8 Kendimi Tanıyorum tudem 4. sýnýf Sosyal Bilgiler

bilg

i HERKES BİRBİRİ İLE BENZER Mİ?

Fotoğraftaki çocuklar birbirine benziyor mu? Benzemiyor, kimi sarı saçlı, kimi uzun boylu, kimi esmer, kimi renkli gözlü... Bu çocukların hoşlandıkları şeyler birbirine benzer mi? Farklı olabilir. Kimi futbol oynamayı, kimi resim yapmayı kimi müzikle ilgi-lenmeyi sevebilir.

İnsanları birbirinden ayıran fiziksel ve duygusal özellikleri vardır. Bu farklılıklar kişi-yi özel kılar.

Saç rengi, boy uzunluğu, göz rengi ve ten rengi gibi özellikler fiziksel özelliklerdir.• Ayşe'nin uzun ve siyah saçları vardır.• Umut'un boyu Ali'nin boyundan uzundur.• Ahmet kiloludur.• Zeynep'in göz rengi yeşildir.İnsanların fiziksel özellikleri aynı olmadığı gibi onları mutlu eden, üzen, kızdıran

şeyler de aynı değildir. İnsanlar hangi durumda korkar, üzülür, şaşırır, sevinir?Yaşamımızda aynı olaylar her bireyde benzer veya farklı duygulara neden olur.

İnsanların dış görünüşleri fiziksel özelliklerini yansıtırken, olayların insanların iç dünya-sındaki izlenimi duygusal özellik olarak ifade edilir.

Aynı olaya herkes farklı tepki verebilir. Örneğin futbol maçını kazanan takımın taraftarları sevinirken, kaybeden takımın taraftarları bu duruma üzülür.

tudem 4. sýnýf Sosyal Bilgiler Kendimi Tanıyorum 9

bilg

i

Bir gün boyunca yaşadıklarınızı düşünün. Evde, okulda, sokakta çok sayıda olay yaşarız. Bunların bazılarına sevinir, bazılarına üzülürüz.

Duygularımız yüzümüze yansır. Sözlü ve yazılı ifadelerimizle, duruşumuzla, ses to- numuzla, el - kol hareketlerimizle veya yüzümüzün ifadesiyle hissettiklerimiz anlaşılır.

Duygularımızla düşüncelerimiz arasında sıkı bir ilişki vardır. Yaşadıklarımızla ilgili olumlu düşüncelerimiz varsa bizde oluşan duygu sevinç, mutluluk, umut, huzur rahat-lıktır. Olumsuz düşündüğümüzde üzüntü, öfke gibi duygulara sahip oluruz. Bu duy-gular davranışlarımıza da yansır.

Düşüncelerimizin duygularımızı, duygularımızın davranışlarımızı etkilediği söyle-nebilir.

Düşünce

Duygu Davranış

Örnek:Durum : sınavDüşünce : Hata yapmamalıyım.Duygu : kaygı – korkuDavranış : Soruları dikkatlice okumadan yanıtlamak.

Duygu, düşünce ve davranışlar bir bütündür.

10 Kendimi Tanıyorum tudem 4. sýnýf Sosyal Bilgiler

bilg

i

4 – A sınıfı, öğretmenleriyle bir-likte bir haftalığına yaz kampına git-meyi kararlaştırdı. Hem dinlenecek-ler hem de birlikte vakit geçirecek-lerdi. Öğrenciler kampta neler yapa-caklarını düşünmeye başladılar. Ba- zılarının aklından balık tutmak, vo- leybol oynamak geçerken bazıları-nın aklından da koşmak, güneşlen-mek, yüzmek geçiyordu. Hepsi bir an önce kampa gitmeyi istiyordu.

Çocukların hepsi neden birbirle-rinden farklı şeyler yapmak istiyor? Herkes birbirinden farklı olduğu için ilgi alanları da kişiden kişiye değişik-lik gösterebilir. İnsanlar kişilik ve yetenekleri doğrultusunda farklı ya da benzer ilgi alanlarına sahip olabi-lir. Önemli olan farklılık ya da ben-zerliklere hoşgörüyle yaklaşmaktır.

Okullardaki bilimsel, sosyal, kül-türel, sanatsal ve sportif etkinlikler içeren kulüpler farklı ilgi alanlarına yöneliktir. Her öğrenci ilgi alanlarına yönelik farklı kulüplere üye olabilir.

YAZ KAMPI

tudem 4. sýnýf Sosyal Bilgiler Kendimi Tanıyorum 11

bilg

i

Toplumsal bir yapı içinde yer alan insanlar bir arada yaşarlar. Birlikte yaşamak toplumsal saygıyı ve farklılıklara karşı anlayışı sağlar.

Hoşgörülü olmak insanlarla ilişki kurmada önemlidir.Hoşgörmek,

– çeşitlilikte uyumu sağlar.– insan haklarına karşı bir sorumluluktur.– görünüşü, konuşması, tavrı ve değerleri farklı insanların bir arada yaşaması ger-

çeğini kabul etmeyi sağlar.

HOŞGÖRMEK

Yaşamak, bir ağaç gibi tek ve hür ve bir orman gibi kardeşçesine. Nazım Hikmet

İnsanın kazanabileceği en güzel davranışlardan biri hoşgörülü olmaktır. Arka-daşlarımızla iyi ilişikiler kurabilmemiz ile hoşgörü arasında önemli bir bağ vardır. Aynı bağ bireyler arasındaki ilişkiler için de söz konusudur.

Arkadaşlarımızı sevmemiz, onların düşünce ve davranışlarını anlayışla karşıla-mamız bize olgunluk verir. Biz ne kadar olgun davranırsak arkadaşlarımızdan da aynı tepkiyle karşılaşırız. Karşılıklı hoşgörü, güzel ve kalıcı arkadaşlıklar kurmamızı sağlar. Ülkemizdeki ve tüm dünyadaki insanları sevelim. Herkesin düşünce, inanç, örf ve adetlerine saygılı olalım. Her konuda göstereceğimiz hoşgörü dünya barışı-nın korunmasını da olumlu etkileyecektir. Hüseyin Hüsnü TEKIŞIK

Sevgide güneş gibi ol,Dostluk ve kardeşlikte akarsu gibi ol,Hataları örtmede gece gibi ol,Tevazu da toprak gibi ol,Öfkede ölü gibi ol,Her ne olursan ol,Ya olduğun gibi görünYa göründüğün gibi ol.

Mevlana kimdir?Yukarıdaki sözleriyle mevlana ne anlatmak istemiştir?

İnsanın kazanabileceği en güzel davranışlardan biri hoşgörülü olmaktır. Arka-daşlarımızla iyi ilişikiler kurabilmemiz ile hoşgörü arasında önemli bir bağ vardır. Aynı bağ bireyler arasındaki ilişkiler için de söz konusudur.

Arkadaşlarımızı sevmemiz, onların düşünce ve davranışlarını anlayışla karşıla-mamız bize olgunluk verir. Biz ne kadar olgun davranırsak arkadaşlarımızdan da aynı tepkiyle karşılaşırız. Karşılıklı hoşgörü, güzel ve kalıcı arkadaşlıklar kurmamızı sağlar. Ülkemizdeki ve tüm dünyadaki insanları sevelim. Herkesin düşünce, inanç, örf ve adetlerine saygılı olalım. Her konuda göstereceğimiz hoşgörü dünya barışı-nın korunmasını da olumlu etkileyecektir. Hüseyin Hüsnü TEKIŞIK

tudem 4. sýnýf Sosyal Bilgiler

Sevgide güneş gibi ol,Dostluk ve kardeşlikte akarsu gibi ol,Hataları örtmede gece gibi ol,Tevazu da toprak gibi ol,Öfkede ölü gibi ol,Her ne olursan ol,Ya olduğun gibi görünYa göründüğün gibi ol.

Mevlana kimdir?Yukarıdaki sözleriyle mevlana ne anlatmak istemiştir?

12 Kendimi Tanıyorum tudem 4. sýnýf Sosyal Bilgiler

bilg

i

Hayat yolculuğu dünyaya gözümüzü açtığımız an başlar. Öğrendiklerimiz, deneyimlerimiz, bilgi ve birikimimiz gün geçtikçe artar. Yaşadıklarımızı bir film gibi geriye sarıp izleme fırsatımız olsa zaman içinde yaşadığımız değişi-min ne kadar fazla olduğunu gö- rebiliriz. Yaşantımızdaki olayların sıralaması böylece ortaya çıkar.

Şu an bulunduğumuz tarihten 9 yıl önceye gittiğinizi hayal edin. Yürümek sizin için hiç de kolay değildi. Üstelik derdinizi anlatmak için çok az sözcük kullanabiliyor-dunuz.

1 yaşında, 3 yaşında, 6 yaşında, 9 yaşında tüm bu dönemlerde öğrendikleriniz, yaptıklarınız tepkileriniz

değişmiştir.Şimdiki yaşınızda artık okumak ve yazmak zor

değil. Tek başına yapabildiğiniz işlerin sayısı gün geçtikçe artıyor.

Arkadaşlarınız çoğalıyor, ilgi alanlarınız değişiyor, okuduğunuz kitaplar çeşitle-

niyor.Gün geçtikçe hayat günlüğünüze

yeni sayfalar ekliyorsunuz. Yaşantımızla ilgili hatırlayamadığınız olaylar için bazı

kanıtlar vardır. Bebeklik fotoğraflarımız, kar-nelerimiz, oyuncaklarımız...

Siz de yaşamınızdaki belli başlı olayları kronolojik olarak sıralayıp ya- şadıklarınızı görebilirsiniz.

Her gün yaşadıklarımızı günlüğü-müze yazarsak geriye dönüp baktığı-mızda geçmişimizle ilgili bilgi sahibi olabiliriz.

geçtikçe artıyor.

kanıtlar vardır. Bebeklik fotoğraflarımız, kar-nelerimiz, oyuncaklarımız...

HAYAT GÜNLÜĞÜ

tudem 4. sýnýf Sosyal Bilgiler Kendimi Tanıyorum 13

bilg

iNüfus cüzdanı, ehliyet , pasaport, öğrenci kimliği, kulüp kartı, banka kartı gibi pek çok kimlik belgesi vardır.

Bu belgeler neyi ifade eder, nerelerde kulla-nılır?

Kimlikler insanlara ait bilgi ve özelliklerin tümünü içeren belgelerdir. Sahip olduğu-

muz ilk kimlik belgesi doğduğumuz andan itibaren hangi ülkenin vatandaşı

olduğumuzu gösteren nüfus cüzda-nıdır.

Herkesin nüfus cüzdanının olması zorunludur. Pek çok resmî

işlem nüfus cüzdanı olmadan yapıla-maz. Ancak nüfus cüzdanı yanında başka

kimlik belgelerine de ihtiyaç duyarız.Örneğin araba kullanmak için sürücü belgesi

yani ehliyet gereklidir. Ehliyet olmadan trafiğe çık-mak ve araç kullanmak yasaktır. Okula giriş ve çıkışlarda öğrenci kimliği, üye olunan kulübe giriş çıkışlarda ve faaliyetlerde kulüp kartı, yurt dışına giriş ve çıkışlarda pasaport, kullandığı-mız kimlik kartları arasında yer almaktadır.

Ülkemizde Nüfus İşlemleriNüfus cüzdanı, nüfus müdürlüklerinden alınır. Ülkemizde nüfus hizmetlerini Nüfus

ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü yürütmektedir.Başlıca nüfus hizmetleri doğum işleri, ölüm işleri, evlenme işleri ve aile cüzdanı

edinme gibi hizmetlerdir.

KANIT – KİMLİK

Soyadı KanunuEskiden insanların soyadları yoktu.

Unvan ya da lakaplar insanları tanımlamak için kullanılırdı. Bu durum doğum, ölüm, askerlik gibi resmî işlemlerde karmaşa yaratmaktaydı. 21 Haziran 1934'te çıkarılan Soyadı Kanunu ile herkesin bir soyadı olması kabul edildi. Bu kanunun çıkarılma-sından 5 ay sonra 24 Kasım 1934'te TBMM tarafından oy birliği ile kabul edilen kanun-la Mustafa Kemal'e Atatürk soyadı verildi.

etki

nlik

14 Kendimi Tanıyorum tudem 4. sýnýf Sosyal Bilgiler

Ne Hissederim?

Kendimi TanıyorumKazanım 2 : Duyguları ve düşünceleri arasındaki ilişkiyi fark eder.Kazanım 3 : Farklı durumlara ait duygu ve düşüncelerini ifade eder.

Ýnsanlar, farklý durumlar karþýsýnda farklý duygular yaþar. Bütün duygularýmýz vücudumuzda bazý deðiþiklikler meydana getirir. Yüz ifadelerimizden, yaþadýðýmýz duygularý anlayabiliriz. Siz de aþaðýdaki durumlar karþýsýnda neler hissede-ceðinizi boþluklara yazýn.

1. Yaz tatili geldiðinde kendimi .................. hissederim.

2. Aðabeyim yatýlý okula gittiðinde kendimi ............................. hissettim.

3. Öðretmenime, ödevimi yapmadýðým hâlde yaptým dediðimde kendimi ................ hissettim.

4. En yakýn arkadaþýmla kavga etttiðimde kendimi .......................... hissederim.

5. Arkadaþým benimle oyun oynamak iste-mediðinde kendimi ....................... his-settim.

6. Arkadaþým bana söz verdiði kitabý getir-mediðinde kendimi ..................... his-sederim.

7. Hasta olduðum için oyun oynayama-dýðýmda kendimi ........................ his-sederim.

8. Ders çalýþmam gerekirken oyun oyna-dýðým zaman kendimi ........................ hissederim.

9. Maymunlarý sirkte ip atlarken izledi-ðimde kendimi ............... hissederim.

etkinlik

tudem 4. sýnýf Sosyal Bilgiler Kendimi Tanıyorum 15

Bulmacadaki Kavramlar

Kendimi TanıyorumKazanım 2 : Duyguları ve düşünceleri arasındaki ilişkiyi fark eder.Kazanım 4 : Başkalarının duygu ve düşüncelerini saygı ile karşılar.Kazanım 5 : Yaşamına ilişkin belli başlı olayları kronolojik sıraya koyar.Kazanım 6 : Sahip olduğu resmî kimlik belgelerindeki bilgileri analiz ederek kişisel kimliğine ilişkin çıkarımlarda bulunur.

Aşağıdaki açıklamaların bulmacadaki karşılığını bulup yanıtları uygun yerlere yazın.

1. Olayların oluş sırasına göre sıralanması.2. Bir şeyi anlayışla karşılamak.3. Kişilerin kim olduğunu belirten bilgilerin yer aldığı belge.4. Toplumu oluşturan insanların her biri.5. İnsanların yapmaktan keyif aldığı şey.6. Duygularımızın etkisiyle ortaya çıkar.7. Olayların iç dünyamızda yarattığı etki.

1

2

3

5

7

4

6

test 1

tudem 4. sýnýf Sosyal Bilgiler Kendimi Tanıyorum 23

1.

I II

III IV

satranç oynamak

kedi

beslemek

okula gitmek

resim

yapmak

Ve ri len ifa de ler den han gi si il gi ala­ný be lirt mez?

A. I B. II C. III D. IV

2. I. Ýlk karnemi aldým.

II. Ýlkokuldan mezun oldum.

III. 5. yaþýmý kutladým.

Ve ri len ge liþ me le rin geçmişten bu­ güne sıralaması aşağıdakilerden hangisidir?

A. I - II - III B. II - I - III

C. III - I - II D. I - III - II

3.

Nü fus cüz da nýn da aþa ðý da ki bil gi­ler den han gi si yer alýr?

A. te le fon nu ma ra sý

B. T.C. kim lik nu ma ra sý

C. ye te nek ler

D. il gi alan la rý

4. Ti yat ro oyu nu çok gü zel di. Oyun cu lar ol duk ça ye tenek-liy di.

Bence toplumsal bir mesaj yoktu. Çok beðenmedim.

Çocukların yorumlarıyla ilgili ola-rak aşağıdakilerden hangisine ula-şılabilir?

A. İkisi de tiyatro oyununu beğen-mişlerdir.

B. Aynı olay farklı yorumlanmıştır.

C. Tiyatro oyununun konusunu an- latmışlardır.

D. Oyunu her ikisi de olumsuz eleş-tirmiştir.

Çözümlü Test Zorluk Seviyesi