hemşireliğin yasal yönleri

64
Hemşireliğin Yasal Yönleri

Upload: fidelina-catalin

Post on 04-Jan-2016

72 views

Category:

Documents


8 download

DESCRIPTION

Hemşireliğin Yasal Yönleri. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: Hemşireliğin Yasal Yönleri

Hemşireliğin Yasal Yönleri

Page 2: Hemşireliğin Yasal Yönleri

• Sağlık hizmetleri, girerken topluma ve bireye sağlıklı, mutlu ve üretken yaşamı sağlamak için bir yandan sağlığı geliştirecek girişimlerde bulunmaktadır. Diğer yandan ise sağlıklı yaşamı tehdit edebilecek durumlar için önlemler almakta ve tehlikenin varolduğu anda da tedaviyi hedefleyen çağdaş girişimleri, hem ulusal hem de uluslararası düzeyde sağlamaya çalışmaktadır.

Page 3: Hemşireliğin Yasal Yönleri

• Bu girişimlerden bazıları yaşam kavramı ile bağdaşmayan durumlar sergilemektedir. Bu ikilem ayrıca etik yönden sorunlar yaratmaktadır.

• Etik bilimi bir eylemin içeriğindeki iyi, olumlu ve olumsuz etkileşilerin ağirlığinı belirleyecek durumları, koşulları açıklar

Page 4: Hemşireliğin Yasal Yönleri

• Bu koşulları özetlersek;

• 1. Eylem, kendi içinde ahlaki açıdan iyi, olumlu ya da en

azından tarafsız olmalıdır.

• 2. Eylemin olumlu etkisi, kötü, olumsuz bir etkiden

kaynaklanmamalıdır.

3. Daima iyi, olumlu yönler istenmelidir.

• 4. Önemi açısından olumlu etki, daima olumsuz etkiden

önce gelmelidir.

Page 5: Hemşireliğin Yasal Yönleri

KURUMLARDA GEÇERLİ ONAY, KAYIT VE YAZILI

DÖKÜMANLAR• Bireyin yaşamını kurtarmak için olsa da her

türlü girişim ve uygulamadan önce girişimin hasta tarafından onaylandığını gösteren izni, yazılı olarak almanın bir hak ve yasa gereğidir. Her saglık kurum/kuruluşunda kişinin sağlığı ile ilgili tutulan kayıtların ve evrakların tümü yasal niteliği olan yazılı belgelerdir.

Page 6: Hemşireliğin Yasal Yönleri

• Kayıtlar; ilk tanılama ve anemnezler, tedavi ve bakım formlanrı izin kağıtları, değişen durum ve tedavinin yazıldığı, verilen ilaçlarla ilgili bilgilerin, intihar, ölüm raporu, organ bağışı ve otopsi izinlerinin bulunduğu formlardan ya da tutulan zabıtlardan oluşur.

Page 7: Hemşireliğin Yasal Yönleri

• Kayıtlar;

• Yasal etkinliği,

• İzlenen tedavi ve bakımı gösterdiği gibi, Gerektiğinde davalı/davacı için yazılı, kalıcı delil niteliği de taşır

Page 8: Hemşireliğin Yasal Yönleri

• Her mesleğin kendine özgü görevleri, yetki, sorumluluk, yükümlülüklerini belirleyen yasal düzenlemelerin olması gerekir.

• Hemşirelerin temel hukuk kavramları, meslekle ilgili yasaları bilmesi kendine ve diğerlerine sağlayacağı yararlardan ötürü sorumludur.

Page 9: Hemşireliğin Yasal Yönleri

• Bu aynı zamanda hemşireye bakım standartlarını yükseltecek, hukuki kuralları belirleyebilme niteliğini de kazandıracaktır.

Page 10: Hemşireliğin Yasal Yönleri

• YASA;Yapılması yada yapılmaması gereken , yazılı olarak belirlenen doğru ve yanlışlardır.

• TÜZÜK; Soyut hukuk kurallarını, somut duruma getiren kurallardır.

• YÖNETMELİK; Devlet örgütünde yer alan çeşitli kurum ve kuruluşların kendi iç bünyelerini ilgilendiren görev alanları ile ilgili ve çalışma yöntemlerini düzenleyici kuralların tümü

Page 11: Hemşireliğin Yasal Yönleri

• KURAL; Toplumsal yaşamda kurum, kuruluşların sürekli uygulama sonucu yerleşik hale gelen ve bireylerin kendilerini uymaya yükümlü tuttukları davranış, inanış biçimleri.

• MEVZUAT; Yazılı hukuk kuralları

• YETKİ; Kurum,kişiye, hukuk kuralları ile kendisine verilen sorumlulukların, iradenin tümü.

• İŞ; Kişi yada kişilerin yapması gerken görevlerin tümü.

Page 12: Hemşireliğin Yasal Yönleri

Hemşirelik yasası

• Dünyada profosyonel hemşireliğin çalışmasını düzenleyen yasalar 1891 yılında Güney Afrika Birliğin'de yer almış, ilk bağımsız hemşirelik yasası ise 1901 yılında Yeni Zelanda'da çıkarılmıştır.. Bunu 1903 yılında ABD'nin Gordine Eyaleti izlemiştir

Page 13: Hemşireliğin Yasal Yönleri

• Hemşireleri ilgilendiren yasa, tüzük ve yönetmelikleri kronolojik olarak gözden geçirecek olursak

• - 1928 yılında yürürlüğe giren, 1219 sayılı "Tıp ve Tıpla ilgili mesleklerin Uygulanmasına ilişkin Kanun.’’(5. Fasıl, 64.65.maddeler, 24.25.26. Maddeler)

Page 14: Hemşireliğin Yasal Yönleri

• 1926 ‘’Türk Kodeksi’’(4. Ve 12. Maddeler ilaç hazırlanması ve uygulanmasına dair).

• 1936 yılında yürürlüğe giren, 2017 sayılı S.S.Y.B Teşkilat ve Memurları Kanunu”.Başhemşireye hemşireyi sicil amiri yapmıştır.Atama ve nekil ile ilgili kararları da kapsar.

• 1943 ‘Trahomla Savaş Talimatnamesi’’ Hizmet alanındaki hemşirenin yetki ve sorumluluklarını belirtir.

Page 15: Hemşireliğin Yasal Yönleri

• 1954 yılında yürürlüğe giren, 6283 sayılı Hemşirelik Kanunu’’.Bu kanun ilk ve halen geçerli hemşirelik yasasıdır.

• 1961 yılında yürülüğe giren 224 sayılı "Saglık Hizmetlerinin Sosyaleştirilmesine Ait Yasa’’Halk sağlığı hemşiresinin görev,yetki ve sorumluluğuna yer verilmiş

• 1965 yılında yürüküğe giren 637 sayılı "Devlet Personel Yasası" Hem bu yasadaki aksaklıkları gidermek için çıkarılan yasa,

Page 16: Hemşireliğin Yasal Yönleri

• 1970 yılında yürürlüğe giren 1327 sayılı yasa,

• 1983 yılında yeniden düzenlenerek yürürlüğe konulan "S.S.Y.B Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği" dir. Başhemşire , yardımcısı, servis sorumlusu, hemşire yardımcılarının görev,yetkileri ele alınmıştır.

• 1987 3359 sayılı’’Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’’. Temel insan hakları doğrultusunda hizmetin verilmesi karara bağlanmıştır.

Page 17: Hemşireliğin Yasal Yönleri

6283 SAYILIHEMŞİRELİK KANUNU

Page 18: Hemşireliğin Yasal Yönleri

KANUN MADDESİ 1:

Ortaokulu bitirmiş olup 25 yaşından yukarı bulunmayan kadınlardan Hükümetçe açılmış veya tanınmış bir (Ebe - Laborant Hemşire) okulunda 3 sene tahsil görüp Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletince teşkil olunan jüri huzurunda meslek imtihanı vererek aldığı diplomayı usulüne göre Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletine tescil ettirenlerle 3 üncü maddenin 2. fıkrasında yazılı olanlara (Hemşire) unvanı verilir. Bu kanunun yürürlüğe girmesinden evvel usulüne göre hemşirelik sınıfına alınmış olanlar sanatlarını yapmaya ve hemşire unvanını kullanmaya devam ederler.

Page 19: Hemşireliğin Yasal Yönleri

KANUN TASARISI MADDE 1:

Türkiye’de üniversitelerin hemşirelik ile ilgili lisans eğitimi veren fakülte ve yüksek okullarından mezun olan ve diplomaları Sağlık Bakanlığı’nca tescil edilenler ile öğrenimlerini yurtdışında hemşirelik ile ilgili devlet tarafından tanınan bir okulda tamamlayarak denklikleri onaylanan ve diplomaları Sağlık Bakanlığı’nca tescil edilenlere hemşire unvanı verilir.

Page 20: Hemşireliğin Yasal Yönleri

KANUN MADDESİ 2:

Bu kanunun yayımından sonra diğer Vekaletlerle özel veya tüzel kişiler tarafından hemşirelik okulu açılması için Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletinin müsaadesini almak şarttır.Gerek bu kanunun yayımı tarihinde mevcut bulunan, gerekse yayımından sonra açılacak olan bu gibi hemşirelik okulları Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletinin murakabesine tabidir.

Page 21: Hemşireliğin Yasal Yönleri

KANUN TASARISI MADDE 2:

Yürürlükten kaldırılmıştır.

Page 22: Hemşireliğin Yasal Yönleri

KANUN MADDESİ 3: Türkiye’de hemşirelik sanatını bu Kanun hükümleri

dahilinde hemşire unvanını kazanmış TÜRK KADINLARINDAN BAŞKA hiç bir kimse yapamaz. Ancak yabancı memleketlerde ve mahalli Hükümetlerce tanınmış hemşire okullarında tahsil görerek diploma alan Türk hemşirelerinin alelusul hüviyetleri tespit edilerek, tahsil ettiği memlekette tescil edilmiş olanların diplomaları, uygun görüldüğü takdirde, aynen Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletince onanıp tescil edildikten sonra sanatlarını yapmalarına müsaade olunur. Yabancı memleketlerin yukarıdaki şartları haiz okullarını bitirmekle beraber diploması oraca tescil edilmeyenler Türkiye’de meslek imtihanı vererek hemşire olabilirler. Öğretim programları Türk hemşire okulları programından ve müddetinden az olan yabancı hemşire okullarından gelenler,noksan olan kısım ve müddetleri Türk hemşire okullarında tamamlamaya mecburdurlar.

Page 23: Hemşireliğin Yasal Yönleri

KANUN TASARISI MADDE 3:

Türkiye’de hemşirelik mesleğini bu Kanun hükümleri dahilinde hemşire unvanı kazanmış Türk vatandaşı hemşirelerden başka kimse yapamaz.

Page 24: Hemşireliğin Yasal Yönleri

KANUN MADDESİ 4: Hemşirelerin vazife ve salahiyetleri: A)

Hemşireler müdavi tabip tarafından tavsiye edilen tedavi tedbirlerini uygulamaya yetkilidirler. B) Hemşireler çiçek aşısını ve acil hallerde icap eden pansumanları re’sen tatbik edebilecekleri gibi müdavi tabibin tavsiyesi üzerine sağlık kurumlarında veya dışarıda hastalara deri altına, adale içine ve damar içine şırınga yapmaya yetkilidirler. Bu sebeple mesuliyetleri şırınganın tatbikindeki bilgisizlik, dikkatsizlik ve ehliyetsizlik hallerine munhasırdır. C) Hemşireler dispanserler ve sağlık kurumlarınca görevlendirildikleri koruyucu hekimlik işlerinde halka bilcümle sıhhi tedbirleri, sağlık korunma çarelerini ve müracaat etmeleri lazım gelen sağlık kurumlarını bildirirler. Bulaşıcı hastalıklarla savaş tedbirlerini alır ve tatbik ederler. Hemşireler hususi sıfatla girdikleri aile muhitlerinde de yukarıdaki fıkrada yazılı işleri görürler.

Page 25: Hemşireliğin Yasal Yönleri

KANUN TASARISI MADDE 4:

Hemşireler ve hemşireliğe eşdeğer sağlık memurları; Her ortamda birey, aile ve toplumun hemşirelik girişimleri ile karşılanabilecek sağlıkla ilgili ihtiyaçlarını belirlemekten, bu ihtiyaçlar doğrultusunda hemşirelik bakımını planlamak, uygulamak, denetlemek ve değerlendirmekten;

Tanıya, tedaviye ve rehabilite etmeye yönelik uygulamalar ile sağlığı koruyucu ve yükseltici uygulamalara katılmak, izlemek ve değerlendirmekten sorumlu ve yetkili sağlık personelidir.

Hemşirelerin hemşireliğe eşdeğer sağlık memurlarının birinci (1.) fıkrada sayılan hizmetlerde çalışma alanlarına, pozisyonlarına ve eğitim durumlarına göre görev, yetki ve sorumlulukları Sağlık Bakanlığı’nca çıkartılacak yönetmelikle düzenlenir.

Page 26: Hemşireliğin Yasal Yönleri

KANUN MADDESİ 5:

Hemşire okulundan mezun hemşireler mecburi hizmetlerini bitirip memuriyetten ayrılınca; mecburi hizmeti olmayan hemşire okulu mezunları istedikleri vakit sanatlarını serbestçe yapabilirler. Serbest çalışacak hemşireler lüzumlu vesikalarını bir dilekçeye bağlayarak mahallin en büyük sağlık amirine verirler. Serbest çalışan hemşire ev adresiyle çalışmak istediği yerde bir değişiklik olduğu takdirde bir hafta içinde aynı makama haber vermeye mecburdur.

Page 27: Hemşireliğin Yasal Yönleri

KANUN TASARISI MADDE 5:

AYNEN KORUNMUŞTUR.

Page 28: Hemşireliğin Yasal Yönleri

KANUN MADDESİ 6:

Bu Kanun hükümlerine göre hemşire okullarından mezun olup hemşire unvanını kazanmış bulunanlar hemşire olarak memuriyete alınırlar. Bu madde mucibince yapılacak tayin ve terfilerde ve maaşların verilmesinde 3656 sayılı Kanun esasları cari olur.

Page 29: Hemşireliğin Yasal Yönleri

KANUN TASARISI MADDE 6:

YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMIŞTIR. (Terfi, tayin, maaş 657 sayılı Devlet Memurları

Kanunu’na göre düzenlenmektedir.)

Page 30: Hemşireliğin Yasal Yönleri

KANUN MADDESİ 7:

İlkokulu bitirmiş ve 18 yaşını tamamlamış olan kadınlar hemşire yardımcısı olabilirler. İlk tahsilden sonra hastanelerde altı aylık nazari kurs gördükten sonra en az bir senelik ameli ve nazari bilgi edinmek için staj görenler ehliyetlerini bir jüri huzurunda ispat ettikleri takdirde hemşire yardımcısı olurlar.Bu madde mucibince hemşire yardımcısı olanlara 3656 sayılı kanun hükümleri tatbik olunur.

Page 31: Hemşireliğin Yasal Yönleri

KANUN TASARISI MADDE 7:

YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMIŞTIR

Page 32: Hemşireliğin Yasal Yönleri

KANUN MADDESİ 8:

Uzman hemşirelerin (Öğretmen, okul idarecisi, başhemşire, klinik, ameliyathane, dispanser, laboratuar hemşireleriyle ziyaretçi hemşireler, diyet hemşireleri, sosyal hizmet hemşireleri ve saire) nasıl yetiştirilecekleri Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletince hazırlanacak bir yönetmelikte gösterilir.

Page 33: Hemşireliğin Yasal Yönleri

KANUN TASARISI MADDE 8:

• Lisans mezunu hemşireler meslekleriyle ilgili lisansüstü eğitim alarak uzmanlaştıktan ve diplomaları Sağlık Bakanlığınca tescil edildikten sonra uzman hemşire olarak çalışırlar.

•     • Hemşireler meslekleri ile ilgili olan özellik arz eden birim ve

alanlarda belirlenecek esaslar çerçevesinde yetki belgesi alırlar.

• Yetki belgesi alınacak eğitim programlarının düzenlenmesi, uygulanması, koordinasyonu, belgelendirme ve tescili ile kredilendirme ve yetki belgelerinin iptali gibi hususlar, Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Page 34: Hemşireliğin Yasal Yönleri

KANUN MADDESİ 9:

Lise veya hemşire okulu mezunu olup da Türkiye'nin veya yabancı bir memleketin yüksek hemşirelik okullarında tahsillerini tamamlayanlar kabiliyetlerine göre, hemşire okulu öğretmeni, başhemşire ve idareci hemşire olurlar. Bunlar hizmete ilk girdiklerinde hemşire olarak tayin olunurlar. Hastane veya sağlık kurumu başhemşiresi olabilmek için bir terfi süresince çalışarak ehliyetlerini ispat etmiş olmaları şarttır. Hastane başhemşireliklerine tayinde yüksek hemşire okulu mezunlarının rüçhan hakları vardır. Bu maddeye göre yapılacak tayin ve terfilerde ve maaşların verilmesinde 3656 sayılı kanun esasları cari olur.

Page 35: Hemşireliğin Yasal Yönleri

KANUN TASARISI MADDE 9:

Hemşirelikle ilgili yönetim görevlerinde lisans ve lisansüstü eğitime sahip hemşirelerin rüçhan hakları vardır.

Page 36: Hemşireliğin Yasal Yönleri

KANUN MADDESİ 10:

Resmi ve özel sağlık kurumlarında çalışan hemşireler haftada bir buçuk gün ve senede bir ay izinlidirler. Nöbetçi olmayan hemşirelere hastane hizmetlerine halel gelmemek şartı ile mesai saatleri dışında baştabip tarafından ayrıca gece izni verilebilir.

Page 37: Hemşireliğin Yasal Yönleri

KANUN TASARISI MADDE 10:

YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMIŞTIR. (Özlük haklar 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre

düzenlenmektedir.)

Page 38: Hemşireliğin Yasal Yönleri

KANUN MADDESİ 11:

3 üncü madde hükümlerine riayet etmeyen, dördüncü maddede yazılı vazife ve salahiyet hudutlarını tecavüz eden ve 5 inci maddenin ikinci bendi hükmünü yerine getirmeksizin serbest çalışan hemşirelerden (50) liradan (200) liraya kadar hafif para cezası alınır.

Page 39: Hemşireliğin Yasal Yönleri

KANUN TASARISI MADDE 11:

YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMIŞTIR.

Page 40: Hemşireliğin Yasal Yönleri

Yasa tasarısından son haberler

1992’den beri yasa taslağının hata ve eksiklikleri revize edilmiştir.

Geçen yıllarda AB Ana Komitesine gönderilerek görüş alınmıştır.

Türk hukukuna uygunluğu müşavirlikler tarafından gözden geçirilmiştir.

Page 41: Hemşireliğin Yasal Yönleri

09/ Ocak/2007 günü Hemşirelik Kanunu”na ilişkin değişiklik

teklifi TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu’ndan geçti.

Sayın Bakanımızın ifadesine göre; bir ay

içerisinde Meclis Genel Kurulu’ndan da değişime uğramadan geçmesi bekleniyor.

Page 42: Hemşireliğin Yasal Yönleri

 1-     Türkiye’de hemşire unvanının;

üniversiteler bünyesinde yer alan ve lise üzerine dört yıl süreli eğitim veren Fakülte ve Yüksekokullarda yapılarak kazanılması hükme bağlanmıştır..

2-     Cinsiyet ayrımı kalkmıştır.

Kabul edilen değişiklik teklifi neleri içeriyor?

Page 43: Hemşireliğin Yasal Yönleri

3- Hemşirelikte lisansüstü eğitim yaparak diploma alan ve böylece uzmanlaşan hemşirelerin uzmanlık yaptıkları alanlarda

uzman olarak değerlendirilmeleri hükme bağlanmıştır.

4- Özel dallarda( Branş) sertifika programlarının düzenlenmesi hükme bağlanmıştır.

Page 44: Hemşireliğin Yasal Yönleri

5-Hemşirenin görev, yetki ve sorumluluk alanı belirlenmiştir ???

6-Şimdiye kadar hemşire ve sağlık memuru unvanı almış ve almak üzere okuyan tüm meslektaşlarımızın kazanılmış hakları, ünvan dahil korunmuştur.

Page 45: Hemşireliğin Yasal Yönleri

7-Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra lisans düzeyinde eğitim veren sağlık memurluğu ile hemşirelik programlarının birleştirilmesi ve programın adının “hemşirelik” olarak değiştirilmesi hükme

bağlanmıştır.

Page 46: Hemşireliğin Yasal Yönleri

  

  

Diplomaları ebe olduğu halde;

İdari kararla hemşirelikle ilgili alanlarda, son üç yıldır kesintisiz görev yapan ve kanunun yürürlüğe girmesinden sonra bunu üç ay içinde belgeleyen ebelerin,

hemşire yetkisiyle görevlerine devamı hükme bağlanmıştır

Page 47: Hemşireliğin Yasal Yönleri

9- Hemşirelerin serbest çalışabileceklerine dair hüküm korunmuştur.

10-Türk vatandaşı olan hemşirelerden başka kimsenin, hemşirelik mesleğini ülkemizde icra edemeyeceği hükme bağlanmıştır.

Page 48: Hemşireliğin Yasal Yönleri

DOKU VE ORGAN NAKLİ TRANSPLANTASYON

• beden ve organla ilgili nakiller doku ve organ nakli şeklinde gerçekleştirilen cerrahi girişimlerdir

Page 49: Hemşireliğin Yasal Yönleri

• Doku ve Organ Nakillerinde. Donör ve Hasta açısından Etik ve Hukuki konulara dikka: edilmesi gerekir.-

• Organ/Doku Kaynağı; Otograft• Homograft • Heterograft• Donörler (Organı veren); Kendidokusu• Insandan insana• Ölüden

• Hayvandan insana

Page 50: Hemşireliğin Yasal Yönleri

• Etik Yönü• Ahlaki yönden uygun Izin alınmışsa

uygundur. • Küçük mutilasyonlarda uygundur.• Major mutilasyonda donörün işlevsel bütünlüğü

bozulacaksa ahlaki açıdan uygun degildir.• Yazili izin gerekir.• Genelde ahlaki açidan uygundur

• Uygun olmayan Or: Seks glandları

Page 51: Hemşireliğin Yasal Yönleri

• Donörden yazılı izni alınmasının yanısıra

– Donörden organ seçilirken saptana ölçüt, donörün organ alındıktan sonra bedeni işlevsel bütünlüğünü sürdürebilmelidir.

• Ölü organ naklinde ise hukuki yönden iki nokta önemlidir.

• Bedenin tümü ile ölü oldugunun saptanması– Alınan organın canlı olması için tibbi

yolların uygulanmaış olmasıdır.

Page 52: Hemşireliğin Yasal Yönleri

4. ABORTUS/ Düşük VEYA KURTAJ

• Düşük 180gün/6 aylık fetusun kısmen yada

tamaman uterustan atılmasıdır.• Düşüklr: - Spontan: Anne ya da bebeğe ait bir

hastalıktan ötürü kendiliğinden oluşması • - Provoke: (zorla yapılan) Türleri: Kriminal

• Kaza

• Travmatik

• Terapötik

Page 53: Hemşireliğin Yasal Yönleri

5. DOGUM KONTROLU

• Nufus planlaması olarak bilinen gebeliği önlemeyi amaçlar.

• Amaç; dünyada hızlı artan nüfusa bağlı gelişen ekonomik ve sosyal kaynaklı çok yönlü sorunları önlemek.

• 2827 sayılı Nüfus Planlamasi Kanunu (1983) ayrıca gerekli egitimi gördükten sonra, hemşire ve ebeye, gebeliği önleyen yöntemleri uygulama hakkını vermistir.

Page 54: Hemşireliğin Yasal Yönleri

6. YAPAY DÖLLENME: SUNi İLKAH

• Anne/baba olamayacağına dair tıbbi tanı olması koşulu ile veya babanın spermi ile veya babanın izni başkasının spermlerinin anneye aşılamasıdır.

• Bu girisimde etik ve yasal sorunların büyük boyutlara ulaşmaması için, sperm dönörü ile çocuk sahibi olacak ailenin birbirini tanımaması gerekmektedir. Etik açidan diger bir önemli konu da baba/donörden dogal yolla sperm alma işlemi olmalıdır

Page 55: Hemşireliğin Yasal Yönleri

TUP BEBEK

• Doğal fertilizasyonun gerçekleşemediği durumlarda, babanın spermleri, araçlar yardımı ile anne adayını, fertilize ederek sağlanan bir inseminasyon girişimidir

• Ulkemizde de son yıllarda gündemde olan bu girişime, çoğunlukla anne tüplerindeki bir bozukluk durumunda başvurulrmakladır

Page 56: Hemşireliğin Yasal Yönleri

AMPUTASYON

• Genellikle hastalığın bedende bir başka organa geçmesini önlemek amacı ile cerrahi girişimle bedendeki hasta organ veya uzuvları alınarak kişiyi tedavi etme yoluna amputasyon denir. Bu girişimle kişide gerçek ya da algılanan bir kayıp durumuna yanıt olan tepkiler gözlenir

• Etik ve yasal yönden hasta ve ailesine gerçekler açıklanmalı,seçenekler sunulmalı ve yazılı izin alınmalı

Page 57: Hemşireliğin Yasal Yönleri

HIBERNASYON

• Kişi ve ailesinin isteği üzere yapay kış uykusu girişimidir.

• Genellikle kişin|n bedeninin fizyolojik ölümünden sora, beyin ölümünden önce dondurularak saklanması işlemidir.

• New yorta 1964’yılından bu yana faaliyet göasteren ‘’ölümsüzlük Peşinden koşanlar Derneği’’tarafından yapılmıştır.

• Hibernasyon (dondurllma) çok yaygın bir girişim niteliği taşımamak-tadır.

Page 58: Hemşireliğin Yasal Yönleri

ÖTEN AZİ-EUTH ANASİA

• Grekçe (Eu)-iyi, güzel ve (thanatosis) ölüm sözcüklerinin birleşmesi ile oluşan bir sözcüktür. Hastağında iyileşme, acılarını dindirme ümidi ve olanağı olmayan hastaların huzurlu ve insan saygınlığına yaraşan ölme hakkı olarak açıklanabilen bir yaklaşım türüdür

Page 59: Hemşireliğin Yasal Yönleri

• Acıma ve insani duygularla ötenaziyi savunanlar;

• Hastanın şiddetli isteğinin

• Dayanılmaz derecede şiddetli acının

• Tedavisi olmayan bir hastalığın varlığına dair koşulları 6öne sürerler.

• Ancak bu kosulların var olması da ötenazi için kabul edilir nedenler değildir. Çünkü, Bu kosulların varlığında kişinin irade gücü zayıflamış. olacağından, karar ve isteklerinin geçerliliği tartişmalı bir durumdur.

Page 60: Hemşireliğin Yasal Yönleri

• Tıp halen gelişmesini sürdüren bir bilim alanı olduğundan bugün tedavisi olanaksız diye nitelenen bir hastalığın yakın bir zamanda çözümünün bulunması söz konusudur.

– Hippocrates'in 2500 yıl önce_söylemiş olduğu "Hekimin vazifesi her ne pahasına olursa olsun hayatı ve sağlığı korumaktır" Madesinin geçerliliği günümüzde de geçerli, üstelik tüm sağlık mensuplarına yöneliktir.

Page 61: Hemşireliğin Yasal Yönleri

• Tıp deontoloji nizamasinin 13.14. Maddelerinde , hekimin ‘hasta arzusuna uyarak, akli ve bedeni mukavemetini azaltacak bir şey yapmayacağı’’ ve ‘hastanın hayatını kurtarmak mümkün değilse ıstırabını azaltmaya veya dindirmeye çalışması’ gerektiğini belirtir.

Page 62: Hemşireliğin Yasal Yönleri

ÖLÜM VE OTOPSi

• Klinik, beyin ve hücresel ölüm olarak sınıflandırılan ölüm ve türleri için kesin ölüm anlamına gelen beyin ölümünün saptanması, sebep ve zamanı belirtilerek hukuki sorun önlenir. Yaşamın sonu olan ölüm, ancak hekimin muayenesi sonucu yazılı raporla belirlenir.

Page 63: Hemşireliğin Yasal Yönleri

• Otopsi ise, tanı için ya da kuşkulu ölüm durumlarının nedenini belirlemek amacı ile ölen kişinin bedeninin özel, cerrahi yöntemlerle muayenesi demektir. Bu islem öncesi, cenaze sahibinden, ailesinden ölenin en yakını ve yetkili olandan, işlemin nedeni açıklanarak yazılı izin alınması zorunludur. Aksi halde hukuki sorumluluk işlemi yapan hekime ait olur.

Page 64: Hemşireliğin Yasal Yönleri

• Ayrıca bu tür girişim için ailenin kaybettiği yakını ile ilgili keder ve acısı gözönüne alınarak izin uygun şekilde alınmalıdır. Bu noktaya dikkat edilmediği durumlarda da etik sorunlar yaratılmış olur.