het grote quizboek

HET GROTE QUIZBOEK

PIET VERBEEST • SISKA VERSTRAETERAF GEUSENS • HANS SEMINCK

Ó = FAMILIERONDES Test de kennis van je familieleden met vragen voor het hele gezin

¬ = EXTRA MOEILIJKE RONDES Uitdagende vragen voor de ervaren quizers

Inhoud

Opwarmrondep. 8

Een mooi beginp. 10

Gezocht: m/vp. 13

Dubbel alfabetp. 15

Linke soepp. 20

Goed foutp. 23

Ouroborosrondep. 25

Blackjackp. 28

Het jaar rond p.32

Wat hebben we vandaag geleerd?p. 35

Daverende duo’sp. 37

Multicultip. 39

Dissectierondep. 44

Even stoom afblazenp. 47

Zes niveausp. 50

De allitererende rondep. 53

Ronde van Mendelejev¬p. 56

Dwars door Europap. 59

Op de purp’ren heip. 64

Alfalettersrondep. 67

Stupid Cupidp. 70

Ronde zonder handschoenenp. 73

Doolhofrondep. 76

De Da Vinci Codep. 79

Hij houdt van mij, hij houdt niet van mijp. 81

Tweezijdige alfabetrondep. 83

¬Quizzersquizp. 88

Hij ... of zij?p. 91

Pseudop. 93

Amfibie of reptiel?p. 96

All in the familyp. 99

¬Een kwestie van chemiep. 101

In het waterp. 107

Estafetterondep. 109

ÓSenior vs. juniorp. 111

Anderlecht trapt penalty’sp. 116

ÓSenior vs. junior rematchp. 119

Horen we daar een link?p. 124

ÓLiteratureluurp. 127

Digitale rondep. 132

Jong tegen oudÓ

p. 135

De Kroatische 28p. 140

Drie maal drie is 10p. 148

Evangelische rondep. 151

Nationale heldenp. 153

VDAB-rondep. 156

Een muzikaal intermezzop. 160

Zeg het met een bloemetjep. 163

De Latijnse ronde¬p. 165

De vreemde eend in de bijt¬p. 170

Echo-rondep. 173

Slecht vertaalde songsp. 175

Interne anagramrondep. 180

Ronde van Belgiëp. 183

Opposites attractp. 185

Tienkamprondep. 190

ÓBV’s & cop. 193

¬De reeks van Fibonaccip. 198

Op de roosterp. 201

Culinaire rondep. 206

Peeters of Janssens?p. 210

Ring, ringp. 213

Beroemde vrouwenp. 215

Muzikaal universump. 220

¬Groot-Belgiëp. 224

You win some, you lose somep. 229

Going undergroundp. 232

Tussen aanhalingstekens¬p. 236

Panama-rondep. 239

Anacryptogramp. 241

Ronde van Europa¬p. 243

2 vragen, 1 antwoordp. 246

Zoek de linkp. 250

Door berg en dalp. 253

Zit het venijn in het begin of op het eind?p. 256

Quizzersquiz¬p. 259

Voorname vrouwenp. 262

Alles voor de slaapkamerp. 265

We zetten er een punt achterp. 268

De auteursp. 271

8 • Het grote Knack Quizboek

1We zoeken een funky discoband uit de jaren 1970. Hun grootste

hit was ‘Boogie Wonderland’. Over welke band gaat het?

2Ken je de naam van de grootste en bekendste benzineaan-

steker? Hij was tijdens de Tweede Wereldoorlog zeer in trek bij de Amerikaanse soldaten omdat hij ook bij koud en nat weer nog werkt. Niet te verwarren met een Marx Brother.

3Het Franse gerecht dat we zoeken bestaat uit gedroogde en

gezouten kabeljauw, gemengd met (onder meer) melk en aardappelpu-ree. Het geheel wordt daarna in de oven gezet. Hoe heet dit gerecht? Tip: meestal wordt er ‘de morue’ aan toegevoegd.

OpwarmrondeDeze ronde is

een opwarmertje, letterlijk en figuurlijk.

4Hoe heet de Amerikaanse bandenfirma uit Nashville,

Tennessee, die in 1988 werd opge-kocht door het Japanse Bridgestone? Het merk behield na de overname wel zijn eigen naam.

5Deze filmklassieker van Michael Mann gaat over een meesterdief

(gespeeld door Robert De Niro) die op de hielen wordt gezeten door good cop Al Pacino. De shoot-out op het vliegveld is legendarisch. Wat is de titel van deze film?

6Hoe heet de belangrijkste poort van Berlijn, aan het eind van de

bekende straat Unter den Linden? Kenmerkend is het vierspan boven op de poort.

7Welke Londense voetbalclub speelt zijn wedstrijden op White

Heart Lane? Onder meer Moussa Dembélé teistert er de grasmat.

8Ken je een ander woord voor glimwormen of, voor de botanici

onder ons, Lampyridae?

9Is het een hippe locatie, een zwakke plek in de aardkorst of

een plaats met draadloos internet? Het woord dat we zoeken wordt ge-bruikt in alle drie deze betekenissen. Welk woord is dat?

10Hoe heet de meest zuidelij-ke streek van Zuid-Amerika?

De hoofdplaats van het Argentijnse deel is Ushuaia. We zoeken dus voor alle duidelijk niet Kaap Hoorn, al maakt dat er wel deel van uit.

De antwoorden • 9

1EARTH WIND AND FIRE. De villa van Paul Ambach, bijgenaamd Boogie Boy, draagt overigens

dezelfde naam als hun grootste hit.

2ZIPPO. De Zippo onderscheidt zich van andere aanstekers door zijn unieke rechthoekige vorm en

het geluid dat je hoort als je de aansteker opent en sluit. Zippo geeft levenslange garantie op zijn aanstekers. En is uiteraard niet te verwarren met Zeppo Marx. Met de ‘e’ van Erik.

3BRANDADE is een specialiteit van de stad Nîmes, in de regio Languedoc-Roussillon. Bacalhau

(of in het Spaans bacalao) wordt ook wel stokvis ge-noemd, maar is eigenlijk klipvis: gedroogde én gezouten kabeljauw. De Noorse stokvis is niet gezouten, maar wordt op stokken in de wind gedroogd. De bewaarmetho-de gaat terug tot de Vikingen.

4FIRESTONE. Het bedrijf werd in 1900 opgericht door Harvey Samuel Firestone en was een pionier

in de massaproductie van autobanden. In de beginjaren reden alle Fords met Firestone-banden.

Je hebt het ongetwijfeld gemerkt: in elk antwoord van deze ronde

zat iets warms verstopt.

5HEAT. De Niro en Pacino speelden eerder al sa-men in de film The Godfather Part II, maar in Heat

delen ze voor het eerst een scène.

6BRANDENBURGER TOR/BRANDENBURGSE POORT. De huidige poort

werd gebouwd in 1788, naar het model van de propylee-en op de Akropolis. Na de oprichting van de Berlijnse Muur stond de Brandenburger Tor in de Russische sector. De poort was vanaf een verhoging te bezichtigen vanuit het westen. Overigens staan er ook Brandenburger Tors in Potsdam en Kaliningrad.

7TOTTENHAM HOTSPUR, beter bekend als de Spurs. De naam kan vrij worden vertaald als

‘heethoofd’ en is een verwijzing naar een middeleeuwse edelman, Sir Henry Percy, bijgenaamd Hotspur.

8VUURVLIEGJES of GLOEIWORMEN kunnen zelfstandig licht maken (bioluminescentie) door een

chemische reactie in hun achterlijf. Zo sporen ze elkaar op tijdens de voortplanting. Anders dan hun naam doet vermoeden, zijn het geen wormen of vliegen, maar kevers.

9EEN HOTSPOT is een plek waar je draadloos op het internet kunt (wifi), gratis of tegen betaling. Veel

bedrijven, en zeker hotels, bieden de toegang intussen gratis aan. Daarnaast is een hotspot onder meer ook:

• een plaats die erg in is;• een zwakke plek in de aardkorst;• een oppervlakkige huidontsteking bij een hond of kat;• een regio met een uitzonderlijk hoge biodiversiteit.

10VUURLAND (Tierra del Fuego in het Spaans). De eilandengroep is een van de 23 provincies

van Argentinië, maar zoals gezegd is er ook een Chileens deel. De naam werd bedacht door Magellaan. Kaap Hoorn werd dan weer ontdekt door de Nederlandse ont-dekkingsreiziger Willem Corneliszoon Schouten.


1In 1998 opende in Antwerpen het restaurant Absoluut Zweeds.

Intussen is dat restaurant gesloten. Wie stond daar aan het fornuis? Hij maakt ook rendiergehaktballetjes voor Delhaize. Zijn voornaam is Christer.

2Eind 2013 werd op Eén een se-rie uitgezonden over een Vlaams

boerengezin dat cannabis begint te telen om het hoofd boven water te houden. Het leven zoals het is, quoi. Over welke serie hebben we het?

Alle begin is moeilijk, maar soms

maakt een mooi begin de dingen

gemakkelijker. Ja, we zijn bewust

cryptisch. Deze ronde telt twaalf

vragen in plaats van tien, en dat

is niet zo toevallig als het lijkt.

Misschien vind je de sleutel sneller

als je de antwoorden op een blad

papier schrijft.

Een mooi

begin

Het grote Knack Quizboek • 11

7Welk programma met de-zelfde naam als een film van

Dominique Deruddere loopt sinds 27 augustus 2012 op Eén, ter vervanging van Man bijt hond?

8Eind oktober 2013 overleed een beloftevolle Vlaamse schrijver aan een hartaderbreuk. Zijn twee-

de boek heette enigszins onheilspellend Donderhart. Hij publiceerde in 2013 nog Het West-Vlaams versierhand-boek. Hij schreef ook columns voor De Standaard en het tijdschrift Psychologies. Welke auteur zoeken we?

9De titel van een bekend vijftiende-eeuws zinnespel begint met Den Spyeghel der Salicheyt van X. Weet

jij welk woord op de plaats van X moet komen? Het is Middelnederlands voor ‘iedereen’. De Engelse versie van het stuk heet dan ook Everyman.

10Volgens Kamagurka is de zee bovenal koude soep. Maar wat is de Spaanse naam voor die

typische koude soep? Standaardingrediënten zijn tomaat, olijfolie en wijnazijn – zeker geen vlees. Vaak wordt er rauwe ui en paprika bij geserveerd, die je aan de soep kunt toevoegen.

11Hoe heette het Europese voetbaltoernooi voor ‘losers’ die zich niet konden plaatsen voor de

UEFA Cup of Champions League? Het toernooi werd in 2009 afgeschaft en met de UEFA Cup samengevoegd tot de UEFA Europa League.

12Wat zeggen de knights in Monty Python and the Holy Grail?

3Hoe heet de Amerikaanse ideologische groep die vooral na 9/11 de wind in de zeilen kreeg, met

onder meer de doctrine van de pre-emptive strike en de inval in Irak? Bekende vertegenwoordigers zijn Donald Rumsfeld en John Wolfowitz. De denktank Project for the New American Century is een van de drijvende krachten achter de groep.

4Hoe heet de ex-president van Egypte die in 2011 moest aftreden? Een tip: Zijn voorganger was Sadat.

6We zoeken een andere naam voor de spiesbok, een dier

met lange, dunne, rechte hoorns. Het woord dat we zoeken, lijkt op de naam van een mineraal.

5Welke Britse boyband is momenteel waanzinnig populair bij het jonge grut? Ze hebben singles als

‘What makes you beautiful’ en ‘Best song ever’, maar die zijn eigenlijk bijkomstig: het zijn de looks die tellen.

12 • De antwoorden

1ELFVING. (Naar goede quizgewoonte rekenen we een antwoord dat er fonetisch op lijkt ook goed).

Christer Elfving publiceerde onder meer ook het succes-volle kookboek New Scandinavian Cooking.

2EIGEN KWEEK is een productie van Eyeworks. Maaike Cafmeyer leerde speciaal voor de reeks

autorijden. Speelden ook mee: Sien Eggers en de alom-tegenwoordige Stefaan Degand. De VRT verwijst na elke uitzending naar de Drugslijn om de kritiek te vermijden dat de serie drugsgebruik minimaliseert.

3NEOCONS/NEOCONSERVATIVES/NEOCON-SERVATISME. De Neocons gaan ervan uit dat het

de taak van Amerika is om de wereld te leiden en willen daarbij in de eerste plaats militaire macht gebruiken. Ze zien de islam als de belangrijkste bedreiging voor Amerikaanse werelddominantie en zijn ervan overtuigd dat de strijd in het Midden-Oosten moet worden gestreden.

4MOEBARAK (voornaam: Hosni) was van 1981 tot 2011 president van Egypte. Na grootschalige beto-

gingen, met onder meer de bezetting van het Tahrirplein, moest hij aftreden.

5ONE DIRECTION bestaat uit Niall Horan, Zayn Malik, Liam Payne, Harry Styles en Louis Tomlinson.

Ze eindigden in 2010 als derde in de Britse talenten-jacht The X Factor. In 2013 kwam de documentaire One Direction: This Is Us in de bioscoop.

Een beginronde waarbij ook het begin van de antwoorden belangrijk is: de eerste letters van elk antwoord vormen het acrostichon ‘Een mooi begin’. Het zal trouwens niet de laatste link of gimmick in dit quizboek zijn.

6ORYXEN of SPIESBOKKEN zijn een antilopen-geslacht uit Afrika en Arabië. Als je een oryx van de

zijkant bekijkt, lijkt het alsof hij maar één hoorn heeft. Dat zou aan de oorsprong kunnen liggen van de eenhoornle-gende. Onyx is dan weer een kwartsachtig mineraal.

7IEDEREEN BEROEMD! is een film uit 2000 met onder meer Josse De Pauw en Eva Van Der Gucht. De

film werd genomineerd voor een Oscar.

8BLONDEAU (THOMAS) schreef voor de Bezige Bij. Hij debuteerde in 2006 met de roman eX.

9ELCKERLIJC of ELCKERLYC. De volledige titel is overigens Den Spyeghel der Salicheyt van

Elckerlijc – Hoe dat elckerlijc mensche wert ghedaecht Gode rekeninghe te doen. Onder filologen woedt nog steeds een hevig debat over de vraag welk stuk nu eigen-lijk het oudste is, Elckerlyc of Everyman.

10GAZPACHO is een koude soep van groenten en kruiden. De benaming is afkomstig van het

Latijnse woord caspa, dat ‘restant’ of ‘kleinigheid’ bete-kent. De soep was al voor de Romeinse tijd een gerecht van Spaanse herders.

11INTERTOTO, of voluit de UEFA Intertoto Cup. Het toernooi was de rechtstreekse opvolger van

de International Football Cup. Geen enkele Belgische ploeg heeft de Intertoto ooit gewonnen, maar in 1996 was Standard wel verliezend finalist tegen Karlsruhe.

12NI. The Knights Who Say Ni zijn ook de bewaar-ders van de heilige woorden ‘Peng’ en ‘Neee-

Wom’. Volgens Koning Arthur kunnen ‘degenen die deze woorden horen, het zelden navertellen.’ Maar dat blijkt achteraf nogal mee te vallen.


1In juni 2012 zond Canvas een documentaire uit van de jonge regisseur Sofie Peeters. Aan de hand van

een verborgen camera toonde ze hoeveel denigrerende opmerkingen vrouwen te slikken krijgen als ze rondwan-delen in de buurt van het Brusselse Anneessensplein. Wat was de titel van die documentaire?

2Een van de verhalen van de Russische schrijver Aleksandr Poesjkin gaat over een prins die in een

insect verandert om zijn vader te kunnen bezoeken. De Russische componist Nikolaj Rimski-Korsakov schreef een compositie bij dat verhaal. Hoe heet het muziekstuk?

3In de serie Mad Men volgen we het reilen en zeilen van het fictieve reclamebureau Sterling Cooper. Wat

is de naam van het hoofdpersonage, een creatief direc-teur in dat bedrijf, gespeeld door Jon Hamm?

4Welke Amerikaanse schrijfster bracht in 2013 de roman The

Goldfinch uit, in het Nederlands vertaald als Het puttertje? Ze debu-teerde in 1992 met de bestseller De verborgen geschiedenis en bracht in 2002 De kleine vriend uit.

Gezocht: m/vWe gaan op zoek naar geschikte kandidaat-antwoorden voor de onder-staande vragen. Vereisten: precisie én volledigheid (dus bij personen altijd de naam én voornaam). En ja, het geslacht speelt in deze m/v-ronde een doorslaggevende rol.

5Onder welke naam stond Claudia Alta Taylor Johnson beter bekend? Tijdens het presidentschap

van haar echtgenoot, Lyndon B. Johnson, was zij de First Lady. Een tip: haar bijnaam is het Engelse woord voor een soort kevertje.

6Het Verenigd Koninkrijk kent een tweekamerstelsel, bestaande uit het Hogerhuis en het Lagerhuis. Hoe

noemen de Britten dat Hogerhuis, waarvan de leden niet verkozen worden via verkiezingen, maar benoemd worden door het koningshuis, als ze hun zitje al niet geërfd hebben?

7Welke apen leven in Centraal-Afrika en zijn te her-kennen aan hun grote hoektanden en felle kleuren?

Ze hebben een feloranje kin, een blauw-paars-rode snuit en een blauw tot lichtpaars achterste.

8In een van de sprookjes van Grimm heeft een wedu-we twee dochters: een mooie ijverige en een lelijke

luie. Het ijverige meisje valt op een dag in een put en komt in een soort wonderland terecht, waar ook een oud vrouwtje woont dat sneeuw maakt door haar hoofdkussen op te schudden. Hoe heet dat vrouwtje?

9Op 23 december 2013 kondigde de afgevaardigd bestuurder van bpost aan dat hij geen verlenging

meer wilde van zijn mandaat, nadat de regering beslist had zijn verloning te halveren tot ongeveer 650.000 euro bruto per jaar. Hoe heet deze man?

10 In 2013 bracht Stijn Coninx een film uit over het leven van Rocco Granata, met in de hoofd-

rollen Matteo Simoni en Evelien Bosmans. Hoe heet die film, die dezelfde naam draagt als de bekendste hit van de Belgische charmezanger met Italiaanse roots?


1FEMME DE LA RUE. Sofie Peeters maakte de do-cumentaire gedeeltelijk met een James-Bond-achtige

spycam: een camera in de vorm van een balpen. De film lokte veel reacties uit in binnen- en buitenland.

2DE VLUCHT VAN DE HOMMEL. Het stuk was oorspronkelijk bedoeld als intermezzo voor de opera

De geschiedenis van Tsaar Tsaltan. Het intermezzo groei-de later uit tot een zelfstandig werk voor orkest; de opera zelf raakte in de vergetelheid.

3DON DRAPER. Een van de bekende quotes van het personage uit de serie is: ‘What you call love

was invented by guys like me... to sell nylons.’ In 2009 riep de website Ask Men Draper uit tot de meest invloed-rijke figuur ter wereld.

4DONNA TARTT. Haar laatste roman, Het puttertje, gaat over een terroristische aanslag in

een museum. De titel verwijst naar het gelijknamige schilderij van een putter of distelvink, gemaakt door de Nederlandse schilder Carel Fabritius, dat een centrale rol speelt in het verhaal.

Geen discriminatie in deze ronde: in de antwoorden zitten precies vijf verwijzingen naar mannen en vijf verwijzingen naar vrouwen verborgen.

Om het je helemaal gemakkelijk te maken, staan ze mooi gegroepeerd per koppel.

5LADY BIRD JOHNSON. Toen ze nog een kind was, zei haar kindermeisje ooit over haar: ‘She’s as

pretty as a ladybird’, zo mooi als een lieveheersbeestje dus. Ze heeft die bijnaam haar hele leven behouden.

6HOUSE OF LORDS. De voorzitter van het Hogerhuis, de Lord Speaker, zit nog altijd op een

wolzak. In de middeleeuwen werd de schapenteelt beschouwd als het belangrijkste bestanddeel van de Engelse economie.

7MANDRILLEN. Een andere term voor een mandril is ‘woudduivel’, een naam die de aap dankt aan zijn

opvallende kleuren. Naast de mandrillen bestaan er ook gewone drillen, die net als de mandrillen een baard, een kuif en een maan hebben, maar niet zo felgekleurd zijn.

8VROUW HOLLE. Volgens sommige bronnen is Vrouw Holle, die ook wel Holda, Hölle of Hel wordt

genoemd, een godin van de onderwereld. De reis van de meisjes naar de onderwereld en later weer naar de boven-wereld zou dan symbool staan voor de reïncarnatiecyclus.

9JOHNNY THIJS. Na het ontslag van de CEO kreeg Jean-Pascal Labille, minister van

Overheidsbedrijven, heel wat kritiek over zich heen vanwege de manier waarop de onderhandelingen zouden zijn verlopen.

10 ‘MARINA’. Rocco Granata schreef het num-mer oorspronkelijk als B-kant voor zijn single

‘Manuela’. Het lied groeide uit tot een wereldhit die gecoverd werd door sterren als Louis Armstrong, Dean Martin en Dalida.


Dubbel alfabetDit is een alfabetronde (elk antwoord begint met een andere letter van het alfabet), maar dan met een twist, zoals de titel al laat vermoeden.

AWat is een andere naam voor luzernekiemen?

BWie wordt de vorst der demonen of de heer van de vliegen genoemd?

CHoe heet de club van Pierre Carette, Didier Chevolet, Pascale

Vandegeerde en Bertrand Sassoye? De afkorting graag.

DWe zoeken de Nederlandse naam van een vroegere Franse strafko-

lonie voor de kust van Frans-Guyana. Bekende ingezetenen waren Alfred Dreyfus en, naar eigen zeggen, Henri Charrière, bijgenaamd Papillon. Hoe heet deze strafkolonie?


E Deze stof wordt gebruikt in hoestdrankjes en bij anesthe-

sie, maar is toch vooral bekend in het wielerpeloton. De stof stimuleert de bloeddoorstroming; de werking lijkt op die van amfetamines. Omdat ze vetverbranding stimuleert, wordt deze stof ook gebruikt als afslank-middel. Welke stof zoeken we?

HWe zoeken de naam voor een zeer uitgebreide vergelijking,

afgeleid van een Grieks dichter. Hoe heet deze stijlfiguur?

I Deze Indiase politica was ja-renlang de sterke vrouw van de

Congrespartij en was van 1966 tot 1984 bijna onafgebroken premier. Wie werd vermoord door haar Sikh-lijfwachten, uit wraak voor de bestor-ming van hun heiligdom in Amritsar? Opgelet: we vragen haar voor- én familienaam.

L Antwerpenaren hebben een streepje voor bij deze vraag.

Hoe heet de wijk met postnummer 2030 tussen de Noorderlaan, de haven, de Ring en de A12? De beruchte Familie Backeljau, bekend van VTM, woont hier.

MWelke naam krijgt een zeer sterke draaikolk, genoemd

naar een exemplaar aan de Lofoten, bij Noorwegen? Antwoord met de Nederlandse naam of met de Noorse, die ook gebruikt wordt in een kortverhaal van Edgar Allan Poe.

N We zoeken een cartografische term. Volgens een Vlaams

spreekwoord denken veel mensen dat het woord dat we zoeken door hun achterste loopt. Over welke term hebben we het?

OWilde marjolein heeft een bekendere naam, die we ook

kennen als ingrediënt van pizza’s en van sommige tomatensauzen. Welke?

PEen vraag uit de oude doos. Van 1945 tot 1952 schreef

Godfried Bomans een bijzonder populaire strip over Pa Pinkelman. Zijn vrouw werd vreemd genoeg als ‘tante’ aangesproken. Hoe heette ze?

FDe vrouw die we zoeken wordt bezongen door The Clement

Peerens Explosition. De term wordt meestal gebruikt in een uitdrukking die begint met ‘Gijse Lelijk…’. Welk woord hoort op de plaats van de drie puntjes?

GWe zoeken een Duitse term die in het Nederlands vertaald

wordt als ‘godenschemering’. Het is de uiteindelijke naam van een opera van Richard Wagner, de laatste trou-wens van Der Ring des Nibelungen, die oorspronkelijk Siegfrieds Tod heet-te. Weet je welke term we bedoelen?

JDeze aanvallende middenvelder is een rijzende ster in voetbal-

land. Hij is van Kosovaarse afkomst, kreeg zijn opleiding bij FC Brussels en RSC Anderlecht, maar speelt sinds 2011 bij Manchester United. Zijn voornaam is Adnan, ken je ook zijn familienaam?

KDit verschijnsel veroorzaakt buikpijn bij paarden, voorna-

melijk door spijsverteringsproblemen. Bij mensen is het een hevige pijn door een verkramping, bijvoorbeeld van de maag. Welk verschijnsel zoeken we?


QWe zoeken een volk uit de sciencefictionserie Star Trek,

het symbool voor elektrische lading en een personage uit James Bond. Het antwoord is drie keer hetzelfde. Ken je het?

UKen je de nationale taal van Pakistan? De taal wordt ook

gesproken in enkele Indische staten waar vooral moslims wonen.

RDeze advocaat heeft een reputatie als procedureplei-

ter, maar blinkt ook uit in beeldend taalgebruik. De zaak tegen zijn cliënt Alex Vercauteren noemde hij ‘een bij-eengebricoleerd affairke dat niemand kan geloven’. De Antwerpse recht-bank was het daar niet mee eens en veroordeelde zijn cliënt voor de moord op Karel Van Noppen. Welke advocaat zoeken we?

SWat is de Latijnse naam voor schurft?

T Waarvoor staan de letters TGT op voedselverpakkingen?

XDe ziener uit het gelijknamige Asterix-album heeft een

toepasselijke naam – of toch niet. Hoe heet hij?

Y We zoeken een van de grootste hits van Salsa Celtica. Maar

als je weet dat Salsa Celtica een Schots collectief is dat Spaanse teksten brengt op ondertonen van conga’s en doedelzakken, is ‘grote hits’ natuurlijk een relatief begrip. Een tip: de titel is Spaans voor ‘Ik ga’ of ‘Ik ben weg’. Welk nummer zoeken we?

Z Voor de laatste vraag uit deze alfabetronde zoeken we de

merknaam van sneetjes smeltkaas van Kraft. Typisch is dat alle sneetjes apart verpakt zitten in plasticfolie. Als je dat makkelijker vindt, kun je ook antwoorden met de naam van een vogel uit de joodse mythologie. Welk woord zoeken we?

VHoe heet de vroegere Vlaamse werkgeversfederatie, die in

2002 samensmolt met de Vlaamse Kamers van Koophandel tot Voka? De afkorting is voldoende.

WDeze Poolse stad heet in het Duits Breslau en in

het Tsjechisch Vratislav. Het is de belangrijkste historische stad van Silezië en was vroeger de hoofdstad van de Pruisische provincie Neder-Silezië. In 2016 is ze Europese cul-turele hoofdstad en in 2017 vinden de Wereldspelen er plaats. Welke stad zoeken we?


AALFALFA. Luzerne is een van de weinige planten die

giftig zijn voor zichzelf. Als je nieuwe luzerne wilt zaaien, moet je dus eerst de oude planten onderploegen, anders gaat het zaad dood.

BBEËLZEBUB. De naam is afgeleid van Baäl en wordt

gebruikt als synoniem voor de duivel of satan. Dat laatste is dan weer een ander woord voor ‘tegenstander’ (van God).

CCCC (Cellules Communistes Combattantes). Deze terroris-

tische groepering pleegde in 1984 en 1985 veertien aanslagen waarbij twee doden vielen. Ironisch genoeg wilden specialisten eerst niet geloven dat de opeisingsbrieven van echte communisten kwamen, bij gebrek aan een consistent doorgetrokken marxistisch jargon.

DDUIVELSEILAND. Het Île du Diable is het kleinste en

noordelijkste eiland van de Îles du Salut nabij Kourou. Van 1852 tot 1938 was het een deel van de straf-kolonie Frans-Guyana. Door de zware stromingen is het eiland nauwelijks bereikbaar. Henri Charrière beweert dat hij van het eiland ontsnapt is, maar bewezen is dat niet.

Dat heb je goed gezien: elk antwoord begint en eindigt met dezelfde letter!

EEFEDRINE komt in de na-tuur voor in de plant Ephedra.

Het wordt daarom ook wel natuur-lijke of plantaardige amfetamine genoemd.

FFOORWIJF. De fijnbesnaarde tekst begint als volgt

(op z’n Antwaarps): ‘Gijse lelijk foorwijf luistert hier Doet ou eigen een plezier En geeft ou eigen nie zo’n air Oue wereld is nie groter dan de laatste Flair’

GDe term GÖTTERDÄMME-RUNG is de Duitse vertaling

van het Oud-Noorse Ragnarok. Dat betekent letterlijk ‘het lot van de heersende machten’, maar wordt vaak gebruikt in de betekenis van ‘ondergang van de goden (en de wereld)’. Die zou er volgens de Noorse mythologie komen door een eindstrijd tussen ontketende reuzen en goden.

HHOMERISCH. Homeros, auteur van de Ilias en de

Odyssee, had een patent op verge-lijkingen als deze: ‘Zoals de golven van de zee dicht na elkaar aanrollen op de ruisende kust, gezweept door de wind uit het westen – ver in de zee beginnen hun koppen te rijzen;

dan luid bulderen of breken zij op de kust; hoog slaat hun welving rondom de klippen en spuwt het schuim in de rondte – zo dicht opeen rukten de rijen gestaag in de strijd op, ieder onder bevel van de eigen leiders.’

IINDIRA GANDHI was geen familie van dé Gandhi maar wel

de dochter van Jawaharlal Nehru, de eerste premier van India. Ze werd opgevolgd door haar zoon Rajiv, die tijdens een verkiezingstournee zelf vermoord werd.

JADNAN JANUZAJ kan in principe voor een rist nationale

ploegen spelen, waaronder die van Albanië, Bosnië en Herzegovina, Turkije en Kosovo. In april 2014 koos hij voor België.

KKOLIEK. Onbehandeld kan een koliek dodelijk zijn voor

een paard.

LLUCHTBAL. De wijk is genoemd naar een plaatselijk

café, dat op zijn beurt genoemd was naar de landing van een luchtballon in de buurt.

MMAALSTROOM/MAELSTROM. De naam is

afgeleid van de Moskstraumen nabij

De antwoorden • 19

de Lofoten. Het Noorse Maelstrom is vreemd genoeg een hervertaling van het Nederlandse ‘Maalstroom’. Het verhaal van Poe is A Descent into the Maelstrom (1841).

NNULMERIDIAAN. Een meridiaan is een denkbeeldige

lijn over het aardoppervlak, haaks op de evenaar, van Noordpool naar Zuidpool. De nulmeridiaan is een conventie om navigatie gemakkelij-ker te maken: als je weet waar de nul ligt, kun je je positie bepalen tegenover die meridiaan (in lengte-graden) en de evenaar (in breedte-graden). Vandaag ligt de nulmeridi-aan in Greenwich, maar vroeger had ongeveer elk groot land zijn eigen nulmeridiaan. De Fransen, koppig als altijd, bleven tot in 1914 die van Parijs gebruiken.

OOREGANO. De plant, ook wel eens palingkruid genoemd,

heeft een kruidige, licht zoete smaak.

PPOLLEWOP. Pa Pinkelman komt uit een oud tovenaarsge-

slacht, maar zijn toverkwaliteiten zijn middelmatig. Op sommige weekda-gen is hij maar tot één enkel tover-kunstje in staat. Tante Pollewop is altijd bezig met broodjes smeren en koffie zetten, zelfs als het gezelschap na een schipbreuk op een onbe-woond eiland is terechtgekomen.

QQ. Q kan overigens ook staan voor de verzameling van

rationale getallen, een Brits mu-ziektijdschrift en de landencode van Qatar. Het James-Bondpersonage is uiteraard degene die allerlei rare technische snufjes ontwikkelt.

RHANS RIEDER had de voor-bije jaren verschillende media-

tieke dossiers in handen: Jean-Pierre Van Rossem, de vrouwenhandelaars van de Bende van de Miljardair, vetsmelter Verkest, en verdachte Pierre Serry in de Kasteelmoord zijn of waren cliënten. Zijn motto als pro-cedurepleiter: ‘In het voetbal wordt een doelpunt vanuit buitenspel ook afgekeurd.’

SSCABIES, of in het Nederlands scabiës. Voortaan zeg je dus

tegen je baas: ‘Ik heb scabiës aan uw opmerkingen.’

T TE GEBRUIKEN TOT. In te-genstelling tot THT (ten minste

houdbaar tot) gaat het hier om snel bederfbare eetwaren: vlees of vis bij-voorbeeld. De vermelde datum is dus een absolute grens voor consumptie. Iets wat ‘ten minste houdbaar tot’ is (rijst, spaghetti, bier), kan waar-schijnlijk nog een tijdje na die datum worden gebruikt.

UURDU. Urdu is sterk verwant met het Hindi, dat vooral in

India wordt gesproken. Urdu- en Hindisprekers kunnen elkaar perfect verstaan. De verschillen zitten vooral in de schrijfwijze: Urdu gebruikt Perzische letters, Hindi het Indische Devanagari-alfabet.

VVEV. Het Vlaams Economisch Verbond werd opgericht in 1928.

WWROCŁAW, spreek uit: Vrotswaf. Deze stad is nu de

vierde grootste van Polen en was tot aan de Tweede Wereldoorlog de derde grootste van Duitsland. Na de oorlog bleef nog maar de helft van de inwo-ners over. Zij werden aangevuld met Poolse immigranten uit Lwów, dat door de Sovjet-Unie was geannexeerd.

XXYNIX. De ziener blijkt uiteraard een bedrieger te zijn

die zowel de Galliërs als de Romeinen voor zijn kar probeert te spannen, maar die uiteindelijk vertrekt zoals hij gekomen is: berooid en in een stort-bui. Die hij niet had zien aankomen.

Y ‘YO ME VOY’ is te vinden op The Great Scottish Latin

Adventure. Die titel vat het mooi samen.

Z ZIZ. Deze kaasjes zijn voor velen onder ons jeugdsentiment. De

vogel is volgens de overlevering dan weer zo groot dat, als hij in het mid-den van de oceaan staat, het water maar tot aan zijn knieën komt.

Wat is de link tussen deze

drie vragen?


1Naar aanleiding van Choco-Laté, een chocoladefesti-val in Brugge, overgoot een Amerikaanse kunstenaar

in het Concertgebouw een zeventigtal naakte mannen met witte chocolade. Eerder had hij al 350 naakte mannen en 350 dito vrouwen laten poseren voor een foto in de Brugse Stadsschouwburg. Hoe heet die kunstenaar? We vragen zijn naam én voornaam.

2Niets nieuws onder de zon: in 1960 verscheen een boek van D.H. Lawrence waarin hij de relatie be-

schreef tussen een jonge rijke vrouw en een eenvoudige, wat brute jachtopziener. De schrijver schuwde daarbij de expliciete seksscènes niet, waardoor de roman een waar schandaal veroorzaakte. Wat is de titel van deze Vijftig Tinten Grijs avant la lettre?

3Een van de succesvolste artiesten aller tijden is Reginald Kenneth Dwight. Wie? horen we je denken.

Misschien begrijp je beter over wie we het hebben als we een paar van zijn hits vermelden: ‘Your song’, ‘Don’t go breaking my heart’ en ‘I’m still standing’. Wat is de arties-tennaam van deze Britse zanger, pianist en componist?

Linke soep

In deze ronde gaan we op zoek naar een superlink. Noteer om te beginnen de eerste drie antwoorden en zoek welk be-grip of welke persoon je daar aan kunt linken. Doe daarna hetzelfde met de volgende twee reeksen van drie vragen, zodat je in totaal drie links hebt. Zoek ten slotte een persoon die, of een begrip dat iets te maken heeft met de drie links.

Wat is de link tussen deze

drie vragen?

Wat is de link

tussen de voorgaande drie vragen?

En weet je de link tussen deze laatste

drie vragen?


4Wat is de Nederlandse naam voor Matricaria, een plant uit de composietenfamilie met bloemen

die honingachtig geuren? Aan de plant worden allerlei geneeskrachtige eigenschappen toegeschreven. Zo zou ze helpen tegen pijn en ongemakken die te maken hebben met menstruatie, spijsvertering en luchtwegen. De plant zou ook ontstekingsremmend werken. Volksnamen zijn on-der andere Hemdeknop, Hondsdulle en Zere-Ogen-Kruid.

5In 1835 reisde een Britse bioloog en geo-loog met zijn onderzoeksschip Beagle naar de

Galapagoseilanden. Hij bestudeerde er vijf weken lang de geologie en de fauna en flora. Hoe heette de wetenschap-per? Graag zijn volledige naam.

6Welk deel van het Verenigd Koninkrijk, gelegen op een schiereiland in het midwesten, noemden de

Romeinen Cambria? Niet te verwarren met ‘the fish with the biggest dick in the ocean’, volgens Ali G.

7In 1948 speelde op Broadway een musical van Samuel en Bella Spewack, geïnspireerd op het stuk

The Taming of the Shrew van Shakespeare en met mu-ziek van Cole Porter. In 1953 maakte George Sidney een film gebaseerd op de musical. Wat is de titel van zowel de film als de musical?

8Van welk land is Tbilisi de hoofdstad? Het land ligt geografisch gezien bijna volledig in Azië, maar ziet

zichzelf toch als een deel van Europa. Buurlanden zijn Azerbeidzjan, Armenië, Turkije en Rusland.

9Horror en animatiefilms, het lijkt op het eerste gezicht een onmogelijke combinatie, maar in films

als The Nightmare Before Christmas en Frankenweenie gaan ze wonderwel samen. Wie is de regisseur van deze donkere sprookjes, die verder ook nog films draaide als Sleepy Hollow, Edward Scissorhands en Batman Returns?

Wat is de link

tussen de voorgaande drie vragen?

En weet je de link tussen deze laatste

drie vragen?

10 Als je de voorgaande drie links hebt gevonden, dan is deze vraag een makkie: Wat is de superlink tussen de vorige drie links?


1SPENCER TUNICK. De kun-stenaar werd bekend door zijn in-

stallaties van grote aantallen naakte mensen in de natuur of in metro-polen als New York, Londen of São Paulo. In 2007 bracht hij maar liefst 18.000 mensen samen op de Plaza de la Constitución in Mexico-Stad.

2LADY CHATTERLEY’S LOVER. D.H. Lawrence

schreef het boek in 1928, maar het kwam pas uit in 1960. In het Verenigd Koninkrijk verscheen de roman bij Penguin Books, dat voor de rechtbank moest komen voor het publiceren van obsceniteiten. Enkele schrijvers, waaronder E.M. Forster, namen het op voor het boek. De jury sprak de uitgever uiteindelijk vrij.

3ELTON JOHN. Hij gebruikte dit pseudoniem voor het eerst in

1967. De naam was een verwijzing naar twee van zijn muzikale helden, Bluesology-saxofonist Elton Dean en zanger Long John Baldry. LINK LADY DI. Spencer was Diana’s meisjesnaam; Elton John, die een goede vriend van de Britse prin-ses was, zong op haar begrafenis een aangepaste versie van zijn bekende nummer ‘Candle in the Wind’.

7KISS ME KATE. De film, en dus ook de musical, is een

verhaal in een verhaal. Twee acteurs, ooit man en vrouw, spelen samen in de musical The Taming of the Shrew, maar krijgen opnieuw ruzie. Het verhaal van Shakespeare, in het Nederlands De getemde feeks, gaat zelf ook over een stormachtig huwelijk.

8GEORGIË. Die naam van het land, die vooral in het buiten-

land wordt gebruikt, is afgeleid van Georgios, een Griekse naam die ‘boer’ betekent. Zelf noemen de Georgiërs zich – begrijpelijkerwijze – liever Kartvelebi, verwijzend naar Kartlos, de mythische aartsvader van de Georgiërs.

9TIM BURTON. In het begin van zijn carrière werkte Burton

voor Disney. Hij maakte voor de film-studio Frankenweenie, een kinderver-haal geïnspireerd op Frankenstein. Disney verklaarde de film ongeschikt voor kinderen omdat er dode huisdie-ren in voorkomen die weer tot leven worden gewekt. LINK KATE MIDDLETON, die in 2013 beviel van een zoontje: George Alexander Louis. Haar trouwjurk werd ontworpen door Sarah Burton.

10 De superlink tussen de voorgaande drie links is PRINS WILLIAM, HERTOG VAN CAMBRIDGE. Zijn vader en moeder zijn Lady Di en Prins Charles, en in 2011 trouwde hij met Kate Middleton.

4KAMILLE. De naam is een samentrekking van de Griekse

woorden camai en millon, die ‘grond’ en ‘appel’ betekenen en naar de ap-pelgeur van de bloemen verwijzen. In het Spaans heet de plant trouwens manzanilla, of ‘kleine appel’.

5CHARLES DARWIN. De volledige reis met de Beagle

duurde ongeveer vijf jaar. Onder meer dankzij zijn onderzoek op de Galapagoseilanden kon Darwin zijn evolutietheorie ontwikkelen.

6WALES. In Wales ligt het dorp met de langste naam van

Europa: Llanfairpwllgwyngyllgogeryc-hwyrndrobwllllantysiliogogogoch, wat zoiets betekent als ‘Parochie van de Heilige Maria in het dal van de witte hazelaar bij de snelle maalstroom en de parochie van de Heilige Tysilio bij de rode grot’. LINK CHARLES, PRINS VAN WALES, getrouwd met Camilla Parker Bowles.

het grote quizboek

Documents