RESULTATE UIT DIE PRAKTYK VAN GROOT BOERDERY-EENHEDE Hendrik van Pletzen (Voermol Voere)

INLEIDING

Laaste omvattende ondersoek na wolskaapboerdery in

SA is in 1983 deur BKB gedoen. Volgens hierdie

verslag is die gemiddelde lampersentasie 74.3% (De

Klerk, Düvel & Terblanche)

Die gemiddelde kalfpersentasie van die SA

Vleisbeeskudde is net onder 60% (Erasmus, 2003)

DOEL VAN BEES- EN SKAAPBOER VAN DIE

JAAR PROJEK

Om produksiedata van top veeboere in te

samel

Om „n nuwe norm vir reproduksie daar te

stel

Om suksesvolle bestuurspraktyke uit te lig

Om praktiese bestuursinligting deur te gee

aan medeboere deur die media en boeredae

Om erkenning te gee aan top veeboere

Inligting van wenners (Databasis van die Nasionale Beesboer van

die Jaar Kompetisie)

Wenner Distrik Beesras Weiding/ruvoer hulpbronne Winterlek Speen

%

JA Venter Volksrust Brangus Veld en hooi Hoëveldlek 97.6

FC Durow

Trust

Clocolan Sussex Veld, mieliereste, hooi,

beperkte groenvoer

Premix 450 95.5

CV

Boerdery

Memel Bovelder Veld, winterveld, beperkte

mieliereste en aangeplante

weiding

Bovelderlek 96.3

AJ Swart

(Malemba

Bdy)

Louwna Simmental

en Simbra

Veld, aangeplante weiding,

kuilvoer

Dundeelek

konsentraat

93.9

Willem de

Waal

Boerdery

Moorreesb. Hereford

en

Simmental

Klawerweiding,

stoppellande, koringstrooi

97.2

Inligting van wenners (Databasis van die Nasionale Beesboer van

die Jaar Kompetisie)

Wenner Distrik Beesras Weiding/ruvoer

hulpbronne

Winterlek Speen

%

Frans van

den Berg

Trust

Reivilo Bonsmara Veld Proteïen 95.1

Wink

Broers

Barkly-Oos Driehoek kruis Veld Dundeelek

konsentraat

96.9

Mark

Newborn

Matatiele Simbra en

Simmental

Veld en hooi beperk Proteïen

89.7

Gerrit van

Zyl

Dewetsdorp Bonsmara Veld Premix 450 94.7

Linde du

Plessis

Fouriesburg Brahman en

Brahman x

Droughtmaster

Veld, oesreste en hooi Dundeelek

konsentraat

91.1

Hennie

Coetzee

Prieska Bonsmara Veld en beperkte

hoeveelheid reste en

aangeplante weiding

Premix 450 90

Getal teelkoeie varieer van 291 tot 2514. Twee van die 11

wenners het meer as 1000 teelkoeie

Jacques Swart van Malemba boerdery van Louwna naby

Vryburg boer met Simmentalers en Simbras.

In „n groot gediversifiseerde boerderyonderneming

slaag hy by uitnemendheid daarin om verskeie

bedryfstakke komplementêr tot mekaar te integreer.

Hy behaal in die produksiejaar van beoordeling „n

uitstaande speenpersentasie van 93.9% in „n kudde van

1327 teelkoeie. „n Volgehoue streng seleksie beleid teen

koeie wat oorslaan gee hiertoe aanleiding.

Sy indruk is dat beesboerdery in SA gesien word as „n

vertakking wat minder intensiewe bestuur verg, maar hy

glo dit is juis met intensiewe bestuur dat „n

beesboerdery werklik winsgewend bedryf kan word.

“Dit is tog so dat met 70 % inspanning 50 % welslae

behaal word en dat dit daardie laaste 30 % se poging is

wat vir die ander 50 % sorg”

Niks gaan van sy plaas af as daar die nie waarde

toegevoeg is nie. Daarby vul die verskillende

bedryfstakke mekaar aan en probeer hy alles self doen

waaruit iemand anders as middelman geld sou maak.

Waardetoevoeging word gedoen deur kalwers op

aangeplante weiding en in „n voerkraal af te rond.

Huidig lyk die somme van plaasvoerkrale goed

MARGE PER SPEENKALF BY VERSKILLENDE

MIELIEPRYSE

Mielieprys

(R/ton)

Marge per

speenkalf (R)

Rente verdien

(%)

1800 1080 49

2000 915 40

2200 750 32

2400 580 25

Mielie gelykbreekprys R3100/t

SPEENPERSENTASIES VAN SKAAPBOER WENNERS

Skaapboer van

die Jaar

Distrik Weidingshulpbron

Lamseisoene Speen

%

Strategiese

byvoeding

Grey & Grey

Landgoed

Ermelo Besproeide

weidings/kontant

gewasse/reste

3 in 2 jaar 186 Maxiwol/

mieliemeel

Ben Brynard Calvinia Peulplantweidings/

karooveld

Lente en

herfs

156 Maxiwol/

mieliemeel

Freddie Schmidt Memel Suurgrasveld

reste/weimielies

Lente en

herfs

135 Maxiwol/

mieliemeel

Boontjies

kraal Landgoed

Caledon Peulplantweidings/

kontantgewasse

Kombinasie

163 Maxiwol/

gars

AG Joubert Riversdal Peulplantweidings/

Kontantgewasse

3 in 2 jaar 149 Maxiwol/

graan

SPEENPERSENTASIES VAN SKAAPBOER WENNERS

Skaapboer van die

Jaar

Distrik Weidingshulpbron

Lamseisoene Speen

%

Strategiese

byvoeding

Bismarck Bdy Wesselsbron AangeplanteW

weimielies/reste

Lente en

herfs

143

132

Maxiwol

A du Toit Pienaar Colesberg Karooveld

Besproeide

weidings

Lente en herfs

3 in 2 jaar

123

203

Deurvloei

proteïen

Charl Saunderson Kenhardt Ariede veld met 132

mm/jaar

4 in 3 jaar 143 Maxiwol

Amerika Landgoed

Jan-Paul Kempen

Bredasdorp Lusernweidings/

Kontantgewasse

Kombinasie 116 Maxiblok of

Maxiwol/graan

mengsel

Wiese

Besigheidstrust

Loxton Veld en klein

hoeveelheid

aangeplante

weiding

Elke 10

maande

116

Ooie word elke ongelyke maand van die jaar gepaar en lam dus

elke gelyke maand van die jaar lam. Hierdie stelsel hou groot

voordele in soos bv. meer effektiewe gebruik van top gehalte

ramme en beter gehalte ramme kan bekostig word, makliker

bestuur van ooie met kleiner troppe wat lam, laer risiko vir

ongunstige weersomstandighede met lamtyd, minder arbeid en

lammers wat regdeur die jaar beskikbaar is vir bemarking.

Ooie lam elke 10 maande en beter lampersentasies word verkry as

waar ooie elke 8 maande lam. Hul doelwit is om 150 % te speen

onder ekstensiewe boerdery-omstandighede waar die ooie net op

veld loop met „n lae reënval van 175 mm per jaar. Met lamtyd elke

twee maand, is daar deurlopend nageboortes op die veld wat as

kosbron vir jakkalse dien en gevolglik het hulle minder verliese

a.g.v. roofdiere.

INKOMSTE EN KOSTE OP WEIMIELIES (2014)

INKOMSTE R/lam

Vleis 1128

Wol 150

TOTAAL 1278

KOSTES

Aankope 720 (57)

Mielies 374 (29)

Voermol Landelek 60 (4.7)

Arbeid 20 (1.6)

Rente 15 (1.2)

Prosessering 22 (1.7)

Vervoer 24 (1.9)

Mortaliteit 38 (3)

TOTAAL 1273

Wins/lam (Mielieprys R1800/t) R181 (25%)

“Mielieprys” van R3400/t haalbaar of R180/lam

Ben Brynard, Calvinia

Die verbetering van ooiproduktiwiteit en kg lamvleis

geproduseer is die belangrikste teeldoelwit in hierdie

Merinokudde.

Ben Brynard beskik oor ‟n unieke doeltreffendheids

maatstaf om kuddeproduktiwiteit te meet en dit is kg

vleis en kg skoonwol bemark per ooi gepaar. In die jaar

van beoordeling bemark hy 28,6 kg vleis (karkas) en 7,8

kg skoonwol per ooi gepaar.

Sy speenpersentasie met een lamgeleentheid per ooi

per jaar is 156%. Hy is lid van die Merinoplan van

Merino SA en maak gevolglik gebruik van BLUP

teelwaardes om teeltvordering in sy kudde te versnel”

Gerrit van Zyl: 2XLNR wenner en beesboer van die jaar

Veld rus vir groeiseisoen, Voermol 3-Fase lekprogram;

verse op 13-15 maande gedek; speen 94.7% oor kudde

2-jaar oud vers met kalf. Kondisiepunt 3.5

Wink Broers, Barkly-Oos: speen op 5½ maande,

speengewig 239kg, speen 96.9%

Simmentalerbul x

Brahman-tipe koei

Angusbul x

Simmentaler-tipe koei Brahmanbul x

Angus-tipe koei

Brahman-tipe koei met Simmentaler kalf

B

Simmentaler-tipe koei met „n Angus kalf

Angus-tipe koei met Brahman kalf

BAIE DANKIE !

Aannames:

Beginmassa van kalf : 220kg

Endmassa : 420kg

GDT : 1.6kg

VOV : 1:6

Uitslag % : 56%

Speenkalfwaarde : R18/kg

Karkasprys : R32/kg

Prosesseer, rente en diverse van R250 in berekening

gebring

INKOMSTE EN KOSTES OP WEIMIELIES

Aannames:

• Ideale beginmassa 28-32 kg

• Aankoopprys van R24/kg verreken

• Lam neem ongeveer 20kg toe en vreet 110 kg mielies

• Slag by 48-52kg lewende gewig

• Uitslagpersentasie 46-47 %

• Lamprys R48/kg

• Wolproduksie 2 kg/lam

• Mortaliteit 0.8 - 3%

• Stroop-, vervoer- en silokoste nie in berekening

gebring nie

• Mielieprys van R3400/t verreken

Speenkalf verbruik 0.8-1t mielies in 90-120 dae