Het Europees economisch bestuur

Het Europees economisch bestuureconomic governance tegen de werkende klasse

april 2012

H. MichielOverzichtEuropees economisch bestuur vr de eurocrisisMaastricht (1992)Stabiliteits- en Groeipact (1997)Europees economisch bestuur vanaf de eurocrisisEuropees SemesterWetgevend pakket of sixpack (+ 2-pack)EuropluspactBegrotingsverdrag

2Het Europees economisch bestuur vr de eurocrisVerdrag van Rome (1957): alleen cordinatie van de conjunctuurpolitiek

Vanaf Maastricht (1992) met oog op invoering euro: budgettaire orthodoxie

bekommernis was: sterke euro, lage inflatie staatsfinancin onder controle houden

Initiatieven: Maastrichtnormen (1992)Stabiliteitspact (1997)globale richtsnoeren voor het economisch beleid, open cordinatiemethode Lissabonstrategie

33

Verdrag van Maastricht (1992): voorbereiding invoering

MaastrichtnormenBegrotingstekort < 3% BBPStaatsschuld < 60% BBPInflatie < (gemiddelde inflatie van de drie beste lidstaten) + 1,5%Intrestvoet < (intrestvoet van de drie beste lidstaten) + 2%

Daarnaast al in stippellijn de contouren van het economisch bestuur van vandaag!

Ter illustratie Art. 103 en 104 van Verdrag Maastricht4Europees economisch bestuur vr de eurocrisis

Verdrag van Maastricht 1992

Artikel 1031.De Lid-Staten beschouwen hun economisch beleid als een aangelegenheid van gemeenschappelijk belang en cordineren het in het kader van de Raad, overeenkomstig het bepaalde in artikel 102 A. 2.De Raad stelt, op aanbeveling van de Commissie, met gekwalificeerde meerderheid van stemmen een ontwerp op voor de globale richtsnoeren voor het economisch beleid van de Lid-Staten en van de Gemeenschap, en legt zijn bevindingen in een verslag aan de Europese Raad voor. () Uitgaande van deze conclusie neemt de Raad met gekwalificeerde meerderheid van stemmen een aanbeveling aan, waarin deze globale richtsnoeren zijn vastgelegd. De Raad stelt het Europees Parlement van zijn aanbeveling in kennis. 3.Ten einde een nauwere cordinatie van het economisch beleid en een aanhoudende convergentie van de economische prestaties van de Lid-Staten te verzekeren, ziet de Raad aan de hand van door de Commissie ingediende rapporten, toe op de economische ontwikkelingen in elke Lid-Staat en in de Gemeenschap, alsmede op de overeenstemming van het economisch beleid met de in lid 2 bedoelde globale richtsnoeren, en verricht hij regelmatig een algehele evaluatie. Met het oog op dit multilaterale toezicht verstrekken de Lid-Staten de Commissie informatie over de belangrijke maatregelen die zij in het kader van hun economisch beleid hebben genomen, en alle andere informatie die zij nodig achten. 5Europees economisch bestuur vr de eurocrisis Verdrag van Maastricht (1992):

Artikel 104 C 1.De Lid-Staten vermijden buitensporige overheidstekorten. 2.De Commissie ziet toe op de ontwikkeling van de begrotingssituatie en de omvang van de overheidsschuld in de Lid-Staten, ten einde ()3.Indien een Lid-Staat niet voldoet aan deze of aan een van deze criteria, stelt de Commissie een verslag op. In het verslag van de Commissie wordt er tevens rekening mee gehouden of het overheidstekort groter is dan de investeringsuitgaven van de overheid en worden alle andere relevante factoren in aanmerking genomen, met inbegrip van de economische en budgettaire situatie van de Lid-Staat op middellange termijn. Voorts kan de Commissie een verslag opstellen indien zij - ook al is aan de criteria voldaan - van mening is dat er gevaar voor een buitensporig tekort in een Lid-Staat aanwezig is. ()5.Indien de Commissie van oordeel is dat er in een Lid-Staat een buitensporig tekort bestaat of kan ontstaan, brengt zij advies uit aan de Raad. ()11.Zolang een Lid-Staat zich niet voegt naar een overeenkomstig lid 9 genomen besluit, kan de Raad n of meer van de volgende maatregelen toepassen of in voorkomend geval aanscherpen: - eisen dat de betrokken Lid-Staat door de Raad te bepalen aanvullende informatie openbaar maakt voordat hij obligaties en andere waardepapieren uitgeeft; - de Europese Investeringsbank verzoeken haar beleid inzake kredietverstrekking ten aanzien van de betrokken Lid-Staat opnieuw te bezien; - eisen dat de betrokken Lid-Staat bij de Gemeenschap een niet-rentedragend bedrag van een passende omvang deponeert, totdat het buitensporige tekort naar het oordeel van de Raad is gecorrigeerd; - boeten van een passende omvang opleggen. De Voorzitter van de Raad stelt het Europees Parlement van de genomen besluiten in kennis. 6Europees economisch bestuur vr de crisis SGP: Stabiliteits- en Groeipact (1997):

pact politieke afspraak, resolutie van de Europese Raad, Amsterdam, 1997maar geflankeerd door 2 verordeningen van de Raad

Inhoud: De lidstaten verbinden zich ertoe om de middellangetermijndoelstelling van een begroting die vrijwel in evenwicht is of een overschot vertoont, te verwezenlijken. Het SGP bevat een preventief en een ontradend gedeelte. Volgens het preventieve deel moeten de landen jaarlijks een stabiliteitsprogramma indienen. (Bij landen die de euro nog niet gebruiken spreekt men van convergentieprogramma). Hierin moeten ze aantonen dat hun begrotingen op middellange termijn (3 jaar) gezond blijven. De Commissie en de Raad kunnen waarschuwingen en aanbevelingen richten tot de lidstaat als ze menen dat er ontsporingen dreigen; men spreekt van een multilateraal toezichtsysteem.

Het ontradende deel van het pact (ook corrigerend genoemd) behelst de procedure bij buitensporige tekorten, d.i. als begrotingstekort > 3% BBP

7Europees economisch bestuur vr de crisis versterkt in 6-pack.

procedure bij buitensporige tekorten:

De Commissie beveelt de Raad aan om de procedure te starten, maar de Raad beslist daarover met gekwalificeerde meerderheid.

Als de Raad oordeelt dat er een buitensporig tekort is, worden er aanbevelingen gedaan en een termijn vastgelegd om dit te corrigeren (aanpassingstraject)

Bij niet-naleving kunnen er sancties zijn: renteloos deposito, bestaande uit een vast gedeelte van 0,2% van het BBP, en een variabel gedeelte dat des te groter is naarmate het tekort omvangrijker is. Samen maximaal 0,5% BBP

Een deposito zou dan omgezet worden in een boete als de Raad vond dat na twee jaar het buitensporig tekort nog niet voldoende was gecorrigeerd.

De sancties werden nooit toegepast, want al vanaf 2002 overtraden veel lidstaten (o.a. Duitsland en Frankrijk) het SGP

Op een Europese top in maart 2005 werd een politiek akkoord gesloten om het SGP soepel te interpreteren

8Europees economisch bestuur vr de crisis richtsnoeren, open cordinatiemethode

Op het gebied van economisch beleid behouden de lidstaten, anders dan met het monetaire beleid het geval is, hun uiteindelijke verantwoordelijkheid. Ze moeten wel handelen in overeenstemming met het beginsel van een open markteconomie met vrije mededinging en moeten hun economisch beleid zodanig voeren dat dit bijdraagt tot de verwezenlijking van de hoofddoelstellingen van de EU. (Verdrag Maastricht)

Soft lawmethodes om toch greep te krijgen op domeinen waar EU geen bevoegdheid heeft

Allerlei processen of strategienProces van Luxemburg (1997): werkgelegenheidsbeleidProces van Cardiff (1998): efficintere productie- en kapitaalmarktenProces van Keulen (1999): sociale dialoog bevorderen Strategie van Lissabon (2000) meest concurrentile kenniseconomie ter wereld, nationale hervormingsprogrammasProces van Gteborg (2001): duurzame ontwikkelingStrategie Europa 2020 (2010) voortzetting Lissabonstrategie

9Europees economisch bestuur vr de crisis 10Europees economisch bestuur vr de crisis Besluit: Europees economisch bestuur vr de crisis

Vanaf Maastricht (1992) sterk op controle openbare financin gericht, met kwantitatieve doelstellingen en (theoretische) sancties economisch beleid ten dienste van het monetair beleid (sterke munt, lage inflatie)

Eigenlijk economisch beleid: open cordinatiemethode, soft law

Economisch bestuur vanaf de eurocrisis = soft law versterkt door hard law Het Europees economisch bestuur vanaf de eurocrisis (2010 ) Verantwoording vanuit standpunt EU:

Het stabiliteitspact (SGP) werd te weinig gerespecteerd, omdat er teveel ontsnappingsmogelijkheden waren (te weinig automaticiteit)

Bovendien komt SGP meestal te laat: schuld en deficit zijn het gevolg van onderliggende economische onevenwichten

Deze onevenwichten bestaan uit verschillen in concurrentievermogen

Het is de opdracht van een goed economisch bestuur de onevenwichten weg te werken, en zo te komen tot een level playing field

1111Onderdelen:

Europees Semester

Wetgevend pakket of sixpack (+ 2-pack)

Europluspact

Begrotingsverdrag

12Europees economisch bestuur vanaf de crisis 1. Het Europees SemesterIn het kort: Een procedure die elk jaar in elke lidstaat moet doorlopen wordenOver overheidsfinancin n macro-economieGoedgekeurd door Ecofinraad op 7 september 2011, in voege sinds januari 2011Juridisch statuut: aanbevelingen maar: - sindsdien opgenomen in sixpack- gedeelte over budgetcontrole verscherpt in Begrotingspact13Verloop: 1. januari: De Europese Commissie publiceert de Jaarlijkse Groeiraming met algemene aanbevelingen 2.maart (lentetop) De Europese Raad formuleert haar richtsnoeren, genspireerd door de Jaarlijkse Groeiraming . 3.april : lidstaten dienen twee documenten in: Stabiliteitsprogramma (begrotingsplannen) en Nationaal Hervormingsprogramma (actiepunten om richtsnoeren te realiseren); 4.juni: De Commissie evalueert de nationale plannen, de Raad ook en de Europese Raad geeft goedkeuring aan definitieve aanbevelingen aan de lidstaten5.juli: formele goedkeuring door Raad van de aanbevelingen

14Europees SemesterAanbevelingen van de Raad van de EU voor Belgi (12 juli 2011): Begrotingstekort versneld afbouwen door vermindering van de uitgaven (2,8% halen in 2012)effectieve pensioenleeftijd verhogen; Hierbij kunnen maatregelen zoals de koppeling van de wettelijke pensioenleeftijd aan de levensverwachting overwogen worden.Herstructurering van de banken afrondenIn overleg met de sociale partners en conform de nationale praktijken het systeem voor het voeren van loononderhandelingen en het loonindexeringssysteem te hervormen teneinde ervoor te zorgen dat de loonstijging beter aansluit bij de ontwikkeling van de arbeidsproductiviteit en het concurrentievermogen.hoge fiscale en sociale lasten voor laagbetaalden op budgettair neutrale wijze te verlichten en door een systeem in te voeren waarbij het niveau van de werkloosheidsuitkeringen geleidelijk afneemt naarmate de periode van werkloosheid langer duur; Stappen ondernemen om de belastingdruk te verschuiven van arbeid naar consumptie concurrentie in de detailhandel stimuleren door de toegangsbelemmeringen en de operationele beperkingen te reduceren

15Europees SemesterGroeiraming 2012: (23 nov. 2011):

een gedifferentieerd, groeivriendelijk beleid van begrotingsconsolidatie voeren; de kredietverschaffing aan de economie normaliseren; groei en concurrentievermogen bevorderen; de werkloosheid en de sociale gevolgen van de crisis aanpakken en de overheidsadministratie moderniseren.

Concreet:uitbouw van de digitale economie, de vervollediging van de interne dienstenmarkt, de promotie van het ondernemerschap, bevordering van de mobiliteit van de arbeidskracht, vermindering van de lasten op arbeid, de administratieve voorwaarden vereenvoudigen zodat een nieuw bedrijf op 3 dagen kan van start gaan.

16Europees Semester2. Wetgevend pakket (sixpack)In het kort:

Een pakket van 6 wetten (5 verordeningen, 1 richtlijn)Over overheidsfinancin n macro-economieNieuw: macro-economisch onevenwichtGoedgekeurd door Europees parlement op 28 sept. 2011, door Ecofinraad op 8 nov. 2011, in voege sinds 13 dec. 2011Juridisch statuut: Europese wetgeving

Er zijn twee nieuwe verordeningen in de maak 8-pack

173 aspecten:

Europees Semester (aanbevelingen) wordt opgenomen in verordening (wetten)

Budgettaire politiek: verscherping stabiliteitspact

Macro-economische politiek: preventie en correctie van macro-economische onevenwichtigheden, met financile sancties voor eurolanden totaal nieuw in EU

18Sixpack1.Europees Semester opgenomen in verordening juridische kwadratuur van de cirkel?

In verordening 1175/2011 van 6-pack leest men wet, bindendDe lidstaten houden naar behoren rekening met de aan hen gerichte richtsnoeren

En Als een lidstaat nalaat om de ontvangen richtsnoeren op te volgen, kan dit leiden tot maatregelen op grond van verordening 1467/97

19Sixpackaanbeveling, niet bindendGewijzigd door 6-pack, en daardoor voorzien van boetes Kan aldus het niet opvolgen van een niet bindende aanbeveling met een boete bestraft worden?Een oerconservatieve think tank (Bruegel) stelt zich vragen bij de legitimiteit van het Semester zelf, zie http://www.bruegel.org/publications/publication-detail/publication/599-how-effective-and-legitimate-is-the-european-semester-increasing-the-role-of-the-european-parliament/192.Verscherping stabiliteitspactDe deficitnorm is niet langer 3% BBP, maar een nultekort of een overschot op middellange termijn (~ 3 jaar) Een lidstaat die voldoet aan het stabiliteitspact zal dus toch nog moeten bezuinigenDe EC bepaalt in een aanpassingstraject hoe snel afwijkingen van de norm moeten afgebouwd zijn. Landen met een staatsschuld groter dan 60% van het BBP moeten hun begrotingstekort sneller naar nul brengen dan andere. Ook voor de afbouw van staatsschuld wordt een timing opgelegd. (5% van het teveel boven 60% per jaar)

20SixpackWijkt een euroland te veel af van het opgelegde traject, dan moet het een rentedragend deposito deponeren van 0,2% van zijn BBP (Belgi : 700 miljoen ). Bevindt de lidstaat zich echter in een buitensporigtekortprocedure, dan renteloos deposito.

Een lidstaat wordt in een buitensporigtekortprocedure (EDP, excessive deficit procedure) geplaatst als het begrotingstekort 3% van het BBP overschrijdt en/of de staatsschuld groter is dan 60% van het BBP (dit laatste na overgangsperiode van 3 jaar). Momenteel zijn 23 lidstaten in dat geval.

Deze procedure bestond al onder Stabiliteitspact, maar de Raad paste deze niet toe. De sancties krijgen nu een bijna-automatisch karakter omdat beslist wordt volgens de omgekeerde gekwalificeerde meerderheid: Commissievoorstel aanvaard behalve bij gekwalificeerde meerderheid van Raad ertegen.

21SixpackWie zich in een buitensporigtekortprocedure bevindt moet maatregelen treffen om eruit te komen. Doet men dit niet, onvoldoende of niet tijdig, dan moet een boete betaald worden.

Deze bestaat uit een vast gedeelte (0,2% van het BBP) en een variabel gedeelte. Het variabel gedeelte hangt af van de grootte van de overtreding. Variabel en vast gedeelte samen maximaal 0,5% van het BBP (Belgi: 1,75 miljard ).

Er wordt ook een boete van 0,2% van het BBP voorzien voor het manipuleren van de cijfers i.v.m. deficit of schuld.

22Sixpack3. macro-economisch onevenwichtDe bepalingen zijn van toepassing op alle lidstaten; de sancties alleen voor eurolanden.Er wordt door de Europese Commissie per land een scorebord opgesteld: een reeks economische indicatoren (zoals handelsbalans, schulden, loonkost) die moeten toelaten te besluiten of er zich onevenwichtigheden zullen voordoen. Het concurrentievermogen staat centraal.Iedere lidstaat wordt jaarlijks doorgelicht; Als de Commissie vermoedt dat een land geraakt is, of het risico loopt geraakt te worden door onevenwichtigheden, wordt een diepgaande evaluatie gemaakt.

23SixpackBij onevenwichtigheden komen er aanbevelingen die door de lidstaat moeten opgevolgd worden.

Bij buitensporige onevenwichtigheden wordt de procedure bij buitensporige onevenwichtigheden opgestart. Er worden aanbevelingen gedaan, en de lidstaat moet een plan met corrigerende maatregelen indienen waarin deze aanbevelingen gentegreerd zijn.

De Commissie ziet toe op de naleving van dit plan, en stuurt eventueel missies, waarbij ook de Europese Centrale Bank kan vertegenwoordigd zijn.

Bij niet naleving moet een rentedragend deposito gestort worden van 0,1% van het BBP (Belgi: 350 miljoen ). Bij een tweede niet-naleving verliest men dit bedrag als boete. Boetes kunnen jaarlijks opnieuw geheven worden.

24Sixpack25Sixpack

26Sixpack

27Sixpack

28

SixpackDe stemming over het sixpack in het Europees parlement op 28 sept. 2011:

29SixpackS&D stemde voor macro-economisch toezicht, onthield zich bij de sancties. Stemde tegen versterking stabiliteitspact. Uitzondering: Nederlandse PvdA stemde steeds mee met rechts

Groenen stemden voor macro-economisch toezicht en voor de bijhorende sancties. Tegen versterking stabiliteitspact. Uitzondering: Nederlands Groenlinks stemde steeds mee met rechts

Alleen GUE steeds tegen

Noot: NI, EFD, ECR soms verdeeldNog een 2-pack erbij 2 bijkomende verordeningen (voor eurolanden) voorgesteld door EC op 23 nov. 2011; nog niet goedgekeurd Landen in moeilijkheden verliezen groot stuk soevereiniteit, moeten financile steun zoeken als de EU dat oplegt In alle eurolanden moet de ontwerpbegroting ten laatste op 15 oktober voorgelegd worden aan EC en eurogroep; de groeiprognoses moeten door onafhankelijk instituut gebeuren;De EC kan binnen twee weken een gewijzigde ontwerpbegroting eisen als ze meent dat er inbreuken dreigen op stabiliteitspact De EC kan tegen 30 november in een opinie bekend maken dat ze niet akkoord gaat met de ontwerpbegroting.

302-packEen opinie doet toch niemand pijn?

The extent to which the opinion referred to in Article 6(1) has been taken into account by the Member State concerned shall be taken into account by:

(a) the Commission when conducting a report under Article 126(3) of the Treaty and when recommending the imposition of a non-interest bearing deposit in accordance with Article 5 of Regulation (EC) No XXX/2011;

(b) the Council when deciding whether an excessive deficit exists in accordance with Article 126(6) of the Treaty.312-pack3. EuropluspactIn het kort: Een pact, d.w.z. politieke afspraak tussen lidstatenEindresultaat van competitiviteitspact voorgesteld door Merkel en Sarkozy, februari 201117 eurolanden +6 = 23 lidstaten (niet: GB, Zweden, Hongarije, Tsjechi.)Over overheidsfinancin n macro-economieGoedgekeurd door Europese Raad 24-25 maart 2011Juridisch statuut: pact open cordinatiemethodeSpeelde grote rol voor publieke opinie

3233EuropluspactOp de top van 4 februari 2011 pakken Merkel en Sarkozy uit met nog verdergaande disciplineringsvoorstellen om concurrentievermogen te verhogen (competitiviteitspact):

Afschaffing loonindexkoppelingssystemen (Belgi, Luxemburg)

Herziening pensioensystemen

Een zekere harmonisatie van de vennootschapsbelasting door middel van minimumvereisten;

Inschrijving in de grondwet [!] van de lidstaten van een artikel dat het maken van schulden aan banden legt (een gulden regel)

Erkenning van diplomas (met oog op het mobieler maken van arbeidskracht)

Nationaal crisismanagement voor de banken

Het Merkozy-plan wordt uitgewerkt door de diensten van Van Rompuy; aanvankelijk vooral bestemd voor eurozone gaan nu ook andere landen meedoenZo ontstaat eind maart 2011 het Europluspact, met 23 deelnemers (niet:GB, Zweden, Hongarije, Tsjechi)Pact afspraken onder regeringenConcreet houdt het in dat deelnemende landen nog verdergaande toezeggingen doen dan in Europees Semester Deze toezeggingen worden opgenomen in het Stabiliteitsprogramma en Nationaal Hervormings-programma (Eur. Semester)34EuropluspactBarroso op Europese Raad 9 dec. 2011:

De deelnemende lidstaten [aan Europluspact] komen op het hoogste niveau een samenstel van concrete maatregelen overeen die binnen 12 maanden verwezenlijkt moeten worden. Deze verplichtingen moeten ook terug te vinden zijn in de jaarlijks in te dienen nationale hervormingsprogrammas en nationale stabiliteitsprogrammas in het kader van het Europees semester

Elke lidstaat geeft tegen april 2012 concrete maatregelen aan(in NHPs/ SCPs)

Maatregelen zijn duidelijk, meetbaar

Dringend werk maken van werkloosheid en concurrentiepositie

Commissie beoordeelt en doet aanbevelingen inmei 2012

Europese Raad trekt conclusies in juni 2012

35Europluspact36Europluspact

Bron: http://ec.europa.eu/europe2020/pdf/euro_plus_pact_presentation_december_2011_nl.pdf4. Begrotingsverdrag (*)In het kort: Een internationaal verdrag tussen 25 Europese staten (niet: GB en Tsjechi) Gelanceerd op de top van 8-9 december 2011, nu (april 2012) in het stadium van de ratificatie door ondertekenende landen (Ierland: referendum 31 mei 2012) In voege vanaf 1 jan. 2013 mits 12 landen ondertekend hebbenNog strakker begrotingsbeleid (0,5% BBP) door gouden regel in (grond-)wetFinancile sanctie (0,1% BBP) ; toezicht Europees Hof van JustitieOndertekening = voorwaarde om ESM-steun te kunnen krijgenEuropees Vakverbond (EVV) verwerpt dit verdrag: een primeur!

(*)In het Engels: fiscal compact, en daarom vaak totaal fout vertaald als fiscaal pact37Officile benaming: Verdrag inzake stabiliteit, cordinatie en governance in de Economische en Monetaire Unie, te vinden op http://european-council.europa.eu/media/639170/15_-_tscg.nl.12.pdf

Twijfelachtige rechtsgrond; in art. 2 zelf staat: Dit Verdrag is van toepassing voor zover het verenigbaar is met de Verdragen waarop de Europese Unie is gegrondvest en met het recht van de Europese Unie.

Bedoeling is dat het Europees recht wordt in 2018.

Gulden regel: Art. 3: De begrotingssituatie van de algemene overheid van een verdragsluitende partij moet in evenwicht zijn of een overschot vertonen, en dit houdt in dat het structureel tekort hoogstens 0,5% van het BBP is, of 1,0% op voorwaarde dat de staatsschuld aanzienlijk kleiner is dan 60% van het BBP.Bij significante afwijkingen treedt automatisch een correctie-mechanisme in werking. Deze regels worden ingeschreven in het nationaal recht van de verdragsluitende partijen middels bindende en permanente, bij voorkeur constitutionele, bepalingen of door andere garanties voor de volledige inachtneming en naleving ervan

38BegrotingsverdragArt.4 : de ondertekenaar verbindt er zich toe een schuld groter dan 60% van het BBP af te bouwen zoals vastgelegd in sixpack (nl. per jaar 1/20 van het teveel) waarom in een pact vastleggen dat men de wet zal naleven?

Art. 6: uitgifte van nationaal schuldpapier wordt vooraf aan de Raad en aan de Europese Commissie gemeld. Art. 11: idem voor grote hervormingen van het economisch beleid

Art. 7: eurolanden steunen de Commissie als ze een land in gebreke stelt in het kader van de niet-naleving van de buitensporigtekortprocedure. 39BegrotingsverdragArt. 7 gaat volgens mij in op een zwakheid van sixpack (Wortmann-Kool). Zie noot 31 van brochure.39Art.8 : Als de commissie of een ondertekenende lidstaat vinden dat een lidstaat de gouden regel niet correct in zijn wetgeving heeft opgenomen, velt het Europees Hof van Justitie een bindend oordeel.

Niet-naleving van dit oordeel kan leiden tot boete van 0,1% van het BBP. (ook voor niet-eurolanden)

Art. 12: jaarlijks minstens 2 bijeenkomsten van de Eurotop

Art. 16: ten laatste binnen 5 jaar stappen ondernemen om de inhoud van dit Verdrag in het rechtskader van de Europese Unie te integreren.Het Grieks parlement ondertekende op 28 maart 201240BegrotingsverdragArt. 7 gaat volgens mij in op een zwakheid van sixpack (Wortmann-Kool). Zie noot 31 van brochure.40Governance in vogelvlucht41Maastricht 92Deficit