LI CM N

Trc ht, vi s knh trng v lng bit n su sc nht, em xin gi ti tin s Trn Vn Quy, ging vin trng phng th nghim khoa Mi Trng - i hc Khoa hc T nhin, ngi tn tnh hng dn, quan tm, ch bo, to mi iu kin gip em trong sut qu trnh thc hin kha lun ny. Em cng by t li cm n chn thnh nht ti thc s Trn Vn Sn, cn b Khoa Mi trng - Trng i hc Khoa hc T nhin cng cc cn b phng th nghim khoa mi trng quan tm, hng dn, to iu kin thun li cho em hon thnh tt kha lun tt nghip ny. Em xin gi li cm n n cc thy c trong khoa Mi trng ni ring cng nh cc thy c trong trng i hc Khoa hc T nhin H Ni. Cm n cc thy c trong 4 nm qua tn tnh ch bo dy d, truyn t, hng dn cch tng hp cc kin thc qu bu v gip em thc hin kha lun ny trong iu kin tt nht trang b cho em nhng hnh trang kin thc, kinh nghim qu bu em bc vo i. Em xin c cm n s ti nguyn mi trng tnh Thanh Ha, y ban nhn dn x Vnh Long huyn Vnh Lc Tnh Thanh Ha, gip v to iu kin thun li cho em hon thnh kha lun ny. Cui cng, em xin gi li cm n chn thnh ti gia nh, bn b, ngi thn lun quan tm, ng h v ng vin em trong qu trnh hc tp cng nh thi gian thc hin kha lun ny.

H Ni, thng nm 2012 Sinh vin Chung Vn Tin

DANH MC HNH V NH Hnh 1 Hnh 2 on ng pht tn ca thuc VTV trong mi trng ...............................5 on ng di chuyn ca thuc bo v trong mi trng t ......................5

Hnh 3 Tc hi ca thuc VTV ................................................................................6 Hnh 4.Cng thc cu to DDT ..................................................................................9 Hnh 5 ng thc cu to ca mt s ng phn Hnh 7 Tng hp T ..............................................9 Hnh 6 S chuyn ha DDT ................................................................................10 T t tricloroethanol v chlorobenzen ....................................11 Hnh 8 S iu ch DDT trong cng nghip .......................................................11 Hnh 9. V tr a l huyn Vnh Lc trn bn hnh chnh tnh ............................27 Hnh 10 S v tr ly mu phn tch ....................................................................33 Hnh 11 S quy trnh phn tch DDT trn GC/ECD ...........................................35 Hnh 12. n v tr kho thuc VTV trn bn hnh chnh x .........................40 Hnh 13 Hm lng DDT trong cc mu t nghin cu .......................................41 Hnh 14 Hm lng DDT trong cc mu nc nghin cu ....................................42 Hnh 15 S phn vng nhim ti kho thuc .....................................................44 Hnh 16 Hm lng DDT trong cc mu t vng nhim nng...........................46 Hnh 17 Hm lng DDT trong cc mu t vng nhim trung bnh ..................47 Hnh 19 c bc x l HCBVTV theo phng php Fenton.................................48 Hnh 18 Hm lng DDT trong cc mu t vng nhim nh .............................50 Hnh 20. S cu to b lc nc ..........................................................................52 Hnh 21. Sc phn tch mu t 2 ......................................................................58 Hnh 22. Sc phn tch mu t 6 ......................................................................58 Hnh 23. Sc phn tch mu t 9 ......................................................................59 Hnh 24. Sc phn tch mu nc N1 ...................................................................59 Hnh 25. nh chp nn kho .......................................................................................60 Hnh 26 ng dn sinh ngay cnh kho .................................................................60 Hnh 27. nh chp v tr ly mu t s 1 ..............................................................61 Hnh 28. nh chp v tr ly mu t s 9 ..............................................................61

DANH MC BNG

Bng 1

hn loi c tnh thuc bo v thc vt ca t chc

t th gii v t

chc Nng Lng Th Gii.........................................................................................4 Bng 2.Tch ly sinh hc ca DDT ..........................................................................15 Bng 3.Bng phn loi c tnh ca WHO da vo LD50 ........................................16 Bng 4.LD50 ca T i vi mt s loi ng vt v con ngi ...........................17

Bng 5 c im v tr ly mu ...............................................................................34 Bng 6. So snh mt s phng php x l ..............................................................45

DANH MC VIT TT

DDT : DDD : DDE : EPA : FAO :

Diclo diphenyl tricloetan Diclo diphenyl dicloetan Diclo dipheny dicloetylen quan bo v mi trng M (Environmental Protection Agency) T chc nng lng th gii (Food and Agriculture Organization) hromatography) etect cng kt in t (Electron

GC/ECD: Sc k kh (Gas

Capture Detector) HCBVTV: IUPAC: Ha cht bo v thc vt Hip hi ha hc v ng dng quc t - International Union of Pure and Applied Chemistry Liu gy cht 50% vt th nghim (Lethal Dose) Hp cht nhim hu c kh phn hy (Persistant Oganic Pollutan

LD50 : POPs :

MC LC

M U .................................................................................................................... 1 CHNG 1 TNG QUAN TI LIU ................................................................ 3 1.1. Khi qut v ha cht bo v thc vt ............................................................ 3 1.1.1.Khi nim v ha cht bo v thc vt ..............................................................3 1.1.2. Phn loi thuc BVTV .....................................................................................3 1.1.3. Con ng pht tn v chuyn ha c a VTV trong m i tr n con ng ng ....................4 1.1.4. Tc ng c a thuc VTV i .....................................................6 c ban h nh ..........................8 T ...............................................9

1.1.5. Mt s vn bn php quy v thuc VTV 1.2.1. 1.2.2. c im cu tr c v t nh cht ha l c a ng d ng c a T trong m i tr

1.2. Tng quan v cht nghin cu DDT................................................................. 9 T .........................................................................................12 ng .............................................13 T ...........................................................................................14 T Vit Nam v tr n th gi i .....................................19 nhi m ha cht BVTV v DDT ............................21

1.2.3. S tn l u v di chuyn 1.2.4. c t nh c a 1.2.5. T nh h nh 1.2.6. Cc ph nhi m

ng php x l

1.3. iu kin t nhin, kinh t - x hi vng nghin cu .................................... 27 1.3.1. iu kin t nhi n ...........................................................................................27 1.3.2. iu kin kinh t, x hi .................................................................................29 CHNG 2 2.1. i t 2.2.Ph 2.2.1. Ph 2.2.2. Ph 2.2.3. Ph I T NG V PHNG PH P NGHI N C U ................ 32 ng nghin cu .......................................................................................32 ng php iu tra v kho st thc a ti kho ........................................32 ng php ly mu phn t ch ......................................................................32 ng php phn t ch xc nh d l ng T ............................................35

ng php nghin cu ..................................................................................32

2.3. Ha cht d ng c 2.3.2.

thi t b...............................................................................37

2.3.1 Ha cht ...........................................................................................................37 ng c ...........................................................................................................38

2.3.3. Thit b phn t ch ............................................................................................38 CHNG 3 KT QU PHN TCH V THO LUN ............................... 39 3.1. K t qu iu tra v kho st thc a ............................................................39 3.1.1. C quan ch qun ............................................................................................39 3.1.2. V tr , k ch th c v hin trng c a kho ..........................................................39

3.2. K t qu phn tch .............................................................................................41 3.2.1. Kt qu phn t ch mu t ...............................................................................41 3.2.2. Kt qu phn t ch mu n 3.3. Nghin cu v xut ph 3.3.1. So snh u nh 3.3.2. xut ph ng n x l c ...........................................................................42 ng n x l t nhim ...................................45 ng php x l ........................................45 nhi m n ng ...........................................46 t vng 3.2.3. Nhn xt kt qu phn t ch .............................................................................43 c im mt s ph

KT LUN ..............................................................................................................53 TI LIU THAM KHO ...................................................................................... 55 PH LC ................................................................................................................. 58

M U

Vit Nam l mt quc gia c nn sn xut nng nghip lu i kh hu nhit i nng v m c a Vit Nam thun l i cho s pht trin c a cy trng nh ng c ng thun l i cho s pht sinh, pht trin c a su bnh, c di gy hi ma m ng. o vy vic s d ng thuc bo v thc vt VTV ph ng tr su hi, dch bnh bo v ma m ng, gi v ng an ninh l ng thc quc gia vn l mt bin php quan tr ng bo m an ninh l ng thc cho lo i ng i. Ngo i m t t ch cc l ti u dit cc sinh vt gy hi ma m ng, thuc VTV c n gy nhiu hu qu nghi m tr ng nh : ph v cn b ng h sinh thi ng rung, gy nhi m ngun n c, nhi m m i tr ng sng v nh h ng xu n s c kh e ng i ti u dng v c cho ng i sn xut.Nh ng ngun gy nhi m ny gy nh h ng n s c kho con ng i v m i tr ng xung quanh. Mt trong nh ng ngun quan tr ng nht cn c cnh bo l cc cht nhi m h u c bn (Persistant Organic Pollutants - POPs). POPs l mt loi cht thi nguy hi, pht sinh rt nhiu t ng nh n ng nghip. Trong , ha cht bo v thc vt chnh l mt ngun pht sinh POPs nhiu nht, cn phi c c nhiu s quan tm c a cc chuyn gia v m i tr ng. Trong tt c cc loi cht thi nguy hi, cc h p cht POPs c xem l loi

cht thi nguy hi nht, c bit l cc h p cht POPs thuc nhm ha cht bo v thc vt. Tnh nguy hi c a cc h p cht POPs ch nh l do t nh c v kh nng tn l u c a n trong m i tr ng. Tt c nh ng h p cht h u c n y v cng bn v ng, tn ti lu d i trong m i tr ng, c kh nng t ch l y sinh h c trong nng sn, thc ph m v trong cc ngun n c gy ra hng lot bnh nguy him i v i con ng i. c rt nhiu minh ch ng cho r ng POPs c th pht tn i rt xa, tn l u v t ch t trong chui thc ph m c ng nh trong m c a t b o ng vt v c ng ch nh v th ch ng c xem l loi ho cht c hi. Trong th k 20, hng lot cc tai nn c ghi nhn m nguyn nhn c a chng c lin quan trc tip n vic s d ng, qun l khng h p l , kh ng ng cch POPs. Thanh Ha trong nh ng thp k 60 - 70 th k tr c, vic s d ng thuc BVTV ch ch tr ng v m t hiu lc phng tr cc loi dch hi, xem nh v m t an to n cho con ng i v m i tr ng. H thng kho t ng l u ch a thuc BVTV mang tnh cht tm b , khng c quy hoch, nhiu kho n m trong vng dn c . ng

ch l kho thuc

vng dn c th n o, Vnh Long, Vnh Lc, Thanh Ha. Do ng ng,

th i k chin tranh, kh khn v kinh t, hiu bit cn hn ch, vn m i tr ch a c coi tr ng, bung l ng cng tc qun l nn dn n HCBVTV tn pht tn gy nh h ng xu n m i tr ng v s c kh e ng i dn.

o , em quyt nh ch n t i: Nghin cu hin trng v xut gii php x l nhim kho HCBVTV ti thn Bo, Vnh Long, Vnh Lc, Thanh Ha nghi n c u v l m n tt nghip. M c ch ch nh c ti - T m hiu thc trng c a vic s d ng ha cht bo v thc vt v vn nhi m thuc BVTV trn th gi i v Vit Nam. Tm hiu v T, c tnh v tnh hnh nhi m DDT hin nay Vit Nam v trn th gi i, c ng nh cc bin php x l T ang c p d ng hin nay Tm hiu ngun gc lch s , thc a vng kho thuc BVTV thn Bo X Vnh Long Huyn Vnh Lc Tnh Thanh Ha. Ly mu, phn t ch v c u. Nghin c u, nh gi hin trng nhi m DDT ti kho HCBVTV thn Bo v xut gii php ph h p x l nhi m kho thuc. nh gi hin trng nhi m DDT ti khu vc nghin

-

-

CHNG 1TNG QUAN TI LIU 1.1. Khi qut v ha chtbo v thc vt 1.1.1. Khi nim v ha cht bo v thc vt Ha cht bo v thc vt(HCBVTV) l nh ng h p cht c ngun gc t nhi n ho c t ng h p ha h c c dng ph ng v tr su, bnh, c di, chut hi cy trng v n ng sn c g i chung l sinh vt gay hi cho cy trng). HCBVTV gm nhiu nhm khc nhau, g i theo t n nhm sinh vt hi, nh thuc tr su dng tr su hi, thuc tr bnh dng tr bnh cy tr mt s tr ng h p c n ni chung mi nhm thuc ch c tc d ng i v i sinh vt gy hi thuc nhm . Thuc VTV nhiu khi c n g i l thuc tr hi Pesticide v khi nim n y bao gm c thuc tr cc loi ve, rp hi vt nu i v tr c n trng hi cy, thuc iu h a sinh tr ng cy trng. 1.1.2. Phn loi thuc BVTV Hin nay, HC VTV rt a dng v phong ph v c ch ng loi v s l tuy nhi n c th phn loi thuc VTV theo cc h ng sau: hn loi theo nhm cht ha hc: c Clor h u c , ln h u c , Carbamate, Pyrethroid v Pyrethrum. Phospho(ln) h u c , Carbamate, Pyrethroid), Cc cht rowth Regulator c n trng, Vi sinh vt {Nm Virus Protozoa ng vt n b o)} ng,

c phosphor h u c

hn loi theo ngu n gc: V c , Tho mc, H u c t ng h p Clo h u c , iu h a tng tr ng ungus , Vi khu n, (Bacteria),

hn loi theo con ng xm nhp:Cc thuc l u dn uradan, Aliette ), Cc thuc tip x c Sherpa, Cypermethrin, Sumialpha ), Cc thuc c ng h i (Methyl romide, Chloropicrin hn loi theo tnh c ca thuc:T ch c Y t th gi i WHO v t ch c N ng L ng Th gi i AO trc thuc Li n H p Quc phn loi c t nh c a thuc BVTV theo bng sau:

Bng 1.Ph n oi c t nh thuc o v thc vt c chc Nng L

t chc

t th gi i v t

ng h i i g g th tr ng Cht rn 10 10-100 100-1.000 >1.000 ng da Cht l ng 40 40-400 400-4.000 >4.000 ng

LD50 Chu t Lo i c Cht rn Ia Cc c Ib Rt c II c v a III c nh 5 5-50 50-500 >500 h ng g ng ing Cht l ng 20 20-200 200-2.000 >2.000

IV Lo i sn ph

c cp hi s d ng b nh th

( Ngu n : sian evelopment ank,1987 ) 1.1.3. Con ng ph t t n v chuyn ha c BVTV trong i tr ng

Cc thuc tr su khi phun ri l n n ng sn, l a, hoa m u, cy n tri chu tc ng c a nhiu yu t m i tr ng l m gim hiu lc v tht thot. Mt phn thuc b phn h y do tc ng c a cc yu t v sinh m, nh sng, oxy... . V yu t sinh h c nh tc ng c a c a vi sinh vt trong t, thc vt v i v o m i tr ng, mt phn b tn l u trong c th sinh vt, su hi. Thuc tr su c th khuch tn b ng nhiu con ng khc nhau. Khi di chuyn i xa, cc nhm clo h u c kh ng d tan trong n c n n t ch t nhanh chng l p trm t ch d i y cc v ng n c, ao h o thuc tr su c ch a trong kh quyn n n ta thy trong n c m a c nng b ng ho c cao h n nng cao nht t m thy trong n c s ng. Con ng pht tn thuc tr su c th hin hnh 1.

Hnh 1. Con

ng ph t t n c

thuc BV V trong

i tr

ng

Trong mi trng t: t canh tc l n i tp trung nhiu d l ng thuc BVTV. t nhn thuc BVTV t cc ngun khc nhau. l ng thuc VTV trong t li cc tc hi ng k trong m i tr ng. Thuc VTV i v o t do cc ngun: Phun x l t, cc ht thuc VTV r i v o t, theo m a l , theo xc ng t c sinh vt v o t.Qu trnh di chuyn c a thuc BVTV trong m i tr m t hnh 2.

Hnh 2.Con

ng i chu n c

thuc o v trong

i tr

ng t

Theo kt qu nghin c u vic phun thuc cho cy trng c t i 50% s thuc r i xung t mt phn c cy hp th , phn c n li thuc c keo t gi li. Thuc tn ti trong t dn dn c phn gii qua hot qua tc ng c a cc yu t ha, l . ng sinh h c c a t v

L ng thuc VTV tn d trong t gy hi n sinh vt t cc sinh vt l m nhim v phn h y, chuyn ha cht h u c th nh cht khong n gin h n cn cho dinh d ng cy trng l mt cch gin tip tc ng ti u cc n cy trng. n Trong mi trng nc: c. Thuc tr su trong t, d nhi m m i tr ng t dn n nhi m ngun i tc ng c a m a v r a tr i s t ch l y, l ng

ng trong l p bn y s ng, h, ao s l m nhi m ngun n c. thuc tr su c th pht hin trong cc ging, ao, h, sui cch n i s d ng thuc tr su v i km. Trong mi trng khng kh: Khi phun thuc tr su v o m i tr ng kh ng kh b nhi m d i dng b i, h i. i tc d ng c a nh sng, nhit , gi v t nh cht ha h c, thuc tr su c th lan truyn trong kh ng kh . L ng tn l u trong kh ng kh s khuch tn v c th di chuyn xa n n i khc. 1.1.4. c ng c thuc BV V n con ng i

Cc con ng nhi m c HC VTV rt khc nhau i v i t ng loi ha cht nh ng ch yu qua 3 con ng: ti u ha, h hp, da. Biu hin tc ng gy bnh c a cc thuc VTV tr n ng i c m t theo hnh 3.

Hnh 3.

c hi c

thuc BV V

Nhim c thuc tr su do ngh nghip:C ng nhn l m vic ti n ng tri v cc nh my sn xut thuc VTV c bit chu r i ro nhi m c do tip x c v i cc loi ha cht n y. Nh ng r i ro nh vy th ng xy ra cc n c ang pht trin, n i m nh ng nguy c t c hiu r v cc quy nh v an to n v s c kh e kh ng nghi m ng t ho c l t c hiu lc. Vic nhi m c HC VTV qua ng ti u ha c th xy ra ngu nhi n khi ng i n ng dn n, ung hay h t thuc khi ang phun thuc VTV ho c sau khi phun thuc mt th i gian ng n m kh ng r a tay. Nhi m c HC VTV qua ng h hp d xy ra khi phun thuc kh ng c m t n bo v. ng th i, thuc VTV c th hp th qua da nu ng i phun da v qun o m t trong khi phun thuc, trn cc loi thuc VTV b ng tay kh ng hay i chn trn tr n nh ng cnh ng khi ang phun thuc. h h Nhim c cp tnh, nhim c mn tnh:Cc loi thuc VTV c th c nh ng cp t nh v m n t nh n s c kho con ng i, tu thuc v o phm vi nh ng c a thuc. Nhi m c cp t nh l do nhi m mt l ng ha cht cao trong

th i gian ng n. Nh ng triu ch ng nhi m c tng t l v i vic tip x c v trong mt s tr ng h p n ng c th dn t i t vong.Ng c li, nhi m c m n t nh xy ra khi mt ng i nhi m nhiu ln c t trong th i gian d i nh ng ch nhi m liu l ng nh v o c th mi ln. Th ng th ng, kh ng c triu ch ng n o xut hin ngay trong mi ln nhi m m c d iu c th xy ra . Thay v o , bnh nhn s mt m i t t mt th i gian trong nhiu thng hay nhiu nm. iu n y xy ra khi c t t ch t trong t b o c th v gy ra nh ng t n hi nh vnh vi n qua mi ln nhi m. Sau mt th i gian d i, mt l ng cht c l n t ch t trong c th ho c cc t n hi tr n n ng k s gy ra nh ng triu ch ng lm s n.Cc triu ch ng nhi m c cp t nh ph thuc v o c c t nh c a sn ph m v l ng c hp th . Nhi m c m n t nh do tip x c v i thuc VTV trong th i gian d i gm: suy gim tr nh v kh nng tp trung, mt ph ng h ng, suy nh c nghi m tr ng, d b k ch ng, ri lon, au u, ni kh, phn ng chm, hay g p c mng, mng du, th thn ho c mt ng . Vic tip x c v i thuc VTV liu cao trong th i gian ng n c ng c th l m hi da, ch ng hn nh cht chloracne gy bnh nm da v l m thay i ch c nng gan. Vic tip x c thuc VTV lu d i c li n quan n s gim s t h mi n dch, nh h ng n qu tr nh pht trin h thn kinh, tuyn ni tit v ch c nng sinh sn. Mt s v d : cc cht tr c hi o-cresol c th ph hu gen, ethoxylated p-

nonylphenol ph cc hoc m n, ethyl benzene tc mui natri l m tng c t nh c a xylene i v i h. 1.1.5. Mt s v n n php quy v thuc BV V c

ng

n h thn kinh,

naphthalene gy cc bnh thiu mu, v ng da, o-phenylphenol, toluen hydrocacbon n hnh

c rt nhiu quy nh c a php lut c a nh n c i v i ng i sn xut, kinh doanh v nng dn s d ng thuc BVTV phi nghim chnh chp hnh. in hnh c nh ng vn bn nh sau: Lut Bo v M i tr ng s 52/2005/QH11 ng y 29 thng 11 nm 2005. c Quc Hi kha 12 thng qua ngy Lut Ha cht s 06/2007/QH12

21/11/2007 quy nh v Hot ng ha cht, an ton trong hot ng ha cht, quyn v ngha v c a t ch c, c nhn tham gia hot ng ha cht, qun l nh n c v hot ng ha cht. Quyt nh s 1946/Q -TTg ng y 21 thng 10 nm 2010 c a Th t ng Ch nh ph v vic ph duyt K hoch x l , ph ng ng a nhi m m i tr ng do ha cht bo v thc vt tn l u tr n phm vi c n c. Quyt nh S 2537/Q -BTNMT c a B T i nguy n v M i tr ng v vic an h nh ch ng tr nh c a B T i nguy n v M i tr ng trin khai quyt nh s 1946/Q -TT ng y 21 thng 10 nm 2010 c a Th t ng Chnh ph v K hoch x l, phng ng a nhi m m i tr ng do ha cht bo v thc vt tn l u tr n phm vi c n c giai on 2010-2015. Ngh nh 25/2008/N -CP ng y 04 thng 03 nm 2008 c a Ch nh ph quy nh ch c nng, nhim v , quyn hn v c cu t ch c c a T i nguyn v M i tr ng. Ngh nh c a Chnh Ph s 26/2003/N -CP ngy 19/03/2003quy nh x pht vi phm h nh ch nh trong lnh vc bo v v kim dch Thc vt. Th ng t S36 /2011/TT-BNNPTNT, ngy 25/10/2011. V vic ban hnh anh m c thuc bo v thc vt c php s d ng, hn ch s d ng, cm s d ng Vit Nam. Th ng t n y c thc hin theo Ngh nh s 12/2006/N -CP ngy 23 thng 01 nm 2006 c a Chnh ph Quy nh chi tit thi hnh Lut Th ng mi v hot ng mua bn hng ho quc t v cc hot ng i l mua, bn, gia cng v qu cnh hng ha v i n c ngoi. Trong c quy nh v: Vic xut kh u, nhp kh u cc loi thuc bo v thc vt.

1.2. Tng quan v cht nghin cu DDT 1. .1. c i cu tr c v t nh cht h c DD

ng thc ha hc Cng th c phn t : C14H9Cl5 Cng th c cu to c a DDT c m t nh sau:

1,1,1-trichloro-2,2-bis-(p-chlorophenyl)ethane

Dng hnh h c

Hnh 4.Cng thc cu to DDT T l mt trong cc thuc dit c n trng, ch ng l mt nhm cc h p cht h u c c hai v ng th m v c ch a Clo, bao gm 14 h p cht h u c , trong : 71 l p,p, - DDT, 14,9 l o,p, - DDT, 3% p,p, - DDD, 2 l o,p, - DDD, 4 l p,p, - DDE, 1,6 l o,p, , sn ph m khc l 3,5 . Cng th c cu to c a mt s ng phn T nh sau:

p-p DDT

p-p DDE

p-p DDD

o-p DDT o-p DDE

o-p DDD t s ng ph n DD

Hnh 5.Cng thc cu to c

Tnh cht vt l L cht r n, khng mu, c mi th m, kh ng bay h i.

t tan trong n c Tan trong n c 200C nh h n 1 mg/L nh ng tan tt trong cc dung mi h u c kh ng phn cc nh : metylnaptalen, Xylen, xycloheaxanon du v m tan km trong cc dung mi hydrocacbon mch th ng v mch vng no. Tn ti rt lu trong m i tr ng n c v m i tr ng khng kh.

Nhit nng chy: 108,50C 1090C. Nhit bay h i: 1850C -1870C v p sut 7(pa) Tnh cht ha hc

DDT c tnh axt nn khng bn khi pha trn v i cc cht kim, kh ng t h p v i mt s khang vt st. -

ng

DDT b kh Cl v bin thnh DDD (dicholoro diphenyl dicholroetane tn th ng mi l rhothane). DDT b kh Cl v hydro bin thnh DDE. DDE tn ti lu h n, bn h n v th ng c nng cao h n Tv trong m i tr ng. Nh kh nng phn h y c a sinh vt m t DDT s chuyn thnh DDD va DDE. Qu tr nh chuyn ha T tr n c m t theo s :

Hnh 6.S chuyn ha DDT iu ch T c to th nh t phn ng c a tricloroethanol v i chlorobenzen. T n th ng mi ho c cc t n khc c a T bao gm Anofex, Cesarex, chlorophenothane, Dadelo, p,p DDT, dichloro diphenyl trichloroethane, Dinocide, Didimac, Digmar, ENT 2506, Genitox, Guesarol, Gexarex, Gyrol, Hildit, xodex,

Kopsol, Neocid, OMS 16, Micro Phn ng xy ra theo s :

T 75, Pentachlorin, Rukseam, R50 v Zedane.

Hnh 7.

ng h p DD t tric oro th no v ch oro n n T c iu ch theo phn ng gi a cloral c m t

Trong cng nghip

(CCl3CHO) v clobenzen (C6H5Cl trong m i tr theo s sau:

ng axit H2SO4 c.

Hnh 8.S iu ch DDT trong cng nghip Trong Cl3CCHO th ng g i l cloral hay triclorandehyd axetic cht ny ln u ti n c xc nh b i Justus von Liebig v o nm 1832 da vo phn ng clo ha r u etylic theo ph ng tr nh phn ng sau: 4Cl2 Trng thi ca + C2 H5 OH Cl3CCHO + 5HCl

T trong mi trng

Trng thi ca T trong t:DDT tn ti trong m i tr ng t trong mt khong th i gian kh ng n, sau 3 tun l ng DDT tn ti trong t cn khong 50%, sau khi phn h y DDT chuyn ha thnh dng DDD v DDE v cui cng s tch t trong n c v trm tch lu di. Trng thi ca T trong nc:DDT l cht dng bt khng tan trong n c n n khi i v o m i tr ng n c n tn ti i dng cc ht l l ng ho c huyn ph. Tuy nhin sau khong mt vi ngy DDT chuyn ha thnh cc dng

khc c t nh c t

ng t

T h a tan v t ch l y trong m i tr

ng n i.

c. Sau

i v o c th sinh vt v thng qua chui th c n i v o c th con ng d

Trng thi ca DDT trong khng kh:DDT trong khng kh tn ti ch yu i dng nh ng ht nh li ti, c th theo gi di chuyn d dng t n i n y n n i ng ng c DD

khc. 1. . .

DDT (1,1,1 - trichlo - 2,2 bis (p chloropheny )ethane c t ng h p ln u ti n v o nm 1873 b i nh khoa h c ng i c Othmar Ziedler. Tuy nhi n, phi n 1939 nh ho h c Th y S - Paul Hermann Muller m i khm ph cc c t nh dit tr c n trng c a T, ch ng c th ph hu nhanh chng h thn kinh c a c n trng. Nm 1948, Paul Muller c trao gii th ng Nobel v sinh - y h c v khm ph n y. T c hiu qu chng li rn, b cht, v mui mang cc mm bnh st pht ban, dch hch, st rt, v st v ng ... T c dng rt rng r i h n 20 nm v c xem l nhn t ch nh trong vic gia tng sn l ng l ng thc th gi i v ngn ch n bnh tt t c n trng. T l loi thuc tranh th gi i ln th tr tr c y hin ang c n l Mt l ng l n T dit c n trng, mui ho h c dit c n trng c s d ng rng r i t chin n kh p th gi i v h ng triu tn c sn xut, s d ng u gi trong t v s tip t c phn tn trong m i tr ng. c gii phng v o kh ng kh , t v n c khi s d ng

cc a im nhy cm nh c a s ng.

Hiu qu c a DDT trong vic tr mui c p d ng cc n c Chu u, Chu Phi, Chu M , v n , Sri Lanka, v Nam M . Khi xt DDT trong nh th ng l tr n t ng nh), s l ng mui gim mt cch r rt. Hiu qu c a DDT trong vic dit mui v gim t l t vong v bnh st rt mt cch trit . iu quan tr ng l khi T ng ng dng, hay c thay th b ng mt ha cht khc, th s ng i b st rt v cht v st rt li tng l n mt cch r rt. Mt s tr ng h p tiu biu v hiu qu c a T c th hin r cc n c nh sau: n : Tr c thp nin nh ng nm 1960, c n c c khong 800 nghn ng i cht v st rt h ng nm. Sau khi c ch ng tr nh dng T, s l ng ng i cht v st rt gim xung c n 100 ngh n ng i. Nm 1999-2000, khi gim dng DDT, c 3 triu ng i b st rt. Sri Lanka: Trong th i gian t 1934 - 1935, c khong 2 n 3 triu ng st rt, v 80 ngh n ng i cht v bnh n y h ng nm. Nm 1963, khi T i b c

a v o s d ng phng chng mui, s ng tr ng h p. n nm 1994, khi T pyrethroids, s ng dng, kh ng c tr

i b st rt gim xung ch cn 17 i. T c

c thay th b ng organophosphates v i b st rt. Nm 1940, khi c ghi nhn.

i b st rt tng l n 360 ngh n ng ng h p st rt n o

talia: Nm 1939, c 55 ngh n ng

Li n X c : Nm 1940, c 3 triu tr ng h p b st rt b c Moscow v Siberia. n nm 1950 1960, khi T c a v o ph ng chng mui, st rt hu nh b xa kh i danh sch bnh tt. Nh ng nm 1996 khi T kh ng c n dng, s ng i b st rt tng l n 15 ngh n tr ng h p. i cht v st rt. Trong thp Nam Phi: Nm 1931 - 1932, c 22 ngh n ng

nin nh ng nm 1940 v 1950, khi T c a v o ch ng tr nh ph ng chng st rt, bnh ny hu nh kh ng c n. Nh ng n thp nin nh ng nm 1990, khi T c thay th b ng organophosphates v pyrethroids, s ng khong 7 ngh n ng i. u nm 1960, nh hot ng ng i M Rachel Carson i b st rt l xut bn cun

sch Silent Spring kh ng nh T l nguy n nhn c a bnh ung th v nguy hi n sinh sn c a chim do l m m ng l p v tr ng. Cun sch gy ra s phn i kch lit c a c ng ch ng v s kin n y dn n lnh cm s d ng T trong n ng nghip M . Tip theo trong nh ng nm 1970 v 1980, T b cm s d ng trong n ng nghip hu ht cc n c pht trin do nh h ng nguy hi c a n i v i m i tr ng. M c du vy, T vn c s d ng rng r i trong mt s quc gia ang pht trin. 1.2.3. S t n u v i chu n DD trong i tr ng

Cc thuc tr su c clo bn v ng h n nhiu so v i cc thuc tr su loi khc c photphat, cacbamat, pyrethorit .Tn d c a T trong t l ph bin nht. Nh ng nghin c u tr n t canh tc cho thy, tu theo liu l ng s d ng, th i gian phn hu ht 95 T trong m i tr ng t l t 4 - 30 nm. Th i gian bn h y c a T trong t ti mt s n c thuc Chu u v Chu M l 2 25 nm. T c thi v o m i tr ng nh i v o kh ng kh , t v n c thng qua qu tr nh t i, phun trn cc din tch sn xut nng nghip v r ng dit cn trng v mui. Kt qu l T, , c tm thy c nh ng n i rt xa c th c pht hin m ly, tuyt v ng vt vng B c Cc v Nam Cc, rt

xa so v i n i s d ng. Trong t, DDT c th suy gim nh qu trnh bc h i, qu trnh quang phn v qu trnh phn h y sinh h c (hiu kh v k kh nh ng nh ng qu trnh ny xy ra rt chm to ra sn ph m l nh T. v c bn t ng t

S di chuyn c a T trong m i tr ng t c th xy ra d i dng ha tan ho c hp ph trn cc ht t v c dng chy c a n c a i ho c di chuyn d i dng b bay h i. S phn b c a T kh ng ng u trong cc tng t v trong cc vng t.Theo a s cc nh nghin c u, kh nng thm su c a DDT th ng khng qu 30 - 40 cm i v i t canh tc. DDT c th phn b kh p cc l p t ny nh s di chuyn c a t ng h i, v thc t ng i ta thy DDT mt i mt phn trong t do DDT b bay h i kh i b m t vo khng kh. Tc bay h i c a T trong t ph thuc vo nhiu yu t, tr c ht ph thuc vo p sut h i bo ho, nhit , m m i tr ng v cc tnh cht c a t (thnh phn h u c , st) v kh nng hp ph c a t. Qu trnh phn h y DDT di n ra do phn h y sinh h c, oxi ha, th y phn v bin i quang ha. Mi qu trnh li chu tc ng c a nhiu yu t m i tr ng. Trong m i tr ng t, cc yu t quan tr ng nh h ng n s bin i c a cht nghin c u bao gm nhit , m, vi sinh vt, h m l ng t ng cacbon h u c v pH c a t. S bin i c a DDT trong m i tr ng t chu nh h ng c a mt s yu t, bao gm s hp ph , di chuyn v phn hu quang, sinh h c, ha h c. 1. .4. c tnh c a DDT Ph ng th c x nhp c a DDT

Qua h hp: Vic phun xt thuc tr su nh ng vng chuyn canh cy hoa m u l m mt l ng khng nh thuc tr su khuch tn vo khng kh lm nhi m m i tr ng khng kh. Nh ng ng i sng trong khu vc ny v nh ng khu vc ln cn th ng b nhi m c v b ht phi khng kh c ch a DDT. nhit cng cao kh nng xm nhp c a T qua ng h hp cng cao. khu vc c nh my t ng h p T th ng gy ra mi kh chu, nu khng c bin php x l h p l th vic gy nhi m l iu khng th trnh kh i, m ng i h ng chu l nh ng ng i trc tip lm vic trong nh my v nh ng ng i dn sng sung quanh. Nu ht phi khng kh b nhim c ch a T, ty v o h m l ng DDT m gy ra cc triu ch ng khc nhau nh : au u, chng m t, nu b nhi m c n ng th c th dn n t vong.

Qua da: Nhi m c qua da c ng d xy ra nu da b t n th h c chn th

ng v m t c

ng , l h c b ng , cc cht ha h c cc cht k ch th ch v n da,

gy b ng . Nu nhi m qua ni m mc c ng nguy him h n v ni m mc c mao mch d y. Kh nng xm nhp qua da ph thuc: d y da , s c t da , mao mch d i da, th i tit nng nhi m c nhanh h n lnh, m da da m h i nhiu d nhi m c cht tan trong n c b phn c th da s hp th nhanh h n da lng bn tay, bn chn). Qua thc phm:T m i tr th sinh vt v con ng ng DDT s theo chui th c n tp trung v o c T c m t trong bng 2: i. S t ch l y sinh h c c a

Bng 2.T ch sinh hc c a DDT(Gio trnh ha cht BVTV) Cc mc dinh d ng N c H l ng DDT H s tch l

(g/kg cht kh) 0,000003 0,0005 0,04 0,5 2 25 1 166 13000 166000 667000 8500000

Thc vt n i ng vt n i C nh C l n Chim n c

H m l ng T trong c th sinh vt tng theo bc v tr ng l ng c th c a sinh vt. V con ng i l bc dinh d ng cui cng c a chui th c n n n nng T trong c th ng i th ng cao h n. C ch T t ch l y trong chui th c n theo ph ng th c nh sau: T trong n c thm nhp vo Plankton (sinh vt tri n i) c a sng ven bin v tch l y li t h m l ng khong 0,04 ppm T. ng vt nh n plankton v l m tng nng DDT ln 10 ln ngha l ch ng ch a khong 0,4 ppm DDT. T ng vt nh 3,15 v n c n ng vt, ri n loi chim n c, h m l n 77,5 ppm. ng T tng t 0,4 n

DDT c th xm nhp v o ng i qua chui th c n m ngun th c n u vo c th l nng sn th y sn b nhi m b n b i DDT. Khi xm nhp v o c th sinh vt DDT s lm ng c theo nhiu c ch ph c tp.

C ch t c ng, iu

ng

DDT sinh sn nhanh mt cch thiu kim sot v cui cng xm chim cc t b o khc. C ch r rng nht l genotoxicity, gy bin nh ng t bo v hi thnh t b o ung th . c tnh c a mt cht nh con ng xm nhp v t ng (tu i, gi i, tnh trng cht ha h c, vt l c a cht i trc tip DNA, bin

i v i mt i t ng c th ph thuc vo nhiu yu t o c th (tiu ha, h hp, , c im c th c a i s c kh e, , trng thi tn ti (r n, l ng, kh) v tnh . Th ng th ng, theo T ch c Y t th gi i WHO, c

tnh c a mt cht c th c phn loi thng qua gi tr liu l ng cn thit git cht 50% s l ng vt th nghim (LD50). Bng phn loi c tnh theo LD50 c a WHO v LD50 c a T i v i mt s lo i ng vt v con ng i nh sau: i tr ng v Bng 3.Bng phn loi c tnh c a WHO da vo LD50(c hc sc kh con ng i)

Gi tr LD50 chu t (mg/kg th tr ng.ngy) Phn lo i tc h i Th rn Ia. Cc c b. c . c trung bnh . c nh IV. Khng c 5 5 50 50 500 500 2000 >2000 Qua tiu ha Th l ng 20 20 - 200 200 - 2000 2000 - 3000 >3000 Th rn 10 20 100 100 - 1000 >1000 Qua da Th l ng 40 40 400 400 - 4000 > 4000

Bng 4.LD50 c

DD i v i mt s oi ng vt v con ng bo v thc vt)

i(Gio trnh ha

Loi Chut Ch Th Kh C u D Con ng c tnh c Cp tnh i

Liu l

ng trung bnh gy ch t (mg/kg.ngy) 150 250 150 300 300 500 >200 1000 1000 Khong 500

DD i v i con ng

i

Nu n thc ph m c ch a ha cht c hi trong thuc th ch trong mt th i gian ng n c th b nh h ng trc tip ln h thn kinh. Ng i b nhi m c s run r y, co git mnh ko theo i m a, m hi, nh c u chng m t. Nu bnh nhn kh ng c cp c u kp th i th s dn n t vong. Mn tnh Khi b nhi m c trong mt th i gian d i gy s gan dng necrosis . C th b nhi m c vo khong 20-50mg/ngy/kg c th nh h ng n vic sinh sn, n cc tuyn ni tit nh tuyn gip trng, nang th ng thn Nu b nhi m lu h n n a c th a n bnh ung th . Nu nng DDT nh th ng i b nhi m c cm thy b nh c u mt m i, khng mun h at ng, b t cc u ngn tay ngn chn, b chng m t...Nu nng T cao l m cho ng i b nhi m mt tr nh , sng trong tm trng hi hp, b p tht ngc b co th t, khng kim sot c ng tiu, th kh khn v b ng kinh. Nu ng i b nhi m c ang mang thai th tr s sinh c th b sinh s m v c nh ng triu ch ng pht trin chm v thn kinh. Tr con b s a m hay s a t i b nhi m c DDT trc tip qua s hin din c a DDT trong s a t i hay gin tip v th c n c a ng i m c th gy ra cc hin

t

ng: nh c u, cm thy ng

i yu dn, t cc u ngn tay ngn chn, th

ng

hay b chng m t; nu n ng c th gy ra: mt tr nh , sng trong tm trng hi hp th ng xuyn, b co th t c ngc, khng kim sot c ng tiu, th rt kh khn v i khi b ng kinh. T hi h n n a, nhiu b m b xy thai trong vng nh h ng c a DDT. Nhiu nng dn sng trong nh ng vng tr n th ng tiu ha. c ng c a DDT n hsinh thi ng vt trn cn ng vt kh ng x ng sng tr n cn kh ng b nh h ng b i T. ng vt thn mm: giun t th ng nghi m tr ng ng c a Tl n t ng b ung

ng vt c v : v i liu T rt thp c ng c th nh h n ch ng. Hin nay c nhiu nghi n c u li n quan n nh h ng vt c v. ng vt trn khng DDT khi trong n

c c nng kh ng ng k, nh ng khi xm nhp vo

c th chim, nng c a DDT s tng l n h ng triu ln khin chim nu khng b cht c ng mt kh nng sinh sn DDT gy mn v tr ng, gim k ch th c tr ng, chim kh ng chu p tr ng, t l t vong c a ph i cao do b nhi m c .. Mt s loi b nh h ng b i T l chim ng bin, i bng, chim b nng, chim c t, diu hu ng vt thy sinh Vi sinh vt:DDT khng ch gy c cho sinh vt nng l n m ngay c mt l ng DDT rt nh c ng c th nh h ng t i vi sinh vt. iu n y c bit ng i v i cc sinh vt sng d i n c (v d nh to, sinh vt tri n i) v mi tr ng n c c th mang T n tip xc v i sinh vt nhiu h n.V d : n c ch ch a 0,1 gDDT/l c th lm gim s quang h p c a to xanh.M c d b nh h ng c a T nh ng vi sinh vt th ng khng cht m ch ng c khuynh h ng gi DDT li trong c th. Thc vt trn cn Cc thc vt tr n cn in h nh l cc loi cy, rau chu nh h T.Cht c c hp th v o l cy qua kh kh ng.Cc loi tc hi do ra l: ng c a T gy

- Cht hoi: hin t

ng tt c cc m ph a tr n v ph a d

i l b cht.

- T n hi s c t: ch ng l b nu en, en,

t a ho c xut hin cc m o.

- Tc ng n s pht trin: biu hin s kim h m pht trin, chi non b gi li kh ng ny chi, l m ch ng b xo n li, r c r ho c c i c c, l r ng, hoa chng tn. Thc vt thy sinh Ch yu l cc lo i to, n gim s l ng to. 1.2.5. nh h nh nhi nh trng nhi DD T l m cho ch ng gim s quang h p, t Vit N v trn th gi i y dn

DD trn th gi i

o tc hi c a T tr n m i tr ng v s c kho ng i dn ti Hoa K t nm 1972 T b cm s d ng h n. Tuy nhi n, n nay ho cht n y vn c n gy tc hi nh ng vng n ng nghip s d ng v nh ng vng quanh n i sn xut ra T tr c y. Hin ti T vn c n ng ng t n i thm l c a vng Palos Verdas ngo i kh i vng bin Los Angeles v nh my sn xut ra T Montrose Chemical ti Torance thi T v o h thng cng r nh th nh ph v o nm 1971. Vic x l nhi m T cho vng n y c t nh v o khong 300 triu US . Cho n nay qua Chu Phi v cc n M do l i ch v kinh t n n vn sn xut c Chu trong c Vit Nam. T xut kh u T l mt loi thuc st

trng c ng hiu mnh, c bit quan tr ng trong vic kim sot bnh st rt n n vn c s d ng rng r i cc n c ang pht trin bt chp nguy c gy hi tim t ng v lu d i c a n. S t ch t nhiu nht c a T v cc h p cht c li n quan bin ph a Ty c a Trung Quc. cc b bin khc, l ng t ch t c a T c ng rt l n nh : vnh engal, bin Arabian, bin b c Trung Quc t nm 1980-1983, c rt nhiu phn t ch v s t ch t T trong cc trm t ch bin PA. H m l ng trung b nh c a T, , l : 0,1: 0,1: 02 g/kg tr ng l ng kh . H m l ng T v cc sn ph m chuyn ho c a cc mu trm t ch c phn t ch y s ng vnh River ti Washington: 01-234 g/kg. S t ch tr c a DDT, DDE, v t ng l ng T y trm t ch t s ng San Joaquen v cc nhnh s ng c a n California ln l t l : 1, 4 115; 0,7 1,4; 0,4 - 39, 2; 2 - 170 (ng/l). Trong Orestinba Creat c h m l ng T cao h n h n so v i cc v tr khc. Canada, t ng l ng

T l ng

ng tr n b m t trm t ch

8 h khc d c ngang l c a v o khong 9,7 ng T ng ch

g/kg .... wataetla 1993

thu thp v phn t ch 68 v d v h m l

n c b m t t mt v i i d ng 18 khu vc n u l n nh ng nh h yu do s l ng ng kh quyn t thng 4/1989- 8/1990.

Nhiu nghi n c u c ng cho thy s c m t c a T trong cc mu trm t ch v i nng cao do T c vn chuyn t khu vc b nhi m n c cc v Nam cc. T ng l ng T i d ng New Zealand v Ros land, Antarctica gi a thng 1 v thng 3 1990 l : 0,40 v 0,81 pg/m3. Vng ulf c a mexico 1977 ch a trung b nh 34 pg/m3 T v i t l 10 - 78pg/m3. L ng T cao nht c t m thy gn khu vc n i m T vn c s d ng, v d b bin Arabian c a n . Cc khu vc m l ng T trong kh ng kh cao l eo bin Malacca, b bin ph a nam Trung Quc, vnh Mexico. nh trng nhi DD Vit N Vit Nam v o nm 1949 ph ng ng a bnh T c dng ch c 315 tn trong nm 1961

T c dng ln u ti n st rt. Tuy nhi n, s l ng thuc

v gim xung c n 22 tn trong nm 1974. T nm 1957 n 1990, t ng s l ng thuc T nhp cng ch c 240,422 tn. M c d vic s d ng thuc T b cng ng quc t ngn cm t nm 1992, vic nhp cng v s d ng T Vit Nam vn tip t c cho n nm 1994. Trong khong t nm 1992 n nm 1994, s l ng thuc T nhp cng t Nga l n n 423,358 tn. Tuy kh ng c s liu ch nh xc v s l ng T ang c s d ng Vit Nam, nh ng tin t c trong n c cho bit thuc n y vn c n ang c s d ng rng r i c bit vng chu th s ng C u Long v l vng c nhiu s ng rch v nhiu mui mng. Ti cc kho d chin ch a T nh ng nm chin tranh vn c n mt l ng tn d l n ho cht n y. Khi l ng thuc T kho n y rt l n. Hin nay s thuc T n m ph i l tr n m t t, mt phn thuc c th b phn hu song phn l n vn c n , ch ng c th khuch tn v o kh ng kh gy nhi m m i tr ng v phn r ngm v o t v cc mch n c ngm gy nhi m t v n c trong khu vc. Thanh Ha l mt trong nh ng tnh c n tn l u mt l ng t ng i l n ho cht bo v thc vt, trong m i c mt s t im c x l . Phn l n nh ng im tn l u ho cht cht bo v thc u n m gn, ho c nguy him h n l n m l t trong khu dn c .Mt kt qu iu tra khc tnh Thanh Ha cho thy, T vn c n trong mt nh kho t nm 1965 n nm 1985. Nng c a T thay i t 3,38 n 960,6 mg/kg trong cc mu t v t 0,00012 n 0,00168 mg/l

trong cc mu n n 600 mt. nhn. 1.2.6. C c ph Ph

c. Trong nhiu nm li n tip, mi thuc c 25 ng i cht v ung th , v 22 tr nhi

T nng n c bay xa c ghi

ng h p d thai

ng ph p x

ha cht BVTV v DDT thuc BV V kt h p ph n h h hc

ng ph p c p t nhi

n cht c a ph ng php n y l s d ng cc loi vt liu c chng thm cao, bn v i tc ng c a m i tr ng khu vc ngn ch n s lan t a c a cht gy nhi m ra m i tr ng xung quanh vt liu hp ph bentonite ng th i b sung cc ha cht th ch h p phn h y thuc VTV v t nhi m cch ly. Tc nhn ha h c s d ng phn h y thuc VTV nhm Clo h u c l baz h u c , c th l hn h p alcolat c a M Av EEG. ng cc phn ng ha h c, cc ha cht x l dn dn s thay th cc nguy n t Clo trong phn t thuc VTV h ln h u c carbamat v thuc dit chut phn h y da tr n c ch th y phn. u im c a ph ha cht x l l baz v c

ng php n y l nng cao t nh anh to n c a khu t nhi m s h c qu tr nh mi ha cht i,n c r r c ngm.

nhi m, r t ng n th i gian theo d i kim sot, s m gii phng khu t d ng v o m c ch khc. Trong c ng ngh n y, cc phn ng ha phn h y thuc VTV xy ra trong iu kin k n ho n to n n n VTV kh ng pht tn ra m i tr ng kh ng kh xung quanh, ng th nhi m kh ng th m thu, lan t a v o cc l p t su hay tang ch a n

Ph ng php x l n y do trung tm c ng ngh s l m i tr ng - t lnh Ha h c nghi n c u t nm 1998 v c Quc ph ng c ng nhn, ban h nh p d ng x l cht c chin tranh tn l u tr n a b n to n quc t nm 2002 . Hiu qu phn h y thuc tr su c a hn h p cc dn sut c a M A c ch ng minh trong cc nghi n c u v thc nghim c a Trung tm c ng ngh x l m i tr ng t lnh Ha h c t 1998 n nay i v i cc cht nhi m clo h u c bn ni chung v T ni ri ng. Ph ng php n y c ng d ng ti mt s a im c t nhi m thuc n, Nghi M , Nghi Lc, . VTV ti Ngh An nh : Kim Li n, Nam

Ph

ng ph p tiu h

t

Nguy n l c a ph

ng php n y l dng nhit ph h y ho n to n cu tr c

bn v ng c a thuc VTV c hi, c bit l cc h p cht POPs ro ra cc sn ph m kh ng c ho c c t nh c hi t i v i m i tr ng. C hai bin php th ng c s d ng bao gm:

Ph ng php phn h y nhit cao T>1200oC trong cc l thi u t. Ph ng php phn h y nhit thp h n b ng l t hai cp: vng s cp T=400-600oC v vng th cp T=900-1000oC). Trong cc l t 2 cp, qu tr nh t c trit cn s c m t c a cc

ph gia v cht x c tc th ch h p. Cc ph ng php phn h y nhit u cho php ti u h y ho n to n cc yu t c hi gy nhi m m i tr ng, thu nh th t ch cc cht gy nhi m. Cc sn ph m c a qu tr nh thi u t l tro v kh thi, qua qu tr nh x l c th thi v o m i tr ng m kh ng gy n n s nhi m th cp n o. u im - C kh nng ti u h y cc dng khc nhau c a thuc BVTV. i v i cc loi thuc VTV h a tan b ng dung m i h u c th c th dng ch ng l m nhi n liu t. Chi ph cho vic vn h nh m t kh ng l n. Sn ph m sau t kh ng gy c hi n m i tr ng v gim ng k v th t ch. Kh thi sau qu tr nh t c th s l b ng cc dung dch hp th n n kh ng gy c cho m i tr ng.

Nh c im u t ban u cho thit b t ng i l n. - Kh ng th s dung c i v i cc h p cht c ch a kim loi c hi, d bay h i Hg, As c ng nh cc cht d chy n hay cht phng x. Ph ng php n y hin c p d ng nhiu n i tr n a b n tnh Ngh An nh : kho thuc xa i n Hi, i n Chu, kho thuc VTV ti C ng Th nh, Y n Th nh.

Ph Ph

ng ph p ph n h

h

hc v i t c nh n x h

nh

ng php p d ng cho m c ti u x l trit nh ng khu vc c nng

nhi m trung b nh. n cht c a ph ng php n y l s d ng cc ha cht c t nh oxy ha mnh phn h y thuc VTV th nh cc cht c khi l ng phn t thp h n, cc cht kh ng c ho c km c h n nh : CO2, H2O, ... tuy nhi n do cc thuc tr du ch a clo l nh ng h p cht bn n n ch oxy ha c trong nh ng iu kin nghi m ng t.Ph ng php oxy ha c chp nhn rng r i tr n th gi i l dng cht oxy ha H2O2 kt h p v i h p cht e2+ hay c n g i l phn ng Fenton. C s khoa hc c mnh Tc nhn Fenton (Fe2+ + H2O2) l mt trong nh ng h Oxy ha mnh nht c nghin c u mt cch h thng nht v c s d ng x l rt c hiu qu trn nhiu loi h p cht h u c khc nhau trong c POPs, mang li hiu qu kinh t cao. y c ng l mt tc nhn ha h c an ton nht i v i m i tr ng. C ch phn ng xy ra nh sau: Fe2+ + H2O2Fe(OH)2+ Fe3+ + H2O2 Fe3+ + OH+ + OH Fe2+ + H+ + HO2. Fe3+ + HO2. Fe3+ + OH. Fe2+ + HO2.Fe3+ + OH. Fe2++ HO2. + H+ Fe3+ + OH . Fe3++ H2O2 H2 O + OH. + HOO. ph ng ph p ph n h y ha hc v i tc nhn oxy ha

Fe2+ + HO2. + H+ 2H2O2 Ph

ng tr nh phn ng Fenton t ng cng c dng: H2O2 + Fe2+ + RX R-X + H2O2+ HOO. H2O + Fe3+ + sn ph m Sn ph m + H2 O

Trong RX l h p cht h u c nhi m T, , , cc phn ng trn dn n s to thnh gc t do hydroperoxit v gc t do OH.. Nh ng gc OH v HOO t do sinh ra c tnh oxy ha manh s l tc nhn chnh x l cc h p cht h u c gy nhi m.

Tc nhn oxy ha l H2O2 s d ng kt h p v i hn h p xc tc Fe2+. im c a ph th cp so sn ph m phn h y c a H2O2 l n trong khong th i gian rt ng n.

u

ng php n y l hiu qu phn h y cao, khng to thm cht nhi m c v cc g hydroxyl t do tn ti

i v i Fenton quang ha th ph c Fe(OH)2+ c kh nng hp th nh sng t ngoi v i b c sng 410 nm to thnh gc t do OH. Fe(OH)2+ + hv th ng Fe2+ + OH. b c sng 380nm

Cht xc tc TiO2c kh nng hp th nh sng t ngoi Mt s yu t nh h ng n phn ng Fenton:

c s d ng lm cht xc tc quang ha cho h Fenton quang ha.

Nhit : Trong khong nhit t 25o-30oC phn ng enton tng cng v i s gia tng nhit . Tuy nhin, khi nhit l n trn khong 30oC, hiu sut s d ng H2O2 gim do s phn h y H2O2 tng to th nh oxy v n c). Th i gian phn ng: ph thuc vo m c nhi m c a t. Nu thuc BVTV nhi m trong t ch a cc gc phenyl n gin