HEMŞİRELİK BAKIMINDA

KALİTE

Mayıs 2012

Hemşirenin en önemli sorumluluğu hastaya kişisel, teknik, bilimsel ve gereksinimi doğrultusunda bakım vermektir. Bu anlayışla hemşirelik mesleği; sağlık hizmetlerinde bakımın karşılanma derecesi olarak tanımlanmaktadır. Profesyonel hemşire; yeni araştırma bulgularının ışığında bakım verdiği bireyin gereksinimlerini saptayan, gereksinimleri doğrultusunda bakım planı geliştiren kendi sunduğu bakımın sorumluluğunu üstlenen özerk bir uygulayıcı konumundadır.

Hemşire insan gücü planlaması ;Sağlık hizmetleri içinde Hemşirelik Hizmetlerinin organizasyonu ve iş gücü planlaması, kaliteli bakım hizmetlerinin sunulmasında önemli bir yer tutmaktadır.

Hemşire insan gücü planlamasının amacı = Hasta veya sağlam insanların gereksinimi olan kaliteli hemşirelik bakımını verebilecek nitelikte hemşire sayısını belirlemek ve sağlamaktır.

Hemşire İnsan gücü Planlaması Yöntemleri

a)Hasta/yatak, yatak hemşire oranlarına göre İGP yöntemi

b) İş yüküne dayalı İGP yöntemi

A)Yatak/Hemşire Oranı YöntemiÜlkemizde sağlık kurumlarında hemşire insan gücü planlamasında ‘Sağlık Bakanlığı Taşra Teşkilatı Yataklı Tedavi Kurumlarına Yönelik Yatak ve Kadro Standartları Yönetmeliği'ne göre yapılmakta olup, hasta/yatak sayısı ile orantılı hemşire sayısı (geleneksel yöntem) kullanılmaktadır.Verilen yatak-hemşire oranları minimum düzeyde bakım için yeterli hemşire sayısı olarak tanımlansa da, minimum düzeyde bakımın nelerden oluştuğu açıklanmamıştır. Yani farklı özellikteki birimler için değişen yatak-hemşire oranlarının belirlenmesinde nelerin dikkate alındığı ve nasıl hazırlandığı belli değildir.

1940'lı yıllarda Amerika'da yeni açılan hastanelerde personel ihtiyacını karşılamada rehber olması için geliştirilen yatak-hemşire oranı yönteminin zamanla, birimin iş yükünü belirlemede yanıltıcı olduğu, hemşirelik girişimlerinin miktarının ve hastaların bağımlılık düzeylerinin göz ardı edildiği fark edilmiştir. 1960'larda hemşirelere sağlık hizmetinin yönetiminde büyük sorumluklar verilmesiyle hemşire insan gücü planlamasında kullanılan geleneksel yaklaşımın yerini iş yüküne dayalı insan gücü planlama yöntemi almıştır.

B)İş Yüküne Dayalı İnsan gücü Planlama Yöntemi

Geçerli ve güvenilir hasta/hemşire oranları ancak iş yüküne dayalı hemşire insan gücü planlama yönteminin düzenli kullanılmasıyla elde edilebilir. Hemşire yönetici insan gücü planlaması yaparken özellikle birimin hemşirelik iş yükünü belirlemelidir.

İş yükü analizi = Bir işlemin, belirli çalışma şartları altında, belirli yöntemlerle, yeteri kadar eğitim, bilgi ve yeteneğe sahip bir çalışan tarafından bir iş günü boyunca, aşırı yorgunluk yaratmayacak bir çalışma hızı ile yapılması için geçen sürenin belirlenmesi amacıyla uygulanan tekniktir.

Bir Bakım Ünitesinde Hemşire İş Yüküne Etki Eden Faktörler:

1-Hasta sayısı: Ünitenin genel doluluk oranı, mevsimsel değişiklikler, kış- yaz, uzun tatiller/bayramlar, doğal felaketler vs.)

2-Hemşire Personelin Üstlendiği Destek Hizmetler: Malzeme temini, telefona bakma, yemek dağıtma, kayıt işleri gibi hemşirelik uygulamaları dışındaki işleri de yaptıklarından esas görevleri olan hasta bakımına yeterli vakit ayıramamaktadırlar.

3-Hastaların bakım gereksinimleri: İş yükünü tahmin etmede hasta sayısı ile birlikte serviste yatan hastaların 24 saatlik hemşirelik bakım ihtiyaçlarının (hastaların tipinin) bilinmesi gerekir. Bunun için hastalar bakım ihtiyaçlarına göre sınıflandırılırlar.

Son yıllardaki çalışmalarda hemşire insan gücü planlamasında hasta sınıflandırma sistemleri kullanılmıştır.Hasta sınıflandırma sistemi, hastaların 24 saatlik hemşirelik bakımı ihtiyaçlarını belirlemek için geliştirilmiştir

Hasta sınıflandırma sisteminde kullanılan ölçek hastaların bakım ihtiyaçlarına göre hastaları gruplandıran geçerli ve güvenilir bir ölçek olmalıdır.(JHÜ 1960)

Rush Medicus Hasta Sınıflandırma Kriterleri öznel ve nesnel verilerin birlikte kullanılması kolaylığını sağlayan subjektif değerlendirmeyi minumuma indiren yaygın ve çok kullanılan bir kontrol listesidir.

RMHSK'da 29 bakım tanımı var olup her birinin farklı bir puanı bulunmaktadır.Toplam bakım puanı bağımlılık düzeyleri hakkında bilgi verir.

•BAĞIMSIZ HASTA (TİP 1) 0-24•ALT DÜZEY BAĞIMLI HASTA (TİP 2) 25-48•ORTA DÜZEY BAĞIMLI HASTA(TİP 3) 49-120•ÜST DÜZEY BAĞIMLI HASTA (TİP 4) 120 VE ÜSTÜ

İş yükü ölçümünde sadece bağımlılık düzeyinin bilinmesinin yanında klinik yatak kapasitesi,yatak doluluk oranları,kişi başına düşen hasta sayısı ve klinikte çalışan hemşire sayısı vb. koşulların da dikkate alınması gerekir.

HASTA TİPLERİ VE ORTALAMA BAKIM SAATLERİ

TİPLERANKARA

EĞT. VE ARAŞ.HAST.RUSH ÜNV.

TIP FAK.EGE ÜNV.TIP FAK.

TİP1 2 1 1.3

TİP 2 4 3 2.78

TİP 3 11 7 4.8

TİP 4 20 14 12.46

KUŞADASI DEVLET HASTANESİ

Hasta Sınıflandırma Kriterleri

Hastanın Adı Soyadı: Servis: Oda:

Tarih:

Servise kabul edilme(3)

Taburcu edilme(2)

Bilinci kapalı(24)

İnkontinans(18)

Oryantasyon bozuk(15)

Tam görme yada ileri derecede görme bozukluğu(12)

İzolasyaon(9)

Kısmi hareketsizlik(9)

Tam hareketsizlik(24)

Monitöre bağlı(24)

Respiratöre bağlı(24)

Kapsamlı yara/deri bakımı(24)

Trakesotomi(6)

Yatak istirahati(10)

Yardımla kalkar(5)

Yardımla banyo yapar(3)

Total Banyo gereksinimi(4)

Beslenme Sondası ile beslenme(3)

Total beslenme(oral) gereksinimi(10)

Aldığı- Çıkardığı takibi(2)

Numune toplanması(2)

Tüp bakımı(8)

Kısmi yara/deri bakımı(8)

Oksijen terapi(6)

İki saat arayla yada daha sık vital bulgu takibi(12)

İ.V. Girişimler(12)

Özel eğitim gerekli(12)

Özel Emosyonel destek(12)

Tanı testi hazırlığı(3)

TOPLAM

Hastanelerin en iyi kalite göstergelerinden birisi hemşirelik bakım kalitesidir ilkesinden yola çıkarak Kuşadası Devlet Hastanesinde hastaların hemşirelik bakımına gereksinimlerini ve hemşire iş yükünü belirlemek amacıyla (01.02-15.03).2012 tarihleri arasında RMHSK baz alınarak ön çalışma yapılmıştır.

Çalışmanın Amacı; - Kliniklerde hemşire gereksinimlerini saptamak,- Klinikler arasında bu gereksinimlere göre hemşire dağılımı sağlamak,- Her vardiyada dengeli sayıda ve nitelikte hemşire görevlendirmek,- Hasta gereksinimlerine göre hemşire bakım standardı geliştirmek ve bakım kalitesini yükseltmektir.

TOPLAM HASTA 257 YÜZDE

TİP 1 1 0,38

TİP 2 13 5,05

TİP 3 209 81,32

TİP 4 34 13,22

GENEL YOĞUN BAKIM

GENEL YOĞUN BAKIM

GENEL YOĞUN BAKIM

DAHİLİYE SERVİSİ

TOPLAM HASTA 1106 YÜZDE

TİP 1 254 22,97

TİP 2 770 69,62

TİP 3 76 6,872

TİP 4 6 0,542

DAHİLİYE SERVİSİ

DAHİLİYE SERVİSİ

CERRAHİ SERVİSİ

TOPLAM HASTA 850 YÜZDE

TİP 1 622 73,17

TİP 2 210 24,27

TİP 3 18 2,11

TİP 4 0 0

CERRAHİ SERVİSİ

CERRAHİ SERVİSİ

“Kalite asla bir tesadüf değil, daima akıllı bir gayretin sonucudur.”

John Ruskin