy anh em çn bé bÊt kú phô tr¸ch

ngµnh nµo còng nªn nghiªn cøu cuèn s¸ch nhá nµy.

703

cHó THÝCH vµ b¶n chØ dÉn tªn ng−êi

705

cHó THÝCH

1. Liªn hiÖp Ph¸p: Mét h×nh thøc liªn hiÖp çc quèc gia, do ChÝnh

phñ Ph¸p lËp ra ®Çu n¨m 1946 nh»m duy tr× ¶nh h−ëng ë çc n−íc vèn lµ

thuéc ®Þa cña Ph¸p. Cuèi n¨m 1945, ®Çu n¨m 1946, ChÝnh phñ ViÖt Nam

D©n chñ Céng hßa tuyªn bè s½n sµng tham gia Liªn hiÖp Ph¸p, nÕu Ph¸p

c«ng nhËn ®éc lËp vµ thèng nhÊt cña n−íc ViÖt Nam; ViÖt Nam cã thÓ

nhËn cè vÊn Ph¸p, nh−ng kh«ng b¾t buéc nhËn hä ë tÊt c¶ çc ngµnh

ho¹t ®éng quèc gia; ViÖt Nam cã quyÒn cö çn bé ngo¹i giao ra n−íc

ngoµi; n−íc Ph¸p cã thÓ thay mÆt ViÖt Nam trong ngo¹i giao víi mét sè

n−íc nhÊt ®Þnh; ViÖt Nam cã quyÒn gia nhËp Liªn hîp quèc, ký kÕt

nh÷ng hiÖp −íc víi çc n−íc kh«ng nh»m môc ®Ých chèng l¹i n−íc Ph¸p; ...

Víi m−u ®å biÕn ViÖt Nam thµnh thuéc ®Þa mét lÇn n÷a, ChÝnh phñ Ph¸p

®· kh«ng chÊp thuËn nh÷ng ®iÒu kiÖn trªn, nªn ViÖt Nam kh«ng tham

gia khèi Liªn hiÖp Ph¸p. Tr.3.

2. T¹m −íc 14-9-1946: Tªn th−êng gäi cña Tho¶ hiÖp t¹m thêi

(Modus vivendi) gi÷a ViÖt Nam vµ Ph¸p, do Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ Bé

tr−ëng M.Mutª ký ngµy 14-9-1946, t¹i Pari.

T¹m −íc gåm 11 ®iÒu kho¶n. Néi dung cña çc ®iÒu kho¶n lµ nh÷ng

tho¶ thuËn t¹m thêi vÒ mét sè vÊn ®Ò bøc thiÕt cã tÝnh chÊt bé phËn:

ChÝnh phñ Ph¸p thi hµnh çc quyÒn tù do, d©n chñ vµ ngõng b¾n ë Nam

Bé; ChÝnh phñ ViÖt Nam nh©n nh−îng víi Ph¸p mét sè quyÒn lîi vÒ kinh

tÕ vµ v¨n ho¸ cña Ph¸p ë ViÖt Nam; quy ®Þnh thêi gian tiÕp tôc cuéc ®µm

ph¸n ViÖt - Ph¸p vµo th¸ng 1-1947.

ViÖc ký T¹m −íc 14-9 lµ mét s¸ch l−îc ngo¹i giao cña Chñ tÞch


Hå ChÝ Minh ®Ó nh©n d©n ta cã thªm thêi gian chuÈn bÞ lùc l−îng tiÕn

hµnh cuéc kh¸ng chiÕn l©u dµi. Tr.15.

3. §¶ng D©n chñ ViÖt Nam: Tæ chøc chÝnh trÞ cña giíi trÝ thøc, c«ng

chøc vµ t− s¶n d©n téc ViÖt Nam, ®−îc thµnh lËp ngµy 30-6-1944, víi sù

gióp ®ì cña §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng.

Th¸ng 7-1944, §¶ng D©n chñ ViÖt Nam tù nguyÖn gia nhËp MÆt

trËn ViÖt Minh, cïng víi çc héi cøu quèc tiÕn hµnh qu¸ tr×nh chuÈn bÞ

lùc l−îng cho Çch m¹ng Th¸ng T¸m n¨m 1945.

Trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p vµ kh¸ng chiÕn chèng

Mü, cøu n−íc còng nh− trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n−íc, §¶ng D©n

chñ ViÖt Nam ®· cã nhiÒu ®ãng gãp quan träng vµo viÖc t¨ng c−êng vµ

cñng cè khèi ®oµn kÕt toµn d©n trong MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt, x©y

dùng vµ cñng cè chÝnh quyÒn, gãp phÇn thùc hiÖn ®−êng lèi, chÝnh s¸ch

cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ViÖt Nam.

§¹i héi toµn quèc §¶ng D©n chñ ViÖt Nam (tõ ngµy 18 ®Õn ngµy

20-10-1988) ®· ra tuyªn bè §¶ng hoµn thµnh vai trß lÞch sö vµ kÕt thóc

ho¹t ®éng. Tr.17.

4. HiÕn ch−¬ng §¹i T©y D−¬ng: Tøc b¶n tuyªn bè gi÷a hai n−íc Mü

vµ Anh, do Tæng thèng Mü Rud¬ven vµ Thñ t−íng Anh Sícsin ký ngµy

14-8-1941, trªn mét chiÕm h¹m ë §¹i T©y D−¬ng.

HiÕn ch−¬ng §¹i T©y D−¬ng quy ®Þnh mét sè nguyªn t¾c chung vÒ

chÝnh s¸ch d©n téc, trong ®ã nãi r»ng ph¶i tiªu diÖt chñ nghÜa ph¸t

xÝt; thõa nhËn quyÒn tù chñ cña çc d©n téc, tr−íc hÕt lµ quyÒn lùa

chän chÕ ®é chÝnh trÞ vµ x· héi; t−íc vò khÝ cña bän x©m l−îc, v.v..

Song, trªn thùc tÕ, çc chÝnh phñ nµy ®Òu ph¶n béi nh÷ng ®iÒu hä ®·

ký kÕt. Tr.32.

5. ViÖt Minh: Tªn gäi t¾t cña ViÖt Nam ®éc lËp ®ång minh, ®−îc

thµnh lËp t¹i P¸c Bã (Cao B»ng) ngµy 19-5-1941, theo s¸ng kiÕn cña Chñ

tÞch Hå ChÝ Minh vµ NghÞ quyÕt cña Héi nghÞ lÇn thø t¸m Ban ChÊp

hµnh Trung −¬ng §¶ng. ViÖt Minh gåm çc thµnh viªn lµ §¶ng Céng s¶n

chó thÝch 707

§«ng D−¬ng vµ çc héi cøu quèc (Héi C«ng nh©n cøu quèc, Héi N«ng d©n

cøu quèc, Héi Thanh niªn cøu quèc, Héi Phô n÷ cøu quèc...).

ViÖt Minh lµ MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt réng r·i, tËp hîp ®«ng ®¶o

çc tÇng líp nh©n d©n, çc tæ chøc yªu n−íc thµnh mét lùc l−îng çch

m¹ng to lín ®Ó chèng kÎ thï chÝnh cña d©n téc ViÖt Nam lµ thùc d©n

Ph¸p vµ ph¸t xÝt NhËt.

Çch m¹ng Th¸ng T¸m thµnh c«ng, MÆt trËn ViÖt Minh tiÕp tôc vËn

®éng toµn d©n tham gia cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p.

§¹i héi MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt toµn quèc (häp tõ ngµy 3 ®Õn

ngµy 7-3-1951) ®· thèng nhÊt hai tæ chøc ViÖt Nam ®éc lËp ®ång minh

(ViÖt Minh) vµ Héi Liªn hiÖp quèc d©n ViÖt Nam (Liªn ViÖt) thµnh MÆt

trËn Liªn - ViÖt. Tr.39.

6. §¶ng X· héi ViÖt Nam: Thµnh lËp ngµy 22-7-1946, nh»m tËp hîp

giíi trÝ thøc ViÖt Nam yªu n−íc. Sau khi thµnh lËp, §¶ng X· héi ViÖt

Nam tù nguyÖn gia nhËp Héi Liªn hiÖp quèc d©n ViÖt Nam vµ cã nhiÒu

®ãng gãp trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p vµ kh¸ng chiÕn

chèng Mü, cøu n−íc còng nh− trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n−íc.

Ngµy 15-10-1988, t¹i Nhµ h¸t lín thµnh phè Hµ Néi, ®· diÔn ra cuéc

mÝt tinh träng thÓ kÕt thóc 42 n¨m ho¹t ®éng cña §¶ng X· héi ViÖt Nam.

Tr.39.

7. Trung ®oµn Thñ ®«: Tªn ban ®Çu lµ Trung ®oµn Liªn khu I, cßn

gäi lµ Trung ®oµn 102, thuéc S− ®oµn 308. Trung ®oµn ra ®êi ngµy 7-1-1947,

trªn c¬ së çc ®¬n vÞ VÖ quèc ®oµn vµ tù vÖ chiÕn ®Êu Liªn khu I (chñ yÕu

thuéc khu vùc quËn Hoµn KiÕm ngµy nay) gåm kho¶ng 2.000 ng−êi.

Cïng víi qu©n d©n Hµ Néi, Trung ®oµn ®· chiÕn ®Êu anh dòng, giam

ch©n qu©n Ph¸p trong 60 ngµy ®ªm, råi m−u trÝ vµ t¸o b¹o v−ît qua vßng

v©y cña ®Þch, rót lui an toµn ra vïng tù do. Héi nghÞ qu©n sù toµn quèc

ngµy 12-1-1947 ®· quyÕt ®Þnh tÆng Trung ®oµn danh hiÖu Trung ®oµn

Thñ ®«. Tr.44.

8. ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai (1939 - 1945): Cuéc chiÕn tranh do


bän ph¸t xÝt §øc, ý, NhËt g©y ra víi ©m m−u chia l¹i thÞ tr−êng thÕ giíi

vµ tiªu diÖt n−íc Nga X«viÕt. Do tÝnh chÊt cña cuéc chiÕn tranh vµ ©m

m−u cña çc thÕ lùc ph¸t xÝt, cuéc chiÕn tranh næ ra ë tõng vïng cã tÝnh

chÊt kh¸c nhau. Tõ th¸ng 9-1939 ®Õn th¸ng 6-1941 lµ chiÕn tranh gi÷a

n−íc §øc ph¸t xÝt víi çc n−íc ®Õ quèc; tõ th¸ng 6-1941 ®Õn th¸ng 8-1945,

cuéc chiÕn tranh chñ yÕu diÔn ra trªn mÆt trËn X« - §øc vµ tõ th¸ng 12-1941

®Õn th¸ng 9-1945, cuéc chiÕn tranh do ph¸t xÝt NhËt g©y ra ë ch©u ¸ vµ

Th¸i B×nh D−¬ng.

Cuéc ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai ®· cuèn hót 72 n−íc víi 1.700

triÖu ng−êi vµo vßng chiÕn. 60 triÖu ng−êi chÕt vµ mét khèi l−îng cña c¶i

vËt chÊt khæng lå bÞ chiÕn tranh tiªu hñy.

ChiÕn tranh kÕt thóc víi sù th¾ng lîi cña lùc l−îng §ång minh, trong

®ã Liªn X« ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh. Çc lùc l−îng ph¸t xÝt ®· bÞ tiªu diÖt.

Liªn X« kh«ng nh÷ng ®· giµnh th¾ng lîi vÎ vang trong cuéc chiÕn tranh

gi÷ n−íc vÜ ®¹i (1941 - 1945) mµ cßn trùc tiÕp gi¶i phãng nhiÒu n−íc ch©u

¢u khái tai häa ph¸t xÝt. Th¾ng lîi Êy ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho nhiÒu n−íc

ch©u ¸ giµnh ®−îc th¾ng lîi trong sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc. Tr.58.

9. §oµn thÓ: §oµn thÓ mµ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh nãi trong bµi nµy vµ

mét sè bµi kh¸c lµ §¶ng ta sau khi tuyªn bè s¸ch l−îc tù gi¶i t¸n.

Ngµy 11-11-1945, Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n §«ng

D−¬ng häp vµ ra NghÞ quyÕt "tù ®éng gi¶i t¸n", ®Ó “ph¸ tan tÊt c¶ nh÷ng

®iÒu hiÓu lÇm ë ngoµi n−íc vµ ë trong n−íc cã thÓ trë ng¹i cho tiÒn ®å gi¶i

phãng cña n−íc nhµ”.

Tuyªn bè "tù gi¶i t¸n" nh−ng thùc chÊt lµ §¶ng rót vµo ho¹t ®éng bÝ

mËt vµ vÉn gi÷ v÷ng vai trß l·nh ®¹o c«ng cuéc kh¸ng chiÕn, kiÕn quèc.

Ngµy 5-12-1945, b¸o Sù thËt - C¬ quan trung −¬ng cña Héi Nghiªn cøu

chñ nghÜa M¸c ë §«ng D−¬ng (tøc tê b¸o cña §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng

lóc ®ã) ®−îc xuÊt b¶n.

Th¸ng 2-1951, c¨n cø vµo t×nh h×nh vµ th¾ng lîi vÒ mäi mÆt cña c«ng

cuéc kh¸ng chiÕn, kiÕn quèc, §¹i héi lÇn thø II cña §¶ng ®· quyÕt ®Þnh

chó thÝch 709

§¶ng ra ho¹t ®éng c«ng khai vµ lÊy tªn lµ §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam, tiÕp

tôc l·nh ®¹o cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p ®Õn th¾ng lîi. Tr.68.

10. Tho¶ hiÖp ngµy 6-3-1946: Tøc HiÖp ®Þnh s¬ bé do Chñ tÞch Hå ChÝ

Minh thay mÆt ChÝnh phñ ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ ký víi Xanht¬ny,

®¹i diÖn ChÝnh phñ Céng hoµ Ph¸p ngµy 6-3-1946, t¹i Hµ Néi.

Néi dung c¬ b¶n cña HiÖp ®Þnh s¬ bé lµ: ChÝnh phñ Ph¸p c«ng nhËn

n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ lµ mét quèc gia tù do n»m trong khèi

Liªn hiÖp Ph¸p. N−íc ViÖt Nam cã ChÝnh phñ, NghÞ viÖn, qu©n ®éi vµ

tµi chÝnh riªng. Sù thèng nhÊt ®Êt n−íc sÏ do tr−ng cÇu d©n ý quyÕt

®Þnh. ChÝnh phñ ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ ®ång ý viÖc 15.000 qu©n

Ph¸p ®−îc thay thÕ qu©n T−ëng rót vÒ n−íc. Sè qu©n Ph¸p ph¶i ®ãng ë

nh÷ng n¬i quy ®Þnh vµ ph¶i rót khái ViÖt Nam trong 5 n¨m, mçi n¨m

rót mét phÇn n¨m sè qu©n. Qu©n ®éi hai bªn ngõng b¾n vµ ë nguyªn vÞ

trÝ ®ãng qu©n.

ViÖc ký HiÖp ®Þnh s¬ bé lµ mét biÖn ph¸p ®óng ®¾n, s¸ng t¹o. Nhê

®ã, chóng ta ®· ®Èy nhanh qu©n T−ëng vÒ n−íc, lo¹i trõ cho çch m¹ng

mét kÎ thï nguy hiÓm, ph¸ tan ©m m−u cña çc thÕ lùc ®Õ quèc c©u kÕt

víi nhau hßng b¸n ®øng ViÖt Nam cho Ph¸p, giµnh thªm thêi gian hoµ

b×nh ®Ó x©y dùng vµ cñng cè lùc l−îng vÒ mäi mÆt, chuÈn bÞ cho cuéc

kh¸ng chiÕn l©u dµi. Tr.99.

11. N−íc Céng hoµ Nam Kú: Sau khi ký HiÖp ®Þnh s¬ bé ngµy 6-3-1946,

thùc d©n Ph¸p t×m mäi çch tr× ho·n cuéc ®µm ph¸n chÝnh thøc gi÷a

ViÖt Nam vµ Ph¸p, chóng liªn tiÕp vi ph¹m HiÖp ®Þnh, tiÕn hµnh chiÕn

tranh ë Nam Bé vµ Nam Trung Bé, lËp çi gäi lµ "ChÝnh phñ Nam Kú"

(ngµy 1-6-1946) vµ "n−íc Céng hoµ Nam Kú" hßng chia c¾t ®Êt n−íc

ViÖt Nam. Tr.99.

12. Héi nghÞ §µ L¹t thø hai: Ngµy 1-8-1946, trong khi Héi nghÞ

Ph«ngtenn¬bl« ®ang häp, G.T.§¸cgi¨ngli¬ - ®¹i diÖn cña Ph¸p ë §«ng

D−¬ng, tæ chøc mét héi nghÞ gäi lµ "Héi nghÞ Liªn bang §«ng D−¬ng" ë

§µ L¹t bao gåm nh÷ng ®¹i biÓu bï nh×n cña Campuchia, Lµo, Nam Bé,


Nam Trung Bé vµ Ph¸p víi ©m m−u tõng b−íc chiÕm l¹i §«ng D−¬ng,

chia c¾t ViÖt Nam vµ c« lËp ChÝnh phñ Hå ChÝ Minh. Tr.99.

13. Héi nghÞ Ph«ngtenn¬bl«: Héi nghÞ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò quan hÖ ViÖt -

Ph¸p, häp tõ th¸ng 6 ®Õn th¸ng 9-1946, t¹i Ph«ngtenn¬bl« (Ph¸p). §oµn

®¹i biÓu ChÝnh phñ ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ do ®ång chÝ Ph¹m V¨n

§ång dÉn ®Çu. §oµn ®¹i biÓu ChÝnh phñ Céng hoµ Ph¸p do M¾c ¡ng®rª

dÉn ®Çu. Do th¸i ®é ngoan cè cña thùc d©n Ph¸p muèn kh«i phôc chÕ ®é

thùc d©n ë §«ng D−¬ng, b¾t nh©n d©n çc n−íc §«ng D−¬ng trë l¹i lµm

n« lÖ lÇn n÷a vµ chia c¾t n−íc ViÖt Nam, cho nªn çc vÊn ®Ò vÒ quan hÖ

gi÷a ViÖt Nam vµ Ph¸p th¶o luËn t¹i Héi nghÞ kh«ng ®i ®Õn kÕt qu¶. Sau

khi kÞch liÖt ph¶n ®èi lËp tr−êng hÕt søc ph¶n ®éng cña phÝa Ph¸p, ngµy

13-9-1946, §oµn ®¹i biÓu ChÝnh phñ ta ®· lªn ®−êng vÒ n−íc. Héi nghÞ

Ph«ngtenn¬bl« bÞ bá dë, kh«ng ®¹t ®−îc môc ®Ých lµ ký mét hiÖp −íc

chÝnh thøc gi÷a ta vµ Ph¸p. Nh−ng Héi nghÞ ®· lµm cho d− luËn quèc tÕ

chó ý ®Õn ViÖt Nam vµ hiÓu ®−îc nguyÖn väng tha thiÕt cña d©n téc ViÖt

Nam lµ ®éc lËp vµ thèng nhÊt. Tr.99.

14. Phe §ång minh: Liªn minh çc n−íc chèng chñ nghÜa ph¸t xÝt

trong cuéc ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai (1939 - 1945). Th¸ng 1-1942, t¹i

Oasinht¬n (Mü), 26 n−íc §ång minh, trong ®ã cã Liªn X«, Anh, Mü ký

Tuyªn ng«n chèng ph¸t xÝt x©m l−îc, cïng cam kÕt trong cuéc ChiÕn

tranh nµy kh«ng cã sù gi¶ng hoµ riªng rÏ. Tuy vËy, môc ®Ých cña viÖc ký

Tuyªn ng«n rÊt kh¸c nhau. Liªn X« ký Tuyªn ng«n nµy nh»m t¨ng thªm

lùc l−îng ®Ó tiªu diÖt chñ nghÜa ph¸t xÝt, thùc hiÖn viÖc kh«i phôc chÕ ®é

d©n chñ ë çc n−íc ch©u ¢u; cßn Mü vµ Anh ký Tuyªn ng«n còng nh»m

®¸nh b¹i lùc l−îng cña ph¸t xÝt §øc vµ NhËt, nh−ng tiÕn tíi x¸c lËp

quyÒn b¸ chñ thÕ giíi. VÒ sau, çc chÝnh phñ Mü vµ Anh ®· ph¶n béi l¹i

nh÷ng ®iÒu hä ®· cam kÕt trong Tuyªn ng«n. Tr.100.

15. Ban Trung −¬ng vËn ®éng §êi sèng míi: Sau Çch m¹ng Th¸ng

T¸m thµnh c«ng, nh»m gi¸o dôc cho çn bé, nh©n d©n nÕp sèng míi yªu

n−íc, cÇn kiÖm liªm chÝnh, ®ång thêi bµi trõ çc hñ tôc, tËp qu¸n l¹c hËu

chó thÝch 711

vµ çc thãi h− tËt xÊu, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ký S¾c lÖnh sè 44-SL, ngµy

3-4-1946, thµnh lËp Ban Trung −¬ng vËn ®éng §êi sèng míi gåm: Bµ

§oµn T©m §an, çc «ng: NguyÔn Quang O¸nh, TrÇn Huy LiÖu, D−¬ng

§øc HiÒn, Vò §×nh HoÌ, NguyÔn TÊn Gi Träng, NguyÔn Huy T−ëng, §ç

§øc Dôc, Ph¹m BiÓu T©m. Nhµ v¨n NguyÔn Huy T−ëng ®−îc cö lµm

Tæng Th− ký Ban. T¸c phÈm §êi sèng míi cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh

(viÕt th¸ng 3-1947) víi bót danh T©n Sinh ®· ®−îc Ban Trung −¬ng vËn

®éng §êi sèng míi xuÊt b¶n n¨m 1947. Tr.109.

16. Héi cøu quèc: Héi nghÞ Trung −¬ng lÇn thø t¸m häp tõ ngµy 10

®Õn ngµy 19-5-1941, t¹i P¸c Bã (Cao B»ng), x¸c ®Þnh nhiÖm vô gi¶i phãng

d©n téc, giµnh ®éc lËp cho ®Êt n−íc lµ nhiÖm vô tr−íc hÕt cña §¶ng ta.

§Ó tËp hîp vµ ®éng viªn çc tÇng líp nh©n d©n ®«ng ®¶o thùc hiÖn

nhiÖm vô chiÕn l−îc ®ã, Héi nghÞ ®· ®Ò ra h×nh thøc tæ chøc mÆt trËn d©n

téc thèng nhÊt vµ çc ®oµn thÓ míi phï hîp víi sù chuyÓn h−íng chØ ®¹o

chiÕn l−îc. Theo ®Ò nghÞ cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, Héi nghÞ quyÕt ®Þnh

thµnh lËp ViÖt Nam ®éc lËp ®ång minh (ViÖt Minh).

Çc ®oµn thÓ yªu n−íc thµnh viªn cña MÆt trËn ViÖt Minh ®Òu lÊy

tªn lµ çc Héi cøu quèc thay cho çc Héi ph¶n ®Õ tr−íc ®©y: Héi C«ng

nh©n cøu quèc, Héi N«ng d©n cøu quèc, Héi Phô n÷ cøu quèc, Héi Nhi

®ång cøu quèc, v.v.. Tr.119.

17. Héi Liªn hiÖp quèc d©n ViÖt Nam (gäi t¾t lµ Héi Liªn ViÖt): Thµnh

lËp ngµy 29-5-1946 theo chñ tr−¬ng cña §¶ng ta vµ s¸ng kiÕn cña Chñ tÞch

Hå ChÝ Minh. Héi nh»m thu hót nh÷ng ng−êi yªu n−íc ch−a tham gia MÆt

trËn ViÖt Minh. Héi tr−ëng ®Çu tiªn lµ cô Huúnh Thóc Kh¸ng.

Th¸ng 3-1951, Héi Liªn ViÖt vµ MÆt trËn ViÖt Minh hîp nhÊt thµnh

MÆt trËn Liªn - ViÖt. Tr.119.

18. Quèc héi Ph¸p tranh luËn vÒ vÊn ®Ò ViÖt Nam: Ngµy 13-3-1947,

Quèc héi Ph¸p ®· më cuéc th¶o luËn vÒ vÊn ®Ò ViÖt Nam. Cuéc th¶o

luËn ®· diÔn ra gay g¾t gi÷a ®¹i biÓu cña ph¸i thùc d©n ph¶n ®éng

Ph¸p víi nh÷ng ®¹i biÓu d©n chñ tiÕn bé, ®øng ®Çu lµ §¶ng Céng s¶n


Ph¸p. Ph¸i ph¶n ®éng chñ tr−¬ng ®¸nh ViÖt Nam vµ ®¸nh ®Õn mét

chõng mùc nhÊt ®Þnh nµo ®ã míi ®µm ph¸n, nh−ng kh«ng ®µm ph¸n

víi ChÝnh phñ Hå ChÝ Minh. §¶ng Céng s¶n vµ nh÷ng ng−êi d©n chñ

tiÕn bé th× ®Ò nghÞ ph¶i dµn xÕp ngay vµ dµn xÕp víi ChÝnh phñ Hå

ChÝ Minh vµ ViÖt Minh.

Sau nhiÒu cuéc tranh luËn gay g¾t, ngµy 19-3-1947, ®a sè ®¹i biÓu

Quèc héi Ph¸p ®· bá phiÕu t¸n thµnh chÝnh s¸ch ph¶n ®éng cña ChÝnh

phñ Ph¸p. §¶ng Céng s¶n Ph¸p kh«ng bá phiÕu ®Ó ph¶n ®èi chÝnh s¸ch

ph¶n ®éng nµy. Tr.131.

19. B¸o VÖ quèc qu©n: C¬ quan tuyªn truyÒn vµ gi¸o dôc bé ®éi cña

qu©n ®éi ta. B¸o ra hµng tuÇn, sè ®Çu tiªn ra ngµy 22-3-1947. N¨m 1950,

b¸o VÖ quèc qu©n vµ b¸o Qu©n du kÝch s¸p nhËp thµnh b¸o Qu©n ®éi

nh©n d©n. Tr.135.

20. Héi nghÞ d©n qu©n, tù vÖ vµ du kÝch toµn quèc: Häp ngµy 24-5-1947,

t¹i ViÖt B¾c. Héi nghÞ ®· kiÓm ®iÓm ho¹t ®éng cña d©n qu©n, tù vÖ vµ du

kÝch; bµn viÖc thèng nhÊt tæ chøc d©n qu©n, tù vÖ vµ du kÝch trong c¶ n−íc;

c«ng bè 10 lêi thÒ danh dù vµ 12 ®iÒu kû luËt d©n vËn cña d©n qu©n, tù

vÖ vµ du kÝch. Tr.158.

21. Liªn hîp quèc: Lµ mét tæ chøc quèc tÕ ®−îc thµnh lËp t¹i Héi nghÞ

häp ë Xan Phranxixc« (Mü), tõ ngµy 24-4 ®Õn ngµy 26-6-1945. §¹i diÖn

cña 50 n−íc ®· ký tham gia HiÕn ch−¬ng Liªn hîp quèc. HiÕn ch−¬ng b¾t

®Çu cã hiÖu lùc tõ ngµy 24-10-1945. V× vËy, ngµy 24-10 h»ng n¨m ®−îc

gäi lµ Ngµy Liªn hîp quèc.

HiÕn ch−¬ng Liªn hîp quèc nªu râ: Môc ®Ých thµnh lËp tæ chøc quèc

tÕ nµy lµ ®Ó ng¨n ngõa vµ lo¹i trõ nh÷ng mèi ®e däa ®èi víi hoµ b×nh,

ph¸t triÓn quan hÖ th©n thiÖn gi÷a çc d©n téc vµ thùc hiÖn sù hîp t¸c

gi÷a çc n−íc ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò quèc tÕ; t«n träng çc quyÒn tù

do c¨n b¶n cña con ng−êi, kh«ng ph©n biÖt chñng téc, nam, n÷, tÝn

ng−ìng vµ tiÕng nãi. TÊt c¶ çc n−íc héi viªn ®Òu b×nh ®¼ng, kh«ng mét

n−íc nµo cã quyÒn can thiÖp vµo çc c«ng viÖc néi bé cña n−íc kh¸c.

chó thÝch 713

Trô së Liªn hîp quèc ®Æt t¹i Niu Oãc (Mü). §Õn n¨m 2010, Liªn hîp

quèc cã 192 n−íc thµnh viªn. Ngµy 20-9-1977, n−íc Céng hoµ x· héi chñ

nghÜa ViÖt Nam gia nhËp Liªn hîp quèc. Tr.164.

22. Ngµy Toµn quèc kh¸ng chiÕn: Tr−íc nh÷ng ho¹t ®éng x©m l−îc

tr¾ng trîn cña thùc d©n Ph¸p, ®ªm 19-12-1946, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ra

Lêi kªu gäi toµn quèc kh¸ng chiÕn. Ng−êi v¹ch trÇn d· t©m x©m l−îc cña

thùc d©n Ph¸p, ®ång thêi kh¼ng ®Þnh ý chÝ cña d©n téc ta: "Chóng ta thµ

hy sinh tÊt c¶, chø nhÊt ®Þnh kh«ng chÞu mÊt n−íc, nhÊt ®Þnh kh«ng chÞu

lµm n« lÖ"; "Dï ph¶i gian lao kh¸ng chiÕn, nh−ng víi mét lßng kiªn quyÕt

hy sinh, th¾ng lîi nhÊt ®Þnh vÒ d©n téc ta".

Ngay ®ªm 19-12-1946, c¶ d©n téc ta nhÊt tÒ ®øng dËy tiÕn hµnh cuéc

kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p x©m l−îc. Ngµy 19-12 ®i vµo lÞch sö

d©n téc ViÖt Nam - Ngµy Toµn quèc kh¸ng chiÕn. Tr.178.

23. Ngµy Th−¬ng binh liÖt sÜ 27-7: Th¸ng 6-1947, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh

chØ thÞ chän mét ngµy trong n¨m lµm Ngµy Th−¬ng binh ®Ó nh©n d©n ta

cã dÞp tá lßng biÕt ¬n, yªu mÕn th−¬ng binh. Thùc hiÖn chØ thÞ cña Ng−êi,

mét héi nghÞ trï bÞ gåm ®¹i biÓu çc c¬ quan, çc ngµnh ë trung −¬ng,

khèi vµ tØnh ®· häp ë Phó Minh (§¹i Tõ, Th¸i Nguyªn) th¶o luËn vµ

nhÊt trÝ lÊy ngµy 27-7-1947 lµm "Ngµy Th−¬ng binh liÖt sÜ" ®Çu tiªn

trong c¶ n−íc.

Tõ ®ã, ngµy 27-7 h»ng n¨m trë thµnh "Ngµy Th−¬ng binh liÖt sÜ". Tr.204.

24. Cuéc kh¸ng chiÕn cña nh©n d©n Nam D−¬ng: Sau khi In®«nªxia

(Nam D−¬ng) giµnh ®−îc ®éc lËp, ngµy 18-8-1945, ®Õ quèc Hµ Lan nóp

sau l−ng qu©n ®éi Anh tiÕn vµo In®«nªxia t×m çch kh«i phôc l¹i chÕ ®é

thùc d©n ë n−íc nµy. Ngµy 2-7-1947, ®Õ quèc Hµ Lan huy ®éng 20 v¹n

qu©n trang bÞ vò khÝ hiÖn ®¹i, tiÕn hµnh cuéc chiÕn tranh x©m l−îc

In®«nªxia. Cuéc kh¸ng chiÕn cña nh©n d©n In®«nªxia b¾t ®Çu. Trong

dÞp nµy, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· viÕt th− göi çc chiÕn sÜ vµ nh©n d©n


In®«nªxia, biÓu thÞ sù ®ång t×nh, ñng hé cña ChÝnh phñ vµ nh©n d©n

ViÖt Nam ®èi víi cuéc kh¸ng chiÕn cña nh©n d©n In®«nªxia vµ "tin ch¾c

r»ng cuéc kh¸ng chiÕn anh dòng cña nh©n d©n Nam D−¬ng sÏ th¾ng

lîi". Tr.208.

25. Çch m¹ng Th¸ng T¸m: Cuéc çch m¹ng d©n téc d©n chñ nh©n

d©n ë ViÖt Nam, næ ra vµ th¾ng lîi vµo th¸ng 8-1945.

D−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, tõ ngµy 14 ®Õn ngµy 28-8-1945, nh©n

d©n c¶ n−íc ta ®· vïng dËy Tæng khëi nghÜa th¾ng lîi. Ngµy 2-9-1945, t¹i

Qu¶ng tr−êng Ba §×nh (Hµ Néi), Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· ®äc b¶n

Tuyªn ng«n ®éc lËp tuyªn bè tr−íc nh©n d©n ViÖt Nam vµ thÕ giíi: N−íc

ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ ra ®êi.

Çch m¹ng Th¸ng T¸m n¨m 1945 lµ th¾ng lîi ®Çu tiªn cña chñ

nghÜa M¸c - Lªnin ë mét n−íc thuéc ®Þa nöa phong kiÕn. Çch m¹ng ®·

®Ëp tan xiÒng xÝch cña thùc d©n Ph¸p vµ ph¸t xÝt NhËt, lËt ®æ chÕ ®é

qu©n chñ phong kiÕn, lËp nªn Nhµ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ,

nhµ n−íc c«ng n«ng ®Çu tiªn ë §«ng Nam ch©u ¸. Th¾ng lîi cña Çch

m¹ng Th¸ng T¸m ®· ®−a n−íc ta b−íc sang mét kû nguyªn míi - kû

nguyªn ®éc lËp, tù do vµ chñ nghÜa x· héi. Tr.216.

26. Ngµy Nam Bé kh¸ng chiÕn: Ngµy 23-9-1945, thùc d©n Ph¸p ®−îc

qu©n ®éi Anh gióp søc ®· næ sóng ®¸nh chiÕm trô së Uû ban nh©n d©n

Nam Bé t¹i Sµi Gßn.

Ngay chiÒu h«m ®ã, d−íi sù l·nh ®¹o cña Xø uû Nam Bé vµ Uû ban

nh©n d©n Nam Bé, nh©n d©n Sµi Gßn ®· tæng ®×nh c«ng, kh«ng hîp t¸c

víi giÆc Ph¸p. Mét v¹n r−ìi tù vÖ cïng nh©n d©n lËp ch−íng ng¹i vËt

trªn ®−êng phè, ®¸nh tr¶ quyÕt liÖt qu©n x©m l−îc, më ®Çu cuéc kh¸ng

chiÕn cña ®ång bµo Nam Bé chèng thùc d©n Ph¸p. Ngµy 23-9 ®i vµo

truyÒn thèng lÞch sö d©n téc ta - Ngµy Nam Bé kh¸ng chiÕn. Tr.248.

27. Söa ®æi lèi lµm viÖc: T¸c phÈm do Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, víi bót

danh X.Y.Z., viÕt xong th¸ng 10-1947.

T¸c phÈm ra ®êi trong hoµn c¶nh §¶ng ta trë thµnh §¶ng cÇm quyÒn

chó thÝch 715

®−îc hai n¨m nh−ng çch m¹ng cßn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, thö th¸ch,

nhÊt lµ ph¶i tiÕn hµnh kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p quay l¹i x©m

l−îc. Thùc tiÔn çch m¹ng ®ßi hái ph¶i tËp trung cao ®é søc m¹nh toµn

§¶ng, toµn d©n cho nhiÖm vô kh¸ng chiÕn thµnh c«ng, kiÕn quèc th¾ng

lîi. Trong khi ®ã, sù l·nh ®¹o cña çc çn bé §¶ng, chÝnh quyÒn béc lé

nhiÒu khuyÕt ®iÓm vÒ ph−¬ng thøc tæ chøc vµ lµm viÖc, vÒ t− t−ëng, ®¹o

®øc vµ lèi sèng. NhËn thøc s©u s¾c ®iÒu nµy, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®·

viÕt Söa ®æi lèi lµm viÖc gi¸o dôc ®éi ngò çn bé, ®¶ng viªn, söa ch÷a çc

khuyÕt ®iÓm, hoµn thµnh nhiÖm vô §¶ng vµ d©n téc trao cho.

Söa ®æi lèi lµm viÖc lµ mét trong nh÷ng t¸c phÈm rÊt quan träng cña

Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vÒ c«ng t¸c x©y dùng §¶ng trong ®iÒu kiÖn §¶ng

cÇm quyÒn. Gi¸ trÞ cña t¸c phÈm vÉn mang tÝnh thêi sù ®èi víi c«ng t¸c

x©y dùng §¶ng hiÖn nay. Tr.269.

28. KÕ ho¹ch M¸csan: KÕ ho¹ch viÖn trî cña Mü nh»m kh«i phôc

çc n−íc ch©u ¢u sau ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai (1939 - 1945), do

Ngo¹i tr−ëng Mü G.M¸csan ®−a ra trong diÔn v¨n t¹i §¹i häc Havít

(ngµy 5-6-1947).

Ngµy 3-4-1948, Quèc héi Mü ®· th«ng qua "§¹o luËt vÒ gióp ®ì çc

quèc gia kh¸c" theo KÕ ho¹ch M¸csan. Theo §¹o luËt nµy, ChÝnh phñ Mü

cho çc n−íc T©y ¢u vay, nh−ng Mü sÏ gi¸m s¸t; khi sö dông çc kho¶n

tiÒn vay ph¶i ®−îc Mü phª chuÈn vµ ph¶i ngõng bu«n b¸n víi Liªn X« vµ

çc n−íc d©n chñ nh©n d©n. Çc n−íc nhËn viÖn trî kh«ng ®−îc s¶n xuÊt

nh÷ng hµng ho¸ cã tÝnh chÊt c¹nh tranh víi Mü; ph¶i dïng tiÒn viÖn trî

cña Mü mua hµng Mü; 50% hµng ho¸ ph¶i do tµu bÌ cña Mü chuyªn chë;

ph¶i nhËn cung cÊp cho Mü çc vËt t− chiÕn l−îc; ph¶i b¶o hé quyÒn lîi

khai th¸c vµ ®Çu t− cña çc nhµ kinh doanh Mü.

KÕ ho¹ch M¸csan thùc chÊt lµ kÕ ho¹ch nhµ n−íc xuÊt khÈu hµng

ho¸ vµ t− b¶n cho vay cña Mü, nh»m giµnh thÞ tr−êng tiªu thô, nguån

nguyªn liÖu vµ n¬i ®Çu t− ë çc n−íc T©y ¢u vµ thuéc ®Þa cña çc n−íc ®ã.

§ã lµ c«ng cô cña Mü dïng ®Ó buéc kinh tÕ vµ chÝnh trÞ cña çc n−íc T©y

¢u phô thuéc vµo çc tæ chøc ®éc quyÒn Mü. Tr.344.


29. Cuéc tÊn c«ng cña ®Þch lªn ViÖt B¾c Thu - §«ng 1947: §Ó thùc

hiÖn ©m m−u tiªu diÖt c¬ quan ®Çu n·o vµ bé ®éi chñ lùc cña ta, nhanh

chãng kÕt thóc cuéc chiÕn tranh x©m l−îc, thùc d©n Ph¸p ®· më cuéc

hµnh qu©n cµn quÐt lín mang tªn Lªa Cl«cl«, tiÕn c«ng lªn ViÖt B¾c.

Chóng ®· huy ®éng 20.000 qu©n tinh nhuÖ, gåm 5 trung ®oµn bé binh,

nöa l÷ ®oµn dï, 40 m¸y bay vµ phÇn lín lùc l−îng thuû qu©n, c¬ giíi

phèi hîp.

Trung −¬ng §¶ng vµ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh quyÕt ®Þnh tiÕn hµnh

chiÕn dÞch chèng l¹i cuéc cµn quÐt nµy, gäi lµ chiÕn dÞch ViÖt B¾c Thu -

§«ng 1947. ChiÕn dÞch diÔn ra tõ ngµy 7-10 ®Õn ngµy 22-12-1947.

Thùc hiÖn ChØ thÞ cña Trung −¬ng §¶ng "ph¶i ph¸ cuéc tÊn c«ng

mïa §«ng cña giÆc Ph¸p", qu©n d©n ta ®· anh dòng chiÕn ®Êu trªn kh¾p

c¸c mÆt trËn, ®Ëp tan kÕ ho¹ch ®¸nh nhanh, th¾ng nhanh cña ®Þch, b¶o

vÖ an toµn Trung −¬ng §¶ng vµ ChÝnh phñ, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn lùc

l−îng, gi÷ v÷ng c¨n cø kh¸ng chiÕn cña c¶ n−íc, ®uæi ®Þch ra khái ViÖt

B¾c. Trong chiÕn dÞch nµy, ta ®· tiªu diÖt 3.300 tªn x©m l−îc vµ lµm bÞ

th−¬ng 3.900 tªn, b¾t sèng 270 tªn, b¾n r¬i 18 m¸y bay, b¾n ch×m vµ b¾n

ch¸y 54 ca n« vµ tµu chiÕn, ph¸ huû 255 xe c¬ giíi, thu hµng ngh×n sóng

vµ nhiÒu ®å dïng qu©n sù kh¸c. Tr.367.

30. Ngµy thµnh lËp Gi¶i phãng qu©n ViÖt Nam (22-12): Th¸ng 12-1944,

t×nh h×nh thÕ giíi vµ trong n−íc cã nhiÒu biÕn chuyÓn thuËn lîi, cuéc c¸ch

m¹ng gi¶i phãng d©n téc cã kh¶ n¨ng bïng næ vµ thµnh c«ng, Chñ tÞch

Hå ChÝ Minh ®· ra ChØ thÞ thµnh lËp §éi ViÖt Nam tuyªn truyÒn gi¶i

phãng qu©n.

ChØ thÞ nªu râ: "Tªn §éi ViÖt Nam tuyªn truyÒn gi¶i phãng qu©n

nghÜa lµ chÝnh trÞ träng h¬n qu©n sù", §éi ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c tËp

trung lùc l−îng, ®éng viªn toµn d©n, vò trang toµn d©n, kÕt hîp x©y dùng

lùc l−îng bé ®éi chñ lùc víi x©y dùng lùc l−îng vò trang ®Þa ph−¬ng. VÒ

chiÕn thuËt, vËn dông lèi ®¸nh du kÝch, bÝ mËt, nghi binh, nhanh chãng,

tÝch cùc, bÊt ngê. ChØ thÞ nªu râ tiÒn ®å cña §éi rÊt vÎ vang, sÏ ph¸t triÓn

ra c¶ n−íc trong t−¬ng lai.

chó thÝch 717

Thùc hiÖn ChØ thÞ cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, ngµy 22-12-1944, §éi

ViÖt Nam tuyªn truyÒn gi¶i phãng qu©n gåm 34 chiÕn sÜ, do ®ång chÝ Vâ

Nguyªn Gi¸p chØ huy, ®−îc thµnh lËp t¹i mét khu rõng n»m gi÷a tæng

TrÇn H−ng §¹o vµ tæng Hoµng Hoa Th¸m, huyÖn Nguyªn B×nh, nay

thuéc x· CÈm Lý, huyÖn Hoµ An, tØnh Cao B»ng.

D−íi l¸ cê ®á sao vµng, toµn §éi ®· ®äc 10 lêi thÒ danh dù. Ngay sau

ngµy thµnh lËp, ®éi qu©n c¸ch m¹ng Êy ®· ®¸nh th¾ng hai trËn ®Çu tiªn

ë Phay Kh¾t vµ Nµ NgÇn (Cao B»ng) trong hai ngµy 24 vµ 25-12-1944.

ChiÕn th¾ng ®Çu tiªn nµy ®· cæ vò phong trµo ®¸nh ®uæi thùc d©n Ph¸p,

më ®−êng cho nh÷ng th¾ng lîi tiÕp theo.

§éi ViÖt Nam tuyªn truyÒn gi¶i phãng qu©n lµ tiÒn th©n cña Qu©n

®éi nh©n d©n ViÖt Nam. Ngµy 22-12 trë thµnh ngµy truyÒn thèng lÞch sö -

Ngµy thµnh lËp Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam. Tr.370.

31. Ph¸p bÞ §øc ®¸nh quþ: Lîi dông th¸i ®é do dù cña Anh, Ph¸p khi

ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai næ ra, ph¸t xÝt §øc t¨ng c−êng lùc l−îng

qu©n sù nh»m ®¸nh b¹i lùc l−îng cña Anh, Ph¸p. Tõ ngµy 10-5-1940, víi

chiÕn l−îc “chiÕn tranh chíp nho¸ng”, ph¸t xÝt §øc sö dông kho¶ng 140

s− ®oµn (cã 10 s− ®oµn xe t¨ng) vµ 4.000 m¸y bay tÊn c«ng c¸c n−íc BØ,

Hµ Lan, Lócx¨mbua vµ Ph¸p. Tr−íc søc tÊn c«ng å ¹t vµ bÊt ngê cña

qu©n §øc, liªn qu©n Anh - Ph¸p - BØ - Hµ Lan rèi lo¹n vµ nhanh chãng bÞ

bao v©y, chia c¾t. Ngµy 15-5, Hµ Lan tuyªn bè ®Çu hµng §øc. Ngµy 28-5,

BØ chÊp nhËn h¹ vò khÝ. 338.000 liªn qu©n Anh - Ph¸p bÞ qu©n §øc dån

vµo “tói §oongkÐc” vµ ®øng tr−íc nguy c¬ bÞ tiªu diÖt, nh−ng may m¾n

v−ît qua ®−îc eo biÓn M¨ngs¬ ch¹y sang Anh. Qu©n §øc µo ¹t trµn vµo

n−íc Ph¸p. ChÝnh phñ Ph¸p bá Pari ch¹y vÒ Boãc®« vµ ®−a Pªtanh lªn

cÇm quyÒn ®Ó ®iÒu ®×nh víi §øc. Ngµy 22-6-1940, ChÝnh phñ Pªtanh ký

HiÖp ®Þnh ®×nh chiÕn víi §øc, theo ®ã, qu©n §øc chiÕm ®ãng trªn 2/3

l·nh thæ n−íc Ph¸p, bao gåm c¶ Pari. ChÝnh phñ Pªtanh ®−îc tù trÞ vïng

phÝa Nam, ®ãng t¹i Visi (nªn cßn gäi lµ ChÝnh phñ Visi) vµ trë thµnh bï

nh×n cña §øc. Mét bé phËn ng−êi Ph¸p do §ê G«n cÇm ®Çu ch¹y sang

Lu©n §«n (Anh) dùa vµo Anh - Mü lËp ChÝnh phñ Ph¸p tù do ®Ó chèng

l¹i qu©n §øc. Tr.399.


32. §øc ®¸nh T©y Ban Nha vµ viÖc thµnh lËp ®éi qu©n t×nh nguyÖn

quèc tÕ gióp T©y Ban Nha: Ngµy 17-6-1936, çc thÕ lùc cùc h÷u ë T©y

Ban Nha do t−íng Franc« cÇm ®Çu tiÕn hµnh b¹o lo¹n chèng l¹i ChÝnh

phñ MÆt trËn B×nh d©n T©y Ban Nha vµ cÇu viÖn ph¸t xÝt §øc - ý. Ngµy

18-11-1936, §øc vµ ý c«ng nhËn chÝnh quyÒn Franc«. Ngµy 23-12-1936,

ý ®−a qu©n sang T©y Ban Nha; ngµy 7-2-1937, §øc còng ®−a qu©n sang

gióp Franc«. Thêi kú cao ®iÓm ®· cã kho¶ng 50.000 qu©n ph¸t xÝt ý vµ

12.000 qu©n ph¸t xÝt §øc tham chiÕn ë T©y Ban Nha.

§Ó thÓ hiÖn t×nh ®oµn kÕt víi nh©n d©n T©y Ban Nha vµ b¶o vÖ

ChÝnh phñ MÆt trËn B×nh d©n, mét sè n−íc (Liªn X«, Mü, Mªhic«...) ®·

göi vò khÝ vµ nhiÒu chiÕn sÜ t×nh nguyÖn quèc tÕ ®Õn T©y Ban Nha. Çc

chiÕn sÜ qu©n t×nh nguyÖn trong L÷ ®oµn quèc tÕ, víi kho¶ng 30.000

ng−êi, ®Õn tõ 53 quèc gia kh¸c nhau. Qu©n t×nh nguyÖn Mü chiÕn ®Êu

trong L÷ ®oµn Abraham Linc«n. Tr.401.

33. §øc tÊn c«ng Liªn X«: R¹ng s¸ng ngµy 22-6-1941, kh«ng tuyªn

chiÕn, 190 s− ®oµn cña ph¸t xÝt §øc vµ çc n−íc ch− hÇu bÊt ngê tiÕn

c«ng vïng biªn giíi phÝa T©y Liªn X« vµ tæ chøc nhiÒu mòi thäc s©u vµo

l·nh thæ Liªn X«.

D−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n Liªn X«, qu©n ®éi vµ nh©n d©n

Liªn X« ®· ®øng dËy tiÕn hµnh cuéc chiÕn tranh gi÷ n−íc vÜ ®¹i. Trong

nh÷ng ngµy ®Çu chiÕn tranh, Hång qu©n Liªn X« bÞ tæn thÊt nÆng nÒ

tr−íc søc tÊn c«ng å ¹t cña qu©n ph¸t xÝt. Tuy vËy, Hång qu©n còng ®·

g©y cho qu©n ph¸t xÝt nhiÒu thiÖt h¹i, trong ®ã cã trËn ®¸nh th¾ng ë

Xm«lenxc¬ (tõ th¸ng 7 ®Õn th¸ng 9-1941); cuéc chiÕn ®Êu b¶o vÖ thµnh

phè Lªningr¸t b¾t ®Çu tõ th¸ng 8-1941; cuéc phßng thñ ë KiÐp (tõ th¸ng

7 ®Õn th¸ng 9-1941); ë ¤®Ðtxa (tõ th¸ng 8 ®Õn th¸ng 10-1941); ë

Xªv¸tt«p«n (tõ th¸ng 11-1941 ®Õn th¸ng 7-1942). Trong chiÕn dÞch tÊn

c«ng mïa §«ng 1941-1942, Hång qu©n Liªn X« ®· chiÕn th¾ng qu©n ph¸t

xÝt §øc ë Rètxtèp trªn s«ng §«ng, ë Cr−m... Phèi hîp víi çc cuéc chiÕn

®Êu cña du kÝch vïng ®Þch hËu, qu©n ®éi X«viÕt ®· ph¸ tan chiÕn l−îc

tiÕn c«ng bÊt ngê vµ chíp nho¸ng cña ph¸t xÝt §øc, g©y cho chóng nhiÒu

thiÖt h¹i nÆng nÒ.

chó thÝch 719

Th¸ng 12-1941, qu©n ph¸t xÝt §øc bÞ Hång qu©n Liªn X« ®¸nh tan ë

gÇn M¸txc¬va.

Sang n¨m 1942, HÝtle tiÕp tôc ®iÒu ®éng 266 s− ®oµn, trong ®ã cã 193

s− ®oµn qu©n §øc vµo mÆt trËn X« - §øc. Chóng tËp trung tiÕn c«ng vµo

Xtalingr¸t. Hång qu©n Liªn X« ph¶n c«ng m·nh liÖt ë mÆt trËn

Xtalingr¸t, diÖt 33 v¹n tªn ph¸t xÝt. Tõ ®ã, qu©n §øc liªn tiÕp bÞ ®¸nh b¹i

ë nhiÒu n¬i trªn l·nh thæ Liªn X«.

Mïa HÌ n¨m 1943, ph¸t xÝt §øc tËp trung trªn mÆt trËn X« - §øc

257 s− ®oµn. Sau trËn th¾ng ë mÆt trËn Cuècxc¬, Hång qu©n Liªn X« b¾t

®Çu më cuéc tæng ph¶n c«ng trªn mét quy m« 2.000 kil«mÐt, giµnh th¾ng

lîi liªn tiÕp ë nhiÒu mÆt trËn, t¹o chuyÓn biÕn c¬ b¶n cña cuéc chiÕn

tranh gi÷ n−íc vÜ ®¹i.

N¨m 1944, Hång qu©n Liªn X« më nhiÒu chiÕn dÞch tÊn c«ng réng

lín, quÐt s¹ch bän ph¸t xÝt ra khái l·nh thæ Liªn X«.

Sau khi gi¶i phãng Tæ quèc X«viÕt, qu©n ®éi Liªn X« ®· phèi hîp víi

qu©n ®éi c¸c n−íc anh em, gi¶i phãng hµng lo¹t n−íc ch©u ¢u nh− Ba

Lan, TiÖp Kh¾c (nay lµ SÐc vµ Xl«vakia), v.v.. Th¸ng 4-1945, qu©n ®éi

Liªn X« tiÕn c«ng ®¸nh chiÕm sµo huyÖt cña ph¸t xÝt §øc ë BÐclin, buéc

chóng ph¶i ®Çu hµng kh«ng ®iÒu kiÖn ngµy 9-5-1945. Tr.403.

34. Kh¸ng chiÕn chèng qu©n M«ng Cæ - cßn gäi lµ Kh¸ng chiÕn chèng

M«ng - Nguyªn: Trong vßng 30 n¨m (1258-1288), d©n téc ta ®· ba lÇn

kh¸ng chiÕn th¾ng lîi chèng qu©n M«ng - Nguyªn, ®¹o qu©n x©m l−îc

khÐt tiÕng võa chinh phôc nhiÒu quèc gia ch©u ¢u, ch©u ¸. - Cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø nhÊt: N¨m 1257, qu©n M«ng Cæ ®¸nh

Nam Tèng, sai sø sang dô vua TrÇn ®Çu hµng. Vua TrÇn ra lÖnh b¾t

giam sø gi¶ vµ chuÈn bÞ chiÕn ®Êu. Ngµy 17-1-1258, kho¶ng 3 v¹n qu©n

M«ng Cæ kÐo sang B×nh LÖ Nguyªn (nay thuéc huyÖn B×nh Xuyªn, tØnh

VÜnh Phóc). Qu©n ta t¹m rót khái Th¨ng Long vµ thùc hiÖn "v−ên kh«ng

nhµ trèng". Ngµy 29-1-1258, qu©n ta ph¶n c«ng ®¸nh tan qu©n M«ng Cæ.

- Cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø hai: N¨m 1282, qu©n M«ng Cæ (lóc nµy

®· tiªu diÖt nhµ Tèng, th«n tÝnh toµn bé Trung Quèc vµ ®æi quèc hiÖu lµ

Nguyªn) m−în cí ®¸nh Ch¨mpa x©m l−îc n−íc ta lÇn thø hai. TriÒu TrÇn


triÖu tËp Héi nghÞ B×nh Than (gåm c¸c v−¬ng hÇu quan l¹i, t−íng lÜnh

cao cÊp) bµn kÕ ho¹ch ®¸nh ®Þch. TrÇn Quèc TuÊn viÕt HÞch t−íng sÜ lµm

nøc lßng qu©n d©n c¶ n−íc. Th¸ng 1-1285, ®−îc tin qu©n Nguyªn tiÕn s¸t

biªn giíi, vua TrÇn triÖu tËp c¸c vÞ b« l·o tæ chøc Héi nghÞ Diªn Hång

tuyªn thÖ quyÕt t©m "S¸t Th¸t". Cuèi th¸ng 1-1285, kho¶ng 50 v¹n qu©n

Nguyªn chia lµm ba h−íng sang x©m l−îc n−íc ta. TriÒu ®×nh l¹i t¹m rót

khái Th¨ng Long vµ cuèi th¸ng 6-1285, sau gÇn hai th¸ng ph¶n c«ng, víi

nh÷ng chiÕn th¾ng Hµm Tö, Ch−¬ng D−¬ng, T©y KÕt, V¹n KiÕp lÉy lõng,

quÐt s¹ch qu©n Nguyªn khái bê câi.

- Cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø ba: Th¸ng 12-1287, qu©n Nguyªn theo ba

®−êng Qu¶ng T©y, V©n Nam vµ ®−êng biÓn vµo x©m l−îc n−íc ta. Qu©n

ta chiÕn th¾ng ë V©n §ån, ®¸nh tan ®oµn thuyÒn vËn t¶i l−¬ng thùc cña

®Þch. Th¸ng 2-1288, qu©n Nguyªn v−ît s«ng Hång tÊn c«ng thµnh Th¨ng

Long. Th¸ng 3-1288, Tho¸t Hoan biÕt nguy c¬ bÞ bao v©y nh− lÇn tr−íc,

®· ®èt ph¸ Th¨ng Long råi rót vÒ V¹n KiÕp. Th¸ng 4-1288, qu©n ta tiªu

diÖt toµn bé ®¹o qu©n thuû cña ®Þch ë s«ng B¹ch §»ng, b¾t sèng ¤ M·

Nhi..., t−íng giÆc lµ Tho¸t Hoan v« cïng ho¶ng sî ph¶i chui èng ®ång

ch¹y vÒ n−íc theo ®−êng L¹ng S¬n.

Cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n M«ng - Nguyªn ë thÕ kû XIII lµ b¶n

anh hïng ca bÊt hñ, lµ sù thÓ hiÖn s©u s¾c vµ rùc rì lßng yªu n−íc, khÝ

ph¸ch anh hïng, trÝ th«ng minh, s¸ng t¹o vµ søc m¹nh ®oµn kÕt cña d©n

téc ta vµ tµi thao l−îc cña vÞ anh hïng d©n téc TrÇn H−ng §¹o. Tr.477.

35. ChiÕn th¾ng §èng §a: Cuèi n¨m 1788, nhµ Thanh cö T«n SÜ

NghÞ tæng chØ huy h¬n 20 v¹n qu©n tiÕn vµo x©m l−îc n−íc ta. NguyÔn

HuÖ - linh hån cña phong trµo T©y S¬n - lªn ng«i Hoµng ®Õ lÊy hiÖu lµ

Quang Trung thèng lÜnh ®¹i qu©n vµ thùc hiÖn cuéc hµnh qu©n thÇn tèc

ra B¾c tiÕn ®¸nh qu©n x©m l−îc.

Tr−a mång 5 TÕt Nguyªn ®¸n Kû DËu (1789), qu©n ta tiÕn c«ng ®ån

§èng §a, giµnh th¾ng lîi lín ë ®©y vµ dòng m·nh tiÕn vµo gi¶i phãng

Th¨ng Long.

Trong 5 ngµy ®ªm chiÕn ®Êu liªn tôc, c¶ 5 ®¹o qu©n T©y S¬n d−íi sù

chØ huy cña Quang Trung ®· tiªu diÖt vµ quÐt s¹ch h¬n 20 v¹n qu©n

chó thÝch 721

Thanh x©m l−îc. §Êt n−íc hoµn toµn ®−îc gi¶i phãng. ChiÕn th¾ng §èng

§a (ngµy 5-1 Kû DËu) ®i vµo lÞch sö chèng ngo¹i x©m cña d©n téc ta nh−

mét huyÒn tho¹i. Tr.477.

36. Héi nghÞ chÝnh trÞ viªn toµn quèc lÇn thø hai: §−îc tiÕn hµnh tõ

ngµy 6 ®Õn ngµy 11-3-1948 theo ChØ thÞ cña Trung −¬ng §¶ng vµ Qu©n uû

Trung −¬ng. Tham gia Héi nghÞ gåm çc chÝnh trÞ viªn qu©n khu vµ chÝnh

trÞ viªn trung ®oµn. Héi nghÞ ®· nghe vµ th¶o luËn b¸o ço cña Qu©n uû

Trung −¬ng vÒ nhiÖm vô chiÕn l−îc, chiÕn thuËt vµ c«ng t¸c chÝnh trÞ, nghe

mét sè b¸o ço vÒ t×nh h×nh trong n−íc vµ t×nh h×nh thÕ giíi.

Héi nghÞ ®· x¸c ®Þnh nhiÖm vô cña c«ng t¸c chÝnh trÞ trong qu©n ®éi

lµ ph¶i b¶o ®¶m thùc hiÖn nhiÖm vô chiÕn l−îc do Qu©n uû Trung −¬ng

®Ò ra, ®éng viªn toµn qu©n nªu cao tinh thÇn anh dòng, ®oµn kÕt, thèng

nhÊt, ®ång cam céng khæ, chèng quan liªu, chèng qu©n phiÖt.

Héi nghÞ ra NghÞ quyÕt vÒ hÖ thèng tæ chøc c«ng t¸c chÝnh trÞ, nhiÖm

vô vµ quyÒn h¹n cña çc cÊp uû §¶ng trong qu©n ®éi, chÕ ®é chÝnh trÞ

viªn vµ viÖc t¨ng c−êng c«ng t¸c ®µo t¹o çn bé, båi d−ìng chÝnh trÞ viªn

vµ båi d−ìng chÝnh trÞ cho çn bé qu©n sù. Tr.484.

37. Bé ®éi B×nh Xuyªn: Lùc l−îng kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p do D−¬ng

V¨n D−¬ng, tøc Ba D−¬ng, thµnh lËp sau ngµy Nam Bé kh¸ng chiÕn

(ngµy 23-9-1945), nªn cßn ®−îc gäi lµ Bé ®éi D−¬ng V¨n D−¬ng, hay Bé

®éi Ba D−¬ng. Trong thêi gian ®Çu cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, Bé

®éi B×nh Xuyªn lµ lùc l−îng qu©n sù m¹nh nhÊt miÒn §«ng Nam Bé,

®¶m tr¸ch viÖc ®¸nh chÆn qu©n Ph¸p ë phÝa Nam Sµi Gßn. Sau khi

D−¬ng V¨n D−¬ng hy sinh (th¸ng 2-1948), lùc l−îng B×nh Xuyªn cã sù

ph©n ho¸; mét bé phËn theo kh¸ng chiÕn, ®−îc biªn chÕ vµo çc ®¬n vÞ VÖ

quèc ®oµn; mét bé phËn do Lª V¨n ViÔn, tøc B¶y ViÔn, cÇm ®Çu ly khai,

råi ®i vµo con ®−êng l−u manh ho¸ vµ theo ch©n Ph¸p. Tr.489.

38. Héi nghÞ d©n qu©n toµn quèc: Häp ®Çu th¸ng 4-1948, theo chñ

tr−¬ng cña Trung −¬ng §¶ng vµ Qu©n uû Trung −¬ng.

Héi nghÞ biÓu d−¬ng nh÷ng thµnh tÝch cña d©n qu©n, du kÝch toµn

quèc trong çc c«ng t¸c ®¸nh giÆc, trõ gian, tiÔu phØ, ph¸ tÒ, ph¸ giao th«ng


®Þch, t¨ng gia s¶n xuÊt, tù cÊp tù tóc vµ häc tËp bæ tóc v¨n ho¸; biÓu d−¬ng

nh÷ng ®¬n vÞ vµ ®éi viªn du kÝch cã nhiÒu thµnh tÝch xuÊt s¾c.

Héi nghÞ còng chØ râ nh÷ng thiÕu sãt cña d©n qu©n, du kÝch lµ ch−a

phèi hîp chÆt chÏ víi bé ®éi chñ lùc, ch−a chñ ®éng, linh ho¹t trong t¸c

chiÕn, cßn nÆng vÒ h×nh thøc trong tæ chøc vµ huÊn luyÖn. Tr.508.

39. Cuéc xung ®ét Ên §é vµ Pakixtan xung quanh vÊn ®Ò Cas¬mia:

Sau khi ®−îc Anh tr¶ l¹i ®éc lËp (8-1947), Ên §é bÞ t¸ch thµnh hai quèc

gia: Ên §é, víi ®a sè d©n theo Ên §é gi¸o vµ Pakixtan, víi ®a sè d©n theo

Håi gi¸o. Do tranh chÊp vÒ chñ quyÒn tiÓu quèc Jammu vµ Cas¬mia, n¬i

cã 70% d©n sè theo Håi gi¸o, ngµy 20-10-1947, Pakixtan ®−a qu©n vµo

chiÕm Jammu vµ Cas¬mia. Vua cña tiÓu quèc Jammu vµ Cas¬mia - ng−êi

theo Ên §é gi¸o, ®· ch¹y sang Ên §é vµ ký hiÖp ®Þnh s¸p nhËp tiÓu

quèc nµy vµo Ên §é. Trªn c¬ së ®ã, Ên §é ®· cho qu©n chiÕm l¹i Jammu

vµ Cas¬mia. Nhê vai trß trung gian hoµ gi¶i cña Liªn hîp quèc, ngµy

31-12-1948, Ên §é vµ Pakixtan ®· tho¶ thuËn ngõng b¾n. Pakixtan

kiÓm so¸t khu vùc phÝa B¾c vµ T©y Cas¬mia. Ên §é kiÓm so¸t khu vùc

phÝa Nam, vïng trung t©m vµ §«ng B¾c Cas¬mia. Tuy nhiªn, ®Õn nay

nh÷ng c¨ng th¼ng v× tranh chÊp Jammu vµ vÊn ®Ò Cas¬mia vÉn ch−a

thùc sù chÊm døt. Tr.525.

40. ChiÕn tranh ¶rËp - Ixraen lÇn thø nhÊt (1948 - 1949): Sau ChiÕn

tranh thÕ giíi thø hai, ®Ó gi¶i quyÕt çc cuéc xung ®ét gi÷a ng−êi Do Th¸i

vµ ng−êi ¶rËp ë PalÐtxtin vèn thuéc quyÒn uû trÞ cña Anh, Liªn hîp quèc

ra NghÞ quyÕt sè 181 (ngµy 29-11-1947) chia vïng ®Êt nµy thµnh hai

quèc gia: Do Th¸i chiÕm 56% l·nh thæ vµ ¶rËp chiÕm 42% l·nh thæ.

Riªng vïng Jªrusalem cã c¶ ng−êi Do Th¸i vµ ng−êi ¶rËp sinh sèng sÏ do

Liªn hîp quèc qu¶n trÞ. Nh−ng kÕ ho¹ch ph©n chia nµy bÞ céng ®ång

ng−êi ¶rËp ph¶n ®èi. Ngµy 14-5-1948, ng−êi Do Th¸i tuyªn bè quèc gia

Ixraen ®éc lËp ra ®êi. Ngµy 15-5-1948, qu©n ®éi çc n−íc ¶rËp gåm Ai

CËp, Gioãc®any, Ir¾c, Xyri, Lib¨ng, cïng ng−êi ¶rËp ë PalÐtxtin tiÕn c«ng

Ixraen. Tõ th¸ng 7-1948, qu©n Ixraen chuyÓn sang ph¶n c«ng vµ giµnh

®−îc −u thÕ trªn chiÕn tr−êng. Tõ ®Çu n¨m 1949, Ixraen ký çc hiÖp ®Þnh

chó thÝch 723

®×nh chiÕn riªng rÏ víi tõng quèc gia ¶rËp vµ ®Õn th¸ng 7-1949, chiÕn

tranh kÕt thóc. Ixraen chiÕm ®−îc thªm kho¶ng 20% vïng ®Êt PalÐtxtin.

Tuy nhiªn, sau ®ã m©u thuÉn vµ xung ®ét gi÷a ng−êi Do Th¸i vµ ng−êi

¶rËp vÉn tiÕp diÔn. Tr.525.

41. HiÖp ®Þnh th©n thiÖn Nga - PhÇn Lan: Cßn gäi lµ HiÖp −íc h÷u nghÞ,

hîp t¸c vµ gióp ®ì lÉn nhau gi÷a Liªn X« vµ PhÇn Lan, ký ngµy 6-4-1948.

HiÖp −íc ®¸nh dÊu b−íc ph¸t triÓn míi trong quan hÖ gi÷a hai n−íc sau

ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai. Tr.526.

42. Héi nghÞ Liªn Mü ë B«g«ta: Héi nghÞ lÇn thø chÝn tæ chøc Liªn

hiÖp quèc tÕ çc n−íc céng hoµ ch©u Mü diÔn ra th¸ng 5-1948, t¹i B«g«ta

(C«l«mbia). Héi nghÞ ®· quyÕt ®Þnh ®æi tªn tæ chøc thµnh Tæ chøc çc

quèc gia ch©u Mü (OAS) víi quy chÕ chÆt chÏ h¬n vµ mang tÝnh chÊt mét

liªn minh chÝnh trÞ - qu©n sù cã trô së ®Æt t¹i Oasinht¬n (Mü). Héi nghÞ

®· th«ng qua Tuyªn bè vÒ quyÒn vµ bæn phËn cña con ng−êi. Thùc chÊt,

Mü muèn th«ng qua Héi nghÞ nµy vµ OAS ®Ó khèng chÕ, chi phèi çc quèc

gia Mü latinh. Tr.527.

43. Qu©n Cê ®en: Mét nhãm tµn qu©n cña phong trµo Th¸i B×nh

thiªn quèc (Trung Quèc) ch¹y sang ViÖt Nam tõ n¨m 1863 sau khi bÞ

triÒu Thanh ®µn ¸p. §éi qu©n nµy do L−u VÜnh Phóc chØ huy vµ th−êng

sö dông l¸ cê mµu ®en, v× vËy th−êng gäi lµ Qu©n Cê ®en. TriÒu ®×nh HuÕ

®· dung n¹p ®éi qu©n nµy ®Ó ®¸nh dÑp çc to¸n c−íp ë biªn giíi phÝa B¾c

vµ ®èi phã víi qu©n Ph¸p. Qu©n Cê ®en ®· cïng qu©n ®éi cña triÒu ®×nh

HuÕ tæ chøc nhiÒu trËn ®¸nh qu©n Ph¸p khi chóng kÐo ra ®¸nh chiÕm

B¾c Kú, tiªu biÓu lµ hai trËn ë CÇu GiÊy (Hµ Néi) vµo çc n¨m 1873 vµ

1883, giÕt ®−îc chØ huy vµ nhiÒu qu©n lÝnh Ph¸p. Tuy nhiªn, Qu©n Cê

®en còng g©y Ýt nhiÒu tæn thÊt vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn ®èi víi ng−êi d©n

nh÷ng n¬i hä ho¹t ®éng. N¨m 1885, theo HiÖp −íc Ph¸p - Thanh, Qu©n

Cê ®en rót vÒ n−íc vµ gi¶i thÓ. Tr.533.

44. Vô ¸n phè ¤n Nh− HÇu: Vô ¸n ©m m−u lËt ®æ chÝnh quyÒn çch

m¹ng, do çc lùc l−îng §¹i ViÖt vµ ViÖt Nam Quèc d©n §¶ng c©u kÕt víi

thùc d©n Ph¸p thùc hiÖn. Theo kÕ ho¹ch, nh©n kû niÖm ngµy Quèc kh¸nh


n−íc Ph¸p (ngµy 14-7-1946) qu©n Ph¸p sÏ diÔu binh trªn mét sè ®−êng

phè lín ë Hµ Néi, ng−êi cña Quèc d©n §¶ng sÏ nÐm lùu ®¹n vµo lÝnh

Ph¸p, t¹o cí ®Ó Ph¸p bao v©y çc c¬ quan cña ta, b¾t çn bé l·nh ®¹o vµ

nh©n viªn ChÝnh phñ, lËt ®æ ChÝnh phñ ViÖt Nam; Quèc d©n §¶ng sÏ

tuyªn bè lËp chÝnh phñ míi.

N¾m ch¾c kÕ ho¹ch vµ ©m m−u cña chóng, tõ ngµy 12-7-1946, lùc

l−îng c«ng an ViÖt Nam ®· bÝ mËt ®ét nhËp trô së cña Quèc d©n §¶ng ë

sè nhµ 132 phè §uyvinh« (nay lµ phè Bïi ThÞ Xu©n) b¾t nhiÒu tªn ph¶n

®éng, thu nhiÒu truyÒn ®¬n, tµi liÖu. Cïng ngµy, c«ng an ta tÊn c«ng mét

lo¹t sµo huyÖt kh¸c cña chóng ë Hµ Néi, trong ®ã cã nhµ sè 7 phè ¤n Nh−

HÇu (nay lµ phè NguyÔn Gia ThiÒu). T¹i ®©y, ta ®· kh¸m ph¸ ra n¬i

chóng lµm giÊy b¹c gi¶, thu gi÷ nhiÒu tang vËt, vò khÝ, nhiÒu dông cô tra

tÊn, gi¶i tho¸t mét sè ®ång bµo vµ çn bé ®óng lóc chóng s¾p ®em thñ

tiªu, ph¸t hiÖn b¶y x¸c ng−êi bÞ vïi lÊp trong v−ên; mét æ b¾t cãc, tèng

tiÒn hÕt søc d· man ®−îc ph¸t hiÖn, nhiÒu kÎ ph¶n ®éng ®· bÞ trõng trÞ.

Vô ¸n phè ¤n Nh− HÇu ®· v¹ch trÇn b¶n chÊt b¸n n−íc, h¹i d©n cña

çc thÕ lùc ph¶n ®éng trong ViÖt Nam Quèc d©n §¶ng tr−íc d− luËn

nh©n d©n; lµ th¾ng lîi lín trong c«ng t¸c b¶o vÖ §¶ng, b¶o vÖ chÝnh

quyÒn çch m¹ng non trÎ, b¶o vÖ nh©n d©n. Tr.535.

45. Ph¸p lËp chÝnh phñ bï nh×n toµn quèc t¹i Hµ Néi: Do thÊt b¹i

trong thùc hiÖn chiÕn l−îc "®¸nh nhanh, th¾ng nhanh", thùc d©n Ph¸p

quay l¹i tiÕn hµnh thñ ®o¹n cò "dïng ng−êi ViÖt ®¸nh ng−êi ViÖt". Do

m©u thuÉn gi÷a Ph¸p vµ Mü, gi÷a bï nh×n B¶o §¹i vµ bï nh×n NguyÔn

V¨n Xu©n ë Nam Bé, nªn kÕ ho¹ch ®−a B¶o §¹i ra ®øng ®Çu chÝnh quyÒn

bï nh×n ch−a thµnh. §èi phã víi t×nh h×nh ®ã, ngµy 5-6-1948, thùc d©n

Ph¸p ®· gÊp rót dùng lªn mét "ChÝnh phñ trung −¬ng" do NguyÔn V¨n

Xu©n cÇm ®Çu.

Ngµy 7-6-1948, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· tuyªn bè: ChÝnh phñ vµ

nh©n d©n ViÖt Nam kh«ng thõa nhËn bÊt kú thø giÊy tê nµo do bän bï

nh×n ký kÕt víi bÊt cø n−íc nµo vµ sÏ chiÓu theo ph¸p luËt ®Ó trõng trÞ

bän ph¶n quèc. Tr.550.

chó thÝch 725

46. Lêi kªu gäi Thi ®ua ¸i quèc: Theo ®Ò nghÞ cña Chñ tÞch Hå ChÝ

Minh, ngµy 27-3-1948, Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng ta ®· ban hµnh

ChØ thÞ ph¸t ®éng Phong trµo Thi ®ua ¸i quèc ®Ó ®éng viªn mäi lùc l−îng

phôc vô c«ng cuéc kh¸ng chiÕn vµ kiÕn quèc. ChØ thÞ v¹ch râ: "Môc ®Ých

Thi ®ua ¸i quèc lµ lµm sao cho kh¸ng chiÕn mau th¾ng lîi, kiÕn quèc mau

thµnh c«ng".

Nh©n dÞp kû niÖm 1.000 ngµy kh¸ng chiÕn toµn quèc, ngµy 11-6-1948,

Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· ra lêi kªu gäi, chÝnh thøc ph¸t ®éng cuéc vËn

®éng Thi ®ua ¸i quèc. Ngµy 11-6 trë thµnh Ngµy truyÒn thèng Thi ®ua ¸i

quèc. Tr.556.

727

b¶N CHØ DÉN T£N NG¦êI

B

B¶o §¹i (1913 - 1997): Tªn thËt lµ NguyÔn Phóc VÜnh Thôy (cßn cã tªn lµ NguyÔn Phóc ThiÓn, tôc danh MÖ V÷ng), «ng vua cuèi cïng cña triÒu ®×nh phong kiÕn NguyÔn; lªn ng«i n¨m 1926, tho¸i vÞ vµo th¸ng 8-1945. Tõ th¸ng 9-1945, ®−îc Chñ tÞch Hå ChÝ Minh mêi lµm Cè vÊn cña ChÝnh phñ l©m thêi n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ. Th¸ng 3-1946, ®−îc cö sang Trïng Kh¸nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch ngo¹i giao hßa h¶o cña ChÝnh phñ ta víi chÝnh quyÒn T−ëng Giíi Th¹ch. Sau chuyÕn ®i nµy, B¶o §¹i kh«ng vÒ n−íc mµ ®Õn C«n Minh, råi sang Hång C«ng. N¨m 1949, B¶o §¹i ®−îc thùc d©n Ph¸p ®−a vÒ ViÖt Nam lµm Quèc tr−ëng bï nh×n. Th¸ng 10-1955, b»ng “tr−ng cÇu d©n ý”, Mü ®· phÕ truÊt B¶o §¹i vµ ®−a Ng« §×nh DiÖm lªn thay.

BLUM, Lª«ng (1872 - 1950): Ng−êi thuéc ph¸i h÷u trong §¶ng X· héi, lµ

chñ bót b¸o Le Populaire cña §¶ng X· héi Ph¸p.

N¨m 1936, L. Blum lµm Tæng thèng Ph¸p vµ thi hµnh nh÷ng chÝnh s¸ch lµm suy yÕu MÆt trËn b×nh d©n. N¨m 1946, L. Blum lµ thµnh viªn trong §oµn ®¹i biÓu ChÝnh phñ Ph¸p ®µm ph¸n víi ChÝnh phñ ta.

B¤LAE, Emin: Cao uû Ph¸p ë §«ng D−¬ng (tõ th¸ng 3-1947 ®Õn th¸ng

9-1948). N¨m 1947, B«lae gÆp B¶o §¹i ë H¹ Long, s¾p ®Æt kÕ ho¹ch

®−a B¶o §¹i lµm Quèc tr−ëng chÝnh quyÒn bï nh×n cña thùc d©n Ph¸p

ë ViÖt Nam.

BïI B»NG §OµN (1889 - 1955): Nh©n sÜ yªu n−íc, quª huyÖn øng Hoµ,


Hµ §«ng (nay thuéc Hµ Néi), ®ç cö nh©n n¨m 1906. N¨m 1911, «ng lµ

Tri huyÖn råi TuÇn phñ Ninh B×nh; n¨m 1933, lµm Th−îng th− Bé

H×nh. Th¸ng 3-1945, NhËt ®¶o chÝnh Ph¸p, «ng vÒ sèng Èn dËt ë Hµ

§«ng. Sau C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m n¨m 1945, «ng lµ thµnh viªn trong

Ban Cè vÊn ChÝnh phñ ta, ®¹i biÓu Quèc héi khãa I. ¤ng ®−îc cö vµo

Ban Th−êng trùc Quèc héi, lµm Phã Tr−ëng ban råi Tr−ëng ban

Th−êng trùc Quèc héi cho ®Õn khi t¹ thÕ.

BïI Kû tøc ¦u Thiªn (1887 - 1960): Nh©n sÜ yªu n−íc, häc gi¶ næi tiÕng,

quª tØnh Hµ Nam; ®ç cö nh©n (1909), Phã b¶ng (1910). Th¸ng 8-1945,

«ng tham gia Héi truyÒn b¸ quèc ng÷; ®−îc cö lµm Chñ tÞch Héi V¨n

ho¸ kh¸ng chiÕn Liªn khu III, Uû viªn Héi Liªn ViÖt Liªn khu III.

¤ng lµ dÞch gi¶ cña nhiÒu cuèn s¸ch dÞch tõ H¸n v¨n ra ViÖt v¨n.

C

cï huy cËn (1919 - 2005): Nhµ ho¹t ®éng yªu n−íc, nhµ th¬, quª huyÖn

§øc Thä, tØnh Hµ TÜnh. ¤ng sím tham gia nh÷ng ho¹t ®éng yªu n−íc.

T¹i Quèc d©n §¹i héi T©n Trµo (1945), «ng ®−îc bÇu vµo Uû ban d©n

téc gi¶i phãng. Sau C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m n¨m 1945, «ng ®−îc §¶ng

vµ Nhµ n−íc giao nhiÒu träng tr¸ch nh−: Bé tr−ëng Bé Canh n«ng, Bé

tr−ëng phô tr¸ch v¨n ho¸ - nghÖ thuËt, Chñ tÞch Héi Liªn hiÖp v¨n

häc nghÖ thuËt ViÖt Nam. ¤ng cßn tham gia nhiÒu ho¹t ®éng v¨n hãa

quèc tÕ vµ lµ ng−êi cã nhiÒu ®ãng gãp cho nÒn th¬ hiÖn ®¹i ViÖt Nam.

c−êng ®Ó (1882 - 1951): Tªn thËt lµ NguyÔn Phóc §¶n (ch¸u ®Ých t«n

Hoµng th¸i tö NguyÔn Phóc C¶nh), t−íc Kú ngo¹i hÇu. §−îc cô Phan

Béi Ch©u vËn ®éng vµo Héi Duy T©n ë Qu¶ng Nam (1904), ®−îc cö lµ

Héi tr−ëng; tõng theo häc Tr−êng Vâ bÞ ChÊn Vò vµ Tr−êng §«ng ¸

§ång v¨n ë NhËt (1907 - 1909), nh−ng sau ®ã bÞ NhËt trôc xuÊt. ¤ng

®−îc cö lµ Héi tr−ëng ViÖt Nam Quang phôc Héi (1912). Nh÷ng n¨m

1913 - 1914, «ng sèng ë §øc vµ Anh råi trë l¹i Trung Quèc khi ChiÕn

tranh thÕ giíi thø nhÊt næ ra. Tõ n¨m 1923, «ng sèng nhê sù c−u

b¶n chØ dÉn tªn ng−êi 729

mang cña ng−êi NhËt vµ thµnh lËp ViÖt Nam Phôc quèc ®ång minh

Héi (Héi Phôc quèc), ®Æt b¶n doanh ë §µi Loan. Ngµy 11-1-1941,

C−êng §Ó ra th«ng ®iÖp muèn trë vÒ n−íc, nh−ng bÞ ng−êi NhËt bá r¬i.

¤ng sèng l−u vong t¹i NhËt ®Õn khi qua ®êi.

§

§¸CGI¡NGLI¥, Gioãcgi¬ Ti¬ri ®ê (1889 - 1964): §« ®èc h¶i qu©n, Cao

uû Ph¸p vïng Th¸i B×nh D−¬ng (1941 - 1943); Cao uû Ph¸p ë §«ng

D−¬ng (1945 - 1947). G.T. §¸cgi¨ngli¬ lµ ng−êi chØ huy cuéc chiÕn

tranh x©m l−îc §«ng D−¬ng vµ bÞ thÊt b¹i trong chiÕn l−îc ®¸nh

nhanh, th¾ng nhanh ë ViÖt Nam.

§Æng thai mai (1902 - 1984): Nhµ nghiªn cøu v¨n häc, quª huyÖn

Thanh Ch−¬ng, tØnh NghÖ An. Sau khi tèt nghiÖp Tr−êng Cao ®¼ng

S− ph¹m §«ng D−¬ng t¹i Hµ Néi, «ng vµo d¹y häc ë Tr−êng Quèc häc

HuÕ, tham gia §¶ng T©n ViÖt, bÞ b¾t vµ bÞ kÕt ¸n tï treo. M·n h¹n,

«ng ra Hµ Néi tham gia lËp Tr−êng t− thôc Th¨ng Long. Võa d¹y häc,

võa viÕt b¸o, «ng lµ mét trong nh÷ng ng−êi s¸ng lËp phong trµo

truyÒn b¸ quèc ng÷. Sau C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m n¨m 1945, «ng ®· gi÷

nhiÒu chøc vô: Bé tr−ëng Bé Gi¸o dôc ChÝnh phñ liªn hiÖp kh¸ng

chiÕn (1946), Chñ tÞch ñy ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh tØnh Thanh

Hãa. Hßa b×nh lËp l¹i (1954), «ng tiÕp tôc ®¶m nhiÖm nhiÒu c−¬ng vÞ

quan träng: Gi¸m ®èc §¹i häc S− ph¹m V¨n khoa, Chñ nhiÖm khoa

V¨n Tr−êng §¹i häc Tæng hîp vµ §¹i häc S− ph¹m, ViÖn tr−ëng ViÖn

V¨n häc ViÖt Nam, Chñ tÞch Héi Liªn hiÖp V¨n häc nghÖ thuËt ViÖt

Nam. ¤ng lµ ®¹i biÓu Quèc héi tõ khãa I ®Õn khãa V.

®ê g«n, S¸c l¬ (1890 - 1970): Nhµ ho¹t ®éng qu©n sù vµ chÝnh trÞ

Ph¸p. N¨m 1912, tèt nghiÖp Tr−êng Qu©n sù Xanh Xya, tham gia

ChiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt. Trong ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai, «ng

®−îc phong cÊp t−íng. Th¸ng 6-1940, khi §øc chiÕm ®ãng Ph¸p, «ng

thµnh lËp tæ chøc kh¸ng chiÕn chèng ph¸t xÝt §øc ë Lu©n §«n vµ l·nh


®¹o ñy ban toµn quèc chØ huy çc lùc l−îng vò trang Ph¸p chèng §øc.

Tõ th¸ng 8-1944 ®Õn th¸ng 1-1946, lµ Chñ tÞch ChÝnh phñ l©m thêi

Ph¸p. N¨m 1947, thµnh lËp §¶ng TËp hîp Nh©n d©n Ph¸p, chñ

tr−¬ng phôc håi quyÒn cai trÞ cña ®Õ quèc Ph¸p ë çc thuéc ®Þa cò, bao

gåm c¶ §«ng D−¬ng. Sau cuéc chiÕn tranh ë §«ng D−¬ng (1954) vµ

Angiªri (1958), «ng chñ tr−¬ng vµ thùc hiÖn viÖc trao tr¶ ®éc lËp cho

mét sè n−íc ch©u Phi; n¨m 1959, ®−îc bÇu lµm Tæng thèng Ph¸p vµ

tiÕp tôc tróng cö vµo n¨m 1965; theo ®uæi ®−êng lèi ®éc lËp cña n−íc

Ph¸p trong çc vÊn ®Ò chÝnh yÕu víi çc n−íc ¢u - Mü. ¤ng tõ chøc

Tæng thèng n¨m 1969.

G

G¡NG§I, M«han®¸t Karamsan (1869 - 1948): Nhµ triÕt häc, nhµ v¨n,

nhµ ho¹t ®éng næi tiÕng cña phong trµo gi¶i phãng d©n téc Ên §é.

Trong cuéc ®Êu tranh chèng l¹i thùc d©n Anh, giµnh ®éc lËp d©n téc,

M.K. G¨ng®i chñ tr−¬ng kh«ng dïng b¹o lùc vµ kh«ng coi b¹o lùc lµ

ph−¬ng thøc ®Êu tranh. Trong phong trµo ®Êu tranh gi¶i phãng d©n

téc ë Ên §é (1919 - 1922), M.K. G¨ng®i trë thµnh l·nh tô cña §¶ng

Quèc ®¹i vµ gi÷ vai trß quan träng trong viÖc biÕn §¶ng nµy thµnh

mét tæ chøc quÇn chóng chèng ®Õ quèc. Häc thuyÕt ®Ò kh¸ng tiªu cùc

cña M.K. G¨ng®i trë thµnh t− t−ëng chÝnh thèng cña §¶ng Quèc ®¹i

trong cuéc ®Êu tranh cho nÒn ®éc lËp Ên §é. N¨m 1946, M.K. G¨ng®i

tuyªn bè kh«ng nhÊt thiÕt chØ dïng ph−¬ng ph¸p ®Êu tranh kh«ng b¹o

lùc. M.K. G¨ng®i cã ¶nh h−ëng vµ uy tÝn lín ë Ên §é. Nh©n d©n Ên

§é suy t«n lµ Mah¸tma nghÜa lµ "t©m hån vÜ ®¹i". N¨m 1948, «ng bÞ

bän ph¶n ®éng ¸m s¸t.

H

HAI Bµ TR¦NG (Tr−ng Tr¾c vµ Tr−ng NhÞ): Th¸ng 3 n¨m 40, Hai Bµ

Tr−ng phÊt cê khëi nghÜa chèng giÆc phong kiÕn §«ng H¸n tõ ph−¬ng

B¾c x©m l−îc vµ thèng trÞ n−íc ta.


Phong trµo ®−îc nh©n d©n kh¾p n¬i h−ëng øng. ChØ trong mét thêi gian

ng¾n, 65 huyÖn thµnh, tøc lµ toµn bé n−íc ta håi ®ã, ®· ®−îc gi¶i phãng.

Tr−ng Tr¾c ®−îc suy t«n lµm vua (Tr−ng V−¬ng) ®ãng ®« ë Mª

Linh (nay thuéc huyÖn Mª Linh, Hµ Néi). Sau ba n¨m giµnh ®−îc

quyÒn ®éc lËp tù chñ, n−íc ta bÞ nhµ H¸n ®« hé. Khëi nghÜa cña Hai

Bµ Tr−ng - cuéc khëi nghÜa chèng qu©n x©m l−îc ®Çu tiªn ë n−íc ta,

®· ®Ó l¹i mét trang sö vÎ vang trong cuéc ®Êu tranh chèng x©m l−îc

giµnh quyÒn ®éc lËp cho d©n téc.

Hoµng ®¹o thuý (1900 - 1994): Nhµ gi¸o, nhµ v¨n ho¸, quª huyÖn

Thanh Tr×, Hµ Néi. ¤ng tèt nghiÖp Tr−êng Cao ®¼ng S− ph¹m Hµ Néi

(1920), Tæng uû viªn H−íng ®¹o sinh (1930 - 1945), Gi¸m ®èc Tr−êng

Vâ bÞ TrÇn Quèc TuÊn (1946 - 1947), Côc tr−ëng Côc Qu©n huÊn

(1948), Tæng Th− ký Ban Thi ®ua Trung −¬ng (1948), Côc tr−ëng Côc

Th«ng tin liªn l¹c (1949), ®¹i biÓu Quèc héi çc kho¸ I, II.

HOµNG HOA TH¸M (1862 - 1913): Tøc §Ò Th¸m, l·nh tô cña nghÜa qu©n

Yªn ThÕ. XuÊt th©n tõ mét gia ®×nh n«ng d©n quª ë huyÖn Tiªn L÷,

tØnh H−ng Yªn, ®· tham gia nhiÒu cuéc khëi nghÜa chèng Ph¸p. N¨m 1888,

«ng tham gia phong trµo khëi nghÜa n«ng d©n Yªn ThÕ (B¾c Giang),

mét phong trµo ®Êu tranh yªu n−íc quyÕt liÖt vµ bÒn bØ cña n«ng d©n

ViÖt Nam. Dòng c¶m, cã tµi, biÕt thu phôc lßng ng−êi nªn «ng ®· trë

thµnh thñ lÜnh cña nghÜa qu©n. D−íi sù l·nh ®¹o cña «ng, nghÜa qu©n ®·

g©y cho ®Þch rÊt nhiÒu tæn thÊt vµ lµm cho chóng ph¶i lo ng¹i. N¨m 1913,

«ng bÞ bän tay sai cña thùc d©n Ph¸p ¸m h¹i.

HOµNG H÷U NAM tøc Phan B«i (1911 - 1947): Quª huyÖn §iÖn Bµn,

Qu¶ng Nam. ¤ng häc ë Hµ Néi vµ tham gia çch m¹ng. N¨m 1929,

vµo Sµi Gßn, sau ®ã ®−îc kÕt n¹p vµo §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam; bÞ

thùc d©n Ph¸p b¾t tï khæ sai ë C«n §¶o (1930 - 1936). N¨m 1939, «ng

bÞ b¾t lÇn thø hai, ®µy ®i B¾c Mª, råi ®−a sang Ma®ag¸txca. N¨m

1943 trë vÒ ViÖt B¾c. Çch m¹ng Th¸ng T¸m thµnh c«ng (1945), «ng

lµ Thø tr−ëng Bé Néi vô trong ChÝnh phñ liªn hiÖp kh¸ng chiÕn vµ

mÊt v× tai n¹n trªn ®−êng c«ng t¸c (1947).


HUúNH THóC KH¸NG (1876 - 1947): Nh©n sÜ yªu n−íc, sinh ra ë lµng

Th¹nh B×nh, tæng Tiªn Ph−íc Th−îng (nay lµ huyÖn Tiªn Ph−íc),

tØnh Qu¶ng Nam. §ç gi¶i Nguyªn n¨m 1900 vµ ®ç Hoµng Gi¸p n¨m

1904. V× cïng víi Phan Chu Trinh, TrÇn Quý C¸p tuyªn truyÒn

thuyÕt Duy T©n, «ng bÞ Ph¸p b¾t vµ ®µy ®i C«n §¶o 13 n¨m (1908 -

1921). N¨m 1926, ®−îc bÇu lµm ViÖn tr−ëng ViÖn D©n biÓu Trung

Kú, nh−ng do chèng l¹i Kh©m sø Ph¸p nªn «ng tõ chøc vµ s¸ng lËp ra

tê b¸o TiÕng d©n ë HuÕ (1927 - 1943). Sau C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m,

Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· mêi «ng tham gia ChÝnh phñ liªn hiÖp

kh¸ng chiÕn víi c−¬ng vÞ Bé tr−ëng Bé Néi vô. Khi Chñ tÞch Hå ChÝ

Minh ®i Ph¸p n¨m 1946, «ng ®−îc trao quyÒn Chñ tÞch n−íc. ¤ng lµ

mét s¸ng lËp viªn vµ lµ Héi tr−ëng Héi Liªn hiÖp quèc d©n ViÖt Nam

(Liªn ViÖt). N¨m 1947, «ng l©m bÖnh mÊt t¹i Qu¶ng Ng·i, trªn ®−êng

c«ng t¸c ë miÒn Trung.

K

Khæng tö (551 - 479 TCN): Nhµ t− t−ëng, nhµ gi¸o dôc næi tiÕng cña

n−íc Trung Quèc cæ ®¹i. Khæng Tö cßn gäi lµ Khæng Phu Tö, tªn thËt

lµ Khæng Kh©u, tªn ch÷ lµ Khæng Träng Ni, ng−êi n−íc Lç thêi Xu©n

Thu. Thuë nhá nhµ nghÌo nh−ng rÊt ham häc, sau tuæi 30 míi b¾t ®Çu

lËp nghiÖp, võa d¹y häc, võa tham gia chÝnh sù, tõng lµm quan n−íc

Lç, råi chu du qua nhiÒu n−íc ch− hÇu, nh−ng ®Òu kh«ng cã c¬ héi

thùc hiÖn lý t−ëng chÝnh trÞ cña «ng.

Khæng gi¸o, hay cßn gäi lµ Nho gi¸o, do «ng ®Ò x−íng vµo thêi

Xu©n Thu, ®−îc hoµn chØnh vµ bæ sung qua nhiÒu thêi kú vµ bëi nhiÒu

nh©n vËt nh− M¹nh Tö, §æng Träng Th−, Tr×nh H¹o, Chu Hy, V−¬ng

D−¬ng Minh... D−íi thêi H¸n Vò §Õ (139 TCN), Khæng gi¸o trë thµnh

hÖ t− t−ëng ®éc t«n cña giai cÊp thèng trÞ phong kiÕn Trung Quèc.

Khæng gi¸o chñ tr−¬ng x©y dùng x· héi Trung Quèc vÒ chÝnh trÞ, x·

héi, ®¹o ®øc theo Tam c−¬ng (qu©n thÇn, phu phô, phô tö) vµ Ngò

th−êng (nh©n, nghÜa, lÔ, trÝ, tÝn), vua ph¶i lµ "minh qu©n", cßn bÒ t«i


ph¶i phÊn ®Êu theo ®¹o "tu th©n, tÒ gia, trÞ quèc, b×nh thiªn h¹" ®Ó trë

thµnh "qu©n tö". T− t−ëng cña Khæng Tö vÒ c¬ b¶n thÓ hiÖn râ trong

cuèn LuËn ng÷.

Suèt h¬n 20 thÕ kû qua, Khæng gi¸o ®· trë thµnh hÖ t− t−ëng, lý

luËn vµ mét ®¹o gi¸o cã ¶nh h−ëng s©u s¾c ®Õn mäi mÆt ®êi sèng cña

x· héi Trung Quèc vµ nhiÒu n−íc ch©u ¸.

L

LAVAN, Pier¬ (1883 - 1945): NghÞ sÜ Quèc héi Ph¸p trong thêi gian 1914 -

1919 vµ 1924 - 1927; Thñ t−íng n−íc Ph¸p trong nh÷ng n¨m 1931 -

1932 vµ 1935 - 1936.

Khi ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai bïng næ, P. Lavan lµ ng−êi thay

mÆt ChÝnh phñ Pªtanh ký “HiÖp −íc hßa b×nh” ®Çu hµng ph¸t xÝt §øc,

trë thµnh ng−êi ®øng ®Çu ChÝnh phñ bï nh×n Visi (1942 - 1944).

Khi n−íc Ph¸p ®−îc gi¶i phãng (1944), P. Lavan bá ch¹y ra n−íc

ngoµi. Th¸ng 8-1945, P. Lavan bÞ ChÝnh phñ ¸o trao tr¶ cho ChÝnh

phñ Ph¸p vµ bÞ xö nh− kÎ ph¶n béi.

L£ H÷U Tõ (1896 - 1967): Sinh t¹i DÞ Loan, Qu¶ng TrÞ. Tõ th¸ng 11-

1945, lµ Gi¸m môc ®Þa phËn Bïi Chu - Ph¸t DiÖm. Sau C¸ch m¹ng

Th¸ng T¸m (1945), ®−îc cö vµo Ban Cè vÊn ChÝnh phñ. Lîi dông danh

nghÜa ®ã, Lª H÷u Tõ ®· vËn ®éng gi¸o d©n lËp Gi¸o khu tù trÞ Bïi

Chu - Ph¸t DiÖm.

Theo yªu cÇu cña Lª H÷u Tõ, ngµy 16-10-1949, qu©n Ph¸p nh¶y dï

xuèng Ph¸t DiÖm vµ ®æ bé lªn Bïi Chu, chiÕm ®ãng trung t©m C«ng

gi¸o ë ®ång b»ng B¾c Bé. N¨m 1954, Lª H÷u Tõ di c− vµo miÒn Nam

vµ tiÕp tôc ho¹t ®éng chèng l¹i Tæ quèc.

L£ LîI (1385 - 1433): Anh hïng d©n téc, xuÊt th©n trong mét gia ®×nh

“§êi ®êi lµm qu©n tr−ëng mét ph−¬ng” (v¨n bia VÜnh L¨ng).

N¨m 1406, nhµ Minh x©m l−îc n−íc ta. Tr−íc c¶nh n−íc mÊt nhµ

tan, «ng rÊt ®au lßng vµ nu«i chÝ diÖt giÆc cøu n−íc. Ngµy 7-2-1418,


sau qu¸ tr×nh chuÈn bÞ vµ vËn ®éng nh©n d©n, Lª Lîi ®−îc NguyÔn

Tr·i gióp søc ®· phÊt cê khëi nghÜa ë Lam S¬n (Thanh Ho¸). §−îc

®«ng ®¶o çc tÇng líp nh©n d©n ñng hé, cuéc khëi nghÜa ®· nhanh

chãng chuyÓn thµnh cuéc chiÕn tranh gi¶i phãng d©n téc. Cuéc kh¸ng

chiÕn vÜ ®¹i nµy kÐo dµi 10 n¨m (1418 - 1428) vµ kÕt thóc th¾ng lîi, lËt

®æ ¸ch thèng trÞ cña nhµ Minh - mét quèc gia phong kiÕn hïng c−êng

lóc bÊy giê.

Sau khi chiÕn th¾ng qu©n Minh, ngµy 29-4-1428, Lª Lîi lªn ng«i

vua vµ lËp ra triÒu Lª, ®−a chÕ ®é phong kiÕn ViÖt Nam vµo giai ®o¹n

ph¸t triÓn thÞnh v−îng.

L£NIN, Vla®imia IlÝch (1870 - 1924): L·nh tô thiªn tµi cña giai cÊp v«

s¶n vµ nh©n d©n lao ®éng toµn thÕ giíi, ng−êi s¸ng lËp §¶ng Céng s¶n

B«nsªvÝch Nga vµ Nhµ n−íc x· héi chñ nghÜa ®Çu tiªn trong lÞch sö

loµi ng−êi, «ng còng lµ ng−êi s¸ng lËp Quèc tÕ Céng s¶n. KÕ tôc sù

nghiÖp cña C. M¸c vµ Ph. ¡ngghen, V.I. Lªnin ®· ®Êu tranh kiªn

quyÕt ®Ó b¶o vÖ chñ nghÜa M¸c, chèng l¹i mäi sù xuyªn t¹c cña bän

c¬ héi chñ nghÜa vµ ph¸t triÓn mét çch thiªn tµi c¶ ba bé phËn hîp

thµnh chñ nghÜa M¸c (triÕt häc m¸cxÝt, kinh tÕ chÝnh trÞ häc m¸cxÝt

vµ chñ nghÜa x· héi khoa häc), gi¶i quyÕt ®óng ®¾n vÒ lý luËn vµ

thùc tiÔn çc vÊn ®Ò ®Æt ra cho çch m¹ng v« s¶n trong thêi ®¹i ®Õ

quèc chñ nghÜa.

V.I. Lªnin ®Æc biÖt quan t©m vµ ®· ®−a ra nhiÒu luËn ®iÓm quan

träng vÒ phong trµo ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc ë çc n−íc thuéc ®Þa

vµ phô thuéc. Trong b¶n S¬ th¶o lÇn thø nhÊt nh÷ng luËn c−¬ng vÒ

vÊn ®Ò d©n téc vµ vÊn ®Ò thuéc ®Þa tr×nh bµy t¹i §¹i héi II cña Quèc tÕ

Céng s¶n (n¨m 1920), V.I. Lªnin ®· nªu ra nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña

phong trµo gi¶i phãng d©n téc.

L£ TH¦íC (1890 - 1975): Quª huyÖn La S¬n, nay lµ huyÖn §øc Thä,

tØnh Hµ TÜnh. Thêi nhá theo H¸n häc, ®ç gi¶i Nguyªn. ¤ng tèt nghiÖp

Thµnh chung t¹i Tr−êng Quèc häc HuÕ, tèt nghiÖp Tr−êng Cao ®¼ng

S− ph¹m Hµ Néi, råi d¹y häc.


Çch m¹ng Th¸ng T¸m (1945) thµnh c«ng, «ng ®−îc giao nhiÒu

chøc vô: Chñ tÞch Uû ban t¶n c−, di c− tØnh Thanh Ho¸, Chñ tÞch Uû

ban t¨ng gia s¶n xuÊt tØnh Thanh Ho¸, ñy viªn MÆt trËn Liªn ViÖt

toµn quèc...

N¨m 1954, «ng c«ng t¸c ë Bé Gi¸o dôc, råi Bé V¨n ho¸; lµ t¸c gi¶

cña nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu v¨n häc, sö häc.

lª v¨n hiÕn (1904 - 1997): Quª ë §µ N½ng. N¨m 1927, tham gia lËp

Chi bé Héi ViÖt Nam Çch m¹ng Thanh niªn ë Hµ Néi, bÞ ®Þch b¾t

nh−ng ®−îc th¶, ph¶i ®æi vµo Nha Trang lµm viÖc (1929). ¤ng tiÕp tôc

ho¹t ®éng vµ bÞ b¾t lÇn thø hai, bÞ giam ë ngôc Kon Tum (1930 -

1935). N¨m 1940, bÞ ®Þch b¾t lÇn thø ba.

Sau Çch m¹ng Th¸ng T¸m (1945), «ng ®−îc giao nhiÒu träng

tr¸ch: Bé tr−ëng Bé Lao ®éng, Chñ tÞch tØnh §µ N½ng (1945), Bé

tr−ëng Bé Tµi chÝnh (1946 - 1959), Phã Chñ tÞch Héi ®ång Quèc phßng

tèi cao (1948), Phã Chñ tÞch Uû ban KÕ ho¹ch Nhµ n−íc (1958), §¹i sø

n−íc ta t¹i Lµo (1962 - 1977).

L£ V¡N HO¹CH (1896 - 1978): Quª ë Phong §iÒn, CÇn Th¬, tèt nghiÖp

b¸c sÜ y khoa t¹i Ph¸p n¨m 1923, lµ Thñ t−íng ChÝnh phñ bï nh×n

"Nam Kú tù trÞ" do Ph¸p dùng lªn cuèi n¨m 1946, nh»m ph¸ ho¹i cuéc

kh¸ng chiÕn cña nh©n d©n ta, ph¸ ho¹i sù nghiÖp ®éc lËp d©n téc vµ

thèng nhÊt Tæ quèc cña nh©n d©n ViÖt Nam.

LINC¤N, Abraham (1809 - 1865): Tæng thèng Mü (1861 - 1865). A. Linc«n

lµ ®¹i biÓu cña çc nhãm t− s¶n çc bang miÒn B¾c, chñ tr−¬ng chèng

l¹i viÖc duy tr× chÕ ®é n« lÖ, më réng quyÒn d©n chñ cho c«ng d©n.

Trong cuéc néi chiÕn (1862 - 1865), A. Linc«n ®· thùc hiÖn nh÷ng biÖn

ph¸p çch m¹ng vµ giµnh th¾ng lîi trong cuéc ®Êu tranh chèng bän

chñ n« ë miÒn Nam. Th¸ng 4-1865, A. Linc«n bÞ ¸m s¸t.

L¥CLÐC, Philip Mari¬ ®ê (1902 - 1947): §¹i t−íng Ph¸p, tham gia

cuéc kh¸ng chiÕn chèng ph¸t xÝt §øc x©m l−îc n−íc Ph¸p; lµ Tæng chØ

huy qu©n ®éi viÔn chinh Ph¸p ë §«ng D−¬ng (tõ th¸ng 8-1945 ®Õn

th¸ng 6-1946); lµ ng−êi nh©n danh n−íc Ph¸p ký v¨n b¶n ®Çu hµng


cña NhËt; ng−êi chØ huy qu©n Ph¸p ra B¾c Bé thay qu©n T−ëng Giíi

Th¹ch (tõ th¸ng 3-1946 ®Õn th¸ng 7-1947).

Ph.M.L¬clÐc chÕt v× tai n¹n m¸y bay (1947); ®−îc truy phong

Thèng chÕ (1952).

Lý TH¦êNG KIÖT (1019 - 1105): Tªn thËt lµ Ng« TuÊn, cã c«ng lao ®−îc

vua Lý ban hä vua, lµ anh hïng d©n téc, quª ë ph−êng Th¸i Hoµ, Hµ

Néi. Tõ nhá «ng ®· tá ra lµ mét ng−êi cã chÝ h−íng, ham ®äc s¸ch vµ

say s−a nghiªn cøu binh th−, luyÖn tËp vâ nghÖ. D−íi triÒu Lý Th¸i

T«ng vµ Lý Th¸nh T«ng, «ng ®· tõng gi÷ nhiÒu chøc vô quan träng

trong triÒu.

Khi Lý Nh©n T«ng lªn ng«i, «ng gi÷ chøc Phô quèc Th¸i uý, c−¬ng

vÞ nh− TÓ t−íng. N¨m 1072, lîi dông lóc Lý Th¸nh T«ng mÊt, qu©n

Tèng r¸o riÕt chuÈn bÞ x©m l−îc n−íc ta. Chóng x©y dùng c¨n cø, tÝch

tr÷ l−¬ng thùc vµ khÝ giíi ë Ung Ch©u... V× vËy, ngµy 27-10-1075, Lý

Th−êng KiÖt ®· chñ ®éng tiÕn c«ng sang ®Êt Tèng ®Ó tiªu diÖt c¨n cø

x©m l−îc cña kÎ thï. Ngµy 1-3-1076, qu©n ta chiÕm ®−îc thµnh Ung

Ch©u råi rót vÒ x©y dùng tuyÕn phßng thñ s«ng CÇu.

Cuèi n¨m 1076, qu©n Tèng kÐo sang x©m l−îc n−íc ta. Nh−ng do

®· chuÈn bÞ tr−íc vµ ®éng viªn ®−îc lùc l−îng cña nh©n d©n chèng

giÆc, nªn qu©n Tèng x©m l−îc ®· thÊt b¹i, th¸ng 3-1077, qu©n Tèng

ph¶i rót ch¹y vÒ n−íc. Cuéc kh¸ng chiÕn anh hïng cña d©n téc ta

hoµn toµn th¾ng lîi.

Lý Th−êng KiÖt ®· cã c«ng lao to lín trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng

qu©n Tèng x©m l−îc. ¤ng lµ mét nhµ qu©n sù lçi l¹c, mét nhµ chÝnh

trÞ vµ ngo¹i giao xuÊt s¾c.

M

M¸Csan, Gioãcgi¬ (1880 - 1959): Tham m−u tr−ëng Lôc qu©n Mü

(1939), §¹i t−íng Mü (1944), Tham m−u tr−ëng qu©n ®éi Mü trong

ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai, Bé tr−ëng Bé Ngo¹i giao Mü (1947 - 1948),

t¸c gi¶ cña kÕ ho¹ch mang tªn «ng víi môc ®Ých viÖn trî kinh tÕ,


phôc håi c¸c n−íc t− b¶n sau chiÕn tranh. Trong nh÷ng n¨m lµ Quèc

vô khanh ChÝnh phñ (1950 - 1951), M¸csan lµ mét trong nh÷ng

ng−êi chñ tr−¬ng thùc hiÖn “chiÕn tranh l¹nh” chèng Liªn X« vµ c¸c

n−íc x· héi chñ nghÜa. ¤ng cßn lµ mét trong nh÷ng ng−êi ®Ò x−íng

thµnh lËp NATO.

MUT£, Mariuýt (1902 - 1969): §¶ng viªn §¶ng X· héi Ph¸p, Bé tr−ëng

Bé Ph¸p quèc h¶i ngo¹i (Bé Thuéc ®Þa Ph¸p cò) n¨m 1946. Trong dÞp

Chñ tÞch Hå ChÝ Minh sang Ph¸p (tõ th¸ng 6-1946 th¸ng 9-1946), Chñ

tÞch Hå ChÝ Minh vµ Mutª ®· cã nhiÒu cuéc tiÕp xóc. Bé tr−ëng M.Mutª

lµ ng−êi ®· ký T¹m −íc 14-9-1946 víi Chñ tÞch Hå ChÝ Minh. §Çu n¨m

1947, M. Mutª ®−îc ChÝnh phñ Ph¸p cö sang §«ng D−¬ng kiÓm tra t×nh

h×nh vµ ®· tõ chèi lêi mêi gÆp gì cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh.

MUYT, P«n (1902 - 1969): ChÝnh kh¸ch Ph¸p. Häc ë Hµ Néi, gi¸o s−

Tr−êng ViÔn §«ng B¸c Cæ (1926 - 1940). N¨m 1945, lµ ph¸i viªn cña

S. §ê G«n ®Õn ViÖt Nam. Tõ n¨m 1945 ®Õn n¨m 1947, lµ Cè vÊn chÝnh

trÞ cña t−íng L¬clÐc bªn c¹nh §« ®èc §¸cgi¨ngli¬ vµ Cao uû Ph¸p

B«lae. N¨m 1947, P. Muýt lµ §Æc ph¸i viªn cña Cao uû Ph¸p B«lae

trong cuéc gÆp Chñ tÞch Hå ChÝ Minh t¹i Th¸i Nguyªn.

N

N£RU, Giaoah¸clan (1889 - 1964): Nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ næi tiÕng

cña Ên §é; lµ häc trß vµ ng−êi kÕ tôc sù nghiÖp cña G¨ng®i. N¨m

1912, «ng gia nhËp §¶ng Quèc ®¹i, lµ Uû viªn Uû ban toµn Ên §é cña

§¶ng (1918) vµ Tæng Th− ký cña §¶ng trong nh÷ng n¨m 1929 -1930,

1935 - 1937, 1946, 1951 - 1954. N¨m 1946, «ng tham gia thµnh lËp

ChÝnh phñ l©m thêi Ên §é, lµ Phã Thñ t−íng kiªm Bé tr−ëng Ngo¹i

giao. N¨m 1947, G. Nªru lµm Thñ t−íng kiªm Bé tr−ëng Ngo¹i giao.

G. Nªru lµ mét trong nh÷ng ng−êi ®Ò x−íng 5 nguyªn t¾c chung sèng

hoµ b×nh vµ lµ mét trong nh÷ng ng−êi s¸ng lËp tæ chøc Phong trµo

Kh«ng liªn kÕt.


NGUYÔN B×NH (1906 - 1951): Tªn thËt lµ NguyÔn Ph−¬ng Th¶o, quª ë

tØnh H−ng Yªn, Trung t−íng Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam. N¨m

1926, v× tham gia phong trµo yªu n−íc, «ng bÞ ®uæi häc, sau sang

Trung Quèc. Tham gia Quèc d©n §¶ng (1929 - 1930) vµ cuéc khëi

nghÜa Yªn B¸i, «ng bÞ b¾t vµ ®µy ®i C«n §¶o. §−îc tr¶ tù do, «ng tiÕp

tôc ho¹t ®éng çch m¹ng, tham gia lËp chiÕn khu §«ng TriÒu vµ lµm

T− lÖnh tr−ëng. ¤ng lµ ñy viªn Ban Qu©n sù Nam Bé kiªm T− lÖnh

tr−ëng Khu VII (1947 - 1951) vµ hy sinh trªn ®−êng tõ Nam Bé ra

chiÕn khu ViÖt B¾c.

NGUYÔN H¶I THÇN (1878 - 1959): Tªn thËt lµ Vò H¶i Thu, quª ë §¹i

Tõ, huyÖn Thanh Tr× (nay thuéc Hµ Néi). N¨m 1905, NguyÔn H¶i

ThÇn theo cô Phan Béi Ch©u sang Trung Quèc, ®· theo häc çc

Tr−êng Vâ bÞ Hoµng Phè, Hå Nam, ThiÒu Quan, vèn lµ thµnh viªn

ViÖt Nam Quang phôc Héi, sau lµ ®¶ng viªn §¹i ViÖt, tham gia qu©n

®éi Quèc d©n §¶ng, ®−îc cö lµm Liªn tr−ëng (t−¬ng ®−¬ng nh− §¹i

®éi tr−ëng) kiªm Tri huyÖn. V× cã “c«ng” trong viÖc tµn s¸t ®Ém m¸u

çc chiÕn sÜ C«ng x· Qu¶ng Ch©u (1927), nªn ®−îc chÝnh quyÒn T−ëng

Giíi Th¹ch tin dïng.

N¨m 1931, NguyÔn H¶i ThÇn vÒ Qu¶ng Ch©u më cöa hµng xem sè

tö vi. Sau ®ã ®−îc chÝnh quyÒn T−ëng tËp hîp cïng Vò Hång Khanh

vµ mét sè ng−êi cã t− t−ëng chèng céng lËp ra ViÖt Nam Çch m¹ng

§ång minh Héi. N¨m 1945, NguyÔn H¶i ThÇn theo ®oµn qu©n cña

Tiªu V¨n vÒ ViÖt Nam.

§Ó thùc hiÖn s¸ch l−îc t¹m hßa ho·n víi qu©n T−ëng nh»m tËp

trung lùc l−îng kh¸ng chiÕn ë Nam Bé, ngµy 1-1-1946, NguyÔn H¶i

ThÇn ®−îc cö gi÷ chøc Phã Chñ tÞch ChÝnh phñ l©m thêi n−íc ViÖt Nam

D©n chñ Céng hoµ vµ sau ®ã ®−îc cö bæ sung vµo Quèc héi kh«ng qua

bÇu cö vµ gi÷ chøc Phã Chñ tÞch ChÝnh phñ liªn hiÖp kh¸ng chiÕn.

Sau khi qu©n T−ëng rót vÒ Trung Quèc, NguyÔn H¶i ThÇn bá trèn

theo qu©n T−ëng vÒ Nam Kinh. N¨m 1947, NguyÔn H¶i ThÇn l¹i vÒ

Qu¶ng Ch©u tiÕp tôc më cöa hµng xem sè tö vi vµ sèng ë Trung Quèc

cho ®Õn lóc chÕt (1959).


NGUYÔN HUÖ (1753 - 1792): Tøc Quang Trung. Sang thÕ kû XVIII, chÕ

®é phong kiÕn ViÖt Nam b−íc vµo giai ®o¹n khñng ho¶ng s©u s¾c,

toµn diÖn. §©y lµ thêi kú ph©n tranh gi÷a hai thÕ lùc phong kiÕn

TrÞnh - NguyÔn. Çc cuéc khëi nghÜa cña n«ng d©n liªn tiÕp næ ra

kh¾p n¬i mµ ®Ønh cao lµ phong trµo T©y S¬n do ba anh em NguyÔn

Nh¹c, NguyÔn HuÖ, NguyÔn L÷ l·nh ®¹o.

Phong trµo T©y S¬n tõ mét cuéc khëi nghÜa ®Þa ph−¬ng ë Quy

Nh¬n ®· ph¸t triÓn réng ë nhiÒu n¬i trong n−íc, råi tiÕn lªn thµnh

phong trµo quËt khëi cña c¶ d©n téc, quÐt s¹ch çc tËp ®oµn phong

kiÕn thèi n¸t trong Nam, ngoµi B¾c, kh«i phôc nÒn thèng nhÊt ®Êt

n−íc. NguyÔn HuÖ lµ l·nh tô vµ linh hån cña phong trµo T©y S¬n.

NguyÔn HuÖ ®· l·nh ®¹o qu©n d©n ta ®Ëp tan cuéc x©m l−îc cña

phong kiÕn Xiªm (1784 - 1785). N¨m 1788, NguyÔn HuÖ lªn ng«i

Hoµng ®Õ, lÊy niªn hiÖu lµ Quang Trung, thèng lÜnh qu©n ®éi chuÈn bÞ

®¹i ph¸ qu©n Thanh. ChØ trong 5 ngµy ®ªm ®Çu Xu©n Kû DËu (tõ ngµy 25

®Õn ngµy 30-1-1789), d−íi sù l·nh ®¹o tµi t×nh cña Quang Trung, nh©n

d©n ta ®· tiªu diÖt h¬n 20 v¹n qu©n M·n Thanh. §©y lµ mét chiÕn

c«ng vÜ ®¹i vµ thÇn kú trong lÞch sö chèng ngo¹i x©m cña d©n téc ta.

Quang Trung kh«ng nh÷ng lµ mét nhµ qu©n sù thiªn tµi, mét danh

t−íng mµ cßn lµ mét tµi n¨ng lçi l¹c trªn çc lÜnh vùc chÝnh trÞ, kinh

tÕ, v¨n ho¸, ngo¹i giao. Quang Trung lµ mét vÞ anh hïng d©n téc, trÝ

dòng song toµn trong lÞch sö d©n téc ta.

NGUYÔN v¨n huyªn (1908 - 1975): Gi¸o s−, TiÕn sÜ v¨n häc, sau Çch

m¹ng Th¸ng T¸m n¨m 1945, lµ Gi¸m ®èc Vô §¹i häc kiªm Gi¸m ®èc

Tr−êng ViÔn §«ng B¸c Cæ, Bé tr−ëng Bé Gi¸o dôc tõ th¸ng 11-1946,

®¹i biÓu Quèc héi çc kho¸ II, III, IV, V; Uû viªn §oµn Chñ tÞch Uû

ban Trung −¬ng MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam.

NGUYÔN V¡N tè (1889 - 1947): Quª ë Hµ §«ng (nay thuéc Hµ Néi).

Thuë nhá theo H¸n häc, sau chuyÓn sang T©y häc, ®ç b»ng Thµnh

chung, lµm viÖc t¹i Tr−êng ViÔn §«ng B¸c Cæ Hµ Néi.

Tr−íc n¨m 1945, lµm Héi tr−ëng Héi truyÒn b¸ quèc ng÷. Th¸ng 8-1945,

«ng ®−îc mêi gi÷ chøc Bé tr−ëng Bé Cøu tÕ x· héi trong ChÝnh phñ


l©m thêi, lµ ®¹i biÓu Quèc héi khãa I, Tr−ëng ban Th−êng trùc Quèc

héi. Sau ngµy toµn quèc kh¸ng chiÕn, «ng ®−îc cö lµm Phã Chñ tÞch

ñy ban t¶n c−, di c−, råi cïng ChÝnh phñ rót lªn ViÖt B¾c tiÕp tôc

tham gia kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. Mïa §«ng n¨m 1947, qu©n Ph¸p

nh¶y dï xuèng B¾c K¹n, «ng bÞ b¾t vµ bÞ giÆc s¸t h¹i.

NGUYÔN T¦êNG TAM (1905 - 1963): Tøc NhÊt Linh, quª gèc ë Qu¶ng

Nam. NguyÔn T−êng Tam lµ ng−êi cÇm ®Çu nhãm Tù lùc v¨n ®oµn,

Chñ nhiÖm b¸o Phong ho¸ vµ Ngµy nay. N¨m 1940, ®øng ra lËp

§¶ng §¹i ViÖt D©n chÝnh th©n NhËt. Do s¸ch l−îc cña ChÝnh phñ ta

t¹m thêi hoµ ho·n víi T−ëng, th¸ng 3-1946, ®−îc bæ sung vµo Quèc

héi kh«ng th«ng qua bÇu cö vµ gi÷ chøc Bé tr−ëng Bé Ngo¹i giao

trong ChÝnh phñ liªn hiÖp kh¸ng chiÕn; lµ Tr−ëng ®oµn ®¹i biÓu

ChÝnh phñ ®i dù Héi nghÞ §µ L¹t (4-1946) vµ ®−îc cö lµm Tr−ëng

®oµn ®¹i biÓu ChÝnh phñ ta dù Héi nghÞ Ph«ngtenn¬bl«, nh−ng

NguyÔn T−êng Tam ®· bá nhiÖm vô. Sau ®ã, theo Vò Hång Khanh ®i

V©n Nam (Trung Quèc) råi tiÕp tôc lµm tay sai cho thùc d©n Ph¸p vµ

sau nµy lµ ®Õ quèc Mü.

NGUYÔN V¡N XU¢N (1892 - 1989): Lµ tay sai cña thùc d©n Ph¸p, lµ

Phã Thñ t−íng kiªm Bé tr−ëng Bé Quèc phßng ChÝnh phñ bï nh×n

"Nam Kú tù trÞ" (1946); Thñ t−íng ChÝnh phñ trung −¬ng l©m thêi;

Phã Thñ t−íng kiªm Bé tr−ëng Bé Quèc phßng trong chÝnh quyÒn bï

nh×n cña thùc d©n Ph¸p (1948); sau nµy lµm Bé tr−ëng Bé Quèc phßng

trong chÝnh quyÒn Ng« §×nh DiÖm, tay sai cña ®Õ quèc Mü (1954).

O

OASINHT¥N, Gioãc (1732 - 1799): Ng−êi l·nh ®¹o cuéc chiÕn tranh

giµnh ®éc lËp cña B¾c Mü (1775 - 1783). N¨m 1775, Oasinht¬n ®−îc cö

lµm Tæng t− lÖnh tèi cao lùc l−îng vò trang B¾c Mü; n¨m 1787, ®øng

®Çu Uû ban so¹n th¶o HiÕn ph¸p Mü; n¨m 1789, Oasinht¬n ®−îc bÇu

lµm Tæng thèng ®Çu tiªn cña n−íc Mü.


Sau khi lµm Tæng thèng, Oasinht¬n chñ tr−¬ng cñng cè ®Þa vÞ cña

çc chñ ®ån ®iÒn vµ çc nhµ t− s¶n; vÒ ®èi ngo¹i, «ng chñ tr−¬ng kh«ng

tham gia çc liªn minh vµ çc cuéc chiÕn tranh gi÷a çc quèc gia ch©u

¢u. N¨m 1792, tróng cö Tæng thèng Mü nhiÖm kú thø hai (1792 - 1797).

¤RI«N, Vanhx¨ng (1884 - 1966): Nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ vµ Nhµ n−íc

Ph¸p; Bé tr−ëng trong ChÝnh phñ MÆt trËn b×nh d©n (1936 - 1938), Tæng

thèng Ph¸p (1947 - 1954). Trong thêi gian lµm Tæng thèng, V. ¤ri«n ký

s¾c lÖnh lo¹i çc Bé tr−ëng lµ ®¶ng viªn céng s¶n khái ChÝnh phñ, ñng hé

viÖc Ph¸p gia nhËp NATO.

P

P£TANH, PhilÝp (1856 - 1951): Thèng chÕ Ph¸p, tèt nghiÖp Tr−êng Qu©n

sù Xanh Xia (1878). Pªtanh lµ ng−êi cã nhiÒu cèng hiÕn cho n−íc Ph¸p

trong ChiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt nªn ®−îc phong hµm §¹i t−íng;

Tæng T− lÖnh qu©n ®éi Ph¸p (1917); Bé tr−ëng Bé ChiÕn tranh (1934);

Tæng thèng Ph¸p (1940) vµ ®Çu hµng çc lùc l−îng ph¸t xÝt.

Sau khi n−íc Ph¸p ®−îc gi¶i phãng (8-1945), Pªtanh bÞ kÕt ¸n tö

h×nh vÒ téi th«ng ®ång víi ®Þch, sau h¹ xuèng tï chung th©n, cÇm cè

trªn mét hßn ®¶o nhá ë §¹i T©y D−¬ng.

PH¹M V¡N B¹CH (1910 - 1987): Quª tØnh Trµ Vinh. §ç cö nh©n luËt t¹i

Tr−êng §¹i häc Li«ng (Ph¸p). N¨m 1936, «ng vÒ n−íc hµnh nghÒ luËt

s− vµ d¹y häc ë CÇn Th¬ vµ tham gia phong trµo yªu n−íc.

Sau Çch m¹ng Th¸ng T¸m (1945), «ng ®−îc cö gi÷ çc chøc vô:

Chñ tÞch Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh Nam Bé; sau nµy lµ Uû viªn

§oµn Chñ tÞch Uû ban Trung −¬ng MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam,

Ch¸nh ¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao.

PHAN BéI CH¢U (1867 - 1940): HiÖu lµ Sµo Nam, quª ë §an NhiÔm,

Nam §µn, NghÖ An, mét nhµ yªu n−íc cã nhiÒu ho¹t ®éng tÝch cùc

trong nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû XX. Tham gia lËp Duy T©n Héi

(1904), tæ chøc phong trµo §«ng Du (1905 - 1908) vµ chñ tr−¬ng dùa


vµo NhËt ®Ó ®uæi thùc d©n Ph¸p, gi¶i phãng d©n téc. Cô lµ mét trong

nh÷ng ng−êi thµnh lËp ViÖt Nam Quang phôc Héi (1912). Th¸ng 6-

1925, thùc d©n Ph¸p b¾t cãc cô ë Trung Quèc ®−a vÒ n−íc, ®em xö ë

Tßa ®Ò h×nh Hµ Néi, lµm dÊy lªn ë ViÖt Nam mét phong trµo ®Êu

tranh rÇm ré ®ßi th¶ Phan Béi Ch©u diÔn ra d−íi nhiÒu h×nh thøc

phong phó.

Cïng víi phong trµo ®Ó tang Phan Chu Trinh, phong trµo ®Êu

tranh ®ßi th¶ Phan Béi Ch©u ®· thóc ®Èy tinh thÇn ®Êu tranh cña

nh©n d©n ViÖt Nam chèng thùc d©n Ph¸p ®ßi th¶ tï chÝnh trÞ vµ ®ßi

quyÒn d©n sinh d©n chñ.

Tr−íc lµn sãng ®Êu tranh m¹nh mÏ cña nh©n d©n ta, ngµy 21-12-

1926, thùc d©n Ph¸p buéc ph¶i tha cho cô Phan Béi Ch©u, nh−ng

chóng l¹i giam láng cô ë HuÕ cho ®Õn lóc cô qua ®êi.

PHAN KÕ TO¹I (1889 - 1973): Quª huyÖn Ba V×, tØnh S¬n T©y (nay

thuéc Hµ Néi), nguyªn lµ Kh©m sai cña TriÒu ®×nh HuÕ ë B¾c Kú.

Çch m¹ng Th¸ng T¸m n¨m 1945 bïng næ, «ng tõ chøc vµ ®i theo

çch m¹ng, ®−îc mêi tham gia ChÝnh phñ liªn hiÖp quèc d©n; sau nµy

lµ Bé tr−ëng Bé Néi vô; Phã Thñ t−íng ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam

D©n chñ Céng hoµ.

R

RAMA§I£, P«n (1888 - 1961): Nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Ph¸p, ®¶ng viªn

§¶ng X· héi Ph¸p, nghÞ sÜ Quèc héi Ph¸p. NhiÒu lÇn lµm Bé tr−ëng

trong çc ChÝnh phñ Ph¸p.

N¨m 1947, Rama®iª lµ Thñ t−íng ChÝnh phñ liªn hiÖp vµ thùc

hiÖn viÖc lo¹i nh÷ng ng−êi céng s¶n khái ChÝnh phñ; ®−a n−íc Ph¸p

tham gia khèi NATO; ®µn ¸p phong trµo ®Êu tranh cña nh©n d©n çc

n−íc thuéc ®Þa.

R¢YN¤, P«n: NghÞ sÜ Quèc héi Ph¸p, nhiÒu lÇn gi÷ chøc bé tr−ëng trong

ChÝnh phñ Ph¸p; Bé tr−ëng Bé Thuéc ®Þa (1931 - 1932); lµ phÇn tö


chèng l¹i nh©n d©n Ph¸p trong thêi kú MÆt trËn b×nh d©n (1936 -

1939); Thñ t−íng ChÝnh phñ Ph¸p (1940).

RUD¥VEN, Phr¨ngclin (1882 - 1945): Tæng thèng n−íc Mü (1933 -

1945). Trong thêi kú cÇm quyÒn, Rud¬ven ®Ò ra §−êng lèi míi nh»m

kh¾c phôc nh÷ng biÕn ®éng cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ (1929 -

1933). Trong ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai, Rud¬ven ®· gãp phÇn h×nh

thµnh khèi §ång minh chèng ph¸t xÝt; tham dù Héi nghÞ nh÷ng ng−êi

®øng ®Çu ba n−íc lín (Liªn X«, Mü, Anh) t¹i Tªhªr¨ng vµ Ianta.

S

sícsin, Uynxt¬n Lª«nac Spenx¬ (1874 - 1965): ChÝnh kh¸ch Anh, Bé

tr−ëng Bé ChiÕn tranh (1918 - 1922), mét trong nh÷ng ng−êi chñ

tr−¬ng vµ tæ chøc viÖc can thiÖp chèng n−íc Nga X«viÕt trong nh÷ng

n¨m 1918 - 1922, Thñ t−íng n−íc Anh (1940 - 1945 vµ 1951 - 1955).

T

T¸p, Uyliam H©uv¬ (1857 - 1930): LuËt s−, chÝnh kh¸ch Mü, lµ Tæng

LuËt s− Mü (1890), Toµn quyÒn Mü ë PhilÝppin (1900), Bé tr−ëng Bé

ChiÕn tranh (1904), Tæng thèng n−íc Mü (1909 - 1913). Trong thêi gian lµ

Tæng thèng, U.H. T¸p rÊt chó träng viÖc c¶i çch çc thñ tôc d©n sù, dïng

viÖn trî ®Ó l«i kÐo çc n−íc ch©u ¸ (ng−êi Mü gäi lµ “Ngo¹i giao ®«la”).

¤ng cßn lµ Ch¸nh ¸n Toµ ¸n Liªn bang (1921 - 1930).

T¤N §øC TH¾NG (1888 - 1980): Quª ë lµng Mü Hoµ H−ng, tØnh Long

Xuyªn (nay thuéc thµnh phè Long Xuyªn, tØnh An Giang); häc nghÒ ë

Tr−êng B¸ch nghÖ, sau lµm c«ng nh©n x−ëng m¸y cña H¶i qu©n Ph¸p

ë Sµi Gßn. N¨m 1912, «ng tæ chøc cuéc b·i c«ng cña c«ng nh©n nhµ

m¸y, bÞ lïng b¾t, «ng trèn sang Ph¸p lµm c«ng nh©n thî m¸y trong

H¶i qu©n Ph¸p. N¨m 1919, «ng tham gia cuéc binh biÕn cña thuû thñ

Ph¸p trªn biÓn §en ®Ó b¶o vÖ Nhµ n−íc X«viÕt. N¨m 1920, «ng vÒ


n−íc x©y dùng C«ng héi bÝ mËt ë Sµi Gßn - Chî Lín. N¨m 1926, «ng

tham gia Héi ViÖt Nam Çch m¹ng Thanh niªn vµ ®−îc cö vµo Ban

ChÊp hµnh Kú bé Nam Kú (1927). Cuèi n¨m 1929, bÞ Ph¸p b¾t kÕt ¸n

20 n¨m khæ sai vµ ®µy ra C«n §¶o; ®−îc kÕt n¹p vµo An Nam Céng

s¶n §¶ng n¨m 1930.

Sau Çch m¹ng Th¸ng T¸m (1945), «ng ®−îc çch m¹ng ®ãn vÒ vµ

tham gia ngay vµo cuéc chiÕn ®Êu cña nh©n d©n Nam Bé chèng thùc

d©n Ph¸p; ®¹i biÓu Quèc héi liªn tôc tõ khãa I ®Õn khãa VI, tõng lµ

Phã Chñ tÞch, Chñ tÞch Ban Th−êng trùc Quèc héi. Tõ n¨m 1955, «ng

lµ Chñ tÞch Uû ban Trung −¬ng MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam; Phã

Chñ tÞch n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ (1960); Chñ tÞch n−íc

(1969 - 1980).

TRÇN H¦NG §¹O (1213 - 1300): Tªn thËt lµ TrÇn Quèc TuÊn, anh hïng

d©n téc, v¨n vâ song toµn, ®−îc triÒu ®×nh nhµ TrÇn phong t−íc

H−ng §¹o V−¬ng vµ ®−îc cö gi÷ chøc Quèc c«ng tiÕt chÕ (Tæng chØ

huy qu©n ®éi).

¤ng ®· tham gia l·nh ®¹o cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø nhÊt vµ lµ

ng−êi chØ huy tèi cao cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø hai vµ lÇn thø ba chèng

giÆc Nguyªn. Tr−íc nguy c¬ x©m l−îc cña bän phong kiÕn ph−¬ng B¾c,

«ng lu«n lu«n ®Æt lîi Ých cña d©n téc, cña ®Êt n−íc lªn trªn hÕt, chñ

®éng gi¶i quyÕt nh÷ng bÊt hßa trong Hoµng téc, cñng cè khèi ®oµn kÕt

toµn d©n, tËp trung lùc l−îng chiÕn ®Êu b¶o vÖ ®Êt n−íc.

¤ng lµ t¸c gi¶ cña HÞch t−íng sÜ næi tiÕng vµ lµ t¸c gi¶ cña çc t¸c

phÈm qu©n sù: Binh th− yÕu l−îc, V¹n KiÕp t«ng bÝ truyÒn th−, v.v..

TRÇN h÷u t−íc (1913 - 1983): B¸c sÜ y khoa, sinh t¹i Hµ Néi, tõng du

häc ë Ph¸p vµ tèt nghiÖp §¹i häc Y khoa Pari (1937). Theo tiÕng gäi

cña Tæ quèc, «ng vÒ n−íc tham gia kh¸ng chiÕn tõ th¸ng 10-1946. ¤ng

lµ Gi¸m ®èc BÖnh viÖn B¹ch Mai, kiªm Chñ nhiÖm khoa Tai - Mòi -

Häng §¹i häc Y khoa Hµ Néi, ViÖn tr−ëng ViÖn Tai - Mòi - Häng

(1969 - 1983); ®¹i biÓu Quèc héi çc kho¸ III vµ IV, Uû viªn §oµn Chñ

tÞch Uû ban Trung −¬ng MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam, Phã Chñ tÞch

Héi Ch÷ thËp ®á ViÖt Nam.


¤ng ®−îc Nhµ n−íc phong tÆng danh hiÖu Anh hïng Lao ®éng (1966).

TRÇN QUèC TO¶N (1268 - 1285): Ng−êi trong Hoµng téc nhµ TrÇn. Tõ

n¨m 15 tuæi ®· cã lßng yªu n−íc vµ c¨m thï qu©n x©m l−îc. Trong

cuéc kh¸ng chiÕn cña nh©n d©n ta chèng qu©n x©m l−îc Nguyªn -

M«ng thÕ kû XIII, TrÇn Quèc To¶n ®· tù tæ chøc mét ®éi nghÜa binh

tham gia ®¸nh giÆc rÊt anh dòng vµ lËp ®−îc nhiÒu chiÕn c«ng.

T¦ëNG GiíI TH¹CH (1887 - 1975): Quª ë tØnh ChiÕt Giang, Trung Quèc.

N¨m 1923, gi÷ chøc Tham m−u tr−ëng Tæng hµnh dinh ChÝnh phñ

qu©n sù Qu¶ng §«ng. N¨m 1924, ®−îc T«n Trung S¬n cö ®i kh¶o s¸t

vÒ qu©n sù ë Liªn X« råi vÒ n−íc gi÷ chøc HiÖu tr−ëng Tr−êng Qu©n

sù Hoµng Phè.

Sau khi T«n Trung S¬n mÊt, T−ëng Giíi Th¹ch gi÷ chøc Chñ tÞch Ban

Th−êng vô Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng Quèc d©n §¶ng, Tæng T− lÖnh

qu©n c¸ch m¹ng quèc d©n vµ lµ ng−êi ph¸i h÷u, chèng §¶ng Céng s¶n

Trung Quèc. N¨m 1943, t¸i nhiÖm chøc Chñ tÞch ChÝnh phñ Quèc d©n

§¶ng. N¨m 1948, gi÷ chøc Tæng thèng. Th¸ng 1-1949, T−ëng Giíi Th¹ch

tõ chøc, cïng n¨m rót ra §µi Loan, tiÕp tôc gi÷ chøc Tæng tµi Quèc d©n

§¶ng vµ Tæng thèng Trung Hoa d©n quèc ë §µi Loan.

V

VALUY, Gi¨ng £chiªn (1899 - 1970): T−íng Ph¸p, phôc vô trong qu©n

®éi Ph¸p ë nhiÒu thuéc ®Þa. Tæng chØ huy qu©n ®éi viÔn chinh Ph¸p ë

§«ng D−¬ng (tõ th¸ng 6-1946 ®Õn th¸ng 2-1948); ®−îc phong §¹i

t−íng (1955), chØ huy qu©n ®éi khèi B¾c §¹i T©y D−¬ng (NATO) ë

Trung ¢u (1956 - 1960).

Vâ LI£M S¥N (1888 - 1949): Nh©n sÜ yªu n−íc, quª huyÖn Can Léc, tØnh

Hµ TÜnh. N¨m 1912, «ng lµm Tri huyÖn Duy Xuyªn (Qu¶ng Nam), sau

®ã tõ quan vÒ d¹y häc. Sau C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m (1945), «ng lµm

Chñ tÞch Héi mïa §«ng binh sÜ. N¨m 1948 lµ Chñ tÞch MÆt trËn Liªn

ViÖt Khu IV.


Vâ NGUY£N GI¸P: Sinh ngµy 25-8-1911, t¹i lµng An X¸, x· Léc Thuû,

huyÖn LÖ Ninh, tØnh Qu¶ng B×nh. Sím tham gia phong trµo yªu n−íc

vµ gia nhËp T©n ViÖt Çch m¹ng §¶ng. Thêi kú 1936 - 1939, ho¹t ®éng

c«ng khai t¹i Hµ Néi. N¨m 1940, sang Trung Quèc, ®−îc gÆp l·nh tô

NguyÔn ¸i Quèc, sau ®ã cïng Ng−êi trë vÒ tham gia x©y dùng c¨n cø ®Þa

Cao - B¾c - L¹ng. T¹i Héi nghÞ toµn quèc cña §¶ng n¨m 1945 t¹i T©n

Trµo, ®−îc bæ sung vµo Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng.

Sau Çch m¹ng Th¸ng T¸m n¨m 1945, «ng ®−îc cö gi÷ nhiÒu träng

tr¸ch trong bé m¸y nhµ n−íc: Bé tr−ëng Bé Néi vô, Chñ tÞch Qu©n sù

ñy viªn héi, Phã Tr−ëng ®oµn ®¹i biÓu ChÝnh phñ ta t¹i Héi nghÞ trï

bÞ §µ L¹t. N¨m 1948, ®−îc phong hµm §¹i t−íng, Bé tr−ëng Bé Quèc

phßng kiªm Tæng t− lÖnh çc lùc l−îng vò trang nh©n d©n ViÖt Nam.

Tõ §¹i héi II (1951) ®Õn §¹i héi V (1982), liªn tôc ®−îc bÇu vµo

Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng. Lµ ñy viªn Bé ChÝnh trÞ çc

khãa II, III, IV. BÝ th− Qu©n ñy Trung −¬ng. §¹i biÓu Quèc héi liªn

tôc tõ khãa I ®Õn khãa VII. Tõ n¨m 1955, ®−îc cö lµm Phã Thñ

t−íng ChÝnh phñ, sau nµy lµ Phã Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr−ëng liªn

tôc cho ®Õn n¨m 1991.

Vò §×NH TôNG (1895 - 1973): Quª huyÖn Vô B¶n, tØnh Nam §Þnh, trÝ

thøc C«ng gi¸o yªu n−íc. N¨m 1945, «ng tham gia çch m¹ng vµ ®−îc

cö lµm Gi¸m ®èc Nha y tÕ B¾c Bé; lµ Bé tr−ëng Bé Th−¬ng binh cùu

binh; lµ Chñ tÞch Héi Ch÷ ThËp ®á ViÖt Nam (1958), Uû viªn Uû ban

Trung −¬ng MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam, Phã Chñ tÞch Uû ban b¶o vÖ

hoµ b×nh thÕ giíi cña ViÖt Nam, Uû viªn Uû ban liªn l¹c toµn quèc

nh÷ng ng−êi C«ng gi¸o ViÖt Nam yªu Tæ quèc, yªu hoµ b×nh.

X

XAL¡NG, Raun (1899 - 1984): §¹i t−íng trong qu©n ®éi thùc d©n Ph¸p,

®· nhiÒu lÇn sang §«ng D−¬ng. Th¸ng 10-1947, lµ ng−êi trùc tiÕp chØ

huy chiÕn dÞch tiÕn c«ng lªn ViÖt B¾c, nh−ng bÞ thÊt b¹i vµ bÞ triÖu

håi. Cuèi n¨m 1950, trë l¹i §«ng D−¬ng lµm Phã t−íng cña §.T¸txinhi.


Tõ n¨m 1952, gi÷ chøc Tæng t− lÖnh qu©n viÔn chinh Ph¸p ë §«ng

D−¬ng. Do liªn tiÕp bÞ thÊt b¹i trong c¸c chiÕn dÞch Hoµ B×nh, T©y B¾c

(1952) vµ Th−îng Lµo (1953), Xal¨ng bÞ gäi vÒ n−íc (5-1953).

xanht¬ny, Gi¨ng (1907 - 1978): Lµ nh©n viªn Ng©n hµng §«ng

D−¬ng (1929 - 1931), Ng©n hµng Pari (1932 - 1939), phôc vô trong

qu©n ®éi Ph¸p (1939), ®øng ®Çu ph¸i ®oµn qu©n sù Ph¸p trong lùc

l−îng §ång minh ë C«n Minh (Trung Quèc), gäi t¾t lµ M.M5; ®Õn

ViÖt Nam vµ nhiÒu lÇn tiÕp xóc víi Chñ tÞch Hå ChÝ Minh trong

nh÷ng n¨m 1945 - 1947, thµnh viªn ®oµn Ph¸p t¹i Héi nghÞ Gi¬nev¬,

Tæng L·nh sù Ph¸p ®Çu tiªn ë Hµ Néi (1954); lµ ng−êi bè trÝ mét sè

cuéc tiÕp xóc gi÷a ®¹i diÖn ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ vµ Hoa Kú

t¹i Pari (1969).

748

Môc lôc

Trang

Lêi giíi thiÖu TËp 5 VII

1947

Lêi kªu gäi ®Çu n¨m míi (1947) 1-1-1947 1

Th− göi ChÝnh phñ vµ nh©n d©n Ph¸p nh©n dÞp ®Çu n¨m míi

1-1-1947

3

§iÖn v¨n göi VÖ quèc qu©n vµ d©n qu©n tù vÖ Trung, Nam, B¾c

1-1947

4

Th− göi t−íng L¬clÐc 1-1-1947 5

Th− göi ®ång chÝ Hoµng H÷u Nam 1-1-1947 7

Tr¶ lêi çc nhµ b¸o 2-1-1947 9

Th− göi Bé tr−ëng Mutª 3-1-1947 11


Th− göi «ng Cï Huy CËn 5-1-1947 13

Th− göi ChÝnh phñ, Quèc héi vµ nh©n d©n Ph¸p 7-1-1947 14

Th− khen ngîi çc chiÕn sÜ bÞ th−¬ng vµ sù tËn t©m cña çc y sÜ, kh¸n hé, cøu th−¬ng

8-1-1947

16

Th¬ göi tÆng b¸o §éc lËp nh©n mïa Xu©n kh¸ng chiÕn ®Çu tiªn

8-1-1947

17

TÕt kh¸ng chiÕn 8-1-1947 18

Chóc n¨m míi 1947 20

môc lôc 749

Lêi kªu gäi nh©n dÞp TÕt Nguyªn ®¸n 10-1-1947 21

Lêi kªu gäi ChÝnh phñ vµ nh©n d©n Ph¸p 10-1-1947 23



§iÖn tr¶ lêi mét nhµ b¸o Mü 12-1-1947 28

Th− göi çc l·nh tô vµ nh©n d©n çc n−íc 13-1-1947 30

Göi çc vÞ l·nh tô DiÕn §iÖn vµ ¸ §«ng 1947 32


Lêi kªu gäi ®ång bµo ph¸ ho¹i ®Ó kh¸ng chiÕn 16-1-1947 34

Th− göi Tæng thèng n−íc Ph¸p Vanhx¨ng ¤ri«n 18-1-1947 36

Th− göi Gi¸m môc Lª H÷u Tõ 23-1-1947 37

Th− chóc TÕt ®ång bµo vµ chiÕn sÜ Nam Bé 24-1-1947 38

Göi ChÝnh phñ Ph¸p ®Ò nghÞ chÊm døt chiÕn tranh 25-1-1947 41

§iÖn göi «ng Aung San, Phã Chñ tÞch ChÝnh phñ n−íc DiÕn §iÖn

27-1-1947

43

Th− göi çc chiÕn sÜ c¶m tö qu©n Thñ ®« 27-1-1947 44

§iÖn göi çc vÞ chÝnh kh¸ch Ên §é 27-1-1947 46


Göi «ng Nªru, Phã Chñ tÞch ChÝnh phñ Ên §é 29-1-1947 48

Göi b¸c sÜ Vò §×nh Tông 1-1947 49

Lêi tuyªn bè vÒ viÖc «ng Mutª vÒ Ph¸p 1-1947 50

Göi çc chiÕn sÜ VÖ quèc ®oµn, tù vÖ vµ d©n qu©n toµn quèc

1-1947

51


Lêi c¶m ¬n nh©n d©n vµ ngo¹i kiÒu nh©n dÞp TÕt 9-2-1947 55

Tr¶ lêi pháng vÊn cña «ng §«n Camben phãng viªn H·ng Roit¬ 9-2-1947

57

Göi ChÝnh phñ Cao Miªn gi¶i phãng 12-2-1947 61

Th− göi «ng S¸cl¬ Phen 15-2-1947 62

Th− göi ®ång bµo t¶n c− 17-2-1947 63

Th− göi ChÝnh phñ vµ nh©n d©n Ph¸p 18-2-1947 65

Th− göi «ng Vò §×nh Huúnh 19-2-1947 67


Bµi nãi chuyÖn víi çn bé tØnh Thanh Ho¸ 20-2-1947 68

Bµi nãi chuyÖn víi çc ®¹i biÓu th©n sÜ trÝ thøc, phó hµo tØnh Thanh Ho¸

20-2-1947

71

Th− göi ®ång bµo thiÓu sè Thanh Ho¸ 21-2-1947 78

Th− göi «ng G. Xanht¬ny 24-2-1947 79

Thanh Ho¸ kiÓu mÉu 1947 81

Tr¶ lêi pháng vÊn cña b¸o ChiÕn ®Êu 2-1947 84

Göi ®ång bµo th−îng du 2-1947 86

Th− göi çc ®ång chÝ B¾c Bé 1-3-1947 87

Th− göi çc ®ång chÝ Trung Bé 1947 93

Th− göi ®ång bµo toµn quèc 5-3-1947 97

Th− göi ®ång bµo hËu ph−¬ng 5-3-1947 98

Th− göi Quèc héi vµ nh©n d©n Ph¸p 5-3-1947 99

Th− göi çc «ng Ph¹m V¨n B¹ch vµ NguyÔn V¨n T©y 7-3-1947 102

ý kiÕn vÒ lêi tuyªn bè cña Thñ t−íng Ph¸p Rama®iª 9-3-1947 103



Göi Bé Néi vô 10-3-1947 108

§êi sèng míi 20-3-1947 109


Lêi c¶m ¬n ®ång bµo 21-3-1947 130

Tr¶ lêi çc nhµ b¸o vÒ cuéc tranh luËn vÒ vÊn ®Ò ViÖt Nam t¹i Quèc héi Ph¸p

25-3-1947

131

§iÖn göi «ng G.Nªru 25-3-1947 134

Göi b¸o VÖ quèc qu©n 27-3-1947 135

§iÖn v¨n göi ®ång bµo miÒn Nam 28-3-1947 136

Th− göi ChÝnh phñ Ph¸p, NghÞ viÖn Ph¸p, nh©n d©n Ph¸p, çc n−íc d©n chñ trªn thÕ giíi

3-1947

137



Göi toµn thÓ ®ång bµo sau ngµy cô Bé tr−ëng Huúnh Thóc Kh¸ng t¹ thÕ

29-4-1947

142

môc lôc 751

Tr¶ lêi çc nhµ b¸o ViÖt Nam vÒ Héi nghÞ M¹c T− Khoa vµ t×nh h×nh n−íc Ph¸p

3-5-1947

144

Tr¶ lêi pháng vÊn cña «ng R¬nª LÐcmit¬ phãng viªn b¸o L'HumanitÐ

10-5-1947

146

Tr¶ lêi th− chóc mõng cña Héi Nhi ®ång C«ng gi¸o khu Th−îng Mü, huyÖn Phó Xuyªn, Hµ §«ng

10-5-1947

149

Lêi kªu gäi ®ång bµo vµ chiÕn sÜ c¶ n−íc sau cuéc héi kiÕn víi P«n Muýt, ®¹i diÖn Cao uû Ph¸p B«lae

5-1947

150

§iÖn göi nh©n d©n thÕ giíi 5-1947 152

Th− göi nh©n d©n Ph¸p sau cuéc héi kiÕn víi P«n Muýt, ®¹i diÖn Cao uû Ph¸p B«lae

25-5-1947

154

Göi anh em v¨n ho¸ vµ trÝ thøc Nam Bé 25-5-1947 157

Göi nam n÷ chiÕn sÜ d©n qu©n, tù vÖ vµ du kÝch toµn quèc

27-5-1947

158

Tr¶ lêi «ng Vaxi®Ðp Rao, th«ng tÝn viªn H·ng Roit¬ 5-1947 160

Çn bé tèt vµ çn bé xoµng 1-6-1947 166

Th− göi t−íng R. Xal¨ng 10-6-1947 169

Th− göi Chñ tÞch Lª«ng Blum 10-6-1947 172

Th− göi çc nh©n viªn c¬ quan ChÝnh phñ 16-6-1947 175

Lêi kªu gäi nh©n kû niÖm s¸u th¸ng kh¸ng chiÕn 19-6-1947 178

Lêi kªu gäi göi nh©n d©n thÕ giíi 20-6-1947 181

Tr¶ lêi mét nhµ b¸o n−íc ngoµi 22-6-1947 183

§iÖn v¨n göi Ban ChÊp hµnh §¶ng D©n chñ ViÖt Nam

30-6-1947

185

Tr¶ lêi çc nhµ b¸o ViÖt Nam vÒ viÖc gÆp P«n Muýt, ®¹i diÖn Cao uû Ph¸p B«lae

6-1947

186

Th− göi ®ång bµo trung du vµ h¹ du chèng lôt 6-1947 188

Göi thi sÜ HuyÒn Kiªu 6-1947 190

Ng−êi tuyªn truyÒn vµ çch tuyªn truyÒn 26-6-1947 191


Th− göi «ng §inh C«ng NiÕt 1-7-1947 193

Th− göi «ng §inh C«ng Phñ 1-7-1947 194

Th− göi cô §inh C«ng Huy 1-7-1947 195

Th− göi «ng Lª Ngäc TiÕn, Ban ChÊp hµnh §¶ng X· héi ViÖt Nam

5-7-1947

196

Th− göi çc phô l·o, çc vÞ th©n hµo vµ toµn thÓ ®ång bµo tØnh Phóc Yªn

16-7-1947

197

Tr¶ lêi mét nhµ b¸o n−íc ngoµi 16-7-1947 199

Th− göi ®ång bµo trong nh÷ng vïng ®Þch t¹m chiÕm ®ãng

16-7-1947

202

Th− göi Ban Th−êng trùc cña Ban Tæ chøc "Ngµy th−¬ng binh toµn quèc"

17-7-1947

204

Th− khen bµ B¸ Huy 27-7-1947 206

Th− göi §¹i héi toµn quèc §¶ng X· héi ViÖt Nam 30-7-1947 207

Göi çc chiÕn sÜ vµ nh©n d©n Nam D−¬ng 3-8-1947 208

Th− göi §¹i héi b¸o giíi 5-8-1947 210

§iÖn v¨n göi Héi nghÞ b×nh d©n häc vô Khu XII 6-8-1947 212

§iÖn göi «ng G. Nªru 15-8-1947 214

§iÖn göi «ng Ginn¸t, Toµn quyÒn Pakixtan 15-8-1947 215

Th− göi çc b¹n thanh niªn 17-8-1947 216

Th− göi ®ång bµo toµn quèc nh©n dÞp kû niÖm Çch m¹ng Th¸ng T¸m

19-8-1947

218

Tr¶ lêi çc nhµ b¸o 19-8-1947 220

Th− göi ®ång bµo ViÖt B¾c 19-8-1947 221

Th− göi nhi ®ång toµn quèc nh©n dÞp kû niÖm Çch m¹ng Th¸ng T¸m

8-1947

223

Th− göi «ng NguyÔn Kh¸nh Toµn 20-8-1947 225

Tr¶ lêi b¸o Vui sèng 26-8-1947 226

Tr¶ lêi b¸o §éc lËp vÒ viÖc ChÝnh phñ më réng 28-8-1947 227

môc lôc 753

Th− göi Héi PhËt tö ViÖt Nam 30-8-1947 228

Th¬ khen tÆng hai em nhi ®ång liªn l¹c trong bé ®éi ChiÕn khu II

8-1947

230

Lêi kªu gäi ®ång bµo toµn quèc nh©n dÞp kû niÖm lÇn thø hai ngµy Quèc kh¸nh n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa

2-9-1947

232

Th− göi Qu©n ®éi Quèc gia ViÖt Nam nh©n dÞp kû niÖm Quèc kh¸nh lÇn thø hai

2-9-1947

236

Th− göi ®ång bµo çc tØnh ViÖt B¾c 2-9-1947 238

Çn bé vµ ®êi sèng míi 2-9-1947 240

Göi ViÖt Mü ¸i h÷u héi 2-9-1947 243

Th− göi ®ång bµo Khu III 12-9-1947 244

Tr¶ lêi «ng Lam S¬n, ®¹i biÓu mét nhãm ®ång bµo trong mét vïng bÞ ®Þch chiÕm ®ãng t¹i Khu VII

18-9-1947

246

Th− göi b¸c sÜ TrÇn H÷u T−íc 20-9-1947 247

Th− göi ®ång bµo vµ chiÕn sÜ Nam Bé, miÒn Nam Trung Bé nh©n kû niÖm ngµy Nam Bé kh¸ng chiÕn

23-9-1947

248

Göi ®ång bµo x· N.L., huyÖn H−ng Nh©n, tØnh Th¸i B×nh

26-9-1947

250

Göi çc ch¸u nhi ®ång c¶ n−íc 27-9-1947 251

Th− göi «ng Cao TriÒu Ph¸t 9-1947 253

Tr¶ lêi nhµ b¸o Mü S. £li M©ysi 9-1947 255

§iÖn v¨n tr¶ lêi chi bé §¶ng X· héi Ph¸p ë Sµi Gßn 10-1947 258

Lêi nãi chuyÖn trong buæi lÔ bÕ m¹c líp bæ tóc trung cÊp

10-10-1947

259

Th− göi çc «ng NguyÔn V¨n Huyªn, T«n ThÊt Tïng, Hå §¾c Di

10-10-1947

262

§iÖn göi Héi nghÞ qu©n sù toµn quèc 19-10-1947 264


Th− khen ngîi hai cô giµ du kÝch KiÕn An 21-10-1947 266

Th− göi nh÷ng ng−êi Nam Bé trong qu©n ®éi Ph¸p 10-1947 267

Söa ®æi lèi lµm viÖc 10-1947 269

I- Phª b×nh vµ söa ch÷a 271

II- MÊy ®iÒu kinh nghiÖm 280

III- T− çch vµ ®¹o ®øc çch m¹ng 289

IV- VÊn ®Ò çn bé 309

V- Çch l·nh ®¹o 325

VI- Chèng thãi ba hoa 339

Th− göi «ng Gi¸m ®èc vµ toµn thÓ nam n÷ gi¸o viªn b×nh d©n häc vô Khu III

10-11-1947

347

Th− göi ®ång bµo x· Duyªn Trang, huyÖn Tiªn H−ng, Th¸i B×nh

13-11-1947

349

Lêi tuyªn bè víi çc nhµ b¸o vÒ cuéc gÆp gì B¶o §¹i - B«lae

8-12-1947

350

§iÖn göi Gi¸m môc Lª H÷u Tõ 8-12-1947 352

ý kiÕn vÒ Héi nghÞ Hµnh chÝnh 9-12-1947 353

Lêi kªu gäi nh©n kû niÖm mét n¨m kh¸ng chiÕn toµn quèc

19-12-1947

354

Th− göi çn bé Khu I nh©n kû niÖm mét n¨m toµn quèc kh¸ng chiÕn

19-12-1947

358

Th− göi ®ång bµo vµ t−íng sÜ Khu II nh©n kû niÖm mét n¨m toµn quèc kh¸ng chiÕn

19-12-1947

360

Th− göi ®ång bµo vµ chiÕn sÜ Khu III 19-12-1947 361

Th− göi ®ång bµo vµ chiÕn sÜ Khu X 19-12-1947 363

Th− göi ®ång bµo, VÖ quèc qu©n, d©n qu©n du kÝch, çn bé xung phong c¶m tö Khu XI

19-12-1947

365

Th− göi ®ång bµo vµ t−íng sÜ Khu XII 19-12-1947 367

Tr¶ lêi çc nhµ b¸o 19-12-1947 368

môc lôc 755

Kû niÖm ngµy thµnh lËp Gi¶i phãng qu©n ViÖt Nam 19-12-1947 370

Th− göi ®ång bµo C«ng gi¸o nh©n dÞp lÔ N«en 1947 24-12-1947 373

Lêi kªu gäi t−íng sÜ VÖ quèc qu©n, d©n qu©n du kÝch nh©n cuéc vËn ®éng LuyÖn bé ®éi lËp

chiÕn c«ng

1947

374

Th¬ tÆng ba cô l·o du kÝch ë Cao B»ng 1947 375

C¶nh rõng ViÖt B¾c 1947 376

C¶nh khuya 1947 377

Kinh nghiÖm du kÝch Tµu 1947 379

Kinh nghiÖm du kÝch Ph¸p 1947 397

1948

Th¬ chóc TÕt MËu Tý 1948 419

ViÖt B¾c anh dòng 1948 421

§iÖn göi Tæng thèng Liªn bang MiÕn §iÖn 4-1-1948 451

Th− göi cô Tr−ëng ban Th−êng trùc Quèc héi 13-1-1948 452

Th− göi «ng D−¬ng §øc HiÒn Tæng Th− ký Héi Liªn ViÖt

14-1-1948

454

Th− göi ®ång bµo ViÖt B¾c 1-1948 455

Th− göi Ty Gi¸o dôc, c¸c hiÖu tr−ëng, gi¸o viªn vµ c¸c ch¸u häc trß Khu X

1-1948

457

Th− göi «ng §Æng Phóc Th«ng 4-2-1948 459

Th− göi Uû ban nh©n d©n tØnh vµ huyÖn ba tØnh B¾c Ninh, B¾c Giang, L¹ng S¬n

9-2-1948

460

Thanh niªn ph¶i lµm g×? 10-2-1948 463

Th− göi b¸o B¹n chiÕn ®Êu 10-2-1948 465

Nguyªn tiªu - R»m th¸ng Giªng 2-1948 467

§iÖn göi ChÝnh phñ Ên §é 20-2-1948 468


Th− göi toµn thÓ bé ®éi Khu II vµ Khu III 24-2-1948 469

Th− göi TiÓu ®oµn 223 2-1948 471

Th− göi Héi nghÞ t− ph¸p toµn quèc 2-1948 472

Th− göi «ng NguyÔn V¨n Lu©n, Tr−ëng khu

b×nh d©n häc vô Khu III

2-1948

474

Göi çc ®ång chÝ lªn ®−êng 2-1948 475

Th− nãi vÒ c«ng t¸c TrÇn Quèc To¶n 2-1948 477

Th− göi Héi nghÞ th«ng tin tuyªn truyÒn vµ

b¸o chÝ toµn quèc

2-1948

479

Th− göi §oµn 29 (Trung ®oµn Thñ ®«) 2-1948 483

Th− göi Héi nghÞ chÝnh trÞ viªn 3-1948 484

Th− göi Héi nghÞ çn bé §¶ng trong qu©n ®éi

lÇn thø t−

3-1948

486

Th− göi Héi nghÞ qu©n y 3-1948 487

Hai bøc mËt ®iÖn göi Khu V 1948 489

Th− göi l·o du kÝch §ç Nh− Th×n lµng TuÊn

KiÖt, phñ B×nh Giang

3-1948

491

Th− göi Trung ®éi du kÝch Kim Thµnh 3-1948 492

Tr¶ lêi ®iÖn cña mét nhµ b¸o n−íc ngoµi 3-1948 493

Th− göi çc vÞ th©n hµo, th©n sÜ vµ ®ång bµo

th«n H¶i L¹ng, x· VÜnh Thµnh

3-1948

496

Th− göi ®ång bµo An Phó vµ V¨n Gi¸o (NghÜa H−ng) 3-1948 497

T− çch ng−êi c«ng an çch mÖnh 3-1948 498

§iÖn v¨n göi Linh môc Lª V¨n Yªn (B¾c Ninh) 3-1948 500

6 ®iÒu kh«ng nªn vµ 6 ®iÒu nªn lµm 5-4-1948 501

Th− göi Héi nghÞ Tæng bé ViÖt Minh 20-4-1948 503

môc lôc 757

§iÖn göi gia ®×nh cè Bé tr−ëng Huúnh Thóc Kh¸ng 21-4-1948 506

Th− göi Héi nghÞ kiÕn tróc s− 4-1948 507

Th− göi Héi nghÞ d©n qu©n toµn quèc 4-1948 508

Th− göi Qu©n sù tËp san 4-1948 511

Th− göi gia ®×nh bµ Hoµng H÷u Nam 4-1948 512

Lêi kªu gäi thi ®ua yªu n−íc 1-5-1948 513

Th− göi ®ång bµo lao ®éng toµn quèc 1-5-1948 514

Lêi kªu gäi ®ång bµo Cao §µi, Hoµ H¶o 3-5-1948 516

Th− göi ®éi l·o du kÝch huyÖn Yªn Dòng, B¾c Giang 5-5-1948 517

Th− göi cô ChÝ Tµi 5-5-1948 519

§iÖn chia buån göi Chñ tÞch Enpi®Ých Quyrin« 7-5-1948 520

Th− göi cô Phïng Lôc 20-5-1948 521

Tr¶ lêi pháng vÊn cña b¸o FrÌres D’Armes 25-5-1948 522

T×nh h×nh thÕ giíi 27-5-1948 523

Th− göi phô l·o x· VÜnh §ång, ch©u L−¬ng S¬n,

tØnh Hßa B×nh

5-1948

536

Th− göi «ng Vò Träng Kh¸nh, Gi¸m ®èc t− ph¸p

Liªn khu X

5-1948

537

Tr¶ lêi pháng vÊn cña «ng £li M©ysi, phãng viªn

H·ng tin Mü I.N.S

5-1948

539

Th− göi tr−êng TrÇn Quèc TuÊn nh©n dÞp khai

gi¶ng kho¸ thø IV

5-1948

541

Th− göi cô Bïi B»ng §oµn vµ dù th¶o lêi ®iÕu

cô NguyÔn V¨n Tè

5-1948

543

Lêi c¶m ¬n ®ång bµo 1-6-1948 546

Th− göi Héi nghÞ y tÕ Liªn khu 7-6-1948 548


Lêi tuyªn bè sau khi Ph¸p lËp chÝnh phñ bï nh×n toµn quèc t¹i Hµ Néi

7-6-1948

550

Lêi kªu gäi trong dÞp 1.000 ngµy kh¸ng chiÕn 10-6-1948 551

Th− khen chiÕn sÜ TrÇn V¨n Diªn 11-6-1948 555

Lêi kªu gäi Thi ®ua ¸i quèc 11-6-1948 556

Th− göi «ng Hoµng §¹o Thóy 6-1948 559

Th− göi anh em th−¬ng binh tr¹i an d−ìng Liªn khu X

6-1948

560

Th− göi cô NguyÔn V¨n §¶n 11-6-1948 561

Th− göi chÞ Ph¹m ThÞ Ph−îng 11-6-1948 562

Th− khen chÞ Ph¹m ThÞ Tþ 11-6-1948 563

Çc t−íng sÜ yªu mÕn tiÕn lªn! 19-6-1948 564

§iÖn göi Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh Nam Bé 21-6-1948 566

Th− göi çc khu vÒ dÞp kû niÖm 1.000 ngµy kh¸ng chiÕn

22-6-1948

567

Th− göi Héi nghÞ kinh tÕ lÇn thø hai 26-6-1948 568

Th− göi ®ång bµo çc tØnh cã ®ª 30-6-1948 569

Th− göi Ban ChØ huy ®oµn nh¹c binh 1948 571

Th− c¶m ¬n cô Vò Duy Thanh 6-1948 572

Th− khen «ng H−¬ng TÒ 6-1948 573

Th− khen ch¸u §Æng Phóc H¶i 6-1948 574

Th− göi Héi nghÞ gi¸o dôc toµn quèc 7-1948 575

Th− göi Héi nghÞ v¨n ho¸ toµn quèc lÇn thø hai 15-7-1948 577

Th− göi §éi C«ng an danh dù B¾c Ninh 15-7-1948 578

Lêi kªu gäi nh©n ngµy 27-7-1948 15-7-1948 579

Gi÷ bÝ mËt 30-7-1948 581

Th− göi b¸o VÖ quèc qu©n 7-1948 583

Th− göi anh em th−¬ng vµ bÖnh binh 7-1948 584

môc lôc 759

Th− göi Héi nghÞ qu©n sù toµn quèc lÇn thø n¨m 9-8-1948 585

Th− khen «ng T«n ThÊt Phïng 24-8-1948 586

Th− göi nhi ®ång Yªn B¸i 26-8-1948 587

Th− göi ®oµn di c− s¶n xuÊt, Êp Mü LËp - Th i̧ Nguyªn 8-1948 588

Th− göi b¸c sÜ TrÇn H÷u T−íc 8-1948 589

Th− göi «ng Tr−ëng ty b×nh d©n häc vô Hµ TÜnh 8-1948 590

Th− göi ®ång bµo Quúnh C«i 8-1948 592

Nãi chuyÖn t¹i Héi nghÞ qu©n sù lÇn thø n¨m 8-1948 594

Th− khen çc nh©n viªn b−u ®iÖn 8-1948 597

Th− göi Trung ®oµn 101 Thõa Thiªn 8-1948 598

Göi anh chÞ em çn bé b×nh d©n häc vô trong dÞp ph¸t ®éng Thi ®ua ¸i quèc

8-1948

599

Th− göi Tr¹i Nhi ®ång NghÖ thuËt I 8-1948 600

Lêi kªu gäi nh©n ngµy kû niÖm §éc lËp 2-9-1948 2-9-1948 601

Th− göi nam n÷ chiÕn sÜ b×nh d©n häc vô 2-9-1948 604


Th− göi Linh môc ThuyÕt vµ ®ång bµo x· H−ng Th¸i (Yªn B¸i)

10-9-1948

608

Th− c¶m ¬n ®ång bµo tr¹i s¶n xuÊt NghÖ An 15-9-1948 609

Th− vµo Nam 15-9-1948 610

Th− göi çc uû viªn Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh Nam Bé, çc tØnh, quËn vµ x· ë Nam Bé

15-9-1948

612

Th− göi çc t−íng sÜ VÖ quèc qu©n vµ d©n qu©n du kÝch Nam Bé

15-9-1948

614

Th− göi nam n÷ thanh niªn vµ nhi ®ång Nam Bé 15-9-1948 616

Th− göi çc ch¸u nhi ®ång nh©n TÕt Trung thu 1948 16-9-1948 617

Lêi kªu gäi nh©n dÞp kû niÖm ba n¨m kh¸ng chiÕn Nam Bé

23-9-1948

618

Çch lµm viÖc tËp thÓ l·nh ®¹o ç nh©n phô tr¸ch 23-9-1948 619

Th− göi cô T¹ Quang Yªn 9-1948 622


Th− göi Héi Liªn ViÖt huyÖn Mü Léc 9-1948 623

Chñ nghÜa c¸ nh©n 15-10-1948 624

Th− göi ®ång bµo vµ chiÕn sÜ tØnh Cao B»ng 10-1948 627

Th− göi ®ång bµo huyÖn CÈm Xuyªn, Hµ TÜnh 15-11-1948 629

BÖnh tù kiªu, tù ¸i 15-11-1948 631

Th− khen ngîi ®ång bµo Ninh B×nh 20-11-1948 634

Th− khen ngîi anh em du kÝch Kim Thµnh, H¶i D−¬ng

28-11-1948

635

Mét viÖc mµ c¸c c¬ quan l·nh ®¹o cÇn thùc hµnh ngay

30-11-1948

636

Göi ®ång bµo huyÖn Phï Cõ tØnh H−ng Yªn 11-1948 639

Th− göi cô Lª Th−íc 11-1948 640

Th− göi cô T«n §øc Th¾ng 11-1948 642

Th− göi ®ång bµo x· Thanh N«ng, huyÖn L−¬ng S¬n, Hoµ B×nh

11-1948

646

Th− göi ®éi du kÝch Thñ ®« 11-1948 647


Lêi kªu gäi nh©n ngµy kû niÖm hai n¨m kh¸ng chiÕn toµn quèc

19-12-1948

650

§iÖn göi nh©n d©n Ph¸p nh©n ngµy 19-12-1948 19-12-1948 654

Lêi chia buån cïng ®ång bµo C«ng gi¸o ®Þa phËn Bïi Chu

20-12-1948

657

Th− göi ®ång bµo C«ng gi¸o toµn quèc nh©n ngµy lÔ Thiªn Chóa gi¸ng sinh

25-12-1948

658

Th− göi tr¹i dinh ®iÒn s«ng Soi 12-1948 659

Th− göi Bé tr−ëng Bé Tµi chÝnh Lª V¨n HiÕn 1948 660

TÆng Vâ C«ng - TÆng cô Vâ Liªm S¬n 1948 661 TÆng Bïi C«ng - TÆng cô Bïi B»ng §oµn 1948 663 Thu d¹ - §ªm thu 1948 664

B¸o tiÖp - Tin th¾ng trËn 1948 665

môc lôc 761

PHô lôc 667

Danh môc S¾c lÖnh do Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ký tõ n¨m 1947 ®Õn n¨m 1948

669

C¸ch huÊn luyÖn c¸n bé qu©n sù cña Khæng Minh 1948 689

chó thÝch vµ b¶n chØ dÉn tªn ng−êi 703


ChÞu tr¸ch nhiÖm xuÊt b¶n

TS. NguyÔn Duy Hïng ChÞu tr¸ch nhiÖm néi dung

PGS, TS. Lª v¨n yªn

Biªn tËp néi dung: TS. vò träng l©m vò thÞ h−¬ng vò quang huy

Tr×nh bµy b×a: phïng minh trang ChÕ b¶n vi tÝnh: l©m thÞ h−¬ng

Söa b¶n in: vò h−¬ng - quang huy

§äc s¸ch mÉu: vò h−¬ng - quang huy

M· sè: ........

CTQG - 2010

In... cuèn, khæ 16 x 24 cm, t¹i Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia.

Sè ®¨ng ký kÕ ho¹ch xuÊt b¶n:

QuyÕt ®Þnh xuÊt b¶n sè:

In xong vµ nép l−u chiÓu th¸ng 3 n¨m 2011.

ho chi minh chi minh toan... · 2018. 6. 14. · 4 (e r# 4 > f r+ q b ^_ 3 c t # % c h555 3 c t#...

Documents