het ontwerpen van speelprikkels

Het ontwerpen van Speelprikkels

Jeske Nijmans0194875UT begeleider: H. Schuurman-HemmerBegeleider bedrijf: E, Oost-MulderTweede Examinator: W. PoelmanDatum: 17-07-2012

InhoudsopgaveSamenvattingInleiding Stagebedrijf Opdracht1. Analyse buitenspelen 1.1 Waarom buitenspelen 1.2 Formele speelruimte 1.3 3% Norm speelruimte 1.4 Informele speelruimte 1.5 Speelweefsel en kindlint2. Analyse speelprikkels 2.1 Wat zijn speelprikkels 2.2 Categorieën3. Analyse gebruikers 3.1 Hoofdgebruiker 3.2 Speciale gebruiker 3.3 Ongewenste gebruiker4. Het WAS 4.1 Wat is het WAS 4.2 Uitzonderingen 4.3 Richtlijnen 4.4 Risico’s 4.5 Keurmerkinstituten5. Programma van eisen6. Idee fase 6.1 Uitwerken bestaande ideeën 6.2 Schetsen 6.3 Concept keuze7. Conceptuitwerking 7.1 Interesse onderzoek 7.2Concepthighfive 7.3 Concept dop dr op 7.4 Concept draaien maar 7.5 Conceptkeuze8. Detailuitwerking 8.1 Materiaalkeuze 8.2 Afmetingen 8.3 Modulairiteit9. Prototype bouwen 10. Conclusie en aanbevelingen

Bachelor verslag Jeske Nijman

5Bachelor verslag Jeske Nijman

SamenvattingInditverslagstaatdebacheloropdrachtvanJeskeNijmanbeschreven.Deopdrachtis uitgevoerd bij het adviesbureauOBB inDeventer, in samenwerkingmet StedoninLeeuwarden.OBBiseenadviesbureaugespecialiseerdinspelenindeopenbareruimte.ElskeOost,medeeigenaressevanOBBisbezigmeteenprojectwaarbijspeel-prikkelswordentoegevoegdaanniet-speeltoestellen.Stedoniseenbedrijfgespeci-aliseerdinhetmakenvanproductenvoordeopenbareruimte.Erwordtvoornamelijkgewerkt met beton en staal.

Allereerstzijnerverschillendeanalysesuitgevoerd.Zo isergekekennaarwaaromkinderenbuitenmoetenspelen,watdeverschillendemogelijkhedenzijnombuitentespelenenwaarkinderenbuitenkunnenspelen.Hierbijkwamnaarvorendatdeinfor-melespeelruimtebelangrijkerisdanmeneerderaltijddacht.Vervolgensisergekekennaar de redenen dat kinderen spelen, hoe kinderen spelen en hoe dit de ontwikkeling vanhetkindstimuleert.Spelenblijkteenpositieve invloed tehebbenopdegeheleontwikkelingvanhetkind.OokisergekeknnaarhetWAS,hetwetsbesluitattractiespeeltoestellen.Hetproductmaghiernietondervallen,maarermoetwelgekekenwordennaardeontwerprichtlijnen.Uitdezegeheleanalyseiseenprogrammavaneisen opgezet. TijdensdeideefasezijndebestaandeideeënvanStedonenOBBverderuitgewerkten zijn er ook nieuwe ideeën bij bedacht. De originele ideeën bestonden uit een paal met draaielementen, een bord om mee te spelen en een waterpaal. Met de waterpaal isbewustnietverdergewerkt.Uiteindelijkisernadeideefasebeslotendoortegaanmethetideevooreenproductmetverticalespeelprikkels,eenideevooreenproductmet allerlei draaielementen en een idee dat bestond uit palen met doppen.

ErisopeeninteressemarktinSteenwijkgekekenwatdereactiesvanmensenwarenopde3verschillende ideeën.Welkwamenergoedevragenoverde leeftijd,houd-baarheidendiefstalgevoeligheidvanhetproduct.Tijdensdeconceptuitwerkingzijndecomponentenendevormgevingvande3conceptenuitgewerkt.Bijhetverticaleconcept,genaamdhighfivebleekvooraldehoogtevanhetproductendedriehoeks-constructie belangrijl. Bij het borddraai concept, concept draaien maar, bleek de mo-dulairitieit, maar ook het beknellen en afknellen een probleem. Bij het palen met dop-penconcept,conceptdopdrop,bleekvooraldediefstalgevoeligheidendistributiedegrootsteknelpunten.Naeenkeuzemomentiserbeslotenomhetconcepthighfiveuitte werken.

Bijdeuitwerkingvanhetconceptisvooralgeletopafmetingen,materiaalkeuzeenmo-dulairiteit.Deafmetingenvanhetproductzijngebaseerdop90%vandebevolking.Demateriaalkeuzeisbepaaldaandehandvanhetprogrammavaneisenendemodulai-riteitaandehandvaneeneerdereanalyse.Uiteindelijkisergekozenvooreenproductmeteensimpelframemet2bogendataandemuurkanhangen.Hieraankunnenver-schillendevoorwerpengehangenworden,passendbijdelocatieendoelgroep.Ookisdemodulairiteitopgedeeldbinnendedoelgroep.Hetuiteindelijkeproductvoldoetaande meeste eisen en bijna alle wensen.

6 Bachelor verslag Jeske Nijman

InleidingDeopleidingIndustrieelOntwerpenaandeUniversiteitTwentewordtaanheteindevanhetderdeleerjaarafgeslotenmeteenBacheloreindopdracht.Voordezeopdrachtwordtdestudentgeachtzelfeenbedrijfoforganisatietevinden,waarbijeenopdrachtkanwordenuitgevoerd.Hetinvullenvandeopdrachtisvrij,maarermoetwelvoldoen-deraakvlakzijnmetdeaangeleerdevaardighedengedurendedeBachelor.

IkhebgekozenvooreenontwerpgerichteopdrachtenikhebdezeuitgevoerdbijhetadviesbureauOBBinDeventer.DitisgebeurdinsamenwerkingmethetbedrijfStedonstedelijkeproducteninLeeuwarden.HieronderismeerinformatietevindenoverOBB,Stedonenookdeuittevoerenopdracht.

Stagebedrijf

OBBiseenadviesbureauvoorallesoverspelenindeopenbareruimte.Zeadviserenen helpenmet het beleidsbeheer van spelvoorzieningen in openbare speelruimtesvooronderanderescholen,gemeentes,stichtingenenanderebelangenorganisaties.Zegevenadviesoverspreidingliggingeninrichtinginrelatietotwijkopbouwendoel-groepen.

VolgensOBBisveelspeelruimteisvannaturealaanwezig,denkhierbijaangras,bo-men,struiken,stoepenenwater.Speeltoestellenzijnslechtseenvervangingvandezevannatureaanwezigespeelmogelijkheden.Speelruimteechterneemtsteedsverderaf door (auto)verkeer, verdichting vanwoningen, voorzieningen voor volwassenen,hondenpoep,bezuinigingen,criminaliteitenvandalisme.Hierdoormoetdespeelruim-te die wel beschikbaar is zo effectief mogelijk ingedeeld worden. OBB heeft normen ontwikkeldomdekwaliteitenkwantiteitvanspeelruimtestemetenentecontroleren.Een belangrijk element waar OBB mee werkt zijn de speelprikkels, elementen die aan-leidinggeventotspel.Ditkaneenspeeltoestelzijnofeenbewustgeplaatstspeelele-ment,maarookniet-speeltoestellenkunneneenspeelprikkelgeven.

Naast afname van speelruimte is er ook een afname in budget voor speelruimtes.Door de economische crisis moet er steeds meer geld bespaard worden waardoor ook gemeentes steeds minder te besteden hebben. Een gemeente zal dus niet snel meer eengrootbedraguitgevenaaneengrootspeeltoestelofklimrek,maarzalandereop-lossingen moeten zoeken. OBB denkt dat kinderen geen speeltoestellen nodig hebben omhunfantasieteprikkelen,metkleinetoevoegingenofaanpassingenaanruimteskan er een leuke speelruimte gecreëerd worden.

Stedonstedelijkeproducten,iseenbedrijfdatzichrichtophetproducerenvanproduc-tenvoordeopenbareruimte.OpditmomentheeftStedonalmeerderespeeltoestelleninhetassortimentenleverenzijonderandereschommels,glijbanen,draaitoestellen,zandbakkenenkabelbanen.Stedonwildeexpertisediezehebbenophetgebiedvanmateriaalkeuze,technischeuitwerkingenhethufter-proofmakenvanproductenge-bruikenomdeideeënvanOBBteverbeterenenopdemarkttebrengen.


De opdracht

ElskeOost,medewerkstervanOBBisophetmomentbezigmeteenprojectwaarbijzespeelprikkelswil toevoegenaanniet-speeltoestellen.De termspeelprikkelwordtinhoofdstuk2vanditverslagnoguitgebreideruitgewerkt.Hetideeachterditprojectis dat gemeentes goedkope producten kunnen aanschaffen, die ze na aanschaf naar eigenwenskunnenaanpassenenveranderen.

Deprijsvaneenspeeltoestelwordtnietalleenbepaalddoordeproductiekosten,maarookdoordeonderhoudskostenendekostenvoorhetWAScertificaat.HetWAS ishetwetsbesluitattractieenspeeltoestellenenbevatnaastontwerprichtlijnenenNENcodesookonderhoudvoorschriften.Hierovermeerinhoofdstuk3Indieneenspeeltoe-stelonderhetWASvalt,zalereenhalfjaarlijksecontroleuitgevoerdmoetenwordenenmoet er ook een logboek bijgehouden worden. Deze controles kosten tijd en geld. Om deaanschaf-endeonderhoudskostenvanhetproductzolaagmogelijktehouden,isergekozenomeenproductteontwikkelendatnietonderhetWASvalt.

Wanneer een product eenmaal geplaatst is in de openbare ruimte, kan het niet snel meerveranderdworden.Denkhierbijaanbankjes,speeltoestellen,lantaarnpalenetc.Hetvoordeelhiervan is,datdeproductennietsnelgestolenworden.Hetnadeel isechter,datwanneerdeomgevingveranderdofernieuwemogelijkhedenzijn,hetheleproduct vaakaangepast of verwijderdmoetworden.Omhet project zo interessantmogelijktemaken,iservoorgekozenomhetproductmodulairtemaken.Dithoudtindatonderdelenvanhetproductnaareigensmaakveranderdkunnenworden,ooknaplaatsing.

Zoalseerderbeschreven,heeftOBBeensamenwerkingscontractmetStedon.Stedonheeftopditmomenteenredelijkgrootassortimentproductenvoordeopenbareruimte.Hetbedrijfwerktzelfvoornamelijkmetstaal,RVSenmetbeton.Dezeproductenkun-nenzezelfverwerken.Anderematerialenzullenexterngeproduceerdmoetenworden,maarwordenwel bijStedongeassembleerd.Devoornaamstebewerkingenbinnenstedonzijnhetwalsen,lassen,snijdenenbuigenvanstaalenRVS.Indieneranderebewerkingenplaatsmoetenvinden,zalditookexterngedaanworden.ErisgekozenomhetproductzoveelmogelijktelatenproducerendoorStedon.

Alshoofdgebruikervanhetproductisgekozenvoorhetbuitenspelendekind.Omdeopdrachttebeperkenisergekozenvoordedoelgroep3tot14jarigen.Hetproductwordt echter in de openbare ruimte geplaatst, dus zal er wel rekening gehouden moe-tenwordenmetoverigegebruikers.

Samenvattendisditdeopdracht:Hetontwerpenvaneenmodulairproductmetspeelprikkelsvoorindeopenbareruim-te,gerichtopkinderenvan3-14jaar.HetproductmagnietonderhetWASvallenenzalinspelenopdehuidigemarktvraagnaarkleineengoedkopeproducten.Hetonder-zoekzalbegonnenwordenmeteenanalysevandebestaandeideeën.Dezewordenuitgebreiden totconceptverwerktDezeconceptenzullengetoetstwordenaaneenlijstvaneisenenwenseneneenconceptwordtvervolgensgebruiktommetdekennisvanStedonuitgewerkttewordentotproduct.Vervolgenszalereenprototypegemaaktworden waarmee naar het keurmerk gegaan kan worden.


1. Analyse buitenspelenVoordat er begonnen kan worden met ontwerpen, moet eerst goed onderzocht zijn wat hetnutisvanbuitenspelen.Hieronder,eenoverzichtvanhetliteratuuronderzoek.Eris eerst gekeken naar waarom buiten spelen belangrijk is, daarna is er gekeken naar deverschillendespeelruimtes.Ookdelandelijke3%speelruimteregelendebegrip-pen speelweefsel en kindlint worden uitgelegd. Deze informatie kan later weer gebruikt wordenvoorhetopstellenvanhetplanvaneisen.

1.1 Waarom buiten spelen?

Wiekenthetniet,samenmeteenpaarvriendeneenlekkerpotjevoetballen,metdekinderenuitdebuurtjeverstoppenindestraatofeenwedstrijdjewiezohetsnelstnaarbenedenkanglijden.Ditzijnslechtseenpaarvoorbeeldenvandevelebuitenspelac-tiviteitendieiedereeninzijnjeugdweleensgedaanheeft.Buitenspelenisnietalleenleuk,maarooknogeensontzettendleerzaam.Zoleerjeonderanderesamenspelenenhetmakenvanrolverdelingen,dingenmakenenveranderen,jestimuleertjefan-tasie en je leert omgaan met materialen. Toch wordt er tegenwoordig steeds minder ruimtevrijgemaaktvoorbuitenspelenenkomenersteedsmeerregelswaarspeeltoe-stellenaanmoetenvoldoen.Speeltuinenmoetenplaatsmakenvoorparkeerplaatsen,schoolpleinenwordennaschooltijdafgeslotenomdatmenbangisvoorvandalismeendeaanwezigespeeltoestellenmoetenregelmatigwordengecontroleerdofzenogvol-doenaanwettenennormen.Demarktvoorbinnenspellenzoalspcgamesenallerleispelcomputers wordt echter steeds groter en uitgebreider. Het lijkt alsof buitenspelen een stuk minder belangrijk is geworden.

Nietsisechterminderwaar.VolgensRonaldBuitenhuis(2009)is“buitenspelennood-zakelijk voor eengezondeontwikkeling.Het stimuleert essentiële aspecten vandelichamelijke ontwikkeling zoals motoriek en coördinatie. Ook mentale processen als hetlerenvansocialevaardigheden,hetkennenenverleggenvaneigengrenzenenruimtelijk inzicht komendoormiddel vansport enspel tot ontwikkeling.”Daarnaastzorgtmeerbuitenspelenervoordatkinderenzichlangerenvakerperdagbewegen.HetNederlands instituut voor sport enbewegen (NISB) zegtdatmensenminstens30 minuten per dag moeten bewegen om een gezonde leefstijl te hebben. Door meer speeltuinenenspelgelegenheidtecreërenkunnenkinderenbetergemotiveerdwor-denomtebewegen.UiteenonderzoekvanTNOinsamenwerkingmetVUMedischisgeblekendatmeerdan80.000kindereninNederlandovergewichthebben.Daarnaastworden ze ook jonger te dik, zijn er meer kinderen met obesitas en blijft het aantal kinderenmetovergewichtstijgen(TNO,2006)OokBenAdmiraal,voorzittervanbran-cheverenigingSPELENvindtbuitenspelenendeaanlegvanspeelplekkenuiterstbe-langrijk.“Investereninkindvriendelijkheidvergrootdeleefbaarheidvanwijken,houdtgezinnenindegemeente,vergrootwelzijnenversterktdeconcurrentiepositievandegemeente.Buitenspelenisessentieelvoordeontwikkelingvankinderenenheefteenpositiefeffectofdepsychischeenfysiekegezondheid.”Buitenspeelruimteisdusweldegelijkbelangrijk,voordeontwikkelingendegezondheidvanhetkind,maarookvoorhetwelzijnvandehelewijk.


1.2 Formele speelruimte

Buitenspelen kun je op allerlei plekken en manieren doen. Wie wel eens goed om zich heen heeft gekeken heeft gezien dat kinderen niet alleen op de speeltuin of in de achtertuin,maaroveralindeopenbareruimtespelen.Ruimtediespeciaalvoorspelenis aangelegd, wordt formele speelruimte genoemd. Hierbij kan onderscheid gemaakt worden tussen particuliere en openbare ruimte. Particuliere ruimte is een ruimte die nietdoor iedereengebruiktkanworden,bijvoorbeelddeachtertuin.Gedeeltelijkge-opendespeeltuinen,schoolpleinenenspeelruimtesmetopeningstijdenvallennieton-derparticuliereruimte.Ondanksdatzenietvooriedereentoegankelijkzijn,zijnzewelgeopendvoorgrotegroepenkinderenenvallendaarmeeonderdeopenbareruimte.Zievoorbeeldhieronder

1.3 3% norm voor formele speelruimte

In1998kwamenervoorheteerstklachtenoverdehoeveelheidformelespeelruimte.BenRensen, jeugdartsbijdeGGDinUtrechtstelde toendater indegrotestedensoms per wijk slechts 4 m² speelruimte beschikbaar is, hierdoor komen kinderen nooit aanhundagelijksehoeveelheidbeweging.EenpartijdieinNederlandergpleitvoorregelsbetreffendeformelespeelruimteisdeSP.MededoortoedoenvanAgnesKantvandeSP is er in 1999een landelijke normvoor speelruimte aangenomen.DezenormisontwikkelddoordeNUSO,deLandelijkeOrganisatievoorSpeeltuinwerkenJeugdrecreatie,enNationaalJeugdfondsJantjeBeton.Dezetweeorganisatiesheb-benindecember1999inhet‘Handboekspeelruimtebeleid’gemeentengeadviseerddevoorgesteldenormtehanterenvooreengoedspeelruimtebeleid.Denormkomtindepraktijkneerop300m2buitenspeelruimteperhectare,of3%.Voorvelegemeenteswasditeenwatonduidelijkenorm,wantwatvalterformeelonderdespeelruimteenwat niet.

ElskeOostvanOBBhelptgemeentenbijhetuitvoerenvandenormensteltdatvooralindenieuwewijkendenormvaaknietgehaaldwordt.“ IkhebprojectengedaaninArnhem, Utrecht en Almere waarbij in sommige wijken de 3% norm niet gehaald werd. Juistindenieuwewijkenvanna2000zaktehetpercentageweg.”OokdegemeenteRotterdamhadproblemenmethethalenvande3%norm.Degemeentevindtdatde3%normnietvolledigisennietszegtoverdeliggingenhetfunctionerenvandespeel-ruimte.Omditteverbeterenhebbenzedenormherschrevenenhierbijookrekeninggehoudenmetdegrootteen locatievandespeelruimte. In2011heeftministervanvolksgezondheidEdithSchippersechtereendefinitiefeindegemaaktaandelande-lijkenorm.Volgensdeministerisdenorm“moeilijkuitvoerbaar,omdaternietduidelijkaangewezenkanwordenwatwelennietonderspeelruimtevalt”.

informele speelruimte


1.4 Informele speelruimte

Ruimtedieineersteinstantienietvoorspelenisaangelegd,maardaarwelvoorge-bruiktkanworden,wordtdeinformelespeelruimtegenoemd.Eenbekendvoorbeeldvandeopenbareruimteishetstrand,waarzandkastelengebouwdkunnenwordenenspellengespeeldkunnenwordenindegolven.RonaldBuitenhuiszegtdatkinderennetzoveelindeinformelespeelruimtespelenalsindeformeleenElskeOostvanOBBheeftonderzochtdatkinderenslechts20%vandetijdopspeeltoestellenspelenzoalszeineersteinstantiebedoeldwaren.Zievoorbeeldenopdeafbeeldinegnhieronder.

Erwordtsteedsmeeronderzoekgedaannaarhetbelangvandespeelruimte.InEn-gelandiseronderzoekgedaannaardewaardevanspelen,uitditonderzoekbleekdatelkepondgeïnvesteerdinspelen1.5pondoplevert,doordatkinderengezonderblijvenen zich beter ontwikkelen. TNO is sinds 2004 bezig met een zelfde onderzoek in Ne-derland,waarbijookisgekekennaardewaardevaninformelespeelruimte.SannedeVries,onderzoekstervanTNOheeftkinderenmetGPSmetersnaarbuitengestuurdenhetvielhaaropdatvande2uurdiekinderenbuitenspelenzezichslechts10mi-nutenopeenschool-ofspeelpleinbevindenenruimeenuurvandetijdindeinformelespeelruimte.Welligthetverbruikvanenergieveelhogeropdeformelespeelplekken.Ook de afstand tussen het woonadres en de speelruimte is belangrijk. Bij afstanden langer dan 400 meter worden kinderen al snel met de auto gebracht, het is dus belang-rijk dat er ook genoeg informele speelruimte aanwezig is.

informele speelruimte

bronnen:tijdschriftBuitenSpelen,eigenfoto’s,foto’sElskeOost,handleidingspeelweefselGent,websitewww.petitesuisse.be


1.5 Speelweefsel en kindlint

Hetcombinerenvaninformeleenformelespeelruimtevaltonderhetkindvriendelijkmakenvandewijk.Wijkenwordentegenwoordignietaltijdingerichtvoorkinderen.Zowordenspeelplekkeningewisseldvoorparkeerplekkenenwordenerteweinigspeel-straten aangelegd. Er zijn echter een aantal steden en wijken in Nederland en België die wel heel duidelijk rekening houden met kinderen, deze steden hebben een speel-weefselofeenkindlint.DegemeenteGentinBelgiëheefteenhandleidingopgesteldvoorhetrealiserenvaneenspeelweefselenerzijn4belangrijkeuitgangspunten.Deeersteisbeleefbaarheid,eenwijkmoetherkenbaarzijnenspannendzijnvoorkinde-ren. De tweede is bespeelbaarheid, in de hele wijk moet rekening gehouden worden methetspelenvankinderen.Dederdeisdiversiteit,deopenbareruimteisvoorieder-eendusprobeervooralgeengroepenbuitentesluiten.Delaatsteisveiligheid,eenwijkmoetveiligzijnvoorkinderenenverkeersregelsmoetenduidelijkzijn.Eengoedvoorbeeldvaneenspeelweefsel inNederlandishetWesterparkinAmsterdam,hierisgeprobeerdomallelocatieswaarkinderenspelenmetelkaarteverbindendoorhetzogenaamdekindlint.Eenveiligemaarook leuke routevoorkinderen.Ookdepro-vincieZeelandisopeeneigenmanierbezigmethetkindlint,zijhebbendoordeheleprovinciegekekenhoezefietsroutesinteressanterkondenmakenvoorkinderenmaarook hoe ze de routes leuker kunnen maken.


Inhetvorigehoofdstukisonderzochtwaarombuitenspelenzobelangrijkis.Daarnaastiserookonderzochtwatdeverschillendespeelruimteszijn.Dithoofdstukgaatoverde redenen dat kinderen spelen, deze worden speelprikkels genoemd. Eerst wordt er uitgelegdwatspeelprikkelszijn.Dezespeelprikkelswordenvervolgensopgedeeldinverschillendecategorieën,die laterweergebruiktkunnenwordenomde ideeënenconceptenteevalueren.

2.1 Wat zijn speelprikkels

Erisnietaltijdeenduidelijkeredentenoemenwaaromkinderenietsinteressantvin-den of waarom niet. Soms spelen ze met een stuk speelgoed of een speeltoestel, maarsomsspelenzeookmetvoorwerpendienietspecifiekvoorspelenbedoeldzijn.Dezevoorwerpenbevattenspeelprikkels.Eenspeelprikkelisdatgenewataanleidinggeefttotspel,ditkanvanalleszijn.Zozijnerverschillendevormenenvariantenvanpaaltjesopstraat,waarvansommigeuitlokkenomeroverheentespringen.Ditpaaltjebevateenzekerespeelprikkelwaardoorjeereenspelmeekandoen.

Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen de termen speelprikkel en speel-toestel.EenspeeltoestelvaltonderhetWAS,ietswatbijspeelprikkelsnietzois.Eenspeelprikkelofspeelaanleidingiseennietduidelijkaanwijsbareaanleidingtotzelfver-zonnenspelletjes.Hetdoeteenberoepop jecreativiteit.Eenspeeltoestelkandusverschillendespeelprikkelsbevattendieeenaanleidinggeventothetgebruikvanhettoestel.De verschillende kleurtjes op een klimwand kunnen als prikkelwerken omdezetegebruiken.Deklimwandintotaalishetspeeltoestel,devormenopdemuurbevattenspeelprikkels.

2. Analyse Speelprikkels

Demeestespeelprikkelswordennietbewustgeplaatst.Zokun-nen madeliefjes in het gras al een speelprikkel zijn om met het gras te spelen. Deze speelprikkels worden impliciete speelprik-kelsgenoemd.OokdehandleidingvandegemeenteGentbe-schrijfthoesommigevoorwerpenimplicietspeelprikkelskunnenbevatten. Er wordt bijvoorbeeld genoemd hoe bloembakken,bankjes en poefen impliciete speelprikkels kunnen bevatten.Naast impliciete speelprikkels bestaan er ook expliciete speel-prikkels, dit zijn bewust geplaatste speelprikkels. Voorbeelden hiervan zijn knikkertegels, zandbakken, en speciaal daarvooraangelegde speelheuvels. Een moderne versie van de knik-kertegel is The Patchingzone ontwikkeld door Anne Nigten, een serie stoeptegels met lichtjes waarmee een grote serie spellen gespeeldkanworden.Detegelsbevattenweleenspeelprikkel,omdat je er wel allerlei spellen mee kunt spelen. De tegels zijn geen speeltoestel.


2.2 Categorieën

ElskeOost vanOBBvindt dat er ophetmoment teweinigexpliciete speelprikkelsgeplaatst worden in de openbare ruimte. Zij vindt dat door een aantal kleine aan-passingenindeopenbareruimtedezeveelinteressantergemaaktkanwordenvoorkinderen. Allereerst kan de openbare ruimte ingedeeld worden in 6 categorieën, elk meteigenspeelprikkels.Hieronderstaande6verschillendecategorieënspeelprikkelsopgedeeld in kleur.

Paarse speelprikkels: Dit zijn horizontale speelprikkels op straten en stoepen. Een bekende speelprikkel is het zebrapad, waarbij er alleen maar op zwart of wit gelopen mag worden. Door het plaatsenvangekleurdestoeptegels,knikkertegelseneenhinkelpadofeenslingerpa-troon krijgt een normale stoep of straat ineens meer speelwaarde. Daarnaast kunnen er ook 3d prikkels geplaatst worden zoals poefen, paaltjes en stoepen.

Rode speelprikkels: Dezecategoriebevatverticalespeelprikkels.Nietalleenopstoepenmaarookopmu-ren kunnengekleurde tegels geplaatstworden.Zo kaneen vlak opeenmuur eenvoetbaldoelzijnmaarookeengevangenis.

paarse speelprikkels

rode speelprikkels


Groene speelprikkels: Dit zijn natuurlijke speelprikkels. De natuur bevat van zichzelf al een groot aantalspeelprikkels, waardoor het altijd leuk is om mee te spelen. Toch kunnen er een aantal expliciete speelprikkels geplaatst worden die spelen in de natuur nog leuker maken. Bijvoorbeeldeenparcoursvanboomstronkenofeenslingerpadvanhoutsnippers.

Blauwe speelprikkels:Categorie blauw is de categorie water. Water op zich is al een duidelijke speelprikkel, maar indeopenbare ruimtewordtwatervaakzosnelmogelijkafgevoerdnaarhetrioolofsloot.Hetkanechterookopanderemanierenafgevoerdwordenwaardoorerspeelprikkels kunnen ontstaan. Door water bewust langs zand te sturen kunnen leuke modder plassen ontstaan, ook de goot langs de stoep kan indien diep genoeg een rivierzijnvoorbootjes.

blauwe speelprikkels

groene speelprikkels


Oranje speelprikkels: Dezecategoriebestaatuitparkenenpleinen,dezeruimteswordenvaakbezochtdoorveleverscheidenegroepenwaaronderookkinderen.Doorbloembakken,paaltjesenpoefsbeklimbaartemakenvoorkinderenenleukekleurentegevenkrijgenzeextraspeelprikkels

Gele speelprikkels: Dezecategoriezijndeevenemententerreinen.Dezelocatieshebbenvaakeenextrabelevinggedurendedeevenementen,maarooknadietijdkanheteenmooiespeci-alelocatiezijn.Afhankelijkvandelocatiekunnenerspecialespeelprikkelsgeplaatstworden.

Eenontwerphoeftnietslechtseenspeelprikkeltebevatten.Hetkanzozijndateenproductopmeerderelocatiesteplaatsenis,waardoorhetbijvoorbeeldonderdeoran-jeendegelespeelrpikkelsvalt.Ookdoormiddelvandemodulairiteitkaneenproductondermeerderespeelprikkelsvallen.Bijvoorbeeldonderderodemaarookonderdeblauwe speelprikkels.

bronnen:tijdschriftBuitenSpelen,foto’sElskeOost,handleidingspeelweefselGent,websitelagaterreinGronau

oranje speelprikkels

gele speelprikkels


Inhet vorigehoofdstuk isonderzochtwat speelprikkels zijnenwelkeverschillendespeelprikkelserzijn.Hetisechternietzodatvoorelkkinddezelfdespeelprikkelinte-ressantis.Ditisafhankelijkvanhettypekind,deleeftijd,hetgeslacht,deontwikke-lingenz.Hieronderwordtvoordelocatie,dedoelgroep,kinderentussende3en14,beschrevenhoedeontwikkelingverlooptenwatvoorspeelprikkelsenspellendaarbijhoren.

3.1 Hoofdgebruiker

Overhetalgemeenkangesteldwordendatbuitenspelenbevorderlijkisvoorkinderenvanalleleeftijden.Hetheefteenpositieveinvloedopzoweldemotorische,deemotio-nele,decognitievemaarookdezintuiglijkeontwikkelingvankinderen.

DemotorischeontwikkelingvankinderenheeftvolgensM.Delfos(2009)eencephalo-caudaletrend.Ditbetekentdatmotorischeontwikkelingvanbinnennaarbuitenplaatsvindt.Zozullenbenenenarmenzicheerderontwikkelendanhandenenvoeten.E.Hoekstra,I.vanLiemdenF.deVos(2000)beschrijvenhoebuitenspeleneenpositievewerkingheeftopdegrovemotoriekvankinderen.Zozoudenkinderendieveelbuitenspelen een beter evenwicht, een betere coördinatie en een beter reactievermogenhebben.OokDielemanendeBeer(2010)ziendatkinderendieveelbuitenspelenle-nigerzijneneenbeterevenwichtsgevoel.Zekunnenopdrachtenalshinkelen,streep-lopenenbalancerenbeteruitvoeren.

DesociaalemotioneleontwikkelingbegintvolgensM.Delfos(2009)ineersteinstantiemethetaanlerenvangoedenfoutdoorbeloningenstraf.Paslaterkomenhiereigenbehoeftenbijendebehoeftevanhetgoeddoen.Oplatereleeftijdkunnenkinderenookdenormenenwaardenvanverschillendesocialegroepenbegrijpen.VolgensE.Hoekstra,I.vanLiemdenF.deVos(2000)kanbuitenspelendesocialeontwikkelingstimuleren. Kinderen komen tijdens het buitenspelen in aanraking met andere kinde-ren,hierdoorlerenzeomtegaanmetvriendschappenmaarookmetconflictenofmetprivacy.VolgensDielemanendeBeer(2010)lerenkinderenookveeluithetdoenalsofspel.Buitenspelenisdeidealeomgevingvoorhetfantasiespel,waardoorkinderenvriendschappenaangaanmaarookmachtsstrijdendominantieverhoudingen.

VolgensE.Hoekstra,I.vanLiemdenF.deVos(2000)wordenookdezintuigenbuitenveelmeergestimuleerddanbinnen.Kinderenvoelendewind,hetwaterendever-schillendetemperaturen.Ookruikenzeanderegeurenenkleurendoordeveranderin-genindenatuur.Hierdoorwordtdecognitieveontwikkelingweergestimuleerdtothetontdekkenvannieuwedingen,materialenenprocessen.

Leeftijdsgebonden spelen

Indezeparagraafwordtdeontwikkelingvankinderenvan3tot14besproken.Waarmogen ze gaan, wat interesseert ze, met wie spelen ze. Het is belangrijk om te be-grijpen waar, hoe en waarom een kind speelt, zodat hier rekening mee gehouden kan worden in het productontwerp.

3. Analyse gebruikers


Indehandleidingverbindingsweefselsstaatbeschrevendatkinderentoteenjaarof3zichnietzonderbegeleidingindeopenbareruimtebevinden.Veelalzullenzebege-leidtwordendoorouders,broersenzussenofanderevolwassenen.OokisvolgensB.Holle(1980)hunspelnietteverwarrenmethetspelvanouderekinderen.Spelenisvoorkinderenonderde3eenvaardigheiddienogontwikkeldmoetworden.OokvolgensM.Delfos(2009)denkenkinderenindeeerstejarennogergegocentrischeniservanspelnognietechtsprake.VolgensL.P.A.Steenbekkers(1993)isookdemo-torische ontwikkeling nog erg grof. Bewegingen als rennen, springen, klimmen worden nu ontwikkeld.

Vanafeenjaarof4komtvolgensB.Holle(1980)deeersteinteressevoorhetspelenmetanderekinderen.OokvolgensM.Delfos(2009)zijnkinderenvanafeenjaarof4voorheteerstinstaatomvriendschappentesluiten.VolgensE.Hoekstra,I.vanLiemden F. de Vos (2000) is op deze leeftijd het fantasiespel en het rollenspel erg belangrijk. Hieruitontstaanveelaldezeeerstesocialecontacten.Ookactiviteitenalsskeeleren,fietsen,dansenenstoeienwordenuitgevoerd.Zewordenechteruitgevoerdinkleinegroepenmetweinigcomplexeregels.VolgensL.P.A.Steenbekkers(1993)beginnenhierookdeeerstefysiekeverschillentussendegeslachtenteontstaan.

De handleiding speelweefsels inGent beschrijft dat kinderen tot een leeftijd van 6jaarzichalzelfstandiginhuneigenstraatmogenverplaatsen.EenpublicatievanhetCROWbeschrijftditalseenactieradiusvanmaximaal100meter.Zijwaarschuwenechterwel,datkinderenvandezeleeftijdmoeilijkgevaarkunnenschatten.Gevarenwordengekoppeldaanvoorwerpen,nietaansituaties.

Deietsoudereleeftijd,vanafeenjaarof6,krijgtvolgensM.Delfos(2009)alsmeerin-teressevoorleeftijdsgenootjes.Ditisookdeleeftijdwaaropoudersalsminderbelang-rijk worden beschouwd. Deze leeftijd wil echter nog wel graag weten waar hun ouders zichbevinden.Ondanksdatdezekindereneenstukverstandigerlijkendandejongeregroep,zijnzevolgensDelfosnognietinstaatomwerkelijkheidenfantasievollediguitelkaartehouden.B.Holle(1980)vindechterdatdezegroepalprimainstaatisomhun eigen sociale problemen op te lossen.

Kinderendiezichbevindenindeleeftijdvan7tot10,wordendoorL.P.A.Steenbek-kers(1993)omschrevenalsdelatekindertijdDezekinderengaanzichzelftrainenopspecifiekebewegingen,behorendbijeensportofhobby.Ookdeandereontwikkelin-genals rennen,fietsen,springenenklimmenzijnsteedsbeterontwikkeld.VolgensspeelweefselGentbewegendezekinderenzichdanookalsneldoordegehelebuurt.DezegroepisvolgensE.Hoekstra,I.vanLiemdenF.deVos(2000)instaatomgro-tere,complexerespellentespelen.Hetcompetitieelementkomtnunaarvoren,kinde-ren gaan uitzoeken wie het snelst of het bests is.

DepublicatievanhetCROWsteltdatkinderenvanafeenjaarof11zichaldoorheledorpenofwijkenmogenverplaatsen.Ookstellenzijdatdezejongerenhunaandachtnu zelf kunnen sturen en minder snel afgeleid zijn. De jongere, zoals deze groep om-schrevenwordtdoorM.Delfos(2009)isinstaanomcomplexereverbandenteleggeneneensocialeidentiteittevormen.L.P.A.Steenbekkersomschrijftdezegroepalsdeprepuberteit.Bewegingenverbeterenzichnuvoornamelijkdoorhetzelf trainenvanselecte spiergroepen.


Eenspecialegroepgebruikersvandeopenbareruimtezijnrolstoelgebruikers. Een rolstoelgebruiker kan door het ge-bruikvaneenrolstoelzijnofhaarmobiliteitvergroten.Eenrolstoelverandertechterweldemaniervanvoortbewegenenmaaktdaardoorandersgebruikvandeopenbareruimte.HetNederlandsInstituutvoorRolstoelToegankelijkheidpleital jarenvoorhet rolstoelvriendelijkmakenvandeopenba-reruimte.Erzijneenaantalveelvoorkomendemissersdiegemaakt worden in de openbare ruimte die gemakkelijk te voorkomenzijn.Eenvoorbeeldhiervanishetplaatsenvandrempels of hellingen waar men met de rolstoel, maar ook met kinderwagens en rollators, niet overheen komt. Ookhet plaatsen van paaltjes, hekjes en randjes in de open-bareruimteverkleintdebewegingsruimte.MededoordezeveelvoorkomendefoutenzijnerindeWASeenaantalnor-menopgenomenvoordetoegankelijkheidvanspeeltoestel-len.Zomoetenhellingbaneneenconstantehellinghebben,maarzijnerooknormenvoortrappen,tredenenleuningen.

kinderen in rolstoelbronnen: tijdschrift Buiten Spelen, handleidingspeelweefselGent

Type kinderen

DielemanendeBeer(2010)bewerenechterookdatdemaniervanspelennietalleenafhankelijkisvandeleeftijdendeontwikkelingvanhetkind.Zijstellendater3typenkinderen zijn, de buiten- binnen- en achterbank kinderen. Niet al deze kinderen zullen evenveelbuitenspelenofdezelfdeactiviteitendoen.Buitenkinderenspelenveelenvaakopstraat.Voordezekinderenisbuitenspelenookeengrootdeelvanhunsocialeleven.Ervalthierbijonderscheidtemakentussenkin-dereninstedenenplattelandskinderen.Voorkindereninstedeniservaakthuisnietveelruimte,maarookopstraatniet.Debeschikbareopenbareruimteisergbelangrijk.Kinderen van het platteland hebben vaakmeer ruimte en ookmeer groene speel-ruimte.Voorhenlevertdenatuurvaakaleengrootdeelvandespeelmogelijkheden.

Achterbankkinderenzijndekinderenvandehogeresocialeklassen.Dezekinderenzittenvaakopveelsporten,enzittendaardoorookveelindeauto.Vandaardetermachterbankkinderen.Dezekinderenhebbenvaakweinigtijdoverombuitentespelen.

Binnenkinderenzijnkinderendienietveelbuitenspelen,maar lieverbinnenzitten.Er zijn echter een groot aantal redenen waarom kinderen niet buiten willen spelen. Er isaltijdeengroepdiegewoonlieverbinnenspeelt,maarerzijnookkinderendienietbuiten kunnen of mogen spelen. Dit kan zijn door een gebrek aan speelruimte, een ge-vaarlijkestraatdieovergestokenmoetworden,maarookdooroverbezorgdeouders,of door een minderheidspositie.

3.2 Speciale gebruikers

Het is natuurlijk ook belangrijk om rekening te houden met de andere groepen die zich indedoelgroepbevinden.Nietalleenkinderen,maarookjongeren,volwassenenenseniorenbevindenzichindeopenbareruimte.Ookzijndezedoelgroepenoptedeleninvoetgangers,fietsers,motorrijders,automobilistenetc.


3.3 Ongewenste gebruikers

Rekening houden met groepen in de openbare ruimte betekend niet altijd dat ze ook gewenstzijnofgewenstgedragvertonen.Eenvaakongewenstegroepindeopen-bareruimtezijnjongeren.Vooralinwoonwijkenwordtersnelvanuitgegaandathang-jongerencrimineelzijnenwordenzegeassocieerdmetvandalismeencriminaliteit.ElskeOostvanOBBlegtuitdateenverschijnseldatveelvoorkomthetnimby-effectis.NIMBYstaatvoor“notinmybackyard”,mensenzijnhetervaakwelmeeeensdatjon-gereneenplekverdienen,maardannietdichtbijhunwoonadres.OBBmaaktzelfon-derscheidtussenverschillendeontmoetingsplekkenengeeftadviezenaangemeentesoverhoeveelenvooralwaardezeplekkenmoetenkomen.Ookpleitenzijvoorhetbe-trekkenvanjongerenenomwonendenbijhetinrichtenvandezeplekken,hierdoorcre-eerjemeersamenhorigheidentolerantie.OokStadeAdvies,eenlandelijkopererendadviesbureauvoormaatschappelijkeontwikkelingisinitiatiefnemervanHangAround.Hierbij mogen jongeren acties organiseren waarbij ze minstens 100 buurtbewoners kunnenhelpenenkrijgenhierdansponsoringvoor.Zowordenerboodschapservicesopgezet maar ook een multiculturele quiz opgezet.

Schoolenspeelpleinenwordenvaakbuitenschooltijdopslotgezetomdatmenbangisvoorvernieling.Ditbetekendookdatkinderen indebuurtnaschooltijdgeenge-bruik kunnenmaken van het schoolplein. In de gemeente Lochemwilmen echterproberen om schoolpleinen buiten schooltijd openbaar te maken. Eelco Koppelaar, voormaligspeelruimtespecialistenontwerperbijOBBgaat tweebasisscholenhel-penbijhet inrichtenvandezeschoolpleinen.EenaantaladviezenvanEelco: “Sta-lentoestellenhebbendevoorkeur,dezezijnmindergevoeligvoorvernieling.Het isvervelend omhier over na te denken,maar jemoet de jeugd ook niet uitdagen. ““Gladdelegeoppervlakteslokkenookuittotbekladden.Wanneerdeschoolhierzelfeenkunstwerkvoormaakt,ofeengraffitispuiteruitnodigtzalernietsneloverheengekladworden.””Rubberenondergronden zoals kunstgrasen rubbermatten zijn ergaantrekkelijkvoorscooters.Doorhetachterwieleroverheentelatenslippenontstaansmeltplekken.Kiesvoorandereondergrondenofmaakdeondergrondniet toegan-kelijkvoorscooters.””Metzitelementenkunjejongerennaareenbepaaldehoekvanderuimtesturen,zonderzemeteenergensanderswegtesturen.Zorgookvoorvol-doendeprullenbakken”“Binnenhoekenenafdakjeszijnerginteressantvoorjongerenomdat niemand je kan zien, plaats hier bosjes of ander groen en ze zijn meteen een stukminderaantrekkelijk.”

Hangjongerenbron: tijdschrift Buiten Spelen


In de inleiding is er besloten om het te ontwerpen product niet onder de WAS te la-tenvallenomdatditdekostenenhetonderhoudvanhetproductzouverhogen.HetWASbevatechterwelduidelijkeNENcodesengoedeadviezenvoorontwerpwaargedurende het ontwerp wel rekening mee gehouden wordt. Hieronder wordt het WAS uitgelegd, worden de uitzonderingen op het WAS genoemd en ook de belangrijkste richtlijnenvoorontwerpbesproken.

4.1 Wat is het Was?

HetWASishetWetbesluitAttractieenSpeeltoestellen.Hierinstaatbeschrevenwatspeeltoestellenenattractieszijn,waarzeaanmoetenvoldoenenhoezeonderhoudenmoetenworden.Alsinds1988zijnerEuropesenormenwatbetreftspeeltoestellen,maarsinds26maart1997ishetWASdefinitiefinNederlandingevoerd.Hethoofddoelishetterugdringenvanonveiligesituaties.InhetWASstaanonderandererichtlijnenwat betreft ontwerp, risico’s waar rekening mee gehouden moet worden, welke infor-matieeropeenspeeltoestelmoetstaanenvasteafmetingenomgevarentegentegaan.

HetWASisontwikkeldomdaterheelergveelfoutkangaanmetspeeltoestellen.Nietalleenkunnenzeverkeerdontworpenwordenmaarookkanerdoorverkeerdonder-houdheelveelmisgaan.Elkjaarkomener14000mensenbijdeSpoedeisendeHulpvanwegeongelukmetspeeltoestel.Hierondereenopsommingvanwaterallemaalmis kan gaan. 75%vandeongelukkengebeurtmetkinderentussende5en14.77%vandezeon-gevallengebeurtdoorvallen,vooralvanhettoestelafvallen49%enstruikelen28%komenvaakvoor.Demeestekinderenbrekenhierbijiets,41%vandegevallen.Ookkneuzingen23%ensnijwonden10%zijnveelvoorkomendeongevallen.Deveroor-zakervanletselismerendeeldebodem70%.

4.2 Uitzonderingen

NietalleswaarmenmeespeeltvaltonderhetWAS.Zovallenbijvoorbeeldbankjesen prullenbakken niet onder het WAS als ze niet speciaal ontworpen zijn om mee te spelen. Ook een zelfgemaakte schommel op eigen terrein hoeft niet gecontroleerd tewordendoorhetWAS,omdatdezeopparticulieregrondstaat.HetministerievanVolksgezondheid Welzijn en Sport heeft een stroomschema gemaakt waarbij je kunt zienopjeproductonderhetWASvaltofniet.IndienopdevolgendevragentelkensJAbeantwoordwordt,valthetproductonderhetWAS.Voorhetteontwerpenproductbetekend dit dat het product ergens een NEE moet krijgen.

4. Het WAS


Het product moet expliciete speelprikkels bevatten

Het product moet permanent bespeelbaar zijn

Het product moet moeilijk te verplaatsen zijn

Het product mag alleen door spierkracht of zwaartekracht werken

Het product moet zich op publiek terrein bevinden

Het product moet ontworpen zijn voor ontspanning of vermaak

Het product moet zich binnen de formele speelruimte bevinden.

Product valt onder het WAS


4.3 Richtlijnen voor ontwerpen

HetWASbiedteenaantalrichtlijnenvoorhetontwerpenvaneenspeeltoestel.Doordezerichtlijnentevolgenkunnengevaarlijkesituatiesuitdeweggegaanworden.Dezerichtlijnenwordenwelgevolgdgedurendehetontwerpprocesvanhetproduct.Ditzijneenaantalvandierichtlijnen:

4.4 Risico’s speeltoestellen

VolgenshetWASzijnerzijntweetypenrisico’steonderscheiden.Onaanvaardbarerisico’sdiekostewatkostuitdeweggegaanmoetenwordenenaanvaardbarerisico’sdiebinnenbepaaldegrenzengeaccepteerdworden.Gedurendehetontwerpzijnereenaantalonaanvaardbarerisico’sdieuitdeweggegaanmoetenworden.DaarombevathetWASeenaantalvasteafmetingen,ookbeschrevenindeNENcodeswaar-meeonaanvaardbarerisico’suitdeweggegaankunnenworden.Eenaantalvandezeafmetingen zijn opgenomen in bijlage 1. Hieronder een opsomming van demeestvoorkomenderisico’stijdenshetspelen.

BeklemmingErzijnverschillendevariantenvanbeklemming,onderanderehoofd-lichaam-voet-vinger-enhandbeklemming.Allevormenvanbeklemmingzijnonaanvaardbarerisi-co’s.

AfklemmingHetverschiltussenbeklemmingenafklemmingisdatafklemmingvoorkomtbijnaarelkaartoebewegendeonderdelenenbeklemmingbijeenofmeerderestarrevoorwer-pen.Afklemmingisnetalsbeklemmingeenonaanvaardbaarrisico.

VerstikkingTouwtjes,koortjesenveterskunnenblijvenhakenachternaarbenedenwijzendeV-vormen.Helemaalbijgedwongenbewegingenkanditlijdentotverstikkingofverwon-ding.Gedwongenbewegingenzijnbijvoorbeeldglijden,schommelenofvallen.Verstik-kingofverwondingzijnonaanvaardbarerisico’s.

SnijdenOppervlaktesvanspeeltoestellenmoetendusdanigafgewerktzijndatzekinderennietkunnensnijdenofopeenanderemanierverwonden.Snijdeniseenonaanvaardbaarrisico.

- Toestel moet functioneren en worden afgesteld zonder dat men aan geva-ren blootstaat- Toestel moet beveiligingsvoorzieningen hebben voor gevaren die niet kun-nen worden uitgesloten- Toestel moet gevaren aangeven wanneer men beveiligingsvoorzieningen niet gebruikt- Toestel moet ook functioneren onder extreme omstandigheden en abnor-maal gebruik- Toestel moet abnormaal gebruik uit de weg gaan- Toestel moet inspelen op het gedrag van kinderen- Toestel moet inspelen om persoonlijke beschermingsmiddelen als schoe-nen, handschoenen enz.


VallenVallenkannietvoorkomenworden,maarvalrisico’smoetenwelbeperktworden.Ditheefttemakenmetdevrijevalhoogte.Ditisdegrootsteverticaleafstandtusseneenlichaamsteunpuntendegrond.Ookkanvalbeveiligingaangebrachtwordenindevormvanleuningenenbalustrades.Eenleuningiseenhandsteunbijhogergelegenplek-ken.Eenbalustradeiseenbeschermingtegenvallenenbevatdusvaakookafdichtingofspijlen,eenleuningbevatdezevaakniet.

BotsenBotsenkomtveelvuldigvoor,zowelbijbewegendealsstarrespeeltoestellen.Ditheeftonderanderetemakenmetdevrijeruimte.Ditisderuimtedieeengebruikernodigheefttijdenseenbewegingdienietgemakkelijktestoppenis.Botseniseenaanvaard-baarrisico,maarmoetwelzoveelmogelijkbeperktworden.

ToegankelijkheidKinderenmoetenaltijdhulpkunnenkrijgenvanbuitenafindienzeinmoeilijkhedenzijngeraakt.Dithoudtindatspeeltoestellenookvooreenvolwassenetoegankelijkmoetenzijn.

4.5 Keurmerkinstituten

OmaanhetWAStevoldoenmoeteenproducentnaareenkeurmerkinstituut.Hierbijmaakt het niet uit of er maar 1 of een serie geproduceerd wordt, als het onder het WAS valtmoetheteenkeurmerkhebben.Ondanksdatdewetalsinds1997bestaatbeston-denertotvoorkortgroteverschillentussendeinspecteursendekeurmerkinstituten.Eendeelvanderegels,zoalshierbovengenoemd,zijnoptemeten.Eenanderdeelvanderegels,zoalsderisicoanalyse,wordtechterdoordecontroleurzelfbeoordeeld.Ookeenmaligespeeltoestellenzoalseenomgevallenboomdiebewerktwordtomteklimmen,moetendooreen inspecteurbeoordeeldworden.WillemvanVeenendaalvanstichtingveiligSpelenenJeroenBosvanhetkeurmerkinstituuthebbenersamenvoorgezorgddatereenregistratiesysteemkomtvoordecontroleurs.Opditmomentmoet er eerst een examen gedaan worden waarbij men een categorie 1 of 2 controleur wordt.Ookrisicoanalyseszullenzoveelmogelijkgelijkgetrokkenwordenzodatver-schillende controleurs de speeltoestellen gelijk gaan beoordelen. Dezemensenkomenvervolgens ineendatabasetestaanzodatbedrijvenzelfeencontroleurkunnenkiezen.EricBloemendaal,inspecteurbijdeNVWAisvanmeningdat niet allesgecontroleerdengecertificeerdmoetworden. “Wezullennooit 100%zekerzijnvandeveiligheid,datmoetenweooknietwillen.Erisooknogeenvrijein-terpretatiemogelijkvanwatreëelrisicois.OokAnneKoning,voorzitstervanstichtingveiligspelenishetmethemeens.“Indemaatschappijheersteentendensvanallepech moet weg, anders claimen we direct schade. Kinderen moeten echter leren om-gaan met de wereld en daar hoort ook pech bij. Onze inspecteurs moeten zelf kunnen schattenwateenaanvaardbaarenwateenonaanvaardbaarrisicois.”AdviesbureauBerenschotisophetmomentzelfsbezigmeteenonderzoeknaardewaardevanhetWAS.Zijdenkendatsimpeletoestellenalszandbakkenenevenwichtsbalkendooreenerkendeproducentzelfgecertificeerdkunnenworden.


5. Programma van eisenNadathetvooronderzoekisafgerond,isereenprogrammavaneisenopgesteldwaar-indemeestbelangrijkeeisenstaanwaaraanhetproductmoetvoldoen.Hierinstaanookdeeisenenwensenvandeopdrachtgevers,StedonenOBBverwerkt.Dekop-penproductenmodulairiteitkomenbijvoobeeldvoortuithetproductideevanOBB,dekoppenbuiten,hufterproofenmateriaalzijnopgesteldaandehandvandekennisenmogelijkhedenbinnenStedon.Deoverigekoppenkomenuithetvooronderzoek.

ProductHet product mag alleen op spierkracht of zwaartekracht werken.Hetproductmoetvoorminderdan1000eurogeproduceerdkunnenwordenWens:Hetproductmoetvoorminderdan200eurogeproduceerdkunnenwordenHetproductmoetminimaal1categoriespeelprikkelsbevatten.Wens:Hetproductmoetmeerderecategorieënspeelprikkelsbevatten.Wens:Hetproductmoetnatuurlijkeelementenbevatten.

ModulairiteitHetproductbestaatuiteenvastdeeleneenmodulairdeelHet product heeft minimaal 1 modulair onderdeelWens: Het product heeft 2 modulaire onderdelenHetvastedeelisinverschillendekleurenbeschikbaarHetmodulairedeelbiedtminimaal4variatiesWens:Hetmodulairedeelbiedt10variaties

DoelgroepHetproductmoetopverschillendehoogtesgeplaatstkunnenwordenHet product mag niet gebruikt kunnen worden door kinderen onder de 36 maandenHetproductmoetaansluitenofdeafmetingenvankinderen.HetproductmoetaansluitenbijdesocialeontwikkelingvankinderenHetproductmoetaansluitenbijdemotorischeontwikkelingvankinderen.

LocatieHet product moet zowel in de formele als in de informele speelruimte geplaatst kunnen wordenHet product moet in de openbare ruimte geplaatst kunnen worden. Hetproductmagdevrijedoorgangniethinderen.Hetproductmagdeverkeersveiligheidnietbelemmeren.Hetproductmagdevrijeruimtesvanandereonderdelenindeopenbareruimtenietkruizen.Hetproductmagzichopeenlooproutebevinden,indienhetinhetgezichtsveldvalt.Hetproductmagzichopeenlooproutebevinden,indienereen1000mmbredeloop-routeoverblijftWens:Hetproductmoetdeherkenbaarheidvandelocatievergroten.Wens:Hetproductmoetdeveiligheidvandelocatievergroten.


BuitenHetproductmoettussen-20en40gradenCelsiusblijvenfunctioneren.Hetproductmoetondervochtigeomstandighedenfunctioneren.Het product mag niet in werking gezet worden door wind tot (…km/h).

Hufter proofHet product mag niet zonder gereedschap gedemonteerd kunnen worden. Het product mag niet afgebroken kunnen worden.Het product mag niet omgetrapt kunnen worden.Hetproductmoetvuurwerendzijn.Hetproductmagnietvonken.Wens: Het product mag niet bekrast kunnen wordenWens: Het product mag niet beklad kunnen worden

MateriaalHetvasteonderdeelvanhetproductmoetuitstaalofbetontevervaardigenzijn.Stalen onderdelen moeten minimaal 3 mm breed zijn. Er moeten standaard formaten stalen buizen gebruikt worden (Ziebijlage2,materiaalStedon)

AfmetingenGatenmoetenkleinerzijndan89mmofgroterdan200mmSpijlenmogennietverderdan89mmuitelkaarzijnVvormenwordenafgedichttot230mmbreedBoutenwordenafgerondmetstraalvan3mm.(Ziebijlage1,WAS)

Het WASHetproductmoetexplicietespeelprikkelsbevattenHet product moet permanent bespeelbaar zijnHetproductmoetmoeilijkteverplaatsenzijnHet product mag alleen door spierkracht of zwaartekracht werkenHetproductmoetzichoppubliekterreinbevindenHetproductmoetontworpenzijnvoorontspanningofvermaakOFHetproductmoetzichbinnendeformelespeelruimtebevinden.


6. Idee fase6.1 Uitwerken bestaande ideeën

Zoalsreedsbeschrevenindeinleiding,zijnnajaar2011ElskeOostvanOBBingeni-eursenRemcoBrouwervanStedonreedsbegonnenmethetmakenenuitwerkenvanideeën.Erwaren4ideeënuitgesprongendieverderuitgewerktkondenworden.Vantweevandezeideeënwarenookreedsprototypesgemaaktmetspeluitleg.

Tijdensdeideefaseisnietalleeneenideemaarookdemodulairiteitvandeideeënuitgewerkt.Erisbeslotenomverdertegaanmetidee1,2en3.Idee4valtnietbinnenhetplanvaneisenenwensen,omdatdezemakkelijkmeetenemenisenookbedachtis met de particuliere markt in het achterhoofd. Daarom is besloten tijdens deze op-drachtnietverdertegaanmetditidee.

Opdevolgendepaginastaandemeesteideeschetsenpergroepgesorteerdmeteenkleinebeschrijvingerbij.Laterindithoofdstukzalereenkeuzegemaaktwordentus-sendeverschillendeideeën.

Het eerste idee bestond uit een paal met daarbovenop een voorwerp dat kan draaienomdevertikaleas(y-as),inditgevaleenfles-je.Hetbijbehorendespelwasdanookflesjedraaien, dit product was op de wat oudere jeugd en jongeren gericht.

Het tweede idee bestond uit een zelfde soort paal,maar deze bevatte een knik bo-venaan waardoor het voorwerp horizontaalkwam te draaien (x-as). Het voorwerp be-stonduiteenmuntje,voorkopofmunt.Ofhetvoorwerp was een kubus met verschillendekleuren. Hierbij kon dan een route, hinkelpad of speurtocht uitgezet worden.

Het derde idee was gebaseerd op een standaard informatiebord. Er zou bij dit bord echter ook rekening gehouden moeten wor-den met kinderen. Door aan de achterkant een lachspiegel of ander element te plaatsen werdhetbordaantrekkelijkervoorkinderen.

Het vierde idee was gebaseerd op eenstandaard tuinsproeier. Het zou een paal wor-denwaaropverschillendemanierenwateruitzoukunnenkomen.Hierzoudendanverschil-lende mooi weer spelletjes mee gedaan kun-nen worden.

1

2

3

4

1 2

3 4


6.2.1 Verticale speelprikkels

Dezecategoriebevatspecifiekspeelprikkelsophetverticalevlak.Aldezeschetsenzijn aan of op de muur te plaatsen. Kinderen kunnen er tegen slaan, er aan hangen, proberenvasttepakken,etc.

6.2.2 Zitelementen

Dezecategoriebestaatuitverschilledebetonnenblokkendieaanelkaarverbondenkunnenwordendoorzeineenbepaaldevolgordenaastelkaarteplaatsen.Kinderenkunnenhieroverheenrennen,onderdoorkruipen,klimmen,huttenmeebouwen.


6.2.3 Horizontale draaielementen

Dezecategoriebestaatuitschetsenvanheteerdergenoemdevoorbeeldmetdefles.Hierbij isookgekekenwatvoorverschillendevoorwerpenerkunnendraaienopdepaal. Kinderen kunnen er aan draaien, een fantasiespel mee doen of er een groeps-activiteitmeedoen.


6.2.4 Verticale draaielementen

Dezecategoriebestaatuitschetsenvandeeerdergenoemdedobbelsteen.Ookhierbijisgekekennaarwatvoorverschillendevoorwerpeneromdeaskunnendraaien.Metdezevoorwerpenkaneenspelgedaanworden,bijvoorbeeldeenfantasiespelmaarook een competitie spel met meerdere kinderen.

6.2.5 Zandbakrand

Deze elementen worden gebruikt als rand in een zandbak. De zandbak wordt hiermee eenwaarzandkasteel.Kinderenkunnenermeebouwen,graven,maarooktunnelsmaken en prachtige kastelen maken.


6.2.6 Doppen op de paal

Ditideeiseenvariantopdepaalmethethorizontaledraaielement.Inditgevalwordtechternieteenvoorwerpgedraaid,maarwordteeneigengekozendopopdepaalge-draaid.Hierdoorkrijgjeeengrotevariatieaandoppenwaarkinderenallerleiverschil-lende spellen mee kunnen doen.


6.2.7 Paal met kabel

Ookdezecategorieiseenvariatieopdepaalmethetdraaielementerop.Inditgevalziterechtereenvoorwerpmetkabelaandepaal.Metditvoorwerpveranderddepaalvooreenkindinietstotaalanders.Eenpaalkanfungereninhetfantasiespel,maarookinhetgroepsspelalsbijvoorbeeldgevangenis.


6.2.8 Borden

Dezecategoriebestaatuitschetsengebaseerdophetbordideehierbovengenoemd.Deze borden hebben allemaal een extra functie waarmee het bord interessanter wordt gemaaktvoorkinderen.Zokanereenbewegendelementaanzittenmaarookeengeluidje.


6.3 Concept keuze

Aandehandvanhetplanvanaanpakisereenchecklistgemaaktwaaraandeideeënmoestenvoldoen.Elkideewerdopelkpuntbeoordeeldmeteen++,+.+-of-.Deuit-eindelijkescoreendemeningvandeopdrachtgevergevensamende3belangrijksteconcepten.Deconceptenwordenbeoordeeldopdevolgendepunten:

Speelprikkels:Welkecategorie(ën)speelprikkelsbevathetidee.Modulairiteit:Ophoeveelmanierenishetideemodulairenhoezijnzeaantepassen? Materiaal en kosten:Watzijndeteverwachtenkostenvanditidee?WAS: Is er een mogelijkheid dat dit concept onder het WAS gaat vallen? Veiligheid: Ishetconceptveiliggenoegomindeopenbareruimteteplaatsten?

Hiernaastvindueentabelmetdescoresvanalleideeën.Inbijlage2vindtueenuit-gebreidereomschrijvingbijelkpunt.

Uiteindelijkisnaoverlegbeslotenomdeconceptenmeteen-opwelkvlakdanookaftelatenvallen.hiermeevallenduszitelementen,paalmetkabelenzandbakrandenaf.Vandeovergeblevenideeënzijndevolgende3conceptengevormd.

Concept 1: De paal met de losse dop. Hierbij is het heel belangrijk om rekening te houdenmethoedeverbindingtussendedopendepaalgaatlopen.Ookisdehoogteenhet typepaal belangrijk.USP: je kunt zelf je eigen “speeltoestel” bouwen indeopenbare ruimte met de al aanwezige paaltjes. Concept 2: De verticale speelprikkel.Hierbij is het heel belangrijk om rekening tehoudenmetdehoogtevanhetframe,dehandendelengtevanhettouw.UPS:Erzijnnogergweinigverticalespeelprikkelsophetmoment,hiermeekun jezelfeenspelbedenken.

Concept 3:Eencombinatievanhetbordmethorizontaleenverticaledraaielementen.Hetbelangrijksteisdatmensenzelfdecombinatievandraaielementenkunnenkiezenendaarmeedanzelfeenspeelprikkelcreëren.USP:Decombinatievanelementenkanaangepastwordenaandesituatie.Zopashetconceptperfectbijde leeftijdenlocatie.


7. ConceptuitwerkingInhetvorigehoofstukisbeslotendater3ideeënverderuitgewerktwordentotconcept,waarna1vandezeconceptenuitgewerktzalwordentotproduct.Allereerstisereenpresentatietekeninggemaaktvanhoehetconcepterongeveeruitzalkomentezien.Met deze tekeningen is een interesse onderzoek gedaan. De resultaten uit dit onder-zoekzijngebruikttijdensdeverdereconceptuitwerking.Hierinwordenonderanderedecomponentenendevormgevinguitgewerkt.

7.1 Interesse onderzoek

Van alle 3 de concepten is een presentatie tekening gemaakt. Deze presentatieteke-ningenzijngebruiktomteonderzoekenoferinteresseisvoordeconceptenenwatgebruikerservanvinden.Dit isgedaanopeen localebuurtmarkt inSteenwijk.Opdebeurswarenbuurtbewoners,ouders,kinderen,docentenenmedewerkersvandegemeenteaanwezig.Perconceptkregendepersonendevraagwatzevandeconcep-tenvinden,welkezehetleukstvindenenofzedeconceptengraaginhuneigenwijkzoudenzien.Ookwerdergevraagdofzeeenvandezeconceptenleukervindendanhethuidigespelaanbod.Voorbeeldenvanhetvragenformulierenvandepresentatie-tekeningeninclusiefuitlegzijntevindeninbijlage3.Hieronderperconceptuitgewerktwatdefeedbackvandetestpersonenis.

Concept 1

Heel leuk: 6 personen Leuk: 3 personen

Mwhoah: 3 personen

Niet zo leuk: 0 personen

Helemaal niet leuk: 0 personen

Algemene opmerkingen:“Leukidee!Maarwaarmaakjehetaanvast?““Lijktergensweleenbeetjeopbasketbal”“Ikzouerookballentegenaangooien”“Magikerookaanhangen?”

Conclusie: Er is wel degelijk interesse voorditconcept.Hetisnogwelheelergnieuw, waardoor kinderen moeilijk een goedevoorstellingkunnenmaken.Vooralouders lijkt dit erg leuk.


Concept 2

Concept 3Heel leuk: 4 personen Leuk: 3 personen

Mwhoah: 4 personen



Algemene opmerkingen:“Isdateenduikelrek?”“Dezeiseenbeetjevoormeisjes.””Ikdenkdatikteoudvoordezeben.”“Ikvindhinkelenleuk!”“Kunjeerookopklimmen?”

Conclusie: Waarschijnlijk door dekleurnietaantrekkelijkvooroudere kinderen. Ook lijkt het conceptindezevormopeenduikel- of klimrek.

Heel leuk: 4 personen Leuk: 6 personen

Mwhoah: 2 personen



Algemene opmerkingen:“Waarkoopjededoppen?”“Vanwiezijndedoppendan”“Hoedoejeditmetdiefstal?”“Cool,eenstopwatchvoorhetfietsen”“Dankunnenwemetdebalgooien”

Conclusie: Mensenzijnvooralbezorgdoverhetverbindenendediefstalgevoeligheid.Vooraldejongenshaddenveelinteresse.Verschillende balsporten werden genoemd.


7.2 Concept High Five!

Ditconceptbestaatuiteenstalenframemetdaaraanverbondeneenkabel,kettingoftouwmetdaarweereensimpelvoorwerpaan.Hetframekangeproduceerdwordenvanstandaardstaalprofielendiegewalst,gebogenengelastkunnenworden.Ookdekabel, het touw of de ketting kunnen gemonteerd worden met standaard componenten. Hetideeachterhetconceptisdateenbuurtvereniging,eengemeente,eenschoolofeenandereinstantiegoedkoopeenframemeteenvoorwerpaankanschaffen.Hetframemoet vervolgensaandemuurgehangenworden,waarnahet ingebruikge-nomenkanworden.Iserinteressevooreenandervoorwerp,dankanhetvoorwerpgewisseldwordenzonderdathetframedaarvoorvandemuurhoeft.

Kinderenkunnenverschillendespellendoenmetditconcept.Zokanergekozenwor-denvooreenfantasievoorwerpalseenhandje,eenblaadjeofeenbloemetje.Kinde-renkunnenmethunfantasiehiervanallesbijbedenken.Dezevoorwerpenvergrotentevensdeherkenbaarheidvandestraatofhetgebouw.Indiendekinderenietsouderzijn,kanerookgekozenwordenvooreenringwaarmeeeenbalspelgedaankanwor-denofeenhandvatwaariemandzichaankanoptrekken.


Componentuitwerking

Van elk concept zal bepaald moeten worden uit welke onderdelen en componenten het bestaat en ook hoe deze gemaakt moeten worden. Ook moet er goed gekeken wordennaarhoedeonderlingecomponentenverdeeldmoetenworden.Hieronderdeconponentenvanheteersteconcept Concept1bestaatuiteenverbindingspuntaandemuur,eenframe,eenkabeloftouwmetverbindingeneenvoorwerp.

Voor het frame wordt waarschijnlijk RVSofstaalgebruikt.Erzijntweeverschillendesoortenprofielendiegebruiktkunnenworden,eenrondprofieleneenvierkantprofiel.Voorhetophangenaandemuuris het belangrijk dat er ergens een driehoeksconstructie geconstrueerd wordt. Deze constructieissterkenkanveelgewichtdragen.

Hetvoorwerpkanopgehangenworden aan een kabel, een ketting of een touw.Dezehebbenelkhuneigenverbindingsstukken en componenten. Bij een touw is het belangrijk dat de uiteinden goed afgedicht worden. Ook moet het ophang-punt beschermd worden. Een ketting zal beschermdmoetenwordenomvingerbeknellingtevoorkomen.Ookheefteenkettingsterkeverbindingsstukkennodig.Eenkabelwordtdoormiddelvanogenafgerondaanhetuiteinde,ofaanhetvoorwerpvastgesmolten

duikelrekkenentouwverbinding

kettingverbinding kabelverbinding

bronnen: websites smabies, online speeltoestellen, website kompan, website boer, website falcofair


Uitwerking vormgeving

Na dat alle componenten bekend waren, konden de presentatie tekeningen worden aangepast. Door rekening te houden met alle componenten en ook hoe ze aan elkaar verbondenworden,ontstaatereenanderevormgeving.Het isechterwelbelangrijkdatdezevormgevingrekeninghoudtmetderegelsvanhetWAS.

De concepten worden uiteindelijk ontwikkeld tot speelprikkel, niet tot speeltoestel. Om tevoorkomendatdeconceptenteveelopspeeltoestellengaanlijken,isbeslotendevormgevingaantepassenopandereelementenuitdeopenbareruimte.

Voor dit concept is de inspiratie gehaald uit ophangborden in de openbare ruimte. De meestezijnbedoeldalsversierselofalsuithangbordvaneenwinkel.Watwelduidelijktezienisbijalleuithangbordenisdatzeeendriehoeksconstructiehebbenwaarvanvaakeenhelezijderichtingdemuurzit.

Indebordenhierbovenisvaakveelextramateriaaltevindenindevormvanlusjesenkrulletjes.Omhetframezogoedkoopmogelijktehoudenisergekozenvooreenaan-talsimpeleprofielen,zonderalteveelextramateriaal.Tochiserwelgeprobeerdomeenleukeeninteressantevormgevingtekiezendieaansluitbijkinderen.Uiteindelijkisergekozenvooreenframemetdaarin1rechtemuurplaatentweegekromdeprofielendiededriehoekvormen.Decombinatietussenrondevormenenvierkanteprofielenmaaktheteenuitdagendevormvoorkinderen.


Hierondereenaantalschetsenvaneenmogelijkevormgevingvanhetframe.


7.3 Concept dop dr op!

Ditconceptbestaatuiteenstandaardmodelpaalmetdaarineenmoerverwerkt.Dedopzalbestaanuiteenbollebodem,waarvervolgensweereenboutinverwerktzit.Debollebodemskunnen inallerlei formatenaangeleverdworden, behorendbij depaaltjes. Het idee achter het concept is dat de gemeente paaltjes plaats zoals ze normaal ook geplaatstworden.Inditgevalziteralleeneenschroefdraadverborgenindepaalwaareendopopgedraaidkanworden.Kinderen,scholenofverenigingenkunnenzelfeendop kopen waarmee ze een spel kunnen doen. Deze dop kan ook naderhand weer mee naar huis genomen worden.

Kinderenkunnenverschillendespellendoenmetditconcept.Erkanineenseendoelgemaaktwordenvanietsdatnormaalalleenalspaaltjegebruiktwerd.Ookkunnenergekleurdedoppengebruiktwordenvoorspellenalslandverovertjeenstratego.Voorde jongere kinderen kunnen er ook doppen gemaakt worden die de fantasie prikkelen. Een grote dop op een klein paaltje kan een paddenstoel zijn. Een ronde dop kan een bloemvoorstellen.


Componentuitwerking

Concept2bestaatuiteenfundering,eenpaaltjeeneendop.Deverbindingtussendopen paal is echter nog onduidelijk.

Erzijnopditmomentverschillendepalendiegebruiktwordenvooreenzelfdesoortdoel.DezepalenzijnmeestalgemaaktvanstaalofvanRVS.Hiervoorzijnookstandaarddoppenverkrijgbaargenaamd‘BolleBodems’.Ookishet mogelijk om richels in deze palen te makenzodathiervoorwerpenopgeklemdkunnenworden. BijStedonzijnopditmomental3verschillendesoorten fundering aanwezig. Er is een soort funderingwaarbijdepaalverlengdwordtenmeteenmetalenplaatindegrondvastwordtgezet. Ook zijn er twee soorten waarbij de paal op een blok beton komt te staan.

Dedoppenmoetenaandepalenverbondenworden maar het mag geen permanente verbindingzijn.Tochmoetdeverbindingweltijdelijkgoedvastgemaaktkunnenwordenzodatereenspelvangemaaktkanworden.

Erzijneenaantalverschillendesoortentijdelijkpermanenteverbindingen.Zokanerbijvoorbeeldgebruikgemaaktwordenvaneenschuif verbinding, zoalsbij tentstok-ken.Ookkaneenklikverbinding,waarbijeenvormeneenantivormopelkaarklikkengebruiktworden.Eenschroefverbindingzoalsdatbijflessenvaakgebeurd.Erzou-denookmagnetengebruiktkunnenwordenomdemetalendoppenteverbinden.Eenklemverbindingzouooknogmogelijkzijn.

speelpalen en palen met funderingbronnen: (websites boer, kompan en stedon)

niet-permanenteverbindingenbronnen: (websites lego, coca cola, kampeerwinkel, kinderspul blog)



Deinspiratievoorditconceptisgehaalduitstandaardstraatmeubilair.Erzijntalvanpaaltjesindeopenbareruimte.Stedonisechteraleenproducentvanpaaltjes,dusomkostentebesparenwordtergebruikgemaaktvanstandaardStedonpaaltjes.Devormgevingvandedopisechternognietbepaald.Uiteindelijkisergekozenvooreenstandaardteverkrijgendopgenaamd“BolleBodem”

Bolle bodems zijn doppen die normaal meteen op een ijzeren buis gelast kunnen wor-den.Inditgevalwordenechterdedopendepaalviaeenandereverbindingaanelkaarvastgemaakt.Erisuiteindelijkgekozenvooreendraaiverbinding.Dedraaiverbindingwordtgecombineerdmeteenanti-vormverbinding.Hierdoorontstaatereendubbeleverbindingdiededopopz’nplekhoudt.


7.4 Concept draaien maar!

Ditconceptbestaatuitstaandersmeteenplatprofiel,waartussenrondebuizenwor-dengeplaatst.Opdezebuizenkunnenvervolgenselementenkunnengeplaatstdierond kunnen draaien. Hetideeachterhetconceptisdateenbuurtvereniging,eengemeente,eenschoolofeenandereinstantiedezedraaiendevoorwerpeninelkecombinatiekunnenaanschaf-fen.Zokanerbijvoorbeeldeenlossekubusbesteldworden,eenkubusincombinatiemet een bord of zelfs met een compleet hek. De afbeeldingen op de kubus of het bord kunnenvervolgensnaareigensmaakaangepastworden.

Voorkinderencreëertditproducteen interactieveomgeving.Metderonddraaiendeelementenkunnenzenieuwe routesvolgen,opdrachtenuitvoerenofgewoonevenhunenergiekwijt.Bovendienkaneenbordofkubusookeenzeereducatievewaardehebbenvoordekinderen.Zozullenzeinformatiesnelleroppikkenomdaterietsleuksgedaan mee kan worden.


Componentenuitwerking Concept 3 bestaat uit meerdere componenten draaiend op een frame. Deze compo-nentenhebbenalleneendraaiverbinding.Daarnaastheeftookditconcepteenfunde-ring. De belangrijkste basis componenten zjin een kubus, een bord en een schijf.

Hetbasisframemoetopverschillendemanieren modulair zijn. Niet alleen moetenhetframeverschillendehoogteshebben, er moeten ook andere componenten op of tussen geplaatst kunnen worden. Erzijnergveelverschillendemanierenwaarop dit frame opgebouwd kan worden. Dit kan gedaan worden door middelvanverticalepalen,zoalsbijeenduikelrekvaakhetgevalis.Ookkanergebruiktwordenvaneenhekwerk,zoalsbijvoorbeeldhetDMShekwerkdatvaakrondomvoetbal-velden,tuinenenscholentevindenis.

Hetvoordeelaaneenlosframeisdathetvoorwerpoveralgeplaatstkanworden. Er hoeft geen rekening gehouden te worden met de plaatsing vanhethekwerk.Hetvoordeelvaneenframe in een hekwerk is echter dat het geen extra ruimte inneemt. Het kan toegevoegdwordenaanofinhetbestaande hek.

Ookdeverbindingenronddehoekenkunnenopallerleimanierengevormdworden. Dit kan gebogen worden, zodathetprofieloveraldezelfdedikteheeft. Ookkaner1profieldooreenandereheen gestoken worden, waardoor tocheen hek ontstaat. Daarnaast kan er ookgebruikgemaaktwordenvankop-pelstukken. Hierbij moet wel gekeken worden naar de driehoeksconstructie.

Hetishetmakkelijkstealshetprofielwaar omheen gedraaid wordt een rondprofielis.Omeenvierkantofrechthoekigprofielvaltniettedraaien hekwerken en frames

bronnen: (websites stedon, boer, kompan, falco fair)


Erzijnverschillendemanierenwaaropeenbordopeenframegemonteerdkanworden. Vaak wordt een bord tussen twee palen of stangen in geklemd. Dit kunnen ronde,maarookvierkanteprofielenzijn.Ookkunnenermeerderebordentusseneenprofielgeplaatstworden.Omdatonsbordzalmoetendraaien,moeterookeendraai-verbindingtussengeplaatstworden.Dezezalietsmeerruimteinnemen,enermoetrekening gehouden worden met beknelling

Devoorwerpendietussenhetframegeplaatstmoetenworden,zulleneendraaiver-bindingkrijgen.Devoorwerpenmoetenomhuneigenaskunnenroteren.Erzijnalweleenaantalvoorbeeldenvandraaiverbindingen.Dezebestaanallenvoornamelijkuiteenlagerofeenaantallagers,geplaatsttussenhetvoorwerpendeas.


Voorconcept3ishetbelangrijkdatdevormgevingnietmeeropeenklimreklijkt.Eenproductdatopeenklimreklijkt,zalookeerderzogebruiktworden.Stedonmaaktvoor-namelijkgebruiktvanstalenplaten,buizenenprofielen,hierzaldanookgebruikvangemaakt worden. Er is inspiratie opgedaan uit een aantal standaard borden, palen en hekkenindeopenbareruimteenerisookgekekennaarwateropditmomentalvoorkinderenbeschikbaaris.Dezeinspiratiepaginavindtuopdevolgendepagina.

borden

borden

bronnen:websitefalco,websiteboer,websiteyalp


7.5 Concept keuze

Nahetuitwerkenvandecomponenten,devormgevingenmetdefeedbackvandeinteressemarktisgekekennaarwelkvande3conceptenhetbestepastbinnenhetideevanspeelprikkelsenookhetbesteaansluitbijhetplanvaneisen.Hieronderperconceptbeschrevenwatdepositieveennegatievepuntenwaren.

Concept 1Ditconceptbestaatuiteenstalenframemetdaaraanverbondeneenkabel,kettingoftouwmetdaarweereensimpelvoorwerpaan.Hetframekangeproduceerdwordenvanstandaardstaalprofielendiegewalst,gebogenengelastkunnenworden.Ookdekabel, het touw of de ketting kunnen gemonteerd worden met standaard componenten. +Goedkoopteproduceren+Uniek,erzijnnogweinigproductenzoalsdeze+Grotemodulairiteit,erkunneneindeloosveelvoorwerpenaanhetframegehangenworden.-Vandalismegevoelig,hettouw,dekettingofdekabelmagnietdoorgesnedenkunnenworden.-Frameenvoorwerpkomenopkinderhoogteenkunnendushetlooppadvoorvolwas-senenversperren.

Concept 2Ditconceptbestaatuiteenstandaardmodelpaalmetdaarineenmoerverwerkt.Dedopzalbestaanuiteenbollebodem,waarvervolgensweereenboutinverwerktzit.Debollebodemskunnen inallerlei formatenaangeleverdworden, behorendbij depaaltjes. +Uniekconcept,ditconceptbestaatnogniet+Neemtgeenextraruimtein,tenzijergebruikvanwordtgemaakt-Productisergdiefstalgevoelig.Indienereendopvergetenwordtkandezemakkelijkverwijderdworden.-Dopzalgekochtmoetenwordendoordeparticulierzelf,dezeheeftvaakmindertebesteden.

Concept 3Ditconceptbestaatuitstaandersmeteenplatprofiel,waartussenrondebuizenwor-dengeplaatst.Opdezebuizenkunnenvervolgenselementenkunnengeplaatstdierond kunnen draaien.+Grotemodulairiteit+Teverwerkeninhekken,waardoorgrotetoepasbaarheid-Doorcomplexiteitenvariatieaanelementenkomendekostenhogerteliggendanbudget. -Elementenkunnennietmakkelijkverwisseldworden,omdatdezeoplangeprofielenworden geplaatst.

Uiteindelijk is besloten om concept 1 te gaan uitwerken, omdat dit concept het meest uniekeisvande3.Ookisdezehoogstwaarschijnlijkhetgoedkoopstenmakkelijkstteproduceren.


8. DetailuitwerkingIndithoofstukwordthetgekozenconcept,concepthighfive,verderuitgewerkt.Erzalonder andere gekeken worden naar het materiaal, de afmetingen en de modulairiteit vanhetproduct.HierondereenSolidWorksmodelvanhetuiteindelijkeproduct.


8.1 Materiaal keuze

Materiaal frame

Erisgekozenomhetframevanstaaltemaken.Staaliseenergsterkmateriaaldatveelgewichtkandrageneneenhogetreksterkteheeft.Devloeigrensvanstaalligtop250MPa.Inbijlage4iseenSWbestandtevindenwaarintezienvaltdathetmateriaalmakkelijk100kgkandragen.OmdatStaalvanzichzelfergmakkelijk roest,zalhetverzinktmoetenworden.Bijverzinkenwordtdoormiddelvaneenhogetemperatuureendunlaagjezinkophetstaalaangebracht.Omstaaltekunnenverzinkenmoethetweleenmateriaaldiktehebbenvanminimaal3mm.Verzonkenstaalheefteentypischijsbloemenuiterlijk.Hetisechterookmogelijkomverzonkenstaaltecoaten.Demo-gelijkekleurenwordenookweldeRALkleurengenoemd.EenoverzichtvanalleRALkleurenistevindeninbijlage4.

Materiaal ophanging

Voorhetophangsysteemkongekozenwordentussentouw,kettingenkabel.Hetisafhankelijkvanhetgebruikvanhetproduct.Eriseenlijstopgesteldmeteisenwaardeophangingaanmoetvoldoen.

Naevaluatieisbeslotenomdekettingaftelatenvallen.Eenkettingvoldoetnamelijkniet aan de eis materiaal mag niet krimpen tijdens gebruik. Door de open ruimtes tus-sen de schakels is het namelijk mogelijk dat de ketting inkrimpt. Indien er aan het pro-ductgehangenwordt,zalerniksgebeuren.Wanneerervanondertegenaangeslagenwordt, zal het materiaal mogelijk wel inkrimpen.

-Materiaalmoetverbondenkunnenwordenaaneenstalenframe-Materiaalmoeteenconstantgewichtkunnendragenvan3kg(gewichtvanhetvoorwerp)- Materiaal moet 150 kg kunnen dragen- Materiaal mag niet makkelijk kapot te krijgen zijn (knippen, trekken, branden etc) - Materiaal moet slijtage bestendig zijn- Materiaal moet goed functioneren tussen -20 en 40 graden Celsius (product hangt in de buitenlucht)-Materiaalmoetgoedfunctionereninvochtigeomgeving(regen,mist,sneeuw)- Materiaal mag niet krimpen, rekken tijdens het gebruik-Wens:Materiaalisinverschillendekleurenbeschikbaar

verzinktstaal


Binnenhetmateriaaltouwenkabelzijnernogweerverschillendemogelijkhedenteonderscheiden.Hierondereenlijstjemetdeverschillendemogelijkhedenenhunvooren nadelen.

Staaldraad en Touw: Staaldraad bestaat zoals de naam al zegt uit meerdere stalen draden,omelkaarheengedraaidenvervolgensverzinkt.Hetvoordeelaanhetmate-riaalisdathetergsterkis,makkelijkteverbindenennietmakkelijkstuktekrijgen.Hetisdaarentegenwelergstugenismeestalmaarin1kleurteverkrijgen,zilver.Touwbestaat uit lange garen of draden die langs elkaar tot een dik touw gedraaid worden. Hetvoordeelvantouwisdatheteengoederekheeft,ergsoepeliseninvelekleurenbeschrikbaar.Hetnadeelvantouwisweerdathetnietergslijtvastisenmakkelijkstukte krijgen.

Geslagen en gevlochten touw:GeslagentouwistouwdatomelkaarheengeslagenlijktHetvoordeelvangeslagentouwisdathetergmakkelijktesplitsenis.Erkunnendus makkelijk lussen aan gemaakt worden. Het nadeel is dat het ook erg makkelijk uit elkaartekrijgenis.Bijgevlochtentouwzijndestrengendoorelkaarheengevlochten.Dittouwisietsjestuggeralsgeslagentouw,maarwelslijtvasterenmoeilijkerstuktekrijgen

Uiteindelijk bleek dat beide materialen gecombineerd kunnen worden tot 1 materiaal. Ditmateriaalbestaatuitgevlochtentouwmeteenstalenkern.Erisgekozenvoorditmateriaalomdathetdevoordelenvanbeidematerialenheeft.Hetisergslijtvast,waterbestendig,isinvelekleurenendiktesteverkrijgenenkannietzomaarkapotgemaaktworden.

bron: website 123rf.com, eigen foto’s, website agrarisch

Linksboven:TouwenstaalkabelRechtsboven:GeslagenengevlochtentouwLinsonder:touwmetstalenkern


Materiaal voorwerp

Vanwegedemodulairiteitvanhetproduct,isheterglastigomeenmateriaaltekiezen.Deverschillendevoorwerpenzullenallemaaleigenvormen,afmetingenengebruikenhebben.Er isechterwelgekekennaarwatdemogelijkhedenzijnvanverschillendematerialen.Belangrijkhierbijisechterweldathetmateriaalrecyclebaaris.

Staalplaat: StaalplaatwordtbinnenStedonveelgebruiktenzoudaaromeengoed-kopeoplossingzijnvoorhetmakenvandevoorwerpen.Ookisstaaltotbijna100%recyclebaar.Zoalsaleerdergenoemd,moetstaalalleenverzinktwordenomcorrosietegen te gaan. Ook beperkt staalplaat het ontwerp proces, er kan alleen 2D gesneden worden.Erzijndusnogalwatbeperkingenalshetgaatomhethalenvanvoorwerpenuit staalplaat.

Giethars: Gietharsiseentweecomponentenmateriaaldatgegotenkanworden.Detweecomponentenwordenbijelkaargevoegdenkunnenvervolgensineenmalgego-tenworden.Dezemalbepaaldgrotendeelsdevormgevingenhetoppervlaktevanhetproduct.Hetvoordeelvangietharsenisdateenmalmakenergsimpelkan,vanbijvoor-beeldsiliconen.Hierdoorkunnenerveelverschillendevoorwerpengemaaktworden.Ookzijnbijnaallekleurenmogelijk.Hetnadeelvanhetmateriaalisdathetbijgroteop-lageserglanggaatduren.Ookzaleenvormbijnaaltijdlossendmoetenzijn,daardoorwordtdevormgevingenigsindsbeperkt.Nietallegietharsenzijnrecyclebaar,maarerkomensteedsmeervariantenopdemarktdiedatwelzijn.

Kunststof: Erzijnveelverschillendesoortenkunststofteverkrijgenhetgrootstever-schil zit hem in de thermoplasten en thermoharders. Thermoharders worden hard door onderlingeverbindingenenzijnnaverhittingnietmeervanvormteveranderen.Ther-moplastenvervormendoorverhittingenkunnen telkensopnieuwvervormdworden.Thermoplastenzijndaardoormilieuvriendelijkerdanthermoharders.Eenthermoplastwordtgevormddoorhetspuitgietproces,hetverwarmenvanhetmateriaaltothetzachtisenhetdanonderhogedrukineenmalspuiten.Hetproducerenvaneenmalkanergduurzijn,waardoorditprocespasrendabelwordtbijgroteoplages.Erzijnveelverschillendekleuren

Uiteindelijkiservoorhetprototypegekozenomtekijkenwatdemogelijkhedenzijnmetgiethars.Erkandangekekenwordennaardehardheidenhetgewichtvanhetproduct.Voorhetuiteindelijkeproductishetafhankelijkvandeoplageenhettypeproductwatde beste optie zal zijn.


8.2 Afmetingen

Afmetingen frameInhetvorigehoofdstukisergekozenvooreenframebestaandeuit3onderdelen.Eenmuurplaat, een grote boog en een kleine boog. Omdat de bogen gewalst moeten wor-denisereenvasteradiusgekozenvoorbeidebogen.Deboogmoetgrootgenoegzijnomeendriehoeksconstructietevormen,maarhetvoorwerpmagookniethetgehelevoetpadinnemen.Uiteindelijkisgekozenvooreenradiusvan500mm.

Doordat de boog tot onderaan doorloopt, ontstaat er een naar beneden wijzende V-vorm.InhetWASstaatdatnaarbenedenwijzendeV-vormverstikkingsgevaarkanopleveren.Erzijneenaantaloplossingenbedachtomdezevormgevingteverande-ren.Dezezijntevindeninbijlage5.Uiteindelijkiservoorgekozenomderadiusvandeboogtevergrotenendeboogminderverdoortelatenlopen.

Hoogte frame

Hetframewordtvanstaalgemaaktensteekt50cmuitinhetvoetgebied.Ditbetekenddat mensen en tegenaan zouden kunnen lopen, wanneer het frame te laag hangt. We willenhet risicoopbotsenzoveelmogelijkuitdeweggaan.Er isbeslotendathetframeopeenhoogtekomttehangendat95%vanallemenseninNederlandonderhetframedoormoetkunnenlopen.DezehoogtewordtberekendaandehandvanDinedtabellen.Indezetabellenzijngemiddeldelengtestevindeninclusiefstandaarddevi-atie.Dezetabellenzijntevindeninbijlage6.

Indetabelzijnverschillendepopulatiesopgenomen.Erwordtonderscheidgemaakttussenmannen,vrouwenofgezamenlijkende leeftijdsgroepen20tot30,20tot60en30tot60.Uitdetabelvaltaftelezendat95%vandemannentussende20en30kleinerisdan1.95meter.Hierkomtnog5cmbijopvoorhetdragenvanschoenenenkleding,waardoordeminimalehoogtevanhetframeop2.00meteruitkomt.


Hoogte voorwerp

Dehoogtevanhetvoorwerpisafhankelijkvandereikhoogtevankinderen,hierovermeerinhethoofdstukmodulairiteitOokdeooghoogtevanvowassenenisvanbelang.Volwassenenhebbenoverhetalgemeeneenzichtveldvan140gradenhorizontaalen80gradenverticaal.Omhetvoorwerpinhetzichtveldtehoudenzalhetmoetenhangentussenhethoogste punt dat de kleinste persoon kan zien en het laagste punt dat de grootste persoon kan zien. UIt de berekingeningen blijktdathetvoorwerpminimaalop1.00metermoetkomentehangen

8.3 Modulairiteit

Indeling modulairiteitZoalsaleerderindithoofdstukbeschreven,iseenbelangrijkkenmerkvanhetproductdathetmodulairis.Dezemodulairiteitzorgtervoordathetproductbeteraansluitbijdeeisenenwensenvandegebruiker.Dedoelgroepwaarhetproductopgerichtisisdeleeftijdsgroep3tot14jarigen.Indeanalyseisalaangetoonddatdezeleeftijdsgroepeen hele grote ontwikkeling doormaakt en er daardoor moeilijk slechts een product voorgemaaktkanworden.Erisbeslotendedoelgroepoptesplitsenin3subgroepen.

Subgroep 1: Jonge kinderen (3 tot 6 jaar)Bijdezegroepwordtervoornamelijkgerichtophetspelenmetfantasie,hetuitzettenvanroutesenhetaanlerenvannieuwekleurenenvormen.Devoorwerpenzullenergsimpelzijnenmakkelijkteherkennen.Erwordtvoordezeleeftijdsgroepdanookveelkleur gebruikt

Subgroep 2: Oudere kinderen (7 tot 10 jaar)Bij deze groep wordt er gericht op het samenspel, het competitie element en het uit-zettenvanroutes.Dezegroepkinderen iserggoed instaatomsameneenspel tespelenendevoorwerpenzullenhieropaansluiten.Voorhetuitzettenvanrouteszullenmoeilijkereroutetechniekenwordengebruikt.Dezegroepiserggevoeligvoorragesenhypes,zoalspokemonkaarten,flippo’setc.Devoorwerpenzulleneventueelopdeze rages inspelen.

Subgroep 3: Jongeren (11 tot 14 jaar)Bijdezegroepwordtergerichtophetgroepsverband,hetcompetitieelementenhetaanduidenvanlocaties.dezegroepenzijnergbezigmetsocialestatusenhetuittestenvanregels.Vooraljongenszijnbezigmethetlatenzienwiedebeste,sterksteofsnel-steis.Devoorwerpenzullendoorsimpelekrachtoefeningenofsnelheidsoefeningenhier op inspelen.


Reikhoogte leeftijden

Binnenelkeleeftijdsgroepbestaankinderenmetverschillendelengtes.Hoeouderdekinderenworden,hoegroterditverschildanookwordt.Hetisdaaromlastigomhoog-testebepalendievoorelkesubgroepgeschiktis.Voorditproductisvoornamelijkdereikhoogte belangrijk en hoe hoog kinderen kunnen springen. In bijlage 4 staat een ta-belwaarvoorelkeleeftijddegemiddeldereikhoogte,destandaarddeviatie,delaagste5%endehoogste5%instaat.Uiteindelijkisergekozenvooreenvasteframehoogteper leeftijd en 2 touwlengtes. Voor jonge kinderen komt het frame op 2.00 meter end evoorwerpenop1.40en1.70meter.Voorouderekinderenkomthetframeop2.40endevoorwerpenop1.80en2.10.Voordejongerenkomthetframeop2.80endevorowerpenop2.20en2.50.

Voorwerpen per subgroep

Leeftijd 3-6

Op dez afbeedlinegn staan educatievevoorwerpendiekinderenlerenomkleuren,vormen,cijfersenletters te onderscheiden. Deze voorwerpenzijnbedoeldvoorbasisscholen,kinderdagverblijvenen andere instanties.

Ookklokkenwaaropvastetijdenstaanzodatkinderenvastkunnenwennenaan het klokkijken. Deze klokken kunnen gebruikt worden door scholen, kinderdagverblijvenmaarookdoorwinkels,ofgewoon in de wijk.


Pijlen kunnen gebruikt worden om kinderen de weg te wijzen. In plaats vanhetnaambordjelezenkunnenzenaardekleurvandepijlkijken. De laatste serie bestaat uit voor-werpen die de fantasie stimuleren. Hierbij kan gedacht worden aan een bel, een tamboerijn of een triangel. Ook bloemetjes, blaadjes en vlag-getjes kunnen gebruikt worden

Leeftijd 7-10

Voor deze leeftijd komen er ook producten die de fantasie stimu-leren. Deze groep wil echter geen simpele voorwerpenmaar gekke,leuke of rare voorwerpen waarook wat mee gedaan kan worden. Denk hierbij aan een bakje, een enge spin, een lachebek of een lachspiegel.Ookkandefijnemo-toriek gestimuleerd worden door 3 koorden naast elkaar te hangen en hierverschillendeknopenofvlech-ten in te leggen.


Het doen vangroepsspellenbegint ronddeze leeftijd, dus is er gekozenomdit testimulerendoorelementen teontwerpendiegerichtzijnophetbeoefenenvaneenvaardigheid.Ditkanhetspringennaareenhoogtezijn,hetlopenvaneenrouteofhetgooienvaneenbal.Dezevoorwerpenzijngeschiktvoorscholen,maarookindebuurtvanpleinen,veldjesofspeelstraten.Eenringaandemuurkantervervangingvaneenbasket komen.Ookzoudendezeelementeneventueelgebruikt kunnenwordenoptrimbanen.


Leeftijd 11 - 14

Deze groep wil nog wel groepsspellen doen, maar wil absoluut niet meer als kind ge-zienworden.Vellekleurenenrondevormenzijndanookoverbodigenwordengezienals kinderachtig. Vooral jongens in deze groep zijn bezig met het kijken wie groter, snellerensterkeris.Deonderstaandevoorwerpenbestaanuiteensoortfitnessseriedie hierbij aansluit, Ook deze groep zou ingewikkeldere routes kunnen lopen.


9. Prototype bouwen9.1 Maken van het prototype

Vanhetproductisinhetlaatstestadiumookeenprototypegemaakt.Eerstishetvoor-werpgekozen.Omdathetconceptoorpsronkelijkgebaseerdisopdehighfiveisergekozenomhethandjetemaken.Hierbijzijndevolgendestappenondernomen.

Eerstisbeslotenomeenmalvanhethandjetemaken,ditisgedaandoorhethandjeuitMDFtezagenenditvervolgenshelemaalgladteschurenenlakken.Vervolgensis het handje in de siliconen gegoten waardoor er een mal ontstond. In deze mal is vervolgensmetgietharseenhandjegegoten.Dithandjewordtgebruiktalsprototype.


10 Conclusie en aanbevelingen10.1 Conclusie

Indeconclusiewordthetuiteindelijkeproduct,zoalsbeschreven indevoorgaandehoofdstukken,geëvalueerd.Hetuiteindelijkeproductisduseenframegewordenwaar-aaneenserieproductengehangenkanworden.Hieronderwordtaandehandvanhetplanvaneisenbehandeldhoehetproductscoortopdeverschillendeonderdelen.

ProductDeeisenindezecategoriegingenoverhetproductinhetalgemeen.Zomoesthetpro-ductspeelprikkelsbevatten,voorminderdan1000eurogeproduceerdkunnenwordenen alleen op spierkracht en zwaartekracht werken. Voor het uiteindelijke product is geen andere kracht nodig dan spierkracht. Ook is het product waarschijnlijk te produ-cerenvooronderde1000euro.Ditishelaasnogniet100%zeker.Hetproductvoldoethelaasnietaandewensommeerderecategorieënspeelprikkelstebevatten. ModulairiteitDezeeisengingenoverdemodulairiteitvanhetproduct.Hetuiteindelijkeproductistotnutoeop1maniermodulair,waarmeehetaandeeisvoldoet.Hetframekaninmeer-derekleurengeleverdwordenenookzijnermeerdan10variatiesvanhetvoorwerp.Hiermeevoldoethetproductaandezeeisenenzelfsaandewensen.

DoelgroepDezeeisengingenoverdedoelgroep,kinderentussende3ende14.Hetproductisop meerdere hoogtes te plaatsen. Wanneer het frame eenmaal geplaatst is kost het veelmoeiteomhetteverplaatsen,erzijnechterwelverschillendelengtestouwenbe-schikbaar.Doordehoogtevanhetproductishetniettoegankelijkvoorkinderenonderde 3 jaar.

LocatieDezeeisengingenoverdeplaatsingvanhetproduct.Hetuiteindelijkeproductisgoedin de openbare ruimte te plaatsen, mits hier wel muren aanwezig zijn. Doordat er reke-ningisgehoudenmetdeoverigegebruikersvalthetframebuitendebewegingsruimtevandevoetganger.Hetvoorwerpdoorkruistweldevrijeruimtemaarbevindzichopooghoogte.Hetproductvergrootvoorkinderendeherkenbaarheidvanderuimetenvoldoetdaarmeeookaandewens.

Buiten & hufterproofEr is nog niet getest of het product daadwerkelijk goed tegen het weer en de omstan-digheden bestand is, maar er is wel rekening mee gehouden in het ontwerpproces. Synthetische touwen nemengeenwater op, verzinkt staal kan niet roesten en hethandjewordtvaneendusdanigehardheidgemaaktdathetnietkapottesnijdenvalt.Het product kan waarschijnlijk wel beklad en bekrast worden.


MateriaalDezeeisengingenoverdeproduceerbaarheidbijStedonstedelijkeproducten.HetbasisframevanhetproductisdoorStedonzelfteproducerenomdathetvanstaalge-maaktis.Hetvoorwerpenhettouwzullenechterexterngekochtmoetenworden.ErmoetnogoverlegplaatsvindenofhetvoorwerpookbijStedongemaaktkanworden.

AfmetingenDezeeisenenwensengingenoverdetoepassingvandeNENcodesuithetWAS.Dezezijnzoveelmogelijkalsnodigwastoegepastophetproduct.Hetproductheeftafrondingenvan3mmaanallerandenenookhetverstikkingsgevaarisverkleinddoordev-vormgrotertemaken.HiermeevoldoethetproductaandezeNENcodes.

WASHetkeurmerkinstituutheeftbevestigddathetproductnaarallewaarschijnlijkheidnietonderhetWASkomttevallen.Omdatermeerderevoorwerpenaanhetframevastge-maaktkunnenwordenenhetframenietuitnodigttotklimmenvalthetproductonderdeinformatieborden.HiermeeisookvoldaanaandeeisdathetproductnietonderhetWASmochtvallen.

Concluderend kan gezegd worden dat het een geslaag product is dat aan de meeste eiseneneenaantalwensenheeftvoldaan.Alleenopdepuntjesbuitenenhufterproof-heid is nog niet bekend hoe het product zal reageren. Ook de kostprijs is nog niet met 100%zekerheidvastgesteld.Ditisnogafhankelijkvandeeersteoplage,hetexactemateriaalvanhetvoorwerpendehoeveelheidwerkdieexternverrichtzalworden.Hieronderkomendeaanbevelingenbijditproduct.


10.2 Aanbevelingen

Ondanksdathetproductvoldoetaandemeesteeisen,zijnertocheenaantalaanbe-velingentedoen.Hetiseenrelatiefnieuwproductdatnogonbekendisbijdenieuwegebruiker.HetproductmoetookeenvisitekaartjezijnvoordesamenwerkingtussenOBB en Stedon.

Allereerst zou het aan te raden zijn om een gebruikersonderzoek te doen met kinde-ren.Despringhoogtesvankinderenzijnopditmomentgegoktendaardoorweinignauwkeurig.Ditzouhetgebruikvanhetproductkunnenverbeteren.

Ook zou er een interesse onderzoek gedaan kunnen worden bij potentiele kopers, voordatallemallenenmaterialenwordenaangeschaft.Zijnerbijvoorbeeldproductenbijdieveelvuldiggekozenworden,ofhelemaalnietgekozenworden.Erkandaneenkeuzegemaaktwordenmetwelkeserievoorwerpenerbegonnenwordt

Verderzouergekekenkunnenwordennaardeuiteindelijkematerialenvanhetpro-ductenzoudendezegetestkunnenwordeninextremeomstandigheden.Zoalsindeeisenenwensenalbeschrevenkomthetproductinenkeleextremeomstandighedentehangenenzaldaarnietkapotvanmogengaan.

Ookzouereenaanvullendestudiegedaankunnenwordennaarhethufterproofzijnvanhetproduct.Eenaantalmensenzoukunnentestenwatzijallemaalmetditproductzoudenkunnen.Hiermeekomtbijvoorbeeldookhetongewenstegebruikaanhetlicht.

Alsallerlaatstzouerverdernagedachtkunnenwordenovereenserievoorwerpenofframesvooranderedoelgroepen.Hetzoueenideekunnenzijnomhetframemeer-deredoeleindentegeven,zoalsbijvoorbeelddatvanreclamebordofstraatverlichting.Hierdoor wordt demodulairiteit van het product nog groter en kunnen frames ookeventueelvakergebruiktworden.


NawoordAanhetbeginvandezebacheloropdrachthadiknietverwachtdaterzoveelaspectenkwamenkijkenbijhetontwerpenvoorkinderenindeopenbareruimte.Ondertussenben ik ook met heel andere ogen gaan kijken naar speeltoestellen, schoolpleinen en speeltuinen. Ik kan wel zeggen dat ik er gedurende deze opdracht pas achter geko-menbenhoeveeluitdagingernogzitinhetontwerpenvanleukespeelprikkels.Almetalvondikheteenergleukeopdrachtenbenikzelfergblijmetheteindresultaat.

IkwilgraagElskeenJohanOostvanOBBingenieursbureauinDeventerbedankenvoorhungastvrijheid.MetnameElskewilikbedankenvooralletijdenmoeitediezeheeftgestokeninhetbegeleidenvandezeopdracht.Ikbenblijdatonzesamenwer-kinggoedisverlopenendaterzelfseentweedeopdrachtuitnaarvorenisgekomen.DaarnaastwilikookRemcoBrouwervanStedoninLeeuwardenbedankenvoorzijnmedewerking aan dit project, met name wat betreft de technische aspecten en de de-tailuitwerking.OokwilikHiskeSchuurman-HemmerbedankenvoorhaarbegeleidingbinnendeUT.Ikbenerheelergblijmeedatjeveelgeduldmetmijhebtgehadendatikaltijdlangsmochtkomenmetmijnvragen.Alslaatstewilikgraagdemedewerkersvandemodelwerkplaatsbedankenvoorhunhulpbijhetbouwenvanhetprototype.Zonderhenhadhetmakenvaneenprototypemewaarschijnlijknogveelmeer tijdgekost.

Ikhoopdatuveelplezierheeftgehadbijhetlezenvanditverslag.Zelfhebikhetalseenerginteressanteopdrachtervarenenikhoopdatdatookinderesultatentezienis.Bedanktvoorhetlezen!

JeskeNijman


Literatuurlijst Boeken en tijdschriften

D.vanAken,HandboekVeiligheidvanspeelgelegenheden,4edruk,Reed Business 2003

E.Hoekstra,I.vanLiempd,F.deVos,Hetbuitenland,buitenspeelruim-ten,1edruk,elsevierbedrijfsinformatie,2000

M.deValck,Watmag?Watkan?,eerstedruk,elseviergezonheidszorg,Amsterdam 2010

CROWpublicatie,Handboekontwerpenvoorkinderen,publicatie153,CROW Ede

M.F.Delfos,Ontwikkelingspsychopathologie,stoornissenenbelemerin-gen,zevendedruk,Pearson,Amsterdam2010

L.P.A.Steenbekkers,Childdevelopment,designimplicationsandpre-vention,eerstedruk,DelftseUniversitairePers,Delft1994

B.Holle,Motorischeontwikkelingvannormaleengeretardeerdekinde-ren,tweededruk,SwetsenZeitlinger,Lisse1980

A.Dieleman,F.deBeer,Deeigenwereldvanhetkind,Oriëntatieopdeleefwereldenvankinderen,eerstedruk,uitgeverijcoutinho,Bussum2010

Buitenspelen,vakbladvoorbeleid,ontwerpeninrichtingvanspeelvoor-zieningenindeopenbareruimte.Edities:03-2009,06-2009,08-2009,12-2009,03-2010,06-2010,08-2010,11-2010,03-2011,06-2011,09-2011,12-2011,03-2012.Acquirepublishing,Zwolle

Artikelen

StadGent,SpeelweefselinGent,J.Pillen,28-11-2007StadGent,VerbindingsweefselsinGentdeel1,09-2011StadGent,VerbindingsweefselsinGentdeel2,09-2011StadGent,VerbindingsweefselsinGentdeel3,09-2011


I.Spape,ProvincieZeeland,VMP3enKindlintinZeeland,2012

I. Spape, stadsdeel Westerpark Amsterdam, kindlinten in Amsterdam Westerpark, 2011

B.Christiaens,VeilignaardeWestwijzerinVlaardingen,GemeenteVlaardingen 2010

TNO,Overgewichtbijkinderen,maart2006

Websites

http://www.obb-ingenieurs.nl/

http://www.boerplay.nl/NL/home

http://www.falco.nl/

http://www.stedon.nl/

http://www.kompan.nl/

http://www.nijha.nl/

http://www.proludic.com/

http://www.yalp.nl/

http://dined.io.tudelft.nl/ergonomics/

http://www.rolstoeltoegankelijkheid.nl/nederlands-instituut-voor-rolstoeltoegankelijk-heid/


Normen uit het WAS

Hoofdbeklemming: - Er mag maximaal 600 mm zitten tussen een voetsteun en de onderste rand van een begrensde opening. Dit geld voor beide zijden van een opening. - Een opening mag geen diameter hebben tussen de 130 en 230 mm, hierbij moet ook rekening gehouden worden met vervorming. - De maaswijdte van een vierkante maas mag niet tussen de 120 en 230 mm zijn.

Voetbeklemming:- De spijlafstand tussen twee spijlen mag maximaal 110 mm zijn. - Een gedeeltelijk begrensde opening moet ondiep en breed genoeg zijn, minimaal 155 mm breed

Lichaamsbeklemming:- Tussen een bewegend voorwerp en een starre ophanging moet minimaal 400 mm zitten.

Vingerbeklemming:- De onderste rand van een opening mag niet hoger zitten dan 1200 mm.- Een ronde gesloten opening mag geen diameter hebben tussen de 8 en 25 mm. - Buizen met een inwendige diameter kleiner dan 25 mm moeten worden afgedopt. - De maximale breedte van een opening in een gesloten ketting is 8.6 mm.

Afklemming- Bewegende delen moeten minimaal 400 mm van elkaar verwijderd zijn- Bewegende delen nabij het hoofd moeten minimaal 230 mm uit elkaar zijn - Bewegende delen nabij vingers moeten minimaal 25 mm uit elkaar bewegen. - Roterende assen moeten onbereikbaar zijn voor haren, touwtjes of koordjes.

Verstikking- Een naar beneden wijzende V is opgevuld tot minimaal 230 mm. - De minimale afstand tussen twee palen die aan elkaar verbonden zijn is 25 mm

Snijden- Verbindingsmiddelen als moeren of schroeven mogen niet meer dan 8 mm uitsteken. - Randen van bouten en moeren moeten afgerond worden met een straal van3mm.

Botsen- Vrije ruimte mag geen obstakels bevatten- Vrije ruimtes mogen elkaar niet overlappen- De vrije ruimte mag de looproute niet kruizen- Een toestel mag geen uitsteeksels bevatten buiten het gezichtsveld

Bijlage 1


Vallen- Een platform boven de 1000 mm moet een leuning of balustrade bevatten tussen de 600 en 850 mm boven dit platform- Een platform boven de 2000 mm moet een balustrade bevatten die minimaal 700 mm hoog is- Indien het toestel toegankelijk is voor kinderen onder de 36 maanden moeten er balustrades geplaatst worden bij platforms boven de 700 mm. - Een balustrade mag geen opstapmogelijkheden hebben, netten mogen dus geen opstapmogelijkheid bieden- Ronde handgrepen moeten een diameter hebben tussen de 16 en 45 mm- Rechte handgrepen mogen maximaal 60 mm breed zijn- De vrije valhoogte is maximaal 3000 mm (Hangende steunpunten 4500 mm)- De directe valruimte mag geen obstakels bevatten. Voor valhoogtes tussen de 600 en 1500 mm geld een diameter van 1500 mm, voor valhoogtes hoger dan 1500 geld een diameter van 2500 mm.

Toegankelijkheid- De kleinste opening van het speeltoestel is minimaal 500 mm breed- Speeltoestellen niet geschikt voor kinderen onder de 36 maanden hoger dan 400 mm plaatsen- Trapsporten en treden mogen niet draaiend zijn- Treden of sporten moeten op gelijke afstand van elkaar zitten- Achter elke sport of trede moet minimaal 90 mm vrije ruimte hebben, gemeten vanuit het midden. - Het houvast van een lening moet voldoen aan leuningwetten. - Ladders hebben een hoek van meer dan 60 graden, trappen minder dan 60 graden- Treden van trap zijn minimaal 140mm lang- Platforms moeten ruimtes bevatten zodat er geen zand of water op kan blijven lig-gen, aangeraden worden gleuven van 30mm- Hellingbanen voor gehandicapten hebben een constante helling


Vertikale speelprikkelSpeelprikkels: +/++ Dezeschetsenbevatten1categoriespeelprikkel,categorierood.Eriseventueelookeenmogelijkheidomookblauwe speelprikkels te plaatsenModulairiteit: +Dezecategoriebestaatvoornamelijkuiteenrekofframeaandemuurwaarverschillendevoorwerpenaangehangenkunnenworden.OoknaplaatsingkanhetvoorwerpnogveranderdwordenMateriaal & kosten: +Deze speelprikkel zal hoogstwaarschijnlijk bestaan uit een metalen frame. Het is af-hankelijkvanhetvoorwerpwathetzalgaankostenWAS: +-Door sportelementen aan het frame te hangen, zal dit idee onder de sportproducten vallen.ookmoetergekekenwordennaarhetgewichtmaarooknaardemogelijkevoorwerpenVeiligheid:+- Te lange touwen of kabels kunnen verstikkingsgevaar opleveren, dit betekend eenonaanvaardbaarrisico.

Categorie zitelementDezecategoriebestaatuitverschilledebetonnenblokkendieaanelkaarverbondenkunnenwordendoorzeineenbepaaldevolgordenaastelkaarteplaatsen.

Speelprikkels: ++ Dezeschetsenbevattenspeelprikkelsindecategoriegeel en oranje. De elementen kunnen ook als bankje in de categorie paars maar dit is minder practisch Modulairiteit: +-Deze categorie is gebaseerd op een serie. Een onderdeelopzichisnietmodulair,maardoorverschillendebasisonderdelen te combineren ontstaat er modulairiteit. Ophetmomentdatdevoorwerpengeplaatstzijn,ishetmoeilijk ze nog weer aan te passen. Materiaal & kosten: -Devoorwerpenmoetengemaaktwordenvanbeton,watbetekenddatzeergzwaarzullenworden.Voorelkelementmoeteenanderemalkomenenookhetvervoerenzal prijzig worden. WAS: +De elementen op zich zijn gewoon betonblokken en hebben geen expliciete speelprik-kels.Hierdoorvallenzeonderhetnormalestraatmeubilair.Veiligheid:+- Devoorwerpenopzichzijnstevigenveilig,wanneerzeechterookgebruiktwordenomopteklimmenenvanaftespringenmoeterweleenspecialeondergrondonder.

Bijlage 2


Categorie draaielement horizontaal Dezecategoriebestaatuitschetsenvanheteerdergenoemdevoorbeeldmetdefles.Hierbij isookgekekenwatvoorverschillendevoorwerpenerkunnendraaienopdepaal.

Speelprikkels:++ Ditconceptzouopveelplekkenindeopenbareruimtegeplaatstkunnenworden.Hierdoorvalthetproductniet alleen onder de categorie paars, maar ook bij geel en oranje. Modulairiteit: +Het product is op een manier modulair, namelijk het draaiendevoorwerp.Ookzoueventueeldehoogtevandepaalaangepastkunnenworden.Materiaal & kosten: +-Ditisbijditconceptnogonduidelijk.Afhankelijkvandegekozenpaal,hetvoorwerpeneendraaisysteemzullendekostenbepaaldworden.WAS: +-Hetdraaiendevoorwerpiswelexplicietbedoeldommeetespelen,daaromishetnogonduidelijkofditvoorwerponderdeWASkomttevallen,ditisookafhankelijkvanhoelangeenvoorwerpopdezelfdeplekblijft.Veiligheid:+- Hetdraaiendevoorwerpmagnietteveruitsteken.Bovendienishetookzodattouw-tjesenharenkunnenblijvenhaken,hierdoorkanbeklemmingvoorkomen.

Categorie draaielement vertikaalDezecategoriebestaatuitschetsenvandeeerdergenoemdedobbelsteen.Ookhier-bijisgekekennaarwatvoorverschillendevoorwerpeneromdeaskunnendraaien.

Speelprikkels: ++Ditconceptzouopstoepen,langssportveldenmaaropoppleinenenparkengeplaatstkunnenworden.Hierdoorvalthetproductonder de categorieën paars, geel en oranjeModulairiteit: +Ditconceptisnetalsdehorizontalevariantmodulairop1manier,hetdraaiendevoorwerp.Ookzoueventueeldelengtevandepaalaangepast kunnen worden. Materiaal & kosten: +-Ditisbijditconceptnogonduidelijk.Afhankelijkvandegekozenpaal,hetvoorwerpeneendraaisysteemzullendekostenbepaald worden.WAS: +-Hetdraaiendevoorwerpiswelexplicietbedoeldommeetespelen,daaromishetnogonduidelijkofditvoorwerponderdeWASkomttevallen,ditisookafhankelijkvanhoelangeenvoorwerpopdezelfdeplekblijft.Veiligheid:+-Hetdraaiendevoorwerpmagnietteveruitsteken.Bovendienishetookzodattouw-tjesenharenkunnenblijvenhaken,hierdoorkanbeklemmingvoorkomen.


Categorie paal met dopDezecategorieiseenvariantopdepaalmethethorizontaledraaielement.Inditgevalwordtechternieteenvoorwerpgedraaid,maarwordteeneigengekozendopopdepaal gedraaid.

Speelprikkels: ++Ditconceptzouopstoepen,langssportveldenmaaropop pleinen en parken geplaatst kunnen worden. Hierdoorvalthetproductonderdecategorieënpaars,geel en oranjeModulairiteit: ++Dit concept zou op meerdere manieren modulair kunnenzijn.Erkunnennietalleenverschillendedoppengekozenworden,maarookdehoogtevandepaalbepaalddefunctievandedop.ZokanbijvoorbeeldeendopmeteendoeleropvoorverschillendebalspellengebruiktwordenMateriaal & kosten: +-Ditisbijditconceptnogonduidelijk.Afhankelijkvandegekozenpaal,hetvoorwerpenhetverbindingsmechanismevandedopzaldeprijsbepaaldworden.WAS: +Doordat de doppen niet permanent zijn bestaat het gedeelte in de openbare ruimte uit eenpaal.Dezepaalkannetalsveleanderepaaltjesgebruiktwordenalsstraatmeu-bilair. Veiligheid:+Isafhankelijkvanwelkedoperopkomt.Vooraldeverbindingvandedopopdepaalzal goed aan moeten sluiten.

Categorie paal met kabelOokdezecategorieiseenvariatieopdepaalmethetdraaielementerop.Inditgevalziterechtereenvoorwerpmetkabelaandepaal

Speelprikkels: + Ditconceptzouopstoepen,langssportveldenmaaropoppleinenenparkengeplaatstkunnenworden.Hierdoorvalthetproduct onder de categorieën paars, geel en oranjeModulairiteit: +Hetproductisopeenmaniermodulair,namelijkhetvoorwerpaandekabel.Ookzoudeneventueeldehoogtevandepaalendelengtevandekabelaangepastkunnenworden.Materiaal & kosten: +-Ditisbijditconceptnogonduidelijk.Afhankelijkvandegekozenpaal,hetvoorwerpdeverbindingendekabelzullendekostenbepaald worden. WAS: +-HetisafhankelijkvanhetvoorwerpofdezecategorieonderdeWASkomttevallenofniet. Veiligheid:-Detouwenofkabelsdieaandezedoppenzittenkunnenverstikkingsgevaalopleveren,maar ook hoofdbeklemming of andere lichaamsbeklemming.


Categorie zandbakrandDeze categorie bestaat uit elementen die als zandbakrand gebruikt kunnen worden. Hierzittenvanspeelprikkelsinverwerkt

Speelprikkels: + Dezeschetsenbevattenspeelprikkelgroen.Zeworden in combinatie met zand gebruikt. Modulairiteit: +-Inplaatsvaneenstandaardzandbakrandkanbijdeze categorie een speciale rand gebruikt worden. Na plaatsing is deze echter nog moeilijk teverwijderenofaantepassen.Materiaal & kosten: -Hetmakenvannieuwemallenvoorzandbakrandenzalineersteinstantiehogekostenopleveren.Wanneererooknogeengrote serie randen (modulairiteit) opdemarktwordt gebracht schieten de kosten dus omhoog. WAS: +Dezeelementenzijnnietspecifiekbedoeldomtespelen,hetzandindezandbakwel.Omdat het gewoon aangepaste zandbakranden zijn zal het product waarschijnlijk niet onderdeWASvallen.Veiligheid:+Derandenzullenafrondingenmoetenbevattentegenhetbezeren.Ookzalerrekeninggehoudenmoetenwordenmetdehoogte,mogenkinderenerbijvoorbeeldwelofnietop lopen

Categorie bordDezecategoriebestaatuitschetsengebaseerdophetbordideehierbovengenoemd.

Speelprikkels: ++Ditconceptzouopstoepen,langssportveldenmaarook op pleinen en parken geplaatst kunnen worden. Hierdoorvalthetproductonderdecategorieënpaars,geel en oranjeModulairiteit: +Demodulairiteitvanditconceptbestaatuithetelementdataanhetbordwordtbevestigd.Materiaal & kosten: +-Devanhetbordzullenhetzelfdeblijven,erzalalleeneenextraelementaanhetbordbevestigdworden.Dekostenzullendusook gaan zitten in het extra element.WAS: +Doordatdeeersteenbelangrijkstefunctievanhetconceptnogsteedsinformatiever-schaffen is blijft het gewoon een bord geplaatst in de openbare ruimte. Veiligheid:+- Roterendeelementenkunnenbeknellingofafknellingveroorzakendusmoetenopdejuiste afstanden geplaatst worden.


Bijlage 3Vragenlijst interressemarkt Steenwijk


Concept 1


Concept 2


Concept 3


Bijlage 4Ral kleurenkaart


Bijlage 5Oplossingen V-vorm


Bijlage 6Dined tabellen en berekeningen

Ook hierbij gaanweervanuitdat90%vandebevolkinghetvoorwerpmoetkunnenzien.Inonderstaandetabelvaltaftelezendatdelaagsteooghoogtezichop1.48meterbevindendehoogsteop1.84.Erwordtvanuitgegaandathet80gradenzichtveldzich40gradenonderenbovendeogenbevindtenhetvoorwerpopeen meter afstand.

Doordetangensvan40gradenbijdeeerdergevondenwaardenopofaftetrekken,wordendewaarden1.00meteren2.32metergevonden.Omdat de kleinste persoon makkelijk onder 2.32meterdoorkanlopenmagdezewaardevergetenworden.Hetvoorwerpmoetduseenminimalehoogtekrijgenvan1.00meter.


Indetabelvalttelezendatkinderentussende6en3eenreikhoogtehebbentussende1.09en1.52meter.Erwordtgeschatdateenkindvandezeleeftijdongeveer20cmkanspringen.Dehoogtevanhetvoorwerpzoudanergenstussende1.30en1.70komen te liggen.

Kinderen tussen de 7 en 10 hebben een reikhoogte tussen de 1.36 en 1.78 meter heb-ben.Erwordtgeschatdateenkindvandezeleeftijdongeveer35cmkanspringen.Dehoogtevanhetvoorwerpzouergenstussende1.65en2.15komenteliggen.

Kinderen tussen de 11 en de 13 hebben een reikhoogte tussen de 1.64 en 2.01 meter, Erwordtgeschatdateenkindronddeze leeftijdongeveer50cmkanspringen.Dehoogtevanhetvoorwerpzoudanergensrondde2.15en2.50komenteliggen.

Percategorieverschiltdehoogteongeveer40cm.Hetadviesisdanookom2vastetouwlengtestenemenpervoorwerpen1advieshoogtevoorhetframe.Vooreenvoor-werpvan15cmzoudithetvolgendebetekenen:

Jonge kinderen:Frame op 2.00Voorwerpen op 1.40 en 1.70

Oudere kinderen:Frame op 2.40Voorwerpen op 1.80 en 2.10

Jongeren:Frame op 2.80Voorwerpen op 2.20 en 2.50

Touw is 0.6-0.15 = 0.45Touw is 0.3-0.15 = 0.15

het ontwerpen van speelprikkels

Documents