a side / :35

:36 / a side

SPECIAL

a side / :37

หากในวยหนมสาวเปนชวงชวตทก�าลงมไฟ เปยมดวยพลงในการสรางสรรคแตกไมไดหมายความวาพลงเหลานนจะคงอยกบแคคนหนนสาวเสมอไป เคยไดยนค�าวา Young at Heart กนมยคะ? ค�านใชเปรยบเทยบ คนรนใหญ แตหวใจยงเตมไปดวยพลงเหมอนวยรน ประมาณวาเกาแตเกาอะไรแบบนน

HIPฉบบขนปท10นจะพาไปพดคยกบ‘ผใหญ’ทนาเคารพท ง5ทานเขาและเธอเหลานคดวาคณๆ รจกหนาคาตาและชอเสยง วามความเปนหนงในตองอตามบทบาท และหนาทของแตละทานดอยแลว ฉะนนเราจะไมพดมากถงเกยรตประวตอนยาวนาน แตจะพาเดนทางไปบนหนทางปจจบนทพวกเขาและเธอ ก�าลงด�าเนนอยอยางเชอม น และไมลดละแมจะมความรวงโรยของวนวยมาเปนอปสรรค บคคลเหลาน ไมเพยงเคยเปนผสรางสรรค แต ‘ยงคง’ ท�ามาตลอด และยงคงท�า ตอไปอกเรอยๆโดยไมยอมปลอยใหกาลเวลาเขามาท�ารายหรอกลนกนไฟฝนของตวเองไดเลย ขอตอนรบเขาสโลกของ ‘รนใหญ’ ทอาจจะหยดวงไปนานแลว แตทแนๆ พวกเขา ยงไมยอมหยดเดน

YOUNG AT HEART

หากหวใจยงมไฟ

:38 / a side:38 / a side

a side / :39

ความส�าเรจประดจเดอนคางฟาของเธอมาจากการส งสมหลายประการแตส�าหรบชวตนกแสดงเธอบอกวามอยสองอยางทตองรกษาหนงคอเวลาสองคอวนยถารกษาไดจะดและอยไดนาน ตลอดระยะเวลากวาสามสบปในการท�างานเธอบอกวาแทบไมเคยไปสายนอยคร งมากหากตดธระจรงๆ “เกาโมงเชากจะตนแลว กระเดงขนมาจากเตยงเองเลย โดยอตโนมต ไมมแบบแชอกนดนง คอตนเลย ตนป บกอาบน�าแตงตวแลวกออกจากบานจะใหล นลาล นลาไมเปนเปนคนทท �าอะไรเรวเพราะวาดวยลกษณะอาชพของเราบางวนกองถายละครนดตอนเจดโมงเชาแลวโลเคช นอยไกลบานเรากอยในพนทการจราจรคอนขางตดขดอยแลว กตองออกจากบานกอนสกตหา ตหาครง เพอไปใหถงเวลานดหมาย จะเปนคนตรงตอเวลามาก ไมวาจะท�างานอะไรกตามเรองเวลาส�าคญถารกษาเวลาของเราไดดไดตรงการท�างานกบผคนหลากหลายเขาจะยอมรบเราในจดน ” นนอาจเปนเพยงแคคาถาแรกทเธอรายมนตใหตวเองรกษาไวอยางยงยวด ขอตอมาทหลายคนคงอยากร และท�าให สาววยสามสบอยางเรายงรสกเขนอายแกมประหมาเบาๆเวลาไปยนเทยบเคยงกนความสวยของเธอไมไดเปลงปล งเตงตงเหมอนสาววยแรกรน แตเปนความงามทเรยกกนวา ‘มเสนห’ ยงอาย เพมขนกเหมอนอบร�าใหเสนหน นหอมหวนคลายกระดงงาลนไฟทยงผานความรอนจะยงสงกลนหอมฟ งเธอเปนเชนนนแตการเปนอยางนนของเธอไมไดเกดจากการพยายาม คณตายบอกวาเธอแทบไมไดออกก�าลงกายอยางใครๆเขาโยคะกไมมอดอาหารยงไมตอง เธอเพยงแตใชชวตในปกตประจ�าวนอยางเปน

FLY ME TO THE MOONเดอนคางฟา

เพญพกตรศรกลเปนชาวเชยงใหมโดยก�าเนดเขาวงการบญเทงตงแตอายยงไมครบยสบปปจจบนเธอลวงสวยหาสบสามกะรต เปนสาวเลขหาทยงสวยสะพรงจนไดฉายาสาวสองพนป ขอนไมเกนจรงและไมเกนไปใครไดเจอเธอตวเปนๆไมอาจไมยอมรบความจรงขอนเรองความสวยใครกมไดยงในยคนสวยสงไดแตผหญงชอเพญพกตรมครบครนมากกวานน

เพญพกตร ศรกล

ธรรมชาตทสด ท�างานทกอยางดวยตวเอง ท งงานบาน ลางรถรดน�าตนไม และอกจปาถะ สวนเรองอาหารการกนกกนปกต ไมคอยฝนตวเอง เวลาเขานอนกหวค�าบาง ดกดน หรอเชาบางแลวแตวาวนตอไปมกจธระอะไรทตองท�า “เราอาจจะโชคดทเปนคนนอนงาย นอนก โมงกได ถาเหนอยหรอเพลยบอกวางวงป บกหลบเลยแลวอกอยางนงถาบอกไปกอาจจะไมเชอ เราเปนคนทแทบจะไมไดดแลรางกายอะไรเลย ไมไดเลนโยคะ ไมไดออกก�าลง ไมไดเหมอนแบบท เขาตองไปท�าก นนะ ก เปนอกอยางทคดวาโชคดอกแลว คอรางกายเผาผลาญไดด ท �าใหไมตองโหมออกก�าลงมาก ยงตอนนมาเปดรานอยรานถงตสองตสามกลางวนกจะมาแลวพอมาถงรานประมาณสามสโมงเยน กรดน�าตนไม ท�าอะไร ไปเรอยเปอยแลวกอยอยางนแลวกดมและกสบ เปนอยางนตลอด หรอวาระบบรางกายเราอาจจะชนแลวรเปลากไมร เพราะการทเราท�าอาชพนกแสดงเรากตองนอนดกอยางนอยแลว” นอกจากเรองความสวยสะดดตา อาจถงข นสะกดใจ หลายคนไมวาจะมองในระยะใกลหรอไกล ผหญงคนน เหมอนจะมพลงบางอยางแฝงอยในตว เปนสวนผสมของความม นใจความเปนกนเองแตกรกษาระยะและทาทางอยในทตลอดเวลาการพดคย เธอท�าใหเราชนชมเธอมากขน ลดความประหมาลงแตไมถงกบใหรสกสนทชดเชอจนเสยงานการอาจจะเพราะเหตนจงท�าใหเธอเปนทรก และมเพอนฝงพนองในวงการมากมาย หลายรน ความนารกบวกอธยาศยไมตรนกอาจนบเปนอกขอ ทท �าใหเธอมคนรกและชอบชนชมอยไมขาด

a side / :39

เรอง: ชลธดา ภาพ: ศมนภรณ

:40 / a side

“พยายามดแลตวเองเทาทท �าไดแตเราเปนคนไมฝนอยางสมมตวาวนนมาอยรานมความรสกตวเองแบบวาแยไมอยากเจอใครกจะบอกนองๆทกคนวาขอไปนอนกอนนะแปบนงเดยวออกมากจะแอบไปหลบครงช วโมงพอออกมากจะเหมอนเดมละ เราวาคนเรากตองรตวเนอะวาตอนไหนไมไหวจรงๆเรากจะเบรกตวเองอยางนถามวาต งแตเปดรานไมเคยมารานไหม ไมมารานกแสดงวาชวงนนอยกรงเทพฯ แตถาอยเชยงใหมมาทกวนอยางทบอกนนแหละแวบนงขอไปนอนนองๆทกคนจะรเลยวาถาเรางวงเดยวมาไปนอนในหองครวบางหลบอยสกมมนงหลบแปบนงกสดชนแลวเราเปนคนรเฟรชตวเองไดคอนขางเรว” ถามเธอวารสกอยางไรกบค�าวาสาวสองพนปทหลายคนเรยกขานคณตายบอกวาอาจเพราะเธอมวธการดแลตวเองแบบปลอยไปตามธรรมชาตไมฝนถงเวลากนกกนเวลาพกผอนคอพกผอนการรตวเองวาก�าลงท�าอะไรอย และตองท�าอะไร ท�าใหเธอจดการกบชวตไดด ท งเรองงานและเรองสวนตว เวลาท�างานกเตมท สวนเวลาปารต กสดเหวยงเหมอนกน “เรองปารตกยงไปอยนะ แตกจะดคววาทมละครนดกโมง ถานดเชามากคนนกไมออกจะบอกเพอนๆเลยวาพรงนมเชาไมไปเพอนๆ ทกคนกจะโอเค แตถาเกดวนไหนเขานดสบเอดโมง โอเค คนนปลน (หวเราะ) อาชพเราตองอยในแสงส อยกบสภาพผคน ตลอดเวลาไมสามารถเลยงไดแตเลยงไดทสดคอเวลาอยบานนนนะคอสวนตวทสด แตถากาวออกจากบานไปแลว เรากจะรตววาเราเปนคนของประชาชน เรากท �าตวสนก สดชนทสด และดวยนสยสวนตว ของเราชอบทจะมเพอนฝงท งเพอนรนเดยวรนพรนนองเราสามารถแบบวนนไปกบเพอนรนนองพรงนไปกบเพอนรนพได” ดวยฝมอ บวกวนย และความรบผดชอบในฐานะนกแสดง ของเธอ ท�าใหผจดละครไววางใจ และสงบทมาใหเธอเลนอยอยาง ตอเนองทกบทบาททกการแสดงเธอเลนไดหมดไมคอยเกยงและทมเทฝมอลงไปเตมทหากตกลงรบปากแลววาจะท�างานน หมายความวา งานนนใหรอยเปอรเซนต ถามเธอวาเหนแสดงมาแลวหลากหลายบทบาทมากมบทไหนบางไหมทเลนไมไดเธอบอกวากมอยเหมอนกนบททไมถนด แตสวนมากผจดจะรอยแลววาดรามาเหมาะสมส�าหรบ นกแสดงหญงคนนทสด “สวนใหญจะไดเลนบทดรามา เพราะจะเลนไดดกวาถาใหเลนเปนตลกหรอวาวดๆวายๆถามวาเลนไดไหมกเลนไดแตเลนไมถง

เพราะดวยนสยเราไมใชคนวดขนาดนนนะ แตถาเปนหนง เราสามารถ เลอกบทได ถาเขาสงบทมาใหอาน แลวไมใช เลนไมได หรอเปนบทท เอาใครเลนกได เรากจะบอกวาบทนไมจ �าเปนตองเปนเรากไดนะหนงเดยวนถายท�ากนเรว สองเดอนกปดกลองแลว อยางเราเองกจะเลนประมาณ หกถงสบควถาในควทเราเลนในเรองแลวไมมบทบาทอะไรเลยไมไดสงอะไรเลย กไมเอา เราถอวาเขาจางเราดวยวยขนาดนแลว ไปเลนแลว เราควรมความหมายในเนอเรองดวย” ลาสดเธอเพงควารางวลนกแสดงน�าหญงยอดเยยมจากStarpicsThaiFilmsAwardsคร งท 10 ป 2555และรางวลคมชดลกอวอรดคร งท10ป2555จากภาพยนตรเรอง‘ItGetsBetter:ไมไดขอใหมารก’รวมท งนกแสดงน�าหญงยอดเยยม รางวลภาพยนตรไทย ชมรมวจารณบนเทงคร งท21ป2555และรางวลพระราชทานพระสรสวดคร งท29สาขาผแสดงน�าหญงยอดเยยม จากภาพยนตรเรอง ‘Home : ความรกความสข ความทรงจ�า’ ท งสองบทนคณตายบอกวาทาทายความสามารถในฐานะนกแสดงมาก โดยเฉพาะบทสาวประเภทสองในเรอง ‘It GetsBetter:ไมไดขอใหมารก’ทตองท�าใหคนดเชอใหไดวาเธอ‘เปน’จรงๆ “บททาทายทสดเทาทผานมาส�าหรบเราคอ หนงเรอง ‘It GetsBetter’ เราเปนผหญงแตตองเลนเปนกระเทย เรากตองท�าใหกระเทย คอหนงเรองนเปนหนงของพวกเขาเราตองท�าใหเขายอมรบวาเราเปนตวเขาอนนทาทายอกบทนงเรองHomeเรองนในพารทของเราตองเลนคนเดยวเกอบสามสบเปอรเซนต (ท งสองเรองนไดรางวลดวย) ใช แตจะเปน ตวการนตวาเราประสบความส�าเรจในแงของนกแสดงหรอเปลาอนนไมรเราบอกไมไดตองใหคนทเขาไปดหนงและคณะกรรมการตดสนเอง” ท�างานในวงการบนเทงมากวาสามสบป ท งในฐานะนกแสดง นางแบบ ถายโฆษณา หรอแมกระท งนกรอง แถมยงมงานเขาอยตลอดเปนใครกตองมเบอมทอกนบางละ แตเหนอยแลวจะท�าอยางไร เวลาทอแลวจดการกบความรสกนนแบบไหน คณตายบอกวาส �าหรบเธอเองแนนอนยอมมบางแตเมอเปนงานทรกแลวพลงงานส�าหรบการขบเคลอนยอมไหลออกมาจากหวใจเพอเตมเตมใหรางกาย “อารมณแบบเบอๆ ไมเอาแลวกมนะ นาจะเปนกนทกคนแหละ เรากมเปนบางชวง เวลาท�างานเยอะ กจะมชวงทเราแบบลา หมายถงเราเจอกบทมงานหรอกบอะไรหลายๆอยางกมบางเพยงแตวาเราจะยดหลกวานเปนอาชพเรานะ มนษยทกคนกมชวงอารมณออนไหว อารมณเบออารมณบาๆบอๆแตเรายดอยางนวานเปนอาชพของเรายงไงเรากตองท�า

:40 / a side

a side / :41

ถงแมวาเราเบอวนนไมอยากไปกองน เลยอะไรแบบนแตเราคอนขางโชคดทแตละกองถายจะไมคอยมเหตการณอยางนน เราจะสนทกบนองๆ ทกคนในกองถายท งชางหนาชางผมตากลองทมไฟผก�ากบนกแสดงดวยกนกเลยไมมความรสกทวานาเบอท �าใหเรารสกวามพลงเวลาทเราไปท�างานทกวนจะบอกตวเองทกคร งวาท�างานแลวตองสนกตองมความสขถาวนไหนทมอารมณไมสนกแลวเนยวนนนการท�างานจะแยมาก” ความทมเพอนฝงมากหนาหลายวงการ บวกกบความชอบปารตสงสรรค ประกอบกบมอยชวงหนงทเธอขนมาถายภาพยนตรทเชยงใหมแลวหารานนงถกใจยากเลยตดสนใจเปดรานของตวเองขนมาเพอรบรองเพอนฝงพนองทเดนทางมาเยยมเยอนถงเชยงใหม นนจงกลายเปนทมาของ‘That’sWinebyPenpak’รานดมกนชลล ๆ ในยานนมมานเหมนททเธอท งบรหารและจดการเองทกอยางต งแตหนารานไปจนถงในครว เพอใหไดบรรยากาศทถกใจตวเองมากทสด เพราะเธอบอกวาทน เปรยบเปนเหมอนบานหลงทสองของเธอ “ถายอนกลบไปมอยชวงนงทเรามาถายหนงอยเชยงใหมแลวเปนชวงทเราไดหยด กอยากหารานชลล เลกๆ นารกๆ ดมไง ในเชยงใหม กจะไมคอยมแบบทชอบถาไมแบบตดๆไปกจะเปนรานทเดกๆเขานงกนกเลยพดกนวามาเปดเองเลยดกวา แลวกหารานนานอยเหมอนกน เปนปกวาจะไดรานแลวกมาท�าเองเปนรานเลกๆตอนนนอยซอย9กสนกในฐานะทเราเปนเจาของรานสนกเวลาทมนองนงมาจากกรงเทพฯมแขกมาจากกรงเทพฯกเหมอนเปนบานอกหลงหนงทตอนรบนองๆคอทกคนมาเชยงใหม ทกคนตองแวะมาหา กสนก กลายเปนแบบวาจากเลกๆ ตอนน ใหญขน ถามวาเหนอยไหม เหนอย เพราะจากรานเลกๆ มแค เกาโตะแตณวนนมเกอบสามสบโตะนองๆทท �างานดวยกมเพมขน“ คณตายเลาใหฟงตอวาทตดสนใจเพมขนาดรานใหใหญขน ไมใชแครองรบกจกรรมอยางการแสดงคอนเสรตหรอดนตรสดทเธอจดหา มาสรางความบนเทงแกลกคาเปนประจ�าทกเดอนอกเหตผลหลกคอเรองผลประกอบการตลอดหนงปทเปดรานเธอบอกวาแทบไมไดก�าไรเพราะรานขนาดเลก รายไดกจะหมนเวยนกลายเปนคาใชจายภายในราน ถาจะท�ารานใหอยไดและมก�าไรดวย การเพมขนาดรานใหใหญขน จงเปนทางออกหนง ตอนน That’sWine by Penpak ยายมาอยใน ซอย 7 บนถนนนมมานเหมนทเชนกน และดวยพนทกวางกวาเดม และเปนพนทปดท�ากจกรรมไดเตมท สามารถมอาหารและเครองดมได หลายประเภทนอกเหนอไปจากไวน รวมถงพารทดนตรเรยกวา ฟลออพช นกวาเดมนอกจากเพลงชลลเอาทจากดเจทมประจ�าทกคนแลวสงทพเศษเพมข นมาคอดนตรสดท เธอตงใจวาจะจ ดใหบอยข น ท งเชญศลปนจากกรงเทพฯมาเลนและใชบรการวงดนตรเชยงใหม “เราชอบจดคอนเสรตเกอบทกเดอนถายงเปนรานเลกเหมอนเดมกเอาไมรอดไมไดก�าไรอยแลวทท �ารานมาตลอดหนงปนไมไดก�าไรหรอกถวเฉลยแลวกคอหมนเวยนในราน แตถามวาไดก�าไรไหม ไมได นองๆหลายคนทท �าธรกจทน กคยกบเขากวาเราตลอดวาเจท �าอะไรเนย... รานแคนจดคอนเสรตอกละกเลยคดวาไหนๆเราเปนคนชอบท�ากจกรรมกบรานอยตลอดเวลาตองเอารานใหญละเพอจะไดรองรบหลายๆอยางถามวาทกคนลงทนกอยากไดก�าไรอยแลว กลองดสกต งวาเราขยายรานสเกลใหญขนาดนแลว จะรอดไหม จะมผลก�าไรใหกบรานกบตวเอง แบบวาแฮปปบางไหมกเลยตดสนใจวาอะลย!พอมาเปดรานทนกเลยกลายเปนวาอยเชยงใหมมากกวากรงเทพฯ จะกลบไปกตอเมอม การถายละครแคนนเองถายละครเสรจป บกมาเชยงใหมแลว” แมจะเรมท�าธรกจของตวเองอยางจรงจงแลว แตคณตายบอกวายงไมคดทงวงการบนเทงออกไปดแลกจการอยางเตมตวเพราะอาชพหลกของเธอยงคงเปนอาชพนกแสดง ทไมใชแคสรางรายไดเทานน ยงคงเปนการรกษาคอนเนคชนทมเอาไวตอยอดกบธรกจส�าหรบเธอแลวไมวาจะในบทบาทของนกธรกจหรอนกแสดงท งสองสงน ไมตางกน อาชพ นกแสดงใหชอเสยงและมอบรายไดเพอสานตอการท�าธรกจถงจะท งสนกและท งเหนอยโดยเฉพาะรานทยงตองดแลและประคบประคองใหด�าเนนกจการอยไดแตกเปนความทาทายทเธอบอกวาตองลองเสยงดสกต ง “ทกวนนกมความสขนะกบการทเรามาเปดรานของตวเอง ถามวาเหนอยไหม เหนอย ทกคนแหละเวลาท�าธรกจอะไรกเหนอยอยแลว

ยงเปนธรกจทเราเพงกาวขาเขามา กวาจะตงหลกได ยนใหม นคง ดวยสองขาตองใชเวลานานมากแตเราโชคดทมนองๆทมงานเราจะบอก ทกคนเลย ตงแตในครวใหญ ครวเลก และนองๆ ทอยดแลลกคา วาเราไมไดรวย ไมมเงนเยอะขนาดทแบบวาท�าอะไรกได มาท�ารานน เรากเปนหนอยนะ กจะบอกนองทกคน เราท�ารานใหม เรายายบาน ยงเปนหนอย แตกจะพยายามดแลนองๆ ทท �างานกบเราใหดทสด เทาทจะท�าได แตกจะบอกทกคนวาใจตองมากอน อยกบเราขอแคใจ เพราะถอวาถาเราท�าอะไรแลว ใจเราม นคง เปนอนหนงอนเดยวกน เราตองท�างานดวยกนรอด การทเราเขามาท�างานตรงนไมวาจะในวงการบนเทง หรอรานน กตาม เราไมเคยตงเปากบตวเองวาอยากท�านน อยากท�านนะเปนโอกาสและจงหวะมากกวาทเขามาแลวท�าใหเรารสกวานาลองดไดกไดไมไดกไมเปนไรเราวาทกคนนะถาไมไดท �าอะไรเลยชวตกไมสนกตองมการลองเสยงดถาเราไมเสยงกไมรวาเราจะท�าไดรเปลา”

เราไมเคยตงเปากบตวเองวาอยากท�านนอยากท�านนะ เปนโอกาส และจงหวะมากกวา ทเขามาแลวท�าใหเรารสกวานาลองด ไดกได ไมไดกไมเปนไรเราวาทกคนนะถาไมไดท�าอะไรเลยชวตกไมสนก

a side / :41

:42 / a side

a side / :43

เขาเคยใหสมภาษณถงความใฝฝนอนสงสดของตวเองวา อยากท�าเมองจ�าลองของลานนาในอดตทมท งเรอกสวนไรนาทงหญา และตนไมเขยวขจ เพอใหเปนแหลงเผยแพรงานหตถศลปของสลาพนเมองไมใหสญหายและเปนการสงเสรมศลปะวฒนธรรมแบบลานนาใหคงอย (อางองจาก : บทความ ‘ฝนสงสดของศลปนแหงชาต - อ.จลทศน กตบตร, นสพ.ไทยรฐฉบบวนท19ก.พ.55)และในวนนความฝนอนนนเรมเปนรปรางขนมาแลวภายใตชอ ‘บานสวนศลป’ ซงอยในบรเวณเดยวกบราน ‘บานสวน’ ต�าบลสนผเสอ อ�าเภอเมองเชยงใหม “อยากใหตรงนเปนOneStopSurviceของงานหตถกรรมตางๆไมวาจะผา,รม,งานไมและเซรามกเพอใหนกทองเทยวมาทนทเดยวไดเหนครบเลยแลวเรากจะคดเลอก ผประกอบการทเขาท�าเกยวกบสนคาพวกนอยแลวใหเขาเอางานมาโชวใครสนใจกซอหากนกลบไป ครบวงจรท งสนคา และการบรการ รวมถงการจดสงดวย เหมอนเปนจดเรมตน จากทนแลวถาใครสนใจจะไปดทอนตออยางบอสรางหรอบานถวายกคอยวากนไปเรากจะบอกทศทางตอไปให ทท �าตรงน ขนมากเพราะอยากจะเหนเรองของศลปะวฒนธรรม ของลานนาเรากาวหนาและชวยใหคนทท �าของเหลานอยเขาไดเตบโตขนไปอก” ‘บานสวนศลป’ ออกแบบโดยอาจารยจลทศน ประกอบดวยอาหารหลงใหญ สงสองช นจ�านวนสองหลง รปทรงเหมอนบานลานนาแตยงคงความรวมสมยตามสไตล การออกแบบของอาจารยจลทศน เนนความโปรง โอโถง เพอใชเปนพนทจดแสดงสนคา ในวนทเราไปสมภาษณยงตกแตงไมเรยบรอย แตกพอไดเหนสนคาบางประเภททจะน�ามาแสดงวางเรยงรายอย อาท โคมไฟตงพนท�าจากเหลกจ�าลองสวนตวโคมใหมรปทรง เหมอนตง แตใสความรวมสมยเขาไปในดไซนและวสด ถดออกไปเปนจ�าพวกเฟอรนเจอรไม หนาตาเหมอนของเกา หรออาจจะเปนของสะสมกเปนได นอกจากนยงมภาพเขยน และงานประตมากรรม อาจารยจลทศนบอกวานาจะสามารถเปดท�าการไดในเรววนน ตอนน เหลอการเกบรายละเอยดใหเรยบรอย

THE TIMES THEY ARE A CHANGINGเปลยนแปลงไมเปลยนแปรดร.จลทศน กตบตร

ดร.จลทศนกตบตรศลปนแหงชาตสาขาสถาปตยกรรม(รวมสมย)พ.ศ.2547ปจจบนท�าธรกจสวนตวเปนรานอาหารชอรานบานสวนรวมทงเปนทปรกษาขององคกรทงภาครฐและเอกชนและอาจารยผเชยวชาญพเศษคณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม เขาเปนชาวเชยงใหม โดยก�าเนดภายหลงจบจากคณะสถาปตยกรรมจฬาลงกรณมหาวทยาลย กกลบมาอย ภมล�าเนาบานเกด และสรางสรรคงานสถาปตยกรรม ทน�ากลนอายของลานนามาประยกตใหมความรวมสมยมาโดยตลอด

a side / :43

เรอง: ชลธดา ภาพ: ภม นรศชาต

:44 / a side

“ตวโครงสรางผมออกแบบเองแตสนคาทน�ามาจดแสดงไดมาจากแถวนจากชาวบานเอามารวมกนเราอยากใหชาวบานมงานท�ามรายไดดขนความเปนอยกดขนแตบางคนเขากมองวาท�าไมลานนาสไตลถงไปสอนาคตไมได ตรงนกนาจะชวยจด แรงบนดาลใจใหเมองเรามความพฒนาขนมาแบบอาศยอดตนะเพราะอดตกเปนสวนชวยใหการเดนหนาตอไปในปจจบน หรอกาวสอนาคตชดเจนและมทศทางทด ไมใชวากาวไปขางหนา จนมองไมเหนฝ น จะวาไปแลวฝ นของเราขางหลงนนละ เปนสงทงดงาม” อาจารยจลทสนบอกวาการทจะน�าความเปนลานนาไปสตลาดโลกจะตองเขาใจความตองการของตลาดกอนไมวาจะเปนเทรนดหรอการจดการอยางมออาชพทน�าเทคโลโลยอนทนสมยมาท�าใหการสงสนคาหรอแมแตการจบการสะดวกและปลอดภยสงส �าคญส�าหรบการออกแบบหรอแมแตการน�าวฒนธรรม มาเปนสนคาเขาบอกวาเราตอง‘รวมสมยใหเปน’ “คอโชคดทผมมาท�างานทางดานออกแบบแลวมคนทเขายอมรบวางานแบบน เปนสไตลเราซงไมใชเฉพาะตวตกตวบานหรออาคารทเปนลานนาสไตล อยางอนสามารถเปนไดหมด ไมวาจะอาหารการกนสนคาวสดหตถกรรมผาแฮนดคราฟทตางๆ ทกอยางเปนไดหมด สามารถพฒนาใหรวมสมยได และถาจะกาวออกจากพนทไปสตลาดโลก เราตองเขาใจตลาดและมการจดการทด ไมอยางนนเรากขายของไมได และตอง รวมสมยใหเปนดวย ไมใชอะไรกเปน Contemporary หมด แตไมไดท �าใหมความเปนตวเองอย วฒนธรรมแบบลานนากมของดของเราอย ไมวาจะเปนเรองของธรรมชาต ความศรทธาและศลปวฒนธรรมเราไมควรลมรากเหงาเหลาน ไมอยางนนเรากขายไมไดเพราะสนคาเราไมมเอกลกษณเฉพาะตว” ในวงการสถาปตยกรรม อาจารยจลทศนเปรยบเปนปชนยบคคลคนส�าคญ โดยเฉพาะในทศทางของสถาปตยกรรมรวมสมยนอกจากท�างานออกแบบทางดานนแลวยงผลกดนให ความเปนลานนาสามารถคงเอกลกษณและความสงางามอย ในโลกทก�าลงเปลยนแปลงไปได โดยเฉพาะเชยงใหม เมองศนยกลางของภาคเหนอและก�าลงจะกลายเปนHubของความเจรญในดานตางๆไมวาจะเปนธรกจ,การทองเทยวหรอแมแตการขนสงในมมมองของเขาเหนวาความเปลยนแปลงยอมเกดขนอยางหลกเลยงไมไดการอนรกษใหคงรปแบบเดมไวกอาจไมใชหนทางทดตอการ‘รกษา’เอกลกษณลานนาอยางย งยนเขาบอกวาเมอมการเปลยนแปลงเขามานกออกแบบกระท งผคนในเมองเองตองรเทาทนวาจะเคลอนตามอยางไรโดยไมใหเสยตวตนในขณะเดยวกนการปรบเปลยนวถอยางมศลปะกส �าคญไมแพกน “เราตองเดนทางสายกลาง เชยงใหมตอไปกตองกาวไป สจดทเรยกวาGlobalizationแนแมคาขายของกตองพดภาษาตางประเทศได เราตองใชทกษะความรมาพฒนาสงทเรามอย เชน เราอานหนงสอ กจะไดรวา ณ วนน ทพกอาศยมการออกแบบหรอแมกระท งรปแบบไปถงไหนแลวเราคงไมปฏเสธวาตอนน ไมไดมแคบาน คอนโดมเนยมทนาอยกม เรากอยาไปปฏเสธเพราะผมเชอวาการอนรกษและการพฒนาตองไปดวยกนไมใชอนรกษอยางเดยวเราเหนหมบานเกาๆในเวยดนามเขากยงมคอมพวเตอรมมอเตอรไซคคอท งสองอยางตองเดนไปดวยกนอยางเชนล �าพนทก�าลงจะกลายเปนเมองใหม เรากไมปฏเสธ แตตองเปนเมองใหมทมตกสวยๆมระยะหางพอควรไมใชแนนจนเกนไป เมองในลกษณะน เปนเมองในอดมคตของเรา ไมใชเมองใหมทเปนเมองสลม คอเราตองชวยกนทกคน คนทจะอย

ผมท�างานเหลานมาทงชวตกเพออยากให ทกวงการ ไม ใ ช แค เ ฉพา ะวงการสถาปตยกรรมเทานนนะ อยากผลกดนใหความเปนลานนายงคงมชวตอยยงนารกอย

:44 / a side

a side / :45

อาศยกตองชวยกนคดดวยวาจะจดการหรอออกแบบทตวเองจะตองอยอยางไรใหเหมาะสมกบการอาศยและกมสภาพแวดลอมทดไมใชรอใหเขาท�าใหเสรจแลวกคอยมาปฏเสธในเชยงใหมเองกเหมอนกนอยากใหมตนไมเยอะๆปลกวนละตนสองตนเดยวกนาอยไปเอง (หวเราะ) ปญหาในตอนนคอเราไมรจกขายธรรมชาต หรอขายทวาง มวแตไปปลกสงกอสรางแนนๆตกระฟาสงๆแพงๆเราท�าไมไมคดจะอยกบธรรมชาตอยางเรามทดนอยหนงไรกไปปลกคอนโดซะเตมพนทแลวจะมประโยชนอะไร รอนกรอน เราไม Concern ถงสภาพแวดลอม เราม สภาพแวดลอมทดอยแลวควรจะหาสดสวนทเหมาะสมระหวางสงปลกสรางกบธรรมชาตผมวาครงตอครงก�าลงสวยตองรจกความพอดของเราลานนาเชยงใหมของเราผมวายงไงกขายตวเองไดอยแลว” บทบาทของอาจารยจลทศนมหลากหลายท งเปนสถาปนกเปนอาจารย กระท งเปนนกธรกจ การท�างานแมในอายอานาม เทาน เขากยงคงท�างานอย และไมมททาวาจะรไทนตวเอง ดวยความตงใจวาอยากจะสรางสรรคใหวงการสถาปตยกรรมลานนา สามารถอยรวมไปกบกระแสสงคมสมยใหมอยางกลมกลนอาจารยจลทศนบอกวาทกอยางทส �าเรจขนมา ไมไดเกดจากเขาเพยงคนเดยว แตตองยกเครดตใหทมงานดวย การมทมเวรค ทดกชวยใหการท�างานทกอยางประสบผลส�าเรจ สวนตวเขา กอยในฐานะผสนบสนนและแนะน�าเทานน “คนเราไมสามารถท�าอะไรคนเดยวได ตองมทมเวรค มการคดมการประชมไตรตรองอยางไมกวนมานมคนมาปรกษาวาจะปรบเวยงกมกามอยางไรในยคใหมซงทน นเปนโบราณสถานเรากตองสงใหกรรมาธการลานนาชวยดแลไมใชเราท�าแคคนเดยวแตเรากบอกวธการคด คอหนงจะตองท�าภมทศนใหรมเยนขนเรากสงทมภมทศนไปดเรากวางคอนเสปทจากนนกมเจาหนาทและภมสถาปนกคอยปฏบตงาน หรอมสถาปนกอนๆ ของกรรมาธการลานนาชวยกนตอยอดไปอกถาท�าทกอยางคนเดยวหมด

กไมใชมนษยแลวเรากวางกรอบใหเปนลานนาสไตลแลวจะมชางหรอเจาของผลงานไปคดมา เมองนแฮนดดคราฟท มต งเปนรอย ๆเจากแบง ๆกนไปผลประโยชนกจะตกเปนของเมองนท งหมดผมท�างานเหลานมาท งชวตกเพออยากใหทกวงการไมใชแคเฉพาะวงการสถาปตยกรรมเทานนนะอยากผลกดนใหความเปนลานนายงคงมชวตอยยงนารกอยอยางโคมไฟพวกน หรอผลงานจากบานถวายทเราไปหยบมาอยในบานสวนศลป สามารถเอามาตอยอดไปไดเรอยๆใหเปนศลปะทยงเดนได พฒนาไปได ไมอยากใหหยดนงหรอตายไป” พลงงานในการขบเคลอนความคดสรางสรรคหรอแมกระท งสรางแรงบนดาลใจใหอาจารยจลทศนอยเสมอคอ ธรรมชาต ศรทธา และศลปวฒนธรรม ถาอยใน สภาพแวดลอมทมความรมรนและความงดงาม สงเสรมความคดสรางสรรคในการออกแบบ ยงถามความเชอ และความศรทธาประกอบดวยแลวกจะยงเปนพลงผลกดนใหหาหนทางไปสความส�าเรจ โดยเฉพาะแนวทางของอาจารยจลทศนทตองการใหศลปวฒนธรรมอนสวยงามและทรงคณคาของลานนาใหอยไดอยางสงางามในโลกยคใหมเขายงตองพฒนาไอเดยความคดในการออกแบบใหทนยคทนสมยอยเสมอ “พลงผมมสามอยางโดยเฉพาะเวลาท�างานเกยวกบสถาปตยกรรมพลงอนแรกคอเราเหนธรรมชาตความงามธรรมชาต ตนไม เหนปาเหนเขา เหนดอย เหนแมน�า นเปนพลงทจะฉดเราไปหาสงทเราออกแบบพลงอนทสองเราเชอวาความเชอและศรทธาคอสงทส �าคญทสด คนเรา ถาไมมความเชอกไมมความรกและสดทายทอยากจะเหนทสดคอความเปนศลปวฒนธรรมของเมองน แตเราไมได กอปป บางคนบอกศลปวฒนธรรมเปนโบราณคด แตเรามองโบราณคดทจะไปสความกาวหนารนคณกคดอกอยางไมเหมอนรนผม อยางเชนโคมไฟทประยกตมาจากตง ทเปนกระดาษหรอผาเรากเอามาท�าเปนโลหะกดรวมสมยขนคนกอยากใช และกไดพฒนาใหกาวไปสแหลงขาย ระดบโลกได เพราะฉะนนถาเรายงย�าอยทเดม ไมพฒนา กคงไมได เพราะคนกเรมทนสมยขน การศกษาดขน ความเปนอยดขนเขากอยากไดสงอะไรใหมๆ ” “แลวผมเปนคนทอานหนงสอเยอะ อานทกเลม ทกฉบบพวกแมกกาซนตางๆการอานหนงสอกคอปญญาทเกดขนเรากพอจะจบทศทางไดเชนปนสอะไรฮตทศทางอะไรทควรจะไปไมใชเราเกงคนเดยวเราตองอานหนงสอคอเพอนทดจรงๆ เลมนงบางทอานสถงหารอบ การอาน กเพอเกบขอมลวาโลกน เขาไปถงไหนแลวอานคดแลวก สเกตชทงไว แลวกสงตอใหทมงาน หรอหนวยงานตางๆอยางเราเหนวาสถาปตยกรรมของพพธภณฑลฟวรประเทศฝรงเศสนาสนใจ กเอามาปรบเขากบเวยงกมกาม ท�าเปนพระธาตหรอกทเปนกระจก ไมใชเปนอฐ ถาเปนอฐ เหมอนเดมกคงไมนาสนใจ กมคนตงชอวา กแกวกมกามเรากมคอนเสปท ใครจะไปตอยอดอะไรตอกได แตทายทสดแลวกตองใชสงทอยในพนทของเราCultureของเราเพยงแตปรบเปลยนวสดใหม ทจรงอายขนาดน แลว ผมกอยากจะพกนะแตมาคดดอกทถาเราพกสมองเราจะไมฟงกช นพอสมองเราไมไดท �างานกจะหลงลมไปเพราะตอนน ใจเรา สมองเรา ยงท�างานไดอย และการท�างาน อาชพนสามารถท�าไปจนถงหมดลมหายใจ”

a side / :45

:46 / a side:46 / a side

a side / :47

เอ รงค สภารตน

ในชวตวยรนเขาเตบโตมากบดนตรโฟลค และอาจจะเรยกวาเพราะได‘ครด’ชวยบมเพาะและปลกฝงหลายคนอาจทราบอยแลววาเขาเปนลกศษยกนกฏของจรลมโนเพชรศลปนโฟลคซองค�าเมองผไดรบการยอมรบวาเปนศลปนผยงใหญแหงยคสมย ออกอลบ ม ของตวเองชดแรกชอ ‘เรองราวในกรงเทพฯ’ สงกดรองเสยงล �าไย ซงมสทธพงษทดพทกษกล(ฮารท)เปนโปรดวเซอรเพลงทโดดเดนจากอลบ มนนคอเพลง ‘YOU’ และ ‘หองสดทาย’ จากนนมโอกาส ท�าเพลงประกอบภาพยนตรรวมกบ ภทร พลชนะ เมอไดมาท�างานเพลงในสงกดไมลสโตนของ มาโนช พฒตาล ท�าใหเขาไดรบ การยอมรบวาเปนศลปน INDY ยคแรกของไทย และตอมากได ท�าผลงานชดทสามคอชด‘เรา’กอนจะหางหายจากวงการเพลงไปนานหลายปและกลบมาสรางงานรวมกบเพอนฝงในวงการดนตรหลายคนรวมกนท�าอลบ ม‘HUG’ออกมาในป2550ในนามของคายเพลงอสระชอ‘สนกนก’(อางองขอมลจากwww.guitarsiam.com) นนคอเรองราวกอนหนาทเราจะไดมาพบและมโอกาสไดพดคยกนแบบจรงจง ในบายวนหนงของปลายป 2556 ภายในรานอาหารเลกๆ ชอ ‘พซซาตนไม’ รมอางเกบน�าขนาดใหญในอ�าเภอจอมทองเขายายตวเองและครอบครวอนประกอบดวยเอ,หลนภรรยาและลกสาวเลกๆ อกสองคน มาอยบานช นเดยวรมอางเกบน�าแหงนมา รวมสามปแลวเหตผลทคณเอบอกวาตดสนใจมาอยทนกเพราะเบอความวนวายในเมองเขาชอบชวตเรยบงายและตองการจะมชวตแบบนนทดนตรงน จงกลายเปนบานหลงใหมหลงจากยายมาหลายแหง และอาจจะกลายเปนบานหลงสดทายส�าหรบเขา “ผมอยมาหลายทมากเลยเคยท�ารานอาหารทบานตรงคนคลองชลประทานแลวกยายมาถนนคนเดนท�าอยสองสามปแลวกยายกลบไปทบานคนคลองชลประทานหางดงยายไปชางคลานแลวกกลบมาทบานคนคลองชลประทานอก เหนอยแลว จนกยายมาอยทนได สามปกวาแลวผมมาท�ายงขาวไวเมอสบกวาปกอนแตงงานป บผมกมาซอทผนนเงนเหลอกอนสดทายกเอามาซอทตรงนไวแลวกไปผจญโชคใหมแตเรากไมรวาวนหนงตองมาใช ตองมาอยตรงน พอเรามาอยนเรากรสกดถาสงแวดลอมไมดเรากท �างานออกมาไมดถาชวตไมดคณจะมเวลาทไหนไปชนชมผอนเขา แตประเทศนแปลก เราไมใชวายากจนขนาดนน มเหลอมใชเยอะแยะกลบมองไมเหนคณคาศลปะอะไรพวกน

TAKE ME HOMECOUNTRY ROAD

บนหนทางสบานอนเรยบงายรงค สภารตน

เอ-รงคสภารตนคอชอนกดนตรทหลายคนบอกวาเขาแปลกทวาแปลกไมใชตวเขา แตเปนเนอหาในเพลงทเขาเลอกมาถายทอด ศลปนผนมเรองเลาขานในบทเพลงทแตกตางไปจากคนอนแตตางอยางไร...หลายคนทยงไมเคยฟงเพลงของเขาอาจนกไมออกเขาไมใชนกแตงเพลงทไมรวา‘ตลาด’ตองการ‘ฟง’อะไรแตเพลงขายไดหรอไมไมใชวถของผชายชอเอสงทเขาใหความส�าคญมากกวาคอบทเพลงนนแตงออกมาจากหวใจหรอเปลาและเขาเปนนกดนตรทท�าเชนนน

a side / :47

เรอง: ชลธดา ภาพ: ภศเดช

:48 / a side

แตยคนยงดกวายคผมเมอกอนยคผมล�าบากเดยวนคนยงใหความส�าคญศลปะเยอะฉลาดขนมองเปน” ระหวางรออาหาร เอกชวนเราเดนชมบาน เรมจากพาไปในครว บอกชอเมนทเราจะกนกนใหกบภรรยาเรยบรอย กเดนน�าไปสเลาเปด “เขามาเลย” เขาเปดประตสงกะสของเลาเปดออก พลางเชอเชญใหเราเดนตามเขาไป “ตรงนนแมเปดก�าลงฟกไขอย มาดส” พดเสรจกชไปใตแผนสงกะสแมเปดตวอวนก�าลงนอนกกไขเขาบอกวาเลยงเปดไวกเพอเอามาใช ท �าอาหาร โดยเฉพาะเมน STEFANO สตรเฉพาะมทเดยวในโลกกม เน อเปดเปนสวนประกอบของซอส เวลาจะใชมาประกอบอาหารคณเอ จะเปนคนลงมอเชอดเปดเอง แนนอนวาซอทตลาดงายกวาถาคณอยากได เปดสกตว แตเอบอกวาเขาไมไววางใจในระบบการเลยงของเปดเหลานนอะไรทเปนอตสาหกรรมมากเกนไปมกมอนตราย และเปดทเขาเลยง ตามธรรมชาตแบบนปลอดภยมากกวานอกจากสตวเลยงเหลานยงมพชผก อกหลายอยางทเขาท งปลกไวกน และไวรกษาอาการเจบปวย เขาบอกวาพยายามอยกบธรรมชาตใหมากทสดตนไมทเขาปลกจงมประโยชนหลายดานอยางตนข เหลกเขาเลาวาตวเองกบลกๆ จะเดดยอดออนมากนทกวน วนละสองถงสามยอดเพอชวยขบของเสยออกจากรางกายทางปสสาวะ ออกจากเลาเปดเขากพาเดนชมสวนตอ บนพนทกวาหาไรน ยงม ทวางเหลอเฟอส�าหรบท�าอยางอน ยงมน�าลอมรอบดวยแลว การท�าเกษตรยงงายระหวางพาเดนลดเลยไปตามตนไมรมครมเขาพลางบนเรองทแมยายใหคนงานมาจดการตดตนไมออกไปเสยบาง กอนทสวนจะรกกวาน ทบนไมใชเรองตดตนไมแตเขาไมชอบวธจดการกบตนไมเหลานนดวยการเผา ในอลบ มชดแรกเขาเคยแตงเพลงเกยวกบสงแวดลอมเอาไวชอเพลง‘พรบตา’ เปนการพดถงสงแวดลอมในชวตประจ�าวน ซงเปนสงทเขาม ความสนใจสวนตวอยแลวเพราะนคอเรองจรงทเกดกบเราทกคนแตหลายคนไมสนใจโดยเฉพาะการเผาปาเผาดอยทเกดขนตลอดหลงฤดกาลเกบเกยวเรองเหลานรบกวนจตใจเขาจนตองถายทอดออกมาเปนบทเพลง “เหตการณส�าคญทกระตนมากกเรองเผาปาเผาดอยนไง ท�าใหเกดหมอกควนท งน นเมอวานกทะเลาะกบแมยายเรองเผาตนไมผมวาใหคนอนแตทบานผมกเปนซะเอง ผมกตองเลอกเอาระหวางคนทผมพอจะคยได

หรอวาคนทผมคยไมไดเลยอยางแมยายนพอจะคยไดวาขอตนนนตนนไวนะเขามาท�าใหฟรเราไปขวางกไมถกไมง นเราอยรวมสงคมกนไมไดเขากบผมกเปนสงคมเดยวกน อนนกเปนเหตการณนง ผมไมชอบเลยการเผาปา เผาขยะ เดยวน ปนง ชาวนาปลกขาวสามฤด ชาวนาหนงคนเผาไรสามครง ตอหนงปเผาคร งนงมควนมากกวารถยนตทคณใชอก” การเลอกมาเปดรานขายอาหารอตาเลยนจ�าพวกพซซาและพาสตาของเอกมาจากเหตผลเรองของสงแวดลอมดวยเชนกนเขาบอกวาอาหารไทยสรางขยะเยอะกวา และสรางพฤตกรรมผบรโภคแบบกนทงกนขวาง อยางพซซาถากนไมหมดอยางมากกเหลอแคแปงเหลอแคซอสแตอาหารไทยเหลอท งผกท งเนอสตว และมความจกจกเรองวตถดบมากกวา เขาเลาดวยวาเคยท�ารานอาหารมาหลายรานต งแตขายขาวซอยสตรจนฮอทถนนชางคลานจนกระท งมาขายอาหารอตาเลยนถงแมจะท�ารานอาหารมาตลอดแตไมไดหมายความวาเขาชอบท�าอาหารเหตผลทเขาเลอกประกอบอาชพนกเพอ‘MakeMoney’ “ไมไดชอบท�าอาหารนะแตวามนเมคมนนท �าใหผมอยไดรานอาหารคอททคนเขามากนเราแสวงหาบางสงบางอยางเราตองพาตวเองไปสทารเกตอนนคดแบบเอเชย ตอนแรกขายขาวซอย ขายขนมจน รจกถนนชางคลานซอยทมสเหราม ย ทมขาวซอยขาย บานผมขายแบบนนเลย เพราะคณพอ เปนคนจนฮอ โอโห หกเดอน แปดเดอน ไมมสนขไหนมารบประทานเลยชาวบานเขาไมรวาขาวซอยเราเปนอกอยางของเราเปนขาวซอยแบบคนจนฮอแลวหลงจากนนกท �ารานอาหารอตาเลยน และกยายมาอยทนกเปดเปน รานพซซาขนมา จงหวะพอดวามคนมากนแลวไปเขยนรววในเวบพนทป กเลยเรมมคนรจก” นอกจากท�ารานอาหารแลว ตอนนกมงานแตงเพลงประกอบโฆษณาสารคด เพลงประกอบภาพยนตรเขามาอยเปนระยะๆ แตเขาบอกวา การแตงเพลงไมใชรายไดหลกเพราะงานเหลานนมเขามากจรงแตไมไดมอยตลอด การท�ารานอาหารจงเปนรายไดหลกทเขาใชดแลครอบครว ฉะนน การท�ารานอาหาร ถงแมจะไมไดชอบ แตมนคอสงหลอเลยงชวตของเขา และครอบครว ความใสใจจงไมใชแครสชาตเทานน ยงครอบคลมไปถงวตถดบดวยทท �าเองเกอบท งหมด ไมวาจะเปนแปงพซซา หรอวาซอส จะมตองซอบางกในสวนทเขาไมสามารถท�าขนมาเองได เพอใหคนกนไดรบ

:48 / a side

a side / :49

อาหารอรอยและมคณภาพกลบไป โดยท งหมดท งมวลน เขาบอกวา มาจากความตองการใชชวตใหเรยบงายทสด “ผมเบอความวนวายผมกท �าชวตใหงายๆท�างานงายๆปกครองชวตครอบครวตวเองงายๆไปขางนอกนยากหมดเจอคนเยอะแยะใครเปนใครกไมรรจกบางไมรจกบางคยยากกมฟอรมเยอะกมเกลยดตวกนปลาไหลกมแทงขางหลงกนกมเยอะแยะสารพดเราเบอแลวเรากท �าชวตใหงายๆดกวา อยางผมเขาเมองทไปเลนดนตร กอยากท�าตวงายๆ ความเรยบงายส�าหรบผมเปนอาวธชนดหนง เปนคณชนดหนง แตทกวนนเพอนๆ พๆ นองๆผมทอยในเชยงใหมไมคอยมาใชชวตแบบนเหมอนเปนระบบทถกหลอหลอมมาเลยวาคนเลนดนตรตองรบจางค�ามากตองแบกกตารสะพายไปเลนรานนนรานน เปนกรรมกรกลางคนไปซะ หรอคนทเปนมนษยเงนเดอนท วไปกแลวแตคอเปนอะไรทเซตไวแลวโดยวตถในเมองแตชวตของผมแตกตางออกมานดนง คอผมตงรบอยตรงน รอลกคาเขามาหาผม ผมใช ชวตงายๆนคอหลกการใชชวต” ระหวางรบประทานอาหารกนเขาขออนญาตไปเปดเพลงเสยงเพลงทลอยแววออกมาจากหองนอนทเปนหองท�างานดวยประกอบดวยเนอรองเพยงไมกประโยค และกนเวลาเพยงนาทกวา เอเดนกลบมาพรอมบอกวา นคอเพลง ‘หนยนต ภาคสอง’ เปนหนงในอลบ มชดใหมทเขาก�าลงท�าอย และในชดน เขาอยากเลนกน ‘ธม’ มากกวาเนอหาทเปนองคประกอบหลก เขาอธบายเพมเตมวาถาเพลงทสมบรณเปนแม ‘ธม’ กคอลก การให ความสนใจกบธมเพลงเหมอนกบการเหลอเยอใยเลกๆนอยๆเพอแสดงถงความเอออาธรตอบทเพลง “อยางเพลงทเปดใหฟง(เพลงหนยนตภาคสอง)ผมพอใจตรงนแลวกใหยาวแคนพอแลวละ แคนาทกวา ผมอยากใหเพลงมซาวนแบบไหน ผมตดสนดวยตวเอง อนนคอความพงพอใจ เขาใจความสขของตวเอง เปนพเศษเวลาท�างานใหตวเองกบท�างานใหผอนไมเหมอนกนเพลงของตวเองผมเปนผพพากษาวาแคไหนถงจะพอด แตถาท�างานใหคนอน ลกคาคอ พระราชาอยางเพลงหนยนตทคณบอกวาซาวนดจงผมโฟกสทวางานแบบนเพลงแบบนเครองดนตรตองนอยชนไมใชวาโนนนเตมไปหมดมกตารเบสสกลองแคนจบละSimpleisTheBestท�างานงายๆเขาไวเนนทอารมณผมจะชอบใชตวโนตทเขาไมใชกน สงเกตเวลาผมโซโล ทวงท�านองแบบน เขาไมคอยใชกนสงเหลาน เปนเพราะบรรยากาศของเพลงตวโนตของเพลงส�าหรบผมรสกวาธมส�าคญไมใชวาท�ามาสบเพลงแลวกจบไปผมวาควรจะมเอออาทร มเยอใยหลงเหลอใหเปนของขวญเลกๆ นอยๆ เปนเรอง ของรายละเอยดเลกๆ นอยๆ ทเกยวเนองกน อนนกเปนสงหนงท ผมคดวา ผมไมไดย �าอยกบท ผมสนใจธมมากกวาการจะมาเกบภาพรวมท งหมด “เพราะวนเวลาท�าใหเรามองตวเองวาทผานมาเรามอะไรทเหมอนเดมบางมอะไรทไมเตบโตบาง อายเราเยอะขน รางกายกทรดโทรม แตเอะ! ท�าไมงานเราไมโตอะไรแบบนเรองนไมไดวดทตวเงนนะขายหรอไมขายศลปนดงหรอไมดง ไมไดเปนตวชวดนะ ผมวาวดกนทเราท�าไปแลวรยงมากกวา น ก เ ปนแรงบ นดาลใจใหท �าอ ลบ มชดน เพราะว าผมย งไม ไดท �า เรองธมเนยมนไมคอยมคนสนใจท งทมความส�าคญมากๆเปนความใสใจของผผลตทใสใจผลงานตวเองหลงจากงานขายจบไปแลวเขายงตามมาหาลกคาเขาอก มบรการหลงการขาย ธมคอสงทเราไดจากหวใจผบรโภค วาเขาชอบ เราไมแรนแคนกบเขา มพเศษมโนนมนมามอบให ทส �าคญ คอมาจากใจเรา” ศลปนหลายคนแตงเพลงดวยความรสกและอารมณทแตกตางกนไปความทกขกเปนสงหนงทขบเคลอนใหบทเพลงถกกล นกรองออกมา เชนเดยวกบความรกทมกเปนแรงผลกดนทดอยเสมอ ส�าหรบเอแลว เขาบอกวาแตงเพลงจากความรสกรสกอยางไรกเขยนใหซอสตยกบความรสกความเหงากเขยนจากความเหงา ความรกกเขยนจากความรก ความทกขกเขยนจากความทกข แตทกเพลงทเขยนขนเขาจะพยายามหลกเลยงจาก สงทมอยกอน แมกระท งการลอกเลยนความส�าเรจจากผลงานกอนๆ ของตวเองเขายงไมท �า

“บางเพลงเขยนไปรองไหไปเพราะเรารสกแบบนนอยางเพลงหนยนตภาคหนงคดถงเดกมากคดถงชวตวยเดกของผมบานยากจนเราไมเหมอนคนอนเขาสงเหลานกผลกดนใหเราคดแทนผอนไดรสกแทนผอนไดวากเจบเหมอนเราสงนส �าคญความรกกมอทธพลส�าคญเหมอนกนผมเขยนเพลงรกออกไปเยอะแยะ เพราะบางคร งผมรสกรก รสกด แตเรากพยายาม หลกเลยงท�าในสงทคนอนเขาท�าไปแลว แมกระท งงานชนเกาๆ ของตวเอง กไมยดตด เราตองหมนไปขางหนาเรอยๆ ไมใชยดตดกบมน แบบนน มนไมมชวต ไมมการเจรญเตบโต อยางเพลงหนยนตไดกระแสตอบรบทดผมเขยนมาจากอารมณทผมหวงหาเดกๆ คดถงลกๆ ของผม ในชวตผม ทกๆวนนไดพบเจอความรนแรงหรอเหนเดกทใชชวตขางถนนคยกบเพอนๆหลายคนทเปนนกวชาการเขาบอกวาเดกพวกนออกจากบานมาเพราะทะเลาะกบพอแมเมอกอนผมกทะเลาะกบพอแมเลยนกถงเดกคนอนกจนตนาการเปนเรองๆ ไป เลยฟนธงใหออกมาเปนเพลงหนยนตภาคสองดกวา เพราะตราบใดทประเทศนยงมความรนแรงกระท�าตอเดกๆแลวเพลงแบบนกควรจะมอยเพราะผมถอวาผมเปนศลปนทท �าเพลงเพอชวตคนหนงเพยงแตวาเปนเพลงเพอชวตทมวธการเลาเรองแตกตางจากคนอน”

เราตองหมนไปขางหนาเรอยๆ ไมใช ยดตดกบมนแบบนนมนไมมชวตไมมการเจรญเตบโต

a side / :49

:50 / a side

หล งจบจากสาขาภาพพมพปรญญาตรและโทมหาวทยาลยศลปากรเขาไดรบทนรฐบาลโปแลนดไปเรยนตอดานศลปะท Acadamy of Fine Art ประเทศโปแลนดบรรยากาศของการเรยนในตอนนนคอนขางล �าบาก ดวยประเทศโปแลนดในตอนนนปกครองดวยระบอบสงคมนยม ไมวาจะเรองอาหารการกน หรอทอยอาศย ทกอยางตองถก แบงสนปนสวนใหทกคนเทากน และทกอยางมลมต ระหวางไปเรยนอยทน น นอกจากตองท�างานไปดวยแลว ในเวลาวางเขากหาโอกาสไปชมงานศลปะยงประเทศใกลเคยงอยางอตาลและฝรงเศสซงเมอสามสบกวาปกอนเขาบอกวาเปนเรองยากมากทนกศกษาดานศลปะจะมโอกาสไดออกไปเปดโลกกวาง และการไปเสพงานศลปทยโรปเปนเรองททกคนใฝฝนเมอไดไปแลวเขากใชเวลาสองปทโปแลนดตกตวงกลบมาเปนวตถดบสวนตวส�าหรบขบเคลอนพลงในการสรางสรรคงานศลปะตอไป เมอกลบมาเมองไทยกมาเปนอาจารยประจ�าภาควชาภาพพมพอยทคณะวจตรศลปมหาวทยาลยเชยงใหมและรวมกลมกบศลปนหลายคนตงกลมศลปนลานนาขนมา เพอรวมกนพฒนาวงการศลปะในเมองนเขาบอกวาปญหาของวงการศลปะบานเราคอไมใหความส�าค ญตอการปลกฝงดานศลปะ สกเทาไหรท�าใหศลปะโตชาแมแตในเมองเชยงใหมทหลายคนมองวาเปนศนยรวมของศลปนหลายแขนงกตาม ซงใน ตางประเทศมพนฐานดานศลปะทดกวา ไมวาจะการใหเดกๆไดรจกกบศลปะแขนงตางๆ ดวยการเรยนรผานการชมงาน

LIVE & LEARN

อยเพอเรยนรและกาวตอไปรองศาสตราจารย พงศเดช ไชยคตร

อาจารยหนม-รศ.พงศเดชไชยคตรมต�าแหนงปจจบนเปนคณบดคณะวจตรศลปมหาวทยาลยเชยงใหมและไมใชเพงมาเปนเอาตอนใกลเกษยณ แตด�ารงต�าแหนงนมาแลวหลายสมย นอกจากงานบรหารคณะ เขายงสอนในชนเรยนดวย และไมใชแคเปนอาจารย อกฐานะหนงเขาคอศลปนภาพพมพ มผลงาน SoloExhibitionออกมาเปนประจ�าทกๆสองปในวยทอายอานามมใชนอยแตยงพวงทงภาระการบรหาร จดการคณะฯ การสอน รวมทงรบผดชอบตอตวเองในฐานะศลปนทตองท�างานศลปะออกมาสสงคม อยางตอเนองเขาบอกวาทกภาระหนาททรบผดชอบเหนอยและยากแตหยดไมไดโดยเฉพาะการท�างานศลปะถาหยดเมอไหร กเทากบทงทกอยางทท�ามาไวเบองหลง การเปนศลปนตองท�างานอยางตอเนอง เปรยบเหมอนการขนยอดเขา ถาเดนไปเรอยๆ ถงจะชา แตยงมวนไปถง แตถายอทอตอตวเอง ไมยอม กาวเดนเสยทการจะไปสจดททกคนยอมรบวาเปนศลปนนนเหนจะยากหรอไมอาจเปนไปไดเลย

ศลปะในแกลเลอรทมอยมากมาย ท�าใหตางชาตมความเขาใจเกยวกบเรองเหลานมากกวาและน�าไปพฒนาตอยอดไดเรว “ฝร งเขาใจศลปะมากกวาคนไทย เพราะพนฐาน เขาวางมาด อยางในยโรปนมมวเซยมใหเขาดตลอดเวลา แตบานเราไมมอยางนน เดกๆ เลยไมคอยมพนฐานดานน เขาจะไมเขาใจหรอกวาภาพพมพคออะไร แตเดกฝร งรหมด วาน เ ปนงานเพนทต งในศตวรรษท เ ทาไหร หรอเร องประวตศาสตรศลป เพราะวาเขาพาเดกเขามวเซยมแลวกสอนกนในนนเลย แตของเราตรงนมนขาด แลวกพยายามกระตนกนมาตงนานกเขยบมานดเดยว อยางหอศลป มช. จะครบ สบหาปแลววงการศลปะในเชยงใหมกไมคอยมอะไรกระเตองเทาไหรแตกท �าใหวงการเปนอนเตอรขนเยอะหลงจากทเรามพ นทตรงน ใหน ก ศกษาหรอศลปนท ง ในประเทศและ ตางประเทศไดมาแสดงงานใหชมกน” ดเหมอนวาสถาบนสอนศลปะผลตบคคลากรเพอให จบออกไปเปนศลปน มากกวาจะไปท�างานเกยวกบศลปะ ดานอนๆโดยเฉพาะการเปนควเรเตอร(Curator:ภณฑารกษ)ทมหนาทคดเลอกงานศลปะเขาจดแสดงในแกลเลอร หรอ แมกระท งนกวจารณศลปะทมความจ�าเปนมาก ส�าหรบ การพฒนางานตอไปในทศทางทดขน อาจารยหนมบอกวาปญหาเหลานแมจะร ๆ กนอยแลววาวงการศลปะในเมองไทยขาดแคลนอะไรอยบางแตเมอมการส งสมมานานจนแกไขยากเพราะกลายเปนเรองของระบบการศกษาไปแลว

:50 / a side

เรอง: ชลธดา ภาพ: ชษณพงษ

a side / :51a side / :51

:52 / a side

“เรมต งแตการศกษาเลยทไมมเมเจอรเกยวกบดานนเลย ไมวาจะเปนควเรเตอรหรอประวตศาสตรศลปรวมสมย ไมมในประเทศไทย ไมมใครสอนเรากเคยพดกนนะวาเราจะเปดวชาทฤษฎศลปะขนมาเปนปรญญาตรแตกหาคนสอนยาก เพราะคนทจบดานนมามไมมเยอะ แตวาในอนาคต กอาจจะม รวมควเรเตอรและศลปะรวมสมยตางๆ เขาไปดวย อยางเชยงใหมเองแมหลายคนจะมองวาเปนเมองศลปะแตผมวาศลปะในเมองนโตชานะชามากเพราะสวนใหญศลปนจะท�าเองหมดทกอยางไมวาจะเปนควเรเตอร หรอวาผบรหาร ผมเองยงตองรบต�าแหนงเปนคณบดดวยเลยซงจรงๆ แลวกรบกนหลายบทบาทเกนไป หรอแมแตการเขยนบทวจารณเรากตองท�าเพราะวาจรงๆหนาทพวกนนไมมคนท�างานหรอมแตคนท�างานเหลานกอยไมได เพราะวาไมมใครจาง อยางเชนงานควเรเตอร ถาคณ ไมโดงดง กท �าฟรท งน นแหละ หรอไมกคาตอบแทนนอย อยางผมเอง ทกวนนแมจะมานงเปนผบรหารคณะฯแตกยงไมรวาจะแกปญหาของท งระบบทส งสมมาชานานนไดยงไงแตกจะพยายามท�าคอยๆขยบไป” นอกจากงานบรหารคณะวจตรศลปแลว อาจารยหนมยง ‘บงคบ’ ใหตวเองผลตผลงานศลปะออกมาอยางตอเนอง เขาต งเปาวาจะตอง แสดงงานทกๆสองปและงานแตละครงกมเดมพนสงเพราะไมใชแคเพยงท�างานใหเสรจทนตามก�าหนดเวลา แตยงหมายถงความนาเชอถอดานฝไม ลายมอในฐานะศลปนฉะนนงานทกชนตองออกมาดทสดในแงของคณภาพและแนวคดสวนจะขายไดหรอไมสงน นไมใชประเดนส�าคญและผลงานภาพพมพในยคหลงๆมกใชวธการเลาแบบAppropriationArtน�าผลงานศลปะของศลปนดงมาเลาในบรบทใหมอยางเชนการน�าภาพชดTheLastSupperของเลโอนารโดดาวนชเขาเปลยนรายละเอยดใหมลงไปในภาพโดยเลอกบคคลทมชอเสยงของโลกมาท งหมด 13 คน แลวน�ามาแทน ในต�าแหนงเดมของสาวกพระเยซครสต รวมท งเปลยนพระกระยาหาร บนโตะใหเปนเมนเปบพศดารแบบไทยๆ หรอการจบภาพชวตคนไทย

ชวงน�าทวมมาท�าเปนผลงานภาพพมพในชอชด To Be or Not To Be แมจะไมใชงานลอเลยนแบบ Appropriation Art แตกสรางความรสกแสบๆคนๆไดดเชนกน “ทกวนนกยงท �างานศลปะอยและก�าลงจะOneManShowตนปหนา ทกรงเทพผมชอบท�างานแบบAppropriationArtเอาบรบทผลงานศลปะทมชอเสยงของศลปนดงมาเลาใหมท�าใหเขากบยคสมยอยางงานชดTheLastSupperผมกเลอกคนทมชอเสยงของโลกทผมชนชอบมาท งหมด13คนกใหมานงกนอาหารประหลาดของประเทศไทยกนมท งดาวนช(LeonardodaVinci:เลโอนารโดดาวนช),แวนโกะ(VincentvanGogh:วนเซนตแวน โกะ) หรอโมนาลซา (Mona Lisa : โมนาลซา) เรากเอามาแปลง ใหเหนวาเดยวนโลกเราอะไรกเปนไปไดหมดเชนกนหน,กนหนอนแตกเปนเรองปกต เมอกอนเขาตกอกตกใจ เดยวนกลายเปนเรองธรรมดา หรอ การเอาไอนสไตน (Albert Einstein : อลเบรต ไอนสไตน) เอามาลอ วาถามาในยคนไอนสไตลจะเขาใจศลปะไหมHowdoyouUnderstandArt อาจจะไมเขาใจวาเดยวน ศลปะไปถงไหนแลว หรอ แวน โกะ กตอง ไปอาน Art Today ใหม เพราะวาบรบทศลปะเปลยนไปแลวเปนตน งานของผมมแรงบนดาลใจมาจากการสรปปญหาในผมเจอในชวตประสบการณท งหลายทเราคดวา Attrack เรามาตงนานแลว กเอามา สรปรวบยอดสกท แตถามวาแลวตอไปจะท�ายงไง กยงไมร กวากนไปอกอาจจะเลกเรองน ไปท�าเรองอน แตวาเวลาท�างานศลปะแลวแฮปปไง ถามวางานผมขายไดไหม ขายไมไดหรอก ผมลงทนไปตงหลายแสน แตวากโอเคอยางนอยๆเรากไดเปดใหเยาวชนเดกๆทเรยนศลปะไดเหนวาการเปนศลปน ตองมการท�างานตอเนอง ตองมอะไรหลายๆ อยาง ไมใชเปนแฟชนบอกวาเรยนศลปะแลวดเทแคนนกไมเขาทานะ” ในขณะทตองสอนหนงสอไปดวย เขากยงตองรบบทศลปน ฉะนนการแบงเวลาใหดกเปนเรองส�าคญ ในวนเวลาราชการกสอนหนงสอไป ตามปกต สวนการท�างานศลปะถาไมหลงเลกงานกเปนวนเสารอาทตย แตถาระหวางนนเกดมไอเดยขนมาเขาจะใชวธรางไวกอนคอยมาตอยอดทหลงแตการเปนอาจารยกบการเปนศลปนจ�าเปนม ยทจะตองท�าควบคกนไปการเลอกอยางใดอยางหนงนาจะชดเจนกวา และควบคมผลงานไดดกวาส �าหรบอาจารยหนมเขาบอกวาการเปนอาจารยสอนศลปะจ�าเปนตองเปนศลปนในคราวเดยวกนดวยเขาเปรยบเทยบวาเหมอนแมครวสอนท�าอาหารถาไมท �ากบขาวใหด แลวจะเอาอะไรไปสอนใครได การเปนอาจารย กเชนเดยวกน ถาตวเองยงไมท �างานศลปะในฐานะศลปน แลวจะไปบอก ใหนกศกษาเปนศลปนไดอยางไร “ผมวาการเปนอาจารยตองเปนศลปนนะ เพราะวาอะไร เพราะวา เราตองเปนตวอยางใหเดกคณจะไปสอนเขาแตคณไมท �าแลวใครจะเชอถอแตบางคนเขากบอกวาไมจ �าเปนอนนผมกไมรแตจรงๆผมวาจ�าเปนกคณจะสอนใหเขาเปนศลปน แตคณไมเปน แลวจะยงไงตอละ ผมกงงนะ

มนไมไดอยทงานขายไมไดมนอยทคณวาจะท�างานตอเนองไปถงไหน แลวเดยวคนเขากจะตดตามเอง กแคนนละ แตถาคณห วยแตก กตายต งแต เร มต น แลวชวตกไมมอะไร

:52 / a side

a side / :53

อยางคนบางคนเขาอาจจะท�างานไมได หรอวาหยดไปนาน กจะฝดมากสดทายกเลยไมท �า งายกวา โอเค อาจจะเปนเพราะบนไดแรกคณเปน ครบาอาจารย กเลยกลว กลวงานจะไมด กลวงานจะไมถงอยางทตวเอง เคยคอมเมนตคนอนเขาไว เพราะวาในทสดออกมาสสาธารณชน เขาบอกวาไอนงานหวยนหวาทสดคณกเสยหนาใชไหมเพราะเคยพดซะเยอะแยะไปหมดอะไรอยางน เลยกลายเปนกลาๆ กลวๆ ทจะท�างานศลปะ ตรงจดนละเปน จดออนของศลปนทเปนอาจารย แตผมวาท�าไปเถอะ ขนบนไดข นแรก เดยวกไปตอเอง แตวาถาคณจะกระโดดขนไปช นสงเลย คงไมได กตองคอยๆเดนตอนแรกอาจจะเชยแตวาในทสดกจะพฒนาตอไปไดเองผมกเคยหยดไปพกนงเหมอนกนต งแตกลบจากยโรปกต งตวไมไดแลวตอนหลงกไปแสดงงานแลวตองขยนต งโปรแกรมวาตองOneManShowทก2ปพอตงธงแบบนป บ กจะมงานออกมาตามทเราคด เพราะเราไปตดตอ แกลเลอรไวแลว ถาไมมงาน เรากแย เหมอนบงคบใหตวเองท�างาน แลวกตองดดวยเพราะถาไมดคณไปเสยเงนท�าแคตตาลอกท�างานไปแสดงแทนทคณจะไดแตมบวก คณกลบโดนดากลบมา แลวคณจะไปท�าท�าไม นงเฉยๆดกวาจะลงทนท งทคณกตองท�าใหออกมาด” ท�างานศลปะมารวมสสบปอาจารยหนมบอกวายงไมเคยคดจะหยดท�าแมระหวางทางอาจมพกบาง แตไมเคยหยด เขาบอกวาสงทศลปนจ�าเปนตองมคอวนยในการท�างานตองมความสม�าเสมอและมความอดทนเพราะการจะเปนศลปนใหใครๆยอมรบไดน นไมใชแคท�างานออกมาเพยงไมกชนหรอแสดงงานหนงคร งแลวจะเรยกตวเองวาศลปนได เขาบอกวาศลปน ตองใหคนอนเรยกไมใชตวเองโดยเฉพาะศลปนรนใหมตองอดทนใหมากตองคดและท�าอยตลอดเวลาถงจะเรยกวาเขาใกลความส�าเรจ “ตองท�างานตอเนองนะอยางศลปนรนใหมๆ หรอแมแตนกศกษาเองกตามถาคณท�างานศลปะตงแตป1ถงป4แลวคณมงานรอยชนกยงถอวากระจอกงอกงอยอยไปดศลปนจรงๆทเขาท�างานกนมเปนพนชนแลวเขา

ท�าทกเทคนคเขาคดตลอดเวลาอยางปกสโซ(PabloRuizPicasso:ปาโบลรยซปกสโซ)ท�าทกเทคนคต งแตเซรามกเพนตงภาพพมพปนท�ามาหมดแลวหรอดา วนช กเปนนกวทยาศาสตรดวย เปนเพนเตอรดวยคอพวกน เขา ไมไดท �างานแคชนสองชนแลวดง เขาจะท�างานตลอดชวต ตรงนแหละ คณตองตระหนกเอาไววาอยาไปพดเลนวาแหม…เปนศลปนผมยาวแลวกเดนไปเดนมาผมวาไมเขาทาไปหลอกชาวบานเขาความหมายของศลปนคอคณตองท�างานศลปะ ไมวาจะอยไหนกแลวแต ไมใชเดนเท ทกคน กเดนเทไดไมเปนศลปนกไวผมยาวไดอยาไปเรยกตวเองตองใหสงคมเรยกซงตองปลกฝงนะ จะมาบอกวาตองมพรสวรรคถงจะท�างานออกมาไดด ผมวาไมใชเปนวนยในการท�างานมากกวาทกอาชพตองมวนยในการท�างานศลปะกเชนกน ถาคณไมมวนย คณกยนไมนานหรอก เดยวคณกเลก แลวตองมความสม�าเสมอในการท�างานถาคณไมมวนยคณกเจง “ถามวาพลงในการท�างานของผมมาจากไหน กคอวนยทสะสมแตมมาเรอยๆแลวพอหนกลบไปดโหย…งานเยอะเวยแตถาคณไมท �าสกทคณกไมมอะไรหรอก ไดแตนงฝนเพอเจอ คณจะขนดอยสเทพ แตดนนงกนเหลาอยตนดอย แลวกบอกวา เออ…เดยวกจะเดนขน ผมจะบอกเลยวาเฮย!มงเดนไดเลยเดนขนไปเรอยๆชากไมเปนไรเดยวกถงเองอนนแหละคอพลงทสะสมมาผมวาไมมอะไรพเศษใดๆแลวกหาขออางกนวาขายงาน ไมไดบางไมมใครสนใจบางมนไมใชนะเพราะมนไมไดอยทงานขายไมไดมนอยทคณวาจะท�างานตอเนองไปถงไหนแลวเดยวคนเขากจะตดตามเองกแคนนละ แตถาคณหวยแตก กตายตงแตเรมตน แลวชวตกไมมอะไร หนกลบกมแตอะไรกไมร ไมมอะไรเปนสาระส�าคญเลย กเหมอนการเดนชวตของเราแหละ ถาเราเปนคนไมไดเรองนะ ใชเวลาทงไปวนๆ พอแกง กแลวหนไปด กจะพบวาชวตไมมอะไรเลย เหมอนทพเหลม (เฉลมชย โฆษตพพฒน) พดวาทกอาชพมงตองท�าจรงเทานน ถามงท�าหวยแตก มงกไมไดอะไร”

a side / :53

:54 / a sideภาพ: ภศเดช คมภรานนท

a side / :55

แม ‘ตก บราสเซอร’ จะไมใชคนเชยงใหม บานเกดของเขาอยนครสวรรคแตกพลดรงมาอยเชยงใหมสามสบกวาปจนกลายเปนคนเมองอเมองแหลวแลดมเพอนฝงมากหลายท งในวงการดนตรสอฯและศลปะยงไมนบแฟนเพลงและลกวงทกลายเปนลกศษยไปโดยปรยาย หนทางเขาสเสนสายดนตรของเขาเรมมาจากการฟงตกเลาวาบานเดมทนครสวรรคอยตรงขามกบโรงภาพยนตรมเพลงใหฟงตลอดและมทกแนวตงแตไทยเดมยนลกทงยงฟงมากกยงกลายเปนความชอบแตตอนนนไดแตท�าตวเปนผฟงอยอยางเงยบๆ เพราะทบานไมสนบสนน กระท ง สอบเทยบเขามหาวทยาลยเชยงใหมไดโลกดนตรของเขากเปดขน “เปนคนทโตมากบดนตร ชอบเลนดนตรนนแหละ อยากเลน แตพอแมไมอนญาตไมสนบสนนเลยกจนไดมาเชยงใหมนแหละกตาตนเหมอนกนเพราะเราเคยไดแตฟงอยางเดยวกมาเจอพวกรนๆเดยวกนอยางตอนนทยงเลนอยกมพเตะ (อทธนนท อนทรนนท) ไปดเขาเลน เรากตนตาตนใจมาก เชยงใหมสมยนนนะสดยอดมาก แลวกมไมกท ทเลนกนแบบวาเอาเปนเอาตายเลย เรากก�าลงไฟแรงเพงจะอายสบเกายสบปพอดมาเรยนปแรกโดนพกการเรยนกเลยวางไปปนงคราวนกลยเลยปกตทสโมสรนกศกษากมเครองดนตรอยแลว เราก ฝกเลยปนงเตมๆ แลวคอนขางจะบาคล งมาก เลนแบบสมใจอยากเลย จากตอนแรกกฝกวาดรปดวยเพราะเราชอบศลปะไปๆมาๆรปเรบเลกวาดเลยเลนกตารอยางเดยวพบเรยนจบกไดทนไปเรยนตอองกฤษโลกดนตรของเรากยงเปดกวางขนไปอกเพราะทน นทกคนตองเลนเปนมออาชพเรากซอมหนกมากกมโอกาสไปเลนแบคอพใหวงโนนวงนพอเขามออดช นกนเรากไปออดช นดวยฝมอเราในตอนนนกเรยกวาพอจะตดทมชาตอยกบเขาเหมอนกน (ยม)ตอนนนกเรยนไมจบอกเพราะตดใจดนตร”

GET UP, STAND UPชวตจงหวะบลส

‘ตก บราสเซอร’ หลายคนคนเคยชอนมากกวา ‘วชร เจรญพร’ ซงเปนชอจรงของเขา สวนฝงคอหนงสออาจคนเคยกบค�าเรยกขาน‘จมเฮนดรกซแหงลมน�าปง’ทเปรยบดงสมญานาม อนเลองลอซงขจรขจายดวยผมอบใหเปนถงพญาอนทรแหงฟาอกษร‘รงควงษสวรรคเหลานนคอสงทหลายคนไดยนเกยวกบตวของมอกตารรนเกาผน แตกบตวเขาเอง ทกครงเวลาพบกนนอกจากรอยยมเปยมไมตร ยงมน�าจตน�าใจแกคนรนนอง เขาจะแทนตวเองวา ‘พตก’ ทกครง และถาพดคยกนถกคอเขากจะเรยกวานองอยางเตมปาก และเมอไรทเปนพเปนนองกนแลว เขากจะเรมบรรเลงเพลงแหงมตรภาพใหฟงอยางสดหวจตหวใจ

วชร เจรญพร

เลนกตารไดหลากหลายแนวเพลง แตทท �าใหใครๆ กรจกเขาคอทวงท�านองเพลงบลสบาดหวจตหวใจ ใครเคยฟง ตก บราสเซอร เลน กตองยอมรบวาส �าเนยงกตารของเขาเปนเอกลกษณเฉพาะตวไมเหมอนใครและยากทจะเลยนแบบบทเพลงทเขาเลาขานผานการดดสายบวกกบเสยงรองทมปนแหบพราสะกดใจคนฟงใหหยดนงกบเพลงทเขาเลนหากเปนเพลงชาอาจถงกบเรยกน�าตา แตถาเพลงเรวกยากทจะอดใจไมใหลกขนเตน แลวเอกลกษณเหลานทกลายเปนกลนอายเฉพาะของ ตก บราสเซอร ไดมาอยางไร เขาบอกวาเกดจากการฝกฝนเปนส�าคญ ส�าหรบนกดนตรพอถงวนหนงกตองมลายเซนตของตวเอง แมนทฤษฎแลว การปฏบต เพอใหไดผลลพธนาพงพอใจจนกลายเปนทวงท�านองของตวเองใหได นนจงจะเรยกวาประสบความส�าเรจ “อาจจะเปนเพราะเราไดตวอยางทดอยางBobDylanนชอบมากคอชอบวธการคดแลวตอนนนเรายงหนมๆรสกวาเพลงโดนมากเขาเลนเกงมาก แลวกเปนคนทนสมยมาก ล �ายค หลายๆ คร งเรากเลยชอบ เลนโฟลค ชอบเลนกตารโปรง แลวยงพอไดมาเจอพชายของแฟนเรา คณภาสกรณ เชยงใหม เขากเปนบรมครอยทน เขาเลนกตารตวเดยว แตเสยงมครบทกอยาง เราเหนแลวกอยากเลนเลยละ เหนแลวแบบวามหศจรรยมากเราอยางท�าอยางนนมากเหมอนกบพอเราไดเจอคนเจงๆเขาเลนดนตรกน เรากอยากจะเลนแบบนนไดดวย สวนมาเปนแนวทางของตวเองไดยงไงอนนตองใชเวลานดหนอยคอโอเคกอนจะเลนเราตองแกะเพลง ตองฝกฝนมากอน แลวกใสจนตนาการของตวเองเขาไป วาอยากใหเปนแบบน แตกอนจะท�าไดแบบนนทฤษฎตองแมน เราตองเลนเหมอนตนฉบบใหไดกอนแลวถงจะดดแปลงใหเปนของตวเองได”

เรอง: ชลธดา ภาพ: ศมนภรณ / ภศเดช

:56 / a side

เปนพนเปนหมนครงทเราเลนทกครงเราเหนอยมากเราเปยกโชก เราวางกตารลง แลวเหนคนฟงยม แบบมความสขนนคอความสขของเรา

ใชชวตนกดนตรมารวมสามสบป แถมยงมราน Brassarie ของตวเอง ทตองดแลและเลนดนตรอยแทบทกคนกมบางทเหนอยทอ ไมอยากเลนแลวแตยงไมถงข นอยากหยด เขาบอกวาสงทท �าใหยงเลนดนตรอยอยางสม�าเสมอ ถงตอนนตองอาศยความดออยเหมอนกนแมสงทเขาท�าในฐานะนกดนตรอาจจะไมไดสงผลอะไรตอใครมาก แตเชอวาตองมคนเขาใจสงทเขาตองการสอสาร บางละนา ยงเปดรานทมดนตรสดแบบน หมายความวาลกคาเขากต งใจมา เพอฟงเราเลนฉะนนการเลนใหดทสดคอสงทเขายดม นมาตลอด “บางทกอธบายล �าบากนะโอเคเราเคยแบบบาคล งแบบเรงสปดเนนสปดบางคร งเลนแคโนตสองโนตแตเลนใหโดนเลย บางทกเลนกตารโปรงตวเดยว แลวเรากรอง แตอยางหนงทมอยตลอด ไมวาจะเลนอะไร ถาพดแบบจกโก กคอจรงใจทจะเลน ยอมแมกระท งตองเมากอน เพอใหผลลพธออกมาทดทสด กขอเมา กแลกกนประมาณนน เคยรสกวาไมอยากเลนดนตรแลวม ย ไมมนะ อาจจะมปจจยหลายอยางทเกดขนกบรานเรา บางทกมบางอารมณ เฮย…เซงวะคอมไมอยากจบเลยเหมอนกน แตกไมเคยคดวาจะหยดเลน แคเหมอนกบ เดยวหมอบไวกอนแตสดทายกอดเลนไมได” แมจะมฝมอเปนทยอมรบในวงกวาง เคยทวรคอนเสรตในฐานะมอกตารใหหลายวงดนตร (อยางลาสดเพงไปออกทวรกบวงคาราวาน) และมลกศษย ทางดนตรมากมาย แตเขากไมไดคดวาจะตองโดงดงเปนศลปนเตมตวทคนรจกไปท วประเทศเขาบอกวาถาดงรายไดอาจจะมากกวานแตความสขของเขาไมได อยตรงนน เพราะเขาเปนนกดนตรประเภทรกทจะเลน ในแบบทตวเองอยากเลนสวนปรมาณคนฟงจะมากหรอนอยนนไมใชประเดนหลกทเขาสนใจ “เรองโดงดงนไมคดเลยไมมเอกซตรมแบบทวาอยากโดงดงเลยโอเคละเรองรายไดกอยากจะไดนะแตอยางหนงทคดตลอดเวลาเวลาเลนดนตรทกคร งต งแตไหนแตไรจนถงทกวนบางวนมแขกแคโตะเดยวกเลนเตมทเลยเพราะรสกวาเขาต งใจมาฟงเราแลวเรายนยนในสงทท �าอยเรามความสขอนนจะไปเปรยบเทยบกบมชอเสยงโดงดงไดหรอเปลาไมแนใจนะเรามผชมขนาดนพอใจละเพราะเราไมตองอธบายอะไร เขากอยากมาดเราเลน ในแบบทเราเองกจะเปนอสระ

ในการเลนกใจดและตนตนใจเหนหลายๆคนนกดนตรทแบบเยยมๆในโลกหรอพดงายๆ ดนตรบลสนแหละ นกดนตรบลสท งหลายแหลทเกงๆ กเปน คนทถกทอดทงท งน นพอศกษาดๆ เขาเปนคนทมศกดศรมากเขารวาในสถานะทเขาเปนนนเปนอยางไงสงทRobertJohnsonท�ากเพงจะมคนมาคนพบเมอไมนานมาน Eric Clapton เอามาท�าใหโลกของคนขาวฟง จรงๆ Rolling Stones เอาเพลงMuddyWaters นกดนตรบลสคนด�ามาเลน ลองไปศกษาเขาดวย ความภมใจ เลนไดแบบมศกดศรมาก เยยมมาก แตเขากไมไดตดพออะไร วาในยคสมยเขา ท�าไมกไมดงคบฟาวะ เรากเลยชอบ แตไอทวาอยากมอลบ ม เปนของตวเองนน เคยคด แตไหวครนาน กอาจจะมในเรวๆ นแหละคดวานะ เพราะเพอนๆนองๆหลายๆคนกบอกอยตลอดวาถาพรอมเมอไหรกบอกละกนเขารอทจะชวยเหลอเราอย คอรอมานานจนเขาไมคยกนแลวเรองน หม นไส อยากถบ(หวเราะ)” ดเหมอนดนตรจะอยในจตวญญาณและลมหายใจของ ตก บราสเซอร แตทกอยางยอมมขอบเขตและเงอนไขเฉพาะตวแมเขาจะบอกวาเลนไดหมดทกแนวแตขอยกเวนส�าหรบนกดนตรผนคอ จะไมเลนถาไมสนก ส�าหรบเขาการให เกยรตกนเปนเรองส�าคญ เขาในฐานะนกดนตรกมแนวทางในการน�าเสนอเพลง ทชดเจนวาเพลงแนวไหน เลนอยางไร และจะไมคอยเลนเพลงตลาด เพลงไหนเลนกนเยอะๆ หาฟงทไหนกได ตกจะไมเลน เพราะเขาเชอวาเพลงดๆ ยงม อกมากมาย เหมอนอาหารถากนขาวผดกระเพราทกวนกเบอ เขาเองกเหมอน

พอครวทมหนาทปรงอาหารดๆ รสชาตแปลกใหมมาน�าเสนอลกคา “จะไมคอยเลนเพลงทไมใชแนวทางตวเองสกเทาไหร อาจจะมบางวน ทเลนเพลงดวงจ�าปาเพลงลกทงเพลงสตรงหรอปอปจาๆหรอแจซซไปเลยกมกจะแลวแตอารมณไป แตบางทกไมอยากรบกวนนองๆ นกดนตรรานเรา เพราะไมไดซอมกนมากอน กไมอยากใหเขาไขวเขวมาก กจะเลนคนเดยว หรอบางทเพลงทแขกขอ เราเลนได แตไมไดซอม ใจเรากอยากเอนเตอรเทน หมดแหละแตทไมเลนเพราะเลนไมไดจรงๆแตทจะไมไดจรงๆเลยคอลกษณะแกมบงคบ คอไมไดขอเพลง เรยกขเพลง อนน เปนนสยสวนตว ถาโดนขมข กจะสวนทนทไมคอยยอมเทาไรพดกนดๆ ไดแตหามขถาขมาป บกเบยว(หวเราะ)เราอยในพนทมาพอสมควรพอขป บเราพอเขาใจไดถาเปนเมอกอนจะตอบโตเรวมากตอนนกถอวาเยนมากแลวนะเมอกอนสมยหนมๆนคอเลกเลนเลยลงจากเวทไปเลยคอเดยวนกมรานหลายรานถาคณชอบเพลงแบบนคณกตองรจกรานทควรจะไปแตถาคณอยากจะลองมาชมดนตรของทน ทางรานกมแบบนนะครบ กคยกนไปสนกๆเมอกอนอาจจะไมคอยไดคดกลายเปนลมออกหไปกอน “เดยวนกมแบบฮาๆ เลยนแบบหนง Blues Brother ภาคแรก ทรานBrassarieเกาจะมขอเรากตดปายไวถาใครจะขอHotelCalifornia100เหรยญStairwaytoHeaven150เหรยญLetItbe50เหรยญถาใครขอเพลงเหลานกชจะไปทขอ กลายเปนข �าไป เคยมคนบาจดวยนะ ยอมจายจรง เรากเลนจรง คอทตองท�าอยางน เพราะเราคดวาเราไมใชJukeboxนะแลวตองเลนเพลงพวกนทกวนคดดสวาคนเปนนกดนตรนรสกเหมอนถกท�ารายมากนะเหมอนกบจะให เราแกผาอยนนนะ โอเค เดยวผมจะเตนจ�าบะใหคณดกได จายมา จะเลนให เหมอนกกเลยบางทมแบบมาเหนอเมฆจะเอาเวอรช นJessieKingอกแตเปน การตอบโตทฮาๆ ไมง นเราเครยดตาย นกดนตรทเลนดนตรในบารนจะตองเจอปญหานบางทHotelCaliforniaยงไมทนจบเลยขออกแลวอนนกเลยตองมกระบวณการจดการกนหนอย ถงแมวาจะเปนดนตรในบาร เปนสงทบอกนองๆนกดนตรทกคนอยเสมอวาคณไปเลนทไหนเราควรทจะมความกลาทจะน�าเสนอทศนคตของเราใจคอทานผชมจะไมฟงเพลงอนของTheEaglesเลยหรอไงวะ

มเพลงอนทนาฟงอกเยอะแยะไป ท�าไมเสพกนอยแคนละครบ ไมกวางเลย เพลงจะไดเพราะและมฮารโมนมากกวานคณจะฟงTakeitEasyท งวนท งคนเลยเหรอ ง นผมใหคณกนขาวผดกระเพราท งปเลยเอาไหม แตเราไมไดกาวราวแตเราคดอยางน ฟงดอาจจะจกโกมาก แตเราท�าใหมนดข �าๆ เพราะวาหนาเรา มนไมข �าอยแลวละกเลยตองอปมาอปไมยกนนดหนอยอยางทเหนนองๆเพอนๆหลายคนเขากเขาใจในสงทเราคดบางทกมเพอนพาเพอนมาใหมดวยความภมใจวาจะพามาดเพอนเลนนะ แตมขอหามในวงเลบปกกาใหญๆ เลยวามงหาม ขอเพลงมนนะ(หวเราะ)” ทมเทกบดนตรและใชชวต‘หนกหนวง’มาตลอดจนถงวยนนอกจากความหลงใหลคล งใคลตอการเลนดนตร เขาบอกวาดนตรยงเหมอนยาบ�าบดทรกษา ไดทกโรคท งทางกาย และเยยวยาจตใจ เคยมคราวหนงปวยมาก คดวาตวเอง คงเลนไมไหวและคนนนกไมคดจะเลนแตพอไดจบกตารกลายเปนลมหมดทกสงยงเลน ยงสนก ยงตดลม แลวสดทายกกลายเปนค�าคนทยดเยอยาวนาน เหมอนเกดมาใชกรรมดวยการเลนดนตร เหมอนดนตรกบเขาเกดมาเพอเปน สวนหนงของกนและกน “เคยไดยนต�านานCroossRoadม ยเปนเพลงสญลกษณทRobertJohnsonยนดทจะขายวญญาณใหปศาจไปเลยคณเอาวญญาณผมไปเลยแตขอใหผมเลนใหดทสดทกคร งทผมเลน ไมวาจะสถานการณไหนผมขอเลนใหดทสด ลมหายเขาใจ เขาออกของผม ผมขอมอบใหคณใหหมดแบบลเกมากเลยนะเนย แตทกคร งท

:56 / a side

a side / :57

เราเลนกไมรหรอกวาอยากมอบอะไรใหผชม ถงแมวาจะเปนเพลงคฟเวอรแตจะพถพถนมากเราจะไมเลนสงเดชขาพเจาจะไมเลนเดดขาดถารานยงไมมแขกเขามาขาพเจากจะเหมอนฝกฝนไวกอนฝกซอมไวกอนใหนวคลองแคลวเสรจแลวผชมเขามาผมกจะเลนใหคณฟง คณมาเถอะครบ ผมจะเลนใหทานฟง คอทานมา คนเดยวหรอมาเปนรอยผมกจะมอบความสขใหทานเหมอนเดมครบเปนแบบนมาตลอดเพราะเรามความสขมากทไดเลนและเหนคนทฟงเขามความสขเราไมได ตความไปเองนะ เพราะเปนพนเปนหมนคร งทเราเลนทกคร งเราเหนอยมาก เราเปยกโชกเราวางกตารลงแลวเหนคนฟงยมแบบมความสขนนคอความสขของเราเลยเปนความตงใจของเราดวยม งทท �าใหเรารสกอยลกๆ ต งแตคร งแรกวาอยากเลนดนตร แนนอนเรามความสขกบการทไดเลนมาก เวลาไดเลนคอรดใหมๆ เราจะตนเตนมากเหมอนไดของเลนใหม กซอมมนอยอยางนนแหละ พอเราเอาความปตของเรามอบใหคนฟงแบบเตมใจให เลยเหมอนเปนการเลนทมากกวาหนาท เปนสวนหนงในฝนวาอยากใหคนฟงเขามความสขกบเพลงของเราจรงๆหลายครงเกบโตะเกบเกาอแลว คนเขานงกนอย ทกคนมความสข ทกคนแบบแฮปปนะเรารสกไดแลวเขากเดนตวปลวกลบบานบางทเขากอาจจะไมไดคดอะไรหรอกแตเราไมไดรสกวาเราเบอเราไมเบอกบการเลนดนตรเลย” การคยกนด�าเนนมาจนถงชวงทายของบทสนทนา บหรตวแลวตวเลา ถกดบลงถาด แกวทรงเตยทพรองไปแลวหลายรอบ ชวตนกดนตร โดยเฉพาะ นกดนตรทเปนเจาของรานเหลาอยางเขา ดจะหลกเลยงเหลายาปลาปงไมพน

แนนอนวาใครๆ กรวาท �าลายสขภาพ เลยถามเขาวาคดจะหยดบางไหมในวยน เขาตอบกลบมาแบบตดตลกวาอยรานเหลาแลวไมดมนเปนเรองยากมากเลยนะใครท�าไดนยกต�าแหนงอรหนตใหเลยแตเดยวนดวยวยทมากขนกตอง ‘เบา’ลงไปบางพยายามผอนปรนไมตามใจตวเองมากเดยวจะเลนดนตรไมได “ตอนนกเขาสวยรนตอนปลายแลวนะ (หวเราะ) กตองเบาสงทเคยหาวๆ นนละ กคอวาเราเปนคนทหาวมาก แตตอนนกเบาไปเยอะแลว ยงดหนอยกคอ เปนคนนอนแลวหลบสนทถอวาโชคดแตกอนอยกบเพอนฝงนจะเมามนกนยกใหญมากแตตอนนกคอตองเบาอนไหนทมนจะท�าลายสขภาพเรากไมถงกบเลกนะแตตองเบาแคนนเอง ดแลสขภาพกเรมมบางนดหนอย แตไมเยอะ อยางเนอสตวกเลกกน เปนบางอยางคอรนะแตไมคอยท�ากเปนซะอยางนบางทกโกรธตวเอง รแตไมท �า เรากท �าซะม งไมง นเดยวหมดแรงบางคร งทซากบตวเองมากๆกเรมมอาการแลวละรางกายกจะเตอนเราอนนกตองลดความดนทรงลงอยางการดมกใชวธการแบบพทธคอดบกเลสผอนปรนใหกบตวเองอยางบหรนจ �ากดไวเลยวาไมเกนซองนงยสบมวนใหโควตาแคนน ไมมการไปซอเพม ถงนายอดอยากแคไหน กโอเคไปไถนองๆ ไดอกคนละมวนเปนหามวนหลงจากนนกนอนตนมาบายๆเรมซอมดนตรอาจจะมอกสหรอหาตวกวากนไปแตเราตองเดดขาดหมดแลวหมดเลยสวนเหลากโอเคกนทมนHighQualityหนอยนอยแกวลงหนอยจะกนเยอะนานๆท เวลาเจอเพอนรกกนกซดใหเตมทอะไรกวากนไป เรองตายนกตองตายกนทกคนอยแลวละไมไดกลวตายแตกอนจะตายกอยากใหตวเองไดท �างานไปอกสกหนอย(ยม)”

a side / :57

ภาพ: ศมนภรณ สนศร

:58 / a side