historia aroka 6.a
TRANSCRIPT
HISTORIA AROKAHISTORIA AROKA
Otxartagako 6.AOtxartagako 6.A2011-12 ikasturtea2011-12 ikasturtea
HISTORIAHISTORIA
HISTORIAREN AROAK
Histori-aurrea K.a. 3000 arte
Aintzin-aroa Ko. 476arte
Erdi aroaK.o 1492 arte
Aro modernoaK.o. 1789arte
Aro garaikideaGaur egun arte
HISTORIAURREAHISTORIAURREA
PALEOLITIKOAPALEOLITIKOA Nomadak ziren.Nomadak ziren. Talde txikiak ziren.Talde txikiak ziren. Kobetan bizi ziren.Kobetan bizi ziren. Sua asmatu zuten.Sua asmatu zuten. Fruituak, ehizta...Fruituak, ehizta...
•NEOLITIKOA
•Sedentarioak ziren.
•Talde handiak ziren.
•Herrixketan bizi ziren.
•Abeltzaintza eta nekazaritza
Histoariaurrearen aurkikuntza Histoariaurrearen aurkikuntza nagusiaknagusiak
Suaren aurkikuntza.Suaren aurkikuntza. Zeramika eta Zeramika eta
metalak lantzen hasi metalak lantzen hasi ziren.ziren.
Gurpila asmatu Gurpila asmatu zuten.zuten.
Harriekin eskulturak Harriekin eskulturak (dolmenak)(dolmenak)
Abeltzaintza eta Abeltzaintza eta nekazaritza.nekazaritza.
Marrazkiak Marrazkiak harrietan.harrietan.
AINTZINAROAAINTZINAROA
Idazkeraren asmakuntzarekin batera hasi zen. Idazkeraren asmakuntzarekin batera hasi zen. K.O 476.urtean .K.O 476.urtean .
Eraikuntza garrantzitsuak egin zituzten. Eraikuntza garrantzitsuak egin zituzten. Gotiko eta erromanikoak.Gotiko eta erromanikoak.
Aintzinaroko herrialde nagusiak:Aintzinaroko herrialde nagusiak:
GREZIA GREZIA : Sistema politikoa asmatu zuten. : Sistema politikoa asmatu zuten. Filosofia eta literatura. Filosofia eta literatura.
MESOPOTAMIA: MESOPOTAMIA: Tigris eta Eufrates Tigris eta Eufrates artean. artean.
EGIPTO: EGIPTO: Nilo ondoan. Piramideak sortu Nilo ondoan. Piramideak sortu zituzten, faraoien hilerriak izateko.zituzten, faraoien hilerriak izateko.
ERROMA: ERROMA: Bere konkistengatik nabarmendu Bere konkistengatik nabarmendu ziren. Teknika berriak asmatu zituzten, ziren. Teknika berriak asmatu zituzten, merkataritza eta arkitektura.merkataritza eta arkitektura.
ERROMATAR INPERIOAERROMATAR INPERIOA Erroman hasi ziren K.A I. Erroman hasi ziren K.A I.
mendean.mendean. Gudaren bitartez nagusitu ziren.Gudaren bitartez nagusitu ziren. Mediterraneoko kostaldea Mediterraneoko kostaldea
konkistatu zuten, besteak beste; konkistatu zuten, besteak beste; frantzia, espainia, marruecos...frantzia, espainia, marruecos...
Horrela inperioa sortu zuten.Horrela inperioa sortu zuten. Konkistatutako herrialdeak Konkistatutako herrialdeak
erromanizatu zituzten.erromanizatu zituzten.
Erromatar politakaren antolamendua honakoa zen:erregea (enperadorea), senatua eta herri asanbladak..Erromatar gizartearen antolamendua aldiz honakoa zen: politikariak, familia dirutsuak esklabuekin eta familia langileak.Erromatarren erlijioa: hasieran politeistak ziren, jainko askotan sinisten zuten. Baina amaieran kristauak bihurtu ziren.Erromatarrek ekarpen baliogarri asko asmatu zituzten, arkitekturan esate baterako; akueduktoak, zubiak, kaltzadak,...
Kulturan; hizkuntza, zenbakikuntza, egutegiak, zirkuak...Lanbideak; merkaritza itsasoaren bitartez.
KO. V.mendean germaniarrek inperioa suntsitu zuten. Erromatar inperioa desagertaraziz.
ERDI AROAERDI AROA Erromatar inperioaren Erromatar inperioaren
desagerpenarekin hasi desagerpenarekin hasi zen. KO. 476an.zen. KO. 476an.
Erdi aroa hiru gertaera Erdi aroa hiru gertaera nagusietan banatzen da:nagusietan banatzen da:
• Inperio karolingioa.Inperio karolingioa.
• Feudalismoa.Feudalismoa.
• Amerikaren aurkikuntzaAmerikaren aurkikuntza
Inperio KarolingioaInperio Karolingioa
Carlo Magnok inperio Carlo Magnok inperio karolingio sortu zuen. karolingio sortu zuen. 800.urtean.800.urtean.
Europaren erdialdean Europaren erdialdean kokatu zen.kokatu zen.
Eliza kristauarekin Eliza kristauarekin harreman eztua izan zuen.harreman eztua izan zuen.
Hil zen 814. urtean .Hil zen 814. urtean .
FeudalismoaFeudalismoa
Karlo Magno hil zenean Karlo Magno hil zenean bere jabetzak banatu bere jabetzak banatu ziren nobleen artean.ziren nobleen artean.
Jabetza horiei Feudo Jabetza horiei Feudo izena eman zieten, izena eman zieten, feudalismoa sortuz.feudalismoa sortuz.
Gizartean nobleak, Gizartean nobleak, kleroak eta herri xehea kleroak eta herri xehea zegoen.zegoen.
Amerikako aurkikuntzaAmerikako aurkikuntza
Kristobal Kolonek Kristobal Kolonek Amerika aurkitu Amerika aurkitu zuen 1.492.urteanzuen 1.492.urtean
Gertakari honekin Gertakari honekin batera erdi aroa batera erdi aroa bukatu zen eta aro bukatu zen eta aro modernoaren hasiera modernoaren hasiera izan zen.izan zen.