hesapların incelenmesi

100 KASA HESABI

100 Kasa Hesabı: Bu hesap, işletmelerin elinde bulundurduğu ulusal ve yabancı paraların TL karşılıklarının giriş ve çıkışlarının izlenmesi için kullandıkları hesaptır. Kasa hesabından çıkış olabilmesi için mutlaka kasada para bulunması gerekir. Kasada ne kadar nakit varsa en fazla o kadar nakit çıkışı olabilir.100 Kasa Hesabının İşleyişi: İşletmelerin nakit girişleri kasa hesabının borcuna, nakit çıkışları ise kasa hesabının alacağına kaydedilir. Kasa hesabının borç bakiyesi o andaki kasa mevcudunu gösterir. Hesap daima borç bakiyesi verir veya hiç bakiye vermez. Hiçbir şekilde kasa hesabı alacak bakiyesi vermez.

BORÇ 100 KASA HESABI ALACAK

ARTIŞLAR(+)

AZALIŞLAR(-)

Örnek: İşletme 3.500 TL nakiti bankaya yatırmıştır.

Mad. No

AÇIKLAMA BORÇ ALACAK

1 ....................................Tarih......................................

102 Bankalar Hesabı

100 Kasa Hesabı

bankaya para yatırılması

3.500

3.500


3.500

Örnek: İşletme 7.000 TL alacak senedini peşin tahsil etmiştir.

Mad. No


1 ....................................Tarih......................................

100 Kasa Hesabı

121 Alacak Senetleri Hesabı

alacak senedinin tahsili

7.000

7.000


7.000

101 ALINAN ÇEKLER HESABI

101 Alınan Çekler Hesabı: Bu hesap gerçek ve tüzel kişiler tarafından işletmeye verilmiş olup, henüz tahsil için bankaya verilmemiş veya ciro edilmemiş olan çeklerin izlendiği hesaptır. İşletme çeki alıyorsa burada alınan çekler hesabı kullanılır.

101 Alınan Çekler Hesabının İşleyişi: Alınan çeklerin üzerindeki yazılı değerleri ile borçlu tarafa kayıt edilir, bankadan tahsil veya ciro edildiğinde alacak tarafa kaydedilir. Hesap daima borç bakiyesi verir veya hiç bakiye vermez. Hiçbir şekilde alınan çekler hesabı alacak bakiyesi vermez.

BORÇ101 ALINAN ÇEKLER

HS.ALACAK

ARTIŞLAR(+)

AZALIŞLAR(-)

Örnek: İşletme 2.500 TL malı satmıştır, karşılığında çek almıştır.

Mad. No


1 ....................................Tarih......................................

101 Alınan Çekler Hesabı

600 yurt İçi Satışlar Hesabı

çek karşılığı mal satımı

2.500

2.500


HS.ALACAK

2.500

Örnek: İşletme 2.000 TL çekini bankadan peşin olarak tahsil etmiştir.

Mad. No


1 ....................................Tarih......................................

100 Kasa Hesabı


çekin tahsili

2.000

2.000


HS.ALACAK

2.000

102 BANKALAR HESABI

102 Bankalar Hesabı: Bu hesap, işletmelerin yurt içi ve yurt dışında banka ve benzeri finans kurumlarında açtırılan hesaplarına yatırılan ve hesaptan çekilen paraların izlendiği hesaptır. 102 Bankalar Hesabının İşleyişi: Bankalara para olarak veya hesaben yatırılan değerler borç tarafına, bankadan çekilen tutarlar ile üçüncü kişilerce tahsil edildiği anlaşılan çek ve ödeme emirleri için ödenen tutarlar bankalar hesabının alacak tarafına kaydedilir.

BORÇ 102 BANKALAR HESABI ALACAK

ARTIŞLAR(+)

AZALIŞLAR(-)

Örnek: İşletme 10.000 TL nakiti bankaya yatırmıştır.

Mad. No


1 ....................................Tarih......................................


100 Kasa Hesabı

bankaya para yatırılması

10.000

10.000


10.000

Örnek: İşletme 4.000 TL lik demirbaşı almış, tutarını banka hesabından ödemiştir.

Mad. No


1 ....................................Tarih......................................

255 Demirbaşlar Hesabı


demirbaşın bankadan ödenerek alımı

4.000

4.000


4.000

103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ HESABI (-)

103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hesabı (-): İşletmelerin üçüncü kişilere bankalardan çek ile veya ödeme emri ile yapacağı ödemeleri izlediği hesaptır. Verilen çekler hesabı pasif karakterli bir hesaptır yani varlık hesabı olmasına rağmen işleyişi kaynak hesapları şeklindedir. Yani artışlar alacağa, azalışlar borca kaydedilir. Hesabın yanındaki (-) işareti bu anlama gelmektedir. 103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hesabının İşleyişi: İşletmeler çek verdiklerinde bu hesap kullanılır. Kişilere çek ve ödeme emri verildiğinde hesabın alacak tarafına ,çek ve ödeme emirlerinin bankadan tahsil edildiği anlaşıldığında verilen çekler hesabının borcuna kaydedilir.

BORÇ103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ

HESABIALACAK

AZALIŞLAR(-)

ARTIŞLAR(+)

Örnek: İşletme 5.000 TL lik malı almış, karşılığında çek vermiştir.

Mad. No


1 ....................................Tarih......................................

153 Ticari Mallar Hesabı

103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hs

çek ile mal alımı

5.000

5.000


HESABIALACAK

5.000

Örnek: İşletme 1.500 TL tutarındaki çekini bankadan ödemiştir.

Mad. No


1 ....................................Tarih......................................

103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hs


çekin ödenmesi

1.500

1.500


HESABIALACAK

1.500

108 DİĞER HAZIR DEĞERLER HESABI

108 Diğer Hazır Değerler Hesabı: Nitelikleri itibarıyla hazır değer sayılan kredi kart çekimleri, pullar, vadesi gelmiş kuponlar, tahsil edilecek banka ve posta havaleleri gibi değerleri kapsar. 108 Diğer Hazır Değerler Hesabının İşleyişi: Hazır değerler elde edildiğinde hesabın borç tarafına, elden çıkarıldığında da hesabın alacak tarafına kaydedilir.

BORÇ108 DİĞER HAZIR

DEĞERLER HESABIALACAK

ARTIŞLAR(+)

AZALIŞLAR(-)

Örnek: İşletme kullanılmak üzere 300 TL tutarında posta pulunu peşin alınmıştır.

Mad. No


1 ....................................Tarih......................................

108 Diğer Hazır Değerler Hesabı

100 Kasa Hesabı

posta pulunun peşin alımı

300

300



300

Örnek: İşletme 800 TL tutarında posta havelesini nakit olarak almıştır.

Mad. No


1 ....................................Tarih......................................

100 Kasa Hesabı

108 Diğer Hazır Değerler Hesabı

posta havalesinin gelerek alınması

800

800



800

110 HİSSE SENETLERİ HESABI

110 Hisse Senetleri Hesabı: İşletmelerin geçici olarak elde tutmak amcıyla aldığı hisse senetlerini izlediği hesaptır. 110 Hisse Senetleri Hesabının İşleyişi: Hisse senetleri alındığı zaman hesabın borcuna kaydedilir. Hisse senetleri satıldığı zaman hesabın alacağına kaydedilir. Hisse senetleri kar farkı ile satıldığı zaman aradaki fark 645 Menkul Kıymet Satış Karları hesabına alacak olarak kaydedilir. Hisse senetleri zarar ile satıldığı zaman aradaki fark 655 Menkul Kıymet Satış Zararları hesabına borç olarak kaydedilir.

BORÇ110 HİSSE SENETLERİ

HESABIALACAK

ARTIŞLAR(+)

AZALIŞLAR(-)

Örnek: İşletme 30 TL den 1.000 adet hisse senedini peşin olarak satın alıyor.

Mad. No


1 ....................................Tarih......................................

110 Hisse Senetleri Hesabı

100 Kasa Hesabı

30 x 1.000 = 30.000, hisse senetlerinin alımı

30.000

30.000

BORÇ110 HİSSE SENEDİ

HESABIALACAK

30.000

Örnek: İşletme tanesi 20 TL den 500 adet hisse senedini peşin olarak satın alıyor. Daha sonra hisse senetlerinin hepsini tanesi 22 TL den peşin olarak satıyor.

Mad. No


1 ....................................Tarih......................................


100 Kasa Hesabı

20 x 500 = 10.000, hisse senetlerinin alımı

10.000

10.000

2 ....................................Tarih......................................

100 Kasa Hesabı

110 Hisse Senetleri Hesabı645 Menkul Kıymet Satış Karları Hs

22 x 500 = 11.000, hisse senetlerinin satımı

11.000

10.0001.000


HESABIALACAK

10.000 10.000

Örnek: İşletme tanesi 50 TL den 500 adet hisse senedini peşin olarak satın alıyor. Daha sonra hisse senetlerinin hepsini tanesi 45 TL den peşin olarak satıyor.

Mad. No


1 ....................................Tarih......................................

25.000


100 Kasa Hesabı

50 x 500 = 25.000, hisse senetlerinin alımı

25.000

2 ....................................Tarih......................................

100 Kasa Hesabı655 Menkul Kıymet Satış Zararları Hs


45 x 500 = 22.500, hisse senetlerinin satımı

22.5002.500

25.000


HESABIALACAK

25.000 25.000

Örnek: HG Anonim Şirketi tanesi 30 TL olan hisse senetlerinden 1.000 adet hisse senedini almıştır. Alış için %1 komisyon ödenmiştir. Daha sonra hisse senetlerinin tanesini 32 TL den satmıştır.

Mad. No


1 ....................................Tarih......................................

110 Hisse Senetleri Hesabı653 Komisyon Giderleri Hesabı

100 Kasa Hesabı

hisse senedi alımı

30.000300

30.300

2 ....................................Tarih......................................

100 Kasa Hesabı

110 Hisse Senetleri Hesabı645 Menkul Kıymet Satış Karı Hs

hisse senetlerinin satışı

32.000

30.0002.000

118 DİĞER MENKUL KIYMETLER HESABI

118 Diğer Menkul Kıymetler Hesabı: İşletmenin aldığı Hisse senetleri, özel kesim ve kamu kesimi tarafından çıkarılan tahvil, senet ve bonolar dışında kalan ve kısa vadede yatırım yapmak amacıyla kullanılan diğer menkul kıymetlerden oluşmaktadır. Bu menkul kıymetler şöyledir; Repo, finansman bonosu, menkul kıymetler yatırım fonu, konut ve mevduat sertifikaları, varlığa dayalı menkul kıymetler, yatırım fonları, banka bonoları.118 Diğer Menkul Kıymetler Hesabının İşleyişi: Bu menkul kıymetler satın alındığında bu hesaba borç olarak kaydedilir, menkul kıymetler satıldığında ya da işletmeden çıktığında ise hesaba alacak kaydedilir.

BORÇ118 DİĞER MENKUL KIYMETLER HESABI

ALACAK

ARTIŞLAR(+)

AZALIŞLAR(-)

Örnek: İşletme varlığa dayalı menkul kıymetlerden 3.000 adedini tanesi 100 TL den peşin olarak satın alıyor.

Mad. No


1 ....................................Tarih......................................

118 Diğer Menkul Kıymetler Hesabı

100 Kasa Hesabı

100 x 3.000 = 300.000, menkul kıymetlerin alımı

300.000

300.000


ALACAK

300.000

Örnek: İşletme tanesi 80 TL den 1.000 adet finansman bonosu peşin olarak satın alıyor. Daha sonra finansman bonolarının yarısını tanesi 90 TL den peşin olarak satıyor.

Mad. No


1 ....................................Tarih......................................

80.000

118 Diğer Menkul Kıymetler Hesabı

100 Kasa Hesabı

80 x 1.000 = 80.000, menkul kıymetlerin alımı

80.000

2 ....................................31.12.2008......................................

100 Kasa Hesabı

118 Diğer Menkul Kıymetler Hesabı645 Menkul Kıymet Satış Karları Hs

90 x 500 = 45.000,menkul kıymetlerin satımı

45.000

40.0005.000


ALACAK

80.000 40.000

119 MENKUL KIYMETLER DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI HESABI (-)

119 Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabının İşleyişi: Değer azalması olan menkul kıymetler için ayrılması gereken karşılık hesabın alcağına kaydedilirken, 654 Karşılık Giderleri Hesabının borcuna kaydedilir. Değer azalmasının ortadan kalkması ya da menkul kıymetin işletme kayıtlarından çıkartılması durumunda ise bu hesap borca kaydedilerek kapatılır. Değer azalmasının ortadan kalkması ya da azalması durumunda iptal edilen karşılıklar 644 Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabının alcağına kaydedilir.

BORÇ

119 MENKUL KIYMETLER DEĞER

DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI HESABI

ALACAK

AZALIŞLAR(-)

ARTIŞLAR(+)

Örnek: İşletme elinde bulundurduğu hisse senetlerinin tutarı 50.000 TL dir. Yapılan envanter sonucunda hisse senetlerinin borsa değerinin 40.000 TL ye düştüğünü tespit etmiştir. Daha

sonra değeri düşen hisse senetlerinin piyasa değerinin 45.000 TL ye yükseldiği tespit edilmiştir.

Mad. No


1 ....................................Tarih......................................

654 Karşılık Giderleri Hesabı

119 Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı

Hisse senetlerine karşılık ayrılması

10.000

10.000

Hisse senetleri 50.000 TL den 40.000 TL ye düştüğünden 50.000 - 40.000 = 10.000 TL değer düşüklüğü olumuştur.

2 ....................................Tarih......................................

119 Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı

644 Konusu Kalmayan Karşılıklar Hs

Karşılık ayrılmasının yarısının iptali

5.000

5.000

Hisse senetlerinin değeri 40.000 TL den 45.000 TL ye yükseldiğinden, ayrılan karşılıkların 5.000 TL si iptal edilir.

BORÇ

119 MENKUL KIYMETLER DEĞER


ALACAK

5.000 10.000

120 ALICILAR HESABI

120 Alıcılar Hesabı: İşletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet satışlarından kaynaklanan senetsiz yani veresiye alacaklarının izlenmesi için kullanılan hesaptır. Finansal kiralamadan doğan senetsiz alacaklar da bu hesapta izlenir. Bu hesaptaki alacakların vadesi 1 yıla kadardır. 120 Alıcılar Hesabının İşleyişi: Veresiye olarak mal veya hizmet satışlarından dolayı senetsiz alacağın doğması ile bu hesaba borç kaydedilir, alacakların tahsil edilmesi halinde ise hesaba alacak kaydedilir.

BORÇ 120 ALICILAR HESABI ALACAK

ARTIŞLAR(+)

AZALIŞLAR(-)

Örnek: İşletme 25.02.2009 tarihinde 10.000 TL tutarındaki malı veresiye olarak müşterisi Elif A. ya satıyor. 05.03.2009 tarihinde Elif A. işletmeye olan borcunun yarısını peşin, kalan yarısınıda çek ile ödüyor.

Mad. No


1 ....................................25.02.2009......................................

120 Alıcılar Hesabı120.01 Elif A. 10.000

600 Y.İ. Satışlar Hesabı

Veresiye mal satımı

10.000

10.000

2 ....................................05.03.2009......................................

100 Kasa Hesabı101 Alınan Çekler Hesabı

120 Alıcılar Hesabı120.01 Elif A. 10.000

Elif A.nın borcunu ödemesi

5.0005.000

10.000

120 ALICILAR HESABI ALACAK

10.000 10.000

Yardımcı hesap:

BORÇ 120.01 ELİF A. ALACAK

10.000 10.000

121 ALACAK SENETLERİ HESABI

121 Alacak Senetleri Hesabı: İşletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet satışlarından kaynaklanan vadesi 1 yılı geçmeyen senetli alacakların izlendiği hesaptır. Finansal kiralama işlemlerinden doğan senetli alacaklar da bu hesapta izlenir.121 Alacak Senetleri Hesabının İşleyişi: Alınan senet tutarları bu hesaba borç, tahsil edilen ya da işletmenin elinden çıkan senet tutarları ise hesaba alacak olarak kaydedilir.

BORÇ121 ALACAK

SENETLERİ HESABIALACAK

ARTIŞLAR(+)

AZALIŞLAR(-)

Örnek: İşletme 15.02.2009 tarihinde 8.000 TL tutarındaki malı 6 ay vadeli senet karşılığı satıyor. KDV % 18 hariç. 25.02.2009 tarihinde elinde bulundurduğu ve vadesi gelen 2.500 TL tutarındaki bir senedi tahsil ediyor.

Mad. No


1 ....................................15.02.2009......................................


600 Y.İ. Satışlar Hesabı391 Hesaplanan KDV Hesabı

Senet ile mal satımı

9.440

8.0001.440

2 ....................................25.02.2009......................................

100 Kasa Hesabı


Senedin tahsil edilmesi

2.500

2.500

BORÇ121 ALACAK

SENETLERİ HESABIALACAK

9.440 2.500

Örnek: İşletme 01.02.2009 tarihinde 6.000 TL tutarındaki malı satın alıyor. Karşılığında elinde bulundurduğu 5.000 TL tutarındaki senedi ciro ederek veriyor, kalanını peşin ödüyor. KDV % 18 hariç.

Mad. No


1 ....................................15.02.2009......................................

153 Ticari Mallar Hesabı191 İndirilecek KDV Hesabı

121 Alacak Senetleri Hesabı100 Kasa Hesabı

Senet ve peşin olarak mal alımı

6.0001.080

5.0002.080

BORÇ121 ALACAK SENETLERİ

HESABIALACAK

5.000

122 ALACAK SENETLERİ REESKONTU HESABI (-)

122 Alacak Senetleri Reeskontu Hesabı: Dönem sonunda bilançoda senetli alacakların tasarruf değeri (peşin değerleri) ile gösterilmesi halinde nominal değer ile peşin değer arasındaki fark, bir başka ifadeyle alacak senetleri için ayrılan reeskont tutarlarının izlenmesinde kullanılan hesaptır. Pasif karakterli bir hesaptır.122 Alacak Senetleri Reeskontu Hesabının İşleyişi: Hesaplanan reeskont tutarları bu hesaba alacak olarak kaydedilir, 657 Reeskont Faiz Giderleri Hesabının borcuna kaydedilir. Böylece alacak senetleri bilançoda peşin değerinde gösterilmiş olur. 122 Alacak Senetleri Reeskontu hesabı izleyen dönemde 647 Reeskont Faiz Gelirleri Hesabı ile kapatılır.


REESKONTU HESABIALACAK

AZALIŞLAR(-)

ARTIŞLAR(+)

Örnek: İşletme 1 Ekim 2008 tarihinde 15.000 TL tutarındaki malı 17.000 TL ye 4 ay vadeli senet ile satıyor, kdv tutarını peşin alıyor. KDV % 10 hariç.

Mad. No


1 ....................................01.10.2008......................................

121 Alacak Senetleri Hesabı100 Kasa Hesabı


KDV si peşin senet ile mal satımı

17.0001.700

17.0001.700

Senetlerin nominal değerinin tamamı 600 Yurt İçi Satışlar Hesabına yazılarak gelir kaydedilmiştir. Senet 4 aylık vadeli olduğundan aylık faizi 500 TL olur. Fakat vadeye göre 3 aylık kısmı 2008 yılına ait, 1 aylık kısmı 2009 yılına aittir. Buradaki 2009 yılına ait olan 500 TL nin 2008 yılı gelirlerinden çıkartılıp 2009 yılına aktarılması gerekir. İşte bu işleme reeskont işlemi denir.

31.12.2008 tarihindeki envanter kaydı:

2 ....................................31.12.2008......................................

657 Reeskont Faiz Giderleri Hesabı

122 Alacak Senetleri Reeskontu Hs

Alacak senetlerinin reeskont kaydı

500

500



500

Böylece 500 TL yi 2008 yılı karından düşürmüş oluyoruz.

01.01.2009 tarihinde 122 Alacak Senetleri Reeskontu hesabında yer alan 500 TL, 647 Reeskont Faiz Gelirleri Hesabına devredilerek kapatılır. 500 TL de 2009 yılında gelir olarak kaydedilmiş olur.

1 ....................................01.01.2009......................................

122 Alacak Senetleri Reeskontu Hs

647 Reeskont Faiz Gelirleri Hesabı

Reeskont kaydının iptali

500

500



500 500

126 VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR HESABI

126 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı: İşletme tarafından üçüncü kişilere karşı bir işin yapılmasının üstlenilmesi ya da bir sözleşmenin karşılığı olarak geri alınmak üzere verilen depozito ve teminat niteliğindeki nakit değerlerin izlendiği hesaptır.

126 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabının İşleyişi: Bir yıl içersinde geri alınması öngörülen depozito ve teminatlar bu hesabın borcuna kaydedilir, geri alınan depozito ve teminatlar hesabın alacağına kaydedilir.

BORÇ126 VERİLEN DEPOZİTO VE

TEMİNATLAR HESABIALACAK

ARTIŞLAR(+)

AZALIŞLAR(-)

Örnek: İşletme 18.02.2009 tarihinde bir ihaleye katılabilmek için 5.000 TL tutarında bir depozito yatırmıştır. 01.03.2009 tarihinde yapılan ihale işletmede kalmadığı için verilen depozito geri alınıyor.

Mad. No


1 ....................................18.02.2009......................................

126 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı

100 Kasa Hesabı

5.000

5.000

İhale için teminat verilmesi

2 ....................................25.02.2009......................................

100 Kasa Hesabı

126 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı

Verilen teminatın geri alınması

5.000

5.000

BORÇ126 VERİLEN DEPOZİTO

VE TEMİNATLAR HESABI

ALACAK

5.000 5.000

127 DİĞER TİCARİ ALACAKLAR HESABI

127 Diğer Ticari Alacaklar Hesabı: Ticari faaliyetler sonucu ortaya çıkan ve diğer ticari alacak hesapların kapsamına girmeyen diğer çeşitli senetsiz ticari alacakların izlandiği hesaptır.127 Diğer Ticari Alacaklar Hesabının İşleyişi: Diğer çeşitli alacaklar ortaya çıktığında bu hesaba borç olarak kaydedilir. Bu alacaklar tahsil edildiğinde hesaba alacak olarak kaydedilir.

BORÇ127 DİĞER TİCARİ

ALACAKLAR HESABIALACAK

ARTIŞLAR(+)

AZALIŞLAR(-)

Örnek: İşletme 1.000 TL tutarında mal satmış, karşılığının kredi kartından çekmiş fakat çekilen tutar banka hesabına henüz yatmamıştır. KDV % 18 hariç. Daha sonra bu paranın banka hesabına yatttığı öğrenilmiştir.

Mad. No


1 ....................................Tarih......................................

127 Diğer Ticari Alacaklar Hesabı127.01 Kredi kartında bekleyen paralar


1.180

1.000180

Kredi kartı ile mal satımı

2 ....................................Tarih......................................

102 Bankala Hesabı

127 Diğer Ticari Alacaklar Hesabı127.01 Kredi kartında bekleyen paralar

Alacağın banka hesabına yatması

1.180

1.180

BORÇ127 DİĞER TİCARİ


1.180 1.180

128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR HESABI

128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı: Ödeme süresi geçmiş bu nedenle vadesi bir kaç defa uzatılmış veya protesto edilmiş, yazı ile birden fazla istenmiş ya da dava veya icra safhasına aktarılmış senetli ve senetsiz alacakların izlendiği hesaptır.

128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabının İşleyişi: Tahsili şüpheli hale gelmiş olan alacaklar bulundukları hesaplardan çıkartılarak bu hesaba borç kaydedilirler. Şüpheli alacağın tahsili veya tahsil edilemeyeceğinin kesinleşmesi durumunda bu hesaba alacak olarak kaydedilirler.

BORÇ128 ŞÜPHELİ TİCARİ


ARTIŞLAR(+)

AZALIŞLAR(-)

Örnek: İşletme 5.000 TL tutarında bir alacak senedini ödenmediği için protesto ettirmiş ve bu senedi şüpheli hale getirmiştir. Fakat şüpheli hale gelen bu senet daha sonra ödenmiştir.

Mad. No


1 ....................................Tarih......................................

128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı


Senedin şüpheli hale getirilmesi

5.000

5.000

2 ....................................Tarih......................................

100 Kasa Hesabı


Şüpheli alacağın tahsili

5.000

5.000



5.000 5.000

Örnek: İşletme 2.000 TL tutarındaki bir malı versiye olarak HG ye satmıştır. KDV % 18 hariç. HG den borcunun birden fazla istenmesine rağmen ödememiştir. İşletme bu alacağını dava takibine almıştır. HG daha sonra borcunun yarısını çek vererek ödemiştir.

Mad. No


1 ....................................Tarih......................................

120 Alıcılar Hesabı120.01 HG


Versiye mal satımı

2.360

2.000360

2 ....................................Tarih......................................


120 Alıcılar Hesabı120.01 HG

2.360

2.360

Alacağın şüpheli hale getirilmesi

3 ....................................Tarih......................................



Şüpheli alacağın yarısının tahsilii

1.180

1.180



2.360 1.180

.

131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR HESABI

131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı: İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısı ile (ödünç verme, borç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından veya işletme sahiplarinden olan alacak tutarlarının izlendiği hesaptır.131 Ortaklardan Alacaklar Hesabının İşleyişi: Alacağın ortaya çıkması halinde hesaba borç kaydedilir, tahsili halinde ise alacak kaydedilir.

BORÇ131 ORTAKLARDAN


ARTIŞLAR(+)

AZALIŞLAR(-)

Örnek: İşletme 20.02.2009 tarihinde işletme ortaklarından Hakan A. ya 3.750 TL borç para vermiştir. Bir ay sonra ortak borcunu peşin olarak ödemiştir.

Mad. No


1 ....................................20.02.2009......................................

131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı131.01 Hakan A.

100 Kasa Hesabı

Ortak Hakan A. ya borç verilmesi

3.750

3.750

2 ....................................20.03.2009.......................................

100 Kasa Hesabı

131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı131.01 Hakan A.

Ortak Hakan A. nın borcunu ödemesi

3.750

3.750

BORÇ131 ORTAKLARDAN


3.750 3.750

135 PERSONELDEN ALACAKLAR HESABI

135 Personelden Alacaklar Hesabı: İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısı ile işletme personelinin borçlarının izlendiği hesaptır.

135 Personelden Alacaklar Hesabının İşleyişi: Personelden alacağın ortaya çıkması halinde hesaba borç kaydedilir, tahsili halinde ise alacak kaydedilir.

BORÇ135 PERSONELDEN


ARTIŞLAR(+)

AZALIŞLAR(-)

Örnek: İşletme personeli Ahmet B. ye 750 TL borç para vermiştir. Bir ay sonra personel borcunu peşin olarak ödemiştir.

Mad. No


1 ....................................Tarih......................................

135 Personelden Alacaklar Hesabı135.01 Ahmet B.

100 Kasa Hesabı

Personel Ahmet B. ye borç verilmesi

750

750

2 ....................................Tarih.......................................

100 Kasa Hesabı

135 Personelden Alacaklar Hesabı135.01 Ahmet B.

Personel Ahmet B. nin borcunu ödemesi

750

750

BORÇ135 PERSONELDEN


750 750

136 DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR HESABI

136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabı: Ticari bir nedene dayanmayan diğer alacak hesaplarından herhangi birine dahil edilemeyen alacakların izlendiği hesaptır.

136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabının İşleyişi: Alacağın ortaya çıkması halinde hesaba borç kaydedilir, tahsili halinde ise alacak kaydedilir.

BORÇ136 DİĞER ÇEŞİTLİ


ARTIŞLAR(+)

AZALIŞLAR(-)

Örnek: İşletme 20.12.2008 tarihinde 2.500 TL tutarındaki bir demirbaşı veresiye olarak 3 ay vade ile peşin satmıştır. KDV % 8 hariç. 01.02.2009 tarihinde alacağını peşin tahsil etmiştir.

Mad. No


1 ....................................20.12.2008......................................

136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabı

255 Demirbaşlar Hesabı391 Hesaplanan KDV Hesabı

Demirbaşın peşin satılması

2.700

2.500200

2 ....................................01.02.2009.......................................

100 Kasa Hesabı

136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabı

Alacağın tahsil edilmesi

2.700

2.700

BORÇ136 DİĞER ÇEŞİTLİ


2.700 2.700

153 TİCARİ MALLAR HESABI

153 Ticari Mallar Hesabı: Üzerinde herhangi bir değişikliğe tabi tutulmadan satılmak amacı ile alınan ticari malların izlendiği hesaptır.

153 Ticari Mallar Hesabının İşleyişi: Satın alınan ticari mallar maliyet bedeli ile bu hesaba borç kaydedilir, aynı zamanda mallar için yapılan alış giderleri de borç olarak kaydedilir. Satılması veya herhangi bir nedenle işletmeden çıkmasında ise maliyet bedeli ile alacak kaydedilir. Aynı zamanda iskonto ve iadelerde de hesap alacak olarak kaydedilir.

Satılan mallarla ilgili olarak satış ve maliyet hesaplarının kullanılması gerekir. Ticari mallar stoklarının izlenmesi ve maliyetlerinin hesaplanması için iki yöntem mevcuttur.

1. Sürekli envanter yöntemi

2. Aralıklı envante yöntemi

http://www.muhasebedersleri.com/genel-muhasebe-2/surekli-aralikli-envanter.html

http://www.muhasebedersleri.com/genel-muhasebe-2/surekli-aralikli-envanter-2.html

BORÇ153 TİCARİ MALLAR

HESABIALACAK

ARTIŞLAR(+)

AZALIŞLAR(-)

Örnek: İşletme 10 adet televizyonu tanesi 600 TL den peşin olarak almıştır. Bu malların 2 tanesi arızalı çıktığı için iade edilmiştir.

Mad. No


1 ....................................Tarih......................................

153 Ticari Mallar Hesabı153.01 Televizyon

100 Kasa Hesabı

Peşin mal alımı (10 x 600 = 6.000)

6.000

6.000

2 ....................................Tarih......................................

100 Kasa Hesabı

153 Ticari Mallar Hesabı153.01 Televizyon

Mal iadesi (2 x 600 = 1.200)

1.200

1.200


HESABIALACAK

6.000 1.200

Örnek: İşletme 20 adet bilgisayarı tanesi 800 TL den peşin olarak almıştır. Bu malların nakliyesi için 400 TL para ödeniyor. Daha sonra satıcı firma peşin ödemeden dolayı 700 TL iskonto yapıyor ve parasını peşin iade ediyor.

Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK

No

1 ....................................Tarih......................................

153 Ticari Mallar Hesabı153.01 Bilgisayar

100 Kasa Hesabı

Peşin mal alımı (20 x 800 = 16.000)

16.000

16.000

2 ....................................Tarih......................................


100 Kasa Hesabı

Mal alış gideri

400

400

3 ....................................Tarih......................................

100 Kasa Hesabı


Mal alımında iskonto yapılması

700

700


HESABIALACAK

16.000400

700

SÜREKLİ ENVANTER - ARALIKLI ENVANTER YÖNTEMLERİ

Satılan Ticari Malların Maliyetinin Hesaplanması: İşletmeler ticari mal satışlarından elde ettiği kar veya zararın belirlenmesi için satışlarını ve bu satışların maliyetlerini belirlemeleri gerekir. Satılan ticari mal maliyetleri aşağıdaki şekilde hesaplanabilir.

- Dönem Başı Mal Mevcudu: +

- Dönem İçi Mal Alışları: +

- Mal Alış Giderleri: +

- Mal Alış İskontoları: -

- Mal Alış İadeleri: -

- Dönem Sonu Mal Mevcudu: -

Satılan Malların Maliyeti: ...

Muhasebe kayıtlarında iki tür maliyet hesaplama yöntemi vardır. Bunlardan biri sürekli envanter yöntemi, ikincisi aralıklı envanter yöntemi.

1. Sürekli Envanter Yöntemi: Bu yöntemde yapılan bir satış işleminden sonra maliyet kaydı hemen ardından yapılır. Yani satış kaydı ile birlikte maliyet kaydı da yapılır. Bu yöntemin uygulanabilmesi için yapılan satışların maliyetlerinin kolay bir şekilde tespit edilmesi gerekir.

Örnek:

- 02.12.2008 tarihinde 10 adet televizyonu tanesi 500 TL den peşin olarak almıştır. KDV % 18 hariç.

- 04.12.2008 tarihinde 3 adet televizyonu tanesi 550 TL den peşin olarak satıyor. KDV % 18 hariç.


Mad. No


1 ....................................02.12.2008......................................

153 TİCARİ MALLAR HESABI191 İNDİRİLECEK KDV HESABI

100 KASA HESABI

.............Peşin mal alımı (500 x 10 = 5.000)..............

5.000900

5.900

2 ....................................04.12.2008......................................

100 KASA HESABI

600 Y.İ. SATIŞLAR HESABI391 HESAPLANAN KDV HESABI

...............Peşin mal satışı (550 x 3 = 1.650)................

1.947

1.650297

3 ....................................04.12.2008......................................

621 SATILAN MALLAR MALİYETİ HS


.....Satılan malınmaliyeti kaydı (500 x 3 = 1.500).....

1.500

1.500

4 ....................................08.12.2008......................................

100 KASA HESABI

1.416



1.200216

5 ....................................08.12.2008......................................



.....Satılan malınmaliyeti kaydı (500 x 2 = 1.000).....

1.000

1.000

2. Aralıklı Envanter Yöntemi: Bu yöntemde satılan ticari malların maliyeti, dönem sonunda envanter sonucu bulunan mal stoklarına göre satışların maliyeti toplu olarak bir defada kayıt yapılır.

Örnek: Sürekli envanter yönteminde yaptığımız örneği aralıklı envanter yöntemine göre yapalım;

- 02.12.2008 tarihinde 10 adet televizyonu tanesi 500 TL den peşin olarak almıştır. KDV % 18 hariç.



Mad. No


1 ....................................02.12.2008......................................

153 TİCARİ MALLAR HESABI191 İNDİRİLECEK KDV HESABI

100 KASA HESABI

.............Peşin mal alımı (500 x 10 = 5.000)..............

5.000900

5.900

2 ....................................04.12.2008......................................

100 KASA HESABI



1.947

1.650297

3 ....................................08.12.2008......................................

100 KASA HESABI

600 Y.İ. SATIŞLAR HESABI

1.416

1.200

391 HESAPLANAN KDV HESABI


216

Dönem sonunda yapılacak satışların maliyeti kaydı: 10 adet televizyon alınmış, bunların 5 adedi satıldığından dönem sonu mal mevcudu 5 adet yani; 500 TL x 5 adet = 2.500 TL dir.

- Dönem Başı Mal Mevcudu:

- Dönem İçi Mal Alışları: 5.000

- Mal Alış Gİderleri:

- Mal Alış İskontoları:

- Mal Alış İadeleri:

- Dönem Sonu Mal Mevcudu: (2.500)

Satılan Malların Maliyeti: 2.500

Mad. No


1 ....................................31.12.2008......................................



.............Satılan malın maliyeti kaydı..............

2.500

2.500

Sürekli envanter yönteminde satışların ardından maliyet hesaplarız, aralıklı envanter yönteminde dönem sonunda toplu olarak bir defada maliyet hesaplarız.

Yapılan iki yöntemde de satılan malların maliyeti ve bunun sonucunda kar veya zarar aynıdır. Hangi yöntemi kullanırsak kullanalım sonuç aynı çıkar. Sadece yöntemleri farklıdır.

157 DİĞER STOKLAR HESABI

157 Diğer Stoklar Hesabı: Daha önce saydığımız stok kalemlerinin hiç birinin kapsamına alınmayan ürün, artık ve hurda gibi kalemler bu hesap grubunda yer alır.

157 Diğer Stoklar Hesabının İşleyişi: Elde edilen bu stoklar maliyet bedeli ile hesaba borç kaydedilir, satıldığında, devredildiğinde veya kullanıldığında ise alacak olarak kaydedilir. Bunların satışından doğan karlar 649 Diğer Olağan Gelir ve Karlar Hesabına, zararlar ise 659 Diğer Olağan Gider ve Zararlar Hesabına kaydedilir.

BORÇ 157 DİĞER STOKLAR ALACAK

HESABI

ARTIŞLAR(+)

AZALIŞLAR(-)

Örnek: İşletme 25.02.2009 tarihinde şehir dışındaki 25.000 TL tutarındaki bir malı banka hesabından ödeme yaparak alıyor, fakat malı henüz teslim almıyor. 28.02.2009 tarihinde mal teslim alınıyor

Mad. No


1 ....................................25.02.2009......................................

157 Diğer Stoklar Hesabı157.01 Yoldaki mallar


Malların şehir dışından alınması

25.000

25.000

2 ....................................28.02.2009......................................


157 Diğer Stoklar Hesabı157.01 Yoldaki mallar

Yoldaki malların teslim alınması

25.000

25.000

BORÇ157 DİĞER STOKLAR

HESABIALACAK

25.000 25.000

Örnek: İşletmedeki 40.000 TL tutarındaki bir malın değeri 38.000 TL ye inmiştir, fakat değer düşüklüğü kesin değildir.

Mad. No


1 ....................................Tarih......................................

157 Diğer Stoklar Hesabı157.02 Değeri düşen mallar

40.000


Ticari malın değerinin düşmesi40.000

2 ....................................Tarih......................................


158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı

Değer düşüklüğü için karşılık ayrılması

2.000

2.000

BORÇ157 DİĞER STOKLAR

HESABIALACAK

40.000

158 STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI HESABI (-)

158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı: Stokların fiziki ve ekonomik değerlerinde azalışların ortaya çıkması, stokların piyasa fiyatlarında düşmelerin meydana gelmesi dolayısıyla, kayıpları karşılamak üzere ayrılan karşılıkların izlendiği hesaptır. Pasif karakterli 158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabının İşleyişi: Stok değer düşüklüğü tespit edildiğinde bu hesaba alacak kaydedilir, 654. Karşılık Giderleri Hesabı da borç olarak kaydedilir. Karşılık ayrılan stok kaleminin işletme içinde kullanılması ya da satılması halinde; ilgili stok hesabının alacağı ile karşılaştırılarak daha önce ayrılan karşılık 644. Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabına aktarılarak kapatılır.

BORÇ158 STOK DEĞER


ALACAK

AZALIŞLAR(-)

ARTIŞLAR(+)

Örnek: İşletmedeki 40.000 TL tutarındaki bir mal için 5.000 TL karşılık ayrılmıştır. Daha sonra Bu mal 37.000 TL ye satılıyor. KDV % 18 hariç.

Mad. No


1 ....................................Tarih......................................



Değer düşüklüğü için karşılık ayrılması

5.000

5.000

2 ....................................Tarih......................................

100 Kasa Hesabı


Değeri düşen malın satılması

43.660

37.0006.660

3 ....................................Tarih......................................


644 Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı

Karşılık hesabının kapatılması

5.000

5.000

BORÇ58 STOK DEĞER


ALACAK

5.000 5.000

159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI HESABI

159 Verilen Sipariş Avansları Hesabı: Bu hesap yurt içinden ya da yurt dışından satın alınmak üzere sipariş edilen stoklarla ilgili olarak yapılan avans ödemelerinin izlendiği hesaptır.

159 Verilen Sipariş Avansları Hesabının İşleyişi: Yapılan avans ödemeleri bu hesaba borç olarak kaydedilir, malın teslim edilmesinde hesap alacak kaydedilir.

BORÇ159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI HESABI

ALACAK

ARTIŞLAR(+)

AZALIŞLAR(-)

Örnek: İşletme 25.02.2009 tarihinde 30.000 TL tutarındaki malın alınması için 10.000 TL avans olarak ödenmiştir. 05.03.2009 tarihinde mal teslim alınmış ve kalan tutar da peşin ödenmiştir. KDV % 18 hariç.

Mad. No


1 ....................................25.02.2009......................................

159 Verilen Sipariş Avansları Hesabı

100 Kasa Hesabı

Alınan mal için avans verilmesi

10.000

10.000

2 ....................................28.02.2009......................................

153 Ticari Mallar Hesabı191 İndirilecek KDV Hesabı

159 Verilen Sipariş Avansları Hesabı100 Kasa Hesabı

Malın teslim alınması

30.0005.400

10.00025.400

BORÇ159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI HESABI

ALACAK

10.000 10.000

190 DEVREDEN KDV HESABI

190 Devreden KDV Hesabı: Bir dönemde indirelemeyen ve gelecek döneme devredilen katma değer vergisinin takip edildiği hesaptır. Yani 191 İndirilecek KDV, 391 Hesaplanan KDV'den büyükse, aradaki fark 190 Devreden KDV tutarıdır.

190 Devreden KDV Hesabının İşleyişi: Ay sonlarında 191 İndirilecek KDV hesabı ile 391 Hesaplanan KDV hesabının karşılaştırılmasında, 191 İndiriecek KDV hesabı daha büyükse aradaki fark 190 Devreden KDV hesabına borç olarak yazılır. İzleyen dönem bu hesap alacak yazılarak 391 Hesaplanan KDV hesabı ile karşılaştırılır.

191 İNDİRİLECEK KDV > 391 HESAPLANAN KDV = 190 DEVREDEN KDV HESABI

BORÇ190 DEVREDEN KDV

HESABIALACAK

ARTIŞLAR(+)

AZALIŞLAR(-)

Örnek: İşletmenin Ocak ayı sonundaki büyük defter hesapları aşağıdaki gibidir. Buna göre işletmenin ay sonu KDV tahakkukunu yapınız.

BORÇ191 İNDİRİLECEK KDV

HESABIALACAK

12.00020.00045.00018.000

95.000

BORÇ391 HESAPLANAN KDV

HESABIALACAK

12.00040.00022.00016.000

90.000

191 İndirilecek KDV ve 391 Hesaplanan KDV hesaplarının toplamları alınarak, yevmiye defterinde ters kayıt yapılarak kapatılır. Yani 191 indirilecek KDV hesabı borçta olduğu için bu hesabı alacağa, 391 hesaplanan KDV hesabı alacakta olduğu için bu hesabı borca yazarak hesapları kapatırız.

Mad. No


1 ....................................31.01.2009......................................

391 Hesaplanan KDV Hesabı190 Devreden KDV Hesabı

191 İndirilecek KDV Hesabı

Ay sonu KDV tahakkuku

90.0005.000

95.000

Yevmiye kaydını yaptığımızda borç ve alacak arasındaki 5.000 TL lik farkı da yazıyoruz. Bu 5.000 TL, 191 İndirilecek KDV daha fazla olduğu için 190 Devreden KDV Hesabına kayıt edilir.


HESABIALACAK

5.000

Örneğin Devamı: İşletmenin Şubat ayı sonundaki büyük defter hesapları aşağıdaki gibidir. Buna göre işletmenin ay sonu KDV tahakkukunu yapınız.


HESABIALACAK

30.00015.00010.000

55.000


HESABIALACAK

40.00015.00020.000

75.000

Şubat ayındada aynı işlem 191 İndirilecek KDV ve 391 Hesaplanan KDV hesaplarının toplamları alınarak, yevmiye defterinde ters kayıt yapılarak kapatılır, fakat önceki aydan 190 Devreden KDV Hesabı mevcutsa bu hesabı da kapatmamız gerekir.

Mad. No


1 ....................................28.02.2009......................................

391 Hesaplanan KDV Hesabı

191 İndirilecek KDV Hesabı190 Devreden KDV Hesabı

360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs


75.000

55.0005.00015.000

Yevmiye kaydını yaptığımızda borç ve alacak arasındaki 15.000 TL lik farkı da yazıyoruz. Bu 15.000 TL, 391 Hesaplanan KDV daha fazla olduğu için 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabına kayıt edilir. Görüldüğü gibi 190 Devreden KDV Hesabını da alacak yazarak kapatmış oluyoruz.


HESABIALACAK

5.000 5.000

191 İNDİRİLECEK KDV HESABI

191 İndirilecek KDV Hesabı: İşletme tarafından, her türlü mal ve hizmetin satın alınması sırasında satıcılara ödenen katma değer vergisinin kaydedildiği, izlendiği ve hesaplanan KDV den indirilinceye kadar bekletildiği hesaptır.

191 İndirilecek KDV Hesabının İşleyişi: Mal ve hizmet alımlarında ödenen katma değer vergisi bu hesaba borç kaydedilir, mevzuat gereği yapılabilecek indirimler ve hesaba yapılan düzeltmeler hesabın alacağına kaydedilir. Dönem sonlarında da bu hesapta biriken katma değer tutarları alacak kaydedilerek 391 Hesaplanan KDV Hesabı ile karşılaştırılarak hesap kapatılır.

391 HESAPLANAN KDV > 191 İNDİRİLECEK KDV = 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR191 İNDİRİLECEK KDV > 391 HESAPLANAN KDV = 190 DEVREDEN KDV HESABI


HESABIALACAK

ARTIŞLAR(+)

AZALIŞLAR(-)

Örnek: HG işletmesi 05.03.2009 tarihinde 40.000 TL tutarındaki malı peşin olarak alıyor. KDV % 18 hariç.İşletme 07.03.2009 tarihinde 25.000 TL tutarındaki malı 10 ay vadeli senet ile alıyor. KDV % 18 hariç.İşletme 08.03.2009 tarihinde 50.000 TL tutarındaki malı çek alarak satıyor. KDV % 18 hariç.İşletme 10.03.2009 tarihinde işyerinde kullanmak için 4.000 TL değerinde bir yazar kasayı peşin alıyor. KDV % 8 hariç.İşletme 11.03.2008 tarihinde 20.000 TL tutarındaki malı peşin olarak satıyor. KDV % 18 hariç.

Mad. No


1 ....................................05.03.2009......................................

153Ticari Mallar Hesabı191 İndirilecek KDV Hesabı

100 Kasa Hesabı

Peşin mal alımı

40.0007.200

47.200

2 ....................................07.03.2009......................................

153Ticari Mallar Hesabı191 İndirilecek KDV Hesabı

321 Borç Senetleri Hesabı

Senet ile mal alımı

25.0004.500

29.500

3 ....................................08.03.2009......................................



59.000

50.0009.000

Çek karşılığı mal satımı

4 ....................................10.03.2009......................................

255 Demirbaşlar Hesabı191 İndirilecek KDV Hesabı

100 Kasa Hesabı

Peşin demirbaş alımı

4.000320

4.320

5 ....................................11.03.2009......................................

100 Kasa Hesabı


Peşin mal satımı

23.600

20.0003.600

Dönem içi işlemlerden sonra ay sonlarında KDV tahakkuku yapılır. 191 İndirilecek KDV Hesabı ve 391 Hesaplanan KDV Hesabı ters kayıt yapılarak kapatılır.


HESABIALACAK

7.2004.500320

12.020


HESABIALACAK

9.0003.600

12.600

Mad. No


1 ....................................28.02.2009......................................

391 Hesaplanan KDV Hesabı

191 İndirilecek KDV Hesabı360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs


12.600

12.020580

Böylece 191 İndirilecek KDV Hesabı ve 391 Hesaplanan KDV Hesabı kapanmış olur. 391 Hesaplanan KDV daha fazla olduğu için Ödenecek Katma Değer Vergisi ortaya çıkar. Bu tutarda 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabında izlenir.

193 PEŞİN ÖDENEN VERGİLER VE FONLAR HESABI

193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hesabı: Mevzuat gereği uyarınca peşin ödenen gelir vergisi, kurumlar vergisi ve diğer vergiler ile fonların kayıt ve takip edildiği hesaptır.

193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hesabının İşleyişi: Mevzuatın belirlediği dönemler itibariyle peşin ödenen gelir vergisi, kurumlar vergisi ve diğer vergiler ile fonlar, bu hesaba borç olarak kaydedilir. Yıl sonunda tahakkuk edecek gelir veya kurumlar vergisi ile fon karşılıklarından yapılacak olan indirimi teminen 371. Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri Hesabı borcuna aktarılır. Ancak aktarılacak tutar 370. Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları Hesabı'nın tutarından fazla olamaz. Aktarılamayan tutar, dönem sonunda bu hesabın bakiyesi olarak kalır.

BORÇ193 PEŞİN ÖDENEN

VERGİLER VE FONLAR HESABI

ALACAK

ARTIŞLAR(+)

AZALIŞLAR(-)

Örnek: HG İşletmesi 15.03.2009 tarihinde 4.500 TL tutarındaki geçici vergiyi peşin olarak ödüyor.

Mad. No


1 ....................................15.03.2009......................................

193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hesabı

100 Kasa Hesabı

Peşin geçici vergi ödenmesi

4.500

4.500



ALACAK

4.500

Örnek: İşletme sahibinin adına ödenen vergi ve fonlar 193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hesabında izlenmiştir. 31.12.2008 tarihinde hesabın kalan toplamı 3.700 TL dir.

Mad. No


1 ....................................31.12.2008......................................

131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı

193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hesabı

Peşin ödenen vergilerin işl. sahibine devri

3.700

3.700



ALACAK

3.700

3.700 3.700

hesapların incelenmesi

Documents