historiaurrea - gizarte zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/historiaurrea-3.pdf ·...
TRANSCRIPT
![Page 1: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/1.jpg)
HISTORIAURREADBH 1: 8. UNITATEA
![Page 2: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/2.jpg)
Historiaurrea1) DEFINITU.2) ETAPA EZBERDINAK DESBERDINDU. Kopiatu koadernoan eta osatu:
Noiz hasi zen? Noiz bukatu zen? Zein gertakari gertatu zen?
Paleolitoa
Neolitoa
Metalen Aroa
![Page 3: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/3.jpg)
GIZAKIAREN EBOLUZIOAGizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA deitzen zaio prozesu horri.
Zerk bereizten gaitu gainerako primateengandik?
1-Bi hankatan ibiltzen gara.
2- Eskuko hatzek pintza mugimendua egin dezakete.
3- Garuna handiagoa dugu, beraz, pentsatzeko gaitaun handiagoa dugu.
![Page 4: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/4.jpg)
Nondik gatoz? Hominizazioa Lehen arbasoak AFRIKAN aurkitu dira. RIFT VALLEY-en.
Zer egiten gaitu gizaki?
![Page 5: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/5.jpg)
HOMINIZAZIOA: PROZESU EZ LINEALA ETA ASKOTAN ELKARBIZITUKO DUTE.KOPIATU TAULA KOADERNOAN ETA BINAKA OSATUKO DUGU.
ESPEZIEAK GARAIA EZAUGARRIAK IRUDIA
![Page 6: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/6.jpg)
ARDI, ARDIPITHECUSA
ARDI, ORAIN DELA 4.400.000 URTE BIZI IZAN ZEN GURE PLANETAN.
ARBASORIK ZAHARRENA DA.
BARAZKIZALEA DA: FRUITUAK, SUSTRAIAK.... JATEN DITU.
HANKABIKOA DA.
METRO BAT INGURU NEURTUKO ZUEN.
![Page 7: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/7.jpg)
LUCY, AUSTRALOPITHECUSALUCY, AUSTRALOPITHECUS ESPEZIEKOA DA DUELA 4 MILIOI URTE IA IBILTZEN ZEN MUNDU HONETATIK.
1,5 METRO INGURU NEURTZEN DUTE.
HANKABIKOAK DIRA
ETA GARUNA TXIKIA DA ORAINDIK.
![Page 8: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/8.jpg)
HABIL,HOMO HABILISA
HABIL, HOMO HABILIS ESPEZIEKOA DA ETA IZENAK DIOEN BEZALA TRESNAK EGITEKO HABILEZIA ZUEN.
GARUN HANDIAGO ZUENEZ, PENTSATZEKO GAITASUN HANDIAGOA ZUEN ETA HORREGATIK HASIKO DIRA TRESNAK FABRIKATZEN.
DUELA 2.500.000 URTE AZALDU ZEN.
![Page 9: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/9.jpg)
SUA, HOMO ERECTUSASUA DUGU IRUDIKO HAU, HOMO ERECTUSA DA. DUELA 1.500.000 URTE BIZI ZEN AFRIKAN.
SUA ERABILTZEN IKASI ZUTEN. BERAZ IA JANARIA EGINA JATEN ZUTEN.
AFRIKATIK IRTEN ZEN LEHENENGO ESPEZIEA DA.
USTE DA HIZKUNTZA SINPLEA ERABILTZEN ZUTELA.
![Page 10: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/10.jpg)
ANTE, HOMO ANTECESSOR
ANTE, ATAPUERCAN, BURGOSEN BIZI ZEN ORAIN DELA 800.000 URTE.
GIZAJALEAK ZIRELA ESATEN DA.
1,70 METRO INGURU NEURTZEN ZUTEN.
![Page 11: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/11.jpg)
NEAN, HOMO NEANDERTHALENSISNEANDERTALGO GIZAKIA DUELA 200.000 URTE AZALDU ZEN.
ESATEN DA LURPERAKETAK GAUZATZEN ZITUZTELA.
HOMO SAPIENSAREKIN ELKARIBIZIKO DA BAINA GERO DESAGERTUKO DA.
![Page 12: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/12.jpg)
SAPI, HOMO SAPIENS SAPIENSASAPI SAPIENSA GU GARA. ESPEZIE HORTAKOAK GARA GU.
HIZKUNTZA GARATUA DUGU.
ETA ARTEA ERE GARATUA DUGU.
![Page 13: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/13.jpg)
HOMO SAPIENSAREN HEDAPENA
![Page 14: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/14.jpg)
Zein desberdintasun dago garezurren artean?
https://www.youtube.com/watch?v=BfGO2lTKvmI
![Page 15: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/15.jpg)
1) PALEOLITOA (5 milioi-10.000)- ETAPARIK LUZEENA DA.- ELIKAGAIAK NONDIK JASOTZEN ZITUZTEN?
ARRANTZATIK
EHIZATIK FRUITU ETA SUSTRAI BILKETATIK
ELIKAGAIAK BUKATZEAN, LEKUZ MUGITU BEHAR ZUTEN HORREGATIK, NOMADAK ZIREN.
-Mota guztietako animaliak ehizatu.
-Janaria lortu.
-Larruekin arropa egin.
![Page 16: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/16.jpg)
Paleolitoko bizimodua- NOMADAK ZIREN. LEKUZ MUGITZEN ZIREN.- IBAI EDO LAKU ONDOAN BIZI ZIREN, UR ASKO ZEGOELAKO ETA
ANIMALIAK ESKURATZEKO. - TXABOLETAN EDO HAITZULOETAN BIZI ZIREN.
![Page 17: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/17.jpg)
![Page 18: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/18.jpg)
Paleolitoa hiru etapetan banatzen da: behe, erdi eta goi
BEHE PALEOLITOAN
Homo erectus eta Homo habilis bizi ziren.
Ehiztari biltzaileak ziren baita oportunistak ere.
![Page 19: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/19.jpg)
ERDI PALEOLITOAN
Homo Sapiens Neanderthalensis edo Neanderthalak bizi ziren.
Eta dakigun bezala, ia hildakoak lurperatzen hasi ziren.
GOI PALEOLITOAN
Homo Sapiens Sapiensak bizi ziren.
![Page 20: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/20.jpg)
![Page 21: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/21.jpg)
![Page 22: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/22.jpg)
Iturria: EKI proiektuahttp://www.ekigunea.eus/eu/edukia/dbh1/gizarte/giz-1-2/U/22?lang=eu
![Page 23: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/23.jpg)
![Page 24: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/24.jpg)
ARTEA PALEOLITOAN1) Sinesmenak Neanderthalekin hasi
ziren, hauek hildakoak lurperatzen zituztelako. Homo Sapiens Sapiensek jarraitu egin zuten.
Askotan, hildakoarekin batera objektu garrantzitsuak ere (lepokoak, landareak…) lurperatzen zituzten hildakoarekin batera. Honi, objektu hauei ostilamendu deitzen zaie.
![Page 25: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/25.jpg)
Bi motatako arte multzo daude :
1) Labar-artea: kobazuloetako hormetan egindako irudiak dira (animaliak gehienetan, baina zenbait lekutan baita giza irudiak ere).
2) Higigarria: hezurretan, adarretan edo harri zapaletan egindako irudiak (zintzilikarioak, venusak...).
Iturria: http://info.ikasgune.com/es/node/159
Venusak, emakumeak dira, tribuko emakumeei emankortasuna emateko egiten zituzten.
![Page 26: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/26.jpg)
Hiru ezaugarri nagusi ditu arteak:
1) Animalien figurak dira gehienak: bisonte, oreinak, zaldiak…2) Oso errealistak dira, itzalak eta bolumenak dituzte.3) Kolore asko dituzte, polikromoak dira.
Uste da animaliak irudikatzen zituztela, ehizatzen laguntzeko, erlijio zeremonia bat izango balitz bezala.
GRABATUAk ere erabiltzen zituzten.
![Page 27: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/27.jpg)
![Page 28: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/28.jpg)
Autoebaluaketarako ariketak. Artea.0- Zein espezie hasi zen lurperatzen? Eta zein espezie garatu zuen artea?
1-Zenbat arte mota daude? Eta zein da bakoitzaren definizioa?
2- Zer dira Venusak?
3- Nola egiten zituzten labar-arteko margoak?
4- Zein hiru ezaugarri zituen Paleolitoko arteak?
5- Aipatu garai horretako artearen hiru adibide.
![Page 29: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/29.jpg)
6- Zer dakigu irudi hauei buruz? Zein arte mota da eta zer adierazten du bakoitza?
12
3
![Page 30: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/30.jpg)
NEOLITOA (10.000 urte- 7.000 urte)- NEKAZARITZA, ABELTZAINTZA SORTU. Ekialde Hurbilean eta hortik zabaldu.
nomada izatetik HERRIXKETAN bizitzera pasa. Ez dago lekuz aldatzeko beharrik elikagaia ia bertan dituzte, beraiek ekoizten dituzte.
- HARRI LANKETA AURRERATUA: igitaiak, errotak, aitzurrak. - EHUNGAILUAK.- ZERAMIKA.
![Page 31: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/31.jpg)
![Page 32: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/32.jpg)
NEOLITOAREN HEDAPENA
![Page 33: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/33.jpg)
Iturria: EKI proiektuahttp://www.ekigunea.eus/eu/edukia/dbh1/gizarte/giz-1-2/U/22?lang=eu
https://vimeo.com/60545871
https://vimeo.com/71008464
Nola jakin neolitoa dela?
![Page 34: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/34.jpg)
Eguneroko objektuak
![Page 35: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/35.jpg)
Arte eta sinesmenak neolitoan- Emankortasunaren gurtzea → buztinezko irudiak, ama-jainkosarekin
identifikatuak eta lurrean lurperatzen zituzten uzta ona edukitzeko.
- Hildakoak lurperatzen zituzten ostilamenduekin.
- Margoetan, Levanteko arteetan figura eskematikoak eta monokromatikoak (kolore bat zutenak).
![Page 36: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/36.jpg)
METAL AROA (7000-5000)- Lehen metalezko objetuak fabrikatu. Lehendabizi kobrea, gero brontzea
eta gero burdina. - Metalaren erabilerak aldaketak ekarrik zituen:
- Merkataritza hedatu zen, leku guztietan ez baitzegoen metala. - Herrixka batzuk komertzio bideen ondoan egoteagatik hiri bihurtzen hasi ziren. - Lanbide berriak sortu ziren: gerlaria, apaizak, merkatariak… Lanaren espezializazioa sortu
zen.- Gizartean banaketak sortu ziren talde batzuk pribilejiatu bihurtu ziren (apaizak…)
- Asmakizun asko gertatu ziren:gurpila, goldea, ureztatzea…
![Page 37: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/37.jpg)
MegalitismoaNeolitoaren amaieran eta Metal Aroan,
MEGALITOAK eraikitzen hasi ziren. Monumentu handi batzuk.
Forma ezberdina zuten megalitoek:
1) Menhirrak: harri luze bat bertikalki ipinita. Agian eguzkia gurtzeko erabili?
2) Trikuharriak: lurrean iltzaturiko harriak eta gainean harriak ezarrita. Hilobi kolektiboak ziren.
3) Harrespila eta cromlechak, menhir ugariz osaturiko borobilak. Agian santutegi gisa erabili edo hildakoen errautsak hor zabaltzeko.
![Page 38: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/38.jpg)
Zein da zein?
Trikuharrien eraikuntza: https://www.youtube.com/watch?v=nx1jkK0e_-Ihttps://www.youtube.com/watch?v=x3KVE8X22Gc
![Page 39: HISTORIAURREA - Gizarte Zientziakhistorianhezi.tk/wp-content/uploads/2017/03/HISTORIAURREA-3.pdf · GIZAKIAREN EBOLUZIOA Gizakiok eboluzio prozesu luze baten ondorio gara. HOMINIZAZIOA](https://reader030.vdocuments.mx/reader030/viewer/2022040101/5d67391d88c993d0688b77c3/html5/thumbnails/39.jpg)